KLER

PHLOKLEON'UN K UAF
PHtLOKLEON (Kleon dostu)
BDELYKLEON (Kleon dman)'
EEK ARILARI KILIINDA
HTYARLAR KOROSU
KORO BA KORO BAININ
OLU KPEK KILIINDA K,
ADANE BR MSAFR BR
KADIN BR ERKEK

EEK ARILARI
(YARGILAR)
SOSAS
/Ne o? Nen var, zavall Ksantias?
KSANTAS JBu gece bekilii canma
tak dedi artk, biraz kestireyim dedim.
SOSAS
Yine srtn m kanyor senin? Ne azl bir canavar bekliyorsun
.burda, bilmiyor musun?
KSANTAS Biliyorum, biliyorum,
ama yine de kestirmek istiyor canm.
SOSAS

.Sopaya razysan kestir: 'Benim de gzlerimden uyku akyor,

.ama tutuyorum kendimi. Hil! Kendine gel! Sen yoksa
ektin ,mi kafay?

KSANTAS Yok canm, ne

diye kafay ekeyim, arab ektim.
SOSAS
Ben ekmedim sanki! ekmekten yana yolumuz bir seninle.
Az nce uyku bindirdi benim de kelleme, Pers'lerin grz gibi.
Olmayacak bir d grdm.

10

Eek Arlar

Eek Arlar

KSANTAS

navar, am azn yummu gzn: nutuk ekiyor, boazlanan

bir domuz gibi sesler kararak...

Tuhaf ey, ben de bir d grdm, grlmedik bir d,.

Ama sen anlat nce.
SOSAS

Bir kartal grdm, dev gibi bir kartal; szlverdi meydann s tne. Tun kakl bir kalkan penesiyle kapt gibi uurdu-'
gklere. Sonra baktm ayn kalkan Kleonymos atyor elinden
yere.
KSANTAS

Kleonymos ha? Ne var bunda aacak? Ee dosta bilmece bildirmece diye sor istersen sofra banda: Kimin kalkan uar havaya, der yere, frlar denize?

11

SOSAS

Tuh be!
KSANTAS

>Ne oluyorsun?
SOSAS

Vazge, vazge; anlatma. Le kokular salyor senin d, boulacam.

KSANTAS

SOSAS Bu d hayra almet

deil; bir bel dolayor bamda.
KSANTAS Aldrma, korkulacak
bir ey yok, yemin ederim yok.
SOSAS
Adam silhn atar kaar da nasl korkulacak bir ey olmaz?
Haydi, neyse; sen ne grdn, anlat.
KSANTAS Benimkisi uzun, dall
budakl: Devlet gemisiyle ilgili.
SOSAS
Daln budam kes de gvdeye gel!
KSANTAS

lk dalmda bir koyun srs grdm, Pnyks meydannda toplanm. Ellerinde denek, srtlarnda aba. Sonra baktm bir ca^

^Derken bu iren canavar bir terazi alyor eline, bir kzn

^postunu tartyor.
SOSAS

'Eyvanlar olsun, Yunanistan gidiyor elden! Herif milletin denesini yzp satacak.
KSANTAS

'Canavarn yan banda Theoros'u grdm; yere oturmu, ba51 bir karga ba olmu. Birden Alkibiades yanma geldi, her
-szn yarsn yutarak; dedi ki bana: Bak, Toyos'a bak: yays
insan, yays kaka!
SOSAS yi
sylemi, bylesi daha yakyor Theoros'a.
KSANTAS
Tuhaf deil mi Theoros'un karga olmas?

12

Eek Arlar

Eek Arlan
SOSlAS

13

ler tutulur araba! Nikostrates'e gre de boazna dknm.

Amma da yaptn, Skambonidesli: yle olsa bu hallere der
miydi hi... Bouna kafa yormayn, bulamayacaksnz. Bilmek
istiyorsanz, susun da syleyeyim size: Adam yarglk hastalna tutulmu, delisi Dolmu bu iin. Tek dncesi adam yarglamak. Hep yarglar arasnda, hem de en n srada oturmasa
kahrndan lecek. Geceleri uyku girmiyor gzne. Bir an dalsa
hemen mahkemede buluyor kendini ryada. Oy vermekle ylesine bozmu ki adam, gece yatandan frlayp oy kupas aryor karanlkta. Genler nasl duvarlara sevdiklerinin adn ya zarsa, bu da oy kupas resimleri iziyor. Bir sabah horozu gn
doarken tt diye mahkemeye verdi hayvan. Horoz sanklardan rvet alm da mahsus ge tm: bizimki durumaya vaktinde yetimesin diye. imdi artk akam yemeini yer yemez,
getirin pabularm! diye bar bar barp mahkemenin yolunu
tutuyor, gidip orada bir stuna dayanp uyuyor, gn doarken
mahkemede hazr bulunsun diye. Mumlarla mhrlerle oynamaktan, eek anlarna dnm bir halde geliyor eve. akl ta
tkenir de oy kupasna tam atamam diye o kadar akl toplad
getirdi ki, bahe deniz kysna dnd. Ksacas yarg marg
derken oynatt adam. Onun iin kapadk eve, kamasn diye de
nbet .bekliyoruz ikimiz. Olu ok zlyor babasnn bu haline. nce sokaklarda yarg khyla dolamasna engel olmak
istedi, ba edemedi. Sonra hamamlara soktu, mshiller iirtti:
Nafile. Davullu dmbelekli bycler tuttu, by enlikleri yaptrd. Bizimki bir davulu kapt gibi soluu mahkemede ald.
Btn bunlar ie yaramaynca adam bir gemiye bindirip Asklepios tapnana yolladdc. Ertesi sabah mahkemedeydi yine. Bunun zerine eve kapadk. Btn delikleri tkadk sk sk. Ama
herif blmeyi burgu gibi delip kat yine. Sonunda evin evresine bir a da gerip bekilik ediyoruz gece gndz. Bu bell
adamn ad Philokleon, uradaki olunun ad da Bdelykleon:
Kendini bilen, hem de pek iyi bilen bir delikanl.

Yoo! Hi de deil.
KSANTAS

Neden?
SOSAS

Neden olacak: nsan gibi yaarken karga oluvermi. Demek ki

yaknda aramzdan kp le kargalarna yem olacak.
KSANTAS Yamansn be! Sen bari d
yorumla her gn de, para kazan.
SOSAS
Haydi artk, i bana: seyircilere konumuzu anlatalm. Ama
kk bir giri yapalm nce:
Bizden z iir mz iir beklemeyin bu oyunda. Ama eek
akas yapacak da deiliz size. Bizi beenesiniz diye, size avu
dolusu ceviz atmyacaz. Glesiniz diye de Herakles'in elinden
lokmasn almaya, ya da .Euripides'i ktlemeye niyetimiz yok!
Bugnlerde alk toplayan Kleon'a bile yklenecek deiliz. Pek
budalaca olmayan kk bir konumuz var: Ne kafanz patla tr, ne de glmekten atlatr sizi. Yukarnn aasnda, aann
yukarsnda bir ey.
u yukarda, damn stnde uyuyan koca adam bizim efendimiz. Babasn eve kapad: dar kmas yasak, bizim iimiz
de onu kollamak. Babasn neden mi kapad eve? Bir acayip
derde tutulmu babas, yle bir dert ki, biz sylemezsek dnyada bilemezsiniz ne olduunu. Bir deneyin isterseniz: Dnn
bakalm, ne olabilir bu dert? Amynias, Pronapes olu, ne diyor
ordan? Kumar delisiymi! Bak hele! kendi foyasn karyor
ortaya. Azn tutsa daha iyi ederdi. Hayr, o deil, ama bir delilik var iin iinde... Bak bak! Sosias da arap delisi diye
fslyor Derkylos'un kulana. Olur mu hi? Yaamasn bilen'-

14

Eek Arlar
Eek Arlar

BDELYKLEON

(Damn stnden, uyanarak)

Hey! Ksantias, Sosias! Uyuyor musunuz?
Vay canna!
Ne var?

KSANTAS

SOSAS

15

BDELYKLEON

yle ya! En boucu duman ondan kar. Haydi, gir ieri, a buk! Nerede bu bacann kapa? eri, diyorum sana! Dur, u
ktkle tkayalm bacay. Baka bir delik ara bakalm. Ama
olanlar bana oluyor: imdi de duman olu diyecekler bana.
KSANTAS

Kapy zorluyor bu sefer.

BDELYKLEON

KSANTAS

Aman sk dur; dayan var gcnle kapya. Ben de geliyorum yardma. Srgy kolla. Takozu kemirmesin sakn ieriden.

Bdelykleon kalkm.
BDELYKLEON

Biriniz bu yana gelsin, abuk. Babam bacaya girdi, san gibi

urayor iinde. Aman gzn a; hamamn oluundan kavermesin. Sen de kapy kolla.

SOSAS

PHLOKLEON

(Kapnn ardndan.)
Ne istiyorsunuz benden? Niin mahkemeye brakmyorsunuz beni,
reziller! Drakontides beraat m etsin? Bunu mu istiyorsunuz?

Peki baym.

KSANTAS
BDELYKLEON

Hey tanrlar, nedir bu grlt? Ne oluyor? Kim o bacadan

kan?
PHLOKLEON
Benim ben: 'Ben dumanm, ttyorum.
BDELYKLEON
Dumansn ha? Hangi aacn duman?
PHLOKLEON

Ederse etsin; size ne?

ncir aacnn.

PHLOKLEON

Delphoi khini ne dedi bana biliyor musun sen? Bir sulu benim yargmdan yakay kurtarrsa, hemen ta kesilecekmiim olduum yerde.
KSANTAS'
Yaman khinmi dorusu, diyecek yok!
PHLOKLEON

Ne olur, brak beni, gideyim. Yalvarrm sana. ldm gndr

brakmazsan.

16

PHLOKLEO

Eek Arlan

N Haydi yleyse, gel kar hayvan

dar.

KSANTlAS
Dnyada brakmam.
PHLOKLEON Peki.
Alan kemiririm ben de, grrsn sen.
KSANTAS
Hangi dilerinle kemireceksin?
PHLOKLEON

Bama gelen! Bama gelen! Nasl gebertsem bu herifi, nasl?

Bir kl verin bana, abuk! Ya da getirin balmumunu, lm cezasn basaym una.

BDELYKLEON

(Aa inerek.)
Kt, bizimkinin niyeti yine ok kt.
PHLOKLEON

Yok canm, sz veriyorum sana. Mahkemeye falan deil, ayba

panayrna gideceim, benim eei satmaya, kf eleriyle birlikte.
BDELYKLEON
Ben yapamaz mym bu ii?
PHLOKLEON
Benim yapacam gibi yapamazsn.
BDELYKLEON
Oras doru, ben daha iyi yaparm.

Eek Arlar

17

KSANTAS
Bak, bak, ne kurnazlklar dnyor!
BDELYKLEON

Evet, ama yutan kim? aktm dalgay. Giriyorum ieri. u ee i

alp gideyim de bari, sevgili babam yeni dolaplar evirmeye
kalkmasn.
(eri girip eei karr. Philokle-on
eein karnna asldr.)
Eekolu eek! Ne alyorsun? Seni satacaz diye mi? Haydi
yr. Ne szlanyorsun? Karnnda spa m var yoksa?

BDELYKLEON

BDELYKLEO
N

Aarsn, ama
ne iin?

Kimmi o? Dur bakalm hele. Sahi be! Hey, kimsin sen? n mi sin,
cin misin?
PHLOKLEON Ben
kimse deilim vallahi, hi kimse.
BDELYKLEON Hi
kimse mi? Nerden ktn yleyse?
PHLOKLEON
taka'dan. abuktyen'in oluyum.
BDELYKLEON

Seni gidi hi kimse seni! Bana gelecekler var senin! (Uana.)

Haydi, kar unu eein altndan. Vay aalk herif! Nerelere
saklanm. Sen gel de eek spas deme buna.

i
n
e

HLOKLE
ON Beni
rahat
brakmaz
sanz
sava
kar:
Sava
aarm
size.

KSANTAS Aman, bu da ne?

Eein karnndan bir adam sarkyor!

PHLOKLEO
N

Eein glgesi
iin.
B
D
E
L
Y
K
L
E
O
N
Y
i

i
t
l

d
i
y
e
c
e
k
y
o
k
a
m
a
,
k
a
f
a
d
a
n
s
a
k
a
t
s

n
.

