214 b th hn ng qua th

10 cu U Gm 32 B:

M shu jn

Hu t yu r

Chun shn f

Zi f rn sh

Min chng

Gung h mn l

G xu

X chn yng h

W fu

Tin y yu lo
1. MC () cy, THY () nc, KIM () vng
2. HA () la, TH () t, NGUYT ()- trng, NHT () tri
3. XUYN () sng, SN () ni, PH () i
4. T () con, PH () b, NHN () ngi, S () quan
5. MIN () mi nh, HN () sn non
6. NGHIM () hin, H () ca, cng MN (), L () lng
7. CC ()- thung lng, HUYT ()- ci hang
8. TCH () khuya, THN () sm (4), D DNG (), H() hm
9. NGA () ngi t, PHU () snh nung
10. Rung IN (), thn P (5), qu UNG (), LO() gi
Ch gii:
Nhng ch vit hoa l m Hn vit, nhng ch vit thng ngha .vd: Mc -cy, tc l ch Mc ngha l cy ci.
(thc
ra
mc
=
g)
a) 2 cu u ni tht diu (mt trng, mt tri v 5 ngi sao trong h mt tri Kim, mc , thu , ho , th)-tc l
ni
v
Thin.
b)2 cu tip theo ni v a v Nhn (cc th trn mt t, v cc dng ngi)
c)2 cu tip na l nhng khi nim do con ngi to ra, s dng, c tr.
d)2 cu tip na ni v thi hng hoang, trong hang ni, bt u c khi nim v bui sng , bui ti, cng nh
thin ch (h) v thc n (d). Ngi TQ c i nui d rt sm. thc ra Dng = cu.
e)2 cu cui ni v thi k tm ra la, bit nung ngi. nung gm s.Lm rung, i sng con ngi tt hn, nng
cao
tui
th
,
nn
c
ch
Lo
=
ngi
gi.
(1).Ph ngha gc l qu i t, thng dng trong cc ch Hn ch a danh.

(2).S l ngi c hc, y v bt vn, nn ti cho S = quan li. V ch c ngi c hc mi c th lm quan.

(3)Hn ngha gc l ch sn ni(non) rng ri, dng lm ni sn xut, v vy m ngi ta mi ly n lm ch
Chang3(cng
xng)
(4).Ch Thn ngha l Thn (1 trong 12 con gip),cng c ngha l ngy gi (vd: ct nht lng thn = ngy lnh gi
tt).C vn dng ging nh ch l bui sm, y v bt vn, ti cho Thn = bui sm.
(5).Ch p ngha l t vua ban, nhng ngi vn min nam thng dng ch p vi ngha l 1 khu vc, 1 thn
lng, v vy ti cho thn = p.

Cu

11-20

gm

Yn chu

Bo b gng

Nio zho fi

Z min shu y

Bio r

Y qun ni jio

Y j

Gu ji m zh

Xng zu ch

Mo ru p g
11. DN - i gn, SC i xa
12. BAO m, T snh, CNG l chp tay
13. IU chim, TRO vut, PHI bay
14. TC chn, DIN mt, TH tay, HIT u
15. TIU l tc, NHI l ru
16. NHA nanh, KHUYN ***, NGU - tru, GIC sng
17. DC cc tru, K dy thng
18. QUA da, CU h, MA vng, TRC tre
19. HNH i, TU chy, XA xe
20. MAO lng, NHC tht, Da B, CT xng.
Ch gii:

31

b:

1.Hai b Dn, Sc c ngha rt rng, thng ch v hnh ng, c bit l s i li, y ti tm dch Dn=i
trong
phm
vi
gn,
Sc=
i
trong
phm
vi
xa.
(Cng
l

cho
bt
vn)
2.Bao = bao bc, m p,bao che. Nn ti vit Bao = m. B = so snh. B Cng c ngha l 2 tay chp li nng 1
vt
no

