THUAN PHUGC PHONG TUC DAN GIAN NGHI LE THO PHAT NHA XUAT BAN HONG DUCLOI NOI PAU Viet Nam eting luc chiu dnh huéng cua nhiéu ton gido ldn trén thé git, bau g6m Nho gido, Phat gido, Dao gido, Thién chiia gido... Trong do khong ut ton gido dive ban dia héa, hoa quén vdi tin ngvéng ton tha than linh ban dia. Trong ede tin gido dé Phat gido tao dude anh hudng stu rong doi voi déi sing van hoa. tin nguéng va tao thank dong mach chu dao trong sust dong chdy vn héa, lich sw cua dén téc. Trong vin hoa vtin hia Phat gitio muén mau ay, ngdi chia da ird thanh biéu tuong trin hoa thiéng liéng va gan gui nhat déi vdi mdi ngudi con dat Viét. Chia la cu so hoat déng va truyén ba Phat gido. Ngdi chia cting dap ting mot nhu cau sinh hoat tinh than rat séu dam cua dai séng sinh hoat cua lang que xa. 3) chica con 1a ch6é dia tam linh cua mdi ngudi. Nguoi ta dén chi dé cain khan vii mong moi vé nhiing diéu tét dep, may man. Trong mol khoanh khode dai thuéng, liéng chuéng chita ngan lén vang vong hit tie tinh vé an tin long nguii, dem dén cho eun ngudi cude séng an lac gia tal bat déi thing, Dé réi mot ngay néo do, ai cat bude xa qué, troug mot buéi chiéu chut nghe vong vé tiéng chusng ngan cing lam cho long bang khudng, khode khoat Bén canh do, ngoi chia la noi ty hoi déng do thién nam, tin nit vao cac ngay ram, méng mét va nhiing ngay dai lé haéng ném nhu: Tét Nguyén dan, ram thang giéng, 1é Phat Dan, lé Vu Lan... Lé Phat Dan va 1é Vu Lan dién ra tai cde chia nhiéu nam qua thie su da ird thanh mét 1é h6i cia dén ching mang tinh dai dong, déng thoi no trd thanh mét phan lal yéu cua déi sdng tam link huéng thuong. Trong nhitng ngay dién va lé hoi cia mdi chia, hing ngan hiot ngudi khang phan biét qué quan, ton gido, tang lop, lita tuéi da dén chia dé chiém bai, dim minh trong khong khi binh an, thé hién nép séng dao hanh, hiéu kinh cua nguai din Viet Nam he bao doi.Véi mong mudn dé moi ngudi dude xich lai gan cita Phat va tam niém nhiéu vide phic dite giip doi va gitip nguii, chung toi xin tran trong gui tdi ban doc cuén séch Phong tuc dan gian - Nghi lé tha Phat. Cuén sdch la nhiing khai quat chung nhdt vé dao Phat d niééc ta, gidi thiéu nhiing nghi 1é tha Phat va nhitng noi dung ca ban cita dao Phat. Bén canh dé cuén sdch con gidi thiéu tdi ban doc mét s6'ngoi chia néi tiéng 33 mién trén dat nude. Hy vong én pham sé mang dén cho ban doc nhiing thé nghiém tinh thdn thi vi vé nhiing khéng gian van hoa, nhitng nghi lé lién quan dén mot ton gido lén trén thé gi Xin tran trong gidi thiéu tdi ban doc! NHA XUAT BAN HONG DUCDAO PHAT TRONG TiN NGUONG TAM LINH CUA NGUOL VIET 1. DRO PHAT VA VAN HOA VIET 1. Tim hiéu vé dao Phat Trong 45 nam hoang phap dé sinh, dtc Phat da du hanh khd4p mién Bac An Dé dé giang day con duimg gidi thodat ma ngai da tim ra. Rat nhiéu ngudi da quy y theo ngai, trd thanh cdc nam nit tu sy hoac cdc dé tu cu sf¥. Trong mét thdi gian dai nhu thé va véi rat nhiéu dé tu c6 nhiéu nguén géc khac nhau, ngai da dé lai mét kho tang cae lai gidng quy bau vdi nhiéu chai dé, céng dung khac nhau. Tuy nhién, cét thy cha cdc 16i giang d6 hic nao ciing giéng nhau: “Nay chu Ty khiéu, bay gid cing nhv truéc day, Nhu Lai chi day vé su khé va con dudng diét kho”. Duc Phat Danh tit Buddhism a mét danh tit phuang Tay ding dé goi tap hap cac lai day cha dic Phat, dé goi mét tén gido duge xAy dung trén nén tang cha cac 18i day dé. Tuy nhién, tai céc quéc gia Nam A va Déng Nam A, danh tit nguyén thiy thuéng ding la Buddha Sasana, cé nghia 14 16i day cla dite Phat. Buddha, Phat Da, khéng phai 1a tén riéng. D6 1A mét qua vi, cé nghia 1A ngudi gidc ngé (gide gid), nguUi thie tinh. Tén riéng cha dite Phat 1 Sp Dat Da Cé Dam (Siddhattha Gotama). Tuy nhién, ngay nay cé rat it ngvai ding tén goi nay. Chting ta thung goi ngai 1A dite Phat, hoac dtie Phat Cé Dam. Dic Phat séng vao khodng 25 thé ky trude tai ving Béc An Dé. Ngai xuat than la mét vi hoang ti clla vudng quée Thich Ca (Sakya) tai vung chan nui Hymalaya, ngay nay thuéc nuéc Nepal. Ngai séng trong nhung lua, cé mét thdi nién thiéu cao sang, sau ngai két hén véi cong chia Da Du Da La (Yasodhara) va cé mét ngudi con trai tén 1a La Hau La (Rahula).Doi séng nhung lua dé khéng che dude mat cha mot ngudi hién triét va théng minh nhu ngai. Mac du vi vua cha da ging céng tao cdc thi vui giai tri dé ngai dim say vao cae canh vui sudng trong hoang cung. ngai Sy Dat Da cing bat dau nhan thite dude su den toi cla cude déi, ndi khé dau ciia déng loai va tinh chat vo thudng cia moi su viée. Mét lan no, khi ngai damh xe ngua dao chdi trén duding phd. ngai thay duge bén canh tugng lam thay déi tu duy cua ngar. Ngai thay mot cy gia run r: mét ngudi bénh dang rén siét vA mét tu chi sinh thoi. Ba canh nay khién ngai suy nghi rat nhiéu va qu im tim mot phudng cach dé gidp nhan loai va dé tim mét ¥ nghia chan that cua dui séng. Canh vat thi tu la cduh cua mét vi du tang binh an tinh lang da khién cho ngai cé mét niém hy vong la dé cé thé la mét con drting dé tim ra chan ly. thoat khoi khé nan. Khi 29 tuéi. thai tu Sy Dat Da roi hoang cung. xa gia dinh, vd con. gia nhap ddi séng cua mot dao sy khat thuc trong 6 nam, di tim con dudng diét khé. Vao dém trang rim thang tu, khi ngdi thién dudi gic cay Bé Dé d Gaya, nghi tim dude lai giai dap va gidc ngé. Lic do ngai 35 tuéi. Dang Gide ngé gid day duge goi 1A dite Phat. Ngai di dén Sa Nac (Sarnath) gdn thanh phé Ba Na Lai (Benares) va thuyét gidang bai phap dau tién: Chuyén Phap Luan tai khu vudn Léc Uyén (vudn nai). Trong 45 nam tiép theo, ngai du hanh tt noi nay sang noi khac, giang day vé con dwéng gidc ngé cho nhiing ai hitu duyén va san sing tu hoc, déng thai ngai da thanh lap mét gido don cac vi Ty khiéu (nam tu sy) va Ty khiéu ni (nif tu s¥), thutgng dude goi 1a tang doan (Sangha). Trong suét cudéc déi hoang héa, di phai déi mat vdi nhiéu trd ngai, due Phat van luén git mét phong thai an nhién tu tai. Ngay ca trong gid phut lam chung, ngai van binh than cho da than xdc da suy yéu. Ngay trong gid phut cudi cing dé, ngai van tiép tue gidng day va khuyén bao cdc dé tut dé ho tiép tuc tu tap theo gido phap cua ngai: “Nay cae Ty khiéu, Nhu Lai khuyén qug vi rang moi phAp hitu vi déu vé thuéng, quy vi hay tinh tién vdi chanh niém". Dé 1a nhiing 161 cudi cling cua dtc Phat. Ngai nhap diét nim 80 tuoi = (83 feMac du gio déy da hon 2500 nam ti khi dtie Phat nhap Pai Niét Ban, Idi day ca ngai, hay la Phat Phap (Dhamma), van con htiu ich cho ching ta va giao phap dé chinh 1a vi thay cla nhan gian. Tang doan 1a cong dong nhing ngudi quyét tam hoe hoi, thue hanh va truyén day chinh phap, da nhan neon duéc tt vi thay khai sang vit tiép cuc truyén id ngon dude dé qua nhiéu yude dd va nhiéu thé ky. Ba yéu té nay: Ditc Phat. ugudi khai sang dao; Phap, lisi day cda ngai va Tang, cong dong cae tu sy da lap thanh Tam bao ma edc Phat tu tén kinh. dong théi cing 1A ba noi nwony tva (Tam Quy Y) dé huéng dan ngudi con Phat trén con cluéng dua dén hanh phic vi an lanh. Méi nam. vao ngay ram