SOUK HAVA KOULLARINDA

BETON RETM VE UYGULAMASI

SOUK HAVA TARF

TS 1248 Standardna gre:
Ortalama hava scakl 3 gn boyunca <5C olmas,
Bu 3 gnn hibir 24 saatinde yarm gnden fazla
>10C olmamas durumudur.

TAZE BETONDA DON TEHLKES

Erken yata don sonucu beton en az %50
orannda dayanm kaybna urayabilir:
lk saatler ok nemlidir
Beton en az 3.5-4 MPa* basn dayanm deeri
kazanmaldr.

Erken yata dona maruz kalma sonucu:

Dayanm der.
Anma direnci azalr.
Geirgenlik artar.
Ancak yeterli bir bakm sonucu betonda hasar oluumu
engellenebilmektedir.
* Bu dayanm deeri normal beton scaklnda (10oC 20oC) ve su/imento orannn 0.6dan dk olmas
durumunda ilk 24 saatte salanabilir.

BETON DKM NCES ALINACAK NLEMLER

1. Don riski olan hava koullarnda beton dkmnden olabildiince
kanlmaldr.
2. Yksek hidratasyon ssna sahip imento, yksek imento dozaj ve
dk su/imento oran tercih edilmelidir.

3. Priz hzlandrc ve suyun donma noktasn drc katklar(antifriz)

kullanlmaldr. Ayrca hava srkleyici katk kullanlmas da faydaldr.
4. Betonun ilk scaklnn donma derecesine dmemesi iin; agrega,
imento ve su stlmaldr.

5. Beton yerletirilmeden nce, kalplarn betona temas edecek btn

yzeyleri kontrol edilmelidir. Kar, buz ve donmu ksmlar temizlenmelidir.

BETON DKM NCES ALINACAK NLEMLER

6. Beton dklecek kalplarn scakl ile dklen betonun scakl
arasndaki farkn byk olmamasna dikkat edilmelidir.
7. Istlm yerlerde dklen betonun ani kurumas gerekli kr uygulamas
ile nlenmelidir.
8. Kalp skme sresi hava koullarna gre uzatlmaldr.
9. imento hidratasyonu sonucu ortaya kan snn beton dna yaylmas
nlenmelidir. Bunun iin kalplarn d yzeylerinin yaltm salanmaldr.
Ak beton yzeylerinin yaltmnda ise odun tala, cam yn ve polietilen
kpk levha kullanlabilir.

KRN MUKAVEMETE ETKS

Dayanm %

Srekli olarak krlenmi beton

7 gn krlenip sonra ak havaya braklm beton

3 gn krlenip sonra ak havaya braklm beton

Srekli olarak ak havada braklm beton

Beton ya-gn
6

BETON SICAKLII-DAYANIM GELM

Kaynak: Cold Weather Concreting,

Charles Korhonen, Ph.D, P.E.

TAVSYE EDLEN BETON KALINLII, ACI 306 R

BETON TABAKASI KALINLII (mm)

DURUM

1
2
3

En dk taze
beton scakl
(karm
esnasnda)

<300mm

>300mm
<900mm

>900mm
<1800mm

>1800mm

> -1oC

16oC

13oC

10oC

7oC

> -18oC
<-1oC

18oC

16oC

13oC

10oC

< -18oC

21oC

18oC

16oC

13oC

13oC

10oC

7oC

5oC

En dk beton scakl

( dklm, yerletirilmi, bitirilmi

hali)

BETON VE BLEENLERE BALI SICAKLIK HESABI

Arlk (kg)

Spesifik s
(KJ/kg K)

Scakl 1 C
artrmak iin gereken
s

Malzeme
scakl
C

Toplam s

AxB

Ax B xC

imento

335

0,92

308

60

18.492

Su

123

4,184

515

12

6.176

Agrega

1839

0,92

1.692

12

20.303

Toplam

2297

Malzeme

Mevcut durumdaki
beton scakl

2.515

44.970
=

44.970

17,9

2.515
imento

2.515
=

8,2

4,9

308
Su

Beton scakln 1 C
arttrmak iin

2.515

C arttrlmaldr.

