ZAKON

O PROFESIONALNOJ REHABILITACIJI I ZAPOLJAVANJU

OSOBA SA INVALIDITETOM
I. OSNOVNE ODREDBE
lan 1.
Ovim zakonom ureuju se: podsticaji za zapoljavanje radi stvaranja uslova
za ravnopravno ukljuivanje osoba sa invaliditetom na trite rada; procena radnih
sposobnosti; profesionalna rehabilitacija; obaveza zapoljavanja osoba sa
invaliditetom; uslovi za osnivanje i obavljanje delatnosti preduzea za profesionalnu
rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa invaliditetom i drugih posebnih oblika
zapoljavanja i radnog angaovanja osoba sa invaliditetom; druga pitanja od znaaja
za profesionalnu rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa invaliditetom.
lan 2.
Ovaj zakon zasniva se na naelima:
1) potovanja ljudskih prava i dostojanstva osoba sa invaliditetom;
2) ukljuenosti osoba sa invaliditetom u sve sfere drutvenog ivota na
ravnopravnoj osnovi u skladu sa profesionalnim sposobnostima;
3) podsticanja zaposlenosti osoba sa invaliditetom na odgovarajuim radnim
mestima i u odgovarajuim uslovima rada;
4) zabrane diskriminacije osoba sa invaliditetom, u skladu sa zakonom;
5) jednakih prava i obaveza;
6) rodne ravnopravnosti osoba sa invaliditetom.
lan 3.
Osoba sa invaliditetom, u smislu ovog zakona, jeste lice sa trajnim
posledicama telesnog, senzornog, mentalnog ili duevnog oteenja ili bolesti koje
se ne mogu otkloniti leenjem ili medicinskom rehabilitacijom, koje se suoava sa
socijalnim i drugim ogranienjima od uticaja na radnu sposobnost i mogunost
zaposlenja ili odranja zaposlenja i koje nema mogunosti ili ima smanjene
mogunosti da se, pod ravnopravnim uslovima, ukljui na trite rada i da konkurie
za zapoljavanje sa drugim licima.
Nezaposlena osoba sa invaliditetom jeste osoba iz stava 1. ovog lana, od 15
do 65 godina ivota, koja nije u radnom odnosu niti je na drugi nain ostvarila pravo
na rad, spremna da radi ili prihvati profesionalnu rehabilitaciju radi zapoljavanja i
aktivno trai zaposlenje i vodi se na evidenciji nezaposlenih lica kod organizacije
nadlene za poslove zapoljavanja.
Poslodavcem, u smislu ovog zakona, smatra se domae ili strano pravno ili
fiziko lice koje zapoljava jedno ili vie lica, odnosno Republika Srbija za zaposlene
u dravnim organima, autonomna pokrajina za zaposlene u pokrajinskim organima i
jedinica lokalne samouprave za zaposlene u organima jedinice lokalne samouprave.
lan 4.
Prava utvrena ovim zakonom ostvaruje osoba sa invaliditetom koja ima
utvren status osobe sa invaliditetom.

-2Status osobe sa invaliditetom ima:

1) ratni vojni invalid;
2) mirnodopski vojni invalid;
3) civilni invalid rata;
4) lice kome je izvrena kategorizacija i drugo lice kome je utvrena
invalidnost, u skladu sa zakonom;
5) lice kome je, u skladu sa propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju,
utvrena kategorija invalidnosti, odnosno preostala radna sposobnost;
6) lice kome se, u skladu sa ovim zakonom, proceni radna sposobnost
saglasno kojoj ima mogunost zaposlenja ili odranja zaposlenja, odnosno radnog
angaovanja.
lan 5.
Ako pojedina pitanja ovim zakonom nisu drugaije ureena, na prava i
obaveze osoba sa invaliditetom primenjuju se propisi iz oblasti radnih odnosa,
penzijskog i invalidskog osiguranja, zabrane diskriminacije, bezbednosti i zdravlja na
radu, zapoljavanja i drugih oblasti.

II. PRAVA I OBAVEZE OSOBA SA INVALIDITETOM

lan 6.
Osoba sa invaliditetom, u skladu sa ovim zakonom, moe da ostvari pravo:
1)

na utvrivanje statusa i procenu radne sposobnosti;

2)
na podsticanje zapoljavanja, radne i socijalne ukljuenosti i afirmaciju
jednakih mogunosti na tritu rada;
3)

na mere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije;

4)

na zapoljavanje pod optim uslovima;

5)

na zapoljavanje pod posebnim uslovima;

6)

na mere aktivne politike zapoljavanja;

7)
na zapoljavanje u posebnim organizovanim oblicima zapoljavanja i
radnog angaovanja osoba sa invaliditetom;
8)

na druga prava u skladu sa zakonom.

lan 7.

