Professional Documents
Culture Documents
Bài giảng cấu kiện điện tử
Bài giảng cấu kiện điện tử
BI GING MN
CU KIN IN T &
QUANG IN T
Ging vin:
in thoi/E-mail:
0914932955/thuclinh_dt@yahoo.com
B mn:
BI GING MN
Ni dung mn hc
Chng 1- Gii thiu chung
Chng 2- Cu kin th ng
Chng 3- Vt l bn dn
Chng 4- Diode (it)
Chng 5- BJT (Transistor lng cc)
Chng 6- FET (Transistor hiu ng trng)
Chng 7- Thyristors: SCR Triac Diac - UJT
Chng 8- Cu kin quang in t
www.ptit.edu.vn
Trang 2
BI GING MN
Ti liu hc tp
Ti liu chnh:
Slide bi ging
Bi ging Cu kin in t v quang in t, Mnh H,
Hc vin CNBCVT, 2009-2010
Trang 3
BI GING MN
Yu cu mn hc
Sinh vin phi c trc cc slide bi ging trc khi ln lp
Tch cc tr li v t cu hi trn lp hoc qua email ca GV
Lm bi tp thng xuyn, np v bi tp bt c khi no Ging
vin yu cu
T thc hnh theo yu cu vi cc phn mm EDA
im mn hc:
Kim tra :
- Cu hi ngn
Chuyn cn
: 10 %
- Bi tp
Kim tra gia k: 10 %
Thi kt thc:
- L thuyt: + Trc nghim
Th nghim
: 10 %
+ Cu hi ngn
Thi kt thc
: 70 %
- Bi tp
www.ptit.edu.vn
Trang 4
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 5
BI GING MN
Trang 6
BI GING MN
Vi mch v ng dng
Processors
CPU, DSP, Controllers
Memory chips
RAM, ROM, EEPROM
Analog
Thng tin di ng,
x l audio/video
Programmable
PLA, FPGA
Embedded systems
Thit b t, nh my
Network cards
System-on-chip (SoC)
www.ptit.edu.vn
nh: amazon.com
Trang 7
BI GING MN
Chips
Sand
www.ptit.edu.vn
Trang 8
BI GING MN
Trang 9
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 10
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 11
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 12
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 13
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 14
BI GING MN
Trang 15
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 16
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 17
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 18
BI GING MN
C s vt l ca vt liu in t
L thuyt vt l cht rn
L thuyt vt l c hc lng t
L thuyt di nng lng ca cht rn
L thuyt vt l bn dn
www.ptit.edu.vn
Trang 19
BI GING MN
L thuyt vt l cht rn
Vt liu ch to phn ln cc linh kin in t l loi vt liu
tinh th rn
Cu trc n tinh th: trong tinh th rn nguyn t c sp
xp theo mt trt t nht nh, ch cn bit v tr v mt vi c
tnh ca mt s t nguyn t ta c th on v tr v bn cht
ha hc ca tt c cc nguyn t trong mu
mt s vt liu ngi ta nhn thy rng cc sp xp chnh
xc ca cc nguyn t ch tn ti chnh xc ti c vi nghn
nguyn t. Nhng min c trt t nh vy c ngn cch bi
b bin v dc theo b bin ny khng c trt t - cu trc a
tinh th
Tnh cht tun hon ca tinh th c nh hng quyt nh n
cc tnh cht in ca vt liu
www.ptit.edu.vn
Trang 20
BI GING MN
L thuyt vt l c hc lng t
Trong cu trc nguyn t, in t ch c th nm trn cc mc
nng lng gin on nht nh no - cc mc nng lng
nguyn t
Nguyn l Pauli: mi in t phi nm trn mt mc nng
lng khc nhau
Mt mc nng lng c c trng bi mt b 4 s lng t:
n s lng t chnh: 1, 2, 3, 4.
l s lng t qu o: 0, 1, 2, (n-1) {s, p, d, f, g, h}
ml s lng t t: 0, 1, 2, 3, l
ms s lng t spin: 1/2
n, l tng th mc nng lng ca nguyn t tng, e- c sp
xp lp, phn lp c nng lng nh trc
www.ptit.edu.vn
Trang 21
BI GING MN
Trang 22
BI GING MN
1s22s22p2
Si
14
1s22s22p63s23p2
Ge
32
1s22s22p63s23p63d104s24p2
Sn
50
1s22s22p63s23p63d104s24p64d105s25p2
(Si)
www.ptit.edu.vn
Trang 23
BI GING MN
Trang 24
BI GING MN
E
EC
EG > 2 eV
EV
L trng
E
EC Vng
dn
EG < 2 eV
EV
EC
EG = 0
Vng
ho tr
a- Cht cch in;
b - Cht bn dn;
EV
Vng
ho
tr
c- Cht dn in
Trang 25
BI GING MN
Cc loi vt liu in t
Cht cch in (cht in mi)
Cht dn in
Vt liu t
Cht bn dn (Chng 3)
www.ptit.edu.vn
Trang 26
BI GING MN
Trang 27
BI GING MN
Cd
=
C0
(khng th nguyn)
www.ptit.edu.vn
Trang 28
BI GING MN
Pa = U22C2R
Thc t, cc t in lm vic tn s cao cn phi c cc bn cc,
dy dn v tip gip c trng bc gim in tr ca chng
www.ptit.edu.vn
Trang 29
BI GING MN
E .t
U .t
=
d
Trang 30
BI GING MN
Trang 31
BI GING MN
Trang 32
BI GING MN
Trang 33
BI GING MN
=R
S
[.m] , [.mm] , [.m]
l
t = 0 (1 + t)
b.3 H s dn nhit : [w/ (m.K)]
l lng nhit truyn qua mt n v din tch trong mt n v thi
gian khi gradien nhit bng n v
Q=
www.ptit.edu.vn
T
St
l
Trang 34
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 35
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 36
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 37
BI GING MN
Trang 38
BI GING MN
4. Cc phn mm EDA h tr mn hc
OrCAD: Phn tch, m phng cu kin v mch in t dng Pspice.
Ci t cc tool sau:
+ OrCAD Capture CIS
+ OrCAD Capture CIS Option
+ PSpice A/D
+ PSpice Optimizer
+ PSpice Advanced Analysis
+ SPECCTRA 6U for OrCAD
(Hng dn s dng Pspice: Tutorial on Pspice (McGill), Pspice Tutorial
(UIUC), CircuitMaker User Manual )
Multisim (R 7)-Electronic Workbench, Circuit Maker, Proteus
TINA 7
(Sinh vin nn s dng Tina/ Circuit Maker/ OrCAD (R 9.2) thc
hnh phn tch, m phng cu kin v mch in t nh)
www.ptit.edu.vn
Trang 39
BI GING MN
Chng 2- Cu kin th ng
1. in tr (Resistor)
2. T in (Capacitor)
3. Cun cm (Inductor)
4. Bin p (Transformer )
www.ptit.edu.vn
Trang 1
BI GING MN
1. in tr (Resistors)
1.1. nh ngha
1.2. Cc tham s k thut c trng ca in tr
1.3. K hiu ca in tr
1.4 Cch ghi v c tham s trn thn in tr
1.5. in tr cao tn v mch tng ng
1.6. Phn loi
www.ptit.edu.vn
Trang 2
BI GING MN
1.1 nh ngha
in tr - phn t c chc nng ngn cn dng in trong mch
Mc ngn cn dng in c c trng bi tr s in tr
U
R=
I
n v o: , m, , k, M, G, T
ng dng: nh thin cho cc cu kin bn dn, iu khin h s
khuych i, c nh hng s thi gian, phi hp tr khng,
phn p, to nhit
Kt cu n gin ca mt in tr thng:
M chp v chn in tr
V bc
www.ptit.edu.vn
Li
Vt liu cn in
Trang 3
BI GING MN
Tr s in tr v dung sai
H s nhit ca in tr
Cng sut tiu tn danh nh
Tp m ca in tr
www.ptit.edu.vn
Trang 4
BI GING MN
l
R = ( )
S
- in tr sut ca v/liu dy dn cn in
l - chiu di dy dn
S- tit din ca dy dn
Cp I: sai s 5 %
Cp II: sai s 10 %
Cp III: sai s 20 %
Trang 5
BI GING MN
[ppm/ C]
R
R = 6 TCR.T
10
Trang 6
BI GING MN
2
U max
=
R
[W ]
Trang 7
BI GING MN
Trang 8
BI GING MN
ERMS = U DC .10
NI / 20
f2
log
f1
U noise
NI = 20 log10
U DC
Trong :
+ NI: Noise Index (H s nhiu)
+ UDC: in p khng i t trn 2 u in tr
+ Unoise: in p tp m dng in
+ f1 > f2: khong tn s lm vic ca in tr
Mc tp m ph thuc ch yu vo loi vt liu cn in. Bt than nn
c mc tp m cao nht. Mng kim loi v dy qun c mc tp m rt
thp.
www.ptit.edu.vn
Trang 9
BI GING MN
in tr cng sut
0,25W
0,5W
1W
10 W
Bin tr
www.ptit.edu.vn
Sn nhm
Trang 10
BI GING MN
Trang 11
BI GING MN
(Nu-en--Khng mu) =
Loi 5 vch mu:
1 2 3 4 5
(Nu-cam-vng--Bch kim) =
en
Nu
Cam
Vng
Lc
Lam
Tm
Xm
Trng
Vng kim
0,1 / 5%
Bch kim
0,001 / 10%
Khng mu
www.ptit.edu.vn
Gi tr
- / 20%
Trang 12
BI GING MN
Trang 13
BI GING MN
Trang 14
BI GING MN
b. loi chit p
Trang 15
BI GING MN
t0
in tr Varixto:
VDR
Trang 16
BI GING MN
2. T in (Capacitors)
2.1. nh ngha
2.2. Cc tham s k thut c trng ca t in
2.3. K hiu ca t in
2.4 Cch ghi v c tham s trn t in
2.5. S tng ng
2.6. Phn loi
www.ptit.edu.vn
Trang 17
BI GING MN
n v o C: F, F, nF, pF
r - hng s in mi ca cht in mi
0 - hng s in mi ca khng kh hay chn khng
1
12
=
8
,
84
.
10
36 .10 9
S d/tch hu dng ca bn cc [m2]; d kh/cch gia 2 bn cc [m]
0 =
www.ptit.edu.vn
Trang 18
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 19
BI GING MN
C t . t C d .d
.100%
C d .d
b. in p lm vic: in p cc i c th cung cp cho
t in hay cn gi l "in p lm vic mt chiu, nu
qu in p ny lp cch in s b nh thng v lm
hng t
www.ptit.edu.vn
Trang 20
BI GING MN
1 C 6
.10
C T
[ppm/ 0 C]
Trang 21
BI GING MN
Trang 22
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 23
BI GING MN
T thng
T in gii
T c in dung thay i
Trang 24
BI GING MN
Trang 25
BI GING MN
1
2
3
4
5
1
3
2
4
+
T hnh ng
www.ptit.edu.vn
T hnh ko
T Tantan
Trang 26
BI GING MN
RS
RP
RL
a. S tng ng
tng qut
b. S tng ng
song song
RS
c. s tng ng
ni tip
L - l in cm ca u ni, dy dn ( tn s thp L 0)
RS - l in tr ca u ni, dy dn v bn cc (RS thng rt nh)
RP - l in tr r ca cht cch in v v bc.
