Ngi dch: Nguyn Qunh Hng (Tykva nuocnga.

net)

Thng tin ebook:

Tn sch: Vichia Maleev nh v trng
Tc gi: Nocolai Nosov
Dch gi: Nguyn Qunh Hng (Tykva nuocnga.net)
----nh my: Nguyn Qunh Hng (Tykva nuocnga.net)
Thc hin ebook: Cotyba (TLV nuocnga.net)
Ngy hon thnh: 18-05-2007

Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng
Chng

mt
hai
ba
bn
nm
su
by
tm
chn
mi
mi mt
mi hai
mi ba
mi bn
mi lm
mi su
mi by
mi tm
mi chn
hai mi
hai mi mt

Chng mt

Cc bn ngh m xem, th gi tri mi nhanh lm sao ch! Ngonh i ngonh li k ngh

h kt thc mt ri, v li n ngy hc sinh phi i hc. Sut c ma h ti ch
lm mi mt vic l chy rong khp cc ph, ri bng, qun bng mt vic c sch.
Khng, tc l thnh thong ti cng c c sch, nhng l truyn c tch hay l truyn
ngn g thi, ch khng phi l sch gio khoa, cn vic hc ting Nga hay s hc chng bao gi. Ti vn hc kh mn ting Nga, nhng li khng thch s hc lm. Vic
nng nhc nht i vi ti l gii bi tp ton. C Olga Nicolaevna thm ch mun cho
ring ti bi tp s hc, nhng li ng lng thng, v cho ti ln ln bn m khng cn
phi lm thm bi tp h.
C khng mun lm hng k ngh h ca em, c ni. C cho em ln lp, nhng vi
iu kin em phi ha s t hc mn s hc trong h.
L d nhin l ti ha ngay lp tc, th nhng ngay khi nhng gi hc cui cng va
mi chm dt th ton b mn s hc bay khi u ti, v ti, c l chng bao gi
nh n n nu nh ngy khai ging khng n. Ti thy cng xu h v khng gi li
ha, nhng mun, gi th chng lm c g na ri.
Th y, c ngha l nhng ngy h bay vo qua mt ri! Vo mt bui sng p tri
tc l ngy 1 thng 9 y ti dy sm, xp sch v ca mnh vo cp sch v n
trng. Vo ngy , nh ngi ta thng ni, trn ph nhn nhp v cng. Tt c cc c
b cu b, c ln c nh, tt c u thc dy sm i hc, nh l theo cng mt mnh
lnh vy. Hc sinh i hc mt mnh, hoc i hai ngi, hoc thm ch i c nhm nhiu
ngi. Ngi th i chm ri, nh ti chng hn, ngi th cm u chy, nh l i cu
ho vy. Cc em b mang theo hoa trang tr lp hc. L con gi ku rt ln. Bn con
trai cng c nhng a rt ln, v ci. Mi ngi u vui v, ti cng thy rt vui. Ti
vui, v li c gp li c i nhi ng ca mnh, tt c cc bn i vin trong lp v anh
Volodia, ph trch chng ti t nm ngoi. Ti c cm gic ca mt ngi va i ngao
du xa lm, gi y tr v nh v sp c trng thy nhng bn b thn quen cng vi
tt c nhng gng mt thn thng ca bn b v ngi quen.
Th nhng d sao th ti cng khng c vui lm, bi ti bit rng trong s bn hc
trng ti s khng cn c gp Fedia Rybkin, cu bn thn nht, sut nm hc trc
ngi cng bn vi ti. Cu chuyn i thnh ph khc cng vi b m mnh, v gi y
chng ai bit trong i chng ti c cn c gp nhau na hay khng.
V ti cng hi bun, bi ti khng bit ni g vi c Olga Nicolaevna, nu c hi ti ma
h c t hc s hc khng. Chao i, ci mn s hc khng b y! Ch v n m tm trng

vui v ca ti mt ri.
Mt tri rc r vn chiu sng theo kiu ma h, nhng gi mt ma thu bt u thi
ri nhng ci l vng u tin. Chng xoay trn trong khng kh v ri xung t. Gi thi
chng dc theo va h, v gy cm tng rng hnh nh chng cng ang vi i u .
T xa ti nhn thy trn cng trng mt tm biu ng mu rt to. N c kt
nhng chm hoa khp bn xung quanh, v trn nn l mt hng ch trng ni bt
Cho mng cc em hc sinh! Ti vn nh, tm biu ng nh th ny c treo trn
cng trng vo ngy ny nm ngoi, vo ngy ny nm trc na, v c vo ci ngy
m ti cn b xu, ln u tin cp sch n trng. V ti nh li tt c cc nm hc
trc. Nh ngy chng ti hc lp mt, v tt c cng c chung mt c m ln nhanh
c vo i thiu nin.
Ti nh li tt c nhng iu , v cm thy trong lng ngc mnh tro ln mt nim vui
kh gi tn, nh kiu va xy ra mt ci g rt-rt hnh phc! i chn ti dng nh
t bc nhanh hn, v ti tht kh kim ch khi ct bc chy. Nhng ti cm thy
chy l khng hp vi mnh, v ti c phi l em b lp 1 na u, chng g th ti cng l
hc sinh lp 4 ri c m!
Sn trng ng kn hc sinh. Hc sinh t tp thnh tng nhm. Mi lp mt nhm
ring. Ti tm thy lp mnh rt nhanh. Bn bn trng thy ti t xa, h ht chy b n
n, v no l v vai, no l v lng. Ti chng th ng l chng n li mng vui khi ti
n nh vy.
Ny, thng Fedia Rybkin u nh? Grisa Vasiliev hi.
Phi y, Fedia u? c bn ku ln. Hai cu lc no cng i cng nhau m. Cu
n lc i u ri?
Khng c Fedia u, ti tr li. N khng hc lp mnh na u.
Ti sao?
N chuyn i thnh ph khc vi b m ri.
Th l th no?
Rt n gin.
Cu khng ni di y ch? Alik Sorokin hi.
Li th na! T m thm ni di!

C bn nhn ti, v cng mm ci nghi ng.

i ny, c Vania Pakhomov cng khng thy u c, Lionia Astaphiev ni.
C Seriogia Bukatin na! C bn ku.
C khi l chng n cng chuyn nh ri, m bn mnh th khng bit, Tolia
Diogikin ni.
Th nhng ngay lc ci cng trng li m ra, v chng ti trng thy cu Vania
Pakhomov.
Hoan h! Chng ti cng go.
Tt c chy b nho nho ra n Vania v m chm ly n.
B ra no! Vania giy khi tay chng ti. Cc cu cha bao gi trng thy ngi
chc?
Th nhng ai cng mun v vai hay v lng n mt ci . Ti cng nh v vo lng n,
nhng ht tay, v ngay vo gy cu cu.
, li nh ngi ta hay sao th ny! Vania pht cu v gng ht sc vng ra khi
vng vy.
Nhng chng ti cng vy n cht hn.
Ti chng bit s th s ra sao, nu nh ng lc Seriogia Bukatin khng n. Tt c
qun ngay Vania, b mc n nhy b vo Bukatin.
Hnh nh by gi lp mnh ri y, Ginia Komarov ni.
, nu nh khng tnh Fedia Rybkin, Igor Grachev tr li.
Sao li tnh n na, n chuyn nh ri m?
Nhng c th khng phi th. hi c Olga Nikolaevna .
Mun tin th tin, khng tin th thi. T cn g phi ni di cc cu ch! ti ni.
C bn xoay ra ngm ngha nhau v hi nhau ngh h nh th no. C a i tri
h thiu nhi, c a ra nh ngh ngoi vi b m. Sau mt ma h tt c u cao ln

trng thy v rm nng, nhng en nht l cu Gleb Skameikin. Mt n en nh l b

hong trn m khi vy, ch cn mi i lng my l trng lp lo.
Cu phi nng u m khip th? Tolia Diogikin hi. Chng l sut ma h cu
tri h thiu nhi ?
Khng. u tin th t tri h, nhng sau th i Crym.
Sao cu c i Crym th?
Rt n gin. B t c nh my cho v ngh, nn mang theo c hai m con t.
Tc l cu n Crym c y?
, t n y.
Th cu thy bin ch?
Thy c bin na. Thy mi th.
C bn xm li quanh Gleb v xem xt n mi pha nh xem mt vt th l.
Th th cu k cho chng t nghe v bin i ch. Sao li c im lng th? Seriogia
Bukatin ni.
Bin rng lm, Gleb Skameikin ni. To ln mc l ng trn b bn ny khng trng
thy b kia. ng ny th c b, cn ng kia khng c b no c. Nhiu nc v k, cc
cu . Ni gn l ch ton l nc thi. Mt tri th nng n ni t b tut ht c da.
Pht!
T th y! u tin t cn pht hong, nhng sao ho ra l di lp da y t cn mt
lp da khc na. Cc cu xem, gi trn ngi t l lp da th hai y y.
Thi ng ni chuyn da, cu k chuyn v bin i!
t k y Bin rng v k! Nc th hng ng! Ni gn l c mt bin nc.
Khng r cu Gleb cn k c nhng g v bin na, nhng ng lc anh Volodia n
ch chng ti. Tt c cng go tht mi gh ch! Tt c vy quanh anh, ai cng mun k
cho anh nghe chuyn g ca mnh. Tt c cng hi, liu nm nay anh c cn lm ph
trch i ca chng ti khng, hay l mt ngi khc s lm.

 No, cc em ni g th! Chng l anh li c th nhng cc em cho ngi khc hay sao?
Tt nhin l chng ta li s lm vic cng nhau, nh hi nm ngoi. nhng nu m cc
em chn anh ri th li li l chuyn khc! Anh Volodia ci to.
Anh ? Lm chng em chn ?.. tt c chng ti cng ku to. Khng, khng bao gi
chng em chn anh u. Lm vic vi anh tht l vui!
Anh Volodia k cho chng ti nghe ma h anh cng vi cc on vin thanh nin khc
i thm him trn sng bng thuyn cao su. Ri sau khi ha s cn k cho chng ti nghe
nhiu chuyn ng ngc nhin khc, anh v lp ln ca mnh. Anh cng phi c gp v
ni chuyn vi cc bn ca mnh na ch. Chng ti rt tic khi anh i, nhng c Olga
Nikolaevna n. Chng ti rt vui mng khi nhn thy c.
Chng em cho c , c Olga Nikolaevna! Chng ti ng thanh ht.
Cho cc em, cho cc em! C Olga Nikolaevna mm ci. Sao no, ma h vui chi
ri ch?
ri , tha c Olga Nikolaevna!
Cc em ngh ngi tt ch?
Tha c tt lm .
Cha chn ngh ch?
Chn lm ri , tha c Olga Nikolaevna! Chng em mun hc ri !
Th th tt lm!
Em , tha c Olga Nikolaevna, ngh nhiu n mc mt qu ri! Ngh thm t na c khi
em kit sc mt, Alik Sorokin ni.
Em, Alik , c thy em c thay i g u. Em vn hay a nh nm ngoi.
Nh nm ngoi thi , tha c Olga Nikolaevna, ch c ln thm mt cht.
, chuyn ln th em ln ln kh nhiu y,... C Olga ci ci.
Nhng m tr thng minh th vn th, cu Iura Kasatkin theo. C ln ci m ln.
Tha c Olga Nikolaevna, Fedia Rybkin khng hc lp mnh na u , Dima
Balakirev ni.

 C bit ri. Bn y cng vi b m chuyn nh v Matxcva.

Tha c Olga Nikolaevna, cn Gleb Skameikin th n Crym v nhn thy bin
Hay lm, khi no lm vn, Glev s k v bin.
Tha c Olga Nikolaevna, bn y b bong da.
Ai c?
Gleb .
, c ri, c ri. Chng ta s ni v chuyn sau, by gi th xp hng, vo lp!
***
Chng ti xp hng. Tt c cc lp khc cng xp hng. Thy hiu trng Igor
Alexandrovich xut hin trn bc thm. Thy chc mng tt c chng ti khi nm hc mi
bt u v chc tt c hc sinh trong nm hc mi t c nhiu thnh tch. Ri gio
vin ch nhim tng lp dn hc sinh ca mnh vo cc phng hc. Cc em b hc sinh
lp mt i u tin, sau l lp hai, ri n lp ba, sau lp ba th n lt chng ti v
cui cng l cc lp ln hn.
C Olga Nikolaevna dn chng ti vo phng hc. Mi ngi ngi vo ch c ca mnh hi
nm ngoi, v th nn ti ngi mt mnh, khng c bn ngi bn cnh. Hnh nh l phng
hc ca chng ti nm nay b hn phng hc nm ngoi hay sao y.
Phng hc vn vy thi, kch thc vn nh nm ngoi, cc em , c Olga Nikolaevna
gii thch. Cc em c cm gic lp hc nh i l v sau mt ma h cc em ln hn
y thi.
C gio ni ng. Trong gi ngh gii lao, ti quay li phng hc lp ba ngy trc
xem th no. Phng y ng l ging ht phng hc ca lp bn by gi.
Ngay tit hc u tin c Olga Nikolaevna ni nm nay, ln lp bn chng ti s phi
hc tp chm ch hn trc rt nhiu, bi nm nay c thm rt nhiu mn hc mi. Ngoi
ting Nga, s hc v cc mn hc hi lp ba, chng ti cn phi hc a l, lch s v
t nhin. V th cn hc tp nghim tc ngay t u. Chng ti chp thi gian biu. Sau
c Olga Nikolaevna ni chng ti cn bu lp trng v lp ph.
Gleb Skameikin lm lp trng, Gleb Skameikin! C lp ht.
Trt t no cc em! Cc em n qu! Chng l cc em khng bit phi bu th no ? Ai

mun ni phi gi tay ln ch.

Chng ti bt u cuc bu c c trt t, v bu cu Gleb Skameikin lm lp trng. Lp
ph l cu Sura Malikov.
Tit th hai, c Olga Nikolaevna ni, u tin chng ti s phi n li cc kin thc c,
hc trong nm ngoi, c s kim tra ai qun iu g khi ngh h. C bt u kim tra ngay
lp tc, v tht kh, ha ra ti qun c bng cu chng. Tt nhin khng phi l tt c,
ch phn cui thi. n by ln by l bn chn th ti cn nh, th m sau th ln ln
ht.
Tri i, Maleev, Maleev! c Olga Nikolaevna ni. R ngay l trong h em chng cm
n quyn sch ln no nh.
H ca ti l Maleev. C Olga Nikolaevna ch gi ti nh th khi no c gin ti lm, cn
bnh thng c vn gi ti bng tn n gin l Vichia.
Ti nhn thy khng hiu sao vic hc vo u nm hc mi hnh nh l kh khn
hn. Cc gii hc l th c nh l ngi ta c tnh ko di chng. Gi nh ti c tr
thnh ngi lnh o chnh ca tt c cc trng hc, hn ti tm cch sao cc
bi hc khng bt u ngay lp tc th, m phi thm vo dn dn, hc sinh b thi
quen rong chi v quen vi vic hc mt cch t t. V d, c th lm cch ny: Trong
tun u tin mi ngy ch c mt tit hc thi, tun th hai hai tit, tun th ba th ba
tit mi ngy, v c th, c th. Hoc cng c th trong tun u tin ch c cc mn hc
d thi, nh th dc, sang tun th hai th thm cc tit hc ht, sang tun th ba thm
mn ting Nga, v cui cng th mi n lt s hc. C th c ngi cho rng ti li, ti
khng thch hc, nhng iu hon ton khng ng. Ti rt thch hc l ng khc,
nhng ti thy bt u tt c cc mn hc ngay sau h nh vy l hi nng: ang chi
rong, t nhin ci gung chi b chn ng t ngt - hy vo hc ngay i.
Tit th ba l gi a l. Ti c tng a l l mn hc kh lm, nh kiu s hc vy,
nhng ha ra y li l mn rt d. a l l khoa hc v Tri t, hnh tinh chng ta
ang sng, n k v cc con sng, cc ngn ni, bin v i dng. Trc y ti c
tng Tri t phng nh ci bnh trng, nhng c Olga Nikolaevna ni Tri t hon
ton khng phng, m trn nh qu bng. Ngy trc ti cng c nghe ni th, nhng
cho l chuyn c tch hay chuyn ngi ta c tnh ba ra. Gi th ti bit chc chn,
khng phi l chuyn ba. Khoa hc chng minh c rng Tri t ca chng ta l
mt qu cu to to tng, v trn khp mt qu cu c ngi sinh sng. Ho ra l
Tri t c sc ht gi cht mi ngi v vt trn , cho nn nhng ngi sng na
di ca n cng khng b ri i u c. Cn iu ny na cng rt hay: Nhng ngi
sng na di, tc l i ngc, chn di u trn, nhng chnh h th khng nhn
ra iu y, m vn ngh l mnh ang i bnh thng. Nu h ci xung nhn th h vn
nhn thy t di chn mnh, v ngng u ln th vn thy tri, cho nn h mi tin l
h vn ang i ng bnh thng.

***
Trong tit hc a l chng ti vui ln i cht, v sang n tit hc sau th xy ra mt
mt cn vui na. Khi chung reo, v c Olga Nikolaevna vo lp th ca lp li m
ra, v mt cu hc sinh l hoc xut hin. Ngn ng gia ca mt lt, cu ci cho c
Olga Nikolaevna v ni:
Cho c !
Cho em, c Olga Nikolaevna tr li. Em mun hi g no?
Khng hi g .
Th em n y lm g, nu nh khng cn hi g c?
n gin thi .
C khng hiu em lm!
Em i hc . y c phi l lp bn khng ?
ng ri.
Vy ng l em cn vo hc lp bn.
Em l hc sinh mi, c phi khng?
Hc sinh mi .
C Olga Nikolaevna m s im v nhn vo :
H ca em l Siskin c phi khng?
Vng Siskin, tn l Kostia .
Vy ti sao em, Kostia Siskin, li i hc mun th? Em khng bit l phi i hc t sng
sao?
Em n trng t sng y ch . Em ch n mun tit hc u tin thi.
Mun tit u tin thi ? Nhng by gi l tit th t ri. Th hai tit hc trc em
u?

 Em ng kia... lp nm.
Lm sao em li vo lp nm m ngi th?
Em n trng th nghe thy ting chung, tt c hc sinh chy tn lon vo cc lp...
Em cng chy theo mt bn, th l chy vo lp nm. Ht tit hc, cc bn mi hi em:
Cu l hc sinh mi ? Em ni: Hc sinh mi. Chng ai ni g vi em na c, cho nn
mi gi hc sau na em mi pht hin ra mnh vo nhm lp. Chuyn l th y . Vy
em ngi xung i v ng vo nhm lp na nh, c Olga Nikolaevna ni. Siskin n
bn ti v ngi xung, v trong lp ch c ti l ngi mt mnh, v ch bn cnh ti cn
trng.
Sut tit hc c lp ng ngoy nhn trm cu hc sinh mi v b mt ci nho, nhng
Siskin khng n chuyn , lm ra v chng c chuyn g ng ci c. Mi di
ca cu cu hi tr ra, cn mi th hch, v th c khun mt cu ta c mt v g nh
kiu ngo mn, dng nh cu c mt iu g ng t ho lm.
Sau tit hc c bn bt u quy xung quanh cu ta.
Sao cu li ri vo lp nm th? Chng l c gio khng kim tra danh sch lp ? Slava Vedernikov hi.
C l c kim tra, nhng c kim tra t u tit hc th nht ri, m t th n tit
hai mi vo lp.
Th sao c cng khng nhn ra l tit th hai trong lp c mt hc sinh mi?
Tit th hai li l mt thy khc dy, Siskin tr li. Hc lp nm khng ging nh
hc lp bn u. Lp nm mi mn hc c mt thy ring, v v thy gio cha thuc ht
mt hc sinh trong lp nn t mi b ln nh th ch.
l mi cu ln thi, ch c ai ln ln g u, - Gleb Skameikin ni. Mi ngi u
phi bit chc mnh hc lp no ch.
Th nu t l hc sinh mi th sao? Siskin ni.
l hc sinh mi th ng i hc mun. Hn na, cu khng c ming sao? C th hi
m.
Hi ai mi c ch? T thy mi ngi u chy th t cng chy thi.
Th th khng kho cu phi ln vo lp mi y ch ch chi!

 Khng, sao t vo nhm lp mi c. Vo y th t bit ngay, cc anh y ln th c

m, Siskin ci.
Ti thu xp sch v ca mnh v ra v. C Olga Nikolaevna gp ti hnh lang.
Vichia i, em nh nm hc ny s hc hnh ra sao y? c hi. Anh bn nh i,
n lc phi hc cho n ni n chn ri y. Em phi hc mn s hc chm ch hn
vo, nm ngoi em b hng kin thc lm ri. Bng cu chng m cng cha thuc
th tht l ng xu h. Cc em c hc bng cu chng t lp hai kia m.
D em bit ch, tha c Olga Nikolaevna. Cui bng em mi qun mt cht thi m!
Phi thuc lng bng cu chng t u n cui c. Nu khng thuc th em khng th
hc lp bn c u. Mai l em phi hc thuc y, c s kim tra.
Chng hai

Tt c bn con gi u cho rng bn thn chng n thng minh lm. Ti khng th hiu
ni v sao chng n giu tr tng b n th khng bit!
Ci Lika em gi ti y, mi ln lp ba tng l khng cn phi nghe li ti na ri, c
nh th ti khng phi l anh ca n, v i vi n ti khng c uy tn g ht. bao ln
ti bo n ng ngi vo bn hc ngay khi t trng v nh, rt hi ngi, th m n c
nghe ti u. Khi hc trng u c ngi ta mt mi lm ri, phi cho u c ngh
ngi mt vi ting ng h , ri sau hy ngi hc bi. Nhng Lika th ni hay khng
cng th, n khng mun nghe li ti.
y, ngay by gi y: Ti v n nh, n cng va trng v. Th m n by sch
v ra bn v ngi hc bi.
Ti bo:
Em lm g th, em b? Chng l em khng bit rng phi cho u c c ngh ngi
mt cht sau gi hc trng?
Em bit ch, n bo, em bit, nhng hc th ny em thy tin hn. Em lm bi v
nh ngay lp tc, sau th thoi mi mun chi g th chi.
Gii i, ti bo, sao chm hiu th! Nm ngoi anh dy bo em t hay sao! Anh cn
bit lm g na nu nh em khng nghe li anh nh? Ln ln th no cng b l ln, n
lc y th bit thn!
Th em bit lm sao by gi? n ni. Em khng th ngi yn mt pht no, nu nh
vn cn vic phi lm.

 C nh l lm sau th khng c y! ti tr li. Phi bit chu ng ch.

Khng, tt nht l em c lm ht cng vic phi lm , nh th yn tm hn. V bi
hc ca chng em cng d thi m. Chng kh nh bi ca lp bn u.
ng, ti ni. bi ca bn anh chng phi nh ca bn em. y khi no ln lp bn
th s bit thn.
Th hm nay bi v nh ca anh c g? n hi.
Chng phi vic ca em, ti ni. ng no th em cng chng hiu g u, v th
chng ng b cng k.
K thc ti chng th no k cho n nghe v nh ti phi hc li bng cu chng! Hc
sinh lp hai phi hc bng cu chng ri m.
Ti h quyt tm phi hc hnh n ni n chn ngay t u nm hc v v th ngi
ngay vo bn hc li bng cu chng. Tt nhin ti ch dm c thm Lika khng
nghe ting, nhng n hc nhanh qu, chng my chc lm xong ht bi v nh v b
i chi vi l con gi. Khi ti bt u hc bng cu chng mt cch tht s, c to
thnh ting, v hc thuc lng n mc gi d ban m khi ang ng m b nh thc
dy, hi by ln by l my, hay tm ln chn l bao nhiu ti cng tr li c ngay.
Ngy hm sau, c Olga Nikolaevna gi ti ln kim tra bi, xem ti thuc bng cu
chng cha.
, em thy khng, c ni, khi em mun th em cng hc c tht tt y ch! C
lun bit em cng c kh nng m.
Gi nh c ch kim tra bng cu chng thi th mi vic tt p bit bao. ng ny
c li cn mun bit ti gii bi tp s hc th no, v bt ti ln bng lm. Tt nhin v
th c lm hng tt c mi vic.
Ti bc ln bng, v c Olga Nikolaevna c cho ti bi v nhng ngi th mc no
ang dng nh. Ti cm phn vit u bi ln bng v bt u ngh. Tc l, tt nhin
ch l cch ni l ti bt u ngh thi. Bi kh n mc ng no th ti cng chng gii
c. Ti c tnh nhn trn, c Olga Nikolaevna tng ti ang suy ngh, nhng thc
ra ti ang nhn trm bn bn, cu cu chng n nhc bi. Nhng nhc bi cho ngi
ang ng trn bng tht kh, v c lp im lng.
Sao, em bt u gii bi ton nh th no? c Olga Nikolaevna hi. Cu hi u
tin th no nh?

Ti ch nhn trn nhiu hn, v quay na ngi v pha lp, ly ht sc nhy nhy mt.
Bn bn hiu ra l ti ang gp kh khn, v bt u nhc bi.
Trt t, cc em, ng nhc bi cho bn! C s gip bn y nu cn thit, c Olga
Nikolaevna ni.
C bt u ging gii cho ti hiu ton v ni cch tr li cu hi u tin. D chng
hiu g my, nhng cui cng ti cng tr li c cu ny.
ng ri, Olga Nikolaevna ni. Ta chuyn sang cu th hai. Cu hi th no nh?
Ti li m chiu suy ngh v nhy mt vi bn bn. C lp li bt u xn xao nhc bi.
Trt t! C nghe thy ht, m cc em th lm bn mt tp trung suy ngh! c Olga
Nikolaevna ni v li ging cho ti cch lm cu hi th hai.
Bng cch , vi s gip ca c Olga Nikolaevna v ting nhc bi ca bn bn, cui
cng ti cng gii xong bi tp.
By gi em hiu cch gii loi bi tp ny ri ch? c Olga Nikolaevna hi.
Tha c em hiu, ti tr li.
K thc tt nhin l ti chng hiu g ht, nhng nu phi tha nhn l khng hiu th ti
thy rt xu h, rng ti l thng chm hiu th, hn na nu ni l cha hiu ti s nh
c Olga Nikolaevna cho ti im km th sao. Ti v ch, chp bi gii bo v v quyt
nh khi v nh s xem k li.
Sau gi hc ti bo bn bn:
Sao cc cu li nhc to th c Olga Nikolaevna nghe ting? Go c lp nghe ting y
ch! Chng l ngi ta nhc bi th ?
Th nhc bi lm sao lc cu ng tn trn bng y! - Vaxia Erokhin ni. - Gi m c
kim tra bi cu ti ch th li l chuyn khc.
Ti ch, ti ch! Nhc kh thi ch.
Th u tin t nhc cho cu kh y ch, nhng cu c ng im c nghe thy g u.
Th th ti cu th thm qu kh ngay di mi cu thi, ti ni.
Thy cha! Nhc cu ni to cng khng c, b cng khng xong! Chng hiu cu

mun nhc th no na!

