I.

Khi qut hin trng lao ng n Vit Nam hin nay:

Chim trn 48% lc lng lao ng x hi ca c nc, ph n c mt trn hu ht cc
lnh vc lao ng sn xut, tp trung ng ti cc doanh nghip trong lnh vc may mc,
giy da, thy sn, lp rp in t, th cng m ngh, ch bin thc phm.
Ph n ng t l ln trong lc lng lao ng Vit Nam chim 48,4% lc
lng lao ng. Trong m t l ph n tham gia vo lc lng lao ng l 73%- so vi
82% nam gii (y c xem l t l cao nht ton cu)
Theo iu tra v Nh v mc sng h gia nh (VHLSS) nm 2008, ch c
24,22% ph n lm cc cng vic phi nng nghip trong khi t l ny nam gii l
35,5%. Nh vy, phn ln lao ng n phi lm nhng cng vic khng chnh thc v
mc tn thng cao.
Theo s liu v khuynh hng vic lm ti Vit Nam, 53% ph n lm vic gia
nh m khng c tr cng, trong khi con s ny i vi nam l 32%. Ph n lm vic
trong cc khu vc khng chnh thc c tin cng thp hn, tay ngh thp hn v t c hi
nng cao tay ngh v o to hn nam gii. c tnh, t l thu nhp kim c ca n so
vi nam l 0,69, ngha l c 100.000 ng nam gii kim c th n gii ch kim c
69.000 ng.
Nguyn nhn ca s bt bnh ng v c hi vic lm v mc thu nhp gia hai
gii bt ngun t bt bnh ng gii tnh. Theo , cc gia nh c xu hng u t v
to iu kin pht trin cho tr em nam v nam gii hn so vi tr em n v n gii, bn
cnh , ngha v ni tr cng nh trch nhim chm sc tr em, ngi gi lun l gnh
nng hn ch iu kin lm vic bn ngoi ca ph n.
Mt khc, s bt bnh ng v vic lm v c ch tin lng dn n chnh lch
v thu nhp gia hai gii, iu ny gp phn to s bt bnh ng gii tnh, v ngi c
thu nhp cao thng chim u th, v c nh vy, bt bnh ng to thnh mt vng tun
hon.
Chnh v vy, hn ch thc trng ny, nh nc ban hnh nhiu chnh sch
nhm to c hi vic lm, bo v sc kho v ch ngh dng nhm to iu kin
thun li cho lao ng n. Cc quy nh hin hnh c th k n nh: Chnh sch v vic
lm, tuyn dng lao ng, hp ng lao ng, ch thai sn, tr cp nui conNhng
chnh sch ny mang li nhng thnh qu nht nh, tuy nhin nhng im cha ph
hp ca chnh sch hay mu thun v li ch gia ngi lao ng v doanh nghip l
nhng nguyn nhn khin cho rt nhiu quy nh thc t khng h c thc hin.
V nh vy, hin nay, lao ng n Vit Nam gp phi rt nhiu kh khn.

II. Chnh sch lao ng n

1. Tng quan v chnh sch lao ng n
B lut Lao ng c hiu lc thi hnh t ngy 1/5/2013 c mt chng quy nh
ring i vi lao ng n, vi nhiu ni dung thay i so vi trc, theo hng m
bo tt hn v bnh ng gii, v quyn li cho lao ng n; gm 8 quy nh:
1. Chnh sch ca Nh nc i vi lao ng n;

1. Bo m quyn lm vic bnh ng ca lao ng n.

2. Khuyn khch ngi s dng lao ng to iu kin lao ng n c vic lm
thng xuyn, p dng rng ri ch lm vic theo thi gian biu linh hot, lm
vic khng trn thi gian, giao vic lm ti nh.
3. C bin php to vic lm, ci thin iu kin lao ng, nng cao trnh ngh
nghip, chm sc sc kho, tng cng phc li v vt cht v tinh thn ca lao
ng n nhm gip lao ng n pht huy c hiu qu nng lc ngh nghip,
kt hp hi ho cuc sng lao ng v cuc sng gia nh.
4. C chnh sch gim thu i vi ngi s dng lao ng c s dng nhiu lao
ng n theo quy nh ca php lut v thu.
5. M rng nhiu loi hnh o to thun li cho lao ng n c thm ngh d
phng v ph hp vi c im v c th, sinh l v chc nng lm m ca ph
n.
6. Nh nc c k hoch, bin php t chc nh tr, lp mu gio ni c nhiu
lao ng n
2. ngha v ca ngi s dng lao ng;