RL, RS - l in tr r ca cht cch in
C - l t in l tng
www.ptit.edu.vn
Trang 27
BI GING MN
Trang 28
BI GING MN
Trang 29
BI GING MN
Trang 30
BI GING MN
Trang 31
BI GING MN
Trang 32
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 33
BI GING MN
T Mica
www.ptit.edu.vn
Trang 34
BI GING MN
T gm dn b mt
T Tantan
T ha
www.ptit.edu.vn
Trang 35
BI GING MN
3. Cun cm (Inductor)
3.1. nh ngha
3.2 K hiu ca cun cm
3.3 Cc tham s k thut c trng ca cun cm
3.4 Cch ghi v c tham s trn cun cm
3.5 Mch tng ng
3.6 Phn loi
www.ptit.edu.vn
Trang 36
BI GING MN
3.1 nh ngha
Cun cm l phn t sinh ra hin tng t cm khi dng
in chy qua n bin thin.
Khi dng in qua cun cm bin thin s to ra t thng
thay i v mt sc in ng c cm ng ngay trong
cun cm hoc c th cm ng mt sc in ng sang
cun cm k cn vi n
Trang 37
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 38
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 39
BI GING MN
S
L = .N .
l
2
Trong :
Trang 40
BI GING MN
1 Ppk X L L
Qnt = =
=
=
D Pth
RS
RS
www.ptit.edu.vn
1 Ppk RP R p
=
=
Q// = =
D Pth
X L L
Trang 41
BI GING MN
f lv max < f gh = f 0 =
www.ptit.edu.vn
1
2 LC
Trang 42
BI GING MN
Trang 43
BI GING MN
Trang 44
BI GING MN
Trang 45
BI GING MN
4. Bin p (Transformer)
4.1. nh ngha
4.2. Cc tham s k thut ca bin p
4.3. K hiu ca bin p
4.6. Phn loi v ng dng
www.ptit.edu.vn
Trang 46
BI GING MN
4.1. nh ngha
Bin p l thit b gm 2 hay nhiu cun dy ghp h cm vi
nhau bin i in p. Cun dy u vo ngun in gi l
cun s cp, cc cun dy khc u vo ti gi l cun th cp
www.ptit.edu.vn
Trang 47
BI GING MN
L1 = .N12
S
S
L 2 = .N 22
l
l
Trang 48
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 49
BI GING MN
a. H s ghp bin p K
K =
M
L1 L 2
M - h s h cm ca bin p
L1 v L2 - h s t cm ca cun s cp v cun th cp
tng ng
Khi K = 1 l trng hp ghp l tng, khi ton b s
t thng sinh ra do cun s cp c i qua cun th
cp v ngc li
Thc t, khi K 1 gi l hai cun ghp cht
K<<1 gi l hai cun ghp lng
www.ptit.edu.vn
Trang 50
BI GING MN
b. in p cun s cp v cun th cp
U2
N2 N2
=K
U1
N1 N1
N1
:H s bin p
N1 = N2 th U1 = U2 bin p 1 : 1
N2 > N1 th U2 > U1 bin p tng p
N2 < N1 th U2 < U1 bin p h p
www.ptit.edu.vn
Trang 51
BI GING MN
c. Dng in s cp v dng in th cp
d. Hiu sut ca bin p
Quan h gia dng in cun s cp v cun th cp:
I1 U 2
N2 N2
=
=K
I 2 U1
N1 N1
P2
P2
.100% =
.100%
P1
P2 + Ptn tht
Trang 52
BI GING MN
a. Bin p m tn
d. Bin p li Ferit
e. Bin p trung tn
www.ptit.edu.vn
Trang 53
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 54
BI GING MN
Chng 3- Cht bn dn
(Semiconductor)
nh ngha cht bn dn
Cu trc mng tinh th cht bn dn
Cht bn dn thun
Cht bn dn khng thun
Dng in trong cht bn dn
dn in ca cht bn dn
www.ptit.edu.vn
Trang 1
BI GING MN
1. nh ngha
Cht bn dn l vt cht c in tr sut nm gia tr s in tr sut
ca cht dn in v cht in mi khi nhit phng, = 10-4 107 .m
Cht bn dn l cht m trong cu trc di nng lng c rng vng
cm l 0<EG<2eV.
Cht bn dn trong t nhin: Bo (B), Indi (In), Gali (Ga) nhm 3, Silic
(Si), Gecmani (Ge) thuc nhm 4, Asen (As), P, Sb (Antimony) thuc
nhm 5, Selen (Se), lu hunh (S) nhm 6,... hoc hp cht nh clorua
ng (CuCl), Asenic Canxi CaAs, Oxit ng CuO, ...
Trong k thut in t hin nay s dng mt s cht bn dn c cu trc
n tinh th. Quan trng nht l hai nguyn t Gecmani v Silic.
c im ca cu trc mng tinh th ny l dn in ca n rt nh
khi nhit thp v s tng theo ly tha vi s tng ca nhit v tng
gp bi khi c trn thm t tp cht. Do c im c bn ca cht bn
dn l dn in ph thuc nhiu vo nhit mi trng v nng tp
cht, ngoi ra cn ph thuc vo nh sng, bc x ion ha, ...
www.ptit.edu.vn
Trang 2
BI GING MN
2.35 A
o
5.43 A
www.ptit.edu.vn
Trang 3
BI GING MN
Ga
As
Trang 4
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Si
Si
Si
+4
+4
+4
Si
Si
Si
+4
Di E
dn
in t
EC
+4
EV
L trng
+4
Di
ho tr
EG < 2 eV
Trang 5
BI GING MN
S to thnh l trng v in t t do
nhit phng mt s lin kt cng
Si
ha tr b ph v to ra in t t do v
+4
l trng
L trng cng c kh nng dn in
Si
nh in t t do
+4
Bn dn thun c nng ht dn l L
trng v nng ht dn in t bng trng
Si
nhau: p = n = pi = ni
+4
dn in ca cht bn dn :
n - linh ng ca in t t do
p - linh ng ca l trng
q in tch ca in t q=1,6.10-19C
Si
Si
Si
+4
+4
+4
Si
Si
Si
+4
+4
in t
t do
+4
= (n. n + p. p ).q
J = (n. n + p. p ).q.E = .E
Trang 6
BI GING MN
Cc thut ng
Nng in t t do trong cht bn dn (Electron Concentration):
n [cm-3] - s lng in t t do trong mt n v th tch cht bn dn (ni, nn,
np)
Nng l trng trong cht bn dn (Hole Concentration):p [cm-3] - s lng
l trng trong mt n v th tch cht bn dn (pi, pn, pp)
linh ng ca in t t do (Electron Mobility): n[cm2/(V.s)] Tham s
xc nh mc phn tn ca in t trong cht bn dn, t l thun vi vn
tc khuych tn ca in t v cng trng in t, cng nh t l gia
nng in t v dn in ca cht bn dn
linh ng ca l trng (Hole Mobility) : p[cm2/(V.s)] - Tham s xc nh
mc phn tn ca l trng trong cht bn dn, t l thun vi vn tc
khuych tn ca l trng v cng trng in t, cng nh t l gia
nng l trng v dn in ca cht bn dn
dn in (Electrical conductivity): [.m]-1 - tham s o kh nng dn
dng in thng qua mt n v vt liu, = 1/
www.ptit.edu.vn
Trang 7
BI GING MN
Qu trnh to ht ti in v qu trnh ti hp
Qu trnh to ra ht ti in trong cht bn dn thun:
do nng lng nhit thermal generation
do nng lng quang hc optical generation
Qu trnh ti hp gia in t t do v l trng v gii phng nng
lng 2 theo cch:
To ra nhit lng lm nng cht bn dn: thermal recombinationTi hp to nhit
Pht x ra photon nh sng : optical recombination- Ti hp pht
quang
Optical recombination rt him xy ra trong trong cht bn dn
thun Si, Ge m ch yu xy ra trong cc loi vt liu bn dn ghp
Qu trnh to v ti hp lin tc xy ra trong cht bn dn, v t trng
thi cn bng khi tc ca 2 qu trnh bng nhau
www.ptit.edu.vn
Trang 8
BI GING MN
G = Gthermal (T ) + Goptical
R np
G=R
np = f (T )
np = n (T )
2
i
www.ptit.edu.vn
Trang 9
BI GING MN
Hm phn b Fermi-Dirac
Xt mt h gm nhiu ht ging ht nhau c th nm trn nhiu
mc nng lng khc nhau hm phn b, bi v xt cc
tnh cht khc nhau ca h trc ht ta cn phi bit cc ht ny
phn b theo cc mc nng lng trn nh th no?
Xt h gm N in t t do nm trng thi cn bng nhit ti
nhit T. Phn b cc in t tun theo nguyn l loi tr
Pauli. Tm phn b ca cc in t theo cc mc nng lng?
