ADRESE BYTE PROJES

ALIMA ZYARETLER KTAPII

23-26 EYLL 2010 / STANBUL

PROJE YRTCS KURUMLAR

PROJE DESTEKLER

Adrese Byte Projesi; Toplum Gnllleri Vakf, stanbul Bilgi niversitesi Genlik
almalar Birimi ve Sivil Toplum Kurulular Eitim ve Aratrma Birimi ortakl ve Avrupa
Komisyonu Trkiye Delegasyonu ile National Endowment for Democracynin finansal destei
ile uygulanmaktadr. Proje kapsamnda Adana, Aksaray, Ankara, Erzurum, Hatay, stanbul,
zmir, Kars, Kilis, Kocaeli, Konya, Malatya, Mula, Samsun ve Trabzon illerinde oluturulan
yerel izleme gruplar bulunduklar illerde genlere sunulan, sunulmas gereken hizmetlerin
mevcudiyetini, ulalabilirliini, kalitesini ve verimliliini tespit etmeye ynelik bir sivil izleme
almas yapmaktadr
2010 yl ierisinde izleme gruplar tarafndan, belediye genlik merkezleri, niversitelerin
Avrupa Birlii ofisleri, niversitelerin Salk, Kltr ve Spor Daire Bakanlklar, Kent Konseyi
Genlik Meclisleri, Kredi ve Yurtlar Kurumu Yurtlarna toplam 90 izleme ziyareti yaplmtr.
Proje 2011 yl Nisan ayna kadar devam edecek ve yaplan izleme almalarnn ktlarnn,
genler tarafndan karar alclar ile paylald bir lobicilik aktivitesi ile iinde bulunduu proje
dnemini sonlandracaktr.
Proje kapsamnda 23-26 Eyll 2010 tarihlerinde stanbulda projenin yerel ekiplerinden
temsilcilerin katlm ile bir alma ziyareti dzenlenmitir. alma ziyaretinin hedefi, yerel
ekiplerin Adrese Byte projesi kapsamnda yaptklar aratrma, sivil izleme ve savunuculuk
faaliyetleri konusunda kapasitelerini artracaklar rnekler ile tanmalarn salamaktr.
alma ziyaretleri kapsamnda u kurum ve kiiler ziyaret edilmitir:
-

Uluslar aras Af rgt / Cennet zcmert

Doa Dernei / Derya Engin
Konda / Bekir Ardr
Kamu Harcamalarn zleme Platformu / Nurhan Yentrk
Kadnn nsan Haklar Yeni zmler Dernei / ehnaz Kymaz Baheci
Trkiye nc Sektr Vakf / Baak Ersen Zeynep Meydanolu
Eitim Reformu Giriimi / Batuhan Aydagl Ik Tzn
Hale Akay
Sosyal Deiim Dernei / Levent ensever
ocuk almalar Birimi / Gzde Durmu

alma ziyaretleri kapsamnda; randevu talebimize olumlu karlk veren, bizlere vakit ayran,
deneyimleri ile projemize g katan tm kii ve kurumlara teekkr bir bor biliriz.
Bu kitapk ile alma ziyaretlerinde yer alan kii ve kurumlarla yaplan grmelerden ksa
notlar sizlerle paylalmaktadr.
Proje hakknda detayl bilgi iin : www.adresebuyutec.net

