You are on page 1of 12
(© LUGAR DA CULTURA ACUSTICA MOCAMBICANA NUMA ANTROPOLOGIA DOS SENTIDOS José de Saute Miguel Lees ‘SS mn rc seen ge ha as nrreougto 10 penta de vita do alanee ctu o yostuado segundo o qual 3 isso & 0 mals importante de tooo oF sent # anes qu € 9 2undo mois préxint do pesarentafacana, acuz bam o poskenamnte oo urs ‘conto, rabanas de alguns etuosr vm contest 2 nagemona d2 vista no esto eas cuts ropondo subster eu completa magelos explcatvorfancador sobre uta por madels undados sabe + Pevra eo oa aahal Netuhan (1868) « Water Og (3967) em pata, ustertam que o model sensors Je lima eocadade# determina por suns tecnoegin de comuniogfo. Segunda eta eo, as sotcades de esta mais paricuarmente, de imprense,privajam a visa devo 20 créer WSU! ¢3 esta, enquanto aue 8s ‘outros scecncesprivepiam o ow devidoso caster Enc de paawa © modelo cus opt cultures ori @ cures estas ands por hpétese stb as ferent sents © ‘mes valor sachs oF resar feos foci em todas ob cutwras. Assn, a5 Socledaes (sobetuco scr) ‘08 prvi vata alivar © exprto de andlee preacipar-s-So com w estutre € com & aperéaea, et ‘anformidade com» nature da Wits, Aqulae que extabelecar a pore ry rearSo 20 OW cer 30 ‘ontario, esta da sine a reupart cm teria ea ntegrasio, maiz adequador #ntureza ca ‘vido Has a vata, reputada como recenalemnltce no Odden, socrk se sicaada 20 acon 8 MUSE? “encom ts a derenaz ae snag dos sentdes que sodem deste modo eesti nto 2s ules, somos de opin que uma anopolg a Gs setéos dove sustertar que os odes sensorial universalist da utr, quer ele stam visual au estes, cers ool no eno una pala, deve d8rIugar a exploao ‘le orlns sensors roprias das uta. Neste trataho, 0 autor aesgna est zo de cltura de acs, porque el tem no cuvo, € A302 Vi, sou oo de cers © perepsie por exelno Hest cura se recor (ome aio de emir) a0 Ht, BS mcsca, 8 dona, 2 repatgo eb reundnc, asses fas, 2 emuas 5 serengas, 20s ctae erates, 3 FetGrca dos ygarescomunse Aguas poses. 4 Sours Miguel Lopes Coracteraar @vsionar cur acinica 3 prt da eur ltrads ou vlce-vera, implies cease 6 un esoresmento, Seb intocugie d aera 26a Horeca! impicadatrminacas mudancascowNtae, es Mos {Ge exrasareponcara reals, onto con que perspective «apart da que pressuposto ue pocem deivlas ser menosprezar au norar os aos ptépres de una cultura acta? este questionamantoreprcit toto ‘etencmanto cbr carscrztear «valores desta Ulm, quanta nos modes de ening nserao Nes cturas Intedae cas canes, ovens © no ltador ov seri-ietacos ait. No antato, quero deer Goro 9 seit 1 rece do orld, da sera, mais recantrmenta, da nvrmtis, come modes fundariantas do esto Soda o eonhecmante nao see o0r soles substtugto, mas antes por campleiiaeSo e deslocomets de ‘centos de grvidade. 0 saber fal eos genres Ge connects fundades bra aes anca existe oo, ‘orm evi io continuarexisindo same argon ena fazer dango ere eas? Porque ubizagia de um “eterna tipo de tecnlania intelectual cole uma Enfge particular em cetos valores, cert mene de Dtivade cogntivnou de imager soi temp, gue tomaremeseentio mas explctement terhznss 0 Feder as quai 52 erstalzam formas uu pareetores. Estes wap fortes ab oraidode (greets nas lnguasautétones moambicans),cantude, n20 fram lovadas on consieraso a paiiaingstc adoptada po poder polio no pos-ndependéncia de Mocambigue, 2 ue acabou in uencunao oprocesse de teres. As evades taxas de iteradaHerdacas co perado canal, ‘tor sonra, como pasta" cor ar, a