Osoba sa invaliditetom ima obavezu:

1) da se odazove na poziv za procenu radne sposobnosti i utvrivanje
statusa;
2) da se ukljuuje u obrazovanje, kolovanje, usavravanje, struno
osposobljavanje i obuku;
3) da aktivno trai zaposlenje;
4) da prihvati profesionalnu rehabilitaciju;
5) da sarauje sa strunim radnicima u toku profesionalne rehabilitacije,
zapoljavanja i rada i potuje radnu i tehnoloku disciplinu;
6) da prihvati mere aktivne politike zapoljavanja;

-37) da prihvati zaposlenje, u skladu sa profesionalnim sposobnostima.

III. PROCENA RADNE SPOSOBNOSTI

lan 8.
Procena radne sposobnosti i mogunosti zaposlenja ili odranja zaposlenja
obuhvata medicinske, socijalne i druge kriterijume kojima se utvruju mogunosti i
sposobnosti osobe sa invaliditetom neophodne za ukljuivanje na trite rada i
obavljanje konkretnih poslova samostalno ili uz slubu podrke, upotrebu tehnikih
pomagala, odnosno mogunosti zapoljavanja pod optim ili pod posebnim uslovima.
Osobi sa invaliditetom kojoj nije procenjena radna sposobnost ista se, u cilju
utvrivanja mogunosti zaposlenja ili odranja zaposlenja, procenjuje u skladu sa
ovim zakonom.
lan 9.
Zahtev za procenu radne sposobnosti podnosi se organizaciji nadlenoj za
poslove zapoljavanja.
Izuzetno, zahtev za procenu radne sposobnosti podnosi se organizaciji
nadlenoj za poslove penzijskog i invalidskog osiguranja uz zahtev za ostvarivanje
prava na invalidsku penziju.
Nalaz, miljenje i ocenu u pogledu radne sposobnosti i mogunosti
zaposlenja ili odranja zaposlenja daje organ vetaenja organizacije nadlene za
poslove penzijskog i invalidskog osiguranja.
Reenje o procenjenoj radnoj sposobnosti i mogunosti zaposlenja ili
odranja zaposlenja donosi organizacija nadlena za poslove zapoljavanja, kao
povereni posao, na osnovu nalaza, miljenja i ocene organa vetaenja iz stava 3.
ovog lana.
Po albi na reenje iz stava 4. ovog lana reava ministar nadlean za
poslove zapoljavanja.
Blii nain, trokove i kriterijume za procenu radne sposobnosti i mogunosti
zaposlenja ili odranja zaposlenja sporazumno propisuju ministar nadlean za
poslove zapoljavanja, ministar nadlean za poslove zdravlja i ministar nadlean za
poslove penzijskog i invalidskog osiguranja.

IV. PODSTICANJE ZAPOLJAVANJA OSOBA SA INVALIDITETOM

lan 10.
Poslove podsticanja zapoljavanja osoba sa invaliditetom obavlja organizacija
nadlena za poslove zapoljavanja.
lan 11.
Poslovi podsticanja zapoljavanja osoba sa invaliditetom jesu:
1) afirmacija jednakih mogunosti osoba sa invaliditetom na tritu rada;
2) organizovanje i sprovoenje mera i aktivnosti profesionalne rehabilitacije;
3) ostvarivanje prava na mere aktivne politike zapoljavanja, odnosno mere
za podsticanje samozapoljavanja i zapoljavanja osoba sa invaliditetom;
4) obezbeivanje tehnike, strune i finansijske podrke za prilagoavanje
poslova, radnog mesta ili poslova i radnog mesta, ukljuujui i tehnika i tehnoloka

-4pomagala u cilju poveanja mogunosti zapoljavanja ili odranja zaposlenja osoba

sa invaliditetom;
5) praenje efekata radne i socijalne ukljuenosti osoba sa invaliditetom;
6) saradnja sa organizacijama i udruenjima osoba sa invaliditetom,
poslodavcima i drugim organima i organizacijama u cilju podsticanja zapoljavanja i
ukljuenosti osoba sa invaliditetom;
7) drugi poslovi koji se obavljaju s ciljem poveanja zaposlenosti i
ukljuivanja osoba sa invaliditetom na trite rada.

