NG DNG QUANG PH

TRONG VT L Y SINH
TI : PHP PHN TCH PH
NGUYN T V PHNG
PHP IU TR LM SN
Thnh vin :Phm Hunh Long
Mai Anh Ho

PHP PHN TCH PH NGUYN T

V PHNG PHP IU TR LM SN

I
II
III

GII THIU V PH NGUYN T

PH NGUYN T :PHNG PHP O
CC NG DNG TRONG PHP O
PH NGUYN T
IV VT LY MU TRONG PHP O
V ng DNG V NHNG PHT TRIN
GN
Y TRONG VIC PHN
TCH PH
NGUYN T
VI HIU QU CA VIC PHN TCH PH
NGUYN T

I GII THIU V PH NGUYN

T
Trong h thng sinh hc vic phn tch nhgng nguyn t

ph thuc vo cu trc ca phn t v tnh cht a trn

s tp trung v phn t trong cht cn xc nh chim t l
0,01% t l khi lng ca mu . Nhng nguyn t chnh v
nhng nguyn t vi lng c vai tr quan trng trong vic
phn tch . Vic xc nh nh lng v nh tnh ca cc
nguyn t c vai tr quan trng trong sinh hoc

chc nng v cu trc ca protein

S vn chuyn ca oxi trong mu
Cu trc ca cc phn t vi m

 Cu trc ca m thu c t php

phn tich ph

Khi mt ngi no c triu chng ca bnh nu

iu tr khng ng th c th dn n t vong
thi im
Bnh c t tch lu trong cc m l ln ,khi
phn tch c t ca m ta c th t kt qu
chnh xc t php o khi ly mu
K thut o S tp trung dng cht lng trong c
th cn nhng my o co nhy cao trong
khong 1/10^6(s) vi mu vi mlit hoc s giao
thoa ca mng tinh th
Ph quan hc quan tm n s tng tc gia
bc x in t v s giao thoa ca cc ht vt
cht, trong khi ph nguyn t l s phn tch
nh lng v nh tnh , kt qu ca qu trnh
phn tch c ghi li nh kt ni vi my tnh

Nng lng dng cho vic phn tch nguyn t l

nhng nm sng trong vung tia cc tm n nh
sng kh kin hoc chm phtn c nng lng cao
PH NGUYN
T O S HP TH HOC PHT X HUNH
hoc in
t trng
QUANG

AES:automic emission spectrometry

AAS:automic absorption spectrometry
AFS:automic fluorescence spectrometry
XRF: X-ray fluorescence spectrymetry
Nhng phng php ny c s dng rng trong
vic chun on v iu tri lm sn theo phng
php nh lng ( nh thng s k thut c
kt ni vi my tnh

II PHNG PHP O PH
NGUYN T
phng php : dng my phn tch+
thit b hin th trong y hc

 Thit b hin th dng phn tch

PHNG PHP O PH
NGUYN T

Phn tch AES , AFS l k thut phn tch nh lng ca

s tng tc ca cc tia nm trong khong UV n
vng nh sng kh kin ta c th nhn thy cu trc
ngoai ca e t do v vch ph thu c

trong k thut XRFhat mang nng lng cao tng tc vi cc

e ln cn , lm bc e ra khi nguyn t khi nguyn t
trng thi cbn , trng thi bn vng ny nguyn t
trung ho v in mi e chim mt mc nng lng , khi b
kch thch e bc ra khi trng thi c bn chuyn ln mc
nng lng cao hn nng lng c cung cp do s va
chm vi cc nguyn t khc , nhit ,ht photon c nng
lng cao , thi gian tn ti trng thai ny l rt ngn (c
10^-8 giy) . e chuyn v trng thi c bn pht ra nng
lng

Em - En=

hv

phng php nyc s dng trong my AES, AAS,

AFS
Em En ph thuc vo bc sng ,,trong iu kin ny
cc e b bc ra khi b mt v trng thi c bn ,nng
lng pht ra bc x nng lng , mt phn nng
lng dng quang c th kim tra bng b tach
sng AES. Khi sng nh sng c truyn vo thit b
hin th cc e mang nng lng vo s trao i vi
cc photon nh sng nh sng vo h thng s b
suy yu , n c hiu l AAS , cui cng l bc x
pht ra lm cho n tr v trng tha c bn
Khi photon mang nng lng cao kch thch th cc e
ln mc cao hn ( K ,L .M) kt qu to ra cc obitan
trng nhng c lp y bi cc e khc lc ng
thi pht ra tia X photon - l s pht hunh
quang tia X( X RF)