Uluslararas Af rgt TRKYE

http://www.amnesty.org.tr/ai/
alma Ziyaretleri kapsamnda, kurum ile Uluslararas Af rgt 2010 Raporu: Kresel adalet
boluu milyonlar istismara maruz brakyor raporunun temel alnd grmede;
Af rgtnn kuruluundan balayan sre ve Trkiye ofisinin kuruluundan bu gne kadar
geen sre anlatld.
Af rgtnn alma ekliyle alakal olarak, raporlama ve izleme srelerinde baka
lkelerden uzmanlarn alyor olmas konusu, metot olarak Adrese Byte ekibine katkda
bulundu. Dardan uzman altrmak-katlmc izleme metodu karlatrmas ve bilginin
raporlama iin kullanm ekli Adrese Byte ekibi iin yeni bir metot ve yaklamla tanma
frsat oldu.
Bilginin izleme-raporlama-savunu srelerinde kullanmyla ilgili olarak Af rgtnn
nesnellik ve aktivistlerin gvenliini gzetme yaklam hem TOG hem de Adrese Byte
ekibi iin yeni bir yaklam olarak gze arpyor.
Af rgtnn savunu srelerinde resmi kurumlarla ilikisi kar durma yerine ibirlii yapma
olduu iin Adrese Byte ekibi konuyu tartmal buldu. Af rgt, kurumlarla pazarla
girmek ya da kar durmak yerine bilgiyi yorumsuz olarak ortaya koyarak stratejik olarak
resmi kurumlarla ilikilerini germemeyi tercih ediyor. Bu durum savunu srelerinde ilerleme
kaydetmek konusunda Adrese Byte ekibine uzak bir tutum olarak grnd.
KONDA Aratrma ve Danmanlk
http://www.konda.com.tr/index.php?sf=7
Bekir Ardr ile yaplan grmede, toplumsal aratrmalarn nemi, yntemi ve ierikleri
hakknda bilgi almak hedeflenmitir.
Grmenin byk ksm anlaml bir istatistik bilgiye ulamak iin KONDAnn kulland
rneklem metodunun paylalmasyla geti.
Adrese Byte ekibi iin yeni olan bu rneklem metodu iinde demografik durum,
corafya, birbiriyle ilikili olma durumu, eitim seviyesi gibi llebilir ve gzlemlenebilir
temellerin kullanlmas izleme-aratrma metotlar arasndaki en net fark olarak ortaya kt.
Aratrmaclarn metot olarak kullandklar tanml lek ve nitelikli bilgiye ulamak iin
konuya hassas olmayan tarih aralnda aratrma yapmak katlmclar iin yeni ve ufuk aan
bir fikir olarak ne kyor.
Hem aratrma hem de izleme metotlarnda, elde edilecek verinin salkl yollardan elde
edilmesi ve bu bilginin etkili kullanm, katlmclar tarafndan kritik nokta olarak algland.

Doa Dernei
http://www.dogadernegi.org/ana-sayfa.aspx
Doa Dernei ile yaplan grme savunuculuk ve kampanyaclk temelinde gereklemitir.
Hasankeyf Yok Olmasn! kampanyasndaki deneyimlerin paylalmasnn hedeflendii
grmede;
Konuma Doa Derneinin alma alann tantmas ve genel olarak yapt almalardan
bahsetmesiyle balad.
ncelikle savunuculuk yrtlecek alan hakknda bilgi toplamak gerekliliinden bahsedildi.
Bunun iin uzmanlarla yrtlen bir alma yapld belirtildi.
almann hemen ardndan tespit edilen sorunlu alanlarn nedenleri arasnda nem seviyesi
yksek olan 3 neden zerinde durmaya baland paylald. Bu neden; baraj yapm, kt
avlanma ve doal alanlarn tahrifi olarak belirtildi.
Bunun ardndan sorunlara yol aan bu 3 temel nedenin ortadan kaldrlmasna ilikin alma
yrtmeye balad paylald. Hasankeyf Kampanyas da bu nedenlerin ortadan kaldrlmas
hedefiyle ortaya kyor.
Katlmclar savunuculuk yaplacak alan hakknda bilgi toplamak, sorunlar tespit edip
nedenleri ortaya koymak ve savunuculuk faaliyeti yrtmek lemesi ile Adrese Byte
arasndaki ba aka grebildiler.

