ANSWER

1.

(a) (i)
F1 - Kawasan pertanian subur
F2 - Lembangan sungai/nama-nama sungai
F3 - Kawasan pedalaman/kawasan berbukit/lereng gunung berapi
F4 - Sekitar tasik
(ii)
F1 - Pesisir pantai
F2 - Lembah sungai
F3 - Kepulauan
F4 - Jalan perdagangan antarabangsa
(b) F1 - Menanam padi sawah/padi huma/jagung/pisang/cucuk tanam
F2 - Menghasilkan pelbagai jenis rempah
F3 - Mengumpul hasil hutan
F4 - Mencari sarang burung
F5 - Menangkap ikan/kulit kura-kura
F6 - Menternak binatang
F7 - Lebihan hasil diperdagangkan dengan penduduk maritim
(c) F1 - Kemajuan pertanian
F2 - Tanah subur
F3 - Iklim panas lembab
F4 - Kemajuan pengairan
F5 - Kaya hasil hutan
F6 - Kaya hasil sungai
F7 - Kewibawaan pemerintah
(d) F1 - Untuk bekalan tenaga kerja
F2 - Untuk bahan makanan/beras
F3 - Untuk bahan dagangan
F4 - Untuk hasil hutan/kayu keras
F5 - Untuk binatang kenderaan/gajah
F6 - Bekalkan barang mewah/tembikar/teksti
(e) F1 - Kedudukan strategik 1
F2 - Pemerintahan cekap/pentadbiran licin 1
F3 - Tentera laut besar/pertahanan mantap 1
F4 - Hasil perdagangan banyak 1
F5 - Persinggahan pedagang 1
F6 - Menghasilkan kapal besar 1
F7 - Semangat masyarakat untuk meneroka dan berdagang 1
Terima jawapan munasabah)

10

2.
(a) F1 Orang Arab Quraisy melanggar Perjanjian Hudaibiyah.
F2 Mereka tidak menghormati hak kebebabasan yang dipersetujui
bersama.
F3 Mereka telah membunuh beberapa orang Bani Khuzaah yang
berpihak kepada Islam.
F4 Strategi jangka panjang meneruskan penyebaran Islam
F5 Penguasaan Makkah boleh memantapkan kedudukan kerajaan
Islam Madinah
Mana-mana 2

(b) F1 Menyedari kepalsuan perjuangan mereka

F2 Telah mengkaji secara rasional tentang kebenaran Islam
Mana-mana 1

(c) F1 Berpegang pada prinsip aman tanpa kekerasan

F2 Menyediakan empat pasukan tentera yang terdiri daripada 10
000 orang
F3 Diketuai oleh panglima perang Islam / Khalid bin al-Walid /
Abu Ubaidah al-Jarah / Saad bin Ubadah / Zubair bin al-Awwam
F4 Masuk ke kota Makkah dari empat arah yang berbeza
F5 Dari arah utara / selatan / barat / barat daya Makkah
F6 Mengepung kota Makkah dengan rapi
Mana-mana 2

(d) F1 Pengislaman Abu Sufian dan al-Abbas menggalakkan

pengislaman ramai orang Arab Quraisy
F2 Kaabah terpelihara daripada unsur-unsur jahiliah
F3 Masyarakat Arab Quraisy memeluk agama Islam
F4 Masyarakat Islam mendalami ilmu pengetahuan Islam
F5 Kota Makkah menjadi kota suci umat Islam / untuk beribadat
F5 Mengukuhkan kedudukan negara Islam Madinah
F6 Membuka jalan ke arah penyebaran Islam ke seluruh Tanah
Arab F7 Islam tersebar secara aman
F8 Masyarakat luar Tanah Arab memeluk Islam secara sukarela /
tanpa paksaan
F9 Mewujudkan sebuah pusat pemerintahan Islam yang kuat
Mana-mana 3

