O P T I N A T U T I N

TAB ZA VANREDNE SITUACIJE

I Z V O D
IZ PROCENE UGROENOSI TERITORIJE
OPSTINE TUTIN

T u t i n, J a n u a r 2013.god.

IZVOD IZ PROCENE UGROENOSTI

TEITORIJE OPSTINE TUTIN

S a d r a j:

I. Procena ugrozenosti od poplava teritorije optine Tutin

II. Procena vodosnabdevanje na teritortiji optine Tutin
III. Procene sakupljanja,odvoenja i preiavanja otpadnih voda
na teritoriji optine Tutin

I. PROCENA UGROENOSTI OD POPLAVA NA TERITORIJI

OPTINE TUTIN
1. Vrste intenzitet i uinci delovanja vanrednih situacija
Na teritoriji optine Tutin kao potencijalana opasnost, koja moe ugrozitin stanovnistvo
i njegova materijalna dobra, izdvojene su Poplave kao prirodna opasnost meteorolokog
karaktera, a poslednjih godina, poplave koje su se desile pratila je i pojava podzemnih voda koje
su izazvale veliki broj klizita na celoj teritoriji optine Tutin.
Podruje optine Tutin, posebno njen administrativni i ekonomski centar, gradsko
podruje, ugroeno je od bujinih voda reke Vidrenjak i reice Peaonice i nekoliko potoka koji
se ulivaju u njih i koji su takodje bujinog karaktera ( Svraiki potok, potok Resnik i Lukaviki
potok).
Do poplava gradskog podruja moze doi uglavnom u prolenim mesecima kada se
naglim topljenjem snega u veoma kratkom periodu javi velika koliina vode, koju neregulisana
rena korita ne mogu primiti tako da moe doci do izlivanja i plavljenja prostora i objekata uz
samu obalu, a u sluaju zakrenja renog korita moe doi do izlivanja vode i plavljenja ireg
prostora i okolnih ulica, stambenih,infrastrukturnih i privrednih objekata.
U ovom smislu posebnu opasnost predstavlja reica Pecaonica na kojoj je
hidroregulacija renog korita uradjana na donjem delu ( duina od oko 5oo m ) dok su sredisnji i
gornji deo neregulisani ( duina od oko 500 m ), korito je sa dosta krivian i suenja, uglavnom
obraslo rastinjem i napadnuto otpadnom zemljom, sutom i smecem, ovako jedno stanje renog
korita uslonjava injenica da je ova reica u naselju Klee, potez Bele Prle, na najveoj
visinskoj taci iznad grada, toliko suena da je doslo do formiranja hidroakumulacije u kojoj je
koliina vode najvea u prolecnim i jesenjim mesecima, kada je i najvea opasnost da se desi
poplava. Ova reica se, u niem gradskom delu, uliva u reku Vidrenjak i teku kroz gradsko
podruje a u neposrednoj blizini Mehovog Kra se ulivaju u reku Ibar.
Treba napomenuti da je ue ove reice u rijeku Vidrenjak regulisano renim koritom, i
takoe u svemu treba istai i napore Optine koja je u proteklom periodu izdvoila znatna sredstva
na ureenju i raiavanju cijelog ureenog hidroregulacionog toka rijeke Vidrenjaka i
Peaonice od naslaganog otpada i uta to je uklonilo veoma veliku opasnost od izlivanja renog
korita obe rijeke.

Na reci Vidrenjak izradjena je Hidroregulacija renog korita u duini od 750 m i to u

sredisnjem delu toka , a gorni deo reke od izlaska iz klisure do neposredne blizine zgrade deijeg
vrtia je neregulisan, takodje je korito neuredjeno u svom donjem toku od zgrade Srbijauma pa
nadalje nizvodno ( ukupno neregulisanog korita rijeke Vidranjak izvosi oko 1750 m). Na samom
izlazu reke iz grada na levoj obali u koju se strmo spusta brdo , na jednom potezu, pojavilo se
veoma ozbiljno klizite koje predstavlja posebnu opasnost od poplave jer ukoliko bi isto
proradilo u vreme velike koncentracije vode u renom koritu (Prolee) moglo bi doi do
uruavanja i zatrpavanja renog korita sto bi dovelo do veoma teke situacije i poplave veih
razmera. U ovoj situaciji voda bi se izlila na komunikaciju Tutin Mehov kr, doslo bi do
3

prekida saobraaja a bilo bi veoma teko intervenisati, a doslo bi do plavljenja stambenih i