Khng cn phi nhc cu th no c, Vania Pakhomov ni. Cu phi t mnh suy
ngh, ch khng phi l ch ngi ta nhc bi.
T phi cht ht nhng th y vo u t lm g, nu nh ng no th t cng
chng hiu loi bi y phi gii nh th no? ti ni.
Ti cu chng chu suy ngh, nn mi khng hiu, Gleb Skameikin ni. Cu c nhm
nhm ch nhc bi, bn thn th khng chu hc. Ring t s chng bao gi nhc bi cho
ai na. Cn phi m bo trt t trong lp hc, m nhc bi th ch ton c hi thi.
Chng cn cu vn c y ngi nhc, ti ni.
T quyt u tranh chng nhc bi, Gleb bo.
Thi no, ng ln mt qu th! ti p.
Sao li l ln mt? T l lp trng! T s u tranh chng nhc bi n cng.
th sao no, ti ni, cu tng mnh gh lm nn c bu lm lp trng ! Hm
nay cu l lp trng, mai t s l lp trng.
Th c ch n lc , cn by gi cu c c bu lm lp trng u.
n y th c lp bt u can thip, v c lp n o tranh lun xem c nn nhc bi hay
khng. Nhng cuc tranh ci chng i n u c, v Dima Balakirev chy n. N pht
hin ra trn khong t trn pha sau trng hc sinh cc lp ln t chc mt sn
bng .
Chng ti quyt nh ngay sau ba n tra s ra bng. n cm xong, chng ti t
tp ngoi sn, chia lm hai i c th bng cho ra tr, tht ng lut. Th nhng
bn trong i ti t nhin li ci nhau xem ai phi lm th mn, v chng ai mun b chn
chn gia hai ct gn c. a no cng mun c chy khp sn v lm bn c. Tt c
u cho rng ti lm th mn l hp nht, nhng ti th mun mt chn tin o, hoc t
ra th cng phi l tin v. May cho ti, cu Siskin ng lm th mn. N ci phng o
ngoi, ng vo gia hai ci ct, v chng ti bt u .
u tin bn i phng hnh nh mnh hn. Gn ca pha chng ti b tn cng ti bi,
c i ti b dn li thnh mt m. Chng ti chy n o v ch khp sn, v lm
vng chn ln nhau. Mi ri chng ti mi c bng, v chng ti bt u chy v pha
cu mn i phng. Ai trong i ti st bng thnh cng, v t s l 1:0 nghing
v pha chng ti. Khi phi k chng ti nh c tip thm sc lc, dn dp tn cng
n th no, v chng my chc bn th hai c ghi. 2:0, chng ti dn trc. Th

nhng khng hiu sao cc din trn u bng t ngt thay i, tt c dn ht sang pha
na sn ca chng ti. Bn ti li b p sn, v d c gng my chng ti cng khng a
c bng i xa gn ca mnh. Khi cu Siskin dng c hai tay m bng, chy sang tn
gn ca i phng, t n xung t v nh st th cu Igor Grachev cp mt, chuyn
cho Slava Vedernikov. Cu ny chuyn cho Vania Pakhomov, v chng ti cn cha kp
nh thn th bng nm gn trong li mt ri. T s l 2:1. Siskin vi v quay v v tr
trn gi khung thnh, th nhng trong khi n chy t u sn ny n u sn kia th
bng kp vo li thm ln na. T s by gi l 2 u. Chng ti bt u mng m
cu Siskin v ti dm b khung thnh, cn n th c thanh minh, li cn ha t gi s chi
ng lut. Nhng li ha ca n chng mang li kt qu g. N b khung thnh m chy
ra ngoi sut, v c th bng ln vo li ca chng ti. Trn bng ko di n tn ti
mt. Pha chng ti n c 16 qu, cn i bn - nhng 21. Chng ti cn nh tip
na, nhng tri sp ti nhanh chng, v khng cn trng r qu bng na, v th c bn
nh phi v nh. Trn ng v tt c u ni chng ti thua l ti Siskin, ti v cu c
b v tr ca mnh sut.
Siskin ny, cu l mt th thnh gii y, Iura Kasatkin ni. Gi m cu ng gi
khung thnh cho nghim chnh th chc l i mnh phi bch chin bch thng.
T chng th no ng yn c u, Siskin bo T thch bng r hn, v khi chi
bng r th tt c cc cu th u c chy khp sn, khng ai phi lm th mn c, hn
th ai cng c chi bng bng tay. Theo t chng mnh lp i bng r i. Siskin bt
u k cho c bn nghe lut chi bng r, v, theo li cu ni, tr chi ny vui khng km
g bng .
Phi ni vi thy gio dy th dc, cc cu , Iura ni. C l thy s gip chng ta
lp t cc th cn thit cho mt sn bng r.
Mi tn khi v n bng binh, ch r vo ph nh chng ti , Siskin t ngt dng li v
ku:
i cha m i! T qun mt o khoc ngoi sn bng ri!
N quay li v cm u cm c chy. Tht l mt con ngi k cc. Lc no cng vy,
nht nh phi c mt ci g xy ra vi n. Th gian vn c nhng ngi nh th ch
li!
***
Gn chn gi ti ti mi v n nh. M ti bt u mng m v ti mi chi, v nh qu
mun, nhng ti ni mun lm u, m cm thy mun l v by gi l ma thu ri,
m ma thu th tri chng ti hn ma h, cho nn ai cng cm thy l mun ri, v
ma h ngy di hn nhiu, vo gi ai cng c cm gic l cn sm, v tri hy cn
sng...
M bo, lc no ti cng l do l tru, v bt ti phi i hc bi. Tt nhin l ti ngi

vo bn hc ngay, tc l ngi xung bn, nhng khng hc ngay, v ti rt mt sau

mt trn bng nh th, v ti mun ngh mt lt.
Sao anh vn cha hc bi i? Lika hi. V u c anh chc l ngh ngi lu lm
ri.
Anh t bit u c mnh cn ngh ngi bao nhiu! ti ni.
Gi th ti chng th no bt u hc c na ri, v nu hc ngay th hn l con b Lika
s cho rng n bt ti hc. V th ti quyt nh s ngh thm mt lc na, v bt u
k cho n nghe chuyn cu Siskin hu u b qun o khoc ngoi ca mnh trn sn
bng. Cha c bao lu th b i lm v v k chuyn nh my ni b lm vic mi nhn
mt hp ng sn xut my mi cho nh my thu in Kuybyshev, v ti vn khng th
no bt tay vo hc c v chuyn b k rt hay.
B ti l th sn xut mu nh my c. ng lm cc m hnh. M hnh l g, cha chc
tt c mi ngi u bit, nhng ti th bit r. c mt chi tit my no th vic
u tin l phi lm ra mt ci ct c hnh dng ging nh th, nhng bng g. Th th
ci ct g y gi l m hnh. M hnh cn dng vo vic g? S l th ny: Ngi ta t
m hnh vo mt ci hp st rng, khng c y, ri ln y t vo , v khi ci m
hnh c ly i th trong t cn li khong trng c hnh dng ging ht m hnh. Ngi
ta rt thp lng vo khong trng , v khi thp ng li th ngi ta thu c mt
chi tit my c hnh dng ging ht nh m hnh. Khi nh my nhn c n t hng
sn xut cc chi tit mi, th vic u tin l cc k s v s thit k, ri th lm m
hnh c theo s m lm. Tt nhin l th lm m hnh l nhng ngi rt gii, v ch
cn nhn s l hiu ngay phi lm nh th no. Nu ngi th lm m hnh khng
tt th s khng th c c cc chi tit my chnh xc. B ti l th lm m hnh gii.
Thm ch ng cn ngh ra mt ci ca in thun tin ct g thnh cc chi tit rt nh.
By gi ng ang suy ngh lm ra mt ci my dng nh bng cc m hnh bng
g. Hin nay vic nh bng m hnh phi lm th cng, v khi no b ti ch to thnh
cng ci my nh bng g y th tt c th lm m hnh ca nh my s c my lm
vic.
Khi i lm v bao gi b ti cng s ngh ngi mt cht, ri gi cc s thit k ci my
mi ca mnh ra, hoc l c sch bit ci g phi lm nh th no, bi pht minh ra
mt ci my nh bng g khng phi l chuyn chi.
B ti n cm ti xong, v ngi vo bn lm vic. Cn ti li ngi vo bn hc. u
tin ti hc thuc bi a l, v y l bi d nht. Sau mn a l ti bt tay vo hc mn
ting Nga. Cn phi chp li u bi tp v tm gc t, tin t v ui. Gch di gc t
mt gch, tin t - hai gch cn ui th ba gch. Ri ti hc thuc bi ting Anh ri bt
tay vo mn s hc. Bi v nh kh kinh hong, ti khng th hiu c phi gii n nh
th no. Ti ngi c ting ng h, tr mt nhn vo v bi tp, gng sc suy ngh cng

c c, nhng cng chng c tch s g. Thm vo cn bun ng ko n. Mt ti cay

x, c nh b rc ct vo vy.
Con ngi th l ri y, m ni, n lc i ng ri con . Mt con dp li ri
kia ka, th m cn c ngi mi!
Nhng mai th sao, lm sao c th i hc m cha lm xong bi v nh c? ti
ni.
Con phi hc bi ban ngy, m tr li. T u ra ci thi hc khuya th khng bit!
Hc kiu th chng c tch s g u. ng no th con cng c hiu g u
Th c cho n ngi, b xen vo. cho n bit thn, ln sau ng n tn ti
khuya mi hc bi na.
Th l ti ngi v c i c li bi cho n khi nhng con ch trong quyn sch bt
u gt g, ng nghing, ch n trn sau ch kia nh chng ang chi tr trn tm vy.
Ti di mt, c li bi ln na, nhng nhng con ch tinh nghch khng chu yn,
thm ch chng cn nhy c ln nh tr con chi tr nhy cu.
Sao no, con khng lm c bi g no? m hi.
y ny, ti ni, phi ci bi tp d hi th no y.
Khng c bi tp no l d hi ht. y l cc hc sinh d hi th c.
M c bi v ging gii cho ti cch lm, nhng chng hiu sao ti khng cn hiu
c mt ci g na.
Th chng l trng cc thy c khng ging cho hc sinh cch gii loi bi tp ny
? - B hi.
Khng, b , ti ni, chng ging g c.
K tht y! Ngy b i hc, u tin c gio b lun ging cch lm bi lp ri sau
mi cho bi v nh.
y l, ti ni, chuyn ngy b cn i hc, ch chng con by gi c Olga
Nikolaevna chng ging gii g c. C ch hi thi, hi v hi.
B chng hiu trng by gi ngi ta dy d tr con th no!
Dy th y, ti ni, b .

 Th trong lp c Olga Nicolaevna k cho cc con nghe nhng g trong lp?

Chng k g c. Chng con phi gii ton trn bng.
Th th a b xem bi ton th no no.
Ti a b xem bi ton chp vo v.
, th y, th m con li cn ni c gio ny n! b ku. y ch l bi ton ging
ht bi c cho v nh l g! C ngha l c gio ging cch gii cc bi ton loi ny
ri.
Ging u m, ti ni, u? Bi kia v nhng ngi th mc dng nh, ng ny l
nhng ngi th st lm x c m.
i gii, con trai i! b bo. Trong bi y cn phi tnh c ht bao nhiu ngy th
25 ngi th mc dng c 8 ci nh, cn trong bi ny th phi tnh cn bao nhiu thi
gian 6 ngi th st lm c 36 ci x. Hai bi ny cch gii nh nhau m.
B bt tay vo ging li cho ti cch lm bi tp, nhng trong u ti mi th ln ln
ht c, v ti hon ton khng hiu g ht.
Sao con chm hiu th khng bit! cui cng th b ni cu. Chng l li c th chm
hiu n th!
B ti khng h bit cch ging bi. M lun lun ni b chng c t kh nng s phm
no, c ngha l b khng th tr thnh gio vin c. Na ting ng h u tin b
ging gii kh bnh tnh, nhng sau th bt u ni cu, v mt khi b ni cu th
ti hon ton khng hiu b ni g na, v ngi ngay thn trn gh nh mt khc g.
No, th cn g khng hiu no? b ni. Tt c u d hiu m.
B nhn ra l ging gii bng li th chng ch g, nn cm ly giy bt v bt u vit.
y nh, b ni. Tt c u rt n gin. Con nhn ny, xem cch gii cu th nht
nh.
B vit bi ra giy, v t gii.
Con c hiu khng?
Nu ni s tht th ti chng hiu g ht, nhng ti bun ng cht i c, nn ni
liu:

 Con hiu .
y, thy cha, cui cng th cng hiu! b vui mng ra mt Cn phi suy ngh k,
con , th tt c s tr nn d hiu. V b tip tc gii cu th hai.
Con hiu khng?
D hiu, ti ni.
Nu khng hiu th con phi ni nh, b cn ging na.
Khng, con hiu ri, hiu ri.
T b gii n cu cui cng. Ti chp bi gii sch s vo v v b n vo cp sch.
Lm xong vic th tha h m chi, Lika ni.
ri y, mai anh s ni chuyn vi em! ti cu nhu v i ng.
Chng ba
Trong h trng ti c sa cha. Trong cc lp hc tng c qut sn trng mi,
v trng chng mi sch s tinh tm lm sao, chng c ly mt vt bn no, nhn tht
thch mt. Tt c u mi tinh. Ngi hc trong mt phng hc nh th tht d chu. Hnh
nh sng sa hn, rng ri hn, v thm ch hnh nh ngi ta vn ni l thy lng nh
nhng hn.
Nhng ch sang ngy th hai, khi ti va vo lp trng thy trn khong tng bn
cnh bng ai dng than v mt anh lnh thu. Anh ta mc o k ngang, qun bay
trc gi, trn u i m ni, cn ming th ngm tu, ci tu ang to khi tng vng
nh ng khi tu thy vy. Anh chng thu th trng tinh qui n mc nhn anh ta
khng ai nhn c ci.
Igor Grachev v y, Vasia Erokhin thng bo vi ti. Nhng m, ny, cm bp xp
nh!
T bp xp lm g ch? ti ni. C lp v ch ca mnh, ngm ngha chng thu
th, bnh phm v ni mi th chuyn ci.
Anh thy th s hc cng lp vi chng ta! Hay qu!
Ngay trc khi chung reo th Siskin chy vo lp.

 Trng thy g cha? ti ni v ch ln tng. N nhn anh lnh thu.

Igor Grachev v y, ti ni. Cm khng c bp xp.
c ri, t t bit m! Cu lm bi tp ting Nga cha th?
Tt nhin l lm ri, ti ni. Lm sao t li c th i hc m cha lm xong bi tp
c.
Cn t, cu bit khng, cha lm. Cha kp lm, cu hiu ch. Cho t chp i.
Cu cn lc no chp na ch? ti ni. Vo lp ngay gi y
Khng sao m. T chp ngay trong lp. Ti a cho n cun v bi tp ting Nga, v n
bt u chp ngay.
Cu nghe ny, n bo. Sao trong t "om m" cu li gch di tin t bng mt
gch th. Phi gch di gc t bng mt gch ch?
Cu th bit g! ti ni. chnh l gc t y!
Ci g? l gc t ? Chng l gc t li ng ngay u tin ? Th theo cu th tin
t u?
Trong t ny lm g c tin t.
Chng l li c chuyn khng c tin t ?
Tt nhin, c.
Th m t ngh nt c c: c tin t, c gc t, th ho ra khng cn ci g l ui c.
i gii i! ti ni. Kin thc ny chng ta hc t hi lp ba m.
Nhng t chng nh g c. C ngha l cu lm ng tt c ch? T chp nguyn si nh.
Ti rt mun ging gii cho n th no l gc t, th no l tin t, th no l ui,
nhng ting chung vang ln, v c Olga Nikolaevna vo lp.
Sao li c nhng tr th ny nh? c hi v a mt nhn khp lp. Ai v ln tng?
C lp im nh thc.
Ngi lm bn tng phi ng dy v nhn li. i my c cau li. Chng l cc
em khng hiu rng lp hc phi gi cho sch s hay sao? iu g s xy ra nu nh em

no cng v mt ci g ln tng? Chnh cc em s thy ngi trong mt lp hc bn

thu chng thch th g. Hay l cc em thy thch?
Tha c, khng ! y vang ln vi ting ni yu t.
Vy th ai v? Tt c im lng.
Glev Skameikin, em l lp trng v em phi bit ai lm chuyn .
Em khng bit, tha c Olga Nikolaevna. Khi em ti lp th thy anh thu th trn
tng ri .
Tht ng ngc nhin! Olga Nikolaevna ni. Phi c ai v ch. Hm qua bc
tng cn sch nguyn m, c l ngi cui cng ra khi lp. Ai hm nay n lp sm
nht?
Chng ai nhn mnh n sm nht. Ai cng ni l khi vo lp th thy trong lp c rt
ng hc sinh ri.
Trong khi mi ngi mi ni chuyn th cu Siskin gng ht sc chp bi tp ting Nga
vo v ca mnh. N kt thc bng cch nh ri vo v ca ti mt git mc tng v
tr li ti quyn v.
Th ny l th no? ti ni. Cu mn v sch khng h c vt muc, th m khi
tr li c vt mc.
Nhng t c c tnh lm giy mc vo v cu u.
Cu c tnh hay khng th vic g n t. T cn g quyn v b giy mc ch.
Nhng t lm sao tr quyn v sch cho cu c, khi c vt mc ri? Thi
c, ln sau t s khng lm bn na u!
Ln no, ti ni, ln sau no?
th ln sau, khi t li chp bi ca cu y.
Th cu tnh, ti ni, hm no cng chp bi ?
Hm no cng chp lm g? Ch thnh thong thi.
Cu chuyn kt thc y v ng lc c Olga Nikolaevna gi Siskin ln bng gii bi
tp s hc v cc th n, sn cc bc tng trong trng hc, v phi tnh xem trng s
tn bao nhiu tin mua sn cho tt c cc bc tng trong lp v ngoi hnh lang.

Xem no, ti ngh, cht anh cu Siskin ri! Ln bng gii ton khng ngon n nh
chp bi ca ngi khc u nh!
Nhng ti tht s ngc nhin v Siskin gii bi ton khng ti. Ni cho ng ra th n gii
kh chm, n tn khi ht tit hc mi xong, v u bi kh di v cn kh na.
D nhin c lp cng on ra l do v sao c Olga Nikolaevna li c tnh chn bi ny,
v u cm thy s vic vi anh lnh thy cha th chm dt c. n tit hc cui cng
th thy hiu trng Igor Alexandrovich n. Trng thy chng c g l tc gin. V mt
thy lc no cng rt bnh thn, ging ni kh khng v c v rt nhn hu na, nhng
ti lc no cng thy hi s s thy, v tm vc thy rt to ln. Thy cng cao nh b ti,
c khi cn cao hn, o vt ca thy mc rt rng ri, ci c ba cc, v thy eo knh.
Ti c tng thy Igor Alexandrovich th no cng mng m chng ti mt trn ra tr,
nhng thy rt nh nhng k cho chng ti nghe hng nm nh nc phi chi bao
nhiu tin cho vic hc tp ca mt hc sinh, nn vic hc tp tt l rt quan trng, ngoi
ra cn phi gi gn trng s cng vi mi th ti sn ca trng. Thy ni tr no
lm hng ti sn ca trng v cc bc tng tc l lm hi n nhn dn, v nhn dn l
ngi cung cp ton b ti sn chung cho nh trng. Cui cng, thy ni:
Em hc sinh l v ln tng, c l cng khng c tnh mun gy thit hi cho trng
u. Nu nh em y t gic nhn li, tc l chng minh c mnh l con ngi trung
thc v lm vic do thiu suy ngh m thi.
Tt c nhng iu thy Igor Alexandrovich ni c tc dng n ti mt cch su sc, v
ti c tng rng thng Igor Grachev s phi ng ln ngay, nhn rng n lm chuyn
, nhng thng Igor c v nh chng h mun chng minh n l ngi ngay thng, nn
n c ngi im ti ch ca mnh. Khi , thy Igor Alexandrovich ni, c l em hc sinh
phm li hin ang rt xu h nn cha mun cng khai nhn li, vy th ta hy cho em
y th gi suy ngh k cng v hnh ng ca mnh, ri khi no dng cm th n
phng Hiu trng gp ring thy.
Bui hc kt thc th i trng i thiu nin Tolia Deigikin tin li gn Grachev v ni:
ny! Ai bo cu lm bn tng ch? Cu thy s th n mc no ri y!
Igor dang c hai tay ra:
T th sao no? Chng l t c tnh hay sao?
Th th ti sao cu li v ln tng?
Chnh t cng khng bit. T cm ly than v v chng cn nhc g c.

 Chng cn nhc g! Ti cu m by gi c lp mnh thnh c khuyt im.

Ti sao li c lp?
L v ai cng c th b nghi ng.
Th l y l c ai t lp khc chy vo lp mnh v v th sao.
C cn thn y, ln sau ch c lm th na nghe cha, Tolia ni
Thi c ri, cc cu, t ha s khng lm th na u, lc y chng qua l t ch
mun... ch mun th thi m, Igor thanh minh.
N cm ly gi lau v c gng lau ci hnh anh lnh thy trn tng, th nhng n cng
lau th cng bn thm. Hnh v vn cn, m xung quanh y li b bi lem luc. Thy vy
c lp ging ly ci gi trong tay Igor v khng cho n bi bn tng thm na.
***
Sau gi hc chng ti li i bng n tn ti mt, v khi chia tay nhau v nh th Siskin
mun li ti n nh cu ta. Ha ra gia nh cu ta ngay cng ph vi nh ti, trong
mt ci nh g hai tng khng xa nh ti my. Nh trn ph ti a s l nhng ngi nh
ln cao bn hoc nm tng, ging nh nh ti . Ti t hi khng bit bao lu nay,
khng hiu ai sng trong ci nh g nh y. Th ha ra l gia nh Siskin.
Ti th khng mun r vo chi nh n, v mun ri, nhng n ni:
Cu hiu khng, nu v mt mnh th th no t cng b mng v v nh mun qu,
nhng nu c cu cng i th t s khng b mng
Nhng t cng s b mng v v mun m, ti ni.
Khng sao. Nu cu mun th u tin l hai a v nh t, ri hai a li cng v nh
cu. Nh th th c cu ln t chng ai b mng c.
Th th c, ti ng .
Chng ti vo phng ng trc, theo ci cu thang g ct kt c tay vn nham nh i ln
tng hai, ri Siskin g vo cnh ca bc nilng mu en, c nhng si g mu vng vng
th ra nhng l rch nh.
- Th l th no h, Kostia! Con mt mt u mun th mi v nh? m n hi khi
m ca cho chng ti.

 M i m hy lm quen, y l Maleev, bn cng hc lp con. Con vi bn y ngi cng

mt bn y m .
Chu vo nh i, vo nh i, m n ni, ging du i i cht.
Chng ti vo nh.
i cha m i! Cc con nghch u m bn th? Th nhn li mnh xem!
Ti nhn sang Siskin. Mt n lng, nhng vt g bn thu chy thnh dng dc theo m
v trn. Chp mi en s. C l mt mi ti chng hn g n, v ti b xi mt c bng vo
mt. Siskin dng khuu tay huch ti:
i ra mt i, nu khng th cu cng s b mng nu c mt mi th ny m v
nh.
Chng ti vo phng, v n gii thiu ti vi c n:
C Zina i, y l Maleev, bn cng hc vi chu trng. Chng chu cng hc mt
lp.
C Zina cn rt tr, n mc u tin ti c tng l ch ca Siskin, nhng tht ra c
l c ca n. C nhn ti mt cch giu ct. C l trng ti cng bun ci tht, v chc l
bn lm. Siskin huch vo sn ti. Chng ti vo phng ra mt, v bt u k c ra
ry.
- Cu c thch ng vt khng? Siskin hi trong khi ti trt x phng ln mt.
Cng cn tu, ti ni. Nu m h hay c su th t chng thch. N cn cht.
Nhng t khng hi v nhng con vt y. Cu c thch chut khng?
Chut t cng khng thch, ti ni. - Chut gm hng tt c mi vt, b g gm
ny.
Chng chng gm hng ci g c. Cu ba t th lm g?
Sao li khng gm? Mt ln chng cn nt ht c sch v ca t trn gi sch ka.
Th th chc l ti cu khng cho chng n hn thi?
Li cn th na! T m li i cho chut n !
Tt nhin ri! Ngy no t cng cho chut n. Thm ch cn lm nh cho chng na
c.

 Cu b thn kinh ri! Ai li i xy nh cho chut bao gi?

Chut th cng phi c ch ch. Gi th i xem nh chut ca t no.
Chng ti ra mt xong th vo bp. Trong bp, ngay di gm bn c mt ci nh nh,
dn bng bao dim c, c rt nhiu ca s v ca ra vo. Nhng con vt g nh xu, mu
trng trng b qua b li trn tng, chui ra ca n chui vo l kia. Trn mi nh c ci
ng khi nh, v ngay ming ng khi cng c mt con trng trng nh th l u ra.
Ti ngc nhin ht mc.
Nhng con g th ny? ti hi.
Th, chut y
Nhng chut xm m, y li l nhng con g trng trng
Th, chut bch m li. Cu cha bao gi trng thy chut bch ?
Siskin bt mt con chut v a cho ti cm. N trng tinh, trng nh sa, ch mi ci
ui l rt di, hng hng, nh b rng ht lng. N ngi ngoan ngon trn lng bn tay
ti, ci mi nh hng hng nhu nhu nh ang ngi xem c mi g trong khng kh, i
mt lng lnh nh hai ht cm san h.
Nh t cng c chut, nhng ch c chut xm thi, khng c chut trng, - ti ni
Chut bch khng phi l nh no cng c u, Siskin ci ph ln. Chut bch phi
i mua. T mua ca hng th cnh bn con, m by gi, cu trng y, n ra nhiu
cha. Nu cu mun t s tng cu mt i.
Th n n g?
G n ch n. Cc loi ht, bnh m, sa.
Th th c, ti ng .
Siskin tm c u mt ci hp cc tng nh, tm ly mt i chut b vo v
b ci hp vo ti mnh.
t gi cho, l cu khng quen lm bp chng n mt, n ni.
Chng ti ra mc o khoc ngoi v nh ti.

 Th con cn nh i u na th? m Kostia hi n.

Con v ngay gi m m, con n nh Vichia mt pht thi, v con ha vi n ri.
***
Chng ti chy ra ph v ch mt pht sau v n nh ti. M trng thy ti khng
v nh mt mnh, nn cng khng mng m g v ti la c n ni v mun
y l bn Kostia hc cng trng con, ti ni vi m.
Chu l hc sinh mi , Kostia? m hi.
D vng . Nm nay chu mi vo hc .
Th trc y th chu hc u?
Nalchich . C gia nh chu sng , ri khi c Zina hc ht lp mi v mun vo
hc trng sn khu th c nh chuyn v y, v Nalchich khng c trng sn khu.
Th u chu thy thch hn, Nalchich hay y?
Nalchich tt hn , nhng y cng khng ti. Nh chu cn Krasnozavodsk na,
cng thch lm.
Th th c ngha l chu tt tnh y, nu u chu thy cng thch c.
Khng u , chu xu tnh lm. M chu bo chu ch c c tnh g c, v v th s
khng lm c tr trng g nn hn trong cuc i.
Sao m chu li ni th nh?
L v chu chng bao gi ngi vo bn hc bi ng lc c.
Th th chu cng ging thng Vichia nh bc thi. N cng chng thch ngi vo bn
hc bi ng lc. Hai a phi cng quyt tm sa cha tnh thi.
ng lc th Lika n, ti ni:
- Cu lm quen i, y l Lika, em gi t.
Cho c! Siskin ni.
Cho anh! Lika tr li v bt u ng nghing xem xt Siskin, nh kiu n khng phi

l mt thng b bnh thng, m l mt tc phm hi ho no ang c trin lm.

Ti khng c ch em gi, Siskin bo. Anh em trai cng khng c. Khng c ai c, ti
hon ton c n.
Th nu m c c th anh mun c em trai hay em gi no? - Lika hi.
Mun c hai. Nu th th ti s lm chi cho chng ny, tng chng cc con vt nh
ny, quan tm nhiu n chng na. M ti bo ti l a v tm. Nhng ti sao ti v
tm ch? l v chng c ai ti quan tm c.
Th th anh quan tm n m i.
Quan tm n m th no c? Sut ngy m i lm, nn c ngy c phi ch m
sut, c khi bui ti v n nh ri m cn i lm na y ch.
Th m anh lm ngh gi?
M ti l li xe, lm vic trn xe t.
Th th anh quan tm n bn thn mnh vy, v nh th th m anh s cm thy d
chu hn.
Ci y th ti tha bit, Siskin tr li.
Th anh c tm c ci o khoc ngoi khng? - Lika hi.
o no c? , c! Tt nhin l tm thy. Th n vn ngoi sn bng, ch ti qun
y m.
C th th c ngy anh s b cm lnh y, Lika ni.
Khng u, tha c!
Tt nhin l s b cm lnh. Th no anh ch thm mt ln qun m hay o palto u
.
Khng, o palto th ti khng th qun c... C thch chut ch?
Chut ... mmm... Lika do d.
Nu c thch ti s tng c mt i nh?

 khng, anh ni g vy!

