Professional Documents
Culture Documents
Renacemento e Clasicismo
Renacemento e Clasicismo
1. O RENACEMENTO EUROPEO
O Renacemento un amplo movemento cultural -non s artstico
ou literario- que transformou a vida europea a partir do sculo XV e,
especialmente, no XVI.
Este proceso supn a expansin do ideario humanista xurdido en
Italia desde o sculo XIV.
Co termo Renacemento (de renacer, 'volver nacer') faise
referencia caracterstica fundamental deste movemento: a
recuperacin, o rexurdimiento da cultura clsica grega e latina.
O renacer da cultura clsica, xunto coa valoracin do home e do
mundo, supn o paso da cultura teolxica medieval a unha nova
cultura humanista. Esta nova cultura humanista, difundida grazas
invencin da imprenta por Gutenberg no sculo XV, os descubrimentos
xeogrficos (en especial o de Amrica) e o desenvolvemento
econmico, marca o inicio do mundo moderno.
Durante o Renacemento formronse os grandes Estados
modernos, como Francia, Inglaterra e Espaa. Por outra banda, a crise
definitiva do feudalismo permitiu o afianzamento do poder do rei apoiado pola burguesa e o pobo chan- fronte nobreza, que perde
case todo o seu poder. Xorde as o Estado unitario, formado por
sbditos rexidos baixo a frmula da monarqua absoluta, que, como a
de Carlos I en Espaa, foise impondo como forma de goberno.
O crecemento das cidades favorece a aparicin dunha nova
clase social, a burguesa (a palabra burgus significaba
orixinariamente 'habitante do burgo ou cidade'), dedicada
fundamentalmente a actividades comerciais e industriais, que, fronte
aos ideais guerreiros da nobreza, impn os seus propios: o traballo, o
dieiro, a ganancia, o benestar material...
1.1. O HUMANISMO
Os humanistas, homes dedicados aos studia humanitatis
('estudo das humanidades': gramtica, retrica, potica, historia e
filosofa moral), propuxronse como meta a restauracin dos ideais
clsicos. Os dous puntos esenciais do humanismo son:
Estudo das linguas clsicas grega e latina, especialmente desta
ltima. Xunto con iso, o interese e valoracin das linguas
vulgares ou romances.
A valoracin entusiasta do mundo e do home, a orientacin da
2. O Clasicismo europeo
Pero nin estes cambios nin a volta aos clsicos manifstanse do
mesmo xeito nos sculos XVI e XVII nin en todos os pases. En xeral,
considrase que durante o sculo XVI predomina o Renacemento e
durante o s. XVII o Barroco ou o Clasicismo. O BARROCO dse
fundamentalmente nos pases mediterrneos e caracterzase a nivel
formal, pola procura do efectismo e a expresin rebuscada, xogando
co enxeo e o recargamiento expresivo e a nivel temtico polo
pesimismo e o desengano. Mentres tanto, nos pases protestantes e en
Francia desenvlvese o CLASICISMO, que si mantn o ideal de
equilibrio renacentista, pero se lle engade a importancia da razn e
unha interpretacin moito mis estrita das normas de Aristteles na
sa Potica.
Desde o punto de vista poltico, a primeira metade do sculo XVII
vn marcada pola guerra dos Trinta Anos (1618-1648) e a substitucin
da hexemona continental de Espaa pola de Francia.
O mundo do pensamento e da ciencia coece un gran impulso,
grazas, por exemplo, a teoras filosficas como o racionalismo e o
empirismo. Destacan figuras como Descartes, Pascal, Bacon ou
Galileo.
O empirismo a doutrina filosfica que sostn, por unha banda,
que o coecemento ten a sa orixe na experiencia, especialmente a
que se obtn a travs dos sentidos. Defende que para demostrar a
verdade do coecemento preciso recorrer os feitos da experiencia.
Na sa primeira metade , tamn, un tempo de crises
econmicas e de tensins sociais, que irn remitindo na segunda parte
do sculo.
A LRICA DO AMOR: O PETRARQUISMO. ORIXES: A POESA
TROBADORESCA E O DOLCE STIL NUOVO
A POESA TROBADORESCA
Poesa refinada e cortes, orixe de toda a lrica en lingua
romance, cultivouse nas cortes seoriais de Provenza dende o sculo
xi ao xiv. Composta e cantada en lingua occitana ou provenzal polos
trobadores, desenvolve sobre todo o tema do amor corts: relacin
amorosa entre o poeta e unha dama idealizada que rende
homenaxe, pois sntese ante ela como unha especie de vasalo.
Adoita ser tamn un amor desinteresado, que ennobrece o poeta, o