L I GJ

Nr.9048, date 07.04.2003

PR TRASHGIMIN KULTURORE
I azhurnuar me:
Ligjin nr.9592, dat 27.07.2006
Ligjin nr.9882, dat 28.02.2008
Ligjin nr.10 137, dat 11.5.2009

Ne mbshtetje te neneve 59 pika 1 shkronja "g", 78 dhe 83 pika 1 te Kushtetuts, me

propozimin e Kshillit te Ministrave, Kuvendi i Republikes se Shqiperise vendosi:
KREU I
DISPOZITA TE PERGJITHSHME
Neni 1
Ky ligj ka pr qellim shpalljen dhe mbrojtjen e trashgimis kulturore ne territorin e
Republiks se Shqipris.
Neni 2
Objekt i ktij ligji jan vlerat e trashgimis kulturore, parashikimi i rregullave pr mbrojtjen
e saj dhe detyrat e prgjegjsit e organeve qe veprojn ne kt fushe.
Neni 3
Ne kt ligj, termat e mposhtm kane kto kuptime:
1. "Ansambl arkitekturor" sht trsia e nj numri ndrtesash, te cilat i lidh nj koncept i
njjt krijues.
2. "Ansambl historik" sht bashksia e vlerave urbanistiko-arkitektonike me vlera historike.
3. "Ansambl muzeal" sht bashksia e vlerave urbanistiko-arkitektonike qe mbrohet nga
shteti.
4. "Ansambl urban" sht bashksia e vlerave urbanistiko-arkitektonike me nj qendr
qytetare, e cila mund te formohet prej nj ose disa pjesve te nj zone banimi.
5. (e shfuqizuar)
6. "Arkitekture tradicionale" sht arkitektura e se kaluars me zbatim kohor relativisht te
gjere.
7. "Dmtim" sht ndrhyrja ne dem te pasuris kulturore, materiale ose jomateriale, qe cenon
funksionin ose pamjen origjinale te ktyre pasurive.
8. "Folklor gojor" sht teksti i krijimit popullor, i pashoqruar me muzike, i cili lexohet ose
tregohet.
9. "Folklor instrumental" sht krijimi muzikor popullor i interpretuar me vegla muzikore
popullore.
10. "Folklor koreografik" jan valle dhe krijime qe krcehen me ose pa shoqrim muzikor.
11. "Folklor vokal" jan krijime muzikore te knduara ose te interpretuara me tekst dhe
muzike.
12. "Institucione shtetrore te specializuara" jan Instituti i Monumenteve te Kulturs, Instituti
i Arkeologjis, Instituti i Kulturs Popullore, Drejtoria e Prgjithshme e Arkivave te Shtetit,
Qendra Kombtare e Inventarizimit te Pasurive Kulturore, Arkivi i Filmit dhe Qendra

Kombtare e Veprimtarive Folklorike Kulturore, Agjencia e Shrbimit Arkeologjik, drejtorit

rajonale t kulturs kombtare, Fototeka Marubi, Muzeu i Artit Mesjetar Kor, Galeria
Kombtare e Arteve, Arkivi Qendror Shtetror i Filmit.
13. "Inventarizim" sht regjistrimi dhe identifikimi i objekteve te trashgimis kulturore.
14. "Katalogim informatik" sht regjistrimi i te dhnave, sipas kritereve te caktuara
shkencore, pr identifikimin dhe administrimin e shpejte te pasurive kulturore.
15. "Mbrojtje" sht mnyra dhe forma e natyrs juridike ose jo te ruajtjes, mirmbajtjes,
rindrtimit, restaurimit ose konservimit te pasuris se trashgimis kulturore.
16. "Monument kulture" sht objekti ose ndrtimi me vlera historiko-kulturore qe mbrohet
nga shteti.
17. "Objekt ne mbrojtje paraprake" sht pasuria kulturore, materiale, ne pritje pr t'u shpallur
monument kulture nga organi prgjegjs.
18. "Objekt nen vrojtim" sht pasuria kulturore e pashpallur monument kulture, ne shqyrtim
pr t'u prfshir ne mbrojtje nga shteti.
19. "Objekt unikal" sht vepra arkitektonike me prdorim te zakonshm ose me funksione
artistike a zbukuruese dhe qe, deri ne astin e dhn, sht identifikuar si e vetme ne
trashgimin kulturore e materiale.
20. "Park arkeologjik" sht hapsira me vlera mjedisore, ne te ciln ruhen rrnoja
ndrtimore, te zbuluara prej grmimeve arkeologjike qe mbrohen nga shteti.
21. "Pasaporta e objektit" sht kartela e identifikimit te nj objekti te trashgimis kulturore,
ku vendosen fotografia e objektit, filmimet, skicat, vendndodhja, prmasat, pesha, materiali,
kodi kompjuterik, autori, vendi i ruajtjes, prshkrimi dhe historiku.
22. (e shfuqizuar)
23. "Qendr historike" sht ansambli qytetar ose fshatar me vlera historiko kulturore qe
mbrohet nga shteti.
24. "Qytet-muze" sht qendra qytetare qe mbrohet nga shteti pr vlerat historiko kulturore.
25. "Restaurim" sht vlersimi i thelbit origjinal te monumenteve nprmjet ndrhyrjeve pr
ndalimin e degradimeve te mtejshme dhe nxjerrjes ne pah te vlerave te tyre.
26. "Status i objektit" sht gjendja juridike e nj objekti.
27. "Trashgimi me vlera kombtare" sht pasuria kulturore, materiale ose shpirtrore me
vlera historiko-kulturore pr kombin.
28. "Trashgimi me vlera muzeale" sht pasuria kulturore, materiale, e cila, pr vlerat e veta
historiko-kulturore ose artistike, meriton te ruhet ne muze te profileve te ndryshme.
29. "Trashgimi me vlera te veanta" sht pasuria kulturore, materiale ose shpirtrore me
vlera te spikatura.
30. "Trashgimi me vlera unikale" sht pasuria kulturore, materiale ose shpirtrore e vetme
ne llojin e vet.
31. "Vlere arkeologjike" jan monumente, vendbanime historike te llojeve te ndryshme,
objekte ose pjese veprash ndrtimore apo vendbanimesh, te dala prej grmimeve arkeologjike,
me vlera historiko-kulturore.
32. "Vlere etnologjike" jan vlera te kulturs, materiale ose shpirtrore, te cilat lidhen me
tiparet thelbsore te nj kombi.
33. "Zeje tradicionale" sht pjesa materiale dhe prvoja e prqendruar e mjeshtrave tan
popullore ne shekuj.
34. "Zone arkeologjike" sht siprfaqja ne te ciln gjenden monumente te zbuluara nga
grmimet arkeologjike ose sht dshmuar qenia e shtresave me prmbajtje arkeologjike.
35. Zon-muze sht njsia territoriale brenda qytetit, me vlera muzeale, e cila prbhet nga
nj grup objektesh me vlera t rndsishme kulturore.
Neni 4