Chng rt xinh nh, Siskin ni v li ci hp c hai con chut bch t trong ti ra.
i, xinh qu! - Lika ku rt ln.
Sao cu li nh em chut ca t cho n th h? - Ti hong ht. - Cu tng t ri m,
by gi li cho n?
Nhng t ch cho n xem nhng con ny thi m, t s cho n i khc, nh t cn
nhiu, - Siskin ni. Hoc l, nu cu ng th t cho Lika i ny, v cho cu i khc
sau.
Khng, khng, - Lika ni, - Hai con ny s l ca Vichia.
Thi c ri, mai ti s mang li cho c mt i khc, cn i ny c ch xem thi nh.
Lika a tay v pha l chut:
- Th chng c cn khng?
- Khng u! N quen ngi ri!
Khi Siskin v ri, ti v Lika ly mt ci hp bnh quy c, khot ca s, ca ra vo v th
l chut vo . Chng thp th, l u ra khi cc ca s, v ngm chng tht l thch
mt.
***
Tt nhin ti li ngi vo bn hc mun. Theo thi thng, ti li hc nhng bi d trc,
sau cng mi bt tay vo bi tp s hc. Li bi kh i l kh, v th ti gp v bi tp
li, xp sch v vo cp sch vi nh l sng ra mn v ca ai chp bi. Nu
m ti quyt gii bi tp, th m hn s bit l n tn gi ti vn cha lm xong bi v
nh, s mng m v ti c bi tp li n tn ti khuya mi lm. Tt nhin l b s li
gip ti lm bi tp, nhng thi, lm nh hng n cng vic ca b m lm g! Hy c
b v cc s ci my nh bng g ca b hay l suy ngh xem lm m hnh nh
th no l tt hn. i vi b vic l rt quan trng.
Trong khi ti hc bi, Lika cho vo ngi nh ca chut mt t bng chng lm , rc
cho chng mt t ht ng cc, t mu bnh m vn v t vo mt a sa nh. Nhn
qua ca s c th thy l chut gm nhm ht. Thnh thong c mt con cn ngi ln hai
chn sau, ly hai chn trc ra mt. Trng bun ci lm! Ci chn trc nh xiu xu gt
qua ci mt chut cng nh xu, trng khng th nhn c ci. Lika sut thi gian

ngi trc ci nh, nhn qua ca s v ci khanh khch.

Anh c ngi bn tht tt, Vichia ! - n ni khi ti n xem chut
Kostia y ? - ti ni.
Vng.
Th n tt th no?
Lch s. Ni chuyn rt hay. Thm ch cn ni chuyn vi em na.
Th ti sao khng ni chuyn vi em c?
Th em l a con gi m.
Th sao? Chng l l a con gi th khng c ni chuyn ?
Nhng a con trai khc khng ni u. Chng rt t cao, chc th. Anh kt bn vi
anh y nh.
Ti mun ni vi n rng thng Kostia cng chng tt n th u, rng n chp bi tp
ca ti v lm giy mc vo v ti na, nhng khng hiu ti sao li bo:
- C lm nh t anh th khng bit l n tt y! Lp anh hc a no cng tt c.
Chng bn
Nm hc mi bt u ba, hoc bn ngy g , m cng c th l nm, gi th ti
khng cn nh chnh xc, ch bit l mt ln Seriogia Bukatin, tng bin tp bo tng
ca lp ni:
- Tha c Olga Nikolaevna, trong ban bin tp ca chng em khng bn no bit v gii
c. Nm ngoi cn c Fedia Rybkin v, by gi th chng cn ai, nn t bo tng chng
cn ra g na. Chng ta cn chn mt ho s.
- Phi chn mt hc sinh v p lm ho s, - c Olga Nikolaevna ni. - C ngh chng
ta s lm th ny: Ngy mai tt c cc em mang tranh v ca mnh ti lp, v chng ta
s chn ai l ngi v p hn c.
- Th cn cc bn khng c tranh th sao ? - Mt s ngi hi.
- Th phi v ngay hm nay, ch cn mt tranh thi cng c. V mt tranh th khng
kh m.

- Tha c, c , - c lp ng .
Hm sau tt c chng ti mang tranh ca mnh n. Ngi th mang tranh c, ngi th
v tranh mi, mt s bn mang n c tp tranh, cn Grachev th mang ti mt cun
album dy. Ti cng mang vi bc tranh ca mnh ti.
Chng ti m tranh t trn mt bn, c Olga i ti tng bn xem tranh ca tt c
mi ngi. Cui cng c ti ch thng Igor v cm quyn album ca n ln xem. N v
ton bin, tu thu, tu hi nc, tu ngm, chin hm.
- Em Igor Grachev v kh nht, - c Olga Nikolaevna tuyn b. - Em s l ho s ca t
bo.
Igor mm ci sung sng. Lt tip vi trang na, c t ngt trng thy trn trang giy
mt chng lnh thu mc o sc ngang, ming ngm tu, anh em sinh i vi anh chng
trn tng. C cau my v nhn chm ch nhn Igor Grachev. Igor hong ht, mt v
tha nhn:
- Tha c, chnh em v anh lnh thu ln tng.
- Vy y, th m khi mi ngi hi th em li khng nhn li! Th l khng tt, Igor .
Sao em li lm th?
- Em cng khng bit na, tha c Olga Nikolaevna! Ti sao , ti em v tnh thi . Em
khng cn nhc k.
- Thi c ri, d sao th by gi em nhn li. Sau gi hc ln gp thy hiu trng
v xin li thy nh.
Sau gi hc, Igor n phng thy hiu trng xin li thy. Thy Igor Alexandrovich
ni:
- Nh nc chi nhiu tin sa cha trng hc, khng th sa thm ln na c
u. Em v nh, n tra i ri quay li y nh.
Sau khi n tra, Igor n trng. N lnh mt ci x sn v ci chi lng, ri n bt tay
vo vic. N qut sn trng n ni khng cn thy mt t du vt no ca anh lnh thy
na.
Chng ti c tng th th c Olga Nikolaevna s khng cho n lm ho s ca bo tng
na, nhng c ni:
- Th em v cho bo tng, cn hn l i v bn ln tng.

Chng ti chn n vo ban bin tp t bo tng lm ho s, v tt c u hi lng, Ti

cng hi lng, d s tht l ti cm thy khng c g vui v, ti s k nguyn nhn ti
sao.
Theo gng Siskin, ti khng lm bi tp v nh na, m tm cch chp bi ca cc bn
trong lp. ng nh cu tc ng "Gn mc th en, gn n th sng"
"Sao mnh li phi au u suy ngh v my ci bi tp y nh? - ti ngh. - ng no th
mnh cng c hiu ci g u. Tt nht l i chp bi, th l xong. Va nhanh, nh nh
li va chng b mng v khng lm c bi tp".
u tin hm no ti cng mn c v ca ai chp, nhng i trng i thiu
nin Tolia Degikin trch ti:
- Nu cu c i chp bi th th chng bao gi cu hc c cch gii u! - N ni.
- Nhng t cng khng cn, - ti tr li. T khng c kh nng hc s hc. Chc ri t s
tm c cch sng m khng cn s hc.
Tt nhin i chp bi th d ri, th nhng i khi b gi ln bng, th ti ch cn mi nc
hy vng bn bn nhc bi. Mi thng Gleb Skameikin, t ngy tuyn b u tranh bi
tr nn nhc bi vn c suy ngh, suy ngh v cui cng th n ngh ra chuyn th ny: B
nh vi bn lm bo tng chng n v tranh chm bim ti. Th l vo mt ngy p
tri trn bo tng ca lp ti xut hin di dng mt thng b c i tai rt di, tc l
chng n v ti ng bn cnh bng, nh kiu ang gii bi tp, cn i tai th ang vn
di ra, rt l di. C ngha l tai di nghe nhc bi r hn. Bn di bc tranh cn
nhng cu th kinh hong ca a no na ch.
"Vichia thch nghe nhc bi,
Nghe mi di c tai,
Nghe nhc mi hng ngi
Ri c ngy xi hai"
Chc l cng chng ng tng t u, v ti khng cn nh r na. Ni chung, chuyn nh
nh con th. Ti cu lm v on ngay ra tc gi ca bc tranh l Igor Grachev, bi v
trc khi n tham gia ban bin tp th bo tng ca chng ti c tranh chm bim bao
gi u. Ti gp n, bo:
- Cu phi x ngay bc bim ho i, nu khng th s t lm y!
N ni:

- T khng c quyn x. T ch l ho s thi c m. T c lnh v th t v, cn treo

ln hay b xung th khng phi vic ca t.
- Th th vic ca ai?
- l quyt nh ca tng bin tp. N quyt nh v ch o chng t.
Ti quay sang Seriogia Bukatin:
- , c ngha l cng vic ca cu phi khng? Sao khng v bim ho bn thn mnh y,
li bim ho t!
- Cu ngh ra chuyn g th? T c t quyt nh v bim ho ai u. Lp ta c c mt
ban bin tp m. Tt c chng t cng ra quyt nh y ch. Gleb Skameikin vit my
cu th v bo chng t v bim ho, v lp ta cn phi u tranh vi t nn nhc bi.
Hp ban chp hnh i thiu nin chng t cng quyt nh s u tranh qut sch t
nn ny.
Ti nhy b n ch Gleb Skameikin
- Cu phi b bc bim ha, - ngay lp tc, nu khng th cu s n no n y!
- No ci g c? - N khng hiu ngay.
- T s vn ngi cu lm i v nghin cu ra thnh bt.
- i, cu ngh th ! - Gleb ni. Ngi ta s cu lm y!
- c, th th t s x bc bim ho, nu nh khng ai s!
- Cu khng c quyn x, - Tolia Degikin ni. - V l s tht. Nu nh ngi ta vit v
cu sai, th cu mi c quyn x, nhng trc tin cu phi vit mt bi ci chnh. , ti ni, - vit bi ci chnh ? By gi cc cu s c bi ci chnh ngay y!
C lp n xem bo tng, nhn ngm ci tranh bim, v ci thch ch. Ti quyt khng
s vic xy ra nh th, nn ngi xung ch ca mnh vit bi ci chnh. Nhng ti
ch vit c cu no, v thc ra ti khng bit phi vit th no. Nn ti i tm anh ph
trch Volodia, k cho anh nghe mi chuyn v hi anh cch vit mt bi ci chnh.
c, anh s bo em cch vit, - anh Volodia ni. Em hy vit l em ha sa cha
khuyt im, hc tp tt hn khng cn phi nghe nhc bi na. Nhng im tt ca
em s c treo ln bo tng, v anh s can thip chng n b bc bim ho.

Ti thc hin ng nh th, tc l vit mt bi cho bo tng ha s hc chm ch v

khng li vo cc bn nhc bi na.
Ngay ngy hm sau bc bim ho qu tht c ly i, v cc im ca ti c vit
r to v treo trn ch d thy nht. Ti rt vui mng, thm ch quyt tm thc s hc
hnh chm ch hn, nhng ch hiu ti sao mi khng thu xp c, m ch cn c my
hm na l chng ti phi lm bi kim tra s hc u tin. Ti ch c ngng. Tt
nhin, c phi mnh ti u, c thng Sasha Medvedkin na, v th l hai a chng ti
bng tr nn ni bt. C Olga Nikolaevna ghi im s vo s im ca chng ti v dn
em v cho b m k vo.
***
Tr v nh ngy hm , ti bun v cng v khng bit phi lm th no giu con
hai, hoc phi ni vi m th no m khng cu gin nhiu.
Th cu th lm nh Michia Kruglov xem sao, - Trn ng v nh Siskin ni vi ti.
Cu Michia Kruglov y l ai th? Ti hi
Mt cu hc cng lp vi t hi Nalchich y.
Th n lm th no?
N lm th ny: Nu c hai, v n nh n chng ni g c. Ngi bun ru v im lng.
Im lng mi, mt ting, hai ting v c th, chng i chi na. M n hi:
Hm nay con lm sao th?
Khng sao .
Sao con ngi bun th?
Th thi.
Li gy ra chuyn g trng phi khng?
Khng, c chuyn g u .
Con nh nhau ?
Khng .
Con lm v knh nh trng ?

D khng.
L tht! m n bo.
Ngi vo bn n n khng n g ht
Sao con khng n g th?
Con khng mun n.
Con khng ngon ming ?
Khng .
Th th con i chi mt lt i vy, bao gi i th v.
Con khng mun .
Th con mun g?
Con khng mun g c.
Hay con m chng?
u .
M n s trn n, cp nhit , ri ni
Bnh thng, khng st m. Th th con b lm sao ch? Con lm m pht in mt
thi!
Con b im hai mn s hc .
Ph, tri ! m n bo. Ch v im hai y m con dng ln c mn hi kch va ri
?
D vng.
ng l con phi hc chm ch hn th s khng phi ng kch nh th na. S khng
c im hai no c, m n tr li.
V th l m n b qua lun, khng ni g na, m thng Kruglov th cng ch cn c th.

 c, - ti ni. - Mt ln n lm th th c, nhng cn ln sau th m n s hiu ngay

l n b hai im.
Nhng n ln sau th n li ngh ra chuyn khc: V d, va v n nh n ni ngay vi
m n: M bit khng, thng Petrov lp con c hai y. Th l m n bt u ni
thng Petrov iu: i ci thng b chng ra lm sao. B m th chm sc, cho n hc
nn ngi, th m n th khng chu hc n ni b im hai... Vn vn...
Khi m n va ngng li, n li tip: C thng Ivanov cng b hai, m . M n
chuyn mc tiu sang thng Ivanov. Th y, hc th khng mun, nh nc tht ph
tin cho n n hc...
Thng Kruglov ch cho m n ni ht, tip: Thng Gavrilov hm nay cng xi ngng.
M n bt u mng m thng Gavrilov, nhng du i cht t, khng nhiu li v nhit
tnh nh khi mng my thng trc. Thng Kruglov ch cho n khi m n mng m
chn ming, th di v ni: Hm nay trong lp con th no y . C con na cng b
hai.
n lc y th m n ch bung mi mt t: Ngc c l. V th l xong chuyn.
Thy ri, thng Kruglov y thng minh, - ti ni.
ng, Siskin tr li, rt thng minh l ng khc. N thng xuyn c hai, nhng
ln no cng ngh ra nhng cch khc nhau khng b m n mng m nhiu qu.
Ti v nh, v p dng v u tin ca thng Kruglov: ngi xung gh, ci gm mt v
lm ra v v cng thiu no bun ru. M nhn thy ngay, v hi:
- Sao th? b hai hn thi?
- Vng, b hai, - ti ni.
Th l m bt u mng ti thm t, nhng ti chng k chuyn y u, chng c g hay
c.
Sang ngy hm sau th n lt thng Siskin b hai, nhng l mn ting Nga. nh n
cng b mng cc kiu, v ngy hm sau na th trn bo tng xut hin tranh bim v
hai a ti. Hai thng ang i trn ph v nhng con hai c chn bm st theo
Ti tc gin bo Seriogia Bukatin:
- Li chuyn g th ny na! Bao gi th cc cu chm dt y?

- Cu si ln lm g ch? Seriogia hi. l s tht m, r rng l cc cu b hai

im.
- Lm nh l ch c chng t b hai y. Thng Sasha Medvedkin cng b hai, th sao khng
v n?
- Chuyn t khng bit. Chng t bo thng Igor n v tt c, nhng ch hiu
ti sao n ch v hai a.
- T mun v ba a y ch, - Igor ni. Nhng t khng giy, nn ch v hai a
thi. Ln sau t s v nt a na.
- ng no ch th, - ti ni. - T khng b qua vic ny u. T s vit bi ci chnh!
Ti bo Siskin:
- No, chng ta vit bi ci chnh.
- Bi ci chnh l ci g?
- Rt n gin: cn phi vit ln bo tng mt li ha l chng mnh s hc tp tt. Ln
trc anh Volodia bo t th.
- c thi, - Siskin ng . Cu vit i, ri cho t chp li.
Ti ngi xung v vit li ha s hc tp tt khng bao gi b hai na. Siskin chp li
nguyn vn, v cn thm li ha s hc tt im thp nht l bn im.
- Nh th nghe c v quan trng hn.
Chng ti a hai bi vit cho thng Seriogia Bukatin, ti ni:
- y, cu c th h ci tranh v chng t xung ri, v dn hai bi ny ln ch d thy
nht y.
N ni:
- c ri.
Hm sau, khi n lp, ti thy ci tranh bim vn y nguyn, cn nhng li ha ca chng
ti th chng thy u. Ti nhy b vo Seriogia. N bo:

- Chng t tho lun v li ha ca cc cu trong ban bin tp, nhng tp th ban

bin tp quyt nh cha treo ln vi, v ln trc cu cng ha l hc tp chm ch
hn, nhng khng gi li ha, n ni b hai im.
- ng no ch th, - ti ni. Cc cu khng mun a li ha ln cng c, nhng
bc tranh th phi h xung ngay.
- Khng, chng t khng phi lm th, - n ni. - Cu tng l c ha ri khng gi li
ha m c . Cu nhm ri.
n y th Siskin khng chu c na.
- T ha ci g ln no u. Sao cc cu khng dn li ha ca t ln?
- Trong s bo ti chng t s dn bi bo ca cu.
- Th t s b treo nh th cho n tn khi c s bo ti ?
- ng, c treo nh th.
- c thi,- thng Siskin ni.
Nhng ti quyt khng dng li . Ngay gi gii lao sau, ti gp anh Volodia v k cho
anh nghe mi chuyn.
Anh ni:
- Anh s ni vi cc bn, cc bn y lm s mi nhanh hn v treo li ha ca c hai
a ln. Trng sp hp s kt v kt qu hc tp, v nh th bi vit ca cc em l rt
ng lc.
- Th khng th x tranh bim ngay v dn bi ca chng em ln ch trng ? ti
hi.
- Lm nh th khng ng, em .
- Th sao ln u tin anh lm c?
- , ln trc cc bn tin l em s sa cha, nn cho em mt ngoi l. Nhng khng
phi l ln no cng c th lm hng t bo. Bi tt c cc s bo tng ca chng ta
u c lu gi. Cn c vo cc s bo ta c th bit c tp th lp lm vic nh
th no. C th, sau ny khi ln ln, ai trong s cc em s tr thnh mt ngh nhn
ni ting, hay mt nh bc hc uyn bc, mt nh pht minh, mt phi cng hay mt hc
gi. Lc y, ngi ta cng s xem li nhng s bo tng bit ngy cn nh ng ta

hc tp nh th no.
Th c y! Ti ngh bng. - Gi s khi ln ln ti tr thnh mt nh du hnh ni ting,
hay mt phi cng dng cm th sao nh? (Ti m c tr thnh phi cng hoc nh du hnh
t lu nay ri). C ai bng tm thy nhng t bo tng c ny v bo: ny, cc
bn i, ngy xa ng y b im hai ny!
Ch v vin cnh y m ti cm thy bun khng th t sut c ting ng h, v ti thi
khng tranh lun vi anh Volodia na. Mi ti mi ngui i i cht v quyt nh, thi
c, t gi n lc ti ln th c khi t bo tng c ny b hu t lu ri, v hy vng
iu cu ti khi ni nhc mt.
Chng nm

Bc tranh bim v hai a ti treo trn bo tng sut c mt tun l, v mt ngy trc
khi hp s kt kt qu hc tp s bo mi mi c treo ln, trn khng cn bim ho
no na, nhng li c hai bi ca chng ti, tc l ca ti v ca Siskin. Tt nhin cn v
s cc bi khc na, nhng ti qun bng mt ni dung ca nhng bi vit y.
Anh Volodia bo cho chng ti chun b ni dung tho lun ti cuc hp, v kt qu hc
tp ca tng hc sinh s c xem xt. Trong gi ngh gii lao, cu Iura Kasatkin, t
trng ca chng ti tp hp t, v chng ti phi bo co v kt qu hc tp ca mnh.
Chng c g phi ni nhiu. Tt c quyt nh hai a chng ti phi sa cha khuyt
im v khc phc nhng im hai ca mnh trong thi gian ngn nht.
Tt nhin l chng ti ng . Lm sao c, chng l chng ti thch c hai lm sao?
Sang ngy hm sau th hp lp.
C Olga Nikolaevna bo co v kt qu hc tp chung ca c lp. C k c th, ai hc
tp nh th no, ai cn phi c gng hn. Khng ch hc sinh b im hai b nhc nh, m
c nhng ngi c ba, bi v theo c, hc m b ba im th st xung im hai my
ni.
Ri c Olga Nikolaevna ni k lut trong lp cn lng lo lm - gi hc cn n v cc bn
vn nhc bi cho nhau.
Chng ti bt u pht biu kin. Tc l ti ni chng ti, nhng tht ra th ti chng
dm ni g, v c im hai th cn mt mi no m loi choi ch, c im hai th
hy ngi im mt gc.
Gleb Skameikin ni u tin. N ni, tt c nguyn nhn ca tnh trng l t t nn
nhc bi m ra. C nh l n b ci t nhc bi y m nh. N ni, nu nh trong lp

khng ai nhc bi cho ai na, th k lut hc tp trong lp s tt hn, trong lp n hn,

cn hc sinh th buc phi t hc tt hn.
- T s c tnh nhc sai nhng ai cn hy vng nghe nhc bi s khng bit ng no
m ln, - n kt lun.
- Nh th khng phi l chi p, - Vasia Erokhin ni.
- Th nhc bi l chi p ?
- Nhc bi cng khng phi l p, cn phi gip bn nu bn khng hiu bi, v nhc
bi ch c hi m thi.
- Cn phi ni v chuyn ny bao nhiu na c ch? ng no th mi ngi vn nhc bi
cho nhau thi!
- C ngha l phi lm r nhng ngi nhc bi.
- Lm r th no.
- Cn phi vit bi chng nhng ngi v treo ln bo tng
- Rt ng, - Gleb Skameikin ni. Chng ta bt u mt chin dch trn bo tng chng
li nn nhc bi.
T trng ca chng ti Iura Kasatkin ni tt c cc bn trong t quyt tm hc tp
khng c im hai, trong khi t mt v t hai th cho bit h quyt tm ginh ton im
bn v im nm.
C Olga Nikolaevna gii thch cho chng ti, hc tp t kt qu tt nht cn phi bit
phn chia thi gian trong ngy ca mnh. Cn phi i ng sm, dy sm. Bui sng cn
tp th dc, tng cng chi ngoi tri. Cc bi v nh khng phi hon thnh ngay sau
khi i hc v, m ch ngi vo bn hc sau khi ngh ngi mt hai ting ng h (
chnh l iu m ti vn ni vi Lika). Cc bi hc phi c hon thnh trong ngy, ch
nu m mun mi hc th rt c hi, v l lc u c mt mi ri, v c hc cng
khng hiu qu na. u tin phi gii nhng bi tp kh nht, sau mi n cc bi d.
Slava Vedernikov ni:
- Tha c Olga Nikolaevna, em cng hiu l sau gi hc trng cn phi ngh ngi mt
hai ting, nhng m ngh nh th no ? Em khng bit cch ngi khng m ngh. Ngh
nh th bun t lm .

- Ngh khng c ngha l ngi xui tay, khng lm g c, em . C th i do, chi tr chi
g , hoc lm mt vic g cng c.
- Vy th bng c ch ? Ti hi.
- Bng l cch ngh ngi rt tt, - c Olga Nikolaevna ni - tt nhin cc em khng nn
bng c ngy. Nu mt ting ng h thi th em c mt thi gian ngh ngi
tch cc, v sau em s hc tt hn.
- Tri sp ma dm ri , - Siskin ni. V ma sn bng s t sng mt thi. Lc
th chng em s chi u ?
- Khng sao u, cc em , - anh Volodia ni. Chng ta sp c trang b mt phng
tp th thao trong trng, nh th ma ng cc em c th chi bng r.
- Bng r! Siskin reo. Hay qu ! i tri, em nht nh phi l i trng y! Em
tng l i trng i bng r, em th danh d y!
- Em , vic trc tin ca em l phi hc mn ting Nga cho tt, - anh Volodia ni.
- Th c sao u, em s c gng m, - Siskin ni. V cuc hp ca chng ti ti y l kt
thc.
- Tri t , cc em lm t mnh xu mt qu, - anh Volodia ni khi tt c tn i ht,
ch cn li mt t chng ti.
- Sao c ? Chng ti hi.
- Cn sao g na! Ch dm ha thanh ton im hai, trong khi tt c cc t khc ha
ginh ton cc im bn v nm.
- Chng em c km g cc t khc u? Lenia Astaphiev ni. - Chng em cng c th
c ton bn v nm.
- Cu ngh g ch! Vania Pakhomov ni. Chng n th c g hn bn mnh u.
- Cc cu , theo t th chng mnh phi c gng thi, - Vasia Erokhin ni. - T ha danh
d l s khng bao gi b im thp hn bn. Chng mnh khng dt hn nhng a
khc kia m.
Ti t ngt cm thy mnh cng phi ha hn.
- ng th! ti ni. - T cng s c gng! Trc kia t cha ht sc n lc thi, cn t

gi t s c gng, ri cc cu s thy mt khi t bt u quyt tm th th no.

- C bt u i, ri s phi khc ri t b cuc thi. Siskin ni.
- Em sao th, khng nh hc tt ? Anh Volodia hi.
- Em ha s c t nht bn im , - Siskin ni, - tc l tr mn ting Nga. Mn ting
Nga em ch ha s c im ba thi.
- Cu li cn ngh ra chuyn g na th! Iura ni. - C lp quyt tm, m cu th li
khng! u ra thng thng minh th khng bit na!
- Lm sao t quyt tm c ch? im ting Nga ca t cha bao gi trn ba im c.
Ba im l tt lm ri.
- Em nghe ny, Siskin, ti sao em li t chi c gng nh! Anh Volodia ni. Em ha l
s hc tt, c im trn bn kia m.
- Em ha th bao gi?
- Th y, bi em vit trn bo tng kia thi? Anh Volodia ni v ch ln bi bo ca
Siskin!
- vng, ng , - Siskin ni, - th m em qun mt.
- Th no, th by gi th em cng quyt tm ch?
- Lm th no c , nh phi c thi, - Siskin ni.
- Hoan h! - c bn ht tong ln. - Cu gii lm, Siskin . Cu s khng lm chng t
tht vng! Gi y tt c chng ta s cng c gng bo v danh d ca c lp.
Siskin vn c v khng hi lng, v trn ng v nh thm ch n khng thm ni
chuyn vi ti: N gin ti xui n vit li ha trn bo tng.
Chng su
Chng bit Siskin th no, cn ti th quyt bt tay vo vic ngay. Ci chnh, theo ti,
l thi gian biu. Ti nht nh s i ng sm hn, khong 10 gi ti, nh li c Olga
Nikolaevna ni. Nh th ti s dy sm hn v trc khi i hc s n bi. Sau khi
trng v ti s bng mt hay hai ting ng h, v khi u c tnh to sng khoi
th lm bi tp v nh. Sau khi xong bi tp ri, ti s thoi mi mun lm g th lm: i
chi vi bn bn, c truyn cho n lc li phi i ng.

Nh th, c ngha l ngh g lm ny, ti i bng trc khi v lm bi tp nh. Ti

quyt s khng bng qu mt ting ri, nhiu nht l hai ting thi, th nhng, va
mi bc ra sn bng th tt c mi quyt nh bay vo khi u c ti mt ri, v
ti ch sc nh n quyt tm ca mnh khi chiu mun. Mt ln na ti ngi vo bn
hc bi mun ti mc u c khng cn suy ngh c g rch ri na, v li t ha vi
bn thn mnh ngy mai s khng bng lu qu th na.
Nhng sang ngy hm sau mi chuyn vn u ng y. Trong khi bng, ti lun
t nh: No, thng thm mt qu na thi th mnh v, th nhng khng hiu sao khi
bn ti lm bn ri, th ti li mun chi thm mt t, thm bn na . C th ko
mi cho n tn chiu. Khi , ti li t hi mnh: Hm ! C iu g khng n nh!
v bt u suy ngh xem v sao ti khng thc hin c quyt nh ca mnh. Ti ngh,
ngh mi v cui cng ti thy mt s hon ton r rng, l do ti khng c mt t
ch no ht. Tc l ti cng c ch, nhng m khng mnh, nhng m yu qu. Nu
nh ti cn phi lm ci g th mi ti vn khng th buc mnh phi lm. y, v d
nh ti ngi xung c cun truyn hay chng hn, l ti c th m c mi, c mi,
khng th dng li c. Ti phi lm bi tp, hay n gi i ng, nhng ti khng th
bt tay vo lm bi tp, cng khng th tt n i ng. Ti khng th ri cun sch ra
c, c th thi. M ti nhc ti i ng, b ti bo ti vo ging, nhng ti chng nghe
li mt ai, c th c v c, cho n khi ngi ln phi tt ht n m i ti chng
cn trng thy g m c na. V chuyn tng t ang xy ra vi bng . Ti khng
sc mnh ch chm dt tr chi, c th thi!
Khi ngh ra n , thm ch ti cn t thy ngc nhin. Ti vn hnh dung bn thn mnh
l mt ngi c ch rt mnh v tnh cch rt cng rn, th m thc t li l mt ngi
chng c t ch no, v tnh cch cng yu mm, nh thng Siskin m thi. Vy l ti i
n quyt nh phi rn ch. Nhng cn phi lm nhng g nh? rn ch, ti s ch
lm nhng vic mnh khng thch thi, v khng lm nhng vic mnh thch. Khng thch
tp th dc bui sng - vy th sng ti s tp th dc. Mun i bng - vy ti s
khng i. Thch c sch hay - tc l ti s khng c. Ti mun bt u rn ch ngay
lp tc, ngay ngy hm nay. Hm nay m ti nng bnh tuyt ngon, th bnh ti thch
nht y, ung vi nc ch. M chia cho ti phn bnh ngon nht, ngay gia. Nhng
ti quyt ri, v bi v ti mun n bnh nng, cho nn ti s khng n. Ti ung ch
vi bnh m, v ming bnh nng ngon lnh th l cn li trn a.
- Sao con khng n bnh nng th? - m hi.
- Bnh nng phn con s y n chiu ngy kia, m - ng hai ngy, - ti ni.
Bui chiu ngy kia con mi n.
- Sao li phi th con? - m ni
- D con ha. Nu nh trc thi hn con khng n bnh nng, tc l con c ch
mnh.

