İşçi̇ Sağliği Ve İş Güvenli̇ği̇ Tüzüğü

6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
SALII VE GVENL TZ
Son Gncelleme: aramba, 12 Ocak 2005 12:55
aramba, 12 Ocak 2005 12:55
SALII VE GVENL TZ
Yrrle Koyan Bakanlar kurulu Kararnamesi: 7/7583 - 4 Aralk 1973
Resmi Gazete ile Neir ve ln: 11 Ocak 1974 - Say: 14765
5.t.Dustur, c.13 - s.
BRNC KISIM
GENEL HKM LER
M ADDE 1 - 1475 sayl Kanunu kapsamna giren iyerlerinde , iilere ait yatp kalkma yerlerinde ve dier mtemilatnda bulunmas gereken
salk artlarnn ve iyerlerinde kullanlan alet, edevat, makinalar ve hammaddeler yznden, kabilecek hastalklara engel olacak tedbir ve aralarn,
iyerlerinde ikazalarn nlemek zere bulundurulmas gerekli aralarn ve alnacak gvenlik tedbirlerinin neler olduu bu Tzkte belirtilmitir.
M ADDE 2 - Her iveren, iyerinde iilerinin saln ve i gvenliini salamak iin, bu Tzkte belirtilen artlar yerine getirmek, aralar
noksansz bulundurmak gerekli olan yapmakla ykmldr.
iler de, bu yoldaki usuller ve artlara uymak zorundadrlar.
M ADDE 3 - veren, iilere yapmakta olduklar ilerinde uymalar gerekli salk ve gvenlik tedbirlerini retmek ve i deitirecek iilere
yenisinin gerektii bilgileri vermek zorundadr.
M ADDE 4 - veren, iyerinde, teknik ilerlemelerin getirdii daha uygun salk artlarn salamas; kullanlan makinalarla alet ve edevattan herhangi
bir ekilde tehlike gsterenleri veya hammaddelerden zehirli veya zararl olanlar yaplan iin zelliine ve fennin gereklerine gre bu tehlike ve
zararlar azaltan alet ve edevatla deitirmesi i kazalarn nlemek zere iyerinde alnmas ve bulundurulmas gerekli tedbir ve aralar ve alnacak
dier i gvenlii tedbirlerini devaml surette izlemesi esastr.
KNC KISIM
SALIK ARTLARI VE GVENLK TEDBRLER
BRNC BLM
YERLERNDE BULUNM ASI GEREKEN SALIK ARTLARI VE GVENLK TEDBRLER
M ADDE 5 - yeri kurulmas amacyla yeniden yaptrlacak binalarla bunlara yaplacak her eit ekler ve bunlardaki deiiklikler, mevzuata ve o
binada yaplacak iin nitelik ve zelliklerine uygun bulunacaktr.
Evvelce ina edilmi olan herhangi bir binann tmnn veya bir ksmnn iyeri olarak kullanlmasnda da bu artlar aranacaktr.
M ADDE 6 - yerlerinin atlar; s, rzgar, yamur, kar gibi d etkilerden iileri tamamen koruyacak surette dayankl ve muhafazal yaplm
olacaktr. atnn zeri, yazn fazla s geiren sa ve benzeri malzeme ile rtl bulunduu takdirde, ayrca bir tavan yaplmas, bununla at
arasnda hava akm salayacak menfezler bulunmas gereklidir.
lerlerinin bulunduu baraka, sayvan, sundurma ve benzeri yerlerin atlar, sgeiren sa ve benzeri malzeme de rtlm olduu hallerde bu atlar,
en az 350 santimetre ykseklikte yaplm olacaktr.
M ADDE 7 - yerlerinde iilerin daimi olarak altrld yerlerin tavan ykseklii, en az 3 metre olacaktr.
http://www.ttb.org.tr/mevzuat/index.php?view=article&catid=4%3At&id=63%3A-sai-ve--genlt&tmpl=component&print=1&layout=default&page=&option=com_co
1/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
Tabana paralel olmayan tavanlarda bu yksekliin ortalamas 3 metre olacak ve en alak ksm, varsa, kiriin alt noktasndan 240 santimetreden aa
olmayacaktr.
17/5/1941 tarihinden nce almakta bulunan iyerlerinde, fazla s, buhar, gaz yahut zararl tozlar karmas gibi salk ynnden sakncal olmayan
iler iin, hava hacmi 8 inci maddede yazl miktara uygun bulunduu ve yeterli havalandrma saland hallerde , bu ykseklik 2 metreye kadar
kabul edilebilir.
17/5/1941 tarihinden sonra ve bu Tzn yrrle girmesinden nce almakta olan iyerlerinde birinci ve ikinci fkralarda yazl tavan
ykseklii, en az 285 santimetre olarak kabul edilir.
M ADDE 8 - yerlerindeki hava hacmi, makine, malzeme ve benzeri tesislerin kaplad hacimler dahil olmak zere, ii bana en az 10 metrekp
olacaktr. Hava hacminin hesabnda, tavan yksekliinin 4 metreden fazlas nazara alnmaz.
M ADDE 9 - Her iyerinde, makine, tezgah, malzeme ve benzeri tesisler, alan iilerin ilerini rahata yapmalarna engel olmayacak ve herhangi
bir tehlikeye sebebiyet vermeyecek ekilde yerletirilecek ve bunlar , gerei gibi korunacaktr.
yeri olarak kullanlan binalarn deme yzeyine , orada alan iiler iin tehlikeli olacak ekilde, makine , tesis, ham, yar ilenmi veya tam
ilenmi malzeme braklmayacaktr.
M ADDE 10 - yerlerinde taban deme ve kaplamalar, salam, kuru ve mmkn olduu kadar dz ve kaymaz bir ekilde olacak ve malzemesi
kolayca ykanp temizlemeye elverili bulunacaktr.
Yaplan ie gre , tabana fazla su veya sulu eyler dklen iyerlerinde, amur yahut bulak su birikintileri olmamas iin gerekli tedbirler alnacak
ve yer sifonlar konulacaktr.
Taban ve asma katlarn demeleri, zerine konulacak makine, alet ve edevat ve benzeri malzeme ile orada altrlacak iilerin arlna
dayanabilecek ekilde yaplm olacak ve metrekare hesab ile tayabilecekleri en ok alk miktarlar, yetkili teknik elamana tespit ettirilecek ve bu
hadler stnde yklemelere meydan verilmeyecektir.
Ahap ve yanc maddelerden yaplm demelerin bulunduu yerlerde, ak ate veya alevle almalar yaplmyacaktr.
Teknik nedenlerle demelerde ukur, delik, merdiven balar, menholler ve kanallar gibi tehlike gsteren seviye fark bulunduu hallerde, gerekli
tedbirler alnacaktr.
inde andrc, yakc veya scak svlar bulunan byk kap, sarn, kuyu, havuz ve depolarn azlar, deme ile ayn seviyede bulunuyorsa,
bunlarn kenarlar, salam bir korkulukla evrilecek veya azlar kapakla rtlecektir.
M ADDE 11 - yerlerindeki koridorlar, iilerin kolaylkla gelip gemesini salayacak ve tehlike bagsterdiinde iyerini abuklukla boaltmaya
yetecek genilikte olacak, tabii veya suni kla aydnlatlm bulunacaktr.
M akinalar, motorlar ve bunlar tarafndan altrlan aletler ve dier tezgahlar arasndaki aklk, iilerin rahat almalarn salamak zere, en az 80
santimetre olacaktr. yerindeki geitlerin genilii , oradan geecek iilerin miktarna ve malzeme hareketine uygun olarak ayarlanacak ve bu
genilik 120 santimetreden az olmayacaktr. Geitlerin taban salam, arzasz ve kaymaz ekilde yaplm olacak, ayrca geitler iaretlenecektir.
Yksek geit, platform veya alma sahanlklarnn ( ykleme boaltma rampalar ile bir kiinin durabilmesine imkan vermeyecek darlktaki yerler
hari) serbest bulunan btn taraflar, en az 90 santimetre ykseklikte etekli korkuluklarla evrilecektir.
Kpr eklindeki asma geitler, zerinden geirilecek en ar yke gre hesap edilerek salam bir ekilde ina edilecek ve buralarda kaymalar
nleyecek tedbirler alnm olacaktr.
Tama bandlarnn (Koveyr) veya dier makinalarn zerinden gein btn geitlerin ak bulunan taraflar, uygun korkuluk ve eteklerle
evrilecektir.
M ADDE 12 - yerlerindeki kaplarn ykseklik ve genilii, oralarda alanlarn serbeste girip, kmalarna elverili ve dardan gelecek scak ve
souk havadan veya zararl koku gaz ve grltden iileri koruyacak ekil ve nitelikte yaplm olacaktr.
Bolua alan kap ve dier menfezlerin uygun koruyucular veya korkuluklar bulunacaktr.
2/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 13 - yerlerinde dardan k almaya yarayan yan ve tepe pencereleri ile menfezlerin aydnlk veren yzeyleri toplam, iyeri taban
yzeyinin en az 1/10 orannda olacaktr. Dar ile dorudan doruya balants olmayan i kap , pencere ve menfezlerin dolayl olarak aydnlk
veren yzeyleri bu hesaba katlmaz.
D pencere ve menfezler ilerine , bol ve eit olarak yayacak ve ihtiyaca gre kolayca alp kapanabilecek ve temizlenebilecek ekilde
yaplacaktr.
ilerin, pencere ve menfezlerden gelen gne na ve ssna veya hava akmlarna kar salklarn koruyacak ekilde, gereine gre , perde, tente
veya pancur konulmas, yahut camlarn boyanmas gibi tedbirler de alnacaktr.
M ADDE 14 - yerlerinde kullanlacak korkuluklar; salam bir ekilde ahap boru veya metal profilli malzemeden yaplacak, yzeyleri przl ve
keleri keskin olmayacaktr.
Korkuluklarn, tabandan ykseklii en az 90 santimetre olacaktr.
Korkuluklar, en ok 2 metrede bir dikme konulmak suretiyle tabana veya elverili dier bir yere salam bir ekilde tespit edilecek ve st seviyesi ile
taban arasndaki mesafenin yar hizasna da, bir ara korkuluk ekilecektir.
Korkuluun tm, herhangi bir ynden gelebilecek en az 100 kilogramlk bir yke dayanabilecek ekilde yaplacaktr.
Ahap korkuluklarn trabzan ve dikmeleri, en az 5x10 santimetrelik latadan ve ara korkuluklar ise, en az 5x5 santimetrelik kadrodan veya 2,5x10
santimetrelik latadan yaplacaktr.
Boru korkuluklarn trabzan veya dikmeleri, en az 1 parmak ve ara korkuluklar ise, en az (1) parmak borudan yaplm olacaktr.
M etal, profilli malzemeden yaplan kebentli korkuluklarn trabzan ve dikmeleri, en az 5 milimetre ek pay olan 40x40 milimetrelik kebentden ve
ara korkuluklar ise, en az 3 milimetre ek pay olan 30x30 milimetrelik kebentten yaplacak ve kebentlerin yatay kenarlar, tehlikeli tarafa dnk
olacaktr.
Drdnc fkradaki art, yerine getirilmek suretiyle dier metal profilli malzemeden de korkuluklar yaplabilir.
M ADDE 15 - Etekler; ahap, metal veya yeteri salamlkta dier malzemeden yaplacaktr: Bunlarn ykseklikleri, tabandan en az 15 santimetre
olacak ve gerektiinde tabanla en ok 1 santimetrelik bir aral bulunabilecektir.
M ADDE 16 - yerlerinin gn yla yeter derecede aydnlatlm olmas esastr.
u kadar ki, iin konusu veya iyerinin ina tarz nedeniyle gn ndan faydalanlamayan hallerde yahut gece almalarnda, suni kla yeterli
aydnlatma salanacaktr.
Gerek tabii ve gerek suni klar, iilere yeter derecede ve eit olarak dalmay salayacak ekilde dzenlenecektir.
M ADDE 17 - yerlerinde suni k kullanld hallerde:
1) Elektriin salanabildii yerlerde elektrik kullanlacak ve tesisat, teknik usul ve koullara uygun bir ekilde yaplm olacaktr.
2) Suni k tesis ve aralar; havay kirletecek nitelikte gaz, koku kararak iilerin salna zarar vermeyecek, keskin, gz kamatrc ve titrek k
meydana getirmeyecek ekilde olacaktr.
3) 35. C tan aa scaklkta parlayabilen, buhar karan benzin, benzol gibi svlar, aydnlatma cihazlarnda kullanlmayacaktr.
4 ) Sv yaktlar ile aydnlatmada, lambalarn hazneleri metal olacak , sznt yapmayacak ve kzmamas iinde gerekli tedbirler alnm olacaktr.
5) Lamba alevinin, parlayabilen gaz maddelerle temas ihtimali olan ilerde;
alev, tel kafes ve benzeri malzeme ile rtlecektir.
6) inde kolayca parlayc veya patlayc maddeler ile ilgili iler yaplan yahut parlayc, patlayc maddeler bulunan yerler, salam cam mahfazalara
konulmu lambalarla, k dardan yanstlmak suretiyle aydnlatlacaktr.
3/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
7) Sv yaktlar ile aydnlatmada lambalar ate ve alev yaknnda doldurulmayacak, stlerinde 1 metre , yanlarnda (30) santimetre kadar mesafede
yanabilecek eya ve malzeme bulundurulmayacak ve salam bir ekilde tespit edilecektir.
Lambalar portatif olduu takdirde, yere konulduunda devrilmeyecek ekilde oturakl olacaktr.
Sv yaktlarla aydnlatma yaplan yerlerde, en az bir adet yangn sndrme cihaz bulundurulacaktr.
M ADDE 18 - yerlerindeki avlular, ak alanlar, d yollar, geitler ve benzeri yerler, en az 20 (lux) ile aydnlatlacaktr.
Kaba malzemelerin tanmas, aktarlmas, depolanmas ve benzeri kaba ilerin yapld yerler ile i geit koridor yol ve merdivenler, en az 50 lks
(lux) ile aydnlatlacaktr.
Kaba montaj , balyalarn almas, hububat tlmesi ve benzeri ilerin yapld yerler ile kazan dairesi, makine dairesi, insan ve yk asansr
kabinleri malzeme stok ambarlar, soyunma ve ykanma yerleri, yemekhane ve helalar, en az 100 lks ile aydnlatlacaktr.
Normal montaj , kaba iler yaplan tezgahlar , konserve ve kutulama ve benzeri ilerin yapld yerler, en az 200 lks ile aydnlatlacaktr.
Ayrntlarn, yakndan seilebilmesi gereken ilerin yapld yerler, en az 300 lks (lux) ile aydnlatlacaktr.
Koyu renkli dokuma, bro ve benzeri srekli dikkati gerektiren ince ilerin yapld yerler, en az 500 lks ( lux) ile aydnlatlacaktr.
Hassas ilerin srekli olarak yapld yerler en az 1000 lks (lux) ile aydnlatlacaktr.
M ADDE 19 - Bir aydnlatma merkezine bal olan ilerlerinde; herhangi bir arza dolaysiyle klarn snmesi ihtimaline kar yeteri kadar yedek
aydnlatma aralar bulundurulacak ve gece almalar yaplan yerlerin gerekli mahallerinde tercihan otomatik olarak yanabilecek yedek aydnlatma
tesisat bulundurulacaktr.
Yangnn , yedek aydnlatma tesisatn bozmas ihtimali bulunan yerlerde; yanstacak iaretler, fosforesan boya, pilli lambalar uygun yerlere
yerletirilecek veya bunlara benzer tedbirler alnacaktr.
M ADDE 20 - Kapal ilerlerindeki scaklk ve nem derecesinin, yaplan iin niteliine uygun olmakla beraber lml bulunmas esastr. Bu itibarla,
yazn scakln dayanlmayacak bir dereceye kmamas iin iyerlerinde serinletici tedbirler alnacak, kn da iilerin muhta bulunduklar en az
scakln salanmas iin, iyerleri zararl gazlar kararak havay bozmayacak ekilde uygun vastalarla stlacaktr. ok buu husule gelen
iyerlerinde scaklk derecesi 15 santigrat dereceden az ve 30 santigrat dereceden yksek olmayacaktr.
Fazla s veren stc vastalarn yaknrda alan iilerin bulunmas halinde dorudan yansyan scakla kar, gereken tedbirler alnacak ve
iyerlerinin, stc vastalardan olduka uzak ve uygun ykseklikte bir yerine, santigrat taksimatl bir termometre asl bulundurulacaktr.
Yaplan iin niteliine gre, srekli olarak ok scak veya ok souk bir derecede allmas ve bu durumun deitirilmemesi zorunlu bulunan
hallerde, iilere, kendilerini fazla scak veya souktan koruyacak zellikte elbise vesaire malzeme verilecektir.
M ADDE 21 - Kapal ilerleri gnde en az bir defa bir saatten aa olmamak zere batan baa havalandrlacaktr. Ayrca iilerin alma
saatlerinde iin zelliine gre, havann sala zararl bir hal almamas iin sk sk deitirilmesi gereklidir. u kadar ki, i srasnda yaplan bu
havalandrmada iileri etkileyecek hava akmlar nlenecek yahut k mevsiminde scaklk birdenbire ok aa hadlere drlmeyecektir.
Toz, buu, duman ve fena koku karan ilerin yapld yerlere, bunlar ekecek yeterlikte bacalar ve menfezler yaplacak ve yaplan iin niteliine
gre, bu tedbirlerin yetmedii hallerde dier teknik tedbirler alnacaktr.
Boucu, zehirli veya tahri edici gaz ve duman meydana gelen iyerlerinde, iilerin hayat ve salklarnn tehlikeye girmemesi iin, havalandrma
tesisat yaplacak ve iilere ayrca yaplan iin zelliine gre maske ve dier koruyucu ara ve gereler verilecektir.
M ADDE 22 - Ar ve tehlikeli ilerin yaplmad yerlerde, grlt derecesi 80 desibeli gemeyecektir. Daha ok grltl almay gerektiren
ilerin yapld yerlerde, grlt derecesi en ok 95 desibel olabilir. Ancak, bu durumda iilere balk, kulaklk veya kulak tkalar gibi uygun
koruyucu ara ve gereler verilecektir.
M ADDE 23 - Birden fazla katl binalardaki iyerlerinde asansr tertibat bulunsa da katlar arasndaki inip kmalar, aada yazl zellikleri bulunan
sabit merdivenlerle salanacaktr.
4/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
1) M erdivenlerin; atee dayankl ta, suni ta, tula, betonarme, metal veya benzeri yanmaz maddelerden yaplm olmas arttr.
Bu Tzn yaymndan nce kurulmu olan iyerlerindeki ahap merdiven ve sahanlklar, gerekli gvenlik tedbirlerine aykr bir durumu
bulunmamak artiyle kullanabilirler. Ancak bunlar, kolayca yanmayan sert veya emprenye edilmi, g yanar durumdaki aalardan olacak yahut alt
taraflar badadi zerine en az 1.5 santimetre kalnlnda al veya amyantla svanacak, stleri de atee kar dayankl maddelerle kaplanacaktr.
2) yeri merdivenlerinin mukavemet katsays 4 olacak ve metrekarede en az 500 kilogram yk tayacaktr.
3) Delikli veya zgaral merdiven ve sahanlklardaki delikler ve zgara alalklar en ok 2 santimetre olacaktr.
4) M erdivenlerin genilii, bakm ilerinde kullanlanlar dnda en az 110 santimetre olacak ve merdiven korkuluklarnn bu genilik iinde
bulunmalar zorunluluu halinde temiz genilik 100 santimetreden az olmayacaktr.
5) M erdivenlerin eimi, bakm ilerinde kullanlanlar dnda tabanla en az 20 ve en ok 45 derece olacaktr. Tabandan (20 ) dereceden az eilimin
bulunmas gerektii iyerlerinde, rampalar yaplacak ve 45 dereceden fazla diklik gereken hallerde de, korkuluklu servis merdivenleri eklinde sabit
merdivenler kurulacaktr.
6) M erdivenlerde, ba st boluklar bulunacak ve bu boluklarn ykseklii de 220 santimetreden az olmayacaktr.
7) Basamaklarn eni, bakm merdivenleri dnda 22 santimetreden az olmayacak ve ykseklikleri en az 13 santimetre ve en ok 26 sentimetre
olacaktr.
8) Drt basamaktan fazla olan her merdivende, korkuluk ve trabzan bulanacaktr.
9) Genilii 225 santimetreyi aan merdivenlerin ortalarnda, ayrca bir trabzan bulundurulacaktr.
10) M erdivenlerin korkuluk ve trabzanlarnda 14 nc maddedeki teknik zellikler bulunacaktr.
11) yerlerindeki merdivenler, bir tehlike annda, orada alan iilerin kolayca kmalarna yeterli genilikte olmad takdirde, bina durumunun
elverililiine gre, bunlarn geniletilmesi veya iten ek merdivenler yaplmas gibi gerekli gvenlik tedbirleri alnacaktr.
12) yerlerindeki asma katlara kp inmek iin, yerin durumuna gre, eimli veya dik demir merdivenler kullanlabilir. Ancak, bunlarn st ve alt
balarndan salam bir ekilde tespit edilmi bulunmas, geni basamakl ve iki taraf korkuluklu ve bu korkuluklarn, merdivenin bittii asma kat
demesinde kesilmeyerek en az 75 santimetre daha uzatlmas gereklidir.
M ADDE 24 - Bakm, onarm ve kontrol iin iyerlerinde kullanlan btn merdivenler grlecek ie uygun salamlkta olacak ve bunlarn genilii
55 santimetreden dar olmayacak, eimleri 60 dereceyi gemeyecek ve basamaklar, ubuktan yaplmad hallerde, genilikleri en az (13 ) santimetre
olacaktr.
Bakm, onarm ve kontrol ilerinde helezoni merdivenler kullanlmayacaktr.
Bakm, onarm ve kontrol ilerinde kullanlacak seyyar el merdivenleri, salam ve grlecek ie uygun uzunlukta yaplm olacak, yanlarna tahta
aklmak suretiyle veya benzeri ekilde sonradan boylar uzatlm ve boyanm bulunmayacaktr. El merdivenlerinde, kullanlrken kaymalara kar,
trtl, lastik, mantar, mahmuz ve engel koymak gibi gerekli tedbirler alnacaktr.
ift el merdivenlerinde, ayaklarnn birbirlerinden ayrlmamas iin, her iki yanndan engelli demir ubuk veya zincir ile balanacaktr.
M ADDE 25 - yerlerinde kullanlacak insan ve yk asansrlerinin, yrrlkteki mevzuatn ve tekniin ngrd ekilde imal ve inaa edilerek
kurulmas ve bakmlarnn yaplmas arttr.
Asansrlerin imali, inas, kurulmas, muayene ve bakm, bu ilerin fenni, teknik ve kanuni sorumluluunu tayabilecek nitelik ve ehliyeti
bulunduu Hkmet veya belediyelerce kabul edilen teekkl veya ahslara yaptrlacaktr.
Her iveren, asansrlere ait kullanma iznini ve periyodik muayene raporlarn, iyerinde bulundurmak ve denetlemeye yetkili makam ve memurlarn
her isteyiinde gstermek zorundadr.
Asansr boluundan, asansrn almasna zg tesis ve tertibattan baka , hi bir ekilde halat, tel ve boru gibi sair malzeme veya tesis
5/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
geirilmeyecektir.
Asansr makine dairesi veya boluklar, geit olarak kullanlmayacak ve burulara hi bir ey depo edilmeyecektir. Bu yerlere girilmesini salayacak
kaplar, her zaman kilitli bulundurulacak ve ancak sorumlu elemanlar tarafndan alacaktr.
Yk asansrlerinde, insan tanmamas esastr. Bu yasa belirten levhalar, her kat kapsna ve kabin iine, grlr bir ekilde konulacaktr. Ancak,
iin gerei olarak insan asansrlerindeki gvenlik koullar, bu asansrlerde de bulunacaktr.
Kat konta bulunmayan yk asansrlerinde asansrc bulundurulacaktr.
Bina dnda kurulan yk asansrlerinin erevesi, tabandan en az 3 metre kadar salam bir ekilde rtlecek ve ayrca kaplarn bulunduu cephe,
ykseklii boyunca tamamen kapatlacaktr.
Parlayc ve patlayc maddelerin bulunduu yerlerde, kvlcm tehlikesine kar, asansrlerin kabin kzaklar ile kaplarn arpn ksmlar, aa veya
kvlcm karmayan metal veya alamlarndan yaplm olacaktr.
M ADDE 26 - yerlerindeki atelyeler, geit, depo ve ambarlar ile bakm odalarnn duvar, taban, tavan, pencere, kap ve dier yerleri, her zaman iin
temiz ve bakml bir ekilde bulundurulacaktr.
alan yerler, gnde en az bir kere temizlenmi olacaktr.
Gndz ve gece devaml olarak alan iyerlerinde bu temizlik, ya iin balamasndan nce veya bitiminden sonra yahut yaplan iin gereine gre
ara dinlenmelerinde yaplacak ve her halde alma srasnda yaplmayacaktr.
Temizlik, ister aspirasyon yoluyla, ister dier yollarla yaplsn, toz kaldrlmamas iin, gerekli tedbirler alnacak, bunun iin, nce alma artklar
atldktan sonra, ykama, fralama yaplacak veya slak bezler kullanlacaktr. Duvarlar ve tavanlar, sk sk temizlenecektir. Gerektiinde sva,
badana ve boyalar yenilecektir.
M ADDE 27 - Deien ve kokuan organik maddelerle allan iyerlerinde; maddelerin paraland, aykland, tarand ksmlarnn tabn, su
geirmez bir maddeden ve her trl birikintiyi nleyecek ekilde yaplm olacak ve duvarlar, kolayca ykanacak bir sva ile svanp boyanacak,
duvarlar ve taban, en az ayda bir defa dezenfekten bir solsyonla temizlenecektir.
Paavralarn ilendii veya tarand yerlerde temizlik, mekanik aspirasyon yoluyla da yaplabilir.
Deien ve kokuan maddeler, alan yerlerde braklmayacak, biriktirilmeyecek, iyice kapanan kapakl metal kaplarda toplanacak ve bunlar gnde
en az bir kere boaltlp ykanacaktr.
M ADDE 28 - Atelyeler ile iilerin alt dier yerler; fosseptiklerden, koku karan her trl ukur ve yerlerden ve enfeksiyon kaynaklarndan
yeteri uzaklkta bulunacak ve bunlarn kokularndan korunacaktr.
yerlerinde atk ve birikinti sularn akt ve topland yerler, zel veya genel bir kanalizasyona veya fosseptie balanacak ve buralar, uygun bir
kapak ile rtlecektir. Bu kapak, gnde en az bir kere bol su ile ykanp ve szdrmayacak ekilde iyice balanacaktr. Ak dorultusunda, bir eim
verilecek ve koku kmasn nleyecek tedbirler alnacaktr.
M ADDE 29 - Demelere duvarlara ve dier yerlere tkrmek, sprnt atmak yasaktr. Uygun yerlere ve duvarlara, bu yasa belirten yazlar ve
zararlarn anlatan afiler aslacaktr. Gereken yerlere p kutular, uygun nitelikte tkrk hokkalar konacak ve bunlar , her postada temizlenip
dezenfekte edilecektir. Fazla balgam karan iiler iin kullanlmak zere, st kapal plastik, emaye , parafinli mukavva ve benzeri maddelerden
yaplm kiisel tkrk hokkalar bulundurulacak, kat hokkalar kullanldktan sonra yaklacak ve dierleri ykanp dezenfekte edilecektir.
M ADDE 30 - yerlerinde ve mtemilatnda haarat bcek ve kemirici hayvanlarn bulunmamas iin her trl tedbir alnacak, yok edilmesi iin,
gereken enesktisit, rodentisit maddeler kullanlacak, rmeyi kolaylatran artlar yok edilecek, yuvalar ykarak bozulacak, uygun aralklarla
ensektisit uygulamas yaplacak, sineklere kar kap ve pencerelere tel kafes konacaktr.
M ADDE 31 - yerlerinde, alanlarn kolaylkla faydalanabilecei ve '' Gda M addelerinin ve Umumi Sal lgilendiren eya ve levazmn hususi
vasflarn gsteren Tzk'' teki tanma uygun zellikte serin ime suyu bulundurulacaktr.
Bu uygunluk, mahalli resmi makamlar ve belediyeler tarafndan belgelendirilecektir.
6/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 32 - me suyu, gerek tanmasnda ve gerekse kullanlmasnda, her trl bulamadan korunmu olacak ve iine dorudan doruya buz
atlmayacaktr.
M ADDE 33 - me suyu tesisat veya kaplar, kullanma suyundan ayr olacak ve zerine, ''iilecek Su'' iareti konulacaktr.
yerlerinde ime suyu iin zel musluklar yaplacak ve bu musluklarda mmkn olan hallerde suyun, aadan yukarya uygun bir ykseklikte
fkrmas salanacak, mmkn olmayan hallerde ve yerlerde, su imek iin, kiiye zel maraba veya bardak kullanlacaktr. Karton veya benzeri
bardaklar kullanld takdirde bunlar zel ambalajlarnda veya temiz bir kutuda saklanacak, bir kere kullanlan bardaklarn atlmas iin musluun
yannda zel bir sepet bulundurulacaktr.
M ADDE 34 - me suyu tesisat bulunmayan yerlerde, temiz ve shhi ime suyu kaplar salanacak ve bunlar, zel sehpalara oturtulup uygun
musluklar taklacaktr.me suyu kaplar, eilerek boaltlmayacak veya maraba daldrlarak su alnmayacak, az ak veril, kp, koca, f kaplar,
kapaksz ve musluksuz olarak kullanlmayacaktr.
M ADDE 35 - ehir suyunun veya 31 inci maddede belirtilen nitelikteki sularn salanmas mmkn olmayan hallerde, mevcut sular, su
dezenfeksiyonu usullerine uygun olarak dezenfekte edildikten sonra kullanlacaktr.
M ADDE 36 - Yemek aralnn eve gidip gelmeye elverili olmay, iyerinin meskun mahallerde uzak oluu, vasta yetersizlii veya yokluu veya
benzeri sebeplerle yemeklerini iyerinde yemek zorunda olan iiler iin, iverence rahat yemek yenebilecek nitelik ve genilikte bir yemek yeri
salanacaktr.
Bu yemek yeri:
1) yerinden tamamen ayrlm, soyunma yerleri ve lavabolara yakn bir yerde yaplacaktr.
2) Temiz, aydnlk, havadar, mevsimine gre iyice stlabilecek, yerler kolayca temizlenecek nitelikte olacak taban bol su ile ykanacak ekilde su
geirmez malzemeden yaplacak, duvarlar kolayca silinecek ve ykanabilecek zellikte olacaktr.
3) Yemek masalar yeter sayda, kolay silinen ve temizlenen malzeme ile kapl olacaktr. M asalarda oturmak iin, sra yerine sandalye tercih edilecek
ve yeteri kadar srahi, bardak ve iilecek su bulundurulacaktr.
4) veren tarafndan yemek verilmeyen yerlerde yemek yerlerinde iilerin kendi yemeklerini stabilmeleri ve koruyabilmeleri iin zel bir yer
ayrlacak, gerekli malzeme bulundurulacaktr.
5) yerlerinde daha uygun bir yer yoksa, yemek saatleri dnda dinlenmek; merubat ihtiyalarn karlamak ve sigara imek iin , yemek
yerlerinden faydalanlacak ve bunu iin gerekli malzeme bulundurulacaktr:
M ADDE 37 - ilerin altklar yerlerde ve ibanda yemek yemeleri yasaktr.Ancak iin gerei olarak, iinin bandan ayrlamayan iiler ile,
ayrca yemek yerleri ayrlmam bulunan iyerlerindeki iilerden hava muhalefeti gibi olaanst bir sebeple veya kiisel bur zre dayanarak
iyerlerinde kalanlar; o iyerinde yaplan iin toz, duman, gaz kmas gibi sala zararl olmamas artyla bu hkmn dndadr.
M ADDE 38 - yerlerinin uygun mahallerinde yeter sayda helalar bulunacaktr. Hela yaplmasna iyerinin durumu msait deilse ve yaknlarda da
zel helalar bulunmuyorsa, iverenler, iilerin bu ihtiyalar iin civarda yer bularak helalar yapmak zorundadrlar.
YERLERNDE YAPILM I VEYA YAPILACAK HELALARDA;
1) Kabinler, insanlarn bulunduu kapal yerlere almayacak bir ekilde yerletirilecek ve gerei gibi havalandrlacak, koku kmasn nleyecek
tedbirler alnacak, yeterli ve uygun bir ekilde aydnlatlacaktr. Taban ve duvarlar, su geirmez maddeden yaplacak, boyalar ak renklerden
seilecektir. Duvar yzeyleri, dz yaplm olacak, kaplar iyi bir ekilde kapanacaktr. 100 kiiye kadar ii altran iyerlerinde 30 erkek ii iin,
bir kabin ve pisuvar, her 25 kadn ii iin de en az bir kabin ( hela) hesap edilecek, 100 den sonras iin her 50 kiiye 1 tane hesab ile hela
bulundurulacaktr. Kadn ve erkek iilerin birlikte alt iyerlerinde; kadn ve erkek helalar, birbirinden ayr olacak ve gnde en az bir kere iyice
ykanacak, her erkek helalar, birbirinden ayr olacak ve gnde en az bir kere iyice ykanacak, her kullanmadan sonra temiz bir halde bulundurulmas
salanacak, kokular shhi usullere uygun bir ekilde giderilmi olacaktr.
2) Helalarda, atya kadar ykseltilmi apkal havalandrma bacas, rezervuar, sifon gibi kokuya kar alnan tedbirlerle beraber, gerektiinde kire
kayma ve benzeri kimyasal maddelerden de faydalanlacaktr.
3 )Helalar, su depolarndan ve su geen yerlerden uzak bir yerde yaplacaktr.
7/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
4) Hela ukurlarnn toprakla rtlmesi halinde, ukurun durumunu belirten bir iaret veya yaz konacaktr.
5) Pis su tesisleri yrrlkteki mevzuata uygun olacak ve fosseptiklere, ancak kanalizasyon tertibat ve balants olmayan yerlerde izin verilecektir.
Fosseptikler gda maddelerinin depoland veya ilendii yerlere 30 metreden daha yakn bir yerde yaplmayacaktr.
6) Aktaki iyerlerinde altrlan iiler iin, iyerleri evresinde uygun yerlerde yaplacak helalar, st ve etraf kapal barakalar eklinde olacak,
ilerinde musluklu kaplarda temizlik suyu bulundurulacak ve ukurlarna her gn bol miktarda snmemi kire tozu dklecektir. iler de bu
helalar kullanmak zorundadrlar.
M ADDE 39 - ilerin iten karken el ve yzlerini ykayp temizlemeleri iin, iyerlerinin uygun yerlerinde yeterli kadar musluklu akarsu,
temizlik ve silecek malzemesi bulundurulacaktr. Ykanma yerleri, temiz, bakml, haval, aydnlk ve salk artlarna uygun olacaktr. Kadn ve
erkek iilerin birlikte altklar iyerlerinde, kadn ve erkek ykanma yerleri, birbirinden ayr yaplacaktr.
M ADDE 40 - veren, iin zellii bakmndan yalnz el ve yz temizliinin yeterli olmad hallerde veya kirli, tozlu ve yorucu ilerden sonra veya
gerektiinde iilerin ykanmalarn, temizlenmelerini salamak iin, du tesisleri yapmak, kurmak ve iilerin yararlanmalarna hazr bulundurmakla
ykmldr.
Her du, zel bir kabin iine yerletirilecektir. Her kabin, birisi ykanmak, dieri soyunmak ve giyinmek iin 2 blmeden yaplm olacaktr. Du
kabinlerinin boyutlar 1x20 metre, soyunma yerlerinin 2x140 metreden az olmayacaktr. Ayr ayr soyunma yerleri yaplamayan hallerde , ortak
soyunma yeri yaplabilir.
Du kabinlerinin taban ve duvarlar, kolaylkla temizlenecek malzemeden yaplacak, yan duvarlarn ve kaplarn ykseklii 170 santimetreden az
olmayacak, yerlerdeki kirli sularn kolayca akmas iin, gerekli tedbirler alnacak, salk artlarna nem verilecektir.
Du kabinlerinde yeterli havalandrmaya elverili asprisayon ve vantilasyon tertibat yaplacak, koku ve pislik nlenecektir.
Du kabinleri, mevsime gre yeteri kadar stlacak, bu scaklk 25 dereceden aa olmayacak ve yeterli ekilde aydnlatlacaktr.
Kadn ve erkeklerin birlikte altklar iyerlerinde, kadn ve erkek du kabinleri, birbirinden ayr bulunacak ve iilerin, dardan grlmesi
nlenecektir.
Dularda scak ve souk akar suyun, iyi bir ekilde ayarlanacak durumda olmas ve yeteri kadar basnla akmas esastr. Duta ykanmak iin, gerekli
sabun ve benzeri malzeme, iveren tarafndan salanacaktr.
Dularda kullanlmak zere, iveren tarafndan salanm temiz havlu ve petemallar, zel dolaplarda bulundurulacak, kullanlm olanlar, ykanp,
kurutulup, iyice temizlenmedike bir bakasna kullandrlmayacaktr.
Du soyunma yerlerinde, kirli havlu ve benzeri malzeme iin, zel sepetler ve kat, p vb nin atlmas iin st kenetli zel p kutular
bulundurulacaktr.
veren, dularn kullanma zamann, saatini, artlarn ve iilerin srasn dzenleyecektir.
Dular, normal temizlik ve bakm dnda, her 15 gnde bir, iyice ykanp temizlenecek ve dezenfekte edilecektir.
M ADDE 41 - yerlerinde soyunma yerleri, vestiyerler ve gardroplar atelyelerden ayr, du ve lavabolara bitiik, iilerin k yerlerine yakn bir
yerde yaplacak ve onlarn rahata soyunup giyinmelerine elverili genilikte olacaktr.
Lavoba ve vestiyerler, zel ve ayr bir yerde iseler, bunlara kapal bir geitle geilecektir.
Soyunma yerleri, aydnlk, havalandrmaya elverili ve souk mevsimlerde yeteri kadar stlm olacak, temiz ve bakml bulundurulacaktr.
Buralarn en az gnde bir kere temizlenmesi ve ykanmas salanacak ve duvarlar, ak renkle boyanacaktr.
Kadn ve erkeklerin birlikte altklar iyerlerinde soyunma yerleri ayr ayr olacaktr.
M ADDE 42 - Soyunma yerlerinde iiler iin, yeteri kadar elbise dolab, sra, sandalye, tabure ve benzeri eya bulundurulacaktr.
Soyunma yerlerindeki dolaplar, metal veya kolay temizlenecek malzemelerden, gerektiinde boyanabilir benzeri maddelerden yaplacak, kaplar,
8/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
hava cereyann salayacak ekilde kafesli veya eitli yerlerden delikli olacaktr.
Dolaplarn ykseklii, 150 santimetreden aa olmayacak, stte apka ve altta ayakkab konacak gzleri bulunacak ve ortasnda 2 elbise asmak iin,
zel bir ubuu olacaktr.
ilerin dolaplar, kilitli olacak ve temizlikleri, iveren tarafndan hazrlanm bir ynergeye gre yaplacaktr.
M ADDE 43 - Zehirli, tehlikeli, tozlu ve kirli ilerde allan yerlerde, i elbiseleri ile harici elbiselerin ayr yerlerde saklanabilmesi iin, iilere,
yanyana 2 blmeli, bulunmayan hallerde, 2 ayr dolap verilecektir.
M ADDE 44 - veren, soyunma yerleri ile gardrop ve dolaplarn bakmndan sorumludur.
M ADDE 45 - iler, slak elbise ile altrlmayacaktr.
KNC BLM
LERE AT YATIP KALKM A YERLERNDE VE DER M TEM LATINDA BULUNM ASI GEREKEN SALIK ARTLARI VE
GVENLK TEDBRLER:
M ADDE 46 - Corafi ve teknik durum ve artlar nedeniyle iileri iin konut salanmas gereken iyerlerindeki konutlar ve bunlara ilikin tesislerde
bu blmde gsterilen artlar aranacaktr.
M ADDE 47 - i konutlar; bekar iiler iin mterek koular bulunan binalar halinde, aileleri ile birlikte oturan iiler iin ayr evler veya
apartmanlar eklinde olacak ve bir konut iin gerekli tesisat, tertibat ve mtemilat bulunacak, gne ve hava alacak ve d etkilere kar korunmu
olacak, salk ve teknik artlara uygun bir ekilde ina edilecek ve bunlar, iyerlerinin grlts, pislii ve hava kirletici etkilerinden korunmu
olacaktr.
M ADDE 48 - Bekar iilere zg binalardaki koularn taban, her gn kolaylkla temizlenecek ve gerektiinde ykanacak nitelikte, duvar ve
tavanlarn yzleri de kolayca svanp boyanacak veya badana edilecek ekilde yaplm ve ak renk bir boya ile boyanm veya badana edilmi
olacak ve her yl badana yaplacaktr.
Koularn pencerelerinin st ksmlar, her zaman alp kapanacak ekilde ( vasstasl) olacak, ayrca koulardaki havay, devaml bir ekilde
deitirebilecek tertibat tesisat, baca, menfez veya elektrikli zel vantilasyon cihazlar bulunacaktr.
Koularda tavan ykseklii 280 santimetreden aa olmayacak ve adam bana den hava hacmi, en az 12 metrekp olarak hesap edilecek, her
kouta yatrlacak ii says, buna gre tespit edilerek kouun hava hacmi ile yatabilecek en ok ii saysn gsteren ve iveren veya iveren
vekilinin imzasn tayan bir cetvel, koulara aslacaktr.
Koulardaki yataklar, tabanla balants kesilecek surette karyola ve somyalar zerine yaylacak, aralarnda en az 80 santimetrelik bir aklk
bulunacak, baularna, zel eyalarn konmas iin, kk etejer veya komodinler konacak, iki katl karyola ranza kullanld hallerde, katlar
arasndaki ykseklik ile karyola veya somyalarn genilii 80 santimetreden az olmayacaktr.
Koularda, duvarlara ivi aklmas, elbise ve benzerinin aslmas yasaktr. Koularda yatan ii says kadar, kilitli ve uygun elbise dolaplar
bulundurulacak ve bunlarn ykseklii 170 santimetreden aa olmayacaktr.
Koulardaki yatak, yastk, yorgan, battaniye, yatak rts, yastk klfl, pike gibi yatak eyas, mevsim ve iklime gre salanacak ve bunlar, temiz
bir halde bulundurulacak ve yataklar, pamuktan, ynden veya kauuktan yaplacak, her gn havalandrlarak stleri temiz rt ile rtlecektir.
Koularda, yataa i elbiseleri ile oturmak ve yatmak yasaktr.
Koularn, souk mevsimlerde sala uygun bir ekilde stlmas gerekir. Istmak iin soba kullanldnda, duman, gaz ve yangn tehlikesine kar,
gerekli tedbirler alnacaktr. M angal kmr veya kok kmr ile mangal veya maltz gibi vastalarla veya st ak atele veya borusuz petrol
sobas veya havagaz sobas ile stma yasaktr. Tututurucu olarak benzol ve petrol gibi parlayc maddeler kullanlamaz.
Koular, geceleri yatma zamanna kadar, koridor ve helalar ise, srekli olarak aydnlatlacak, kou kaplarnn yukar ksmlar, caml yaplmak
suretiyle koridorlardaki ktan ayarlanlacaktr.
Koularda, havagaz ile aydnlatma yasaktr.
9/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
Koularda yemek piirmek ve yemek yasaktr. Ancak yemek yerlerine gitmesinde tbbi saknca grlen hasta iilere, doktorun gsterecei lzuma
gre, odalarnda yemek yeme izni verilir.
Koular her gn, toz kaldrmayacak bir ekilde sprlp temizlenecek, gereken yerlerin tozlar alnacaktr. En az 6 ayda bir veya gerektiinde
antiseptik solsyonlarla genel temizlik ve ensektisit ve rodentisit uygulamas yaplacaktr.
M ADDE 49 - Bekar iilere zg binalarda kadnlarla 18 yandan kk ocuklar, erkeklerle ilikisi olmayan ayr ayr zel ksmlarda yatrlacaktr.
Hastalanan iiler de, hastaneye ve baka bir odaya nakledilmek suretiyle dier iilerden ayrlacaktr.
M ADDE 50 - Bekar iilere zg binann uygun yerlerinde, koulara koku vermeyecek ekilde ve yeteri kadar helalar bulunacak ve bunlar 38 inci
maddede yazl koullar tayacaktr.
Binalarn uygun bir yerinde iileri yatarken veya kalktklarnda el, yz ve ayaklarn ykamalar, tra olmalar iin, yeteri kadar akar sulu lavabolar
ve ykanma yerleri bulundurulacaktr.
Bekar iilere ait binalarn uygun bir yerinde, o binada barnanlarn yararlanmas iin, ayr veya birlikte kullanlacak du yerleri ve banyolar veya ii
konutlar evresinde zel hamamlar yaplacaktr.
M ADDE 51 - Bekar iilere zg binann uygun bir yerinde veya yaknnda, iilerin amarlar ile yatakhane malzemesinin ykanp tlenebilecei
bir amarhane ile t yeri yaplacaktr.
M ADDE 52 - Aileleri ile birlikte oturan iilere zg ev veya apartman daireleri, bekar iilere zg binalardan ayr ve sakin yerlerde yaplacak ve
her iiye verilecek ev veya apartman dairesinde, ailesinin nfusuna yetecek sayda oda ile bir mutfak ve hela, du veya banyo bulunacak veya
birlikte kullanlmak zere du, banyo veya hamam yaplacaktr.
Bunlarn aydnlatma, stma, su ve kanalizasyon ileri, iverenlerce, mevzuat ve salk gereklerine gre yerine getirilecektir.
iler, kendilerine ayrlan ev veya daireyi, gerei gibi temiz tutmakla ve harap olmasna meydan vermemekle ykmldrler.
iler veya aileleri fertlerinden birisinin kusuru neticesi meydana gelecek cam krlmas, i tesisattan herhangi birinin bozulmas gibi hallerde,
bunlarn onarm ve dzeltilmesi, orada oturan iilere aittir. Ancak esasl onarm, deiiklik ve dzeltmeler, iverenlerce yaplr.
ok sayda ii ailesinin oturduu site veya apartmanlarda, uygun biryere kk ocuklar iin, bir oyun bahesi yaplacaktr.