prescient taxar de eva a rape, sbrato nas primers Classes da esaariapio formal eno proceso de erescaro da iteracie no selo de ovens alos. Uns das favdes pore o apraverento des tnes de trace eat on adopt do lingua portuguesa camo lingus oil @ Hnguo de exsinae na consequerte elie, sor parte de podor pote, do estudo,ssteratzacice htradese das nguse autstones mocemblcanos nas aeatas classe. Mas mais co queso, 2 elo desE6 co ues Tngulten, pode estar controunds para pase Ireversivas dar wader oi 29 mesma tempo gue cnet lu despa e ume desvlorzacSo dat varias cures ices. esse serio, comjpramos por anlar ax pina ina ce frsa que exruturam s entroplosia dos semuiges. Erm seguda abordoraros 0s caactersteas mais inmprtanes que eaniguram uma cute actztca, ‘correc para esse efeitos poesase provérios oramblanos. Por timo, pracirtemos estabectr 0s tragas aus, de algun modo, coleam em ddlago acuta acistea ea ctu levoda, Ao analares 25 2ss0i- leader e mites uma rolonazie co rags or, mate nfo pretensemos co que ert poszidodes ce ume refiendo qua passa estar caminnos para una genuna revelorzacze curl am MocamDiue 4 O dette en tome de antopotpe dos sete © expecalita aa min Marsal Hewunan (1977), Seu dpa Waltar Ong (2969, 1982) ¢ Livy Strauss (1968) s50 importantes proteteincor ds srtopolgi dor eetidoe “A cultura etcrave Ong em Therese of the werk epreseniam ume enor arti na explorer ds rents sertios e no mado derlaconamen= to de sou aparelo conceptual 9 eas um eels” (1867, p. 6) Ee concuia gue "mediante um conhesimento Sufciente do carpe sensorial explored, pderseia povaveimant cfr ura cura er quasa tds 05 seus {specto” (dem, p. 6) Se Ong, come MCstan,pacur eencalmente estebeleerdatinzbes ents as Socede ‘es da oralcace es ca esta (os Scelcades "visas", afrmagbes como aquelas nao debaram de eneoeiar ‘outros sezquencores (com € 0 seo de Femund Carpentar, 1973) a explorer 6 tlaidade do carpe Seseia — ‘Soba supl nfuncs 6 Meuhoan o da L-staus, Anthony Seeper (1975, p 241-226; 2963) extudou como of Sire de Mato Grosso, no bres, lsiam ce sors huranoy, cu animate te pleas eau 36 carats sensorns que eos hes atbuer. No ques respelo 308 Sees hmancs, Seeger consttou por ‘exemple, qe os Si, atrouem 305 nmens Us oor doce eagtecdvl, bs mulheres eds erancas um os forte { ceseprosvel sta aor, serge ses ossacu ox homens 9 um comin walang d clr, enguanta = ‘mulheres e 35 cranas 230 essociecas a domino suspeta de ntureza, Seeper cnsttay, por otro Ins, ae OF Se atrovem um grande valor socel 8 palavrae 8 audio enquanto 3 vss ex rlaconods a comporarnantos antsciis come ftiaia. A Impotdele da suse poce ser comproveda, segundo te, see srglos ous oF hornens colocm nosidbios nas eehas, exemple sa adeno esinado lembrar ca ums Nervaia cores 6s sents (ver tambien Tames, 1995, p. 143170; Howes, 198, p. 175-178), 2 intotaca oe Lévi-Strauss © de McLuhan cco tblin acs tabs do etnomsclogo Steven Felé (4985; Kat Fea, 1996), que estudouo pape eo som no pensament ciesifendor bom como as danas outes ‘spectialos ds ku na Papua cuine. Como Seeger no cas Sos Su), Feldsutena que 4 ocade = MEO 2 wsta quo tem a maior importa cual pore oe alu, aoe guns fomece Um model pare 3 Sxpre=i0 ‘ste, es reiagoes socio orson zo ds erage. Taro Pea como Seer destecam pos, parce ‘ orlidade nes povee qua estudarar. No ene a renasia do ovvidoencontre sun explacio ter do Prépria sociedad enaisade, «no wm um parca geal das cutures da oatdade por oposigSo