(e) F1 Semangat ketakwaan dan keyakinan

F2 Bijaksana dalam menyususn strategi
F3 Berpegang pada janji
F4 Pentingnya perpaduan dalam masyarakat
F5 Pentingnya harmoni dan baik sangka di antara pelbagai kaum &
agama
F6 Semangat bantu membantu
F7 Amalan sifat pemaaf
F8 Tidak membalas dendam terhadap musuh
F9 Amalan prinsip dan nilai murni

(Mana-mana jawapan munasabah)

[Mana-mana 2]
2
10
3.
(a) Berpindah
Perpindahan dari satu tempat ke tempat yang lain
Berpindahan orang islam dati Makkah ke Madinah
Perjuangan menegakkab kebenaran
Semangat ingin berubah
Meninggalkan keburukan/kejahatan
Mana-mana 2

(b) Perintah Allah melalui wahyu

Kumpulan Quraisy ingn membunuh Nabi Muhammad
Ancaman Arab Qurasy
Strategy untuk penyebaran islam dan megembangan Islam
Memerlukan tempat baru bagi memudahkah penyampaian dakwah
Mewujdkan masyarakat Islam yang bersepadu
Dijemput oleh Masyarakat Arab Madinah
Masyarakat Madinah memerlukan kepimpinan Nabi Muhammad
Mana-mana 2
(c) Tidak terus ke Madinah tetapi Bersembunyi dahulu di Gua Thur
Memilih jalan lain (Selatan) menuju Thaman Berhampiran Laut
Merah kerana Jalan menerusi Utara Tidak Selamat
Umat Berhijrah secara berperingkat
Berhijrah pada wakyu Malam
Bertukar tempat tidur dengan Syaidaina Ali untuk mengelirukan
Arab Quraisy
Menugaskan pengikurnya secara bijak

-Asma binti Abu Bakar dan Amir bin Fuhairah membekalkan

makanan
-Abdullah bin Arqt Jurupandu
-Abdullah bin Abu Bakar mengintip Arab Quraisy yang ingin
menjejaki baginda
Mana-mana 2

(d) Dakwah Islamiah dapat dilakukan secara aman tanpa berselindung

Mendamaikan suku Arab di Madinah yang sebelum itu sering
bersengketa
Mewujudkan semangat persaudaraan sesama Islam iaitu orang
Islam Makkah dengan orang Islam Madinah/ Muhajirin dan Ansar
Menyatukan golongan yang sebelum ini berbeza dari segi
kedudukan ekonomi dan social
Menyatupadukan penduduk Madinah yang terdiri daripada
pelbagai suku budaya, dan kaum
Membawa kesejahteraan dan kemakmuran ke Madinah
Masjid Nabawi dibina
Nama Yathirb bertukar kepada Madinah al Munawwarrah
Madinah menjdai pusat tamadun Islam
Menunjukkan Sikap saling tolong-menolong antara kaum
Menunjuk peranan kaum wanita dalam sejarah pembanguan Islam
Mempamerkan Kebijaksanaan dan kewibawaan Nabi Muhammad
s.a.w.
Mana-mana 2
2
Bijak merancang dan membuat keputusan
Berani menghadapi cabaran
Bersikap Positif
Berani mengambil risiko

Berani memimpin
Sanggup berkorban demi menegakkan kebenaran
Berusaha demi perpaduan masyarakat
.. Terima jawapan yang munasabah
mana-mana 2
2
10
4.
(a) F1 Bani Quraizah
F2 Bani Qunaiqa
F3 Bani Nadhir
[1 x 3]
3
(b) F1 Pertemuan antara suku Aus dan Khazraj dengan Nabi
Muhammad S.A.W
F2 Bertempat di Aqabah tahun 621 Masihi
[1x 2]
2
(c) F1 suku Auz dan Khazraj hendaklah beriman kepada Allah &
Rasul
F2 berjanji akan membantu perjuangan Nabi Muhammad S.A.W
F3 tidak akan melakukan amalan jahiliah
F4 mencuri
F5 meminum arak
F6 membunuh bayi perempuan
[mana-mana 3m x 1 m]
3
(d) F1 Musab bin Umair

1
1x1

(e) F1 jaminan keselamatan

F2 kesanggupan orangMadinah mempertahankan Islam
F3 Penghijrahan Nabi Muhammad ke Madinah atas jemputan
penduduk Madinah
Terima mana-mana jawapan yang munasabah [mana-mana 1 x 1
m]

10
5.