thang tw am lich (ngay Vesakha). hang triéu tin dé Phat gido trén toan thé gidi edtng nhau cu hanh dai lé Tam Hop, ky niém ngay sinh (Phat dan). ngav Thanh Dao va neay nhap Dai Nrét Ban cia Phat té dang kinh. Cae ly twéng chinh yeu etia dao Phat Cac y tudng chinh yéu cia dao Phat dude tuu chung trong bén su that cao quy (Tit dicu dé) va con dudng trung dung (Trung dao) ma due Phat dA gidng trong bai phap dau tién tim vitén Loc Uvén sau ngay thanh dao. Bén sn that do la - Su that vé cai khé (Khé de) Day la su that vé cac van dé cua din séng qua sinh, ldo, bénh, ti vit nhimng tu sdu. that vong. Di nhién nhing diéu nay la khéng nhu y vA ngudi ta lion cd gang tranh né, khong mudn rang bude lién quan dén ching. Hon thé, tat ca nhang viéc gi trén dai, do cae didu kién ma cd, thutng cd mam mong dau khé vi ching khéng thudng tén, chi tam thia, xung khde va gia tao. khéng c6 md chi thé lau bén. Ching tao sau khé va that vong cho nhting ai vi vo minh ma chap chat vao chting. Nhiing ai mudn tu do thoat khdi céc khé dau cdn c6 mot thai dé ching din, mét try kid, a uri tué dé nhin moi su vat trén ddi. Can phai hoc tap dé nhin dinh su vat dting theo bin chat cla chung. Cac su cd khéng nhu ¥ cua adi séng cdn phar dude quan sat. nhan dinh va thong huéu - Sy that vé nguédn goe cua cai khé (Tap dé): Trong su that nay, duc Phat quan xét va giai thich su! khoi smh cua khé nan ti nhiéu nguyén nhan va diéu kién. Day 1A su that sau xa vé (syluat nhan qua va duyén nghiép. Tat ca cdc kh6 nan trén doi déu bat nguén ti long tham tha va cac tham muén ich ky déu bat ngudn ti si mé, v6 minh. Vi khong biét ré ban chat that su cha moi déi tudng trén ddi nén con ngudi tham muén chiém doat va lam né 1é chap chat vao chung. Vi cdc tham muén d6 khéng bao gid dudc théa man vA qua nhiting phan ting khéng thich nghi, ho lai tao ra su budn khé va that vong cho chinh ho. Ti cac tham tha biéu hién qua ldi ndi, cif chi hoac trong tam y, ho tao ra cac nghiép hanh gay dau khé cho chinh ho va cho ngudi khac va dau khé dé ngay cing chéng chat - Su that vé su diét khé (Diét dé): Day la su that vé muc dich cha Phat ti. Khi v6 minh hoan toan dude pha tan qua tri tué chan that; khi long tham thu ich ky bi huy diét va thay thé bang thai dé dung dan cba tir bi tri tué, Niét Ban... thi trang thai cua an binh téi hau, hoan toan giai thoat khdi moi khé dau sé dude thuc chung. Déi véi nhing ai van cén dang tu tap, chua dat dén sy giai thoat cudi cing, ho sé thay rang khi su vd minh va tham thu duge gidm thiéu thi cac phién nao cing theo dé ma giam thiéu. Khi ddi séng caa ho duge hudng vé tit bi va tri tué, dai sdng d6 sé tao ra nhiéu hanh phic va an lanh cho chinh ho cing nhu nhiing ngudi xung quanh. - Su that vé con dudng dan dén diét khé (Dao dé): Day 1a su that vé con dudng hanh dao ca moi Phat tu, 1a dung huéng sinh hoat cia ngudi con Phat, bao gém céc can ban chinh yéu cia lai Phat day va dudng léi thuc hanh dé tién dén Niét Ban, giai phéng khdi moi rang bude vao cuéc séng ludn héi trong thé gian. Con duéng nay goi la Con dudng bat chinh (Bat chinh dao), gém co 8 yéu td chan chinh va chia thanh 3 nhém (Tam vé l4u hoc, 3 nhém hoc dé diét trit phién no): + Giéi: Chinh ngit, chinh nghiép, chinh mang. + Dinh: Chivh tinh tién, chinh niém, chinh dinh. + Tué: Chinh kién, chinh tu duy. Theo su that nay, mot didi séng tét dep khéng phai chi do gang cong edi thién cae yéu té ngoai vi lién quan dén x4 hdi va thién nhién. Can phai phdi hgp véi su tu tap va cai thién ban than nhu trinh bay qua Batchinh dao, cé lién quan dén viéc git gin gidi hanh, hudn tap tam y va khai phat tri tué. Noi cach khac: + Khong lam diéu gi gay dau khé cho minh va cho ngudi khac; + Nuéi duéng diéu thién, tao an vui cho c4 nhan va cho moi ngudi: + Thanh loc tam y, loai tr nhtng y niém cua tham lam, san han va si mé. Con duéng Bat chinh nay goi 14 Trung dao, vi day 1a mét dugng 161 thang bang, khong cé nhiing cite doan cia suf hanh ha xdc than hodc né 1é duc lac. Day 1a con dusng duy nhat dé gidc ngé gid thoat. Duc Phat day rang, noi nao cdc dé tii cua ngai luén gang céng hanh tri trén con dudng nay thi noi d6 sé khong bao gid thiéu ving cdc bac thanh tri gide ngé. Su phan tich thanh 8 yéu to hoac 3 nhém tu hoc 1A dé cho dé hiéu. Tuy nhién, cae yéu 6 46 cén phai duce hanh tri déng déu khéng thiéu sét mdt yéu té nao dé bé sung, hd tro cho nhau. Nhu vay thi con duéng dé mdi tron ven va mang dén ich ldi, giai thoat that su. Trén day 1& mét thai dé séng cla dao Phat, mét con dudng rong md cho tat ca moi ngudi, khéng phan biét mau da, gidi tinh, giai cap. Ditc Phat tuyén bd rang moi ngudi déu binh dang va chi duge danh gid qua hanh d6ng va phong cach cua ho, qua nhiing gi ho suy nghi va thue hanh, khéng phai qua mau da va géc gac. Méi ngudi lanh chiu hau qua vé hanh dong ban than minh theo luat nhan qua. Mdi ngudi IA cha cla minh. Con dung tu hoc 1A con dudng tu né Juc, khéng edn cac diéu cau xin than linh hay mé tin dj doan. Con ngudi cé Kha nang cai thién déi séng cia chinh ho va dat dén muc dich t6i hau qua cdc cé ging tinh tién cua chinh ho. Ngay ca dite Phat cing khang bao gio tuyén bé ngai 1a dang ctu rdi. Ngai chi 14 ngudi tim ra Con dung gidi thoat va ngai chi day cho chting ta vé con dung dé. Ngai huéng dan va khuyén tién ching ta, nhung ching ta phai tu minh tién bude trén con dutng dé. Khi ta tién bude duge trén nhiing chang dwéng thi ta cé thé khuyén khich va huéng din nhiing ngudi ban déng hanh cua ta. Cho nhimg ai dang di trén con dudng thanh loc ban than, dite Phat day rang tri thtte va tri tué a chia khéa quan yéu. Tri tué chi cd thé &duec khai phat qua hanb wi thén quan. Hanh gia can phai quan soi tham iu vao néi tam, dé trach véin va théng biéu cho chink minh. Cée nguyén tac eua dao Phat 1A phar ty minh ching ngd, chit khong phai nhiing gido diéu dé mut quang tin theo. Vhuong phap duc Phat day qua Tu diéu dé cd thé xem nhu 1a nhong lor day eda mért thay thudc: Xae dinh bénh (Khé dé). sic dinh nguyén nhan gay bénh (Pap dé). m6 ta trang thai khi lanh benh (Diée aé) va cach thie tri bénh Dao dé). Co rat nhiéu ngudi ua thich ban | an, do doan, binh giai vé cac lei day cua dite Phar qua Jang kinh triét ly, Iuan ly. tam ly, tam link... Tuy nhién, dé chi 1A nhiing kién thie dau tién, phién dién qua sach v6 va suv luan, thu’ng goi 1 Van hué va Tu hué, Thém vag do, dao Phat can phai duce thie chiing dé phat trién tri tué that su. gor la Tu bué chit khong phai chi 4é ly ludn. tranh cai suéng Pao Phat la nhdng hudng dan dé chung ta thuc hanb, tu (ap, thanh loc tim y. dé chung ta thay duge lor ich qua kinh nghiém thue ¢é cua Duc Phat da tung day tian phap cha Nhu Lai duge giang ré rang, dé thue ching vdi chinh ban than trong ddi séng hang ngay rang két qua nen tién, vugt thdi gian. mdi moi ngwdi dén xem, dua cén giti thoat, duve ngudi thong tué hiéu. tu mdi ngudi phai thuc hién cho chinh minh” 2. Qua trinh ban dia hoa Phat giao 4 Viét Nam _ Phat giav Vit Nam 1a Phat giao duge ban dia héa khi du nhap tr An DO