V. PROFESIONALNA REHABILITACIJA
lan 12.
Pod profesionalnom rehabilitacijom osoba sa invaliditetom podrazumeva se
organizovanje i sprovoenje programa mera i aktivnosti u cilju osposobljavanja za
odgovarajui posao, zapoljavanja, odranja zaposlenja, napredovanja ili promene
profesionalne karijere.
lan 13.
Profesionalna rehabilitacija osoba sa invaliditetom sprovodi se primenom
mera i aktivnosti koje obuhvataju:
1) karijerno voenje, profesionalno informisanje, savetovanje i individualni
plan zapoljavanja;
2) radno osposobljavanje, dokvalifikaciju, prekvalifikaciju i programe za
sticanje, odravanje i unapreivanje radnih i radno-socijalnih vetina i sposobnosti;
3) pojedinane i grupne, opte i prilagoene programe za unapreenje
radno-socijalne integracije;
4) razvoj motivacije, tehniku pomo, strunu podrku, praenje i procenu
rezultata profesionalne rehabilitacije;
5) individualni savetodavni rad, koji ukljuuje pomo u prihvatanju sopstvene
invalidnosti sa stanovita mogunosti ukljuivanja u rad i pojedine mere
profesionalne rehabilitacije;
6) edukaciju i trening seminare za poslodavce, struna lica za radno
osposobljavanje i profesionalnu rehabilitaciju osoba sa invaliditetom i druga lica;
7) predloge i obuku za primenu adekvatnih tehnikih i tehnolokih reenja u
cilju podizanja efikasnosti osobe sa invaliditetom u uenju i radu, kao i slube
podrke;
8) druge aktivnosti.
Blie uslove, kriterijume i standarde za sprovoenje mera i aktivnosti
profesionalne rehabilitacije sporazumno propisuju ministar nadlean za poslove
zapoljavanja, ministar nadlean za poslove zdravlja i ministar nadlean za poslove
obrazovanja.
lan 14.
Nosioci poslova profesionalne rehabilitacije, pored organizacije nadlene za
poslove zapoljavanja, mogu biti i preduzea za profesionalnu rehabilitaciju i
zapoljavanje osoba sa invaliditetom, obrazovne ustanove i drugi oblici
organizovanja koji ispunjavaju uslove, kriterijume i standarde za sprovoenje mera i
aktivnosti profesionalne rehabilitacije.

-5lan 15.
Mere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije sprovode nosioci poslova
profesionalne rehabilitacije na osnovu programa koji sadri:
1) opis mere i aktivnosti, odnosno opis posla i pojedinih operacija;
2) nain praktinog i teorijskog izvoenja mere i aktivnosti;
3) tehnike, prostorne, programske, kadrovske i organizacione uslove;
4) trajanje programa;
5) potrebna sredstva;
6) druge uslove za sprovoenje pojedinih mera i aktivnosti.
Za sprovoenje mera i aktivnosti profesionalne rehabilitacije iz lana 13. stav
1. ta. 2), 3), 6) i 7) ovog zakona nosioci poslova profesionalne rehabilitacije
pribavljaju odobrenje ministarstva nadlenog za poslove zapoljavanja koje se izdaje
po prethodno pribavljenom miljenju organa nadlenog za poslove bezbednosti i
zdravlja na radu, organizacije nadlene za struno obrazovanje odraslih i udruenja
ili organizacija osoba sa invaliditetom.
lan 16.
Organizacija nadlena za poslove zapoljavanja moe zakljuiti ugovor o
sprovoenju mera i aktivnosti profesionalne rehabilitacije sa drugim nosiocem
poslova profesionalne rehabilitacije u zavisnosti od potreba osoba sa invaliditetom i
trita rada.
lan 17.
U okviru profesionalne rehabilitacije, sagledavanjem svih faktora koji mogu
uticati na unapreenje uslova rada i podizanje efikasnosti osobe sa invaliditetom na
radnom mestu, vri se procena profesionalnih mogunosti i vrste mera i aktivnosti
koje e se sprovoditi kao deo celokupne rehabilitacije, odnosno socijalne i radne
ukljuenosti pojedinca radi zapoljavanja ili odranja zaposlenja.
lan 18.
O sprovedenoj profesionalnoj rehabilitaciji iz lana 13. ta. 2) i 6) ovog
zakona nosilac poslova profesionalne rehabilitacije koji je sproveo mere i aktivnosti
izdaje uverenje.
lan 19.
Trokove profesionalne rehabilitacije osoba sa invaliditetom, ija je radna
sposobnost smanjena zbog povrede na radu ili profesionalne bolesti, nastalih nakon
stupanja na snagu ovog zakona, snosi poslodavac kod koga je osoba sa
invaliditetom u radnom odnosu u vreme nastanka povrede na radu ili profesionalne
bolesti.
Trokove profesionalne rehabilitacije ostalih osoba sa invaliditetom snosi
organizacija nadlena za poslove zapoljavanja.
lan 20.
Zaposlena osoba sa invaliditetom, za vreme trajanja profesionalne
rehabilitacije, ima pravo na odsustvo sa rada kod poslodavca kod koga je u radnom
odnosu.