proizvodnih kapaciteta i ostalih objekata infrastrukture koji se nalaze u neposrednoj blizini reke a
kasnije , u zavisnosti od razvoja situacije, i ireg podruja i centra grada.
Od pomenutih potoka se posebno izdvaja Lukaviki potok koji svake godine u
prolenim mesecima usled naglog topljenja snega i jaih padavina sakuplja svu vodu sa visinskih
delova iz pravca sela Bujkovia i sela Lukavice i u potezu Kajetine ( u duini oko 500m) zbog
neregulisanog ili zatrpanog korita, zapuenih propusta i cevi, izliva se : kroz naselje u pravcu
Crkve gde redovno plavi nekoliko porodinih objekata i putem ka gradskom stadionu i dalje
ulicom 7. Jula, pored zgrada srednjih kola gde u tom pravcu sa leve strane plavi porodine
stambene objekte i izliva se u dvorita kola i deijeg vrtia.
2.

Ugroeni objekti i ustanove

a) Recica Pecaonic, sa akumulacijom u svom gornjem toku iznad grada ,

najverovatnije bi se izlila na potezu iznad mosta u ulici sportskoj odakle je pa nadalje
neregulisano recno korito sa puno suzenja i krivina, obraslo rastinjem i dobrim delom zatrpano
sutom i smeem. Izlivanja i plavljenja prostora i objekata uz samu obalu, a u sluaju zakrenja
renog korita, moze doi do izlivanja i plavljenja ireg dela i okolnih ulica, stabenih i
infrastrukturnih kao i privrednih obejekata.
U ovom smislu posebnu opasnost predstavlja reica Peaonica na kojoj je
hidroregulacija renog korita uradjana na donjem delu ( duzine oko 500 m ) dok su sredinji i
gornji deo neregulisani (oko 5oo m), korito je sa dosta krivin i suenja, uglavnom obraslo
rastinjem i napadnuto otpadnom zemljom, utom i smeem, ovako jedno stanje renog korita
usloava injenica da je ova reica u naselju Klee, potez Bele Prle, na najveoj visinskoj taci
iznad grada, toliko suena da je dolo do formiranja hidroakumulacije u kojoj je koliina vode
najvea u prolecnim i jesenjim mesecima, kada je i najvea opasnost da se desi poplava. Ova
reica se, u niem gradskom delu, uliva u reku Vidrenjak i teku kroz gradsko podruje a u
neposrednoj blizini Mehovog Kraa se ulivaju u reku Ibar.
Na reci Vidrenjak izradjena je Hidroregulacija recnog korita u duini od 750 m i to u
sredisnjem delu, neregulisano je oko 1750 metara renog korita i to na ulasku i izlasku iz
gradskog naselja. U ovoj situaciji bili bi poplavljeni uglavnom individualni stambeni i pomoni
objekti sa obe strane, zatim bi se voda najpre izlila ulicom Sportskom a u zavisnosti od
intenziteta vode ulicom Peterskom i dalje ka centru grada to je bio sluaj u do sada
zabelezenim poplavama. Dalje nizvodno od mosta u ul. Sportskoj pa sve do ua u reku
Vidrenjak sa leve i desne strane su iskljuivo individualni stambeni objekti na kojima se moe
oekimati steta od poplava.
Na ovom delu osim sporadinih sluajeva nema socijalno ugroenog stanovnitva,
ukoliko poplava nebi zahvatila naselje Mahala medju stanovntvom koje bi pretrpelo
eventualnu tetu nebi bilo kategorije socijalno ugrozenog stanovnitva u suprotnom taj broj bi
bio oko 10 porodica za adekvatno zbrinjavanje.
b) Rijeka Vidrenjak, u predhodno opisanom stanju uredjenja renog korita, prolazi
kroz centar grada i ista bi se mogla izliti na neregulisanom dijelu renog korita i to na potezu
izmedju FN Jelak-Dalas i zgrade srednjih kola ,vodom bi bili zahvaeni stambeni objekti a od
institucija zgrade srednjih skola i deciji vrti.
4