PHLOKLEON

Kafadan sakat
ha? Sen daha
benim kim
olduumu
bilmiyorsun.
Yarg babann
kanma
girmeden
kadrini
bilmeyeceksin.
B
D
E
L
Y
K
L
E
O
N
H
a
y
d
i
,
g
i
r
i

e
r
i
e

e
k
l

e
b
e
r
a
b
e
r
.
PHLOKL
EON

mdat,
yarglar
! Sevgili
yargdal
arm!
mdat,
Kleon!
Gelin,
kurtarn
beni!
BDELYKL
EON

(Babasn
kapayarak
.)'
Gir de
ieride
bar.
(U$ana
j Gel,
srgle
u kapy;
ta da y
nne.
Lo tan
da getir,
daya.
K
S
A
N

A
S
V
a
y
k
a
f
a
m
!
K
i
m
d

r
d

b
u
s

v
a
y

b
a

m
a
?
BDELYK
LEON

Bir san
var her
halde.

KSANTA
S

Ne san canm!
Baksanza!
Damda .biri var.
Dam stnde
yarg var!
B
DELYKLEON
Bama
gelen!

imdi de sere
oldu bizimki;
uacak! A
nerde? A
getirin! K, k!
eri! Hey Zeus!
Bylesi babaya
bekilik etmek
Snr boyunda
dman
kollamaktan daha
zor.
KSANTAS

Eh, yargcmz
girdi gayri
kafese, kaamaz.
Gidip biraz
kestirsek fena
olmaz.
BDELYK
LEON'

Sen aklm m
kardn, sersem
herif? Yarg
srs gelir
nerdeyse onu
armaya.
K

de basarz
ta
gelirlerse.

SAN
TAS
Nasl
olur?
Gn
daha
yeni
aar
d.

BDELYKL
EON

BDELYKLEON

Sen
ne
syl
yors
un?
Ge
bile
kald
lar
Her
zama
n
gece
yans
gelirl
er,
fener
lerle.
Vz
vz
sesle
nirler
kara
nlkt
a.
K
SAN
TAS
Biz

ldrdn m?
Kzdrmaya
gelmez
moruklar.
Eek arlan
gibi saldrrlar
adama.

20

Eek Anlar

Sipsivri ileri de var klarnda

Bara ara, hoplaya zplaya
r stne sokarlar seni.
KSANTAS

Sen merak etme; kovanla yarg gelsin isterse: Bu

talarla haklarndan gelirim.
(Ellerinde sopalar, klarnda ilerle ihtiyarlar korosu girer.)

Eek Arlan

21

BR OCUK Hey,
babalk, nne bak, amura basma.

KORO BAI k
Sen bk p al da, fenerin fitilini temizle.
OCUK
stemez, fitili drterim parmamla.
KORO BAI

KORO BAI

Yr, Komias, daha canl! Nedir bu uyuukluk?

Sen eskiden taz gibiydin, taz. Bak, Khariades
daha iyi yryor senden. Hey, Strymodors,
yarglarn en bells! Evergides, nerdesin? Ya sen
Phlyal Kabes? Hey gidi hey! Bu mu kald o
parlak genlikten? Bizans nlerinde byle miydik
seninle? Ne yapmtk hani, bir gece nbetinde:
Frnc karnn dibeini yrtm, Kesip
yakmtk, orba piirmek iin. Aman, abuk
olalm, dostlar, abuk! Lakhes' yarglayacaz,
unutmayn. Bir kovan dolusu paras varm
adamn. Kleon efendimiz tam vaktinde gelin, dedi.
gnlk de fke istedi, baldan tatl: Herifi
gereince cezalandrmak iin. Yryelim
arkadalar, gn domadan yetielim. Fenerciler
fenerleri saa sola sallasn. Talara dikkat, dp
kol bacak krmayn.
(Koro, fener tutan ocuklarn ardndan yola koyulur.)

Sersem, fitil karlr m o kadar

Bu zeytinya ktlnda?

Para senden kmyor diye ver yansn ha?

(ocua bir tokat atar.)
OCUK

Yoo, ii dayaa dkerseniz Sndrr

fenerleri, evlerimize gideriz. Siz de
rdek gibi yzersiniz amurda.
KORO BAI

una bak! Ben senin baban bile dverim. Hay

krolas, batyordum az kalsn amura. Bu
yamur drt be> gn daha yaar. Baksanza
u mantarlara drt bir yanda. Ama ekinler
ge kald bu yl, Hem bol yamur istiyorlar
hem poyraz. Bu evdeki yarg dostumuza ne
oldu? Ne diye kp katlmyor aramza? Hi
beklettii olmad kendini byle: Tersine, hep
nden gider bara ara. Trk sylemeye
baylr, bu dostumuz.

22

Eek Arlar

Gelin, duralm da bir tkryle aralm unu

Duyar duymaz karr kapdan burnunu.
KORO
Ne oluyor? Niin? Ne var? Neden
kp ses vermez bu ihtiyar?
Pabularm yitirmi olmasn? Bir yere
mi arpt .kald karanlkta? Ayaklan m
iti? Basurlar m kzt yoksa? Odur
en amansz En kat yrekli yarg
aramzda. Yalvardlar m ona Sallar
ban yle: Ta yumuar, ben
yumuamam, der. Dnk yargya
zld belki: Sank inandrp bizi
Atina'y sevdiine, Kurtard paay
elimizden. Ceza veremedi diye Ateli
hastadr bizimki yine. yle yaman
adamdr bu adam! Kalk gel, yiit
yarg zlme; Yeni bir kodaman var
yargdanacak. Koca Trakya'y satm
adam, Gel de onu atmaya bak
kazana. Haydi evlat, yr bakalm.
BR OCUK
Baba, bir ey istesem alr msn?
KORO
Elbette, yavrum, syle, ne istersin?
Ak isteyeceksin besbelli?

Eek Arlan

OCUK
Yok, baba; kuru incir isterim.
KORO
ncir mi dedin? Gebersen almam!
OCUK
yleyse ben de seninle gelmem.
KORO

can besliyorum kazancmla, Un

var, odun var, et var alnacak: Sen
tutmu kuru incir istersinl
OCUK
Ya bugn mahkeme kurulmazsa,
Nerden kacak yemek paramz?
Yarg marg olmazsa Neyle doyacak
karnmz?
KORO
Aman, azn bayra a: O
zaman a kalrz, oul, a!
OCUK
Anam, ey anam ne diye, Ne
diye dourdun beni?
KORO

Seni beslemek iin her gn

Bam dertlere girsin diye.
OCUK

Ey zavall yiyecek torbam: im

bombo, neyleyim seni?

23

rl
24

Eek Arlar

KORO VE OCUK
Ah, neyleyim, neyleyim? Bo kursa
neyleyim!
PHLOKLEON

(Alar arkasnda bir delikten grnr.)

Dostlar, oktan duydum sesinizi;
Ama kp gelemem ardnzdan.
Brakmyorlar beni mahkemeye,
Gidip yarg vermeye
Canlara kymaya brakmyorlar.
Ey eli yldrmlar saan Zeus^
Gel yak beni, duman et beni!
Yalan et, ylan et beni!
Ac bana, kurtar beni tanrm!
Bir tavuk et piir beni
Yldrm ateinde, kzgn kllerde
Sonra tutup kanatlarmdan
Kaynar salalara at beni!
Ya da bir akl ta et de beni
Oy kupalarna at mahkemede.

Eek Arlar
KORO

Niin yapyor bunu?

Olun ne ister senden?
PHLOKLEON

Yarg olma, can yakma, diyor.

Szn dinlersem Ku style
besleyecekmi beni. istemem,
eksik olsun ku st.
KORO
Vay alak, vay adalet dman!
Genleri ktlyorsun diye
Kzm olmal sana. O da mutlak
birlik olmutur Devlete kundak
kuranlarla.
KORO BAI

Haydi imdi, bir yolunu bul da

k oradan, gel katl bize,
Olunu uyandrmadan.
PHLOKLEON

KORO

Kimmi o? Syle dostlarna:

Kimmi seni eve kapayan?
PHLOKLEON

Kendi olum! Ama duymasn sakn:

Surda yatm uyuyor, Alak sesle
konuun.

Dile kolay! Siz bulun bir yolunu.

kabilsem durur muyum burda?
Yanp tutuuyorum yarg diye.
KORO BAI

Bir delik yok mu canm?

Der duvar, k dar, Klk
kyafet de deitir Kurnaz
Odysseus gibi.

25

26

Eek Arlan

PHLOKLEON

Her delik tkal: Sinek kamaz.

Bir baka yolunu bulun. Burgu
deilim ki ben.
KORO BAI
Unuttun mu nasl askerlikte
aldn ileri saplayp
nivermitin duvardan aaya.
PHLOKLEON

Evet, hatrlyorum, ama O durum

nerde, bu durum nerde? O zaman
gentim, kolum uzundu Gcm
kuvvetim yerindeydi. Gz hapsinde de
deildim, Burda nbetiler var
bamda, ki kii, ellerinde iler
Kapda bekliyorlar beni Et alm
kediyi bekler gibi.
KORO

Haydi, bul yine bir kolayn. Hem

de artk abuk ol, ar karde: Bak,
tan yeri aard oktan.

Eek Arlan

nsan byle kavuur hrriyete.

Haydi, enene kuvvet!
PHLOKLEON

Oldu, kemirdim; tamam! Aman,

susun, olum duymasn.
KORO
Korkma, ar karde, korkma;
Azn aarsa ardna der Kan
kustururuz ona. Anlatrz neymi
kar komak ki tanrann
buyruklarna
KORO BAI
Bir ip bala beline, Sonra snp Zeus
tanrya Salver kendini pencereden
aaya.
PHLOKLEON

Ya nbetiler grr de beni

Atarlarsa yine ieri? Ne
yaparsnz o zaman?
KORO BAI

PHLOKLEON

Alar kemireyim yleyse, yok baka are.

Ey alarn koruyucusu Artemis, Bala
gnahm!
KORO
Grdn m? Buldun ite:

Mee odunundan kat yreklerimizle

Koarz senin yardmna. Budur
yapacamz bizim; Tutamazlar seni
burda.
PHLOKLEON

Peki, iniyorum size gvenip.

Ama bir kaza gelirse bama,

27

28

Eek Arlar

Eek Arlar

Yas tutun, alayn bana:

Mahkeme yaknna gmn beni.

29

KSANTAS
Delik deil, bir ip bulmu: Sarlp
sarkm pencereden aa.

KORO BAI

Korkma, korkma, bir ey olmaz:

Haydi, koyuver kendini Yurdun
tanrlar korur seni.

BDELYKLEON

Vay ip kakn, nedir bu yaptn?

Sakn ineyim deme aa. Ko ulan,
al u zeytin daln: Vur beline de
akl basma gelsin!

PHLOKLEON
Ey kurtlarn kurdu Lykos, Sen ki
holanrsn benim gibi, Sanklarn
alamasndan, Cezallarn
gzyalarndan; Sen ki, duymak iin
barmalar Mahkeme nnde
durursun heykelinle; Sen ki alayan
insan grmekten Tek haz duyan
kahramansn; Sen ac bana, kurtar
bugn beni, Kurtar kap yoldan.
Ben de sz veriyorum sana: Bundan
sonra ne ier, ne yellenirim, Heykelinin
yan banda.

PHlLOKLEON
(Seyircilere.)
mdat!
Yarg kurtaran yok mu iinizde?
Hepinizin bir davas vardr elbet bu yl...
Hey, Smikythion, Tisiades, Pheredipnos!
imdi deil de ne zaman
Yardm edeceksiniz bana?
.
Kodese tkldktan sonra m?
KORO BAI
(Koroya.)

BDELYKLEON

Hey, uaklar, uyann!

Ne bekliyoruz btn fkemizi boaltmak iin;

Yuvamza saldranlara kar?
(Damdan barr.)

KSANTAS

Ne var? Ne oluyor?
BDELYKLEON
Sesler duyuyorum bir yanda:
htiyar bir delik mi buldu yine?

(Uyanarak.)

