PRAVILNIK O TEHNIKIM NORMATIVIMA ZA

ZATITU OBJEKATA OD ATMOSFERSKIH PRANJENJA

I OSNOVNE ODREDBE
lanak 1.
Ovim pravilnikom propisuju se tehniki normativi za projektiranje, izvoenje, verifikaciju i
odravanje gromobranskih instalacija za zatitu objekata od atmosferskih pranjenja.
Odredbe ovog pravilnika ne odnose se na specijalne objekte kao to su objekti vii od 60 m,
atori, kamp-tereni, sportski tereni, privremeni objekti i drugi objekti specijalne namjene.
Odredbe ovog pravilnika ne primjenjuju se na gromobranske instalacije eljeznikih
postrojenja i instalacije izvan objekata, elektroenergetskih postrojenja i mree izvan objekata,
instalacije telekomunikacija izvan objekata, drumskih vozila, letjelica, brodova i platformi na
moru.
lanak 2.
Termini i definicije koji se koriste u ovom pravilniku utvreni su standardima IEC 1024-1 i
IEC 1024-1-1.
lanak 3.
Zatitom objekata od atmosferskih pranjenja, u smislu ovog pravilnika, smatra se zatita
ljudi, ivotinja i imovine u objektima.
Gromobranska instalacija za zatitu objekata od atmosferskih pranjenja sastoji se, po pravilu,
od vanjske i unutarnje gromobranske instalacije. Vanjska gromobranska instalacija prihvata i
odvodi u zemlju energiju atmosferskih pranjenja. Unutarnja gromobranska instalacija
smanjuje opasna djelovanja atmosferskih pranjenja u unutarnjosti tienog prostora
zatienog objekta.
lanak 4.
Vanjska gromobranska instalacija sastoji se od prihvatnog sistema, sistema spusnih vodia i
sistema uzemljenja. Sva tri sistema vanjske gromobranske instalacije moraju se projektirati i
izvesti prema uvjetima utvrenim u standardu IEC 1024-1.
lanak 5.
Unutarnja gromobranska instalacija obezbjeuje izjednaavanje potencijala radi sprijeavanja
opasnih induciranih napona i prodor prenapona atmosferskog porijekla, postavljanjem
odgovarajuih ureaja za zatitu u elektrine instalacije niskog napona.
Unutarnja gromobranska instalacija projektira se i izvodi prema standardu IEC 1024-1 i
propisu o tehnikim normativima za elektrine instalacije niskog napona.

lanak 6.
Klasa nivoa zatite kojom se izraava vjerovatnoa s kojom gromobranska instalacija titi
objekat od atmosferskih pranjenja data je u tabeli 1.
Tabela 1. Efikasnost gromobranske instalacije prema klasi nivoa zatite
Nivo zatite
Efikasnost gromobranske instalacije (E)
I
0.98
II
0.95
III
0.90
IV
0.80

Klasa nivoa zatite odreuje se prema standardu IEC 1024-1-1, osim klase nivoa zatite I koja
se odreuje bez prorauna za slijedee objekte:
1) elektroenergetska postrojenja;
2) telekomunikaciona postrojenja;
3) proizvodna postrojenja i objekte sa zapaljivim i eksplozivnim supstancama;
4) objekte za proizvodnju, preradu, doradu, laboraciju, delaboraciju, ispitivanje, unitavanje
i uvanje eksploziva i baruta;
5) postrojenja i objekte s materijalima opasnim za okolinu (npr. radioaktivni, otrovni,
bakterioloki i drugi slini materijali);
6) objekte u kojima se uvaju materijalna i kulturna blaga, kao i druge objekte od posebnog
znaaja.
Vanjska gromobranska instalacija objekata za proizvodnju, preradu, doradu, laboraciju,
delaboraciju, ispitivanje, unitavanje i uvanje eksploziva i baruta izvodi se kao kombinirana
izolirana instalacija prema taki 2.1.2 standarda IEC 1024-1.
Pri odreivanju klase nivoa zatite, prema standardu IEC 1024-1-1, proraun moe pokazati
da zatita od atmosferskih pranjenja za odreeni objekt nije potrebna.
Projektnim zadatkom moe se zahtijevati vei nivo zatite od nivoa koji je odreen prema
standardu IEC 1024-1-1.
II PROJEKTIRANJE I IZVOENJE GROMOBRANSKIH INSTALACIJA
lanak 7.
Za nove objekte ili pri rekonstrukciji postojeih objekata moraju se raditi projekti za
gromobranske instalacije.
Projekt mora da sadri osnovne podatke kao to su: lokacija objekta, dimenzije, oblik,
materijali, specifina elektrina otpornost tla, nivo zatite, klimatski uvjeti i drugi neophodni
podaci za projektiranje.
Projektom se mora odrediti tieni prostor, vanjska gromobranska instalacija, unutarnja
gromobranska instalacija, ako je potrebna, i ostali elementi prema standardu IEC 1024-1.
Projekt mora sadrati sve proraune neophodne za verifikaciju izabranog rjeenja i
zadovoljenje propisanih zahtijeva.
Projekt mora sadrati i sve razraene detalje elemenata gromobranske instalacije navedene u
stavku 2 i 3 ovog lanka za izvoenje gromobranskih instalacija.