515
Agrega

2.515

1,5

1.692

Basn Dayanm, 23 oCde kr edilmi betonun

28.gnlk dayanm yzdesi

SICAKLIIN DAYANIMA ETKS

Ya, gn
10

BETON NDEK SUYUN DONMASI

Beton iindeki boluklardaki su -1 oCde donmaya
balar.
Bir miktar su donduunda donmam sudaki iyon
konsantrasyonu ykselir ve donma noktas der.
-4oCde yeteri kadar su donar ve hidratasyon
reaksiyonu tamamen durur. Suyun donma sonucu
oluturduu hacimsel genleme betonda telafi
edilemeyecek hasarlara neden olabilir.

11

BETON NDEK SUYUN DONMASI

12

FARKLI SICAKLIKLARDA BETONUN PRZ SRES

Beton Scakl

Yaklak priz sresi

21oC

6 saat

16oC

8 saat

10oC

11 saat

4oC

14 saat

-1oC

19 saat

-7oC

Priz gereklemez

Hava scaklnn her 5C dnde betonun priz sresi

yaklak olarak 1/3 orannda artmtr.
13

HEDEF

lk 48 saat betonu dondan korumak ve

sonrasnda gerekli nlemleri almaktr.

14

SOUK HAVADA DKLECEK

BETONUN ZELLKLER

Dk su/imento oran
Dk kvaml beton (<100 cm)
imento miktar 50-100 kg/m3 artrlabilir.
C3S miktar yksek imento tercih edilebilir.
Yksek erken dayanml imento tercih edilebilir.
Priz hzlandrc, antifriz ve gerekli yerde hava
srkleyici katk kullanlmaldr.
Beton bileenleri nceden stlabilir.
15

DAYANIM KAZANMA HIZI

imento cinsi
imento miktar
Priz hzlandrc
Mineral katk
Antifriz katk

16

17

18

HDRATASYON ISISI
Beton dkm yerinin bykl
Hava scakl
Betonun balang scakl
Su/imento oran
Kimyasal katk Mineral katk
imentonun miktar, incelii ve ierii
Hidratasyon ss zellikle souk havada ok daha
fazla nemli olmaktadr. Sonuta souk havada
beton iki trl s kazanabilir:
1. hidratasyon ss; 2. stc kullanarak
19

DEAL BETON SICAKLIKLARI

Beton Kesit Kalnl, mm
Durum

>300
<900

>900
<1800

>1C

16C

13C

-18C<
<1C

18C

16C

<-18C

21C

18C

13C

10C

<300
1

En dk beton
scakl (taze
beton karm)

En dk beton scakl
(yerletirilmi-bitirilmi)

20

Beton scaklnn olmas gerekenden dk olmas

hidratasyon reaksiyonunu yavalatc ynde etkiler ve
bunun sonucunda priz alma ve dayanm kazanma
hzlar der. rnein beton scaklndaki 10oC lik
bir d priz alma sresini yaklak 2 kat arttrr. Bu
srenin artmas elbette kalplarn zamannda
kaldrlmamasna ve i sresinin artmasna neden
olabilir. Bunun sonucu beton dayanm ve
dayankll etkilendii gibi ekonomik olumsuzluklar
da meydana gelebilmektedir.
21

Yeni yerletirilmi ve suya doygun beton

en azndan 24MPa basn dayanmna
ulamadan donma-znmeye kar
korunmaldr.
Hidratasyon
reaksiyonu
s
veren
(ekzotermik) bir reaksiyondur. Yeni
yerletirilmi beton bu sya kar
yeterince yaltlmal ve uygun kr(bakm)
scaklnda
olmas
salanmaldr.
zellikle
souk
havalarda
beton
yzeyinde ki scaklk ile i scaklk
arasnda byk fark oluur. Bu sl fark
betonda gerilmelere ve dolaysyla
atlaklara neden olur. Bu scaklk farknn
20oC
nin
zerinde
olmamas
gerekmektedir.
Kullanlan
koruyucu
malzemeler
kademeli
bir
ekilde
kaldrlmaldr. Bu sayede scaklk fark
daha az deimi olur.