1. Bo m thc hin bnh ng gii v cc bin php thc y bnh ng gii trong
tuyn dng, s dng, o to, thi gi lm vic, thi gi ngh ngi, tin lng v
cc ch khc.
2. Tham kho kin ca lao ng n hoc i din ca h khi quyt nh nhng
vn lin quan n quyn v li ch ca ph n.
3. Bo m c bung tm v bung v sinh ph hp ti ni lm vic.
4. Gip , h tr xy dng nh tr, lp mu gio hoc mt phn chi ph gi tr,
mu gio cho lao ng n.

3. bo v thai sn i vi lao ng n;
4. quyn n phng chm dt, tm hon hp ng i vi lao ng n mang
thai;
5. m bo vic lm cho lao ng n ngh thai sn;
6. ngh thai sn;
7. tr cp khi ngh chm sc con m, khm thai, thc hin cc bin php
trnh thai;
8. cng vic khng c s dng i vi lao ng n

1. Cng vic c nh hng xu ti chc nng sinh v nui con theo danh mc
do B Lao ng - Thng binh v X hi ch tr phi hp vi B Y t ban hnh. ( 35
cng vic l trc tip nu chy v rt kim loi nng chy cc l in h quang t 0,5 tn tr
ln, l quy bilo (luyn gang), l bng (luyn thp), l cao; cn kim loi nng (tr kim loi mu); t l
luyn cc;hn trong thng kn, hn v tr c cao trn 10m so vi mt sn cng tc; khoan thm
d, khoan n mn bn mn, cy by trn ni; lm vic theo ca thng xuyn gin khoan trn
bin (tr dch v y t - x hi, dch v n ); li my thi cng hng nng c cng sut ln hn 36 m
lc nh: my xc, my gt i, xe bnh xch (tr cc my c h tr thy lc); cc cng vic phi
mang vc trn 50 kg; kho st ng sng nhng vng c thc ghnh cao, ni su nguy him...)

2. Cng vic phi ngm mnh thng xuyn di nc.

3. Cng vic lm thng xuyn di hm m.

2. Ch thai sn
2.1 Cc iu lut ( ngh thai, tr cp)

I.

iu kin hng ch thai sn ( theo iu 31 lu t BHXH)

1. Ngi lao ng c hng ch thai sn khi thuc mt trong cc trng hp sau y:

a) Lao ng n mang thai;
b) Lao ng n sinh con;
c) Lao ng n mang thai h v ngi m nh mang thai h;
d) Ngi lao ng nhn nui con nui di 06 thng tui;
) Lao ng n t vng trnh thai, ngi lao ng thc hin bin php trit sn;

e) Lao ng nam ang ng bo him x hi c v sinh con.

2. Lao ng n sinh con;Lao ng n mang thai h v ngi m nh mang thai h; Ngi lao
ng nhn nui con nui di 06 thng tui;phi ng bo him x hi t 06 thng tr ln
trong thi gian 12 thng trc khi sinh con hoc nhn nui con nui.
3. Lao ng n sinh con ng bo him x hi t 12 thng tr ln m khi mang thai phi
ngh vic dng thai theo ch nh ca c s khm bnh, cha bnh c thm quyn th phi
ng bo him x hi t 03 thng tr ln trong thi gian 12 thng trc khi sinh con.
4. Ngi lao ng iu kin quy nh ti 2 khong trn m chm dt hp ng lao ng, hp
ng lm vic hoc thi vic trc thi im sinh con hoc nhn con nui di 06 thng tui th
vn c hng ch thai sn theo quy nh ti cc iu 34, 36, 38 v khon 1 iu 39 ca
Lut BHXH

II.