rung Quée vio Viét Nam. Phat giao V dac diém khac biét so vér Phat gido nguy Nam mang nhing m thuy va Phat gido cua cac noi khac trén thé gir. Phat ging 18 ton giao c6 anh hung su réng nhat 6 Vit Nam. Theo sé liéu théng ké cua Gisto héi Phat giao Viet Nam, ca nude 6 gan 45 tréu tin dé quy y Tam bao. co 839 don vi gia dinh Phat fu va khoang 44.498 tang ni, hon 14.775 tu. vien, tinh xa. tinh that, mém Phat dudng... Phat gio dude du nhap vao Viet Nam tr rat sém, ngay ti dau Cong nguyén vor Lruyén thuyét Chi? Dong Tw ké vé Cha DS 2 Tu (nguoi Hung @n ngay nay), ngud: di theo hoc dao ctia mot nha su An Dé. Luy Lau(thude tinh Bac Ninh) sém trd thanh teung tam Phat gio quan trong. CAc truvén thuyét vé Thach Quang Phat vii Man Nuong Phat Mau xuat hién eting vih su giang dao cha Shau DA La (Ksudra) trong khong ohiing nam 168 - 189. Phat gido an sau. bam ré vao tinh than ngudi Vié Vam tii rat sém. Dén adi nha Ly. nha Tran. Phat giao phat trién cue thinh va duge coi la quée giao, anh hudng dén tat cd mor mat trong cude song. Dén dati Hau Le thi Nho ido duge evi la quée giao va Phat gido di vaw giai doan suv thoar. Dén dau thé ky XVII, vua Quang Trung co gang chain hung dao Phat, tu bd, xa a dung chia chén nhung vi vua mat sm nén vide trén khong ¢6 nhiéu két qua. Dén thé ky XX, mAc du anh hudng manh etia qua trinh Au hoa. Phat gido Viet Nam lai phat trién manh mé, khéi dau ty cae dé thi mién Nam vdi déng gop quan trong clia cée nha su Khanh Hoa va Thien Chiéu. ‘Tom Jai. lich i Phat giao Viet Nam trai qua bén giai doan: - Tir dau Cong nguvén dén hét thai ky Bae thude la gir doan hinh thinh va phat trién rong khap, - Thdi Nha Ly - Nha Trén 1a giai doun cic thinh: - Tit doi Hau Lé den cudi thé ky XIX 1a giai doan suy thoi: ‘Tu dau thé ky XX dén nay lA giai doan phuc hung. Do nép thu Phat giao true tiép tt’ An DO nén ty Buddha (bac gic ngo) dude phién am truc tiép thanh But. Ti But dude ding phd bién trong cac truyén dan gian. Phat gido Vi 6t Nam hic ay mang mau sac cua Tiéu thita, But duge cui nhu mét vi thin chuyén ciu gidp nguui tét, tring phat ke xdu. Sau nay. vao thé ky thy [IV - V. do anh hudng ena Dai thita dén td Trang Quée ma tu But bi mit di va dude thay thé héi tur Phat. Trong iéng Han, tt Buddha duide phién am thanh Phat Da, Phat Do v4i dude rut gon thanh Phat. Dai thiia ¢6 ba téng phai dude truyén vao Viet Nam 1A Thién tong, Tinh Dé tang va Mat tong. Thién tong Thién téng cdn duge biét la Zen hay Ch'an, 14 mt tng phai Phat gito do nha su An Dé Bé Dé Dat Ma (Boddidharma) séng lap ra 6 a CsTrung Quée vao ddu thé ky thit VI. Thién 1a edch goi tt ca Thién Na (Dhyana), cé nghia Ia tinh tam, chi truong tap trung tri tué dé quan dinh (thién) nhim dat dén chan ly giac ngd cha dao Phat. Theo Thién tong, “thién” khéng phai la “suy nghi’, vi suy nghi 14 “tam vong tudng”, lam phan tam va mdm méng cia sinh ti luan hdi. Cach tu theo Thién téng ddi hoi phai tap trung toan bé6 cng stfc vA thdi gian két hop véi kha nang dén ngé. Yéu cdu dé chi cé nhing ngudi cin co cao méi c6 duoc nén ngudi tu thién tuy nhiéu nhung ngudi chung ngé qua that rat hijém hoi. Tuy nhién lich sti Thién téng 6 Viét Nam co mét qua trinh phat trién rd rang hon ca. - Déng thién tu the nh&t trong lich s¥ Phat giao Viét Nam do nha su Ty Ni Da Luu Chi (Vinitaruci) lap ra. Ong 14 ngudi An Dé, qua Trung Quée réi dén Viét Nam vao nam 580, tu tai chia Phap Van (hay chia Dau), thuéc huyén Thuan Thanh, tinh Bae Ninh va truyén cho té thi hai 1a Phap Hién. Dong thién nay truyén dude dén 19 thé hé. - Dong thién tu thit hai do V6 Ngén Thong, ngudi Trung Quéc lap ra vao nam 820, tu tai chia Kién So, thuéc x4 Phi Déng, huyén Gia Lam, Ha Noi. Déng thién nay truyén dude dén 17 dai. - Dong thién thir ba do Thao Dudng, ngudi Trung Quéc, von 18 ti binh bi bat tai Chiém Thanh va dude vua Ly Thanh Téng gidi thoat khoi kiép né 1é va cho mé dao tai chia Khai Quéc vao nam 1069. Déng thién nay truyén dude dén 6 ddi. Nam 1299, vua Tran Nhan Téng duéi su hwéng dan cua thién su Tué Trung Thuong Sy da xudt gia va lén tu mii Yan Tu, thuée huyén Uéng Bi, Quang Ninh, théng nhat cac thién phai tén tai trudc dé va lap nén Thién phai Truc Lam. Sau nay, mét sé thién phai khéc xuat hién nhu phai Tao Déng dui thdi Trinh - Nguyén, phai Lién Tén vao thé ky XVI - XIX (cé tru sé tai cha Ba Da va chda Lién Phai, Ha Néi), phai Liéu Quan (iu Quan 1A tén mét vi té thuée dong Lam Té) vao thé ky XVIII (mién Trung), phai Lam Té duéi thai nha Nguyén (mién Trung. sau nay phat trién 6 mién Nam). ‘Thién tong Viét Nam dé cao cdi Tam: “Phat & tai tam”, tam la Niét Ban hay Phat. Trdn Nhan Tong viét: GaNoi minh eg ngec, tim dau nite Trude ceinh vd tam, Ay dao Thidn Tinh D6 tong Tinh D6 téng la mét tong phai Phat gido, chu truong tu dua trén tha luce cia Phat A Di Da... Tha luc nay rat quan trong déi véi can cd con ngudi thdi nay. Phat Thich Ca Mau Ni cé lan thuyét giang: “M6t vién da di nhé dén may ma ném xuéng nude thi no cing chim. Nhung néu mét hén da do to dén may ma dat trén bé thi né cing néi”. Trong Tinh Dé téng cé tén tai mét cdi Phat cu thé, goi 1a Thé gidi Cuc Lac do dite Phat A Di Da (tiéng Phan: Amitabha) lam giao chu. Viéc tu hanh dude mé réng ra nhiing hanh déng don gian nhu di tham chua, tung danh Phat A Di Da. Nhd nhiing cach thite nhu vay ma Tinh Dé téng tré thanh tong phdi phé bigén khp Viét Nam. Di dén dau chung ta cing gap ngudi dan tung niém cAu: “Nam mé A Di Da Phat” (co nghia la: “Nguyén quy theo dite Phat A Di Ba”). Tugng Phat A Di Da 1a tugng co mat 6 kh4p moi noi va cé mat tu rat lau dai. Mat tong Mat tong 1a mét téng phai Phat giao chu trugng su dung nhiing phép tu tung niém cac mat chu dé dat dén chan ly gidc ngé, con goi la Lat Ma téng. Mat tong 1a su hop nhat gidi Juat cha thuyét Nhat thiét hitu bé (Sarvastivada) va nghi thie tac phap cha Kim Cuong thita. Budc quyét dinh trong nghi thc nay 1a 18 Quan Dinh (Abhiseka) do mét vi su ca (guru hay Lat Ma) ban phép cho ngudi dé tir dude nh4p thién dinh tam vao mét vi Phat cu thé bing cach doc Chan Am (mantra), suy niém a6 hinh Man Da La (mandala) va thuc thi An Quyét (mudra) dé dat dén d6 thang hoa Joai bé ¥ niém Nhi Nguyén (duality) dang nhap vao Chan Nhu, vao cdi Khéng. Trang thai d6 dugc biéu tuong bang Kim Cuong Tha (Vajra). Dé lam chu duge cdc nghi thitc tac phap cha Mat tong (cin goi Ja Kim Cuong thita - Vajrayana) thi diéu tién quyét 1a phai thau hiéu gido nghia cla Bat Nha Ba La M&t Da (Prajnaparamita) cla Long Tho va V6 Truéc. Giao nghia Bat Nha Ba La Mat Da dude goi la ©Nhan tha va giao nghia Kim Cugng thita dude goi 1a Qua thita. Tusng truvén rang Mat téng do duc Phat Dai khoi xudng. Mat tong cé hat hé kinh cd ban 1a Par Nhat kinh va Kim Cuong Bat Nha Ba Mat Da kinh, Nhu vay, to thé ky tha IIL dén thé ky tht VI. Thién tong Viét Nam mang dam giio nghia Tam Luan tong cua Long Tho. dae biét 1A ws tuiéng Bat Nha Ba La Mat Da cia Long Tho va Vo Trude. Cac thién su thuéc Thién phai Ti Ni Da Luu Chi khong chi uyén tham vé Phat phap ma nhiéu vi rst