CHUYN NHM

NNG LC CNH TRANH CA NHTM V NNG CAO NNG LC

QUN TR RI RO NHTM
NCS : inh Trn Ngc Huy
June 2013
Tm tt:
Qua cuc khng hong kinh t ti chnh ton cu 2007-2010, nn kinh t VIt nam v
h thng NHTM chng kin cc tc ng tiu cc v tch cc. H qu l nng lc
cnh tranh v nng lc qun tr ri ro NHTM cng b tc ng, bn cnh s nh
hng t s vn hnh chnh sch tin t cng nh chnh sch ti chnh v chnh sch
kinh t v m khc. Phn tch ri ro v sc cnh tranh ca cc NHTM, c bit ch
trng n cc nh ch nim yt trn TTCK t a ra cc gii php v tho lun
y l 1 trong nhng mc tiu nghin cu chnh ca chuyn ny.

M u:
Nhn chung, khng hong ti chnh 2007-2010 nh hng nhiu nn kinh t trn th
gii v nn kinh t Vit Nam. H thng NHTM chu tc ng thng qua cc bin s
kinh t v m nh lm pht v li sut. Chnh ph, NHTW iu hnh nn kinh t
bng cc chnh sch kinh t v chnh sch tin t gip nn kinh t gim thiu cc kh
khn t khng hong ti chnh.
Cu trc ca chuyn bao gm 3 Chng. Chng I trnh by khi qut cc vn
l lun c bn v nng lc cnh tranh v qun tr /qun tr ri ro NHTM thi k
khng hong. Chng II trnh by thc trng nng lc cnh tranh v ri ro NHTM.
Chng III s trnh by tm tt cc gii php lin quan v tho lun chnh sch.

Chng I : L lun c bn
1. Khi nim khng hong kinh t - ti chnh
y l 1 s kin bt n v kinh t hay v ti chnh hay v tin t ti 1 quc gia c
mc hi nhp v ton cu ha cao (v d: Hoa K) dn n s sp ca cc
th trng ti chnh hay cc ch th tham gia, tht nghip v lm pht, ng thi
lm lan trun tc ng khng hong n cc nc khc.
V d: khng hong ti chnh 2007-2008 l 1 trong cc cuc khng hong th gii
k t i suy thoi 1930s v khng hong tin t Thi Lan 1997-1999.
H qu ca khng hong kinh t
Cc h qu bao gm:
-

Th nht, vic thiu tnh thanh khan trong h thng NHTM.

Th hai, vic suy gim cc ngun cung cp tn dng cho nn kinh t

Th ba, vic suy gim nim tin ca cc nh u t

2. Khi nim nng lc cnh tranh

Theo Michael Porter, c 5 tc lc trong m hnh phn tch cnh tranh ca 1 t
chc, bao gm nh cung ng, khch hng, i th cnh tranh (v d NHTM cnh
tranh vi Cng ty bo him, qu u t, cng ty BS, cng ty ti chnh), sn
phm b sung/thay th, v ro chn i th gia nhp mi.
3. Nng lc qun tr NHTM
Bao gm vic ban hnh cc chnh sch kinh doanh SP tin gi, tn dng (cho vay),
sn phm phi tin gi v phi tn dng nhm gia tng th phn, li nhun v sc
cnh tranh ca NHTM.
4. Qun tr ri ro trong NHTM
Bao gm cc hot ng: qun l ri ro th trng, ri ro tn dng v ri ro hot
ng.
5. Vai tr ca Chnh ph v NHTW trong khng hong
Trong cc th trng ti chnh pht trin, NHTW h tr Chnh ph trong vic
nh gi ri ro cc cng c ti chnh ri ro nh cc khon chng khon m bo
bng cc khan th chp, hoc cc ngha v vay n c ti sn th chp. cc sn

phm hay cng c ny s dng rng ri trong th trng ti chnh v th trng bt

ng sn ti nhiu quc gia, v d nh Hoa K. Khi gi nh suy gim, nhiu t
chc u t b kt trong cc khan n vay mn u t trong giai on
hng thnh.
Cc chnh sch v m ca nh nc thng ni lng khuyn khch th trng
pht trin, chng hn th trng bt ng sn, v ngc li, tht cht khi mun
km hm pht trin.