Scaklk, oC

Yaklak priz alma

sresi, saat

21

16

10

11

14

-1

19

-7

Priz olmaz

22

DONMA-ZNME ETKS

23

BLEENLERN SICAKLIA ETKLER

Beton scakln ykseltmek iin kartrma
ileminden nce su ve agrega stlabilir. Su
scakl 60-65oCye kadar stlmas yeterlidir.
Suyun daha scak olmas durumunda imentoda
topaklanma oluabilir. Suyun stlmas yeterli
olmazsa agrega stlabilir. Genelde agrega scak
su buhar ile stlr ve bu nedenle agregadaki nem
oran deiir. Karm tasarmnda bu detay
hesaba katlmaldr.

24

BLEENLERN SICAKLIA ETKLER

T=

0.22(TaMa + TcMc) + TsMs + TsaMsa

0.22(Ma + Mc) + Ms + Msa

T = taze beton scakl, C

Ta, Tc, Tw, and Tsa = srayla agrega, imento,su ve
agregadaki serbest su scaklklar, C
Ma, Mc, Mw, and Msa = srayla agrega, imento,su ve
agregadaki serbest su ktleleri, kg

25

Karm Suyu Scakl, oC

BLEENLERN SICAKLIA ETKLER

Karm
Agrega: 1360 kg
Agrega Nem: 27 kg
imento: 256 kg
Su: 108 kg

Agrega ve imento Scakl Arrlkl Ortalamas, oC

26

TAINMA ESNASINDA SICAKLIK KAYBI

Bu konu hakknda sve imento ve Beton Aratrma Enstitsnn

bir almas vardr. Transmikserde tanan bir betonun 1 saat
iindeki scaklk kayb aadaki forml ile hesaplanr:
T = 0.1 ( tr ta )
T:1 saatlik tama esnasnda scaklk d, oC
tr: Sahada istenilen beton scakl, oC
ta:Hava scakl, oC
rnek:
Hava scakl 0 oC ve sahada beton scaklnn 15 oC olmas
istendii durumda:
T : 0.1 ( 15 0) = 1.5 oC
antiyeden kan betonun en az 16.5 oC derece olmas
gerekmektedir.

27

KATKI KULLANIMI

Priz hzlandrc katknn etkileri:

Prizi hzlandrmak
Hidratasyon ssn artrmak
Erken-ya dayanmn artrmak
Antifriz katk aslnda bir nevi priz hzlandrc katkdr.
Priz hzlandrc olarak kalsiyum klorr kullanlmas priz asndan i
grmesine ramen donatl betonda korozyona neden olur. Bu nedenle
kullanlmamas ya da zorunlu durumda limitli(en fazla imento ktlesinin
%2si) kullanlmas tavsiye edilir.
Hava srkleyici katk kullanm zellikle donma-znme etkisinin hakim
olduu yerlerde mutlaka gerekmektedir. Hava srkleyici katk kullanm ile
betonda kontroll boluk oluumu salanr ve beton iinde donma-znme
etkisi ile suda oluacak hacimsel genlemelere kar tolerans artar.
Mineral katk kullanm souk havada tercih edilmez. nk mineral
katklar beton da prizi geciktirdii gibi aa kan hidratasyon ssn
drrler.

28

Kalnlk, mm

<300

300<
<900

900<
<1800

1800<

28C

22C

17C

11C

29

KORUMA SRELER
Betonu erken yata donmadan korumak
iin gereken en dk sure, gn

Souk havada yerletirilmi beton

iin en dk koruma sresi, gn

CEM I N

CEM I R , veya priz

hzlandrc katklar veya
60kg/m3 ek dozaj

CEM I N

CEM I R, veya priz

hzlandrc katklar
veya 60kg/m3 ek
dozaj

Servis Kategorisi

Yk yok, etki* yok

Yk yok etki* var

2
3

Ksm yk ve etki*

* Donma,znmeye maruz kalma

30

SICAKLIK KONTROL

31

NUMUNE SAKLANMASI

32

YALITIMLI BATTANYELER

33

YALITIMLI KALIPLAR

34

YALITIMLI KALIPLAR
Yksek
younluklu
plywood

Rijit
polistren

Kaba
plywood

35

Tahta
Kanvas
Polietilen naylon

36

37

Direk Istma

38

Dolayl stma

39

40

41