cd uy tin vdi triéu dinh va biéu thi ra y thue doe Jap tu chi cha dat nuée. Cac thién su Phap Thuan, Ma Ila (thé ky thi X), Simg Pham (thé ky XID)... déu lam cd in cho nha vua khéng chi viée dao ma ca viée doi, vi ngoai giao. i Ni Da Luu Chi con kéo dai dén thé ky XIX. Dac biét, cdc thién su déng Ti Ni Da Luu Chi thudng co hinh thtic tu tap Tong Tri Tam Muéi (Dharani samadhi), mét hinh thuc tu tap phd bién cua MAL gito (Tantrism), dang Chan Am két hop vai An Quyét trong trang thar dar dinh dé gid dusc Than, Khau, Y. 6 Hoa Lu (Ninh Binh). mét cot kinh Phat bang da vao thé k¥ thir XX c6é kh&c bai than chi Phat Dinh Toi Thang Da La Ni (Usnisavijaya dharani), mot than chu phé bién cua Mat tng, da duge phat hién. Khi vao Viét Nam, Mat tong khéng t6n tai déc lap nhut mot tong phai riéng ma nhanh chong hoa lan vao dong tin nguéng dan gian véi nhiing truyén théng cdu déng, phap thuat, vém bua, tri ta ma chita bénh.. Dong Trén bude dudng truyén ba va hdi mhap, Phat giao luén ludn cé gang thie hién hai diéu, dé 1a khé ly va khé co. Néu thiéu di mét trong hai yéu té nay Phat gido sé khong edn LA Phat gido nia. Khé ly Ja n6i vé mat tu tuang Nho khé ly nén da ¢ thdi gian va khéng gian nao. giao ly Phat DA van hop véi chan ly, tu tudng vin luén luén phong phi, séu sdc ma van gitt duge ban chat cua minh va chi cé mat vi dé JA vi giai thoat. Ishé co thién trong vé mat lich si. Nhd khé cd nén du trong hon cAnh va quée dé nao thi su sinh haat, thé hién, truyén dat cing luén luén da dang. Tay theo phong tuc tap quan cia méi quéc gia ma vin khéng hé mat géc (Phat gido). Noi mot cach khac thi 6 thé thy nghi (83phuang tién theo timg ving mién dé truyén ba gido ly Phat Da nhung khéng lam mét di ban sdc cha Phat giao 1a tng hgp vdi moi tang l6p va can cd chiing sinh Tén goi tuy cé khac nhung gido ly van 1A mét nén goi 1a khé ly, du mét ma khéng phai mét, nén cé nhiéu tén. Phat giao Viet Nam, Phat gido Tay Tang, Phat gido Thai Lan... tat cd déu cé tén chung 1a Phat gido, bao rang gidéng cing dugc nhung bao rang khéng thi la sai. Day goi 1a khé cd, 1a ban dia héa hay séc thai Phat gido cita ting ving mién. Phat gido dude truyén vao Viét Nam da dude cac vi thién su ngudi Viét ban dia héa, khién Phat giao héa minh vio hén dan téc tao nén m6t sdc thai d4c biét riéng Viét Nam méi cé. Phat gido da cing sinh tén véi dan téc. Diém nay dé dang nh4n thay trong nhitng thdi dai hung thinh eta dat nude nhu: Dinh, Lé, Ly, Trdn déu 1a nhéing thai dai Phat giao ctmg song hanh hung thinh va cdc vi thién su c6 vi tri quan trong trong cac triéu dai nay. Da dude ban dia héa dé quén minh vao long dan tOc nhung Tam Tang kinh dién Phat gido vin duge truyén thita trong suét hon 2000 nam lich su Phat giao Viét Nam. 3. Su hoa quyén giira Phat giao va van héa Viét Phat giao da thaém nhudn trong cach suy tu va sinh hoat cha ngudi Viét nén ddu vét Phat giao trong van héa Viét tugng doi dam nét. Nhiéu ngudi Viét theo 1é an chay vao nhiing ngay méng mét hay ngay ram. Trong van hoc thi ¢6 truyén Ba Chia Ba, tic truyén Quan Am chia Huong. Trong nghé thuat trinh dién thi cé vd chéo Quan Am Thi Kinh. Truyén Kiéu cha Nguyén Du cing ham chia nhiéu tu tuéng Phat gido. Trong van chuong truyén khdu thi sé tuc ngi ca dao lién quan dén Phat giao rat da dang. Khuyén ngudi thi cé: Da xdy chin dot pha ad Khdng bang lam phic edu che mot nguai. Nhan xét nhan thé thi c6: on@ 900! @ “5, \®@8, 43.) ee i pe Be @, eo Be ® 3191 @ ® So db tn the ctia mét 36 ager chiea Viet Nam 6 - Tuong Son Than 7. 8.9. 10: Tusng 4 vi Kim Cuong B- Nha B - B,. B: Thién tinh (giéng trai) - Chinh dhhén 1: Tugng Die Di Da dung 2: Tung Dite Quan Am dime 3: Tugng Due Dai Thé chi ding 1: Tung Tuyét Son+ Tuong Ca Diép -Tuong A Nan po 7 Tugng Duie Di Lac S: Tugng Phap Hoa 1am Bé Tat 9: Tugng Dar Diéu Twang Bé Tat 10: Taa Ctiu Long Ti: Tudng Dé Thich 12: Trung Pham Thién 14: Huong au 14, 15: Tugng Quan Am Tong Te: tugng dhe Chudn dé vung Bé Tat 16.17: Tudug Thap Dién Diém Vuong 18, 19: Tudng 2 neudi lap haw CG. 1.2.3: Tugng Tam thé Vuong ADI DA Tuong Quan Am toa sen ivén dau quy 6: Quan Am Tong Te (Quan Am Thi Kinh) 7: Toa Clin Long 1 Hau Dudng nam gian 1 5, S. 9 Tugng Kim Ding. Naor Na 10, 11, 12: Tugng Tam Toa Thanh Mau 13: Tudng chu vi cd. cau theo tin ngudng Viet Nam lt Huong an 15. 16: Tudng 16 (1) vi a Han 17. 18, 19, 20: Tugng 4 vi Kim Cuung. Se do 150 1h8 Lrong tints ditn chia Muic Leim - Pluie Duc - Sai Son - Quit Oai - Jhi Nin, Kadir untic Kus chift Cong (trae ndim 2000) 1. 2.8: Bo tugng Tam thé 1: Tuony Dite Ban su Thich Ca ngdi ta sen 5: Twong Die Van Tha Bé Pat cudi su tu xanh ‘Tucng Die Pho Haén Bé Tat cudi voi tring : Tung Pite Quan Thé Am Bé Tat nhiéu tay : Tugng Ngoc Holng Thuong Dé Tugng Nam Tho Tl jot}8 @O@ @ | Q OO 9 . 15 @ 14 3 3 @©O® ° ® () © | ] Huong an . Thién tinh — Thién tinh Tu ce ‘ \ 3 ng | (Giéng trai) . (Giéng trai) | Tueng NO Sap lé | i U | | [ l at! O®O O@O ® @ = Cét tru déng Cét tru déng 10: Tuong Bac Dau 11: Toa Crtu Long 12; Tung Pric chuan Dé Vuong Bé Tat 13: Tugng Quan Am Téng Tu Quan Am Thi Kinh) 14, 15: Tuong thap Dién Diém Vuong 16; Tugng Due Thanh Tang 17: Tuong Piie Tho Dia 18: Tugng Ditc chia Ong va 2 vi thi gia 19: Tugng Die Thanh Hién va 2 vi thi gia 20: Tugng Hé Phap (ng Thién) 21: Tuong H6 Phap (ong Ac) ©Vi tri déit cde twong Phat trong chita Trong cdc chita Bac tong, ede tuong thi trong chia rat phong phi. da dang va phtic tap. Ca cdc tugng bay d nha Tién dudng (cén goi la Bai duéng): cé cAc tudng bay d nha hanh lang: cae tudng 6 nha thiéu huong: cac tugng Phat 6 Thugng dién va cdc tugng 6 nha Tang duong. Do vay, con nhang dé tu khi lén chia 1é Phat can phai phan biét vA nhan dién cac tudng dude thé thi mdi thuc tha dude nghi lé. Xin gidi thiéu cic bé tudng ¢ cdc ngéi cha hoan chinh bao gém: - B6 tudng Tam thé chu Phat: Day 1A 3 pho tung kha lén, dude goi 1a Tam thé, véi kich cd ngang nhau, duge dat theo hang ngang 6 vi tri cao nhat cla Phat dién, gin sat néc chia, sat vach cua tudng trong. Tuong déu ngéi tinh toa trén toa sen, 14 nhiing biéu tudng cao dep cua ba thoi ky tu hanh: Qua khu, Hién tai va Vi Jar (Phat Hién tai duge dat d gida, tugng Phat Qua khit dat d bén phai, tugng Phat Vi lai dat 6 bén trai). Thdi qua khu La dite A Di Da, Hién tai la dace Thé Tén Mau Ni (Phat Thich Ca), Vi tai (utong tai) 14 Die Di Lae. Tugng Tam thé cé dac diém 1a trén dinh dau cé nhding go thit ndi cao nhu bui téc xoan 6c, nén dan chung quen goi la “ong But 6c”. Mat hinh mat nguyét, dai tai dai, tay dai, trude nguc co chit “van” (7). Chit “van”, tugng trung cho tri tué va long tit bi cua Phat, déng thai cing biéu hién su van déng v6 han cua Phat lve téi bén phuong mé rang dé té dé ching sinh. Tam thé la tong hop hét thay chu Phat 6 doi Qua kha, Hién tai va Vi lai (chi chung cdi Phat theo thai gian). Nhiing chia 16n cé thém 2 bé twong nia 14 Tam than vA Tam bao, nghia 1A ba dui hay ba kiép Phat dé ettu vot, té da cho ching sinh. Bé tudng Tam than dude bay trude bé tugng Tam thé, cing c6 3 tugng 