LAMPIRAN 1

BAHAN AJAR 9.7

PEDARAN
NGRITIK KANA KARYA SENI
Sacara timologi (asal-usul kecapna), kritik asalna tina kecap krinein (basa Yunani) anu
hartina mr putusan hukum, ngabandingkeun, mr tinimbangan had-gorng, tinimbangan
bener-salah. Kecap krinin jadi poko asal muasal kecap krintrion anu hartina dasar
tinimbangan, mr putusan. Jalma nu gawna mr tinimbangan jeung mr putusan disebut
krites anu hartina hakim. Tina kecap krites nu jadi dadasar kecap kritik nu dipak ku urang
ayeuna.
Kecap kritik ku urang Sunda sok dipak dina kahirupan sapopo pikeun nyempad, nyawad
jeung memener hiji hal nu teu merenah sangkan merenah luyu jeung kakuduanana. Geuning sok
aya jalma nu nyarita kieu Da ta silaing mah kabisana th ngan ngritik jeung ngritik ba. Cik
atuh prak sorangan kadinyah! Dina ieu hal, kecap kritik bisa disaruakeun jeung nyawad,
nyempad, meunteun, mr pangajn (criticism).
Prak-prakan ngritik atawa mr pangajn kudu mak tatacara anu merenah. Hadna mah
pangajn th ulang ngadedetkeun, tapi dumasar kana rarambu ieu di handap.
1. Kudu obyktif, nyata kritik kudu didadasaran ku bukti atawa pakta-pakta anu otntik
(nyata). Teu meunang disumput salindung, ditambah atawa dikurangan. Mun beureum
sebutkeun beureum, konng sebutkeun konng. Kitu deui ptotna menyonna hiji perkara
sebutkeun kumaha kanyataanana.
2. Kudu konstruktif, nyata kritik kudu mr kasempetan kanu nyieun karya sangkan terus
nmbongkeun kamampuhna pikeun ngahasilkeun karya nu leuwih had. Cindekna mr
jalan ka nu ngarora sangkan terus nmbongkeun tur ngahasilkeun karya.
3. Kudu zaklek, nyata kritik nu rada peureus ulah nepi ka ngaruag atawa ngabongkar nepi
ka akar-akarna, tapi kudu bisa ngadegkeun deui wangunan anyar anu leuwih weweg,
leuwih pantes, leuwih kewes.
4. Kudu positif, nyata nembrakeun had-gorngna, punjul-hngkrna hiji hal. Tujuanana
sangkan apal kana ajn injen anu hakiki.
Lamun hidep ningali kana hiji karya seni nu lian dina widang seni, sastra, atawa karya seni
sejenna tangtu bakal mr komntar. Lamun ta karya th alus sebutkeun alus kalawan tepikeun
alesanana, pon kitu deui upama gorng tepikeun kakuranganana bari dibarengan ku alesan. Ngan
kad, ngritik lain ngajejelh tapi mr pamadegan anu dibarengan ku alesan, malah leuwih alus
lamun bari mr jalan kaluarna sangkan ta karya bisa leuwih alus.
Sangkan leuwih jntr, tengetan conto ieu di handap!
1. ( ningali gambar pamandangan karya babaturan hidep ) Man, gambar pamandangan th
geus alus, tapi ceuk pamanggih kuring mah bakal leuwih alus deui lamun gambar tangkal

th teu lalempeng kabh. Beulah knca gambar hiji tangkal anu condong, atawa dahanna
ngaroyom saeutik kana sisi balong!
2. ( ningali pintonan drama kelompok babaturan) Ceuk pamanggih kuring aya nu kurang
dina prakna minton th. Kahiji, sora kurang tarik, alusna mah rada tarik sabab teu mak
sound system; kadua, lamun keur nyarita ulah nukangan panongton, alusna nyanghareup
ka tengah bari rada nyrong ka panongton; katilu blokingna ulah satempat ba tapi kudu
nyebar sangkan aya pariasi.
LAMPIRAN 2
LEMBAR KERJA SISWA
UJI KOMPETENSI 1
Cing ku hidep titnan sababaraha lukisan/gambar, tuluy tepikeun pangajn hidep kalawan
dibarengan ku alesan-alesan anu positif.
Komntar kana gambar 1
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Komntar kana gambar 2
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

UJI KOMPETENSI 2
Tangan dua rupa gambar karya seni lukis, boh tina koran, majalah atawa tabloid.
Gambarna nu mak warna ulah nu hitam putih. Gunting tuluy tmplkeun dina kolom ieu di
handap! Satuluyna pk ta gambar th br ajn (peunteun ) sarta br komntar ku cara
ngajawab pananya nu geus disadiakeun!
GAMBAR 1

GAMBAR 2

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Gambar naon nu ditmplkeun ku hidep th?

a. _______________________________________________________________________
b. _______________________________________________________________________
Alus atawa gorng ta gambar?
a. _______________________________________________________________________
b. _______________________________________________________________________
Naon alesanana pangna hidep nyebutkeun alus?
a. _______________________________________________________________________
b. _______________________________________________________________________
Naon alesanana pangna hidep nyebutkeun gorng?
a. _______________________________________________________________________
b. _______________________________________________________________________
Naon punjulna tina gambar nu ditmplkeun th?
a. _______________________________________________________________________
b. _______________________________________________________________________
Naon kurangna ta gambar nu ditmplkeun th?
a. _______________________________________________________________________
b. _______________________________________________________________________
Naon warna anu dominan tina ta gambar?
a. _______________________________________________________________________
b. _______________________________________________________________________
Tina wangunna, ta gambar th mangrupa atawa henteu?
a. _______________________________________________________________________
b. _______________________________________________________________________
Bandingkeun antara gambar 1 jeung gambar 2, alus mana? Tulis komntarna!
a. _______________________________________________________________________
b. _______________________________________________________________________