Trashgimia kulturore prbhet nga vlera materiale dhe jomateriale, te cilat jan pjese e
pasuris kombtare.
I. Vlerat materiale te trashgimis kulturore jan:
1. Objekte te trashgimis kulturore te paluajtshme, ku prfshihen:
a) qendra, zona dhe rajone, te banuara ose te pabanuara, me vlere arkeologjike, historike,
etnologjike, arkitektonike dhe inxhinierike. Te tilla vlersohen edhe objektet e ksaj natyre ne
gjendje rrnoj, me vjetrsi mbi 100-vjeare;
b) ansamble urbane, arkitekturore dhe historike, ndrtime ose konstruksione ndrtimore me
vlera te veanta. Te tilla jan edhe objektet e ksaj natyre ne gjendje rrnoj,
me vjetrsi mbi 100-vjeare.
2. Objekte te trashgimis kulturore te luajtshme, ku prfshihen:
a) objekte, pjese ose elemente te objekteve, te prfshira ne shkronjn "b" te piks 1 te ktij
neni, si mozaik, kolona, kapitele, skulptura, piktura murale, ikona, ikonostase, tavane
karakteristike, mbishkrime, gur varresh, me vjetrsi mbi 100-vjeare;
b) materiali i lvizshm arkeologjik, qe del nga grmimet arkeologjike, grumbullohet nga
gjurmimet arkeologjike, ose vjen si gjetje rastsore apo qe ruhet ne koleksione ose fonde te
tjera te ndryshme;
c) krijimet artistike te te gjitha llojeve dhe gjinive. Ktu nuk prfshihen krijimet e autoreve te
gjalle;
) dokumente arkivore me rndsi historike kombtare;
d) dorshkrime dhe botime, libra dhe periodike me vlera te veanta, historike dhe
bibliografike;
dh) koleksionet e ndryshme filatelike, numizmatike te artit, me vjetrsi mbi 25-vjeare;
e) pajisje tradicionale pune, mjeshtrie dhe jetese. Mekanizma, makineri ose objekte te
prdorimit te prditshm ose atij ceremonial, me vlera artizanale, etnografike ose historike,
objektet e prodhuara ne mnyr artizanale, me vjetrsi mbi 50-vjeare dhe objektet e
fabrikuara me vjetrsi mbi 75- vjeare;
) teknologji te prodhimit te produkteve te tradits;
f) armt e ftohta dhe te zjarrit, te prodhimit artizanal ose te fabrikuara prpara
fillimit te Lufts se Dyte Botrore;
g) objekte personale te figurave te shquara historike;
gj) objektet e prfshira ne inventart e pasurive, te shpallura ne ruajtje ose ne mbrojtje, te
rrjetit muzeal e te galerive te artit dhe te institucioneve shtetrore te vendit deri ne vitin 1991.
II. Vlerat jomateriale te trashgimis kulturore jan:
1. Prdorimi i gjuhs shqipe ne veprat letrare.
2. Folklori gojor i ruajtur ne kujtese, i shkruar ose i regjistruar.
3. Folklori vokal, koreografik dhe instrumental.
4. Zakone dhe doke tradicionale.
5. Besime dhe bestytni te tradits.
6. Zejet e ndryshme tradicionale.
Neni 5
1. Vlerat materiale dhe jomateriale te trashgimis kulturore, qe zbulohen ose krijohen,
pavarsisht nga pronsia, mbrohen nga shteti.
2. Ministri i Turizmit, Kulturs, Rinise dhe Sporteve shpall Ditn Kombtare te Trashgimis
Kulturore.
3. (e shfuqizuar)
4. (e shfuqizuar)

