KAPITULLI 7

Krijimi i Databazes Relacionale

duke perdorur ER-to-Relational
Mapping

Objektivat

Algoritmi ER-to-Relational Mapping

Hapi 1: Mapping i Tipeve te Rregullta te Entiteteve
Hapi 2: Mapping i Tipeve te Weak Entity
Hapi 3: Mapping i Tipeve te Relacioneve Binare 1:1
Hapi 4: Mapping i Tipeve te Relacioneve Binare 1:N
Hapi 5: Mapping i Tipeve te Relacioneve Binare M:N
Hapi 6: Mapping i Atributeve Multivalued
Hapi 7: Mapping i Tipeve te Relacioneve N-are

Algoritmi i ER-to-Relational
Mapping

Hapi 1: Mapping i Tipeve te Rregullta te Entiteteve.

Per cdo tip te rregullt (strong) entiteti E ne skemen ER ,
krijohet nje relacion R qe permban te gjithe atributet e
thjeshta te E.
Zgjidhni nje prej atributeve celes te E si primary key per R.
Ne se celesi i zgjedhur i E eshte i perbere (composite),
bashkesia e atributeve te thjeshte qe e formojne ate do te
formojne se bashku celesin kryesor te R.
Shembull: Do te krijohen relacionet PUNONJESI,
DEPARTAMENTI, dhe PROJEKTI ne skemen relacionale qe i
korespondojne entiteteve te rregullta ne diagramen ER. ID,
DNUMER, dhe PNUMER jane celesa kryesore per relacionet
PUNONJESI, DEPARTAMENTI, dhe PROJEKTI.
3

konceptuale per databazen

KOMPANIA

Rezultati i mapping te skemes ER

KOMPANIA ne nje skeme
relacionale

Hapi 2: Mapping i tipeve te Weak Entity

Per cdo tip weak entity W ne skemen ER me entitet te
tipit owner E, krijoni nje relacion R dhe perfshini te gjithe
atributet e thjeshta (ose komponentet e thjeshta te
atributeve te perbera) te W si atribute te R.
Me pas, perfshini si atribut foreign key te R
atributin(atributet) primary key te relacionit(relacioneve) qe
i korespondojne tipit(tipeve) owner entity.
Primary key i R eshte kombinimi i primary key(s) te
owner(s) dhe partial key i weak entity W, ne se ekziston.
Shembull: Krijohet relacioni VARTESI ne kete hap qe i
korespondon tipit weak entity VARTESI. Perfshihet primary
key ID i relacionit PUNONJESI si nje atribut foreign key i
VARTESI (i riemertuar PID).
Primary key i relacionit VARTESI eshte kombinimi {PID,
VARTES_EMER} sepse VARTES_EMER eshte partial key i
VARTESI.
6

Hapi 3: Mapping i Relacioneve Binare 1:1

Per cdo relationship binar 1:1 R ne skemen ER , identifikohen
relacionet S dhe T qe i korespondojne tipeve te entiteteve
pjesemarrese ne R. Ekzistojne tre menyra te mundshme:
(1) Menyra Foreign Key : Zgjidhni nje prej relacioneve-S, te themidhe perfshini si foreign key ne S primary key te T. Eshte me mire te
zgjedhim nje tip entiteti me total participation ne R ne rolin e S.
Shembull: Relacioni 1:1 MANAXHON is mapped duke zgjedhur si
participating entity type
DEPARTAMENTI per te sherbyer ne rolin e S, sepse pjesemarrja e tij
ne relacionin MANAXHON eshte totale.
(2) Merged relation option: Nje mapping alternativ i nje relationship
1:1 eshte i mundshem duke shkrire dy entitetet dhe relationship ne
nje relacion te vetem. Kjo mund te jete e pershtatshme kur qe te dyja
pjesemarrjet jane totale.
(3) Cross-reference ose opsioni relationship relation : Alternativa e
trete eshte vendosja e nje relacioni te trete R me qellim crossreferencing e celesave kryesore te dy relacioneve S dhe T te dy
relacioneve S dhe T perfaqesues te tipeve te entiteteve.