Chng II : Thc trng Nng lc cnh tranh v ri ro NHTM VN

1. Tm tt s lc v khng hong kinh t 2007-2009
y l cuc khng hong ti chnh quy m ton cu, xut pht t nn kinh t M,
c th l nhng bt n trong lnh vc bt ng sn vi cc khon n ng bng.
Tip theo l s sp ca cc i gia ti chnh - ngn hng nh Lehman
Brothers USA vo thng 9 nm 2008. Th trng tn dng nh Hoa K v n.
Citigroup, AIG b tc ng khng hong. H thng NH Anh quc rng ng, mt
s NH ph sn, Bradford & Bingley b chia tch. Th trng chng khon gim
gi, ch s Dow Jones st 20% trong vng 6 tun, ch s Nikkei st ti mc thp
nht.
2. Nng lc cnh tranh ca h thng NHTM
Tri qua giai on khng hong kinh t 2008-2009, nn kinh t Vit Nam vn duy
tr v tun th cc quy nh cht ch. Khng c mt NHTM no phi ri vo tnh
trng ph sn trong giai on hu khng hong.
Tuy nhin, cc NHTM buc phi tm kim cc c hi M&A gia tng kh nng
cnh tranh k t nm 2011-2012 tr i.
3. Nguyn nhn ca thc trng ni trn
i vi khng hong kinh t, Theo y ban iu tra Khng hong M (FCIC), do:
+ Tht bi trong cng tc iu hnh ca CP
+ S qun l sai lm ca cc DN
+ Hnh vi mo him bt cn ca Wall Street
i vi h thng NHTM nc ta, cc n lc nng cao nng lc cnh tranh do cc
nguyn nhn t khng hong c phn tch sau y.
4. Tc ng ca khng hong kinh t
Nn kinh t cng chng kin mt s tc ng ca khng hong, bao gm vic
gia tng chi ph thc t ca vic vay mn (ngay c khi li sut ngn hng TW
gim), s suy gim tnh thanh khon (khng hong kinh t M gy tc ng ln
nhiu nn kinh t th gii), tht nghip gia tng v ph sn doanh nghip v
ang c nguy c xy ra. Vit Nam cng chng kin s gia tng gi thc phm,
nht l thc n sau giai on khng hong.

Ring h thng ti chnh ngn hng cng b tc ng gin tip nhng khng c
hu qu nng n do cc NHTM c trang b vn vng chc. Tc ng gin tip
l do s suy gim cc lung vn u t nc ngoi v p lc thanh khon ln cc
t chc ti chnh phi ngn hng. Tuy nhin cui nm 2011 u nm 2012 1 s
NHTM buc phi tm kim c hi M&A trnh ri ro thanh khon v tng nng
lc cnh tranh.
Ph lc 1 cho thy, Vit nam, trong giai on khng hong v hu khng hong
2007-2011, lm pht Vit nam cao nht vo thi im nm 2008 mc hn
19% sau lm pht gim li vo nm 2009 xung cn mc 6,5%, nhng li tng
tr li vo nm 2010 hn 11% v cao hn vo nm 2011 mc 18% v gim li
vo nm 2012 mc 7%.
Nu so snh vi India, ph lc 2 cho thy, t l lm pht giai on 2007-2013
trong lm pht tng ln sau nm 2008 ln hn 10%, sau gim dn vo cui
nm 2009 u nm 2010, sau tng tr li t nm 2010 mc hn 10%. Tuy
nhin n cui nm 2012 u 2013, lm pht gim xung thp hn 6%.
Ngoi ra, Gi xng du, gas gia tng, chi ph u vo tng (LS vay) do ngun vn
ngy cng khan him, dn n gi bn ngy cng tng, xut hin lm pht trong
nc 2 ch s. TTCK nh tr, do cha hon thin, thiu h tr, chm hi phc
(tuy nhin, c phc hi nh u nm 2012)
5. Nng lc qun tr NHTM VN
5.1 u im trong qun tr NHTM VN

H thng NHTM VN
2011

Cui 2012

T l n xu

3,10%

4,90%

Cp tn dng trn vn huy ng (TT 1)

103,23%

91,13%

Quy m vn iu l tng so 2011

(ngun vneconomy v bo ch)

9,59%

Theo s liu bng trn, cho thy T l n xu cui nm 2012 c tng nh so vi

nm 2011; tuy nhin, vn ca cc NHTM cng gia tng.
Ngoi ra, Trong lnh vc ngn hng, a s NHTM c thnh lp Bp kim sot,
kim ton, k c NH cha nim yt v c y ban QLRR (xem m hnh t chc
NHTM VN cha nim yt bn di)

5.2 Mt s vn trong qun tr NHTM VN

Hot ng qun tr NHTM 10 nm qua, tuy c nhiu thnh tu, v ci thin v
cht lng, nhng vn cn mang tnh b ni v cn mt s vn xem xt.
Th nht, Qun l h thng :
-