(a)

- Mengawal banjir
- Menampung limpahan air banjir Sungai Mekong
- Tanah yang subur
- Mendapan lumpur yang subur pada musim kemarau
- Menampung keperluan makanan penduduk yang ramai
- Membekalkan sumber protein / ikan air tawar
- Punca bekalan air
- Membekal sumber air minuman
- Membekalkan air untuk terusan / sistem pengairan
- Punca air untuk mengairi sawah / kawasan pertanian
- Iklim panas dan lembab / suhu yang sederhana
Mana-mana 4

(b)

- Pemungutan hasil hutan

-Kayu gaharu / kapur barus / tanduk / gading / damar / kayu
cendana buah-buahan
- Sarang burung dari gua
Pemungutan hasil sungai / paya
Menangkap ikan
Mendapatkan kulit kura-kura
Menghasilkan pelbagai jenis rempah
Cengkih / lada hitam
Tanaman padi
Padi sawah / padi huma
Menanam tanaman sampingan
Tanaman jagung / pisang / keledek / sayur-sayuran
Penternakan
Lembu / kerbau / kambing / ayam
Pemasaran lebihan hasil pertanian
Jual kepada masyarakat bandar / penduduk maritim
Mana-mana4

(c) (i) -Meningkatkan ilmu di bidang pertanian

-Banyakkan bacaan berkaitan pertanian
-Memilih subjek berkaitan pertanian sejak di sekolah / Sains
Pertanian
-Minat memilih jurusan berkaitan teknologi pertanian di pusat
pengajian tinggi / jurusan untuk manfaat pertanian
-Membeli hasil produk berasaskan hasil pertanian tempatan
-Persepsi tentang pertanian adalah perniagaan

-Positif terhadap hasil pertanian tempatan

-Menggalakkan rakan-rakan membeli barangan keluaran tempatan
( terima jawapan munasabah)
Mana-mana 6
(c)(ii) F1 memberikan modal
F2 memberi subsidi baja
F3Menggalakkan penyelidikan dalam bidang pertanian (R&D)
F4Menebus guna tanah terbiar
F5Menghidupkan kembali program bumi Hijau
F6Menggalakan kemajuan bioteknologi
F7Mengeksploitasi kesuburan tanah
6
20

6.
(a)

Faktor pembukaan semula kota Makkah

F1

Kota Makkah ialah tempat kelahiran Nabi Muhammad

s.a.w

F2

Kota Makkah ialah tempat lahirnya agama Islam

F3

Orang Arab Quraisy melanggar Perjanjian Hudaibiyah

F4

Orang Arab Quraisy tidak menghormati hak kebebasan

yang dipersetujui bersama

F5

Orang Arab Quraisy membunuh beberapa orang Bani

Khuzaah yang

F6

berpihak kepada Islam Strategi jangka panjang

menyebarkan Islam

F7

Nabi Muhammad s.aw. Berpegang pada prinsip aman

tanpa kekerasan

F8

Orang Arab Quraisy takut dengan kekuatan tentera Islam

F9

Pengislaman Abu Sufian/Abbas

F10 Pemimpin Arab Quraisy menyedari kepalsuan perjuangan

mereka
F11 Strategi peperangan yang berkesan
F12 Nabi Muhammad menyediakan empat pasukan tentera
terdiri 10,000 orang
F13 Empat pasukan dipimpin oleh Khalid al Walid/Abu