p dng nguyn l nng lng ti thiu: xc sut mt h
gm N ht ging ht nhau nm trong trng thi nng lng E t
l nghch vi E theo hm m exp, c th l:
PN(E) ~ exp(-E/kT)
www.ptit.edu.vn
Trang 10
BI GING MN
1
E EF
exp
+1
KT
f(E)
T=00K
T=3000K
0,5
T=25000K
0
-1
0,2
(E-EF)
Trang 11
BI GING MN
1
f (E ) =
E EF
exp
+1
KT
Vng dn
T = 00K
E > EF => f(E) = 0 E < EF => f(E) = 1
T > 00K (T=3000K; KT=26.10-3eV)
E - EF >> KT f ( E ) e
( EF E )
E - EF << - KT f ( E ) 1 e
www.ptit.edu.vn
EC
EF
EV
KT
F
T=
EG
00K
Vng ho tr
( E EF )
1
f ( EF ) =
2
T = 10000K
T = 3000K
KT
0.5
f(E)
EC [eV]- y ca vng dn
EV [eV]- nh ca vng ha tr
EF [eV]- Mc nng lng Fermi
Trang 12
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 13
BI GING MN
Si
+
4
Si
+
4
Si
+
4
www.ptit.edu.vn
Si
Sb
Si
+
4
+
5
+
4
Si
e5
Si
Si
Vng dn
+
4
+
4
+
4
EC
ED
EV
0,01e
V
Mc cho
EG
Vng ho tr
Trang 14
BI GING MN
ni2 ni2
=
pn =
nn N d
Nd Nng ion nguyn t tp cht cho (Donor)
www.ptit.edu.vn
Trang 15
BI GING MN
b. Cht bn dn loi P
Thm mt t tp cht l nguyn t thuc nhm 3(In, Bo, Ga) vo cht bn dn
thun Ge (Si). Trong nt mng, nguyn t tp cht ch c 3 in t ha tr a ra
to lin kt cng ha tr vi 3 nguyn t Ge (Si) bn cnh, mi lin kt th 4
trng v to thnh mt l trng. in t ca mi lin kt gn c th nhy
sang hon chnh mi lin kt th 4 cn trng . Nguyn t tp cht va
nhn thm in t s tr thnh ion m v ngc li nguyn t Ge/Si va c 1
in t chuyn i s to ra mt l trng v nguyn t ny s tr thnh ion dng
c nh
Si
+4
E
Vng dn
Si
+4
EC
EA
EV
www.ptit.edu.vn
EG
Mc nhn
Vng ho tr
0,01eV
Si
+4
Si
In
Si
+4
+3
+4
Si
Si
Si
+4
+4
+4
Trang 16
BI GING MN
b. Cht bn dn loi P
Nng l trng trong cht bn dn loi P tng nhanh nhng tc ti
hp tng nhanh nn nng in t t do gim xung nh hn nng
c th c trong bn dn thun
Trong cht bn dn loi P, nng ht dn l trng (pp) nhiu hn
nhiu nng in t t do np v l trng c gi l ht dn a s,
in t t do c gi l ht dn thiu s
pp >> np
pp=Na+np Na
ni2 ni2
np =
=
pp Na
Na Nng ion nguyn t tp cht nhn (Acceptor)
www.ptit.edu.vn
Trang 17
BI GING MN
nn
(
N d N a ) (N d N a )
=
+
2
4ni2
1+
(N d N a )2
Trang 18
BI GING MN
(
N a N d ) (N a N d )
=
+
2
4ni2
1+
(N a N d )2
pp Na Nd
www.ptit.edu.vn
ni2
np
Na Nd
Trang 19
BI GING MN
n n = N C .e
( E F EC )
KT
= Nd
NC
EF = EC KT ln
Nd
EF
www.ptit.edu.vn
Trang 20
BI GING MN
p = N V .e
( EV E F )
KT
= Na
NV
EF = EV + KT ln
Na
EF
www.ptit.edu.vn
Trang 21
BI GING MN
(n)
dn
= q .D n
dx
[m2/sec]
J diff
( p)
dp
= q .D p
dx
1
electron
4
5
- l h s khuch tn ca l trng; in t
1
electron
E
Dng din tri (Dng in cun): Dng chuyn dch ca cc ht
ti in do tc ng ca in trng E:
Jdriff =Jdriff(n) + Jdriff(p) = .E = q(nn + pp).E
www.ptit.edu.vn
Trang 22
BI GING MN
dp
J p = J driff ( p ) + J diff ( p ) = qp p E qD p
dx
V th
www.ptit.edu.vn
kT
=
q
kT
q
Trang 23
BI GING MN
6. dn in ca cht bn dn
dn in ca cht bn dn khi c c 2 ht ti in tham gia:
= q(nn + pp)
Vi bn dn loi n, n>>p, dn in l:
n = qNDn [(.m)-1]
Vi bn dn loi p, p>>n, dn in l:
p = qNAp [(.m)-1]
Trang 24
BI GING MN
Tng kt
p = ni e ( EFi EF ) / kT
n . p = n i2 = p i2
n = n i e ( E F E Fi ) / kT
dp
dn
J p = J driff ( p ) + J diff ( p ) = qp p E qD p
dx
dx
kT
kT
kT
= n
V th =
Dp = p
q
q
q
J = Jn + J
www.ptit.edu.vn
Dn
Trang 25
BI GING MN
Chng 5- it (Diode)
it bn dn
3.0 Gii thiu chung
3.1 Cu to ca it v k hiu trong s mch
3.2 Nguyn l hot ng ca it
3.3 c tuyn Vn-Ampe ca it bn dn
3.4 Cc tham s tnh ca it
3.5 S ph thuc ca c tuyn Vn- Ampe vo nhit
3.6 Phn loi it
3.7 ng dng ca it
www.ptit.edu.vn
Trang 1
BI GING MN
+ ID
VD
VD
SiO2
metal
p-type Si
SiO2
n-type Si
metal
Trang 2
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 3
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 4
BI GING MN
UAK
UAK
www.ptit.edu.vn
Trang 5
BI GING MN
UT -in p ngng ca it
(/p thng thun)
UT = 0,5V-0,8V (it Si)
iD=ith
UD=UAK
Ut
UT
iD= ing
Trang 6
BI GING MN
Trang 7
BI GING MN
UM
= cot g1
IM
iD
b. in tr ng (Ri ):
dU
Ri =
dI
Ri =
Vth
I0e
U
Vth
Vth
I M +I0
Vth
IM
U
>>1
Vth
IM
UD
UM
Trang 8
BI GING MN
Trang 9
BI GING MN
Pttmax = ImaxUAKmax
it Ge : - 600C n +850C
it Si : - 600C n +1500C.
www.ptit.edu.vn
Trang 10
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 11
BI GING MN
Cc m hnh tng ng ca it
phn cc thun (1)
1. S mt kha in t trng thi ng: it lm vic in
p ln, tn s nh. in p phn cc thun c th b qua v UT =
0,6V cho it Si, v UT = 0,2V cho it Ge l qu nh. c tuyn
Vn- Ampe lc ny coi nh trng hp ngn mch
c tuyn Vn-Ampe l ng thng trng vi trc I
I
I
A
U = UT
I
K
VT 0
K
0
www.ptit.edu.vn
UAK
Trang 12
BI GING MN
Cc m hnh tng ng ca it
phn cc thun (2)
2. S mt ngun p l tng :
I
A
+ K
K
UT = 0,6V
U = UT
UT = 0,6V
UAK
RT =
U D U M U T
=
IM
I D
www.ptit.edu.vn
RT
U = UT
IM
UT
UT UM
UAK
Trang 13
BI GING MN
Cc m hnh tng ng ca it
phn cc ngc
S mt kha trng thi h
www.ptit.edu.vn
Trang 14
BI GING MN
e
u = Ri i = Ri
R + Ri
dU
Ri =
dI
www.ptit.edu.vn
Ri =
Vth
I0e
U
Vth
Vth
I M +I0
Ri
Vth
IM
Trang 15
BI GING MN
C k .t =
Ri
= vi ns s
Ck.t
www.ptit.edu.vn
Trang 16
BI GING MN
C tx =
C0
Vnguoc
www.ptit.edu.vn
1
n
n = 2 3
Trang 17
BI GING MN
KA
Trang 18
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 19
BI GING MN
Trang 20
BI GING MN
Mt s hnh nh ca it
www.ptit.edu.vn
Trang 21
BI GING MN
it Zener (1)
Vng Zener c dng thit k it Zener
in p Zener (VZ): l in p phn cc ngc m ti
dng in c xu hng tng t bin trong khi in p tng
khng ng k
in p Zener rt nhy cm i vi nhit lm vic
www.ptit.edu.vn
Trang 22
BI GING MN
it Zener (2)
Cc c tnh ca it Zener vi m hnh tng ng mi
vng
+
+
+
-
0,7 V
-
+
VZ
www.ptit.edu.vn
Trang 23
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 24
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 25
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 26
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 27
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 28
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 29
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 30
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 31
BI GING MN
Trang 1
BI GING MN
Base (P)
Emitter (N+)
IC
IB
+
VBE
+
VCE
IE
Emitter (P+)
Base (N)
Collector (P)
+
VEB
IB
IE
+
VEC
IC
Trang 2
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 3
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 4
BI GING MN
Trang 5
BI GING MN
VBC
Bo ha
VBE
Tch cc
Tch cc
o
Ngt
VC
B Bo ha
VEB
Tch cc
Trang 6
BI GING MN
n
VBC
E TE B TC C
p
VBE
p
VBC
-Tip gip BE
phn cc thun
- Tip gip BC
phn cc ngc
www.ptit.edu.vn
Trang 7
BI GING MN
Trang 8
BI GING MN
I nE
I nE
=
0,98 0,995
I E I pE + I nE
www.ptit.edu.vn
Trang 9
BI GING MN
IB = (1-0)IE - ICBo
IE = IC + IB
Thc t thng dng h s khuch i dng in cc pht tn hiu nh
hay cn gi l h s truyn t vi phn dng in cc pht :
I C
=
I E
www.ptit.edu.vn
Trang 10
BI GING MN
=
=
I B 1
M hnh kch thc
n gin ca BJT npn:
www.ptit.edu.vn
Trang 11
BI GING MN
iu kin
cn bng nhit:
ch tch cc:
www.ptit.edu.vn
Trang 12
BI GING MN
qDn n pB 0 AE
IS =
W
B
www.ptit.edu.vn
Trang 13
BI GING MN
V VBE>>KT/q ta c IB=IC/0 :
qDn n pBo AE
WB
IC
Dn n pB 0 WE
F = =
=
qD
p
A
I B p nEo E D p pnE 0 WB
W
E
n pB 0
pnE 0
N
= dE
N aB
www.ptit.edu.vn
F = 0 =
Dn N dEWE
D p N aBWB
Trang 14
BI GING MN
qVBE I S
qVBE
I E = I C + I B = I S exp
+
exp
F
kT
kT
DN W
F = 0 = n dE E
D p N aBWB
qDn n pB 0 AE
IS =
W
B
www.ptit.edu.vn
IC
IB
IE
Trang 15
BI GING MN
Nhn xt 0 :
0 ln chn: NdE>>NaB; WE>>WB hay gim ti a kch thc
min Base WB v pha tp ti a min Emitter NdE
Thc t 0 ca npn lun ln hn 0 ca pnp v lun c Dn>Dp