 Ty vo nguyn tc tch sng ca quang ph k, X

RF phn ra lm hai loi WDRF:waelength dispersive

XRF(da vo bc sng ) EDXRF energy
dispersive : (da vo phn gii) tt c u c s
phn x XRF lun dc phn tch mt d c th
phn x yu i
Ion Hidro v heli ,mang ng lng cao dng pht x
bc x lm cho cc e chuyn t mcM N O Q v
pht ra tia X , n c hiu nh l s pht x tia
X(PIXE) y l k thut phn tch mi PIXE tng t
nh mt knh hin vi electron ,
Tng t nh XFR khi bn cc nguyn t mang
theo cac ht phng x vo vt th, tia gama c
pht ra m t tnh cht ca bc x tng ng s
dng cho kch thch v phn tch phng x
nhit cao plasma l k thut s dng rng

 Cho vic trong o nguyn t vi lng trong y t v

trong sinh hc , ngoi ra cn dng trong vic xc nh

ng v phng x

III Ph nguyn t : phng php o

1. My phung : dng ngn la

Dng ngn ngn la t nng trong vic phn tch

mu vt , cho ta kt qa nhanh giao thoa v cu trc

ca vt : v d dng ngn la ca H, Na K dng trong
vic phn tch mu vt trong sinh hc bng phng
phap AES , AAS c th phn tch c cu trc ca
mu vt khong 11Mg / ml , trong thi gian gn y
thit b c ci ca u t nng va xung pht
ra nhanh hn va c kt ni my tnh

3.2 My phng in, nhit

a s cc h thng s dng dng in

t nng , k thut ny ion ha nguyn t ,

s gia tng nhit ca cht ha tan c
lm khcu trc mu vt b ph hy lm
cho nguyn t trng thi c bn cng gim
Trong qa trnh ny th nhit ln n
3000 K , mu hnh thnh hi nhit
nyk thut ny cho php phn tch cu
trc mu cho kt qu tt

3.2 My phng in, nhit

3.3 in cc cm ng

thi im ban u my phng in t nhit

cao ngyun t b kich thch cho AES

Argon & cc kh tr khcdng trong dng c o
lng , khi nguyn t Argon b oxi ha Ag, Ar
+1e Ar-e qu trnh ny xy ra in th cao
duy tr nng lng t cun t cm ng ni vi
may pht sng , cp in cc hoat ng hot
ng trn 10.000 K trong dng c nh mot ngn
uc
c trng ca AES phn tch mu nhiu nguyen
t , c quan st trc tip pht ra nh sng ra
anh sng a sc ti my phn tich n sc hoc
tch ra thnh nhng mng nh

3.4 Hunh quang tia X

Ph thuc vo nng lng bc x ri hay chm photon

chiu ti , thit bi o l ngun tia a sc ri t ng phng

tia X . y l ng dng quan trng trong sinh hc , s dng
ng v phng x nh Cm224 Fe55bc x nang lng
cao(trn 3kw) gy ra s pht x hunh quang v s phn
tn trong tinh th
Nhng chm tia nhiuc x l do s cham ca cc photon
ln my phn tch, tia X pht t mu vo trong b tch
dng tinh th, xung pht ra t my t l nng lng ca
photon tia X , my s xo snh kt qu ca mu phn tch
vi mu lm chun c ci sn trong my .My o phi
c duy tr nhit thp v trong chn khng sch

IV
Mu ly trong php phn
tch ph nguyn t
Mc ch ca vic ly mu trong php phn tich

ph nguyn t l xc nh thnh cu trc bn

trong mu ,phng php ph hy cu trc dng
nhit t sng viba
i vi mu ly th lng: do tnh khng tp
trung ca cht lng nn vic phn tch mu phc
tp hn ,khi phn tch dng long hi nc phi
c tch ra , thnh phn c xc nh da trn
my phn tch-thnh phn ca nguyn t