lanak 8.
Projekt u svim fazama mora biti u saglasnosti s projektima drugih instalacija i projektom
graevinskog dijela, kao i sa dijelovima projekta za koje se usklaenost mora ostvariti
(koritenje armatura i drugih metalnih dijelova objekta).
lanak 9.
Projekt mora sadrati sve tehnike uvjete propisane ovim pravilnikom kojih se izvoa mora
pridravati tokom izvoenja gromobranske instalacije.
lanak 10.
Izvoenje gromobranskih instalacija mora biti obavljeno prema projektu i u skladu sa
zahtjevima utvrenim ovim pravilnikom i standardima za gromobranske instalacije.
Ako pri izvoenju gromobranske instalacije doe do opravdanih i neophodnih izmjena, one se
moraju unijeti u osnovni projekt, odnosno mora se izvriti revizija tog projekta.
lanak 11.
Za dijelove instalacije koji nee biti pristupani kada objekt bude zavren provjera
gromobranske instalacije vri se u toku gradnje. Po zavrenim radovima mora se provjeriti da
li je gromobranska instalacija izvedena prema projektu, ovom pravilniku i standardima za
gromobranske instalacije, o emu se sainjava zapisnik.
lanak 12.
Efikasnost izvedene gromobranske instalacije mora odgovarati propisanoj vrijednosti prema
lanku 6. ovog pravilnika, a ako se ustanovi da ne odgovara, moraju se preduzeti dodatne
mjere zatite prema standardu IEC 1024-1-1.
lanak 13.
Vanjska gromobranska instalacija provjerava se ispitivanjem neprekidnosti prihvatnog
sistema, spusnih vodia i sistema uzemljenja i njihovih spojeva, kao i ispitivanjem prijelazne
otpornosti uzemljivaa gromobransih instalacije. Ova ispitivanja se izvode u skladu s
propisom za elektrine instalacije niskog napona.
lanak 14.
Unutarnja gromobranska instalacija provjerava se ispitivanjem sistema izjednaavanja
potencijala u skladu s propisom i standardima za elektrine instalacije niskog napona,
mjerenjem sigurnog rastojanja otvorenih petlji u gromobranskoj instalaciji, ako postoje, i
provjerom postojanja ureaja za prenaponsku zatitu prema projektu i prema propisima i
standardima za elektrine instalacije za niski napon.

III ODRAVANJE GROMOBRANSKIH INSTALACIJA

lanak 15.
Tokom eksploatacije objekta gromobranska instalacija mora se na propisan nain odravati
radi ouvanja njene efikasnosti u pogledu nivoa zatite.
Odravanje gromobranske instalacije sastoji se od periodinih provjera osnovnih parametara
prema standardu IEC 1024-1 i od odgovarajuih opravki prema postupku i uputstvu
odreenom u projektu.
lanak 16
Svi podaci o odravanju, a naroito specifikacija opravki i dokazi o provjeri osnovnih
parametara gromobranske instalacije, kao i projekt moraju se uvati i o njima voditi
evidencija.
IV VERIFIKACIJA GROMOBRANSKIH INSTALACIJA
lanak 17
Verifikacija gromobranske instalacije vri se u skladu sa ovim pravilnikom i standardom IEC
1024-1.