- Th nu anh n th sao? Lika hi.

- Nu anh n th c ngha l yu ui. Lm nh em khng t hiu c y!
- Em ngh l anh chng chu ni u.
- ri xem.
Sng ng dy ti rt li tp th dc, nhng d sao i chng na th ti cng tp, ri
vo nh tm di nc lnh ln ngi, bi v ti cng khng thch di nc lnh ln ngi.
Ri ti n sng v i hc. Ming bnh nng ngon lnh nm li trn a. Khi ti i hc v,
n vn nm y, m dng ci np l ng y ln n khng b kh i. Ti m ra
nhn: n vn ti nguyn, thm ch cha h suy suyn. Ti nhng mun chn ngay lp
tc, nhng ti u tranh vi bn thn mnh v t b nh.
Hm ti nh khng i bng na, m ngi ngh ngi khong mt gi, mt gi ri
trc khi bt tay vo lm bi tp nh. V th l ti bt u ngh ngi sau ba n tra.
Nhng m ngh th no ch? Chc chn khng phi l ngi khng ri. Ngh ngi c
th l mt tr chi hay mt cng vic th v no y. Lm g by gi nh, - ti ngh. Chi
tr g nh?. Ri ti quyt nh ra sn chi bng vi l bn
Va mi kp c ngh xong th i chn t mang ti ra ngoi ph, cn ming bnh
nng th nm li trn a.
Ti i dc theo ph, v cht ngh: y, dng li . Mnh ang lm g th ny? Nu nh
mnh mun i bng, tc l khng c i. Chng l mnh rn luyn ch nh th hay
sao?. Ti mun quay li nh, nhng ri tc li: Thi, mnh ra xem bn n thi
vy, mnh th khng . Ti ni, ti thy cuc chi ang lc si ni nht. Va thy ti
n, Siskin go:
- Cu ln nhng u th? Bn mnh thua ti mi bn ri y! Vo nhanh ln gip
bn mnh no!
n lc ny th ti chng hiu mnh vo cuc chi nh th no na.
Ti li v nh mun, cay ng ngh:
Tri i, ti l con ngi mi yu ui lm sao! T sng mi vic din ra tt p th
m ch v ci tr bng ti lm hng tt c ri!
Ti thy ci bnh vn nm trn a, bn cm ly v xi gn.

ng no mnh cng l ngi yu ui ri!

Lika v, nhn thy ngay ci a rng khng.
- Anh khng chu c, ng khng?
- Th no l khng chu c!
- Anh n bnh ri m?
- Vic g n em no. n, th n. Anh c n bnh ca em u!
- Vic g anh phi cu? Em c ni g u. Anh chu ng c th cng l kh lu ri. ch
kh mnh y ch. Em th chng c ch g c.
- Ti sao em li khng c ch g ch?
- T em cng khng bit ti sao. Gi m sng mai anh vn cha n ming bnh , th
chc l em n mt ca anh thi.
- Th c ngha l theo em anh c ch mnh hay sao?
- Tt nhin, c.
Ti cm thy c an i i phn, v thm quyt tm n mai tip tc tu dng ch, d
ngy hm nay khng c nh . Ti khng bit quyt nh tu dng s i n u, nu
nh thi tit c p nh th ny mi. May sao, tri ma t sng, v sn bng, ng
nh li Siskin ni, t sng snh, v khng th bng c na. Mt khi khng cn
bng c th ti cng khng mun bng lm. Con ngi mi phc tp lm sao
ch! C th xy ra chuyn th ny ny: mnh th phi ngi nh, cn bn bn ang dc sc
ui theo qu bng, vy l c ngi, ngi v ngh bng: Tri i, mnh mi ng thng
lm sao ch, bun lm sao! Mi ngi c i chi cn mnh phi ngi nh!. Th nhng
nu mnh ngi nh m bit tt c bn cng phi ngi nh th li chng h ngh ngi bun
chn g c.
Ln ny cng th. Ma ma thu ngoi tri cng khng nng ht lm, ti ngi nh bnh
thn hc bi. V mi bi tp u c gii rt trn tru, cho n khi ti bt tay vo bi s
hc. Ti cho rng chng ng phi ngh nt c mt mnh, tt hn c l n nh mt a
no trong bn bn nh chng n lm bi gip.
Ti sp xp mi th rt nhanh v n nh Alik Sorokin. Trong t ti n gii s hc nht.
N bao gi cng c nm mn s hc.

n nh n, ti thy n chi c mt mnh.

- A hay qu, cu n tht ng lc! - N ni. Chi c no.
- T khng n chi c u, - ti ni. Cu gip t gii bi s hc nh.
- c m, t gip cu ngay y. Nhng cu bit sao khng? Cn v khi thi gian
lm bi s hc. T s ging cho cu vi cu l ht. Trc tin c chi c . Cu cng nn
hc chi c, v chi c gip pht trin kh nng ton hc.
- Cu ni tht y ch? ti hi.
- T ni tht y! Cu th ngh m xem, v sao t hc gii s hc no? l v t chi c
y.
- Thi c, nu cu ni th, - Ti ng .
Chng ti by bn c v bt u chi. Th nhng ti nhn thy hon ton khng th chi
c mt cch bnh thng vi cu ny c. N khng th chi mt cch bnh tnh, v nu
nh ti i sai mt nc no th chng hiu sao n cu knh v qut mng ti.
- Ai li chi nh th kia ch. Cu i th no th? Chng l c th chi nh th hay sao?
Ph, i kiu g th ny?
- Ti sao khng i th c? Ti hi.
- L v t s n mt tt ca cu.
- Th c n i, - ti ni. n i cho khe, nhng xin ng ht ln th na!
- Lm sao khng ht c khi cu i ng ngn th!
- Th tt hn cho cu m, - ti ni. - cu s chng thng hn ch sao.
- T mun thng mt ngi thng minh c, ch khng mun chi vi mt thng ngu ngc
nh cu.
- Th theo cu th t khng thng minh ?
- , khng c thng minh lm.
N c th h thp ti qua tng nc i cho n khi thng, v ni:

- Chi vn na no.
Nhng ti y th ti thy cu lm ri, v t nhin ny ra mun thng n n ng
qu kiu ngo.
- Chi no, - ti ni. Nhng vi mt iu kin l cu khng c la ht, cn nu cu la ht
na th t s v nh y.
Chng ti tip tc chi. N khng la ht g na, nhng chi im lng th n cng khng bit
cch, v v th n ni lin lu nh con vt, v chc ci ti.
- h, ngi ta i nh th c y! h, h! Ngi ta thng minh n th ri c y!
Lm n i no!
Nghe tht chng tai.
Ti thua vn th hai, v thua thm bao nhiu vn na khng nh ni. Ri chng ti cng
ngi vo bn hc s hc, v c tnh ng ght ca n li bc l. N khng th ging gii
cho ti mt cch bnh tnh.
- n gin th m cu cng khng hiu ! iu th n bn tr con cng hiu mi phi
ch! C g khng hiu y ch! i, ci cu ny! S tr v s b tr cu cng khng phn
bit c sao! Mnh hc t lp ba ri m. Cu ri t cung trng xung y ?
- Nu cu khng th ging gii mt cch d hiu c th t i nh a khc vy, - ti
ni.
- T ni rt d hiu y ch, m cu vn khng hiu .
- n gin u no, - ti ni. - Cu hy ging gii nhng iu cn thit thi, t t cung
trng hay t u n th vic g n cu no.
- Thi c ri, cu ng cu. T s ging gii d hiu.
Th nhng n khng bit cch ging gii d hiu. Ti vt ln vt xung vi n my bi
tp n tn chiu ti, m cui cng vn l m chng hiu g my. Nhng ci ng chn
nht l ti khng thng c n mt vn c no. Gi nh n ng ln mt qu, th ti
cng khng thy t i my. Gi y ti cm thy mnh nht nh phi thng c thng
ny, v th l ngy no thi cng n nh n hc s hc, v chng ti chi c vi nhau
hng gi lin, ht vn ny sang vn khc.
Dn d ti cng hc c cch chi c, v i lc cng thng c n mt hai vn. Tt
nhin, cng him khi ti thng n, nhng mi ln thng n th ti hi lng gh gm. Th

nht, t khi bt u c vn thua th n b hn ci thi ni lin thong nh con vt, th

hai, n bt u cung mt cch khng khip: lc th nhp nhm nhy ln, lc ngi xung
v u bt tai.
Nhn n nhng lc nh th tht bun ci. Ti chng hn, chc l ti s khng cung n
th nu b thua, v chng mng vui ci ni g khi thy bn mnh thua. Nhng Alik th khc
hn: N khng th kim ch nim vui ca mnh khi thng, v khi thua th nh mun rt
tung c tc mnh v bun bc.
c th chi gii c nhanh hn, nh ti r Lika cng chi, v khi c b nh ti chi
c vi b. Mt ln, b sc nh ra b c mt cun sch dy nh c u trong nh, nu
ti thc s mun chi c gii, ti cn c k cun sch . Ti lp tc tm quyn sch v
thy n trong ci ln ng nhng cun sch c b i. u tin ti c tng khng hiu
c sch ni g, th nhng khi bt tay vo c, ti mi thy cc bi vit rt n gin d
hiu. Sch ni, khi chi c, cng ging nh cm qun, cn phi c gng trin khai tn
cng, v a cc con c ca mnh ln pha trc, xuyn qua phng tuyn i phng v
tn cng qun vua. Sch cng ni cch bt u mt vn c, cch chun b cho cuc tn
cng, phng th v nhiu iu b ch khc.
Ti b ra hai ngy c k quyn sch, v sang ngy th ba n nh Alik chi c, ti thng
n lin tip ht vn ny n vn khc. Alik khng th hiu c chuyn g xy ra. Tnh
th by gi thay i hon ton. My hm sau na th ti chi gii n mc n khng
cn c hi, d ch l tnh c, thng ti c mt vi vn an i.
V mi chi c nn chng ti chng cn my thi gian hc s hc, v Alik khi ging cho ti
cng vi vi vng vng. Ti nhn thy d mnh hc chi c nhanh n th nhng kh
nng ton hc ca ti cng ch c ci thin my. Mn s hc i vi ti vn xng xu
nh trc. V th ti quyt nh thi khng chi c na, mt phn v ti cng chn ri.
Chi vi thng Alik ti khng thy thch th g na, v n ton thua. Ti ni vi n s
khng chi c na.
- Sao! Alik ni. - Cu mun b c ? Nhng cu c nng khiu chi c tt th kia m.
Nu tip tc chi th no cu cng thnh mt k th gii y.
- T chng c t nng khiu no ht! ti ni. T thng cu khng phi nh suy ngh g
u. Tt c nhng nc i t hc c t mt quyn sch.
- Sch no c?
- C quyn sch dy chi c. Nu cu mun th t cho cu xem, v cu cng s chi gii
khng km g t. - Ti ni.
Alik mun c c quyn sch ngay lp tc nn chng ti cng v nh ti. Ti a cho

n quyn sch dy nh c, v n cm sch cm u chy v nh c ngay lp tc.

Cn ti quyt khng chi c mt cht no na cho n khi mn s hc cha kh hn.
Chng by

Anh Volodia, ph trch i thiu nin quyt nh t chc mt bui biu din vn ngh ca
hc sinh trong trng. Mt s bn quyt nh hc thuc v trnh by mt s bi th,
mt s bn khc th tp cc bi tp th dc ng i v ng ln vai nhau. Grisa Vasiliev
ni s chi n balalaika, cn Pavlik Kozlovski s ma iu Gopak. Nhng hay nht phi
ni l tit mc ca Vania Pakhomov v Igor Grachev. Hai cu ny quyt nh s dng
trch on "Cuc chin u ca Ruslan v ci u" - mt cnh trong v kch th "Ruslan v
Ludmila" ca Puskin. Trch on ny c in trong sch c thm trong chng trnh vn
hc lp bn, chng ti c qua. Igor Grachev ni n s lm ci u bng ba cc tng
v t v n tht kinh khng, cu s np ng sau n ni nhng cu cn thit, cn
Vania th ng vai Ruslan. N s dng mt cy gio bng g nh nhau vi ci u.
Ti vi Siskin cng mun tham gia biu din vn ngh, nhng c Olga Nikolaevna khng
cho php.
- Cc em cn phi hc cho gii , - c ni - ri sau hy ni n biu din trn sn
khu.
Th l bn bn cng lp bt u tp vai ca mnh v din th trn sn khu, cn ti v
thng Siskin th nh ngi bn di v nhn mi ngi vi cp mt ghen t. Igor lm
xong ci u khng l bng ba cng. Hm di n ct ri v c nh bng inh mt cch
kho lo n c th c ng ci ming. Ri n dng mu t v ci u tht sc s vi
i mt th l. Khi n np vo bn trong ci u v iu khin cho hm di ng y,
ming h ht v ni nhng cu thoi theo kch bn, ngi ta c cm gic nh ci u
ang h ht v ni chuyn. V ngm Ruslan, tc l thng Vania, mi thch lm sao, nht
l khi n cm ci gio g trn tay lao vo ci u, cn ci u th thi bt n i, v n
din kho c nh l b gi thi bt i tht!
Mt hm, Siskin bng ngh ra mt tng tht tuyt vi.
- T, - n ni, - va mi c c v kch th "Ruslan v Ludmila" hm qua. Trong y
Puskin vit l Ruslan ci nga, th m lp mnh Ruslan li i b.
- Th cu nh o u ra nga? - ti ni - Thm ch gi s cu c nga th ng no
cng khng th mang n ln sn khu c.
- T c ny hay lm, - n ni, - t vi cu s ng vai con nga.

- ng vai con nga tc l lm sao?

- T c tp ch "Sng kin" y, c mt bi bo ni hai ngi c th ng gi mt con
nga trn sn khu. Ch cn lm mt ci lt nga bng vi. Pha ng trc lm ci u
nga, ng sau lm ui, cn pha di l bn chn. T, cu hiu khng, s chui vo pha
trc v th u mnh vo ci u nga, cn cu chui vo pha sau, m ly lng t, v
lng cu s tr thnh lng nga. Nga c bn chn, t v cu tng cng cng bn chn,
ng khng no? Khi t i u th cu ch vic i theo t, th l chng mnh c mt con
nga.
- Th chng mnh s lm ci lt nga nh th no? Nu nh mnh l con gi th c khi
cn bit cch khu v. Bn con gi mi bit lm nhng tr th cng .
- Th cu th nh ci Lika em gi cu xem.
Chng ti k cho Lika nghe nh ca mnh v nh n gip .
- Thi c, - Lika ni, - em s gip cc anh, nhng may lt nga cn phi tm mt
mnh vi

***

Chng ti suy ngh rt lu xem c th ly vi u, cui cng th Siskin tm thy trn

tng p mi nh n mt ci m c ai vt i lu. Chng ti h hc dc ht mi th
nht y bn trong , v a cho ci Lika xem. Lika ni, thi th cng tm c. N tho
ht cc ng may, thnh ra chng ti c hai mnh vi to. Lika nh chng ti v hnh mt
con nga c c u v chn - mi th cn thit. Sau , n chp hai mnh vi lm
mt, dng ko ct - th l c hai mnh hnh con nga. N khu ni lng v u hai mnh
li, ti v Siskin cng lm lm tay kim tay ch gip n. Khu bn chn l kh nht, v
mi chn phi khu ri thnh mt ci ng. C ba a khng t ln b kim m vo tay,
nhng cui cng th cng may xong. Ngy hm sau, chng ti kim mt t x mp v c
kh tip tc lm ci lt nga. Chng ti nhi c kh vo u nga gi ci u ng
thng, dng x mp lm ui v bm.
Khi tt c sn sng, chng ti th chui vo lt nga qua ci l bng, v th i li.
Lika ci ngt ngho, ni con nga trng hay lm, mi ti phi thm cho n t bng, ko
bn sn trng n gy qu, vi li cng nn t mu cho n, bi nu c vy th ai cng
bit lt nga khu bng vi. Chng ti chui ra ci Lika khu thm bng vo nhng ch
n thy cn thit, cn Siskin li mt nm mt tt nh n, th l hai a chng ti dng
mt tt y t m ln con nga. Khi cng vic hon tt chng ti c mt con nga nu
tht s. Ri chng ti ly mu v v v ci u nga vi y mt, mi, mm, chn

th v mng cn thn. Ri ci Lika ny ra sng kin lm thm i tai nga, bi nga m

thiu tai th trng khng c p lm. Sau , chng ti li chui vo ci lt.
- H h....! Kostia bt chc ting nga h ging tuyt. Ci Lika v tay v ci n mc
sut sc.
- Ging y nh con nga tht vy! - N ht.
Chng ti tp i vng quanh phng, chn. C l nhn phi bun ci lm, v ci Lika c
ci nh nc n sut. Khi m v, m cng ci rt nhiu khi nhn thy con nga ca
chng ti. C b cng ci khi i lm v.
- Cc con lm ci ny lm g th? - B hi. Chng ti k cho b nghe u ui cu
chuyn v v kch trong bui biu din vn ngh ca hc sinh, v ti vi thng Siskin
quyt nh s ng vai con nga.
- Trng con t chc cho hc sinh nhng hot ng nh th tht tt. Hc sinh s hc
c cch lm nhng vic c ch. Khi no biu din nh bo b nh, b cng n xem, b ni.
Ri chng ti sang nh Siskin khoe m n v d n con nga.
- Th y, - ti ni. B t bo s n xem, th nh chng mnh khng c php din th
sao?
- Cu im i, - Siskin ni. - ng ni vi ai c. Chng mnh s n sm, v np vo pha
sau sn khu, ch ni vi Vania Pakhomov n ln nga trc khi ra sn khu .
- ng ri! - ti ni. - Chng mnh s lm nh th nh.
K t hm y chng ti hi hp ch ngy biu din n mc khng th hc hnh g cho t
t na. Ngy li ngy chng ti th chui vo ci lt nga v tp i. Ci Lika c chc chc
li nhi thm bng vo ch ny ch khc, cui cng con nga trng bo tt v mt m.
hai tai nga khng r xung nh hai ci l ho, Kostia ngh ra cch nht vo bn trong
hai ci l so, v th l tai nga dng ng ln nh tai tht. N cn nh thm ln l so
hai si dy, v khi n git git hai si dy y th tai nga ng y nh tht.
***
Mi ri cng n ngy biu din. Chng ti b mt mang ci lt nga n trng v giu
n vo pha sau sn khu. Ri chng ti tm thng Vania Pakhomov. Kostia gi n ra mt
ch v ni:

- Ny Vania, trc khi ra sn khu nh nhau vi ci u th cu gh qua cnh g nh.

C mt con nga chun b sn cho cu. Cu hy ci ln nga v ra sn khu.
- Nhng nga no th? Vania hi.
- , ci cu khng phi lo. Con nga tt lm. Cu hy ci ln v n ch cu n ni
cu cn.
- T khng bit, - Vania ni khi tp chng t c nga no u.
- Cu k tht! Siskin ni. Ci nga och hn nhiu ch. Thm ch Puskin cng vit rng
Ruslan ci nga. Trong truyn th y, chng vit l g : Ta ci nga i, i khng mt
ting ng. V khi ta n c, quyt khng ngi sng! Ruslan ci nga y. M c
trong sch tp c cng c minh ho, v Ruslan ci trn lng nga y thi.
- Thi c ri, - Vania ni. Chnh t cng chng thch g vic i b trn sn khu, trng
s g m li khng c nga.
- C iu cu khng c ni g vi ai c nh, nu khng th chng cn g l bt ng na,
- Kostia ni.
- c thi.
Th l, khi mi ngi bt u t tu ng , chng ti ln ra pha sau sn khu,
chun b ci lt nga v ch. Bn hc sinh ri rt tt m chy qua chy li, kim tra li bi
tr trn sn khu, v cui cng th mt hi chung rung ln, bui biu din bt u. Chng
ti xem rt r mi tit mc, no l c th, no l bi tp th dc ng i. Chng ti rt
thch tit mc th dc ng i, mi ngi lm cc ng tc tht u tm tp theo ng
nhp nhc, h tp sut hai tun l c m. Ri hai tm mn nhung khp li, ci u
khng l bng ba cc tng c dng ln, cu Igor Grachev mau chng np vo .
Vania xut hin vi mt ci m tr ba cc tng sng lp lnh trn u, cy gio g qut
nh bc trong tay.
i qua ch chng ti, Vania ni:
- No, nga ca cc cu u?
- C ngay y.
Chng ti chui ngay vo ci lt nga, v con nga thc s xut hin trc mt n.
- Ci ln i. - Ti ni

Vania tro ln lng ti v ngi cho vng. Ngay lp tc ti hiu rng lm kip nga trn
i ny tht kh. Ti on lng di sc nng ca thng Vania, c bm cho chc vo lng
thng Siskin, li dng n nh mt im ta. Mn m.
- No, hy thng tin! Vania, tc l Ruslan, h. Hai thng chng ti gim chn v tin
thng ra sn khu. Hc sinh di khn phng ci thch ch, r rng l con nga rt va
mt chng n.
Chng ti thng tin n ch ci u.
- H! H! Ruslan rt ln, - cc cu i u th? T na th m thng vo ci u ri cn g!
Li li mt cht no!
Chng ti li. Khn gi ci m ln.
- M ng i git li nh th! My thng ny tht k cc! Ruslan mng chng ti. Hy
quay li v i thng ra gia sn khu. T cn phi c on c thoi .
Chng ti quay li, hin ngang i ra gia sn khu. V Vania ly ging rn r nh t di
nh m, c:
Cnh ng, i cnh ng bt tn
Ai em ph ln ngi ton xng trng?
N c th lu lm, ku gi mi kiu, cn thng Siskin th git git hai si dy thp, v
con nga ng y i tai lm khn gi v cng thch ch. Cui cng, khi c xong
on th, Vania th thm:
- No, by gi th tin n ch ci u.
Chng ti quay li v tin v pha ci u, i cha c nm bc chn th thng Siskin
bt u h ln, nhy ln nh kiu nga ng trn hai chn sau, ti cng lin tc, th
hin s s hi ca con nga trc ci u khng l. Ruslan c sc gm con nga, tc l
ly ht sc thc gt chn vo sn ti. Khi chng ti tin n va tm, n ly gio m
vo l mi ca ci u. Ci u h ming, ht hi mt ting kinh hong! Ti vi thng
Siskin nhy li, quay trn sn khu nh kiu nga b gi cun i. Ruslan t na th ng
nga. Thng Siskin gim ln chn ti au ing. Ti nhy mt chn v khp khing khi
thng Vania li thc gt chn vo sn ti. Chng ti li tin n ch ci u, v tn
khng l bt u thi gi vo chng ti, chng ti li b lc cun ra xa. C nh th thm
vi ln na, ti bt u van xin:
- Thi i ch, - ti ni, - cc cu din cho xong i, t khng th chu ni na ri. T au
chn qu ri.

V chng ti xng ln ch ci u ln cui cng, Vania ly gio m n mnh n ni lp

bt mu ri l t. Ci u ng ln knh v bui biu din kt thc. Con nga qu lt ra
khi sn khu. Hc sinh v tay rm r. Vania nhy xung v chy ra cho khn gi nh
mt ngh s thc th.
Siskin ni:
- Chng ta cng biu din, chng ta cng phi cho khn gi ch
V khi mi ngi trng thy con nga li xut hin v cho khn gi, tc l gt gt u
th mi ngi ci mi gh ch. Tt c hc sinh v tay reo h, hi trng n kinh khng.
Chng ti cho ri chy vo cnh g, ri li chy ra, cho thm ln na. Anh Volodia yu
cu h mn ngay tc khc, th l hai tm mn sn khu h nhanh xung. Chng ti nh
b trn, nhng anh Volodia nhanh tay hn, tm ly tai nga v ra lnh:
- Thi no, cc ng tng, chui ra ngay! Ai lm ci tr ngu xun ny h?
Chng ti chui ra khi ci lt nga.
- h, ho ra l hai cu c! anh Volodia ni. Ai cho php cc cu lm tr y th
h?
- Chng l con nga ca chng em ti qu hay sao? Siskin ngc nhin hi.
- Cc cu lm c mt con nga rt tt, - anh Volodia ni, - nhng cc cu khng
bit cch din mt cch t t: Trn sn khu ang c mt cuc ni chuyn rt quan trng
v nghim tc, th m con nga ca cc cu lc th qut chn, lc th chng xung, lc th
nhp nhm. Cc cu thy nga no lm th khng?
- Nhng ng im mt ch th mt qu , - ti ni, - em cn phi ch c thng Vania trn
lng na. Anh chng bit n nng n mc no u. Lm sao m ng cho im c!
- Nu ra sn khu th cc cu phi ng cho im. Ri na. Khi Ruslan c th: Cnh
ng, i cnh ng bt tn... th khn gi ci m ln. Anh suy ngh mi khng hiu v
sao khn gi ci. Thm thng nh th th c g l bun ci u! Ho ra l mi ngi
ci con nga ang vy tai.
- D, th con nga i khi cng vy tai khi n chm ch nghe m, - Siskin ni.
- y c g m chm ch nghe ch?
- D n nghe th m... N nghe ting Ruslan c th, nn ng y tai.

- H, nu ch ng y tai thi th cn cha c g nghim trng, ng ny ci tai n vy

nh th ang ui rui y.
- D th em hi qu tay mt cht, - Siskin ni, - em l ko ci dy hi mnh tay thi m.
- Hi qu tay! Anh Volodia nhi. - Ln sau khi cha c php cm cc cu ln sn
khu.
Chng ti rt ly lm bun, v ngh th no cng b c Olga Nikolaevna mng cho mt
trn ra tr na, nhng tht ngc nhin, c chng ni mt cu no c. Khng hiu sao ti
li thy vic c khng ni g tht nng n, th c c mng cho chng ti mt trn v ti
khng nghe li cn hn.
Nhng hnh nh c coi hai thng chng ti l hng khng th sa c, nn thm ch
khng cn g ni vi chng ti na.
***
V bui biu din ny v v b qu nhiu thi gian chi c, nn ti hc hnh khng
c n ni n chn, v th l ch vi hm sau, khi c gio tr bng im kim tra gia
k I, ti trng thy trong bng im ca mnh mt con hai to ng mn s hc
D bit trc l th no cng c hai bi kim tra gia k, nhng ti c ch quan,
cho rng cn lu mi ti k kim tra, v ti lc th ti c th hc hnh i cht, nhng
khng ng k kim tra n mau th, lm ti khng kp tr tay. Thng Siskin th b hai mn
ting Nga.
- Chng hiu sao nh trng li thng bo im ngay trc khi ngh l nh? Thi th l i
tong my ngy l ca t. Ti than th vi Siskin trn ng v nh.
- Ti sao? Siskin hi.
- Th ti v v nh l phi k vi b m ch sao na.
- Cn t s khng th nhn trc ngy l u, - Siskin ni. Lm hng ngy l ca m
lm g ch.
- Nhng sau l th ng no cng phi th nhn, - ti ni.
- Khi th ht ngh l ri, trong khi ngh mi ngi u vui v, cn nu nh t k t b
hai t trc th c nh s bun ru. Khng, tt nht l c mi ngi ngh l vui v i
, chng cn lm m bun v ch. T rt yu m t.