KORO
Evet, zamandr, tam zaman, kanp ileri
adam sokmann. Kuann cbbeleri, yarglar,
ileri! Kleon'a da ulatrn haberi: O da gelsin
katlsn savaa Bir devlet dmanna kar.
Bylesi adama lm gerek: Mahkemeleri
kaldrmak istiyor dnyadan!

Eek Arlan

Eek Anlar
BDELYKLEON

(Koroya
.)

31

ksn knlarndan kllar, Azgn bir

fkeyle doldurup yrekleri Saldralm
stne! leri! Grsn ne demekmi,
ne demek Eek arlarn rktmek!
KSANTAS

Tanrlar! Sava, var galiba, felket! Bu

sivri ilere gelemem ben.
KORO

(Bdelykl
Blrak babam, diyoruz sana.
Yoksa piman olursun
Kaplumbaa gibi kabuklu domadna.
PHLOKLEON

Saldrn yoldalarm, kudurmu arlarm!

Kiminiz klarna sokun ileri Kiminiz
suratlarna, Kiminiz parmaklarna!
(Kurtulmaya alr.)
BDELYKLEON

Hey, yardma koun!

Midas, Phryx, Masyntias, gelin buraya!
Yakalayn u adam, karmayn sakn:
Yoksa balatrm sizi, yemek de vermem.
Vzlayn vzlayabildiiniz kadar:
Vz gelir bana!

(Kleleri arr.)

(Kleler gelir.)

(Koro'ya)
(Eve girer.)

30

Durun, yiitlerim, durun biraz:

Brakn barmay da beni dinleyin!
KORO BAI Biz
dinlemeyiz, barra istediimiz kadar
BDELYKLEON
Bouna! Ne yapsanz brakmam onu.
KORO BAI

Korkun bir ey bu yaptn senin:

Zorbaln ta kendisi!
KORO
Ey yce Devlet
Ey Theoros, tanrlarn dman!
Ve siz ey bamza geen Btn
parlak nutukular!
KSANTlAS

Aman, Herakles yardmcmz olsun!

ileri var, ileri, baksanza!
;

BDELYKLEON

Var, evet: Bunlarla ilediler mahkemede

Gorgias'n rencisi Philippos'u

Sen de ileneceksin, sen de!

Haydi, davrann yarglar

32

Eek Arlan

Eek Arlar

KORO

(Ksantias'a.)
Ya brakr gidersin

Ya da ii kna yersin!

KORO

Haydi yallah, yalayn tabanlan!

Yoksa yanarsnz kuru kuru! Bizim
astmz astk, Kestiimiz kestik!
BDELYKLEON
Vur, Ksantias, vur! u eek arlarn
burdan savutur!

PHLOKLEON

Ey Kekrops, yar adam, yan ylan ejderha!

Brakma beni bu barbarlarn elinde, Ben ki
anasn alatmm onlann.

KSANTlAS

KORO

Vurmasna vuruyorum durmadan!

Yas.li bal insanlara ikence ediliyor ha?

ikence deildir de nedir bu?
u nankr uaklara bakn:
htiyar efendilerini kapamlar ieri,
Unutmular grdkleri iyilikleri:
Giydikleri klahlar, takyeleri;
Karda kta sarndktan pl prtlar.
Umurlannda deil, heriflerin:
Ha ku kafeste,
Ha efendileri hapiste.

BDELYKLEON

(teki uaa.)
Sen de vur ulan!
Bir duman salversene unlara, bk duman!
UAKLAR

Savulun, defolun burdan!

BDELYKLEON
Basn sopay ylmadan: Olmazsa, bir iir
okuyun Eskinos'tan.

PHLOKLEON

(Ksantias'a.)
Brakmayacak msn beni, pis herif? Unuttun
mu, zmlerimi aldn gn, Nasl zeytin
aacna balattrp Bir gzel dvmtm
seni, gebertesiye. Unuttun mu iyiliklerimi,
nankr herif?

(ki kle arasnda rpnarak.)

Brak ulan! Brakn beni!
Olum kagelir imdi!

33

KSANTlAS

(Yarglarn katn grr.)

Nasl da biliyordum bu heriflerin
nmzde diki tutturamayacaklarn!
BDELYKLEON

Siz zor karrdnz onlan burdan Karnlarnda air

Philokles'in msralar olsayd!
EA 3

34

Eek Arlar

Eek Arlar

KORO

BDELYKLEON

Nedir bu, nedir?

Yoksul snfn zorbal deil de nedir?
Bamza gemek istiyor bu adamlar,
Sinsi sinsi!
Seni alak herif, seni!
Seni kirpi sal, sprge sakall seni!
Demek sen, koca devletin kanunlarm hie sayp
Zorbalktan yana gitmek istiyorsun?

Haydi, tanrlar akna, ekin gidin;

Btn gn peneleecek miyiz sizinle?
KORO

Bir yere gitmeyiz buradan.

Senin zorun, bamza zorba kesilmek.
Bizim iimiz de seninle penelemek.
BDELYKLEON

BDELYKLEON

Byle barp aracamza

Oturup doru drst konusak,
Nedir alp veremediimiz?
Karlkl tartp anlasak?
KORO
Seninle anlamak ha? Senin gibi
bir halk dmanyla? Bir kralc,
bir Brasidasyla? u pskll
kafayla, Makas grmemi pala
byklarla.
BDELYKLEON

Ey ulu tanrlar! Nedir bu benim ektiim?

Kurtarn beni bu bell babadan!
KORO BAI

Sen dur hele! Bu ektiklerin maydanoz

ekecein srganlar yannda! Hele savc bir
yklensin sana, Vatan haini desin de, gr
gnn!

te bu! Sizin iiniz gcnz bu: Drt bir

yanda zorbalk grmek unu bunu vatan haini
diye damgalamak. Nedir bu zorbalk
dediiniz? Krk yldr adn bile duymamtm:
Oysa imdi arda pazarda Zorbalktan baka
lf edilmiyor: Tuzlu balktan ucuza satlyor
zorbalk. Cann sardalya yemek istedi, deil
mi? Uskumru istemem diyemiyorsun balkya;
Yoksa zorba damgasn yediin gndr. Biraz
krmz soan istemeye gr: Zarzavat kadn
kt kt bakar sana: Senin gnlnde
zorbalk var, der: Krmz soanclar
istemiyormu Atina. M
KSANTAS

Dn akam bir kadnla bulutum, Gel seninle ata

binelim dedim. Kadn bir kzd, bir kzd: Hippias
binici demek ya? Hippias'tan yana oluyormuum
Binelim demekle: Zorbalk istiyormuum Atina'da.

35

36

Eek Arlar

Eek Arlar

BDELYKLEON

BDELYKLEON

Evet, herkesin aznda hep bu sakz.

Ben de imdi babam bu hastalktan,
Bu yarg marg oy moy hastalndan
Kurtarmak, doru drst yaatmak
Ku st kuru zmle beslemek istiyorum diye
Vatan hainleriyle ibirlii edip
Zorbalk isteyen bir adam saylyorum.

;Hadi canm sende! Uasn sen

Efendisiyjm dediin adamlarn. Syler
misin nedir kazancn Yunanistan'a
ettiin hizmetlerden?
PHLOKLEON

; Sonsuz bir kazan! Brak anlataym

Yarglar da hakem olsun aramzda.

PHLOKLEON

Saylrsn elbet! Benim istediim yarglk

Ku st kuru zm deil.
Benim kzartmalarda, zgaralarda gzm yok:
Benim istediim mlekte, hafif atete,
Sin sin pien bir davck, buulama bir yargck.
BDELYKLEON

BDELYKLEON
.Kabul, anlat. (Uaklara.) Brakn gelsin.
PHLOKLEON

ince bir kl verin bana:

;Bahsi kaybedersem ldreceim kendimi.

Tabii... liklerine ilemi bu keyif,

Ama biraz susar beni dinlersen,
Anlatrm sana mahkemede yediin naneleri.

Ya sonunda kabul etmezsen

.Buradakilerin verecei yargy?

PHLOKLEON Neymi
o yediim naneler mahkemede?

PHLOKLEON O
zaman ieceim arap boazmdan gemesin!

BDELYKLEON

Daha ne olacak? Elalemin maskaras oldun.

Tapndn adamlar bile glyorlar sana. Bir
kle oldun da farknda deilsin.
PHLOKLEON

Kle oldum ha? Tam tersine: Herkesin efendisi

oldum yarg olmakla.

BDELYKLEON

KORO
.Haydi, yoldamz, gster kendini,
Yepyeni parlak szler bulup
Gster bu adama ki...
BDELYKLEON

.Peki, tamam. Ama her dediini yazacam

.Unutulmasn .diye. Kalem kt getirin.

37

38

Eek Arlar

Eek Anlar

KORO

Gster ondan baka trl konutuunu. Bu

durumann nemi byktr senin iin.
Herkesin de renmi bulunduu zere
Davay kesin olarak kazanacak Ya da kesin
olarak kaybedeceksin. Hasmn sonutan
umutlu grnyor Biz her ne kadar
kazanman dilesek de.
PHLOKLEON

Nasl da kabaryorsun kim bilir Sana

byle umut verildike. Peki, ya
gerekten kazanrsa davay, O zaman
ne olur halimiz, dostlar?

(Bdelykleon'a.)

KORO

O zaman yand btn yallar,

Hibir ie yaramaz olurlar Yarg
torbas, oy tulumu Diye barrlar
bize sokaklarda.
KORO BAI
Haydi, ann koru yargl: Bir
kl gibi kullan dilini.
PHLOKLEON

Her giriten ve nszden nce

urasn belirtmek zorundaym ki
Bizim egemenliimiz btn egemenliklerin stndedir.
Yaadmz ada hangi mutluluk
Bir yargcn mutluluundan daha mutludur?

Hangi yaratk ondan daha keyifli yaar?

Hangi yaratktan korkulur, ondan daha ok,
Kocam, beli bklm olduu halde?
Ben daha yatamdan kalkmadan
Bir sr insan bekleir mahkeme kaplarnda.
Anl anl adamlar da vardr aralarnda.
Yanlarndan geerken hemen yapr elime
Devlet mal alm kolu uzunlardan biri,
Balar yalvarp yakarmaya:
Gel etme, ac bana, yarg baba;
Senin bana da gelmitir bu iler
Orduda ya da baka bir ite
Sen de birka para armndr elbet
Arkadalara yiyecek alrken pazardan.
Kim yalvarrd bana byle, yarg olmasam?
BDELYKLEON
Peki, yalvarmalar yazdk. Baka?
PHLOKLEON

Bunlarla fkem biraz yatr,

Ama darda verdiim szleri tutmam ieride.
Sulular trl diller dkmek zorundadrlar
Penemden kurtulabilmek iin.
Bir yargtan ok kime dalkavukluk edilir?
Kimi fakirliini anlata anlata bitiremez
Kimi Ezop masallar anlatr.
Kimi beji gldrp fkemi yattrmak iin
Soytarlklar, maskaralklar yapar.
Btn bunlar ie yaramad m
Kimi de tutar kz erkek ocuklarnn elinden
Getirir 'hepsini mahkemeye.
ocuklar boyunlarn bkp alarlar nmde;

39

40

Eek Arlar

Eek Arlar

PHLOKLEON ! Bundan
baka, halk kurultaylar nemli bir ite bocaladlar
m, Yarglara yollarlar sulular. O zaman Evathls
kalkavam gelir nmze Brakp kat kalkan stne
yeminler eder, Size bal kalp halk iin savaacam
diye. Yarglarn her davadan sonra dinlenmesini
istemeyen Halk kurultaynda lafn dinletemez. Kleon,
o yaman sz bezirgan bile Di geiremez bize; tam
tersine, ;Srmz okar, sineklerimizi kovar, Sen
yarg baban kmseye dur, Theoros, o koskoca
arlatan, Aln eline sngeri, bandrr anaa
Pabularmz boyar bizim. Anlyor musun imdi,
neymi Elimden almak istediin haklar? Bunlara m
klelik diyorsun sen?