U situaciji da evidentirano klizite na obali ove reke, na izlazu iz grada proradi i zatrpa
reno korito, poplavom bi bili zahvaeni i pretrpeli bi odreenu tetu objekti sa desne strane
rijeke i to :
- Autobuska stanica
- Objekti Srbija ume Tutin
- Tehniki servis i benzinska pumpa Autotehna
- Veterinarska stanica Tutin
- Elektrodistribucija RJ Tutin
- Sekcija za puteve Novi Pazara rj Tutin
- Tehniki servis Dersan
- Proizvodni pogoni i objekti kompanije Dalas
- Proizvodni pogon i objekat FN MMS Elan
Poplavom bi bili zahvaeni i vei broj individualnih stambenih objekata u kojima se
nalaze ugostiteljski, zanatski i trgovinski objekti.
Stanovnitvo iji bi objekti bili zahvaeni poplavom i koji bi pretrpeli odreene tete ne
spadaju u kategoriju socijalno ugroenih lica osim sporadinih sluajeva.
c) Rijeka Ibar , je najvei vodotok koji prolazi kroz teritoriju optine Tutin i kao reka
Vidrenjak spade u vode Prvog reda, duina toka je negde oko 18 km, od ulaska na granici sa
Crnom Gorom pa do MZ Ribarie gde se formira hidroakomulacija Gazivode.
Opasnost od izlivanja reke Ibar na teritoriji optine Tutin, postoje uglavnom u selu
piljani gde bi uglavnom dolo do plavljenja poljoprivrednog zemljita kao i u selu Batrage gde
je ranije dolazilo, a i sada moe doi do plavljenja PPPrilade doo ,ostali deo renog toka je
klisura i nema opasnosti od izlivanja i poplave. Ibarska magistrala od Ribaria do Dravne
granice sa Crnom Gorom prolazi dolinom reke Ibar ali je na velikoj visini tako da joj nigde ne
preti opasnost u smislu oteenja od poplava.
Na seoskom podruju izdvajaju se po jedna ili dve rijeice: Gornja Peter
(Djerekarska, Ramoevska i aronjska rijeka) ,Donja peter (Delimeska i Toilovska rijeka),
Crkvine (Sebeevska rijeka), Ribarie (Crna rijeka i Paljevska rijeka), kao i veliki broj potoka u
svim selima i zaseocima.
Svi ovi vodotoci po svojim osnovnim karakteristikama hidrolokog rezima su bujinog
karaktera sa velikom visinskom razlikom korita i kratkim trajanjem poplavnog talasa, manji
tokovi su takodje bujinog karaktera i kratkog trajanja. Detaljniju procenu opasnosti od poplava
rade za svoju teritoriju sve MZ na seoskom podruju.
Statistiki gledano teritoriju optine Tutin zadesile su dve velike poplave l972 i 1979
godine. Priinjena je velika teta uglavnom na gradskom podruju gde je bio poplavljen skoro
ceo grad izlivanjem reka Peaonice i Vidrenjaka, tada je tetu pretrpelo i seosko podrucje,
plavljenjem poljoprivrednog zemljista, oteenjem puteva, vodovoda, bunara i ostale
infrastrukture. Naalost na teritoriji optine ne postoji katastar teta za ranije poplave, a
raspolaemo sa podacima i procenom tete koje je optina imala u 2006 godini kada je teritorija
optine bila ugrozena poplavom i kada su se po prvi put javile podzemne vode i veliki broj
klizita na celoj teritoriji optine.
2. Stepeni odbrane od poplava
5

3.
U odnosu na opasnost od poplava utvrdjena su tri stepena i to:
Redovna odbrana od poplavnih voda nastaje kada suvine vode poinju intenzivno da
teku vodotocima (Rijeke, potoci) i traje sve dok se redovnim korienjem korita vodotoka
suvine vode mogu odvesti do svog ua a da se ne izliju van korita.
Vanredna odbrana od poplavnih voda nastaje kada izgraenim sistemima za
odvodnjavanje (korita reka i potoka, atmosverska kanalizacija) nije moguce u zadovoljavajuem
(odredjenom ) roku odvesti poplavne vode iz naselja i sa poljoprivrednog zemljista i zbog toga
dolazi do izlivanja vode iz reka i potoka sa opasnou izazivanja poplave i nastajanje teta na
objektima i poljoprivrednom zemljitu.
Vanredno stanje nastaje kada nije mogue sa ljudstvom, sredstvima i merama
predvidjenim planovima za odbranu od poplava otkloniti opasnosti od nastajanja poplave irih
razmera i veih materijalnih teta. Neophodno je angazovanje veeg broja radne snage i
mehanizacije, radi preduzimanja veih radova (prosecanja, iskopi, angaovanje crpnih agregata,
saniranje negativnih pojava na obalama i koritima vodotoka koje mogu dovesti do poplava).
Ukoliko se optina sa svojim raspoloivim resursima ne moe odbraniti moe se za pomo
obratiti susednim optinama , Okrugu i Republici kao i vojsci Srbije.
4. Rukovoenje odbranom od poplava
Odbranom od poplava na teritoriji optine Tutin rukovodi optinski tab za vanredne
situacije. Radi lakeg rukovodjenja i koordinacije aktivnosti na primeni preventivnih i
operativnih mera u vreme neposredne opasnosti za vrijeme otklanjanja posledica elementarne
nepogode (poplave) tab je formirao Operativni tim za zatitu od poplava koji ima svog
rukovodioca tima i odredjeni broj lanova, koji su zadueni za reku Vidrenjak, Peaonicu i
bujine potoke koji se na gradskom podruju ulivaju u ove vodotokove.
Rukovodilac operativnog tima , za vreme odbrane od poplave vri naroito sledee
poslove:
- koordinira rad sa lanovima tima,
- prikuplja informacije sa ugroenog podruja analizira ih i obavetava
Predsednika optine Komandanta taba za vanredne situacije i druge nadlene
organe Lokalne samouprave , Odeljenje za vanredne situacije i po potrebi i
druge subjekte.
Izdaje naredbe o preduzimanju mera za spreavanje poplave, koje se
odnose, pre svega na angaovanje radne snage, mehanizacije, opreme,
materijala i drugo,
Obezbedjuje
auriranje tehnike dokumentacije o gradskoj
fekalnoj i atmosferskoj kanalizaciji i stara se o odravanju kanalizacije u
ispravnom stanju u saradnji sa preduzeem JKSP Gradac - Tutin.
- Vri neposredni uvid na ugroenom podruju, izdaje naloge i organizuje sve
hitne radove na kanalizacionoj mrei, ulicama, rekama i potocima.