Ch khm thai:

Ch thai sn c thc hin t khi bn mang thai cho n thng th 4 sau khi sinh:
+ Trong thi gian mang thai, lao ng n c ngh vic i khm thai 5 ln, mi ln mt
ngy; trng hp xa c s y t hoc ngi mang thai c bnh l hoc thai khng bnh thng
th c ngh hai ngy cho mi ln khm thai. ( tnh theo ngy lm vic khng k ngy ngh l,
ngh Tt, ngy ngh hng tun ).
+ Thc hin cc bin php trnh thai:
t vng: ngh 7 ngy.
Trit sn (c nam/n): ngh 15 ngy.
Nu trong qu trnh mang thai bn b sy thai, no, ht thai hoc thai cht lu th lao ng n
c ngh vic hng ch thai sn: 10 ngy nu thai di mt thng; 20 ngy nu thai t mt
thng n di ba thng; 40 ngy nu thai t ba thng n di su thng; 50 ngy nu thai t
su thng tr ln ( tnh c ngy ngh l, ngh Tt, ngy ngh hng tun).

III.

Ch thai sn khi sinh con:

+ c ngh trc v sau khi sinh con l 06 thng.

Trng hp lao ng n sinh i tr ln th tnh t con th 02 tr i, c mi con, ngi m c
ngh thm 01 thng.
Thi gian ngh trc khi sinh ti a khng qu 02 thng.

+ Ht thi gian ngh thai sn trn nu c nhu cu, lao ng n c th ngh thm mt thi gian
khng hng lng theo tho thun vi ngi s dng lao ng.
+ Trc khi ht thi gian ngh thai sn theo quy nh nu c nhu cu, c xc nhn ca c s
khm bnh, cha bnh c thm quyn v vic i lm sm khng c hi cho sc khe ca ngi
lao ng v c ngi s dng lao ng ng , lao ng n c th tr li lm vic khi ngh
t nht c 04 thng. Trong trng hp ny, ngoi tin lng ca nhng ngy lm vic do ngi
s dng lao ng tr, lao ng n vn tip tc c hng tr cp thai sn theo quy nh ca
php lut v bo him x hi.
Lao ng nam ang ng bo him x hi khi v sinh con c ngh vic hng ch thai sn
nh sau:
a) 05 ngy lm vic;
b) 07 ngy lm vic khi v sinh con phi phu thut, sinh con di 32 tun tui;
c) Trng hp v sinh i th c ngh 10 ngy lm vic, t sinh ba tr ln th c thm mi con
c ngh thm 03 ngy lm vic;
d) Trng hp v sinh i tr ln m phi phu thut th c ngh 14 ngy lm vic.
Thi gian ngh vic hng ch thai sn quy nh ti khon ny c tnh trong khong thi
gian 30 ngy u k t ngy v sinh con.

IV.