Hin nay ngi ta ch to c BJT c 0 t khong 50 300
0 c lp vi IC
Vic n nh 0 trong khi sn sut rt kh do cn s dng k
thut mch in t gii quyt
www.ptit.edu.vn
Trang 16
BI GING MN
IE=IB+IC
q D n n pB 0 AE
IS =
WB
IE
IC
IE
F = 0 =
Trong ch ng: = I C
I E
www.ptit.edu.vn
IC
F
=
IB 1F
F =
Dn N dEWE
D p N aBWB
I C
=
=
I B 1
Trang 17
BI GING MN
E TE B TC C
n
VBE
n
VBC
E TE B TC C
p
VBE
www.ptit.edu.vn
p
VBC
EC
ICBo
RC
UCE
B
EB
S tng ng n gin
ca BJT npn ch ngt
C
ICBo
B
E
Trang 18
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 19
BI GING MN
c. BJT ch bo ha (Saturation)
E TE B TC C
p
n
n
VBE
VBC
E TE B TC C
p
VBE
p
VBC
IC
B
EB
UBE E
S tng ng n
gin ca BJT npn ch
bo ha EC
EC
IC
B
UCE
UCE 0V
RC
C
E
IC
EC
RC
Trang 20
BI GING MN
Trang 21
BI GING MN
IC
V BE V th
I
= I S e
1 S
V BC V th
e
1
I E = I ES e V BE
I C = F I ES e
www.ptit.edu.vn
V th
V BE V th
1 + R I CS e V BC
1 I CS e V BC
V th
V th
)
Trang 22
BI GING MN
IE
www.ptit.edu.vn
IS=FIES= RICS
I E = I ES eVBE
I C = F I ES e
Vth
VBE Vth
1 + R I CS eVBC
1 I CS eVBC
Vth
Vth
Trang 23
BI GING MN
VBE = 0.7
IC
IB
B
IC = F I B
VBE = 0.7
VBE = 0.7
www.ptit.edu.vn
IC
VCE = 0.1
E
Trang 24
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 25
BI GING MN
i1
u1
4C
IB
u2
IC
UEB
IE
UCE
UBE
IE
(CE)
IB
IC
UCB
IB
(CB)
UBC
IE
UEC
IC
(CC)
u1 = f (i1, u2 )
i2 = f (i1, u2 )
www.ptit.edu.vn
u1 = h11.i1 + h12.u2
i2 = h21.i1 + h22.u2
Trang 26
BI GING MN
I1
U1
4C
IB
U2
IC
UEB
IE
UCE
UBE
IE
c tuyn
Tng qut
UCB
IB
(CE)
(CB)
CE
IB
IC
CB
UBC
IE
UEC
IC
(CC)
CC
c tuyn
vo
u1 = f (i1 ) |u2
c tuyn
phn hi
u1 = f (u2 ) |i1
c tuyn
truyn t
i2 = f (i1 ) |u2
IC = f (IB ) |UCE
c tuyn ra
www.ptit.edu.vn
i2 = f (u2 ) |i1
Trang 27
BI GING MN
Trang 28
BI GING MN
dU Vao
khi U ra = const
ra
dI ra
khi I vo = const
dU vao
dI Vao
khi U ra = const
Trang 29
BI GING MN
H s khuch i in p: Ku
www.ptit.edu.vn
I ra
Ki0 =
I vo
KU =
dU ra
dU vo
KP =
Pra
Pvo
Trang 30
BI GING MN
Xc nh h s truyn t
(c tuyn khuch i):
C th c xc nh t c tuyn ra
www.ptit.edu.vn
IB
UBE
IC
UCE
IE
Trang 31
BI GING MN
c tuyn khuch i
UCE=5V
Vng nh thng
UCE=2V
IB(
A)
-Bo ha
IB =0A
IB =-ICB0
ch ngt ch tch cc
(Tr khng ra rt cao)
www.ptit.edu.vn
Trang 32
BI GING MN
Trang 33
BI GING MN
U BE = f (I B ) |U CE
UBE
[V]
UCE= 10V
UCE= 5V
UCE= 2V
UCE= 0,1V
UCE= 0V
1
IB [A]
Trang 34
BI GING MN
S=
dI ra
dI C
=
khi U ra = U CE = const
dU Vao dU BE
U BE
I C = I S .e
in tr ra vi phn rra :
Vth
rra = rCE =
in tr vo vi phn rvo :
I S U BE Vth
S=
e
Vth
dU CE
dI C
rvo = rBE =
khi I vo = I B = const
dU BE
dI B
khi U ra = U BE = const
I ra
I
= C = DC = hFE
I vo I B
Trang 35
BI GING MN
UEB
IE
IC
UCB
IB
(CB)
Trang 36
BI GING MN
IC (mA)
Vng tch cc
40
IE5 = 40mA
30
IE4 = 30mA
Vng
dn
bo
20
ha
10
IE3 = 20mA
(IE3 - IE2)
-2
-4
-6
Vng ngt
-8
IE2 = 10mA
IE1= 0
UCB (V)
Trang 37
BI GING MN
UEB [V]
-1
UCB= 0V
UCB= 1V
UCB= 2V
UCB= 6V
-0,8
-0,5
-0,4
-0,2
-1
-2
-3
-4
IE [mA]
Trang 38
BI GING MN
S=
dI ra
dI C
=
khi U ra = U CB = const
dU Vao dU EB
U BE
I C = I S .e
in tr ra vi phn rra :
Vth
I S U BE Vth
S = e
Vth
rra = rCB =
dU CB
dI C
khi I vo = I E = const
dU EB
dI B
khi U ra = U CB = const
I ra
I
= C = 0 < 1
I vo I E
Trang 39
BI GING MN
IB
IE
UEC
UBC
IC
(CC)
Trang 40
BI GING MN
UCE=2V UCE=4V
30
20
10
UCB(V)
-1
-2 -3
-4
Trang 41
BI GING MN
c tuyn ra (CC)
c tuyn khuch i IE
c tuyn ra
UCE=5V
Vng nh thng
UCE=2V
IB(A
)
2
-Bo ha
IB =0A
IB =-ICB0
0
ch ngt
www.ptit.edu.vn
ch tch cc
(Tr khng ra rt cao)
Trang 42
BI GING MN
S=
dI ra
dI E
=
khi U ra = U EC = const
dU Vao dU BC
in tr ra vi phn rra :
rra = rEC =
in tr vo vi phn rvo :
dU EC
dI E
rvo = rBC =
dU BC
dI B
khi I vo = I B = const
khi U ra = U EC = const
Ki0 =
I ra
I
= E
I vo I B
dU ra
H s khuch i in p : KU =
dU vo
Trang 43
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 44
BI GING MN
Trang 45
BI GING MN
+ Ec
RB
C1
Uvao
IB
RC
IC
T1
C2
Ura
UCE
Trang 46
BI GING MN
EC/Rt02
im bo ha
IC
2
IC
IC(mA
)
im lm vic tnh
Qi(UCEi,ICi,IBi)
I
Q3
Pmax
ng ti tnh
Q2
IB2
IB2
Q1
IB1
IB1
-IB2
IB0=0
-IB1
UCE3
UCE2 UCE1 E UCEmax UCE(V)
C
-UCE2 UCE2
im ct
UCE1
-UCE1
www.ptit.edu.vn
Trang 47
BI GING MN
dIC
H s n nh nhit: S = d I
CB0
o hm 2 v theo IC phng
trnh IC=0.IB+ICB0/(1-), rt gn ta c:
www.ptit.edu.vn
1+ 0
S=
dI
1 0. B
dI C
Trang 48
BI GING MN
+ Ch bo ha:
U CE 0
+ Ch ngt:
IC 0
www.ptit.edu.vn
IB >
IC
IB 0
GING VIN: ThS. Trn Thc Linh
B MN: K thut in t - KHOA KTT1
Trang 49
BI GING MN
IB
RC
IC
Uvao
T1
IC
RB IB
C1
C2
Ura
Uvao
UCE
RC
T1
C2
Ura
UBB
Trang 50
BI GING MN
Trang 51
BI GING MN
IB+IC
C1
RB
RC
IC
(a)
C3
RB2
RB1
C2
T1
Uvao
+ Ec
Ec
C1
Ura
Uvao
RC
C2
T1
Ura
(b)
Trang 52
BI GING MN
S=
0 + 1
1 + 0
RC
RB + RC
Trang 53
BI GING MN
EC
IB
C1
RB
IC
RC
RB
C2
C1
Ura
RC
T
C2
Ura
Uvao
Uvao
(a)
RE
D dng tnh c: I B =
RE
(b)
( EC U BE )
RE ( 0 + 1) + RB
IC =
CE
0 ( EC U BE )
RE ( 0 + 1) + RB
S =?
GING VIN: ThS. Trn Thc Linh
B MN: K thut in t - KHOA KTT1
Trang 54
BI GING MN
IB = ?
IB+IC
IC = ?
S =?
U CE = ?
C1
RB
Ec
RC
IC
C2
T1
Ura
Uvao
RE
www.ptit.edu.vn
Trang 55
BI GING MN
Ipa1
C1
R1
IB
UB
Uvao
Ipa2
R2
IC
C2
RE
IC
R1
RC
T1
+ Ec
Ura
UB
R2
RB IB
+E
(a)
UB
IE
Ec
RC
T1
RE
(b)
Trang 56
BI GING MN
R1 + R2
RB =
R1 R2
R1 + R2
Trang 57
BI GING MN
0 +1
RE
1+ 0
RE + RB
= (1 + 0 )
1+
RB
RE
1 + 0 + RB
RE
Trang 58
BI GING MN
Ipa1
C1
R1
IB
RC
R1
IC
C2
T
Uvao
Ipa2
(c)
www.ptit.edu.vn
+ Ec
R2
RE
C1
Ura
RC
C2
T
Uvao
R2
CE
Ec
(d)
Ura
RE1
RE2
CE
Trang 59
BI GING MN
RC
EC
+ EC
+ EC
RB
RC
RC
RC
(1)
RE
(2)
RB
(3)
RB
(4)
RE
+ EC
R1
RC
T
(5) R2 RE
n nh tng dn
Trang 60
BI GING MN
EC
EC
RB
RC
RB
RC
RC
RC
RE
EFB
EE
BB
EE
RE
T
T
RB
RC
www.ptit.edu.vn
RB
RC
RB
EC
CFB
RB
RB
T
RC
RB
R1
RC
T
R2 RE
RE
CEFB
+ EE
- EC
EC
VDB
+ E
E
RE
T
RC
+ EC
R2
RE
T
R1
RC
Trang 61
BI GING MN
Trang 62
BI GING MN
I CSat =
EC U CESat EC
RC
RC
Ec =+5V
IB =
Ui
I
U i U BE
iu kin Q bo ha: I B > CSat
RB
5V
0V
RC
Ui
RB
68 k
0.82k
UO
UO
www.ptit.edu.vn
Ngt
im bo
ha
IB
IB2
5V
Q (=125)
(a)
ICSat
IC(mA
)
0V
C
R
R 0
ha
UCESa
E Bo
E GING VIN:
ThS. Trn Thc Linh
t
IB
im
1
ngtIB0=-ICB0
E
C
UCE(V
Trang
) 63
BI GING MN
toff = t s + t f
Ui
U1
t0
-U2
iB
IB1
-IB2
ICS
0,9ICS
0,1ICS
0
t0
iC
t
t tr
tn
ts tf to
Trang 64
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 65
BI GING MN
4C
U2
u2 =0
h12 = hr =
h21 = h f =
u1
u2
i2
i1
i1 = 0
khuch i in
p ngc h mch
H s khuch i dng
thun ngn mch
u2 =0
i2
h dn ra khi
h22 = ho =
u2 i =0 u vo h mch
1
Tham s h s c k hiu v tnh theo mi cch mc BJT khc nhau
www.ptit.edu.vn
Trang 66
BI GING MN
i1
u1
4C
iB
h12 = hre =
h21 = h fe =
h22 = hoe =
u BE
iB
u BE
uCE
ic
ib
hie
iC
uCE
u2 u
BE
h11 = hie =
www.ptit.edu.vn
iE
= re
uBE
hreuCE
hfeiB
hoe uCE
E
Tr khng tip gip emitter
u CE = 0
iB = 0
= 0
u CE = 0
ic
u CE
iB = 0
Trang 67
BI GING MN
I1
U1
4C
IB
U2
IC
IE
UBE
IE
IB
IC
UCE
(CE)
www.ptit.edu.vn
UEB
UCE
IB
(CB)
UBC
IE
UEC
IC
(CC)
Trang 68
BI GING MN
im lm vic tnh
(bias)
Q = (VBE , VCE )
f
ic
vBE
f
vbe +
vCE
Q
Transconductance- h dn gm
www.ptit.edu.vn
vce
Q
Tn hiu nh
ic = g m u be + g o u ce
Output conductance
(in dn u ra g0)
Trang 69
BI GING MN
h dn gm, in tr vo
h dn gm: Tng t nh dn ca it, gm l dc ca phng
trnh c tnh iC=f(uBE) ti im lm vic tnh Q(IC,UBE,UCE)
ch tch cc: iC = I S e (u BE / Vth ) ; iC = I C + ic
; u BE = U BE + ube
iC
gm =
u BE
I S U BE Vth I C
q
=
=
=
IC
e
Vth kT
Vth
=
=
r
in tr vo ng r c xc nh nh sau:
gm
IC
Trang 70
BI GING MN
in p Early
Trong ch tch cc dng in iC tng khng ng k khi in p in p uCE
tng. xc nh mi tng quan xt s iu ch rng hiu dng min B.