Sprovodi naredbe optinskog taba za vanredne situacije, informie

ga o stanju na terenu i predlaze preduzimanje radova i mera koji iziskuju
materijalne troskove,
Podnosi izvestaj opstinskom tabu za v/s u toku odbrane a po
zavrsetku odbrane konaan izvetaj.
Vodi evidenciju o preduzetim radovima , merama i utroenim
sredstvima.
Zajedno sa lanom taba za v/s ,zaduenog za zatitu od poplava
koordinira rad sa poverenicima CZ na gradskom a posebno na seoskom
podruju.
Poverenici CZ u odbrani od poplava vre naroito sledee poslove:
- Vre neposredan uvid na svom terenu
- Predlau sprovoenje radova i mera na svom terenu
- Organizuju i rukovode hitnim radovima i merama u svom reonu, po nalogu
taba i Operativnog tima ,
- Izvetavaju rukovodioca operativnog tima preduzetim merama i vode
evidenciju o stanju na terenu, angazovanom ljudstvu, mehanizaciji materijalu i
dr.
5. Angaovanje radne snage, mahanizacije, opreme i materijala
Angaovanje radne snage, mehanizacije, opreme i materijala, vri se na osnovu
Zakona o Vanrednim situacijama, Optinske Odluke o organizaciji i funkcionisanju Civilne
zatite na teritoriji optine, Plana mobilizacije i drugih optinskih odluka i planskih dokumenata.
U poetnom stadijumu proglaenja vanredne odbrane od unutranjih poplavnih voda
na gradskom podruju potrebno je da Skuptina optine Tutin ima utvrdjenu operativnu grupu ,
kao poetni minimum, kojom rukovodi pomonik optinskog rukovodioca za odbranu od
poplava preko svojih poverenika. Operativna grupa se sastoji od komunalnih radnika JKSP
Gradac Tutin sa pripadajuim alatom i materijalom za prvu intervenciju.
Daljim praenjem ugroenosti od poplave angaovae se i mobilisati nove operativne
grupe i mehanizacija preduzeca odredjenih i osposobljenih za zatitu i spasavanje sa teritorije
optine sa kojim ista ima sklopljene ugovore o izvravanju datih im zadataka.
II. PROCENA VODOSNABDEVANJA NA TERITORIJI
OPTINE TUTIN
1. Vodovodni sistemi na teritoriji Optine Tutin
Danas na teritoriji optine Tutin, kako grada i prigradskih naselja tako i seoskog
podruja nema adekvatno reeno pitanje snabdevanja sanitarno ispravnom vodom za pie.
Imajui u vidu odredbe vaeih Zakonskih propisa uz primenu domae i evropske
regulative iz ove oblasti potrebno je pristupiti izradi generalnog projekta ime e se izvriti
identifikacija sadanjeg stanja u oblasti vodosnabdevanja, postojeih i potencijalnih
vodozahvata, odnosno na osnovu ega e se dobiti jasna slika za sva dalja reavanja
problematike snabdevanja vodom na teritoriji optine Tutin.
7

