LAMPIRAN 1

. . .
BAHAN AJAR

Rupina diskusi parantos rngs. Urang kalintang

Tengetan conto omongan panumbu catur dina diskusi

bingahna

tiasa

ngadugikeun

saran,

kritik

og

anu loba pamilonna !

pamadegan sansna anu kalintang sana kanggo

narkahan sangkan basa, sastra jeung seni Sunda tetep

Assalamualaikum wr.wb.

hirup di tatar Sunda.

Bapa guru nu dipihormat, Sadrk panyatur nu

Tawis

dipihormat, teu kakantur sadaya pamilon nu dipihormat.

ngedalkeun hamdalah!

kabingah

mangga

urang

sami

tutup

ku

Dina ieu kasempetan urang baris nyawalakeun hiji

masalah anu kalintang pentingna enggoning miara, PEDARAN
ngamumul tur mak basa, sastra jeung seni Sunda.

Diskusi dina basa Sunda sok disebut sawala.

Tarkah naon nu kudu dipigaw ku urang salaku urang Kagiatan dina diskusi biasana medar ngeunaan hiji perkara
Sunda sangkan basa, sastra jeung seni Sunda henteu pikeun
kalindih ku basa, sastra jeung seni deungeun.

meunangkeun

hiji

kacindekan.

Diskusi

bisa

dilaksanakeun dina kelompok anu leutik bisa og dina

Sangkan leuwih jntr ngeunaan kumaha kondisi basa, kelompok anu ged. Kagiatan diskusi dina kelompok anu
sastra jeung seni Sunda mangsa ayeuna, urang sami leutik mah cukup aya panumbu catur wungkul. Sedengkeun
regepkeun pedaran nu didugikeun ku sadrk ....

diskusi dina kelompok anu ged bisa lumangsung upama aya

Sabada ngaregepkeun ta pedaran disuhunkeun ka panyatur (nara sumber), pamilon (peserta) jeung panumbu
sadaya pamilon sangkan ngadugikeun pamadegan/usul, catur ( moderator ).
saran, kritikna.

Pancn panyatur nyata nepikeun atawa medar

Ka Saderek ... dipaparin kasempetan kanggo medarkeun masalah nu keur disanghareupan. Ari pancn pamilon sajaba
masalah salami lima belas menit. Mangga dihaturanan!

ti ngaregepkeun pedaran th og bisa nanyakeun hal nu can

. . .

kaharti atawa bisa mr saran jeung kritik kana pedaran

Kalintang jntrna naon anu tos dipedar ku Sadrk .... panyatur. Sedengkeun pancn panumbu catur nyata ngatur
Nanging masih knh seueur hal anu peryogi ku urang lumangsungna diskusi, mr hancengan ka pamilon kalawan
disawalakeun. Ku kituna ka pamilon disuhunkeun adil
kanggo

ngadugikeun

saran,

pamadegan,

enggoning

nepikeun

pamadeganana,

sarta

bisa

atanapi ngungkulan lamun aya pabntar paham nu kaleuleuwihi,

kritikna. Supados sadayana tiasa ngadugikeun, acara sangkan lumangsungna diskusi th tertib tur lancar.
diskusi dibagi dua termin. Termin kahiji tiasa limaan

Hidep kudu bisa ngatur atawa mingpin diskusi (jadi

anu ngadugikeun pamadeganana. Mangga saha ba anu panumbu catur). Aya sababaraha hal nu kudu diperhatikeun
bad ngadugikeun langkung ti payun?

lamun hidep jadi panumbu catur, nyata:

. . .

1.

kudu bisa milih kalimah anu fktif;

Lima pamilon parantos ngadugikeun pamadegan, saran

2.

kudu bisa ngahudangkeun sumanget pamilon sangkan

sareng kritikna. Ayeuna mangga ka panyatur, Sadrk ...

dak nepikeun pamanggihna;

kanggo ngadugikeun waleran!

3.

kudu bisa ngatur lumangsungna diskusi kalawan adil;

Alhamdulillah acara diskusi dina ieu kasempetan

4.

kudu bisa ngajak pamilon sangkan nyieun kacindekan

kalintang ragotna. Ieu hal th nawiskeun ageungna

perhatosan pamilon kana kahirupan basa, sastra jeung
seni Sunda. Sateuacan mungkas ieu acara mangga urang
sami cindekkeun hasil tina ieu diskusi.

hasil diskusi;
5.

bisa ngagunakeun kalimah anu sopan tur had boh

dina muka boh dina nutup diskusi.

Lngkah-lngkah mingpin diskusi diantarana:

1.

Dina conto diskusi nu kadua, aya sababaraha kecap

Nepikeun bubuka, eusina mr gambaran singket nu

ngeunaan masalah anu rk dipedar;

2.

make

3.

barung.

Diantarana

4.

kecap

Kecap kasempetan asalna tina kecap sempet +

rarangken barung ka-an, kecap ngadugikeun asalna tina

Mr kasempetan ka pamilon sangkan nepikeun kecap dugi + rarangken barung

pamadegan, kritik, atawa pananya kalawan adil;

bae

kasempetan, ngadugikeun jeung disuhunkeun,

Mr kasempetan ka panyatur pikeun nepikeun

atawa medar masalah;

rarangken

nga- keun, kecap

disuhunkeun asalna tina kecap suhun + rarangken barung di-

Mr kasempetan ka panyatur pikeun nepikeun keun.

jawaban;

5.

Rarangken barung nyaeta rarangken anu mangrupa

Ngajak ka pamilon pikeun nyindekeun hasil gabungan tina dua rarangken atawa leuwih. Upamana bae

6.

diskusi;

barungna antara rarangken hareup jeung rarangken tukang;

Nepikeun panutup.

rarangken hareup jeung rarangken tengah; rarangken

tengah jeung rarangken tukang; atawa rarangken hareup,

Conto omongan dina diskusi nu pamilonna saeutik ( 4 5 rarangken tengah jeung rarangken tukang.
urang )
Assalamualaikum Wr. Wb.