goals de Imports eet sobre 9 natreza do proto som come tal (Ong, 1967, 131-138). Toda sensagso care no tampo, mab som pessul ue eagzeespach com we, rete do que exste em auton comaasreirscor ro sonsacbonurans.O som avste apenas guano ext coxa de ete Ele no € apenas peracid, mas & ‘ssenclmenta evanescante epercebioo como vanescete. Quando pronuce a palavra"permantaci,no-mo- reno om gue chgo andr’, “serme" cesapereceu etm de dosaperecer "Noh como deter e ssuo som, Posso eter uma comers cnematarifia ear un qundro nae. Se lative movant d sm, no fone rada -ppenassiéns,ausénci asolte de som, Toss senda oor no tempo, mas nenhum out case sensors completamente a ume matilzag, a uma extabizass, lirica 8 go som. hvade page repatrar 9 mevment, mas pode tomoém ria moblidade No relica fe favorece a imabdade, pts, pra examina go atertamnte por me ca visto, prafermos mantle i uitas veres, ecuximesoovimente «una se de nstantineas afm de vermhoro que 9 movimento, KS2 (ste equvsene de um instantneo para o som, Um osclograma& silences, Ee exits fora do mund snore (Ong, 1982, 9 £2), (© fat ce os poves asi eomuente~ ema srotavelmente em tog 0 mundo = ulgavem as paves ‘otadas de uma poteneinisada mépea est estate gato, palo menos meanacentemente, 8 £0 percep "80 dapaiora come necessaiamente sade, prferdae, portant, cotaa dem poder Os pov9s proAncamante "hoaréicas esquecemse de pensar nas pales coma pimarament eas como eventos, logo, Necssar ‘ante pornos os poder ara ses, as paves ander anes beer asimasay eco, Is er us sua ‘ete plana. Esse cots" ndo sto the prontaront aszocladas & maga, ple no cinstilem aBee, a, a senldorosel, esto mortas, ember sosaivan de reapurreigo dndmicn (Ong, 1977, . 230-271) © que parece fcr cara cue no campo ca anroslala 5 faz necessvo abanconar un certo Vsuaisne ‘cident pra o0aotr os sentidos&pasopem senorl das aur autre. ino anroplegs ds sonics dove Procure antes de meienace,cetrminar cmos eruturageo da expartnia sansorial vara e uma elt pra cutra, segundo 0 sgnifeado ea inpreince aia erbuldes a cade um dor remtaos. S6 ature ome "igoraea tomade de consiénc sabre or prconeeRos ca epstre oclsntal tr lavar da vita ext, gut és consepuremes compreender come 2 vida orgenize em outros mundros curls A hitoia dos senioe lembrarnes que ee models sensors So S80 et88ces, mas se aReram 20 nga do tempo. Sgun Classen 993), no Geen, 9 prestarmos steno, oasmos obser © ascenseo eure da vitae 0 cecinio dot ‘outros Sentidos depuis de Made Macias aor nostor ne. Cas cocedade prog @ oe transforma no ne sensorial segue uma tajectra que he & pip. simbotsma sensors manfstarsanta rea as mararquas eos esteredtipes gue investem cts ornse ‘20s de uma autrade morale pila so maimo tempo que davapessam econdenam ouvOs.Acr de ple um ertétio bem connec e sisriminazo em numeosas sededades. No dente, or caer ofacvee so 17 para aiemarasuperiisoce da ete “perada”ou"sem ogo a esigmatza grupos carga china x Se |judeus © 0 nagres, Os Dassaneth de Epi vtlzam cédgosanélogos pra marcar 2 ope’ son eadares de god o gr inarar” dos pesasores(Cassen, 1995, p. 79105). ierega entre 0 grape Sander Giman stents gue en matin de Htc coe senene,o ext de casos insu da ormacso sentra ais fecunda que amplasandses que pretenders dar conta da ordem sensorial de teca uma curs (Gian, 1986p. 1). Noe aromes,entato, ave 38 necesziris as dubs aproximagbes, Pare determina "ate usta a vrata news confer atu pac ute" em 91) arse oma dotgee