Professional Documents
Culture Documents
Chuong2 PDF
Chuong2 PDF
Chng II
Cc php bin i thun nht
(Homogeneous Transformation)
Khi xem xt, nghin cu mi quan h gia robot v vt th ta khng nhng cn quan
tm n v tr (Position) tuyt i ca im, ng, mt ca vt th so vi im tc ng cui
(End effector) ca robot m cn cn quan tm n vn nh hng (Orientation) ca khu
chp hnh cui khi vn ng hoc nh v ta mt v tr.
m t quan h v v tr v hng gia robot v vt th ta phi dng n cc php
bin i thun nht.
Chng ny cung cp nhng hiu bit cn thit trc khi i vo gii quyt cc vn
lin quan ti ng hc v ng lc hc robot.
2.1. H ta thun nht :
biu din mt im trong khng gian ba chiu, ngi ta dng Vect im (Point
vector). Vect im thng c k hiu bng cc ch vit thng nh u, v, x1 . . . m t v
tr ca im U, V, X1 ,. . .
Ty thuc vo h qui chiu c chn, trong khng gian 3 chiu, mt im V c th
c biu din bng nhiu vect im khc nhau :
V
vE
vF
E
F
x
y
z
w
Trong
x/w = a
y/w = b
z/w = c
vi w l mt hng s thc no .
w cn c gi l h s t l, biu th cho chiu th t ngm nh, Nu w = 1 d thy :
x x
y y
z z
= = x=a;
= = y =b;
= =z=a
w 1
w 1
w 1
10
x y z
= = =
w w w
ta c :
r
r
r
r
a = a xi + a y j + az k
r
r
r
r
b = bx i + by j + bz k
Ta c tch v hng
V tch vect :
r r
i
j
r
r
axb = a a
x
y
bx by
1
4
7
Ta c :
2
5
8
3
6
9
B =
1
3
5
2
4
6
11
1.1+2.3+3.5
4.1+5.3+6.5
7.1+8.3+9.5
C = A.B =
1.2+2.4+3.6
4.2+5.4+6.6
7.2+8.4+9.6
22
49
76
28
64
100
T =
Ox
Oy
Oz
0
ax
ay
az
0
px
py
pz
1
nz
Oz
az
0
-p.n
-p.O
-p.a
1
T-1 =
ny
Oy
ay
0
(2-1)
H =
0
1
0
0
1
0
0
0
1
2
3
1
H =
0
0
1
0
0
1
0
0
-1 3
0 -2
0 -1
0 1
Chng ta kim chng rng y chnh l ma trn nghch o bng cc nhn ma trn H vi H-1 :
0
0
-1
0
0
1
0
0
1
0
0
0
1
2
3
1
0
0
1
0
0
1
0
0
-1 3
0 -2
0 -1
0 1
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
12
Phng php tnh ma trn nghch o ny nhanh hn nhiu so vi phng php chung;
tuy nhin n khng p dng c cho ma trn 4x4 bt k m kt qu ch ng vi ma trn
thun nht.
d/ Vt ca ma trn :
Vt ca ma trn vung bc n l tng cc phn t trn ng cho :
n
a
i =1
ii
V d : cho
a11
a
A = 21
a31
a 41
a12
a13
a 22
a 23
a32
a 42
a33
a 43
a14
a 24
a 34
a 44
t
t
t dt
dA = t
th :
a31 a32 a33 a34
t
t
t
t
a41 a42 a43 a 44
t
t
t
t
Tng t, php tch phn ca ma trn A l mt ma trn, c :
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
a
b
c
1
(2.2)
13
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
a
b
c
1
x
y
z
w
x+aw
y+bw
z+cw
w
x/w+a
y/w+b
z/w+c
1
Nh vy bn cht ca php bin i tnh tin l php cng vect gia vect biu din
im cn chuyn i v vect dn.