-6Zaposlenoj osobi sa invaliditetom ne moe da prestane radni odnos zbog

odsustva sa rada do koga je dolo u vreme trajanja profesionalne rehabilitacije.
Za vreme trajanja profesionalne rehabilitacije zaposlena osoba sa
invaliditetom ima pravo na naknadu zarade u visini 100% prosene zarade ostvarene
u prethodna tri meseca pre ukljuivanja u mere i aktivnosti profesionalne
rehabilitacije, s tim da naknada zarade ne moe biti manja od minimalne zarade
utvrene u skladu sa propisima o radu.
lan 21.
Nezaposlena osoba sa invaliditetom za vreme trajanja profesionalne
rehabilitacije ne zasniva radni odnos.
Nezaposlena osoba sa invaliditetom koja je ukljuena u mere i aktivnosti
profesionalne rehabilitacije iz lana 13. ta. 2), 3) i 7) ovog zakona, ima pravo na
novanu pomo za vreme trajanja programa, i to:
1) za trokove prevoza za sebe i pratioca, ukoliko je potreban, u visini
neoporezovanog iznosa, u skladu sa zakonom;
2) u visini od 20% od minimalne zarade utvrene u skladu sa propisima o
radu meseno, za vreme trajanja profesionalne rehabilitacije, ako se profesionalna
rehabilitacija izvodi u trajanju od najmanje 100 asova i ako osoba sa invaliditetom
nije korisnik novane naknade na osnovu nezaposlenosti, u skladu sa zakonom.
O pravima iz stava 1. ovog lana odluuje organizacija nadlena za poslove
zapoljavanja, u skladu sa zakonom kojim se ureuju poslovi zapoljavanja.

VI. ZAPOLJAVANJE OSOBA SA INVALIDITETOM

lan 22.
Osobe sa invaliditetom zapoljavaju se pod optim ili pod posebnim uslovima.
lan 23.
Zapoljavanjem osoba sa invaliditetom pod optim uslovima smatra se
zapoljavanje kod poslodavca bez prilagoavanja poslova, radnog mesta ili poslova i
radnog mesta.
Zapoljavanjem osoba sa invaliditetom pod posebnim uslovima smatra se
zapoljavanje kod poslodavca uz prilagoavanje poslova, radnog mesta ili poslova i
radnog mesta.
Pod prilagoavanjem poslova podrazumeva se prilagoavanje radnog
procesa i radnih zadataka.
Pod prilagoavanjem radnog mesta podrazumeva se tehniko i tehnoloko
opremanje radnog mesta, sredstava za rad, prostora i opreme u skladu sa
mogunostima i potrebama osobe sa invaliditetom.
Prilagoavanjem se moe obezbediti i struna pomo, kao podrka osobi sa
invaliditetom kod uvoenja u posao ili na radnom mestu, kroz savetovanje,
osposobljavanje, usluge asistencije i podrku na radnom mestu, praenje pri radu,
razvoj linih metoda rada i ocenjivanje efikasnosti.
lan 24.
Obaveza zapoljavanja, u smislu ovog zakona, jeste obaveza svakog
poslodavca koji ima najmanje 20 zaposlenih da ima u radnom odnosu odreeni broj
osoba sa invaliditetom.