Neni 6
1. Pran ministris prgjegjse pr trashgimin kulturore ngrihet Komiteti Kombtar i
Trashgimis Kulturore Shpirtrore, i cili kryesohet nga ministri prgjegjs pr
trashgimin
kulturore dhe n prbrje ka specialist t fushs. Komiteti mbikqyr
veprimtarin n fushn e trashgimis kulturore jomateriale, si dhe harton e miraton
strategjit e programet e zhvillimit n kt fush. Antart e komitetit shprblehen pr
pjesmarrjen n mbledhje. Prbrja e ktij komiteti dhe masa e shprblimit prcaktohen me
vendim t Kshillit t Ministrave.
Rregullorja dhe mnyra e funksionimit miratohen me urdhr t ministrit prgjegjs pr
trashgimin kulturore.
2. Ministri prgjegjs pr trashgimin kulturore, me propozimin e Komitetit Kombtar t
Trashgimis Kulturore Shpirtrore, shpall krijimet m t spikatura t trashgimis
jomateriale Kryevepr e trashgimis kulturore shpirtrore
Neni 7
1. Institucionet shtetrore, t specializuara sipas kritereve shkencore, bjn prcaktimin e
vlerave t objekteve t trashgimis kulturore, t shpallura si t tilla, pron e do personi fizik
apo juridik, si dhe dokumentimin e tyre.
2. Kto objekte, ne mnyr te detyrueshme, duhet te regjistrohen ne Qendrn Kombtare te
Inventarizimit te Pasurive Kulturore, e cila lshon pasaportn e objektit ne baze te ktyre te
dhnave.
3. do ndryshim i pronsis se objektit duhet te regjistrohet ne Qendrn Kombtare te
Inventarizimit te Pasurive Kulturore.
Neni 8
do person fizik ose juridik sht i detyruar te ruaje, sipas kritereve te caktuara ne kt ligj
dhe te akteve nnligjore, te nxjerra ne zbatim te tij, trsin e vlerave te trashgimis kulturore
e historike qe zotron ose merr ne prdorim.
Neni 9
1. Objektet e trashgimis kulturore me vlera te veanta kombtare dhe unikale, qe nuk jan
ne pronsi shtetrore, mund te koleksionohen, shiten, blihen, lihen trashgim ose dhurohen
ndrmjet shtetasve shqiptare qe jetojn brenda vendit por, n do rast, t shoqruar me
pasaportn prkatse t objektit.
2. Shteti shqiptar gzon te drejtn e parablerjes se objekteve me vlera te veanta kombtare
dhe unikale te trashgimis kulturore, qe ndodhen ne pronsi private.
3. do pronar qe dshiron te shes nj objekt te trashgimis kulturore, sht i detyruar te
paraqes ne Ministrin e Turizmit, Kulturs, Rinise dhe Sporteve pasaportn e objektit.
Ministria e Turizmit, Kulturs, Rinise dhe Sporteve, pas kshillimit me organet e
specializuara sipas fushave prkatse, i kthen prgjigje pronarit te objektit brenda 30 ditve
nga paraqitja e krkess. Nse Ministria sht e interesuar pr blerjen e ktij objekti, fillon
procedurn e vlersimit. Ne rast te kundrt, pronari ka te drejte te beje shitjen, duke i
bashklidhur dokumentacionit te objektit mendimin me shkrim te institucionit qe ka here
vlersimin e tij.
4. Pr vlersimin e objekteve ne pronsi private te trashgimis kulturore te luajtshme, qe
nxirren jasht territorit te Republiks se Shqipris, ngrihet nj komision i prhershm me

eksperte nga institucionet shtetrore t specializuara, i cili, ne prfundim te vlersimit te

objekteve, i rekomandon Ministrit te Turizmit, Kulturs, Rinise dhe Sporteve lshimin ose jo
te autorizimit pr nxjerrjen e ktyre objekteve jasht territorit te vendit.
5. Funksionimi i komisionit, procedurat e vlersimit dhe kriteret shkencore, przgjedhja e
antarve dhe shprblimi i tyre prcaktohen me vendim te Kshillit te Ministrave.
Neni 10
1. Zhvendosja e vlerave te trashgimis kulturore, pr ruajtjen e vlerave te tyre ne mjedise te
prshtatshme, nga pikpamja e siguris ose e mikroklims, ne varsi te natyrs se objektit,
behet nga institucionet shtetrore t specializuara.
2. Zhvendosja realizohet pasi kto institucione te ken prgatitur dokumentacionin dhe
studimet prkatse dhe te ken bere regjistrimin e zhvendosjes ne Qendrn Kombtare te
Inventarizimit te Pasurive Kulturore.
Neni 11
Shumfishimi dhe riprodhimi i certifikuar i objekteve te trashgimis kulturore behet ne
prputhje me dispozitat e legjislacionit ne fuqi pr te drejtn e autorit, pasi sht marre leja e
Qendrs Kombtare te Inventarizimit te Pasurive Kulturore.
Neni 12
Objektet e trashgimis kulturore ne pronsi private, me vlera te veanta kombtare dhe
unikale, kur pronari refuzon t siguroj kushtet pr ruajtjen e tyre, kur e krkon interesi
publik, mund te shpronsohen ne mbshtetje te dispozitave ligjore ne fuqi pr shpronsimet.
Neni 13
Personat fizik dhe juridik, q kan n pronsi objekte me vlera t trashgimis kulturore, t
luajtshme e t paluajtshme, t regjistruara, jan t detyruar t krijojn kushtet e nevojshme pr
mirmbajtjen e ktyre objekteve.
Pr restaurimin e ktyre objekteve ata jan t detyruar t'u drejtohen institucioneve shtetrore
t specializuara.
Mund t restaurojn objekte t trashgimis kulturore, me miratimin e ktyre institucioneve,
edhe subjektet e licencuara pr kt qllim, sipas prcaktimeve t ktij ligji.
Neni 14
Ne rastin e fatkeqsive natyrore, te shembjes ose te djegies se objekteve me vlera te
trashgimis kulturore, kur nuk vendoset kryerja e rikonstruksionit, mbi truallin e mbetur ose
mbi pasurin rrnoj, lejohet ndrtimi vetm ne siprfaqen dhe vllimin e mparshm, duke
respektuar kategorin dhe llojin e monumentit te dmtuar.
Neni 15
1. Institucionet shtetrore t specializuara, me leje te pronarit dhe ne prani te tij, kane te drejte
te kontrollojn gjendjen fizike te objektit ose te objekteve ne pronsi private.
2. Pronaret e do objekti, pas krkess se bere nga institucionet e msiprme, jan te detyruar
te lejojn kontrollin e gjendjes fizike te objektit.