,
hoc
chp
tay
li.
(C
vn
v
b
Cng
l
hnh
2
bn
tay)
3.B Hit v ci u ngi . Ch phn bit vi b Th(v u con th, ngha gc Th= u con th- L Lc Ngh)
4.B Tiu ngha l tc di, cc ch ch v ru tc thng c b ny. B Nhi vn l 1 ch tng hnh, v chm ru
di cm (L Lc Ngh). Sau ny ngi ta gi t (mn ch Nhi ny ch 1 ngha khc). Cho nn ngy nay b Nhi
tr thnh 1 h t trong ting Hn.Trong 1 vi ch Hn c cha b Nhi, b Nhi vn mang ngha l ru cm. (nhn
ni, b nh ru,au, phi nhn ni), (chi a, n b vn ko c ru, th m b N li i vi b Nhi(ru).
5.B Dc = cc buc mi tn, hoc sc vt. y ti dch l cc buc tru, cng ch l lin tng m thi.
B K cng l v 1 si dy thng(L Lc Ngh) sau , ngi ta cng gi t n lm 1 trong 10 thin can. (vd: nm K
mi).V cn gi t lm ngha K= ti, bn thn, mnh.Ngha gc ca ch K l ch K .Ngi nguyn thy ghi
nh bng cch ly 1 si dy thng tht li nhiu nt. Mi nt l 1 s kin.
6. Ngha l Vng(hoc M trong ting min nam).Ngi min nam VN gi vng l M v h bt chc cch c
ch zhima ca ngi Qung ng.B Ma cn c ngha l cy gai v.v
-Hai
cu
u
ni
v
cc
ng
tc
ca
con
ngi
(chn
v
tay)
-Cu
3
ni
n
loi
chim
-Cu 4 c tnh bin ngu : Tc, Din, Th, Hit- Th //Tc ; Din//Hit. (chn &tay, u & mt)
-Cu
5
ni
tip
ch
Hit
=
u
ngi
(nn
c
tc
,
c
ru)
-Cu 6 c tnh bin ngu: Nha,Khuyn, Ngu, Gic( Ch c rng nanh nhn, Tru c sng cong)ng thi Tru ch,
cng
l
2
con
vt
i
i
vi
nhau.
(Ngu
thc
ra
l
b,
tru
l
shuiniu)
-Cu 7 c tnh ni lin: Cc tru, Dy thng (cc buc tru t phi c dy thng)
-Cu
8
ni
v
thc
vt.
Qua,
Cu,
Ma,
Trc
-Cu
9
ni
n
Giao
thng,
cc
t
u
nm
trong
cng
trng
ngha
(i
li)
-Cu 10 ni n cc b phn trn c th. Mao, Nhc, B , Ct. ng thi cng c tnh bin ngu. Mao i vi B(da &
lng) Ct i vi Nhc (xng & tht).
Cu 21-30 gm 31 b:

Ku ch

Gn l zhng go

Zh r

B ji do mn

Yu l yn

Lng y gu

Li zh

Xun yo m hung

Jn sh cn

r b fng sh
21. KHU () l ming, X () l rng
22. Ngt CAM (), mn L (), di TRNG (), kiu CAO ()
23. CH () l n, NHP () l vo
24. B () mi, CU () ci, AO () dao, MNH () bn
25. VIT () rng, LP () ng, li NGN ()
26. LONG () rng, NG () c, QUY () con ra
27. LI () cy rung, TR () thu tha
28. HUYN () en, YU () nh, MCH () t, HONG () vng
29. CN () ru, THCH () , THN () gang
30. NH () hai, BT () tm, PHNG () vung, THP () mi
Ch gii:
1.
Cu
1
ni
v
ming
v
rng(cng
trng
ngha)
2.Cu 2 ni tip cu 1, ni v v gic , ngt , mn, sau chuyn tip n s trng thnh (cao, di). S trng
thnh
c
lin
quan
mt
thit
n
rng.
3.Cu 3 tip tc ni n nhng iu lin quan vi ming. (n, vo trong ming)
4.Cu 4 ni v dng c lm bp.(mui mc canh(tha-spoon),ci gi go , con dao, ci bt mnh(ti tm dch l ci
bn
cho
bt
vn)
5.c n ri th phi ni, cu ny l nhng ch v vic qun t Lp Ngn. (vit =ni rng, v lp ngn(to dng uy
tn,
ting
ni
cho
ring
mnh)
6.cu tip theo bt u l con rng(n nh rng cun, ni nh rng leo).Cu ny gm 3 loi thu tc. trong u l
linh
vt.
(Long,
quy)
v
1
con
c
th
ho
rng(
ng-c)
7.Cu
ny
l
chuyn
tip,
ni
sang
vic
nng
tang(cy
rung,
thu
tha)
8.Thu th cn c ch , nn cu tip theo ni v b mch = t v cc b Huyn , yu , u c hnh dng ging b
Mch. v b Hong = mu vng = >mu sc, t sc vng. (ng thi Huyn , hong thng i vi nhau, yu mch
cng
vy,
v
i
khi
dng
vi
ngha
nh
nhau)
9.Cu ny ni v cn o, ong , m, Cn =ru = 1 cn( n v o trng lng) Thch = , = 1 thch(n v o khi
lng) =1stone , thn = 1 tc, l n v o chiu di, y bt vn ti dch 1 thn = 1gang tay (sai nhng d lin
tng).
10.Cu 10 l nhng b th dng m, 2, 8, 10. c thm b Phng = phng hng. (thp phng).
Cu 31-40 Gm 24 B:

N er

Jin m ch

Zh

B s

Sh

Q fng y q

L m sh

Shng l l

Wng zhu

Hi bi ch
31. N () con gi, NHN () chn ngi
32. KIN () nhn, MC () mt, XCH () di chn i
33. Tay cm que gi l CHI ( )
34. Dang chn l BT (), cong th l T ()
35. Tay cm ba gi l TH ()
36. KH () khng, PHONG () gi, V () ma, T () u
37. LC () hu, M () nga, TH () heo
38. Sng SINH (), LC () kho, I () theo bt v
39. VNG () l li, CHU () thuyn b
40. HC () en, BCH () trng, XCH () th au
Hc-en,
Bch-trng,
Xch
th

au.
1. b Nhn ( v hai chn ca loi ngi). C th thy iu ny trong ch Kin (nhn): trn v mt, di v 2 chn
ngi,
ng
:
ch
c
loi
ngi
th
mi
c
kin
giikin
thc
2. Ni n n = phi p, l phi p th khin cho ngi ta fi nhn ngm ( b kin) nhn th bng mt( b Mc) v
nhn
thy
ri
s
theo
ui(
b
Xch=
bc
i)
3.Ch Chi ny ngha gc l 1 cnh, 1 que v bn tay v 1 cnh cy nh c 3 ci l thnh ra ch . Xin lu
rng b Hu thng c ngha l bn tay trong cc ch ghp (phn th). (ngun: L lc Ngh)
4. Dng chn l Bt v 2 bn chn dng ra, qua 1 qu trnh lch s bin i t dng( hnh dng ch) lu di, n c
hnh
dng
nh
ngy
nay.
vd:
bc ln (thng l lm l nhn ngi, t tri t qu thn): gm v (1 loi ng thc n thi xa lm t
g) ng chn bc ln, bng theo ng thc n t l. (ngun: L Lc Ngh nh trn)
**B
T:
no
idea.
(ti
thy
ging
1
ci
g

cong
cong)
5.B Th: v bn tay cm 1 cng c ph (ging nh ci ba thi c i) bn trn l ba, bn di l b Hu =
bn
tay.
6. B Kh : v m hi bc ln. B Phong : gm ch phm ch m c, b trng = su b, ng gi ni th cn trng
sinh ra( theo Nguyn Khu). B V : nt l bu tri; nt l t trn xung; nt l ch mt vng; bn chm
l v cc ht ma. (theo L Lc Ngh). B T : v 3 bng la tr u nhau, cy gia mc trn t cao nn cao
nht, 2 cy 2 bn mc t thp hn, nn bng la cng thp hn. (theo L Lc Ngh) b T ny bin i t dng
rt ln, kh nhn ra c.bn no c iu kin, tm coi ch T vit theo li tiu trin s r.
B T thm vo cnh gi ma, kh hu, ng mong mun thi tit iu ho. T = ty, u 1 lt: vd: t thin i
thnh
=
i
thnh
ty
tri(to
bng
tri).
nht
t
:
cng(u).
7)Tip n ni v loi th quen thuc vi ngi TQ: hu, nga, heo. v cc c tnh ca chng: sc Sinh, kho

mnh.
cui
cng
l
vic
ui
bt
chng
(b
Cui cng ni v sng nc thuyn b (giang h) nn c hc, c bch, ng thi cng c c bn

i)

Cu 41-50 Gm 30 B:

Sh du

Sh gng mo g

Di xu xn di xu xn

Shn sh dng g

Qin chn

W fi min

Ru sh g

Mi h sh

Xio d

Pn chun pin wi
41. Thc () n, u () nh nhau
42. Th () tn, Cung () n, Mu () mu, Qua () ng
43. i () xng, Huyt () mu, Tm () lng
44. Thn () mnh, Thi () xc, nh () chung, Cch () ni
45. Khim () thiu thn, Thn () by ti
46. V () ng, Phi () ch, Mnh () thi ba ba
47. Nhu () chn, Thit () li, Cch () da
48. Mch () m, HA () la, Th () l cy ng
49. Tiu () l nh, i () l to
50. Tng () ging, Suyn () dm, Phin () t, Vi () vy
Ch gii:
1. Thc l n, bi v n ung m con ngi tranh ginh => nh nhau(u). B Thc gm Nhn v Lng(ch
ny ngha gc l lng thc).B u c 2 ch Vng( vua), c th coi nh 2 ng vua i t xa n nh nhau.
2.nh nhau th phi dng n v kh nn c : Th = mi tn, Cung = ci cung( y bt vn, ti gi l N), Mu=
ci mu( v kh ca Trng Phi l ci Bt x mu), Qua = ci ng, 1 th v kh c xa( Truyn kiu c cu : Vc
ng
cht
sn)
3.nh nhau th ri xng mu nn c b i = xng tn, Huyt= mu, v Tm= tim, tm lng,(lun i cng vi
ch
Huyt)
4.nh nhau c k cn sng, gi c Thn, k b xc (b Thi), k lm vua th c nh( vd: cu nh Hu), c ni
to
(Cch
=
ci
ni
rt
ln).
5.K thua trn phi thn phc lm b ti(b Thn), b ti th lun lun thiu thn, thiu st(b Khim)

6. Cu ny chuyn ngot, khuyn rn b ti, ch lm iu phi php (V, Phi) v ni v ng vt (con Baba)
7. tip theo ni v ng vt, Nhu =vt chn th, Thit= li(loi ng vt, loi ngi), v Cch (da th thuc , c
th
lm
giy,
qun
o,
ti
v.v)u
l
nhng
th
cung
cp
cho
con
ngi.
8.Tip n l cc loi ng cc. Mch = la mch, gm ch Mc + 2 ch Nhn(2 bng la mch) v bn di v r
cy la mch. +++.B Ho gm b Mc thm 1 pht bn trn ng bng la go. B Th gm b Ho
ng cy la . B Nhn = v tri bp ng, bn di l v 1 ci li bp ng, v 4 ht bp ng.(ging b Thu
nhng
ko
c
ngha
l
nc

)
9.
Tiu
,
i
=
nh
,
to,
l
ni
n
nhng
b
i
ngha
10.Tip theo s l Tng>tng i<Vi. Tng v ci ging (ch Sng = ging c b tng. = ).Quay b
Tng 90 theo chiu ngc kim ng h, s thy l ci ging. B Phin ngc vi b Tng, ngha l mng
( nh t giy, nn ti tm dch Phin =t). B Suyn v 2 bn chn dm trn mt t, nhng v tgian di bin i t
dng, nn kh m nhn ra 2 bn chn. (bn c th thy n trong ch V = ma.)B Vi gia c 1 ch Khu ngha
l v 1 to thnh. bn trn bn di v 2 bn chn ang i vng quanh to thnh (ng bao vy). Tng t b
Suyn, t dng bin i nhiu, ta kh nhn ra c. ( ngun L Lc Ngh b Vi, b Suyn)

Cu 51-60 Gm 22 B:

Zh su

Z b r shu

Qng cao s

Zh j

Sh

Xing m ch yng

Du

Gn gng

Sh

Y bi
c
l:
51. TR () bn chn, TUY () r cy
52. T () t, T () mi, NH () tai, TH () u.
53. THANH () xanh, THO () c, SC () mu
54. TR () loi h bo, K () u con heo.
55. TH () l chut, rt s mo
56. HNG () thm, M () go, TRIT () ru, DNG () dng.
57. U () l ci u ong
58. Ch CAN () l chn, ch CNG () th thuyn.

La:

59. TH () bn th cng t tin,

60. NGC () l qu, BI () tin ngy xa.
Ch gii:
1.
B
Tr
v
hnh
1
ci
bn
chn
ang
i
xung.
Vd:
a) Ging = (i cao)+ (bn chn)+phn bn di ti khng g c, cng l v hnh 1 bn chn.
Ging ngha l i xung, v 1 qu i (b ph) v 2 bn chn i t trn i xung.(Hnh v 2 bn chn bn phi
tri qua hng nghn nm bin i t dng, nn hi kh nhn ra, bn no mun coi din bin ca hnh v ny, xin tm
ngun
t
liu