Certs orden ctrl generat Conv pergntar por gua os estuosesadquram ua perce nova acerca do prblems do carkter coal aa inguagem. Ver 8 nguoger coe ur fendmane orl parce sr inet! Sbvo. Os sreshumanos ‘omunicame ce inimerae mane, frenco usb de tosae oF revs tent coe: aco, plaza, ofectae ezec- ‘mente vst, asim come audio (Ong 1967, p. 1-3). Agjumas comunicaces noo so otremermante cat S'y gosta, por exemplo. Cotte, tum reno profunds, «lnguagem, o fom arcleds, tem importnela ‘capt. Hzo apenas a comunicasSo, mas «proprio pensemerto esto relasonads de forma absoutamerteespe- {Sn 80 om, Todos née oem ser que uma imager vale ml palorss. No entant, oe eas afimagso & ‘verdad, pr que la eta cam pleas? Porque una inagem vale mi palavas apenas e7 certs condbas [epecis~ que comment nim um contest de plowas er ue ex situsd a imagers ‘Sequnco fc Havelock "0 fato ste bile @ que Homo sapiens & uma expécie ue ust 2 fs orl ‘anorade psa Woes, aim de comunizarse(.) Seu use aa fl, reo, fl adguic pov mo Ge procesos o& {Zeacgo natural que operram ao longo demas de aos” (Hovloc, 1982, p. 53S). Ao alsa 25 versGes mas covrentes sobre a cutrasnSoeiadas dos peconcelas a ls eretes, le afr caegoricrarte que, a apse coma, ce que emara ae aura 6 oo de cums tere rsa ‘uma ptr, partes ur eso oe Sesevevnets Nova oa amet “sir. ate pacincers 6retruan pao renstsa cocnta na odes Secure oe ‘omesturn nitrate cts us prcem entre cobpndate dope ov oo, {ngs gu ce sprerant como umm di sopster cade (em, 9.33) Conta 2 partir ca audiko, eat, 6 um pont de vita antoplés, 6 0 Seno préorio de espa © co tempo, spreerddo arava ca precio de graus do afatamarto « dos rtmes requares da extasso enor, Tl oro pre 9 mame, 0 terre demareado por chaos = son, trsbim para o home fats que © traquntermantesubestimado = »eprooriago do spago & em part também sonora = os espaos ce rides Farle sf econhecves,recomnacde ram divide 9 pest dest nda de terri, ou de expaga soap 230, que a eeuta gua tengo” que permite captar too ue sea susceptvel Ge perturba cu aera e300 rsp estenie 9 espace cmuntine Inguttes, nena.) © pander eo aracta nso contriouen multo para registrar a intros ou a extras. 0 tac, sim. Porém, ele deste parisments 2 interoncae no prgre process ob perepeao. Se eu dasaassecescobrr pelo ‘acto se una cave eat zis ou ches tra ce aver um brace para Insrr wma mo ou ur de isa loca (que acaba ers, nese endo, abet, «asin & mance ur tere ‘A aug pode registro introns sem viola oar ter numa cata pare dseabrirse est aul ol hea, cumume preae para saber se doa asda. Cu passa fazer uma med rir p97 900" 58 @ ce Hat OM Ge cum, “Todos o# sone relsvam a estrus interiors do que quer gue 0 proguza. Um vlna chee eancrato bs soard corn umn wine nora. Um soxofong roa dferenterente de ome fasta: sua earatre numa & Aierente seme de tudo, twas hurnne va do interior do orgeisra namane, que frmece as ressindncias ‘A vite oa; 0 som incorpor. Aviso supbe o abservaar fora do que ee v2 uma cstinda, 20 passe que 6 som invade 0 ovine. A vetodesecn como obsersou Merianu-Ponty (3963) ‘Nua eatraaestc, na qual a pave este apenas no som, sem qualquer reforénca 9 um terto visual mente peroptivel © 2 ume concn, nam mete & pesibiide de rm tl text, a fenorencogs ¢o som ‘enetraprofundamente no sentiment de exsténda ds sreshumanos, na uatdage ce palara fads. 15 © "edo coo agar & vvenade sepreimporante a vis eigls, A egSocenralzador da som (ocarpo 281 ultra ahaten Nogam sonora noe