- Gi nh cu yu m th hc hnh tt hn ri, - ti ni.

- Th cu hc tt hay sao? Siskin hi li ti.
- T hc khng tt lm, nhng t s hc tt.
- th t cng s hc.
Cu chuyn gia hai thng kt thc y, v ti quyt nh theo gng thng Siskin, tc
l giu bng im i, ch cho ti khi ngh l xong . Bi thc t cng c nhng ln nh
trng tr bng im sau khi ngh l. Nhng mi vic xy ra khc hn.
Chng tm

K ngh l Cch mng thng mi v i m ti ch mong t lu cui cng ri cng n.

Sng hm ti dy rt sm v khi ri khi ging l chy ngay ra ca s xem thi tit
th no. Mt tri vn cha ln, nhng sng lm ri. Bu tri xanh trong khng mt
gn my. Nh nh u treo c . Ti thy vui qu, nh th ma xun n y. Khng
hiu ti sao vo dp l ny ti thy tm hn nh nhm v trn y nim vui th! Ti
mun nh li mi iu tt p v d chu. Ti c m v mt iu g tuyt vi, v
mong mun ln bng ln tht nhanh, tr thnh ngi kho mnh v dng cm, hon
thnh nhng chin cng hin hch nh kiu vt qua rng taiga him tr, tro ln nhng
ngn ni cao trp trng, li my bay trn khng gian xanh bao la, xung tn nhng hm
m su khai thc qung st hay than , xy dng nhng con knh o mang nc
ti cho sa mc, trng rng hay lm vic ti cc nh my, pht minh ra nhng c my
mi tuyt vi.
c mong ca ti l th y. Chng c g ng ngc nhin, ti ngh. B ti bo, t
nc ny mi ngi u c th t c c m ca mnh, ch cn c c m v quyt
tm thc hin n m thi, trc tin cn hc gii, bi vo ngy ny nhiu nm trc,
ng ngy 7 thng 11 chng ta ui bn t bn p bc bc lt nhn dn, nn gi y
mi th trong t nc ta thuc v nhn dn. C ngha l tt c mi th nm trong tay
ti, bi ti cng l mt ngi dn.
Hm ti c b tng mt ci n lng k diu, c v tranh, cn m tng ti i giy
trt bng. Lika tng ti chic a bn, ti tng n hp mu sc s v tranh.
Ri anh em ti theo b n nh my, ni b ti lm vic, t chng ti tham gia on
diu hnh vi cc c ch cng nhn bn b. Khp ni vang vang ting nhc, chng ti
cng ht vang, v cm thy rt vui. B mua cho hai anh em nhng qu bng bay, Lika
mt qu mu xanh l cy, cn ti c mt qu mu . Khi ti qung trng trung tm
thnh ph th b mua thm cho hai anh em mi ngi mt l c na, v chng ti diu

hnh qua qung trng vi l c trong tay.

Ri chng ti tr v nh, v chng my chc khch kha tp trung ng nh ti.
Ngi u tin l ch Sura. Ch mang n hai ci gi p, v ti on ngay l qu cho
chng ti. Vic trc nht ch hi chng ti c ngoan khng, v chng ti cng tr li l
ngoan.
- Cc chu c nghe li m khng?
- C , - chng ti ni.
- Hc c gii khng?
- Chu hc gii , - Lika tr li.
Ti cng ni theo:
- Chu hc gii .
Ch khi ch mi tng ti mt hp chi lp rp, cn Lika c nhn mt b hnh khi
xy dng
Sau ch Serigia cng vi c Lida, sau na l ch Iura v c Nadia, v c c Nina n
mt mnh. Ai cng hi ti hc c gii khng, kt qu hc tp th no, v ai cng cho ti
qu, nn cui cng ti c c mt ng qu. Lika cng nhn c mt ng tng nh th.
Khi ngi nhn nhng mn qu mnh c tng, khng hiu sao ti bng thy bun bun.
Ti cm thy lng tm cn rt v ti b im hai mn s hc, m ti li ni di tt c mi
ngi rng ti hc gii. Ti suy ngh mi v cui cng nh phi t ha rng t nay ti s
c gng hc tht tt, trong i khng bao gi gp phi chuyn na. Ch sau khi
quyt tm nh th ti mi thy bun i cht, v ti dn dn thy vui tr li.
Ngy tm thng mi mt cng l ngy ngh l. Ti n thm nh mt s bn b hc
cng lp, v rt nhiu bn n nh ti chi. Chng ti lm mi mt vic l chi v chi,
ti n th xem nh chiu trn tng nh mt n chiu rt thn diu. Khi nm xung
ging, ti tt c qu tng m mnh nhn c ngay trn gh u cnh ging. Lika
cng cc qu tng ca n trn gh u, cn nhng qu bng bay m chng ti cm khi
tham gia diu hnh th c th ln trn nh, ngay pha trn ging ng. Ngm chng
tht d chu.
Sng ngy hm sau, khi ti tnh dy th nhng qu bng nm bp g trn sn nh. Chng
xp v trng b i ng k. Hi nh bm trong bng bay i ht ri, nn chng
khng th bay c na. Cn khi ti i hc v, ti cn cha bit phi ni vi m v im
hai th no th t m sc nh n bng im v ni ti a cho m xem. M bt u c

xem ti t nhng im g, v tt nhin l trng thy im hai ngay lp tc.

- Th y, bit ngay m! M cau mt ni. Chi bi sut ngy, kim tra na hc k I
th b hai. Tt l l ti sao c ch? V con chng mun nghe li dy bo! Khng bit bao
nhiu ln ni ri, phi hc bi lm bi ng gi, nhng ni bao nhiu th cng bng
tha, c nh l ni vi bc tng vy. C mun p lp bn khng, con?
Ti ni ngay By gi s c gng hc tt hn, v s khng bao gi b hai na, nhng
m ch ci khy. R l m chng h tin li ti mt t no ht. Ti nh m k bng im,
nhng m ni:
- Khng, chng k g ht. b con k.
l chuyn ti t nht c th xy ra! Ti vn hy vng l m s k bng im, v nh
th ti s trnh c vic phi a b xem, th nhng by gi th ht ri, nh phi a
cho b xem im hai vy. Ti cm thy bun ti mc khng mun hc bi na.
Thi c, ti ngh bng. C nghe b mng xong th ta s hc bi
Mi th cng n lc b i lm v. Ti ch b n ti xong, v sau ba n ti thng l b
d tnh hn, v len ln t bng im trc mt b. B trng thy bng im ngay, v
bt u xem nhng im s ghi trong .
- Th y, ng i cha! - b ni khi trng thy im hai. Khng l con khng thy xu
h trc mt bn b sao?
- C phi mnh con b hai u! Ti ni.
- Th cn nhng ai b hai na?
- Siskin cng b hai.
- Th ti sao con li c lm theo Siskin th? Sao khng theo gng nhng bn khc,
nhng bn hc gii y. Hay Siskin c uy tn vi con n mc y ?
- Khng b , hon ton khng c uy tn g ht. Ti ni.
- , vy th ng l con phi hc tt hn n v cn gip n na. Chng l c hai a
thch ng bt lp hay sao?
- Khng, con khng thch, b , - ti ni. Con quyt tm hc gii hn ri m.
- T trc n nay con ton ni nh th.

- Khng, t trc n nay l con ni thi, nhng by gi th con quyt tm hc tt m.

- Thi c, hy ch xem quyt tm ca con ra sao.
B k vo bng im v khng ni thm li no na. Thm ch ti cm thy ti thn v b
mng t th. C l b cho rng chng cn g ni chuyn vi ti, mt khi ti c ch ha
sung m chng bao gi chu gi li. V th ln ny ti quyt phi chng minh cho b
thy ti cng c quyt tm, v bt u hc mt cch chm ch. Th nhng ng tic l
hm c li khng cho bi v nh mn s hc, ch nu c th ti t gii bi tp ri.
***
Sng hm sau ti hi thm thng Siskin:
- Th no, c b m mng v im hai khng?
- C ch! C d Zina na. Gi d c im th hn! D cng ch ton ni khng thi m: D s
bt chu hc hnh t t!. Th d y bt th no ch? Cng c lc th d ni: No, d
bt chu hc: C bui ti l d s kim tra bi tp v nh ca chu. Th ri d ch kim
tra c mt hay hai ln thi, cn li th ghi tn vo cu lc b kch ni ca nh my t
y, v th l chng thy bng d nh na. Mai d s kim tra bi. Ln no cng th,
mai cng chng thy kim tra g ht. Nhng ri t nhin li bo: No a v y, xem
bi v nh th no no. M t th quen khng lm bi tp v chng c ai kim tra t
m. Ni tm li ti no d y cng i vng. Nu khng c bui tp cu lc b kch ni th
cng i xem kch nh ht thi.
- Nhng d y cn phi i xem kch, v d ang hc hc vin kch ngh m, - ti ni.
- T bit ch, - Siskin ni. M t cng phi hc lp nng cao trnh chuyn mn nh
my, li cn phi i lm, nhng m t c ni M s bt con hc u. M ch ging gii
s cn thit phi hc thi, v nu m c qut mng t th t cng khng t i. Cn d Zina
th t lun cm thy t i, v nu ni bt th bt i, cn khng th thi ch. C l t s
ch n lc d Zina bt t hc th t s khng hc hnh g ht. C tnh ca t th y!
- Cu ch em li ca mnh cho ngi khc thi, - ti ni. - Phi thay i c tnh i.
- y cu th i c tnh xem. Lm nh cu hc gii hn t y!
- T s hc gii hn, - ti ni.
- Th t cng s hc gii hn, - Siskin tr li.
My hm sau th thy gio dy th dc Grigori Ivanovich thng bo sn bng r trong

phng tp th thao ca trng sn sng, v nhng em hc sinh no mun chi bng

r th c th ghi tn vo i bng. Tt c u rt thch th v u mun ghi tn.
Ti v Siskin cng th, mun ghi tn nhng thy Grigori Invanovich khng cho php.
- Ch cc em c thnh tch hc tp tt c php chi bng r, - thy ni.
Siskin rt tht vng, v n ch lc c th bt u chi bng r t lu lm ri, th m gi
y, khi tt c nhng a khc chi bng r th, nh ngi ta thng ni, chng ti li b
nh tu. C nhn ti khng tht vng my, v ti quyt tm phi hc gii hn bng bt
k gi no, v nh th ti s c nhn vo i bng.
ng ngy hm c Olga Nikolaevna ni nhiu bn trong lp cng hc hnh chm
ch hn v t kt qu tt hn. T mt l t c thnh tch tt nht. Ton t khng ai b
hai na, v ch c 2 im ba. Olga Nikolaevna cn ni thm, khi no khc phc c
nhng im ba th t mt s hon thnh ch tiu thi ua ca mnh v li ha t ton
im bn v nm. T ba chng ti l km nht, bi chng ti c hai im hai ca ti v
ca thng Siskin.
Iura ni:
- Th y! T mnh bt lp ri! Nht nh phi ngh ra cch no thot ra khi tnh
trng ny ch.
- Tt c l ti chng n, hai a ny ny! Lenhia Astaphiev ni v ch thng vo chng
ti, tc l ti v thng Siskin. Cc cu lm ci tr g th, lm c t xu mt. Tt c mi
ngi u c gng, cn chng n th em gy m p ln u cng chng thy chuyn
bin g! Cu th ni xem, Maleev, v sao cu hc km th?
Tt c chng n x vo ti:
- Cu b sao th, khng hiu l phi hc hnh t t hn ?
- T khng hiu cc cu ni chuyn g! Ti ni. - Chnh t cng quyt tm hc tt y
ch, th m cc cu li c qut quo i u y.
- quyt th phi hc cho tt ch! Th im hc ca cu c my no? Alik Sorokin
hi.
- Nhng l im c ri m, t mi quyt tm t hm qua thi.
- i cu ny, c lm nh l trc y th khng quyt tm c y.
- Thi no cc em! C Olga Nikolaevna ni, - cc em ng ci nhau. Chng ta cn phi

gip cc bn hc km. Ngay trong t cc em cng c nhng bn hc gii, vy cc em

cn phn cng ai gip hai bn Maleev v Siskin.
- Em c th gip bn Maleev Vania Pakhomov - c khng c?
- Cn em th gip bn Siskin Alik Sorokin ni.
- Tt nhin l c, - c Olga Nikolaevna ni. Cc em t nguyn gip bn nh th l
rt tt. Nhng chnh bn thn Vichia v Kostia cng phi n lc hc tp. Em, Vichia, c
th hi b hoc m em khi em khng th gii bi tp s hc ch?
- Khng , tha c, - ti ni. Em s khng bao gi hi b em u. Quy qu khi b ang
lm vic lm g. Em s i hi bn .
- Th ng no m ch th. C mun ni l phi t mnh b cng sc ra c. Nu em ngi
suy ngh trc mt bi ton tht cn thn, v xt xem phi lm th no th c l em s
hiu ra mt iu g , cn nu ln no cng phi i hi ngi khc th em s khng bao
gi hc c cch gii mt bi ton c. Bi tp v nh l cho hc sinh tp cch suy
ngh c lp.
- Vng , - ti ni. - T nay em s t gii bi tp.
- -, em hy c gng nh. Ch trong cc trng hp khng cn cch no khc, em
khng th t lm c th hy nh n s gip ca ngi khc, em nh cc bn hay
nh c cng c.
- Khng , tha c, - ti ni, - em ngh l em c th c gng t gii mt mnh c,
nhng nu c g th em s hi Vania .
- Ch cn em quyt tm th s t gii c m, - c Olga Nikolaevna ni.
Chng chn

Va v n nh ti bt tay vo vic ngay. Lng quyt tm khin chnh ti cng ly lm

ngc nhin. Ti quyt lm nhng bi tp kh nht trc, ng nh c Olga Nikolaevna
ni, ri mi n cc bi d. ng hm c bi v nh mn s hc. Ti chng ngn ng
cht no, m ngay v bi tp, v c bi.
Trong ca hng c tm ci ca, v s ru th gp ba s ca. Mt i th mc mua na
s ru v ba ci ca gi tng cng 84 rp. S ca v ru cn li bn cho mt i khc vi
gi 100 rp. Hi gi mt ci ru v mt ci ca l bao nhiu?
u tin ti ch hiu g c nn nh phi c li bi ln th hai, ln na, ri thm mt

ln na... Mi ri ti cng hiu l ngi ra c tnh lm cho rc ri hc sinh khng

th gii c ngay. Ai li vit Trong ca hng c 8 ci ca, s ru gp ba s ca. Th c
vit thng ra l 24 ci ru cn hn, bi v s ca l 8 ri th tt nhin ba ln 8 phi l
24. Th m c vng vo mi! Li na Mt i th mc mua na s ru cng 3 ci ca
ht 84 rp Sao khng ni lun h mua 12 ci ru cho d hiu! R rng s ru l 24
th mt na ca 24 chng l 12 l g. Tc l 12 ci ru v 3 ca gi 84 rp. Ri li rc ri
tip, s ru v ca cn li bn cho mt i khc vi gi 100 rp. S ru v ca cn li l
bao nhiu, sao chng ni thng bng ting ngi i cho xong l cn 12 ci. Tng s ru l
24, bn mt na th chng phi cn li 12 ci l g. Cn s ca th ch c mi 8 ci,
ni ngay cu u tin ri, m i th nht mua 3 ci, tc l i th hai mua 5 ci
ch cn g na. Th c ni thng th i cho xong, ng ny c c tnh ni vng ni vo,
lm hc sinh ln ln ht c, sau cha bit chng li cn ti hc sinh v chm hiu
nn khng bit cch lm ton!
Ti chp li ci bi theo mnh c mt ton d hiu hn, v ti c ci bi
nh sau: Trong ca hng c 8 ci ca v 24 ci ru. Mt i th mc mua 12 ru v 3
ca ht 84 rp, i khc mua 12 ru v 5 ca ht 100 rp. Hi mt ci ru v mt ci ca
gi bao nhiu.
Chp li bi ri, ti c li n v thy gi y n ngn v r rng hn nhiu, nhng
ti vn khng hiu phi lm th no tm ra p s. Nhng con s quay cung trong
u ti v khng cho ti ngh n ni n chn. Ti quyt phi lm cho bi ngn na,
sao cho cc con s trong t hn na, bi v s ru v s ca m ca hng c l khng
quan trng, bi v ng no th ngi ta cng bn ht sch ri. Ti rt ngn ci bi
mt ln na, v ln ny th ti c:
Mt i th mc mua 12 ru v 3 ca ht 84 rp. i khc mua 12 ru v 5 ca ht 100
rp. Hi mt ru v mt ca gi bao nhiu.
u bi ngn li ng k, v ti th bt u ngh xem lm cch no rt ngn n tip.
Chng quan trng ai l ngi mua, bi ng no th gi ru v gi ca vn quan trng
hn. Ti ngh, ngh mi v cui cng ci ca ti cn:
12 ru v 3 ca gi 84 rp
12 ru v 5 ca gi 100 rp.
Vy mt ru v mt ca gi bao nhiu rp?
Khng cn cch g rt ngn hn na, ti bt u ngh cch gii n. Ti ngh, nu 12 ru
v 3 ca gi 84 rp, tc l phi cng s ru v ca li ri ly 84 rp chia cho tng s .
Ti cng 12 ru vi 3 ca c 15, ly 84 rp chia cho 15 nhng ti chia cch no th cng
cn d. Ti hiu l mnh lm sai u , nn quay ra tm cch khc. Ti em cng
12 ci ru vi 5 ci ca, c 17, ri ly 100 chia cho 17, nhng vn d. Ti quyt nh
cng tt c s ru li vi nhau, thm vo con s 8 ci ca na, ri cng chung s tin

li v chia cho tng s c ru ln ca, nhng vn khng chia ht. Ri ti ly ring s ru,
chia tng tin cho s ru vn khng xong. Ri ti th li cng ru vo vi nhau, cn ca
ring, ly s tin chia cho con s ru... Ti lm th mi cch, nhng chng ra lm sao
c, nn nh phi cm v n nh Vania Pakhomov.
- Cu xem ny, Vania, - ti ni 12 ci ru v 3 ci ca gi 84 rp, 12 ci ru v 5 ci ca
gi 100 rp. Vy gi mt ci ru v mt ci ca l bao nhiu? Theo cu bi ton ny phi
gii nh th no?
- Th cu ngh th no? n hi.
- T ngh phi cng 12 ca vi 3 ru, c 15 ri ly 84 chia cho 15.
- Khoan , nhng ti sao cu li cng s ca vi s ru
- Th t mun bit tt c l bao nhiu, ri ly 84 chia cho tt c s ra gi ca mt
ci.
- Ci g? Ci ru hay ci ca?
- Th ca, - ti ni, - hoc l ru
- Th theo cu th ho ra gi ru v gi ca l bng nhau ?
- Th chng l khng bng nhau ?
- Tt nhin l khng bng nhau. Bi v u bi c ni l gi ca chng bng nhau u.
Cu hi l gi mt chic ru l bao nhiu, mt chic ca l bao nhiu, ring c m. C
ngha l khng cng chung hai con s c.
- Nhng m, - ti ni, - d cng hay khng cng ng no cng ch gii c!
- Chnh v th nn cu khng gii c.
- Th phi lm th no? Ti hi.
- Cu th ngh xem.
- T ngh c hai ting ng h ri y ch!
- No, by gi cu hy nhn u bi nh, - Vania ni. - Cu thy g no?
- T thy l 12 ci ru v 3 ca th gi 84 rp, cn 12 ru vi 5 ca th gi 100 rp.

- Th cu c thy l hai i mua cng mt s ca, cn s ru th chnh 2 ci khng?

- Thy, - ti ni.
- Th cu c thy l s tin m i th hai phi tr cng nhiu hn khng?
- Thy ri, - ti ni. - i th nht tr 84 rp, i th hai tr 100 rp, 100 tr i 84 th cn
16.
- Th cu c bit v sao i th hai phi tr nhiu hn 16 rp khng?
- Chuyn y th ai m chng bit, l do h mua nhiu hn i kia 2 ci ca m.
- Th th c ngha l 16 rp l gi 2 ci ca?
- ng ri, 2 ci ca.
- Vy th 1 ci ca gi bao nhiu?
- Ly 16 chia cho 2, - ti ni, - c 8.
- , cu tnh c gi mt ci ca ri y.
- Ph, tri i, ha ra bi ton d th! Th th ti sao t chng ngh ra ngay nh?!
- Khoan , cu tnh c gi mt ci ru u.
- i, chuyn vt, - ti ni. 12 ru v 3 ca gi 84 rp. 3 ca gi 24 rp. 84 tr 24 cn 60,
nh th 12 ci ru gi 60 rp. Vy th mt ci ru - ly 60 chia cho 12, tc l 5 rp.
***
Tr v nh, ti rt ly lm bun v ti khng th t gii bi ton . Nhng ti
quyt ln sau phi t lm c bi. D phi ngi ngh nm ting ng h ti cng s t
lm.
Hm sau li khng c bi tp s hc, v ti rt ly th lm mng, v gii bi tp s hc
i vi ti chng c g l th v.
Khng sao, - ti ngh, - chng g th mnh cng c mt ngy ngh ngi, trnh c
mn s hc.
Nhng tri chng chiu lng ngi. Ti va ngi vo bn hc th ci Lika em ti ni:

- Anh Vichia i, chng em c mt bi s hc, m em khng bit cch gii, anh gip em
nh.
Ti nhn u bi v ngao ngn ngh: Tri i, nu ti khng gii c bi ny l c chuyn
y! Cn g l uy tn na.
Ti ni vi n:
- Gi anh bn lm, cha c th gi. Chnh anh cng c khi bi tp phi lm. Em hy i
chi mt cht i, chng hai ting vo, ri khi em v th anh s gip em.
Ti ngh bng: C n i, trong khi mnh s suy ngh tm cch gii, ri mi ging
c cho n.
- Thi c, em n nh bn em chi nh, - Lika ni.
- Em i i, i i, - ti ni, - Nhng ng v nh sm qu nh. Em chi hai hay ba ting
cng c. Ni chung l em mun i bao nhiu th i.
N b i, cn ti cm v bi tp ca n v bt tay vo gii bi ton.
Mt em trai v mt em gi vo rng nht ht d. Hai em nht c 120 ht. Em gi ch
nht c mt na s ht ca em trai. Hi mi em nht c bao nhiu ht?
Ti c bi, v thm ch thy bun ci. i l bi tp! Ti ngh. C g m khng
hiu nh. Tt nhin l phi ly 120 chia cho 2, ra 60. Tc l a con gi nht c 60 ht.
Ch cn mi vic tnh xem a con trai nht c bao nhiu. Ly 120 tr i 60, ra... 60.
C g khng ng ri! Ha ra l chng n c s ht bng nhau, th m u bi th li
bo l a con gi ch nht c bng mt na ca a con trai. , ti ngh. Tc l ta
phi em 60 chia cho 2, ra 30. Tc l a con trai nht c 60 ht, cn a con gi
bng mt na, tc l 30.
Ti nhn p s: a con trai nht c 80 ht, cn a con gi 40.
- Khoan ! - Ti sao li th ch? Ti gii ra 60 v 30, th m p s li l 40 v 80.
Ti kim tra li t u - Tng cng chng n hi c 120 ht d. Nu thng b hi c
60, cn a con gi 30, tc l tng cng c 90 thi. Tc l ti gii khng ng. Ti lm
li bi ton mt ln na. Li mt ln na ti ra kt qu 30 v 60. Th th lm cch no
ra p s l 40 v 80 nh? ng l mt ci vng lun qun.
Ti c suy ngh mi. c i c li u bi c chc ln v khng th no hiu c bn
cht ca vn y l ci g.

Th y, - Ti ngh, - ngi ta ra cho hc sinh lp ba nhng ton kh n ni hc sinh

lp bn khng th gii c! Th th chng n hc hnh th no nh, tht ti.
Ri ti li suy ngh v ton. Ti cm thy nu khng gii c th tht l xu h. Ri
th no n cng ni th m cng i hc lp bn, ton lp ba cn cha gii c. Ti suy
ngh cng hn, nhng cng chng thy sng ra my. C nh b m vy! Ti ngi xui tay,
khng bit phi lm g. Trong u bi ni c tt c 120 ht d, m phi chia th no
a con trai c gp i s ht d ca a con gi. Gi m c nhng con s khc th c
khi cn lm c ci g , ng ny nhn 120 v 2. Ly 120 tr i 2, hay 120 nhn hai,
ng no th ti cng khng th tm ra hai con s 40 v 80.
V tuyt vng qu ti ly bt ch v vo quyn v mt cy d, di gc cy c 2 a tr,
cn trn cy l 120 ht d. Vic cn phi lm l chia s ht d cho hai a, sao cho
a ny c gp i s ht ca a cn li. V xong ci cy, ti li tip tc ngh, c iu l
nhng ngh ca ti c i ng no y. u tin, ti ngh ti sao thng con trai li c th
ly c nhiu ht d hn a con gi, ri ngh ra rng c l v n l con trai, nn n tro
ln cy, cn a con gi ch nht di gc cy thi, nn mi nht c t hn. Ti bt
u hi ht d bng cch ty dn s ht v chia cho hai a b, tc l v ln trn u
chng n. Ri ti ngh, c l bn tr con b ht d vo ti. Thng b trai mc o khoc,
ti v cho n hai ti o r to hai bn, cn a con gi mc vy c tp d. Ti v trn ci
tp d mt ci ti. t nhin ti ngh, c l v thng con trai c hai ti o, cho nn n
mi nht c s ht d nhiu gp i a con gi ch c mt ci ti thi. Th l ti ngi
v ngm ngha ci hnh v: Thng con trai c 2 ti, v a con gi c 1 ti. t nhin
nhng tia sng k l lo ln trong u ti. Ti vi vng ty nhng ht d trn u bn tr
v v n vo cc ti. Nhng ci ti ti v cho cng phng, v y ht d. Tt c 120 ht
d gi nm gn trong ba ci ti: hai ti ca thng b, v mt ti ca a con gi. V
mt ngh t ngt lo ln trong u ti, nh mt tia chp: Phi chia 120 ht d
thnh ba phn! a con gi nhn mt phn, cn hai phn kia l ca a con trai. Nh th
a con trai c s ht gp i a con gi!
Ti ly 120 chia 3, rt nhanh, l 40. Tc l phn ca a con gi c 40 ht d. Cn thng
b c 2 phn, tc l ly 40 nhn 2, ra 80. Chnh xc nh trong p s. Ti sut na th
nhy ln v vui mng, v lp tc chy ti nh Vania Pakhomov k cho n nghe ti
t mnh ngh ra cch gii bi ton .
Chy ra ngoi ph, ti nhn thy thng Siskin.
- Ny, - ti ni, - Kostia i, mt a con gi v mt a con trai cng nht ht d trong
rng, nht c 120 ht, a con trai ly nhiu gp i a con gi. Theo cu phi lm
th no?
- Bp cho n mt nht, - n ni, - vo gy y, cho cha ci thi bt nt con gi i!

- Khng, khng phi l chuyn ! Phi chia s ht d th no a con trai c nhiu

gp i a con gi c?
- Th k chng n t chia nhau vy. Sao cu c bm ly t mi th! Bo chng n phi
chia u!
- Khng chia u c, y l ton m.
- Cn ton no na?
- bi mn s hc y.
- Ph, - Siskin ni. - Con ln bin ca t b cht ri, ci con t mi mua hm kia y, th
m cu th ni chuyn bi s hc vi t!
- i, t xin li vy, - ti ni. -T khng bit l cu ang gp hn.
Ti chy tip. n nh Vania.
- Cu nghe ny, - ti ni. - C mt s hc kh khng khip: mt a con trai v mt
a con gi cng hi c 120 ht d, a con trai ly phn nhiu gp i a con gi.
Phi chia s ht d lm ba phn. T gii th c ng khng?
- ng ri, - Vania ni, - a con gi ly mt phn, cn hai phn th cho a con trai, nh
th th n s c nhiu gp i a con gi.
- T t ngh ra cch gii y, - ti ni. - Cu hiu khng, ngi ta c tnh ra bi kh,
tng hc sinh chng gii c y ch, th m t t gii c y.
- , cu gii lm!
- T gi tr i t s t mnh lm bi tp ton.
- Cu c gng nh. T mnh lm ly bao gi cng tt hn m, hiu c nhiu hn, Vania ni.
Ti chy v nh.
t nhin, ti trng thy thng Iura Kasatkin.
- Nghe ny, Iura i, - ti ni, - Mt a con trai v mt a con gi cng nht ht d
trong rng....