r
r
r
r
u = 2i + 3j + 2k
V d :
r
r
r
r
h = 4i - 3j + 7k
Th
1 0 0 4
2
2+4
6
v = Hu =
0 1 0 -3 . 3 =
3-3
=
0
0 0 1 7
2
2+7
9
0 0 0 1
1
1
1
v vit l :
v = Trans(a,b,c) u
z
v
2
-3
4
u
3
6
x
Rot(y, ) =
o
1
0
0
0
0
cos
sin
0
0
-sin
cos
0
0
0
0
1
cos
0
-sin
0
0
1
0
0
sin
0
cos
0
0
0
0
1
(2.3)
(2.4)
14
cos
Rot(z, ) =
sin
0
0
V d : Cho im U biu din bi
(hnh 2.5). Ta c
0 -1
o
v= Rot(z, 90 )u =
1
0
0
0
0
0
o
0
0
-sin
0
0
(2.5)
cos
0
1
0
0 r r0 r 1
r
u = 7i + 3j + 2k quay xung quanh z mt gc = 90o
0
0
1
0
0
0
0
1
7
3
2
1
-3
7
2
1
w = Rot(y, 90 )v =
0
1
0
0
1
0
0
0
0
0
0
1
-3
7
2
1
2
7
3
1
V c th biu din :
2
7
3
1
Ch : Nu i th t quay ta s c w w (hnh 2.6), c th : cho U quay quanh y
trc 1 gc 900, ta c :
w = Rot(y, 90o). Rot(z, 90o) . u
0
0
-1
0
v =
0
1
0
0
1
0
0
0
0
0
0
1
7
3
2
1
2
3
-7
1
= Rot(y, 90o).u
w =
-1
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
2
3
-7
1
-3
2
-7
1
= Rot(z, 90o).Rot(y,900)u
z
v
y
y
w
w
u
u
x
Hnh 2.5
w = Rot(y, 90o). Rot(z, 90o)u
Hnh 2.6
w= Rot(z, 90o). Rot(y, 90o)u
15
C=
Cx
nx
ny
nz
0
Cy
Ox
Oy
Oz
0
Cz
az
ay
az
0
Co
0
0
0
1
Co
O(Cy)
a (Cx)
Chng hn :
hay l
Vy
Rot(k,) = Rot(Cz,)
Rot(k,).T = C.Rot(z,).X = C.Rot(z,).C -1.T
Rot(k,) = C.Rot(z,).C -1
(2.6)
nx
Ox
ax
0
ny
Oy
ay
0
nz
Oz
az
0
0
0
0
1
16
nx
ny
nz
0
Ox
Oy
Oz
0
ax
ay
az
0
0
0
0
1
cos
sin
0
0
-sin
cos
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
nx
Ox
ax
0
ny
Oy
ay
0
nz
Oz
az
0
0
0
0
1
Rot(k,) =
0
0
0
1
(2.7)
ax = nyOz - nzOy
ay = nxOz - nzOx
ax = nxOy - nyOx
kxkxvers+cos
kxkyvers+kzsin
kxkzvers+kysin
0
kykxvers-kzsin
kykyvers+cos
kykzvers+kzsin
0
kzkxvers+kysin
kzkyvers-kxsin
kzkzvers+cos
0
0
0
0
1
(2.8)
y l biu thc ca php quay tng qut quanh mt vect bt k k. T php quay tng
qut c th suy ra cc php quay c bn quanh cc trc to .
17
nx
ny
nz
0
Ox
Oy
Oz
0
ax
ay
az
0
0
0
0
1
kxkxvers+cos
= kxkyvers+kzsin
kxkzvers+kysin
0
kykxvers-kzsin
kykyvers+cos
kykzvers+kzsin
0
kzkxvers+kysin
kzkyvers-kxsin
kzkzvers+cos
0
0
0
0
1
Bc 1 : Xc nh gc quay .
* Cng ng cho ca hai ma trn hai v ta c :
nx + Oy + az + 1 = k x2 vers + cos + k y2 vers + cos + k z2 vers + cos + 1
(2.9)
= (1 - coss)( k x2 + k y2 + k z2 ) + 3cos + 1
= 1 - cos + 3cos +1
= 2(1+ cos)
cos
= (nx + Oy + az - 1)/2
* Tnh hiu cc phn t tng ng ca hai ma trn, chng hn :
Oz- ay = 2kxsin
ax - nz = 2kysin
ny - Ox = 2kzsin
(2.10)
sin =
1
(O z - a y ) 2 + (a x - n z ) 2 + (n y - O x ) 2
2
Vi 0 1800 :
tg =
(O z - a y ) 2 + (a x - n z ) 2 + (n y - O x ) 2
(n x + O y + a z - 1)
V trc k c nh ngha bi :
Oz a y
ny Oz
ax nz
kx =
; ky =
; kx =
(2.11)
2sin
2sin
2sin
rng vi cc cng thc (2.8) :
0
- Nu = 00 th kx, ky, kz c dng . Lc ny phi chun ho k sao cho k = 1
0
18
a0
. Lc ny k khng xc nh c, ta phi
0
k y = Sgn(a x - n z )
n x cos
1- cos
O y cos
(2.12)
1- cos
a cos
k z = Sgn(n y O x ) z
1- cos
H phng trnh (2.12) ch dng xc nh xem trong cc kx, ky, kz thnh phn no c
gi tr ln nht. Cc thnh phn cn li nn tnh theo thnh phn c gi tr ln nht xc nh
k c thun tin. Lc dng phng php cng cc cp cn li ca cc phn t i xng
qua ng cho ma trn chuyn i (2.9) :
ny + Ox = 2kxkyvers = 2kxky(1 - cos)
Oz + ay = 2kykzvers = 2kykz(1 - cos)
(2.13)
19
1
(O z - a y ) 2 + (a x - n z ) 2 + (n y - O x ) 2
2
1
3
(1 - 0) 2 + (1 - 0) 2 + (1 - 0) 2
=
=
2
2
0
tg = 3 v = 120
sin =
Theo (2.12), ta c :
0 +1/ 2
1
=
1+1/ 2
3
k x = ky = kz = +
y
x
1/ 3
Hnh 2.8 : Tm gc quay v trc quay tng ng
z z
yy
y
20
cos
sin
0
0
-sin
cos
0
0
0
0
1
0
Coscos
sin
-sin cos
0
0
0
0
1
cosCoscos - sinsin
= sinCoscos + cossin
-sin cos
0
-Cos sin
cos
sin sin
0
-cosCossin - sincos
-sinCossin + coscos
sin sin
0
sin
0
Cos
0
0
0
0
1
cossin
sinsin
cos
0
0
0
0
1
Giai thich ro o
chuong 4.2
(2.15)
2.3.6. Php quay Roll-Pitch-Yaw :
Mt php quay nh hng khc cng thng c s dng l php quay Roll-Pitch v
Yaw.
