Tp bi ging V K Thut

CHUONG 7. BIU DIN VT TH

Thng thng mt bn v k thut bao gm cc thnh phn:
-

Hnh biu din v cc k hiu c lin quan

Kch thc v cc k hiu c lin quan
Cc yu cu v k thut (k hiu, vn bn)
Khung bn v, khung tn (mt s loi bn v c th c thm bng k, bng thng
k).

Phn ny ch cp dn vic xc nh cc hnh biu din cn thit cho mt vt th hnh hc

v ghi kch thc xc nh ln ca vt th hnh hc.
7.1.

HNH BIU DIN

Bao gm tt c cc loi hnh biu din c quy nh theo TCVN v bn v k thut:

-

Hnh chiu vung gc

Hnh chiu ring phn
Hnh chiu cc b.
Hnh ct v mt ct
Hnh trch

xc nh nn s dng loi hnh biu din no, cn hiu r mc ch s dng ca cc loi

hnh biu din.
S lng hnh biu din s dng nn hn ch n mc ti thiu cn thit, nhng phi
m t y v r rng hnh dng vt th. Khi chn hnh biu din trnh vic phi dng cc
ng bao khut v cnh khut, trnh vic lp li khng cn thit cc b phn thuc vt th.
7.2.

CHN HNG CHIU CHNH

Hng chiu chnh c chn sao cho hnh biu din chnh th hin c hnh dng tng
qut ca i tng ng thi phi th hin c nhiu nht v r rng nht nu c th c
cc b phn hnh hc thuc v vt th. Hnh biu din chnh thng biu din i tng v
tr lm vic hoc v tr ang lm vic hoc v tr lp rp.
Chn c hnh biu din chnh hp l s gip gim s lng hnh biu din cn din t
i tng, bn v d c v nh vy d c thit lp chnh xc hn.
Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM

- Trang 62 -

Tp bi ging V K Thut

7.3.

CHN LOI HNH BIU DIN V S LNG HNH BIU DIN

Ty theo vt th v phng n biu din, s lng hnh biu din c th l 1,2,3 hay nhiu
hn. Ch rng mt s k hiu (k hiu ng knh, b dy, chiu di) c s dng khi
ghi kch thc s gip lm gim s lng hnh biu din cn dng din t vt th.
7.3.1.

Vt th dng trn xoay

Ni chung ch cn mt hnh biu din chiu trn mt phng song song vi trc trn xoay
V d:
1/ So snh gia hai hnh biu din 1a vi 1b, 2a vi 2b, hnh biu din no xc
nh mt vt th? Cho bit l vt th g?
Hnh 1a/

Hnh 2a/

Hnh 1b/

Hnh 2b/

Tr li:
2/ So snh hai hnh biu din di y, hnh biu din no c th din t y , r rng mt
vt th? Ti sao?.
Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM

- Trang 63 -

Tp bi ging V K Thut

Hnh 3a/

Hnh 3b/

Tr li:
7.3.2.

Vt th dng tm hay thanh

Ni chung cn hai hnh biu din, trong phi c mt hnh

(hnh chiu, mt ct) din t hnh dng hay tit din tm hay
thanh. Trong mt s trng hp ch cn mt hnh biu din
din t hnh dng hay tit din v k hiu kch thc
b dy hay chiu di.
V d: biu din mt thanh thp hnh (loi thp gc,
hay cn gi l thp L)

7.3.3.

Vt th dng hnh hp

Thng thng cn ba hnh biu din theo ba hng

chiu vung gc nhau (c th nhiu hn).
V d: Hnh biu din bn y xc nh hnh
dng mt vt th hay cha? Ti sao?:

Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM

- Trang 64 -

Tp bi ging V K Thut

7.3.4.

Vt th c thng tin cn din t trn mt nghing

Thng thng khi biu din vt th, u tin s dng cc hnh biu din theo cc hng
chiu c bn. Tuy nhin trng hp vt th c thng tin cn din t theo cc hng chiu
khng vung gc nhau, cn phi p dng cc hnh biu din theo cc hng chiu ph
(hng chiu khng song song vi cc hng chiu c bn).
V d: Hy xc nh cc hng chiu cn thit biu din y , r rng cho vt th di
y:

Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM

- Trang 65 -

Tp bi ging V K Thut

7.4.

PHN B CC HNH BIU DIN

Ni chung cc hnh biu din nn t ng v tr lin h chiu trc tip gia chng vi nhau.
y l v tr tt nht gip cho vic phn tch c bn v cng nh vic thit lp bn v c
thun tin. Cc hnh biu din din t cng mt b phn hnh hc nn c t gn nhau.
Trong mt s trng hp v d khng th b tr hnh ng lin h hiu v chng ln vi cc
hnh biu din khc hoc nu t ng lin h chiu phi dng mt kh giy ln hn th c
th t hnh v tr bt k (nn dt gn ch k hiu hng chiu v ch nh danh). Cng
c th xoay cc hnh chiu ring phn, hnh ct hay mt ct nghing nu khng gy kh
khn cho vic c v thit lp bn v.
Nh vy c mt phn b hnh hp l phi phn tch c c mt phng n biu din
hp l trc khi v.
7.5.

GHI KCH THC

Mi b phn hnh hc phi c ghi cc kch thc nh v v nh dng. Mi kch

thc ch c ghi mt ln. Trng hp kch thc xc nh mt phn t c th ghi trn
nhiu hnh biu din khc nhau th nn ghi trn hnh biu din no th hin phn t r
nht.
Cc kch thc c lin quan n cng mt b phn hnh hc nn nhm li mt cch tch
bit v ghi trn hnh biu din no th hin b phn hnh hc r nht.
Khng nn ghi kch thc cho cc ng bao hay cnh khut.
Thng thng kch thc nn ghi bn ngoi hnh biu din d ghi, d c. Trng hp
ng dng kch thc ct qua mt vng phc tp hoc trng vi nhng ng nt biu
din khc c th cn nhc ghi bn trong hnh biu din.

Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM

- Trang 66 -