- Thi chuyn my ci ht d ca cu c ri y! Tt nht cu hy gii thch ti sao

khng hc bi m li chy rng ngoi ph th ny.
- T hc bi y ch, li danh d y!
- Thi b th tht i! Cu lm c lp tt hu! Cu vi c Siskin bn cu na.
- Th danh d t hc tht m, cn thng Siskin th con ln bin ca n va mi cht. Cu
i u y?
- T mun n nh cu xem cu hc hnh th no, nhng khng gp cu nh. gi th t
thy cu lm bi tp th no ri.
- Tht m, th danh d m, t ang gii bi tp, nhng khng c, nn t sang nh
thng Vania ch mt pht thi hi n. No vo nh t, ri cu s thy.
Vo nh, ti a cho n xem bi ton v a con trai v a con gi nht ht d.
- Nhng y l ton lp ba m! - Iura ni.
- Th t ang n li cc bi ton nm ngoi y ch, - ti ni. - Nm ngoi t hc mn s
hc khng c tt lm, nn by gi mun n li.
- cu ngh c th th tt lm. Khi nm vng bi c ri th cu hc cc bi mi s
d hn.
Iura v.
Chng my chc th ci Lika v n nh. Ti lp tc ging cho n cch gii bi ton, c c
hnh v ci cy d, a con trai mc o khoc c hai ti, v a con gi mc tp d c
mt ti.
- i, - Lika ni, - anh ging d hiu qu! Ch t em th chc em khng lm ni mt!
- H, bi ny cng d thi m. Khi no em cn hi th c gi anh nh, anh s ging gii
cho em ngay.
Ti bin thnh mt ngi hon ton khc nh th y. Trc kia ti phi trng ch
s gip ca ngi khc, th m hm nay ti c th gip ngi khc hc tp. V ci
chnh l hc mn s hc, mn m chnh ti b im hai!
Chng mi

Ngy hm sau, nhn qua ca s lc va ng dy, ti hiu l ma ng n ri. Tuyt

ph y sn. Xung quanh trng tot: c mt t, c cc mi nh, cn cnh cy ng
bng trng nh nhng ng vin ren. Ti nhng mun i trt tuyt ngay lp tc bng
i giy mi c b tng, nhng by gi phi i hc , ri sau gi hc ti ngi ngay vo
bn, ri lm cc bi tp trong v ca Lika. Ti quyt lm li tt c cc bi tp lp ba.
Rt nhiu bi d, v ti gii chng mt cch d dng nh n chui, nhng cng c nhng
bi kh, phi vt c ngh ngi kh lu. Nhng gi y ti khng thy ngi na. Ti t t
cho mnh quy nh khng lm bi sau nu nh cha gii c bi trc. Tt nhin ti
khng gii tt c cc bi tp mt lc, m gii nh th trong vng hai hay ba tun g .
Ri ti i trt bng khi tri sp ti. B li, khi gii ht s bi ton lp ba ti cm
thy mnh nh thng minh hn thy r, v c th t mnh gii nhng bi ton lp bn
m c Olga Nikolaevna cho chng ti lm. Trong v bi tp ca lp bn c v s bi
hi hi ging bi lp ba, nhng phc tp hn cht cht, nhng ti cng bit cch gii
nhng bi nh th. Thm ch ti cn thy thch th khi gii nhng bi hi kh kh. Ti
khng cn s mn s hc na, nh trt c mt gnh nng, v ti thy cuc sng tr
nn d dng hn. C Olga Nikolaevna rt hi lng vi kt qu hc tp ca ti, v bt u
cho ti im tt. Bn trong lp thi khng ch trch g ti na. C b m ti u vui v,
bi ti hc gii hn. Ti c vo i bng r, v c cch mt ngy th cng tp vi c
lp trong hai gi ng h. Hm no khng tp bng r th ti trt bng, trt tuyt hoc
chi khc cn cu - hm no cng c tr g chi.
Nhng thng Siskin, ng l phi c m hc, th n li mua v nh hng ng no nhng
ln bin, chut bch, ra. N c nhng ba con nhm! Sut ngy n quanh qun bn ng
th, chm sc chng, cho n, dn dp, nhng chng c m au ri ln ra cht. V n cn
li u v con Lobzik na. Lobzik l mt ch ch lang thang chng thuc ni no, v nu
ni cho tht cng bng th kh ln ri ch khng cn l mt con cn na, tuy cha
phi l mt con ch gi. l mt con ch x mu en, hai tai di r xung. Thng Siskin
trng thy con ch lang thang u ngoi ph, bn gi n i theo mnh, v n nh, v
t tn cho n l Lobzik, d lobzik chng phi l mt ci tn thch hp cho ch, bi l
mt ci ca nh ca cc chi tit bng g. Nhng thng Siskin chng thm bit n
chuyn , v cho rng l mt ci tn ch.
L d nhin, vi ngn y con th trong nh th thng Siskin lm g cn tm tr no m hc
bi na, v n ch min cng ngi vo bn hc khi m n nhc hai chc ln. y,
m n i lm v, hi:
- Con hc bi cha th?
- D cha , nhng con s i hc ngay y.

- Hc bi i, ngay lp tc.
- Vng vng, con hc ngay m, nhng con phi cho con ra n .
M n quay i lm vic ca mnh, cn n th cho ra n, ri t nhin nh ra cn phi
cha ci chung nui con ln bin, v xoay x vi ci chung . Mt lc sau th m n
nh ra, bo n:
- Th con nh bao gi th ngi vo bn hc th?
- Con hc ngay y m .
- Ngay l lc no? Con c ni "ngay, ngay", nhng chng chuyn g c th.
- Con hc ngay m m. Cha xong ci chung l con hc m.
- Ci chung ? cha xong ci chung y phi mt ba ngy. Thi dp ngay i m hc
bi.
- Thi c, - n ni mt cch tic r - Mai con cha nt ci chung vy. Thi by gi con
cho con nhm ung cht nc ri s hc bi.
N cm ci ca v i ly nc cho nhm, ri kim tra xem cn con no cn phi ung nc
khng. Ri t nhin n pht hin ra mt mt con nhm, v n bt u lng sc trong nh
tm con vt. Na ting sau m n li hi v bi v.
- Con hc ngay y m m, - Siskin ni. Nhng con phi tm thy con nhm .
V c th, c th. Lc th chuyn ny, lc khc li chuyn khc. Nu m m n bn i hc
th n chng bao gi ngh n chuyn hc c, m ch nc n chn mi nhy: khi sp
n gi i ng ri n mi bt u hc ci g . Tt nhin, mi th n u lm qua qut
c chng hay ch, ch ch bao gi chu hc n ni n chn, th nhng n loay hoay
kiu g nn thng cng c im ba, i khi c c bn na, tuy im bn th cng
him thi. N s mn ting Nga nht, v lun lun thot him nh nhc bi. Thc t th
nhng li nhc bi cng chng c ch g cho n lm. Khi c lp phi vit bi tp lm vn
hay chp chnh t, thng Siskin bit trc l s c hai, cho nn nhng ngy n
ngh hc lun, khng n trng na. Mt ln, khi c Olga Nikolaevna bo trc rng hm
sau lp s phi vit chnh t, th l bui sng hm n gi m v ni vi m n rng n
au u qu. M n cho php n ngh nh, v bo khi no i lm v th b s gi bc s
n khm bnh. Ngay khi m n va v n nh th n li ni l khng au u na, cho
nn cng khng cn phi gi bc s n na. M n vit giy xin ngh php gi c Olga
Nikolaevna, v mi vic u u vo y c. Nhng mt ln khc, lp c bi tp lm vn,

thng Siskin li ku au u, v m n li ng vit giy xin php cho n ngh, nhng

khi i lm v thy n li khi ri, b ly lm l lm, v hnh nh n khi m hi nhanh.
Tuy nhin, c ln y na b cng cha nghi ng g v bnh tnh ca thng con c. Ch n
ln th ba th b mi bt u on c l thng Kostia ni di khi phi i hc. u
tin n nht nh khng chu tha nhn, nhng m n bo b s n trng tm hiu
nguyn nhn ti sao. Kostia hiu l m n s lm n u n a, v nh phi tha
nhn.
Khi m n hiu ra rng n gi m ch trnh khng phi hc, b tc gin thc s.
Chuyn khng may li xy ra ng vo ci ngy n mang con Lobzik v nh. M n
vn khng hi lng vi vic n mang mi th th nh v nh nui v bn bu vo
c ngy, ch chu hc hnh g c. Bi th, thng Kostia em con ch giu vo nh kho
m n khng trng thy con ch ngay. Th nhng ng lc thng Kostia tha nhn tt
c v m n ang cu gin tt cng th Lobzik tm c ng chui ra khi nh kho v
chy thng vo phng.
- Cn con g na th ny? - M n ht khi trng thy con vt.
- Con ny... khng c g u m, con ch thi m, - thng Siskin lng bng.
- Ch ? - M n ht. - ui n i ngay! Con c c mt vn bch th trong nh ri,
chng chu hc hnh g c! em vt ht tt c bn th y i! C chut bch, c chut
nh vng, c nhm, tt c, em ht i ngay! C con ch ny na, m kh vi con lm
ri.
Bit lm sao c, thng Kostia nc mt lng trng nh em cho bn b quen thuc
tt c nhng con th ca n, c iu chng ai mun nhn nui con nhm c. N em con
vt n nh ti, k cho ti nghe mi chuyn va xy ra nh. Ti cng ch mun nhn
nui con nhm, v l chut bch m n cho anh em ti sinh si ny n nhiu khng th
tng tng c, mt s con chui vo lm t trong t ca m. Hn th, con nhm
trng c u oi lm sao y, c l n ang m. Nhng thng Siskin khng nh con nhm
khng m, n ch trong trng thi mt mi thi, v l nhm v ma ng thng ng ng,
nn c l con ny cng mun ng. Nghe n ti ng nui con nhm, mt phn l v
thng Siskin ha ma xun n, khi con nhm tnh dy n s ly li mang v nh n
nui.
Duy ch c con Lobzik th thng Siskin khng mun cho ai c, v quyt nh s nui giu
m n trn tng p mi. N lm cho con ch mt ci m bn cnh ng khi, v con
ch khng th sng ra, n dng dy thng buc vng c con vt vo x nh. Trn tng p
mi rt lnh, nhng bn cnh ng khi th cng m, con Lobzik khng n ni b lnh
cng, tuy nhin tht ra c th ni i khi con ch chc l kh khng chu ni v va lnh
cng va nng bc cng lc. Khi tri lnh nhiu th tt nhin ci ng khi cng nng nhiu
hn, bi th con ch b qu nng mt bn sn chng khc no trn cho rang, trong khi

sn bn kia li b lnh cng. Kostia rt ly lm lo lng, n s con Lobzik b lnh rng mt

mt bn tai, hoc b sng phi. N ln m mang thc n ln tng p mi cho con ch, v
hu nh tt c th gi ri ri trong ngy n lun qun con ch c bn. Khi m
vng nh, n mang con ch xung v chi vi n x lng, trng chng m sp v th li
dn con ch ln giu. u tin mi vic u tt p, th nhng n mt hm n qun
bng mt vic em con ch giu i trc khi m v, m cng c th l do hm m n
v nh sm hn thng l, ti khng bit chnh xc, nhng ni ngn gn l thng Siskin
b bt qu tang. M n trng thy con Lobzik, ht ln:
- Li ci con ch qu qui ny! l nguyn nhn ti sao con khng bao gi c th gi
lm bi tp phi khng! M bo con ui n i c m, sao con li cn mang n v
y!
Lc thng Siskin nh th ti, rng n khng nghe li m, v con Lobzik sut thi
gian qua sng trn tng p mi, n ln mang thc n ln cho con ch, v n yu con
ch n mc khng th ui con vt ra ngoi tri rt but ngay lc ny, con ch ti
nghip hon ton c n, khng nh ca.
- Nhng gi nh con hc tp nghim tc hn v lm ht bi tp th m c th ng cho
con nui n m, - m n ni, - nhng con c mun nghe li m u!
- Lm sao con c th hc tp nghim tc c, - thng Siskin ci, - Con ngi vo bn hc
nhng c lo ngh cho con Lobzik b nht trn tng p mi. Chc l n bun lm. V th con
khng th hc thuc bi c.
n th na th m n ng lng thng, v ni:
- Nu con ha s lm ht mi bi tp v nh ngay sau khi i hc v th c th m s cho
php con gi con ch li m nui.
Tt nhin l thng Siskin ha ngay.
- c, m xem con gi li ha th no, - m n ni. - M s kim tra sch v ca con
hng ngy sau khi i lm v.
Ngy hm sau, trn ng i hc v thng Kostia k cho ti nghe mi chuyn, ri r:
- V nh t i, cu s thy t ang dy n lm xic nh th no. Cu s thy n l mt
con ch cc thng minh. N bit ngm ci gy trong mm ri y.
- Theo t ngm ci gy trong mm th chng cn phi thng minh g nhiu lm. Ti
ni.
- Cng cn tu i vi ai ch, - thng Siskin ci. - Tt nhin nu cu ngm ci gy trong

mm th chng cn t thng minh no, nhng con Lobzik th cn.

Chng ti v nh n. Siskin ly hp ng t chn ra v gi con Lobzik. Trng thy hp
ng, con ch chy ngay li v vui v vy ui. R l n qu quen vi ci vt ri.
Kostia a cho n ci gy, bo:
- Khoan, my phi ngm ly ci gy , ri mi c n ng.
Con ch quay u trnh ci gy, v hau hu nhn hp ng.
- No, ng nhn hp ng th, tao bo my ngm ci gy c m! Kostia cao ging.
Con ch chng h t nh ngm ly ci gy. Thng Siskin bn ly tay vnh mm n ra,
nht ci gy vo , th nhng ngay khi n va th tay ra th con ch h mm, ci gy
ri li ri xung sn mt.
- Th y, my qun hm qua tao dy my nhng g ri ? - Thng Siskin cn nhn.
Thi nh dy li t u vy.
N nht ci gy vo mm con Lobzik v bt ti gi mi con ch n khng th h mm
ra. Nh th con vt gi c ci gy trong mm c mt lc, ri chng ti cho n mt
ming ng. Hai a chng ti lm i lm li bi tp my ln. Dn dn th con ch
cng hiu chng ti mun g n, rng c ngm ci gy trong ming mt lc th c
thng mt ming ng, cho nn n bt u t ngm ly ci gy, khng phi gi mm
n na. Tuy nhin, lc no n cng c b ci gy ra cho nhanh nhn ming ng.
Nhng khi n nh gy ra nhanh qu th thng Siskin khng cho ng, m pht n bt
ngm gy lu hn.
Hm ti v nh rt mun v nhn ra rng mnh li khng tun th thi gian biu. Ti
quyt nh khi no c ngh h ti cng s nui mt con ch v dy n lm xic. By gi
th khng nn nui, v nui v dy ch rt mt th gi. Ti va mi ci thin c mn s
hc i cht, nh li b im hai th sao. Cho nn, ti quyt nh, u tin phi hc cho
tt , sau mi ngh n chuyn dy ch c.
Thng Siskin th c h ra lc no l n qun ly con ch, v dy c n khng ch
ngm ci gy, m cn cp ci gy chy theo ch na. Tt nhin con Lobzik khng lm
nhng vic mt cch t nguyn, m lm v nhng ming ng, nhng c ci n
hc tp rt chm ch. V mt ming ng b to n sn sng mang ci gy, thm ch c
mt khc g to chy n tn ng Ga.
Siskin ni s dy con Lobzik khng ch c th, m cn nhiu tr khc na, nhng gi y
n khng dy thm con vt tr khc ngay, v n cng chn ri. Nhn chung n khng
th lm mt vic lu, m c nhy t vic ny sang vic khc, v chng vic no n lm
c n u n a.

Chng mi mt

Lp chng ti c d nh i xem xic t lu lm ri. Anh Volodia ha s mua v cho c

lp, v chng ti ch ci ngy m st rut gh lm. Chng ti i xem phim c lp
my ln, nhng cha bao gi c xem xic cng vi nhau c. Ring ti th lu lm
cha xem xic, cn thng Siskin th bo n i xem ln cui cng t lu, lu n mc by
gi chng nh g na. N nh hnh nh c nhng con vt g , chng hiu h hay s t,
m c th l nga, ngoi ra chng nh c g khc. Khi n cn b xu. c bit chng
ti mun c tn mt thy din vin i m t trong lng mt qu cu ln lm bng cc
thanh kim loi. Chng ti thy p phch qung co tit mc ny khp ni v khng t ln
ging tai hng chuyn nhng ngi tn mt thy tai trong rp xic. Tc l c mt qu
cu ln c lm t nhng thanh kim loi vng chc. Mt din vin i xe mt vo lng
qu cu , v bt u i vng trn. Na di ca qu cu t t tch khi na trn, v h
xung st t, nhng din vin i mt th vn ln vng trn na trn ca qu cu.
iu ng ngc nhin nht l anh ta khng b ri khi na cu , d v khi ln u anh
ta dc ngc hn. Thy ni l khi din vin i mt vi tc ln th xut hin mt lc
gi l lc ly tm, chnh lc ny gi cho chic xe cng vi ngi iu khin khng b ri
xung. Nhng nu nh tc ca chic xe khng ln, lc ly tm cng gim v chic xe
s ri khi qu cu.
Mt s a trong lp ni khng phi l c lp c i xem xic, v anh Volodia khng th
mua c s v, nn ch c nhng a c ton im nm c i thi. Mt s khc
ni tt c u c i, tr Siskin. Cng c a ni chng ai c i xem xic c, n gin
l v v ht t lu ri.
Nhng ri mi vic u vo y, v c v cho tt c mi ngi, thm ch c thng
Siskin cng c v. Chng ti n trc gi m mn rt lu, v iu khng c g ng
phi ni, v a no cng ngh: th n sm mt cht th tt hn l b mun, v nu i
mun nh ngi ta khng cho vo na th sao. Chng ti ngi vo ch ca mnh v bt
u t m ngm ngha sn khu trn c ph mt tm thm p. Bn trn ch chng ti
ngi c nhng si dy cp g treo chi cht, cn ngay di vm mi rp th lng lng
nhng khung mi hnh dng, nhng thang dy v nhng thit b khc na. C rp xic
ln dn dn ng cht ngi, nhiu n mc chng ti tng nh ngi trong ton thnh
ph dn v y. Ti quyt nh th m xem c bao nhiu ngi, nhng n hai trm ba
g th ln, nh phi m li t u v b cuc khi hng chc chic n pha t nhin
bt ln v trong rp sng nh ban ngy. Mi th xung quanh bng tr nn rc r, p
nh trong ngy hi. C m ng khn gi bng rc ln mi mu sc. Ti ngh cn lu
bui biu din mi bt u, v quay nhn khn gi, nhng ting chm cho vang vang,
ting trng rn rng, ting violng ro rt, ting kn ng nh c, v ... rt nhiu din
vin nho ln xut hin trn sn khu. H nhy, ln vng, ngi n tung ngi kia ln,
chn tay nhau trng cy chui v h lm tt c nhng vic mt cch kho lo
n mc tt c mi ngi thch th nh mun ln sn khu v cng ln vng cng vi

din vin. Ti nh nhy ln v chy ra nhng may c Olga Nicolaevna kp gi

ti li, bo ti ngi xung khng lm ngi khc kh chu. Ti bng hiu ra l chng c
ai chy ln sn khu c, v li ngi xng. Nhng ti khng th ngi yn ni khi xem tit
mc m u . Ti tng nh c th xem h nho ln c bui, nhng tit mc chm
dt, v cc ngh s chy vo sau cnh g, nhng sn khu cho tit mc xic gu. Nhng
con gu mi kho lo lm sao ch! Chng i trn dy, nh u, ln thng: Chng ng
bng hai chn trn nhng ci thng g trn v dng i chn ln u u. C hai con gu
cn bit i xe p na.
Sau l tit mc tung hng bng chn. Hai ngh s nm trn mt t, dng chn tung
hng nhiu th khc nhau, xoay trn, lt i lt li v chuyn cho nhau cng bng chn.
Nhng ng tc tung hng c khi ngi bnh thng lm bng tay cn kh, th m cc
ngh s ny li lm c bng chn.
Ri n tit mc xic ch. Chng nhy, ln vng, i hai chn, y xe cho nhau, chi bng.
Mt con tht dng cm! Ngi ta nhc n ln cao tt, tn gn mi vm, v n nhy d t
xung. Ri ngi dy ch gii thiu mt con ch bit m. Ngi ta t thm mt ci
gh, mt con ch en nh ngi trn , ngi dy ch t trc mt n ba khc g nh
v ra lnh cho n m. Chng ti ang ngh l ch bit n s m th no, - ch c bit
ni u - th con ch sa ng ba ting. Ngi xem vui mng v tay. Ngi dy ch khen
thng con ch ca mnh, cho n mt ming ng, ri t thm hai khc g trc mt
n v bo:
- No, m i!
Con ch sa nm ting.
Ri ngi dy ch gi ra trc mt n nhng ming ba cc tng c vit nhng con s,
bt n c. Ln no con ch cng tr li ng. Sau , c din vin bt u hi con ch:
- Hai ln hai l my? - Con ch sa bn ln.
- Ba cng bn l my? - Con ch sa by ln.
- Mi tr bn bng my? - Con ch sa su ln.
Chng ti h hc mm v ngc nhin: thm ch n bit cng tr na!
Ri n tit mc tung hng. Cc ngh s tung hng mi th, nm ln ri bt ly. C
ngi tung hng cng lc bn ci a, mt ngi khc cng tung hng bn ci a, ri hai
ngi tung cho nhau, trao i nhng ci a y. V h tung bt mi kho lm sao ch!
Mt ngi nm cho mt ngi khc, ngi ny bt ly ri tung tr ngi kia lin tc,
thnh ra nhng ci a bay khng ngng t tay ngi ny sang tay ngi khc, v h

chng lm v ci a no c.
Cn c mt ch h mc qun rng mu xanh l, o khoc mu da cam, m mu xanh l
cy, v c mt ci mi trn cht. ng ny ch bit lm g c, nhng c lm tt c cc
ng tc nh din vin, nhng ln no cng hng. Sau tit mc tung hng ng ra sn
khu, mang ra ba khc cy ngn v tung hng chng, nhng tht khng may, ng b
mt khc cy p trng ngay vo u, v nh ri sn khu. Sau khi l gu i xe p
cng thy ng vc xe p ra sn khu, c iu l ng m ngay vo thanh chn bo v
mp sn khu v ci xe ca ng gy thnh my on. Ri khi cc k s din xong, ng
cng ra, xin h cho php c ci nga mt t, c iu ng s b ng, nn nh ngi ta
buc cho mnh dy bo him. V th l c mt si dy bo him c tung t trn cao
xung, ngi ta buc vo lng qun ca ng. sn sng, ng h tm ui nga nh
leo ln lng n, nhng n ku ph ph d di. ng mun ly thang ln nga, nhng
khng ly c v ci dy bo him buc lng. Th l ng nh nh k s gip ng ln
nga. K s gip ng leo ln, th nhng ng mi vn khng tro ln c.
- No, ln nga i! Ngi cho vng! - Ngi k s ht to, c gng y mng ng ln, cn
ng, ng l phi ln lng nga th ch hiu sao li thy ang ci trn c k s. Th l
anh chng ny chy vng quanh sn khu, cn ng h mc o mu da cam th chm ch
trn vai anh. Anh ku:
- Ka, ti bo anh ln nga, anh tro i u th? Anh tro ln c ti ri ny!
Cui cng, nhng ngi ph din bt ng h ri khi k s, t ng ln lng nga. Con
nga bt u chy, ng h ng nghing, nhng vn khng b ng, m thm ch cn nh
bay trn sn khu, dang rng hay tay v c hai chn, bi c ci dy bo him buc
lng. Tm li, h l con ngi nh th mi vo mi vic, nhng chng vic g lm cho
nn hn. ng lm tt c mi ngi bun ci. Bun ci tht y!
Tit mc cui cng gi l "Qu cu dng cm". Sut thi gian gii lao chng ti khng ri
khi ch ngi, v chm ch theo di cng vic chun b. Ngi ta ghp na trn qu cu
t cc mnh ri ngay trn mt t. Qu cu to lm, c l phi cha c hn hai chc
ngi m vn cn rng chn. Ghp xong na trn, ngi ta ko n ln cao tn gn mi
vm, ri ghp na di, cng to th. Hai xe mt v hai xe p c t sn vo , ri
mi ko ln cao v ghp vo vi na trn. Na di qu cu c mt ci ca trn, c
mt ci thang dy.
Khi gi gii lao kt thc, khn gi lc tc tr v ch.
n lc n m li bt ln sng trng, v trn sn khu xut hin cc din vin mc
o lin qun mu xanh da tri, i m bo him nh phi cng. Tt c c ba ngi: hai
nam v mt n. H ng bn ra sn khu, v cng chng v tay nhit lit. m nhc vang
ln, v cc din vin ngng cao u, tro theo thang dy ln qu cu. Khi tro ln ,

h ng ci ca trn li, bt u i xe p bn trong qu cu. Khi chic xe i cha nhanh

lm th h ch na di ca qu cu thi, nhng khi p nhanh hn th h i dn ln
cao, cao mi, v chic xe p chy theo mt phng nghing, ch hiu sao m khng b
. Cc din vin lc th i mt mnh, lc th i hai ngi, v c gi cng i xe p gii
khng km hai ngi bn din ca mnh.
Ri mt ngi khi ng ci xe my. ng c xe n to nhng ting sng my. Chic xe
bt u i trong lng qu cu vi mt tc khng khip, lao ln lao xung trong lng
qu cu, i khi u chc hn xung t. Chng ti v cng lo lng, s ngi i xe mt
c th b ri khi yn xe, nhng khng, anh ta vn bnh yn v s. Ngi th hai cng
khi ng ci xe ca mnh v i theo sau ngi u tin. n o, ting my n nh
ting sng! Ngi th hai n y qu cu, v dng li , cn ngi u tin th
vn iu khin chic xe ca mnh na trn qu cu.
n lc na di ca qu cu tch ra, v t t h xung, cn ngi i xe mt vn
na trn qu cu. Khi na di ca qu cu chm t, c gi v ngi th hai tro ra
khi qu cu, cn ngi u tin th vn i vng, vng, v vng mi. Chng ti nn th
nhn anh ny. Ti t nhin ngh: "Khng hiu chuyn g s xy ra nu nh ng c b
hng hay b trc trc mt pht thi nh? Tc gim nhanh chng v ci xe s lao ra khi
qu cu vi mt tc khinh hong, cn ngi li xe s ng xung mt".
my ln ti s rng ng c xe c vn , nhng mi vic din ra sun s. Na
di ca qu cu li c nhc ln, ngi i xe mt gim dn tt v i xung na
di. Cc vng ln dn dn ngn li, cui cng anh dng hn li, chui ra ch ca trn v
theo thang dy tt xung. Khn gi v tay tn thng.
Bui biu din n l chm dt, v ti ri rp xic mt cch tic r, khng mt li no
c th t ht. Ti quyt nh: Khi ln ln ngy no ti cng i xem xic. M nu khng
c i hng ngy th thi, mi tun mt ln cng tt. Ti s khng bao gi chn xic c!
Chng mi hai
Ngy hm sau ti n nh Siskin, hi n cho con nhm n g, v hnh nh n khng
mun ng ng na. N tnh gic vo ban m, v bt u lng sc khp phng, st sot
vi nhng giy m g lm mi ngi mt ng. Khi ti ni, ti thy thng Siskin nm
nga trn sn, ngay gia phng, hai chn chng ln tri, tay gi ci vali.
- Sao cu li nm trn sn th? - Ti hi.
- , t ang tp tung hng bng chn y, - n ni. - T s dng chn xoay ci vali ny.
N dng tay nhc ci vali ln v c ly chn bt, nhng d nhin l bt trt.
- Gi m ch phi bt thi nh, - n ni. - No, cu gip t i, cm ly ci vali v t n ln

chn h t.
Ti nhc ci vali ln, t ln chn n. Thot tin n dng chn gi yn ci vali , ri
mi bt u thn trng xoay, nhng ngay lc th ci vali trt xung sn.
- Khng, khng c, - Siskin ni. - Tp nh th khng c g c. Chc l phi b giy
ra, v giy ca t trn qu.
N tho giy, ri nm nga ra sn v li gi chn ln. Ti gip n t vali ln chn.
- y, - n ni. - Gi th khc hn! N li th xoay ci vali bng chn, nhng ln ny ci
vali khng ri xung sn, m ri ngay xung bng n.
Thng Siskin m bng ku tong ln.
- i, i, c th th c khi cht mt! Ci vali ny nng qu. Th t tp xoay bng mt ci g
khc, nh hn.
Chng ti bt u tm ci g khc, nh hn. Nhng ch c ci g thch hp c. Cui
cng thng Siskin ly ci gi trn ivng, cun trn li v ly dy thng buc tht cht
nh khc gi.
- y ri, - n ni. - Ci gi mm, nn nu c ri th cng khng au.
N li nm xung sn, cn ti gip n t "khc gi" ln chn. N li th xoay, nhng kt
qu cng ch kh hn.
- Khng, - n ni, - tt nht l t tp bt n bng chn vy, nh c din vin trong rp
xic y. Cu ng t xa nm n cho t t bt n bng chn nh.
Ti xch ci gi i ra xa, v - nm tht mnh. Ci gi bay nh vo, nhng ng l phi
trng chn th ti li nm vo u n.
- i hu u! - n ht. -Cu chng nhn cu nm i u hay sao? Phi nm vo chn t
ch!
Ti cm ly ci gi v nhm chn n m nm. Thng Siskin khua khng i chn, nhng
khng bt c ci gi. Ti nm cho n chc phi hai chc ln, m n ch bt c mi
mt ln.
- Thy cha! - N vui mng ht. - Y nh din vin xic tht y nh!
Ti cng mun th, bn nm ra sn v bt gi bng chn, nhng ti chng bt c ln
no, ch mt n t hi. Lng au n mc ti tng c ai ci ln lng m gim.