Ta tng tng, gn h to xyz ln
thn mt con tu. Dc theo thn tu l trc z,
Roll l chuyn ng lc ca thn tu, tng
ng vi vic quay thn tu mt gc quanh
trc z. Pitch l s bng bnh, tng ng vi
quay mt gc xung quanh trc y v Yaw l
s lch hng, tng ng vi php quay mt
gc xung quanh trc x (Hnh 2.10)
x Yaw
Roll
Pitch
Roll,
Pitch,
y
x
Yaw,
21
Thc hin php nhn cc ma trn quay, cc chuyn v Roll, Pitch v Yaw c biu th
nh sau :
cos
0
-sin
0
RPY(,,)=Rot(z,)
cos
sin
0
0
-sin
cos
0
0
coscos
sincos
-sin
0
0
0
1
0
0
1
0
0
0
0
0
1
sin
0
cos
0
0
0
0
1
cos
0
-sin
0
sinsin
cos
cossin
0
cossinsin - sincos
sinsinsin +coscos
cos sin
0
1
0
0
0
0
cos
sin
0
0
-sin
cos
0
sincos
-sin
cos cos
0
cossincos + sinsin
sinsincos - cossin
cos cos
0
0
0
0
1
0
0
0
1
0
0
0
1
(2.17)
OT =
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
4
-3
7
1
0
0
0
1
4
-3
7
1
zT
7
OT
yT
xT
-3
22
z'T
y'T
90o
OT
Rot(z,900)
yT
OT
x'T
xT
y''T
y'T
90o
OT
Rot(y,900)
x'T
z"T
OT
x''T
OT
Rot(y,90o)
yT
y'T
O'T
z'T
xT
x'T
Ta tip tc quay h O'T quanh truc z (By gi l trc z'T ca h to mi) mt gc 900 :
y''T
y'T
90o O'T
z'T
Rot(z',90o)
z"T
O''T
x''T
x'T
23
zC
zB
pC
zA
xC
pA
C
B
A
yA
xA
xB
yC
yB
(2.18)
(2.19)
Kt hp (2.18) v (2.19) ta c :
p A = A TB BTC p c
(2.20)
O3
Bn tay
O1
T4
O0
O4
y
24
z
H = Trans(4,0,0)Rot(y,900)Rot(z,900)
-1,0,2,1
Vi v tr ca vt th, ta c ma trn to ca 6
im c trng m t n l :
1,0,2,1
-1,0,0,1
-1,4,0,1
y
1
0
0
1
-1
0
0
1
-1
0
2
1
1
0
2
1
1
4
0
1
-1
4
0
1
1,0,0,1
1,4,0,1
x
Hnh 2.15 : M t vt th
0
1
0
0
H=
0
0
1
0
1
0
0
0
4
0
0
1
4
1
0
1
1
0
0
1
4
-1
0
1
-1
0
0
1
6
-1
0
1
-1
0
2
1
1
0
2
1
6
1
0
1
4
1
4
1
1
4
0
1
-1
4
0
1
4
1
4
1
x
Hnh 2.16 : Rot (z,900)
25
y
O
Bi tp chng II :
Bi 1 : Cho im A biu din bi vect im v=[ 2 4 1 1 ]T. Tnh tin im A theo vect dn h
= [ 1 2 1 1 ]T, sau tip tc quay im bin i quanh trc x mt gc 900. Xc nh vect
biu din im A sau hai php bin i.
Bi 2 : Vit ma trn bin i thun nht biu din cc php bin i sau :
H = Trans(3,7,9)Rot(x,-900)Rot(z,900)
Bi 3 : Cho ma trn bin i thun nht A, tm ma trn nghch o A-1 v kim chng.
A =
0
0
-1
0
1
0
0
0
0 -1
-1 2
0 0
0 1
26
{B}
{A}
yB
xB
yA
xA
Hnh 2.19 : Quan h {A} v {B}
1
(1, 1, 1)T, = 900. Tm ma trn R = Rot(k, ).
3
Bi 6 : Xc nh cc gc quay Euler, v cc gc quay RPY khi bit ma trn T6 :
Bi 5 : Cho k =
1
0
0
0
T6 =
0
0
-1
0
0
1
0
0
0
5
3
1
TP =
0
0
-1
0
1
0
0
0
0 -1
-1 2
0 0
0 1
TR =
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
1
5
9
1