Khi uCE tng, in p phn cc ngc uCB t trn chuyn tip BC tng:
uCB = uCE-uBE uCE-0,7V
xc nh tc ng ca in p phn cc ngc n dng iC thc hin tnh
ton rng ca min B thay i theo uCE v thay vo biu thc tnh iC(uBE,
uCE), biu thc ny rt phc tp. n gin hn trong vic tnh ton, ngi ta
thng dng xp x thun ty theo kinh nghim xc nh s ph thuc ca
dng iC vo in p uCE.
Da vo th c tnh ca IC theo in p UCE
trong ch tch cc, ngoi suy v xc nh giao
im ca chng vi trc UCE, cc c tuyn u i
qua im VAn (VAn- Early Voltage)
IC
slope~1/ro
-V
An
www.ptit.edu.vn
UBE3
UBE2
UBE1
UCE
Trang 71
BI GING MN
in tr u ra
T th c tuyn IC, hiu chnh phng trnh iC nh sau:
uCE
1 +
iC = I S e
VAn
- in dn u ra g0 c xc nh nh sau:
iC
1
r0 : in tr u ra
g0 =
=
uCE Q r0
u BE
Vth
U BE
1
IC
1
V
th
g0 = = I S e
r0
VAn VAn
r0 =
VAn
IC
Trang 72
BI GING MN
gm
www.ptit.edu.vn
.Vth
IC
gm =
IC
q
=
IC
Vth kT
r0 =
VAn
IC
vbe u
ib =
=
r
r
1
ic = g m vbe + vce
ro
Trang 73
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 74
BI GING MN
d. M hnh tng ng re
CE
CB
+
+
R1 1k
Ic
re
Iin = -Ie
E
+
re
Ib
Io = Ic
+
R1 1k
Ib
Ic=Ie
r = re
1
gm =
re
1
ro =
hoe
Trang 75
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 76
BI GING MN
Trang 77
BI GING MN
Trang 78
www.ptit.edu.vn
Trang 1
FET
S
Source
Gate
Drain
www.ptit.edu.vn
Trang 2
Trang 3
c im ca FET
Mt s u im ca FET:
FET l loi linh kin mt loi ht dn (unipolar device).
FET c tr khng vo rt cao.
Nhiu trong FET t hn nhiu so vi Transistor lng cc.
FET khng b in p ti dng ID = 0, do n l linh kin chuyn
mch tuyt vi.
C n nh v nhit cao.
Tn s lm vic cao.
Kch thc ca FET nh hn ca BJT nn c nhiu u im trong IC.
Mt s nhc im:
Nhc im chnh ca FET l h s khuch i in p thp hn
nhiu so vi BJT
www.ptit.edu.vn
Trang 4
www.ptit.edu.vn
Trang 5
G
G
D
G
P+
D
S
Knh dn N
P+
S
Knh N
S
Knh P
N+
Knh dn P
N+
JFET cu to gm:
Mt knh dn c lm t bn dn N (JFET knh dn N) hoc P (JFET knh
dn P), c 2 in cc 2 u l cc ngun S v cc mng D.
in cc th 3 l cc cng G, gia cc ny v knh dn c mt chuyn tip
PN, trong min bn dn cc cng c pha tp mnh hn nhiu so vi
knh dn vng in tch khng gian (vng ngho) ca chuyn tip PN lan
ch yu v pha knh dn.
JFET hu ht u l loi i xng, c ngha l khi u trong mch ta c th
i ch hai chn cc S v D cho nhau th cc tnh cht v tham s ca JFET
khng h thay i
www.ptit.edu.vn
Trang 6
JFET v nha
JFET cng sut cao
Trang 7
b) JFET knh P
ID
UDS
EG +
www.ptit.edu.vn
UGS
ID
G
RD
+
ED
UDS
EG+
UGS
RD
+ ED
Trang 8
GS = co nst
I D = f 2 (U GS )
U D S = co nst
www.ptit.edu.vn
c tuyn ra
c tuyn truyn t
Trang 9
12
10
P+
P+
(a)
UGS<0V
IDbh
8
Vng bo ho
(Pinchoff Region)
P+
N
2 UP 4
Vng m tnh
(Ohmic Region)
10
D A
ID = f1(UDS ) UGS=const
(e)
12 UDS (V)
P+
N
P+
(c)
UDS=Udt
UGS
UGS
G
UDS
N S
B
P+
P+
www.ptit.edu.vn
P+
UGS
(b)
UGS
B
G
G
D ID
Vng nh thng
(Avalanche Region)
ID (mA)
P+
N
P+
UDS= Up
(d)
UDS
Trang 10
Trang 11
ID (mA)
Vng
ohmic
Vng bo ho
UGS = 0V
Gim dn UGS
0,5 V
1,0 V
Vng
nh
thng
1,5 V
UGS0
2
4 UP0 6
10
12
Trang 12
UDS (V)
ID
UDS
ID (mA)
ID (mA)
12
UDS = 10V IDSS
10
tng
8
UGS = 0V
IDSS
S
Knh N
12
Gim dn UGS
0,5 V
10
8
1,0 V
6
1,5 V
4
2
UGS0
3
0 UGS (V)
4
2
UGS0
2
4 UP0 6
10
12
UDS (V)
Trang 13
U U
U GS
GS
DS
I DSS 21
U GS 0 U GS 0 U GS 0
ID =
2
U GS
khi U GS 0 U GS 0
I DSS 1
U GS 0
UDS
Vng ohmic
12
UDS = 10V IDSS
10
tng
8
6
4
Vng bo ho
UGS0
3
0 UGS (V)
Trong : IDSS l dng cc mng bo ho khi UGS= 0, khi knh m rng nht
v lc ny ID t gi tr ln nht ca n, nn nh vy c ngha l IDSS l dng cc
mng cc i c th t c ca JFET
UGS0 l in p kho knh hay in p ngt knh, v ID=0 khi rng ca knh
dn bng 0, nn nh vy c ngha l UGS0 l th p t ln cc cng lm cho
JFET b kho li hon ton.
IDSS v UGS0 l 2 tham s quan trng ca JFET dng nhiu khi thit k mch.
www.ptit.edu.vn
Trang 14
ID (mA)
12
I
UDS = 10V DSS
10
UDS1
12
IDSS
8
6
UGS = 0V
Gim dn UGS
0,5 V
10
8
1,0 V
6
1,5 V
4
2
UGS0
3
0 UGS (V)
4
2
UGS0
2
4 UP0 6
10
12
UDS (V)
ID
S
Knh N
www.ptit.edu.vn
U U
U
GS
DS
GS
I DSS 2 1
1
U GS 0 U GS 0 U GS 0
ID =
2
U GS
I DSS 1
khi U GS 0 U GS 0
U GS 0
Vng ohmic
Vng bo ho
Trang 15
ID (mA)
A
UGS = 0V
IDSS
IDSS
0,5 V
Gim dn UGS
1,0 V
UDS1
1,5 V
UGS
UDS
UGS0
UGS0
UDS1 UP0
ID
G
S
www.ptit.edu.vn
U U
U
GS
DS
GS
I DSS 21
U GS 0 U GS 0 U GS 0
ID =
2
U GS
khi
0 U GS U GS 0
I DSS 1
U
GS 0
Vng ohmic
Vng bo ho
Trang 16
www.ptit.edu.vn
Trang 17
S0 = g m0 =
in tr vi phn u vo:
2 I DSS
U P0
rvao =
U GS
I G
UDS
UDS
u
= DS
UGS I =const
UGS I =const
uGS I =const
D
D
D
Trang 18
JFET
in tr li ra ln hn
Nhiu nh
n nh nhit km hn
n nh nhit tt
www.ptit.edu.vn
Trang 19
RD
C1
Uvao
RG
Q1
RS
(CS)
www.ptit.edu.vn
+ED
RD C
+ED
+ED
C2
C1
Ura
Uvao
Q1 C2
RG
C3
RS
Ura
(CD)
Ging vin: ThS. Trn Thc Linh B mn KTT
C1
Uvao
Q
RS
(CG)
Trang 20
Ura
JFET
Vng bo ho
Vng Ohmic
Vng tch cc
Vng bo ho
Vng ct
Vng ct
Vng nh thng
Vng nh thng
CS
CG
CD
u vo/ u ra
G/D
S/D
G/S
Khuch i dng
khng
C (=1/10 BJT)
khng
o pha
ng pha
ng pha
Rt ln (RGS)
nh
Rt ln (RGD)
Nh (RD//ri)
Ln
Nh (RS//1/gm)
Khuch i p
Pha tn hiu
Tr khng u vo
Tr khng u ra
ng dng
www.ptit.edu.vn
Hu nh khng
s dng
Ging vin: ThS. Trn Thc Linh B mn KTT
Trang 21
Trang 22
JFET
Dng IB c nh
nh thin t cp
Khng tng ng
Khng tng ng
www.ptit.edu.vn
Khng tng ng
Trang 23
+ED
RD
C1
Ura
RG
EG
Tham s ca JFET:
UGS0= -3,5V;IDSS= 5mA
ED/RD
ID (mA)
IDQ
Q UGSQ= -2V
UDS (V)
UDSQ
www.ptit.edu.vn
C2
Q1
Uvao
Tham s ca mch:
ID
ED
Trang 24
+ED
RD
ID
C2
Ura
C1
Q1
IS
RG
RS
ID (mA)
IDSS
UDS = 10V
RS2
Q2
RS1
Q1
IDQ1
UGS (V)
Trang 25
Mch nh thin t cp
S dng 2 in tr phn p R1, R2 to ra
in p nh thin cho cc G.