-7Poslodavac koji ima od 20 do 49 zaposlenih duan je da ima u radnom

odnosu jednu osobu sa invaliditetom.
Poslodavac koji ima 50 i vie zaposlenih duan je da ima u radnom odnosu
najmanje dve osobe sa invaliditetom, i na svakih narednih zapoetih 50 zaposlenih
po jednu osobu sa invaliditetom.
lan 25.
Novoosnovani poslodavac nema obavezu zapoljavanja iz lana 24. ovog
zakona, u trajanju od 24 meseca od dana osnivanja.
lan 26.
Poslodavac koji uestvuje u finansiranju zarada osoba sa invaliditetom u
preduzeu za profesionalnu rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa invaliditetom ili
socijalnom preduzeu i organizaciji oslobaa se obaveze zapoljavanja onog broja
osoba sa invaliditetom ije zarade finansira.
Uee u finansiranju zarade osobe sa invaliditetom iz stava 1. ovog lana ne
moe biti manje od 50% prosene zarade u privredi Republike Srbije prema
poslednjem objavljenom podatku republikog organa nadlenog za poslove statistike.
lan 27.
Poslodavac koji, u postupku javne ili druge nabavke, izvri finansijske
obaveze iz ugovora o poslovno-tehnikoj saradnji sa preduzeem za profesionalnu
rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa invaliditetom, kao i iz ugovora o kupovini
proizvoda ili vrenju usluga tog preduzea, izuzev obaveza nastalih u realizaciji
ugovora iz oblasti trgovine na veliko u vrednosti od 20 prosenih zarada u privredi
Republike Srbije prema poslednjem objavljenom podatku republikog organa
nadlenog za poslove statistike u momentu zakljuenja ugovora, oslobaa se
obaveze zapoljavanja jedne osobe sa invaliditetom iz lana 24. ovog zakona, za
narednih 12 meseci od dana izvrenja obaveze.
lan 28.
Osniva se budetski fond za profesionalnu rehabilitaciju i podsticanje
zapoljavanja osoba sa invaliditetom (u daljem tekstu: Budetski fond).
Budetski fond iz stava 1. ovog lana osniva se na neodreeno vreme i njime
upravlja ministarstvo nadleno za poslove zapoljavanja.
lan 29.
Poslodavac koji ne zaposli osobe sa invaliditetom u skladu sa lanom 24.
ovog zakona plaa penale u visini trostrukog iznosa minimalne zarade utvrene u
skladu sa propisima o radu, za svaku osobu sa invaliditetom koju nije zaposlio.
Penale iz stava 1. ovog lana poslodavac je duan da uplati na raun
propisan za uplatu javnih prihoda budeta Republike Srbije prilikom isplate zarada i
naknada zarade, a najkasnije do 30. u mesecu za prethodni mesec.
Obaveza uplate penala prestaje sa mesecom u kome je poslodavac zaposlio
propisan broj osoba sa invaliditetom.
Sredstva iz stava 2. ovog lana predstavljaju prihod Budetskog fonda i
koriste se za podsticanje zapoljavanja, profesionalnu rehabilitaciju i posebne oblike
zapoljavanja i radnog angaovanja osoba sa invaliditetom.

-8-

VII. MERE AKTIVNE POLITIKE ZAPOLJAVANJA OSOBA SA

INVALIDITETOM
lan 30.
Aktivna politika zapoljavanja osoba sa invaliditetom podrazumeva mere i
podsticaje usmerene na podizanje motivacije, zapoljavanje i samozapoljavanje
osoba sa invaliditetom, u skladu sa zakonom.
lan 31.
Poslodavac koji zaposli osobe sa invaliditetom koje se zapoljavaju pod
posebnim uslovima moe da ostvari pravo na refundaciju primerenih trokova
prilagoavanja radnog mesta za zapoljavanje tih lica.
lan 32.
Poslodavac koji zaposli na neodreeno vreme osobu sa invaliditetom bez
radnog iskustva ima pravo na subvenciju zarade za tu osobu u trajanju od 12 meseci.
Subvencija zarade iz stava 1. ovog lana ostvaruje se u visini minimalne
zarade utvrene u skladu sa propisima o radu.
lan 33.
O podsticajima za zapoljavanje iz l. 31. i 32. ovog zakona odluuje
organizacija nadlena za poslove zapoljavanja, na osnovu zahteva poslodavca.
Zahtev iz stava 1. ovog lana podnosi se u roku od 30 dana od dana
zasnivanja radnog odnosa sa osobom sa invaliditetom.
Optim aktom organizacije nadlene za poslove zapoljavanja utvruju se
blii uslovi i merila za ostvarivanje prava iz l. 31. i 32. ovog zakona.

VIII. POSEBNI OBLICI ZAPOLJAVANJA I RADNOG ANGAOVANJA

OSOBA SA INVALIDITETOM
lan 34.
Posebni oblici zapoljavanja i radnog angaovanja osoba sa invaliditetom,
koji imaju za cilj zapoljavanje, odnosno radno angaovanje i poboljanje kvaliteta
ivota osoba sa invaliditetom, mogu biti organizovani kao:
1) preduzea za profesionalnu rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa
invaliditetom;
2) radni centri;
3) socijalno preduzee i organizacija.
1. Preduzee za profesionalnu rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa
invaliditetom
lan 35.
Preduzee za profesionalnu rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa
invaliditetom jeste pravno lice koje zapoljava i vri profesionalnu rehabilitaciju osoba
sa invaliditetom, u skladu sa ovim zakonom.