Neni 16
1. Institucionet shtetrore t specializuara shtetrore, ne marrveshje me pronaret dhe
zotruesit e objekteve te trashgimis kulturore, krijojn kushte pr ekspozimin e ktyre
objekteve pr publikun.
2. Fotografimi, filmimi ose regjistrimi kompjuterik dhe publikimi i objekteve te trashgimis
kulturore, te ekspozuara ne muzet vendore, behet pasi te jete marre autorizim nga institucioni
shtetror, ne varsi te te cilit sht muzeu. Pr objekte te tilla, te ekspozuara ne muzet
kombtare, leja miratohet nga Ministri i Turizmit, Kulturs, Rinise dhe Sporteve.
Neni 17
1. Projektet e restaurimit dhe restaurimi i monumenteve t kulturs bhen nga institucione
shtetrore t specializuara dhe nga subjektet e licencuara pr kt qllim, sipas pikave 3, 4 e 5
t ktij neni, si dhe nga institucionet e huaja t parashikuara n nenin 42 pika 3 t ktij ligji.
Veprimtaria restauruese e ktyre subjekteve private, e prcaktuar n kt ligj, prfshihet n
kategorin VI.1, t shtojcs s ligjit pr licencat. Kjo veprimtari licencohet sipas dispozitave
n vijim, t ktij ligji.
2. Me urdhr t Ministrit t Turizmit, Kulturs, Rinis dhe Sporteve krijohet Kshilli
Kombtar i Restaurimeve, m posht KKR, i cili ka n prbrje prfaqsues t institucioneve
t specializuara dhe personalitete t fushs. Organizimi dhe funksionimi i ktij Kshilli
prcaktohen n rregulloren e miratuar nga ministri.
3. Kshilli Kombtar i Restaurimeve miraton kriteret pr licencimin e subjekteve e t
personave fizik a juridik. KKR-ja, pas plotsimit t kritereve t miratuara pr kt qllim, i
propozon Ministrit t Turizmit, Kulturs, Rinis dhe Sporteve licencimin e personave fizik
ose juridik n fushn e projektimit apo t restaurimit t objekteve t trashgimis kulturore.
4. Licenca pr projektim dhe restaurim n fushn e trashgimis kulturore miratohet nga
Ministri i Turizmit, Kulturs, Rinis dhe Sporteve.
5. Punimet e restaurimit, t cilat kryhen nga subjektet e licencuara pr kt qllim,
mbikqyren dhe kolaudohen nga institucionet shtetrore, t specializuara dhe t ngarkuara me
ligj pr mbrojtjen, ruajtjen dhe studimin e objekteve t trashgimis kulturore.
6. do projekt pr restaurim i paraqitet pr miratim Kshillit Kombtar t Restaurimeve, i cili
prcakton kriteret dhe kategorin e projekteve, q miratohen nga Instituti i Monumenteve t
Kulturs.
7. Zbatimi i punimeve t restaurimit t monumenteve t kulturs, mbikqyrja dhe kolaudimi i
tyre nuk i nnshtrohen ligjit nr. 8402, dat 10.9.1998 "Pr kontrollin dhe disiplinimin e
punimeve t ndrtimit", t ndryshuar.
Rregullat dhe kriteret e punimeve t restaurimit n objektet e trashgimis kulturore
prcaktohen n Kartn Shqiptare t Restaurimeve, e cila miratohet nga Kshilli i Ministrave,
me propozimin e Ministrit t Turizmit, Kulturs, Rinis dhe Sporteve.
Neni 18
Fondet pr mirmbajtjen, restaurimin, zbulimin dhe studimin e vlerave te trashgimis
kulturore sigurohen nga buxheti i miratuar pr Ministrin e Turizmit, Kulturs, Rinise dhe
Sporteve, nga te ardhurat e prdorimit te tyre, si dhe nga do e ardhur tjetr e ligjshme, qe
sigurohet nga fondacione, organizata dhe institucione, vendase ose te huaja, shtetrore ose
private apo nga personat fizike ose juridike.

T ardhurat dytsore, t siguruara nga prdorimi i monumenteve t kulturs n pronsi

shtetrore, ndahen si m posht:
a) 90 pr qind institucionit, q ka n administrim monumentin, pr restaurimin, mirmbajtjen
dhe rijetzimin e tij;
b) 10 pr qind Buxhetit t Shtetit.
Przgjedhja e subjekteve, t pajisura me leje, pr restaurimin e monumenteve t kulturs, me
fondet e vna n dispozicion nga Buxheti i Shtetit, bhet nprmjet konkurrimit publik.
Procedurat e konkurrimit prcaktohen me vendim t Kshillit t Ministrave.
KREU II
TRASHEGIMIA KULTURORE E LUAJTSHME
Neni 19
1. Lvizja nga vendet e caktuara te objekteve te trashgimis kulturore te luajtshme, ne
pronsi shtetrore, me vlera te zakonshme ose te veanta, kombtare dhe unikale, pr ruajtjen,
restaurimin, studimin, ekspozimin brenda vendit ose tjetrsimin e pronsis, behet me
autorizimn e Ministrit te Turizmit, Kulturs, Rinise dhe Sporteve.
2. Lvizja nga vendet e caktuara te objekteve te trashgimis kulturore te luajtshme, me vlera
te zakonshme, pr ruajtjen, restaurimin, studimin dhe ekspozimin jasht territorit te
Republiks se Shqipris, behet me autorizimn e Ministrit te Turizmit, Kulturs, Rinise dhe
Sporteve.
3. Lvizja e objekteve te trashgimis kulturore te luajtshme, me vlera te veanta, kombtare
dhe unikale pr ruajtjen, restaurimin, studimin dhe ekspozimin jasht territorit te Republiks
se Shqipris, behet me vendim te Kshillit te Ministrave. Procedurat e ktyre lvizjeve
prcaktohen me udhzim te Kshillit te Ministrave, sipas konventave ndrkombtare te
ratifikuara nga Republika e Shqipris pr kt qellim.
4. Ne do rast, leja e lshuar regjistrohet ne Qendrn Kombtare te Inventarizimit te Pasurive
Kulturore.
Neni 20
1. Objektet e trashgimis kulturore te veante, kombtare dhe unikale, nuk dhurohen e nuk
shkmbehen ne asnj rast.
2. Ne raste te veanta, objektet e trashgimis kulturore te luajtshme mund te dhurohen ose
shkmbehen ndrmjet institucioneve simotra ne shtete te tjera, kur u shrbejn interesave
kombtare dhe jan te barazvlefshme. Dhurimi ose shkmbimi behet me vendim te Kshillit te
Ministrave.
3. Institucionet publike, q n fondin e tyre kan n administrim objekte t trashgimis
kulturore t luajtshme, me vlera t zakonshme, lejohen t'ua shesin t tretve, brenda territorit
t Republiks s Shqipris, nprmjet procedurs s ankandit. Kushtet, rregullat dhe
procedurat e organizimit t ankandit prcaktohen me vendim t Kshillit t Ministrave.
Neni 21
1. Shteti shqiptar behet menjher pronar i ligjshm i objekteve te trashgimis kulturore, te
cilat nuk jan ne pronsi shtetrore, por qe jan te vjedhura ose te humbura, nse pronari i tyre
nuk identifikohet.
2. Shteti shqiptar behet menjher pronar i ligjshm i objekteve te trashgimis
kulturore te luajtshme, te cilat nuk jan ne pronsi shtetrore, te nxjerra ne mnyr te
jashtligjshme jasht vendit.