Vodovodne sisteme na teritoriji Optine Tutin imaju grad Tutin sa prigradskim

naseljima, Delimee, Ribarie i Gornja peter koju pokriva Peterski vodovod.
Snabdevanje vodom grada Tutina sa prigradskim naseljima vri se sa vodozahvata
Koniko vrelo i vodozahvata Lipika vrela. Vodozahvat Koniko vrelo izgraen je 1984.
godine, a renoviran 2007. Godine, kada je izvrena zamena cevovoda u duini oko 6000 metara
sa duhtilnim cevima fi-400. Ukupan kapacitet izvorita Konie je sada oko 30-40l/s u
minimumu, odnosno u maksimumu oko 120 l/s. Na tom sistemu uraen je rezervoar zapremine
2x750m3. U objektu rezervoara uraen je sistem za dezinfekciju vode. Voda sa vodozahvata
koniko vrelo povremeno se muti u zavisnosti od koliine padavina i otapanja snega, pa u tom
periodu nije za pie. Vodozahvat Lipiko vrelo snabdeva vodom prigradsko naselje Velje polje,
ali zbog nedovoljne koliine vode naselje je u veem delu godine bez vode. Na tom sistemu
planirani rezervoar nije uraen po projektnoj dokumentaciji. U prekidnoj komori uraen je
sistem za hlorisanje vode i otuda voda gravitaciono ide prema naselju. Ukupan kapacitet izvora
Lipikih vrela je 5,80l/s-21,80l/s.
Delimeki vodovod snabdeva sela i zaseoke na severozapadnom delu Optine Tutin,
sa ukupno oko 350 prikljuaka. Oslanja se na kaptirano ukotsko vrelo kapaciteta
oko 10 l/s. Zbog loe uraenih graevinskih radova na kaptaama i loeg zahvata deo
ovg podruja ostaje u veem delu godine bez vode.
Ribariki vodovod obuhvata naselja Ribarii i Jezgrovie. Sistem polazi od kapte
uraene na izvoritu Crna rijeka, kapaciteta oko 30 L/s. Nema izgraenog rezervoara, samo
prekidna komora u kojoj postoji sistem za hlorisanje vode.
Peterski vodovod je zajedniki za snabdevanje vodom sela u zapadnom delu
podruja optine Tutin i sela u junom delu podruja optine Sjenica. Izvorite za Peterski
vodovod je vrelo erekarske rijeke, iji je kapacitet 30 L/s. Na vodosistemu nema ureaja za
hlorisanje vode pa je voda bakterioloki esto neispravna i povremeno se muti. Izgraeni bazenirezervoari nisu u funkciji.
Ostala naselja na podruju optine Tutin snabdevanje vodom reavaju preko
individualnih izvorita za svako pojedinano domainstvo ili putem manjih grupnih vodovoda,
najee kaptiranjem izvora za po nekoliko domainstava.
2. Kritiki osvrt na postojee stanje vodosnabdevanja
Na podruju optine Tutin kada su vode u pitanju, loe stanje ogleda se u tome jednim
delom zbog krakog prostora i vremenske neravnomernosti padavina-voda i nepostojanja
povoljnih lokalnih izvora, a veim delom zbog nedovoljno razvijene vodoprivredne
infrastrukture.
Poto se radi o krakom reonu izvorita vode su tokom godine promenljiva pa
pojedina presue tako da nisu prigodna za vodozahvate.
Stanje snabdevanja vodom na teritoriji optine Tutin nije zadovoljavajue. Na
vodovodu u Tutinu ima velikih gubitaka u mrei zbog dotrajalosti sekundarne mree na
cevovodu tako de nastupaju redukcije u potronji u malovodnom periodu. Snabdevanje seoskih
naselja je jo nepovoljnije. Sela koja se snabdevaju sa vodovoda Peterski vodovod nemaju
pouzdano snabdevanje vodom zbog loeg stanja vodovoda i velikih gubitaka u mrei. Problem
koji ograniava iskorienje vodnih resursa je vrlo velika vremenska neravnomernost protoka na
8