M ADDE 53 - veren veya iveren vekilleri veya yetki verecekleri kimseler, bu blmde sz geen konutlarn ve mtemilatnn temiz ve iyi bir
halde bulundurulup bulundurulmadn, uygun zamanlarda denetleyecekler ve gereken tedbirleri alacaklardr. Bu denetlemenin yaplmas iin, ilgili
iiye haber verilmesi, kendisinin veya ailesinden birisinin bulunmas arttr.
M ADDE 54 - yerlerinde iilerin, iinde altklar yerler ile depo ve ambar gibi yerlerin, ayn zamanda ii konutu olarak kullanlmas ve
buralarda ii yatrlmas yasaktr.
Ancak, beki ve nbeti gibi kimselerin, grevin gerektirdii hallerde iyerlerinde ayrlan zel bir yerde yatmalarna izin verilebilir.
M ADDE 55 - Yol, demiryolu, kpr inaat gibi ak havada ve meskun yerlerden uzakta yaplan ilerde alanlardan gecelerini ilerinde geirmek
zorunda bulunanlarn akta yatmamalar iin, basit barakalar veya adrlar salanr.
Baraka ve adrlar, mahfuz bir yere kurulacak, yerler dzeltilecek, drenaj iin gerekli tedbirler alnacaktr.
Baraka ve adrlar; salk artlar ve d etkilerden korunma bakmndan yeterli nitelikte olacaktr.
Baraka ve adrlarn stlmas iin, gerekli aralar salanacaktr. Yangn ve zehirlenmelere kar, gerekli tedbirler alnmak suretiyle sobadan
yararlanlabilir. Baraka ve adrlarda mangal, maltz ve benzeri ak ateler yasaktr.
Bakara ve adrlarda, yere yatak sermek suretiyle yatmak yasaktr. veren, karyola, ranza ve benzerini salamak zorundadr.
Baraka ve adrlarda, iilerin gerekli ekilde rtnmeleri iin, yeteri kadar battaniye, iverence verilir. Yatak, battaniye ve benzerleri temiz bir halde
bulundurulup, gerektiinde dezenfeksiyonu yaplr.
http://www.ttb.org.tr/mevzuat/index.php?view=article&catid=4%3At&id=63%3A-sai-ve--genlt&tmpl=component&print=1&layout=default&page=&option=com_c
10/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 56 - Banyo, du yerleri ve hamamlar, evin veya dairenin bir paras olarak planlanacak, kvetli veya kvetsiz, kurnal veya dulu oluuna
gre, tesisat yaplacak, ayrca scak su tertibat bulunmayan yerlerde, uygun vasta ile stlacak bir termosifon bulundurulacaktr.
Banyolarn yaklmas, stlmas, bakm ve temizlii, o eve veya dairede oturan aileye aittir.
Birlikte kullanlan du yerleri, banyo ve hamamlar, d etkilere ve hava artlarna kar korunmu bir halde ina edilecek, taban, tavan ve duvarlar,
neme ve scak suya dayankl ekilde yaplacak, taban, su birikmeyecek ekilde eimli ve akntl olacaktr.
yerlerindeki dular iin belirtilen dier zellikler, bunlarda da aranr.
Bu yerlerin stlmas, temizlii ve bunlarla ilgili dier hususlar ve gerekli personel, iveren tarafndan salanacaktr.
Birlikte kullanlan du yerleri ile banyo ve hamamlar, ii saysna, her iinin en az haftada bir banyo veya hamam yapacana ve dinlenme
srelerine gre, yeter sayda ina edilecektir.
Birlikte kullanlan du yerleri ile banyo ve hamamlarda, scak ve souk su tertibat bulundurulacak, ihtiyaca gre scakln ayarlanacak durumda
olmas salanacaktr.
Kurnal hamamlarda, birden fazla kurnalar bir arada bulunabilir. Dularn ve banyolarn, blmeler ayrlm bir ekilde birer kiilik olmas arttr.
Birlikte kullanlan du yerleri, banyo ve hamamlarda, genel veya zel soyunma yerleri yaplacak ve her iiye sabun, havlu, petemal ve benzeri
ykanma ve silinme iin gerekli malzeme verilecektir.
Havlu ve petemallar; her kullanmadan sonra iyice ykanp kurutulacak, temiz bir halde bulundurulacak, uygun bir yerde veya dolapta saklanacaktr.
Soyunma ve ykanma yerlerinin temizliinden, iveren sorumlu olduu gibi, temiz tutulmas da yararlananlarn grevidir.
Erkek ve kadn iilerle 18 yandan aa ocuk iilerin ykanma gn ve saatleri, ayr ayr dzenlenecektir.
NC KISIM
LERLERNDE KULLANILAN ALET, EDEVAT, M AKNE VE HAM M ADDELER YZNDEN IKABLECEK HASTALIKLARA
ENGEL OLACAK TEDBRLER
BRNC BLM
BULAICI HASTALIKLARA KARI ALINACAK TEDBRLER
M ADDE 57 - Bulac hastalklarn kmas ihtimaline kar, iyerlerinde ve iilere ait yatp kalkma yerlerinde ve dier mtemilatnda bu Tzn
ikinci ksmnda yazl tedbirlerden baka, aada yazl salk tedbirleri alnacaktr.
1) yerleriyle mtemilatnn ve zellikle ii konutlarnn ve helalarnn temizlii artrlacak ve buralarda kullanlan ime ve kullanma sular,
gerektiinde sterilize veya dezenfekte edilecektir.
2) yerleri ile ii konutlarnda sivrisinek, sinek, tahtakurusu, pire ve benzeri zararllarn yokedilmesi iin, sk sk gereken temizleme tedbirleri
alnacak ve fenni usullere gre, gerekli emniyet kurallarna uyularak ensektisit, rodentisit uygulamas yaplacak ve bunlarn yuvalar yaklacak ve
yokedilecektir.
Farelere kar da dier etkili rodentisitler kullanlacak ve gerektiinde bunlar fenni usullerle yokedilecektir.
3) iler, sk sk temizlik ve zellikle muayenelerine tabi tutulacaklar, bekar iilere zg binalardaki yataklar vb. eya ayn ekilde kontrol
edilecektir.
4) yerleri ve mtemilat ile ii konutlar etrafnda gbre, sprnt ve benzeri pislik biriktirilmeden kaldrlacak, haeratn remesine yarayacak su
birikintileri aktlacak veya kurutulacaktr.
5) Bulama ihtimali olan iyerlerinde ve ilerde, iilere, uygun koruyucu elbise, izme ve benzeri gerekli malzeme verilecek, maden ocaklar, yeralt
ve benzeri ilerde deriden bulama tehlikesine kar, plak ayakla alma nlenecektir.
11/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
6) Bulac hastalklarn kmasna yol aan yiyecek maddelerinin , iyerlerinde bulundurulmas ve tketilmesi, iveren veya iveren vekillerince
nlenecektir.
7) Yeniden ie girecek iilerden, bulac bir hastal bulunmadna dair salk raporu ile iek as kad aranacak, salk dosyasnda saklanacaktr.
M ADDE 58 - iler arasnda bulac bir hastalk kt, yahut kan hastaln bulac olmasndan phe edildii hallerde, derhal en yakn
Hkmet veya belediye tabipliine haber verilecek resmi salk tekilatnn ie elkoymas salanacaktr.
Hastaln mahiyetine gre, iilere a uygulamas veya bunlarn tecridi ve eyalarn etvden geirilmesi, yahut iyeri ve mtemilatnn genel
dezenfeksiyonu gibi salk tedbirlerinin uygulanmasnda, iveren veya iveren vekilleri ile iiler, resmi tabiplerin tlerine gre hareket etmek
zorundadrlar.
yerlerinin zel tabipleri bulunmas halinde de , bulac hastalk ktnda, yukardaki hkmler uygulanr. Bu gibi hallerde bu tabipler, resmi salk
tekilatna yardmc olarak alrlar.
KNC BLM
M ESLEK HASTALIKLARINA KARI ALINACAK GENEL TEDBRLER
M ADDE 59 - M eslek hastalklarnn meydana gelmesine sebep olan ilerde alanlarn maruz bulunduklar tehlike ve zararlara kar, bu Tzn
dier maddelerinde belirtilen hususlarla birlikte, alnacak genel koruyucu tedbirler aada gsterilmitir.
1) M eslek hastal meydana getirebilen veya meslek hastalklar listesinde kaytl maddelerle allan iyerlerinde; bu maddelerin zellikleri,
zararlar ve korunma areleri hakknda, alanlar eitilecektir.
2) yerlerinde, bu maddelerle hastalanma ve zehirlenmelere ait ilk belirtiler ile alnacak tedbirleri gsteren zel afiler uygun yerlere aslacaktr.
3) yerlerinde kullanlan zehirli ve zararl maddeler, teknik imkan varsa ayn ii gren daha az zehirli ve zararl maddelerle deitirilecektir.
4) Zehirli toz, duman, gaz , buhar, sis veya svlarla almalar, teknik imkanlara gre kapal sistemle yaplacak, bu gibi iyerlerinde, etkili ve yeterli
havalandrma salanacak, atklar, zararsz hale getirilmeden atmosfere ve d evreye verilmeyecektir.
5) ok zehirli maddelerin kullanld iyerlerinde bu maddeler ve bu maddelerin bulunduu blmler, dier yerlerden tecrit edilmek suretiyle
bunlarn etkileri azaltlacaktr.
6) Zehirli toz, duman ve buharl iyerlerinde, iyeri havas nemli; taban, duvar ve tezgahlar ya bulundurulmak suretiyle zararl maddelerin
yaylmas nlenecek, gerektiinde bu almalar, genel ve lokal havalandrma ile birlikte yaplacaktr.
7) M eslek hastal yapan zehirli ve zararl maddelerle allan iyerlerinde, iilere uygun kiisel korunma aralar verilecek ve bunlarn
kullanlmalar retilecek ve gerektiinde salanacaktr.
8) M eslek hastalklarndan korunmak iin, ie giri ve ie yerletirme muayeneleri dzenli yaplacak, kullanlan maddelere kar hassas olanlar bu
ilerde altrlmayacak, ie uygun kiilerin yerletirilmesine nem verilecektir.
Ayrca, ie yerletirilen iilerin, tehlike ve zararn zelliine gre, belirli srelerde salk muayeneleri ve gerektiinde laboratuvar aratrmalar
yaplacaktr.
NC BLM
KM YASAL ETKLERLE ORTAYA IKABLECEK M ESLEK HASTALIKLARINA KARI ALINACAK
ZEL TEDBRLER
M ADDE 60 - Kimyasal etkilerle ortaya kabilecek meslek hastalklarna sebep olan ilerde alanlarn maruz bulunduklar tehlike ve zararlara
kar, bu Tzn dier maddelerinde belirtilen hususlarla birlikte alnacak zel koruyucu tedbirler, bu blmde gsterilmitir.
M ADDE 61 - Kurun veya bunun suda eriyen bileiklerinin eritilmesi, dkm, hamur haline getirilmesi, temizlenmesi, eelenmesi, kurunlu yal
12/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
boya ve ensektisitlerin hazrlanmas, hurda kurun ile temas ve benzeri kurun ve bileikleri ile yaplan almalarda, zehirlenmeden korunma
tedbirlerinin esasna tekil eden kurundan, toz, duman ve buharndan arnm bir evrenin salanmas iin, planlama srasnda veya sonradan
yaplacak deiikliklerde aadaki tedbirler alnacaktr.
1) Kurunlu almalar sonucu meydana gelecek toz, duman ve buharn kaynaklarnda zararsz hale getirilmeleri iin, etkili aspirasyon sistemleri
kurulacak ve srekli olarak bakm yaplacaktr.
2) Kurunlu almalarn yapld oda veya blmlerin tabanlar, su geirmez, kaygan olmayan ve kolay ykanabilir malzemeden yaplacak, duvar ve
tezgahlarn zerleri, kolay ykanp temizlenebilir durumda olacak iyi alan drenaj sistemi kurulacaktr.
3) Kurunla almalar yaplan iyerlerinde, adam bana 15 metrekp hacim decek ve 4 metreden fazla tavan ykseklikleri, bu hesaba
katlmayacaktr.
4) Kurunla almalar yaplan iyerlerinde, iilerin el, yz, az temizlii gibi kiisel temizliklerine dikkat edilecek, her yemekten nce vardiyadan
sonra, ellerini ykamalar salanacaktr.
5) iler, kurunla allan yerlerde, yiyip imeyecek, sigara kullanmayacaklardr. Yemek ve dinlenmek iin zel yerler bulundurulacaktr.
6) Kurunla almalar yaplan iyerlerinde, kiisel korunma aralar olarak, i elbisesi, nlk, uygun ayakkab, lastik eldiven salanacak ve
gerektiinde kullanlmak zere, toz ve gaz maskeleri ile solunum cihazlar bulundurulacaktr.
7) yeri havasndan, periyodik olarak numuneler alnarak kurun miktar tayin edilecek ve bu miktar 0,15 miligram / metrekp gememesi
salanacaktr.
8) Kurunla alacak iiler, ie alnrken klinik ve laboratuvar usulleri ile genel muayeneleri yaplacak, kan, kan yapc sistem, karacier ve bbrein
durumu incelenerek, kuruna hassas olanlar ve alkolikler, bu kiiler alnmayacaktr.
9) Kurunla alan iiler, her ayda bir, salk muayenesine tabi tutulacaktr. Bu muayeneler ile kurun absorbsiyonunun ilk belirtileri, klinik ve
laboratuvar usulleri ile tespit edilecektir. inin hazm ikayetleri olup olmad, di etlerinde burton izgisi bulunup bulunmad kollarn
ekstansiyon durumlar incelenecektir. drarda koprapofirin aranacak ve kanda hemoglobin yzdesi llecek, bazofil granulasyonlu eritrosit saym
yaplacaktr. Gerektiinde kanda ve idrarda kurun aramak zere numuneler, ihtisas laboratuvarlarna gnderilecektir.
10) Kurun absorbsiyonu veya zehirlenmesi tespit edilen iiler, yaptklar iten bir sre iin yarlacak ve kontrol altnda tedavi edileceklerdir.
11) Kurunla alan iiler arasnda, kurun absorbsiyonu veya zehirlenmesi grld takdirde, iyerinde aratrma yaplacak, zehirlenme kayna
bulunacak ve gereken teknik tedbirler alnacaktr.
12) Her ii iin, iyerinde, bir salk sicil kart tutulacak ve bu karta, ie giri ve periyodik muayene bilgileri kaydedilecektir.
M ADDE 62 - Civa cevherlerinin elde edilmesi, izabesi, distilasyonu, metal civann eitli aletlerin yaplmas iin kullanlmas, eitli metallerle
amalgam hazrlanmas, civa tuzlarnn yal boya, kimya ve ila sanayiinde kullanlmas, civa flminat imali organik civa bileiklerinin elde edilmeleri
ve kullanlmalar gibi civa ve civa bileiklerinin elde edilmeleri ve kullanlmalar gibi civa ve civa bileikleri ile yaplan almalarda aadaki tedbirler
alnacaktr.
1) yeri taban, civadan etkilenmeyen ve su geirmeyen, dz ve prtksz malzemeden, mmkn ise yekpare ise yekpare olarak yaplacak,
zerinde hi bir atlak bulunmayacaktr. alma masalar, ayn zellikte yaplacak ve duvar ile birleme yerleri keli olmayacak, civa
dkntlerinin tabana dmemesi iin masalar, geriye eik olarak yerletirilecektir.
2) Genel havalandrma ile yetinilmeyerek civa ile almalarn yapld seviyeden veya yeteri kadar aadan etkili aspirasyon sistemi kurulacak,
alma masalarnn zerine, aspirasyon davlumbazlar yerletirilecektir. Civann, izabe frnlarndan distilasyon borusuna sevkedildii yerlerde
meydana gelen civa buharn kapacak sulu bir sistem kurulacaktr.
3) yeri havasndan periyodik olarak numuneler alnarak, civa seviyesi tayin edilecek ve bu seviyenin 0,075 miligram/metrekpten yakarya
kmamas salanacaktr.
4) Kiisel korunma aralar olarak, iilere lastik eldiven, uygun i elbisesi ve civa buharnn yksek olduu iyerlerindeki iilere de ayrca uygun
maskeler verilecektir. Ayrca gece yerlere amonyak ve kalsiyum hipoklorit ile slatlm tala
13/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
5) yerinde evrenin temizliine zellikle dikkat edilecek, tabanda, masalar zerinde civa dkntleri braklmayacak ve buralar, zel fra ve ya
bezlerle temizlenecektir. Ayrca gece yerlere amonyak ve kalsiyum hipoklorit ile slatlm tala denecek veya uygun miktarda sv amonyak
dklecektir.
6) ilerin el , yz, az temizlii gibi kiisel temizliklerine dikkat edilecek, her yemekten nce ve vardiyadan sonra ellerini scak su ile veya % 10
sodyum tioslfat ile ykamalar salanacaktr.
'7) iler civa ile allan yerlerde, yiyip imeyecek, yiyecek ve ieceklerini bulundurmayacak ve sigara imeyeceklerdir.
8) Civa ile alacak iiler, ie alnrken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel muayeneleri yaplacak, karacier veya bbrek yetersizlii olanlar ile
ciltleri hassas bulunanlar veya cilt hastal olanlar, bu ilere alnmayacaklardr.
9) Civa ile alan iilerin, her ayda bir klinik ve laboratuvar usulleri ile salk muayeneleri yaplacaktr. Tkrk artmas, di etlerinde
lserasyon , el, gz kapaklarnda titremeler eklindeki belirtileri bulunanlar, yaptklar iten ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
10) Her ii iin, iyerinde, salk sicili kart tutulacak ve bu karta, ie giri ve periyodik muayene bulgular kaydedilecektir.
M ADDE 63 - Arsenik cevherinin elde edilmesi, cevherin izabesi, arsenik ve iinde arsenik bulunan eitli bileik ve alamlarn elde edilmesi,
arseniin ila ve kimya sanayiinde kullanlmas, organik arsenik bileiklerinin imali ve kullanlmalar gibi arsenik bileikleri ile yaplan almalarda
aadaki tedbirler alnacaktr.
1) yeri taban, su geirmez, atlaksz ve temizlenmesi kolay malzemeden yaplacaktr.
2) Arsenik ile yaplan almalar, kapal sistem iinde yaplacak, byle bir sistemin kurulamad yerlerde, aadan ekmeli aspirasyon sistemi
kurularak ince tozun, evre havasna yaylmasna engel olunacaktr.
3) Arsenik ile allan yerlerdeki evre havasndan periyodik olarak numune alnarak arsenik miktar tayin edilecek ve bu miktarn 0,5 miligram/
metrekpten yukarya kmamas salanacaktr.
4) Kiisel korunma arac olarak iilere, cildi ve solunum sistemini koruyacak balk ve zel i elbisesi verilecektir. Arseniin uucu bileikleriyle
alan iiler iin zel solunum cihazlar salanacaktr.
5) Arsenikli atklar, zararlar giderilmeden atmosfere veya civardaki sulara verilmeyecektir.
6) ilerin el, yz, az temizlii gibi kiisel temizliklerine dikkat edilecek , i yerlerinde yiyecek, iecek, bulundurulmayacak ve yenip iilmeyecek,
sigara kullanlmayacaktr.
7) Arsenikle alacak, iilerin, ie alnrken klinik ve laboratuvar usulleri ile genel muayeneleri, yaplacak, cildi nemli ve hassas olanlar ile ct
karacier ve sinir hastal olanlar, bu ilere alnmayacaklardr.
8) Arsenikle alan iilerin, alt ayda bir, klinik ve laboratuvar usulleri ile salk muayeneleri yaplacaktr. drar, dk, kl ve trnaklardaki arsenik
miktar tayin edilecek, arsenikle ilgili zehirlenmelerin grlmesinde iiler, yaptklar ilerden ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
M ADDE 64 - Fosforun ve bayaz fosforun eitli sanayide kullanlmas ve eitli bileiklerinin elde edilmesi ve kullanlmas gibi, fosfor ve fosfor
bileikleri ile yaplan almalarda aadaki tedbirler alnacaktr.
1) yerinin genel temizliine dikkat edilecek, beyaz fosfor kaplar su altnda muhafaza edilecektir.
2) yerinde, yeterli ve aadan aspirasyon sistemi uygulanacaktr.
3) ilerin el, yz az, boaz di ve dier temizliklerine dikkat edilecek ve iyerinde, yiyecek ve iecek bulundurulmayacak, yenilip iilmeyecek,
sigara kullanlmayacaktr.
4) Fosfor ve bileikleri ile allan yerlerdeki iilere, cildi koruyacak i elbisesi ve eldiven, uucu fosfor bileikleriyle allan yerlerdeki iilere,
ayrca uygun maskeler veya solunum cihazlar gibi kiisel korunma aralar verilecektir.
5) Beyaz fosfor ve bileikleri ile alan iilerin, giri ve periyodik muayenelerinde, genel salk muayenesi ile beraber, ene ve dilerin filmleri
ektirilecek, fosfordan meydana gelen alt ene nekrozu ( Fossy -Jow) nun ilk belirtileri aranacaktr.
14/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 65 - Kolinesteraz aktivitesini inhibe eden ve genellikle ensektisit olarak kullanlan organik fosfor bileiklerinin retildii ve kullanld
iyerlerinde aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Ensektisit retiminde, paketlenmesinde ve uygulanmas ilerinde alan iilere, rettikleri ve kullandklar maddenin zehirlilik derecesi ve kiisel
korunma yollar retilecektir.
2) Ensektisitle temasa gelmesi muhtemel iilere iyi bir tbbi bakm temin edilecek, herhangi bir zehirlenme annda uygulanmak zere gerekli atropin
vb. ilalar hazr bulundurulacaktr.
3) Ensektisitle temasa gelecek iiler, bu ii yaparken, ba da koruyan temiz, su geirmez bir tulum giyeceklerdir.
4) Ensektisitlerin vcuda deriden de girebilecei dnlerek, vcudunun her hangi bir yerinde yara veya bir leziyon olan iiler bu ilerde
altrlmayacaklardr.
5) i iin ykanp temizlenme imkanlar hazrlanacak ve iini terkederken bol scak su ve sabunla ykanma mecburiyeti konacaktr. ilere ift
elbise verilecek, bunlar sk sk ykanp amar sodalarna batrlarak dekontamine edilecek ve zarars hale getirilecektir.
6) Btn ensektisit paketleri muntazam etiketlenecek, zerine maddenin bileimi ve etkileri ksaca yazlacak, bunlara ilikin yeterli bilgi verilecektir.
7) la kaplar iyi boaltlacak, temizlenecek ve bu kaplara yiyecek, iecek konulmayacaktr.
8) iler ie girerken daha nce fosfor bileikleri ile temasa gelip gelmedikleri incelenecek ve klinik belirti aranacaktr.
Herhangi bir ekilde organik fosforlu ve karbamatl ensektisitlere maruz kalanlarda, rutin olarak biyokimyasal testle kolinesteraz aktivitesinin tayini
yaplacak ii ie girerken ve iin devam sresince en az 6 ayda bir defa hassas tbbi kontrole tabi tutulacaktr. Kolinesteraz seviyesi % 25 orannda
dnce, ii organik fosfor bileikleri ile temas ettirilmeyecek, ii deitirilecektir.
M ADDE 66 - Kadmiyum cevherlerinin izabesi, alamlarnn hazrlanmas, kadmiyum ile kaplama yaplmas, kadmiyum kapl malzemelerin
ilenmesi ve baz akmlatr imali ileri gibi, kadmiyum ve kadmiyum bileikleri ile yaplan almalarda aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Kadmiyum oksit tozu ve dumannn , evre havasna yaylmas nlenecektir. Kaplama tanklarnn kenarlarna, sv seviyesine yakn, uygun
aspirasyon sistemi kurulacak, evre havasnda kadmiyum miktar, 0,1 miligram/metrekp gemeyecektir.
2) Kadmiyum tozu ve dumanna kar, iilere uygun maske verilecektir.
3) Kadmiyumla alan iiler, ie alnrken, periyodik olarak klinik ve laboratuvar usulleri ile salk muayeneleri yaplacak, solunum sistemi ve
bbrek hastal tespit edilenler, yaptklar ilerden ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
M ADDE 67 - M anganez ve manganez bileikleri ile yaplan almalarda aadaki tedbirler alnacaktr:
1) M aden ocaklarnda pnmatik tabancalarla delmeler, ya metodla yaplacak veya toz kmayacak ekilde gerekli tedbirler alnacaktr.
2) M anganez ve bileikleri ile allan yerlerde, genel havalandrma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi kurulacak ve almalar kapal sistemde
olacaktr.
3) M anganez ve bileikleri ile yaplan almalarda, iilere zel i elbisesi, lastik eldiven ve uygun maskeler gibi kiisel korunma aralar verilecektir.
4) M anganez ve bileikleri ile alan iiler, ie alnrken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel salk muayeneleri yaplacak, sinir sistemi, solunum
sistemi, frengi hastal ve ruh hastal tespit edilenler, bu ilere alnmayacaklardr.
5) M anganez ve bileikleri ile alan iilerin periyodik olarak, klinik ve laboratuvar usulleri ile salk muayeneleri yaplacak manganezle ilgili
zehirlenmelerin grlmesinde iiler, yaptklar ilerden ayrlacaklar; kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
M ADDE 68 - Kromlu alamlarn hazrlanmas, bu alamlar zerinde kaynak yaplmas ve krom ve bileiklerinin sanayide kullanlmas gibi, krom
ve krom bileikleri ile yaplan almalarda aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Krom ve bileiklerinin kullanld yerlerde, genel havalandrma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi kurulacak veya almalar kapal sistemde
15/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
yaplacaktr.
2) Kromla allan yerlerde, iilere i elbisesi, uygun lastik eldiven ve lastik izme gibi kiisel korunma aralar verilecektir.
3) ilerin el ve yz temizliine dikkat edilecek ve ellerin % 5 hiposlfit dsud ile ykanmas salanacaktr.
4) Krom ve bileikleri ile alacak iilerin, ie alnrken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel salk muayeneleri yaplacak, kroma kar allerjisi
olanlar ile cilt ve solunum sistemi hastalklar bulunanlar, bu ilere alnmayacaklardr.
5) Krom ve bileikleri ile alanlarn, periyodik olarak , klinik ve laboratuvar usulleri ile salk muayeneleri yaplacaktr. Burun septumunda
lserasyon grlenler ile solunum sistemi ve cilt hastal bulunanlar altklar iten ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
M ADDE 69 - Berilyumlu alamlarn hazrlanmas ve sanayide kullanlmas gibi, berilyum ve bileikleri ile yaplan almalarda aadaki tedbirler
alnacaktr.
1) Berilyum ve bileiklerinin kullanld iyerlerinde, genel havalandrma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi kurulacak ve bu iyeri havasnda,
berilyum miktar ( 2) miligram/metrekpl gemeyecektir.
2) Berilyumla ilgili almalar, dier iyerlerinden ayrlacak ve buralarda alan iilere, i elbisesi gibi kiisel korunma aralar verilecektir. Berilyum
ile alan iiler zel i elbiselerini, alt iyerinden dar karmayacaklardr. Bu elbiselerin, iyerinde bol su ile yeteri ekilde ykanmas
salanacaktr.
3) Berilyum ve bileikleri ile alacak iilerin, ie alnrken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel salk muayeneleri yaplacak, bnyece ok zayf
olanlar ile solunum sistemi hastal bulunanlar, bu ilere alnmayacaklardr.
4) Berilyum ve bileikleri ile alan iilerin, periyodik olarak, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel salk muayeneleri yaplacaktr. Solunum
sistemi hastalklar bulunanlar ile zayfladklar grlenler, altklar iten ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
M ADDE 70 - Azot oksitleri ile yaplan almalarda, azot oksitlerinin zararl etkilerinden korunmak iin, aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Azot oksitlerinin, iyerine ve evreye yaylmas nlenecektir.
2) Azot oksitleri ile alan iilere, szgeli maske veya temiz hava maskesi gibi, kiisel korunma aralar verilecektir.
M ADDE 71 - Benzen ( benzol) ve bileikleri gibi aromatik hidrokarbonlarla yaplan almalarda, bunlarn zararl etkilerinden korunmak iin
aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Solventler, tinerler ve benzerleri ile deri, plastik ve benzerlerinden mamul eya imalat sanayiinde kullanlan her eit yaptrc maddelerin iinde
bulunan benzen miktar (%1) den fazla olmayacaktr.
2) Benzen ve bileikleri ile alan yerlerde, genel havalandrma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi yaplacak ve almalar kapal sistemde
olacaktr.
3) Ak sistemlerle kuru temizleme iyerinde benzen kullanlmas yasaktr.
Kapal sistemlerle yaplan kuru temizleme ilerinde malzeme, kapal sistemlerde kurutulacak, hi bir ekilde akta kullanlmayacaktr.
Ya ekstraksiyonu ilerinde, ancak kapal sistemlerde benzen kullanlacaktr.
4) Benzen ile alan iyerlerinde yangna ve patlamaya kar, gerekli tedbirler alnacaktr.
5) Benzen ile allan iyerlerinde, benzenin havadaki konsantrasyonu, hacmen milyonda 20 den fazla olmayacaktr. Daha yksek benzen
konsantrasyonuyla almak zorunluluu bulanan iyerlerinde, iilere uygun hava maskeleri, sv benzen ile allan hallerde, zel ayakkab, eldiven
ve zel i elbisesi gibi kiisel korunma aralar verilecektir.
6) Benzen ve bileikleri ile alacak iilerin, ie alnrken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel salk muayeneleri yaplacak, kan yapc sistem ve
karacier hastal bulunanlar, bu ilere alnmayacaklardr.
16/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
7) Benzen ve bileikleri ile alan iilerin, periyodik olarak, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel salk muayeneleri yaplacak, kan yapc sistem
ve karacier hastal grlenler, bu ilerden ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
M ADDE 72 - Anilin ve nitro - amin trevleri ile yaplan almalarda, anilin ve aromatik nitro - amin trevlerinin zararl etkilerinden korunmak iin
1) Anilin ve aromatik nitro - amin trevleri ile allan yerlerde, genel havalandrma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi yaplacak ve almalar,
kapal sistemde olacaktr.
2) Anilin ve nitro - amin trevleri ile allan yerlerdeki iilere, zel i elbisesi, eldiven ve temiz hava maskesi gibi uygun kiisel korunma aralar
verilecektir.
3) Anilin ve nitro - amin trevleri ile allan yerlerde, genel havalandrma ile birlikte uygun aspirasyon sistemi kurulacaktr.
4) Anilin ve nitro amin trevleri ile alacak iilerin, ie alnrken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel, salk muayeneleri yaplacak, cilt, bbrek
ve karacier hastal olanlar ile aniline kar allerjisi bulunanlar , bu ilere alnmyacaklardr.
5) Anilin ve nitro - amin trevleri ile alacak iilerin, periyodik olarak, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel salk muayeneleri yaplacak, cilt
bbrek ve karacier hastal grlenler, bu ilerden ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
M ADDE 73 - Halojenli hidrokarbonlarla yaplan almalarda, bunlarn zehirli ve zararl etkilerinden korunmak iin aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Halojenli hidrokarbonlarla allan iyerleri, dier ksmlardan ayrlacak ve bu yerlerde, genel havalandrma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi
kurulacak ve almalar, kapal sistemde olacaktr.
2) Halojenli hidrokarbonlarla alacak iiler, ie alnrken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel salk muayeneleri yaplacak, cilt , bbrek ve
karacier hastal olanlarla klora kar allerjisi bulunanlar, bu ilere alnmayacaklardr.
3) Halojenli hidrokarbonlarla alan iilerin, periyodik olarak, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel salk muayeneleri yaplacak, cilt , bbrek ve
karacier hastal bulananlar ve klora kar allerjisi grlenler, bu ilerden ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
M ADDE 74 - Karbon slfr ile yaplan almalarda, karbon slfrn zehirli ve zararl etkilerinden korunmak iin aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Karbon slfrle allan iyerleri soba ile stlmayacak ve buralardaki elektrik lambalar, tesisat ve cihazlar karbon slfre kar korunmu (
etanj) olacak, lambalara koruyucu nitelikte globlar taklacak, yangna ve patlamaya kar gerekli tedbirler alnacaktr.
2) Karbon slfr ile alan yerlerde, genel havalandrma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi kurulacak, almalar, kapal sistemde olacak ve iyeri
havasndaki karbon slfr miktar hi bir ekilde 20 P.P.M . veya 60 miligram/metrekp gemeyecektir.
3) Karbon slfr ile allan iyerlerinde, yenilip iilmeyecek, yiyecek ve iecek bulundurulmayacak, sigara iilmeyecektir.
4) Karbon slfr ile alacak iilerin, ie alnrken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel salk muayeneleri yaplacak, bbrek, karacier ve sinir
sistemi hastalklar olanlarla alkolik ve epileptikler, bu ilere alnmayacaklardr.
5) Karbon slfr ile alan iilerin, periyodik olarak, klinik ve laboratuvar usulleri ile salk muayeneleri yaplacak, bbrek, karacier ve sinir
sistemi hastalklar bulunanlarla alkolik ve epileptik olduu grlen bu ilerden ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
M ADDE 75 - Kkrtl hidrojenle yaplan almalarda, kkrtl hidrojenin zararl etkilerinden korunmak iin aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Kkrtl hidrojen ile allan yerlerde, genel havalandrma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi yaplacaktr.
2) yeri havasndaki kkrtl hidrojen miktar, hacim olarak milyonda 20 yi gemeyecektir.
DRDNC BLM
TOZLARLA ORTAYA IKABLECEK M ESLEK HASTALIKLARINA KARI ALINACAK ZEL TEDBRLER:
M ADDE 76 - Her trl maden ocaklarnda, ta ve kiremit ocaklarnda, dkmhanelerde, tekstil (amyant dahil) , btn eker ve imento, inaat,
17/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
seramik ve benzeri sanayi kollarndaki iyerlerinde yaplan almalarda, tozlarn zararl etkilerinden korunmak iin bu Tzn dier maddelerinde
belirtilen hususlarla birlikte aadaki zel tedbirler alnacaktr:
1) Tozlu iyerlerinde genel havalandrma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi ile tozun, evre havasna yaylmasn nlemek iin, su perdeleri,
vakum ve uzaktan kumanda sistemleri kurulacaktr. Toz karan iler, teknik imkanlara gre, kapal sistemde yaplacak veya bu iler dierlerinden
tecrit edilecektir. yeri havasndaki toz miktar, belirtilen miktar gemeyecektir.
2) Toz karan ilerde, iyeri taban, iin zelliine ve teknik imkanlara gre, slak bulundurulacak, delme ilerinde, toz kmasn nlemek iin, ya
metotlar uygulanacaktr.
3) Toz karan ilerde alan iilere , iin zelliine ve tozun niteliine gre uygun kiisel korunma aralar ile maskeler verilecektir.
4) Tozlu ilerde alan iilerin, vardiya sonunda ykanmalar veya du yapmalar, ykanmadan yemek yememeleri ve yataa girmemeleri
salanacaktr.
5) Tozlu ilerde alacak iiler, ie alnrken , genel salk muayeneleri yaplacak, gs radyografileri alnacak ve solunum ve dolam sistemi
hastalklar ile cilt hastal olanlar, gs yapsnda bozukluk bulunanlar, bu ilere alnmayacaklardr.
6) Tozlu ilerde alan iilerin, periyodik olarak, salk muayeneleri yaplacak ve her 6 ayda bir, gs radyografileri alnacaktr. Solunum ve
dolam sistemi hastalklar ile cilt hastal grlenler, bu ilerden ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
BENC BLM
FZK VE M EKANK NEDENLERLE ORTAYA IKABLECEK M ESLEK HASTALIKLARINA KARI ALINACAK ZEL TEDBRLER
M ADDE 77 - Fizik ve mekanik nedenlerle ortaya kabilecek meslek hastalklarna sebep olan ilerde alanlarn maruz bulunduklar tehlike ve
zararlara kar, bu Tzn dier maddelerinde belirtilen hususlarla birlikte alnacak zel koruyucu tedbirler, bu blmde gsterilmitir.
M ADDE 78- Grltnn zararl etkilerinden korunmak iin aadaki tedbirler alnacaktr:
1) yerlerinde grlt karan makinalarn monte edilmeleri srasnda, iyeri taban, titreimi ve sesi azaltacak malzeme ve sistemle yaplacaktr.
2) Grltl iyerlerinin duvarlar, sesin yansmasn nleyecek malzeme ile kaplanacak ve bu binalar, ift kapl, ift pencereli ina edilecektir.
Duvarlar ses geirmeyen malzeme ile yaplacaktr.
3) Grltnn azaltlamad hallerde, bu Tzn 22 nci maddesi hkmleri uygulanacaktr.
4) Grltl ilerde alacak iilerin, ie, alnrken, genel salk muayeneleri yaplacak, zellikle duyma durumu ve derecesi llecek, kulak ve
sinir sistemi hastal olanlar ile bu sistemde arzas bulunanlar ve hipertansiyonlular, bu ilere alnmayacaklardr. Ancak doutan sar ve dilsiz
olanlar, bu ilere alnabileceklerdir.
5) Grltl ilerde alan iilerin, periyodik olarak, genel salk muayeneleri yaplacaktr. Duyma durumunda azalma ve herhangi bir bozukluk
grlenler ve kulak ve sinir hastal bulunanlar ve hipertansiyonlu olanlar, altklar ilerden ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
M ADDE 79 - Titreim ( Vibrasyon) yapan aletlerle yaplan almalarda aadaki tedbirler alnacaktr;
1) Titreim yapan aletlerle alacak iilerin, ie alnrken, genel salk muayeneleri yaplacak, zellikle kemik, eklem ve damar sistemleri
incelenecek ve bu sistemlerle ilgili bir hastal veya arzas olanlar, bu ilere alnmayacaklardr.
2) Titreim yapan aletlerle alman iilerin, periyodik olarak, salk muayeneleri yaplacaktr. Kemik, eklem ve damar sistemleri ile ilgili bir
hastal veya arzas grlenler, altklar ilerden ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
M ADDE 80 - Enfraruj nlar saan iler ile yaplan almalarda, bu nlarn zararl etkilerinden korunmak iin aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Enfraruj nlar saan kaynaklar, bu nlar geirmeyen ekranlarla tecrit veya otomatik kapaklarla tehiz edilecektir.
2) Enfraruj nlar saan ilerde alan iilere, bu nlar geirmeyen gzlkler ile dier uygun kiisel korunma aralar verilecektir.
18/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
3) Enfraruj nlar saan ilerde alacak iilerin, ie alnrken genel salk muayeneleri yaplacak, zellikle grme durumu ve derecesi tayin olunacak
ve gzle ilgili bir hastal olanlar, bu ilere alnmayacaklardr.
4) Enfraruj nlar saan ilerde alan iilerin, periyodik olarak, genel salk muayeneleri ve zellikle gz muayeneleri yaplacak, gzle ilgili bir
hastal ve arzas grlenler, altklar ilerden ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
M ADDE 81 - Yeraltnda, nemli hava cereyanl ve yetersiz kl iyerlerinde yaplan almalarda nemin hava cereyannn ve yetersi n zararl
etkilerinden korunmak iin aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Bu gibi iyerlerinde, yeterli suni aydnlatma salanacaktr.
2) ilere, iin zelliine gre, kiisel korunma aralar verilecektir.
3) Yeraltnda, nemli hava cereyanl ve yetersiz kl iyerlerinde alacak iilerin, ie alnrken genel salk muayeneleri yaplacak ve zellikle
kaslar, eklemler ve gz zerinde durulacak ve sedimantasyon yaplacak ve klinik usullerle romatizma hastal aranacaktr. Romatizma ve gz
hastal olanlar, bu ilere alnmayacaklardr.
4) Yeraltnda, nemli hava cereyanl ve yetersi kl iyerlerinde alan iilerin, periyodik olarak genel salk muayeneleri yaplacak ve zellikle
romatizma ve gz hastal grlenler, altklar ilerden ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
M ADDE 82 - Atmosfer basncndan daha yksek basnl yerlerde ve dalg odalarnda yaplan almalarda aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Dalg odalarnda , ahs bana saatte en az (40) metrekp hava salanacak ve bu havadaki karbondioksit miktar ( % 0,1) i gemeyecektir.
2) Dalg odalarnda (24) saatte su altnda alma sresi; derinlie ve bu derinlikteki basnca uygun ekilde dzenlenecek, ini, kalk, k sreleri
iin '' Salk Kurallar Bakmndan Gnde Ancak Sekiz Saat veya Daha az allmas Gereken ler Hakknda Tzk'' te belirlenen esas ve sreler
dikkate alnacaktr.
3) Bir dalg, (22) metreden fazla derinlie, bir gnde (2) defadan fazla dalmayacak ve bu (2) dalma arasnda en az (5) saat geecektir.
Dekompresyon zaman, dalma derinliklerine ve basnca gre, iyice ayarlanacak ve durum, iyi ileyen kontrollu ve hassas yazc bir manometre ile
izlenecektir.
4) Bu gibi ilerde alacak iiler, ie alnrken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel salk muayeneleri yaplacak ve zellikle E.K.G. ve akcier
fonksiyon testleri ile birlikte kalp dolam, solunum ve kemik sistemleri zerinde gerekli incelemeler yaplacak ve salk ynnden saknca
grlenler, bu ilere alnmayacaklardr.
5) Bu gibi ilerde alanlar, ie baladklar gnden itibaren (15 ) gn sonra adaptasyon muayenesine tabi tutulacak ve iin devam sresince de
bunlarn periyodik genel salk muayeneleri yaplacaktr.
zellikle kalp, dolam solunum ve kemik sistemi hastal ve arzas grlenler, bu ilerden ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr.
M ADDE 83 - Tabii veya sun'i radyoaktif ve radyoionizan maddeler veya dier korpskler emanasyon kaynaklar ile yaplan almalarda
1) Her alma iin gerekli radyoaktif maddenin, zararl en az miktar kullanlacaktr.
2) Kaynak ile iiler arasnda, uygun bir aralk bulunacaktr.
3) ilerin, kaynak yakmnda mmkn olduu kadar ksa sre kalmalar salanacaktr.
4) Kaynak ile iiler arasna uygun koruyucu bir paravana ( ekran) konulacaktr. Bu paravanalar, gama (x) nlar iin, kurun, beton ve benzeri beta
nlar ve ntronlar iin plastik ve benzeri malzemeden yaplm olacaktr.
5) ilerin ne miktarda radyasyon aldklar, zel cihazlarla llecek ve bunlar en ge, ayda bir defa deerlendirilecektir. Alnan radyasyon, izin
verilen dozun stnde bulunduu hallerde, ii bir sre iin, bu iten uzaklatrlacak, yllk total doz korunacaktr.
6) yerinde uygun aspirasyon sistemi kurulacak, boaltlan havann radyasyon ynnden szlmesi salanacak, temizlik srasnda, zel maskeler
kullanlacaktr. yeri ve iinin temizliine dikkat edilecek, radyoaktif atklar, usulne uygun bir ekilde yok edilecektir.
19/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
7) Tanabilen radyoaktif malzemeler uygun ve zel kutularda bulundurulacaktr.