)
b) Phng =(Sc)+(Tr)+(Phong).Ban u vit nh th ny ,Phng ngha l gp g, mun gp c th
phi i ti(b Tr = bn chn) bn di l ch Phong ch m c, Phong=> Phung=>Phng. Sau ngi ta thm b
Sc vo cho r ngha hn.(Sc = i xa, ng hnh ng, v.v)
B Tuy trng rt ging b Tr, nn i khi ngi hc d b nhm ln. Nhng bn ch cn 1 cht l s phn bit
c.
Vd: Ch =+++ .B Mch l cy la mch, nn v Mc = cy, hai ch Nhn l v 2 bng la nng tru, bn
di
v
r
cy
la
mch.
2.Ch T ban u chnh l v ci mi.Sau ngi ta mn ch Mi ny ch ngha T= T , T mnh. V
vy cn phi to ra 1 ch khc ch ci mi, chnh l ch T.(m c c ca T v T gn ging nhau)
(T)=(t)+(t).Ch T = mi c to mi l 1 ch Hnh thanh (b T bn trn ch ngha , ch T bn di
ch
m
c)
T =(in)+(Cng). T = em cho .Bn trn v b in , tng trng 1 gi qu, ta c th coi nh 1 chic bnh
chng cho d nh.Bn di v hai bn tay (b Cng = hai bn tay chp li nng mt vt). Ng , em qu i tng.
(m
bc
Kinh
Bi4)
B
Nh
v
ci
tai.
b
bin
i
t
dng
rt
nhiu
B Th v u con th, c 2 sng pha trn, kh ging u 1 con b. Ch phn bit vi b Hit v u ngi,
khng
c
2
sng
bn
trn.
3.B Thanh ngha l mu xanh. =+ C vn vit bn trn l Sinh(Sanh) ch m c (Ghi ch: m c Hn c v
m Hn hin i khc nhau, c l thi c i , ch Sinh v ch Thanh c m c tng i ging nhau). Bn di l
an = mu , ng mu xanh lun i i vi mu .
B Tho v 2 ngn c, c vn v hin nay u d dng nhn ra iu .
B Sc = mu sc, v con K nhng ui di, 2 nt trn cng l ci u con k nhng, phn gia v ci thn con
k nhng, nt cong di cng v ci ui con k nhng, v k nhng thng thay i mu rt nhanh, nn ngi tq
ly n ch ngha mu sc.
4.B Tr (hoc Si, Tri) v hnh 1 con th ui di, bn trn l ci u c mm nhn, rng di. c th phn ra thnh :

u
con
th
=
b
nguyt
vit
nghing
-lng
v
ui
con
th
l
nt
cong
bao
bn
ngoi
-4 chn con th tng trung = 2 nt cong bn trong(v y l hnh v con th nhn nghing)
Nhng loi th d, xng sng di thng dng b Tr ny ch vd:
B K v ci u con heo, c mm di, rt kh nhn ra, nhng ta c th thy tn d ca n trong cc ch Hn ang
dng ngy nay: vn l 1 lai heo rng, sau mn dng lm ch San trong kinh dch.
5.B Th l con chut, c vn v hnh 1 con chut, sau din bin thnh hnh ch nh ngy nay. Nu bn ly ch
Th tiu trin quay ngc kim ng h 90 , s thy kh ging 1 con chut ang b .
hin nay, mun nh c ch ny, bn c th nh theo cch sau: Th thuc b Cu= ci ci xay go. Con chut