Neni 22
Objektet e trashgimis kulturore te luajtshme, arkivat dhe koleksionet e institucioneve
shtetrore e joshteterore, si dhe ato te ekspozuara ne muzet kombtare ose vendore,
shtetrore ose joshteterore, mbrohen dhe administrohen sipas rregulloreve te vete
institucioneve, te cilat hartohen ne prputhje me kt ligj, si dhe me si dhe me ligjet nr.9386,
dat 4.5.2005 "Pr muzet" dhe nr.9154, dat 6.11.2003, "Pr arkivat
Neni 23
Ne rastet kur godinat, ku ruhen arkiva shtetrore ose vlera te tjera te rndsishme te
trashgimis kulturore, u kthehen ish-pronareve dhe shpronsimi sht i pamundur, Kshilli i
Ministrave bn sistemimin ne mjedise te tjera te prshtatshme te ktyre institucioneve.
KREU III
TRASHEGIMIA KULTURORE E PALUAJTSHME
Neni 24
1. Objekti i trashgimis kulturore ka kto shkalle mbrojtjeje:
a) nen vrojtim;
b) ne mbrojtje paraprake;
c) monument kulture te kategoris II ;
) monument kulture te kategoris I.
2. Objektet ne grup emrtohen sipas rastit: park arkeologjik, qytet-muze, zone-muze, qendr
historike, zon arkeologjike dhe ansambl-muze.
3. Heqja e plote ose e pjesshme e mbrojtjes nga shteti e nj objekti ose grupi objektesh te
trashgimis kulturore sht e drejte ekskluzive e organit qe e ka shpallur at.
Neni 25
1. Objekte n vrojtim jan t gjitha objektet n gjendje rrnoje, kshtjellat, objektet e kultit,
ndrtimet inxhinierike, ndrtimet publike ose t luksit, t ndrtuara prpara vitit 1900, si dhe
ato n shfrytzim, t ndrtuara prpara vitit 1944 dhe, n raste ndrtimesh t spikatura, edhe
pas ktij viti. Statusi "Objekte n vrojtim" shpallet nga Instituti i Monumenteve t Kulturs
pr nj afat kohor prej 6 muajsh.
Pas prfundimit t ksaj periudhe, Instituti i Monumenteve t Kulturs, n prputhje me
dispozitat e ktij ligji, i propozon Ministrit t Turizmit, Kulturs, Rinis dhe Sporteve
shpalljen ose jo t ktyre objekteve "Monument kulture" t kategoris I apo II.
2. Ndryshimi ose heqja e ktij statusi behet me krkes te pronarit te objektit drejtuar Institutit
te Monumenteve te Kulturs.
3. Objekti me kt status nuk mund te prishet ose t'i bhen ndryshime, pa miratimin me
shkrim te Institutit te Monumenteve te Kulturs.
Neni 26
1. Objekt ne mbrojtje paraprake shpallet nga Instituti i Monumenteve te Kulturs do objekt
me vlera te veanta. Ky status sht 6-mujor dhe brenda ksaj periudhe ky institucion duhet te
kryeje procedurat pr prcaktimin e statusit te mtejshm te tij.
2. Gjate ksaj periudhe ndalohet do lloj ndrhyrje ne gjendjen fizike te objektit.

Neni 27
Monumente kulture t kategoris II jan ndrtimet me vlera t spikatura, kryesisht n pamjen
e tyre t jashtme. Ato ruhen n vllime dhe pamjen e tyre t jashtme. Ministri prgjegjs pr
trashgimin kulturore i shpall ato monumente kulture t kategoris II.
Neni 28
1. Monumente Kulture te kategoris I jan ndrtimet me vlera te spikatura dhe me rndsi te
veante pr trashgimin kulturore. Ato ruhen ne terezin e prbrsve te tyre arkitektonike
dhe teknike.
2. Kompozimi i vllimeve, trajtimi arkitektonik i pamjeve te jashtme dhe te brendshme, si dhe
zgjidhja planimetrike dhe funksionale e ktyre monumenteve nuk mund te ndryshohen.
3. Ndrtimet e reja pran tyre duhet te respektojn distancat e zons se mbrojtur.
4. Ministri i Turizmit, Kulturs, Rinise dhe Sporteve i shpall ato monumente kulture te
kategoris I.
Neni 29
1. Zonat-muze, ansamblet-muze, qendrat historike, parqet arkeologjike jan kategori
objektesh n grup, q ruhen n trsin e tyre si komplekse historiko-arkeologjike,
monumentale, arkitektoniko-urbanistike dhe mjedisore.
2. N kto kategori objektesh sht e ndaluar do lloj ndrtimi i ri, me prjashtim t rrjetit
inxhinierik nntoksor dhe rikonstruksionit. N rastin e rikonstruksioneve, projekti miratohet
nga Kshilli Kombtar i Restaurimeve.
3. Zonat-muze, ansamblet-muze, qendrat historike shpallen t tilla me vendim t Kshillit te
Ministrave, pas propozimit t ministrit prgjegjs pr trashgimin kulturore.
4. Rregullorja e administrimit pr kategorin e objekteve t msiprme dhe zonn
e
mbrojtur rreth tyre miratohet me vendim t Kshillit t Ministrave, me propozimin e
ministrit prgjegjs pr trashgimin kulturore.
5. Heqja e plot ose pjesshme e shkalls s mbrojtjes n kt kategori objektesh bhet me
vendim t po atij organi, q e ka vendosur at.
6. Monumentet e kulturs t kategoris I dhe II n qendrat historike, qytetet-muze dhe
ansamblet-muze mund t shfrytzohen edhe pr funksione t tjera, q nuk cenojn n asnj
mnyr vlerat e tyre. Aty mund t vendosen institucione shetrore ose private, si muze,
biblioteka, atelie monumentesh, fototeka, galeri artesh dhe ekspozita t ndryshme.
Neni 30
1. Zonat dhe parqet arkeologjike shpallen t tilla me vendim t Kshillit t Ministrave, sipas
propozimit t br nga ministri prgjegjs pr trashgimin kulturore.
Zonat arkeologjike, n varsi t intensitetit dhe rndsis s gjetjeve arkeologjike,
kategorizohen n zona A dhe zona B. Zonifikimi miratohet me vendim t Kshillit t
Ministrave, sipas propozimit t ministrit prgjegjs pr trashgimin kulturore.
2. Rregullorja e administrimit t ktyre zonave miratohet me vendim t Kshillit t
Ministrave, sipas propozimit t br nga ministri prgjegjs pr trashgimin kulturore.
3. N zonat arkeologjike A sht e ndaluar do lloj ndrhyrjeje me karakter ndrtimor.
4. N zonat arkeologjike B lejohen ndrtimet e reja n rastet e prcaktuara n rregulloren e
administrimit t ktyre zonave, pas miratimit nga Kshilli Kombtar i Arkeologjis.