8) Tabii veya suni radyoaktif ve radyoinizan maddeler veya dier korpskler emanasyon kaynaklar ile alacak iilerin, ie alnrken genel salk
muayeneleri yaplacak ve zellikle sinir, kan ve kan yapc sistemi incelenecek, sinir ve kan hastalklar ile ilgili bozukluklar grlenler, bu ilere
alnmayacaklardr.
9) Tabii veya suni radyoaktif ve radyoinizan maddeler veya dier korpskler emanasyon kaynaklar ile alan iilerin, periyodik olarak genel
salk muayeneleri yaplacak ve zellikle sinir ve kan hastalklar ile ilgili bozukluklar grlenler, altklar ilerden ayrlacaklar, kontrol ve tedavi
altna alnacaklardr.
ALTINCI BLM
KULLANILAN HAM M ADDELERDEN VEYA YERNN ZELLNDEN ORTAYA IKABLECEK BULAICI M ESLEK
HASTALIKLARINA KARI ALINACAK ZEL TEDBRLER
M ADDE 84 - Kullanlan hammaddelerden veya iyerinin zelliinden ortaya kabilecek bulac meslek hastalklarna sebep olan ilerde alanlarn
maruz bulunduklar tehlike ve zararlara kar, bu Tzn dier maddelerinde belirtilen hususlarla birlikte alnacak zel koruyucu tedbirler, bu
blmde gsterilmitir.
M ADDE 85 - arbon hastalna kar aadaki tedbirler alnacaktr:
1) arbon hastaln bulatrabilecek olan deri, yn, kl ve benzeri hayvansal maddeler ile paavralar, uygun usullerle temizlenip sterilize edilecek,
ykanp kurutulacaktr. Bu maddeler, dank bir halde bulundurulmayarak depolarda saklanacak, denklerin almas ve ilk ayrma ve seme ilemi,
buralarda yaplacaktr.
2) Bu gibi iyerlerinde, toz ve atklar, aadan ekmeli bir aspirasyon sistemi ile toplanarak yokedilecek veya antiseptik maddelerle slatldktan
sonra yaklacaktr. Depolar sk sk ykanacak, dezenfekte ve badana edilecektir.
3) ilerin el, az ve beden temizliine dikkat edilecek, kendilerine, gereine gre i elbisesi, balk, lastik eldiven ve maskeler gibi, uygun kiisel
korunma aralar verilecektir.
4) Ekzemal, furonkll, bronitli kimseler, bu gibi ilerde altrlmayacaklardr.
M ADDE 86 - Tetanos hastalna kar aadaki tedbirler alnacaktr:
Tetanos tehlikesi olan ilerde alan btn iilere, antitetanik a yaplacak, paralanm, ezik ve toprakla bulam yaralanmalarda, serum
antitetanik tatbik olunacak, eer ii evvelce alanm ise, rapel olarak, anatoksin yaplacaktr.
M ADDE 87 - Leptospiroz hastalna kar aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Leptospiroz (iktero hemorajik) hastalnn yaylmasn nlemek iin, farelerle savalacaktr.
2) Bulama ihtimali olan yerlerde, plak ayakla dolamak yasaklanacak, mmkn olan hallerde, toprak asitletirilecektir.
M ADDE 88 - Brselloz hastalna kar brselloz bulamas ihtimali olan ilerde alan iiler alanacaktr.
M ADDE 89 - Ankilostomyaz hastalna kar aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Ankilostomyaz hastalna kar madencilik, talk, tula ve kiremitilik ve tnel kazmas gibi ilerde, taban kuru bulundurulacak, gerekirse
yerlere tuz serpilecek, galerilerde yeterli vantilasyon ile havann serince olmas salanacaktr.
2) Bu gibi ilerde alanlarn, vcut temizliine ve yemeklerden nce ellerini iyice ykayp , trnaklarnn fralanmalarna nem verilecektir.
yerlerinde, iilerin alrken ve iin bitiminde ellerini ykamalar iin yeteri kadar % 5 lik tuzlu su kaplar bulundurulacaktr.
3) Helalar ve dier enfeksiyon kayna yerler kire kayma ile dezenfekte edilecek, iilerin dklar zaman zaman muayene edilerek parazit
yumurtalar aranacak ve hastaln kmas halinde, dier iiler de taranacaktr.
20/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 90 - Akcier tberklozunun bulamas ihtimali olan i yerlerinde, hastaln yaylmasn nleyecek hijyenik, tbbi ve teknik koruyucu
DRDNC KISIM
YERLERNDE KAZALARINA KARI, ALINACAK TIBB TEDBRLER VE YERLERNDE BULUNDURULM ASI ZORUNLU
OLAN LK YARDIM VE TEDAV LEVAZIM I LE SIHH TESSAT
M ADDE 91 - Srekli olarak en az 50 ii altrlan iyerlerinde Sosyal Sigortalar Kurumunca salanan tedavi hizmetleri dnda kalan iilerin
salk durumlarnn denetlenmesi, ilk yardm, acil tedavi ve dier koruyucu salk hizmetlerini dzenlemek zere, iveren, Umumi Hfzsshha
Kanununun 180 inci ve Sosyal Sigortalar Kanununun 114 nc maddeleri gereince iyerindeki ii saysna ve iteki tehlikenin byklne gre,
bir ya da daha fazla hekim salayacaktr. Bu hekimlerin alma koullar ile grevlerini nasl yrteceklerini ayrntl ekilde gsteren bir ynetmelik
tznn yrrle girdii tarihten itibaren 6 ay iinde karlr.
M ADDE 92 - verenler, iin niteliine, zelliine, eidine ve altrdklar ii saysna ve hekim ve salk tesisleri ile olan ilikilerine gre,
zamannda gerekli tedbirleri almak amacyla aada belirtilen salk tesisleri ile ilk yardm ve tedavi levazmn, iyerlerinde bulundurmakla
ykmldrler.
Bu tesisler ve levazm; kiisel ilk yardm paketlerini, ilk yardm kutularn veya antalarn veya dolaplarn, ilk yardm ve ilk mdahale odalarn
veya ilkyardm istasyonlarn kapsar.
M ADDE 93 - Kiisel ilk yardm paketleri; kazaya urayann ilk yardmc gelinceye veya bir salk tesisine gnderilinceye kadar, kendi kendine
gerekli pansuman yapacak veya arsn giderecek nitelikte malzeme ve ilalarla donatlacaktr.
Kiisel ilk yardm paketleri, maden, tnel yeralt karayollar ve demiryollar iileri gibi kaza ihtimali ok olan, dank ve mnferit almay
gerektiren iyerlerindeki iilere verilecektir.
Bu paketler, kk ve kullanl malzeme ve ilalar d etkilere kar koruyacak plastik veya madeni ambalajl olacaktr.
Kiisel ilk yardm paketi, almay nlemeyecek ve dmeyecek ekilde, i elbisesi cebine konacak veya uygun bir yerine balanacaktr.
Kiisel ilk yardm paketinin, gerektiinde nasl ve ne ekilde kullanlaca, ilgililere retilecek, buna ait yazl bir ynerge paket iine konacaktr.
Kiisel ilk yardm paketinin iinde, aada yazl ila ve malzeme bulunacaktr:
_ Kullanma ynergesi,
_ Pamuk ( Kk paket),
_ Gazl bez ( Steril),
_ Sarg bezi,
_ Yaptrc band (Steril),
_ Analjezik hap,
_ Tendrdiyot ( 1 veya 2 ampul)
_ Slfamitli toz.
M ADDE 94 - M ekanik cihazlar bulunmayan ve 10 dan az ii altran iyerlerinde, iinde aada yazl ilk yardm levazm bulunan 1 numaral
ila kutusu veya antas bulundurulacaktr:
_ 1 adet ilk yardm bror,
_ 25 gram yar yarya alkol ile kartrlm tentrdiyot ( Cam kapakl renkli iede),
21/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
_ 15 gram alkol (Cam kapakl iede),

_ 100 gram alkol (%98 lik tuvalet ispirtosu),
_ 2 paket 25 er gramlk idrofil pamuk (Steril),
_ 2 paket gaz idrofil (Steril),
_ 3 adet muhtelif byklkte sarg bezi,
_ 3 adet gen sarg,
_ 1 adet makas,
_ 1 adet pens,
_ 6 adet engelli ine,
_ 1 kutu yaptrc flaster,
_ 1 adet kk kvet,
_ 1 tp aspirin.
M ADDE 95 - M ekanik cihazlar bulunmayan ve 10 dan fazla ve 50 den az ii altran iyerleri ile mekanik cihazlarla 10 dan az ii altrlan
iyerlerinde iinde aada yazl ilk yardm levazm bulunan 2 numaral ilk yardm antas veya dolab bulundurulacaktr:
_ Parmak yaralanmalar iin, sterilize edilmi kk sarg bezi 6 adet,
_ 3 adetten az olmamak artiyle yeteri kadar, orta boy sarg bezi ( El ve ayaklar iin),
_ 5 adet gen sarg,
_ Yeteri kadar vazelin borike,
_ Tentrdiyot veya % 1 lik violet de gentiens sulu solsyonu,
_ 1 ie amonyak ( Cam kapakl iede),
_ 1 tp aspirin,
_ 2 tp yank pomad,
_ 5 paket 25 gramlk idrofil pamuk,
_ 1 adet makas,
_ 2 adet pens,
_ 20 adet engelli ine,
_ 1 kutu flaster,
_ 1 adet enjektr ( 5 cc. madeni kutu iinde),
_ 12 adet enjektr inesi,
22/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
_ Teinture de belladon 25 gram ( Cam iede)

_ 2 adet kvet,
_ 6 adet ampul huile camphree,
_ 1 adet lastik bant,
_ 2 ampul antispasmotik ve analjezik,
_ Tetanoz serumu.
M ADDE 96 - M ekanik cihazlarla 10 dan fazla ve 50 den az ii altran iyerleri ile yaplan iin nitelii bakmndan, kaza ve zehirlenme tehlikesi
bulunan iyerlerinde, iinde aada yazl ilk yardm levazm bulunan 3 numaral ilk yardm dolab ile bir sedye ve bir battaniye bulundurulacaktr.
_ 1 adet ilk yartm bror,
_ 1 adet suni teneffs cihaz,
_ 4 adet atel,
_ 1 adet foer tp,
_ 6 adet gen sarg,
_ 2 adet makas,
_ 2 adet pens,
_ 2 adet pens (Az iin),
_ 2 adet emaye kvet,
_ 2 ampul morfin veya dolantin,
_ 5 adet ampul kafein,
_ 5 adet ampul eter,
_ 5 adet ampul huile camphree,
_ 1 adet 5 Cm3 lk enjeksiyon rngas (20 tane paslanmaz ine),
_ 5 adet ergotin,
_ 50 gram yar yarya alkol ile kartrlm tentrdiyot ( Cam kapakl bir ie iinde) ,
_ 15 gram amonyak (Cam kapakl bir ie iinde),
_ 450 gram oksijenli su,
_ 10 paket 25 er gramlk idrofil pamuk,
_ 5 paket gaz idrofil,
23/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
_ 2 dzine engelli ine,

_ 1 kutu flaster (Yaptrc yak),
_ 5 adet ampul adrenalin,
_ 5 adet ampul apomophin,
_ 2 ie tetanos serumu ( 10 ar Cm3 lk),
_ 20 tp yank merhemi,
_ 250 gram toz halinde tebeir (Karbonat do) cam kavanozda ( Asit yanklar iin),
_ 1 tp vazeline,
_ 1 adet nikel mahfazal kk model ustun takm,
_ 1 adet sterlizatr ( Tercihan elektrikli),
_ Agraf ve agraf pensi,
_ Slfamit toz,
_ Antibiyotikli gz merhemi,
M ADDE 97 - 50 ve daha fazla ii altran iyerlerinde, iinde aada yazl ilk yardm levazm bulunan 4 numaral ilk yardm dolab ile yeteri
kadar sedye ve battaniye bulundurulacaktr:
_ 1 tansiyon aleti,
_ 1 adet suni teneffs cihaz,
_ 1 adet foer tp,
_ 2 adet nelaton sondas,
_ 6 adet atel,
_ 100 gram yar yarya alkol ile kartrlm tentrdiyot (Cam kapakl renkli bir ie iinde),
_ 25 gram amonyak (Cam kapakl bir ie iinde)
_ 100 gram saf alkol,
_ 900 gram oksijenli su,
_ 10 paket gaz idrofil,
_ 10 adet gen sarg,
_ 2 dzine engelli ine,
24/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
_ 2 kutu flaster ( Yaptrc yak),

_ 1 adet makas,
_ 2 adet az aacak pens,
_ 3 adet kvet veya ukur tabak,
_ 1 adet 2 Cm3 lk enjeksiyon rngas ( 20 tane paslanmaz ine ile),
_ 1 adet 10 Cm3 lk enjeksiyon rngas ( 20 tane paslanmaz ine ile),
_ 1 adet elektrikli sterilzatr,
_ 10 adet ampul kafein,
_ 5 adet ampul morfin,
_ 10 adet ampul ergotin,
_ 10 adet ampul eter,
_ 10 adet ampul adrenalin,
_ 5 adet ampul apomorphine,
_ 4 ie tetanos serumu ( 10 ar Cm3 lk serm eklinde),
_ 4 ie tetanos serumu ( 10 ar Cm3 lk serm eklinde),
_ 2 er tp antibiyotik yara ve gz merhemi,
_ 250 gram toz halinde tebeir ( Karbonat d o) cam kavanozda ( Asit yanklar iin),
_ 250 gram asetik asit ( Kalevi yanklar iin),
_ 500 gram toz halinde snm kire ( M adeni bir kutu iinde),
_ 1 adet nikel mahfazal kk model ustun takm.
M ADDE 98 - 93, 94, 95, 96, 97 inci maddelerde yazl ila ve malzeme, kullanldka tamamlanacak ve her zaman eksizsiz bir ekilde
bulundurulmas salanacaktr.
la kutusuna veya antasna veya dolaplarna, iin veya iyerinin zelliine gre, iyeri hekimi tarafndan lzum gsterilen ila ve malzeme de
eklenecektir.
M ADDE 99 - la kutular veya antalar veya dolaplar, toz ve toprak girmeyecek ekilde yaplm olacak ve herhangi bir karkla meydan
vermemek zere, ileri blnm ve her ilacn ismi, kutu veya iesinin zerine, okunakl olarak yazlm bulunacaktr. la kutular veya antalar
veya dolaplarnn zerlerine, iinde bulunan ilalar ve malzemelere gre, ka numaral shhi yardm kutusu, antas veya dolab olduu yazlacak ve
kapaklarnn i tarafna da, iinde bulunan ila ve malzemenin bir listesi yaptrlacak ve beyaza boyanarak zerine krmz ay iareti konacak ve
iyerinin uygun bir yerinde bulundurulacaktr.
Bu kutu, anta ve dolaplarn, kilitli durmas salanacak ve anahtarlar, salk ileri grevlisine, bulunmad hallerde, iyerindeki ilk yardm kursu
25/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
grm birisine verilecek ve bunlar, bu iden sorumlu bulunacaktr.

yerinde birden fazla postalarla alld hallerde, her postada bu grevi yapacaklarn, anahtar birbirlerine devretmeleri salanacak ve iveren veya
iveren vekilinde de bir yedek anahtar bulunacaktr.
M ADDE 100 - Hastanesi olmayan veya ehir ve kasabalar dndaki yerlerde kurulmu ve srekli olarak en az 50 ve en ok 100 ii altrlan
iyerlerinde, Umumi Hfzsshha Kanunun 180 inci maddesi gereince hazrlanmas gereken ilk yardm odasnda, hasta odasnda veya ulam gl
bulunup da en az 10 ii altran maden ocaklar veya kaza ve tehlike ihtimali ok olan iyerlerinde, iin ve iyerinin niteliine ve zelliine gre 3
numaral ilk yardm dolabndaki malzemelerle birlikte, aadaki tbbi alet ve malzemeler de bulundurulacaktr.
_ 1 adet tansiyon lme aleti,
_ 1 adet st iyice temizlenebilen masa,
_ 1 adet muayene masas,
_ 3 adet sedye,
_ 1 adet dil ekme pensi,
_ 1 adet transfzyon cihaz,
_ 1 adet cam irrgatr,
_ 2 adet bbrek eklinde kvet ( Emaye),
_ 1 adet byk kvet ( Emaye),
_ 2 adet su ve alet kaynatmak iin metal veya emaye kap,
_ 10 adet gen sarg,
_ 1 m2 cerrahi muamba,
_ % 5 lik dekstrz ( yeteri kadar),
_ Serum fizyolojik ( yeteri kadar),
_ Hipertnik serum ( yeteri kadar),
_ 5 ift cerrahi eldiven,
_ Krklar iin eitli byklkte ve yeteri kadar metal veya tahta aletler,
_ 2 adet battaniye,
_ 1 adet karyola ve yatak takm,
M ADDE 101 - Hastanesi olmayan veya ehir ve kasabalar dndaki yerlerde kurulmu ve srekli olarak 100 den fazla ve 500 den az ii altran
iyerlerinde.
Umumi Hfzsshha Kanununun 180 inci maddesi gereince hazrlanmas gereken revirde ( ilk mdahale odas) iin ve iyerinin niteliine ve
zelliine gre ilk yardm odasndaki ( hsat odas) malzemelerle birlikte, aadaki tbbi alet ve malzemeler de bulundurulacaktr:
- 50 gram toz halinde iyodoform,
- 10 gram toz halinde rivanol,
26/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
- 25 gram sblime pastile,

- M evzii anestezi iin gerekli levazm,
- 1 adet 20 Cm3 enjeksiyon rngas ( 20 adet ine ile),
- 1 adet tansiyon aleti,
- 1 adet steteskop,
- 6 adet eitli numarada madeni sonda,
- 6 adet eitli numarada lastik sonda,
- 3 tp eitli numarada katkt,
- 3 tp eitli numarada ipek iplik, yeteri kadar str inesi,
- 1 adet nisai trus takm ( iyerinde kadn ii varsa),
- 1 adet oksijen verme cihaz,
- Nikel mahfaza iinde kk cerrahi alet takm,
- 1 adet ameliyat masasa ( Basit ameliyatlar iin),
- 1 adet caml alet dolab,
- Yeteri kadar sedye ile 100 kiiye 1 yatak hesabyla 2 er battaniyesi bulunan karyola ve yatak takm.
M ADDE 102 - Hastanesi olmayan veya ehir ve kasabalar dndaki yerlerde kurulmu ve srekli olarak 500 veya daha fazla ii altrlan
iyerlerinde, bir ilk yardm istasyonu yaplacaktr. Bu istasyonda, iin ve iyerinin niteliine ve zelliine gre 4 numaral ilk yardm dolabnda
bulunan malzeme ile birlikte, aada yazl tbbi alet ve malzemeler de bulundurulacaktr:
- 50 gram toz halinde iyodoform,
- 100 gram toz halinde rivanol,
- 25 gram sblime pastile,
- M evzii anestezi iin gerekli levazm,
- Yeteri kadar sedye ile ( 100 ) kiiye (1) yatak hesabyla,
2 er battaniyesi bulunan karyola ve yatak takm,
_ Nikel mahfaza iinde kk cerrahi alet takm,
- 3 tp eitli numarada katkut,
- 3 tp eitli numarada ipek iplik, yeteri kadar str inesi,
- 6 adet eitli numarada ipek iplik, yeteri kadar str inesi,
- 6 adet eitli numarada madeni sonda,
- 1 adet steteskop,
27/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
- 1 adet tansiyon lme aleti,

- 1 adet nisa trus takm ( iyerinde kadn ii varsa),
- 1 adet gz ve kulak iin kk trus takm,
- 1 adet oksijen verme cihaz,
- 1 adet ameliyat masas ( basit ameliyatlar iin) ,
- 1 adet caml alet dolab,
- 1 adet muayene masas.
M ADDE 103 - yerlerindeki ilk yardm odalariyle ilk mdahale odalar ve ilk yardm istasyonlar, bol kl ve kolayca havalandrlp stlr,
temizlenir ve ykanr ekilde yaplm olacak, ilerinde akar scak su, hela ve ykanma yerleri bulunacaktr. Akar scak su salanamayan yerlerde, su
stmak iin gerekli tedbirler alnm olacaktr.
Yataklarn bulunduu oda ile muayene ve mdahale odalar, yeteri kadar geni ve birbirinden uygun ekilde ayrlm olacak ve burularda, acil
durumlar iin, yedek aydnlatma tesisleri bulundurulacaktr.
M ADDE 104 - yerlerinde, ilk yardm odalar ile ilk mdahale odalar, ilk yardm istasyonlar ve dier ilgili ksmlar, kolaylkla bulunmalar iin
uygun ekilde iaretlenecek ve grnen yerlere okunakl yazlr yazlacaktr.
M ADDE 105 - Srekli olarak 50 den fazla ii altran iyerlerinde hastalanan veya ikazasna uram iilerin, iyerine en yakn salk tesislerine
tanmalar iin gerekli ara ve gereler bulundurulacaktr.
M ADDE 106 - lk yardm odalar, ilk mdahale odalar ve ilk yardm istasyonlarnn bakm, temizlik ve alet muhafazalar iin, bir hemire veya
salk memuru grevlendirilecek, bunlarn salanamad hallerde, bu grevleri yapacak ilk yardm kursu grm yeterli bir eleman bulundurulacaktr.
M ADDE 107- Ar ve tehlikeli ilerin yapld iyerlerinde, bir salk memuru veya hemireden baka ilk yardm ve kurtarma kursu grm en az
bir kii de bulundurulacaktr.
M ADDE 108 - Gece ve gndz srekli allan iyerlerinde, ilk yardm odalar, ilk mdahale odalar ve ilk yardm istasyonlar, geceleri de grevli
personeli ve ara ve gereleri ile her an kullanlr halde hazr bulundurulacaktr. veren bu ynden, gerekli tedbirleri almakla ykmldr.
BENC KISIM
YERLERNDE KAZALARINI NLEM EK ZERE ALINACAK GVENLK TEDBRLER VE BULUNDURULM ASI GEREKEN
ARALAR
BRNC BLM
YERLERNDE YANGINA KARI ALINACAK GVENLK TEDBRLER
M ADDE 109 - Ani yangn veya patlama tehlikesi arzeden ameliyeler; iiyi tehlikede brakmayacak ekilde dzenlenmi tesislerin bulunduu ayr
binalarda veya atee dayankl duvarlarla ayrlm blmlerde yaplacaktr.
M ADDE 110 - ilerin, iyerinin herhangi bir ksmnda, ate ve dumana kar korunmu bir merdiven boluuna veya ate kesici bir duvarn
kapsna ulaabilecekleri uzaklk;
1) ok tehlikeli yerlerde 15
2) Tehlikeli ve az tehlikeli yerlerde 30 metreyi gemeyecektir.
M ADDE 111 - 100 DEN ( 100 dahil az ii altrlan iyerlerinde, geit yollarnn genilii, en az 120 santimetre olacak ve 100 den fazla ii
altrlan iyerlerinde, her 100 kii iin bu genilik, 60 santimetre artrlacaktr.
28/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
500 den ( 500 dahil) fazla ii altrlan iyerlerinde, en az 2 k bulundurulacaktr.

M ADDE 112 - M erdiven boluklar ile imdat k yollarnn her iki tarafnda, kolaylkla alan ve kendiliinden kapanabilen ate kesici yanmaz
kaplar bulunacaktr.
M ADDE 113 - k kaplar, menteeli olacak ve darya alacaktr. Bu kaplarn kullanlmasnda saknca grld hallerde, yatay srgl
kaplar kullanlacaktr. k kaplarnn arasndaki uzaklk 5 metreden fazla ve kap genilikleri de 120 santimetreden az olmayacaktr. k kaplar
kolayca grlecek ekilde iaretlenecek ve bu kaplarn nnde ve civarnda k veya bunlarn grlmesini gletirecek hi bir engel
bulundurulmayacaktr.
M ADDE 114 - yerlerinde alma saatleri iinde hi bir giri ve k kaps kilitli veya bal bulundurulmayacaktr.
M ADDE 115 - yerlerindeki asansr boluklar yanmaz malzeme ile korunacak ve bu ekilde korunmayan asansr boluklarnda insan ve yk
tayacak asansrler tesis edilmeyecektir.
M ADDE 116 - Yangn tehlikesine kar etkili ve yeterli sndrme malzemesi ile bu malzemenin kullanlmasn renmi personel veya ekipler,
alma sresince i yerlerinde hazr bulundurulacaktr.
M ADDE 117 - yerlerinde yangnn sndrlebilmesi iin yeterli miktar ve basnta su bulundurulacaktr.
Genel ebekeden basnl su salanamad hallerde, yeterli suyu verecek yksek depolar veya havuzlar yaplacak ve bunlardan veya akarsulardan
suyu ekecek motorlu pompa ve boru tesisat yaplm olacak veya seyyar motopomplar bulundurulacaktr.
M ADDE 118 - yerlerinde suyu ekecek motorlu pompa ve boru tesisat ile motopomplar her an iyi ileyen halde bulundurulacaktr.
M otopomplar en az 6 ayda bir defa kontrol edilecek ve kontrol tarihleri motopompun zerine yazlacaktr. M otopomplarla gnde bir defa, be
dakika su ile iletme deneyi yaplacaktr.
M ADDE 119 - yerlerindeki yangn musluklar, kolay eriebilir uygun yerlerde tesis edilecek ve souk havalarda suyun donmasn nlemek iin,
tesisat gerekli ekilde korunacaktr.
Yangn musluklar, sk sk alp aktlarak borularda ve tesislerde tortularn birikmesi nlenecektir.
M ADDE 120 - yerlerinin uygun yerlerinde yeterli miktarda yangn hortumu bulundurulacak, yangn hortumlar, yangn musluklar, ve dier
yangn sndrme tertibatnn balantlar ( rekor ve vanalar), mahalli itfaiye normlarna uygun olacaktr.
Lastik olmayan hortumlar, her kullantan sonra boaltlp kurutularak kontrol edilecektir. Lastikli hortumlar en ge ayda bir kontrol edilecektir.
Yrtk, delik ve balantlar bozuk hortumlar kullanlmayacaktr.
M ADDE 121 - Alminyum veya magnezyum tozlarn yanmas halinde, karpitin depoland veya suyun temas ile yanc veya zehirli gazlar
kmas muhtemel yerler ile gerilim altndaki elektrik tesislerinin bulunduu yerlerde kan yangnlarda hi bir suretle su kullanlmayacaktr.
Ya; akaryakt, boya veya organik tozlar gibi parlayc maddelerin yangnlarnda ve alak gerilim elektrik tesislerindeki yangnlarda su
kullanlmayacak, ancak gayet ince su serpintisi veya su sisi ile yangn savunmas yaplacaktr.
Yangnda suyun kullanlmayaca yerler ile bunlarn girilerine ve iyeri giri kaps zerine gerekli uyarma levhalar konulacaktr.
M ADE 122 - Su pskrtme tesisi vanalar, daima ak tutulacak ve bu vanalar gerektiinde ancak sorumlusunun izni ile kapatlabilecektir.
Pskrtmenin etkili bir ekilde yaylmasn salamak iin, her pskrtc kafa altnda en az 60 santimetrelik bir boluk braklacaktr.
M ADDE 123 - yerlerinde yangn balanglarnda kullanlmak zere, otomatik pskrtcler bulunan yerler de dahil, seyyar yangn sndrme
cihazlar bulundurulacaktr. Bu cihazlar iyerinde kabilecek yangnlarn eidine ve yaplan iin zelliine ile iyerlerindeki maddelerin cinsine etkili
nitelikte olacaktr.
Yangn sndrme cihazlar, grnr ve eriilir yerlere konulacak ve nlerinde engel bulundurulmayacaktr.
29/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 124 - Parlayc svlar, yalar veya boyalardan doacak yangnlarda su kullanlmayacak, su yerine, iinde kpk, karbon tetraklrr,
karbon dioksit ve bikarbonat tozu veya dier benzeri etkili maddeler bulunan yangn sndrme cihazlar kullanlacaktr.
M ADDE 125 - Gerilim altndaki elektrik tesis ve cihazlarnda kan yangnlarda, karbon dioksitli, bikarbonat tozlu veya benzeri etkili dier tiplerde
yangn sndrme, cihazlar, gerilim deeri ve tesis ile sndrme cihazlar arasndaki uzaklklara ait aadaki hususlar gznnde bulundurularak
kullanlacaktr.
15 kv. a kadar gerilimli tesislerde : 1 metre
15 - 35 kv. a kadar gerilimli tesislerde :2 metre
35 kv dan yukar gerilimli tesislerde :3 metre,
M ADDE 126 - M agnezyum veya alminyum toz ve talalarnn bulunduu yerlerde kabilecek yangnlara kar, sulu, karbon dioksitli ve kpkl
btn sndrclerin kullanlmas yasaktr. Bu eit yangnlarn, emberlenmek suretiyle etkili ekilde tecridini salamak iin, iyerlerinde yeteri
kadar kuru ve ince kum veya mcr gibi yanmaz maddeler bulundurulacaktr.
M ADDE 127 - 124, 125, 126 nc maddelerde sz edilenlerin dndaki maddelerin yangnlarna kar;sndrme aralar olarak, su veya kum dolu
kovalar ve sodyum bikarbonat tozlu, karbon dioksitli, kpkl, asitli veya benzeri tiplerde seyyar yangn sndrme cihazlar bulundurulacaktr.
M ADDE 128 - Seyyar yangn sndrme cihazlar, en az 6 ayda bir defa kontrol edilecek ve kontrol tarihleri, cihazlar zerine yazlacaktr.
Kpkl tip ( Sodyum bikarbonat - asitli) yangn sndrme cihazlar, en az senede bir defa tamamen boaltlp yeniden doldurulacaktr.
Karbon dioksitli, bikarbonat tozlu, karbon tetraklrrl ve benzeri kimyasal maddeli yangn sndrme cihazlar kullanltan sonra derhal yeniden
doldurulacaktr.
M ADDE 129 - Yangna kar savunma ile grevli personel, iyerinin yangn durumuna ve kullanacaklar yangn sndrme cihazlarnn zelliklerine
ve bu cihazlarn iindeki kimyasal maddelerin douracaklar tehlikelere kar eitileceklerdir.
M ADDE 130 - yerlerinde yeteri kadar, otomatik alan veya el ile hareket ettirilen alarm tertibat bulundurulacaktr.
Otomatik alarm tertibatnn dmeleri, iyi grlebilir ve eriilebilir bir yere ve zellikle imdat k yollar zerine konulacaktr.
Yangn alarm sesleri, iyerinde bulunabilecek dier btn sesli cihaz veya tertibattan ayr bir perdede ve iyerinin her tarafndan kolayca
duyulabilecek gte olacaktr.
Yangn ve alarm tesisleri iyerinin aydnlatma ve kuvvet ebekesinde ayr bir kaynaktan beslenecektir.
M ADDE 131 - yerlerinde 6 ayda bir alarm ve tahliye denemeleri yaplacak, bu denemeler, yetkili ve tecrbeli bir ef, iyeri bekileri ve yeteri
kadar yardmclardan kurulu bir ekibin gzetimi altnda yaplacak ve iyeri yangn planna uygun olarak tertiplenecektir.
M ADDE 132 - zel itfaiye tekilat bulunan iyerlerinde, en az ayda bir defa yangn savunma ve sndrme denemeleri, zellikle beklenmedik
anlara ve gerek yangn artlarna en uygun bir ekilde yaplacak ve bu srada gerekli savunma tehizat ve tertibat da kullanlacaktr.
M ADDE 133 - zel itfaiye tekilat bulunmayan iyerlerinde, bekiler ile alanlar arasndan yeteri kadar yardmclar seilerek bir yangn
sndrme ekibi kurulacak ve bu ekip personeline, yangn halinde yapacaklar grevler gsterilecek ve yangna kar savunma eitimi yaplacak,
ayrca hangi sndrme cihaz ve aletlerinin, hangi eit yangna kar kullanlaca da retilecektir.
M ADDE 134 - verenler, yeni aldklar iilere, bir yangn tehlikesi halinde kullanlacak cihaz ve aletlerin yerlerini ve imdat k yollarn
gstereceklerdir.
M ADDE 135 - yerlerindeki kmr stoklar, eni 3 boyu 6 ve ykseklii 3 metreyi amayan ynlar halinde olacaktr. Uzun sre bekletilecek
kmr ynlarnn st gne ve yamura kapal olacak, en geni kesitleri hakim rzgara evrilecektir. Hava cereyann oaltmak iin, ynlarn
iine delikli borular ( filtreler) konulacak ve ynlara hariten herhangi bir s gelmemesi iin, gerekli tedbir alnm olacaktr.
M ADDE 136 - yerinde 65 dereceden daha scak bulunan toz halindeki kmrler, soutulmadan silo ve depolara konulmayacaktr.
30/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
Bu silo ve depolar, yanmaz maddeden yaplm olacak ve ocak, frn, buhar borusu ve benzeri s verici kaynaklardan uzak bulundurulacaktr.
M ADDE 137 - Tala, saman veya benzeri parlayc malzemenin 1 tondan fazlas, ayr kagir binalarda veya iyeri dahilinde tavan, taban, duvar ve
kaplar yanmaz maddeden yaplm yerlerde depolanacaktr.
Buralarn pencere ve kaplarna, cam ve gne n dorudan doruya geirebilen effaf malzeme konmayacaktr.
1 tondan daha az miktarda bulundurulmas gerektii hallerde, bu malzeme, madeni kapaklar kendiliinden kapanan, ayakl sandklar iinde
bulundurulacaktr.
M ADDE 138 - Patlayc, parlayc veya kolay yanc maddelerin bulunduu veya ilendii yerlerde, sigara iilmesi, kibrit veya akmak tanmas ve
yaklmas ve her trl alev veya kvlcm yaratabilecek maddelerin bulundurulmas yasaktr. Bu husus, iyerlerinin gerekli yerlerinde uyarma
levhalar ile belirtilecektir.
M ADDE 139 - yerlerindeki parlayc, patlayc, yanc ve benzeri atklar, toplattrlacak, iyerinde veya iyerinden uzaklatrlarak zararsz hale
getirilecek veya yok edilecektir.
M ADDE 140 - Parlayc, patlayc, yanc ve benzeri atklar, ak havada yaklarak yok edilirken gerekli tedbirler alnacak ve yakma ii, bina veya
malzemeden en az 15 metre uzakta yaplacak ve kolay parlayc atklar, usulne uygun ve ayr olarak yok edilecektir.
M ADDE 141 - yerlerindeki kl, cruf ve kurum ynlar, ukurlara veya binalardan en az 15 metre uzaklkta bir yere konulacaktr. Bu ukurlar ve
yerler tamamen dolmadan, bunlar iyerinden uzaklatrlacaktr.
KNC BLM
YERLERNDEK M AKNALARDA VE TEZGAHLARDA ALINACAK
GVENLK TEDBRLER
M ADDE 142 - Tahrik makinalarnn btn hareketli ksmlar ile transmisyon tertibat ve btn tezgah ve makinalarn tehlikeli olan ksmlar, uygun
ekilde korunmu olacaktr.
M ADDE 143 - Transmisyon tertibat ile tezgah ve makinalara ait koruyucularn, emniyet tehizat ve tertibatnn karlmas veya ie yaramaz hale
getirilmesi yasaktr. bu koruyucular, ancak kontrol, ayar, bakm ve onarm srasnda kaldrlacak ve iin bitiminde derhal yerine taklacaktr.
M ADDE 144 - Bir tezgah veya makinada, arza veya bunlarn koruyucusunda bir kusur ve yetersizlik grld hallerde, makina ve tezgah derhal
durdurulacak ve ilgililere haber verilecek ve arzas olduu veya kusurlu koruyucusu bulunduu tespit edilen tezgah veya makinada, herhangi bir
kimsenin almasn nleyecek tedbirler alnacak ve durum, bunlarn zerine bir levha aslarak belirtilecektir.
M ADDE 145 - Tahrik makinalarnn volanlar, gerektiinde krank milli ve piston kollar uygun ekilde korunmu olacak ve bu makinalara elle ilk
hareket verilmesi gereken hallerde, gvenlik tedbirleri alnacaktr. Bir tehlike annda tahrik makinalarnn uzaktan durdurulmas salanacaktr.
M ADDE 146 - Ar hz artlar nedeniyle tehlikeli olabilen tahrik makinalarnda, otomatik hz snrlayclar ( reglatr) ile bunlarn bozulmas
halinde otomatik olarak makinay durduracak tertibat bulunacaktr.
Toplu reglatrler, gerekli nitelik ve salamlkta koruyucu iine alnacaktr.
M ADDE 147 - M akina ve tezgah koruyucularnn hazrlanmas, imali ve kullanlmasnda aadaki tedbirler alnacaktr.
1) Koruyucular, almalarda her trl temas kesecek ekilde tehlikeli ksm rtm olacaktr.
2) Koruyucular, iinin ve makinann almasna, yalama, kontrol ve onarmna engel olmayacak, retimi zorlatrmayacak ekilde yaplacak ve
mmknse makinann sabit bir parasna balanacaktr.
Bunlarn hareketli olmalar, el ile kolayca veya otomatik olarak alr bir ekilde yaplacaktr.
3) Koruyucular, alan iilerin arpma ve dmelerine tanan malzemelerin darbelerine dayanacak salamlkta yaplm olacaktr.
31/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
4) Koruyucular, fazla bakma ihtiya gstermeyecek tarzda yangn ve pasa dayankl maddeden yaplm olacaktr.
5) Koruyucular, dkm, sa, boru veya profil demir, tel kafes, ahap, plastik veya yerine gre uygun salamlkta baka malzemeden yaplacak ve
kendileri bir tehlike yaratmayacaktr.
M ADDE 148 - Tahrik makinalarna bal mil, kasnak ve kay gibi transmisyon ksmlar, ayr ve kapal bir yerde bulunduu takdirde, transmisyon
tertibat tabandan 170 santimetre yksekte ve iyi aydnlatlm olacak, taban kuru, salam ve dzgn bulunacak ve bakm ustasnn getii yerlerde
gvenlik salanacak ve buralara yetkisiz kimseler girmeyecektir.
M ADDE 149 - allan yerden 260 santimetre ykseklik iinde bulunan transmisyon milleri, mil ular, kavramlar, mile bal dnen ksmlar, dili
arklar, kay ve kasnaklar, zincir ve dililer, uygun nitelik ve salamlkta bir koruyucu iine alnacaktr.
M ADDE 150 - allan yerden 260 santimetreden daha ykseklikte olan ve altnda geit bulunan veya ii alan yerlerdeki transmisyon
tertibatnda; kay genilii 150 zincir genilii 20 milimetreden fazla, kasnak veya dili aralar 3 metreden ak olanlarn alt taraf boydan boya ve
uygun ekilde ve genilikte kapatlacaktr.
M ADDE 151 - allan yerden 260 santimetreden daha yksekte olan ve elle yalanan yataklar mil zerinde bulunan kasnaklarn, ap 15
santimetreden fazla ve kasnan yataa olan mesafesi 90 santimetreden az ise, kasnan yatak taraf korunmu olacaktr.
M ADDE 152 - atlam veya kenarndan para kopmu olan kasnaklar hi bir ekilde kullanlmayacak ve mil zerinde olanlar da kartlacaktr.
Paral ahap kasnaklar, devaml nemli yerlerde kullanlmayacaktr.
Ar korozyon bulunan ortamda alan kasnaklar, korozyona dayankl malzemeden yaplacaktr.
M ADDE 153 - Transmisyon kaylarnn gergi tertibat, salam yaplm ve kay kopmasnda bir kazay nleyecek ekilde tespit edilmi olacaktr.
M ADDE 154 - Transmisyon kaylar eksiz olacak, ekli olduu hallerde ek yerleri salam bir ekilde diki, perin ve zel raptiyelerle tespit edilmi
bulunacaktr.
Bu kaylar, hareket durmadan dorudan doruya el ile aktarlmayacak ve taklp karlmayacak ve bunlarn reinelenmesi, kayn kasnaktan
ayrld yerden olacak ve dorudan doruya el ile yaplmayacaktr.
M ADDE 155 - Transmisyon yataklar, paralel bir eksen zerinde bulunacak, bakml olacak ve hareket esnasnda yalanmayacaktr.
Yataklarn kolay eriilmeyen, tehlikeli yerlerine yadanlk ve gresr konulmayacak veya bunlarn azlar tehlikesiz ve kolay eriilen bir yere kadar
uzatlacaktr.
Hareket halinde yalama yaplmas teknik zorunluluu bulunan hallerde, uzun azl zel el yadanlklar kullanlacaktr.
M ADDE 156 - Bir motor veya tahrik makinasndan dorudan doruya hareket almayan tezgah ve makinalarda, avara kasna ile veya baka bir
usulle ayr ayr durdurup altrma salanacak bir kumanda tertibat bulunacaktr. Bu tertibat, iinin kolayca eriebilecei bir yerde ve kendiliinden
harekete gemeyecek ekilde yaplm olacaktr.
M ADDE 157 - M akina ve tezgahlarn elektrik alterleri aadaki zellik ve nitelikte olacaktr:
1) alter ve kumanda dmeleri, kendiliinden veya herhangi bir arpma ile makinay hareket ettirmeyecek ekil ve zellikte yaplm olacak ve
iinin kolayca kullanabilecei yerde bulunacaktr.
2) Bir iinin bir makina veya tezgahn eitli ksmlarnda almas gerektii hallerde, bu tezgahn birden fazla durdurma ve bir tane altrma
dmesi bulunacaktr.
Bir tezgahn eitli ksmlarnda birden fazla ii alt hallerde, her ii iin bir altrma ve bir de durdurma dmesi bulunacak, ancak btn
alma dmelerine baslmadan makina almayacak, buna karlk, durdurma dmelerinin birine basmak suretiyle makina duracaktr.
3) Bir makina ve tezgah zerinde birden fazla elektrik motoru bulunduu hallerde, tezgahn btn faaliyetini durduracak bir ana alteri veya bir veya
daha fazla durdurma dmesi bulunacaktr.
32/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
4) altrma dmeleri yeil, durdurma dmeleri krmz renkte olacaktr.