1a: Tudgng Bao than 6 gida ting véi Hién tai, tugng Phap than 4 bén phai ung vdi qua khtt vA tugng Héa than 6 bén trai tmg vdi Tugong lai. Trude bé tudng Tam than 14 bé tuigng Tam bao (3 thir quy), dé 1a: Dharma. Sambha, Buddha (Kinh, Chua, Phat). Cac hang tugng Tam thé, Tam than, Tam bao déu tuong Ung véi nhau, thé hién 3 thdi, 3 than, 3 ngéi bau cua Phat (theo thuyét ly nha Phat). ts}Ciing cé mét sé chia, phia truée tudng Tam thé c6 mot tugng tac gor Gén toa sen, due dat d chinh givia. Vi nay trén Ao, tay, tai va c6 66 dco nhiéu vong. chud trang stte dep. Dé 1A tung Phap than (con goi la Na). Canh phia bén phai cé pho tugng gay ga (da boe xudng), tay dat trén tugng Phat Ty 16 Gis dau gd, khéng cé hoa sen. Day 1a tudng ung vdi Hoa than, con goi JA Phat Tuyét San - Bé tudng Di Da Tam ‘Tén: B6 tudng nay thudng duce dat 6 hang thir hai (sau bé tugng Tam thé). Pho chinh giiia cao va lén hon cic pho khac la tugng Phat A Di Da, dite Phat théi qua khit v6) truvén thuyét 1a thoi ky Cue Lac, chting sinh toai nguvén, cau duge ude thay. Pho bén phai 1a Dai Thé Chi Bé Tat va bén trai Ja Quan Thé Am Bé Tat. Hai vi Bé Tat nay gitip dd die A Di Da trong viée tiép din chiing sinh vé cdi Cue Lac. Theo kinh Phat, con 1a thé gi trong cdi Tay phutong Cuc Lac, nai tham, diéu xdu. Do do, khi lén chta 1é Phat cac PI tw thudng niém: “Nam mé A Di Da Phat” la mong moi bo dhéu ac, lam diéu thién dé duce den cdi Cue Lac. ngudi séng trong cdi Sa B: khéng c6 dié Vé mat tin nguéng. ngudi hanh 1é thudng vat chu y dén b6 ba Di Da Tam Tén nay. Trong moi léi khan vai thudng nh&c téi héng danh cua due Phat A Di DA va Quan Thé Am Bé Tat Theo kinh Phat, tugng Dai Thé Chi 1a mot hoang tu di tu phép niém Phat, thu ca lue can | nhain, nhi, thiét. ti, than (5 giae quan 1a mat, tai, 1udi, mii, eam gidc cua than thé) va y (hoat déng tri nao) nén da kha tam, ngé dao vién thong, nguyén lam Bé Tar dé ettu dé chiing sinh Ngai deni anb sang tri tué soi khAp, lam cho chung sinh thoat khéi 3 noi ac dao 1a: Sic sinh, Nga quy va A Tu La, dé ¢6 site manh vé thutdng. Quan Thé Am Bé Tat 1A mot Bé Tat da day eng tu huyén hang triéu nam nén co thé nghe t iy tiéng kéu than nho nhat cua chung sinh dau khé 6 khap mor not. Vai long tir bi cum khé cttu nan. ngai 6 thé hie! véi nhting sie tudng khae nhau khi ngudi ta tung niém dén danh hiéu cua ngai. "a a)Quan Thé Am da cé ldi nguyén rang: “Hé ¢ dau cé dén con rudi, con mudi phai dau kho Ja co ta 6 do”. Ngai truyén lai cau than chu linh diéu: “Am ma ni bat minh héng” Mét vai chia thudng cé thém tudng Quan Am Thién Thi Thién Nhan (nghin mat nghin tay) véi y nghia Ja thau té moi khé nan chung sinh va cttu dé chting sinh, hoac Quan Am Toa Son (hinh anh ngai ngéi trén ni Phé Pa). Cé nai cén c6 Quan Am Téng Tit (con goi 1a Quan Am Thi Kinh) - BG tugng Thich Ca Tam Ton: Bé tugng nay dude xép ngdi tiép theo cac day trén. Pho tuong Phat Thich Ca Mau Ni ngéi toa thién 4 gitta. Pho twang bén phai 1A Van Thu Bé Tat, tay cam bao kiém, dau déi mii ty lu, ngdéi trén lung su tu (c6 noi ngai dimg trén tod sen). Van Tha Bé Tat hiéu biét rat sau xa tan cing cua Phat phap. Sau khi Thich Ca nhap Niét Ban, Van Tho cung voi A Nan lam ra Hoa Nghiém kinh. Van Thu tiéu biéu cho tri tué cua Phat. Trong qua trinh tu tap theo Bat chinh dao, cae chu vi Phat déu duge Van Thi Bé Tat dan dit dé dat tdi cai Gide Tué, tir dé dat i Giac Ngo. chung qua Niét Ban, ra ngoai vong luan héi sinh tu trd thinh Phat. Pho dung bén trai la Phé Hién Bé Tat, thugng ngdi trén lung con voi trang, dau doi ma ty lu, tay nang hoa sen trén co ludi kiém, tay trai nam chat va gio lén. Sé di ngai ngéi trén con voi trang vi voi trang biéu thj cho sy thudn khiét va uyén bac cia chan ly. ¥ nghia sau xa cua viée bai tri nay la: Cé tri tué va cé chan ly méi cé Phat. Phat sé di thanh dude chinh qua dac dao la nhd tri tué va chan ly. - Tudng Phat Niét Ban: Tiép theo sau bé tugng trén, d mét sé chia con cé mot pho tudng goi {a Nhap Niét Ban. Tugng nay thudng dusc dat d giita, véi tu thé nam nghiéng, dau géi lén tay phai, chan co, chan dudi rat thoai mai (nhu tam tu cua ngai thoai mai hic ra di vay). Dé 1A tugng Phat Thich Ca Nhap Niét Ban. D6 la hinh tugng Thich Ca Mau Ni xa lanh céi di. Bén trai 1a tudng Pham Thién, bén phai la tudng Dé Thich (Pham Thién Ja vi chi ctia céi trdi sdc gidi, con Dé Thich la vua cdi trai dao Idi, thong linh 31 cd: va tang trai). a. (3 a JTod Cuu Long: Ban thé ngoai cua dién tho la Thich Ca so sinh, la lic Thich Ca mai gang sinh, Tugng tac hinh mét tré nho, mét tay chi trdi, mét tay chi dat (theo tugng truvén linh di khi ngai ra ddi) tuvén bé: “Thien thuong thién ha, duy nga dée to: tam cho ngai, réi 9 con réng hién ra phun nude Toa Ciu Long duve tac theo nhiéu kiéu. (6 noi con gan theo mét bé tugng nho hu Tam thé, Di Da Tam Tén, Ta vi Bé Tat, Bat vi Kim Cuong... Cé noi gan vdi cdc bd tugng dang danh dan, thir sto nhu canh than tién, Hai bén toa Cuu Long con cé tugng Thé Dia. con goi 1a Duc Ong, mat dé, trong rat uy nghiém. Cé nai lai tac Dite Ong la mot dng gid té¢ bac, rdu dai, tay cam cénh tric. Thanh Tang lA pho tugng ngéi kiét gia. dau ddi mai ty lu 1a ngudi phung dao bén canh Phat, déng thai con c6 ca Kim Déng Ngoc Nii. Tugng Ngoc Hoang va Nam Tao. Bac Dau: Pho tugng Ngoc Hoang dat 6 chinh gitia. mac ao long bao, déiu di mb binh thién. hai tay cam hét bae. Ngéi hai bén phai trai twgng Ngoc Hoang la tugng Nam Tao tinh quan va Bac Dau tinh quan. Nam Tao 1a vi sao phuong Nam coi gitt s6 sach nhiing ngudi sinh; con Bae Dau 18 vi sao d phuiong Bac gitt sé ghi ten nhitng ngudi chét Ngoat ra, mét sd chia cén ¢6 tugng Ta Bé Tit. Do 1a: + Kim Cuong Ai Bé Tat + Kim Cuong Sach Bo Tat + Kim Cuong Ngi B6 Tat + Kim Cuong Tuvét Bé Tat. C6 chtia edn cé bé tugng Kim Déng Ngoc N& (1 nam, } nit) quy dang hoa hai hén toa Cutu Long. Mét sé chia cn cé bé tugng Bat Kim Cudng (Bat b6 Kim Cudng) Tain pho tugng Kim Cuong nay thudng dat 6 hai bén trong chinh dién. Theo truvén thuyét thi tam vi na v 1A c&e vi than trén tri, phat tam Ba Né. nguvén dem than luc dé hé tri Phat phap. Ds JA: + Thanh Tri Tai Kim Cuong + 'Tich Déc Than Kim Cuong+ Hoang Thy Cau Kim Cuong + Bach Tinh Thay Kim Cuong * Nich Thanh Hoa Kim Cuong * Dinh Tru Tai Kim Cusng Ti Mién Than Kim Cuong + Dar Thin Lue Kim Cuong. Theo Phat hoc dat ti’ dién thi tam vi Bé Tat hién lam tam vi Kim Cuong de ho ti Phat phap la: * Giing Tam thé Kim Cuong + Dar Us Due Kim Cusng + Dar én Kim Cuong ~ Din Luan Kim Cuong ~ MA Dau Kim Cuong » Vo Nang Thang Kim Cuong | Bat Dong Kim Cuong + BOY Mot 36 chia con ¢6 tugng Thap Dién Diém Vuong. Céc tugng nay h Kim Cuong. thuang duige thé 6 hai bén giap tuong cua ehinh dién, nhung cé chia lai tho a khu bar dudng. Theo tin nguéng Phat gino dan gian thi cé 10 vi Diem Vuong. Cac vi hav 6 nhém vu cat quin aim ph. lam vige phan xt phue tdi va thue thi hiainh hinh. Cae vi Diém Vuong ma dan gian truyén tung gém: + Tran Quany Minh Vung + $6 Giang Minh Vuang + Téng Dé Minh Virong + Nett Quan Minh Vuong + Diém