Neni 31
Institucionet shtetrore, t specializuara n fushn e trashgimis kulturore, organet e
qeverisjes vendore dhe pronart ose prdoruesit e objektit kan t drejtn e propozimit pr
shpalljen e nj objekti Monument kulture, propozim i cili i drejtohet ministrit prgjegjs pr
trashgimin kulturore.
Neni 32
1. Pr monumentet e kulturs prcaktohet nj siprfaqe toke ose trualli prreth, si zone
mbrojtse, ne prputhje me vlerat e tyre arkitektonike, me prshtatshmrin e tyre urbanistikoestetike, me rrethinn dhe me rrethanat ekologjike.
2. Prmasat e zons mbrojtse prcaktohen nga organi qe shpall monumentin, sipas studimit
te bere nga Instituti i Monumenteve te Kulturs. N kt zon ndalohet do ndrhyrje me
karakter ndrtimor.
Neni 33
1. Grmimi, restaurimi, prdorimi dhe do veprim tjetr ne monumentet e kulturs, si dhe do
ndryshim ne truallin e vene ne mbrojtje rreth tyre, bhet vetm me autorizimin e Kshillit
Kombtar t Restaurimeve, Institutit Arkeologjik, pr grmimet shkencore, si dhe t
Agjencis s Shrbimit Arkeologjik, n rastet e grmimeve t shptimit.
2. Ndalohet grmimi me karakter arkeologjik dhe prdorimi i aparaturave metalkrkuese nga
njerz ose subjekte te paautorizuara.
Neni 34
Njsit e qeverisjes vendore bashkpunojn me institucionet shtetrore t specializuara pr
ruajtjen dhe mbrojtjen e objekteve te trashgimis kulturore, qe ndodhen ne territoret ne
juridiksionin e tyre. Ministria e Turizmit, Kulturs, Rinise dhe Sporteve prcakton mnyrat e
bashkpunimit.
Neni 35
Punimet e mirmbajtjes, t restaurimit dhe t rigjallrimit t monumenteve t kulturs kryhen
me fonde t ministris prgjegjse pr trashgimin kulturore dhe t donatorve t tjer ose t
vet pronarve, pasi t jet miratuar projekti i tyre nga Kshilli Kombtar i Restaurimeve.
Neni 36
1. Ne monumentet e kulturs te kategorive I dhe II, prone e subjekteve joshteterore, shteti
prballon te gjitha shpenzimet pr ruajtjen e vlerave historiko-artistike, te cilat nuk lidhen me
qndrueshmrin e objektit.
2. Punimet e tjera te restaurimit pr kto monumente prballohen ne masn:
a) 60 pr qind nga shteti dhe 40 pr qind nga pronari, pr monumentet e kulturs t kategoris
I;
b) 30 pr qind nga shteti dhe 70 pr qind nga pronari pr monumentet e kulturs te kategoris
II.
Neni 37

10

1. Kur pronari joshteteror i monumentit te kulturs nuk ka fonde pr kryerjen e punimeve te

restaurimit, pas planifikimit te ktyre punimeve, shteti ndrmjetson pran bankave pr
prfitimin e kredive afatgjata me kushte lehtsuese si dhe merr prsipr shlyerjen e interesit t
kredis
2. Kur pronari kundrshton kredin dhe kur monumenti sht ne rrezik shembje, punimet e
restaurimit bhen edhe pa plqimin e tij nga drejtoria rajonale e kulturs kombtare nprmjet
drejtorive rajonale t monumenteve t kulturs, ose edhe nga subjekte te tjera te licencuara pr
kt qellim. Pas prfundimit te punimeve, pronari detyrohet te paguaje pjesn e vet te
shpenzimeve, ne prputhje me nenin 36 te ktij ligji.
Neni 38
do vendim i marre nga kshillat e rregullimit te territoreve pr ndrhyrje ose ndrtim ne
zonat e shpallura monument kulture ose ne zonn e mbrojtur pran nj monumenti kulture,
pavarsisht nga pronsia, sht i pavlefshm.
Neni 39
1. Monumentet e kulturs mund t rijetzohen pr qllime administrative dhe social-kulturore,
me kusht q funksioni i ri t mos dmtoj vlern e monumentit. Kushtet dhe kriteret paraprake
t rijetzimit dhe t shfrytzimit t monumenteve t kulturs miratohen nga Instituti i
Monumenteve t Kulturs.
1/1. Rrjetzimi ose shfrytzimi i Monumenteve t Kulturs, t prcaktuara n kt ligj,
prfshihen n kategorin VI.2 t shtojcs s ligjit pr licencat. Kto leje jepen sipas ligjit pr
licencat ose sipas dispozitave n vijim, t ktij ligji. Kshilli i Ministrave vendos pr
prdorimin e njrs nga kto dy mnyra, sipas ndarjes n nnkategori. N rastin e dyt nuk
zbatohet parimi i miratimit n heshtje.
2. N do rast, shfrytzimi i monumenteve t kulturs bhet vetm pasi t jet marr miratimi i
Kshillit Kombtar t Restaurimeve pr lidhjen e kontrats s shfrytzimit ndrmjet palve.
3. Kontrata e shfrytzimit lidhet ndrmjet ministris prgjegjse pr trashgimin kulturore
dhe prdoruesit t monumenteve. N rast se prdoruesi shkel kushtet dhe kriteret e kontrats,
ather drejtoria rajonale e kulturs kombtare i propozon ministrit prgjegjs pr
trashgimin kulturore t zgjidh kontratn n mnyr t njanshme
Neni 40
1. Vendosja e materialeve publicitare ne objektet monument kulture behet ne raste te veanta
festivo-kulturore dhe ka karakter te prkohshm.
2. Veprimtarit kulturore ne objektet monument kulture bhen vetm ne rastet kur ato nuk
rrezikojn ose cenojn vlerat e tyre.
3. Ministri i Turizmit, Kulturs, Rinise dhe Sporteve jep autorizimn pr organizimin e
veprimtarive kulturore dhe vendosjen e materialeve publicitare.
Neni 41
Krkimet, sondazhet dhe grmimet arkeologjike ne te gjith territorin e Republiks se
Shqipris jan monopol i shtetit shqiptar.