5) Bir atelyede bulunan makine ve tezgahlarn ayr ayr durdurma tertibatndan baka, atelyedeki veya ksmdaki makine ve tezgahlar tamamen
durduracak bir ana alteri veya baka bir tertibat bulunacaktr.
6) Bir atelye veya ksmda bulunan makine ve tezgahlar, bir yerden altrld ve kumanda edildii ve bunlarn hareketlerinin kumanda yerinden
grlemedii hallerde, uygun haber verme sistemi kurulacak, almaya balamadan nce sesle ve kla haber verilecektir.
M ADDE 158 - Her makina ve tezgahta, tala kaldran, ekillendiren, ezen, delen, kesen veya baka ekilde ilem yapan ksm ile i alp verirken
tehlikeli olan yerler gibi operasyon noktas denilen blgeler, herhangi bir kazann meydana gelmesini nleyecek ekilde korunacak ve bunun iin
gerekli btn tedbirler alnacaktr.
M ADDE 159 - Ayak pedal ile alan makina ve tezgahlarn pedallar zerinde bir koruyucu bulunacaktr.
M ADDE 160 - M akina ve tezgahlarda bulunan kapak, srg ve rtlerin beklenmeyen hareketleri sonucunda, arlklar ile arpma ve ezme gibi
tehlikeler meydana getirmemeleri iin gerekli gvenlik tedbirleri alnm olacaktr.
M ADDE 161 - Dkm, demir ve kaynak ilerinin yapld yerlerde alma esnasnda kan duman, gaz, koku, is, toz ve buharlar, mevzii
aspirasyon tertibat ile dar atlacak ve erimi amaden veya tavlanm malzeme ile allan yerler, ar derecede nemli olmayacaktr.
M ADDE 162 - Kapasitesi 900 kilogram veya daha fazla olan potalarla yaplacak dkm ilerinde, dili tertibat kullanlacaktr. Elle tanabilen
potalarn, dkm esnasnda devrilip dmesine engel olmak iin, tama halkas zerinde bir kilitleme tertibat bulunacaktr.
M ADDE 163 - yerlerindeki ahmerdanlarla almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr.
1) Ayak pedalnn zerinde koruyucu olaca gibi, pedal kollara da uygun ekilde kapatlm olacaktr.
2) alma srasnda para frlamalarna kar ahmerdann etrafna seyyar paravanalar konacak ve tabladan dar taacak kalplar kullanlmayacak ve
kalplarn keleri sivri, kenarlar keskin olmayacaktr.
3) Onarm ve kalp balama srasnda piston ile pleyt arasna, ani harekete engel olacak salam takozlar konacak ve pleyt temi tutulacaktr.
4) Buhar ve hava basnc ile alan ahmerdanlarda, daimi alr durumda emniyet spab, stop valflar, basn drme vanalar veya otomatik
reglatrler bulunacaktr.
5) Buharl ahmerdanlarda boaltma ( blf) musluu bulunacak ve buhar borular, iyi izole edilmi olacaktr.
6) ahmerdanlarda alma srasnda, parann bir elle tutulduu ve dier elin bota kald hallerde, ayak pedal yerine el kumandas yaplacak ve her
iki elin bota kald hallerde, ift el kumandas uygulanacaktr.
M ADDE 164 - Otojen kaynak aparatlar ile yaplan almalarda aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Kaynak yaplan yerlerde, kullanlmakta olan gaz tplerinden baka gaz tpleri bulundurulmayacaktr.
2) Gaz tpleri, alma annda dik duracak ve devrilmemeleri iin gerekli tedbirler alnacak ve tehlike annda kolayca sklecek ekilde balanm
olacaktr.
3) Gaz tplerinin tanmas iin tekerlekli zel aralar kullanlacak ve bu tpler kullanlmadklar zaman, valflar kapanacak ve bu valflar koruyan
balklar taklacaktr.
4) Oksijen tpleri, yal elle tutulmayacak, tplerin valflar, manometre ve dier tehizat yalanmayacaktr.
5) Atelyede bulunan gaz ve oksijen borular ile alumoya gelen hortumlar, ayr ayr ve dier tesislerden de kolaylkla ayrlacak renkte olacaktr.
6) alumolar, alr durumda gaz tp zerine veya baka bir tehizata aslmayacak ve gazlar tamamen kesilmedike alumo braklmayacaktr.
M ADDE 165 - Demir testere tezgahlarnda soutucu sv kullanld hallerde, bu svlarn sramasn ve dar tamasn nleyecek siper yaplacak
veya gerekli tedbirler alnacaktr.
33/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
erit ve daire demir testere tezgahlarnda testerelerin koruyucular, ahap testere tezgahlarnda belirtilen usullere gre yaplacaktr.
M ADDE 166 - Scak paralarn kesildii demir testere tezgahlarnda srayan kvlcm ve paralara kar en az (3) milimetre kalnlnda sa
koruyucular yaplacak ve tezgahn uzaktan kumanda tertibat bulunacaktr.
M ADDE 167 - Kollu demir testere tezgahlarnda tehlikeli hareketli ksmlar, uygun bir ekilde korunmu olacak ve kesilecek para, salam olarak
balanacaktr.
1) alter ve kumanda dmeleri, kendiliinden veya herhangi bir arpma ile makinay hareket ettirmeyecek ekil ve zellikte yaplm olacak ve
iinin kolayca kullanabilecei yerde bulunacaktr.
2) Bir iinin bir makina veya tezgahn eitli ksmlarnda almas gerektii hallerde, bu tezgahn birden fazla durdurma ve bir tane altrma
dmesi bulunacaktr.
Bir tezgahn eitli ksmlarnda birden fazla ii alt hallerde, her ii iin bir altrma ve bir de durdurma dmesi bulunacak, ancak btn
alma dmelerine baslmadan makina almayacak, buna karlk, durdurma dmelerinin birine basmak suretiyle makina duracaktr.
3) Bir makina ve tezgah zerinde birden fazla elektrik motoru bulunduu hallerde, tezgahn btn faaliyetini durduracak bir ana alteri veya bir veya
daha fazla durdurma dmesi bulunacaktr.
4) altrma dmeleri yeil, durdurma dmeleri krmz renkte olacaktr.
5) Bir atelyede bulunan makine ve tezgahlarn ayr ayr durdurma tertibatndan baka, atelyedeki veya ksmdaki makine ve tezgahlar tamamen
durduracak bir ana alteri veya baka bir tertibat bulunacaktr.
6) Bir atelye veya ksmda bulunan makine ve tezgahlar, bir yerden altrld ve kumanda edildii ve bunlarn hareketlerinin kumanda yerinden
grlemedii hallerde, uygun haber verme sistemi kurulacak, almaya balamadan nce sesle ve kla haber verilecektir.
M ADDE 158 - Her makina ve tezgahta, tala kaldran, ekillendiren, ezen, delen, kesen veya baka ekilde ilem yapan ksm ile i alp verirken
tehlikeli olan yerler gibi operasyon noktas denilen blgeler, herhangi bir kazann meydana gelmesini nleyecek ekilde korunacak ve bunun iin
gerekli btn tedbirler alnacaktr.
M ADDE 159 - Ayak pedal ile alan makina ve tezgahlarn pedallar zerinde bir koruyucu bulunacaktr.
M ADDE 160 - M akina ve tezgahlarda bulunan kapak, srg ve rtlerin beklenmeyen hareketleri sonucunda, arlklar ile arpma ve ezme gibi
tehlikeler meydana getirmemeleri iin gerekli gvenlik tedbirleri alnm olacaktr.
M ADDE 161 - Dkm, demir ve kaynak ilerinin yapld yerlerde alma esnasnda kan duman, gaz, koku, is, toz ve buharlar, mevzii
aspirasyon tertibat ile dar atlacak ve erimi maden veya tavlanm malzeme ile allan yerler, ar derecede nemli olmayacaktr.
M ADDE 162 - Kapasitesi 900 kilogram veya daha fazla potalarla yaplacak dkm ilerinde, dili tertibat kullanlacaktr. Elle tanabilen potalarn,
dkm esnasnda devrilip dmesine engel olmak iin, tama halkas zerinde bir kilitleme tertibat bulunacaktr.
M ADDE 163 - yerlerindeki ahmerdanlarla almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Ayak pedalnn zerinde koruyucu olaca gibi, pedal kollar da uygun ekilde kapatlm olacaktr.
2) alma srasnda para frlamalarna kar ahmerdann etrafna seyyar paravanalar konacak ve tabladan dar taacak kalplar kullanlmayacak ve
kalplarn keleri sivri, kenarlar keskin olmayacaktr.
3) Onarm ve kalp balama srasnda piston ile pleyt arasna, ani harekete engel olacak salam takozlar konacak ve pleyt temiz tutulacaktr.
4) Buhar veya hava basnc ile alan ahmerdanlarda, daimi alr durumda emniyet spab, stop valflar, basn drme vanalar veya otomatik
reglatrler bulunacaktr.
5) Buharl ahmerdanlarda boaltma (blf) musluu bulunacak ve buhar borular, iyi izole edilmi olacaktr.
34/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
6) ahmerdanlarda alma srasnda, parann bir elle tutulduu ve dier elin bota kald hallerde, ayak pedal yerine el kumandas yaplacak ve her
iki elin bota kald hallerde, ift el kumandas uygulanacaktr.
M ADDE 164 - Otojen kaynak aparatlar ile yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Kaynak yaplan yerlerde, kullanlmakta olan gaz tplerinden baka gaz tpleri bulundurulmayacaktr.
2) Gaz tpleri, alma annda dik duracak ve devrilmemeleri iin gerekli tedbirler alnacak ve tehlike anand kolayca sklecek ekilde balanm
olacaktr.
3) Gaz tplerinin tanmas iin tekerlekli zel aralar kullanlacak ve bu tpler kullanlmadklar zaman, valflar kapanacak ve bu valflar koruyan
balklar taklacaktr.
4) Oksijen tpleri, yal elle tutulmayacak, tplerin valflar, manometre ve dier tehizat yalanmayacaktr.
5) Atelyede bulunan gaz ve oksijen borular ile alumoya gelen hortumlar ayr ayr ve dier tesislerden de kolaylkla renkte olacaktr.
6) alumolar, alr durumda gaz tp zerine veya baka bir tehizata aslmayacak ve gazlar tamamen kesilmedike alumo braklmayacaktr.
M ADDE 165 - Demir testere tezgahlarnda soutucu sv kullanld hallerde, bu svlarn sramasn ve dar tamasn nleyecek siper yaplacak
veya gerekli tedbirler alnacaktr.
erit ve daire demir testere tezgahlarnda testerelerin koruyucular, ahap testere tezgahlarnda belirtilen usullere gre yaplacaktr.
M ADDE 166 - Scak paralarn kesildii demir testere tezgahlarnda srayan kvlcm ve paralara kar en az (3) milimetre kalnlnda sa
koruyucular yaplacak ve tezgahn uzaktan kumanda tertibat bulunacaktr.
M ADDE 167 - Kollu demir testere tezgahlarnda tehlikeli hareketli ksmlar uygun bir ekilde korunmu olacak ve kesilecek para, salam olarak
balanacaktr.
M ADDE 168 - malat ve takm tezgahlarnda tala kaldran takmlar, balamalar ve ilenen paralar, tezgah alrken sklp taklmayacak, ayar
yaplmayacak ve gevetilmeyecektir.
M ADDE 169 - M atkap ve freze tezgahlar ile yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Her eit matkap ve freze tezgahlarnda ilenen para, takmla beraber dnmemesi iin uygun ekilde balanacak veya mengene ile tespit edilmi
olacaktr.
2) Dner tablalara balanan parann kntl ksmlar, uygun ekilde koruyucu iine alnacaktr.
3) Para ilenirken kisimi takm aznda bulunan talalar temizlenmeyecek ve soutucu svnn sramasna kar, siperler yaplacaktr.
4) kan talalar elle sprlmeyecek ve bu i iin uygun fralar kullanlacaktr.
M ADDE 170 - Torna ve benzeri tezgahlar ile yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr.
1) Otomatik torna tezgahlar ile otomatik tezgahlarn operasyon noktalar, uygun ekil ve nitelikte koruyucu iine alnacaktr.
2) ilerin kay veya aynay tutarak elle fren yapmalar nlenecektir.
3) Geit ve ara yollara bakan tezgahlarda tala frlamalarna kar gerekli tedbirler alnacaktr.
4) Rovelver ve otomat tezgahlarnda ubuk halende olan malzemeler, uygun koruyucu iine alnacaktr.
5) Aa tornalarnda, zellikle uzun paralarn ilenmesinde, parann geveyerek frlamasna kar, gerekli koruyucu tedbir alnacak, kundura kalb,
ke ve tahta topuk gibi paralarn ilenmesinde, dner kalemlerin temas eden ksmlar hari dier ksmlar uygun koruyucu iine alnacaktr.
M ADDE 171 - Planya ve vargel tezgahlarnn etrafndaki boluklar, 60 santemetreden az olmayacak, bu akln salanamad veya hareketli
35/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
tablann zerine konan iin tabladan tat hallerde, tezgahn her iki ba uygun korkuluklarla korunacaktr.
M ADDE 172 - Talama ve polisaj tezgahlar ile yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr.
1) Zmpara talar, gerekli salamlkta yaplm olacak ve tatan frlayabilecek paralara kar, uygun koruyucu iine alnacaktr.
2) Tezgaha balanacak zmpara talar, iin ve tezgahn zelliine uygun olacak, tan devir adedi, tezgahnkinden fazla olmayacaktr.
3) Talama ve polisaj tezgahlarndaki dnen ksmlarn yataklanmas, yalanmas ayarlanmas ve bakm, teknik gereklere uygun olacaktr.
4) alan iilerin ba ve gzlerini, srayan paralardan ve kvlcmlardan korumak iin gerekli tedbirler alnacaktr.
5) alma srasnda meydana gelecek tozlar, kt yerde toplayacak bir aspirasoyn tertibat yaplacaktr.
M ADDE 173 - Zmpara talar koruyucularnda, aadaki zellikler bulunacaktr:
1) Zmpara ta koruyucusu, toz emecek zellikte ve gerekli salamlkta yaplm olacaktr.
2) Zmpara ta koruyucusu, milin ucunu, skma somununu ve flanjlarn iine alacak teknik gereklere gre zmpara tann evresini ve yanlarn
kapatacak nitelikte yaplm ve tezgahn gvdesine salam bir ekilde balanm olacaktr.
3) ap 150 milimetreden byk olan zmpara talarnn koruyucular , elik sa veya dkmden yaplacaktr. Daha kk aptaki talarn
koruyucular, yeteri kadar salam olmak artiyle dier metal veya alamlardan yaplabilir. Et kalnl 10 mililitreden az, elik dkm veya sa
kalnl 5 milimetreden az olan koruyucular, ap 40 santimetre ve genilii 10 santimetreden daha byk olan talarda kullanlamazlar. ap 30
santimetreden byk ve kalnl 12 milimetreye kadar olan ve evre hz 70 metre/saniyenin stnde bulunan kesici talarn koruyucusu 3 ila 6
milimetre kalnlnda elik satan yaplm olacaktr.
4) Yeni taklan bir zmpara ta ile koruyucu arasnda, ap ynndeki boluk 40 milimetreden az olacak, yar boluklarn her biri 30 santimetre ta
apna kadar 20 milimetreden ve daha byk aplardaki talarda ise 25 milimetreden fazla olmayacaktr.
5) alma sonucu anan talarn, koruyucuya nazaran klmesi ile talama aznda artan boluu ayarlayabilmek iin, koruyucunun nnde ayarl
bir kapak bulunacak ve bu kapak, tala koruyucu nndeki akl 6 milimetreye indirecek ekilde ayarlanacaktr.
6) Koruyucunun talama az akl, genel olarak 90 dereceden fazla yaplmayacak ve koruyucunun st kenarnn yatayla as 65 dereceden fazla
olmayacaktr.
7) Yzey talama tezgahlarnda, talama az akl 125 dereceye karlabilecek durumda olacak ve takm bileme tezgahlarnda koruyucunun
talama akl 60 dereceden fazla olmayacaktr.
8) Seyyar zmpara ta aparatlar, koruyucusuz kullanlmayacak ve koruyucunun talama az 180 dereceden fazla olmayacaktr.
M ADDE 174 - Zmpara talarnn tezgaha balanmasnda aadaki tedbirler alnacaktr:
1) M adeni bir ksma yaptrlmam veya herhangi bir ekilde mile balanmam zmpara talar, tan apna ve ekline uygun bir flanjla tezgaha
taklacaktr.
2) Zmpara talar, yerlerine taklmadan nce kontrol edilecek, atlak ve hasarl olanlar kullanlmayacaktr.
3) Zmpara talar, tezgaha taklrken flanjla ta arasna, ap flanj apndan kk olmayan kat, kauuk ve deri gibi yumuak malzemeden yaplm
uygun pullar konulacaktr.
4) Zmpara tann takld miller, teknie uygun yaplm ve yataklanm olacak, salgsz dnecek ve sktrma somunlar, dnme ynnde
gevemeyecek, tarzda vidalanm olacaktr.
5) Zmpara talar, imalatnn belirttii karakteristiklere uymayan tezgahlarda kullanlmayacaktr.
6) Zmpara talar, imalatnn belirttii hzn zerinde kullanlmayacak ve tan karakteristiini gsteren ve tan zerine yaptrlm olan etiket hi
bir surette koparlmayacaktr.
36/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
Dz sathli zmpara talarnn yan yzeyleri kullanlmayacaktr.