V O PH NGUYN T : PHT TRIN GN

& NG DNG

1. o ph pht x ca nguyn t
Na ,Ka ,Li dng o s pht x ca nguyn t
hoc vi cp in cc xc nh s bc x ,
nhit thng a khng xy ra s pht x .
Nhng khi b kch thch th th c s pht bc ca
nguyn t , y l yu t quan trng trong sinh
hc phn tch cc t bo c kch thc 1mg/l
nh thit b my phn tch c chnh xc cao
dn n vic xc nh c thnh phn ca cc
nguyn t trong c th , v d B.P,S ,Fe

1. o ph pht x ca nguyn t

 Gn y s pht trin ca h thng hin th quan

hc v my phn tch vi b x l tn hiu c
nhy cao ,cc ngyn t nh Cu,Zn ,Al, Fe trong
mu kt qu thu c t mu xt trong nghim ,
c vai tr quan trng vic theo di c tnh
hemoclialialyis iu tr

2>o ph hp th ca nguyn t

 2>o ph hp th ca nguyn t
Trong k thut phn tch lm sn cha bnh thn,

v s gia tng c t ca nhm , phng php ny

dng phn tch thc phm & cc m sinh vt cho
kt qu ttDng o lng canxi , AAS oc ng
dng
Dng o hm lng khong cht trong c th
phng nga bnh long xng,& vin khp do
thiu Mg ,Fe, Cu ,Zn..
AAS c s dng phn ln trong phng th nghim
theo di dinh dng & triu chng ri lon gen
Xc nh nhng phn t trong cht lng khi c nng
thp

 Hu ht nguyn t ca cc nguyn t c th sinh

vt c th c xc inh bi AAS mc du n
chm hn so vi phng AES, nhng c s
dung rng kim tra inh lng trong cng
ngh qung co
khi ri bng n 1500w ca si wonfron c th
c s dng nh my pht nhit , c ng
pht trin nhng thit b c th c s dn ca ,
phn tch mu trong thi gian tnng lm
gim bt s giao thoa

2 o ph hp th ca nguyn t

c ng dng trong k thut phn tch lm

sn , o lng canxi trong xng, xc nh

khong cht trong c th ,chng vin khp do s
thiu Fe v Mg trong c th , theo di lng dinh
dngtrong hp l , bin d gen AAS c s dng
phn ln trong phng th nghim

4. S thng hoa ca cht

rn
Trong phn tch v iu tri lm sn :

a s cc mui kim loi n c trong nc tiu ,mu , cc

m,, v d thy ngn khng c bng chng tn ti trong c

th trong hc mn rng nhng n l tac nhn gy bnh
su rng , sau khi tin hnh phn tch nc tiu v mu
c su chuyn s tp trung trong kim loi thy ngn c
trong c th phn ln trong c th phn ln l do thc n
hi sn mang vo
Cc qu trnh tm c cc cht c trong mu bng cch
cho vo trong l nhit bng cch nung bi ngn la
axetylen hay vi l nhit in c tn nh sau nung
vi nhit cao chung c thng hoa vi hat c vo
than ngui ni chng b kt li trn b mt nguyn t ha
hi c nhit cao, chng ta thu c mu vt v tin
hnh phn tch
Pht hin c bit quan trong trong thi gian gn y l ca
asen,,ca selenium trong c th, s hot ng manh ca
cht ny gy ri lon bnh tim mch,

 3 .Php o ph pht x hunh quang tia X

Gn y php o AFS c pht trin trong vic phn

tch nc tiu ,s tp trung ca mu xc nh s tng

huyt p , s dn ca ch trong xng ,bng phng php
ny tm thy lng ch trong xng nhng khng thy
trong mu , v lng xng ca ngi m gim khi mang
thai : bng phng php o lng chi dn trong xng ca
XRF

VI PH NGUYN T C TNH
NH LNG
Ngoi vic phn tch thnh phn ca tp cht m cn c

th o phng x ca nguyn t , php o ph ngt

mang li kt qu tt
kt qu vic phn tch ph thuc vo vt ly mu , t l
thnh phn ca nguyn t trong mu so vi s liu chun
ny l c sn
Vidu o phng x ca C14 ta dng mu ly chun l
ng v cacbon12
Phng ny l c s trong vic xc nh thnh phn ca
phn t , xc nh tui th ca vt
C vai tr quan trng trong vic kim tra thnh phn & hm
lng cc cht trong c th & trong phng php iu v
chun on trong y sinh

Xin chn thnh cm

n !!??!!