11

Neni 42
1. Agjencia e Shrbimit Arkeologjik sht institucion qendror, n varsi t ministrit prgjegjs
pr trashgimin kulturore, e krijuar pr t ushtruar veprimtari n fushn e grmimeve dhe t
studimeve t trashgimis kulturore, q preket nga punimet ndrtuese t do natyre, apo nga
planet pr rregullimin e territorit. Organizimi dhe funksionimi i saj prcaktohen me vendim t
Kshillit t Ministrave, sipas propozimit t ministrit t prgjegjs pr trashgimin kulturore.
Statuti i Agjencis s Shrbimit Arkeologjik miratohet me urdhr t ministrit t prgjegjs pr
trashgimin kulturore. Struktura dhe organika e Agjencis s Shrbimit Arkeologjik
miratohen me urdhr t Kryeministrit, me propozimin e ministrit prgjegjs pr trashgimin
kulturore.
2. Kshilli Kombtar i Arkeologjis sht organ kolegjial vendimmarrs, q prbhet nga
specialist t fushave prkatse, i cili mblidhet periodikisht pran ministris prgjegjs pr
trashgimin kulturore dhe kryesohet nga ministri. Prbrja, mnyra e funksionimit,
kompetencat dhe shprblimi i antarve t kshillit prcaktohen me vendim t Kshillit t
Ministrave.
Neni 43
Veprimtarit e prshkruara n nenin 41 realizohen nga institucione shtetrore dhe private t
specializuara t fushs prkatse, vendase ose t huaja. Kto bashkpunime bhen n baz t
marrveshjeve dy ose shumpalshe. Prjashtohet ekskluziviteti i institucioneve t huaja n
kto veprimtari. Pr bashkpunim, n do rast, merret miratimi i Kshillit Kombtar t
Arkeologjis.
Veprimtaria krkimore arkeologjike e ktyre subjekteve private prfshihet n kategorin
VI.1 t shtojcs s ligjit pr licencat. Kjo veprimtari licencohet sipas dispozitave n vijim t
ktij ligji.
Neni 44
Objektet arkeologjike, te gjetura gjate grmimeve arkeologjike, jan prone e shtetit shqiptar.
Neni 45
Personat fizike ose juridike., qe zbulojn ose gjejn, ne mnyr te rastsishme, objekte te
trashgimis kulturore, jan te detyruar qe brenda 20 ditve te njoftojn organet vendore te
kulturs, Agjencia e Shrbimit Arkeologjik dhe drejtoria rajonale e kulturs kombtare, duke
deklaruar mnyrn dhe vendin e gjetjes. Pas dokumentimit te objektit, komisioni i ngritur pr
kt qellim me specialiste te ktyre institucioneve prcakton vlerat dhe vendos pr statusin e
mtejshm te objektit, si dhe shprblimin e ktij personi.
Neni 46
Agjencia e Shrbimit Arkeologjik, nprmjet strukturave t veta dhe n bashkpunim edhe me
persona juridik dhe fizik, t licencuar n kt fush, bn ndjekjen e gjetjeve rastsore
arkeologjike, q dalin gjat punimeve bujqsore, t ndrtimit, veprave inxhinierike ose
konstruksioneve ndrtimore dhe merr masa pr shptimin e ktyre vlerave.
N rastet e zbulimeve t rndsishme, punonjsi i autorizuar nga Agjencia e Shrbimit
Arkeologjik urdhron ndrprerjen e menjhershme t punimeve q dmtojn vlerat
arkeologjike. Veprimet e mtejshme vendosen nga Kshilli Kombtar i Arkeologjis jo m
von se 10 dit nga ndrprerja e punimeve.