7) Suni zmpara talarnn kullanld yerlerde tabii zmpara talar kullanlmayacaktr.
8) Tabii zmpara ta kullanld hallerde, tan evresel hz 15 metre 1 saniyeyi gemeyecek ve ta, uygun koruyucu iine alnacaktr.
M ADDE 175 - Elle yaplan talama ilerinde, talanacak para bir mesnet veya tabla zerinde tutulacaktr. M esnet veya tabla, salam ve tan
ekline uyacak tarzda yaplm olacak, tala aralarndaki aklk 3 milimetreyi gemeyecek ekilde ayarlanabilecektir. Ta dnerken mesnet veya
tabla , hi bir nedenle ayar edilmeyecektir.
M ADDE 176 - Souk yerlerde bulunan ta tezgahlarnda, ilk almada veya yeni ta takldnda, ta zorlanmayacak ve taa yava yava
yklenilecektir.
M ADDE 177 - Konkasrler, deirmenler ve tclerle yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr.
1) Kuru ve yanc maddelerin tld makinalarda, tme ile ilgili ksmlar, bronz veya pirin gibi arpma ile kvlcm karmayacak malzemeden
yaplacaktr.
tlecek malzeme, nce mknats ile tel, ivi gibi demir paralardan tamamen ayklanm olacaktr.
2) Konkasrler, ta frlamasna kar korunmu olacak ve ak azl dner konkasrler zerinde alan iiler, emniyet kemeri takacaklardr.
3) Dner konkasrlerde para skmas halinde, makina durdurulacak, uzun ve uygun ubuklarla skma giderilecektir.
4) M ekanik besleme tertibat bulunmayan tclerde uygun koruyucu tedbirler alnacaktr.
5) Elle beslenen helezon dili tclere, dar boazl bir beslenme hunisi konacak ve bu huninin boaz ap 5 santimetreden fazla ve boazn,
diliye olan aral da 15 santimetreden az olmayacak ve tehlikeli blgeye elin girmesi nlenecektir.
6) M aden hurdas krclarnn (deirmen) bulunduu yerlerin etraf, salam ve yeteri ykseklikte bir duvar veya paravana ile evrilecek ve buraya
ilgililerden baka kimse sokulmayacaktr.
7) Silindirli krclar, deirmenler ve merdaneli tclerde, besleme azlarna huni veya oluk gibi tertibat yaplacak ve tehlikeli blgeye elin girmesi
nlenecektir.
M ADDE 178 - Kartrma makina, tezgah ve aparatlar ile yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Dner dolapl parlatma, apak alma makinalar ile deri ve boya imalatnda kullanlan dner kartrclarda, dnme, eksantrik veya sarka
hareketlerine kar gerekli koruyucular yaplacaktr.
Dner dolaplar, kapaklar ak iken altrlmayacak ve bunlarn doldurma ve boaltma srasnda ters dnmelerini nlemek zere kilitleme tertibat
bulunacaktr.
2) Ak azl kartrclarn azlar, yerden 1 metreden az yksekte olduu hallerde, yeterli nitelikte bir korkuluk iine alnacaktr.
3) Kartrma tezgahlarnda kartrc ksmlar kolayca sklemedii hallerde, doldurma ve boaltma srasnda kartrc pervanelerin, harekete
gemesini nleyecek otomatik tertibat bulunacaktr.
4) Kapakl kartrclarda kapak ald zaman, makinay durduracak bir tertibat bulunacaktr.
5) Gda sanayiinde kullanlan yourucu, arpc gibi her trl kartrclar, kapal olacak ve bu kartrclarn, hareket durmadka kapa
almayacak veya kapa ald zaman, hareketi durduracak bir tertibat bulunacaktr.
6) Kazan eilmek suretiyle boaltlan kartrclarda, hareket durmadan kazan eilmeyecek ve eik vaziyette iken, almasn nleyecek tertibat
bulunacaktr.
7) Yufka ve biskvi imalatnda kullanlan merdaneli hamur yourucular ile eker ezme makinalarnda ve benzerlerinde, merdanelerin zerini rten
37/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
kapaklar bulunacaktr.
M ADDE 179 - Doldurma, ambalaj ve kutulama tezgahlar ile yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr.
1) Doldurma tezgahna gelen ve giden ie, kavanoz gibi cam malzemenin tard konveyrlere uygun ykseklikte kenar korkuluklar yaplacaktr.
2) Basnl ie doldurma tezgahlarnn doldurma, mantar veya kapak takma yeri, alma tabanndan itibaren ieyi 10 santimetre aacak ekilde
uygun koruyucularla korunacaktr.
3) ie doldurma tezgahlarnda, alma srasnda krlan cam ve kavanozlarn alnmas iin, uygun maa , fra ve benzeri malzeme kullanlacak ve
cam krntlar, uygun kaplara konacaktr.
4) Otomatik veya yar otomatik teneke doldurma ve kapama tezgahlar, tamamen korunmu olacak, yalnz kutularn girmesi ve kmas iin kutu
byklne uygun delikleri, lehim veya yapmada kan duman ve kokular dar atacak uygun bir aspirasyon tertibat bulunacaktr.
5) Teneke kapama tezgahlarnda, benzol ve benzeri zehirli maddeler kullanlmayacaktr.
6) uval doldurma tezgahlarnda, doldurma borusunun n, tercihan saydam ve menteeli kapaklarla rtl olacaktr.
7) Paketleme tezgahlarnda paket kadn kesen baklar, uygun ekilde korunacaktr.
8) Otomatik veya yar otomatik doldurma, kutulama ve ambalaj tezgahlarndaki aksaklk ve tkanklklar, makina durdurulmadan giderilmeyecektir.
M ADDE 180 - Preslerle yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr.
1) M otorlu alan preslerde kalp balamadan nce, motor durdurulacak, uzaktan hareketi salanan hidrolik ve pnmatik preslerde ise, kalp
balanmadan nce, basn balants kesilecek ve pres bal ile tabla arasna yeteri salamlkta takozlar konacaktr.
2) e uygun olarak alt ve st kalbn alma akl ayarlanacak, ak kalpla allan preslerde, mekanik koruyucular yaplacaktr.
3) El ve parmak koruyucular , kalp hareketli tehlikeden nce arpma veya itme suretiyle gerekli uyarmay yapacak ekilde veya belirli bir seviyeye
inmeden nce pres balnn hareketine engel olacak ekilde yaplm olacaktr.
4) Otomatik besleme tertibat olmayan veya iin gerei olarak koruyucu yaplamayan preslerde, ift el kumanda tertibat bulunacak ve bunlardan bir
tanesi tek bana presi harekete geiremeyecek ekilde yaplm olacaktr.
5) El ve kollar korumak imkan bulunamayan hallerde, uygun kiisel koruyucular yaplacak ve iilere kska veya maa gibi aletler verilecek,
mekanik veya pnmatik i karma veya frlatma tertibat yaplacaktr.
6) Byk paralarn ilendii ar presler ile enjeksiyon ve pskrtme preslerinde, fotosel tertibat bulunacak veya tamamen kapanmadka harekete
engel olan srgl , kontakl veya mekanik engelli kapaklar yaplacaktr.
7) alma annda para frlamasna kar, preslerde uygun siperler yaplacaktr.
8) Pedalla alan preslerde, pedal zerine, uygun bir koruyucu konacaktr.
9) Hidrolik veya hava basnc ile alan preslerde basn borusunun grnr bir yerine bir manometre ve emniyet supab konacaktr.
10) Hidrolik presler dnda dier preslerin pres balnn hareketini istenilen yerde tutacak fren tertibat bulunacak ve her presin kolay eriilebilir
bir yerinde ayr kumanda tertibat olacaktr.
11) Pres kalplarnn kenarlar ve keleri keskin braklmayacaktr.
M ADDE 181 - M erdane, silindir ve hadde tezgahlar ile yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr.
1) Sa kvrma ve ekillendirme, tekstilde emprime bask ve skma, madeni olmayan maddeleri ezme, deri zerine bask, kabartma ve matbaa bask
ileri ile bunlara benzer ilerde kullanlan makina ve tezgahlarda; silindir ve merdanelerin iverme azna sabit veya ayarlanabilir uygun bir koruyucu
konacak veya bunlarda ift el kumanda tertibat bulunacak ve bunlardan bir tanesi tek bana makinay harekete geiremeyecek ekilde yaplm
38/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
olacaktr.
2) M etal ubuk, profil ve lama eken hadde tezgahlar nne, kan malzemenin kvrm ve hareketlerine kar, oluklar, babalar veya kapal kanallar
yaplacaktr. M alzeme ekilen alann etrafnda, alanlardan bakasnn girmesini nlemek iin parmaklk veya korkuluk yaplacaktr.
3) M erdaneli amar skma makinalarnda besleme tablas veya bant yaplacak, ilk besleyici merdanenin nne, boydan boya geen bir ubuk veya
koruyucu konacak ve bu ubuk veya koruyucuya el dokununca makina duracak veya merdanelerin aras alacaktr.
4) M erdaneli amar kolalama tezgahlarnda iverme az, uygun bir kapakla rtlecek veya besleme tarafna boydan boya geen bir ubuk konacak,
buna el dokununca makina duracaktr.
5) t makinalarnn yanmaya ve skmaya kar, uygun koruyucular ve bask merdanelerini rten kapaklarn alma annda almasn nleyecek
kilitleme tertibat olacak ve ilk merdanenin nne, boydan boya bir ubuk konarak, dokunulduunda tezgah durduracak bir tertibat bulunacaktr.
6) Plastik, kauuk ve benzeri ile bunlarn karmlarnn hazrlanmasnda kullanlan silindirli tezgahlarda, ilk merdanenin st ykseklii, alma
tabanndan en az 115 santimetre olacak veya silindirleri bu ykseklikte olmayan tezgahlara, uygun ubuk koruyucular konacaktr. Bu koruyucu
ubuk veya halatlar, silindiri boydan boya katedecek ve dokunulduu tezgah duracak veya ters yne dnecek ve iinin boyuna gre
ayarlanabilecektir. Bu tertibat sk sk kontrol edilerek ayarlanacak ve her zaman iyi iler durumda tutulacaktr.
7) Kat imal tezgahlarnda, uha kapl merdane ile kurulucu merdane arasndan beslemenin el ile yapld hallerde, bu iki merdane arasndaki mesafe
11 santimetreden az olmayacak ve kat kalenderlerinde, hamurun ilk silindirlere verilii tama bantlar ile olacaktr.
8) Her merdane iftinin arasnda kaplmay nlemek zere, sa, boru veya lama ve benzeri koruyucular yaplacaktr. Satan olan koruyucular,
merdane iftinin ie dnen yzeyini boydan boya kavisli olarak rtecek ve bir yay ile veya kendi arl ile dierinin kapma blgesinin yaknna
gelecek ekilde yaplacaktr. Boru ve ubuk koruyucular ise, merdane boyunca ve dner ekilde yaplm olacaktr. Kat kalenderleri ile silindirlere
yapan kymk gibi yabanc maddeler, zel aletlerle temizlenecek ve ortaya kacak skmalar, makinalar durdurulmadan giderilmeyecektir.
9) Deri ak makinalarnda ve silindirlerinde, tezgahn nnde, dokunulduunda makinay durduracak bir tertibat bulunacak, deri yarma
tezgahlarnda, tel kafesli rt bulunacak ve bu rt, makina durmadan almayacaktr.
10) Silindirli bask tezgahlarnda elle besleme yapld hallerde, iinin oturmas salanacaktr.
11) Yaldz bask tezgahlarnda havagaz ile yaplan stmada, karma kutularnn yan taraflarnda el boluklar bulunacak, tezgah durduu zaman,
pilot bekten baka, dier bekler snecek ve tezgahn tekrar almas halinde pilot alev, dier bekleri otomatik olarak yakacaktr.
12) Rotatif bask makinalarnda inkograf silindirinin ak yz, menteeli metal bir koruyucu ile rtlecek, krlma halinde , inko paralarnn etrafa
salmas nlenecektir.
13) M rekkep mekanizmasnda, hareketli ksmlara dokunmay nleyecek ve mrekkep sisinin yaylmasna engel olacak, kolay ayar edilebilecek ve
deitirilebilecek ekilde yaplm uygun koruyucular bulunacaktr.
14) Rotatif bask makinalar ayr bir motorla altrlacak ve uygun yerlere konan dmelerle kontrol edilecektir. Dmelerin bir tabloda topland
hallerde, tablo tamamen kapal olacak ve makina harekete geirilirken kl veya sesli uyarmay yapacak bir tesisat bulunacaktr.
15) M akina ve tezgah altndaki yalama, onarm ve ayar ukurlarnn derinlii en 120 santimetre olacak, rotatif bask makinalarnda, merkezi yalama
sistemi bulunacak, bu sistemin bulunmad makinalardaki yalama azlar, kolay eriilebilir yerlere konmu olacaktr.
16) Rotatif bask makinalarnn makas disklerine koruyucu yaplacak ve bunlarda toz emme tertibat bulunacaktr.
M ADDE 182 - Aa ileme tezgahlar ile yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr.
1) Aa ileme tezgahlarnn motoru durduunda, hareketi de durduracak bir fren tertibat bulunacaktr. Frensiz tezgahlarda kesici takmn
deitirilmesi srasnda hareketi engelleyecek bir kilit tertibat bulunacaktr.
2) Srekli alan, toz ve tala karan tezgahlara, uygun aspirasyon tesisat konacaktr.
3) Yatay bak merdaneli planya ( kalnlk ) tezgahlarnda ban takld kanal 13 milimetreden, tamla ile bak merdanesi (frezesi) arasndaki
boluk 3 milimetreden fazla olmayacaktr.
39/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
4) Bak merdanesinin zerine, enine ve yksekliine yaralanabilen zel koruyucular konacak ve baklar tabla altnda tehlikeli olduu hallerde de ,
bak merdanesi uygun ekilde korunacaktr.
5) Planya tezgahlarnda paralarn son ksmlar ilenirken uzun sapl iticiler kullanlacaktr.
Otomatik iticileri bulunan planya tezgahlarnda, geri tepme emniyet mandallar bulunacak ve bunlar da uygun koruyucu iine alnacaktr.
6) Kanal oyma ve lamba ama tezgahlarnn kalem veya freze baklar balanan balklar, tezgaha salam bir ekilde tespit edilmi uygun
koruyucularla rtlecektir. M adeni koruyucularn baklara yakn yzleri ahap kapl olacaktr.
7) Besleme merdaneleri, metal lamalar veya ubuklarla korunacak ve ift tarafl lamba ama ve oyma tezgahlarnn besleme zincirleri ile kasnaklar,
tamamen rtlm olacak, sadece ilenecek tahtay kavrayan yzleri ak kalacaktr.
8) Tomruk testereleri ( katraklar) , biilen tomruklarn skmamas iin, yeteri gte makina veya motorla tahrik edilecek, kesme hz ve testere az,
yaplan ie uygun olacaktr.
9) Bime esnasnda kan tala ve tozun yerde birikmesi ve iyerine dalmas nlenecek ve uygun aspirasyon tesisi kurulacaktr.
10) Biilen esnasnda kan tala ve tozun yerde birikmesi ve iyerine dalmas nlenecek ve uygun aspirasyon tesisi kurulacaktr.
10) Biilen tahtalar, kalaslar bime yerinden uzaklatrlacak ve dzgn bir ekilde istif edilecek ve bunlarn artklar, uygun ekilde toplanacak ve
iyerinden uzaklatrlacaktr.
11) Katraklarn kumanda ve fren tertibat, operatrn bulunduu platform iinde toplanacak ve bu platformun korkuluu 120 santimetre
ykseklikte ve salam bir ekilde yaplm olacaktr.
12) Tomruk arabalar, tad yke dayanacak salamlkta demir, elik veya sert aatan yaplacaktr. Sert aatan yaplan araba, zvanal geme
olarak ve tomruk kaymasn ve iilerin skmasn nleyecek ekilde yaplm olacaktr.
13) Tomruk arabasnn , duvar veya tomruk ynlarndan akl en az 80 santimetre olacak ve araba raylarnn her iki ucuna, yayl veya pnmatik
tamponlar konacaktr.
14) Tomruk arabasnn hareket alan, uygun boru veya korkuluk iine alnacak ve tomruk tama merdaneleri, 6 milimetreden ince olmayan satan ve
5 santimetreden ince olmayan sert aatan uygun nitelikte yaplm kapaklarla rtlecek ve yzeyleri przl ve kymkl olmayacaktr.
M ADDE 183 - erit testere tezgahlar ile yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr:
1) erit testerenin alt ve st kasnak arasnda kalan ksmlar uygun nitelik ve salamlkta menteeli kapaklarla rtlecek, alt ve st kasnaklar da,
yandan ve stten tamamen rtlecek ekilde koruyucu iine alnacak ve kesme yerinde, kapan alt ksm, kesilecek parann kalnlna gre
ayarlanabilir ekilde olacaktr.
2) erit testereler daima gergin tutulacak ekilde, kasnakla veya bir germe tertibat ile ayarlanabilecektir.
3) Herhangi bir skma halinde, erit testere durmu olsa dahi, tezgahn motoru durdurulmadan el srlmeyecek , keza testerede atlak grld
anda tezgah durdurulacak ve atlak testereler bir daha kullanlmayacaktr.
4) erit testere ve bk makinalar testerelerin balantlar en az ayda bir muayene ve kontrol edilecektir.
5) M ekanik gle alan hzarlarda, gidip gelme hareketlerinin u noktalar ile sabit yerler arasnda en az 120 santimetre aklk bulunacak ve u
noktalar, uygun korkuluklarla korunacaktr.
M ADDE 184 - Daire ( tepsi) testere tezgahlar ile yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr.
1) Daire testere tezgahlarnda, alma tablasnn yerden ykseklii 85-90 santemetre olacaktr.
2) Daire testerenin st ve etraf, mafsall ve kesilecek parann dokunmas ile alabilen bir koruyucu ile rtlecek ve testerenin tabla altndaki
ksm da korunacaktr.
40/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
3) Uzun paralarn kesildii tezgahlarda, skmay nlemek iin, ayrc bir bak veya kama bulunacak ve el ile i verilen tezgahlarda, ksa paralar
veya kesilmesi biten uzun paralar itmek iin kayar takozlar bulundurulacak ve bunlarn kullanlmas salanacaktr.
4) Daire testere tezgahlarnda kullanlan ayrc baklar, testere di geniliinden dar ve testere gvdesinden kaln olacak, tabla zerinden ykseklii
5 santimetreden az olmayacak, testere yksekliinden 2 milimetre aada bulunacak ve testereye (3) milimetre aklkta kavisli bir ekilde yaplm
olacaktr.
5) Daire testereler, bakml, ayarl ve keskin olacak, arza grlenlerle atlak olanlar derhal karlacak ve atlak ular, dehinecek dahi olsa, tekrar
kullanlmayacaktr.
6) Kalas bien byk testereli tezgahlarda, operatrn nne tel korkuluk ve daire testerenin stne, ayarl bir siper konacaktr.ift testereli
tezgahlarda, para skmasna engel olacak ekilde uygun ayrclar bulunacaktr.
7) Srekli odun kesen daire testere tezgahlarnda, testere zerine tabladan 15 sentimetre ykseklikte 3 milimetre kalnlkta sa veya 4 santimetre
kalnlkta tahtadan yaplm bir koruyucu bulunacaktr.
8) Sarka ( stten mafsall ) testere tezgahlarnda koruyucu etei, testerenin ekseninden aaya kadar uzatlacak, yanlar mentee kapakl olacak,
testere, geri ekilme durumunda ve kesmez vaziyette iken de alt ksm korunmu olacak ve testerenin nden tablay amas nlenecektir.
M ADDE 185 - M akas tezgahlar ve kesici, delici ve yarc bakl tezgahlar ile yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr:
1) M akas tezgahlarnday, kesilen parann dt, taraf, i sahasna bakmayacak ve frlayacak paralara kar , uygun koruyucu tedbirler
alnacaktr.
2) M adeni levha ve sa kesme makaslarnn azna, bak boyunca devam eden koruyucu bir lama konacak, kesme iinin grlmesi gereken hallerde,
lamada delikler alacak ve kesilen malzemenin kalnlna gre ayarlanabilecek durumda olacaktr.
3) ift tarafl allan tezgahlarda bak koruyucusu, her iki tarafta yaplacaktr.
4) M ukavva ve madeni levha gibi malzeme kesen ke kesme tezgahlarnda, koruycular keli yaplacaktr.
5) Kat ve benzeri malzemeyi kesmekte kullanlan ve otomatik olarak malzeme verilen giyotin makaslarda, ift el kumanda tertibat bulunacak,
tezgaha tek el ile alzeme verilmesi gereken hallerde, teki el, devaml kumanda tertibat ile megul olacaktr.
Ayak pedall giyotin makaslarda, ift el, malzeme verecek ekilde ban azndan uzakta tutulacak veya bak harekete getii srada, iinin elini
dar itecek bir tertibat veya el tehlikeli blgede iken, bak hareketini durduracak fotosel tertibat bulunacaktr.
6) Otomatik giyotinli makaslar dnda mekanik gle alan dier makaslarda, durmay salayacak frenlerden baka, ban hareketsiz annda ani
dmeyi nleyecek ayr bir emniyet freni veya tertibat uygulanacaktr.
7) Lastik dorama tezgahlarnda baklar, tel kafes veya delikleri 6 milimetreden geni olmayan sa koruycularlar rtlecektir.
8) Gda maddeleri, deri, kauuk, kuma ve benzeri madeni olmayan malzeme kesen adire bakl kesme tezgah ve makinalarndaki baklar, uygun bir
koruyucu iine alnacak ve kesilecek malzeme srlrken koruycunun kesme azna gelen ksm, dokunma eli kendiliinden alabilir veya elle
ayarlanabilir ekilde olacaktr. Elle ayarlanabilecek koruyucu ile arasndaki aklk 6 milimetreden fazla olmayacaktr.
M ADDE 186 - Tel ekme, bkme, rme, diki ve zmba tezgah ve makinalr ile yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Tel akma tazgahlarnda, otomatik olarak durdurmay salayacak bir tertibat bulunacak veya tezgah nne, dokunma ile tezgah derhal durduracak
yatay bir ubak konacaktr.
2) Su ile alan tel ekme tezgahlarnda svnn skamasna engel olacak sierler bulunacak ve besleme bobininden gelen tele taklmalara kar gerekli
koruyucular yaplacaktr.
3) Tel halat bkme ve rme tezgahlar ve alma alanlar, korkuluk iine alnacak ve kumanda tertibat, bu korkuluun dnda bulunacaktr.
4) M ekanik gle alan ve otomatik olmayan tek veya ok bal tel diki ve zmba makinalarnda, iinin eli tehlikeli blgede iken, makinay
41/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
durduracak bir emniyet tertibat bulunacak veya iinin elini koruyan bir siperlik yaplacaktr.
M ADDE 187 - Balya krma ( ama) , halla, tarak, kart ve kasarlama tezgahlar ile yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr.
1) Balya krma, halla ve tarak tezgahlarnn silindirlerinde, vurucularnda ve dier alan ksmlarnda, tozun dar kmasn nleyecek kapaklar
bulunacak ve gerektiinde tozun kt yerden alnmas iin, bir emme tertibat yaplacaktr.
Silindir ve vurucular alrken, rt ve kapaklarn almasn ve rt ve kapakla ak iken bunlarn almasn nleyecek tertibat yaplm olacaktr.
Emme tertibat ( vakum ) bulunmayan tezgahlar durdurulmadan temizlenmeyecektir.
2) Balya krma tezgahnda besleme hunisi bulunacak, pamugun, aclara ve halla tezgahlarna veya kartrma kazanlarna nakli, byk tesislerde
emme usulyle yaplacaktr.
3) Halla tezgahlarnda, ara ve son katlama merdanelerinin arlklar aa ve yukar hareket edecek ve arlklar tezgah zerinde olduu srece,
tezgaha yeni bir i vermeyi nleyici tertibat bulunacaktr.
4) Tarak tezgahlarnn ba ksm, koruyucu kapa bulunan sa ile rtlecek ve bu koruyucu kapak alnca, tezgahta almay durduran bir tertibat
bulunacaktr. Tarak tezgahnn dili ve dier hareketli ve tehlikeli kasmlar, sa kapaklarla rtlm olacaktr.
5) Kart tezgahlarnn sarg ve irtibat merdaneleri ile katlama tertibat ve tarak zerine konacak koruyucular, bask merdaneleri inerken ulalamayacak
ve tezgah durmadan almayacak ekilde yaplacaktr.
6) Kasarlama tezgahlarna asit ileten borular, duvarda ankastre olmyacak veya tabanda gml olarak yaplmayacak, ancak, st kapal kanal iine
veya duvar stne denmi olacaktr.
M ADDE 188 - plik, dokuma ve rme tezgahlar ile yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr.
1) Pamukla alan tezgahlarn koruyucular tel kafesli olmyacaktr.Pamuktan gayri dier malzemelerin ilendii tezgahlarda, uygun koruycular
bulunacaktr.
2) plik bkme ve ekme tezgahlarnda hareketi salayan dililerin st, aygun ekilde korunacak ve bu koruyucunun kapa aldnda, tezgah
durduracak tertibat bulunacak ve bu tertibat, temizleme, bakm ve onarm srasnda da tezgahn almasna engel olacaktr.
3) Gidip gelmeli alan tezgahlarda, hareket alannda iki bitimi ile dier sabit makinalar veya duvarlar arasndaki aklk en az 1 metre olacak ve bu
tezgahlarn u noktalar, arpmalara kar korunacaktr.
4) Balk tezgahlar ile fitil ve iplik tezgahlarnda, merdanelerin kapma noktalar korunacak, dili kutusu alnca tezgah durduracak bir tertibat
bulunacaktr.
5) Kendir, halat, ve elyaf bkme makinalarnda kullanlan bobin millerinin zerine, frlamalar nleyecek koruyucular konacak, bunlar tezgah
alrken kurtulmayacak ekilde yaplacak ve koruycu taklmadan tezgah almayacaktr.
Keten, kenevir ve jt gibi ya elyaf bken tezgahlarda srayacak suya kar uygun siparler yaplacaktr.
6) Yksek devirli zg tezgahlar zerindeki birikintiler, elle syrlmayacaktr.
7) Hal tezgahlarnda, merdanenin kapma noktas, korunacak ve uygun ykseklikte yatay ubukla durdurma tertibat bulunacak ve mahlul
deposundaki skma merdaneleri, manivelalarla kaldrlacak ekilde yaplm olacaktr.
Hal tezgahlarnn buhar borusuna, basn drme vanas ile tezgah arasna bir manometre ve emniyet supab konacaktr.
Hal kazanlarnn kapaklarnda, genileme emberi olacaktr.
8) plik, dokuma ve rme tezgahlarnn hareketsiz ksmlar ile bu tezgahlarn taban, tezgah durdurulmadan temizlenmeyecektir. Tezgahlarn,
alrken temizleme zorunluluu bulunan hallerde, bir emme tertibat yaplacak veya zel fralar kullanlacaktr.
9) Dokuma tezgahlarnda, tefenin n ksmna, uygun nitelikte mekik koruyucusu konacak ve mekiin frlamas nlenecektir. M ekik koruyucularnn
ayarlarnn dzgnl ve tokmak yuvas ile mekik ba ubuu arasndaki aklk, sk sk kontrol edilecektir.
42/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
Dokuma tezgahlanda ayar, bakm ve onarm srasnda, tezgahn aniden almasn nleyecek bir tertibat bulunacaktr.
10) Dokuma atelyesinde leventler, transportrlerle yksekten tand hallerde, tezgahlar arasndaki aklktan bir kazay nleyecek ekilde
ayarlanm olacaktr.
11) Apre tezgahlarnn ana mili ve merdaneleri, koruyucu iine alnacak ve merdane koruyucusunun kapa alnca, tezgah durduracak bir tertibat
bulunacak ve bu kapak ak iken tezgah almayacaktr.
12) Trikotaj ve rme tezgahlarnda, t frlamalarna kar koruyucular yaplacak ve rme tezgahlarndaki dolaklar , makina durdurulmadan
giderilmeyecektir.
M ADDE 189 - Ak kaplar ile yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr.
1) inde scak, kemirici ve andrc veya zehirli svlar bulunan ak azl kaplar veya banyolarda, boaltma musluklar ve bina dnda uygun bir
yere aktacak aknt borular ile tama tavalar bulunacak veya bunlarn etrafna, kabn hacmine eit bir boluk braklacak ekilde duvar veya stre
yaplacaktr.
2) Bu eit kaplarn zerinde kpr ve geit yaplmayacak, tama arac geirilmeyecektir. Ancak o kap iin gerekli kaldrma aralar ile bunlarn
bakm iin gerekli kpr ve merdivenler bulunabilecek ve bunlarn genilii 45 santimetreden dar olmayacaktr.
3) Dericilikte kullanlan tabaklama kuyularnn etraf, uygun korkuluklarla korunacaktr.
M ADDE 190 - Separatr, santrifj ve elek makinalaryla yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr.
1) M erkez ka ( santrifj) kuvvutle alan ayrc, skc ve kurutucu makinalarda; 1 milimetreden ince koruyucu sa kapaklar kullanlmayacak ve
kapaklar alrken makinay durduracak ve ak iken almasna engel olacak tertibat bulunacak, makina dururken dner kabn elle hareketi
salanacaktr.
2) Byk tesislerde, hz ayarlayc ve snrlayclar ( reglatr) bulunacaktr.
3) Her makinann freni olacaktr.
4) Santrfj makinalarnn tekneleri, sv szdrmayacak ekilde yaplm olacaktr.
5) Temizleme, apre boya ve buna benzer ilerde, yanc veya parlayc svlar kumatan ayrmakta kullanlan santrfjlerde; kapaklar ve tekneler,
demir veya elikten yaplmayacak, bu maddelere dayankl dier malzemeden yaplm olacaktr. Boaltma borusu zerinde bir sifon bulunacak,
boaltma borusu kanalizasyona bal olmayacak, atklar ve kirli sv, zel bir ukura boaltlacak veya damtlmas iin ayr bir kaba alnacak ve her
gn tesisat boaltlarak dolu braklmayacaktr. M akinann yataklar fazla snmayacak ve elektrik motorlar, kvlcm karmayan kapal tipten
olacaktr.
6) Kakao, un, baharat, niasta, pudra, eker, kmr ve dier benzeri maddeleri eleyen kalbur ve elekler tozu dar vermeyecek ekilde yaplm
olacak ve makina durmadan kapan almasn engelleyecek tertibat bulunacaktr.
M ADDE 191 - yerlerindeki cihaz, alet, tezgah, makina ve tesislerden kan toz, duman, buu, s, gaz ve koku, allan ortama yaylmadan, uygun
aspirasyon tesisat ile kt yerden emilerek dar atlacaktr.
M ADDE 192 - Birbirlerine kartklarnda, parlama veya patlama tehlikesi bulunan eitli toz, duman buhar ve gazlar, ayn emme tesisat ile dar
atlmayacak, her biri iin ayr ayr mevzii tesisleri yaplacak ve birbirlerinden uzak yerlerden drya atlacaktr.
M ADDE 193 - Havadan ar olan gaz, duman, buhar, toz veya benzerleri, tabana yakn yerlerden emilerek dar atlacaktr.
M ADDE 194 - M evzii ekme tesisatnda kullanlacak davlumbazlar, zararl kaynaa yakn olacak ve davlumbazn ekme niteliini bozacak hava
akmlarna engel olunacaktr.
M ADDE 195 - Paslandrc, andrc, kemirici, zararl ve zehirli gazlar, dumanlar veya sisler karan daldrma, elktroliz, eloksal veya dier kaplama
ilerinin yapld tekneler, kaplar, havuzlar veya tanklar zerinde yaplacak ekme azlar; kabn veya teknenin i ve st tarafna yakn ve yatay,
boydan boya yark olacak, bir uzun kenar boyunca, eni 50 santimetreden 120 santimetreye kadar olan teknelerde, her iki kenar boyunca ve daha
43/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
byk teknelerde ise, drt kenar boyunca devam edecek ekilde yaplacaktr.
Davlumbaz azlar ise, ie engel olmayacak ekilde tekneye veya kaba yakn ve bunlar kaplayacak byklkte olacaktr.
M ADDE 196 - Aspirasyon tesisatnda kullanlan kanal veya borular, yanmaz malzemeden uygun kesitte yaplacak ve seyyar emme azlarn,
spiralle veya eilebilen hortumlar kullanlacaktr.
Boru ve kanallar, teknie uygun olarak yaplm, eklenmi ve menfezlere salam bir ekilde balanm olacaktr.
Yanc ve parlayc gazlar, sisler, buharlar, dumanlar ve patlayc atklarn emildii kanallar, yuvarlak borudan ve uygun malzemeden yaplm
olacaktr.
M ADDE 197 - Emilen hava iinde yanc veya parlayc maddelerin bulunduu hallerde, aspiratr pervanesinin kanal, gbei ve gvdesi, demir ve
elik malzemeden yaplmayacak, pervane yataklar, kanal dnda, iyi yalanm ve toz geirmez bir ekilde yaplacak, k menfezlerine, salam
madeni tel kafesler konacaktr.
Aspiratrlerin elektrik motorlar, alaca ortama uygun olacak, emilen hava iinde, yanc ve parlayc maddeler bulunduu hallerde motor, yanc
ve parlayc maddelere kar, uygun ekilde monte edilmi veya bu maddelere daynkl tipte yaplm olacaktr.
M ADDE 198 - Hava filtlereleri, kasite ve nitelik bakmndan kullanlaca iin zelliine uygun ve en az bir gnlk almaya yeterli olacak ve
bunlar, kolay temizlenebilecek ve temizlik srasnda, tehlikeli ve zararl bir ortam yaratmayacak ekilde yaplm olacaktr.
Filtrelerin k borularnn az, iyeri atsndan en az 180 santimetre yksekte veya en yakn kap ve pencereden 8 metre uzakta olacaktr.
M ADDE 199 - yerinden emilen hava, tekrar iyerine verilmeyecektir. Ancak, iinde kurun tozu veya kurun buhar veya silis tozu ve benzerleri
bulunmayan pis hava uygun szgelerden geirilip tamamen temizlendikten sonra iyerine verilebilecektir.
M ADDE 200 - Aspirasyon tesisatnn gnlk bakm ve temizlii ile ayda bir de genel kontrol ile temizlii yaplacak ve onarmlardan sonra
tesisatn kurulu karakteristii bozulmayacaktr.
M ADDE 201 - Emilen tozlar, bir siklonda topland hallerde, siklon, aka salam, rzgara daynkl ve uygun malzemeden yaplacaktr.
Siklonlarda parlayc ve patlayc atklarn ve tozlarn topland hallerde, siklonlar, iyerinin uzana konacak ve bunlarda patlamaya dayanacak
salamlkta menfezler bulunacaktr.
NC BLM
KAZANLARDA, BASINLI KAPLARDA VE KOM PRESRLERDE
ALINACAK GVENLK TEDBRLER:
M ADDE 202 - Her eit buhar ve scak su kazanlar ile bunlarn malzeme ve tehizat, fennin ve tekniin ve kullanlaca iin gereklerine uygun bir
ekilde yaplm ve kazanlar, salam bir taban zerine uygun bir ekilde monte edilmi olacaktr.
M ADDE 203 - Her kazann grnr bir yerine, imalat firma tarafndan aadaki bilgiler yazl bir plaka konulacaktr.
1) malat firmann ad,
2) Kazann numaras,
3) mal edildii sene,
4) En yksek alma basnc,
M ADDE 204 - Kazanlarda basnc, scakl ve su seviyesini gsteren aadaki l cihazlar bulunacaktr:
1) Kazann en yksek alma basncnn iki katn gsterecek ekilde taksimatl manometresi olacak ve bunun en yksek alma basncn gsteren
rakam, krmz izgi ile iaretlenmi bulunacaktr.
44/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M anometrenin iaretleri, kazan boyunun bir buuk kat uzaklktan rahata okunabilecek byklkte olacaktr.
2) Scak su kazanlarnda bir termometre bulunacaktr.
3) Kazanlarda birbirinden ayr en az iki adet su seviye gstergesi bulunacaktr. Bunlardan en az bir tanesi camdan olacak ve krlmamas iin mahfaza
iine alnacaktr. Gstergenin balant borusunun ap, stma yzeyi 25 metrekareye kadar olanlarda 25 milimetreden, 25 metrekareden byk
stma yzeyi olan kazanlarda 45 milimetreden az olmayacaktr. Su gstergeleri, dorudan doruya kazana bal olacak en ok ve ok ve en az su
seviyelerini gsterecek ekilde iaretlenmi bulunacaktr. Su gstergesinin kazanla olan balants, en az su seviyesinin 15 santimetre altnda ve
amur seviyesinden 45 santimetre yukarda olan bir yerde bulunacaktr.
Btn gstergelerin giri ve klarna, kazan basncna uygun birer adet vana veya musluk konacaktr. Balant borusu zerinde, baka bir delik
alm olmayacak bunlar dorudan doruya kazana balanacaktr.
Btn gstergeler, kazann nnden veya yanndan, normal alma durumunda grlebilecek ekilde yerletirilmi olacaktr.
M ADDE 205 - Buhar kazanlarnda en az iki adet emniyet supab bulunacak ve bunlar, dorudan doruya kazanla balantl olacak kazanla emniyet
supaplar arasnda balant borusu zerinde, hi bir ekilde buharn gemesini engelleyecek bir valf veya baka bir engel bulunmayacaktr.
Emniyet supaplar, kazann alma basncna gre ayarlanacak ve hi bir zaman tutukluk yapmayacak ekilde paslanmaz malzemeden yaplm
olacaktr. Emniyet supuplar,. titreim yapmadan ayarlanabilecek ve ehliyetsiz kimselerin, ayar bozmasn nleyecek ekilde kapatlm veya
mhrlenmi olacaktr.
Emniyet supaplar, fazla basntan dolay kan 600 kilogram/santimetrekareyi gemeyecek ve arlk yekpare olarak yaplacaktr.
M ADDE 206 - Her imalat firma, kazann btn teknik karakterisliini gsteren ve muayenesinin Hkmet veya mahalli idarenin kabul ettii
teknik elemanlar tarafndan yapldn belirten bir belgeyi, alcya verecek, iveren de bu belgeyi istenildiinde ilgililere gsterecektir.
M ADDE 207 - Buhar ve scak su kazanlarnn; imalinin bitiminde, monte edilip kullanlmaya balamadan nce, kazanlarda yaplan deiiklik veya
onarm veya revuzyonlardan sonra, ylda bir periyodik olarak ve en az ay kullanlmayp yeniden servise girmeden nce, kontrol ve deneyleri,
ehliyeti Hkmet veya mahalli idarelerce kabul edilen teknik elemanlar tarafndan yaplacak ve sonular sicil kartna veya defterine ilenecektir.
M ADDE 208 - Her iveren, iyerlerindeki kazanlar iin bir sicil kart veya defteri tutacak, bunlara, yaplan onarm, bakm ve deneyleri, gn gnne
ileyecektir.
M ADDE 209 - Kazanlarn hirdolik basn deneyleri en yksek alma basncnn en ok 1,5 kat ile yaplacak, kontrol ve deneylerin sonucu uygun
bulunmayan kazanlar, uygunluk salanncaya kadar kullanlmayacaktr.
M ADDE 210 - Kazanlar ehliyeti Hkmet veya mahalli idareler tarafndan kabul edilen kiiler tarafndan iletilecektir.
M ADDE 211 - Kazanlarn giri ve k borular zerine, birer adet ana stop valf konulacak, bunlar abuk ve kolay kapanacak ekilde olacak ve
buhar younlamas halinde kullanlmak zere, kazanlarda blf tertibat yaplacaktr. Birlikte alan kazanlarn her birinde ayr ayr stop valf
bulunacaktr.
M ADDE 212 - Yaktlar otomatik olarak verilen kazanlardaki yakt besleyicilerinin alma basncna veya scaklna uygun olarak ayarlanabilen bir
tertibat bulunacaktr.
M ADDE 213 - yerinde kullanlan btn kazanlar, yangna ve patlamaya kar dayankl ayr bir blmede veya binada olacak ve kazan dairesinin
stndeki kattta, ii altrlmayacaktr.
Patlayc, parlayc veya kolay yanc maddelerle allan iyerlerindeki kazan dairelerinin dier atelyelere alan pencere ve kaplar
bulunmayacaktr.
Kazan dairelerinin tavan, gerektiinde kazan zerine almay kolaylatracak ykseklikte olacaktr.
Kazan daireleri srekli olarak havalandrlacaktr. Tabii havalandrmann yeterli olmad hallerde, uygun aspirasyon tesisat yaplacaktr.
M ADDE 214 - Buhar ve scak su kazanlarnda onarm, bakm ve temizlikte, kazan iine veya baca kanlana girmek iin, yeteri kadar uygun ekil ve
45/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
byklkte kap veya kapak bulunacaktr.