Ubaidah al Jarrah/Saad bin Ubadah/Zubair al Awwam

F14 Pasukan tentera Islam memasuki kota Makkah menerusi
empat arah yang berlainan
F15 Semangat ketakwaaan dan keyakinan tentera Islam
F16 Orang Islam tidak mendapat apa-apa rintangan yang besar
F17 Nabi Muhammad S.A.W. memberi jaminan keselamatan
kepada orang Arab Quraisy yang terkepung
F18 Nabi Muhammad s.aw. Berpegang pada prinsip aman
tanpa kekerasan

Mana-mana 4
(b)
kepentingan pembukaan semula kota Makkah
F1

Kaabah terpelihara daripada unsur-unsur Jahiliah

F2

Agama menyembah berhala masyarakat Arab Jahiliah

dihapuskan

F3

Masyarakat Islam mula mendalami agama Islam

F4

Kota Makkah dijadikan kota suci umat Islam

F5

Kota Makkah menjadi tumpuan kesemua umat Islam

seluruh dunia

F6

Membuktikan negara Islam di Madinah begitu kukuh di

bawah kepimpinan Nabi Muhammad s.a.w

F7

Membuka jalan ke arah penyebaran Islam ke seluruh Tanah

Arab

F8

Dakwah Islam tersebar secara aman

F9

Mewujudkan sebuah pusat pemerintahan Islam yang kuat

F10 Madinah menjadi pusat pentadbiran Islam

F11 Makkah menjadi salah sebuah wilayah Islam
F12 Nabi Muhammad S.A.W. dan umat Islam dapat
mengerjakan umrah
F13 Penting perpaduan diamalkan oleh masyarakat pelbagai
bangsa dan agama
F14 Menunjukkan sifat pemaaf nabi terhadap orang Arab
Quraisy yang terkepung
Mana-mana 4

(c) (i)
Ya
F1

Perbuatan Jahiliah tidak lagi diamalkan

F2

Arab Quraisy tidak lagi melakukan judi, zina dan minum

arak

F3

Tidak lagi membunuh anak perempuan

F4

Riba dan penindasan dihapuskan

F5

Semangat Assabiah semakin berkurangan

F6

Martabat wanita diangkat tinggi

F7

Perbezaan taraf tiada kerana Islam amalkan persamaan

taraf
F8 Penyembahan berhala di Makkah dihapuskan
F9 Kaabah terpelihara dari unsure jahiliah
F10 Masyarakat Islam mula mendalami ilmu Islam

Mana-mana jawapan yang munasabah

Mana-mana 6

C(ii)
Kepentingan Pembukaan Semula Kota Makkah
Memiliki sifat berbaik sangka
Mewujudkan kepimpinan yang berwibawa
Merancang strategi secara bijaksana
Menguasai ilmu pengetahuan
Mengamalkan hidup berdisiplin/berakhlak/bermora
Menyebarkan Islam secara aman
Perlunya memiliki pasukan tentera yang kuat
Mengamalkan sifat pemaaf
Mana-mana yang munasabah
Mana-mana 6

20
7.

(a)
F1

Dibawa oleh golongan ksyatria atau tentera

H1a Disebarkan oleh golongan penakluk dari India

H1b Mereka membentuk tanah jajahan takluk di Asia Tenggara
F2

Dibawa oleh pedagang atau vaisya

F3

Dibawa oleh golongan brahmin atau pendeta

F4

Proses itu berlaku melalui pengambilan aspek-aspek

kebudayaan India yang menarik sahaja

H4a Disesuaikan dengan budaya tempatan untuk diamalkan

H4b Para sejarawan bersetuju menerima pendapat tersebut
H4c Kajian arkeologi berdasarkan jumpaan seni arca yang
kasar yang mempunyai langgam bercirikan Asia Tenggara
C4a