Sonra baba ocuklar adna yalvarr bana

Bir tanrdan gnahlarn balamasn ister gibi.
Kuzularn sesini seversen,
Bu olancn sesi de dokunur sana der.
Dii domuz.yavrularn seversem
O zaman da kz ocuklarn alatr.
Biz de birazck gevetiriz artk
fkemizin gergin tellerini.
Az g mdr bu? Para nedir bunun yannda?
BDELYKLEON

Paray hie sayyorsunuz, bunu da yazalm.

imdi syle, Yunanistan'n ba tac olmaktan
Neler geiyor eline?
PHLOKLEON

Genler yurttalk muayenesine gelince

stediim yerlerine bakabilirim.
Oyuncu Oiargos sulu olarak geldi mi karma
Niobe'nin en gzel paralarn okumadan
Zor kurtulur elimden.
yi bir kavalc beraat etmek istiyorsa
Yarglarn kna kavalyla katlmak zorundadr.
Zengin bir baba ld diyelim,
lrken de biricik kzna bir koca seti.
Biz adamn vasiyetini sepete atar,
Kz bize yaranmasn bilene veririz.
Kimseye hesap da vermeyiz, az ey mi bu?
BDELYKLEON
Az ey deil doru, diyeceim yok buna:
Ama bir vasiyetin rzna gemek doru mu bilmem.

BDELYKLEON

Konu konuabildiin kadarl Er ge

kacak meydana yce tahtnn Bir
oturak bile olmad.
PHtLOKLEON

in en ho tarafn unutuyordum:
Yarglk cretimle eve dnnce
^oluk ocuk ne tatl karlar beni.
nce kzm ayaklarm ykar, kokularla ovar;
Sevgili babacm diye yaltaklanr,
'Tatl diller dker para koparmak
iin. :Derken karm rek getirir bana,
Trl cilvelerle oturur yanma:

41

42

Eek Anlar

Ye, ne olur biraz ye, diye yalvarr,

te en ok da bu sevindirir beni.
Onun bunun gzne bakmak zorunda kalmam
Yiyecek versinler diye bana,
Ne sana muhta olurum, ne uana.
kinci rei nasl isteyeceim diye dnmem.
Anladn m ne kayglardan koruyor beni
Ne oklara kalkan oluyor yarglm?
Baa arap verme istersen
Uzun kulakl testim sa olsun!
(Hrkasnn altndan bir testi karr.}

Bir edim mi yle arl arl akar mbarek! Sen

ne sylyorsun? Benim gcmn Zeus'unkinden
arda kalmad undan belli ki Mahkeme
grlyor, yldrm sayor derler. Gerekten de
satm m yldrmlar Titrer zangr zangr
nmde Paral pullu, kerli ferli adamlar. Sen de
korkarsn benden, evet, sen de, Ama ben lrm
de korkmam senden!
KORO
Byle ak, byle akllca szler
Duymadk kimselerden.
PHLOKLEON

Duymamsnzdr elbet, ama olum Kpeksiz

kyde sanyordu kendini; Bilmiyordu nmde
diki tutturamayacan.

KORO
Nasl sayd dkt her eyi bir bir,
Koltuklarmz kabard dinledike,

Eek Arlar

43

yle holandk ki szlerinden,

Mutlu Adalarda sandk kendimizi.
PHLOKLEON Nasl
kvranyor bakn, akl bandan gitti.
(Bdelykleon'a.)
Bugn krbac tattracam sana.
KORO

Ara da bul bakalm imdi Bu

iten kurtulmann yolunu.
Bizim gnlmzce sz etmeyen
Zor kurtulur fkemizden.
KORO BAI
Syleyecek lafn kalmadysa Git, bir
deirmen ta getir: Olsa olsa onunla
krabilirsin fkemi.
BDELYKLEON

Kolay i deil dorusu benimkisi: Komedya

airlerinin akl yetmez Memleketi bu bell
hastalktan kurtarmaya. Bununla beraber, ey
Kronos olu, Zeus babamz.
PHLOKLEON

Sus! Sen o baba lafn brak artk. Benim neden

kle olduumu aklayamazsan, Kurbanlk bil
kendini Benim et paym vermeseler bile.
BDELYKLEON

Dur, babacm, biraz yat da dinle: nce

say parmaklarnla, akllarla deil,

44

i.

Eek Arlar

Atina'ya dandan gelen paralan say, Sonra

ieriden, ardan pazardan, Limandan surdan
hurdan gelen vergileri, Hacizleri, para
cezalarn, yzde birleri. Btn bunlar iki ton
torba altn eder. imdi yarglarn yllk
kazancn hesapla: Atina'da en ok alt bin
yarg olduuna gre Hepsine yz elli torba
dyor demektir.
PHLOKLEON

Demek devletin gelirinin onda biri bile deil

Btn yarglarn ald para?
BDELYKLEON
Deil ya, ne sandn?

PHLOKLEON
Nereye gidiyor yleyse bunca para?
BDELYKLEON

Ben Atina iin alyorum, Halk uruna

savayorum, diyenler yok mu? Onlara gidiyor
paralar. nk sen bu gzel lflara kanp
Baa getiriyorsun onlar. Bu adamlar teki
ehirlerden de Ellier torba altn koparyorlar:
Ya bu paray verirsiniz, Ya da sizi yakar
ykarm, diyerek. Sense kendi krallmn
artklaryla Zar zor geinmektesin. Birlemi
devletler bakyorlar ki, Atina halk yemeden de
yayor nasl olsa

Eek Arlan

Sana da metelik vermiyorlar. Oysa

batakilere neler vermiyorlar: Ne tuzlu
balklar, ne araplar, Ne hallar, ne
peynirler, ne ballar, Ne susamlar, ne ku
ty yastklar, Ne gerdanlklar, ne anak
mlekler... Ne kseler, ne giysiler, ne
.elenkler, Bolluk iinde gbek yapyor
hepsi. Oysa bir di sarmsak bile vermiyor
sana Szde senin buyruunda yaayanlar:
Bir di sarmsak, balk orbana katmaya.
Sen ki neler ekmedin karada, denizlerde.
PHLOKLEON

Oras doru, bak. di sarmsak iin Dn

adam yolladm Eukharides'in evine. Evet,
ama kleliimi nerden kardn? Onu isbat
et bakalm, lf uzatmadan.
BDELYKLEON

Klelik deil de nedir seninki? Bu

adamlar, paral dalkavuklaryla ba tac, Sen
aldn metelikle yetiniyorsun, Sen ki
denizde tayfa, karada piyade olmu Kale
duvarlar amakta kullanlmsn. Bu da
yetmiyormu gibi buyruk altndasn: te
beni asl ifrit eden de bu. Evine dner
dnmez, enayi bir zppe, Khaireas'n olu
olacak o kerata, Bacaklarn yle gere
gere, Kz gibi orasn burasn sallaya
sallaya Gelip emirler veriyor sana Yarn
erkenden mahkemeye, diye: Ama o, savc
olarak, ge de kalsa

45

46

Eek Arlar

Bir drahmisini alyor her zaman. Yardmc

diye ahbabm da alyor yanna; Bir sana bir
bana paylayorlar rvetleri. Onlar iki
hzarc gibi davay bie dursunlar Sen,
dalaverenin farknda bile olmadan, Azn
ap, hava alyorsun para yerine.
PHLOKLEON

Bana yapyorlar bunu ha? Ne diyorsun?

Allak bullak ettin beni! yle mi dersin?
Git gide geliyorsun aklm...
BDELYKLEON

Kendin de dnsene biraz canm: Seri neden

zengin deilsin, herkes neden yoksul? Bu szde
halk dostlar afsunluyor seni: Ta Pontos'tan
Sardenya'ya kadar Bunca ehir var senin
emrinde: Ne geiyor eline birka meteliktan
baka? Bu paray bile ynden ya szer gibi
Damla damla veriyorlar, lmemen iin. Yoksul
kalman istiyorlar senin, Niin mi istiyorlar, bak
syliyeyim sana: Seni besleyenlere bal kalman
iin. Isl aldlar m a kurt gibi atlasn diye
Onlarn dmanlar stne.
Halkn rahat etmesini isteseler, ettirirlerdi kolayca.
Binlerce ehir var vergi veren bize: Her ehri yirmi
insan bakmaya zorlasalar Yirmi bin yurttamz
bolluk iinde yaar, Ball brekler, kaymakl rekler
yer, Bu memleketin ve Maraton zaferinin tadn
karrd. Ama imdi zeytin toplayan rgatlar gibi
Para datan khyann ardndan yryorsunuz hep.

Eek Arlar

47

PHLOKLEON

Amann, bir eyler oluyor bana,

Bir arlk geliyor elime koluma.
Klcm tutamaz oluyorum
(Kl elinden der.)
Sesim soluum kesilecek...
BDELYKLEON

Korkuya kapldlar m ne szler vermezler size,

Ne topraklar, ne budaylar, neler! Ne verdiler
imdiyedek? Hibir ey. Eskiden yzde birka
verdiler vermesine, Ama ne zorla! Yurttalna
dil uzattlar. Bir kile arpay vermemek iin.
te bundan tr, bundan
karmyorum seni kapdan.
Ben besliyorum ki seni All
pullu laflarla Kafan
elmesinler. Ku st, kuru
zm Ne istersen
yedireceim sana, Oy
mamasndan baka.

(Daha hzl.)

KORO BAI

ki taraf dinlemeden yarg verme:

Bilge adamm bu sz syleyen
(Bdelykleon'a.)
Sen hakl ktn bu ite, ok hakl hem de.
O kadar ki alaa ediyorum fkemi, sopalarm.

(Philokleon'a.)
Haydi, yamz bamz bir madem, sen de...

48 .

Egek Arlar

Eek Arlar

LK YARIM KORO

BDELYKLEON

Hak ver, hak ver bu szlere; Akla

kar koyma, anlayl ol. Keke
benim de olayd Byle bir akl
verenim! Tanr koruyor seni besbelli
yiliini istiyor senin; Brak artk,
uzun etme.
BDELYKLEON

Evet, kendim besliyeceim onu,

Yana uygun her dileini
Getireceim yerine:
Dn orbas m ister,
Yumuak hrkalar, krkler mi,
Orasn burasn, belini melini
Uuturacak bir cariye mi...
Ama susuyor bakn,
Tek laf kmyor azndan:
>
Hi beenmiyorum bu halini.
LK YARIM KORO

Hoppala! Ne szlanyorsun yine?

PHLOKLEON

Bouna bana verdiin gzel szler:

Yreim orda benim, orda olmak dileim.
Biri kar barr:
Oyunu vermeyen kim? Kalksn ayaa!
Ah, bir tek insan kalrsa dnyada , Oy
vermek iin, Ben olmak isterim o insan
Oy kupalarnn banda, ayakta.
Yeti, ey ruhum! N erdesin, ruhum?
Brak, ey karanlk orman...
Tanrlar, yarglktan vazgemektense,
Kleon'u sust yakalamaya razym.
BDELYKLEON

Haydi, baba, tanrlar akna,

Gel artk szme.

Kzyor kendi kendine;

Ettii deliliklere piman!
Akl yeni geldi bana,
Anlyor hata ettiini
Seni dinlememekle.
Artk sznden kmaz herhalde;

Akl varsa dinlemez

Senden bakasn bundan byle.

PHLOKLEON

Hangi szne? Her dediine peki,

Bir dediine hayr.
BDELYKLEON

Hangisine? Syle.
PHLOKLEON

PHLOKLEON

Ah, ah! Yazklar olsun!

Yarglma karma! Bundan yana:

Hades'e gitsem de boyun emem sana! EA

4

49

50

Eek Arlar

Eek Arlan

BDELYKLEON

Yargl bu kadar seviyorsun madem,

Gitme oraya da burda kal, Bu evdekilere
yarglk et.
PHLOKLEON Ne
demek? Nasl yarglk ederim burada?
BDELYKLEON

Tpk orada ettiin gibi.

Hizmeti kz habersiz girdi mi odana
Basarsn para cezasn.
Bu deil mi orada da yaptn?
Hem burada kendi aklna uyarsn:
Gne, erken dodu mu, erken balarsn ie. Kar
yad m, ocak banda kurarsn mahkemeyi.
Yamur yad m, yallah ieri. Gn ortasnda
uyanrsan, Kapamazlar suratna yarglar
kapsn.
PHlLOKLEON
te, bunu beendim dorusu.
BDELYKLEON

stelik bir sylevci fazla konutu mu, A

karnna dinlemek zorunda kalmazsn
Savcsna mavcsna kfretmezsin bouna.
PHLOKLEON
Peki ama, o zaman nasl, Bir yandan
gevi getirip Bir yandan yarg
verebilirim?