svim vodotocima, tako da za vreme sunih perioda koji su iz godine u godinu sve izraeniji
protoci ne mogu da zadovolje ni osnovne ekoloke funkcije.
3. Analiza potreba za vodom u sadanjem i perspektivnom planu
Da bi se sraunale potrebe vode u sadanjem i perspektivnom periodu potrebno je
pored broja stanovnika uzeti u obzir privredne kapacitete kao i poljoprivredne resurse i koliine
gubitaka vode u mrei. Norma potronje vode je razliita u gradskom i prigradskom podruju u
odnosu na seoska podruja.
Kod grada i prigradskih naselja, norma obuhvata koliinu vode namenjenu
domainstvima, industrijskim i drugim korisnicima i gubitke na vodovodu, dok se za seosko
podruje norma vode sastoji od koliine vode namenjene domainstvima, potrebama ivoptinja i
drugih korisnika kao i neizbeni gubici.
Za etvorolanu porodicu po normama je potrebno oko 20-24m/3 vode za jedan
mesec.
Na osnovu prethodnog moe se zakljuiti da na teritoriji Optine Tutin ima dovoljno
vode za vodosnabdevanje svih stanovnika i industrije na ovom podruju. Meutim, najvei deo
vode mora proi kroz fazu preiavanja pre distribucije potroaima. Vode su karstnog
karaktera, to znai da se povremeno mute i nisu za upotrebu bez preiavanja.
Manji
deo naselja je po brdima pa se za ova naselja voda mora da prepumpava, ali generalno gledano
95% potroaa moe dobiti vodu iz vodovodnog sistema.
4. Predlog snabdevanja vodom optine Tutin za naredni period
Osnovni princip je da se sva naselja poveu u zajedniki sistem koji e biti meusobno
povezani, ukoliko je to mogue. Uzimajui u obzir izvorita vodosnabdevanja i prostorni
raspored potroaa moe se formirati dvanaest grupa vodovoda tj. posebnih vodovodnih
sistema na teritoriji optine Tutin i to:
Grupa 1 - erekare: Ovaj vodovodni sistem obuhvata peterski deo Optine Tutin i
optine Sjenica sa 16 seoskih naselja od kojih je veina vezana na postojei vodovod.
Grupa 2 - Sistem Baica: Ovaj sistem obuhvata osam seoskih naselja , koji e se
snabdevati vodom iz kaptae "Baiko Vrelo".
Grupa 3 - Sistem ukote: Ovaj sistem obuhvata est seoskih naselja, a sistem
vodosnabdevanja je u fazi realizacije.
Grupa 4 - Sistem Konie: Ovaj sistem obuhvata samo tri seoska naselja.
Grupa 5 - Sistem Morani: Ovim sistemom obuhvaena su etiri sela.
Grupa 6 - Sistem Smolua: Ovo podruje obuhvata naselja Crkvine, koje je Mesni
centar. Za vodosnabdevanje se koriste dva vrela: Kaptaa "Kovako vrelo" kapaciteta 5-10 l/s i
kaptaa "Smoluko vrelo" istog kapaciteta.
Grupa 7 - Sistem Paljevo: Ovaj sistem je najmanji i obuhvata samo dva sela. Za
vodosnabdevanje se koristi "Paljevsko vrelo" kapaciteta 3-5 l/s.
Grupa 8 - Sistem Ribarii: Ovo je drugi sistem po veliini jer obuhvata 15 seoskih
naselja. Potrebe za vodom su oko 28,0 l/s. Ovaj sistem je potpuno individualni i koristi vodu sa
izvora "Crna reka" . Ovaj sistem je u izgradnji.
Grupa 9 - Sistem Mojstir: Za ovo naselje jedini izvor vodosnabdevanja je da se
9

skupljaju neki manji izvori po brdskim podrujima.

Grupa 10 - Sistem Draga: Ovo podruje ima dosta stanovnika a vrlo je nepovoljno
za vodosnabdevanje. Ovaj sistem se moe smatrati kao individualni i ako ima veliki broj
korisnika vode. a kao privremeno reenje koristi izvor "Draga" koji je na
teritoriji
Crne
Gore.
Grupa 11 - Sistem Dobrinje: Ukoliko sistem "Milina Glava" se ne realizuje
snabdevanje vodom ovog podruja bie iz "Tutinskog sistema" tj. akumulacije Vidrenjak ili
Crnikih vrela.
Grupa 12 - Tutin sa prigradskim naseljima: Najvei potroa vode je svakako grad
Tutin sa prigradskim naseljima. Ovo podruje konzumira oko 65% celokupnih potreba vode, i
ono diktira koncepciju i varijantu vodosnabdevanja skoro celog regiona.
Da bi se izvrila ralizacija predloenih grupa sistema za vodosnabdevanje na teritoriji
Optine Tutin potrebno je prvenstveno izraditi projektnu dokumentaciju za sve navedene grupe.
Za snabdevanje grada Tutina sa prigradskim naseljima neophodno je zavriti sistem za
preeavanje pitke vode na sistemu Koniko vrelo, jer se voda za pie sa sadanjih izvora
muti u vremenu kada su izraene kine padavine i otapanje snijega. Napominjemo da su
graevinski radovi na objektu koji e sluiti za sistem filtriranja vode skoro zavreni samo je
preostalo montiranje opreme i neki manji radovi zata postoji projektna dokumentacija. Da bi se
obezbedila dovoljna koliina vode potrebno bi bilo pored postojeih kaptaa Koniko vrelo
izvriti zahvatanje vode na samoj reci Vidrenjak sa izgradnjom mini brane uzvodno od
postojeih kaptaa, kako bi se dobio pad gravitacionim putem do sistema za filtriranje vode.
Takoe, predlaemo da bi se poboljalo snabdevanje vodom u gradu treba izvriti
rekonstrukciju sekundarne mree. Trenutno u gradu ima oko 5000m zastarele mree izgraene
od azbestno betonskih i pocinkovanih cevi koje su dotrajale te izazivaju vee gubitke a samim
tim i poveavaju trokove za odravanje.