Seperti arca dengan ikatan tali kulit harimau yang hanya

ditemui di Srivijaya
Mana-mana 5

(b)
F1

Gelaran raja digunakan

H1a Raja berada di puncak pemerintahan

H1b Dibawahnya terdapat kerabat diraja, pembesar dan
brahmin
H1c Terdapat pula rakyat pelbagai golongan dan hamba
F2

Raja berkuasa mutlak dalam semua aspek pemerintahan

H2a Meliputi pentadbiran,hubungan luar, ketenteraan dan

khazanah negara
H2b Perintah raja menjadi undang-undang yang wajib
dilaksanakan
H2c Sesiapa yang melanggar perintah bermakna mereka
menderhaka dan tidak akan diampunkan
H2d Raja dikehendaki adil kepada golongan yang diperintah
F3

Rakyat takut untuk menderhaka walaupun raja tidak

berlaku adil

H3a Ketakutan itu timbul kerana wujudnya kepercayaan

bahawa raja merupakan bayangan tuhan
F4

Lahir konsep dewa-raja dalam sistem pemerintahan

kerajaan awal

H4a Raja tuhan atau dewa-raja dipercayai memiliki kesaktian

F5

Lahir unsur mitos dan legenda tentang asal-usul raja untuk

memperkuat kedudukan dan status raja sebagai pemerintah

F6

Bagi mengukuhkan kedaulatan raja, diwujudkan pelbagai

adat istiadat seperti pertabalan raja

H6a Upacara pertabalan ini dipimpin oleh golongan Brahmin

H6b Tanpa mengira sama ada raja tersebut menganut agama
Hindu atau Buddha
H6c Tujuan adat istiadat diwujudkan adalah untuk membezakan
kedudukan raja daripada golongan yang diperintah
F7

Raja bercita-cita menjadi raja terulung iaitu menjadi raja

yang berkuasa terhadap seluruh alam semesta

H7a Mereka mendirikan kompleks kota yang melambangkan

konsep alam semesta
H7b Dikenali juga dengan nama orde kosmos
H7c Negara dianggap sebagai suatu alam semesta
H7d Raja dan ibu kotanya ialah pusat alam dan pusat
pemerintahannya
H7e Raja bertanggungjawab mengatur kesejahteraan negara
dan rakyat selaras dengan Dharma
C7a

Contohnya, Raja Suryavarman II yang memerintah

kerajaan Angkor telah membina Angkor Wat

F8

Terdapat gelaran Hindu dan Buddha untuk golongan anak

raja di Srivijaya

F9

Datu di Srivijaya perlu mengikuti upacara angkat sumpah

H9a Dijalankan di tempat suci bernama Telaga Batu

H9b Diketuai Brahmin dan disertai doa yang akan menimpakan
bencana kepada sesiapa yang mengkhianati sumpah
tersebut
Mana-mana 10
(c) F1 Amalan raja diguna pakai hingga kini
(i) F2 Adat berinai
F3 Adat bersanding
F4 Kenduri arwah selepas kematian
F5 Melenggang perut
F6 Bahasa Melayu menyerap bahasa Sanskrit (dosa, pahala, duka)
F7 cerita-cerita kesusasteraan India diasimilisasikan dan menjadi

sebahagian cerita rakyat. (wayang kulit, hikayat Seri rama,

Hikayat sang samba)
5
Mana-mana yang munasabah
(c) F1 Perlembagaan Malaysia telah menetapkan kebebasan
(ii)
beragama
F2 Terdapat tempat beribadat bagi setiap agama yang diamalkan
seperti masjid, kuil,gereja dan tokong
F3 Kebebasan menyambut perayaan agama masing-masing
F4 Kebebasan dalam melaksanakan amalan agama tanpa
menganggu ketenteraman awam dan keamanan negara
F5 Sambutan perayaan setiap kaum turut diraikan oleh rakyat
pelbagai kaum
F6 Kebebasan membina tempat beribadat selagi mematuhi
undang-undang
F7 Terdapat peruntukan kewangan bagi setiap kaum untuk
membina rumah ibadat
M

