FRANCUSKA STALEKA MONARHIJA

o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
o

Dananja Francuska se prostire od Pirineja do reke Rajne

Do druge polovine X veka ta oblast bila je podeljena na feudalne oblasti
Jedan deo bive Francuske pripadao je Franakoj dravi
Kada je Karl veliki umro, zavladali su njegovi sinovi, nisu bili sposobni vladari i feudalni
gospodari su eleli da zadre svoju autonomiju
Franaka se tako 843. god. podelila na 3 dela: Francuska, Italija i Nemaka
Na severu Francuske feudalne oblasti su bile slabije privredno razvijene i u njima je
dominiralo obiajno pravo (najstarije pravo)
Na jugu Francuske, feudalne oblasti su bile razvijenije i u njima je ve odavno u upotrebi
rimsko pravo
Stanovnici koji su iveli na prostoru jedne feudalne oblasti su oseali da pripadaju samo toj
feudalnoj oblasti (nisu imali razvijenu nacionalnu svest)
Na tom prostoru su ivela 3 naroda: Kelti, Romani i Germani
Tek u drugoj polovini X veka poinje izgradnja jedinstvene Francuske drave koja e
trajati skoro 5 vekova
Tako dugo je trajao proces izgradnjejJedinstvene Francuske drave zato to je protiv
izgradnje jedinstvene Francuske drave bila krupna vlastela (velmoe) i Engleska
Krupna vlastela je bila protiv zato to oni gube mo i postaju vazali kralja
Engleska je bila protiv jer je jedan od engleskih kraljeva bio vojvoda Normandije
(feudalac iz najvee feudalne oblasti Normandije) i zato to su engleski kraljevi eleli
da zadre svoje posede na evropskom kopnu
Jo od XI veka poinje trvenje izmeu Francuske i Engleske i to trvenje je prisutno i do
dananjeg dana
Izgradnju jedinstvene Francuske drave je podravao srednji sloj (njima vie odgovara
da plaaju jedan porez dravi nego da ima obaveze i prema feudalcu i prema dravi) i
crkva (zato to je rimski Papa video veu mogunost za dominacijom crkve ako su
jedinstvena drava nego ako su feudalne oblasti)
Izgradnja jedinstvene Francuske drave je poela tako to se 987. godine Ig Kapet
krunisao za kralja na svom posedu (Pariz sa okolinom) zato to je bio daleki srodnik
Karla Velikog i iao je na tu crtu srodnike linije i to se zove kraljev domen (porodini
posed prvog Francuskog kralja)
Od 987. godine do sredine XV veka tekao je proces izgradnje Francuske drave
tako to se kraljev domen na utrb feudalnih oblasti proirio u jednu dravu
IG KAPET je prvi francuski srednjovekovni kralj i rodonaelnik prve srednjovekovne
francuske dinastije Kapeta koja je vladala Francuskom od 987. do 1328. godine
Sledei znaajan vladar je FILIP II AVGUST
Vlada krajem XII i poetkom XIII veka
1. Bio je veliki ratnik
- Zahvaljujui njegovim ratovima kraljev domen je proiren na Normandiju, Anu,
Poatiju, Men, Turen i Tulsku grofoviju
2. Zajedno sa carem Svetog Rimsko-Nemakog carstva Fridrihom Barbarosom i
engleskim kraljem Riard Lavlje Srce predvodio 3. krstaki rat
3. U dvema bitkama pobedio englesku vojsku
- Naroito je znaajna njegova pobeda nad Englezima 1214. godine u bitci kod
Buvina

- Za Francusku je znaajna jer je oznaila poetak dominacije Francuske na

evropskom kopnu a za Engleze jer je doprinela da se uzdignu baroni (englesko
plemstvo) u odnosu na kralja i tu vidimo zaetke parlamentarizma
4. Uveo je parlament (sud koji je sudio sporove izmeu feudalaca i feudalaca sa
kmetovima)
5. Uveo je da se kraljevi vie ne sele nego da ima stalno mesto prebivalita bude
Pariz
* Kada budete uili dodatno za Filipa II Avgusta poto vi to volite da se dodatno
informiete, na internetu ako otvorite onu uvenu Wikipediju oni bi tu napisali da je
njegova uvena reenica bila Vazal mog vazala nije moj vazal :D