-9lan 36.
Preduzee za profesionalnu rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa
invaliditetom moe da osnuje Republika Srbija, autonomna pokrajina, jedinica lokalne
samouprave, privredno drutvo, udruenje osoba sa invaliditetom ili drugo pravno ili
fiziko lice, u cilju otvaranja novih radnih mesta i zapoljavanja osoba sa
invaliditetom.
Preduzee za profesionalnu rehabilitaciju
invaliditetom moe obavljati delatnost pod uslovom:

zapoljavanje osoba

sa

1) da ima u radnom odnosu na neodreeno vreme najmanje pet osoba sa

invaliditetom;
2) da, u odnosu na ukupan broj zaposlenih, ima u radnom odnosu na
neodreeno vreme najmanje 50% osoba sa invaliditetom, od ega najmanje 10%
osoba sa invaliditetom koje mogu da se zaposle samo pod posebnim uslovima;
3) da ima odgovarajui prostor i odgovarajuu tehniku i drugu opremu za
radno osposobljavanje i rad osoba sa invaliditetom;
4) da ima zaposlena struna lica za radno osposobljavanje i profesionalnu
rehabilitaciju osoba sa invaliditetom, ukoliko preduzee zapoljava vie od 20 osoba
sa invaliditetom, odnosno angaovana struna lica ukoliko preduzee zapoljava
manje od 20 osoba sa invaliditetom, i to:
- jedno lice za izvoenje praktine nastave i obuke za poslove za koje se
osposobljavaju osobe sa invaliditetom,
- jedno lice za poslove pruanja profesionalne asistencije zaposlenim
osobama sa invaliditetom,
-

jedno lice - savetnika za integraciju na radnom mestu;

5) da ima dozvolu za obavljanje delatnosti.

lan 37.
Preduzee za profesionalnu rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa
invaliditetom upisuje se u registar privrednih subjekata nadlenog organa, uz
prethodno pribavljenu dozvolu ministarstva nadlenog za poslove zapoljavanja.
Dozvola iz stava 1. ovog lana izdaje se po pribavljenom miljenju
ministarstva nadlenog za poslove zdravlja, ministarstva nadlenog za poslove
socijalne politike i ministarstva nadlenog za poslove obrazovanja.
Preduzeu za profesionalnu rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa
invaliditetom koje u toku obavljanja delatnosti prestane da ispunjava uslove utvrene
lanom 36. ovog zakona ministarstvo nadleno za poslove zapoljavanja oduzima
dozvolu.
Ministarstvo nadleno za poslove zapoljavanja vodi evidenciju izdatih
dozvola.
lan 38.
Na osnivanje, upravljanje, povezivanje, organizaciju, rad, kao i obavljanje
delatnosti preduzea za profesionalnu rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa
invaliditetom primenjuju se propisi koji se odnose na privredna drutva, ako ovim
zakonom nije drugaije propisano.

- 10 lan 39.
Preduzee za profesionalnu rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa
invaliditetom, u okviru svoje delatnosti, sprovodi programe mera i aktivnosti
profesionalne rehabilitacije iz lana 13. ta. 2), 3) i 7) ovog zakona:
1) za osobe sa invaliditetom zaposlene u preduzeu za profesionalnu
rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa invaliditetom;
2) za uenike srednjih kola koji stiu obrazovanje po programima za
uenike sa smetnjama u razvoju;
3) za osobe sa invaliditetom koje su ukljuene u mere i aktivnosti
profesionalne rehabilitacije.
lan 40.
Preduzeu za profesionalnu rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa
invaliditetom se iz budeta Republike Srbije, odnosno iz Budetskog fonda, meseno
refundiraju sredstva na ime uea u zaradama u visini od 50% prosene zarade u
privredi Republike Srbije prema poslednjem objavljenom podatku republikog organa
nadlenog za poslove statistike po zaposlenoj osobi sa invaliditetom.
lan 41.
Preduzeu za profesionalnu rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa
invaliditetom mogu se obezbediti i sredstva za poboljanje uslova rada, unapreenje
proizvodnih programa, uvoenje standarda, poboljanje kvaliteta proizvoda i
pruenih usluga, prilagoavanje radnih mesta ili u druge svrhe.
Sredstva iz stava 1. ovog lana obezbeuju se iz budeta Republike Srbije,
odnosno iz Budetskog fonda.
lan 42.
Zahtev za dodelu sredstava iz lana 41. ovog zakona podnosi se ministarstvu
nadlenom za poslove zapoljavanja i sadri izvetaj o realizaciji poslovanja, bilans
stanja i uspeha u prethodnoj godini, plan poslovanja za period u kome se koriste ta
sredstva, broj i strukturu zaposlenih osoba sa invaliditetom i druge injenice bitne za
dodelu i korienje sredstava.
Izvetaj o namenskom korienju sredstava preduzee za profesionalnu
rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa invaliditetom dostavlja ministarstvu nadlenom
za poslove zapoljavanja estomeseno i nakon zavretka ulaganja.
U sluaju nenamenskog korienja sredstava preduzee za profesionalnu
rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa invaliditetom duno je da dodeljena sredstva
vrati sa pripadajuom zakonskom zateznom kamatom.
2. Radni centar
lan 43.
Radni centar jeste poseban oblik ustanove koja obezbeuje radno
angaovanje kao radno terapijsku aktivnost osoba sa invaliditetom koje se ne mogu
zaposliti ili odrati zaposlenje ni pod optim ni pod posebnim uslovima, odnosno iji
je radni uinak manji od jedne treine radnog uinka zaposlenog na uobiajenom
radnom mestu.
Radni centar moe da obavlja delatnost pod uslovom da angauje na radno
terapijskim aktivnostima najmanje pet osoba sa invaliditetom, odnosno da angauje