(Mana-mana jawapan yang munasabah )

Mana-mana 5
20

8.
(a) - pernah menjalankan perniagaan semasa berusia 20 tahun
- giat berdagang.secara perseorangan dan berkongsi dengan teman
- Semasa berumur 12 tahun, baginda telah mengikuti rombongan
perniagaan
- Bersama bapa saudara baginda, Abu Talib ke Syam.
- berkebolehan menjalankan perniagaan Khadijah memperoleh
keuntungan yang berlipat ganda.
- Cara baginda berniaga adalah dengan menunjukkan sifat jujur
dan tutur kata yang baik
- Pandai mengambil hati semasa berurusniaga
- Memberikan layanan yang sewajarnya kepada pelanggan.
- Seorang pedagang yang dihormati dan menjadi contoh kepada
masyarakat
4
(b) - Menyelesaikan persengketaan di kalangan kabilah Quraisy
- Peristiwa meletakkan semula Hajar Aswad ke tempat asalnya
- Hajar Aswad terjatuh semasa banjir melanda Kota Makkah
- Ketua keluarga yang patut dicontohi
- Sifat pengasih dan timbangrasanya
- Contoh membantu isteri memasak / menampal pakaian koyak /
melayan anak / membersihkan rumah

-Anak-anak diberi pendidikan agama secukupnya

-Menjadikan diri baginda teladan kepada anak-anak
-Mengamalkan cara hidup yang sederhana dan merendah diri
- Pergaulan dengan semua lapisan masyarakat sama ada kaya atau
miskin
- Penyayang terhadap orang tua dan kanak-kanak
Menunjukkan sifat pemaaf semasa pembukaan semula kota
Makkah
(Contoh orang Arab Quraisy yang menyerah diri telah diampunkan
dan dibebaskan)
Bijaksana dalam menyelesaikan masaalah
Semasa memeterai Perjanjian Hudaibiyah 628 M dengan orang
Arab Quraisy Makkah
- Sentiasa memikirkan tentang kehidupan masyarakat di
sekelilingnya
- Mencari cara untuk mengubah kehidupan masyarakat
disekelilingnya yang tidak bermoral / taksub dengan amalan
jahiliah
- Mengasingkan diri daripada masyarakatnya dengan cara
bertahannuth di Gua Hirak.
6
(c) F1 Bijak atur strategi
(i) F2 Mempertahankan akidah
F3 Kesabaran
F4 Pengorbanan
F5Mempertahankan kebenaran
F6 Islam bersaudara
F7 Tidak bermusuh
F8 Jangan berdendam
F9 Tabah
F10 Tidak berputus Asa
F11 Memohon pertolongan Allah
Mana-mana jawapan munasabah
6
C
F1 4 Sifat terpuji
(ii) F2 Al-Amin
F3 Kepimpinan
F4 Ketua Keluarga
F5 Keagamaan
F6 Pengampun
F7 Ketabahan
F8 Kebijaksanaan
F9 Kesabaran
Mana-mana jawapan yang munasabah

4
20

9.

F1 konsep hijrah dalam Islam berbeza dengan hijrah barat.

F2 jemputan orang Arab Madinah
F3 seperti tercatat dalam Perjanjian Aqabah 2
F3 ketibaan orang Islam Makkah disambut meriah
F4 orang Islam Makkah diberi tempat tingga
F5 dijamin keselamatan oleh orang Arab Madinah
F6 nabi dilantik sebagai pemimpin
F7 baginda diterima oleh semua golongan masyarakat Madinah
F8 termasuk orang bukan Islam
F9 orang Islam Makkah tidak dianggap sebagai pelarian
F10 penghijrahan nabi lebih kepada strategi dakwah
[Mana-mana 4]