La Minh Vuong * Bien inh Minh Vuong + Thai Sén Minh Vuong + Binh Chinh Minh Vuong + 6 Thi Minh Vuong + Chuyén Luan Minh Vuang. Much utong Minh Vuong duge tac giéng nhau va dat lam hai day, mor diy 5 tudng. ca}Cimg cé chaa Thap Dién Diém Vuong dude thay bang tranh vé trén gé, trén vai hodc trén gidy (nhung thong thudng 1A vé trén van gé). Nhan vat chinh Diém Vuong dug vé to é phia tren va dat 6 chinh gitta, dang ngéi phan xu. Hai bén cé cac hinh quan giip viée Phia dui vé cac t6i nhan bi tra tan. Cac ti nhan thi vé nhé, trong rat téu tuy Thue chat, tranh Thap Dién nay muc dich 1A khuyén thién, trimg 4c. Dé la hinh anh cu tl tia thuyét nhan qua. 6 tac dung true tiép va hiéu qua hon nhiing Idi rao gidng vé dao dite Co nhiing tranh vé Thap Dién bén canh con cé tho ran doi rat sau sic giéng d chta Vong Cung (Nam Dinh) Dién 1: S89 the 1A le te whidn Nhung khi as thie thase quytn Didi Vetemg. Dién 2: Bay la dia ngue xidn lao Ai vao chine xidn Xai nguye Dién a. Ai nd frank ve crip chdng Chét xudhg dim phe edt dong phei dn. Nhving ngutei an bay noi xding, | ss Dién 4 Ngui ndo chai me mang, cha Chet xudi Dién 5: Hd oi nko hidm de $m oy ngey Am pha lee que can wang, = V a Didm Vitong he linh mée tedn tim den. tsag tham ich ky hai nguai Ban chan dat s&n phai ngé' Dién 6: wArhay bang Phat chui Trai ngay tem, Minh Veteno phan quyeét chat ngudi lam adi @Nadi le mdch leo ide foo. Quy ade moe [eG Haney ma sot he. Nibitag quiet dong day bis ver Thee xuding Am phe phai voi vac dh Dién 8: Fin phat caer ner ben 4 died dared Hal gian Am An cpein mest Adi, 6 Moi gan moc rndi ntidn phan kho clear Dién 9: Ac tam chia nF mgd te Phai chia hink phot hou xe nit nghian. Dién 10: y cute Tidy thee mati qs abe Toi thei ihee sink. Y nghia cua Thap Dién Diém Vuong rat s4u sc, nén ong Paul Levy, nguvén Giam déc trudng Vién Déng Bac Cé da nhan dinh van dé nay nhu sau: “Theo vi tru quan Phat giao, linh hén con ngudi khong phai JA bat diét, khong phai la v6 thiy vé chung. Né sinh sinh héa hoa qua nhbiéu kiép khac nhau, c6 thé khi 18 ngwai, khi 14 vat, khi la cay ed... Chi khi con ngudi giae ngé nhiing gido ly cua Phat. hiéu rd néi kho cha chting sinh, bét duge cin do bién hoa khéng ngitng tit kiép nay sang kiép khac. hic dé con ngudi sé bd hét duc vong, tro vé véi cuse séng khAc khé dam bac, dé hén ngudi trd vé vdi vii tru. vdi dai khi, v6i cdi hu v6. Lic dé 1 Ide con ngudi sap dén cdi Niét Ban va hinh hai hoan toan tan bién..." Mél sé chia cén cé bd tudng La Han. Bo tugng nay thudng gdm 18 vi. Theo tin ngudng Phat giao thi cdc vi nay da nhan sdc chi cia dtc Phat, sng mii d thé gian dé héa d6 cho chting sinh. Cac vi La Han déu due tac theo hinh dang nhu nhtng ngudi thitdng. nhitng mdi vi cé mét vé riéng va mét tu thé khac nhau. Cé vi béo. vi gay, co vi hoan hy, vi khae khé, cé vi tram tu mac tudng.... nhung tat ca déu néi lén duge su trong sing cia tim hon, su thanh (@)khiét cha tri tué. su tram ngam suy nghi vé néi dau cna chiug sinh Dac biét. tinh nhan van duge thé hién rat rd trong tting pho twong Nhiing nghé nhan xua khong 16 thudc vao nhiing cong thie go bé khi tac céc pho tugng La Han, ma ho da cé nhiing s yo nghi cho ma: khuén mat cua mdi pho tugng La Han bid 16 mot chan dune co tam ly riéng, mét tam trang. mét tinh cach thé hién hoi thé cua ther dai va ndi niém nhin sinh, chuta day tinh nghé thuat trong cude song da dang cua ng) tran tuc. Cac tugng La Han thudng duce dat 6 hat ben hinh lang cua wa chinh dién. gdm 18 vi nhu sau: + T6 thi I: La mét ngudi tuédi cao, an mac nghiém chinh, dnb mat tinh tuong, khoat tay 6 thé chém, Day lA mét pho dam chat chan dung. dac ta cd dung mao va tinh cAch. +T6 tha I: A Nan tén gia (con goi la A Nan Vuong). 4 thé dang v6i hinh dang, tre trung dang két tap kinh tang (6m sach), anh mat va sang tao tam khoe miéng 16 ra nét vui ve +76 thit Il: Thuong Na Hoa Tu tén gia (Sanakaviasa), tugng eine dng gid ludén Io loan, ngéi chan thong chan co vat neang. mat Lay de trén dai cén tay kia thu trong bee. ao mac nhiéu nép lagu dé hd bd ugue y gid xuong... Dor mat xup, miéng mim, it néi nhung nghi nhieu... DA tao nén hinh anh mot 6ng gia khae kho. song noi tam + 76 thi IV: Uu Ba Cuc Da tén gia, ngdi nh chan trai quy gap lai, con chan phai e4’p chéng lam diém tua cho ban ta: At nbe (bit hay thanh tre - da bi mat), t thé tre, ngudi duén Ién, dau nhé cao, minh m p nhém trén xt ycam mét “bén kia cam 2 lp ao dai trim xudéng dat + Té tha V: Dé Ca Da ton gid. 6 thé ngdi, hai tay dua truce neue. Toan bic tuong tao thanh mot khoi chop déng kin, dung vién ro ring. mang khéi 6ng a, cdc nép ao chav song song, can didi. + T6 thi Vi: Di Gia Ca ton gia, thé dig chitng chac, mac du dai phi thu trong boc cén tay tréi nhu bam dét lan tmh, khuén mat cé ve bang hoang ngo ngae. ca mat va miéng déu dang tham do vii déne thai hap hay. nghiém tic, dang trong su ngd ngang tim hiéu diéu gi dd. tay (3+ T6 thu VII: Ba Tu Mat ton gia, ding chap tay, ngla mat trude mot lu tam. + T6 thu VIII: Phat Da Nan Dé ton gia, tuong 6 tu thé dang ngdi ngoay tai bén gée iéu rat thoai mai. Tudng cd khé ngudi to béo, bung phé. io hd nguic. mét chan co, mét chan sp bang, vé mat tuoi cudi nhu thoa man déu gi. + Té thi IX: Phuc Da Mat Da tén gid, Té dang ngéi tua mam da, nie Ao nhiéu nép nhan, dé hd nguc va eanh tay. + Té thu X: Hiép tén gia. ding chéo chan, bai tay ti lén than cay giéng mét tiéu déng dang chap tay + Té thi XI: Ma Minh tén gia. Té duc tac d tu thé ngdi, chong tay phai trén phién da. ao phia bén tay trai tut xuéng tan canh tay dé hd ca ngwe va bung. dau hei qua dink +T6 thi XI: Ca Ty Ma La ton gid, tugng é tu thé dimg, ¢6 ran quan ngang hing. + Té thu NIT Long Thu tén gia, ngéi nhap dinh trén béng hoa sen (phia dudi 1A nude), trude mat cé réng chau + Té tha XIV: La Hau La Pa ton gia, ngdi bén con hudu quy, dau bit khan, tay cam gay trac + T6 thit XV: Tang Gia Nan Dé t6n gid, cé khuén mat chi dién rang rd, ngéi ti cam Jén ban tay wp dé nhau trén dau géi (tay phai é trén). cénh mii nd, gd ma day. nham mat, khép miéng nhu mim cuéi. + Té thit XVI: Gia Da Xa Da tén gia, Té 6 tu thé dung. dat gay true lén vay. ganh chiée hom nho, tay phai ti ngang gay. tay trai cam mét vat nhu banh xe. +76 thd XVIL Cuu Ma La Da tén gia. ngéi nga ngudi rat thoai mai, chan gap dung, chan xép ngang, tay trai dé trén dui, tay phai cam béng hoa may. + Té thi XVIII; Xa Da Da ton gid, ngai khodc chéo than mét t&m ca nhu chiéc khan, ngéi chan chéng chan gap trén t&m thar tron, cui gap ngudi xudng, tay trai dé trén dui con tay phai cdm que choc xuéng lung tran dé Nhing tuung La Han duge dat 6 chia Phat Tich (Bae Ninh), di nhiéu lan tring tu, sia chita, nhung van 1a nhiting pho tugng co gia tri nghé thuat cao. ce 1} orChaa Tay Phuong (Ha Tay) hién con 18 vi La Han kha dep va hoan chinh, la nhiing kiét tac cua nghé nhan xua va la thanh tuu suat sdc eta diéu khac cé Viét Nam, Chinh vi vay, nba tho Huy Can (lic sinh thai) khi dén van canh chia Tay Phuong da ttc cnh bang bai tha Cac vi La Han chua