Bo v thai sn i vi lao ng n

1. Ngi s dng lao ng khng c s dng lao ng n lm vic ban m, lm thm gi v

i cng tc xa trong cc trng hp sau y:
a) Mang thai t thng th 07 hoc t thng th 06 nu lm vic vng cao, vng su, vng xa,
bin gii, hi o;
b) ang nui con di 12 thng tui.
2. Lao ng n lm cng vic nng nhc khi mang thai t thng th 07, c chuyn lm cng
vic nh hn hoc c gim bt 01 gi lm vic hng ngy m vn hng lng.
3. Ngi s dng lao ng khng c sa thi hoc n phng chm dt hp ng lao ng
i vi lao ng n v l do kt hn, mang thai, ngh thai sn, nui con di 12 thng tui , tr
trng hp ngi s dng lao ng l c nhn cht, b Ta n tuyn b mt nng lc hnh vi dn
s, mt tch hoc l cht hoc ngi s dng lao ng khng phi l c nhn chm dt hot
ng.
4. Trong thi gian mang thai, ngh hng ch khi sinh con theo quy nh ca php lut v bo
him x hi, nui con di 12 thng tui, lao ng n khng b x l k lut lao ng.
5. Lao ng n trong thi gian nui con di 12 thng tui, c ngh mi ngy 60 pht trong
thi gian lm vic. Thi gian ngh vn c hng tin lng theo hp ng lao ng.
Lao ng n mang thai nu c xc nhn ca c s khm bnh, cha bnh c thm quyn chng
nhn tip tc lm vic s nh hng xu ti thai nhi c quyn n phng chm dt hp ng
lao ng hoc tm hon thc hin hp ng lao ng. Thi hn m lao ng n phi bo trc
cho ngi s dng lao ng tu thuc vo thi hn do c s khm bnh, cha bnh c thm
quyn ch nh.
6. Lao ng n c bo m vic lm c khi tr li lm vic sau khi ngh ht thi gian theo quy
nh; trng hp vic lm c khng cn th ngi s dng lao ng phi b tr vic lm khc cho
h vi mc lng khng thp hn mc lng trc khi ngh thai sn.

V.

Mc hng ch thai sn:

+ Bng 100% mc bnh qun tin lng, tin cng thng ng bo him x hi ca su thng
lin k trc khi ngh vic sinh.
Tr cp mt ln khi sinh con hoc nhn nui con nui:
Lao ng n sinh con hoc ngi lao ng nhn nui con nui di bn thng tui th c tr
cp mt ln bng hai thng lng ti thiu chung cho mi con. ( Mc lng ti thiu chung mi
nht nm 2014 hin nay l 1.150.000 ).

Trng hp ch c cha tham gia bo him x hi m m cht khi sinh con th cha c tr cp
mt ln bng hai thng lng ti thiu chung cho mi con.
Sau khi sinh, con cht:
Ngh 90 ngy k t ngy sinh, nu con cht di 60 ngy tui;
Ngh 30 ngy k t ngy con cht, nu con t 60 ngy tui tr ln.
Sau khi sinh, m cht:
Nu m iu kin hng tr cp thai sn: Ngi cha hoc ngi nui dng hp php c
ngh hng tr cp thai sn n khi con 06 thng tui;
Nu m khng iu kin hng tr cp thai sn: Ngi cha hoc ngi nui dng hp
php nu c tham gia BHXH t nht 06 thng trc thi im ngi m sinh con th c nhn
tr cp thai sn.
Dng sc, phc hi sc khe sau thai sn:
iu kin: Trong khang thi gian 60 ngy tnh t thi im lao ng n tr li lm vic sau
khi ht thi gian hng ch khi sinh con l 06 thng v thi gian ngh thm i vi trng
hp sinh i tr ln, m sc khe cn yu th c ngh dng sc, phc hi sc khe.
Thi gian ngh: Ti a 10 ngy/nm nu sinh i tr ln.
Ti a 7 ngy/nm nu sinh con phi phu thut.
Ngh 5 ngy/nm cho cc trng hp khc.
Mc hng:
25% lng ti thiu chung/ngy (nu ngh ti nh).
40% lng ti thiu chung/ngy (nu ngh tp trung).

VI.

im mi trong Lu t bo him xa h i 2014

Lut Bo him x hi mi: Thm nhiu ch thai sn tt hnLut Bo him x hi nm 2014

sa i c Quc hi thng qua v s c hiu lc t 1/1/2016. Nhiu ch chnh sch
c hon thin em li li ch thit thc cho ngi lao ng nh ch thai sn linh hot hn,
t l ng hng bo him x hi cng bng hn.
Lut Bo him x hi nm 2014 b sung nhiu ch thai sn tt hn cho cc i tng. C