Cho ED= +20V, Tham s ca JFET:
UGS0= -3,5V; IDSS= 5mA
Tnh ton im lm vic tnh nu UDSQ=10V
+ED
ID
R1
C1
RD
C2
Ura
Q1
Uvao
RS
R2
ID (mA)
IDSS
UDS = 10V
RS2
Q2
RS1
2mA
Q1
UGS
UGS0=-3V UGSQ1 UGSQ1
www.ptit.edu.vn
Trang 26
UG
www.ptit.edu.vn
Trang 27
P_JFET
+
RGS
K.IDSS
UDS
UGS
RGS
U
K = 1 GS
U GS 0
U
K = 1 GS
U GS 0
b/ M hnh tng ng JFET lm vic vng ohmic
+ R = Vp
DS
UGS
RGS
RDS
UDS
-
+
www.ptit.edu.vn
UDS
+
K.IDSS
I Dbh
UGS
RGS
RDS
UDS
Trang 28
i D = f ( u GS , u DS ) = I D + i d = f (U GS + u gs , U DS + u ds )
Gi s im lm vic Q(UGS,UDS,ID)
f
f
id =
u gs +
uds = g mu gs + g d uds
uGS Q
u DS Q
gm - h dn vo, gd - h dn ra
M ta c:
www.ptit.edu.vn
uGS
iD = f (uGS ) = I DSS 1
U GS 0
Trang 29
f
=
u GS
2 I DSS
Q =
U GS 0
U
1 GS
U GS 0
2 I DS . I DSS
=
U GS 0
in p UGS cc i l UGS0, Nh vy h dn cc i l :
gm0 =
2 I DSS
U GS 0
gm
U
= g m 0 1 GS
U GS 0
u GS
i D = f (u GS , u DS ) = I DSS 1
U GS 0
www.ptit.edu.vn
u
1 + DS
V An
VAn - in p Early
(30 300V)
Trang 30
gd =
i DS
u DS
in tr vi phn u ra:
u
= I DSS 1 GS
U GS 0
ri = rd =
u DS
iD
=
Q
I
1
= D
V An V An
1 VAn
=
gd
ID
gm.ugs
S
www.ptit.edu.vn
gm0 =
rd
2 I DSS
U GS 0
U
g m = g m 0 1 GS
U GS 0
P_JFET
gm.ugs
rd
Trang 31
RL
CC
u v o
m c h
www.ptit.edu.vn
u r a
m c h
D
Q1
VDD
RS
CS
S
RG
RL
VS
I DS(b o ho)
Trang 32
VRL
3. Cu trc MOS
3.1 Cu trc MOS trong iu kin cn bng nhit
3.2 Cu trc MOS khi c in p phn cc
3.3. c tuyn Q-V
3.4. Mt s hiu ng bc hai
3.5. Cc m hnh dng cho linh kin MOS
www.ptit.edu.vn
Trang 33
3. Cu trc MOS
Oxide (SiO2)
ox =3.90
Gate (n+ poly)
Rt mng!
tox ~1nm
s =11.70
Trang 34
www.ptit.edu.vn
Trang 35
Trang 36
+ + + + + + + + +
+
VB
Body (p-type substrate)
Eox
Xd0
+ Ion Donor +
- Ion Acceptor -
Trang 37
www.ptit.edu.vn
Trang 38
Trang 39
qNa
khi 0 < x < xd0
(x xdo)
S
E0(x) =
qN x
S E0 x = 0+ = a d0 khi tox < x < 0
0x
0x
0
khi x < t0x
in th tnh in:
in th tnh in ti min G (n+)
?
in th tnh in ti min B:
Hiu in th ni:
www.ptit.edu.vn
Trang 40
in th tip xc
www.ptit.edu.vn
Trang 41
Trang 42
Trang 43
QG (VGB =VFB ) = 0
Trang 44
UGB<VFB
++++++++++++++++++
QB = QG
(+) L trng
(-) in t t do
Nu in p phn cc gim nh hn VFB, cu trc nMOS ging nh t
in 2 bn cc song song. Min G tch in (in tch do in t t do
to ra), min B tch in + (in tch do l trng to ra)
Mt in tch ca min G:
Trang 45
0>UGB>VFB
QG (VGB ) =QB
+ Ion Donor +
- Ion Acceptor + + + + + + +
QB =qNa Xd (VGB )
Body (p-type substrate)
Trang 46
0<UGB
+
+ + + + + + ++ +
QB = qNa X d (VGB )
Body (p-type substrate)
Khi 0 < UGB < UT, tng t nh trng hp UFB < UGB< 0, Vng chuyn tip
c hnh thnh ngay st lp oxide c rng c m rng hn. Min tch
in + c hnh thnh pha y ca min G ngay st lp oxide v min in
tch - c hnh thnh pha nh ca min B ngay st lp oxide. in tch m
to ra do cc Ion Acceptor v nng in t t do tng ln.
Khi UGB tng th vng chuyn tip cng c m rng.
Ti vng chuyn tip pha min B bn dn p, khi UGB tng nng in t
tng dn, nng l trng gim dn.
Trng hp ny ban u dng cun do UGB to ra cng chiu vi chiu dng
khuch tn
www.ptit.edu.vn
Trang 47
VGB = VT
+ + + + + + + + ++ +
- - - - -
Khi tng UGB, ti min in tch chuyn tip trn nh min B, nng in t
tng dn, nng l trng gim dn.
Khi UGB =UT ti nh ca min B nng in t bng nng l trng vng
bn dn cn trung ho n(0)=Na, cn nng l trng bng nng in vng bn
dn cn trung ho p(0)=ni2/ Na. Trng thi ny gi l trng thi ngng - Bn dn
bt u chuyn t loi p sang loi n.
in p UT c gi l in p ngng.
- H s nn
www.ptit.edu.vn
Trang 48
VGB = VT
s
+ + + + ++ ++ + + +
Trang 49
ac
u
m
cu
si
r
e
on
QN (VGB )
QB,max
n
io
t
la
VFB
VTh
VGB (V )
www.ptit.edu.vn
Trang 50
www.ptit.edu.vn
Trang 51
Trang 52
Trang 53
D-MOSFET
G
D
G
n+ Knh dn (n) n+
p+ Knh dn (p) p+
Substrate (n)
B
www.ptit.edu.vn
S
D
G
S
S
D
S
B
G
S
D
p+
p+
Substrate (n)
n+
Substrate (p)
n+
S
D
Substrate (p)
B
G
B
Trang 54
MOSFET v nha
Trang 55
Trang 56
D
ID
UDS
EG +
www.ptit.edu.vn
UGS
RD
+
b) D-MOSFET
knh P
G
ED
D
ID
UDS
+
EG
UGS
RD
+ ED
Trang 57
Trang 58
12
n+
B
UGS<0
Substrate (p)
www.ptit.edu.vn
UGS<0
S
+ ++ +
n+
2 UP 4
+ ++ +
n+
(b)
Vng bo ho
Substrate (p)
UGS
UGS<0V
IDbh
8
n+
10
+ + + +
n
(a)
Vng nh thng
(Avalanche Region)
ID (mA)
n+
n+
Substrate (p)
UGS=UP B
10
12 UDS (V)
UGS<0
S
n + ++ +
n+
n+
Substrate (p)
(c)
UGS>UP
B (d)
Trang 59
UGS>0
12
IDbh
n+
B
UGS>0
n+
Substrate (p)
www.ptit.edu.vn
UGS>0
S
-------
n+
2 UP 4
- - - - - --------
UGS
Vng bo ho
Substrate (p)
(a)
UGS>0V
10
-----------
n+
ID (mA)
(b)
n+
12 UDS (V)
Substrate (p)
UGS>0
S
- ---
n+
UGS=UP B
10
n+
n+
Substrate (p)
(c)
UGS>UP
B (d)
Trang 60
ID (mA)
IDmax
Ch
ngho hd
IDmax
UGS = +1V
Vng Ohmic
A
UGS = 0 V
IDSS
IDSS
1,0 V
Ch
giu hd
2V
UGS0
UGS0
3
UGS (V)
UGSmax
4 UP 6
10
U GS
khi
I D = I DSS 1
U GS 0
www.ptit.edu.vn
U GS 0 U GS U GS max
12
Ch
giu
hd
Ch
ngho
hd
UDS (V)
Vng bo ha
Trang 61
IDmax
UGS = 0 V
IDSS
1,0 V
ID (mA)
Vng Ohmic
ID (mA)
IDmax
IDSS
2V
UGS
-1
UGSmin
UGS0
UGS0
UDS
U GS
khi
I D = I DSS 1
U GS 0
www.ptit.edu.vn
U GS min U GS U GS 0
Vng bo ha
Trang 62
ID
UDS
+
EG>0 www.ptit.edu.vn
UGS
b) E-MOSFET
knh P
G
RD
+
ED
EG <0
+
UGS
ID
UDS
S
RD
+ ED
Trang 63
UGS>UT>0
S
---------
n+ - - - - - n+
Vng Ohmic
---------
n+ - - - - - n+
- -
UDS<Up
www.ptit.edu.vn
2 UP 4
G UGS>UT>0
S
------
n+ -- - - - - n+
- -
- -
Substrate (p)
Substrate (p)
Vng bo ho
(Pinchoff Region)
B
G UGS>UT>0
S
- -
UGS>UT
IDbh
Substrate (p)
10
- - - Lp o
Lp chuyn tip
(a)
Vng nh thng
(Avalanche Region)
ID (mA)
(b)
UDS=Up
10
12 UDS (V)
G UGS>UT>0
S
D
n+
- -
+
-
----
- -
n+
- -
Substrate (p)
(c)
UDS>Up
B
Trang 64
(d)
H c tuyn
truyn t
Khi UGS<UT - in p ngng, knh b kho hon ton (cha hnh thnh knh
cm ng): ID= IDbh=0.