BDELYKLEON

Yarglarn daha doru olur o zaman,

Halk ne diyor hakl olarak: Yalanc
tanklar konuurken Yarglar gevi
getirdi mi Ara da bul hakly haksz.
PHLOKLEON

Peki, aklm erdi bu dediine. Ama

bir eyin szn etmiyorsun: Yarg
gndeliimi kim verecek?
BDELYKLEON

Ben.
PHLOKLEON

Gzel. Ama kendi elime sayacaksn param:

Bir bakasyla paylatrmak yok. Kt bir
kazk att bana. Benimle paylamak zre Bir
drahmi ald da geen gn, Neden dersen,
Lysistratos,
Gitti balk pazarnda harcad.
Bana da balk pulu verdi para yerine,
Azma komamla tkrmem bir oldu
Le gibi kokan pullan
Ve hemen mahkemeye verdim serseriyi.
BDELYKLEON

Ne dedi mahkemede?
PHLOKLEON

Ne diyecek? Benim midem horoz midesiymi,

Hemen sindirirmiim yediim paray.

51

52

Eek Arlar

53

Eek Arlan

BDELYKLEON
Grdn m ne byk kazancn olacak?

BDELYKLEON

(Bir mangalla bir tencereyi nne

srerek.)

PHLOKLEON
Az kazan deil dorusu! Haydi,
deneyelim bakalm sylediini.

Evet ya! Bak, atein de var,

Mercimek ezmesi de stnde:
Cann ektike yersin.

BDELYKLEON
Sen dur; ben gider getiririm her eyi.

PHLOKLEON

(Eve girer.)

(Kendi kendine.)

Buna da diyecek yok dorusu.

Hasta da olsam param alacam demektir:
Yan yatar mercimeimi yerim.
Bu horoz da ne oluyor peki?
BDELYKLEON

(Kafesteki horozu duvara asar.)

PHLOKLEON

fe bak! Khinler doru sylemi meer.

Gn gelecek, Atinallarn davalar
Evlerinin nnde grlecek, demiler;
Minnack mahkemeler olacakm
Herkesin kaps nnde...

Duruma srasnda uyuyacak olursan,

tp uyandrsn seni diye.
PHLOKLEON
Hepsi iyi de, bir ey eksik.
BDELYKLEON

BDELYKLEON

(Birok e^ya tayan iki hizmetiy~

le girer.)
te! Var m baka diyecein? Ne
lazmsa getirdim sana, stelik bir
oturak da getirdim: Skrsan ieyesin
diye. Yan banda asl duracak iviye.
PHLOKLEON

Bak, bunu iyi dnmsn ite, Bir

ihtiyarn arayp da bulamad ey
Mesane darlna kar.

Nedir o?
PHLOKLEON

Lyko efendimizin heykeli.

Ah, o da olsa yok mu!
BDELYKLEON

(Bir kurt heykeli uzatarak.)

Al, o da var, Efendinin ta kendisi.

Eek Arlar

55

Eek Arlar

54

PHLOKLEON

PHLOKLEON

(Yerinden kalkarak.)

Ah sultanm, yce kahramanm...

Aman ne de korkunmu suratn!

(Eve girer.)
Peki, durun; onu da ben getireyim ieriden.

BDELYKLEON

Tpk Kleon'un surat.

BDELYKLEON Olur

PHlLOKLEON
Bu kahramann da-klc yok, Kleon gibi.

ey deil! Ne korkun ballktr bu,

Belli bir yere, una buna!

BDELYKLEON

Hemen oturuma balamak istersen

Bir dava getirivereyim sana.

BR HZMET

PHLOKLEON
ar gelsin, ben oturdum oktan.

Hay leini kargalar yesin senin!

Bylesi kpei ne diye beslerler anlamam!
BDELYKLEON Ne

BDELYKLEON

Nasl bir dava getirsem nce? Evdekiler

ne su iledi bugnlerde... (Yksek sesle.)
Trakyal klenin davas... Bu kle
tencereyi atete unutup...
PHLOKLEON

Aman, aman, dur! ldrdn m sen? Hi

barosuz marosuz duruma olur mu? Bir
demir ubuk olacak Yargla sulu
arasnda: Mahkemede o grlr her eyden
nce.
BDELYKLEON
Sahi! Onu unutmuuz ite...

(Kendi kendine.)

var? Ne oluyor?
HZMET

Bu Amiral olacak kpek mutfaa girdi:

Gzelim Sicilya peynirini yedi bitirdi!
BDELYKLEON

Hah! ite babama bir dava kt!

Sen savc ol, Amiral'e yklen!
HZMET

Yoo! Ben yapamam, neme lzm! Ama

teki kpek savclk ederim diyor Bir
dava alacak olursa...
BDELYKLEON
Git, getir iki kpei de buraya.

(Evden karken.)

56

Eek Arlan

Eek Arlar

HZMET

57

BDELYKLEON

imdi getiririm ikisini de.

(Evden yazl belgelerle dner.)

(Eve girer.)
te, getirdim hepsini.

BDELYKLEON

(Bulduu bir ubukla dnen Philokleon'a.)

PHLOKLEON

ar artk suluyu.

Bu da nesi?

BDELYKLEON
PHLOKLEON

imdi.

Domuz ahrnn sr.

bu belgede yazl...

BDELYKLEON Domuz
obanlna m kalkacaksn imdi de?

Yok canm sen de!

(Getirdii kartonlardan okur:)

PHlLOKLEON

PHtLOKLEON

(Yerinden srar.)

Niyetim domuzuna yarglk etmek. (Oturur.)

Haydi, getir bakalm suluyu: Vereceim cezay
biliyorum imdiden.

Hay kargalar belm versin!

Oy kupasn unuttum ieride!
BDELYKLEON

BDELYKLEON
Aman dur, su belgelerini getireyim.

Dur yahu! Nereye kouyorsun?

(Eve girer.)

PHLOKLEON

Oy kupasn getirmeye.
BDELYKLEON

(Sabrszlanr.)
PHLOKLEON

Vazge! Al u hunileri.
(Masann stne iki huni koyar.)

Eyvah! Uzatacak ii! ldrecek beni

sabrszlktan: Ben lm cezasn
verdim oktan: uraya bir izgi
izdim mi tamam!

PHLOKLEON

Peki, bunlar da olur,

Olur ama kum saatimiz de yok.

58

Eek Arlar

Egek Arlar
BDELYKLEON

(Otura gstererek.)

Var ya ite!
Bundan iyi saat mi olur?
PHlLOKLEON

Her eyin bir kolayn buluyorsun,

Kyller gibi!

. Ho gr babam iin kutladmz Bu

yepyeni treni Kurtar onu kt
huyundan Mee gibi kat yreinden
Ekiliinden aclndan; Biraz bal
kartr iine. nsanlara ho davransn
bundan sonra; atandan ok atlana
acsn. Yalvarmalar gzlerini yaartsn,
Skp atsn iinden fkesinin
srganlarn.

BDELYKLEON

Ama ate getirsinler ierden, Birka defne

dal biraz da buhur: Tanrlara dua etmeliyiz
her eyden nce.
(Kleler gerekeni getirmek zere
karlar.)
KORO BAI

Bu trenlerde, bu dualarda En iyi

dileklerimle katlyorum ikinize nk
savamalar, tartmalardan sonra Anlatnz
ak yrekle Haydi, tanrlar bizimle olsun.
KORO
Ey gelecei gren yce Apollon!
zin ver de uurlu olsun Bu
adamn kurduu mahkeme Kendi
kapsnn nnde.
BDELYKLEON

Ey tanrm benim, kap komum,

Sokamn, evimin tanrs!

59

KORO
Dualarna katlyoruz biz de,
Gzel baladn sze.
Hep bir azdan kutluyoruz seni
Bu yeni grevinde.
nk biz balandk sana
Grnce bir halk dostu olduunu
Btn genlerden fazla.
(Hizmeti, kpek klna girmi
iki ki$i getirir: Maskelerin biri Lakhes'i teki Kleon'u andrr.)
BDELYKLEON

Darda kalan yarg varsa girsin;

Duruma balad m kimse giremez.
PHLOKLEON
Sulanan hangisi bunlarn.
BDELYKLEON

u beriki.

60

Eek Anlar

61
Eek Arlar

PHLOKLEON

(Kendi kendine.)
Grr imdi greceini!

Hav! Hav!

BDELYKLEON

Dinleyin imdi; sulandrmay okuyorum:

Davac Kydathenah Kpek verdii dilekede
Aixoneli Labes'in tek bana
Sicilya peynirini yiyip bitirdiini

leri srm bulunmaktadr.

Bunun cezasysa boynuna halka vurulup
ncir aacna balanmaktr.
PHLOKLEON

Yoo, bu suu ilemise gerekten

Doru kpek cennetine gider.
BDELYKLEON
Sulandran Labes burada nnze
getirilmi bulunmaktadr.
PHLOKLEON

Vay alak vay! Nasl da belli suratndan

Hrszn biri olduu!
(Kpek srtp dilerini gsterir.)
Dilerini gsterip beni kandracak akl sra!
Davac Kydathenah kpek nerde?
te burada.

PHLOKLEON

Al sana bir Labes daha!

BDELYKLEON

yi havlyor dorusu.
PHLOKLEON
Kazan diplerini de iyi yalar!
BDELYKLEON
Susalm! Oturalm! (Kpee.) Sen k
yukar ve sula.

(Kpek bir srann stne kar.)

PHLOKLEON
Ben de orbam ieyim bari bu arada.
KPEK

Sayn yarglar, nnzdeki suludan Niin

davac olduumu dinlediniz Bana ve btn
hayvanlara kar En byk ktl ilemi
durumdadr. Koca Sicilya peyniriyle bir keye
ekilip Yedike yedi karanlkta sinsi sinsi.
PHLOKLEON

Belli, baksana! Nasl geiriyor mnasebetsiz:

Le gibi peynir kokuttu ortal.
KPEK

Paym isteyince de zrnk vermedi bana. Ben,

ben kpeiniz parsadan pay almazsam Nasl
kpeklik ederim size?

62

Eek Arlan

Eek Arlan
PHLOKLEON

Bana da pay vermedi, bana da:

Yand demektir, frnda mercimek gibi.
BDELYKLEON

Aman, tanrlar akna, yargn verme baba

ki yan dinlemezden nce.
(Labes lklar koparr.)
PHLOKLEON

63

Hey, oturak ba, nerdesin?

Gel u otura ver bana.
BDELYKLEON Kalk
kendin al, ben tanklar aryorum:
(Philokleon otura alr.)
Labes lehinde tanklk edecekler gelsin:
Havan eli, anak, peynir rendesi, Izgara,
mlek ve dier btn tanklar!
(arlan nesneler insan klnda
gelirler.)

Evet, ama su ortada, delikanl:

Bar bar baryor baksana.

(Philokleon'a.) Sen hl iiyorsun, otur yerine.,

KPEK
Cezasz brakmayn sakn bu hnzr. Kpeklerin
en bencili, en doymazdr bu bay. Bunca
kentimizi besleyecek Sicilya peynirini Smrge
etti kendine, tek bana yedi.

PHLOKLEON

(Oturup suluyu gstererek.)

Bu adam altn kirletecek gibi gelir bana!
t|

PHLOKLEON
Bir entik olsun vermedi bana da.

YJ

BDELYKLEON

Nedir bu senin zulmn davallara? Ne

diye di bilersin adamlara? (Suluya.)
k uraya, savun kendini. Ne susar
durursun? Konusana.

KPEK
Verin yleyse hak ettii cezay. Bir
plkte iki horoz olamaz. Bouna
havlam olmyaym ben de, Yoksa
havlamam artk bundan sonra.

yX)
PHLOKLEON

Vay vay! Sua bouldu gitti adam:

Hrsz deil, hrszln ta kendisi yle
deil mi, horozum, sen syle. Bak,
yle diye gz krpyor bana.

PHLOKLEON
Syleyecek sz yok gibime gelir.
BDELYKLEON

Var, var, ama onun Thukhydides gibi Dili

tutulmu olmal yarglar karsnda. Sen
ekil oradan, ben savunacam seni. Baylar
kolay i deildir dorusu

64

Eek Arlan

ftiraya uram kpei savunmak;

Yine de alyorum bu ii stme.