Algoritmi i ER-to-Relational
Mapping
(vazhdim)

Hapi 4: Mapping i Tipeve te Relacioneve Binare 1:N

.
Per cdo tip te rregullt relationship R binar 1:N ,
identifikohet relacioni S qe perfaqeson entitetin
pjesemarres ne anen e N-se te relationship.
Perfshihet si foreign key ne S primary key i relacionit T
qe perfaqeson entitetin tjeter pjesemarres ne R.
Perfshihet cdo nje prej atributeve te thjeshte te relacionit
1:N si atribut i S.
Shembull: Ne figure paraqiten 1:N relationship
PUNON_PER, KONTROLLON, dhe SUPERVIZON. Per
PUNON_PER perfshijme primary key DNUMER te relacionit
DEPARTAMENTI si foreign key ne relacionin PUNONJESI
dhe e quajme ate DNO.
8

Algoritmi i ER-to-Relational
Mapping
(vazhdim)

Hapi 5: Mapping i Tipeve te Relacioneve Binare M:N .

Per cdo relationship R te rregullt binar M:N , krijohet nje relacion i ri S
per te paraqitur R-ne.
Perfshihen si atribute foreign key ne S celesat kryesore te relacioneve
qe perfaqesojne tipet e entiteteve pjesemarrese; kombinimi i tyre do te
formoje primary key te S.
Gjithashtu perfshijme cdo nje prej atributeve te thjeshta te
relationship M:N (ose komponentet e thjeshta te atributeve te perbera)
si atribute te S.
Shembull: Relationship M:N PUNON_NE nga diagrama ER eshte
mapped duke krijuar nje relacion PUNON_NE ne skemen e databazes
relacionale. Celesat kryesore te relacioneve PROJEKT dhe PUNONJESI
perfshihen si foreign keys ne PUNON_NE dhe riemerohen PRNUMER
dhe PID respektivisht.
Atributi ORET ne PUNON_NE perfaqeson atributin ORET te relacionit.
Primary key i relacionit PUNON_NE eshte kombinimi i atributeve foreign
key {PID, PRNUMER}.
9

Algoritmi i ER-to-Relational
Mapping
(vazhdim)

Hapi 6: Mapping i atributeve Multivalued .

Per cdo atribut multivalued A, krijohet nje relacion i ri R. Ky relacion
R do te perfshije nje atribut qe i korespondon A-se, plus atributin
primary key K-si nje foreign key ne R-te relacionit qe paraqet entitetin
e relationship qe ka A-ne si nje atribut.
Primary key i R eshte kombinimi i A dhe K. Ne se atributi multivalued
eshte i perbere, ne perfshijme komponentet e tij te thjeshta.
Shembull: Relacioni DEPT_VENDODHJE krijohet. Atributi
DVENDODHJE paraqet atributin multivalued VENDODHJE te
DEPARTAMENTI, nderkohe qe DNUMER-si foreign key-paraqet primary
key te relacionit DEPARTAMENTI. Primary key i R eshte kombinimi i
{DNUMER, DVENDODHJE}.

10

Algoritmi i ER-to-Relational
Mapping
(vazhdim)

Hapi 7: Mapping i Tipeve te Relacioneve N-are.

Per cdo relationship n-ar R, ku n>2, krijohet nje relationship i
ri S per te paraqitur R-ne.
Perfshihen si atribute foreign key ne S celesat kryesore te
relacioneve qe paraqesin entitetet pjesemarrese.
Gjithashtu perfshihet cdo nje prej atributeve te thjeshte te
relationship n-are (ose komponentet e thjeshta te atributeve te
perbera) si atribute te S.
Shembull: Jepet me poshte Relationship FURNIZO ne ER. Ky
mund te mapped ne relacionin FURNIZO te paraqitur ne skemen
relacionale, celesi kryesor i se ciles eshte kombinimi i tre foreign
keys {F_EMER, PJESE_NR, P_EMER}.

11

Ternary relationship
FURNIZO relationship.

12

Mapping i n-ary relationship

FURNIZO

13

Korrespondenca midis ER-se

dhe Modeleve Relacionale

14