M ADDE 215 - Kazanlarda suyun veya amurun boaltlmas iin, kazann alt ksmnda yeteri kadar boaltma valf veya musluu bulunacak, su
veya amur bir boruyla kanala veya darya aktlacaktr.
M ADDE 216 - Kazanlarda yakt olarak havagaz ve benzerleri kullanld hallerde, gaz besleme borular zerinde ayarlanabilir bir musluk ve sulu
emniyet kaplar bulunacaktr.
M ADDE 217 - Yksek ve orta basnl kazanlarla yaplan almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Yksek ve orta basnl kazanlarda; akaryakt, kmr tozu veya gaz yakld hallerde, Cehennemliklerin en yksek noktasnda bir veya daha
fazla sayda atlama kapaklar bulunacaktr. Yerden 2 metre ykseklie kadar olan patlama kapaklarnn nne, yeteri salamlkta koruyucu bir siper
konacaktr.
2) Kazandan ayr bulunan buhar kzdrclarnn buhar k yerleri ile n stclarn zerine en az birer adet emniyet supab konacaktr.
3) Her kazanda, deney basncn gsteren manometrenin balanmas iin, valfl bir az bulunacaktr.
4) Ar su kullanlmayan kazanlarda, kazanta oluumunu nlemek iin tasfiye edilerek yumualtlm su kullanlacaktr.
5) Her kazann besleme suyu borusu zerinde, stop vanas ile geri tepme klepesi ( ek valf) bulunacak ve bu boru, atein en scak blgesinden
gemeyecektir.
6) Besleme suyunun kazana n stclardan verildii hallerde, bunlarda da stop valf ve geri tepme klepesi bulunacaktr.
7) Paralel alan kazanlarn buhar klarna, stop valf ile geri tepme klepesi konacaktr.
8) 25 metrekare veya daha fazla stma yzeyi olan buhar kazanlar, ayr sistemde alan en az iki tertibatla beslencek ve bunlardan biri, enjektr
tipi veya buhar trbinli pompa olacaktr.
Istma yzeyi 25 metrekareden az olan kazanlar, teknie uygun ekilde beslenecektir.
9) Buhar kazanlarnn n stclarnda; bir emniyet supab, su giri ve k scakln gsteren termometreler, n sclarla kazan arasnda, iyi
kapanan daperler ve i ksmda biriken tortu ve amuru temizlemek iin, tape veya kapaklar bulunacaktr.
M ADDE 218 - Alak basnl buhar kazanlar veya scak su kazanlar ile yaplan almalarda aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Alak basnl buhar ve scak su kazanlarnda, basn 0,5 at ve scaklk ise 110 derece gemeyecektir.
2) Her scak su kazanna bir adet genileme kab ve borusu ( nefeslik) konacak, bunun bulunmad kapal sistemlerde, genileme valf bulunacaktr.
Genileme valf, alma basncna gre ayarlanabilecek ve fazla basnc nleyecek ekilde yaplm olacaktr.
3) Genileme borusu ile genileme valfndan kacak scak sular, alanlara zarar vermeyecek ekilde dar atlacaktr.
4) Her alak basnl buhar kazan ile scak u kazannn besleme suyu borular zerine, en az birer adet stop valf ve geri tepme klepesi konacaktr.
5) Paralel alan alak basnl buhar kazanyla scak su kazanlarnn klarna, stop valf ve geri tepme klepesi konacaktr.
6) Alak basnl buhar kazan ile scak su kazanlarna otomatik yakt verildii hallerde kazan basncnn 1 kilogram/santimetrekarenin ( bir
atmosferin) zerine kmasn nleyeck ve yakt kesecek bir tertibat bulunacaktr.
7) Gaz, kmr tozu ve akaryaktla otomatik alan scak su kazanlarnda scakln 120 derecenin stne kmasn nleyecek bir termostat
bulunacaktr.
8) Alak basnl buhar kazanlarnda besleme suyu, ocaktaki atein karsna gelen kazan kesimine verilecektir.
9) Scak su kazanlarna verilen besleme suyunun basnc bir atmosferin zerinde, ise kazana dorudan doruya verilmeyi boru tesisatna
balanacaktr.
46/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 219 - Kazanlarn iletilmesi ile ilgili almalarda, aadaki tedbirler alnacaktr;
1) Kazan dairelerine sorumlu, ilgili ve yetkililerden baka kimse girmeyecektir.
2) Kazanlar yaklmadan nce, kazanc tarafndan tm vanalarn, klepelerin, kapaklarn, emniyet supuplarnn durumu, yakt ve su miktarlar ve
iletme ile ilgili btn hususlar gzden geirilecek ve kontrol edilecektir.
3) Kazanlar, ilk atelemede scakln birden ykselmesine engel olacak ekilde ve yava yaklacaktr.
4) Yakt olarak sc veya gaz maddeler kullanlan kazanlarn yaklmasndan nce, ocan iinde, beklerin aznda veya yaknnda ve kazann etrafnda
dklm yakt bulunmayacak ve ocan ii, hava, gaz veya akaryaktn patlayc karmlar bulunmaycak ekilde iyice havalandrlm olacaktr.
5) Kazanlarn devreye girmesinde; ana k vanas almadan nce, emniyet ventili kontrol edihecek, boru tesisat zerindeki hava k vanalar,
hava boaltlncaya kadar ak tutulacak ve kazan, gerekli basn ve scakla ulatktan sonra ana k stop valf, yava yava alacaktr.
6) Kmrle stlan kazanlarda, snglemek, cruf ve kl almak iin, gerekli aralar bulunacak ve sngleme srasnda hava verme durdurulacak ve
baca kapa alm olacaktr.
7) Kazann emniyet supaplar, vardiya deiiminde kontrol edilecektir.
8) Yakt olarak kmr kullanlan kazanlarn sndrlmesinde, ate dar ekilmeyecek, btn delik ve kapaklar kapandktan sonra kendi kendine
snmeye terkedilecektir. Ocaktaki ate, ancak tehlike annda ekilecek ve atein alnmasndan nce, emniyet supab alarak stop valflar kapatlacak
ve gerektiinde ate snnceye kadar, kazana besleme suyu verilecektir.
9) Sndrlen kazan, scaklk ve basn normale dnnceye kadar boaltlmayacak ve kazanc kontrole devam edecektir.
M ADDE 220 - Kazanlarda bir arza nedeniyle tehlike belirmesi halinde, aadaki tedbirler alnacaktr:
1) Basn derhal drlecek, yakt sevki derhal kesilecek, hava verilmesi durdurulacak, kazan ierisinde hava akmn nlemek iin baca damperleri
ile kazan n kapaklar kapatlacaktr. Kmr yaklan kazanlarda ate ekilecek paralel alan kazanlarda balant derhal kesilecek, bu ilemlerden
sonra kazan devraden kartlacaktr.
2) Scak su kazanlarnda kaynama ve kprme olduu hallerde, kazan stop valf kapatlacak, ocaktaki ate bastrlacak ve mmkn olduunda su
yzeyinden blf yaplacak, su miktar normal ise ksmi blf yaplarak tekrar beslenecektir. Bu tedbirlere ramen, kazanda kaynama ve kprme
devam derse, kazan devreden kartlacaktr.
3) Kazan suyunda ya belirtisi grld hallerde; yzey blf yaplacak, bu ilem fayda vermediinde kazan devreden kartlacak ve ya giderici
maddelerle ykanarak temizlenecektir.
4) Ksmi blf yaplrken su miktar hi bir zaman en az su seviyesinin altna drlmeyecektir.
5) Klleri otomatik tesisatla veya suyla tanan kazanlarn zgaralarnda tkanma olduu hallerde, tkanan zgaray amak zere en az iki ii
grevlendirilecek bir tanesi ierde alan iiyi dardan gzetleyecek ve tehlike annda derhal yardmna koacaktr.
Izgaralardaki tkankl gidermeye alan iinin zerine, scak kllerin dklmesini nleyecek bir siper konacaktr.
M ADDE 221 - Kazanlarn bakm ve onarmiyle ilgili almalarda aadaki tedbirler alnacaktr.
1) Buhar basnc altnda bulunan kazanlarn basnla ilgili ksmlarnda onarm yaplmayacaktr.
2) Sndrlen bir kazann iine bas ve s normale dnmedike bakm ve onarm iin kimse sokulmayacaktr.
3) Paralel alan kazanlarn birbirleri ile olan balantlar kesildikten sonra, kr tapa ile kapatlacak ve vanalarn zerine uyarma levhalar konacaktr.
4) Kazann iinde yaplacak temizlik, bakm ve onarm iin, iinin kazan iine girmesinden nce blf, besleme suyu, buhar ve scak su k stoplar
valflar ile dier btn vanalar kapatlacak ve zerlerine uyarma levhalar konacaktr.
47/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
5) Bakm ve oarm iin kazana girmi olan bir iiyi gzetleyecek ve gerektiinde ona yardm edecek dier bir ii kazan kapaklar banda
bekletilecektir.
6) Ocak, ierisine ii girmeden nce, tehlikeli gazlara kar havalandrlm olacak ve onarm srasnda ve zellikle rutubetli gnlerde, vantilatr ve
aspiratr altrlarak baca gazlarn ve duman kazana dolmas nlenecektir.
7) Kazan ierisinde gerekli tedbirler alnmadka, oksi - asetilen kayna yaplmayacaktr.
8) Kazann temizliinde ve onarmnda, mekanik aletlerle allmas gerektii hallerde, bu aletleri altran basnl hava kompresrleri veya dier
tahrik makinalar, kazann dnda bulunacak, bunlarn kazan iindeki cihazlarla balantlar salam olacak ve elektirik kablolar almaya balamadan
nce kontrol edilecektir.
M ADDE 222 - Ocaksz buhar ve scak su kaplar ile basnl hava Ocaksz buhar ve scak su kaplar ile basnl hava depolar, gaz tpleri ve
depolar gibi basl kaplar ve bunlarn balantlar, tehizat ve malzemesi teknie uygun olacaktr.
Basnl kaplarn grnr yerlerine imalat firma tarafndan aadaki bilgilerin yazl olduu bir plaka, konacaktr.
1) Kap hacmi (litre)
2) letme basnc kilogram/santemetrekare),
3) Deneme basnc (kilogram/santimetrekare),
4) Kontrol tarihi.
M ADDE 223 - Basnl kaplarn kontrol ve deneyleri, ehliyeti Hkmet veya mahalli idarelerce kabul edilen teknik elemanlar tarafndan, imalinin
bitiminden sonra ve monte edilip kullanlmaya baanmadan nce, veya yaplan deiiklik ve byk onarmlardan sonra, en az ay kullanlmayp
yeniden servise girmeleri halinde ise Kontrol ve deney sonular, dzenlenecek bir raporda belirtilir ve bu raporlar iyerlerinde saklanr tekrar
kullanmaya balanmadan nce ve herhalde periyodik olarak ylda bir yaplr.
M ADDE 224 - Basnl kaplarn zerinde, gerektiinde iine girmeyi salayacak kaplar veya kapaklar bulunacak, girilemeyecek kadar kk olan
basnl kaplarda, el delikleri yaplacak ve bu delikler emniyetli bir ekilde kapatlm olacaktr. Kap ve kapaklar deney basncna dayanacak
salamlkta olacak, giri deliklerinin boyutlar teknie uygun olarak bir insann rahata girmesini salayacak byklkte yaplacaktr. El deliklerinin
boyutlar 70x90 milimetreden kk yaplmayacak ve basnl kaplar zerinde bulunan ykama ve kontrol krtapalar en az 25 milimetre apnda
olacaktr.
M ADDE 225 - Basnl kaplar zerinde, emniyet supab, boaltma vanas, monometre ve termometre gibi kontrol cihazlar bulunacaktr.
Paralel alan basnl, kaplarn, giri, k, boaltma ve blf vanalar ayr ayr iaretlenmi olacaktr.
Emniyet supaplar basnl kaplarn en ok kullanma basncna gre ayarlanacak ve bu basncn onda biri orannda bir basn artnda alacak
zellikte olacaktr.
Emniyet suppalarnn, younlamaya kar, blf musluklar bulunacaktr.
M ADDE 227 - Basnl kaplarn hidrolik basn deneyleri, en yksek alma basncnn 1,5 kat ile yaplacaktr.
Kontrol ve deney sonucu kullanlmas sakncal grlen, gvenlikle almay salayacak tehizat eksik olan ve balant paralar uygun bir ekilde
balanmam bulunan basnl kaplar, eksikleri tamamlanncaya ve arzalar giderilinceye kadar kullanlmayacaktr.
M ADDE 228 - Buharla veya scak su ile stlan basnl kaplardaki basncn ana buhar hattndaki basnatn dk olmas hallerinde, giri borusu
zerine sra ile basn drc valf ve emniyet supab konacak ve bunlar gerekli ekilde korunacaktr.
Buharla stlan basnl kaplara giren ve kan buhar veya scak su borular, kanal iine alnacak veya izole edilecektir.
Buharla stlan basnl kaplarda, kapak ak iken basn artmasna ve kabn basn, atmosfer basncna inmeden kapan almasna engel olacak bir
tertibat bulunacaktr.
48/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 229 - Buharla stlan dner basnl kaplarn doldurulmasndan veya boaltlmasndan nce, hareket mekanizmas kapal duruma
getirilecek ve stop vanalar kapatlarak kilitlenecektir.
M ADDE 230 - Otoklavlarn d gmlek etekleri, tabana kadar uzatlacak ve altndan geilmeyecek ekilde kapatlacaktr.
Otoklavlarn kaplar ile varsa kar arlklar, bir kzak veya korkuluk iine alnacaktr.
Ya gmlekli otoklavlarda yan stlmas, tehlikeli olmayacak ekilde otoklavdan uzak bir yerde yaplacaktr.
M ADDE 231 - Eritme kazanlarnn blf vanalar, kazandan uzak ve korunmu bir yerden idare edilecek ve bu kazanlarda, basncn artn bildiren
bir uyarma tertibat bulunacaktr.
Eritme kazanlarnda blf yaplmadan nce, btn iiler blf ukurundan kartlarak, blf ukurlarnn kapaklar kapatlacak, kazann bulunduu yer
ile blf ukuru civarnda bulunan iilere, uyarma anlar veya zilleri ile blf vanasnn alaca duyurulacaktr.
Eritme kazanlarnn ierisine, s ve basn normale dnmeden ve bunlar iyice havalandrlmadan, kontrol ve onarm iin kimse sokulmayacaktr.
M ADDE 232 - Kat hamuru hazrlamak zere kullanlan kaynatma kazanlariyle benzeri kazanlar iindeki malzeme atklarnn veya tortularn, l
ve emniyet cihazlarn tkamamas iin gerekli tertibat alnacaktr.
Bu kazanlar iin de kimyasal reaksiyonlar nedeniyle kazan basncnn alma basnc stne kt veya emniyet bupabnn arza ve tutukluk
yapt hallerde; kazan korumak zere, krlabilen cinsten bir emniyet cihaz veya benzeri bir tertibat yaplacktr.
M ADDE 233 - kertme ve ayrma veya benzerleri gibi dikey, kapal ve basnl kaplara veya tanklara malzemenin buharla verildii hallerde, depo
ile tankn arasnda uygun bir uyarma tertibat bulunacak ve depo ile tank banda bulunan iiler, birbirlerinden iaret almadan besleme vanasn
amayacaklardr.
M ADDE 234 - Donya eritme kazanlar ve suni gre kurutucular gibi sabit basnl kaplarn doldurma ve boaltma kapaklar, kazan iinde
oluacak basnc drmek iin, yayl olarak yaplacaktr.
alma srasnda kapaklar kapatlacaktr.
M ADDE 235 - Vlkanizatr ve devlkanizatrlerin kapak balantlar, salam ve uygun aralkl yaplm olacaktr.
Vlkanizatrlerle ak buharl devlkanizatrlerde blf, tertibat, ayr ayr olacaktr. Boylar 7,5 metreyi geenlerin ortasnda ayr bir blf vanas
bulunacaktr.
Vlkanizatrlerin otomatik veya mekanik gle alan kapaklarnda gerekli emniyet tertibat bulunacaktr.
Alkali devlkanizatrlerdeki emniyet cihazlar, krlr cinsten yaplacaktr.
Vlkanizatr ve devlkanizatrler, ay, gememek zere periyodik olarak ehleyeti, Hkmet veya mahalli idarelerce kabul edilen teknik bir
eleman tarafndan kontrol edilecek ve kontrol sonular, bir sicil defterine ilenecektir.
M ADDE 236 - Buhar gmlekli kazanlarda buhar gmlei, vanalar almadan nce blf edilcek ve buhar vanalar yava yava alacak ve bu durum,
iilere uygun ekilde duyurulacaktr.
Buhar gmlekli kola kazanlar benmariler, yaplacak ie engel olmayacak ekilde kapaklarla rtlecek ve bunlarn etrafnda tama kanallar bulunacak
ve bu kanallarn drenajla balants olacaktr.
M ADDE 237 - Basnl su ve hava tanklar ve depolar, bal bulunduu kazanlarn veya tesisatn en yksek alma basncna dayancak salamlkta
olacak veya stop vanas ile tank arasna basn drme vanas ve scak su tesislerinde genileme kab veya vanas konacak, hava basnl tanklarda
ve depolarda emniyet supab bulunacaktr.
Basnl hava ve su tanklar ve depolarnda kontrol manometreleri, basn drme vanas ile emniyet supab arasna konacaktr.
Basnl scak su tanlakna konan kontrol ve emniyet cihazlarnda, buhar meydana gelmemesi iin gerekli tedbirler alnacak, tanklarn ve borularn
dokunulabilecek yerleri izole edilecektir.
49/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
Basnl su ve hava tanklarnn, belli aralklarla periyodik muayeneleri yaplacak ve sonular sicil defterine ilenecektir.
Basnl souk su tank dona kar uygun bir ekilde izole edilecektir.
Ayn konpresrle beslenen basnl hava tanklarnn herbirinde ayr ayr stop valf ve bunlarn nnde ve tank tarafnda olmak zere birer emniyet
supab bulunacaktr.
Basnl hava tanknn en alak yerine konan boltma musluu her gn alacak, ierde biriken, su, ya ve pislik dar atlcaktr. Normal olarak dar
atlamayan ya, karbon ve benzeri maddeler, uygun ekilde temizlenecektir.
M ADDE 238 - Basnl asit kaplarnda, asit borusuna, bir adet aside dayankl malzemeden yaplm geri tepme klepesi konacaktr.
Basnl asit kaplarnn gvdesi ile ana hava borusu arasna, basn drc vana konacak, kapla basn drc vana arasnda manometre ve
emniyet supab veya krlabilir bir emniyet tertibat bulunacaktr.
Su ile krma sonucu s veren asitlerle alan basnl kaplarla ilgili rgar ve kanallar su karmamas iin gerekli tedbir alnacaktr. Asit, hava ile
baslmadan nce, hava borularnda birikmi olan su, uygun ekilde boaltlacaktr.
Basnl asit kaplar, iindeki asit tamamen boltlp iyice ykandktan v havalandrldktan sonra kontrol edilecektir. Bu kontrol srasnda asit vanalar
kapatlacak, kilitlenecek ve kap iinde alldn belirten levhalar, uygun yerlere konacaktr.
M ADDE 239 - Soutma tesislerinde, soutma tanklarnn kapaklar ve delikleri soutucu gzlarn kamasn engelleyecek ekilde salam yaplacak
ve bu tanklarda sv kullanld halerde, sv ykseklii gstergesi bulunacaktr.
Soutma tankalarnn kapasite 140 litreyi ve boru ap 15 santimetreyi getii hallerde, soutma tanklarnda en az iki adet basn ayar vanas
bulunacak, bunlardan bir tanesi krlabilir cinsten olacaktr.
Soutma tanklarnn kapasitesi 140 litreden az olduu hallerde, soutma tanklarnda bir bas ayar vanas veya krlabilen cinsten gvenlik tertibat
bulunacaktr.
Soutma tanklarndaki basn ayar aralar, tankn zerine ve soutucu svnn en yksek seviyesinin stnde uygun bir yere yerletirilecektir.
Soutma tanklarna konan basn ayar aralar ile krlabilir eitten gvenlik tertibatnn ularna, birer boru taklarak ak havaya kadar uzatlacak
veya amonyak veya kkrt dioksit gibi maddelerin soutucu olarak kullanld tanklarda, bu borular kapal kaplara balanm olacaktr.
M ADDE 240 - Kompresrlerde basn, ayarlanm basnca ulatnda, kompresr motorunun otomatik olarak durmas salanacak ve motorun
durmas geciktiinde basnl havay boa verecek bir gvenlik tertibat bulunacaktr.
M ADDE 241 - Hava kompresrlerinin hz heglatr, periyodik olarak kontrol edilecek ve her zaman iyi alr durumda tutulacak ve bunlarda
soutma suyunun aknn gzle izlenebilecei bir tertibat yaplacaktr.
Sabit kompresrlerin temiz hava emmeleri salanacak ve patlayc zararl ve zehirli gaz, duman ve toz emilmesi nelenecektir.
Hava kompresr ile hava tanklar arasnda ya ve nem ayrclar ( seperatr) bulunacak ve bunlar hi bir ekilde karlmayacaktr.
Hava kompresrlerinin k borusu zerinde stop valf bulunduunda, bu valf ile kompresr arasnda bir adet gvenlik sapab konacaktr.
M ADDE 242 - Buhar ve gaz ile alan kompresrlerin k borularna, elle kumanda edilen ve yava kapanan bir valf konacaktr.
M ADDE 243 - Patlayc, parlayc ve zararl gaz kompresrlerinin yapld malzeme, sktrd gazn ve iindeki maddelerin kimyasal etkisine
dayanacak nitelikte olacaktr.
M ADDE 244 - Kompresrlerin gvenlikle almalarnn salamak zere; kompresrlerin montajndan sonra ve altrlmasndan nce,
kompresrler zerinde yaplacak deiiklik ve byk onarmlardan sonra, periyodik olarak ylda bir kontrol ve deneyleri ehliyeti Hkmet veya
mahalli idarelerce kabul edilen teknik elemanlar tarafndan yaplacak ve sonular, sicil kartna veya defterine ilenecektir.
Kompresrlerin her kademesinde basn deneyi, o kademede msaade edilen en yksek basncnn 1,5 kat ile yaplacaktr.
50/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 245 - Kompresrler zerine aadaki bilgiler yazl bir plaka, imalat firma tarafndan konacaktr.
1) malat firmann ad,
2) Yapld yl,
3) En yksek alma basnc
4) Kompresrn sktrd gazn cinsi ve miktar,
M ADDE 246 - Kompresrlerin, tehlike annda, uzak bir yerden durdurulmas salanacaktr.
M ADDE 247 - Kompresrlerin hava depolarnda gvenlik supab bulunacak ve bu sapaplarda, kan gazlara kar gerekli tedbirler alnacak ve
emniyet supaplarnn aldn bildiren uygun uyarma tertibat yaplacaktr.
M ADDE 248 - Kompresrlerde, her kompresre zg, zel kompresr ya kullanlacaktr.
M ADDE 249 - Sabit kompresrlerin depolar, patlamalara kar dayankl bir blmede olacak, seyyar kompresrler, alan iilerden en az 10
metre uzaklkta veya dayankl bir blme iinde bulunacaktr.
DRDNC BLM
FIRINLARDA VE OCAKLARDA ALINACAK GVENLK TEDBRLER
M ADDE 250 - M aden ve filizlerinin eritildii veya malzemelerin stld, eritildii, piirildii, kurutulduu veya soutulduu kapal veya ksmen
ak frn ve ocaklar; yaps, malzemesi ve tehizat bakmndan fenne, teknie ve kullanlaca iin zelliine uygun olarak yaplm olacaktr.
M ADDE 251 - Frn ve ocaklarda alan iilere iin zelliine uygunkiisel korunma aralar verilecek ve bakm ve onarm gibi nedenlerle frn ve
ocaklarn iine girilmeden nce, scaklk 50 dereceyi aaya drlecektir.
M ADDE 252 - Frn ve ocaklarda, yakt ileten borularn balantlar salam olarak ve bunlarn zerinde sv ve gaz yakt kesevek valflar ve patlama
menfezleri ( kapaklar ) bulunacaktr.
Akaryaktla alan btn frn ve ocaklarn yakt beklerinde hava basncnn dtnde, yakt ayarlayan veya kesen otomatik bir tertibat ve pilot
alev memesi bulunacak ve bunun snmemesi salanacaktr.
M ADDE 253 - Frn ve ocaklar, yeterli uzaklkta bulunan ak veya kapal bir yerden idare edilecek ve atelenmeden nce, bunlarn balantlar ve
cihazlar kontrol edilecektir.
M ADDE 254 - Elle atelenen frn ve ocaklarda ateleme mealesi, eli yakmyacak kadar uzun ve emniyetli olacak ve ocak uygun ekilde
atelenecek, ateleme srasnda hi kimse ocak kapa nnde bulunmayacaktr.
M ADDE 255 - Frn ve ocaklar, herhangi bir nedenle snd hallerde, ocaklarn ii iyice havalandrlacak ve bundan sonra bekler atelenecektir.
M ADDE 256 - Yksek frnlarn gaz tesisatndaki toz szgelerinin, balantlar, abuk temizlenecek ve gaz karmayacak ekilde yaplmy olacak
ve bunlarn toz toplayclar ve bunlarla ilgili kontrol mekanizmas ve filtrelerinin temizlenmesinde, yangna kar gerekli tedbirler alnacaktr.
Yksek frnlarn ana gaz borular zerinde gaz kesecek vanalar ve gaz ykayclarnn giri ve klarnda birer valf ve kontrol cihaz bulunacak ve
bunlar darbe ve sartntlardan korunmu olacaktr.
M ADDE 257 - Yksek frnlarda yklemede, scak hava tesislerinde, gaz ocaklarnda ve dkm alnan yerlerde, alan iilerle postaba, ustaba,
kontrol, bakm ve onarm elemanlar arasnda telefon veya konuma borular ile veya buna benzer bir tertibatla haberleme salanacaktr.
Birka ocan birden idare edildii vantilatr veya krk dairesinde, her ocak iin ayr bir iaret lambas bulunacaktr.
M ADDE 258 - Yksek frn servise konur veya servisten karlrken, gerekli tedbirler alnacaktr.
51/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 259 - Kupol ocaklarnda dkm alnrken, nce kl ve sesli uyarma yaplacaktr.
Srekli dkmlerde kullanlan arabalarn ( vagonetler) arlk merkezleri yere yakn olacak ve yanlar, uygun kapaklarla korunacaktr.
Dkm deeceleri (kalplar), iindeki maden katlap soumadan almayacaktr.
Dkm potalar salam, yeteri kadar kaln ve kuru olacak ve iinde yabanc madde bulunmayacaktr.
M ADDE 260 - Siemens - M artin ocaklarnda erimi maden zerinde tula paralar grld veya ocak tabannn delindii hallerde, ocaktaki erimi
maden derhal potaya alnacak veya cruf ukuruna aktlacaktr.
Ocak ykleme platformlarnn altndaki yerlerde, dinlenme ve soyunma odas veya benzerleri yaplmayacaktr.
Ocaa atlan malzemede, patlamayara sebep olacak tehlikeli maddeler bulunmayacak ve cruf iinde su bulunmayan ukurlara dklecek ve
soumadan paralanmayacaktr.
M ADDE 261 - Besmer ocann eme tertebit kontrol, onarm ve deneme annda ocan beklenmedik hareketine kar kilitlenecektir.
Besmer ocaklar yatrlp kaldrlrken, alanlar uygun ekilde uyarlacaktr.
Besmer ocaklarnn yedek tabanlar ve yeni gmlekleri iyice kurutulmadan kullanlmayacaktr.
Hava vantilatrleri, yanc gazlarn karmna kar, uygun yerlerde kurulacaktr.
M ADDE 262 - Pota ocaklarnda, st ksm tabandan 30 santimetreden yksekte olanlarn etrafnda bir platform bulunacaktr.
Birden fazla vantilatr veya birden fazla akaryakt belki bulunan pota ocaklarnda; vantilatrlerin veya beklerin yan kaynaktan beklenmedii veya
hava basnc aksad veya kesildii hallerde, ocaa gelen akaryakt kesecek otomatik veya elle alr bir valf bulunacaktr.
Potalar kuru ve scak bir yerde bulundurulacak ve nemli, aklak veya hasarl olmayacaktr.
Potalar tehlikeli ekilde ve fazla doldurulmayacak, uygun boyutlarda kollu halkalarla tanacaktr.
Potalar yeteri kadar ii ile tanacak ve iiler zorlanmayacaktr.
M ADDE 263 - Elektrik ark ocaklarnda elektoratlar otomatik olarak indirip kaldran tertibat ve cihazlardan baka, elle kumanda tertibat
bulunacaktr.
Bu ocaklarn, kapak ve delikleri nne, ark nlarna kar uygun paravana kepenk, perde veya siper konacaktr.
Elektrik ark ocaklarnda dkm alnmadan nce, oradaki iiler, operatrler ve dier kiiler tehlike alan dna karlacaktr.
M ADDE 264 - Tav ocaklar ve tav frnlar, fazla sya kar dtan izole edilecek, tav ocak ve frnlarnn azlarna uygun paravanalar konacak veya
aadan yukar btn az geniliince hava pskrtlerek snn azaltlmas salanacaktr.
Su verme ilemi iin kullanlan kaplarn stleri, uygun kapakla rtl olacak kacak buhar ve gazlara kar davlumbaz yaplacak, ve kapaklar
mekanik olarak alp kapanacaktr.
Tav ocaklar ve frnlarnda, ( termometreler bulunacak, yakt olarak gaz, toz veya karayaktn otomatik verildii tesislede, scaklk derecesine gre,
yakt miktarn ayarlayabilecek tertibat ( termostat) yaplacak ve akaryakt veya gaz borular kontrol edilecektir.
M ADDE 265 - Tula ve mlek frnlar, ie uygun ekilde yaplm olacak ve ocak soumadka frnlarn iine girilmeyecektir.
M ADDE 266 - imento, kire, al, dolamit alomerit gibi malzemelerin retiminde kullanlan dner frnlarn altndaki soutma yerlerinde, boaltma
veya temizleme srasnda fkran scak tozlara veya geri tepen alevlere kar gerekli tedbirler alnacaktr.
Dner frnlarn arkasndan tozlarn ekildii veya temizlendii srada ani aklar nlemek iin uygun koruyucular kullanlacaktr.
52/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
Dner frnlarn iinde meydana gelen byk klinker kemer klelerini paralanmadan nce, frnn yakt kesilecektir.
Kilinker klelerini paralayacak zel aralar, frnn azna salam bir ekilde konacak ve bunlarn hareketleri snrlanacak ve ar, makinal tfek
kullanldnda, atlan mermilerin frn iinde sekerek dar frlamasn nleyecek tedbirler alnacaktr.
Dner frnlarn i gmlekleri, durdurmalar srasnda kontrol edilecektir,
M ADDE 267 - Kurutma frnlarnn doldurulmasnda ve boaltmasnda, frn kapaklarnn ak kalmasn salayacak tertibat bulunacaktr.
Zincirle idare edilen st srgl ( giyotin) kapaklar bulunmayan kurutma frnlarnn her iki banda, ykseklii 170 santimetreden az olamayan ve
ierden kolayca alabilen birer kap bulunacaktr.
Yanc maddelerin kurutulduu frnlarda, yangnlara kar uygun yangn sndrme tesisat ve tehizat bulunacaktr.
Buharla stlan kurutma frnlarndaki buhar borular, uygun paravana ile rtlecek ve bunlarn bacalarnda, bir kolla ekilip alan ve braklnca
kendi kendine kapanan klepemer bulunacak ve ocak iinde veya akta bulunan vantilatrler, yangna dayankl yerlere konacak ve dokunmalara kar
korunacaktr.
M ADDE 268 - Yakt olarak gaz veya akaryakt okullanlan ekmek frnlarnn st tarafndan zincirle alan bir gvenlik kapa bulunacak, gaz veya
akaryakt vanalar, szma ve kaaklara kar kontrol edilecektir.
Ekmek frnlarnn stndeki ve yanndaki yerlere, malzeme stok edilmiyecektir.
Ekmek frnlarnn ii, bacalar ve dier ksmlar sk sk temizlenecektir.
M ADDE 269 - Kat yaktla alan emaye , lak, boya, vernik ve benzeri piirme frnlarnn ocak kapa, frn kapsnn ters ynnde bulunacak ve
bunlarda uygun aspirasyon tesisat yaplacaktr.
Piirme frnndan kan gaz, duman ve buharlar uygun ykseklikteki bacalarla dar atlacaktr.
Gaz veya akaryaktla alan bu piirme frnlarnda, ana yakt vanasa ile beklere gelen borular zerine ayr ayr vanalar konacak ve beklere gelen
hava borularnda basn dt veya hava akm kesildii hallerde, yakt verilmesini durduracak, basn ve hava kamnn normale dnnde yakt
tekrar verecek bir cihaz bulunacaktr.
Piirme frnlarnda, scakl kontrol ve ayar eden bir cihaz bulunacaktr.
BENC BLM
LEKTRK TESSATINDA ALINACAK GVENLK TEDBRLER
M ADDE 270 - Toprakla portansiyel fark 230 volt veya daha yukar olan alternatif gerilim ile alan elektrik motorlar, zel dairelerinde veya
tabandan en az 3 metre yksek bir yerde bulunacak veya muhafaza sistemi iinde olacaktr. Bu durum ve zellikte olmayan motorlar, uygun ekilde
korunacaktr.
M ADDE 271 - Fazla nem, buhar veya benzerlerinin bulunduu yerler ile yal yerlerdeki elektrik motorlarnn gerilim altndaki ksmlaryla
balantlar uygun ekilde korunmu olacaktr.
M ADDE 272 - Parlayc gazlarn veya maddelirin retildii, kullanld veya elden geirildii yerlerle almalar srasnda parlayabilen gaz, buhar,
toz veya benzerlerinin kt yerlerde bulunan elektrik motorlarnn besleme kablolarnn balca kumanda tertibat ile termik starterleri, akm
kesicileri, komitatrleri, rleleri, direnleri ve benzeri tertibat, atee dayankl ve izole edilmi oda veya hcreler iine yerletirilecek ve atelye iinde
kolay eriilir yerlere, uygun tipte starter dmeleri ve yardmc akm kesicileri yaplacaktr.
M ADDE 273 - erare veya kvlcm karan elektrik motorlar; patlayc parlayc veya yanc gazlarn bulunduu yerlerde kullanlmayacaktr.
M ADDE 274 - Toprak ile potansiyel fark 42 volttan fazla olan alternatif gerilimli elektrik tablolar, zel yerlerde bulundurulacak ve bu yerlerin
taban, akm geirmeyen malzemeden yaplm veya bu cins malzeme ile kaplanm olacaktr.
M ADDE 275 - Gerilimi 250 vollttan yukar olan alternatif veya doru akm devrelerinde kullanlan sigortalardan deiri 20 amperin stnde olanlar,
53/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
kapal bir tablo iine monte edilecek ve en az bir alter veya anahtarla kontrol altna alnacak, bu alter veya anahtarla akm kesilmeden, tablo kutusu
almayacak ve tablo kutusunun kapa kapanmadan akm verilmeyecektir.
M ADDE 276 - Tevzi tablosu veya benzeri tertibat zerinde bulunan sigortalar, alterler ve anahtarlar, uygun ekilde yaplm ve korunmu
olacaktr.
M ADDE 277 - Atelye iinde veya iilerin eriebilecei yerlerde bulunan fevzi panolar ile kontrol tertibat ve benzeri tesisat, kilitli dolap veya
hcre iine konulacak veya bunlarn taban, elektrik akm geirmeyen malzeme ile kaplanm olacaktr.
Bakm ve onarm nedeniyle gerilim altndaki tesisatn tecritlerinin karlmas gerektiinde, bu ksamlar paravana veya koruyucularla korunacaktr.
M ADDE 278 - Gerilimi 650 voltu gemeyen ana datm tablolar, bakm veya yar gerektiren her ksm kolayca eriilebilecek, iletkenler kolayca
izlenebilecek, ve btn l ve kontrol aletleri ile sinyalizasyon cihazlar, tablonun n cephesinden kolayca grlebilecek ekilde dzenlenecektir.
M ADDE 279 - Gerilimi 650 volt veya daha fazla olan ana datm tablolar ve yksek gerilimle alan btn aletlerin metal koruycular
topraklanm olacak veya bunlar, uygun ekilde izole edilecek ve btn metal kollar ile dier btn metal balantlar topralnacaktr. Bunlarn
kontrolnde, bakm ve onarmnda akm kesileck ve kontrol, bakm veya onarm yaplan tablo veya pano, dierlerinden bir paravana veya bir blme
ile ayrlacaktr.
M DDE 280 - Beher blmesinde, hcresinde veya tanknda 5000 litreden fazla ya bulunan taransformatrler ile kondansatrler veya benzerleri,
iyeri binalarnn dna donacak veya herhangi bir hcre, blme veya tankn iindeki yalar alabilecek genilikteki bir sarncn, kuyunun veya
ukurun stne yerletirilecektir.
M ADDE 281 - Transformatrler, kondansatr ve benzerlerinin konulduu iyerlerinin yeteri kadar havlandrlmas salanacak ve duvarlar ile
kaplar, yangna dayankl olacaktr.
M ADDE 282 - Transformatrler, kondansatr ve benzerleri, arj kalntlarn nleyecek ekilde balanm ve kontrol edilmi olacak ve bu tehizatn
bulunduunu bildiren ve bunlara dokunulmadan nce alnmas gereken tedbirleri aklayan levhalar, uygun yerele konacaktr.
M ADDE 283 - yerine konacak hava soutmal elektrik taransformatrleri, yanabilir malzemeden yeteri kadar uzakta bulunacak veya yanabilir
maddelerden, s geirmeyen ve yanmayan bir blme ile ayrlm veya uygun ekilde kapatlm olacaktr.
M ADDE 284 - Transformatr ve kondansatr merkezlerindeki dier yksek gerilim cihazlar, parmaklkl veya kafes telli kaplar ile kapal zel
hcrelere yerletirilmi olacaktr. Yksek gerilim hcrelerinde yaltlm tabure kauuk eldivenler, stakalar, yangn sndrme cihazlar ksa devre ve
topraklama tehizat ve talimat haiz tabela vb. bulundurulacaktr.
M ADDE 285 - Sabit akmlatr tesisleri, taban aside daynkl malzemeden yaplm, iyi havlandrlm ve zel olarak yaplm odalarda veya
hcrelerde bulundurulacaktr.
M ADDE 286 - Akmlatr bataryalarnn kutular; cam, sert kauuk veya benzeri akm geirmeyen maddelerdin yaplm olacak ve bunlar, akm
geirmeyen salam ayaklar zerine oturtulacaktr.
M ADDE 287 - Akmlatr bataryalar, kullanldklar ie uygun ekilde kapatlacak veya korunacak ve gaz karmalarna kar gereken otomatik
tertibat alnm olacaktr.
M ADDE 288 - Akmlatr odalarna salanacak suni k yalnz akkor flamanl elektrik ampulleri vastasiyle yaplacaktr. Bu gibi ak alevli
vastalarla girilmesi ve buralarda sigara iilmesi yasaktr.
M ADDE 289 - Akmlatr bataryalar tesisi gerektiinde btn kutuplarda kesilecek ekilde yaplacaktr.
M ADDE 290 - Akmlatr bataryalarnn asitleri deitirilirken iiler gzlk, nlk, lastik eldiven, ve benzeri kiisel koruycular kullanacaklardr.
M ADDE 291 - Toprak ile potansiyel fark 250 volltan yukar olan alternatif akm tesisatnda, srekli olarak tanabilir veya ekme iletkenler
kullanlmayacaktr. Ancak iin gerei olarak yetkili bir eleman tarafndan bunlar, geici olarak kullanlabilecektir.
M ADDE 292 - Tanabilir iletkenlerin kullanlmas gereken yerlere, yeteri sayda ve yugun ekilde topraklanm elektrik pirizleri konacaktr.
Tanabilir elektrik kablolar, dayankl kauukla kaplanm olacak ve gerektiinde eilip bklebilecek bir metalle dayankll arttrlacak ve
54/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
bunlarn kaplamalr bozulmayacak, balantlar iyi durumda tutulacaktr.