- Thi ri, - Siskin ni, - Hm nay tp vi ci gi th l ri y. Ta th tp vi ci

gh u xem sao.
N ngi xung gh v t t nga ra sau, gh ch cn ng trn hai chn pha sau. N
nga, nga na, v rm mt ci, c ngi c gh xung sn mnh n mc thng
Siskin b p xung sn kh au. Ti cng th xem mnh c lm c g khng, v kt
qu chng kh hn l bao: C ngi c gh ng xung sn, trn gy ti mc ln mt cc
u.
- Hnh nh bn mnh cha th tp c cc bi tp kiu nh th y, - Siskin ni. - Th tp
tung hng cn hn.
- Th tung hng bng g by gi?
- Bng a, nh trong rp xic y. N tro ln m chn, ly ra hai ci a.
- y ny, n ni. - Cu nm cho t, ri t nm cho cu nh. Ngay khi t nm ci a t
cm cho cu th cu hy nm ci a cu cm cho t, v bt ngay ly ci a t va nm,
cn t s bt ci a ca cu.
- Hm , - ti ni, - chng ta s nh v ht a mt thi, ch c ci g u.
- Cu ni ng, - n ni. - Ta lm th ny vy: u tin ch nm mt ci thi, t nm cho
cu bt ri cu nm cho t bt. Khi no bt thnh tho ri th ta s ng thi nm v bt
hai ci, ri ba ci, bn ci, v c th ta s tung hng nh cc din vin thc th y.
Chng ti bt u nm ci a, v lm v n ngay tc khc. Chng ti ly mt ci a
khc v cng nh v n.
- Khng c, nh th khng c, - Siskin ni. - Kiu ny th ta lm v ht sch c bt
a mt thi. Phi tm ci g bng st.
N tm c trong bp mt ci chu men nh, v chng ti bt u tung hng ci chu,
nhng khng ng n bay thng vo ca s. Vn cn may v chng ti cha lm v knh,
tm knh ca ch b nt thi.
- Chuyn khng hay ri! - Siskin ni. - Phi ngh ra cch no .
- Ta dng giy dn vt nt c khng? Ti ngh.
- Khng, lm th th d l lm. Ta lm th ny i: Tho mt mnh knh ngoi hnh lang
lp vo y, cn mnh kn rn ny em ra ngoi hnh lang. Ngoi th ch ai nhn ra

n b rn u.
Chng ti moi ht mt tt gn knh ra, v thn trng tho tm knh b rn. N v lm hai
phn ngay lp tc.
- Khng sao, - Siskin ni. - Chng ta s ghp n li ngoi hnh lang.
Ri chng ti ra hnh lang, tho ly mt tm knh ngoi , nhng tm knh li hi to
hn tm knh trong phng, v v th khng th lp va khung ca.
- Phi ct cho n ngn bt, cu , - Siskin ni. Cu c bit a no lp mnh c dao ct
knh khng?
Ti ni:
- Vasia Erokhin hnh nh c y.
Hai thng n nh Erokhin, mn n con dao ct knh v quay li nh Siskin. Nhng tht
l, chng ti chng trng thy tm knh u c.
- Th y, - thng Siskin cn nhn. -Gi th li ch thy tm knh u!
Ngay lc n gim phi tm knh nm trn sn nh. Ting knh v mi kinh hong lm
sao!
- Thng ngc no knh ngay trn sn th ny ch! - Siskin ht.
- Ai knh y no? Cu ch cn ai na! - Ti ni.
- Chng l khng phi cu sao?
- Khng, - ti ni. - Thm ch t cn cha ng n n c. ng l cu ng n di
sn, v th tht kh nhn, v v th cng d dm phi n.
- Th sao cu khng ni ngay t u?
- th lc t cha ngh ra.
- , ch v cu khng nhanh tr m by gi t s b m mng mt! Lm th no by gi?
Tm knh v lm nm mnh mt ri. Thi ta nh dn n li ri t ra ngoi hnh lang
vy, cn trong ny li lp tm knh c vo, v nh th trong phng s t mnh v hn.
Chng ti c gng lp tm knh ngoi hnh lang, nhng khng th c nh cc mnh v.

Chng ti nh dng keo dn, nhng tri lnh qu, v th keo khng th kh c. Khi
nn, chng ti b n y v c tm cch gn li tm knh b v i, nhng thng Siskin
vng v nh ri mt mnh xung sn, v n v vn ngay lp tc. ng lc m n i
lm v, Siskin nh phi k cho m n nghe mi vic.
- Tri i, con tht l t hn c a b chng hiu g! - M n bo. - con nh mt
mnh tht ng s. Ch bit con cn gy ra nhng chuyn g na!
- Con s t vo c, ri m s thy, -Siskin ni. - Con s chp tt c cc mnh v li.
- H, ch thiu mi nc y! Chp tt c cc mnh! M nh phi gi th ct knh thi.
Th cn nhng mnh v g y na?
- Con nh v my ci a, m . - Siskin ni.
- i, i, i! M n rn. M nhm nghin mt, hai tay m thi dng, c nh l m t
ngt b mt cn au u vy.
- Dn i ngay lp tc - v ngi vo bn hc! Li cha ng g n bi v hn thi! - M n
ht.
Chng ti thu dn nhng mnh v trn sn v nm tt c vo thng rc.
- M cu d sao cng cn d tnh chn, - ti ni vi Siskin. - T m lm nhng tr ny
nh , th c gi l nghe mng c ngy.
- i gii, cu khng phi ghen t, y l m t cn cha mng y thi. Ch t na xem,
c Zina cng sp v ri, c y s cn xt x phng t y ch. C khi c cu na y.
Tt nhin ti ch di g ch c Zina v, vi chun v nh ngay.
***
Sng hm sau ti gp thng Siskin ngoi ph, v n bo ti l n s ngh hc ra trm
x khm bnh, v n thy hnh nh l n b m. Ti n trng, v khi c Olga Nicolaevna
hi Siskin u, ti ni chc hm nay n khng i hc v ti gp n ngoi ph, v n ni
phi n trm x khm bnh.
- Sau gi hc em n thm bn nh, - c Olga Nicolaevna ni.
Hm chng ti phi vit chnh t. Sau gi hc ti lm ht bi tp nh ngay, sau
n nh Siskin. M n i lm v. Siskin trng thy ti, bt u ra du: no l tay
ln mi, no l lc u. Ti hiu rng cn phi gi b mt v mt vic g , v cng vi

n i ra hnh lang.
- Cu ng mch m t l hm nay t khng i hc nh. - N ni.
- Sao cu li ngh hc th? trm x ngi ta bo cu b lm sao?
- H ch ni g c.
-Ti sao?
- ng bc s v cm th no y. T bo ng y rng t mt lm, t m, th m ng
y c bo: "Cu hon ton kho mnh". T bo: "Chu ht hi nhiu qu n ni ci u
chu nh sp t ri ra y", m ng y thn nhin bo: "Th c ht hi mt lc ri ht
thi m".
- Nhng c th l cu ch b sao c tht th sao?
- Th tt nhin l t ch sao c m.
- Th th ti sao cu li n trm x?
- Th bui sng t ni vi m t l t m, m t bo: "m th t n trm x, m s
khng vit giy xin php ngh hc cho con na. Con ngh hc nhiu qu ri".
- Nhng ti sao cu li bo m l cu m, khi cu hon ton kho mnh?
- Ti sao th ch l cu khng hiu? V c Olga Nikolaevna bo trc l hm nay s c
chnh t m. T i hc lm g ch? T thch c 2 lm hay sao?
- Th cu nh lm g by gi? ng no th ngy mai c Olga Nikolaevna s hi v sao
hm nay cu khng i hc.
- T tht ch bit lm th no! C l mai t cng chng i hc u, v nu nh c Olga
Nicolaevna c hi, cu hy ni l t m vy.
- Cu nghe ny, nhng nh th th tht l ngu ngc. Tt nht l cu th tht vi m i,
ri m cu vit giy xin php cho.
- T cng ch bit na, m t bo l khng vit giy xin php cho t na, t khng
li m quen thi b hc.
- Bit lm th no c, - ti ni. - Nu chuyn xy ra nh th. Mai cu khng i hc,
ngy kia cu cng s khng i hc - chuyn g s tip na y? Tt nht l th nhn vi

m, m cu s hiu m.
- Thi c, t s ni nu nh dng cm.
Hm sau thng Siskin vn khng i hc. Ti hiu l n khng dng cm th nhn
s tht vi m n.
C Olga Nicolaevna hi ti v Siskin, ti ni n vn m, v khi c hi n b bnh g ti ni
liu n b cm. , ti thnh a ni di v thng Siskin nh th . Nhng ti khng
th ht lo chuyn ca n c, v n nh ti giu dim h n m!
Chng mi ba

Sau gi hc ti n nh thng Siskin v k cho n nghe v n m ti phi ni di c

Olga Nikolaevna, cn n th k cho ti nghe n phi lang thang sut bui sng trong
thnh ph thay v n trng, bi n khng dm th tht vi m, v cha c giy xin
php ca m th n khng th n trng c.
- Cu nh lm g by gi? Ti hi. Hm nay cu c nh ni tht vi m khng th?
- T khng bit na. T ngh l t xin vo lm vic rp xic vy.
- Sao c - Rp xic ? Ti ngc nhin.
- Th, t vo rp xic lm din vin.
- Cu nh lm g rp xic no?
- Th, nhng vic m cc ngh s vn lm y. T s dy con Lobzik cch m v s biu
din cng vi n, nh c din vin hm n y.
- Th nh ngi ta khng nhn cu th sao?
- Nhn ch.
- Th cn trng hc th sao?
- T s khng i hc na u. Ch nh cu ng l chuyn vi c Olga Nikolaevna y.
Cu l bn t m!
- Nhng ng no th cui cng m cu cng s pht hin ra s tht l cu khng i hc.
- Th by gi th m cha pht hin ra, sau ny, khi t vo lm rp xic ri y, t s

ni tht vi m, v tt c s u vo y m.
- Th nh cu khng th dy c con Lobzik th sao?
- Dy c ch. Sao khng c no? Bn mnh th ngay by gi i. Lobzik! N ht.
Con ch chy ngay n v bt u chy ri rt xung quanh n. Siskin ly l ng t chn
ra v ni:
-Lobzik, by gi my s hc m. Nu nh my m gii, my s c thng ng,
nu m khng ra g th my s khng c thng g c.
Lobzik trng thy l ng v lim mp.
- Khoan, ng lim mp vi. My s lim mp sau.
Siskin ly t trong l ra mi ming ng v ni:
- By gi chng ta s hc m n mi, tm th , ri hc tip sau. Tao c mi ming
ng y. Xem tao nh, tao s m n mi, cn my th phi c ghi nh.
N ln lt xp ln ci gh trc mt con ch mi ming ng v m tht to: Mt,
hai, ba, bn, nm, su . V c th cho n khi ht mi ming ng.
- , my thy cha, tt c l mi ming. My hiu ch? Con Lobzik vy ui v th
mm ra pha trc. Thng Siskin bng mi n mt ci, ni:
- Khoan, u tin phi m ch, ri hy ngm ng ming ng.
Ti ni:
- Lm sao m n c th hc m ngay n mi c. n bn tr con cn ch hc c
th na l.
- Hay c th l dy n m n nm hay l ba trc , nh?
- Tt nhin, - ti ni - n ba thi cho va sc n.
- No, tm thi by gi ch m n hai thi , - Siskin ni. Nh th s rt d cho n.
N ct ng vo l, ch li hai ming trn gh.
- Nhn y, Lobzik, by gi ch cn hai ming ng thi nh. Mt ny, hai ny, my thy

cha? Nu tao cm ly mt ming, th ch cn mt ming thi. Tao t li mt ming

xung, li thnh hai. No, by gi my ni xem, y c my ming ng?
Lobzik hi nhm dy, vy ui, li ngi xung hai chn sau v lim mp.
- Th cu mun n tr li th no? Ti ni. Hnh nh n cha bit ni ting ngi m.
- Ni ting ngi lm g? N c ni ting ch ch, nh con ch trong rp xic y. Gu
gu. My hiu khng, Lobzik, gu gu - ngha l hai nh. No my ni i, Gu gu!
Con Lobzik im lng, ht nhn ti li nhn thng Siskin.
- No, sao my im lng th? Siskin ni. My khng mun n ng hay sao?
Nghe n hai ch n ng con ch li vn mm v pha ming ng.
- Khng c! Siskin qut. Lobzik hong ht li li, v im lng lim lp khp mnh.
- No, my ni gu gu i! Gu gu! C hai chng ti ni n n.
- N khng hiu! Siskin ku mt cch tht vng - Cn phi lm g khi ng n
. Ny, th ny nh. By gi t s dy cu, n nhn m hc theo.
- Cu s dy t nh th no? Ti ngc nhin.
- n gin lm. Cu hy b bn chn v sa theo kiu ch. N nhn cu v hc theo.
Ti b bn chn cnh con Lobzik.
- No, cu ni i, bao nhiu ming ng y? Siskin hi ti.
- Gu, gu! ti ni r to.
- Gii lm! Siskin khen v b vo ming ti mt ming ng.
Ti c tnh nhau ming ng rau ru con Lobzik thm. N nhn ti mt cch thm
thung, thm ch ri rt chy rng rng.
- No, my xem ny, Lobzik, by gi u ch cn mt ming ng thi nh. Gu - th
l mt. My hiu khng no? No, my th ni xem, y c my ming ng?
Con Lobzik st rut ph mt ci, nheo mt v p ui xung sn nh.

- No, my ni i, ni i ch? - Thng Siskin nhc i nhc li.

Nhng con Lobzik vn khng hiu ra ngi ta mun n sa.
- , sao my chm hiu th khng bit! Siskin ni, v quay sang ti. Thi, cu ni i.
- Gu! Ti ht, v mt ming ng na bay vo ming ti.
Lobzik lim mp v ph mt ting.
- Ha ha, chng ta lm n st rut ri y, - Siskin ni. N t ln ci gh mt ming
ng khc, v ni:
- By gi ai ni trc ngi c n ng. No, bt u m.
- Gu! Ti ht.
- Gii qu! - Siskin khen ti. Cn my, i ci dt c! N cm ming ng, a qua
mi con ch ri nht vo ming ti. Ti li c tnh nhai rau ru. Con Lobzik li lim mp,
ht hi mt ci v lc u mt cch bi ri.
- , my thy ghen t ri phi khng! Siskin mng vui ni. Ai sa th ngi c n
ng nh, cn ai khng sa th tt nhin l khng c ng m n u. N li trc
mt con ch mt mu ng khc, ni:
- No, my m i.
Con ch lim mp, lc u, ng dy, ngi xung v th ph mt ci.
- Thi no, m i, m i, nu khng th khng th c ng u!
Con ch c v cng thng, li li mt bc v t ngt sa mt ting.
- N hiu ri! Siskin ku ln vui mng v nm cho con ch ming ng. N bt ly
nhanh nh chp v gn nh nut chng.
- No, thm mt ln na!
- Gu! Con ch tr li.
Thm mt ming ng bay vo mm n.
- No, ln na i!

- Gu!
- N hiu ri! Siskin vui mng lm. - T gi chng ta s dy n.
ng lc m thng Siskin i lm v.
- Sao l ng li trn bn th ny con? M n hi.
- Con ly vi ming ng dy con Lobzik m, m .
- Li tr g na th!
- Nhng m c th nghe xem n m th no ny.
Siskin trc mt con ch mt ming ng v ni:
- No, my hy ni i, Lobzik, bao nhiu ming ng no?
- Gu! Con Lobzik ni.
- Ch c th thi ? M n hi.
- Th thi, m .
- N hc cng ch c bao nhiu, nh?
- Th m cn mun th no na, con Lobzik c phi ngi u. By gi n mi bit m
n mt thi, nhng chng con s cn dy n m n hai, ri ba, ri dn dn n s hc
c tt c cc con s.
- Con i, khng kho m phi em giu l ng thi. - M n ni.
- Con c ly n u, - thng Siskin t i. con ly v khoa hc m.
- V khoa hc! - M n ci ma. Con hc bi cha th?
- Cha m i, nhng con s lm by gi y.
- Con ha vi m l s lm xong bi trc khi m v nh c m.
- Con ha, con ha m i, nhng hm nay chng qua l con qun ch v mi dy con
Lobzik thi m.

- Con nh y! Nu khng chu lm bi tp ng gi i, m s khng cho php con ly

ng u, m giu l ng i y.
Chng ti ngi vo bn hc cng vi nhau, bi v thng Siskin thm ch khng bit hm
nay c bi g na. Hm sau chng ti li tip tc dy con Lobzik.
- Chc l phi dy n khng ch m ng, m cn phi hiu c cc con s na, - Siskin
ni.
Chng ti ly ba, vit s 1 ln v cha ra trc mt con ch.
- No, Lobzik, y l s mt nh. Ging nh mt ming ng thi, - Siskin ni. No, my
ni i, my y?
- Gu! Con ch tr li.
- Gii lm! N hiu ngay y, - Siskin mng r. - Gi ta s bt tay vo dy s 2.
N t trc mt con Lobzik hai ming ng, ni:
- m i.
- Gu! Con ch ni.
- Khng ng ri. My bo mt, nhng y l hai c m. Phi ni th no nh?
- Gu! Lobzik nhc li.
- Gu g m gu mi Siskin nhi con ch. Khng phi gu, m l gu gu c. My c ci
g th h, u hay l ci bp ci?
- Gu! Con ch li sa.
- Sao my c bo mt mi th? Mt u m mt? - Thng Siskin cu. Lobzik hong ht li
li.
- Cu khng c la ht ch, - ti ni. i vi con ch phi nh nhng , v nu khng th
n s s v khng th hc c g na u.
Siskin li ging gii cho con ch s khc nhau gia mt v hai.
- No, m i!

- Gu! Con ch sa.

- Thm mt ln na i! Thm mt na! ti khuyn khch. Lobzik nhn xo sang pha ti.
Ti gt u v nhy mt. N ngn ng ri sa thm mt ting na.
- ! By gi l hai. - Thng Siskin mng r v nm cho n ming ng. No, m thm
ln na i.
Lobzik li sa mt ln.
- Thm ln na, thm ln na. Ti th thm.
- Cu khng c nhc n! Siskin ni. N phi t bit. No, tr li i, my y? Lobzik!
Con Lobzik sa thm mt ting na.
- ng ri! Siskin ni, c iu l phi sa hai ting lin nhau c.
N bt con ch m li. Lobzik sa mt ting, nhng hnh nh nhn ra rng chng ti vn
ang ch i n mt iu g , nn min cng sa thm mt ting na. Dn dn,
chng ti cng t c iu mnh mun, l con ch sa hai ting lin nhau, v
chuyn sang dy n s 3. Cc bi hc ni nhau thnh cng n mc ch trong ngy hm
con ch bit sa tt c cc s n 10.
Tuy nhin, sang ngy hm sau, khi chng ti th li, th n qun tit c, mi th
trong ci u ch ca n ln ln ht. a cho n s 3, n sa lc th bn, lc th nm, lc
li mi. Khi a s 10, n li ni hai. Ni cho ngn gn, n ch hiu ci g st. Siskin
tc lm, tht lc lin tc, v cui cng v cu qu tha ti con ch c tnh tr li sai.
i khi con vt cng tr li ng, nhng dng nh l tnh c thi, nhng thng Siskin
mng r, ni:
- , cu thy cha, n tr li ng c ngha l n bit s my y ch, th m th hi
li ln na m xem, n c tnh ni sai y. ranh mnh!
N nghi con ch li bing, khng mun hc na nn c tnh tr li sai, mong chng ti
n yn. y, v d, Siskin a cho n ming ba c s 5, m con Lobzik li ni Bn.
- Khng, khng phi bn, Lobzik, my nhn k li xem, - Siskin du dng ni.
Lobzik vn ni bn.
- No, ng ngu ngc th, Lobzik, my bit khng phi bn m, - Siskin kin nhn thuyt
phc con vt.

- Bn, - con ch ni.

- ngc, - Siskin nhn ni nhc, - Tao bo my phi nhn li xem.
- Bn, Lobzik nhc li
- Liu hn y, tao s cho my n bn roi, lc y my s bit lm tao cu ngha l th
no. No ni li ln na, tao xem!
- Bn. Con Lobzik vn nhc li.
- Cu thy y, n c tnh tru tc t m. Siskin tc si ln. N cm mnh ba c s 4
v a cho con Lobzik.
- Th theo my th s my y? Lobzik sa nm ln.
- y, cu thy cha? Siskin tht. a cho n s 5 th n c nhc i nhc li l bn,
th m khi a cho n s 4 th n li bo nm. Th m cu li cn bo, khng phi n
tru tc t! T bit v sao n li ght t ri. Sng nay t l gim phi chn n, chc l n
ghi nh ri by gi tr th y.
Ti ch hiu thc s th con Lobzik c bit c tnh l g khng, nhng r l dy ch nh
chng ti th ch thu c kt qu g ht. C l chng ti, tc ti vi thng Siskin l cc
thy gio ti, m cng c th con Lobzik l mt hc tr km, khng c nng khiu hc s
hc.
- C th tt hn l cu th nhn vi m i, ri th i hc cn hn? Ti ni vi Siskin.
- i khng, khng u! Khng th c. By gi th t b hc qu nhiu ri. T khng
hiu khi m pht hin ra m s ra sao na. Khng phi chuyn a u. Gi m t mi b
hc mt bui th tt qu.
- Th th cu th nhn vi c Olga Nikolaevna vy, v nh c gip ? Ti ngh.
- Khng, phi ni tht vi c th xu h lm.
- Nu cu thy xu h th t ni h vy?
- Cu ? Cu s i ton ht v t ? T chng thm nhn mt cu na y ch!
- Sao li l ton ht, - ti ni, - t khng nh ton ht v cu. Chnh cu ni l cu xu h,
th t mi bo t ni h th cu phi ni ch.

- phi ni! N ay li. cu ni h th t xu h hn n hai mi ln y ch. Im

i cn hn, nu nh cu chng ngh ra ci g hay ho hn!
- Th th lm th no by gi? Ti hi. - Vic dy con Lobzik th l chng c kt qu g
ri. ng no th ngi ta cng ch nhn cu vo rp xic vi con ch nh th u. Hay
cu vn hy vng dy c n?
- Khng, t ch hy vng g n na u. Theo t, con Lobzik hoc l mt con vt u
nht th gii, hoc l ngu ngc nh mt con la vy. Chng dy d n c ci g nn
hn. T phi kim con ch khc vy. Hay l t s hc nho ln.
- Cu s nho ln nh th no?
- T s i bng tay ri ln vng. T th ri, t i c mt lc, ch c iu l t khng
th ng bng tay lu c. u tin phi c ai chn h t, ri t mi trng cy
chui c. By gi cu th gi chn t, t th cho m xem.
N b bn chn, cn ti nhc chn n ln cao, v n bt u i bng tay quanh phng,
nhng ch my chc tay n mi v run ry, v th n ng p u kh au xung sn
nh.
- Khng sao, - thng Siskin va ni va xoa xut ch au. Tay t s cng dn, khi t
s c th i bng tay lu m khng cn ai gip.
- Nhng thnh ngh s nho ln phi tp lu lm, - ti ni.
- Khng sao, sp ngh ng ri. T s tm cch ko di thi gian n khi ngh ng.
- Th sau khi ngh ng th cu nh lm g? K ngh ng ri cng phi n lc ht m.
- Th li phi tm cch ko cho n k ngh h vy.
- Th th phi lu lm y.
- Khng sao u.
Thng ny tht k cc. Vic g vi n cng ch c mt cu tr li Khng sao u. C va
mi c nh g xut hin trong u l n coi nh vic xong xui ri y. Nhng ti
thy trc l tt c nhng d nh vi li toan tnh ca n chc ch c vi ngy l
tan thnh my khi.
Chng mi bn

M v d thng Siskin khng h hay bit chuyn n b hc. Khi i lm v, vic u tin
ca m n bao gi cng l kim tra bi v nh ca n, v bao gi n cng hon thnh,
bi c sau gi hc l ti li n nh n, k cho n nghe lp c gio ra bi g v nh.
Siskin rt s m n bit chuyn, thnh ra n lm bi tp nh cn chm ch hn trc
nhiu. Mi bui sng, n mang cp sch ra khi nh, nhng ng l phi n trng th
n i lang thang trong thnh ph. N khng th nh c, v d n hc ca hai, v ri nh
i hc khi mun. Th nhng lang thang v nh trn ph th cng kh nguy him. Mt
ln sut na n b c gio ting Anh bt gp, may m n kp np vo mt ng nh trc
khi c nhn thy n. Ln khc, mt b hng xm i ngc chiu, v n phi chy trn
trong cng mt ngi nh l. N bt u s lang thang trn cc ph quen, nn nh phi
i ngy cng xa, n nhng khu vc l trnh nguy c gp phi ai trong s nhng
ngi quen. Lc no n cng cm thy ngi qua k li nhn n mt cch nghi ng v
hnh nh ai cng bit l n b hc. M tri th lnh gh gm, nn n b cng lnh, i khi
nh phi r vo mt ca hng no , si m i cht ri mi i tip c.
Ti bt u cm thy xy ra mt vic rt ti t, v ti cm thy rt kh tm. Lc no
ti cng ngh n thng Siskin. Trong lp, ci ch trng cng bn nhc ti nh n n. Ti
hnh dung ra cnh trong khi chng ti ngi trong lp m p th n lang thang c n trn
ph nh mt tn trm, np vo nhng ch r, nhng ci cng xa l mi khi gp ngi
quen v khi b lnh cng th phi si tm trong mt ca hng ca hiu no y. V
nhng ngh y ti b phn tn t tng, v khng th tp trung nghe c gio ging bi.
V nh, ti vn ngh v n. m n ti khng th ng ngon, v nhng ngh ri bi khi
c tm gip n mt gii php. Gi nh ti c th k cho c Olga Nikolaevna, c hn cho
php thng Siskin quay li trng hc, nhng ti s nu ti ni ra th mi ngi s coi ti
l thng mch lo. Ti rt mun chia x tm s ca mnh vi ai , v ti quyt nh phi
ni vi Lika.
- Lika, nghe ny, - ti hi con b - Bn con gi c l b mt ca nhau khng?
- l l th no?
- Th gi s c mt a con gi lm mt vic g , m a khc li k cho c gio nghe
chng hn. Trong lp em c chuyn nh th hay khng?
- C, anh . Lika ni. Cch y cha lu Petrova b gy cnh hoa trn ca s, nhng c
Antonina Ivanovna li ngh l Sidorova lm gy, nn nh pht n, bo n mi ph huynh
n trng, nhng em bit l Petrova b hoa, nn ni vi c gio nh th.
- Th ti sao em li ni? C ngha l em tr thnh a mch lo!
- Sao li l mch lo? Em ni s tht c m. Gi nh em khng ni th c Antonina

Ivanovna pht Sidorova trong khi n hon ton khng c li.