th:
+ Lao ng nam s c ngh vic hng ch thai sn t 5-14 ngy khi v sinh con v quy
nh thm ch thai sn cho lao ng n mang thai h, ngi m nh mang thai h.
+ i vi lao ng n kh mang thai phi ngh vic theo ch nh ca bc s ch cn ng bo
him x hi t 3 thng trong thi gian 12 thng trc khi sinh con (thay v 6 thng nh quy
nh c).
+ B sung quy nh tr cp mt ln khi sinh con i vi trng hp ch c cha tham gia bo
him x hi v m khng tham gia bo him x hi.
+ c bit, Lut Bo him x hi mi quy nh thm ch thai sn ca lao ng n mang thai
h v ngi m nh mang thai h theo quy nh ca Lut Hn nhn v gia nh sa i.
+ Trong trng hp ch c m tham gia BHXH, hoc c cha v m u tham gia BHXH m m
cht sau khi sinh con, cha hoc ngi trc tip nui dng c ngh vic hng ch thai
sn i vi thi gian cn li ca ngi m. Ngi m khng thi gian ng BHXH th ngi
cha ngh n khi con 6 thng tui.
+ Trng hp ch c cha tham gia BHXH, khi v sinh con th cha c tr cp mt ln bng hai
thng tin lng c s cho mi con.
+ Tng thm mt thng cho thi gian lao ng n ngh thai sn trong trng hp con cht sau
khi sinh, quy nh ch thai sn ca lao ng n mang thai h v ngi m nh mang thai h
theo quy nh ca Lut Hn nhn v Gia nh sa i.
B Trn Th Thy Nga cho bit, thi gian ngh thai sn ti thiu phi m bo ngi m mang
thai phc hi sc khe, v vy B Lao ng-Thng binh v X hi ang d nh xut cho lao
ng n mang thai h c ngh thai sn ti a 4 thng. i vi ngi m nh mang thai h,
ty thuc vo thng tui ca con, ngi m s c hng ch thai sn cho n khi con c
6 thng tui nh quy nh ngh thai sn trong trng hp nhn con nui.

2.2 Mi lin h & s tc ng gia ch thai sn v Doanh

nghip, ngi lao ng v x hi

cs-> DN, nl, XH mt tt v xu
2.2.1 Mt tt:
Doanh nghip:

Thc hin ch ngh thai sn 6 thng cho lao ng n s gip doanh nghip
thc hin tt trch nhim x hi, gp phn to nn mi quan h tt gia ngi
lao ng vi doanh nghip. iu ny s gip cho vic nng cao uy tn ca doanh
nghip vi i tc, bn hng v x hi.
i vi ngi s dng lao ng, mt chnh sch ngh thai sn u vit to ra mt
lc lng lao ng n nh gn b vi doanh nghip. Gim t l chuyn vic v
ngh lm (So vi tr b bnh, tr b m t b m hn gip ngi m t phi ngh
vic chm con m hn). Chnh sch ngh thai sn c hng lng m
bo cng n vic lm cho b m v ngun thu nhp lin tc sau khi sinh con.
iu ny khng ch gp phn gi lao ng n tip tc lm vic m cn khuyn
khch ph n tham gia vo lc lng lao ng

Ngi lao ng:

-

iu kin hng ch thai sn ( theo iu 31 lut BHXH) c

thi gian chm lo cho con nhiu hn gip con pht trin y
, ton din, c m bo v sc khe ca c con v
m.m bo s phc hi cho ng m.
Ch khm thai: c in kin dng thai, m bo sc khe
cho m v b
Ch thai sn khi sinh con: lao ng nam c ngh nhm
ph chm sc v v con
Bo v thai sn i vi lao ng n: c hng cc ch
lm vic vs ngh ngi u tin. c bo m vic lm c khi tr
li lm vic sau khi ngh ht thi gian theo quy nh; trng
hp vic lm c khng cn th ngi s dng lao ng phi b
tr vic lm khc.
Mc hng ch thai sn: tr cp m bo cho vic nui
dng con ci, nng cao cht lng ba n, sc khe cho
m v bo m sa cho con;