expe conte Se mim, mts oda rine vt) afc a sentido human de cone. Para at ‘ufrae acca, © cosas €um evento continue, cm a Ramer em eau cents A malonia das caractarisica d pensamarta cca expresso fundados no eal est ntimamentereaconada + economia wince, conrad, interfsncers do for tl com & percasida pelos sree humors. Us ‘economia verbal dina palo som & mai enorme ds tenaénar arepatvas (narmonzadorat) Go ve 3¢ [ositcs,cesecacorae (que vita com a palavra inert, eunlzesa® a sho dur senso caseraer) tm resume, 3 atraplogia cos sents recs dese dasernbaracar dos preconcetos sensor, procurndo penetar ne coamalogio ov no modelo sensorelperscler dh sided que satu. No caso de ue cura ‘Seistes, como 9 merarncana, ence & oca5m o UE 69 est, se 5 tomar em conta esta problematic, #8 oderd imine qustSessesives como si, por exemple, as eaatvas& ransmissio das wages eas @ 22 ‘oso come re etaeias o logo entre oflaade eras no pocassa mals amps de naar de ace ‘de movamoleana na moderdade 2 As coracteristcas de cultur ecistice Em ume cuca eis, quests oo passego sem qusigue relevinde presente comumene clam no sscuseimants As pessoas ua vido de mundofofrmaca por una cur letraca elvaca ta neces de lemorar que ne cuture acca, o passage nf & gerebide coma um terreno esectienda em ter Salen de “ator ou inormogies vericives« dsautane €9 domino dos aces, una Fonte resonant te conse renovadora de oustncia presen, que ems mesma no € um erento epecieado em ens. ®eraiaade no fannece lists, Sbeas ou mimeo ‘Uma cule essencamenteacistca, cone 2 marambican, disp de um nimero pouco ignfeatvo de textos exe, Armaoria dos eres umanes Geta cuura cata? eprndem madtoe possuem grande sabedo- Fe, mas nde esta. Como rare materi rganizado pare que posse ser acordad? Camo se tome possve! trezerb mera soo que e prepara tio cidadosamente? Anca resposi pear costa merardvas, 0 fraseadoe a repetigo gerantarn que 35 expres ees sera etids na mari, e sibs frases tomar, tentte, bjeea demas cnet, « fornecem ebeae para umo interpreta conuarsuatmente aces, ue pode lm do que fl etecvamerte ato. ‘A replisSe 20 faz presente ne drametzss, persoalagioe asics avatves avesos que no vse "apenas dar prazer 20 espectacor. es S90 tanodm confer sine qu2 non de peronidade de um conju de [roposgbes em uma cure sciatica, Poceee malore inca mal lombranc recorendo fs memtae muse Sensoiomotores coma ausllrer do meméra saint, As rimaz esa ras dos poof © ds cnt, Sb Gancas ec tua tm, coma naratves ua unio rmnametecnica are evtar qualquer ves tle, 9 Flamos apresenta a meamo ia seguntemana: ae represents qu rm mas chances a sorawver lem um ambieteconpestoquase que unicanente per meméras hursanas so aguelas que cstiocaafiadas em navratvassramstin, gracile ser cue, ravendo uma fre care amotiva acomponhades de mie rtusie dversoe, [No entender de Sire Lévy, "Os membros das sutures asiticas no so, portent, “acon poreue créem em mtos. Simplesmente biam as malhres esas de codicago que estéo & 512 dsposize, ‘exactamente como ni foremor” (Ley, 1980p. 9). ‘© pensamento ceve ergiarse abavés de medeesequiloradose pofundamene mics once, ente ov ‘wos recursos, reptgde desempenns um mpsrtante papel. esas cultures, sees humans aprendem ou .o, repens o que ouvem, dcorene proves, mas sem estucarno so ee, I STE oso Sousa Miguel Lopes Enbora a hemes tena ofginndo como uma céncia ea ntarpetag dos textos esi, ser i ‘compara, ainda qe braverents, 3 questo e como oe problemas d