Conto kecap rundayan nu make rarangken barung

(hareup jeung tukang) : kahujanan, ngedalkeun, kahirupan,

Dulur-dulur, urang ayeuna kudu ngadiskusikeun jeung rea-rea deui.

Conto kecap rundayan nu make rarangken barung

masalah kumaha cara milih pangurus OSIS anyar

sarta nangtukeun kritria nu pantes pikeun milih calon (hareup jeung tengah) : dibarawa, diparaksa jeung rea-rea
ketua OSIS. Pangna kudu puguh kriteriana th deui.
Conto kecap rundayan nu make rarangken barung

sangkan ketua OSIS nu bakal datang leuwih alus

gawna tur pinuh rasa tanggung jawab.

(tengah jeung tukang) : aralaan, kaluarkeun jeung rea-rea

Cing kumaha ceuk pamanggih Rudi ?

deui.

Tah, alus pisan ta pamanggih th ! Tapi bisi aya

pamanggih sjn nu leuwih alus ?

Enya, kuring satuju pisan kana ta usul, tapi asa aya

knh hal nu kurang jelas.

Kumaha, pamadegan nu sjn deui, sugan aya nu rk

ngalengkepan?

Cing, kumaha ceuk pamanggih anjeun ? Ulah cicing

ba atuh, sabab ieu th masalah urang sarra !

Tina sababaraha usulan bieu, bisa dicindekkeun yn

calon ketua OSIS th ti kelas dua wungkul. Sarta
kritriana aya sapuluh.

Conto kecap rundayan nu make rarangken barung

(hareup, tengah jeung tukang) : dibarawaan, ditareangan,
kaharujanan, jeung rea-rea deui.
Dina conto diskusi nu kadua, aya sababaraha kecap
nu

make

rarangken

barung.

kecap

Kecap kasempetan asalna tina kecap sempet +

rarangken barung ka-an, kecap ngadugikeun asalna tina
kecap dugi + rarangken barung

nga- keun, kecap

disuhunkeun asalna tina kecap suhun + rarangken barung dikeun.

Rarangken barung ka-an gunana pikeun ngawangun

Tah geus cindek kieu mah kari urang laksanakeun ba kecap kaayaan. Contona :
pikeun nyelksi calon ketua OSIS th.
kasempetan jeung rea-rea deui.

Ayeuna mah urang tutup ieu diskusi ku ngucapkeun

Materi Pangdeudeul
Rarangken Barung ka-an, nga-keun, jeung di-keun

bae

kasempetan, ngadugikeun jeung disuhunkeun,

hamdalah!

Diantarana

Rarangken

barung

kahujanan,

nga-keun

kaanginan,

gunana

pikeun

ngawangun kecap pagawean. Contona : ngadugikeun,

ngabudalkeun, ngaluarkeun jeung rea-rea deui.

Rarangken barung di-keun gunana pikeun ngawangun

1.

kecap pagawean. Contona : disawalakeun, dialungkeun,

ditawarkeun jeung rea-rea deui.

panas robah jadi ___________________________

Kalimahna : ____________________

2.

hujan robah jadi ___________________________

Kalimahna : ________________________

3.

banjir robah jadi ___________________________

Kalimahna : __________

LAMPIRAN 2
LEMBAR KERJA SISWA

4.

urug robah jadi ___________________________

Kalimahna : _____________________

UJI KOMPETENSI 1

5.

Diskusikeun masalah ieu di handap ku kelompok hidep!

Anggota kelompokna cukup opat urang. Saurang jadi ketua,

Kalimahna : __________________
6.

saurang jadi sekretaris, saurang jadi moderatos, saurang deui

anggota.
1.

Rencana kagiatan milih ketua kelas

2.

Rencana ngayakeun kagiatan Isro Miraj

3.

Rencana kmping

masing anggota kelompok

________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________

luar robah jadi ___________________________

Kalimahna : ___________________________

7.

beja robah jadi ___________________________

Kalimahna : ____________________

8.

datang robah jadi ___________________________

Kalimahna : ____________________________

9.
Tuliskeun heula rarancang nu rk dicaritakeun ku masing-

tindih robah jadi ___________________________

haja robah jadi ___________________________

Kalimahna : ______________________

10. budal robah jadi ___________________________

Kalimahna : ______________________
11. hudang robah jadi __________________________
Kalimahna : ________________________

________________________________________________

12. rasa robah jadi ___________________________

________________________________________________

Kalimahna : _________________________

________________________________________________

13. beubeut robah jadi ____________________

________________________________________________

Kalimahna : ____________________

________________________________________________

14. poe robah jadi _______________________

________________________________________________

Kalimahna : ______________________________

________________________________________________

15. huap robah jadi ___________________________

________________________________________________

Kalimahna : ____________________

________________________________________________
________________________________________________

UJI KOMPETENSI 3

________________________________________________

Tuliskeun kecap sejenna nu make rarangken barung ka-an,

________________________________________________

nga-keun jeung di-keun!

________________________________________________

1. __________asalna tina kecap _________

+ ________

________________________________________________

2. __________asalna tina kecap _________

+ ________

________________________________________________

3. __________asalna tina kecap _________

+ ________

UJI KOMPETENSI 2

4. __________asalna tina kecap _________

+ ________

Larapkeun rarangken barung ka-an, nga-keun atawa di-keun 5. __________asalna tina kecap _________
kana kecap ieu di handap! Tuluy jieun kalimahna!
6. __________asalna tina kecap _________

+ ________
+ ________