X hi:
-

Nhng nc m bo thi gian ngh thai sn c hng lng l nhng nc

c kh nng cnh tranh kinh t cao nht.
Vic quy nh ch thai sn hp l cho lao ng n l mt yu t quan trng
trong vic thc y s pht trin ca nn kinh t cng nh m bo sc kho
ca th h tng lai. y l mt vn mang tnh nhn vn cao. Khi ngi m
cho con b hon ton, con em h s khe mnh hn v iu ny cn gip gim

mi nm khong VN208.300.000.000 chi ph khm cha bnh do thc hnh

nui dng tr nh km gy ra Vit Nam.
Nu thi gian ngh thai sn l 6 thng, theo tnh ton ca c quan bo him x
hi (BHXH) th qu BHXH hon ton c th cn i c.
Hn ch tnh trng suy dinh dng, m bo sc kha cho 1 th h mi, trnh
tr thnh gnh nng cho x hi.
m bo quyn tr em, m bo quyn ph n.
Gia tng kh nng tham gia lao ng ca ngi ph n. iu ny cng c ngha
gia tng thu thu nhp v ngn sch cho quc gia

2.2.2. Mt xu

* i vi doanh nghip
Hn ch nng sut lm vic v hiu qu cng vic tng qut v cc phng ban c lin
quan.vTr tr tin lm vic nu doanh nghip sn xut theo quy trnh khp kn.
Gii quyt vn khng trit v chuyn nghip to cho ngi lao ng du n xu
v doanh nghip .
Cc n v cha tht s nm r v chnh sch nn s khng mnh dn gii quyt v
chi tr kp thi cho ngi lao ng. Gy kh khn trong cng tc hch ton, i chiu,
v quyt ton ca c quan.
* i vi ngi lao ng n
Mt vi iu trong chnh sch cha kh thi khi p dng khin ngi lao ng cn lng
tng khi vng phi.
Ngi lao ng cn nhiu khc mc nhng chnh sch cha tht s linh hot gii
quyt cho ngi lao ng kp thi, nh hng n cuc sng sinh hot ca h; do DN
cha trin khai ph bin ngi lao ng n hiu r v nm bt c quyn li ca
mnh trong ch thai sn.
* i vi x hi
Hn ch s lng ngy ngh chm v ca chng trong khong thi gian trc v sau
khi sinh.

Cc chnh sch cha c th v gii quyt r rng khin khng t ngi b mt vic sau
khi ngh sinh con. T l tht nghip tng. To p lc lm vic ln hn cho ngi cn
ang lao ng, khin h khng tp trung lm vic hiu qu
Gim i gi tr tht s m doanh nghip c th to ra cho nn kinh t.
III. Kin ngh ca nhm

- Nhiu doanh nghip trn ng bo him x hi hoc ng t, hoc n phng chm

dt hp ng lao ng i vi lao ng n sau khi sinh, kin ngh l cn tng cng
cng tc kim tra ca c quan nh nc c thm quyn vi vic thc hin ch thai
sn.
- Hin nay, theo lut quy nh ngi lao ng n ngh trc v sau khi sinh l 6 thng,
tuy nhin, nhiu trng mm non cng lp ch nhn tr 12 thng. iu ny gy kh
khn cho nhiu n lao ng, thm ch c nhiu n lao ng phi ngh vic nh chm
con, thm ch mt vic mt thi gian di, iu ny cng gy nhiu tn tht cho x hi,
kin ngh ch quan l cn b sung i tng nhp hc l tr t 6 thng tui tr ln
bo m cho vic chm sc tr tt hn.
- Hin nay, gn mt na cc quc gia rn ton cu khuyn khch cc bc lm cha tham
gia nhiu hn sau qu trnh con cho i. Chng hn nh CuBa, vic chm sc con
ci c a vo lut v bt c n ng ln ph n u phi chia s ln nhau, k c
cng vic ni tr, chnh v nh vy, b m c th ngh 40 tun , xt Vit Nam iu
kin kinh t kh khn, kh thc thi nh cc nc pht trin, nhng c th xem xt
tng thm thi gian ngh ca cc ng b, iu ny cng phn no th hin s quan tm
v s chia nhiu hn vi ph n, v phn no th hin s bnh ng gia nam n trong
thi i mi.