- 11 na radno terapijskim aktivnostima najmanje 80% osoba sa invaliditetom u odnosu na

ukupan broj radno angaovanih i zaposlenih.
Radno angaovanje osoba sa invaliditetom u radnom centru jeste dugotrajan
oblik profesionalne rehabilitacije, u skladu sa psihikim i fizikim sposobnostima i
eljama osobe sa invaliditetom i mogunostima radnog centra.
U radnom centru moe se, na osnovu ugovora sa ustanovom socijalne zatite
za smetaj korisnika i uz saglasnost staratelja, obezbediti radno angaovanje
korisnika smetaja koji ispunjavaju uslove iz st. 1. i 3. ovog lana.
Za vreme radnog angaovanja u radnom centru osoba sa invaliditetom
ostvaruje pravo na novanu pomo iz lana 21. ovog zakona.
Radno angaovanje kao radno terapijska aktivnost osoba sa invaliditetom
moe se obezbediti i u ustanovi socijalne zatite za smetaj korisnika i kod
poslodavca posredstvom radnog centra, pod uslovima i na nain koji propisuje
ministar nadlean za poslove socijalne politike.
lan 44.
Radni centar mogu da osnuju Republika Srbija, autonomna pokrajina i
jedinica lokalne samouprave, kao i organizacije osoba sa invaliditetom ili organizacije
njihovih zakonskih zastupnika.
Prostorno tehnike uslove, strunu osposobljenost zaposlenih i druge uslove
za rad radnog centra sporazumno propisuju ministar nadlean za poslove
zapoljavanja i ministar nadlean za poslove socijalne politike.
3. Socijalno preduzee i organizacija
lan 45.
Socijalno preduzee, u smislu ovog zakona, jeste privredno drutvo koje se
osniva za obavljanje delatnosti koja je usmerena na zadovoljenje potreba osoba sa
invaliditetom, i koje, nezavisno od ukupnog broja zaposlenih, zapoljava najmanje
jednu osobu sa invaliditetom.
Socijalno preduzee posluje u skladu sa propisima o privrednim drutvima.
Socijalna organizacija, u smislu ovog zakona, jeste drugi oblik organizovanja
koji se osniva za obavljanje delatnosti koja je usmerena na zadovoljenje potreba
osoba sa invaliditetom i koji zapoljava najmanje jednu osobu sa invaliditetom.
Socijalno preduzee i organizacija duni su da deo prihoda koji ostvaruju
obavljanjem delatnosti ulau u unapreenje uslova rada, radnih vetina, socijalne
integracije, ivotnog standarda i zadovoljenja potreba osoba sa invaliditetom.

IX. NADZOR
lan 46.
Ministarstvo nadleno za poslove zapoljavanja vri nadzor nad radom
imalaca javnih ovlaenja u vrenju poslova dravne uprave poverenih ovim
zakonom.
Inspekcijski nadzor nad sprovoenjem ovog zakona vri ministarstvo
nadleno za poslove zapoljavanja, preko inspektora.
Nain izdavanja, sadrinu i izgled legitimacije inspektora propisuje ministar
nadlean za poslove zapoljavanja.

- 12 lan 47.
Izuzetno od lana 46. ovog zakona, inspekcijski nadzor nad sprovoenjem
ovog zakona u pogledu ostvarivanja prava, poloaja i zatite osoba sa invaliditetom
koje su u radnom odnosu vri Inspektorat za rad, u skladu sa propisima iz oblasti
rada i bezbednosti i zdravlja na radu, a kontrolu ispunjavanja obaveze zapoljavanja i
naplatu penala vri Poreska uprava, u skladu sa propisima o poreskom postupku i
poreskoj administraciji.
lan 48.
Nain praenja izvravanja obaveze zapoljavanja osoba sa invaliditetom i
nain dokazivanja izvrenja te obaveze sporazumno propisuju ministar nadlean za
poslove zapoljavanja i ministar nadlean za poslove finansija.