III. PROCENA SAKUPLJANJA,ODVOENJA I PREIAVANJA OTPADNIH VODA

NA TERITORIJI OPTINE TUTIN
1.

Vrste opasnosti od otpadnih voda (fekalija)

Pored poplava, potencijalna opasnost za stanovnitvo nae optine svakako

predstavljaju O t p a d n e v o d e kao opasnost higijenskog karaktera, koje se iz stambenih i
poslovnih objekata direktno ulivaju u rijeke Vidrenjak i Peaonicu kao i u potocima Resnik i
Svraiki potok.
to se tie drugog uzroka, otpadnih voda (fekalija) irenjem i poveavanjem broja
stanovnika u gradu, koji se konstantno poveava iz godine u godinu predstavlja evidentan
problem u gradu. Samo poveanje broja stanovnika zagaivanje rijeka i potoka je svake
godine sve vee i dostiglo je taku alarmantnog stanja, gde se, naroito u letnjem period kada
se vodostaj smanji, smrad od fekalija osea na nekoliko desetina metara, pa i vie, du cijele
rijeke Vidrenjak, Peaonice, kao i Svraikog potoka i potoka Resnik.
10

Pored poboljanja higijensko estetskih uslova ivota, hidroregulacijom renih korita i

izgradnjom sistema za proiavanje otpadnih voda smanjuje se potencijalna opasnost od
izazivanja eventualnih epidemija.
2. Prijedlog trenutnog reenja otpadnih voda
Obzirom da postoji idejni projekat sa studijom izvodljivosti kolektora za preiavanje
otpadnih voda, a kojima je predvieno potpuno sakupljanje svih otpadnih izvoda fekalne
kanalizacije u glavni kolektor kojim bi se fekalije izvele van grada i preiavale, potrebno je
to prije poeti izgradnju sistema za proiavanje otpadnih voda. Idejni projekat sistema za
proiavanje otpadnih voda ima 4 kolektora, i to:
- Kolektor KI duine od 2.070 m, ide od potoka Resnik, lijevom obalom rijeke
Vidrenjak i izvodi fekalije van grada u glavni kolektor.
- Kolektor K II duine od 790 m, ide od gradskog stadiona, ulicom 7. Jula i na
gradskom trgu ukljuuje se u glavu knalizacionu cijev kojaizvodi fekalije van grada u
glavni kolektor.
- Kolektor K III duine od 669, ide koarnikim putem i izvodi fekalije ven grada u
glavni kolektor.
- Kolektor K IV duine od 147 m, ide Svraikim potokom i ukljuuje se u Kolektor
K I.
Ukupna duina kolektora iznosi 3.700 metara, koji e sakupiti sve izvode fekalija iz
rijeke Vidrenjak i Peaonice iz Svraikog potoka i potoka Resnik, to e od prilike novi
kolektori pomoi da rijeke i potoci koji protiu kroz grad budu istiji nego to su sad i
otklonie se evidentan problem smrada od fekalija koji je u ljetnjem period izraen, kao
eventualne epidemije i sve opasnosti koje mogu ugroziti stanovnitvo.