F1 perintah Allah menerusi wahyu menerusi surah al-Anfa

F2 meneruskan penyebaran Islam
F3 ancaman Arab Quraisy menjejaskan aktiviti penyebaran islam
F4 strategi Nabi Muhammad S.A.W
F5 suasana aman di tempat baru memudahkan penyampaian
dakwah
F6 membolehkan sebuah masyarakat Islam yang bersatu-padu
dapat diwujudkan
F7 jemputan masyarakat Arab Madinah yang sedang berkonflik
F8 orang Arab Madinah memerlukan pemimpin seperti Nabi
Muhammad untuk memimpin mereka
F9 untuk mendamaikan masyarakat Madinah yang bermusuh.
[Mana-mana 6]
6

Pada
C
pendapat anda, mengapakah seseorang itu perlu melakukan hijrah
(i) dalam diri mereka?
F1 Mempunyai sikap yang lebih positif
F2 Lebih dihormati oleh orang sekeliling
F3 Dapat mencapai kecemerlangan diri
F4 Lebih dipandang mulia
F5 Supaya lebih berdisplin
Terima jawapan yang munasabah
[Mana-mana 4]
4
C
F1 dari bersifat negatif kepada positif
(ii) F2 dari pemalas kepada rajin
F3 berusaha mencari ilmu pengetahuan
F4 menggunakan strategi dalam pembelajaran
F5 Sikap suka melanggar undang-undang kepada akur kepada
undang-undang
F6 Perubahan dari sifat malas kepada rajin berusaha
F7Sikap suka bertangguh kerja berubah kepada menghargai masa.

F8 Tidak menghormati orang tua kepada menghormati orang tua

F9 Sanggup berkorban demi mencapai kejayaan
F10 Berani berkata benar
F11 Bertindak bijak
F12 Mempunyai kebolehan merancang
F13 Tidak mudah berputus asa
6
Terima mana-mana jawapan munasabah

20

10.
(a) F1 terletak di Lembah Bujang
F2 berperanan sebagai pelabuhan entreport
F3 dikunjungi pedagang China dan Timur Tengah
F4 Gunung Jerai menjadi panduan kapal dagang ke pelabuhan
F5 kedudukan yang strategik di Selat Melaka
F6 terlindung daripada tiupan angin monsun
F7 kemudahan menyimpan barang dan membaiki kapal
F8 barang dagangan daripada negara luar seperti sutera / tembikar /
manik
F9 kaya hasil hutan contohnya damar/rotan/timah
F10 mahir ilmu bintang / pelayaran
4
(b) F1 : Pengaruh Hindu dibawa oleh Ksyatria / tentera yang
menakluk Asia Tengggara
F2 : Dibawa oleh pedagang / vaisya
F3 : Dibawa oleh golongan Brahmin/pendeta
F4 : Aspek-aspek kebudayaan India yang menarik dan disesuaikan
dengan budaya tempatan
F5 : Jumpaan seni arca mempunyai ciri langgam India di Srivijaya
F6 : Penenerimaan aspek-aspek budaya dari India berbeza
mengikut pemerintah
F7 : Kedah Tua menerima pengaruh Buddha
F8 : Dieng (Indonesia) menerima pengaruh Hindu
F9 : Kerajaan di Takuapa dan di Pulau Bangka menganut agama
Hindu mazhab Vishnu
F10 : Sumatera dan Jawa mengamalkan agama Buddha Mahayana 4

(c)
(i) F1 Membina pelabuhan moden
F2 Menurunkan kadar cukai pelabuhan
F3 Menyediakan kemudahan moden di pelabuhan
F4 Membina pusat perdagangan
F5 Memudahkan urusan kemasukan pelabur asing
F6 Menggalakkan kemasukan syarikat perkapalan besar
F7 Membina pusat latihan maritime/kelautan
F8 Meningkatkan minat rakyat dalam bidang kelautan/maritim
Mana-mana jawapan yang munasabah
6

C
ii F1 : Berani meneroka bidang baru
F2 : Mempunyai semangat yang tinggi
F3 : Kuat berusaha / gigih
F4 : Mempunyai ilmu pengetahuan / bijaksana
F5 : Berdaya saing
F6 : Mempunyai teknologi yang moden
F7 : Amanah
F8 : Proaktif
F9 : Berwawasan / berpandangan jauh
Mana-mana jawapan yang munasabah
6
20
11.