Thiu ng b

Thiu h thng

Thiu h thng QLCL

Chm nng cp h thng QLCL

Th hai, i vi mt s DN phi li nhun nh trng hc, cha c 01 c ch h

tr t pha NHTM hay nh ch ti chnh

Th ba, DN va v nh (SMEs): thiu vn pht trin, vay vn Ngn hng li sut

cao (14-20%).
Th t, nng cao cht lng h thng QT cha c u t ng mc, nht l c
s h tng CNTT mc d c ng gp vo kt qu kinh doanh NHTM.
Th nm, th trn cho thy cui nm 2011, mi c 11 NHTM trong s 42
NHTM c VL > 5000 t VND.
6. Mt s s c trong qun tr NHTM
Thng 8/2012 : TG ACB L Xun Hi min nhim
Thng 8/2012 : lin quan ti cc khon n Vinashin, SHB v Habubank (loss)
thc hin M&A
Thng 12/2011-2012 : 1 s NHTM c ri ro thanh khon, dng vn ngn hn cho
vay TDH buc phi thc hin M&A bao gm: SCB, Tn Ngha Bank v NH
Nht Ficombank
Nm 2013 : CT HQT Sacombank ng Vn Thnh min nhim trong thng v
Eximbank chi phi c phn Sacombank (cc TG cng thay i)
Do , h thng NHTM buc phi ti cu trc.
7. So snh ri ro th trng ca 1 s NHTM nim yt
Trn TTCK Vit Nam, c 9 NHTM nim yt vi mc ri ro th trng giai on kinh
t khng hong 2007 2009 nh bng sau y:
Vi 2 trng hp, thu sut TNDN hin hnh 25% v thu sut TNDN thay i gim
cn 20% th h s o lng ri ro, beta c c tnh nh sau:
t = 25%
Order
No.
1
2
3
4
5
6
7
8

Company stock
code
ACB
CTG
EIB
HBB
MBB
NVB
SHB
STB

Equity beta
0,7874
0,5540
0,3847
0,1335
0,0722
0,0211
1,0038
0,7395

Asset beta (assume debt

beta = 0)
0,0378
0,0312
0,0365
0,0138
0,0054
0,0026
0,0824
0,0721

Financial
leverage
95,2%
94,4%
90,5%
89,7%
92,5%
87,7%
91,8%
90,3%

VCB

1
2
3
4
5
6
7
8
9

Company stock
code
ACB
CTG
EIB
HBB
MBB
NVB
SHB
STB
VCB

0,4083

0,0299

92,7%

0,7874
0,5540
0,3847
0,1262
0,0681
0,0189
1,0038
0,7395
0,4083

Asset beta (assume debt

beta = 0)
0,0378
0,0312
0,0365
0,0130
0,0051
0,0023
0,0824
0,0721
0,0299

Financial
leverage
95,2%
94,4%
90,5%
89,7%
92,5%
87,7%
91,8%
90,3%
92,7%

t = 20%
Order
No.

Beta
<0
0<beta<1
Beta > 1
total

No. of firms
0
8
1
9

Equity beta

Financial leverage
(average)
0,00%
91,61%
91,79%
91,6%

Ratio
0%
25%
3%
28%

Chart 1 Bin ng ri ro th trng khi thu sut thay i

Nhn xt:
th 1 trn cho thy: Khi thu sut gi nh thay i mc 20% v 25%, h s beta
VCSH gim r rt khi thu sut gim (20%), tuy nhin h s beta tng TS gn nh
khng thay i (0,034 v 0,035).

Ngoi ra, trong s 9 NHTM nim yt, giai on 2007-2009 ch c 1 NHTM c h s

beta > 1, tng i c ri ro. Tuy nhin SHb cng c phng n M&A vi
Habubank.

Chng III : Gii php v Tho lun chnh sch

3.1 Mc tiu
Mc tiu ca cc xut v gii php di y l hng ti vic h tr hot ng
NHTM gia tng nng lc cnh tranh ng ph vi khng hong kinh t.
3.2 Gii php
- V chnh sch qun l ri ro: do mc ton cu ha s l 1 knh dn truyn cho
cc tc ng ca khng hong kinh t th gii qua cc bin s v m, Ngn hng nh
nc v mi NHTM cn thit lp v vn hnh h thng qun tr ri ro tng bc theo
cc quy nh quy ch.
- V chnh sch li sut v tin t: Trong giai on khng hong ti chnh tin t th
gii nh giai on 2007-2009, cc chnh sch cn ban hnh trn c s phn ng
nhanh chng vi cc c shock t khng hong.
3.3 Tho lun chnh sch
a. i vi Chnh ph: tip tc pht huy hn na hiu qu ca h thng vn bn php
l to thun li cho s kinh doanh v u t ca cc doanh nghip cng nh cc
NHTM
b. B Ti chnh: tip tc pht huy hiu qu hn na cc chnh sch thu v chnh sch
chi tiu cng

Ti liu tham kho

[1] Asian Journal of Managemen Reseacrh
[2] Asian Journal of Business and Management;
[3] Tp Ch u T;
[4] Tp ch Ti Chnh;
[5] Tp Ch Cng Ngh Ngn Hng;
[6] www.thanhnien.com.vn;
[7] www.saigontimes.com.vn;
[8] www.mof.gov.vn ;
[9] www.vneconomy.com.vn ;
[10] www.sbv.gov.vn.

Ph lc:
Ph lc 1: Lm pht Vit Nam 2004-2012 (ngun: Tng Cc Thng k)
Year
Lm
pht

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

9,5

8,4

6,6

12,6

19,9

6,5

11,8

18,1

Ph lc 2: T l lm pht India