Bu kpek iyi bir kpektir: kurtlarla savar.

Eek Arlar
PHLOKLEON

Yalan sylyor tabii.

BDELYKLEON

PHLOKLEON
Hrsz, devlet dman bir kpek.
BDELYKLEON
Zeus bilir ki hayr:

Yine de en iyisidir bugnk kpeklerin.

Sr sr koyunlara bekilik eder.
PHLOKLEON
Neye yarar, peyniri yedikten sonra?
BDELYKLEON

Daha neye yarayacak? Cenklemiyor mu'

Seni, yerini yurdunu korumak iin Bir
eyler almsa ne kar, ho gr: alg
almasn bilmiyor ne yapsn!
PHLOKLEON

Yaz yazmasn da bilmeseydi keke:

Yanl bildirilerle kandramazd milleti.
BDELYKLEON

Dinle, bell adam, tanklarm dinle.

Rende, k uraya, konu yksek sesle.
lere bakan sendin deil mi?
(Oyuncu Rende ilerler.)
Aka cevap ver soracama: Erler iin sana verileni
rendelemedin mi? Evet, diyor, bakn.

65

Bre zalim! Ba dertte olanlara ac. Bu

Labes balk artklaryla geinir, Bir an da
yerinde durmaz, dolar durur. tekiyse
tembel kpein biridir. Evden kmaz, her
eyden pay ister, Vermedin mi de srr.
PHLOKLEON

Aman, ne oluyor yine bana;

Elim ayam kesiliyor. Bir
eyler yumuatyor iimi: Hak
vereceim nerdeyse ona.
BDELYKLEON

Haydi, yalvarrm sana, baba;

Ac bu zavallya, kurtar onu.
ocuklar nerde?,
(Kk kpeklen taklit eden ocuklar evden kp barr, alarlar.)
Gelin, zavallcklar, alayn, yalvarn!
PHLOKLEON
Yeter, yeter, yeter artk, in aa!
BDELYKLEON

niyorum, ama belki de aldatyorsun beni

oklarn aldattn gibi, yine de iniyorum.
EA 5

66

Eek Arlar

Eek Arlan

PHLOKLEON

BDELYKLEON

(Bir yandan gzyalarn siler, bir

yandan da kendini tutmak iin
mercimek yemeinden yer.)
Hay kargalar yesin bu mercimei!
Ondan oluyor bana ne oluyarsa Ya
getiriyor gzlerimden, yedike.

Evet, birinci kupa bu.

PHLOKLEON

(Oyunu atar.)

Tamam yleyse, oyum gitti iine.

BDELYKLEON

BDELYKLEON

(Kendi kendine.)

Beraat demiyor musunuz hl?

Dt kupaya!
stemeden bast beraat.
(Philokleon'a.) Haydi, boaltalm kupalan.

PHLOKLEON

Dur bakalm hele!

PHLOKLEON
Evet, grelim bakalm sonucu.

BDELYKLEON

Haydi, babacm, bir gayret! Al u

akl tan, kapa gzn, At ikinci
kupann iine, bitsin bu i.

BDELYKLEON Ne
karsa bahtmza artk.
Labes, kurtuldun!

PHLOKLEON
Yoo, benim o kupayla iim yok.

(Kalkarak.
)

Baba! Ne oluyorsun!
Eyvah! Su yok mu?

BDELYKLEON

Gel etme, ben gtreyim seni,

Buradan, bak, daha kestirme...
(Elinden tutar, masann evresinde dolatrr ve ikinci kupann
nnde durur.)
PHLOKLEON
Hah, bu birinci kupa, deil mi?

67

(Kupalar boaltr.) (Philokleon,

baygnlk geirir.)
(Bir kle su getirir, Bdelykleon,
babasn ayltmaya al$r.)

Kalk, baba!
PHLOKLEON

(Kendine gelerek.)
Beraat m etti gerekten?
BDELYKLEON
Tanrlara yemin ederim ki evet.

68

Eek Arlar

Eek Arlan
PHLOKLEON

(Yklarak.
)

Ben artk yokum yleyse.

BDELYKLEON

Korkma be adam, sapasalamsn; Kalk,

dur ayakta (Babasn ayaa kaldrr.)
PHLOKLEON

Kalkar da nasl dayanrm buna? Bir

beraat kyor benim elimden! Ne
olacak imdi benim halim? Ey tanrlar,
balayn gnahm! Ben istemeden,
bana kar oldu olan!
BDELYKLEON

Evet, ama zlme, baba; ben bakarm sana;

Her yerlere gtrrm seni: Yemeklere,
enliklere, tiyatrolara; Keyif iinde geirirsin
gnlerini. Politikaclarn oyunca da olmazsn.
Haydi artk, girelim evimize.
PHLOKLEON
Eh, yle istiyorsunuz madem...
KORO BAI

Gidin, erde sevin varsa oraya gidin! Ve siz

saysz kalabalklar, karmayn aklnzdan Size
syliyeceim szleri: Kpe olsun kulaklarnza.
nk air seyircilere atmak istiyor imdi. Bir
hakszlk etmisiniz kendisine imdiyedek nice
hizmetler etmi size

Baka airlerin ad arkasnda gizlenerek,

Bakalarnn karnna girip bir hayli gldrm sizi.
Sonra kendi adyla kp ortaya
Kendi bahtn denemi karnzda:
Brakp bakalarnn atlarn
Kendi iirinin atlarna binmi.
Aranzda anlar, erefler kazandktan sonra
Atina'da kimselerin kazanmad kadar,
Hi de burnu bymemi, bbrlenmemi.
Meydanlara kp genleri tavlamam,
Sahneyi oyuncak etmelerine raz olmam
Eski gzdeleriyle uraan klarn:
Sayg nedir bildii iin sanatna
Arac kadnlara dndrmemi iir perisini.
Ve ilk korolarn kurduu zaman
'Sradan insanlar deilmi saldrdklar:
En byklere atm, bir Herakles hmyla.
Keskin dili canavarn ta kendisi stne atlm
Gzleri alev saan Kynna kancna aldrmadan.
Dilleri darda, yzleri iren
Yzlerce dalkavuk dolanyormu evresinde.
Azgn seller gibiymi canavarn sesi,
Kt kokuyormu Fok balklar gibi,
n Lamia'nn n, k devenin k gibiymi,
Bylesi bir canavar karsnda ylmam airimiz,
.Sindirmemi, susturmam onu korkutmalar:
Sizler iin savayormu hl sahnede.
Anlattna gre, o canavardan sonra, geen yl da,
Sizlere scak souk terler dktren
Nice ba bellaryla uram durmu:
Bu ifritler babalarnzn, dedelerinizin
-Grtlana sarlyorlarm geceleri. .Rahatn sevenlerinizin yataklarna eilip

69

70

Eek Arlan

Eek Arlar

Trl yalanlar, dolanlar, korkutmalarla

Para szdnyorlarm sizlerden.
O kadar ki kiminiz frlayp yataktan
Bavuracak yer aryormuunuz geceyars.
Bunlara kar sizi korumak,
Memleketi bunlardan kurtarmak isteyen
Byle bir savunucu bulmuken kendinize
Tutmadnz, braktnz onu geen yl:
Oysa yepyeni dnceler getirmiti size.
Anlamayp krlettiniz bu dnceleri.
Dionysos'un tapmana yz srerek
Yeminler ediyor ki bugnedek sizler
O dizelerden iyisini duymadnz komedyada.
Yznz kzarmal anlamadnz iin o zaman.
airimize gelince, bilenler bildi onun deerini:
Umutlan yklmasna ykld,
Ama yine de geldi dmanlarn stesinden.
Bari bundan byle, siz ey tuhaf insanlar,
airler kp nnze
Yeni eyler sylediler mi size
.Sevin, tutun onlar.
Aln dncelerini, ayvalar gibi,
Saklayn dolaplarnzda:
Bylece stnz banz
Sanat kokar btn yl.
LK YARIM KORO

Biz ne yamandk eskiden korolarda,

Ne yiittik savalarda! stmze insan
yoktu bir zamanlar. Nerde o gnler
imdi! Ak kuu tylerine dnd
salarmz. Ama kalan gcmle de

(Daha abuk.fi

Germeliyim gsm yiite

nk ben bu salarla
Yine de yaya brakrm
Nice salar kvrm kvrm
Clz delikanllar.
Aranzdan biri, sevgili seyirciler,
Benim bu garip biimime bakp da
Merak ederse niin eek ansna benzediimi,
uramdaki mzran ne demek olduunu,
Bunun nedenini renir benden kolayca
Okumas yazmas yoksa bile.
Bizler, kmzdaki bu eklentiyle,
Attika'nn en saf kanl rkndanz,
O rk ki savundu bu yurdu yiite,
Barbarlar gelip ehri yaknca
Nice kovanlarmz dumana bounca.
te o zaman bizler frladk dar,
Mzramz, kalkanmzla yrdk stlerine.
fkeden kudurmu, omuz omuza,
Dudaklarmz kan iinde srmaktan.
Gk grlmez olmutu ok yamurundan.
Sonunda, tanrlann yardmyla,
Pskrttk, dman, akama doru:
Zaten savatan nce, uurlu bayku
Geivermiti ordumuzun stnden.
Sonra dtk ardna barbarlarn,
Ton balklar gibi ileyip srtlanndan;
Kayorlard, yzleri gzleri delik deik...
te onun iin, btn barbarlarn gznde
Attikal bir ardan daha babayiidi yoktur.

iKiNCi YARIM KORO

Elbette ya, biz yamandk o zaman; .Korku
nedir bilmezdik.

71

72

Eek Arlar

Bindik kadrgalara, kovaladk dman.

nk o zamanlar bizim kaygmz
yi nutuk ekmek, onu bunu ele vermek deil,
yi krek ekmesini bilmekti.
Bylelikle nice kentler alp Med'lerden
Biz getirdik memlekete bunca altn:
Bu altnlar ite genlerin alp rpt.
Her yanmzdan bakarsanz bize
Grrsnz nasl btn huyumuz suyumuzla
Eek arlarna benzediimizi.
nce, bir kzdrdlar m bizi
Bizden daha fkeli, daha bell hayvan yoktur.
Sonra biz hep eek arlan gibi yaarz:
Onlar gibi blk blk yuvalarmzda
Sryle toplanp yarglarz:
Kimimiz ba yargcn yannda,
Kimimiz Onbirlerin yannda, kimimiz Odeon'da.
Sra sra duvarlara yapr otururuz
Balarmz ne dm, kurtlar gibi i ie.
Ne yazk ki sahte arlar da vardr aramzda:
Bunlarn ineleri falan yoktur;
Yerlerinden kprdamaz, suya sabuna dokunmaz
Bizim bunca zahmetle topladmz yerler.
Bizim en armza giden nedir bak:
Askerlik etmemi, yurdu savunmak iin
Eli mzrak, krek ve nasr tutmam birinin
Gelip bizim rzkmzdan plenmesi.
Bence, bundan byle yurttalar arasnda
Sngs olmayan er maa almamal.
(Philokleon, ardna den olununsrarlarndan kurtulmak iin, can
sklm bir halde kar: Arkasnda
bir klenin bir elinde yn yelek, bir
elinde ayakkablar vardr.)'

73

Eek Arlar
.

PHLOKLEON

Hayr, hayr! Dnyada karmam bu hrkay:

Beni o kurtard yalnz savalarda, Ac poyrazlar
saldrrken stme.
BDELYKLEON

(Yn yelei uzatarak.)

iyilik de yaramyor ki sana!

PHLOKLEON

stemem, iime gelmiyor bu klk benim.

'Geen gn yemek yerken lekelendi,
Dnyann parasn verdim lekeciye.
BDELYKLEON

Canm, madem raz oldun sana bakmama

Biraz szm dinle hi olmazsa.
PHLOKLEON

Ne yapmam istiyorsun?
BDELYKLEON

kar srtlndakini, giy unu:

At omuzlarna herkes gibi.
(Yeni yelei uzatarak.)

(Yeleini zorla karr.)

PHLOKLEON Sen gel
de evlt byt:. Bosunlar byle seni.
BDELYKLEON
Haydi, al unu srtna, uzun etme!

74

Eek Arlar

Eek Arlar
PHLOKLEON
Dman topraklarna da bastrdn beni.