Tay Phuong. Xin trich vai cau sau: 1 C8 vi xing rd chan vite tay CS chi thige At tam than TrAm ngeim dua khd Au von mc, Tubely nud yen che bg nay. CS vi mat giteng may nhiv xdch Trcin htt nd song: bidin dads by Mar cong cht chet tdun han hes Gian van ban tay mach mau sci. nS AGM MST Ve MAF CON Np Cadn cagn daa thiomy choy tad tren, Cade hyp lo hangs im vat vis Tasty khang khoe ecing t8 md hai” (ao) Nhiéu chita con c6 tudng H6 Phap. Tugng nay thuéng dude dat d har bén ta, hitu cua Bai dudng (Thén duang). Tung duve tac theo hinh v6 sy cao }dn hon ngudi thudng. Mat rat quae thude, om vé. dau ddi tru, mac do giap va cé day than thong (cdn goi 1a 6ng Thién, 6ng Ac)... Day cing 1a vi than bao hé cho Phat phap. Gian bén trai cua Bai dudng, c6 chia can bay pho tugng vi Thanh Tang, dau déi ma cé 7 canh sen, mdi canh sen ¢6 mét hinh dic Phat, tay cdm chén. tay cam an, Pho tudng nay duge goi la dite Thanh Hién. Theo tin nguéng Phat gido, duc Thanh Hién chinh 1a ngai A Nan tén gia. vang theo lai day caa Phat lam nhiém vu phan phat com, chéo... cho eac chung sinh déi khat Thutng 6 cdc chia, bén canh ban thé Thé Dia con c6 ban tha Long Than. Negudi ta goi nhiing vi Long Than nay 14 cde Long Vugng da quy v Phat (Thién 1a cac bac 6 cdi trdi, Long 14 cAc Long Than va 6 bac Quy Than khac nia), nén goi chung 1 Thap Bat Long Than. Thap Bat Long Than gém 18 vi: @)» My Am Long Thin + Pham Am Long Than + Thién C6 Long Than + Hoan Diéu Long Than + Hoan Hy Long Than + Ma Diéu Long Than + Léi Am Song Than + Su Tu Long Than + Hoan Due Long Than + Pham Huéng Long Than * Diic Am Long Than + Diéu Long Than + Triét Thinh Long Than + Quang Mac Long Than + Digu Nhan Long Than + Minh Puie Long Than + Triét Thi Loug Than + Bién Hién Long Vaan. Mat s6 ngdi chia edn 6 ban thé ngoai citing, dat phia sau ndi ngdr tung kinh cua cae vi su. Ban nay duge goi 1a An Ngoai. Trén ban thé nay c6 tuong Tam Chau, IA tung Ho Phap Vi Da Tmén tudng quan. Yuong dude tac hinh mat v6 sy 6 tu thé ding, hai tay trén doc kiém, ludi kiém cam thang xudng dat. Mat sé ngai chia trén Chinh dién cén 6 tugng Bé Tat Dia Tang. Vi nay thudng duge tac véi ding Tang, dau doi mb that Pha hinh tuong cua 7 vi Phat), ma (trén mit cé ao ca sa do, tay phar cam gay tich m ngoe Minb Chau, ngéi trén toa sen. trudng, tay trai 7 Co chia lai dat tudng Dia Tang Bé Tat riéng mét ngi dé cing vong linh khi duge dua dén chia Jam 1é cdu siéu Mat sé chia d nha Tang dudng 6 bay tudng cla cde vi su té da tu hanh tai chia. Nhiéu chia @ nuée ta, nha Tang dudng con cé cde ban tha cde yi Thanh cua dao Lao, dao Nho nhu: Thai Thuong Lao Quan (Lao Tu), Khong Phu Tu, Quan Van Tridng (cé6 Quan Binh va Chau Xuang dimg hau)$6 DO CHINI DIEN Ba pho Tam thé | . . © Bo, e e Bo @ | tudng | Phat Qua khu- Phat Hién tai- Phat Vilai tuong | cac cac bs B@ Di Da Tam To —Yla @ i: 6 Di Da Tam Ton 7 Han e e e Han @ hoac - -m., | hode a Bo Tat Thé Chi - Phat A Di Da - Bé Tat " Diém Q A Diém Vuong aan om ——— Vusng e Bo Thich Ca Tam Ton e e e eo Pho Hhén- Thich Cas Van tha e e e e Vua Dé Thich - Phat Niét Ban - Vua ® Pham Thien e e e © Thé Dia - Tod Citu Long - Thanh Tang ° Huong an _(N6i) | | Nai ngéi tung kinh | ee | Huong an (Ngoai) Nha Tang dudng 6 mét con cé ban thé Mau nhu: Mau Liéu Hanh, Mau Thoai, Mau Thugng Ngan; thé Tad Phu chu vi: Thién Phu, Dia Phu, Thuy Phi, Nhae Phi. C6 noi con thd ca duc Thanh Tran Hung Dao... Nhiing tin nguéng ké trén khéng lién quan gi dén Phat gido, nhung nhu trén da viét, Phat giao khi vaio Viét Nam da két hgp véi tin nguéng ban dia, dé thu hut réng rai cae tin dé Phat tu, nén nhiéu chia cd. dang “tién Phat hau Mau” hoac “tién Phat hau Thanh”. Tat nhién, ai Gey aciny féu day ehi a tha phér ma théi, ma thd phor thi khong pho bién (ehia ca. chia khong). Day cing la dac diém eda chia tho Phit 6 nuve ta. Dé 1a su dung hoa ton g! o vd tin ngudng dan pian bic daa A Di qua khu. Khi dén cha 1é Deu ehua thay chu vi tang ni, moi nguoi déu chao bang cau Da Phar’, tuc la doc dué hiéu due Phat thoi Phat, tang kinh déu dang cha “Nam mé * hoae “Nam vo" Nam 1A phuvng Nam, vo con doc li mé tigng Phan la Namana, nghia 1a cung kunh. guy v. Ngoar ra con 6 nghia la cung kinh due Phat He thong tudny phap bai wri nhu da trinh bay o trén vita thé hién su cao quy. dé thuc hién phap hue nham ettu vét chting sinh, du ching minh long ta br rong Ion coa due Phat, dé giai thoat cho con ngudi vugt be kho Gaim Juan, Cho nén, kh dén chia ai cing nhan ra die tinh binh dang. iin, hién hoa, Chinh dtic unh do da lam cho ban than thanh than, ving vang them Ly tei, no luce hanh dong dé g: acho nguc. khac. thoat cho minh va Nhiéu chua con co nha To dude xay dung ¢ phia sau Chinh dién, thuong go: la hau duong. Tron Li mét mé hink Géu biéu cho edu ide thé tu 6 Chinh didn vi Bin duong trong ulnéu chia 6 este tinh phia Bac nude ta. Nghi thite thue hien mot khoa le Chua la mot trung tim vin héa tin nguGng - dao dite tim Linh. noi ton nghiém, thanh kinh. Vi vay, khi dén chia lam 1é ching ta phai mie quan ao nghiém tac, di lai nhe nhang, néi nang khiém ton, hoa nha va truée khi lam 1é phai ea lai tae bach véi vi sir tru tri hode nhimg ngudi phu trach phan don tiép 18. Dang thoi, khéng nén di giay. dép. hut thude, nou u, néi chuyén d nhang noi thé cing. Dae bidt khong duge sin am duong. Chu Phat - Bé Tit la nhimg bac dai gide ngd, thé nguyén tin dé ching sinh. Boi Ay. néu ching ta dén chia lam 1é véi long kinh tin Phat sau sae va cau nguyén cdc ngai gia hd cho trén bude dudng tu hoe, cau thoat ly sinh tu thi chac chan sé dude nhu nguvén, dau can phai xin 4m dttong nhu thit cae ngai vay. Con moi diéu ctu nguyén trai véi chén ly thé gian va xudt thé gian, ty lual nhan qua thi khong bao gid dude gia hd, Cs} ai vidiTrong dao Phat cé nhiéu bé kink. méi b6 co phan khai kinh khae nhau. Cdn fen khéa le hang ngay thi ching ta cé thé theo nghi thite trong cudn Kinh chs thiing tung do Phan wén nghién citu Phat hoc Viet Nam ab hanh. wi cudn nay da dich nghia ra tiéng Viét nén doc rat dé hiéu. Cudi moi bai kinh, trude khi niém Phat - Jé ta thi tung Bat Nha. Van sam héi hér huéng va Kinh Lang Nghiém ngai Thé Chi noi chang niém Phat. Néu bai nado ma khéng c6 thi ching ta c6 thé ly 6 bai kinh khac tung ghép vao. vi day la phan tung chung cho tat ca cac kinh. Now ar tung kinh chi (chu dich nghia) trong cuén Chir kink nhat tung thi thar tu cing nhu va Nhing ngay 1é lén cua dao Phat c6 rat nhiéu. song ean ett vao tinh hinh thue té chung ta thudng 6 chic cae ngay sau - Ngay mang 1 tét, ky niém khanh dan duc Di Lac: Tung kinh Di Lar va niém danh hiéu eda ngar. Ngav ming 8 thang 2. ky niém ngay due Phat Thich Ca di xuat gia: Tung kmh Bat dai nhan gide va niém danh hiéu diic Thich ca. - Nghy 15 thang 2. ky niém ngay dite Phat Thich ca Nhap Niét Ban: Néu c6 diéu kien thi tung kinh Di Gido, Kinh Dai Bat Niét Ban va niém danh hiéu due Thich Ca. Khong co diéu kién thi tung kinh Bal dai nhan gide vA niém Phat + Ngay 19 thang 2, ky mém khanh dan dite Quan Thé Am Bé Tat: Tung Dai bi thap chi. Kinh Pho Mon. Kink Nga bach danh va niém danh hiéu Quan Thé Am Ré Tat. - Ngay 15 thang 4, ky niém ngay dtc Phat Thich Ca dan sinh: Tung kinh Bat dai nhan gide. Kinh Dai phitang tién Phat bdo dn va niém danh hiéu dite Thich Ca. - Ngay 19 thang 6. ky niém ngay dite Quan Thé Am Bo Tat thanh dao: Tung nhu ngay 19 thang 2. Sgiy 8. 