Khi UT<UGS = const, nu UDS >Up th ID =IDbh=const
Biu thc tnh ID theo UGS ti vng bo ho thng c tnh nh sau:
I D = k .(U GS U T )
www.ptit.edu.vn
k: hng s knh. k =
W
n C ox
2.L
W, L rng v
chiu di ca G
Trang 65
-UDS
I D = k .(U GS U T )
www.ptit.edu.vn
k =
W
p C ox
2.L
Trang 66
IDSS
UGS0
I D = I DSS (1
U GS 2
)
U GS 0
IDSS
UGS0
I D = I DSS
U
(1 GS ) 2
U GS 0
ID = k.(UGS UT )2
k=
UGS0 UGS0/2
www.ptit.edu.vn
UGS0
Ging vin: ThS. Trn Thc Linh B mn KTT
I D ( on )
(U GS ( on ) U T ) 2
UT
Trang 67
Trang 68
IDSS=8mA
UGS0=-8V
RG
www.ptit.edu.vn
RS
Trang 69
Xc nh im lm vic Q
UGS0
www.ptit.edu.vn
Trang 70
R1
RD
IDSS=6mA
UGS0=-3V
R2
www.ptit.edu.vn
RS
Trang 71
im lm vic Q
UGS0
www.ptit.edu.vn
Trang 72
A3. nh thin cc G c nh
EG = 2V
RD
IDSS=10mA
UGS0=-4V
EG
www.ptit.edu.vn
Trang 73
www.ptit.edu.vn
Trang 74
S 1 chiu tng ng
IG = 0
UGS = UDS
www.ptit.edu.vn
Trang 75
c tuyn truyn t
UT
www.ptit.edu.vn
Trang 76
Xc nh im lm vic Q
UT
www.ptit.edu.vn
Trang 77
V d
UT=UGSTH = 4V
UGSon = 7.5V
IDon = 5mA
UDD = 22V
k=
IDon
(VGSon - VGSTH)2
ID = k(VGS - VGSTH)2
www.ptit.edu.vn
Trang 78
R2
VG = VDD
R
+R
1
2
IDon
k=
(VGSon - VGSTH)2
ID = k(VGS - VGSTH)2
www.ptit.edu.vn
Trang 79
R2
VG = VDD
R
+R
1
2
KVL Input
-VG + VGS + IDRS = 0
k=
IDon
(VGSon - VGSTH)2
ID = k(VGS - VGSTH)2
www.ptit.edu.vn
Trang 80
www.ptit.edu.vn
Trang 81
www.ptit.edu.vn
Trang 82
D
G
S
S
+ M hnh tng ng D-MOSFET lm vic vng bo ho
UGS
+
RGS
K.IDSS
UDS
UGS
RGS
K.IDSS
U
K = 1 GS
U GS 0
U
K = 1 GS
U GS 0
+ M hnh tng ng D-MOSFET lm vic vng ohmic
+ R = Vp
DS
UGS
RGS
RDS
UDS
-
+
www.ptit.edu.vn
UDS
I Dbh
UGS
RGS
RDS
UDS
Trang 83
D
G
S
S
+ M hnh tng ng E-MOSFET lm vic vng bo ho
+
UGS
+
RGS
ID
UDS
UGS
RGS
.ID
UDS
+
ID = k.(UGS UT )2
+ M hnh tng ng E-MOSFET lm vic vng ohmic
+ R = Vp
DS
+
UGS
RGS
RDS
UDS
-
www.ptit.edu.vn
I Dbh
UGS
RGS
RDS
UDS
Trang 84
i D = f ( u GS , u DS ) = I D + i d = f (U GS + u gs , U DS + u ds )
Gi s im lm vic Q(UGS,UDS,ID)
f
f
id =
u gs +
uds = g mu gs + g d uds
uGS Q
u DS Q
gm - h dn vo, gd - h dn ra
www.ptit.edu.vn
Trang 85
uGS
iD = f (uGS ) = I DSS 1
uGS 0
+ Ta c
+ h dn vo:
gm
f
=
u GS
gm0 =
2 I DSS
Q =
U GS 0
U
1 GS
U GS 0
2 I DSS
U GS 0
2 I DS . I DSS
=
U GS 0
U
g m = g m 0 1 GS
U GS 0
u GS
i D = f (u GS , u DS ) = I DSS 1
U GS 0
www.ptit.edu.vn
u DS
1 +
V An
VAn - in p Early
(30 300V)
Trang 86
gd =
i DS
u DS
u
= I DSS 1 GS
U GS 0
+ in tr vi phn u ra: ri = rd = u DS
iD
=
Q
I
1
= D
V An V An
1 VAn
=
gd
ID
D
G
G
gm0 =
gm.ugs
S
www.ptit.edu.vn
rd
2 I DSS
U GS 0
U
g m = g m 0 1 GS
U GS 0
G
G
gm.ugs
rd
Trang 87
iD = f (uGS ) = k (uGS U T )
+ h dn vo:
f
2.ID
gm =
Q =2.k.(UGS UT ) =
uGS
(UGS UT )
iD = f (uGS ) = k (uGS U T ) (1 + .u DS )
2
+ h dn ra :
gd =
i DS
u DS
+ in tr vi phn u ra:
www.ptit.edu.vn
= k (U GS U T
)2 .
= I D .
ri = rd =
u DS
iD
=
Q
1
1
=
gd
.I D
: H s iu ch
chiu di knh
Trang 88
D
G
gm.ugs
S
gm.ugs
rd
f
2.ID
gm =
Q=
uGS
(UGS UT )
rd
1
1
=
rd =
gd
.I D
www.ptit.edu.vn
Trang 89
G
B
p+
S
n+
n+
+VDD
D
PEMOS
xj
n+
p+
p+
xj
n-type well
UD
UG
NEMOS
PMOS
NMOS
p-type substrate
B o CMOS
Trang 90
BI GING MN
CHNG 7. Thyristor
1.
2.
3.
4.
Hin tng tr
it Shockley
DIAC
Cu kin chnh lu c iu khin Silic - SCR (SiliconControlled Rectifier)
5. TRIAC
6. Transistor n ni UJT (Unijunction Transistor)
www.ptit.edu.vn
Trang 1
BI GING MN
Hin tng tr
Thyristor thuc lp cu kin bn dn c tr. Do c tnh tr m mt
h thng s khng tr v trng thi ban u sau khi nguyn nhn gy
ra s thay i trng thi khng cn na
Thyristor l cu kin bn dn c xu hng trng thi m mi khi
c bt, v c xu hng trng thi tt mi khi c tt. Mt s
kin nht thi c th lt thyristor sang trng thi m hoc trng
thi tt v n s t duy tr trng thi thm ch sau khi nguyn
nhn gy ra s thay i trng thi khng cn na
Do Thyristor c s dng nh mt cu kin chuyn mch bt/tt
v n khng th c s dng nh l mt b khuch i tn hiu
tng t
www.ptit.edu.vn
Trang 2
BI GING MN
it Shockley (1)
Khi u cho vic ch to ra thyristor bt ngun t mt cu kin
c tn l it 4 lp, cn gi l PNPN it, hay it Shockley
Mt it Shockley bao gm 2 transistor lng cc, mt transistor
PNP v mt transistor NPN mc vi nhau nh hnh v 7.1
Ant
Ant
Catt
Catt
S vt l
S tng ng
K hiu
Trang 3
BI GING MN
it Shockley (2)
Nguyn l hot ng:
Cp ngun cho mch tng ng ca it Shockley nh h/v
Khi khng c in p ca ngun cung cp khng c dng in
Khi U bt u tng ln th vn s khng c dng in bi v
khng c transistor no ch dn (m): c hai transistor s
u ch ngt
Dng cc gc chy qua transistor pha di
c iu khin bi transistor pha trn, v
dng cc gc chy qua transistor pha trn
c iu khin bi transistor pha di. Ni
cch khc chng transistor no c th dn in
cho n khi transistor kia dn (hnh 7.2)
www.ptit.edu.vn
Hnh 7.2
Trang 4
BI GING MN
it Shockley (3)
Vy lm th no m mt it Shockley c th dn in ?
Nu hai transistor tht c ni theo kiu to ra mt it Shockley th
mi transistor s dn khi c mt in p ln gia ant v catt
khin mt trong s chng thot ra khi trng thi ngt
Mi khi mt transistor thot ra khi trng thi ngt v bt u dn, n s
cho php dng cc gc chy qua transistor cn li lm cho transistor ny
dn in theo cch thng thng, v sau cho php dng cc gc chy
qua transistor u tin. Cui cng th c hai transistor s u bo ho v
s gi cho nhau trng thi dn (on) thay v trng thi ngt (off).
Nhng lm cch no hai transistor li tr li trng thi ngt?
Gim U cung cp ti mt gi tr rt nh sao cho ch c dng in rt nh
chy qua cc cc ca transistor mt trong hai transistor s ngt, dn
n vic lm ngng dng cc gc chy qua transistor kia, khin cho c
hai transistor u ri vo trng thi ngt
www.ptit.edu.vn
Trang 5
BI GING MN
it Shockley (4)
c tuyn Vm/Ampe l ng tr kinh in, khi tn hiu in
p u vo tng ln v gim xung, dng in u ra khng i
theo cng mt con ng i xung ging nh khi n i ln
it Shockley c xu hng duy tr trng thi dn (on) mt khi
n dn in, v trng thi tt mt khi n ngt in. Khng
c ch gia hay tch cc trong hot ng ca n: n ch
thun tu l cu kin bt (on) hoc tt (off), ging nh tt c cc
Thyristor.
Dng
trong
mch
in p cung cp
Trang 6
BI GING MN
DIAC (1)
DIAC: hai it Shockley c th c mc song song vi nhau
theo 2 hng ngc nhau. Diac c th c hot ng song hng
(AC)
K hiu ca DIAC
www.ptit.edu.vn
Trang 7
BI GING MN
DIAC (2)
Nguyn l hot ng:
Khi cp mt in p mt chiu vo hai u ca DIAC th n hot
ng ging ht nh mt it Shockley.
Tuy nhin, khi cp mt in p xoay chiu (AC) vo hai u ca
DIAC th n hot ng hon ton khc. Do dng in lin tc
o chiu, cc DIAC s khng duy tr trng thi cht lu
hn mt na chu k. Nu mt DIAC bt u cht, n s ch
tip tc dn dng chng no in p ln a dng in
theo hng . Khi in p AC o chiu, DIAC s ngt do
khng dng in v n cn phi c mt in p ln
(breakover voltage) khc khin n dn tr li. Hnh 7.4 m t
dng sng ca DIAC
www.ptit.edu.vn
Trang 8
BI GING MN
DIAC (2)
in p khin DIAC dn
Dng DIAC
in p ngun
cung cp
in p khin
DIAC dn
www.ptit.edu.vn
in p nh thng, thng
thng 2040V
Dng in nh thng,
thng thng 50200 A
Trang 9
BI GING MN
Ant
Ant
Cc
ca
Cc
ca
Cc
ca
Catt
Catt
Catt
S vt l
S tng ng
K hiu
www.ptit.edu.vn
Trang 10
BI GING MN
SCR (2)
Nguyn l hot ng
Nu cc cng G ca mt SCR h (khng ni) th n hot ng
ging nh mt it Shockley.
Do cc cng G ni trc tip vi cc gc ca transistor pha di, n
c th c s dng nh mt phng tin thay th cht SCR
Cung cp mt U nh gia cc cng v catt, transistor pha di s
buc phi dn do c dng cc gc ln, ko theo transistor pha
trn cng dn, v n li cung cp dng in cho cc gc ca
transistor pha di. Kt qu l sau SCR khng cn cn c kch
hot bi mt in p cng na
Tt nhin, dng cc cng cn thit khi ng vic cht s nh
hn rt nhiu so vi dng in chy qua SCR t catt n ant, do
SCR s c kh nng khuch i
www.ptit.edu.vn
Trang 11
BI GING MN
SCR (3)
Phng php buc SCR dn in c gi l kch hot (triggering) v
trong thc t n l cch thng thng nht SCR c cht.
tt mt SCR, dng ant phi gim xung di dng gi (holding
current). Trong cc mch mt chiu (DC) mt s ph kin thm vo
phi c s dng m bo iu ny. Trong cc mch xoay chiu
(AC) mt SCR s tt khi in p cung cp (in p ant) i qua im 0
hng ti cc gi tr m.