xaygo cng kh l d, cho nn ly b Cu tng trng cho ci u ca n.Phn bn di v 3 nt di 4 nt

ngn. 3 nt di tng trng cho mnh v ui con chut, 4 nt ngn = 4 ci chn.
6.B Hng = thm, bn trn v b Ha = cy la, bn di v b Cam(sau bin thnh Vit) ngha l ngt ngo.
Gp 2 li=> mi bng la chn ngt ngo v thm tho. =+=+
B M v hnh 1 bng la, sau ch ngha l go. trng hnh ch kh ging bng la. Nhng ch Hn c cha b M
thng ch v cc loi ht, ht nh, thm ch nh n mc khng nhn thy vd: ,
B Trit v 1 ngn c , tng trng cho loi ru, b ny t dng
B Dng v hnh 1 qu chung(khng c nm).Ngi xa t n trn bn lm vic, khi cn DNG n lnh hu,
ngi th dng tay nm ly lc cho ku. do vy m ngi TQ v ci chung ny ch ngha Dng, s dng
6.B t l 1 trong mi thin can ca TQ, n rt n gin ch c 1 nt. B t theo ng L Lc Ngh vn v hnh 1 con
chim n, sau mn ch ny ch thin can. Cc bn mi hc ch Hn cng nn hc thuc Thin Can gm 10
ch kh c bn. Gip t Bnh inh Mu K Canh Tn Nhm Qu. Tuy rng chng khng fi l ch rt thng dng
nhng cng c dng kh nhiu. Hn na , chng nm trong cc ch Hn rt thng dng.
Thin can: trong cc ch l rt thng dng, ngai ra cc ch cn li
u nm trong cc ch rt thng dng khc nh :
B Trng v hnh 1 con rn h mang, ch Trng ngy nay vn cn gi li kh tt hnh dng con rn h mang. phn
trn l ch Trung ging nh ci u con rn h mang, 2 nt bn di v hnh n ang cun trn. Ngoi ra bn c th
ghi nh c rng Trung =>Trng(v m c). Ngy nay b Trng c dng chung ch cc loi khng fi chim
m cng khng fi th, cc con vt trong thn thoi. Ch , vd nh loi di, vn thuc loi th, nhng v ngi TQ c
i nhm ln nn xp n vo loi trng. S fn bit gia Chim, Th, Trng, Ng trong h thng ch Hn cng ch l
tng
i.
B
V
v
hnh
i
cnh
chim,
trng
kh
ging
1
i
cnh
B u v hnh 1 ci u ong go. Ngi TQ c i ong bng u. Nu bn no l ngi Vn gc min bc chc
s d hiu hn, v ngi vn min bc vn dng n v u ong go cho n tn nhng nm 80 ca th k
20.
8. B Can l ci l chn, hc l ci dng c dng dng gio mc thi xa. Nay bin hnh ch, kh nhn ra,
tuy nhin n cng rt n gin, ch c 3 nt, nn cng kh d nh.
B Cng v hnh ci thc th (ging nh thc T ngy nay) 1 dng c ly gc vung ca ngi th TQ c i.
Nu bn no c chuyn mn v xy dng s d dng hnh dung ra hn.
9.B Th v hnh 1 ci bn th thi tin s (h dng 1 mt lm mt bn, chm 3 khc g lm chn, )nn b Th
hin nay vit : nt trn cng l thc n cng t, nt ngang th 2 l mt bn th, 3 nt c chiu thng l v chn bn.
b Th hin c 2 cch vit c chp nhn:
10. B Ngc v 1 chui ngc , c vn vit Ngc v Vng ging nhau, sau ny ngi ta mi thm 1 chm nh
vo b Ngc phn bit vi ch Vng, Rt nhiu ngi hc ch Hn thng nhm l b Vng thc ra, khng
h c b Vng, ch c b Ngc, b ngc khi nm trong cc ch Hn phc tp, c hnh dng ca ch Vng . VD:

,
B Bi v hnh ci v s, hai nt di cng l hai ci khp trn v con s bin. Ngi TQ c i trao i hng ha
bng v s, h dng v s thay th tin. Do vy, Bi c ngha m rng l tin bc, qu him, ca bu, vd trong
ting
vit
:
Bo
bi,
Qua 1 thi gian di bin hnh, nn b Bi kh nhn ra c hnh dng v s, nhng n thng nm trong cc ch
ch v tin bc, mua bn, trao i, bi thng v.v
Cu 61-70 Gm 19 Bo:

Du

chng yu

y jn

yu zh

y chng

zhu y

jing

wi qin

zh ci

j y xn
61. U () l bt ng th
62. SNG () chung ru ngh, DU () v ru tm.
63. Y () l o, CN () l khn
64. HU () bn tay phi, CH () chn tm dng.
65. T () chim n, TRNG () cn trng
66. CHUY() chim ui ngn, V () lng chim tri.
67. QUYNH () vy 3 pha bn ngoi
68. VI () vy bn pha, KHM () thi h su
69. PHC () nh nh, THI () hi rau
70. K () bn, DUT () bt, TN () dao hnh hnh.
Ch gii:
1. B u v hnh 1 lai dng c ng thc n bng g ca ngi TQ c i , nt ngang bn trn v ci np, b
khu
l
v
phn
thn
ng,
3
nt
di
cng
v
ci
chn
.
2. B Sng(Xng) v hnh 1 chung ru (thng l ru ngh) dng cng t thi c i. C th phn b
Sng
ra
nh
sau
:
Sng =(phn thn cha ru)+(2 l ngh)+(4 chm tng trng go/ng cc)+(ci mui mc
ru)
B Du v hnh 1 v ru (thi c) . Nu ta nhn vo ch Du tiu trin, s thy kh ging 1 v ru. Trong vn
t c, Du c i khi ch ngha ru, sau ny ngi TQ ft minh ra can chi, h ly ch Du ny lm chi Du
(g) , v to mi ra ch Tu = ru bng cch thm vo 3 chm
thy.
3.B Y v hnh 1 ci o, ch Y c vn rt ging 1 chic o c 2 ng tay, 1 vt, sau qu trnh bin i t dng , n c