Sledei vladar iz dinastije Kapeta je LUJ IX SVETI

Nadimak Sveti je dobio jer je bio jako poboan
Davao je ogromne darove za siromane i za graenje crkava
Uestvovao je u 2 krstaka rata (u 7. i 8. Krstakom ratu u kome je i poginuo)
Svojom pobonou je mnogo doprineo irenju nacionalne svesti
Uveo je jedinstvenu monetu (valuta za itavu tadanju francusku)

Sledei vladar je FILIP IV LEPI

Vladao od 1285. do 1314. godine
Nije bio veliki ratnik
ak i kada je poveo rat da osvoji Flandriju (danas zemlja Beneluksa), njegova vojska je
doivela poraz
Jedina oblast na koju je proirio Francusku jeste ampanja
Proirio je brakom sa erkom ampanjskog grofa (dobio kao miraz)
Po emu je on zaista ostao poznat u istoriji jeste po njegovom sukobu sa papom
Tada je papa bio Bonifacije VIII i taj sukob se generalno zove sukob drave i crkve
Nakon raskola hrianske crkve na zapadnu katoliku i istonu pravoslavnu rimski papa
je eleo da dominira nad katolikim dravama tj. da crkvu stavi iznad svetovne vlasti
(iznad drave) i to je radio kroz irenje crkvenih poseda na utrb feudalnih, kroz
formiranje crkvenih redova, kroz to da svetenstvo je izuzimao ispod civilnih zakona
(zakon kralja ne vai za svetenstvo), dananjim renikom moemo rei da je crkva
bila drava unutar drave
Povod za njihov sukob je bila 1302. godina kada je Filip IV Lepi sazvao skuptinu
dravnih stalea
Na toj skuptini su bili predstavnici prvog stalea ili plemstva (civilna vlastela),
predstavnici drugog stalea ili svetenstva i predstavnici treeg stalea ili
srednjeg sloja (graanstvo)
Filip IV Lepi pored kralja uvodi jo jednu dravnu instituciju a to je skuptina dravnih
stalea i zato se i prvi oblik dravnog ureenja Francuske zove Francuska Staleka
monarhija
Sazvao je skuptinu stalea zato to kada je doao na vlast, zbog estih ratova njegovih
predhodnika on se suoio sa praznom dravnom kasom
Poto se kasa puni porezima on saziva skuptinu stalea i oni izglasavaju uvoenje
poreza ali da ga plaaju i svetenici na ta je Bonifacije VIII povilenio, odmah je
napisao protestnu notu
Papa protestuje i kae da svetenstvo ne moe da plaa nego moe samo da plaa
porez crkvi, onda Filip IV odgovara da mora da plaa jer svetenici koji ive na teritoriji
Francuske su kao i svi ostali, graani