(Dng gi)
(in p nh
thng ngc)
in p khin mt transistor
chuyn sang trng thi dn
Trang 12
BI GING MN
Cc ca
Catt
Trang 13
BI GING MN
TRIAC
SCR l cu kin n hng (mt chiu), do n ch hu ch
cho vic iu khin mt chiu (DC). Nu hai SCR c ni vi
nhau theo kiu song song nh hnh v 8.34 th ta c mt cu kin
mi gi l TRIAC
Trang 14
BI GING MN
in p chn
trng thi tt
(VDRM) nh nht
c nh r
in p
khin TRIAC
dn
Trang 15
BI GING MN
TRANSISTOR N NI (UJT)
Cu to: gm mt thanh bn dn Silic loi N c mt u ni loi P
chnh gia. Cc u ni ti hai u cui ca thanh bn dn c gi l
cc cc ca B1 v B2; im ni gia loi P l cc pht (emitter). Khi
cc pht h, in tr ton phn l RBB0 (mt thng s trong bn thng s
(data sheet) ca linh kin) bng tng ca hai in tr RB1 v RB2.
Hnh 7.12 - Transistor n ni: (a) Cu to, (b) M hnh, (c) K hiu
www.ptit.edu.vn
Trang 16
BI GING MN
im
nh
Tr khng
m
Bo ha
im y
Hnh 7.13 - Transistor n ni: (a) ng cong c tuyn pht, (b) M hnh cho VP
www.ptit.edu.vn
Trang 17
BI GING MN
ng dng ca UJT:
Dng ch to b to dao ng hi phc (relaxation). in p ngun
cung cp VBB s np in cho CE qua RE cho n im nh (peak
point). Cc pht n ni khng c tc ng g n t in cho n khi
im nh c t ti.
Mi khi in p ca t (VE) t ti im in p nh VP, in tr cc
pht -cc ca1 (E-B1) b nh i s khin t phng mt cch nhanh
chng. Mi khi t phng in n di im y VV, in tr E-B1
quay tr li thnh in tr cao, v t in li c np
Trang 18
BI GING MN
Trang 19
BI GING MN
CHNG 8
CU KIN QUANG IN T
1. GII THIU
2. CC CU KIN BIN I IN QUANG
2.1 it pht quang (LED)
2.2 Laser bn dn
2.3 Mt ch th tinh th lng (LCD)
3. CC CU KIN CHUYN I QUANG IN
3.1 in tr quang
3.2 it quang
3.3 Transistor quang lng cc
4. CC B GHP QUANG (OPTO- COUPLERS)
www.ptit.edu.vn
Trang 1
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 2
BI GING MN
Trang 3
BI GING MN
Khi
iu ch
Si ng
Khi gii
iu ch
Tn
hiu
Mch
thu
in t
Khi
E/ O
Khi
O/ E
Mch
in t
Tn
hiu
thu
Si quang
b. H thng thng tin quang
Hnh 8-1: a. H thng thng tin in .
b. H thng thng tin quang.
www.ptit.edu.vn
Trang 4
BI GING MN
Trang 5
BI GING MN
a. Qu trnh hp th
hf = Ei Ek
Trang 6
BI GING MN
Trang 7
BI GING MN
Trang 8
BI GING MN
LED ch th (2)
Tip xc P-N
a. Cu to v k hiu ca LED:
Hnh 8- 3 : M hnh cu to v k
hiu ca LED.
Trang 9
BI GING MN
Light output
n
Dome LED
ohmic
contacts
diffused
p-type
p type
epitaxial layer
n type
substrate
Planar LED
ohmic contacts
Trang 10
BI GING MN
Etched
well
50m
SiO2
250 m
Multimode
optical fiber
~ 250 m
50 m
Epoxy
resin
n-AlGaAs
p-GaAs
p-AlGaAs
p+-GaAs
n-GaAs
substrate
Metal contact
SiO2
Edge-emitting
+
p -AlGaAs
LED
p-AlGaAs
Gold stud
AlGaAs (Active layer)
n-AlGaAs
Metal contact
Primary lightn-GaAs
~ 50 m
emitting region
Cc lp gii hn ht dn :
p-AlGaAs and n-AlGaAs
GING VIN: ThS. Trn Thc Linh
www.ptit.edu.vn
Trang 11
BI GING MN
LED ch th (3)
b. Nguyn l lm vic:
+
Hnh 8- 4 : S nguyn l
ca LED
LED
U
R
_
Trang 12
BI GING MN
LED ch th (4)
in p phn cc cho LED gn bng rng vng cm ca vt liu
cc LED bc x cc bc sng khc nhau s c ch to t cc
vt liu bn dn c rng vng cm khc nhau v in p phn cc
cho chng cng khc nhau
Tuy nhin LED c in p phn cc thun tng i cao (1,6V 3V)
v c in p ngc cho php tng i thp (3V 5V)
c tuyn Vn - Ampe ca LED:
c tuyn Vn - Ampe ca it pht quang biu din mi quan h gia
I
dng in quang vi in p t ln LED.
Ungc max
0
www.ptit.edu.vn
UD
UAK
Trang 13
BI GING MN
LED ch th (5)
Mt s loi LED ch th:
LED n: linh kin mt LED
LED i: dng cho nhng ng dng c bit
1
Xanh/Vng
LED1
3
LED2
Hnh 8- 6 : LED i
A
a
f
b
g
c
d
www.ptit.edu.vn
Trang 14
BI GING MN
GaAs (P)
= 950nm
Tip xc P-N
GaAsSi
(N) (N)
GaAsSi
GaAs (N) trong sut
Chn cc
Mt mi nhn
Hnh 8- 8 : Cu trc ca LED hng ngoi bc x =950nm
www.ptit.edu.vn
Trang 15
BI GING MN
Trang 16
BI GING MN
Mt s hnh nh ca LED
www.ptit.edu.vn
Trang 17
BI GING MN
Trang 18
BI GING MN
LCD (2)
c im:
Khong nhit s dng: (- 100C + 600C)
in p: 3V 6V (chun l 4,5V)
Tn s: 30 Hz 200 Hz
Thi gian ng: 40 ms
Thi gian ngt: 80 ms
Dng in tiu hao khong 0,2 A
LCD c tui th kh cao t 10.000 n 100.000 gi v ngy
nay n thay th dn cc mt ch th loi LED hay hunh quang
www.ptit.edu.vn
Trang 19
BI GING MN
LCD (3)
Cu to ca thanh LCD:
o
o
o
Keo
Tinh th lng
Knh
Tm nha phn cc th 1
nh sng chiu vo
Mt ngi quan st
www.ptit.edu.vn
Trang 20
BI GING MN
Laser bn dn (1)
Diode
Laser
< 3 nm
LED
~ 75 nm
Hnh 8-10
Wavelength (nm)
Trang 21
BI GING MN
Laser bn dn (2)
7 Slope gives
external
efficiency
T
Lasing
emission
Ith
40
Bc x
kch
thch
Dng in (mA)
Hnh 8-11
Trang 22
BI GING MN
Cu trc ca laser
Cc loi laser:
Laser a mode: Fabry-Perot Laser
Laser n mode: dng trong cc h thng thng tin tin tin
- DFB Laser (Distributed Feedback)
- DBR Laser (Distributed Bragg Reflector)
- MQW Laser (Multi Quantum Well)
Laser c th iu chnh c: iu chnh bc sng pht ra bng cch (i) thay
i chiu di h (ko dn c hc), (ii) thay i h s khc x (iu khin nhit )
www.ptit.edu.vn
Trang 23
BI GING MN
Trang 24
BI GING MN
Hnh 8-13
Trang 25
BI GING MN
Quang tr (2)
Khi nh sng chiu vo b mt quang tr, cc cp e-l trng c sinh ra v
c in trng cun ra pha cc in cc. Ph thuc vo thng lng nh
sng chiu vo, dng in bn ngoi cng thay i theo.
Tr s in tr ca quang tr thay i theo sng chiu vo n. Khi b che ti
th quang tr c tr s in tr rt ln (vi M), khi c chiu sng th in tr
gim nh (vi chc vi trm ).
u im ca quang tr: c khuch i trong, ngha l dng quang in thu
c c s in t (hay l trng) ln hn s in t (hay l trng) do photon to
ra
RCdS
Lux
Hnh 8.15. c tnh ca quang tr
Trang 26
BI GING MN
Nguyn l ca it quang
p
Electric field
n
+V
Distance (x)
Hnh 8-16
Trang 27
BI GING MN
(a) M hnh b thu quang PIN. (b) p ng / bc sng i vi b thu quang InGaAs/InP
it PIN bao gm lp P, lp I v lp N. Lp I l lp bn dn
thun c in tr rt cao khi it PIN c phn cc ngc,
lp ngho c th lan ra rt rng trong lp I hng phn ln cc
photon ri v hp th trong
Trong lp I c in trng cun rt cao cun ht ti nhanh
chng v 2 cc to nn dng quang in mch ngoi
www.ptit.edu.vn
Trang 28
BI GING MN
c tuyn ca PIN
Trang 29
BI GING MN
APD
Min tng tc (min hp th nh sng) & min nhn ht ti l tch bit
nhau
Khi c nh sng chiu vo, cc ht ti i qua min hp th s c
tng tc, chng va p mnh vo cc nguyn t ca bn dn gy nn
s ion ho v to ra cc cp e - l trng mi. Qu trnh c lp i lp
li nhiu ln hiu ng thc l tng dng quang in bn ngoi,
tng khuch i (tng nhy ca APD)
in p phn cc ngc cao (>100V)
Photon to ra cc cp e-l trng cc cp
e/l trng tng thm do hiu ng thc l
M = khuch i thc l (vd: 100)
q
R A P D l
, R A P D = M .R ,
hc
BI GING MN
Cc c im ca it quang
www.ptit.edu.vn
Trang 31
BI GING MN
Trang 32
BI GING MN
(a)
(b)
!NPN
!NPN
c im:
khuch i: 100 1000 ln v khuch i l khng tuyn
tnh theo cng nh sng chiu vo mi ni gia cc C v B
Tc lm vic chm do t in k sinh Ccb gy hiu ng Miller
Tn s lm vic max vi trm KHz
tng nhy ngi ta ch to loi Transistor lp theo kiu
Darlington
www.ptit.edu.vn
Trang 33
BI GING MN
(b)
+VCC
1m
1N1183
RY
RY
1k
R
!NPN
+VCC
+VCC
R
1k
(c)
1m
1N1183
ng dng:
!NPN
!NPN
!NPN
1m
1N1183
!NPN
!PNP
RY
Hnh 8.21
Trang 34
BI GING MN
Trang 35
BI GING MN
Trang 36
BI GING MN
!NPN
1N1183
IC
1N1183
IF
2
3
!NPN
1N1183
6
5
4
c im:
www.ptit.edu.vn
Trang 37
BI GING MN
Trang 38
BI GING MN
1N1183
1k
6
5
Trang 39
BI GING MN
FD1 BP104S
1N1183
2N1595
!PNP
5
4
!NPN
K
Trang 40
BI GING MN
G!PNP
FD1
BP104S
!NPN
!PNP
FD1
BP104S
!NPN
1k
1k
2N5444
1N1183
T1
www.ptit.edu.vn
Trang 41
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
Trang 42
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
RY
NDAR1
1N1183
1m
1N1183
+24V
Hnh 8.27
Trang 43
BI GING MN
www.ptit.edu.vn
U1
D30
2N5444
1N1183
+12V
~220V
Hnh 8.28
Trang 44