iteoretgio 80 taados 9 treaG80 Oa ‘As reflexes os métodes de mornrizagio cao entrsacaces. Ammnemcrica dave determiner at mesmo & sintne (Haveeck 1985, p. 87-95, 131-132, 296296), Pate Botess obsarvou gue a estuturs do elecrso malgaxe & muto diferente de 8 decuso frnets Engusnts estes aractriza pea breviare «pele austnca de repetisso,amalgaee pm plo ate o> epet, ‘Watase de una vepet insistent de lo, tates vers qusnte fore necetiria, buscando vie aie de camo expresser a ge, ot que ela sp groves na mente oo owe. atest, portato, de ura epi ‘etalaics er creseando” ero a un mare caine Prleremze be formas lepers» urea ss mina sa, "As formas alerens qe pemitem a expresso nc de ma dla gra 80 consdarads como mie ez ura vez que pela anise minus, 0 cuvnte ere ora de erquecer os primaire ile (ena 6. 25 rimless) aunnda o racore mes) chase a concer, mura Ciaagso de ovale, x doe pense "ce um instrument fi, 2 plea” que Ao pode asegurar 3 asa 9 pareidade cue he conve 2 sscrta" (Bote, oud Beng, 1983, p. 121), 3 repeteo toma-se uma forme ddcicaaterminente na pacesso fe ensino aprenezagem. Nos ses cscirsts plies aris = error, por exemplo, o presente mosanoicane Samora Wace! era bastante repetitive, 3. O.unversoecitice nes poesos «proverbs mogambicanos Como vines, um ds tage earetritics de ums eur aaa a repeto. poesia do moganbican 2oak Craven aresanta nimeros ames ca conereliarbo dese prncp, apron formas o esis oral (Masse, 1983, p. 105) neo pode rar abroad no atacto co pouma “quero ser ter (Craver, 3902, p. 123) Nem io arrendo para o mar do dsespro. Nam zaatetemperaca no ume wes do derospero Nan mesma poesi fora na dor bra do esespeo ta 56 tamborvelhe de tar nah cle 9 mina ar 5 tombor de pele urtéa a0 sa da mine ee, ‘56 amor eevogo nos troneor sor 69 minh tea Seo rtm €caaceritio stad apoesi, Sendo ss 2s prncipalitngSo do texto am pasa, nodeixa ce ser vordace que algume peasa sevese ast eeurab de modo eae, tome-ze mae adenunea coma” ‘50,20 canto ems b assole dee dtm com a Ganga, come 6 e7nU ha poeta oa atcara ‘Uma outa forma oe poesia ort eo svi. Nos gusta cater do munde, 9¢provrbos so kas 68 ‘bseragies acres uesseespantsaferimene humane do dssuro na v2 forma orginal, acerca de 208 Boderer, ue beler, seus pergos A mesa fascinaybo plo cars oral continu naltrada wus dees de # ‘esehta te sfo posts em ut Segundo Haman Kron, 0 rovirD0 Une oragio ou ase crt ememarzive, {08 express alge reconnect como verde ou que eve abservagoue screed aapecton pace dove” {otman & Harnon, 1986, p. 40. A conprersS @conisap que aracterzam o prevérble depender, em grande ‘ecige, do conjonto da recursos esses de qua se serve (retores, compares, hpéroles.), 8 0° oma, quanta & forma ilerentes do dicaro oni. Era componente eziltia fat €o proto na orm ‘ult importante para a keature or ean pio seu mola war su tienen #0 mute vezae 30 ‘2008 em formas mais iaborocar emai xtenens, corr 8 cana. o conto. €impotenta ter que ox rors ‘azo fequentemerte ssi a fendmenos natu «& vi ais (Se vires um eco chery, rane he stances 0 ene", um eonhecda pave mosamblcne; “A forza do arocado #9 dp, para ral ue a gs tr nt ta me ei 8 @3:6$J$ suando hae no vost domine, rogers vercar fo tents si dle: serels come pai fore de Sg, (2200 2uned 1996p. 158}, «que pensames, se prewe20 ato de nssesdoiniosimperar uma espéla de "pafel0% lms lies manent e funsons ferent dos comportementoshurmane, maininesves «sree. Camo Serr porate metafrs que procradenundr aque