X. KAZNENE ODREDBE
lan 49.
Novanom kaznom od 200.000,00 do 1.000.000,00 dinara kaznie se za
prekraj pravno lice - organizacija nadlena za poslove zapoljavanja, nosilac
poslova profesionalne rehabilitacije, preduzee za profesionalnu rehabilitaciju i
zapoljavanje osoba sa invaliditetom, ako:
1) ne obavlja poslove podsticanja zapoljavanja osoba sa invaliditetom (lan
11);
2) ne sprovodi ili sprovodi suprotno odredbama ovog zakona mere i aktivnosti
profesionalne rehabilitacije (lan 13);
3) mere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije sprovodi bez pribavljenog
odobrenja (lan 15. stav 2);
4) ne izda uverenje o strunoj osposobljenosti (lan 18);
5) obavlja delatnost, a ne ispunjava uslove propisane ovim zakonom (lan 36.
stav 2);
6) ne sprovodi ili sprovodi suprotno odredbama ovog zakona mere i aktivnosti
profesionalne rehabilitacije (lan 39);
7) ne koristi namenski sredstva za poboljanje uslova rada unapreenje
proizvodnih programa, uvoenje standarda, poboljanje kvaliteta proizvoda i
pruenih usluga, prilagoavanje radnih mesta ili u druge svrhe (lan 41. stav 1).
Novanom kaznom od 10.000,00 do 50.000,00 dinara kaznie se za prekraj
iz stava 1. ovog lana i odgovorno lice u pravnom licu.
lan 50.
Novanom kaznom od 200.000,00 do 1.000.000,00 dinara kaznie se za
prekraj pravno lice, ako:
1) ne snosi trokove profesionalne rehabilitacije (lan 19. stav 1);
2) ne omogui zaposlenoj osobi sa invaliditetom odsustvo sa rada za vreme
trajanja profesionalne rehabilitacije (lan 20. stav 1);
3) ne ispuni obavezu zapoljavanja osoba sa invaliditetom ili prijavi da je
zaposlena osoba koja se ne smatra osobom sa invaliditetom u skladu sa ovim
zakonom (lan 24).

- 13 Novanom kaznom od 10.000,00 do 50.000,00 dinara kaznie se za prekraj

iz stava 1. ovog lana i odgovorno lice u pravnom licu.
Novanom kaznom od 5.000,00 do 400.000,00 dinara kaznie se za prekraj
iz stava 1. ovog lana i preduzetnik.

XI. PRELAZNE I ZAVRNE ODREDBE

lan 51.
U preduzeu za profesionalnu rehabilitaciju i zapoljavanje osoba sa
invaliditetom koje je osnovano u skladu sa zakonima koji su bili na snazi do dana
stupanja na snagu ovog zakona, udeo dravne svojine u svojini preduzea utvrdie
se u skladu sa Zakonom o sredstvima u svojini Republike Srbije (Slubeni glasnik
RS, br. 53/95, 3/96, 54/96, 32/97, 64/99, 44/99 i 101/05), u roku od est meseci od
dana stupanja na snagu ovog zakona.
Postupci privatizacije preduzea za profesionalnu rehabilitaciju i
zapoljavanje osoba sa invaliditetom pokrenuti pre dana stupanja na snagu ovog
zakona prekinue se do utvrivanja udela dravne svojine u svojini preduzea, na
nain utvren u stavu 1. ovog lana.
lan 52.
Danom stupanja na snagu ovog zakona, postojea preduzea za radno
osposobljavanje i zapoljavanje invalida nastavljaju da rade na nain i pod uslovima
pod kojima su upisani u registar.
Preduzee za radno osposobljavanje i zapoljavanje invalida osnovano pre
stupanja na snagu ovog zakona uskladie status, organizaciju i opta akta sa
odredbama ovog zakona, u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog
zakona, odnosno u roku od 60 dana od dana okonanja postupka utvrivanja udela
dravne svojine u svojini preduzea.
lan 53.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da vai Zakon o radnom
osposobljavanju i zapoljavanju invalida (Slubeni glasnik RS, br. 25/96 i 101/05).
lan 54.
Nadleni ministri donee blie propise na osnovu ovlaenja iz ovog zakona,
u roku od est meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Organizacija nadlena za poslove zapoljavanja duna je da donese opta
akta i uskladi organizaciju na osnovu ovlaenja iz ovog zakona, u roku od est
meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
lan 55.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Slubenom
glasniku Republike Srbije.
Odredbe l. 24. i 29. ovog zakona poinju da se primenjuju protekom roka od
godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.