PHLOKLEON
stemem, istemem diyorum sana.

Haydi, haydi!

BDELYKLEON

BDELYKLEON

'tekini de.

PHLOKLEON Bunu
giydirmektense frna sok beni daha iyi,

PHLOKLEON

Olmaz, teki ayam sokmam bu pabuca:

Bir parma Ispartallarn can dmandr.

BDELYKLEON

BDELYKLEON

Dur, ben giydireyim sana unu.

Sokacaksn, aresiz.

PHLOKLEON

(aresiz raz olarak.%

Yanma bir maa ver bari.

BDELYKLEON

Ne yapacaksn maay?
\
PHLOKLEON

PHLOKLEON

Yazk deil mi bu ihtiyar halimle bana:

Ayaklarm buz kesemez artk bunlar iinde!
BDELYKLEON

Haydi, sok ayan da bitsin bu i. imdi

zenginler gibi yr bakalm yle, Ar ar,
eile bkle...

Piince kendimi karrm iinden.

BDELYKLEON

Haydi, imdi kar o ayamdakileri de u

Lakonia pabularm giy.
PHLOKLEON

Ben mi? Sen ne sylyorsun be?

Ben dman penelerine sokar mym kendimi?
BDELYKLEON
Haydi, bas u ayan Lakonya toprana!

PHLOKLEON

Byle mi? Haydi, bak bana da. syle yleyse:

Hangi zengine benziyorum bu yryle?
BDELYKLEON

Ne zengini? stne sarmsak sarlm. Bir

kan banna benziyorsun!
PHLOKLEON

Olur ey deil! Bunlarn iinde gerekten

-Kl sallayaca geliyor insann!

75

-],:;.:],

76

Eek Arlar
BDELYKLEON

Eek Arlar
BDELYKLEON

imdi artk deneyelim bakalm seni:

Okumu yazm aydn kiiler arasda
Ciddi bir eyler konuabilir misin?

Byk eyler, yksek iler.-Ben, diyeceksin,

Androkles ve Klisthenes'le eli olduum srada...

Elbette.

Ben hi eli yollanmadm ki bir yere. Yalnz

Paros'da ylesi bir i grdm iki metelie.

PHLOKLEON

PHlLOKLEON

BDELYKLEON
BDELYKLEON

Nasl bir eyler, syle.

PHlLOKLEON

Birok eyler: eyi anlatrm mesel: Lamia'nn,

teslim olacakken, nasl yellendiini, Yahut da
Kardopion'un, Anasyla konuurken, nasl...
BDELYKLEON

Yok canm, masal demiyorum; insanlarla ilgili,

Herkesin yaad hayattan bir eyler...
PHLOKLEON

Ha, ylesi orta mal hikye olarak u var: Bir

varm bir yokmu, bir fareyle bir gelincik...
BDELYKLEON

Aman ne bayalk, ne ilkellik,

Teogenes'in lmcya dedii gibi, azarlarken.
Farelerin, gelinciklerin ii ne kibarlar arasnda?
PHlLOKLEON

Ne anlatmal peki?

O zaman eyi anlatrsn mesel: Ephoudion'un nasl,

gekin ya ve ak salaryla Askondas'a kar girdii
yar kazandn; Ne salam kemikli, tun bilekli,
kalkan gsl olduunu.
PHLOKLEON

Hadi anm sende! Samalyorsun:

Yarta kalkan kullanlmaz bir kere.
BDELYKLEON

Evet, ama kibarlar arasnda yle konuulur. Baka eye

geelim: kiye arldn diyelim. Genlikteki
kahramanlklarn anlatacaksn tabii iince: Hangisini
anlatrsn?
PHLOKLEON

Ha bak, benim en byk kahramanlm udur:

Bir gn Ergasion'un asma srklarn ardm,..
BDELYKLEON

lr msn, ldrr msn! Asma srklan!. Bir

yaban domuzunu, bir tavan kovaladm de bari Ya
da girdiin bir meale yarn anlat: Bir yiitlik
yajn olsun iin.

77

78

Eek Arlar

Eek Arlar

PHLOKLEON

Grdm en yiite i nedir bilir misin?

Toyluk amda koucu Phayllos'la kapmtm:
Kotum mahkemeye: ki oyla altettim herifi.

79

Sofra kuruldu; yiyoruz, gzelce azmz silip

ki trenlerine balyoruz...
PHLOKLEON Anlamadm:
Yemek mi yiyoruz, d m gryoruz?

BDELYKLEON

Yeter. imdi yat uraya da, kibar yerde

Nasl yenir iilir onu ren.

BDELYKLEON

Flavtac kz balad almaya yavatan. lende

Theoros, Eskhinos, Phanos, Kleon var. Kleon'un yan
banda da bir yabanc, Akestor'un olu. Bylesi
davetliler arasnda bir trk sylemen gerekse...

PHLOKLEON
Nasl yatlrm peki? Anlat bakalm.

Kibarca.

BDELYKLEON

PHLOKLEON

Sylerim.

Byle mi yataym?

PHLOKLEON

(Upuzun yere yatarak.)

BDELYKLEON

Sakn ha!

BDELYKLEON

Sahi syler misin?

PHLOKLEON ,
Hem de nasl! Da kylleri gibi

PHLOKLEON

BDELYKLEON

BDELYKLEON

Gster bakalm kendini. Ben Kleon'um diyelim;

Harmodios'trksn sylemeye balyorum, Sen
de gel bakalm arkadan...
(Trkye baslar.)
Atina'da bir adam var...

Ya nasl yleyse?

Dizlerini yle uzatver nce Sonra bir

cambaz kvraklyla kayver rtlerin
stne. Sonra bala hemen Grdn
bir tun vazoyu vmeye. Biraz tavana
bak, gzel hallar seyret. Su getirdiler,
ellerimizi ykamak iin.

PHLOKLEON

(Baka bir havadan devam eder.)

Canlar yakar, alar rpar.

80

Eek Arlar

Eek Arlar

BDELYKLEON

BDELYKLEON

Aferin, bu ii iyi kvrdn dorusu. imdi kalk,

Philoktemon'a, yemee gidelim. Hey Kroisos,
olum, iki kiilik yemek hazrla. Biraz sarho
olmak da istiyoruz bu akam.

Sen zor sylersin bunu, yakar seni,

Srer seni bu memleketten,
PHLOKLEON

Ben de bir baka trk sylerim o zaman:

Ey ykselmeye doymayan insan! Bu
gidile ne devlet kalr, ne vatan.

PHtLOKLEON

Yoo, sarho olmak iyi bir ey deil.

arap iilen yerde kaplar krlr,
Yumruklar savrulur, talar atlr, Ve i
paraya dayanr sonunda.

BDELYKLEON

Evet ama, yan bandaki Theoros

Sarlp Klcon'un ellerine:
Ey dost, Admetos'u hatrla:
Dost ol yiit insanlarla. diyecek

BDELYKLEON

Kibarlar arasnda hi de yle olmaz: Ya

attn adamla aran bulurlar, Ya da
sen ho bir fkra anlatp, ti akaya
vurup gldrrsn milleti

olursa, nasl balarsn trky?

PHlLOKLEON

PHLOKLEON

Tatlya balamam, derim ki yksek perdeden

Ben tilkilikten holanmam Kurtla da
kuzuyla da dost olmam.

yleyse bir sr ho fkra renmeli insan

arap iip paradan olmak istemiyorsa.
BDELYKLEON
Haydi artk, delim yola, ge kaldk.
(Yemek sepetini tayan kleyle karlar.)

BDELYKLEON

imdi sra Eskhinos'da; Sellos'un olu:

Sekin adamdr, sanattan anlar; yle der:
Gel sevgilim, gel gidelim;
Tesalya bahelerinde
Gnmz gn edelim.

KORO

PHLOKLEON

(Kendi havasyla.)
Bir olduk mu seninle ben
Dnya gelir peimizden.

81

nsan hep kurnaz bilir kendini, Kimse budala

olduuna inanmaz. Gel gelelim, Aminyas'tan
kurnaz yoktur, Ayvayla, narla yetinmez, lle de
Leagoras'la yemek ister. Neden dersen,
Antiphon'dan bile Daha a gzl bir adamdr.
EA 6

82

Eek Arlar

te bu adam eli gitti Tesalya'ya,

Yapayalnz yaad orada,
Kendisi gibi zrtler arasnda.
Ey sen, mutlu Automenes, kutlarz seni
Yaman sanat oullar yetitirdiin iin.
nce o esiz algc olun,
O herkesin sevdii byk usta.
Sonra oyuncu olun, ki gerekten
Ne kadar vlse azdr sanat.
Ve nihayet Ariphrades, en zorlusu.
Babasnn yeminle anlattna gre
Hi kimselerden ders almakszn
Trl diller renmi batakhanelerde...

Eek Arlar

PHLOKLEON

Kimi dedikoduculara gre ben, Kleon'a boyun

emiim sonunda, stme saldrp trl
ktlkler edince bana. Benim derim yzlrken
rahat yerinde olanlar Barmalarnla
glyorlard uzaktan. Bekliyorlard ki canm
iyice yansn da Sunturlu kfrler savuraym
herife. Bunu grnce sustum ben de imi
gizleyip maymunluk ettim biraz. Grsn
bakalm imdi Kleon Kolaymym beni
yldrmak.
BR HZMET

(nleyerek, kemiklerini outurarafc girer.)

Ah, ne mutlu size kaplumbaalar! Ne yaman bir akl var ki
sizde Tula deyip srtnza, brnze Dayaklardan
kurtarmsnz kendinizi. Ben bittim, ben ldm sopa yemekten!

KORO

Ne oldu, ihtiyar yumurcak?

Yaramazlk edip dayak m yedin babandan?
HZMET
Bizim moruk bellarn belsym meer! Ondan
kt sarho olan kmad sofrada. Oysa Hippylos,
Antiphon, Lysistratos, Theophratos Hatta
Phrynikhos gruhu bile oradayd. Btn bunlann en
azgn bizimkiydi. Ykn tutar tutmaz balad
tepinmeye Hoplayp zplayp yellenmeye, Arpasna
doymu bir spa gibi tpk. Ve balad beni dvmeye,
bir delikanl gcyle: Nah! Al sana! Al bir daha!
diye bararak. Lysistratos dayanamad bunu
grnce: htiyar, dedi, yularn koparm bir eek
misin? Yoksa zengin olmu, Frikyal bir kle mi?
Bizimki de azn bozup onu Kanatlan yolunmu bir
boz ekirgeye, Anadan doma soyunmu Sthenelos'a
benzetti. Tabii alklayan alklayana, Bir
Theophrastos oldu alklamayan, Yzn
buruturmakla kald kibarca ihtiyar att hemen
Theophrastos'a: Bana baksana sen, nedir o surat
yle? ok mu stn gryorsun kendini yoksa?
Paras olanlara kul kle oluyorsun ama... Herkese
satat durdu byle kabaca, Sama sapan hikyeler
de anlatt stelik. imdi krktk dnyor, onu
bunu dverek. te bakn, geliyor sallana sallana. .
Ben kap gideyim dayak yemeden.

83

84

Eek Arlar
(Hizmeti eve girer. Philoklen
krktk girer. Elinde bir meale,
yannda plak bir jlautac kz ve
dvp svd kimseler vardr.
Trk syler:
PHLOKLEN

Kaldr , kaldr,
Gveyiye yaklatr...
(Ardndan gelenlere dnerek.)
Ulan, ne taklrsnz peime?
ekilin gidin, keratalar! Birinizi
yakalarsam, karmam, Mealede
kzartr yerim!
SOFRADAKLERDEN BR
Yarn hesabn verirsin bize Bu yaptn
kepazeliklerin. Hep birden mahkemeye
vereceiz seni.
PHLOKLEN

Hah! Hah! Hayl Mahkemeye vereceklermi!

Benim umurumda deil artk mahkemeler.
Yarglk marglk sizlerin olsun.
(algc kz gstererek.)
Benim iim bununla artk: Yerin dibine batsn oy kupalar!
(Ardna taklanlardan birine:)
Savul git! Yarg msn nesin. Alarga!
(Kalabalk iki yandan kar, Philoklen algc kz evine doru gtrr.)