11

Z a k lj u c i
Na osnovu Procene ugrozenosti i na osnovu napred iznetog u ovoj proceni moemo zakljuiti
sledee:
1. Na teritoriji optine Tutin postoji stalna i realna opasnost da u jesenjim a naroito u
prolenim mesecima, kada usled naglog otapanja velikih koliina snega doe do bujinih
poplava skoro na svim vodotocima .
2. Najvea ugrozenost od poplave ,gde se i oekuju i najvee tete je podruje grada Tutina ,
a usled, u prvom redu nedovrsene hidroregulacije renog korita rijeke Vidrenjak i rijeice
Peaonice, nereeno pitanje formirane hidroakumulacije na reci Pecaonici iznad gradskog
naselja, predstavlja stalnu i veliku opasnost od plavljenja i namee se hitno i adekvatno resavanje
ovog pitanja.
U cilju preventivnog djelovanja i smanjenja rizika od poplave na gradskom podruju,
ime bi se u velikoj meri smanjio procenat nanete stete u eventualnoj poplavi neophodno je:
- Dovriti hidroregulaciju rijeke Vidrenjak celim tokom kroz gradsko naselje (od izlaska
reke iz Klisure do evidentiranog klizista na izlasku iz gradai dalje u duini oko 1750 m ne
regulisanog renog korita koje prolazi kroz gradsko podruije). S obzirom na situaciju koju
imamo duz obale ove reke namece se potreba da se ista regulise i dalje srazmerno sirenju
naseljenog mesta nizvodno i tik uz samu obalu.
- Dovriti regulaciju renog korita rijecice Pecaonice i naci adekvatno i brzo resenje za
stvorenu akomulaciju vode na ovom vodotoku na potezu Bele Prle.
3. Na rijeci Vidrenjak, na izlazu iz grada na levoj obali,2006 go-dine pojavilo se kliziste i
isto je stalna pretnja da u vreme velikih kisa i vreme topljenja snijega dodje do uklizavanja
velike koliine zemlje i kamena i da doe do zatvaranja renog korita i poplave irih razmera.
Potrebno je izvrsiti ispitivanje evidentiranog klizista na obali ove reke i isto na odgovarajuci
nain sanirati ime bi se otklonila ova opasnost koja moze dovesti do plavljenja gradskog
podrucja.
4. Stalno odravati, a naroito u prolenom period zbog upotrebe rizle i sredstava za zimsko
odravanje puteva, propuste na ulinim slivnicima i kanalima kako bi mogli da prime punim
kapacitetom veliku koliinu vode u sluaju naglog otapanja snijega i velikih padavina u
prolenom periodu.
5. Na seoskom podrucju takodje postoje realne opasnosti od poplava i odredjenih steta koje
bi iste u zavisnosti od intenziteta prouzrokovale. Ovde bi u prvom redu bili ugrozeni urbani
delovi naselja Centri MZ zatim sela i zaseoci u nizim delovima, poljoprivredno zemljiste, putna

12

i ostala infrastruktura na teritorji MZ. Organi Mesnih Zajednica izradie potrebne procene kao i
operativne planove zastite od poplava na svojoj teritoriji.
6. Osnovni problem za snabdevanje grada Tutina sa prigradskim naseljima je taj da najvei
deo vode mora proi kroz fazu preiavanja pre distribucije, to znai da je neophodno to
hitnije zavriti sistem za preeavanje pitke vode na sistemu Koniko vrelo, jer se voda za
pie sa sadanjih izvora muti u vremenu kada su izraene kine padavine i otapanje snijega.
7. Da bi se obezbedila dovoljna koliina vode potrebno bi bilo pored postojeih kaptaa
Koniko vrelo izvriti zahvatanje vode na samoj reci Vidrenjak sa izgradnjom mini brane
uzvodno od postojeih kaptaa, kako bi se dobio pad gravitacionim putem do sistema za
filtriranje vode.
8. Takoe, predlaemo da bi se poboljalo snabdevanje vodom u gradu treba izvriti
rekonstrukciju sekundarne mree. Trenutno u gradu ima oko 5000 m zastarele mree izgraene
od azbestno betonskih i pocinkovanih cevi koje su dotrajale te izazivaju vee gubitke a samim
tim i poveavaju trokove za odravanje.
9. Konstantno irenje i poveanje broja stanovnika u gradskom i prigradskim naseljima
stvara evidentan problem za odvoenje otpadnih voda (fekalija). Odvoenjem fekalija u rijeke i
potoke zagaivanje rijeka i potoka je sve vee i vee i trenutno stanje je alarmantno. Prema tome
potrebno je hitno poboljanje hidro - estetskih uslova u gradu sakupljanjem svih otpadnih voda u
kolektore.
10. Neophodno je to prije poeti realizaciju idejnog projekta sistema za proiavanje
otpadnih voda u potpunosti po projektu ili u fazama. Na taj nain bi se u potpunosti rijeio ovaj
problem i opasnost da doe do pojave raznih epidemija, bolesti, a na taj nain do ugroenosti
stanovnitva.
Tim za izradu procene ugroenosti:
- Amer Baki
- makovi Hajro;
- Emnovi Halil;
TAB ZA VANREDNE SITUACIJE OPTINE TUTIN
Komandat taba
emsudin Kevi

13