12

Neni 47
Ne rastet e ndrtimeve te mdha ne territore ne pronsi shtetrore ose private, si rruge,
autostrada, aeroporte, porte, vepra industriale, qendra te reja banimi, investitort jan te
detyruar qe, gjate procesit te projektimit dhe zbatimit te projektit, te marrin miratimin, me
shkrim, t Kshillit Kombtar t Restaurimeve dhe t Kshillit Kombtar t Arkeologjis.
Specialistet kryejn kontrollin e zons dhe prgatisin dokumentacionin prkats. Kur zona
prmban vlera te rndsishme arkeologjike, etnografike ose gjurme te arkitekturs se lashte
ose tradicionale, projekti duhet te ndryshoje. Shpenzimet pr kryerjen e hulumtimeve t
nevojshme, prgatitjen e dokumentacionit, si dhe ndryshimet e mundshme t projektit kryhen
nga investitori.
Neni 48
1. Kur, pas fillimit te punimeve, zbulohen rastsisht gjurme ose objekte me vlera
arkeologjiko-etnologjike, punimet ndrpriten menjher.
Drejtuesit dhe investitort e punimeve njoftojn, brenda tri ditve, organet e qeverisjes
vendore, Agjencin e Shrbimit Arkeologjik dhe drejtorin rajonale t kulturs kombtare, te
cilt bjn kontrollin prkats, relatojn pr vlerat e gjetura dhe bjn propozimet prkatse
pr vazhdimsin ose jo te punimeve.
2. Nse gjetjet jan me vlera te rndsishme, punimet e filluara mund te psojn ndryshime
ose te ndrpriten prfundimisht. Vendimi ne kt rast merret nga organi qe ka autorizuar
fillimin e punimeve.
3. Ne rastin kur punimet psojn ndryshime, te gjitha shpenzimet pr to, si dhe shpenzimet pr
krkimet shkencore, veprimtarit e nevojshme restauruese ose konservuese, mbulohen 100 pr
qind nga investitori.
KREU IV
KUNDERVAJTJET ADMINISTRATIVE
Neni 49
1. Jan kundrvajtje administrative dhe dnohen me gjobe, kur nuk prbejn vepr penale,
shkeljet e mposhtme:
a) shkeljet sipas nenit 7 dnohen me gjobe nga 10 000 -20 000 leke;
b) shkeljet sipas nenit 8 dnohen me gjobe nga 30 000 - 50 000 leke;
c) shkeljet sipas neneve 11 dhe 19 dnohen me gjobe nga 20 000 - 50 000 leke;
) shkeljet sipas nenit 14 dnohen me gjobe nga 100 000 - 500 000 leke;
d) shkeljet sipas nenit 16 pika 2 dnohen me gjobe 20 000 leke;
dh) shkeljet sipas neneve 25 pika 3 dh 26 pika 2 dnohen me gjobe nga 100 000-300 000 leke;
e) shkeljet sipas nenit 28 pika 2 dnohen me gjobe nga 100 000 - 500 000 leke;
) shkeljet sipas nenit 33 pika 1 dnohen me gjobe nga 50 000 -500 000 leke;
f) shkeljet sipas nenit 45 dnohen me gjobe nga 10 000 - 50 000 leke;
g) shkeljet sipas nenit 33 pika 2 dnohen me gjobe 100 000 leke dhe konfiskim te aparaturs;
gj) shkeljet sipas neneve 47 dhe 48 pika 1 dnohen me gjobe nga 1 000 000 - 5 000 000 leke.
2. Demi i shkaktuar ne objektet unikale te trashgimis kulturore prbn ne do rast vepr
penale dhe dnohet sipas legjislacionit penal.
Neni 50

13

1. T drejtn e vnies s gjobs e kan inspektort e institucioneve shtetrore t specializuara,

sipas fushave q mbulojn.
2. Shqyrtimi i kundrvajtjeve administrative, ankimi dhe ekzekutimi i vendimeve bhen sipas
procedurave dhe afateve t prcaktuara n Kodin e Procedurave Administrative.
3. Kundrvajtsi duhet ta paguaj gjobn brenda 30 ditve nga marrja dijeni e vendimit pr
lnien n fuqi t gjobs. Gjobat paguhen pran zyrave t financs n institucionet e
prcaktuara n pikn 1 t ktij neni.
N rast mospagimi t gjobs brenda afatit t msiprm, vendimi pr lnien n fuqi t gjobs
prbn titull ekzekutiv dhe pr ekzekutimin e tij ngarkohet zyra e prmbarimit.
4. Shuma e arktuar nga vjelja e gjobave derdhet 40 pr qind n favor t Buxhetit t Shtetit
dhe 60 pr qind n favor t institucionit, q ka n juridiksion objektin.
KREU V
DISPOZITA KALIMTARE DHE TE FUNDIT
Neni 51
do person fizik ose juridik, qe zotron objekte, te cilat jan vlera te trashgimis kulturore te
luajtshme, duhet t'i deklaroje ato pran organeve te kulturs, te qeverisjes vendore dhe ta
regjistroje objektin ne Qendrn Kombtare te Inventarizimit te Pasurive Kulturore, sipas
mnyrs qe ofron kjo qendr, brenda dy vjetve nga hyrja ne fuqi e ktij ligji.
Neni 52
Pr objektet monument kulture te dhna me qira prpara hyrjes ne fuqi te ktij ligji, kontrata e
qiramarrjes, pr periudhn e mbetur, rregullohet ne prputhje me dispozitat e ktij ligji.
Neni 53
1. Instituti i Monumenteve te Kulturs dhe Instituti i Arkeologjis, brenda gjashte muajve nga
hyrja ne fuqi e ktij ligji, i paraqesin pr miratim Kshillit te Ministrave zonat arkeologjike
brenda qendrave te banuara ne Shkodr, Lezhe, Kruje, Durrs, Elbasan, Berat, Vlore dhe
Sarande.
2. Brenda nj viti nga hyrja ne fuqi e ktij ligji, Instituti i Monumenteve te Kulturs dhe Ins
tituti i Arkeologjis i paraqesin pr miratim Kshillit te Ministrave kufijt dhe rregulloret e
administrimit te parqeve arkeologjike te Shkodres, Lezhs, Apolonis, Bylisit, Amantias,
Orikumit, Antigonese, Finiqit dhe Butrintit.
3. Brenda 6 muajve nga hyrja ne fuqi e ktij ligji, institucionet shtetrore t specializuara ne
varsi te Ministris se Turizmit, Kulturs, Rinise dhe Sporteve, statutet e te cilave miratohen
nga Ministri i Turizmit, Kulturs, Rinise dhe Sporteve, bjn rishikimin e ktyre statuteve,
sipas dispozitave te ktij ligji.
Neni 54
Ngarkohet Kshilli i Ministrave qe, ne zbatim te neneve 9 pika 5, 19 pika 3, 20 pika 2,23,29
pika 2 dhe 31 pika 1, te nxjerre aktet nnligjore pr zbatimin e ktij ligji.
Neni 55
Ligji nr.7867, date 12.10.1994 "Pr mbrojtjen e pasuris kulturore te luajtshme dhe te
paluajtshme", shfuqizohet.

14

Neni 56
Ky ligj hyn ne fuqi 15 dite pas botimit ne Fletoren Zyrtare.
Shpallur me dekret nr.3804, date 5.5.2003 te Presidentit te Republiks se Shqipris,
Alfred Moisiu

15