M ADDE 293 - letkenler, mekanik ve kimyasal etkelerden korunmu olarak yerletirilecektir.
M ADDE 294 - Yeralt kablolarnda yaplacak bir ilemde, ceryan kesilmesinden hemen sonra kapasitif boalmay temin iin, zerinde allmas
gereken kablolarn btn iletkenleri ksa devre edilecek ve topraklanacaktr.
Ksa devre ve topraklama ilemi , alma yerinin en yakn ksmlar zerinde ve bu yerin her iki ucunda yaplacaktr.
Yeniden gerilim altna girme tehlikesini nlemek iin, gerilim vermeye elverili bulunan btn ayrclar ak durumda kilitlenmi olacaktr.
M ADDE 295 - Topraklama devresi, dk direnli iletkenden yaplm olacak ve baland cihazn izolesinde meydana gelecek en byk kaa (
ksa devreyi) iletecek kapasitede olacak veya devrede , gerektiinde o cihaz devreden karacak, uygun bir devre kesme tertibat bulunacak ve
topraklama tesisat uygun bir ekilde korunacaktr.
M ADDE 296 - Elektrik iletkenlerinin mahfazalar, metal mahfaza borular, elekrik tehizatnn metal koruycular ve dier gerilim altnda
bulunmayan yaltlm ksmlar, uygun bir ekilde topraklanacaktr.
M ADDE 297 - Alternatif veya doru akm ile alan plak metal ksml elktrik cihazlar, uygun bir ekilde topraklanacaktr.
M ADDE 298 - Elektrik tesisat veya tehizatnn bakm ve onarmnda, bunlar, devreden karacak bir devre kesme tertibat bulunacak, devreden
karldktan sonra bunlarn, toprakl olmas hali devam edecektir.
M ADDE 299 - Kofra ve dier koruma tertibat ile gerilim altndaki makina, cihazlar ve iletkenlerin mahfazalar, elktrik arpmalarna kar uygun
ekilde korunacaktr.
M ADDE 300 - Topraklamada, balant hatlar ak ekildii takdirde, mekanik ve ikmyasal etkilerden korunmu olacaktr.
M ADDE 301 - Toprak hatlar, kolay muayene edilecek ekilde ekilmi olacaktr.
M ADDE 302 - Kontrol, bakm ve onarm yaplacak makina ve elektrik devrelerinin akm kesilecek ve akam kesen alter veya anahtarlarda
kilitleme tertibat bulunacak veya bunlarn ak olduklar, uygun ekilde belirtilecektir.
M ADDE 303 - Elektirik tesisatnn, cihazlarnn veya plak iletkenlerin, daima gerilim altnda bulunduu kabul edilecek ve teknik bir zorunluluk
bulunmadka gerilim altnda elektrik onarm yaplmayacaktr.
Toprakla potansiyel fark 250 volt ve daha yukar olan alternatif veya doru akml tesisatta, gerilim kaldrlmadan akm kesilmeden hi bir alma
yaplmayacaktr.
Toprakla potansiyel fark 250 vollatn aa alternatif veya doru akml tesisatta yaplacak ilere giriilmeden yine gerilim kesilecek, ancak,
zorunluluk halinde gerekli tedbirler alnacak ve akm geirmeyen aletler, uygun i elbisesi ve eldiven gibi kiisel koruyucular, kauuk paspaslar ile
kam geirmeyen paravanalar tabureler ve platformlar gibi aralar kullanlacak ve iiler yetkili bir elemann gzetiminde altrlacaklardr.
zerinde allan gerilim altndaki plak iletkenler, uygun kafes, paravana veya yaltkan mahfazalarla korunacaktr.
M ADDE 304 - Gerilim altndaki ksmlarn dokunmaya kar gerilimi 42 volttan yukar olan alternatif veya doru akml devre ve tesisat paralar ile
pencere veya duvar boluklarndan eriilebilecek tesisat ksmlar, kofra veya dier uygun mahfazalar ile korunacaktr.
M ADDE 305 - Toprakla potansiyel fark 42 volt veya daha yukar olan alternatif akm devrelerinin gerilim altnda bulunan ksmlar, ana datm
tablolarnn arkasnda olduu gibi, srekli akta tutulmalar gereken yerlerede demelere akm geirmeyen zkaralar konacaktr.
M ADDE 306 - Toprakla potansiyel fark 42 volt veya daha yukar alternatif akml iletkenler, gerilim deerine uygun olarak yaltlacak ve bu
iletkenlerle bunlarn balant ve kontrol tertibat, d etkilere kr uygun ekilde korunacaktr.
M ADDE 307 - Vinlere akm salayan hava iletkenleri uygun ekilde yerletirilmi ve korunmu olacak ve bunlarn altna veya yknna malzeme
istifi ve yn yaplmayacaktr.
M ADDE 308 - Yukar doru alan bakl elektrik anahtarlar ve devre kesicilerinin kendi arlklar ile kapanmalarn nlemek iin, mandal veya
55/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
srg tertibat yaplacak, yatay alan bcakl elektrik anahtarlariyle devre kesicilerinin kendi kendine kapanmalar nlenecektir.
M ADDE 309 - Sigortalar, deitirilmeden nce gerilim d braklacak ve gerilim yokluu kontrol edilecektir.
Sigorta gerilim d braklamyorsa, kesicilerle devrenin kesilmesi salanacak ve bu gibi hallerde, elleri ve gzleri koruyacak kiisel koruyucular
kullandrlacaktr.
M ADDE 310 - Priz ve fi sisteminde topraklama kontakt elamanlar, akm kontakt elamanlarndan nce balanty salayacaktr.
M ADDE 311 - Kazan iinde veya buna benzer dar ve iletken ksmlar bulunan yerlerle slak yerlerde, alternatif akmla alan lambalar kullanld
takdirde, alma yerinin dnda bulunan ve sarglar birbirinden ayr olan transformatr yardm ile elde edilen kk gerilim ( en ok 42 v)
kullanlacaktr.
M ADDE 312 - Elektrik ilerinde kullanlan penseler, kargaburunlar, tornavidalar ve benzeri el aletleri, uygun ekilde yaltlm ve yadanlklarn,
sprgelerin, fralarn ve dier temizlik ararlarnn saplar, akm geirmeyen malzemeden yaplm olacaktr.
Elektrik el aletleri iyi bir ekilde muhafaza edilecek ve her an ie hazr ekilde bakml bulundurulacaktr.
Elektrik el aletleri kendi zel gayeleri iin, doru olarak ve kendi kapasiteleri iinde, ar zorlamalara bavurulmadan kullanlacaktr.
M ADDE 313 - Tanabilir elektrikli el aletlerinin saplar, yeterli cins ve kalnlkta akm geirmeyen bir maddeyle kaplanacak veya bu gibi
malzemeden yaplm olacak ve bu aletlerin zerlerinde, devreyi kapal tutmak iin, srekli olarak baslmas gereken yayl devre kesicileri (
enterkptr) bulunacaktr.
M ADDE 314 - naat antiyeleri ile dier ak alma yerlerinde kullanlan elektrikli el aletleri, kk gerilim veya 1/1 oranl ve sarglar birbirinden
ayr gvenlik tasfomatrnden ( ayrc transformatr) elde edilen gerilim ile altrlacak veya zel olarak imal edilmi, iki yaltkanl olacaktr.
Gvenlik transformatr kullanlmas halinde, k devresine yalnz bir elektrikli el aleti balanacaktr.
M ADDE 315 - Elektrikli el aletleri zerinde meydana gelebilecek kaaklarn zararl, bir seviyeye gelmesinden nce, alete gelen elektrik devresini
kesen gvenlik otomatikleri de uygun bir i gvenlii tedbiri olarak kabul edilecektir.
Topraklamal aletlerde, topraklama devresindeki kesinti halinde, aletin elektrik devresini kesen bir kontaktrn bulunmas eklide geerli
saylacaktr.
M ADDE 316 - Tanabilir elektrikli el aletlerinin topraklanmas, topraklama eleman bulunan zel fi ve prizlerle yaplacak, yksek amperajl
prizler zerinde ayrca bir alter bulundurulacak, bunlara akm salayan kablolar dank bulundurulmayacak ve geitlerde yksekten geirilecektir.
Aletler, besleme kablosu iinde bulunan zel topraklanacaktr.
M ADDE 317 - Parlayc, patlayc maddelerin imal edildii, tand ve depoland yerlerde, elektrikli el aletleri kullanlmayacaktr.
M ADDE 318 - Kazanlar, tanklar ve senzeri dar yerlerle nemli ve slak yerlerde, elektrikli el lambalarnda olduu gibi alak gerilim
kullanlmayacaktr. Douru akm kullanlyorsa, kulanma gerilimi 100 voltu gemeyecek ve art kutup topraklanm olacaktr. Alternatif akmda ise
ancak kk gerilim ( en ok 42 V) kullanlacaktr.
Buralarda, iyi yaltlm esnek kablolar kullanlacak ve kablolar dzenli ezilmeyecek ekilde bulundurulacaktr.
M ADDE 319 - Asl olarak kulanlmas gereker tanabilir elektrikli aletler, ayay veya bir kablo veya bir zincir ucuna aslarak uygun arlklarla
dengede tutulacaktr.
M ADDE 320 - Tanabilir elektrikli aletlerin bir yerden dier bir yere tanmas, zel sapan veya asklarla yaplacak ve bu sapan asklar, alma
srasnda kullanlmayacaktr.
M ADDE 321 - Tanabilir elektrikli aletler ile alan iilir, bol ve etekleri geni elbiseler giymeyecekler, kauuktan gayri eldiven takmayacaklardr.
M ADDE 322 - Elektrikli el aletleri kullanlmadan nce, yetkili kimseler tarafndan kontrol edilecek, topraklamas arzal, motoru fazla kvlcml,
priz, fi, anahtar ve balant kablosu bozuk olanlar kullandrlmayacaktr.
56/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
Tanr elektirik lambalar, ancak srekli aydnlatmann yeterli yaplamad yerlerde kullanlcak, duylar ve gerilim altndaki ksmlar, akm
geirmeyen, salam, kanal koruyucu kafesler iinde olacak ve organik tozlar veya parlayc maddeler bulunan yerlerle nemli yerlerde, lambalar cam
koruyucu iinde bulundurulacaktr.
M ADDE 323 - Elektrik kayna yaplan yerler, baka iilerin alt yerlerden en az 2 metre ykseklikte ve k geirmeyen tanmaz veya
tanabilir paravanalarla ayrlm olacaktr.
M ADDE 324 - Elektrik kayna ilerinde alan iilere, iin zelliine uygun kiisel korunma aralar verilecektir.
M ADDE 325 - Elektrik kaynak makinas balantlar ve prizler, yalnz yetkili elektrikiler tarafndan yaplacak veya deitirilecek, kaynak ilerinde
ise ehil kaynaklar altarlacaktr.
M ADDE 326 - Elektrik kaynak makinalarnn kullanlmasnda, aadaki tedbirler alnacaktr.
1) Elektrik kaynak makinalar ve tehizat yaltlm ve topraklanm kaynak penseleri kabzal ve d yzleri yaltlm olacaktr.
2) Elektrik kaynak makinalarnn alteri, makina zerinde veya ok yaknrda bulunacak, kablolar salam ekilde tespit edilmi olacaktr.
3) Otomatik veya yar otomatik diki ve punta kayna makinalarnda, operasyon noktasna kapal koruyucu yaplacak veya ift el kumanda usul
uygulanacaktr.
4) Besleme ve kaynak kablolar, zerinden tat gemesi halinde, zedelenmeyecek ve bozulmayacak ekilde korunacaktr.
5) Yanc maddeler yaknrda elektrik kayna yaplmayacaktr.
M ADDE 327 - Elektirik kaynak makinalarnn temizmenmesi tamir ve bakm veya alama yerinin deitirilmesi srasnda, makinalar ebekeden
ayrlp eyektrii kesilecektir.
M ADDE 328 - Elektirk kaynak makinalarnn temizlenmesi tamir ve bakm veya alama yerinin deitirilmesi srasnda, makinalar ebekeden
ayrlp elektrii kesilecektir.
M ADDE 329 - Kazanlar gibi dar ve kapal hacimlerle ayn zamanda nemli yerlerdeki kaynak almalarnda, yalnz doru akm kullanlacaktr.
M ADDE 330 - Elektirik kaynak veya kesme makinalarnda kullanlan elektojen gruplar, elektrik redresrleri veya transformatrleri ile bunlarn
gerilim altndaki yaltlmam ksmlar, dokunmalara kar korunmu ve elektrik kaynak makinalarnn metal ereveleri uygun ekilde topraklanm
olacaktr.
M ADDE 331 - Elektirik kaynak ve kesme makinalarnn k ularnn veya kaynak devrelerinin birer kutbu, kaak akmlara kar, i parasnda
topraklanm olacaktr.
M ADDE 332 - Akm salayan kablo ularnn balant noktas ve elektrot pensleri yaltlm ve kaynak sssna kr elektrot pensleri, uygun
ekilde korunmu olacaktr.
M ADDE 333 - Direnli kaynak makinalarnn punto noktas ile gerilim altndaki ksmlar yaltlm olacak, bunlarn kablolarnn makina zerinde
veya yaknnda bir yerde bir anahtar bulunacak akm giri ular, vida veya saplama ile iyice tespit edilecek ve buralarda filer kullanlmayacaktr.
Ancak; kumanda devresinde filer kullanlacaktr.
M ADDE 334 - Parlayc ve patlayc maddelirin bulunduu yerlerle bu maddelerin yaknndaki yerlerde, statik elektrik yklerinin meydana
gelmesine kar nemlendirme topraklama, iyonizasyon, silindirlerin ayar vb. gibi uygun tedbirler alnacaktr.
Statik elektrii iletmeyen malzemelerin kullanlmasndan mmkn olduu kadar kanlacaktr.
M ADDE 335 - Sv parlayc ve patlayc maddelerin ok byk akma hzlar ile doldurulup boaltlmasndan, sramal ve yksek basnla
doldurulmalarndan kanlacaktr.
M ADDE 336 - Transmisyon tertibatndaki miller ve yataklar, statik elektrie kar topraklanacak, kayla kasnak arasna ve kayn kasna
terkettii ksmn her iki tarafna, topraklanm metal taraklar uygun ekilde konulacaktr.
57/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 337 - Parlayc svlar, depolama tanklarndan kara veya deniz tankerlerine aktarldklarnda, statik elektrie kar depolama tanknn
toprakl metal ksmlar arasnda bir elektriksel balant yaplacak, haval veya dolu lastik tekerlekli ve benzeri aralar ayrca topraklanacaktr.
M ADDE 338 - tlerek toz haline getirilmi maddelerin, pnmatik konveyrlerle tand hallerde, statik elektrie kar konveyrn ayrntl
metal orular, btn hat boyunca birbirine iletken balantl olacak ve topraklanacak ve titan, alminyum ve magnezyumun ince tozlarnn tand
yerlere, statik elektrik dedektrleri veya benzeri uygun tertibat konulacaktr.
M ADDE 339 - Statik elektirk birikmelerine kar gerekli yerlere statik elektrik yk gidericileri veya ntralizrler konulacak veya uygun dier
M ADDE 340 - Tabanca boyas yaplan tesislerde boyanacak veya verniklenecek metal paralar, boyama hcrelerinin btn metal ksmlar ile
davlumbazlar, kaplar, emme tertibat ve boya tabancalar, uygun bir ekilde topraklanm olacaktr.
M ADDE 341 - Litreden byk sentetik akaryakt kaplar, iletken maddelerle kaplanacaktr. Nemin dk olmad hallerde, karton veya kat ile
kaplama ya/lacak veya metal boyalarla boyama veya iletken a geirme ilemleri uygulanacak yahut da bu cins kaplar toprak iine yerletirilecektir.
Sentetik kaplara iletken yzeyler kazandrlmas halinde, bu yzeyler doldurma ve boaltmadan nce topraklanacaktr.
M ADDE 342 - Akaryakt depolama tanklar, akaryakt doldurulduktan sonra, ilgili standartlara uygun olarak gerekli bir sre dinlendirilecektir.
M ADDE 343 - yerlerindeki parlayc, patlayc ve yanc maddelerin imal edildii, ilendii veya depoland yerler, ya, boya veya dier parlayc
svlarn bulunduu binalar, yksek bacalar, yksek binalar ile zerinde direk veya sivri kntlar yahut su depolar gibi yksek yerler bulunan
binalarile zerinde direk veya sivri kntlar yahut su depolar gibi yksek yerler bulunan binalar, yldrma kar yrrlteki ynetmelik ve
artnameler gre yaplacak yldrmlk tesisat ile, hava hatlar ise uygun kapasitedeki parafudralar ile korunacaktr.
M ADDE 344 - M aden atl veya karkasl bina, atelye, depo ve benzerleri ile iletken olmayan tabanlar zerinde kurulmu makinalar, havagaz, su ve
kalorifer tesisat ve btn madeni ksmlar, usul ve teknie uygun olarak etkili bir ekilde topraklanacaktr.
M ADDE 345 - Gerilim altndaki elektrik devrelerinin, elektrik makinalarnn veya cihazlarnn onarmna giriilmeden nce, onarm yaptrmakla
grevlendirilenler tarafndan ve bunlarn sorumluluu altnda onarlacak; devrenin tesisat, motor veya techizatn her trl enerji kayna ile
balantlar kesilecek, onarlacak devreyi besleyen alter veya devre kesicilerinin ak durumda olmalar ve bu ekilde kalmalar salanacak ve onarm
bitirilmeden devreye akm verilmeyecektir. Akm onarmn bitiminde, sorumlu grevlinin izniyle verilecektir.
M ADDE 346 - Birden fazla kaynaktan beslenen elktrik tesisatnda, kablo veya hava hatlar zerinde onarma giriilmeden nce, akm her ynden
kesilecektir.
M ADDE 347 - Onarlacak hava hatlarnn her iki taraf devreden karldktan sonra, ayrca topraklanacak ve onarm iilerine emniyet kemerleri gibi
uygun kiisel korunma aralar verilecektir.
M ADDE 348 - Binalarda yaplacak ek inaat, onarm veya boya ileri ile benzeri alamalara balamadan nce, gerilim altndaki iletkenlere
yaklamas gereken kimselerin korunmas salanacaktr.
M ADDE 349 - Toprak ile potansiyel fark 42 volttan fazla olan ve alak gerilim ile altrlan her trl elektrik tesisat, yetkili kimselerin
girebilecei oda veya kapal yerlerde bulundurulacak veya tesadfen dokunulamayacak kadar yksek yerlere yerletirilecektir.
M ADDE 350 - zerine 650 volt gerilim bulunan alter veya ona benzer ak elktrik tehizat, en az 215 santimetre ykseklikte ve bakm ve kontrol
almalarna elverili ekilde yaplm olacaktr.
Gerilim altndaki ksmlarn bakm ve kontroluna yarayan uygun geitler yaplacak ve bunlar yol olarak kullanlmayacaktr.
M ADDE 351 - Alcak gerilimli tesisatta servis koridorlar en az 60 santimetre genilikte ve yksek gerilimli tesislerde ise en az 80 santimetre
genilikte olacaktr. Hi bir yerde bu koridorlarn tavan ykseklii 2 metreden az olmayacaktr.
M ADDE 352 - Binalarn d yzlerine konulacak transformatr, kondansatr veya buna benzer dier elektrik tehizat ile bu cihazlara ulaan
iletkenler; pencere, balkon ve benzeri yerlerden yeteri kadar uzak ve zararsz bir yerde bulunacaktr.
M ADDE 353 - Elektrik tesisat, cins ve hacmine gre ehliyetli elektrikiler tarafndan yaplacak, bakm ve iletmesi salanacaktr.
58/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 354 - Nemli ve tozlu yerlerle geici olarak nemli olan, slak, korozif, yangn tehlikesi arzeden ve yksek scakl olan yerlerde yaplm ve
yaplacak elektrik tesisat ile bina dna yaplm elektrik tesisat, Elektrik Tesisat Ynetmelii ve Fenni artnamesine uygun olacaktr.
ALTINCI BLM
EL ALETLERNN KULLANILM ASINDA ALINACAK GVENLK TEDBRLER
M ADDE 355 - yerlerinde kullanlacak el aletleri, aypalcak ie uygun malzemeden yaplm olacak ve yalnz yapmna zg ilerde kullanlacaktr.
Bunlarn ahap saplar budaksz, iyi cins ve elyafl aatan, uygun biim ve boyutta , kenarlar yuvarlatlm kymksz ve dzgn yaplm
olacaktr.
M ADDE 356 - Kvlcmn tehlikeli olaca yerlerde kullanlacak el aletleri, kvlcm kartmayacak malzemeden yaplacak ve bu nitelikte olmayan
aletler, bu yerlerde kullanlmayacaktr.
M ADDE 357 - eki, balyoz, kalem, keski, zmba ve benzeri aletler, satandartlarna uygun ekilde ve kaliteli elikten yaplacak ve bunlarn bozulan
veya apaklanan balar, talama veya eeleme suretiyle dzeltilecektir.
M ADDE 358 - El aletlerinin su verme veya bilenmesi ile bakm ve onarm ileri, kalifiye iiler tarafndan yaplacak ve bunlarn sivri veya keskin
ular, kullanlmadklar zaman uygun ekilde korunacaktr.
M ADDE 359 - El aletleri, yerlerde, merdivenlerde, geitlerde veya iilerin geit olarak faydalanabilecei herhangi bir yer zerinde ortada
bulundurulmayacak ve bunlar iin uygun dolap, ask tablosu veya en az 2 santimetre ykseklikte eteklii bulunan raflar yaplacaktr.
Ba st yksekliinden dmelere kar gerekli tedbirler alnmadan, bunlar elden braklmayacaktr.
M ADDE 360 - Baltalar, keserler, satrlar gibi el aletleri, daima keskin olarak bulundurulacak, bunlarn saplar alete sk ve salam duracak ekilde
geirilecek ve tanmalarnda uygun klf, ask veya mahfaza iinde bulundurulacaktr.
M ADDE 361 - Kalemler, keskiler ( sapl keskiler), zmbalar ve benzeri aletlerde, kalem ular, keski azlar ve zmba burunlar, yaplacak ie uygun
biimde ve daima keskin olacak ve bunlar kullanlrken, uygun siper vya paravanalar veya benzeri koruycular bulundurulacaktr.
M ADDE 362 - Kaldralar ve benzeri aletler kullanlmadklar srada, yere veya tezgah zerine dayal ve dik olarak bkarlmayacak, yatk olarak
braklacaktr.
M ADDE 363 - Ee ve trplerin metal bilezii bulunan salam saplar veya baka eit bir tutacaklar olacak ve bunlar sapsz olarak
kullanlmayacaktr.
Ee ve trpler, sandk ama, ivi skme veya sert bir cisme vurma ilerinde kullanlmayacak, bunlara eki ve benzeri aletle vurulmayacak ve eski
eelerden keski, kalem veya zmba gibi aletler yaplmayacaktr.
M ADDE 364 - Baklarn saplar zerine, gerektiinde elyaf, deri veya paslanmaz elikten yaplm kabza mahfazalar yaplacak veya parmak
kavramlar veya kalkan konulacaktr.
Kauun kesilmesinde kullanlan baklarn ular, uygun ekilde yuvarlatlacaktr.
Konserve, deri yzme, deri ileme ve lastik fabrikalarnda kullanlacak baklarn tanmalar iin, uygun klflar veya knlar bulunacaktr.
M ADDE 365 - Krikolar, yk kaldrlrken yere salam bir ekilde ve dik olarak konulacak ve ykler istenilen ykseklie kaldrldktan sonra,
krikorlar dayankl ve uygun takozlarla beslenmedike bu yklerin altnda veya stnde allmayacak ve yklerin kriko ile indirilmesinde gerekli
M ADDE 366 - Tomruk veya ktk aktarma veya ambarlama ilerinde kullanlan kancalarn veya snglerin ular, daima sivri olacak ve el
kancalarnn kollar, saplarna salam ve sk bir ekilde geirilecektir.
M ADDE 367 - Penseler, tel makaslar ve kskalar ile gergin tel, yay veya benzeri teller kesilirken, telin kesilen ularndan biri uygun ekilde tespit
edilecektir.
M ADDE 368 - Somun skma veya gevetme iin, uygun anahtarlar kullanlacak, pense ve benzeri aletler kullanlmayacaktr. Normal kollu
59/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
anahtarlarn ucuna boru geirerek veya benzerleri taklarak uzatlmayacak ve anahtarlar, eki olarak kullanlmayacaktr.
M andren anahtarlar, yuvasna gevek oturacak ve brakldnda, kendeliinden debilecek ekilde olacak ve zincir, ip veya benzerleriyle bir yere
balanm olmayacaktr.
M ADDE 369 - Pnmatik seyyar cihazlarn kumanda tetikleri uygun ekilde konulmu olacak ve operatr elini ektiinde, hava giri supab
otomatik olarak kapanacaktr. Bunlarn basnl hava hortumlar ve hortum balantlar, yapacaklar ie uygun ve dayankl olacak ve bunlarla normal
onarm dnda bir para deitirilirken veya benzeri bir i yaplrken, hava hortumlarnn ana valflar kapatlacaktr.
M ADDE 370 - Pnmatik ekilerin pistonlar, alrken yerlerinden kmayacak ekilde yaplm ve para frlamalarna kar yaylar, gvenlik,
kancalar veya benzerleriyle korunmu olacaktr.
Pnmatik ekilerden paralar basnl hava ile frlatlarak karlmayacaktr.
M ADDE 371 - Pnmatik keskilerle perin ba kesilirken, kesilen perin balarnn bir tel sepet iine dmesi salanacak ve bu ilerde alanlara,
ba ve gzlerin korunmas iin uygun koruyucu aralar verilecektir.
M ADDE 372 - Basnl ivi akma tabancalarnn tetiklerinde gvenlik tertibat ve namlularnda, para frlamalarna kar, koruyucu bir huni
bulunacaktr.
YEDNC BLM
KALDIRM A M AKNALARINDA ALINACAK
GVENLK TEDBRLER
M ADDE 373 - Normal vinler ile oklu, rayl, kprl, ayakl kprl, tek rayl, motorlu seyyar, seyyar atelye vinleri ve platformlu kaldrc
arabalar, maunalar, elektrikli, pnmatik, hidrolik zincirli ve halatl palangalar gibi kaldrma makinalar ve aralarn tamburlar, kaldraca yke ve
kullanlacak halatn cap, nitelik ve sarg saysna uygun olarak yaplacak ve iki yan gerekli ykseklikte fatural olacaktr.
M ADDE 374 - Kaldrma makinalarnn elik halat ular, tambur iine salam bir ekilde balanacak ve halat zerindeki kaldrma kancalar en aa
seviyede olduklarnda, tambur zerinde en az iki tam devir yapacak boyda halat sarl kalm bulunacaktr.
M ADDE 375 - Elektrikle alan kaldrma makinalarnda, belirtilen st ve alt noktalar geildiinde, elektrik akmn otomatik olarak kesecek ve
tamburun hareketini otomatik ekilde frenleyecek bir tertibat bulunacaktr.
M ADDE 376 - Kaldrma makinalr, kabul edilen en ar ykn en az 1,5 katn, etkili ve gvenli bir ekilde kaldracak ve askda tutabilecek gte
olacak ve bunlarn bu yke dayankl ve yeterli yk frenleri bulunacaktr.
M ADDE 377 - Elektrik veya basnl hava ile alan ve yerden kumanda edilen kaldrma makinalarnn manevra halatlarnda, dolamalar nleyecek
gerekli tedbirler alnacaktr.
M ADDE 378 - Kaldrma makinalar ve aralar her almaya balamadan nce, operatrleri tarafndan kontrol edilecek ve elik halatlar, zincirler,
kancalar, sapanlar , kasnaklar, frenler ve otomatik durdurucular, yetkili teknik bir eleman tarafndan ayda bir btnyle kontrol edilecek ve
kontrol belgesi dzenlenerek iyerindeki zel dosyasnda saklanacaktr.
M ADDE 379 - Kaldrma makinalarnda yklerin kaldrlmalar, indirilmeleri veya tanmalar, yetitirilmi manevraclar tarafndan verilecek el ve kol
iaretlerine gre yaplacaktr.
M ADDE 380 - Bir kaldrma makinasnda birden ok ii grevli bulunduu hallerde, kaldrma makinas operatr, balayc, sapanc veya dier
grevlilerden yalnz birinde iaret alacak ve iareti, operatr tarafndan kolayca grlebilecek yerlerde duracaktr.
Operatr, her kim tarafndan verilirse verilsin, her dur iaretini daima yerine getirecektir.
M ADDE 381 - Ykler dik olarak kaldrlacaktr. Bunlarn eik olarak kaldrlmas zorunlu olduu hallerde manevralar, sorumlu bir elamann
gzetiminde yaplacak ve yk sallanmalarna ve ykn kt durumuna, kar, gerekli tedbirler alnacaktr.
M ADDE 382 - Kaldrma makinalarnn operatrleri, zellikle eritilmi maden potalar veya elektrikli mknatslarla tanan paralar ve ve benzeri
60/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
tehlikeli ykleri, alanlar zerinden geirmeyeceklerdir. Bu gibi ykler tanmadan nce, operatr tarafndan sesli bir sinyal verilecek ve iiler
tehlikeli blgeden ayrlncaya kadar, kaldrma ve tama ileri durdurulacaktr.
M ADDE 383 - ndirilen bir ykn altndan sapan halatnn ekilmesi iin kumanda vermeden nce iareti, iilerin gvenliini salayacaktr.
M ADDE 384 - Kaldrma makinalarnn yksz hareket ettirilmeleri gerektiinde, istifi veya sapanclar, iaretiye hareket iaretini vermeden nce,
denk veya sapan halatlarn kancalara uygun bir ekilde takacaklar ve operatrler de kancalar, yeter bir ykseklikte tutacaklardr.
M ADDE 385 - Operatrler, kaldrma makinalarnda bir yk asl bulunduu srece makinalarnn bandan ayrlmyacaklardr.
M ADDE 386 - Elektrikli mknatsl vin, dinlenme halinde iken, mknatslar vin zerinde asl olarak yksekte braklmayacak, bunlar ya dorudan
doruya yere dedirilecek veya bu i iin yaplm platformlar zerine indirilecektir.
M knatslar kullanlmadklarnda, vin zerinden karlacaktr.
M ADDE 387 - Ak havada alan vinlerin kabinleri kapal olacak ve bunlarn operatre en geni gr alann salayacak ekilde yukar
kaldrlabilen srgl pencereleri bulunacak ve souk havalarda, uygun ekilde stlacaktr.
M ADDE 388 - Hareket halindeki vin kabinleri iinde veya vin arabalar zerinde, yalnz grevli kimseler bulunacak ve vin operatrleri, hi bir
kimsenin yk zerine binmesine veya bo halat veya kancalara aslmasna izin vermeyecektir.
M ADDE 389 - Kaldrma aralarnn kancalarnn gvenlik kat says ( tama gc) , tayacaklar ykn en az; el ile altrlanlarda 3 katna,
mekanik olarak alanlarda 4 katna ve erimi maden veya yakc veya andrc ( korozif) maddeler gibi tehlikeli ykleri talanlarda ise, 5 katna
eit olacaktr.
M ADDE 390 - Ak havada ray stnde alan vinlerde, rzgarn etkisi hesaplanacak ve bunlarda takozlama, balama yaplacak ve srg
gvenlikli fren tertibat bulunacaktr.
M ADDE 391 - Tek rayl askl vinlerde ask milinin kopmas halinde, yk askya alabilecek bir veya birka gvenlik balants bulunacaktr.
M ADDE 392 - Ray stnde alan vinlerde, vincin ve vin arabasnn zerinde gidip geldikleri raylarn her iki banda ve en az tekerleklerin yar
ap yksekliinde takozlar bulunacak, kprl ve asma vinlerin, kpr ve vin arabas tekerleklerinde, uygun el kol ve ayak koruyucular
bulunacaktr.
M ADDE 393 - Tek rayl vinlerin getikleri yollar, serbest tutulacak ve bu yollar, izgilerle aka belirtilecektir.
M ADDE 394 - Ray stnde alan vinlerde, vin kabinine ve vin kpr geitlerine kmay salayan sabit merdivenlerle vin kprlerin her iki
tarafnda ve kpr boyunca en az 45 santimetre geniliinde geit veya sahanlklar bulunacaktr.
Vin kabin geitlerinin kpr zerinde gvenle gemeleri salanamad hallerde, vin kprsnn her iki bana ve kpr geitlerine dikey vaziyette
en az 40 santimetre geniliinde salam yapl, uygun ekilde korunmu geit veya sahanlklar yaplacaktr.
M ADDE 395 - Vin arabalarnn geit ve sahanlklar ile bunlarn altna ve stne rastlayacak sabit tesisler arasnda 180 santimetreden az aklk
braklmayacaktr.
M ADDE 396 - Kpr ayakl gezer vinlerin getii yol boyu ve raylarn her iki taraf srekli olarak serbest tutulacak ve buralar en az 75 santimetre
eninde olacaktr.
M ADDE 397 - Rayl vinlerde kumanda tertibatnn ve operatrlerin bulunduu kabinler, yanmaz malzemeden ve ak havada alanlarnki de
ayrca d etkilere daynkl malzemeden yaplm olacaktr.
Kabinler, operatrn btn manevra alann kolaylkla - grmesini salayacak ve manevra iin tehlikesizce darya sarkabilecei ekilde yaplm
olacaktr.
Kabinlerde, operatrleri yakc ve korozif maddelerin sramasna kar koruyacak tedbirler alnacak ve bunlar, zararl uucu maddelerle, zehirli
duman, gaz ve buharlardan en uygun ve etkili ekilde korunacaktr.
Kabinler, titreimleri nlemek iin, iyi ve salam bir ekilde tespit edilmi olacaktr.
61/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
Arza halinde vin operatrnn, kabini gvenlikle terk edebilmesi iin; kabinde lzumla halat, ip merdiven veya dier uygun bir inme arac
bulundurulacaktr.
M ADDE 398 - Rayl vinlerin kabin kaplarnn sahanlk veya geit seviyesinden 30 santimetreden daha yksekte bulunduu hallerde, bu kaplarn
nne uygun samaklar yaplacak ve kabinlerde, kum dolu bir kova elektrik akm iletmeyen madde ile doldurulmu bir yangn sndrme aleti
bulundurulacaktr.
M ADDE 399 - Rayl vin kabinleri iinde bulunan ana alterden baka, kabin dam zerine ve geitten kolay eriilir bir yere veya iyeri tabannn
uygun bir yerine, yalnz vinci durduran ikinci bir ana alter konulacaktr.
M ADDE 400 - Rayl vinlerin ykseltmeyi snrlayc tertibat, dorudan doruya vincin kasna veya kancas tarafndan harekete geirilecek uygun
akm kesme tertibatl ve ykn, beklenmedik bir anda inmesini nleyebilecek ekilde yaplm olacaktr. Bu tertibat, vincin, fren tisatna bal olara
alacak ve rayl vin operatrleri almaya balamadan nce ve almann bitiminde, bu tertibat altrarak kontrol edeceklerdir.
M ADDE 401 - 5 Ton veya daha fazla yk kaldran rayl vinlerde, 2 elektrikli el frenleri veya pedall ayark frenleri bulunacaktr.
M ADDE 402 - Ak havada alan rayl vinlerde, yk kancasn srekli olarak aydnlatabilecek ve vin zerine balanm lambalar bulunacaktr.
M ADDE 403 - Vin kprlerinin hareketlerini kontrol iin, bu kprlerde kollu frenleri veya pedall ayark frenleri bulunacaktr.
M ADDE 404 - Asma vin kaidelerinin tekerleklerinden, tekerlek koruyucular ve bunlarn yannda vinci tespit iin uygun tertibat bulunacaktr.
M ADDE 405 - Vincin veya kaldrlan ykn hareketi esnasnda alanlar uyarmak iin operatr, sesi aka iitilebilen zil, an ve benzerleriyle
iaret verecek ve bunlar hareket halinde devaml olarak alacaktr.
M ADDE 406 - Rayl vinlerde ana alterleri amadan nce operatrler, btn kumanda kol ve dmelerinin stop durumunda olduunu kontrol
edecekler ve elektrik akmnn kesildii hallerde, btn kumanda sistemini stop durumuna getirecekler ve bu durumu akm tekrar verilinceye kadar
deitirmeyeceklerdir.
Kabinleri terk etmeden nce, rayl vin operatrleri, btn kumanda tertibatn stop durumuna ve ana alterleri de ak duruma getireceklerdir.
M ADDE 407 - Ayn yk kaldrmak iin, iki rayl vincin birlikte altrlmas halinde her iki vin operatrne, yalnz bir iareti tarafndan
kumanda verilecek ve vinlerin hareketlerinde ahengi salayacak zel tedbirler alnacaktr.
M ADDE 408 - Yklerin, vinlerle asl olarak tanmasnda grevlendirilen iareti veya iiler, yklerinin nnde gidecek, ray makaslarn kontrol
edecek ve yklerin bir kimseye veya herhangi bir engele arpmayacak bir ykserklikte tanmasn salayacaklardr.
M ADDE 409 - Rayl vinlerin onarmnda, bu vinlerin altna demeli bir iskele kurulacak veya bir a ekilecek ve tekerlekleri iten ve dtan
uygun ekilde takozlanacaktr.
M ADDE 410 - Vince ait ar paralarn indirilip kaldrlmas iin vin zerinde caraskal veya makaralarn taklabilecei elik kollar, halkalar veya
benzerleri bulunacaktr.
M ADDE 411 - Rayl vinler zerinde herhangi bir onarma balamadan nce, btn kumanda, tertibat, stop durumuna getirilecek, iki ana alter
alacak ve bunlardan biri, skca balanacaktr.
Vin zerine ve uygun yerlere, onarm yapldna dair uyarma levhalar konulacaktr.
Ayn ray ebekesi zerinde baka vinler altnda, bunlar uygun uzaklakt durduracak takozlar konulacak veya ayn ii grecek baka tedbirler
alnacaktr.
M ADDE 412 - Halat tamburlarnn ve millerinin veya motor bobinlerinin sklmesinden evvel kaldrma halatlar, tamburlar zerinden karlacaktr.
Ancak, bunun salanamad hallerde, tamburun ani olarak dnmesi nlenecektir.
M ADDE 413 - Rayl vinlerde yaplan onarmn bitiminde, btn koruyucular yerlerine taklacak ve vin harekete geirilmeden nce, onarmda
kullanlan btn ara, gere ve malzeme kaldrlm olacaktr.
62/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 414 - M otorlu seyyar vinlerin kaldracaklar en ar ykler, kabinlerin iinde veya dnda yazl olarak belirtilecek ve kollu vinlerde
ayrca yatklk ve ok mesafelerine gre kaldrlmasna izin verilen en ar ykler, ayn ekilde gsterilecek ve bunlardan en ar ykten fazlas
kaldrldnda, durumu bildiren sesli ve kl otomatik bir uyarma tertibat bulundurulacaktr.
M ADDE 415 - Vin operatrlerinin kaymasn nlemek iin, motorlu seyyar vinlerin platformlar, tahtadan veya damarl metal plakadan yaplm
olacak ve buharla alan moturlu seyyar vin kabinlerinin iinde, bir yandan dierine rahata gitmeyi salayacak bir geit bulunacaktr.
M ADDE 416 - M otorlu vinlerle yk kaldrlrken veya vin yer deitirirken sesli ve kl uyarma yaplacak ve bunlarn gece almalarnda farlar
ve arkalarnda stop lambalar yaklacak ve kabinler uygun ekilde aydnlatlacaktr.
M ADDE 417 - M otorlu vinler ray zerinde hareket ettiklerinde, makaslar grevliler tarafndan idare edilecek ve operatrler, vin asesini veya
vin okunu her hangi bir yere demeyecek ekilde ayarlayacak almalrn bitiminde veya geici duraklamalarda vinci frenleyecek oklar uygun
mesnetler zerine yatracak ve makinalar durduracaklardr.
M ADDE 418 - Oklu vinlerde oklarn yatklarna ve vin arabasnn durumuna gre, tanabilecek en ar ykler, vin arabasnn veya okun uygun
bir yerinde gsterilecek ve bunlarda en ar ykten fazlas kaldrldnda, durumu bildiren sesli ve otomatik bir uyarma tertibat bulundurulacaktr.
M ADDE 419 - Seyyar vinlerin, platformlu kaldrc arabalarn ve benzerlerinin tekerlekleri korunacak, bunlarda el ile alan sesli uyarma tertibat
bulunacak ve bunlarn elektrikle alanlar , uygun ve yeterli ekilde topraklanacaktr.
M ADDE 420 - Geme ( teleskopik) platform tipli kaldrc arabalarda, ykselen st ksmn birdenbire inmesini engelleyecek otomatik srgl veya
benzeri uygun tertibat bulunacak ve bunlar elektrikle altklarnda, platformun ykselmesini ve inmesini snrlayacak bir tertibat yklerin
indirilmesini ayarlayan elektrikli veya mekanik bir fren bulunacaktr.
M ADDE 421 - Kaldrma ara ve makinalarnda meydana gelen herhangi bir aksaklk halinde, ykleri bulunduklar durumda tutabilecek gte frenler
bulunacaktr.
M ADDE 422 - M auna tamburlarnn boy ve aplar, yk halatn tek kat halinde sarabilecek durumda olacak ve maunalarn kumanda kollar,
uygun kavrama tertibatl bulunacaktr.
M ADDE 423 - Buharla alan maunalarda, iiler scak su veya buharla yanmaya kar korunacak ve eksoz borularndan kan buharlar,
operatrlerin grn azaltmayacaktr.
M ADDE 424 - Elektrikli maunalarn durmas halinde, yk askda tutabilecek frenleri olacak ve bunlarn kumanda kol balklar, lektrik akm
geirmeyen maddelerden yaplm bulunacaktr.
M ADDE 425 - ( Pnmatik) basnl hava ile alan maunalarn kumanda kutusu kollar, brakldnda otomatik olarak kendiliinden l noktaya
gelecek tertibatl olacaktr.
M ADDE 426 - El maunalar, kaldrlacak en ar yke gre, kaldra kolu veya kollar zerinde yaplacak bask, adam bana 10 kilogram
gemeyecek ekilde yaplm olacak, bunlarda kaldra kolu brakldnda, yk askda tutabilmek iin, tambur mili zerine gvenlik mandalnn
oturaca dili bir kasnak veya ayn ii grebilecek otomatik sonsuz bir vida konulacak ve yklerinin indirilmesini ayar ve kontrol etmek iin, bir fren
tertibat bulundurulacaktr.
M ADDE 427 - En ar yk iin, kaldrma ve balama ( sapan) zincirlerinin ve kancalarnn gvenlik kat says en az 5 olacaktr.
Zincirler bu zelliklerini yitirdiklerinde ve boylar % 5 den fazla uzadklarnda ve bakla veya halka kalnlklarnn drtte birini geen bir anma
meydana geldiinde, bunlar kullanlmayacaklardr.
M ADDE 428 - Tamburlara sarlan veya kasnaklar zerinden geen zincirler, belirli devrelerde yalanacaktr. Ancak, dkmhanelerde veya ya ve
greslerin kuru veya benzeri maddeleri zincirler zerinde toplanabilecei yerlerde, killanlan zincirler ve sapan zincirleri yalanmayacaktr.
M ADDE 429 - Yklerin kaldrlmasnda kullanlan zincirlerde, dm ve bkm olmayacak, sert ve kesici keli ykler kaldrlrken, kelerle
zincirler aras, uygun yastklarla beslenecek ve krlan bir kaldrma veya balama zinciri, telle balanmayacak veya civatalarla tutturulmayacaktr.
M ADDE 430 - Kaldrma ve balama zincirleri, kullanlmadklar zaman, uygun kancalara aslacak ve bunlarn paslanmas nlenecek, ezilmelere ve
korozif maddelerin etkilerine kar korunacaktr.
63/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 431 - elik halatlarn gvenlik kat says 6 dan aa olmayacak ve halatlarn ek yerleri, halkalar, balk ve balantlar halatlarn kaldraca
en ar yke dayankl olacaktr.
M ADDE 432 - 6 bkml elik halatlarn 50 santimetre veya zel elik halatlarn 1 metre boyunca dayanmlarn, aada gsterilen miktarlarda
kaybetmi olanlar kullanlmayacaktr.
7 telli elik halatlarda % 12,
19 telli elik halatlarda %20,
Seal zel elik halatlarda % 12,
gen bkml zel elik halatlarda % 15,
Nuflese zel elik halatlarda % 20,
M ADDE 433 - elik halatlarn balant ksmlarnda tellerin anmas, kopmas ve balantnn gevemesi gibi hallerde, halatn 1-3 metresi, uygun
ekilde kesilecek ve halatn balar, yeniden uygun ekilde balanacaktr.
M ADDE 434 - Kaldrma veya ekme ilerinde kullanlan ip halatlar, iyi cins kenevirden veya benzeri elyaftan yaplacak ve bunlarn kopmaya kar,
gvenlik kat saylar en az 3 olacaktr.
p halatlar, asitlerin veya bunlarn buharlarnn yahut ypratc dier kimyasal maddelerin bulunduu yerlerde kullanlmayacak ve saklanmayacaktr.
p halatlar, slak olduklarnda kurutulacak, kirli olduklarnda ykanacak ve kuru olarak saklanacaktr.
M ADDE 435 - Kaldrma ara ve makinalarnn alt ksmnda bulunan makaralarn uygun koruycular olacak ve bu makaralarn kaymalar
nlenecektir.
M ADDE 436 - Kaldrma ara ve makinalarnn yk kancalar; demir, dvme, elik veya benzeri uygun malzemeden yaplm olacak, yklerin
kurtulup dmelerini nlemek iin, bunlarda gvenlik mandal veya uygun gvenlik tertibat bulunacaktr.
M ADDE 437 - Eit kollu sapanlarla uygun ekilde tanamayacak ykler iin, kollar eit boyda olmayan sapanlar kullanlacaktr.
Birden fazla kollu sapanlar kullanldnda, sapan kollarnn balar, ayn halkaya balanacak ve sapan kollar uygun aklkta olacaktr.
SEKZNC BLM
TAIYICILARDA ( Transportr) ALINACAK GVENLK TEDBRLER
M ADDE 438 - M erdaneli, arlkl zincirli ve havai zincirli transportrlerle tomruk transportr, sonsuz vidal, pnmatik ve bantl transportrler
ve benzeri tayclarn zerinden gemek zorunluluu bulunan hallerde, gvenlii salayan geitler yaplacak ve hareket halindeki transportrlerin
stne kmalar nlenecektir.
M ADDE 439 - Transportrlerin ukurda veya yer seviyesinde bulunduu hallerde, bunlar ve boluklar, uygun korkuluk ve eteklerle korunacaktr.
M ADDE 440 - alanlarn stnde geen transportrlerin altlarna sa levha veya tel kafesten koruyucalar konulacaktr.
M ADDE 441 - Transportrlerin ykleme ve boaltma yerleriyle hareket ve germe tertibatnn bulunduu uygun yerlere durdurucu tertibat
konulacaktr.
M ADDE 442 - Ykleri eik olarak ykselten transportrlerde hareketin durmas halinde, yklerin kaymasn ve transportrn geriye doru boa
almasn nleyecek mekanik bir tertibat bulundurulacaktr.
64/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 443 - Transportrlerin eritikleri yerler, operatrn kumanda gr sahas dnda bulunduu hallerde, transportr boyunca tehlikeli
noktalarda bulunabilecek iilere, operatrn, transportrn harekete geeceini bildirmesini salyacak sesli veya kl bir tertibat kurulacaktr.
M ADDE 444 - M erdaneli, arlkl transportrlerin dirsekli ksmlar ile yerden 150 santimetreden fazla yksekte bulunan tama yollarnn yanlar,
para dmelerine kar uygun ekilde korunacaktr.
M ADDE 445 - Bantl transportrlerden bantlarn kopmalarna kar, uygun koruyucular yaplacak ve bunlar, silindirin iki bandan en az 1 metre
uzatlacaktr.
M ADDE 446 - Bantl trasportrler ile tanan malzeme, bir boaltma tertibat ile alnarak yer altnda olan ve azlar, geilen yerlerde bulunan
silolara boaltld hallerde, bu silo azlarna malzemeyi geirecek aralkl zgaralar konacak veya uygun korkuluk ve eteklikler yaplacaktr.
M ADDE 447 - Bantl transportrlerin bataki silindir veya tamburlarna yapan maddeler el ile temizlenmeyecek, bunlar uygun baklar veya
dner fralarla temizlenecektir.
M ADDE 448 - ie, kavanoz ve benzerlerinin devrilme veya dmelerini nlemek iin, tablal transportrlerin tama yzeylerinin her iki tarafna
uygun ykseklikte koruyucular yaplacaktr.
M ADDE 449 - Koval yatk transportrlerin en az 215 santimetre yksekliinde ve transportr tamamer kapatabilen ve kontrol, temizlenmesi ve
onarm iin, zerinde krlmaz caml pencereleri veya takma kapaklar bulunan ve bina iinde getikleri her katta, kocalarn boalmasn salayan
koruyucular bulunacak ve tesisatn kumanda kollar, gvenli ve kolay eriilir bir yerde bulunacaktr.
M ADDE 450 - M erdaneli transportrlerin merdaneleri arasnda 15 santimetreden fazla bir aklk bulunduunda, bunlar metal, aa veya dier bir
maddeden yaplm uygun ve dayankl kaplarla kapatlacak ve miller ve dirsek dilileri, uygun ekilde korunacaktr.
M ADDE 451 - Seyyar transportrlerin eimleri, kriko sonsuz vida gibi mekanik veya otomatik bir tertibatla yara edilecek ve seyyar transportrlere
elektrik akm, uygun kablolarla verilecek, gerilim altndaki btn ksmlar izole edilecek ve metal ksmlar topralanacaktr.
M ADDE 452 - Sonsuz vidal transportrler, elik veya levhalarla denmi oluklar iine konulacak, bu oluklar iine konulacak, bu oluklar en az 3
milimetre kalnlnda ve kaldrlp alabilen ayn malzemeden yaplm kapaklarla kapatlacaktr. Bu kapaklarn altna metal zgaralar
yerletirilecektir.
M ADDE 453 - Kapaklar alnca transportr otomatik olarak duracaktr. Bunun salanamad hallerde, transportr durdurulmadan ve kumanda
tertibat kiletlenmeden, tkanklklar giderilmeyecek veya onarm yaplmayacak ve bunlarn motorlar, fazla yklemede otomatik olarak duracaktr.
M ADDE 454 - Pnmatik transportrlerin kanallar, bu kanallarn apna uygun kalnlkta elik veya ayn dayankllkta satan yaplacaktr.
Bu kanallarn temizlenmesine yarayan menfezlerde, menteeli veya kzakl ve salam srgl kapaklar bulunacak, burularda statik elektrie kar,
topraklama yaplacak veya benzeri tedbirler alnacaktr.
M ADDE 455 - Pnmatik transportrlere, tayacaklar, malzemeler el iye verildii ve besleme aznn ap 30 santimetre veya daha byk olduu
hallerde, bu azlara, kanallardan en az 1 metre uzakta uygun huniler yaplacaktr.
DOKUZUNCU BLM
M OTORLU ARABALARDA ALINACAK GVENLK TEDBRLER
M ADDE 456 - M otorlu arabalarn gndz ok lo ve karanlk yerlerde veya gece kullanldnda, n ve arka klar yklacaktr.
M otorlu arabalarn operatr platformlarnn stleri ve kenarlar, demir veya elikten yaplm salam boru korkuluklarla korunacaktr.
M ADDE 457 - M otorlu arabalarn gl frenleri olacak ve dikiz aynalar bulunacaktr. Tekerlekleri veya trtllar, ase dnda ise bunlar uygun
ekilde korunacaklardr.
M ADDE 458 - Benzin, mazot ve benzeri yaktla alan motorlu arabalar, patlayc maddelerin tozlarn ve parlayc buharlarn bulunduu yerlerin
yaknnda binalarn ilerinde, vastalarn akaryakt depolarnn doldurulduu kapal yerlerde kullanlmayacaktr.
M ADDE 459 - M otorlu arabalarn klakson, an veya zil sesleri , iyerindeki dier sinyal seslerinden farkl, dier makinalarn meydana getirdii
65/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
grltleri bastracak kadar kuvvetli ve titiz olacak ve ayn iyerinde alan eitli moturlu arabalar iin ayn ses tonu kullanlacaktr.
M ADDE 460 - Grevli olmayanlarn motorlu arabalar ve rmrklar zerine kmalar, operatrler tarafndan nlenecek ve bunlar, zerinde aka
gsterilmi bulunan en ar ykten fazla yklenmeyecek ve ykler, arabann gabarisi dna tarlmayacak ve salam bir ekilde balanacaktr.
M ADDE 461 - yerlerindeki demiryollar ebeke ve tesislerinin ina, tertip, tanzim, ykleme, boaltma, iletme, bakm ve onarm ileri T.C.
Devlet Demiryollar mevzuatna gre yaplacaktr.
M ADDE 462 - yerlerindeki tren personeli ve grevlilerinden bakalar, hereket halinde olan vagon ve lokomotifler zerinde bulunmayacaklardr.
M ADDE 463 - yerlerindeki demiryollarnn, binalara yakn olarak gemeleri zorunlu olan hallerde, bu binalara demiryolunun bulunduu taraftan
kap almayacak ve buralarda iiler durmayacak, eya ve malzeme braklmayacak ve binlar yasaklayan uyarma levhalar bulundurulacaktr.
M ADDE 464 - yerlerinde, demiryollar seviyesinde btn geitler kapatlacak ve bunlarn yerine, yayalar ve aralarn gemesine zg st veya alt
geitler yaplacaktr. Bunlarn salanamad hallerde, geitlerde gerekli gvenlik tedbirleri alnacaktr.
M ADDE 465 - Akaryaktla alan lokomotiflerin yakt depolarnn doldurulmasna yarayan azlar, doldurma dnda kapal tutulacak ve doldurma
srasnda motorlar durdurulacaktr.
M ADDE 466 - Elektrikli lokomotif makinistleri, kumanda kol veya kollarn karp almadan veya bunlar kilitlemeden yerlerini terk
etmeyeceklerdir.
M ADDE 467 - yerlerindeki lokomotiflerin makinistleri, lokomotifler harekete gemeden nce veya yol geitlerine yaklarken veya binalara
girerken veya dier tehlikeli yerlerde sesli ve kl uyarma yapacaklardr.
M ADDE 468 - yerlerinde, lokomotife bal olmadan bir vagona veya bir katara yer deitirildiinde, o vagon veya katar, el freni ile kontrol altnda
tutmak iin, bir ii grevlendirilecektir.
Yeri deitirilecek vagonlar hareket ettirlmeden nce, vagonlar arasnda veya altnda veya ray zerinde hi bir iinin kalmad kontrol edilecektir.
M ADDE 469 - Lokomotifler veya vagonlar bir binadan karken veya bir binaya girerken tren personelinden bir grevli, uygun aralkla vagonlarn
nnde ilerleyecek ve gerekli uyarmalar yapacaktr.
M ADDE 470 - yerlerindeki bakm ve onarm hatlarnn makaslaryla, parlayc, patlayc, korozif veya tehlikeli maddeler tayan sarnl
vagonlarn bulunduu hatlarn makaslar kilitlenece ve parlayc svlar tayan sarnl vagonlarn boaltld hatlar, yalnz bu ite kullanlacaktr.
M ADDE 471 - Parlayc svlarn veya gazlarn ykl bulunduu vagonlar, boaltma veya doldurma rampalarnda bulunduklarnda, bunlar ve
balant borular topraklanacaktr.
M ADDE 472 - Vagonlarn ykleme veya boaltlmasnda alan iiler, vagonlara bir kalas zerinden gemek zorunluluunda kaldklar hallerde, bu
kalaslara uygun basamak talar aklacak ve kalasn her iki ba salamca balanacak ve bu iilere, uygun emniyet kemerleri verilecek ve vagonlarn
yannda yardmc bir ii grevlendirilecektir.
M ADDE 473 - Kenarlar ak vagonlardan mekanik kepelerle dkm halindeki maddeler veya mknatsl vinlerle metal paralar boaltlrken,
iiler vagon iinde bulundurulmayacaktr.
M ADDE 474 - Kenarlar ak vagonlarn veya cevher vagonlarnn dip kapaklarnn almasnda, sap ksmnda bir koruyucu bulunan emniyet
anahtar kullanlacaktr.
M ADDE 475 - Yk vagonlarndan yere boaltlan malzeme, hat gabarisi dnda bulundurulacak ve hatlara doru kaymayacak veya yklmayacak
ekilde istif edilmi olacaktr.
M ADDE 476 - Sv, kvaml veya yar kat korozif maddelerle parlayc veya zehirli maddeler ve basn gazlarn tanmasnda kullanlan sarnl
vagonlar, dulduulma ve boaltlmalarnda srekli bir gzetim altnda bulundurulacak ve bu ilerin bitiminde, kullanlan boru ve rekorlar ortadan
kaldrlacaktr. Doldurma ve boaltma ilerinin durdurulmas gerektii hallerde, kullanlmakta olan boru ve rekorlar, yerinden karlacaktr.
ONUNCU BLM
66/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
BORU TESSATINDA ALINACAK GVENLK TEDBRLER

M ADDE 477 - Sarnl vagonlarn doldurulmasnda veya boaltlmasnda kullanlan boru, vana , supap ve bunlarla ilgili paralar, tayacaklar
maddelerin kimyasal etkilerine ve en yksek basn ve scakla dayankl malzemeden yaplacak ve boru tesisat, sifon yapmayacak ekilde kaplara
balanm olacaktr.
M ADDE 478 - Borularn uzayp ksalabilmeleri iin, uygun yerlerinde genileme dirsek veya balantlar bulunacak ve bunlarn balar salam bir
ekilde tespit edilecek ve borular, ayarlanabilen ve dzgn ekilde yerletirilmi dayanaklar zerine konulacaktr.
Boru ebekesinin en alak noktasnda, kontrol ve boaltma azlar bulunacaktr.
M ADDE 479 - Yakc derecede scak maddeler tayan borular, binalarn duvar, blme, deme veya dier ksmlar iinden getiklerinde, bunlarn
etrafnda en az 6 milimetrelik bir boluk braklacak 100 dereceden stn bir scaklkta su buhar, gaz veya svlarn tand borular, sgeirmeyecek
uygun malzeme ile kaplanacaktr.
M ADDE 480 - Parlayc svlarn tand borular, buhar kazanlarnn, motorlarn, elektrik akm kesicilerinin ve plak ate veya alevin bulunduu
yerlerden geirilmeyecektir.
M ADDE 481 - Binalarn dnda veya yer altnda bulunan borular, dona kar uygun ekilde korunacaktr.
M ADDE 482 - Boru tesisatndaki borular, vanalar, sapaplar ve bunlarla ilgili paalar, tandklar maddelere gre ayr renklerde boyanacak ve kolay
grlebilen yerlere belirti iaretler konulacak ve kollu veya sapl vana ve musluklarn zerinde, bunlarn ak veya kapal olduklarnn gsteren iaret
veya tertibat bulunacaktr.
Otomatik vanalarn zerlerinde, bunlar gerektiinde el ile alr duruma getirecek bir tertibat bulundurulacaktr.
M ADDE 483 - Asitlerin veya basnl svlarn tandklar borularn vanalarnn kol ve kapaklar, uygun ekilde korunacaktr.
M ADDE 484 - Borularn herhangi bir ksmnda younlaan svlarn veya biriken yalarn boaltlmas iin, bunlarn gerekli yerlerine seperatr veya
kondansatrler konulacak ve bunlarda en az bir boaltma vanas bulunacaktr.
M ADDE 485 - yerlerinde boru tesisat, periyodik olarak kontrol edilecek ve kusurlu bulunan vanalar, kaak yapan balantlar ve anm olan
borular deitirilecektir.
ONBRNC BLM
M ALZEM ENN KALDIRILM A, TAINM A, STFLENM E VE DEPOLANM ASINDA ALINACAK GVENLK TEDBRLER
M ADDE 486 - M alzemenin kaldrlmas, tanmas, istiflenmesi ve depolanmasnda genellikle mekanik aralar kullanlmas esastr.
Ar paralarn ekip halinde kaldrld veya tand hallerde, nceden belirtilen kumanda hareket ve iaretleri kullanlacaktr.
M ADDE 487 - F, varil ve benzeri byk yuvarlak kaplar, eik dzlemlerden indirilirken takozlar, kaldralar, halat ve ipler kullanlacak ve iiler,
eik dzlemin alt banda ve indirilen kaplarn nnde durmayacaklardr.
M ADDE 488 - Ar paralarn boru veya ubuk ve benzeri yuvarlak paralar zerinde yrtlerek tand hallerde, bunlar el ile itilmeyecek,
kaldralarla veya benzerleri ile hareket ettirilecektir.
M ADDE 489 - yerlerinde malzemeler, aydnlatmay engellemeyecek, makina ve tesisatn almasn gletirmeyecek, geitlerde gidi ve gelii
aksatmayacak ve yangn sndrme tesisatnn kullanlma ve almasn engellemeyecek ve devrilmeyecek ekilde ve arlklarna dayanacak taban
zerine ve ancak 3 metre ykseklikte istiflenecektir.
M ADDE 490 - Ar uval ve torbalar, drt kesi aprazlama olarak en ok 5. srada bir, 1 torba eksik konularak istif edilecektir.
M ADDE 491 - Kzmay nlemek ve dengeyi salamak iin, kesilmi keresteler, yerden yksekte yaplan raflar zerine yatay olarak veya za eik
sralar halinde istiflenecek ve her sra arasna, ular geitleri kapamayan latalar atlacaktr.
M ADDE 492 - ubuk ve emorular , uygun raf veya sehpalar zerine veya bunlarn salanamad hallerde, kalaslardan yaplacak bir taban zerine
67/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
istiflenecek ve istifin her iki taraf, dayankl kazklarla desteklenecektir.