15 thang 7, ky niém mia Vu Lan bao hiét Tung kinh Muc Lién sam phap, Dai bdo phu mau trong an, Vu Lan bon - Ngay 19 thang 9, ky niém ngay dite Quan Thé Am Bé Tat nhap Niét Ban: Tung nhu ngay 19/2 - Ngay 30 thang 9, ky mém dite Phat Duge Su gidng dan: Lap dan tung kinh Duge Sw. (83- Ngav 17 thing 11, ky niém dite Phat A Di Da giang dan: Tung kinh Di Da, kinh V6 lizong tho. 16 48 \di dai nguyén cua duc A Di Da. - Ngay mung 8 thang 12. ky niém ngay dtc Phat Thich Ca thanh Dan sinh «Cae ngay 1é trén tinh theo 4m lich) dao: Tung nhu ng: Vao cac ngay 1é wrén chung ta cé thé tung 6 nha hoac dén chia tung. Dong thi, Phat tu nao co diéu kién thi c6 thé té chue lam 1é ky mém n@ay khanh dan chu Phat, chu Da: Bé Tat, lich dai Té su theo bang biéu trong cuén Kinh chu thudng tung. Sam é lin chita Vv dinh ma ngudi hinh lé phai tuan the 1a: iéc sua soan di lé chua, sam Jé vat dé di 1é chua déu co nhting quy - Dén dang huang tai cac chua chi duge sdm ecac Jé chay: hung, hoa tudi, qua chin, oan pham, xéi ché, khong sim sia 1é man chu o6 tam sinh (trau, dé, ldn), thit mdi, ga, gid, cha... Viée m sua 1é man chi co thé dude chap nhan névu nhu trong khu vue chia co thi tu cac vi Thanh, Mau va chi dang 6 dé ma thos. Tuyét déi khong dang dat 1é man 6 khu vue Phat dién (chinh dién), tte 1A ngi thd tu chinh cua ngéi Chua. Trén hucng an cia chinh dién chi duge dang dat lé chay. tinh. Lé man (nhung thuéng chi don gian: ga. gid. cha, ruou, trau cau) cing thuéng dugc dat tai ban thd hay dién tha inéu xa riéng) cua Duc Ong - vi than cai quan toan bé céng viée cua mét ngdi chia - Khong nén sim sta vang ma, tién am phi dé dang cing, 1é Phat tai chua. Néu c6 sua lé nay thi cha dat d ban thé Than Linh, Thanh Miu hay 6 ban thd Ditc Ong. - Tién gidy 4m phu hay hang ma kiéng dat 3 ban thd Phat, Bé Tat va ca tién that cing khéng nén dat lén huong 4n cua chinh dién. Tién, vang céng duc nén dé vao hom céng dic dat tai chaa. - Hoa tuoi 1é Phat 1a: Hoa sen, hoa hué, hoa miu don, hoa ngau. khéng ding cac loai hoa tap, hoa dai. - Trude ngay dang hung 18 Phat 6 chia can chay tinh trong dé sing sinh hoat ngay thuing: An chay. kiéng gidi, lam viéc thién... wry- Tai chi, dén ram thang bay thi moi ngwai sam sna 1é vat dén cAu siéu cho éng ba, cha me hay phime ngudi da khuat. tham chi cho ei e6 hén, Vao viet nay. sam thém 1é vat dae trang: dé hang ma ché tae theo binh vat dung thuong ngay: md. Ao. vec... nhimg tuyét déi khang nén sam stia cae hinh nhan thé mar Ngoai va con 66 1é vat cling chting sinh: chao 1A banh da. khoai... TAL i ding dat é ban thé Duc Thanh chis khone dat G ban thé khae hav ban chinh dién Riéng vor eae catong hep ban khoan has Ham fe eae sic the ean phar snr alia @ vat theo chi du eu thé aia vi Tang tre tar chu Ven ehuia hanh Jé edn thes thu uy yhu sau - Dat lé vat: Thap huong va ham 16d ban tha Due One truisc Sau khi dat 1éd ban Duc Chia song. dar lé fen huang an cua chinh dién. thap dén nhang. think 3 bér chudng vor lam lé chu Phat, Ba Tat. Sau khi dat dé chinh dién xeng thi di thap hueng 6 (at ea che ban tho hhav cua nha Bar Dudn . Khi thap hudng lén den cé 3 1é hay 5b Nou chia nao eo dién thé Mau. Ta phi thi dén dé dat Jé, dang husng cau theo ¥ neuy en. - Cudt ceding thi lé 6 nha thé Té (nha Fé) - Cudr budi 1 sau khi da lé ta dé ha lé thi nén den nha trai gidr hay phong tép khach dé tham hoi cde vi su. tang tru tei va ro thé tus cong, luc 4, Mot sé bai van khan khi lé chia VAN KHAN LE PHAT ‘Bai khan chung} Nanione V Dr Da Phat! (3 fan) Nam me Ban Su Thich Ca Mau Ni Phat! Stn isd Daa ta Dar br eu hho cu nan Quin Thé Am Bo Tat! Name ane Phat AD? Da, muci phudug chu Phat! Hom nay lA nedy ..... . thing NAM ws... (Am lich)Tin chu chung con la .+ cing Loan gia quyén........ Hién sinh s6ng tai... Ltarehta .. Nhat tam thanh kinh, lé bae dang lén. Nguvén cdu thap phugng chu Phat. chu Dai Bs Thanh, Tang. Hé Phap thién than. Thién Long bat bo... Phu hé d6 tai. ru Jong tir hi. chung minh céng duce Cau kho cuu nan, ban ide phat tai Ching con thanh tam trude Phat da / chu vi Thén Gia tre gai trai, binh vén manh khoe. Thanh tam 1ét gap duue thién duven Gia su chu truyén, am ém hanh phue Dieu lanh lun tor. diéu Ace qua di Nho lugng tt bi. mong cau nhu nguyén din nguyen!VAN KHAN TRUGe CHINH BIEN (Vai 5 vai) Nam mé A Di Da Phat! Nam mé Ban Su Thich Ca Phat! Nam mé dai Lit day bn ct khé ctu nan Quén Thé Am Bé Tat. Hom nay 1a ngay ....... thang ...... nm ......... (Am lich) Tin chit con la cing toan gia quyén. Hién dang sinh Chting con thanh tim trude Phat dai, véi Be vat: Huong hoa, tra nitde, oan qua. Kinh 1é! CAu mong Phat 6 chting giam, chu vi Bé Tat mo long nhan tw, Duc Ong, Thap bat Long than vi tha, dai xa. Gia an che ché cho tin chi cing toan gia quyén: Tri tué duge md mang, uu phién dude giam nhe. Nhi anh hao quang soi td, khién nghiép chudng tiéu tan, Tam dao to tudng, céi long thanh than. Chiing con xin nhat tam thién nguyén: ‘iu mong cho gia dinh binh yén, hanh phuc Quanh nam manh khoé, lam an phat dat. Chiang con cui lay truée Phat dai Nhat su nhat xa, van su cho qua Giai tam long thanh, cui xin ching gi4m. Can nguyén!VAN KHAN BAN De 6ne Nam mé A Di Da Phat! (3 lén) Kinh lay: Duc Ong Tu Dat Ton gia, Thap bat Long than, Gia Lam Chan té. Hom nay la ngay thang. MAM cee (am lich) cing toan gia quyén. Tin chu con la... - Ching con than téi cha Kinh lay Duc Ong! Ching con thanh tam tau Jén ngai Tu Dat Tén gia trén cao soi xét. Chung con thanh tam tau lén ngai Gia Lam Chan té - cai quan noi tu chia nay. Gia qu n chting con thanh tam dang 1é vat: Huong hoa, vat pham. Vai tam long thanh, mong ngai soi xét. Chung con trom nghi: Chiing con sinh ra va \én lén ngi tran tuc, Tranh sao mac nhing 16i lam Trudc Phat duéng s4m héi an nan. Kinh mong duc Gia Lam Chan té Mad long té dé che chd cho chang con: Lam an thuan ldi trong nam Tiéu tri bénh tat tai wong Vui huang léc tai may min Moi su cau mong déu duoe thoa nguyén. Giai tam léng thanh, xin ngai phd hé. Can nguyén!VAN KHAN bU/e THANH HIEN Nam mé A Di Da Phat! (3 lan) Con etii lav Due Thanh Hién, Dai Thanh khai giao A Nan Da Ton gia. thang. Hém nay 1a ngay Tin chu con 1a .. Ngu tai... Ching con cui dang Vai tam léng thanh, Cau mong Tam bao, Due Thanh Hién chung giam; Ru ldng thudng. pht hé cho ching con duge moi sf tét anh: Nha cua mat mé, binh yén Buén ban hanh thong Mua mang bdi thu, lim an phat dat. Ngudi nguéi khoé manh, an khang Chau con hoc hanh tan tdi, thi cl déu qua Tiéu trtr nhiing bénh tat, tai ung Gia dinh hanh phtic Sé cau nhy y, sé nguyén tong tam Giai tam long thanh, cui xin chtmg giam. Can nguyén! nam ......... (im lich) cling t n gia quyén. mon: Huong hoa. lé vat.