hnh dng nh ngy nay, hi kh nhn ra l 1 ci o. Nu bn nhn vo ch Y tiu trin s thy ging chic o.
Hin nay b Y c 2 cch vit :
B
Cn
v
hnh
1
ci
khn

c
treo
trn
cc
. + =
. B Hu l 1 b kh n gin, nhng ngha li rt quan trng, theo L Lc Ngh, b Hu v hnh bn tay lm vic,
bn tay gii lao ng. (ch , b Hu l ch vit nn c gin lc nhiu , ch v bn tay vi 3 ngn, hn na
rt
kh
nhn
ra)
Tuy nhin ngy nay b Hu c mn dng lm h t , nhng trong cc ch ghp c cha b Hu, n vn
mang ngha l bn tay lao ng. (Cc bn hc ch gin th ch :b Hu trong ch gin th phn ln u khng
c ngha l bn tay lao ng, n ch l cch gim bt nt ca ch Phn th m thi)
vd:

=Hin=ngi
gii
vic,
hin
nhn-ch
c)
Nhng trong cc ch gin th nh : ,,, v.v hu u khng h c ngha l bn tay gii lm vic
B Ch tng t nh b Hu, v 1 bn chn, nhng b bin hnh rt nhiu, nn kh lng nhn ra c . Ngy nay
Ch cng c mn dng lm h t, ngha l dng li, nh ch. Nhng trong cc ch Hn c cha b Ch, n
thng
c
ngha
l
bn
chn
VD:

4.B t l 1 trong mi thin can ca TQ, n rt n gin ch c 1 nt. B t theo ng L Lc Ngh vn v hnh 1 con
chim n, sau mn ch ny ch thin can. Cc bn mi hc ch Hn cng nn hc thuc Thin Can gm 10
ch kh c bn. Gip t Bnh inh Mu K Canh Tn Nhm Qu. Tuy rng chng khng fi l ch rt thng dng
nhng cng c dng kh nhiu. Hn na , chng nm trong cc ch Hn rt thng dng.
Thin can: trong cc ch l rt thng dng, ngai ra cc ch cn li
u nm trong cc ch rt thng dng khc nh :
B Trng v hnh 1 con rn h mang, ch Trng ngy nay vn cn gi li kh tt hnh dng con rn h mang. phn
trn l ch Trung ging nh ci u con rn h mang, 2 nt bn di v hnh n ang cun trn. Ngoi ra bn c th
ghi nh c rng Trung =>Trng(v m c). Ngy nay b Trng c dng chung ch cc loi khng fi chim
m cng khng fi th, cc con vt trong thn thoi. Ch , vd nh loi di, vn thuc loi th, nhng v ngi TQ c
i nhm ln nn xp n vo loi trng. S fn bit gia Chim, Th, Trng, Ng trong h thng ch Hn cng ch l
tng
i.
5.Ch Truy (Chuy) l v con chim c ui ngn( theo L Lc Ngh Tm v ci ngun ch Hn)nu coi ch tiu trin
th hnh dng kh ging 1 con chim (nh loi s). Nhng b ch chim ui tng i ngn thng dng b Truy.
Trong h thng ch Hn, ngi ta dng song song 2 b Truy v iu ch lai chim (ui ngn v ui di) Nhng
i khi cng c s ln ln , s phn bit ny khng fi han tan l chnh xc tuyt i. V d nh ch K = con g,
c th vit l b Truy, cng c th vit l b iu.
B
V
v
hnh
i
cnh
chim,
trng
kh
ging
1
i
cnh,
min
bnh
lun.
6.B Quynh v 1 ci khung vy 3 pha. Theo 1 s sch c ghi l vng t xa . Ni chung ti cm thy b Quynh c
1 s ngha, nn ty vo n trong ch no gii thch c th.
B Vi c ngha l bao vy, v 1 ci khung vy 4 pha. min bnh lun
7.B Khm c ngha l ci h su. Ta c th thy r iu ny trong ch Hung = im d, khng tt lnh;
(Hung )=(Khm)+(V hnh 2 ngn chng)
Ngi ta v 1 ci h chng ng rng rt hung him, vy nn Khm r rng l hnh ci h su.
Ngoi
ra
bn
nn
ty
vo
truong
hp
c
th

an
ngha
b
th.
8.B Phc v hnh 1 tay cm que nh . ngha ca n kh a dng, nhng thng thng l ngha dng tay v nh,
nh nh, hoc ng tc din ra nhanh chng.