M ADDE 493 - Kuru maddeliren dkm halinde bulunduu ve alttaki boaltma azndan, bu maddelerin mekanik vastalar veya el ile alnd st
ak silolarn st azlar, uygun zgaralarla kapatlacaktr.
M ADDE 494 - Kuru maddelerin dkm halinde bulunduu silolara iilerin girmesi gerektiinde, her iiye, ucu salam bir yere balanm uygun
emniyet kemeri verilecek ve silo aznda srekli olarak grevli bir ii bulundurulacaktr.
M ADDE 495 - Dkm halinde kuru maddelerin depoland silolarn sahanlk ve sabit dik veya yatk merdivenleri bulunacak ve bunlar uygun
havalandrma tertibat bulunacaktr.
M ADDE 496 - Yanabilen kuru maddelerin dkm halinde depoland silolar, atee dayankl maddelerden yaplm olacak ve bunlarda uygun
havalandrma tertibat bulunacaktr.
M ADDE 497 - Kuru maddelerin yn halinde depoland ve bunlarn el aletleri ile alnd hallerde, ynlarn dip tarafnda, bunlarn dengesini
bozabilecek nitelikte boluklar meydana getirilmeyecektir.
M ADDE 498 - Depolarn kuru maddeler, patlayc veya zehirleyici karmlar meydana getirebilecek nitelikte olduu hallerde, ykleme, boaltma ve
depolama ilerinde ayrca gerekli zel tedbirler alnacaktr.
ONKNC BLM
BAKIM VE ONARIM LERNDE ALINACAK GVENLK TEDBRLER
M ADDE 499 - yerinde alanlar; bina veya bina ksmnda, inaatta, makinada, tesisatta, alette ve edevatta grecei noksan veya tehlikeli durumu,
amirine veya bakm ve onarm ileriyle grevli olanlara hemen bildirecek ve iveren de bu kusurlar en ksa zamanda ve uygun ekilde giderecektir.
M ADDE 500 - Bakm ve onarm ilerinin yaplabilmesi iin, koruyucu tertibatn kaldrlmas gerektii hallerde, bunlar makina durdurulduktan ve
onarm ilerinden sorumlu olanlardan izin alndktan sonra kaldrlacak ve onarm ilerinden sorumlu kii, onarlan makina, cihaz veya tesisatn
almasna izin vermeden nce, koruyucu tertibatn uygun ekilde tekrar yerlerine konulup konulmadn kontrol edecektir.
M ADDE 501 - Bakm ve onarm ilerinde, uygun ve yeterli bir aydnlatma salanacak ve gerektiinde zel aydnlatma yaplacak, bakm ve onarm
ileriyle grevli iilere, alev geirmez el lambalar verilecektir.
M ADDE 502 - Bakm ve onarm ileri ile grevlendirilenlere, yaplacak ilerin gerektii btn aletleri alabilecek byklkte ve iyerindeki platform
veya dier yksek yerlere tehlikesizce kabilecek takm antalar veya kutular verilecek, bakm ve onarm ilerinde kullanlan byk aletlerin
tanmas iin, zel el arabalar bulundurulacaktr.
M ADDE 503 - Bina ve tesisatta yaplacak bakm ve onarm ilerinde, geici olarak uygun ve gvenli sabit merdivenle platformlar, geit veya
iskeleler yaplacaktr.
M ADDE 504 - yerlerinde bakm ve onarm ileri, bu yerlerdeki almalar durdulmadan yapld hallerde, gerekli gvenlik tedbirleri alnacaktr.
M ADDE 505 - Kuyu veya dier yeralt tesislerinde yaplacak bakm ve onarm ilerinde; zararl, zehirleyici, boucu veya parlayc gaz veya svnn
tehlikeli bir ekilde toplanacaklar gznnde bulundurularak gerekli ve yeterli gvenlik tedbirleri alnacaktr.
Bu gibi yerlerde, tecrbeli ve usta iiler altrlacak, bunlara uygun kiisel koruma tehizat verilecek ve tecrbeli bir veya birden fazla gzlemci
grevlendirilecektir.
M ADDE 506 - Hendek, ukur ve dier kaz ilerinin yapld yerlere, uygun ekilde payandalar ve korkuluklar yaplacak ve buralar, geceleri kl
uyarma levhalar konulacaktr.
M ADDE 507 - Srekli olarak transmisyonla allan ilerlerinde, bakm ve onarm srasnda boa alnan kaylar, sabit kancalara veya uygun dier
tertibata taklacaktr.
M ADDE 508 - Basnl kaznlar ve kaplar, basn altnda iken onarlmayacaktr.
M ADDE 509 - Betondan yaplm depolar iinde bakm ve onarm iin allmas ve zellikle betonun krlmas gereken hallerde, beton tarafndan
68/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
emilmi bulunan maddelerin meydana getirebilecekleri tehlikelere kar, gerekli zel koruma tedbirleri alnacaktr.
M ADDE 510 - Tehlikeli gaz, buhar veya sislerin meydana gelebilecei tank veya depolar iinde yaplacak bakm ve onarm ilerinde; iilere
maskeler, solunum cihazlar ile emniyet kemerleri gibi uygun kiisel korunma aralar verilecek ve i sresince tank veya depo azlarnda bir
gzlemci bulundurulacaktr.
M ADDE 511 - Onarlacak depo veya tanklar, baka depo veya tanklarla balantl bulunduklarnda, balant borularnn vanalar, gvenli bir ekilde
kapatlacak veya bu borular sklerek balant azlar, kr tapa veya kapaklarla kapanacaktr.
M ADDE 512 - Onarlacak tank veya depolarn iinde mekanik kartrma tertibat bulunduu hallerde, bakm ve onarma balanmadan nce,
kartrc tertibatn g kayna ile balants esilecek ve kartrclar, uygun ekilde takozlanacak, desteklenecek veya balanacaktr.
M ADDE 513 - Tehlikeli svlarn bulunduu tank ve depolar, en ge ylda bir defa kontrol edilecek ve onarmda bunlar tamamen boaltlacak,
balant borular sklecek veya uygun kr tapalarla tkanacak veya vanalar kapatlacaktr.
Birikinti ve amurlar, depo dnda duracak iiler tarafndan gelberi veya dier uygun aletlerle dar karlacak ve depo azndan ieri uzatlacak
spralli borular veya hortumlarla ve basnl su ile ykanacak ve gerektiinde uzun sapl ararlara kaznarak raspalanacak ve kvlcm ve darbe etkisiyle
patlama veya parlama tehlikelerine kar, zel koruma tedbirleri alnacaktr.
Dardan temizlenemeyen byk depolara iilerin girmesi gerektii hallerde, bu iilere; izme, eldiven, gzlk, elbise veya temiz hava maskesi gibi
uygun kiisel korunma aralar verilecek ve dapo aznda, iin sresince bir gzlemci bulundurulacaktr.
yerinde buhar bulunduu ve temizleme ilerinde kullanld hallerde, deponun hava az ile buhar verilen azdan bakalar kapatlacak ve depo
iine, basl buhar verilecek ve depodaki svnn zelliine gre, buhar verme sresinin bitiminden nce, deponun dier azlar alacaktr.
yerinde buhar bulunmad hallerde depo, su ile tamamen doldurulacak ve en az 24 saat kadar su verilmek suretiyle srekli olarak kartrlacaktr.
Buhar veya akarsu verildikten sonra, dipte toplanabilecek birikintiler, uygun ekilde temizlenecek ve depo, en az 2 saat hava basma veya emme
suretiyle havlandrlacaktr.
Havalandrmann bitiminde deponun ii, ilgililerce kontrol edilecek, yaplan kontrol ve analizler sonucu, deponun uygun ekilde temizlenmedii
anlalrsa, su veya buharla temizleme ve havalandrma tekrarlanacaktr.
M ADDE 514 - inde iilerin almakta olduu kk depo veya kapal yerlere, gerektiinde srekli olarak ve uygun ekilde temiz hava
verilecektir.
M ADDE 515 - Korozif, parlayc, patlayc veya zehirli maddelirin tand boru veya kanallarn onarm ilerine balanmadan nce, vanalar iyice
kapatlp kilitlenecek veya uygun srg tertibat ile balanacak, boru ve kanallar tamamen boaltlacak ve bu arada kacak gaz veya buhar, dalp
kayboluncaya kadar beklenecektir.
Oksijenle kaynak veya kesme ileri yapld hallerde, borular ykanacak ve gerektiinde kaynar su veya buhar geirilecektir.
M ADDE 516 - Tehlikeli maddelirin tand borularn manon ve flanlarnn sklmesi gerektiinde, manon ve flanlarn etraf kurun bir levha ile
korunacak ve nce flanlarn alt ksmlarndaki somunlar, sznt balayncaya kadar gevetilecek, sznt kesildikten sonra flanlar tamamen
alacaktr.
Birbirine yapm veya kaynam olduu grlen flanlar, uygun bir kalem veya baka uygun bir aletle alacaktr.
M ADDE 517 - Tehlikeli maddelerin tand boru ve kanallarn onarm ileriyle grevlendirilen iilere, tanan maddelerin zelliklerine uygun
kiisel korunma aralar verilecek ve iiler bunlar alrken kullanacaklardr.
M ADDE 518 - Kaynak ileri yaplan iyerlerindeki gaz tpleri, borular, elektrik kablolar ve benzeri malzeme; ezilmeyecek, devrilmeyecek veya
dmeleri veya arpmalar nlenecek ekilde yerletirilmi olacak ve elektrik kayna yaplan yerlerde, uygun paracana veya blmeler
bulundurulacaktr.
M ADDE 519 - Parlayc veya patlayc maddeler tanm olan kaplara, zerinde kaynak veya oksijenle kesme ii yaplmadan nce, bunlar buharla
veya dier bir usul ile temizlenecek, zararl veya tehlikeli gazlarn, kap iinde kalp kalmad kontrol edilecek ve kaplar, karbondioksit vya azot
veya asal gazlar veya benzerleri ile doldurulacak, oksijenle kesme ileri yapld srece bu gazlardan biri, yava yava verilecektir.
69/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 520 - Gmlekli veya ift cidarl veya kapal kaplarda s veya kaynak ileri yaplmadan nce, bunlar iyice havlandrlacak ve kaynak
ilerinin yapld srece hi bir ekilde oksijen verilmeyecektir.
M ADDE 521 - Korkuluklu platformlarla allmas imkan salanamayan ve 4 metreden fazla ykseklii bulunan binalarn d ksmlarnda,
atlarnda ve benzeri yksek yerlerde, bakm veya onarm ileriyle her trl bina skme ve ykma ilerinde gerekli gvenlik tedbirleri alnacak ve
alan iilere, uygun baret, emniyet kemerleri ve balama ipleri gibi kiisel korunma aralar verilecek ve iiler bunlar kullanacaklardr.
ALTINCI KISIM
KSEL KORUNM A ARALARI
M ADDE 522 - Bu ksmda sz geen:
1) Baret; iinde bir ayar kay, file veya bantlar bulunan ve ba , darbelere kar koruyan sert bir balk,
2) Koruyucu gzlk; kullanan kimsenin her durumda ve iin zelliine gre gzlerini korumak zere yaplm deiik tipteki gzlkler,
3) Yz siperi; ayarl bir bantla baa tespit edilebilen, mafsall ekilde indirilip kaldrlabilen ve yz, ksmen vya tamamen d etkilere kar koruyan
saydam yz siperi,
4) Balk ; iilerin balarna giydikleri ve gzlerini, yzlerini boyunlarn koruyan ara,
5) Siper, el ile tutulan veya iinin mdahalesi olmadan lzumlu bir yere tespit edilerek gzleri ve yz koruyan saydam siper,
6) Filtreli toz maskesi; yze taklan ve kullanan kimseye, evresindeki tozlu havay, bir filtreden geirerek veren maske,
7) Szgeli gaz maskesi; havann ihtiva ettii zararl gaz ve buharlar szmek zere kimyasal maddeler ihtiva eden bir szgeci bulunan maske,
8) Basnl temiz hava maskesi; kullanan kimsenin bana taklan spiralli bir hortumla uygun bir sistemden alnan basnl temiz havay veren maske,
9) Hortumlu temiz hava maskesi; kullanann yzne taklan ve ucundaki hortum vastas ile normal atmosfer basncndaki temiz havann
solunmasn salayan maske,
10) Basnl oksijen solunum cihaz ; yze taklan bir maskeye bal , oynak bir hortum vastasyla oksijen ihtiva eden uygun bir sistemle balantl
cihaz,
11) Basnl hava solunum cihaz; yze taklan bir maske ile oynak bir hortum vastasyla basnl hava ihtiva den tple balantl cihaz,
12) Oksijen retimli solunum cihaz; yze taklan bir maske ile kimyasal bir yolla retilen oksijenin solunumunu salayan cihaz,
anlamndadr.
M ADDE 523 - Balarna bir cismin dmesi, arpmas veya vurulmas tehlikesi olan ilerde alan iilere, ban korunmas iin ba iyi oturan ve
yanmaz veya ar yanar malzemeden ve elektrik tehlikesi olan yerler iin iletken olmayan malzemeden yaplm uygun baretler verilecektir.
Kullanlm baretler, dezenfekte edilmeden baka iilere verilmeyecektir.
M akinalarn yanndaki iilerin salar, btnyle uygun keplerle veya benzeri bir rt ile korunacaktr. Kadnlarn salarnn korunmasnda nden
balanan ba rtehri kullanlmayacaktr.
M ADDE 524 - Gzler iin tehlikeli olan ilerde alan her iiye, gzn korunmas iin ie en uygun gzlkler verilecek ve iiler bu gzlkleri
kullanacaklardr.
Normal grmeleri iin shhi gzlk kullanmak zorunda bulunan iilerin, koruyucu gzlk takmalar gerektii hallerde, koruyucu gzlklerin camlar,
shhi gzlkteki camlarn numaralarna uyacak veya koruyucu
Koruyucu gzlkte veya yz siperinde veya eitli maskelerde kullanlan cam veya saydam plastik malzeme, ie uygun ve dayankl olacak ve
70/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
normal grmeyi bozacak duruma gelen gzlk veya siperler kullandrlmayacaktr.

Kesme, zmba, perin, kalafat, raspa ve kuru talama gibi ilerde alan iilere, para veya apak sramalarna kar krlmaz saydam plastikten
veya tel kafesten yaplm gzlk verilecektir.
Erimi maden ilerinde alan iilere, nlara kar, uygun renkli ve sya ve srayacak paralara kar dayankl ve gerektiinde mafsall uygun
koruyucu gzlkler ve siparler verilecektir.
Asitlerle veya kostik maddelerle alan iilere, cam etrafndaki ereveleri yze kolayca uyacak ve havlandrma delikleri, srayacak svnn
girmesini engelleyecek ekilde yaplm gzlkler verilecektir.
Gzleri rahatsz eden, gaz, duman veya buularn bulunduu yerlerde alan iilere, havlandrma delikleri bulunmayan, gzleri skca evreleyen ve
bi maddelere kar dayankl malzemeden ve buulanmay nleyecek ekilde yaplm koruyucu gzlkler verilecektir.
Oksijen kayna, elektrik kayna , kesme ve ocak ileri veya benzeri fazla kl ilerde alan iilere, meydana gelen nlardan gzleri koruyacak
nitelikte renkli malzemeden yaplm uygun koruyucu gzlkler verilecektir.
Kullanlmayan yz siperleri ve koruyucu gzlkler, zel yerlerde saklanacaktr.
M ADDE 525 - Grltl yerlerde alan iilere, kulaklarn korunmas iin uygun kulak tkalar verilecek ve bu tkalar her gn temizlenecek ve
sterilize edilmeden dier bir iiye verilmeyecektir.
in zelliine gre iilere; kulaklar, aln, yanaklar ve yz kvlcma, erimi metale, frlayan paralara ve kymklara ve benzerlerine kar koruyan
uygun balklar verilecektir.
Kullanlmayan koruyucu balklar, uygun ekilde saklanacaktr.
M ADDE 526 - ilerin kendi elbiselerine zarar verecek veya bunlar sokakta giyilmez bir halde kirletecek ilerde alan iilere, iin gerektirdii
ekil ve nitelikte koruyucu giyim eyas olarak birer i elbisesi veya i gmlei giydirilecektir.
M ADDE 527 - Koruyucu elbiseler; vcuda uygun, almada hareketi engellemeyecek nitelikte olacak ve bunlarn cep kapaklar, saak gibi sarkntl
ksmlar bulunmayacak ve cepleri az ve kk olacaktr.
Yanc, patlayc, parlayc ve zehirli tozlarla alan iilerin giydii i elbiselerinde kol kapaklar, pantolon paalarnda dubleler ve cep gibi, tozun
birikebilecei ksmlar bulunmayacaktr.
banda yrtk, skk, sarkntl elbiseler giyilmeyecek, dner veya dier hareketli makinalardaki almalarda, boyunba, anahtarlk, saat zinciri ve
barts gibi sarkan ve yzk, bilezik ve kol saati gibi metal eya kullanlmayacaktr.
Parlama veya yanma tehlikesi bulunan yerlerde; alma srasnda kolal gmlek, perlayc sbelloz trevinden yaplm siper, kasket ve gzlk
erevesi gibi kolay yanabilecek eya kullanlmayacaktr.
banda sval kollu gmlek yerine, ksa kolluk gmlek giyilecektir.
Keskin veya sivri ulu eya ile patlayc, parlayc maddeler ve yanc svlar, cepte tanmayacaktr.
alma srasnda kullanlacak ayakkablar, postallar, izmeler veya her eit ayak klflar, ie uygun ve yeterlikte olacak ve ayakkab balar, ksa
olacak ve her zaman ayakkab kenarna sokulacaktr.
M ADDE 528 - Dner veya hareket halinde bulunan makinalar yannda veya yaknnda alrken, nlk taklmayacaktr. Ancak, iin gerei olarak
nlk giyilmesi zorunlu olan hallerde, bunlarn gs ksm, belden ayr olacak ve her iki ksm da iinin vcuduna gayet ince balarla tutturulmu
bulunacaktr.
Ak ate karsnda, ocak nnde, kzgn veya erimi madenle alan iilerin kullanaca nlkler, yanmaz veya deri gibi g yanan maddeden
yaplm olacak ve ayrca gslk ksmlar da bulunacaktr.
Asitler ve kostiklerle alan iilerin kullanaca nlkler, kauuktan veya bu maddelerin etkisine dayankl dier malzemeden yaplm olacak ve
ayrca gslk ksmlar da bulunacaktr.
71/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
Radyoaktif maddelere maruz bulunan iilerin kullanaca nlkler kauuk ve ya baka su geirmez malzemeden yaplm olacak ve ayrca
gslkleride bulunacaktr.
Rntgen ( x) nlarndan korunmak iin kullanlacak kurun nlkler, gs kemii ve kprck kemiklerini ve nde gsn tmn rtecek ve
belden en az 40 santimetre sarkacak ekilde yaplacak ve bunlarn salayaca gvenlik en az 1 - milimetre kalnlnda bir kurun levhann
salayaca gvenlie eit olacaktr.
M ADDE 529 - Emniyet kemerleri, kromlu kaln ksele kaylarndan veya keten, pamuk dokuma veya uygun dier bir malzemeden yaplm
olacaktr.
Emniyet kemerleri, en az 12 santimetre geniliinde ve 6 milimetre kalnlnda uygun malzemeden yaplacak ve tama yk, en az 1150 kilogram
olacaktr.
Emniyet kemerlerinin ve tehizatnn, kesik veya kusurlu bulunup bulunmadklar, perin veya dikilerinin salam olup olmadklar, periyodik olarak
kontrol edilecek ve arzalar giderilmeden ve kusurlar dzeltilmeden kemerler kullanlmayacaktr.
Emniyet kemerlerinin btn thizat, kemerin dayanmas geremen 1150 kilogram yke dayanacaktr.
M ADDE 530 - El ve kollarn korunmas iin kullanlacak eldivenler, iinin ellerine ve yapacaklar ie uygun seilmi olacaktr.
M atkap, pres ve benzeri dier tezgahlarda alan iiler eldiven kullanmayacaklardr.
Kesici veya andrc maddelerle alan iilere verilecek eldivenler, ellik veya el klflar, ie dayankl malzemeden yaplm olacaktr.
Andrc, ypratc, zehirli maddelerle veya srekli olarak su iinde el ile yaplan almalard, iilere lastik veya benzeri malzemeden yaplm
uygun eldivenler verilecektir.
M ADDE 531 - Elektrik veya telgraf direkleri ile aalara ve benzeri yerlere trmanmas gereken iilere, ayak ve bacaklarnn korunmas iin uygun
koruyucu tozluklar verilecek ve bunlar kolayca karlabilecek ekilde yaplm olacaktr.
Balta, orak veya buna benzer kesici aletlerle alan iilere, salam ve ie dayankl bilek tozluklar verilecektir.
M ADDE 532 - Ar veya yuvarlanabilen malzemenin kaldrlp tand ilerde, iilerin pabularnn zerine metal bir koruyucu taklacak veya
iilere, elik maskaratal emniyet ayakkabs verilecektir.
Asit veya kostiklerle alan iilere, lastik veya benzeri malzemeden yaplm ve bu maddelere dayankl, izme veya ayakkablar verilecektir.
Erimi maden veya scak veya ypratc, andrc ve kemirici ve benzeri maddelerle alan iilere, tahta tabanl uygun ayakkablar veriecektir.
Emniyet ayakkablarnn burunlarndaki metal bombeler, 100 santimetreden decek alan iilere, tahta tabanl uygun ayakkablar verilecektir.
Emniyet ayakkablarnn burunlarndaki metal bombeler, 100 santimetreden decek 200 kilogram arla dayanacak ekilde, elik veya baka bir
maddeden yaplm olacaktr.
Elektrik ilerinde alan iilere, ivili veya kabaral ayakkablar giydirilmeyecek, topuklar ve taban tahta kavilyal veya dikili veya lastik
ayakkablar verilecektir.
Kvlcm tehlikeli olduu, ilerde alan iilerin ayakkablarnda, elik veya demir ivi, kabara, burun demiri, nala gibi metal ksmlar
bulunmayacaktr.
Su veya amur iinde veya havuzlarda alan iilere, uygun boyda ve nitelikte izmeler verilecektir.
M ADDE 533 - ilerin iinde kullanaca maske ve solunum cihazlar, iilerin yz boyutlarna ve yapacaklar ie uygun seilmi olacak ve
bunlarn basn ayar valflar bulunacaktr.
Solunumu gletiren veya depolama ve kullanma sresi biten filtre veya szgeler derhal deitirilecek ve maskeler, filtreler, szgeler ve tpler,
periyodik olarak kontrol edilecektir.
72/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
Szgeli maskeler, kapal veya oksijenin kt bulunduu yerlerde kullanlmayacaktr.

Basnl temiz hava maskeli ve hortumlu maskeler, ivedili ilerde veya szgeli maskelerin kullanlmad yerlerde kullanlacaktr.
M aske veya solunum cihazna gelen havann veya oksijenin basnc her zaman kullanan iiyi rahatsz etmeyecek ekilde ayarlanabilecektir.
Kompresrlerle veya vantilatrlerle verilecek basnl hava, szgeten geirilmeden, maske veya solunum cihazna verilmeyecektir.
Basnl temiz hava maskeleri ile basnl havann saland kaynak arasndaki uzaklk 45 metreyi, hortumlu temiz hava maskelerinin hortumunun
boyu da 15 metreyi gemeyecektir.
Hortumlu temiz hava maskeleri iin kullanlan hortumlarn i ap en az 2,5 santimetre olacak ve hortum, ezilmeyecek malzemeden yaplacak ve
havann girdii ucunda, bir szgeci ve balant engeli veya ubuu bulunacaktr.
Temiz hava kaynandan 45 metre uzaklkta ve solunuma zararl artlar altnda kalan iilere, basnl oksijen veya basnl hava solunum cihazlar
verilecektir.Ancak, plak atele allan yangn veya yangn tehlikesi bulunan yerlerde, basnl oksijen solunum cihaz kullanlmayacaktr.
Basnl oksijen veya basnl hava ve benzeri solunum cihazlar, eitilmi personel tarafndan kullanlacaktr.
Oksijen tpleri, 150 atmosferlik basnc amayacak ekilde doldurulacak ve kullanlrken, bunlarn grlebilen bir yerine manometre taklacaktr.
Srtta tanan solunum cihazlarnda, fosforesans manometreleri ile birlikte hava basncn, belirli bir hadde dtnde, harekete geen sesli bir
uyarma tertibat bulunacaktr.
Basnl oksijen cihaznda, basn dre reglatr bulunacak ve reglatr, dakikada 2 litreden eksik olmayacak ekilde oksijen vermek zere ayar
edilebilecektir.
Solunum cihazlarnn ve maskelerin emniyet sapaplar, reglatrleri, balantlar ve oksijen sarfiyat, en ge ayda bir ve cihazn tm ile
manometreler en ge 6 ayda bir yetkili bir eleman tarafndan kontrol edilecektir.
Arzal solunum cihazlar, bu arzalar giderilmeden ve gerekli kontrollar yaplmadan kullanlmayacaktr. Her kontrolden sonra kontrolu yapan
yetkili eleman tarafndan bir rapor dzenlenecek ve bu rapor dosyasnda saklanacaktr.
Solunum cihazlar ve maskeler her kullanltan sonra dezenfekte edilecek ve kullanlmadklar zaman temiz, serin, kuru ve kolayca eriilebilir bir
yerde dzgn bir ekilde saklanacaktr.
M ADDE 534 - Sosyal yardm amacyla verilen giyim eyas dnda, iilere verilen koruyucu giyim ve kiisel korunma tehizat, iverenin maldr.
Bunlar Yalnz iyerinde ve ibanda kullanlacak, bakm ve temizlii salanacaktr.
YEDNC KISIM
SON HKM LER
M ADDE 535 - Bu Tzkte yazl ii saln koruma ve iyerlerinin salk ve gvenlik artlarn tamamlamak iin, i Kananunun uygulamasn
salamakla grevli mahalli makamca istenildiinde; illerdeki salk ve bayndrlk tekilatyla belediye, salk ve fen memurlar veya Devlet, il veya
belediyelerle ilgili messeselerde grevli teknik yetkisi bulunanlar, bal bulunduklar makamlarn izni ile bu Tzk hkmlerine uygunluk
bakmndan kendilerine verilecek konular inceleyerek sonucunu, anlan makama yaz ile bildirirler ve gerektiinde Tzk uygulamasnn
salanmasna ilikin almalara katlrlar.
GEC M ADDE 1 - ilerin sal ve i gvenlii bakmndan zel art ve tedbirleri gerektiren nitelikteki iyerleri iin ayrca zel hkmler
getiren tzkler karlncaya kadar bu eit iyerlerinde bu Tzn uygulama kabiliyeti olan hkmleri uygulanr.
GEC M ADDE 2 - 22 Aralk 1969 gnl ve 6/12782 sayl Kararname ile yrrle giren i Sal ve Gvenlii Tznn 515-520 nci
maddelerini kapsayan iyerlerinin kurulmasna ve iletilmesine ilikin hkmleri, 1475 sayl Kanununun ikinci fkrasna gre, ''yerlerinin
Kurulmasna ve letilmesine likin Tzk'' karlncaya kadar yrrltedir. (*)
_____________________________________________________________
73/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
(*) Bahiskonusu Tzn yrrlkte olduu belirtilen 515-520 inci maddeleri aadadr:
YERLERNN KURULM ASINA VE LETLM ESNE LKN HKM LER:
M ADDE 515 - Bu Tzn yrrle girmesinden sonra yeniden bir iyeri kuracak ve aacak olan her iveren; o iyerinin ve mtemilatn,
yaplacak iin zelliine gre ii sal ve i gvenlii bakmlarndan bu Tzkte yazl gerek birinci, gerekse ikinci derecedeki art ve tedbirlere
tamamiyle uygun bir ekilde tesis ve tertip ile zorunlu olduu gibi, Tzn yaymndan nce var olan eski iyerlerinin ve mtemilatnn da,
iverenlerce ayn ekilde bu Tzk hkmlerine uygun bir hale getirilmesi zorunludur.
M ADDE 516 - l. Bu Tzkte yazl ii saln koruma ve i gvenlii ile ilgili art ve tedbirlerden nemleri bakmndan esasa ilikin ve birinci
derecede saylanlar unlardr:
a) yeri olarak kurulmu veya kurulacak binalarla mtemilatnda, ina ve tesise ilikin bulunan asli ve sabit nitelikteki art ve tedbirler,
b) yerlerinde buhar kazan ve makinalar, motorlar, jeneratrler, transmisyon tertibat, yksek gerilim tesisat, asansr ve elevatrler gibi teknik
tertibat ve cihazlar bulunduu veya bulunaca hallerde, bunlara ait inai veya asli ve sabit nitelikteki art ve tedbirler.
II - Bu Tzkte yazl ii saln koruma ve i gvenlii art ve tedbirlerinden, yukarda gsterilmi bulunanlardan gayrs ikinci derecede saylr.
M ADDE 517 - l - Bu Tzn yrrle girmesinden sonra yeniden kurulacak iyerlerinden, Umumi Hfzsshha Kanununun 12 nci babnda
belirtilen gayr shhi messeseler ile Ar ve Tehlikeli ler Tznde belirtilen ilerde, (10) ve daha fazla ii altracak iyerleri ve bu miktardan
daha az ii altrlsa dahi, maden ve ta ocaklar iyerleri ile parlayc, patlayc, tehlikeli ve zararl maddelerle allan iyerlerinde alnacak
tedbirler hakkndaki Tzk kapsamna giren iyerleri iin, bunlarn iveren veya iveren vekilleri, o blgede Kanununun uygulanmasn salamakla
grevli makama nceden bavurarak, kurulacak iyerinin adn ve yerini, yeniden ina edilecek bir binada m ? yoksa var olan herhangi bir binann
tamamnda veya bir ksmnda m kurulaca ve her iki halde de binann cinsini ve namnda veya bir ksmndam kurulaca ve her iki halde de binann
cinsini ve mtemilatn, iyeri kurulduktan sonra yaplacak ilerin nitelik ve zelliklerini, bu gibi ileri yapmak iin iyerinde ne gibi tesisat ve
tertibat meydana getireceini yaklak olarak gnde ka ii altracan, birden fazla posta ile alaca hallerde, her postadaki ii saysn,
muharrik kuvvet, makina ve benzeri cihazlar kullanlacaksa, bunlarn niteliklerini ve zelliklerini gsteren ve kurulacak iyerinin bu Tzk
hkmlerine uygun olup olmayacann tetkik ve tespit edilmesini istiyen bur beyannameyi, iki nsha olarak, alnd karlnda verecekler veya
posta ile iadeli taahhtl olarak gndereceklerdir.
Yaplacak iin niteliine ve zelliine gre , kurulacak iyerinin bina durumuna ve artlarna ve buradaki asli ve esasi tesisat ve tertibata ait plan,
kroki, fotoraf veya model gibi gerekli belgeler dahi ikier nsha olarak bu beyannameye eklenecektir.
Ayrca Umumi Hfzsshha Kanunu ve dier kanunlar uyarnca ruhsat alnmasn gerektiren durumlar bulunduu hallerde, ilgili makamlardan
alacaklar belgeler veya onanm rnekleri de bu beyannameye eklenecektir.
ll - Bu mracaat zerine; Kanununun uygulanmasn salamakla grevli makam, tatil gnleri banda en ok ( 30) i gn iinde bu beyanname ve
eklerini inceliyerek bu Tzk hkmlerine uygunluunu tespit eyledikten veya bular zerinde gereken deiiklik ve dzeltmeleri iveren veya
iveren vekiline yaptrdktan sonra, beyannemenin ve buna ekli belgelerin kinci nshalarn onaylayarak, o iyerinin kurulmasna izin verildiini yaz
ile bildirir.
Bu izni aldktan sonra, o iyerini kurmaya balayan iveren veya iveren vekili, tesisat yaptrp bitirince, iyerini iletmeye amak zere takrar yaz
ile ayn makama bavurarak, kurulan iyerinin muayene ve kontrol edilmesini istiyecekler ve yetkili memurlar, ub istein yaplmasndan itibaren en
ok ( 30) i gn iinde, yeni kurulan iyerine giderek muayene ve kontrolda bulunacaklardr. Bu ilem sonucunda gerekli artlara uygunluu
anlalan iyerine, alp iletilmesinde bir saknca grlmediine dair bir iletme belgesi verilir.
lll - lgili makamlarca beyanname ve ekleri zerindeki inceleme ve onaylama ilemleri, sresi iinde sonulandrlmad veya deitirilmeleri ve
dzeltilmeleri gereken durumlar bildirilmedii hallerde, iveren veya iveren vekili, kendi beyannamesi ve eklerine gre, iyerini kurmak serbestisini
kazanabilecei gibi, iyeri kurulduktan sonra yetkili memurlarca yaplacak muayene ve kontrolda, sresi iinde yaplp iletme belgesi verilmez veya
iyerindeki tesisatn kurma iznine esas olan planlara ve dier belgelere uygunsuzluu nedeni ile hangi ynlerin dzeltilmesi ve tamamlanmas
gerektii bildirilmez ise, iveren artk o iyerini ap ie balamakta serbest olur.
lV - Yeni kurulan iyerlerinden, esasa ilikin ve birinci derecedeki artlar tamamlam bulunup da ikinci derecedeki artlar gereince tamamlamam
olanlarnn, derhal alp iletilmesinde ilgili makamca bir saknca grlmez ise, bu eksikler yine ( 519) uncu maddede yazl sreler iinde
tamamlanmas art ile ve bu sreler iinde eksiklerin tamamland tespit edilmesi halinde, asl belge ile deitirilmek zere, iyeri iin bir geici
iletme izni verilebilir.
74/75
6/18/2014
SALII VE GVENL TZ
M ADDE 518 - l - Bu Tzn yrrle girmesinden sonra kurulacak olan iyerlerinden, ii sal ve i gvenlii bakmndan zel art ve
tedbirleri gerektiren kablo demesi, dalgakran , tnel, kanalizasyon inaat gibi yeraltnda veya sualtnda allacak ilerin ve her trl kara
nakliyat ve her trl yol onarm ve bakm gibi akta allan ilerin yapld iyerleri iin nceden mracaatla kurma izni ve iletme belgesi almak
zorunlu deildir. Ancak, iveren veya iveren vekilleri bu gibi iyerelerinin kurulup iletmeye aldnn nc gn akamna kadar, o blgede
Kananunun uygulanmasn salamakla grevli makama yaz ile bavuracak , alan iyerinin adn ve yerini, almaya balad tarihi, yaplan ve
yaplacak ilerin eidini, nitelik ve zelliini, gnde ne kadar ii altrldn yazl olarak bildirilecektir.
ll - Bu bavurma zerine, yetkili makamlar o iyerine giderek muayene ve kontrolu yaparlar. Bu muayene ve kontrollar sonucunda eksikler
grld hallerde, bunlarn tamamlanmas ve dzeltilmesi iin ( 519) uncu maddeye gre, ilgili makamca bir sre verilir ve durum, iveren veya
iveren vekiline yaz ile bildirilir. Verilen srelerde eksiklerin tamamland, ikinci bir muayene ile anlalan veya ilk muayenesinde eksikleri
grlmeyen iyerlerine, bir iletme belgesi verilir.
M ADDE 519 - Bu Tzn yrrle girmesinden sonra kurulacak iyerlerinin, ( 517) inci maddenin IV nc ve (518) inci maddenin ll nci
bendinde yazl olan hallerde, muayene ve kontrollar sonucunda grlecek eksiklikler nedeniyle mahalli ilgili makamlarca verilecek sreler,
tamamlanmas, dzeltilmesi istenen durumlarn, ii saln koruma ve i gvenlii bakmlarndan nemlerine ve bunlar iin gerekli malzeme ve
aralarn, yurt iinden veya yurt dndan salama imkanlarna gre, ( 6) ay gememek zere tayin ve takdir olunur.
Bundan daha uzun bir sreyi gerektiren hallerde durum, ilgili makamca gerekesi ile birlikte alma Bakanlna arz edilir ve Bakanln onay ile bu
sre, en ok ( 6) ay daha uzatlabilir.
Bu bavurma zerine , (518) inci maddenin ll nci bendine gre ilem yrtlr.
M ADDE 520 - letme belgesi alndktan sonra herhangi bir iyerinin tesisat ve tertibatnda veya makina ve cihazlarnda eklemeler, yenilemeler ve
deiiklikler yaplmas hallerinde, bunlar o iyerinin zelliklerine gre, esasa ilikin ve birinci derecede iseler, bunlar hakknda ( 517) inci maddenin (
l) ve ( ll) nci bentleri hkmleri uygulanr. kinci derecedekiler hakknda ise, i durdurulmakszn, sresi iinde gerei yaplr.
________________________________________________________________
GEC M ADDE 3 - Bu Tzn yrrle girmesinden nce yaplm olan iyerleri iin Tzn 11 inci maddesinin ikinci fkras hkmleri
uygulanmaz.
Ancak, makina, motor, aparat ve tezgahlarn yerinin deitirilmesini gerektiren esasl onarm ve deiikliklerde bu fkra hkmne uyulmas
zorunludur.
M ADDE 536 - 25 Austos1971 gnl ve 1475 sayl Kanununun 74 nc maddesinin birinci fkrasna dayanlarak dzenlenen ve Dantayca
incelenen bu Tzk hkmleri, Resmi Gazete ile yaym gnnde yrrle girer.
M ADDE 537 - Bu Tzk hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.
75/75

İşçi̇ Sağliği Ve İş Güvenli̇ği̇ Tüzüğü

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

İşçi̇ Sağliği Ve İş Güvenli̇ği̇ Tüzüğü

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

6/18/2014

7) Tanabilen radyoaktif malzemeler uygun ve zel kutularda bulundurulacaktr.

_ 15 gram alkol (Cam kapakl iede),

_ Teinture de belladon 25 gram ( Cam iede)

_ 2 dzine engelli ine,

_ 2 kutu flaster ( Yaptrc yak),

grm birisine verilecek ve bunlar, bu iden sorumlu bulunacaktr.

- 25 gram sblime pastile,

- 1 adet tansiyon lme aleti,

500 den ( 500 dahil) fazla ii altrlan iyerlerinde, en az 2 k bulundurulacaktr.

4) altrma dmeleri yeil, durdurma dmeleri krmz renkte olacaktr.

Dz sathli zmpara talarnn yan yzeyleri kullanlmayacaktr.

byklkte kap veya kapak bulunacaktr.

bunlarn kaplamalr bozulmayacak, balantlar iyi durumda tutulacaktr.

BORU TESSATINDA ALINACAK GVENLK TEDBRLER

istiflenecek ve istifin her iki taraf, dayankl kazklarla desteklenecektir.

normal grmeyi bozacak duruma gelen gzlk veya siperler kullandrlmayacaktr.

Szgeli maskeler, kapal veya oksijenin kt bulunduu yerlerde kullanlmayacaktr.

You might also like