85

Eek Arlar

Gel, k yukar, altn bceim benim! Gel, tut

u elimi, gven bana. Biraz okadn m beni
adam olurum. Grdn m ne ustalkla
kurtardm seni teki sarholarn erinden,
Batan karmak istiyorlard seni. Sen de
imdi cmert davran bana. Fazla yz
vermezsin, biliyorum; iflahm keser, kepaze
de edersin beni Bir oklarn ettiin gibi.
Oysa, gnlm ho edersen imdi Olum
lr lmez satn alrm seni, Klelikten
kurtulur, odama gelirsin, Dii domuzcuum
olursun benim. Ama malm mlkm elimde
deil henz. Gen olduum iin, bask
altndaym:
Bell bir olum var, gz hep stmde.
stelik pinti mi pinti, nekes mi nekes:
p verse ikiye bler, de verir adama.
Beni de ok sever, stme titrer,
Biricik babasym, lrsem ne yapar?
ite geliyor, ikimizi aryor galiba.
Aman, al mealeyi, bir heykelmiin gibi dur,
Ben de gidip alay edeyim onunla biraz
ip adam olmamdan nce
Onun benimle alay ettii gibi.
(algc kz dediini yapar.)
BDELYKLEN

(Bir kou gelerek.)

Hey, bana bak, koca bunak! imdi de aztm,
bir yosmaya tutulmusun ha? Ben gsteririm
imdi sana tutulmay!

86

Eek Arlan

PHLOKLEON
Sana sirkeli bir dva versem yer misin?
BDELYKLEON
u utanmazla bakn hele, Sen algc
kz sofradan kar, Sonra gel alay et
benimle!

87

Eek Arlar

PHLOKLEON
Canl gibi yaplm da ondan.

BDELYKLEON

Seni can kas, seni! (Kadna:)

Sen gel benimle.
(Elinden tutup eker.)

PHLOKLEON

Ne algc kz? Ne samalyorsun, arap

kpne dalp km spa gibi?
BDELYKLEON
Tanrdan korkmaz, u yosma ite!
PHLOKLEON
Ne yosmas? O meale be, Agorada
tanrlar iin yanan meale!
BDELYKLEON

Meale ha?
PHLOKLEON
Meale tabii; heykelin elinde.
BDELYKLEON
u kara salar ne oluyor peki?
PHLOKLEON
Yanm kara sakz onlar, akyor.
BDELYKLEON
Gs ne diye kalkp iniyor.

PHLOKLEON
Hey, hey, nereye gtryorsun kz?
BDELYKLEON

Aldm, karyorum senden;

Moruklarn harc deil bylesine satamak!
(Kz eve sokar.)

PHLOKLEON

Sen bana baksana biraz:

Ben Olimpiyatlarda hakem olduum srada
Ephoudion Askondasla gree kt.
Yama ramen ok iyi savat,
Bir yumrukta gen rakibini serdi yere.
Onun iin ayan denk al sen de imdi,
Azn burnunu datmam istemiyorsan.
BDELYKLEON
Dorusu, tam da Olimpiyatlk adamsn!
(Bir ekmeki kadn bos bir sepetle ve tank diye getirdii Kherephon'la girer.)

88

Eek Arlan

Eek Arlan

KADIN

KADIN

Gel, tanrlar akna, tanm ol. te bu

adam yapt bana yapacan. Mealesiyle
yrd stme, dvd beni, Btn
ekmeklerimi dkt amura.

(Kherephon'a.)

89

Benimle alay ha? Kim olursan ol,

Mahkemelere vereceim seni, atr atr
alacam paralarm. Nah, tanm
Kherephon da burda ite.
PHLOKLEON

BDELYKLEON

Bak ne yapmsn? Ne iler atn bamza.

arap yznden d bakalm mahkemelere.
PHLOKLEON

Yok a canm! Gzel hikyeler anlatr,

Barrm imdi bu hatun kiiyle.
KADIN

Yoo, yle yama yok! Bana Myrthia derler,

Sen Ankylion'un kzn kafese koyamazsn.

(Babasna.)

Brak bunlar da u gzel hikyeyi dinle

Lasos bir gn Simonides'le kapm...
KADIN

(Kherephon'a.)
Yalan m, komu?
PHLOKLEON

Dorusu, Kherephon, sende de Bylesi bir

kadna tanklk edecek surat var! Bete benze bak
kadnda, balmumuna dnm: Euripides'in
ayaklarna sarlan no sanki.

PHLOKLEON Dur,
be kadnm, bir dinle u hikyeyi de...
KADIN
Sen o masal bakalarna anlat.

(Kadnla Kherephon karlar. Bir

tankla yara bere iinde bir adam
gelir.)
BDELYKLEON

(Philokleon'a.)
PHLOKLEON

Ezop bir akam ziyafetten dnyormu. Yolda

saygsz, az bozuk bir kanck km
karsna balam hav hav havlamaya. A be
kanck, demi Ezop, u dilini satsan da Biraz
ekmek alsan, aklllk etmez misin?

Al sana bir davac daha,

Tanyla birlikte hem de.
ADAM

T*Ah, neydi bu bama gelen! (Philokleon'a.) r,Sen

grrsn, ihtiyar, saldn davas ayorum.

90

Eek Arlar

91
Eek Arlar

BDELYKLEON

PHLOKLEON Dur,
svma da dinle: Sibaris'de bir kadn bir
kirpiyi yaralam.

Saldr davas m? Aman, sakn ha!

Ne zarar ziyan istiyorsan vereyim,
stelik dua da edeyim sana.

ADAM

PHLOKLEON

(Tana.)

Sen brak, ben barrm onunla. Vurdum sana

evet, ta da attm, saklamyorum. (Tatllkla.)
Gel yle yanma, anlaalm seninle. Benim
vereceime raz olur musun, dosta, Yoksa
kendin mi bir ey istersin?

Bunu da aklnda tut!

PHLOKLEON

Kirpi gitmi, bir tank bulmu kendine.

Sibarisli kadn: Behey sersem, demi kirpiye:
Tank yerine bir sarg bezi arasaydn ya!

ADAM

Ver ne vereceksen, razym; Mahkemelere,

davalara dkn deilim.

(Devam ederek.)
*

ADAM
Sen bunlar bayargca anlatrsn.
(Tankla kar.)

PHLOKLEON

Bir yokmu, bir Sibarisli varm,

Attan dm kafasn yarm.
Neden dersen, attan anlamazm.

BDELYKLEON

Yoo, yetti artk; dars yasak sana! Gel

ataym seni ieri de... (Babasn srtlar.)

Bir dostu demi ki ona:

Herkes ne iten anlarsa o ii yapmal.

PHLOKLEON

Kssadan hisse:

Ne yapyorsun?

Ben hekimlikten anlamam, ko Pittalos'a git.

BDELYKLEON l-Ne
yapacam? eri gtryorum seni.
Davaclar tank bulamaz olacak bu gidile.

BDELYKLEON
Senden ne beklenirdi baka?
ADAM

(Tana.
)

PHLOKLEON
elphoylular bir gn Ezop'a...

Duydun deil mi sylediklerini? Unutma.

BDELYKLEON

(kmak zeredir.)

Srtma anlat.

92

Eek Arlar

Eek Arlan

93

HiZMETi

PHLOKLEON

Sen tapnaktan bir vazo aldn, demiler.

O da demi ki, gnn birinde, bir bok bcei...
BDELYKLEON
imdi senin de, bok bceinin de...

(Evden ieri sokar.)

KORO

Ne mutlu bu ihtiyara, ne mutlu!

Kurtuldu katlndan, yobazlndan.
Deitirdi kafasn, rotasn,
Zevklere, keyiflere yolland pupa yelken.
ster misin cayversin birden?
Can kar, huy kmaz derler;
Ama deienler de olmuyor deil,
Uyup. bir baka insann dncesine.
Bizler ve btn akl bandakiler,
Ne kadar vsek azdr Philokleon'un olunu,
Baba sevgisi ve aklllndan tr.
Kimsenin davran onunki kadar
Coturmad, sevindirmedi beni.
Ne sylediyse doru syledi bu gen adam
Daha gzel bir hayata evirmek isterken
Varln borlu olduu insan.

(Philokleon ve olu evden karlar. Philokleon, Euripides'in bir

tragedyasn alaya almak, zere,
alnnda tek gz olan bir dev, bir
Kyklops klnda Polyphemos
olarak girer.)

(Evden karken.)
Dionysos, sen bilirsin! Nedir bu bizim bamza gelenler?
Bizim ihtiyar iip alg dinleyince biraz, ileden kt, deliye
dnd keyfinden. Btn gece durmadan hora tepti evde
Theshis'in katld eski bayramlardakir gibi. Onca himi
gnn tragedyaclar, Dans yarmasna aryor hepsini!
PHLOKLEON

(Euripides'ten bir msra okur.)

Kimdir bu oturan konak kaplarnda?
HZMET
Bak geliyor yine, bellar bels!
PHLOKLEON
An meydan, kutsal dans balyor!
HZMET
Dans deil,- lgnlk balyor dpedz.
PHLOKLEON

Bir yel esiyor iimden, bkyor beni;

Burun deliklerim gerilip uulduyor; Bel
kemiim titriyor zangr zangr.
HZMET
Sen bir mshil al da yat. bir mshil!

94

Eek Arlar

Eek Arlar

PHLOKLEON

HZMET

Phrynikhos yle eilir yere, bir horoz gibi...

HZMET
Bir deli gibi talayacaklar seni!
PHLOKLEON Sonra

'Yengecikos'un kk olu.
PHLOKLEON

Benimle nasl yansr bu zavall? s Deil

bacak, parmakla gelirini hakkndan, Doru
drst adm bile atamyor.

bir kaldrr bacam gklere doru...

HZMET
Kn grnecek nerdeyse, kn!
PHLOKLEON

Sen kendi kn kolla, sersem! u

mafsallarmn kvraklna bak:
Uacam nerdeyse, grmyor musun?
HZMET Grmez
olur muyum? Karmak zeresin.
PHLOKLEON

Haydi imdi; gelsin yarmaclar karma! Varsa

bir dans ustas, ksn ortaya; Alsn boyunun
lsn! Yok mu gelen?
HZMET

(Yenge klnda cce bir dansr gstererek:)

Bir kii var yalnz; ite u.
PHLOKLEON
Kim bu zavall zibidi?

95

(kinci bir dansr kagelir.)

HZMET
Al sana bir tragedya oyuncusu daha: O
da Yengecikos oullarndan.
PHLOKLEON Bir
lokma daha desene: Doyduk gitti!
(Bir nc dansr girer.)
HZMET f
Sk dur, bir tane daha geliyor, Etti sana
Yengecikos!
PHLOKLEON
Bu da nesi? Karides mi, rmcek mi?
HZMET
Ailenin' st kuzusu, tragedya yazar!
PHLOKLEON

Ne mutlu bir babaym u Yengecikos, Bak

ne yaman oyuncular karyor sahneye! Dur,
inip bir boy lelim unlarla.

Eek Anlar

96

(Hizmetiye.) Sen bir gzel sala hazrla bari,

Halar yeriz belki bu yaratklar!

(Orkestrann ortasna
KORO BAI
Haydi, bizler alp yer verelim imdi:
Rahata tepinsinler ortada.
(Koro iki yana ekilir ve oyun $0-.^,
volan syler. Ph cikoslar lgnca bir
dansa] ba . lor. Philokleon
tekilerin'--, lann kabaca takit eder.)
'
!

KORO
Haydi, ey denizin nl evltlar,. ,
Hoplaym, ieksiz, meyvasz kumlarda!
Dnsn fini frd,: ay aklarnz; "* ' Basn
ifteleri Phrynikhos .gibi.' ^ Seyirciler grnc'e
sizi bacak, favada, 'Vay, vay, vay! diye
barsnlar.' Dn sahnede, fr dn, pr dn,
:
vur dn;
.Kaldr, gklere desin .bacan!
.Kasrga ol, donge ol, hortum ol! Sultan
geliyor nk denizlerin, , Oulcuklarm
.grmeye, hora teperken, Haydi, 'ahn gtrn
bM dinar, Bu kanatlj 'bu rzgrl, admlarla.
, . 'Komedya korolarnn br sahneden
Oynaya .oynaya ilk kdr bu^
|

'

l i

'>

'

. -.

--l