que aectaexcassvamante as suas capacdades, Muto ‘epenada no powrbi 6 en onge do sulde Varamsigue "Aquele que engoe um grande care for con 20p9 no tamanho ao sue porgant. Ou aqul @uto"Astuapens Nas casts 80 canhecesdagule Que 32 ‘80580 connecceseaquele que es tm “par signifear que no poderes saber o gue Suceders, Se vOtaroes 8s oss (0p cp 150), ov anda” Wb0 perc ot Mp0 2 Ra 05 MONEE Geers ds, eNSENED GUD ot Urobaiho acai” (iam, p 159). rates ou eerarses (aie coma povirle) proms, repeidas da ode Mit 104 manos exact em verso ou pros, realmente pssuem uma fungde cultura acistica mals crcl as fo que queiguer cura gue ela oss ler em uma ature lerada, trina ou de impress (Par, 397%, — Se a) ‘narrate do esertor mocamblcano Mi out, explora argamente © modo a tenes 6 proverb nas passagens de carkcerreheiv,sendo este um ds seus elementos marantes, “Terra Sonbmba, um Fecuénca ce Fass, cle poco’ de forme sntteseaactarizar e jusifar com tase numa pretense voreace Universal tentagSo da personagem de abardonte seu project rib nur dado porto da ado!" eles, todos savemos, no nascam na cabeza cas pessoas. Comecam num quaquelaco, so fumes Sols, tases, recanéo 8 pocua de ume deviéa ment” (Cota, 1992, 0.44). ee afm que cuenta Seadorecrn en in senor» pt dete cote te eae esc ee eng ce cntr ceiver Cot 1586 5.70). (5 provérios ng se empragam apenaspara armszenar cannedmente, mas também pare comprometeos covtrs ne combate versal nsetal: um povéta desi os ovis a super cm euro mals oportue ob Contrada, O seu cardcter morals & um dos aspertos importantes que eam requtnci incepora os Pov Dost eles estumam também ser apcaos 1a jueprnci, Na opin de Walter Ong, o¢provéries 80 S30 ‘meres adores ds rispudénc, mat conaltuem tee mesmos a prépria fl. "Com hequani recareae a a ju de uma culture ort pare que rapa proverbs pertnentesa part dos qs poce ced decisesjustes pare (0s asos de gia formal aue the a submebdos (Og, 2993, p42) ‘Segundo Hen unos ana Tsonga co sul de Mocambique possul umd contre oben de einmsave conn aut ass gi se chara stash, Ach cary Sere catrs faa ant pee retro vera Ue regu ah a ‘Smog Lychee rnse nr ee oto sam poor as hrs 6 ae ae Em tia Couto & vise wo de pravérbos, sentengas, Fass fat «potscoras de signicaio dito loss, —— 4 ara ence ero acta acca a cara bac 2 Jorden ur at nerente ie colturesscines, enquonto nas cure trades presomina forza tee En un caso 60 goverrade po Ws, decretos, ates; ne oute po uma Lele ancestral que no se Em uma cura acistin, pose nde heer “palaras como aqulas que comments procurars no dcon= ‘io. hesseZpo oe ultra, inarvaiasslencosos sedan consti ra Saba ou ma Senta, mas 130 0 n50 Soma: a plovra. Toes as expresses versie #80 alas, cesapaocorco para sempre antes mesmo de sam totalmente pronanclaeas. All da ar esas expressbes em uma nha, ou munis pre posterior esut~ reg, nfo sequer acore. Poranto, a remain, em uma ttre eeistcn, no page ter Conca com ‘Assen, pr exempo,qubndo ua cla no poesul um género exert de cig de es, com equ so ‘encontra um aero orl que dsempenna a mesma fnedo, ou sel, aformuscdo das alaparbes co conondor. ‘igus ds yeeros sa ists, en verde a, amo ferentes di conver qutiana, pr possum um ‘lomente artiste ov una capscéade esi. Nessa sande, a5 formas eepadas, bontat ov slegantes 3 Conversa, na cures cal, podem ter caaceisicas snares be dealin dos goneres Rerdrcs dar cute letrace. ‘A capaclade de cornuniacio d palwra possess versa

You might also like