(a) ekonomi berasaskan pertanian

Menjalankan kegiatan penternakan
Memungut hasil hutan
Memungut hasil sungai
Terbentuk di kawasan yang subur
Lembah sungai
kawasan pedalaman
kawasan berbukit
Mana-mana jawapan yang munasabah
Mana-mana 4
(b) Perkembangan pertanian
-padi sawah
-padi huma
-tanaman sampingan / jagung / pisang / keledek / sayur-sayuran
Sistem pengairan yang baik
-bersumber dari Sungai Mekong / Tasik Tonle Sap
mengairi tanah yang luas / seluas 12.5 juta ekar
-menampung keperluan beras untuk keperluan asas rakyatnya

Penglibatan raja
- membina / mengurus sistem pengairan
- Raja Indravarman 1 membina sistem pengairan / baray
Kedudukan berhampiran Tasik Tonle Sap
-a ir tasik datang dari Sungai Mekong
- tanah di sekitarnya amat subur
- iklim panas lembab sepanjang tahun
- sesuai untuk pertanian padi
- punca air utama mengairi sawah
- menjadi punca bekalan air minum
Sumber ikan air tawar
- banyak diperoleh dari Tasik Tonle Sap
- menampung keperluan makanan penduduk
- sumber protein
Mana-mana 4

(c) Keperluan makanan dalam negara

Tidak bergantung import makanan
Menggalakkan pertanian moden
Menggalakkan kemajuan bioteknologi
Memberi peluang pekerjaan
Menghidupkan kembali program bumi hijau
Menambahkan pendapatan
Menebus guna tanah terbiar
Penerokaan teknologi moden
Menggalakkan penyelidikan dalam bidang pertanian (R&D)
Mengeksploitasi kesuburan tanah
Gaya hidup sihat
Keperluan sendiri
(terima jawapan munasabah)
6
C
Ya
(ii) F1 Tanah subur
F2 Iklim yang sesuai (panas dan lembab sepanjang tahun
F3 Polisi kerajaan (Dasar Pertanian 1, 2, DEB)
F4 Program Pertanian ialah perniagan
F5Tenaga pekerja yang ramai
F6 Peruntukan kewangan yang banyak dari kerajaan setiap tahun
bagi sector pertanian (RMK)
F7 Penubuhan institusi pembangunan kawasan penyatuan dan
pemulihan tanah (FELDA,FELCRA, RISDA)
F8 Penubuhan agensi agensi khusus (Lembaga Padi Malaysia,
Agro Bank, MARDI)
F9 Penggunaan bioteknologi dalam pertanian
F10 Penggunaan jentera yang moden
Mana-mana jawapan yang munasabah

Tidak
F1 Polisi kerajaan lebih menumpukan kepada bidang perindustrian
F2 Banyak kawasan pertanian ditebus menjadi tanah perumahan
atau tanah perindustrian
F3 Kurang pekerja mahir
F4 kurang pendedahan kepada rakyat mengenai industry pertanian
F5 Penggunaan teknologi tidak sepenuhnya kepada semua petani
moden
F6 Kerenah birokrasi untuk mendapatkan bantuan
F7 Kurang penglibatan dari belia / masalah tenaga buruh
F8 Tanah terbiar
F9 Ketidakstabilan harga pertanian
F10 Penghijrahan penduduk ke kawasan Bandar
F11 Daya pengeluaran yang rendah
Mana-mana yang munasabah

20