o
o
o
o
o

o
o
o

Sukob kulminira 1309. godine tako to je Filip IV pobedio i da bi dokazao da je

drava iznad crkve on je odredio da sredite crkve vie ne bude u Rimu nego u
francuskom gradu Avinjonu i da se pape mogu birati samo iz redova francuskog
svetenstva
To je tako bilo od 1309. do 1378. (7 decenija) i taj dogaaj u istoriji Vatikana se zove
Avinjonsko ropstvo
1308. godine, neposredno pre donoenja te odluke, Bonifacije VIII je umro tako da
je ta sudbina zadesila neke druge pape
Pape su za vreme 100-godinjeg rata iskoristili taj sukob da se vrate tradicionalnom
seditu tj. Vatikan u Rimu
Filip IV Lepi je umro 1314. godine, imao je dvoje dece
erku Elizabetu udatu za engleskog kralja i koja je imala sina Eduarda
Sina koji se zvao arl IV razboleo se i jako mlad umro, 1328. godine
Sa ARLOM IV se zavrava dinastija Kapeta
Imao je trudnu enu ali tada medicina nije bila razvijena da bi se znalo da li ona nosi
muko ili ensko dete a i da je bilo muko trebalo je ekati 18. godina na punoletstvo
Postavilo se pitanje naslea prestola
Javila su se 2 pretedenta: Unuk Eduard (engleski princ), a drugi je bio blii roak iz
porodice Valoa koji se zvao Filip
Formira se dravna komisija (predstavnici stalea) koja treba da odabere ko e naslediti
presto i oni odreuju da e presto naslediti Filip od Valoa uz obrazloenje da Eduard iako
je unuk Filipa IV ne moe da nasledi presto jer nema naslea po enskoj liniji jer da je
trebalo nasleivati po enskoj liniji onda bi Elizabeta poto je starija trebala da nasledi
presto
To je bio njihov izgovor, stvarni razlog to nije nasledio Eduard jeste to je bio
engleski princ i to je jo od XI veka kada je Vojvoda Normandije postao engleski kralj
postojalo trvenje izmeu Engleske i Francuske
Sa stanovita alternativne istorije da je tada Eduard nasledio francuski presto danas ne
bi postojala Francuska kao drava jer bi francuska kruna bila ugaena i pripojena
Engleskoj
Izbor Filipa od Valoa je imao 2 vane posledice: Poetak dinastije Valoa i ovaj
dogaaj je bio povod za stogodinji rat
100-GODINJI RAT je trajao due od 100 godina (1337-1453)
Najdui rat u istoriji ratovanja
Rat nije trajao svakog dana svake godine nego rat traje dok se ne potpie mir
Bilo je 10-ak veih bitaka
Uzrok je tenja Francuske da protera Engleze sa evropskog kopna odnosno tenja
Engleske da zadri te svoje posede na evropskom kopnu
Do 1435. god. (vie od 2/3 rata) dominirali su Englezi
3 velike bitke:
1) Kod ?Poatjea? (pobedili Englezi)
2) Kod Azempura (pobedili Englezi)
3) 1431. godine kod Orleana (pobedili Francuzi)

o
o

U ostatku rata je dominirala Francuska

Englezi su toliko dugo bili u prednosti zbog:
Kada je u pitanju rat u prednosti je drava koja napada (Engleska je prebacila
vojsku na evropsko kopno a pri tome je sve normalno funkcionisalo na ostrvu za razliku
od Francuske gde je sve bilo poremeceno)

Mnogi feudalni gospodari su ovaj rat pokuali da iskoriste da se opet izbore za

autonomiju, tako je grof Gurgundije (to nije ime grofa nego ime oblasti iji je grof) je
otvoreno preao na stranu Engleza mislei da e tako ponovo za sebe dobiti oblast
Gurgundiju
Francusku su tada potresali veliki seljaki ustanci koji su bili na zemljinjim
posedima (npr ustanak u Parizu 1358.) gde oni trae od kralja da se neki porezi ukinu i
onda kralj mora da ratuje protiv Engleza a da istovremeno angauje deo vojske da
suzbijaju te ustanke
Odanost nekih feudalnih porodica Englezima (onih koji su iveli na naslednim
posedima Engleza) koji su se udruivali sa engleskom vojskom
BITKA KOD ORLEANA Jovanka Orleanka (16. godina) je po legendi sanjala da joj je
Bog predodredio da se ukljui u redove francuske vojske, oslobodi grad Orlean i da
tadanjeg kralja arla VII krunie u ?Remsu?
Ona je zaista uspela da ue u redove francuske vojske iako je bilo zabranjeno da
devojke ratuju (preobukla se u mukarca)
Ljudi su poverovali u tu njenu priu (naroito posle oslobaanja Orleana) i to da je ona
Boji izaslanik koji treba da pomogne francuskoj vojsci
Nakon oslobaanja Orleana i nekoliko susednih gradova uz njeno prisudstvo je krunisan
arl VII za kralja
Ubrzo je i ona zavrila jer iste godine Englezi su ponovo pobedili i ona je bila zarobljena
i Englezi su je kaznili tako to su je spalili na lomai
U preostalom delu rata su dominirali Francuzi
Kod Francuza se proces nacionalne svesti razvio do vrhunca, javio se oseaj da
pripadaju jednom narodu, naciji
Uporedo sa irenjem nacionalne svesti irio se i patriotizam, sve vea motivisanost
za ratovanje
Tada su Englesku takoe poeli da potresaju ustanci seljaka i jedan veliki
dinastiki rat (Rat bele i crvene rue)
1453. godine se zavrava 100-godinji rat i najvei epilog je proterivanje Engleza
sa evropskog kopna, stvaranje Francuske (skoro u dananjim granicama), stvaranje
francuske nacije i utemeljivanje puta ka apsolutizmu vladara
Njihov antagonizam se nastavlja i dolazi ponovo do izraaja u vreme kolonijalizma