BULANIK MANTIK KONTROLL REJENERATF

FRENLEME SSTEM
(REGENERATIVE BRAKING SYSTEM USING FUZZY LOGIC
CONTROLLER)
Yakup AHN1*, Uygar GNE1, Furkan UMMAN1, Ahmet Can CECELOLU1 , H. Emre GNER1, H. Metin ERTUN1
1 - Mekatronik Mhendislii Blm Kocaeli niversitesi niversitesi, Umuttepe
*yakupsahinbn@gmail.com

Elektrikli aralar, gnmzde revata olup zellikle se hir ii kullanm iin olduka verimli sonular alnmst r. Elektrikli aralarn zamanla benzinli
otomobillerin yerini almaya basl adg gz nne alndg nda bu konuda yaplan arast rmalarn says her geen gn daha da artmaktadr. Rejeneratif
Frenleme Sistemi, Hibrit Otomobillerde ve Elektrikli Otomobillerde kullanlan elektrik motorlarnn zt elektromotor kuvvetinden kaynaklanan
potansiyel enerjinin tekrar sisteme geri kazandrlmas amacn tas r. Bu sistem ile kaybedilen bu enerjinin geri kazanlmas ile sistem veriminin artmas
buna bagl olarak srs menzilinin artmas beklenmektedir. Elektrikli aralarda rejeneratif frenleme sistemlerinin tasarmndaki en nemli ltleri;
verimlilik, ara performans, gvenlik, tamir kolaylg ve otomobilin kesintisiz seyahat mesafesi olarak sralanabilir.

Deneysel Yntem
Elektrikli aralarn sorunlarndan biri olan menzil sorununa bir zm bulmak iin daha verimli bir srs algoritmasnn olust urulmas
amalanmst r. Sistemin dinamik modeli Matlab/Simulink ortamnda olust urularak rejeneratif frenleme sistemi iin olas bir srs evrimi
altnda sistemin simulasyonu yaplmst r. Rejeneratif modda sistemin daha verimli alsm
as ve gvenli sa rj durumu iin bulank mantk kontrolr
(Fuzzy) ile PID kontrolr bir arada kullanlmst r. Bulank kontrol giris parametresi olarak 3 faktr gz nne alnmst r. Bu faktrler; aracn
anlk hz bilgisi, batarya sa rj durumu ve frenleme kuvvetidir. Kontrol kts ile rejeneratif frenleme seviyesi tespit edilmist ir. Elde edilen sonular
motor ve rejeneratif alsm
a modu iin kars last rmal olarak dege rlendirilmist ir.
Simlasyon Sonular
Tablo 1 Bulank Mantk yelik Fonksiyonu
FRENLEME
KUVVET

BATARYA
ARJ
DURUMU
YKSEK

YKSEK

ORTA

DK
YKSEK
ORTA

ORTA

DK
YKSEK

DK

ARA HIZI

ORTA

DK

YKSEK
ORTA
DK
YKSEK
ORTA
DK
YKSEK
ORTA
DK
YKSEK
ORTA
DK
YKSEK
ORTA
DK
YKSEK
ORTA
DK
YKSEK
ORTA
DK
YKSEK
ORTA
DK
YKSEK
ORTA
DK

ekil 1 Batarya arj durumu yelik

ekil 3 Frenleme derecesi yelik

REJENERATF
FRENLEME
Mf1
Mf1
Mf0
Mf2
Mf2
Mf1
Mf3
Mf3
Mf2
Mf5
Mf3
Mf3
Mf7
Mf5
Mf4
Mf8
Mf8
Mf4
Mf6
Mf5
Mf4
Mf10
Mf10
Mf9
Mf10
Mf10
Mf9

ekil 6 1400 rpm referansta hz iin k grafii

ekil 5 Simlasyon iin oluturulan Ak Diyagram

ekil 2 Anlk ara hz yelik fonksiyonu

ekil 4 Motor kuvveti (k) yelik fonksiyonlar

ekil 7 Herhangi bir faz iin Zt EMK deeri

ekil 8 3500 rpm referansta hz k

ekil 10 Sr evrimi

ekil 9 Herhangi bir faz Zt EMK deerleri

ekil 11 Rejeneratif ve motor modda alma

durumunda batarya arj seviyesi-zaman grafii

Sonular ve tartmalar
Elektrikli aralar iin 3 fazl frasz DC motorun als masnda olus an rejeneratif enerji kazanc, bulank mantk kontrol kullanlarak yaplms tr. Yaplan simlasyon als malarnda grlms tr ki; motor frenlenme esnasnda
veya bos ta seyir halinde kaldgndan itibaren sarglarnda olus an akm uygun g anahtarlarn tetiklenmesiyle bir snr degeriyle en verimli s ekilde bataryaya aktarlabilir. Simulasyon sonularna gre rejeneratif modda als ma,
motor moduna gre %4.7 daha fazla s arj seviyesi saglamaktadr ve bu sayede menzil iin daha verimli sonular elde edilmektedir. als mann sonraki adm kullanlan motor ve ara parametrelerinin gerek hayatta kullanlan
bir sistem modeli kullanlarak modellenmesi ve gerek srs evrimleri altnda rejeneratif frenleme sisteminin uygulanmas olacaktr.