Kamu Harcamalarn zleme Platformu

http://www.kamuharcamalariniizlemeplatformu.org/index.html
Prof. Dr. Nurhan Yentrkle yaplan grmede kamu harcamalarnn izlenmesi sreci zerine
deneyimler paylalmtr.
Birok alanda sivil inisiyatiflerin devletin birok politikasn izlemeleri konusuyla giri yapld.
Kamu Harcamalar devletin sosyal harcamalarna odaklanmtr. Bu harcamalarn eksikliklerini
gstermek ve bu eksiklikler zerinden neri oluturmak anlamnda platform gayet nemli ve
Trkiyede olmayan bir i yapmaktadr.
Platformun kuruluundan nce bir eitim ve bir kamp gereklemitir. Bu etkinliklere gelen
STKlar ile izlemenin yaplm olmas nemli grlmektedir. Bylelikle almann ktlarnn
sahiplenilmesi daha da kolaylamtr.
Platformun bundan sonraki srete ok daha fazla STKnn bir araya gelmesini salamas
hedeflenmektedir. Basit ilkelerle bir araya gelmi paydalardan oluan, kamu harcamalarn
izlemek ve ktlaryla savunuculuunu yrtmek ilerini yrten bir platform olmas
hedeflenmektedir.
Katlmclar kamunun genlik harcamalarnn izlenmesi ve yerel seviyede ve yaygn nasl
yapabilecei zerine tartma yrtmlerdir.

Kadnn nsan Haklar - Yeni zmler Dernei Hakk

http://www.kadinininsanhaklari.org
Kurumla yaplan grmede Kadna Kar Her Trl Ayrmcln nlenmesi Szlemesi
(CEDAW)nin glge rapor hazrlama sreci zerine fikir alverii yaplmas hedeflenmitir.
Grme; dernein kurulu sreci ve genel olarak ileyiiyle balayp savunuculuk srelerinde
tuttuu yerle devam etti. Grmede,
Srdrlebilir hale getirilen kadnn insan haklar eitim programnn izledii sre TOG
sahadan gelen katlmclar iin olduka tandk ve faydal grld.
rgtn kulland glge rapor metodunun ne olduu ve savunu srelerinde nasl
kullanld tartld.
rgtn kulland izleme yntemi ve izlenen vakalar hakknda bilgiye nereden ulald
sorular tartmada uzun zaman ald.
Bu tartmalar sonunda yaplan lobi faaliyetlerinin uluslar aras muhataplar ve resmi
kurumlarn glge raporlara verdii nem Adrese Byte ekibinde byk aknlk yaratt.
Uluslar aras lobi faaliyetlerinde rgtn ibirlii yapt isimler (milletvekilleri, bakanlar,
yazarlar, entelekteller) Adrese Byte ekibi iin yaratlan gndemin paylaldnda
nereleri etkileyebilecei konusunda heyecan yaratt.
Savunu ve lobi srelerinin uzun vadede dnlmesi ve yrtlmesi gerektii konuulan
konular arasnda nemli noktalardan birisi oldu.
rgtn fon-kaynak politikas bamszl etkileyebilecek fon salayclarla almamaskonusu Adrese Byte ekibi iin yeni ve dikkat ekici bir bilgi oldu. Bu tartma uluslar aras
fon prosedrleri, Trkiyede kadn alanndaki fon salayclar, fon verenlerin projelere
mdahale etme eilimleri gibi konularn almasna vesile oldu.
Kamu kurumlarnn tam olarak yerine getirmedikleri grevleri konusunda savunuculuk
yapmann gereklilii zerine tartmalar yrtld.
Trkiye nc Sektr Vakf - TSEV
http://www.tusev.org.tr/
TSEV ile yaplan grmede Sivil Toplum Endeksi Projesi ve Trkiyede Derneklerin
rgtlenme zgrl nndeki Engeller aratrmalarnn sreleri ve yntemleri
paylalmtr.
Tartmann balangc sivil toplum alanndaki 3.sektr sylemi zerine oldu.
TSEVin almalarnda ncelikle ihtiya analizi ve model izlemeler yapyor olmas savunu
metodu olarak ilgi ekti.
TSEVin dardan uzman altrmas ve internet zerinden anket almalar yapmas metot
tartmalarnn temeli oldu.
Bu erevede savunu faaliyetlerinde kullanlan verilerin sal konusu uzun tartmalara
neden oldu.
Metoda dair tartma katlmc izleme-anket almas arasnda karlatrma yaplmasna
vesile oldu.

