Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

TI LIU O TO
QUAY PHIM
Phin bn: 1.0

TC GI: V Vit Ho

Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

1/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

MC LC
I.Cc loi cnh quay c bn (Basic Shot Types)
1.Quay ton cnh
1.1.Quay cnh cc rng Extreme Long Shot (XLS/ELS)
1.2.Quay ton cnh rng Vere Long Shot (VLS)
1.3.Quay ton cnh Long Shot/ Wide Shot (LS/WS)
2.Quay trung cnh
2.1.Quay trung cnh rng Medium Long Shot (MLS)
2.2.Quay trung cnh hp Medium Close-up Shot (MCU)
2.3.Quay trung cnh Medium Shot
3.Cn cnh
3.1.Cn cnh Close-up (CU)
3.2.Cn cnh hp Big Close-up (BCU)
3.3.Cn cnh c t Extreme Close-up (XCU/ECU)
II.Cc loi chuyn ng trong quay phim
1.Chuyn ng ca my quay(Camera Movement)
2.Chuyn ng ca ng knh(Lens Movement)
3.Chuyn ng ca cc dng c h tr cho my quay(Support Movement)
III.X l nh sng trong quay phim
1.nh sng t nhin
2.nh sng nhn to
IV.B cc khung hnh khi quay phim
1.Khi nim b cc
2.Cc quy tc b cc c bn
2.1.Quy tc ng chn tri
2.2.Quy tc 1/3
2.3.Quy tc hng nhn
Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

2/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

V.Cc loi gc my trong quay phim

1.Khi nim gc my
2.Cc loi gc my
2.1.Gc my cao
2.2.Gc my ngang
2.3.Gc my thp
VI.Cn bng trng
1.Ti sao phi cn bng trng
2.Cc bc thc hin cn bng trng (Manual WB)

Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

3/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

NI DUNG CHI TIT

I. Cc loi cnh quay c bn
Cnh quay (shot) l n v nh nht trong lnh vc in nh, truyn hnh khi xy dng kch
bn, quay phim v dng phim. N c tnh bng khong thi gian ca mt ln bm v
dng nt Record (REC) trn my quay. di ca mt cnh quay ngoi ph thuc vo
tng ca kch bn cn ph thuc rt ln vo loi cnh quay hay cn gi l loi cnh
quay. Vic hiu v nm c cc loi cnh quay l v cng quan trng i vi ngi quay
phim.
C rt nhiu ti liu khc nhau phn loi khc nhau v cc loi cnh quay, nhng u nm
trong nhng loi cnh quay di y.
1.Quay ton cnh
1.1.Quay cnh cc rng Extreme Long Shot (XLS/ELS)
V d v quay cnh cc rng:

Quay cnh cc rng - mt s ti liu dch ra ting vit thng vit l quay i cnh, quay
vin cnh cn c gi l quay cnh rt rng (very wide shot) hoc quay cnh gc rt
rng (very wide angle shot).
Cnh quay cc rng thng c s dng khi quay ngoi tri, miu t quang cnh, khng
gian ln nh: khu th, vng ngoi , vng nng thn, vng ni, Khi quay loi cnh
ny, my quay thng phi t mt ni rt cao hoc t trn my bay chuyn dng.
Con ngi xut hin trong cnh quay cc rng thng khng r rng v ch mang tnh cht
tham d vo nh mt phn ca n m khng th bit r l ai, thm ch l khng c hnh
nh con ngi.
1.2.Quay ton cnh rng Very Long Shot (VLS)
V d v quay ton cnh rng:

Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

4/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

y l mt cnh thng c s dng nhiu khi quay phim. Trong cnh quay s cho ta bit
nhn vt ang u, khi no. Con ngi xut hin nhng ch chim t l rt nh trong
khung hnh. Nu c chuyn ng th s cho ta bit chuyn ng chung chung ca con ngi
nh: ang chy, ang v, ang i, ang ngi,
Ton cnh rng thng c s dng khi quay trong studio hoc cc s kin trong din ra
phng hp, sn khu, hi trng (location building)
1.3.Quay ton cnh Wide Shot/Long Shot (WS/LS)
V d v quay ton cnh:

Trong mt cnh quay ton, con ngi thng xut hin vi y t u n chn. u st
vi mp trn ca khung hnh cn chn st vi mp di ca khung hnh.
Cnh quay ton s cho ngi xem bit nhn vt ang u, khi no, vi ai, ni ln trang
phc, gii tnh ca nhn vt. Cho ngi xem cm nhn v khung cnh v mi quan h gia
khung cnh vi (cc) nhn vt trong .
2.Quay trung cnh
2.1.Quay trung cnh rng Medium Long Shot (MLS)
V d v quay trung cnh rng:

Cnh quay trung rng thng ct nhn vt pha trn u gi trong khung hnh. Trong cnh
quay ny s cho ngi xem bit nhiu hn v khng gian, bi cnh, vt mi quan h i
vi nhn vt hn l bit v hot ng, biu cm ca nhn vt.
Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

5/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

Trung cnh rng cho ngi xem bit v v nhn vt l ai hn l h trong khng gian v
thi gian no.
2.1.Quay trung cnh Medium Shot (MS)
V d v quay trung cnh:

Cnh quay trung cnh hay cn gi l cnh quay na ngi (Waist shot), v khung hnh
thng ct nhn vt t tht lng (eo) tr ln.
Trong cnh quay ny, con ngi chim t l ln v l phn chnh ca khung hnh, hnh ng
ca nhn vt l r rng.
Ngi xem s thy r nhn vt c khun mt nh th no, n mc ra sao v ang lm g,
u(ni cnh hay bn ngoi) v khi no(ngy hay m)?V mt phn tnh cch, thi , biu
cm ca nhn vt qua hnh ng ca h.
2.3.Quay trung cnh hp Medium Close-up Shot (MLS)
V d v quay cnh trung hp:

i khi cn c gi l cnh quay hai nt (two-button shot) v khung hnh s ct nhn vt

pha trn ca khuu tay, ly t cc o th 2 tr ln trn.
Trong cnh quay ny, nhng biu cm ca khun mt ca nhn vt l r rng hn v hng
nhn, cm xc, kiu tc, mu tc, c trang im hay khng,
y l mt trong nhng loi cnh quay ph bin nht trong lm phim, bi n cung cp rt
nhiu thng tin v nhn vt khi h ni, nghe, hoc thc hin mt hnh ng lin quan n
phn trn ca c th hoc nhng chuyn ng ca phn u.
Trung cnh hp cho ngi xem bit r nhn vt, vic ch ra khng gian v thi gian phi
ph thuc vo nh sng trong cnh v nhng vt m chng ta sp xp cho vo khung
hnh.

Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

6/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

3.Cn cnh
3.1.Cn cnh Close-up (CU)
V d v cn cnh:

Cn cnh cn c gi l Cnh quay u (head shot) v trong khung hnh xut hin phn
ch yu ca khun mt. Pha trn khung hnh ct phn nh ca tc ca nhn vt, pha
di khung hnh th c th ct bt c u nhng phi di cm (c th ly mt phn c
hoc mt t vai).
cn cnh, ngi xem s c mt ci nhn y v khun mt ca nhn vt, n cng ch ra
mt cch ch tit v mt, tc (mu, kiu), Cn cnh s mang n mt cch y v biu
cm ca nhn vt thng qua mt, ming, v hot ng ca cc c mt khi nhn vt ni,
nghe hoc th hin bt c mt thi no.
Cn cnh cho ngi xem bit r nhn vt l ai nhng bit rt t thng tin v khng gian v
thi gian.
3.2.Cn cnh hp Big Close-up (BCU)
V d v cn cnh hp:

Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

7/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

Khun mt ca nhn vt chim hu ht v l phn chnh ca khung hnh. Ngi xem s c

c ci nhn chi tit n tng phn v khun mt ca nhn vt: mt mu g, c k my hay
khng, mt m hay hai m, ; mi cao hay thp, thm ch s cho bit nhn vt c so,
mn hay nt rui, hay khng.
Ngi xem s b bt phi ch hon ton vo khun mt ca nhn vt. Nhng biu cm ca
nhn vt cng c truyn ti gn gi v chn thc nht n ngi xem.
Cnh quay s cho r nhn vt v xc xc ca h: gin d, lo s, lng mn,
3.3.Cn cnh c t Extreme Close-up (XCU/ECU)
V d v cn cnh c t:

y l mt cnh dng nhn mnh mt chi tit no trn c th ngi nh mt, ming,
tay, hoc mt chi tit no ca cc vt nh: ngi bt mc, 1 phm ch A trn bn
phm my tnh, logo trn mt sn phm ng gi,
Cn cnh c t thng xut hin trc hoc sau nhng cnh quay rng hn (ton cnh,
trung cnh) v mt s vt, con ngi no .
Cn cnh c t thng c s dng trong cc phim ti liu v khoa hc, khoa hc nghin
cu v sinh vt hc, cc clip ca nhc v phim ngh thut hoc mt phim h cu.
II.Cc loi chuyn ng trong quay phim
S khc nhau gia in nh so vi cc loi hnh khc chnh l s chuyn ng. C th phn
loi s chuyn ng ny thnh chuyn ng ca nhn vt v chuyn ng ca my quay.
Sp xp v ch o chuyn ng ca nhn vt l cng vic ca ngi o din, i vi
ngi quay phim cn nm c cc loi chuyn ng c th to c bi my quay.

Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

8/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

Cc loi chuyn ng trong quay phim gm: Chuyn ng ca my quay(Camera

Movement), chuyn ng ca ng knh(Lens Movement) v chuyn ng ca cc dng c
nng / h tr cho my quay (Mount/Support Movement): Boom, Dolly, ...
1. Chuyn ng ca my quay(Camera Movement)
Lia my l chuyn ng ca my quay xoay quanh trc ta chn my theo chiu thng
ng(Tilt) hoc chiu ngang(Pan). Lia my l chuyn ng c to ra khi chng ta gn
my quay trn chn my(tripod head).
1.1.Lia my ng(Titl)
Lia my ng (Tilt) thng c s dng th hin s cao ln (ca cc cng trnh
kin trc) hoc i theo mt chuyn ng theo chiu ng(leo ni). Di y l hnh
nh minh ha cho lia my theo chiu thng ng:

1.2.Lia my nagng(Pan)
Lia my ngang (Pan) thng c s dng vi mc ch miu t khng gian rng ln
(trong quay phim phong cnh) hoc i theo mt vt th ang chuyn ng theo
phng ngang(trong quay phim th thao).
2. Chuyn ng ca ng knh(Lens Movement)
2.1.Zoom
Zoom my ch thc hin c i vi nhng my quay c ng knh thay i tiu c. Cch
thc hin n l xoay vng zoom (zoom ring) ln trn hoc xung di thay i tiu c
ca ng knh. Zoom thng c s dng nhn mnh (focus) mt vt th, mt chi tit
trong mt bi cnh.
2.2.Thay i khong nt (Depth of Field)
Thay i khong nt trong quay phim cng l mt chuyn ng. Khi thay i vng ly nt
(focus ring) im nhn v nhn vt trong phim cng thay i, do s mang li thng tin
mi cho ngi xem.
Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

9/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

Thay i DOF cng dng nhn mnh, tp trung s ch ca ngi xem vo mt chi tit
no .

3. Travelling
Travelling l chuyn ng c to bi cc dng c h tr nh Dolly, Boom. y l loi
chuyn ng mang li nhiu hiu qu nht v kh nht i vi ngi quay phim. Do khong
cch gia my quay v nhn vt l thay i trong khi quay, nn vic m bo nt v b
cc khung hnh l rt quan trng.
Di y l hnh nh minh ha cho chuyn ng travelling m my quay c t trn
Dolly:

Trong quay phim, thng ta ch s dng n thun mt trong cc chuyn ng trn, nhng
cng c trng hp ngi quay phim phi kt hp 2 thm ch l c 3 loi chuyn ng trn
vo mt cnh quay t c hiu qu m ngi o din yu cu. Di y l mt v d
v mt cnh quay kt hp ca c 3 loi chuyn ng trn:

Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

10/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

Nhn vo hnh trn, cc mi tn l ch hng di chuyn ca nhn vt, ca chic xe v ca

my quay. Nh vy ngi quay phim phi va lia ngang ln ng (Pan + Titl) theo di
chuyn ca nhn vt, va phi thay i vng ly nt do chic xe chuyn ng.
III.X l nh sng trong quay phim
nh sng l mt yu t ht sc quan trng trong quay phim, cc thc phim ch c th quay
c khi c nh sng. Vic x l nh sng sao cho ph hp vi chic my quay (mt thit b
k thut c to bi cc nguyn tc vt l) c c nhng hnh nh tt nht l cng
vic ca ngi quay phim.
1. X l nh sng t nhin trong quay phim
nh sng t nhin l nh sng c to bi cc ngun sng t nhin nh mt tri, mt
trng. Tuy nhin, cht lng nh sng t mt trng l qu yu v khng quay phim
nn ta ch quan tm n vic x l nh sng mt tri khi quay phim.
nh sng mt tri vo khong t 8h30 10h30 sng, 13h30 15h30 chiu, l nh sng tt
nht trong ngy cho quay phim.
nh sng gia tra thng lm cho mt nhn vt khng c hnh khi (b bt).
nh sng bnh minh, hong hn thng c s dng vi mc ch ngh thut khi quay
ngc sng. Hnh nh nhn vt ch l nhng hnh en mang tnh cht tng trng ch
khng r mt.
2. nh sng nhn to
nh sng nhn to l nh sng t cc ngun sng do con ngi to ra nh: nh sng t n
halogen, nh sng t n tp, nh sng n ng, nh sng trong trng quay,
Hu ht cc loi nh sng nhn to s dng trong trng quay cho in nh v truyn hnh
u quy vo 4 im chiu sng c bn l: nh sng chnh(key light), nh sng lm mt
bng(fill light), nh sng ven(back light) v nh sng phng(background light).
2.1.nh sng chnh (Key light): L ngun sng ch o trong thit lp nh sng
trng quay. n key light c t chch 1 gc 45 so vi trc t my quay n
ch th. Ngun nh sng chnh thng mnh v chi.
2.2.nh sng lm mt bng (Fill light): L ngun sng lm gim bt bng m
ngun sng chnh to ln trn b mt ch th. n Fill light c t chch 1 gc 45
so vi trc t my quay n ch th, i xng vi n Key light qua trc t my
qauy n ch th v c cng nh hn key light (thng bng 1 na key light).
Ngun Fill ligth thng mm v du.
2.3.nh sng ven (Back light): nh sng t pha sau cc ch th, chiu sng pha
sau v tc, tch ch th v lm ni bt ch th khi phng nn(background). n
Back light c chiu i xng vi n Keylight qua ch th, cng mnh nh
n Key light. Ch rng, ch chiu n Back light vo pha sau v tc ca ch th,
khng c cho n chiu vo pha trc ch th.
2.4.nh sng nn (Background Light): L ngun sng chiu vo bi cnh pha sau
ch th, c th l phng hoc hu cnh. Ngun sng ny mnh hay yu ty thuc vo
Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

11/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

tng ni dung cue th ca cnh quay m kch bn yu cu.

S thit lp 4 im chiu sng ny minh ha nh hnh v sau:

IV.B cc khung hnh trong quay phim

1. Khi nim b cc
B cc khung hnh chnh l cch sp xp cc nhn vt, vt th, mng, khi, mu sc, nh
sng trong khung hnh (nhn thy trong ng ngm) khi quay phim theo mt nhng quy tc
nht nh.
Cc cch b cc khung hnh trong quay phim u c tha k t nhip nh. Do , nhng
kin thc v b cc khung hnh trong nhip nh u rt c ch trong quay phim.
C rt nhiu quy tc v b cc, tuy nhin c 3 quy tc c bn nht m ngi quay phim phi
nm c l: quy tc ng chn tri, quy tc 1/3 v quy tc hng nhn.
2. Cc quy tc v b cc c bn
2.1.Quy tc ng chn tri
ng chn tri l ng giao tuyn ca mt t vi bu tri khi ta tri tm nhn ra xa, n
nm ngang chia cch mt t vi bu tri. VD n gin bc nh di y:

Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

12/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

Nh vy l ta bit ng chn tri. Vy quy tc ng chn tri l g? Quy tc rt n

gin nh sau:
ng chn tri phi lun lun song song vi cnh trn v di ca khun hnh.
Khng nn ng chn tri cho v xin khun hnh.
Nu mun ly bu tri nhiu th t ng chn tri na di ca khun hnh. VD
nh hnh di y:

Nu mun ly mt t nhiu th t ng chn tri na trn ca khun hnh. VD

nh hnh di y:

Trnh (hoc khng bao gi) t ng chn tri gia khun hnh.
2.2.Quy tc 1/3
Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

13/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

Quy tc 1/3 c gii thch n gin nh sau: Ta chia khun hnh thnh ba phn chiu
ngang v dc theo cc ng tung tng nh hnh sau:

Quy tc 1/3 chnh l t nhn vt ca mnh vo giao im ca cc ng tng tng v t

trn cc ng tng tng. Nhng im v ng ny c gi l im mnh v ng
mnh trong khun hnh. Khng ai gii thch c ti sao nhng hu nh tt c cc bc nh
u p dng quy tc ny hoc l bin th n i mt cht.
Theo quy tc ny th cng khng bao gi t nhn vt vo chnh gia ca khun hnh.
2.3.Quy tc hng nhn
Hung nhn y chnh l hung nhn ca nhn vt. Quy tc hng nhn l lun cho
hng nhn ca nhn vt v pha c nhiu khong trng hn (pha trc) trong khun hnh.
VD nh bc nh sau:

Quy tc hng nhn m rng ra mt cht cn p dng i vi hng chuyn ng ca nhn

vt, vt th. Khi quay mt ngi ang i, mt ci xe ang chy hoc mt on tu ang
hng v pha trc, ... th bao gi cng phi cho pha trc h c nhiu khong trng
hn pha sau (t nht cng phi 2/3 khun hnh) - nh vy th bc nh mi c li thot,
ngi xem c cm gic l nhn vt ang i ln, ang tin v pha trc, tin v mt vng
rng ln.
V d:

Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

14/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

Nu khng gian pha trc t hn pha sau ca ch th th ngi xem c cm gic l ch

th ang hng vo ng cng, ng ct, b tc, khng li thot, n c, ...

V.Cc loi gc my trong quay phim

1.Khi nim gc my
Gc my chnh l mt im c th m ti my quay c t thc hin mt cnh
quay. Thng th mt cnh quay thng ch c mt gc my. Tuy nhin, nhiu cnh quay li
l kt hp ca nhiu gc my nhm to ra nhng hiu qu ngh thut c th.
2.Cc loi gc my trong quay phim
2.1.Gc my cao
V d nh quay s dng gc my cao:

Gc my cao l gc my c to ra khi my quay t bn trn tm mt ca ch th.

Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

15/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

S dng gc my ny i vi mt ch th c th (mt ngi no ) s c ngha l b tc,

bt lc, th hin s nh b, cng cc.
Trong x hi, gc my cao s dng cho tng lp thp km, nhng ngi c khng c a
v, ..
2.2.Gc my ngang
V d nh quay s dng gc my ngang:

Gc my ngang l gc my c to ra khi my quay t bng vi tm mt ca ch th. Vi

tt c cc th loi trong quay phim in nh v truyn hnh, gc my ngang c khuyn
dng v c s dng ph bin nht.
ngha ca gc my ngang: th hin s ngang hng, gn gi, thn thin. S dng gc my
ngang khin ngi xem d tip thu, d nm bt.
2.3.Gc my thp:
V d cnh quay s dng gc my thp:

Gc my thp l gc my c to ra khi my quay c t thp hn tm mt ca ch th.

S dng gc my thp cao, tn ch th ln vi ngha ca ngi, s uy nghi, uy
nghim, honh trng,
Trong x hi, gc my thp s dng cho tng lp vua cha, nhng ngi c quyn th, bc
ti cao, thn thnh,
VI.Cn bng trng
Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

16/17

Ti liu o to Quay phim

Phin bn 1.0

1.Ti sao phi cn bng trng

Cn bng trng (white balance) gip cho hnh nh thu c ng mu vi mu sc thc t.
nhng iu kin nh sng khc nhau th tnh cht ca nh sng cng khc nhau. Do ,
khi thay i v iu kin nh sng, ngi quay phim phi cn bng trng lun gi cho
hnh nh c ng mu tt c cc cnh quay.
2.Cc bc thc hin cn bng trng bng tay (Manual WB)
Thng th cc my quay u c ch cn bng trng t ng (AWB) v cc preset i
vi mt s ngun sng thng dng. Tuy nhin, t cn bng trng vn l cch tt nht thu
c hnh nh ng mu v c cht lng. Cc bc thc hin nh sau:

Bc 1: Ly mt t giy trng hng ly ngun sng chnh ca bi cnh quay.

Bc 2: a my quay v pha t giy , lm sao xut hin t nht 80% khung

hnh l mu trng ca t giy.

Bc 3: Chuyn chc nng cn bng trng v ch Manual c k hiu nh hnh

di y:

Bc 4: Gt (hoc n) cn (hoc nt) my quay thc hin qu trnh cn bng

trng (vn gi khung hnh chim t nht 80% mu trng ca t giy), s thy k hiu
trn nhp nhy, khi no k hiu cn bng trng dng li th qu trnh cn bng trng
kt thc.

Sau khi qu trnh kt thc, hy kim tra hnh nh my quay thu c xem ng mu cha
bng cch m mn hnh LCD hoc xem hnh nh trn Monitor (nu my quay kt ni) v so
snh hnh nh thu c vi hnh nh thc t. Nu mu cha ng th thc hin li cn bng
trng.

Lu hnh ni b

http://filmmaking.com.vn/

17/17