==(que)+(tay)
vd: (bn phi v bn tay cm que, bn tri v hnh ci trng)
(bn tri v con b= sc vt, bn phi v bn tay cm que qut nh chn b) Mc = chn dt
(Phn bn trn l ch cch c, bn di l b phc ng rt nhanh chng ) Bin = bin i, bin ha.
9.B Thi, Si ngha l hi rau, la chn. Bn trn v b Tro ng bn tay hi rau, bn di v b Mc ng loi
thc
vt.
=+
10.B K v hnh 1 ci bn thi c.
B Dut c vn v hnh bn tay ang cm vit. Nn trong ch Th = sch c b Dut (tay cm vit) v bn di l
v
1
cun
sch
:
=+
B Tn v hnh 1 con dao dng thch ch ln mt ca bn qu tc thi xa dng hnh hnh ti phm, sau
n c ngha m rng l cay ng cng nh ngha vay mn l Tn (thin can trong lch TQ , vd; nm
Tn du)
Cc
ch
Hn
cha
Tn
vi
ngha
l
dao
hnh
hnh
:

V
ti,
hnh
thanh
,
C
ch
m
c,
Tn
ch
ngha
= = + Ti, ct mi, hi , T = ci mi, Tn = con dao hnh hnh
=+= Quan T, cai qun , B min = ci nh ca quan, b Tn = con dao hnh quyt th hin quyn uy.

Cu 71-82 Gm 25 B:

Wn

Gn

Gu yn

G yu

Sh

Bo n

Shn yo

Y m -p tu

Gn pi ju zh

X fng bng ji

W y
71. VN () l ch vit, vn minh

72. CN () l qu Cn, ging hnh bt cm.

73.
74.
75.
76.
77.
78.

Ma l QU (), ting l M (),

C () l nh trng, DC () cm so chi.
TH () l h ca con ngi,
BC () l xem bi, NCH () thi m au.
Bng l SAM (), vch l HO ()
() che, MCH () ph, S () U () ngha nan.

79. S () PHT () MC () CH () nt n,

80. H () PHNG () BNG () TIT (), th dn nt i.

81. V () l khng, NHT () m thi
82. Din ca b th mun i khng qun.
Ch gii:
1. B Vn v hnh 1 ngi dang ng, th hin r nht phn thn mnh(hnh tam gic gia ch Vn). Theo L Lc
Ngh, Vn ngha gc l Xm mnh.Ti c bit ngi Vit c c tc xm mnh, nn c l chng ta mi t nhn l
Vn Lang chng?

(ci
u)+

(hai
tay)+

(thn
mnh
v
2
chn)
Sau

Vn
mi
c
ngha
thm
l
vn
t
,
ch
vit.vn
minh
v.v
2.B Cn ngha gc l v hnh 1 bt n c ca ngi TQ. l v hnh ci phn ng thc n, nt ngang bn
trong ch thc n. Phn bn di ch Cn v hnh ci chn ca dng c ny(sau qu trnh bin i t dng lu di,
nn
kh
nhn
ra)
n khi pht minh ra Kinh Dch, Bt qui, ngi TQ bn mn ch Cn ny ch 1 thut ng, tc l Qu Cn
trong
bt
qui.
Ngha
l
bt
ng
thc
n
mt
i.
Chng ta c th thy ngha gc ca ch Cn trong cc ch : (thc n cho con ngi)(bn l M=go, bn l bt
ng
thc
n
) (n
xong
ri,
quay
mt
i
ni
khc
=
xong
,
)
3. B Qu v hnh 1 con ma, ci u rt to(nt pht + b in )2 chn di()v ci v kh ca con ma (ging nh
kiu
li
hi
thn
cht

)
=++
B m n nay ti vn cha c ti liu no gii thch, nhng ti xin a ra cch nh ch ca ti, cc bn c th
tham
kho:
(m thanh, ting) = (ngi va bit ng,bit i) + (bt u tp ni y th l m)
B
Lp
=
ng,
ti
tm
cho
l
tr
con
mi
chp
chng
bit
i
B Vit = ni rng, ni nng, ti cho l tr con bt u tp ni.
Ch m trong ting vit: m thanh, m nhc, m vc, m hc, khuych m, tng m, ghi m (k m), m giai, m
hng, v.v