Eitim Reformu Giriimi

http://www.erg.sabanciuniv.edu/
ERG ile yaplan grmede eitim alannda yaplan lobicilik ve savunuculuk faaliyetler ve
yntemlerin paylalmas hedeflenmitir.
Bu kurumdaki tartma ortak gndem zerinden- daha ok eitimin ierii ve savunuculuk
faaliyetinin metodu zerine ilerledi.
ERG konuyu yapsal, sre ve sonu odakl olarak inceleyip mevzuata ve ileyie etki etmeyi
amalayan iler yapmakta. Bu bak as zellikle de mevzuata etki etmek- Adrese Byte
ile ayn dzleme olduu iin ilgi ekti.
Savunu faaliyetinde kullanlacak veri iin uygun metodu bulma tartmas olduka verimli
geti.

Hale Akay ile Grme

http://www.tesev.org.tr/UD_OBJS/PDF/DEMP/guvenlik%20siyasa%201.pdf

Hale Akay ile yaplan grmede yazar olduu ve TESEV tarafndan yaynlanan Trkiyede
Gvenlik Sektr: Sorular, Sorunlar, zmler raporunun ierii, hazrlan sreci ve yntemi
zerine konuulmutur.
Yazlan rapora temel olarak kullanlan mevzuata bakmak bu tartmada da ortak konulardan
birisiydi. Hem Adrese Byte hem de savunma harcamalar raporu, kulland bilgiyi
ncelikle mevzuat inceleyerek oluturmay tercih ediyor.
TESEV raporunun en sorunlu taraflarndan bir tanesi verilere erimek konusunda yaanan
zorluklar olarak gze arpyor. Adrese Byte iin bu durum geerli deil.
Her iki alma iin nce mevzuata, daha sonra mevzuat zerinden tanml alma sistemine
ve son olarak gerek ileyie bakmak ncelikli grnyor.
almalarn ortak zorluklarndan birisi de kamu kurumlarndan alnacak bilgilere bilgi edinme
hakk zerinden deil yetkililerin keyfiyeti zerinden eriilmesi olarak gze arpt.

Sosyal Deiim Dernei

http://www.sosyaldegisim.org/
Dernekle yaplan grmede, Ulusal Basnda Nefret sular: 10 yl 10 rnek almasndaki
deneyimlerinin paylalmas hedeflenmitir.
Kurumun genel olarak nefret sularyla ilgili bir mevzuat oluturma amacnn olmas nefret
suu ve nefret sylemi kavramlarn tartmaya at. Uzun sren bu tartma ve soru-cevap
sreci nsan Haklar Gndemi Derneinin yaynlad Trkiyede Nefret Sular Kitapna
kadar ilerledi.
Adrese Byte ve nefret sular izlemesi ilerinin her ikisi de ileyie dhil etmeyi amalyor
ancak medya izleme ve katlmc izleme metotlar bilgiye eriim konusunda baka yollar
kullanmaktan geiyor.
Nefret sular ve nefret sylemi konusunda Trkiyede az sayda kurumun almas,
akademik almalarn azl ve uluslar aras bir an olmay nefret sylemi ve nefret
sularna kar yaplan savunuculuun nndeki en nemli engeller olarak ortaya kyor.

stanbul Bilgi niversitesi ocuk almalar Birimi OA

http://cocukcalismalari.bilgi.edu.tr/
Kurum ile yaplan grmede, zellikle ocuk haklar alannda yaplan savunuculuk faaliyetleri ve
yntemleri konusunda bilgi almak hedeflenmitir. Grmede,
Birimin yapt almalarn 4 ana bal eitim, aratrma, savunu ve glendirme- zerine
konuuldu.
Bu balklar altnda birimin yrtt almalar kapsamnda, bilgiye ulama yntemi olarak
aratrma ve medya izlemesinin nasl kullanld gibi konular tartmaya ald.
ocuklarla almak konusunda OAnn en ok nem verdii ocuk katlm kavramyla
Adrese Byte metodunun katlm odakl olmas arasnda bir balant kuruldu.
Savunuculuk arac olarak kullanlan radyo program, kutu oyunu Sz Kn gibi aralar,
Adrese Byte ekibi iin ileriki dnemde aralar tasarlamak konusunda heyecan yaratt.