- ng no th cng l mch lo. Ti ni. lp anh khng ai l chuyn u.
- Th th c ngha l cc anh ti quanh cho nhau ?
- Th no l ti quanh?
- Gi s ai b hoa, nhng c gio li ngh oan cho ngi khc
- Lp anh khng c hoa. Trn ca s lp anh ton xng rng.
- Th ng no ch th. Gi s anh b gy cy xng rng, nhng c gio anh li nghi
oan cho Siskin, tt c u im lng, anh cng l i, th c ngha l anh ti cho Siskin.
- Th chng l Siskin khng c ming sao? N s phi ni l khng phi n b ch. Ti
ni.
- Chc hn anh y s ni, nhng mi ngi s nghi ng anh y.
- Th c mi ngi nghi ng. S chng ai chng minh c n c li nu nh tht s
n khng c li.
- Lp em khng c chuyn th u, - Lika ni. - Ti sao li ai b nghi oan? Nu nh
phm li th phi t nhn li, cn nu khng chu t nhn li th ai cng c quyn ni
s tht.
- C ngha l c lp em ton nhng a ht lo.
- Khng phi l ht lo. Chng l Petrova ng hay sao? C Antonina Ivanovna mun
pht mt a hon ton v ti v n, th m n li ngi im v ly lm mng vui v c
ngi khc phi chu ti thay mnh. Nu em im lng c ngha l em cng mt giuc vi
n. Chng l nh th l thnh thc hay sao?
- Thi c, - ti ni. Nhng trng hp y khng in hnh. V d trong lp em c chuyn
th ny cha nh. Mt a con gi trn hc, nhng ni di c nh l vn i hc?
- Khng, lp em chng c chuyn nh th.
- Tt nhin, - ti ni, - trong lp em th khng th c chuyn nh th. Lp em ton nhng
a hc sinh mu mc.
- ng y, anh - Lika ni - Lp em ngoan lm. Th lp anh c chuyn ?

- Sao em li hi th?
- Th em hi th thi. Bit th cng hay.
Ti khng ni chuyn vi Lika na v tip tc ngh v Siskin. Ti rt mun hi kin m,
nhng li s m s thng bo cho nh trng bit th hng ht c mi vic. M m cng
nhn ra hnh nh ti c vic g khng n. M quan st ti chm ch, dng nh ch
ti ni g vi m. M bao gi cng on ra ng lc ti cn ni chuyn vi m, nhng
khng bao gi i hi ti phi ni, m ch ch ti t m ming. M ni: Nu nh chuyn
g xy ra th tt nht l ti t th nhn vi m, ng ch n lc b bt buc phi
ni. Ti cng khng bit m on ra bng cch no, hnh nh l ci mt ti th no ,
v ti l mi th ang ngh trong u trn mt. Ti ngi v nhn trm m, suy ngh
xem nn ni hay khng ni, cn m cng thnh thong li nhn ti, c nh m ang ch
ti bt u trc. V hai m con c th kh lu, cng gi v chm ch vo vic ca mnh.
Ti lm nh ang c sch, cn m lm nh ch chm ch khu v. iu kh bun
ci, nu nh trong u ti khng c nhng ngh bun b v Siskin.
Cui cng th m l ngi bt u ni trc. M hi:
- Thi no, con ngh g vy?
- Sao c, con ngh g ? Ti ra v khng hiu m ni g.
- Th con mun ni g th ni i.
- Con c mun ni g u. Ti mun lng trnh, nhng li cm thy nh nhm, cm
thy c th k ht vi m v vui mng v m l ngi hi trc, bi d sao ni ra khi
c hi vn d hn l ni khi ngi ta ch hi g mnh.
- Con c lm nh l m khng hiu con mun ni g y! M ni. ba ngy nay con
nh b nhng nc, li cn tng nh khng ai bit y. Thi no, ni i, ni i! ng no
th con cng ni m. trng c chuyn g th?
- Khng, khng phi trng u m, - ti ni. Khng phi chuyn trng u.
- Li b hai hn thi.
- u m, con c b hai u.
- Th th c chuyn g xy ra vi con vy?
- Khng, khng phi chuyn ca con m. Vi con th chng c g c m .

- Th th vi ai no?
- Vi Siskin m .
- Th c chuyn g xy ra vi n?
- N khng mun i hc na.
- Sao khng mun l th no?
- Khng mun l khng mun thi m!
Ti hiu l ti l li ri, v ngh bng: i cha i, con lm vic g th ny? Nh mai
m n trng k ht vi c Olga Nikolaevna th sao?
- Sao, th thng Siskin khng lm bi tp ? M hi. N b hai ?
Nghe n y, ti hiu l tnh hnh cha n ni hng bt, nn ni:
- N khng lm bi m . N b im hai mn ting Nga. N khng mun hc mn ting
Nga na. N b hng t lp ba c.
- Th v sao n ln c lp bn?
- Con cng khng bit na. Ti ni. N chuyn t trng khc sang. N c hc lp ba
trng con u.
- Th v sao c gio khng n n? Phi gip n c ln ch.
- Nhng n khn ranh nh con co y, m , - ti ni. Nhng g c cho v nh th n
chp, cn khi lp c bi tp lm vn hay l chnh t th n khng i hc.
- Th th con nn hc bi cng bn. V m thy l con ngh n n, bun v n, ch l con
khng mun gip n hay sao.
- Ch gip c khi chnh n mun hc thi m !
- Th th con ni chuyn vi n, rng vic hc l cn thit, c tc ng n n. Con c
quyt tm t hc c, cn n cn s gip . Nu c mt a bn tt chc n sa cha
c y, v n nht nh cng s thnh mt ngi tt.
- Chng l con khng phi l bn tt hay sao?

- Nu con vn ngh v n th c ngha con l a bn tt.

Ti bng cm thy xu h v khng k ht s tht vi m, bi th ti mc o m tht
nhanh, chy n nh thng Siskin ni chuyn nghim tc vi n.
Chuyn tht l k l! Khng bit v sao chnh trong nhng ngy ny ti thn thit mt
cch tht s vi thng Siskin v sut ngy ch ngh n n. Thng Siskin cng ht sc gn
b vi ti. N rt nh cc bn cng lp v ni gi y ngoi ti ra n mt ht chng cn
mt ai.
Khi ti ti nh Siskin th n, m n v d Zina vn ngi trong phng n, ang ung tr.
Mt chic n bng trn di ci chp to mu xanh chiu sng bn n, v chnh v ci
chp to y m xung quanh tr nn ti m, m cng nh cc bui chiu ma h, khi mt
tri ln ri nhng tri th cha ti hn. Mi ngi vui mng khi thy ti n. Ti c
mi ngi xung bn ung ch vi bnh vng. M Siskin v d Zina bt u hi ti v m
ti, v b ti, b lm vic u v lm vic g. Siskin im lng nghe chng ti ni chuyn,
n nhng na ci bnh vng vo cc nc ch. Chic bnh thm nc phng tng ln.
Cui cng n n y trn c ci cc m thng Siskin vn cn ngh i u u, dng nh
qun hn ming bnh.
- Con mi ngh chuyn g th? M n hi.
- Bnh thng thi . Con ngh v b. M k cho con nghe chuyn b i no.
- K ci g na ch? M k ht cho con ri thi?
- K ln na i, m .
- y, n thch nghe k chuyn v b lm, m bn thn n th cha chc nh mt b
u. D Zina ni.
- Khng, chu nh m.
- Chu th nh c ci g ch? Khi bt u chin tranh, b chu i b i chu vn cn l
a tr m nga m.
- Chu nh ch, - thng Siskin bng bnh nhc li. Chu nh: chu nm trong ging
nh th ny ny, b chu li gn, b chu ri thm chu na.
- Chu ch nh c th u, - d Zina ni. Khi chu mi sinh cha y ba tun m.
- Khng. Khi b chu v thm nh chu c mt tui ri.

- H, khi b chu ch gh vo nh c mt pht thi, khi n v b chu hnh qun qua

thnh ph. Chuyn chu nghe m k ch g?
- Khng, chu t nh c m. - Thng Siskin t i. Chu ng, ri tnh gic, thy b
chu b chu trn tay v thm chu. o khoc ca b ram rp v cng cng. Ri b chu
i, chu khng nh g c hn na.
- Tr con mt tui vn cha nh c g u, - d Zina ni.
- Nhng chu th nh, - Thng Siskin gn nh pht khc. ng khng m, ng l con
nh m. m chu ni cho c nghe!
- N nh y, n nh! - M n u du. - Nu con nh c o khoc ca b cng cng,
ram rp th c ngha l con nh.
- Tt nhin l con nh, - Siskin ni. Ci o khoc cng rp, con nh v con s khng bao
gi qun c, v l b con, b mt ngoi mt trn.
Sut c bui ti hm thng Siskin c ngh ngi g . Ti khng th ni vi n nhng
chuyn nh ni khi n y, v th l ti xin php ra v.
***
m ti khng th no ng c v c trn trc ngh v n mi. Gi m ng c
chuyn g xy ra, n vn i hc u th tt bit bao! V d nh ti y ny: u tin ti
hc cng c kh g u, nhng ti kp sa mnh, v t c nhng g ti mun. D
sao th ti cng d dng hn n, bi v ti c b. Ti lun thch lm theo gng b mnh.
Ti thy cc thnh tch ca b ti trong cng vic, v ti mun tr thnh mt ngi ging
b. Cn Siskin th khng cn b na, b n hy sinh ngoi mt trn khi n cn b ti. Ti
rt mun gip Siskin, v ti ngh, nu nh ti hc bi cng vi n mt cch rt nghim
tc th c th gip n lp cc l hng mn ting Nga, v n s hc tp c d dng hn.
Ti m mng v chuyn v quyt nh s hc cng vi thng Siskin hng ngy, nhng
sc nh ra l cha th, v n cn cha quay li lp. Ti bt u ngh cch thuyt phc n
quay li trng hc, nhng nhn thy thuyt phc n tht kh v thng ny chng c tnh
cch g c, yu ui lm, vi li n gi th n chng dm th nhn vi m n na ri.
Ti hiu ra: Vi thng Siskin th phi hnh ng mt cch cng quyt. V th, ti quyt
nh ngy mai, ngay sau gi hc ti s n nh n ni chuyn nghim tc. Nu nh n
vn khng th nhn vi m v t gic quay li trng hc, ti s do n rng ti khng
tip tc tr ni di c Olga Nikolaevna c na, khng bao che cho n c na, bi bao
che nh th l lm hi n. Nu n khng chu hiu ti lm th l v n, c cho n t i.

Khng sao c. Ti th chu ng mt cht, v sau khi no n t hiu ra rng ti khng

cn cch no khc, th ti li chi vi n. Khi quyt nh th, ti thy nh nhm hn,
v thm ch cn thy xu h v ti giu m chuyn ty tri lu th. Ti nhng mun
vng dy k cho m nghe mi chuyn, nhng mun qu ri, mi ngi ng lu ri.
Chng mi lm

Hm sau th mi vic li xy ra khc hn, chng h ging nh ti hy vng. Ti nh

n nh thng Siskin ngay sau gi hc, v ni chuyn thng thn vi n mt ln cui. Th
nhng do ti ni vi c lp l thng Siskin ngh hc v b m, cho nn c t ti li quyt
nh chnh ngy hm n thm n. Ti hong qu, ngay sau gi hc vi phng n
nh n, bo trc cho n bit. Trng thy ti, n ni:
- Cu bit khng, t trng cy chui c ri y ny! Ch cn ng gn tng, quay
ngc u xung v dng chn bm dc theo tng m a ln.
- By gi chng phi lc trng cy chui u, - ti ni, - Cu phi nm xung ging m
p chn ngay.
- lm g?
- Cu m m.
- u, m th no?
- Th t ni vi c lp l cu m. Chnh cu nh t cn g.
- T nh, th sao?
- C t s n thm cu by gi y!
- Gii i, cu bo sao c!
N lao ln ging, mc nguyn c qun o, chn i giy, ko chn p.
- Th t phi ni vi chng n th no by gi?
- Ni g na? Cu bo l cu m. Ngoi ra ch cn ni g c.
Bn bn trong t chng ti n. Chng n ci o khoc ngoi hnh lang, v tt c cng
vo phng. Siskin ko chn ln n tn cm, v lo lng nhn l bn.
Chng n bo:

 Cho cu, Siskin!

Cho cc cu! n ni. M ging ni mi m yu lm sao ch! H, ng l mt bnh
nhn thc s!
Chng t n thm cu y! Iura ni.
Cm n cc cu, cc cu ngi xung i.
Th cu cm thy trong ngi th no? Vania hi
Th th
Cu nm
T nm ....
Nm sut ngy c khi bun lm nh? Lenia hi
Bun lm.
Cu nh mt mnh sut ngy sao?.
Mt mnh. M t i lm, cn d t i hc.
Chng t s n thm cu thng xuyn hn. Cu thng cm nh, v chng t khng
n thm cu sm hn, v c ngh cu s kho nhanh thi v li i hc.
Khng sao u m, Vichia ngy no cng n thm t ri.
Th cu c mun chng t ngy no cng n thm cu khng? Slava ngh.
T mun. Ha ha, l v n khng th ni l ng n c!
Th cu b au u? Iura hi
au khp ngi, u ny, thn th ny, chn ny
i cu ni g th? C chn ?
au lm, c u na.
Lc no cng au sao?

 Khng, khng phi lc no cng au. Lc au, lc khng au, m c lc au kinh ngi
y ch
gn nh t c mt thng b cng au sut th. N b thp khp, - Vasia Erokhin k.
Cu cng b thp khp hay sao?
C l, - Siskin ni.
Th bc s bo g cu?
Bc s th c th bo g c No, th li ra, ng y bo. Ni a i xem no.
Th cu b bnh g th ng y khng ni sao?
, bnh l bnh Apendicoks
Apendicoks l bnh g nh?
T ch bit, - Siskin nhn vai.
Th bnh y cha nh th no?
Th cha bng thuc.
Thuc g?
T khng bit, hnh nh l micstura.
ng hay l ngt?
ng lm! Siskin ni v nhn mt, nh th n ang phi nut mt tha micstura.
Cng c ln t b m, m t cng bt t ung micstura. ng l ng tht, t chng
thch ung to no, - Dima Balakirev ni.
T cng ch thch.
Khng c, cu phi ung, ung thuc mi khi bnh nhanh c.
Th t vn ung y thi.
ng cng khng sao u, - Lenia ni. - Cu ung mt tha thuc, ri cho ngay vo

ming mt ming ng.

c ri.
ng lo lng nhiu v bi v. Khi no cu kho, chng t s gip , mang sch v n
gip cu hc. Cu s ui kp chng t nhanh thi.
Khng sao, Siskin ni, t s ui kp.
V ti nhn thy mt ci chn i giy ca thng Siskin th ra ngoi chn. Ti hong ht,
khng hiu c a no trng thy cha. Nhng bn n cn ang mi chuyn v khng h
g c. Ti len ln ko chn che kn chn n.
Cc cu , Siskin cn yu lm, - ti ni. Cc cu ng tr chuyn nhiu lm n mt qu.
Cc cu v nh.
L bn ng ln cho ra v.
Cho cu nh, kho li nhanh nh cn i hc. Mai chng t li n thm cu.
Chng n i ri, Siskin nhy vt ra khi chn v nhy vng quanh phng.
- Hay qu, mi chuyn tt p c! n ht. - Chng a no nghi ng g. n ri!
- Thi i, c g m mng th u! ti ni. Chng ta phi ni chuyn nghim chnh.
- V chun g?
- Cu phi quay li trng thi.
- Th chnh t cng bit l phi i hc, th nhng gi th t bit lm th no? Chnh cu
cng thy l t khng th quay li c na.
- T ch thy g ht! T quyt nh ni chuyn ln cui cng vi cu y: Nu ngy mai
cu khng i hc th t s ni s tht vi c Olga Nikolaevna thi. Cu c m u no.
- Ti sao? - Thng Siskin ngc nhin.
- Cu phi i hc, ch khng c lu lng th ny. ng no th cu cng ch tr thnh
ngh s nho ln c u.
- Ti sao ch? Cu nhn y, t bit cch trng cy chui ri y ny!
N i n bn tng, chi u xung nng hai chn ln. ng lc th cnh ca m ra,

Lenia bc vo.
- Cc cu i, - n ni. - T b qun gng tay i, g th ny? Ti sao cu li ng bng
tay chng chn ln tri th? Siskin vi ng thng ln
- , th ra cu m th y h! Lenia ht.
- T th danh d, t m tht! Thng Siskin ni, mt nh gc. N rn r tong ln ri
nhy vo ging.
- Thi i cu, ng gi v gi vt na! Ku chn tay au, th m thong ci trng cy
chui c ri!
- T th, au lm!
- Thi thi, ni di th ri! Cu mc qun o lc no m nhanh th? Ha ra l lc
chng t n cu mc nguyn qun o nm h!
- Thi c ri, t l b mt cho cu, nhng cu phi th l khng l cho ai bit y.
- Ti sao t phi th ch?
- Th t chng k na.
ng lc y th trong hnh lang c ting bc chn, ca m ra v thng Vania th u
vo.
- Lenia, cu xong cha th? Chng t vn ang ch cu y m.
- Vo y, Vania! Ha ra n ch m au g ht!
- Khng m au g ? Vania ngc nhin bc vo phng.
- Ai khng m c? Ging thng Iura t ngoi hnh lang vng vo. Ri thng Iura cng
xut hin, sau n l nhng a khc
- Cn ai vo y na! N y, thng Siskin, khng h m, - Lenia ni
- Th l th no?
- Th ny ny: T vo phng, thy n ang trng cy chui.
- Th l th no, sao cu li nh la chng t? C t ht.

- T th ny - Thng Siskin mun thanh minh - T a thi.

- Li c ci kiu a u th?
- Th t a m Siskin giang c hai tay ra.
- Th m bn mnh th lo lng cho n, - Vania ni, - c t n thm n, cn n th a. N
ngh ra chuyn gi v m na!
- T s khng dm a th na u, ri cc cu thy - Siskin bi ri ni.
- Th sao cu khng i hc? Iura hi. - Cu c tnh gi v m b hc chc?
- Thi t ni tht, nhng cc cu ng cu c. T c mun nh la cc cu u, t
ch mun tr thnh din vin xic thi.
- Ci g m din vin xic? c bn ngc nhin.
- Th t mun vo lm vic trong rp xic, lm din vin nho ln.
- Cu mt tr ri ?
- Hon ton khng.
- Ai ngi ta nhn cu vo rp xic? Vania hi
- Th theo cu th ngh s xic t u ra no?
- V sao cu khng chu i hc ch?
- T khng mun hc na. C th ny t cng bit tt c ri.
- Tt c l th no?
- Tt c nhng g m ngh s xic phi bit
- Th ra cu ngh l ngh s xic ch phi hc hnh g c sao?
- Sao li ch phi hc hnh g c? T tp c khi vic ri ch.
- Tp c ri! Vit cn sai y ra! u tin cu phi tt nghip trng ph thng ,
ri thi vo trng xic. Ngh s xic cng phi l ngi c kin thc ch. L ra cu phi
hi kin c Olga Nikolaevna t u ch, - Iura ni.

- Cu c lm nh t khng bit l c s ni g y! Siskin ci.

- Theo t, cc cu , thng ny nh lm g khng cn bit, - Igor ni, - ch bit ngy mai
n phi b ht mi chuyn ra khi u v i hc.
- Nu ngy mai cu khng i hc th chng t s k cho c Olga Nikolaevna, - Igor tuyn
b.
- Thi i, cc cu s thnh bn ht lo! Siskin ni.
- Khng, chng t khng ht lo v chng t bo trc cho cu ri.
- y, c th mai khng i hc m xem, ri cu s thy! Igor ni. B hc th ri y.
n lc phi hc ri.
Li c ting bc chn ca ai , v ting g ca. Thng Siskin, ng l phi chy ra m
ca th li phng ln ging nhanh nh con chut. Ti m ca v trng thy c Olga
Nikolaevna.
- , c t cc em y! C va ni va i vo phng. Cc em n thm bn m y ?
C t im lng, bi v khng ai bit phi ni vi c th no.
Thng Siskin tr mt nhn c gio v ly ht sc ko chn ln che mt. C Olga
Nikolaevna i n bn ging.
- Em m au th no, Siskin, em b au ch no?
- N chng m au g ht, tha c Olga Nikolaevna. Iura ni.
- Khng m ngha l lm sao?
- N khng m, th thi !
Siskin hiu ra rng mi vic th l hng c. N chui ra khi chn, ngi mp ging, u
ci gm nhn xung sn nh. C Olga Nikolaevna nhn c t, ri nhn ti v hi:
- Vichia, th ti sao em li ni vi c rng Siskin m?
Ti khng bit phi trn u cho ht xu h.
- Sao em im lng th? Em ni di c m? - Tc l Siskin nh em ni di c hay sao?

- Vng, tha c. Ti ni l nh.

- V em ni di c?
- Vng .
- Em ngh mnh lm mt vic tt hay sao?
- Bn y nh em m!
- V em cho l thc hin vic ni di c l gip bn hay sao?
- Khng .
- Th ti sao em ni di c?
- Em cho l khng th phn bi bn b c
- Phn bi l th no? l i vi k th. Em coi c l k th hay sao?
Ti khng th ni c g hn, nhn xung sn nh.
- C khng ng hc sinh li coi c nh k th! C Olga Nikolaevna ni.
- Chng em khng th u , tha c Olga Nikolaevna. Vania ni. Chng l li th ?
- Th ti sao khng em no ni vi c?
- V chng ai bit c, tha c. Chng em hm nay mi n thm bn, v mi bt s tht.
- Thi c, chng ta s ni chuyn sau Ti sao em khng i hc, Siskin?
- Em s , - thng Siskin lp bp.
- Em s g ch?
- Em s c hi giy xin php ca m.
- Giy xin php no?
- Th giy xin php ngh ci bui m em b hc, hm c bi chnh t y.
- Th ti sao em li b hc bui phi vit chnh t?

- Em s .
- Em s g ch?
- Em s b hai.
- Tc l em c tnh b hc khi c lp phi vit chnh t, ri sau b hc v m em khng
vit giy xin ngh cho em ch g?
- Tha c vng .
- Th em nh lm g khi quyt nh khng i hc na? c Olga Nikolaevna hi
- Em khng bt .
- Nhng em cng phi c k hoch th no ch?
- Khng c k hoch g c .
- N mun tr thnh ngh s nho ln, - Iura ni.
- Cha tt nghip lp by th khng ai nhn vo hc trng xic c. M vo trng ri
th cng vn phi hc vn ha thm nm nm na. Em khng th tr thnh ngh s xic
ngay c u! C Olga Nikolaevna ni.
- Em bit l khng th, thng Siskin ng .
- Em thy y, em lm mt vic m khng suy tnh k, li b hc ngay. Lm th lm
sao c.
Siskin im lng
- Vy by gi em tnh sao?
- Em khng bit .
- Em th ngh xem.
Thng Siskin im lng, ri ln nhn trm c Olga Nikolaevna, ni:
- Em mun quay li trng hc.
- ng ri, l vic tt nht m em c th ngh ra y. Nhng c c iu kin th ny:

Em phi ha s sa cha, v phi hc tp tht tt.

- By gi em ha s ngoan v hc tt , Siskin ni.
- Tt c ph thuc vo em y. Mai em phi n trng sm, cn c s xin thy hiu
trng thy cho php em vo hc.
- Em s i hc .
C Olga Nikolaevna bo tt c chng ti v nh lm bi tp. Thng Siskin nhn thy hnh
nh c mun li, ni:
- Tha c Olga Nikolaevna, em xin c ng ni vi m em!
- Ti sao th?
- Em ha t nay s hc tt , ch xin c ng cho m em bit!
- C ngha l em mun tip tc la di m ? Li cn mun c tip tay cho em lm vic
xu ?
- Em khng la m em na u . Em khng mun m em bun!
- Th nu t nhin m hiu ra l em v c cng la di m th sao? M em s cn bun
nhiu hn na c ng khng!
- ng .
- Em thy y, phi ni vi m thi. Nhng v em ha s hc tp tt, c s xin m
khng gin em.
- Thi th nh. C Olga Nikolaevna ni. By gi em ly sch v ra, c s dy em hc.
Ti ra v cng vi c bn, v khng bit chuyn g xy ra sau .
Chng mi su

Th l n sng hm sau th Siskin xut hin trong lp. N ngng ngng mm ci v

nhn m bn, nhng khi thy l khng ai c nh mng m g mnh th n yn tm ngi
xung cnh ti. Ch trng bn cnh ti th l khng cn trng na, v ti thy nh c
ngi, y nh kiu trong lng ngc mnh va c mt ci g lp y v mi vic u n
c.

Olga Nikolaevna khng ni g Siskin, v cc tit hc u din ra bnh thng, theo ng

trnh t. Gi ngh ra chi u tin Volodia n ch chng ti, bn con trai bt u k cho
anh nghe v chuyn Siskin. Ti c ngh rng th no anh cng mng thng Siskin, no
ng ngi b mng li l ti.
Em bit l bn sai, th m li khng gip bn sa cha, - Volodia ni. - ng ra em
phi ni chuyn nghim tc vi bn, cn nu bn khng nghe li em khuyn, th phi ni
vi c gio, hoc vi anh, hoc vi cc bn trong lp ch. ng ny em li giu h bn.
C phi l em khng ni vi n u! Em ni vi n nhiu ln ri ch! Nhng em c th
lm c g no? Chnh n quyt nh khng i hc m.
Th v sao n quyt nh th? l v n hc km. ng l em c th gip bn hc tp.
Em bit l bn hc km m.
Em bit , - ti ni. - l v mn ting Nga thi. N thng chp bi ting Nga ca
em.
, em thy cha, gi m em quan tm tht s n bn th ng cho bn quay cp
ch. Ngi bn chn chnh phi gip bn mnh mt cch nghim khc. Em l loi bn th
no y, nu nh em b qua cho bn nhng hnh ng khng tt? Tnh bn nh th
khng th gi l tnh bn chn chnh c, l loi tnh bn gi hiu.
C lp bt u nhao nhao ti l thng bn gi hiu, cn anh Volodia li ni:
Thi khi ht gi hc chng ta s bn v vn ny, cc em nh.
Chng ti quyt inh s hp lp sau gi hc, v khi chung ht gi va im, c Olga
Nikolaevna gi ti v Siskin li, ni:
Kostia v Siskin, cc em phi ln gp thy hiu trng ngay. Thy mun ni chuyn vi
cc em.
Ni chuyn g ? - Ti ht hong
Chuyn g th thy s ni. M cc em i i, ng s! - C ci nht.
Chng ti n ca phng hiu trng, ngp ngng ngoi ca v ni:
Cho thy Igor Alexandrovich!
Igor Alexandrovich ngi sau bn, ang vit ci g .

 Cho cc em! Cc em vo i, v ngi ch ti mt lt nh, - thy ch vo ci i vng v

tip tc vit.
Nhng chng ti u s, bi ci i vng t gn thy qu. ng ngay ngoi ca c hai
a cm thy yn tm hn. Igor Alexandrovich dng bt, tho knh ra v ni:
- Ka, cc em ngi xung ch, ti sao li ng th?
Chng ti li ch ci i vng v ngi xung. i vng bc da, mm v bng long. Da rt
trn, v ti c nh b trt xung, bi v ti ch dm ngi bn mp gh, ch cn ngi hn
ln gh th ti khng dm. V c th ti kh s v ci ch ngi sut c cuc ni chuyn m cuc ni chuyn th mi di lm sao ch. Ngi nh th cn bt tin v mt hn l
ng mt chn trong thi gian y.
- No, Siskin, em ni i, ngh b hc xut hin trong u em nh th no no? - Khi
chng ti ngi xung, thy Igor Alexandrovich hi.
- Tha thy em khng bit . - Thng Siskin bi ri.
- Hm! Thy ni. - Th ai c th bit nhng g em ngh?
- E...em khng bit, - Thng Siskin p ng.
- Theo em th ti bit hay sao?
Thng Siskin nhn trm thy xem thy a hay ni tht, nhng mt thy hon ton
nghim khc. Bi vy, ni lng bng nhc li:
- Em khng bit .
- Khng xong ri, anh bn nh i, sao hi g em cng c mi mt cu tr li "Em khng
bit" th. No, nu ni chuyn th phi ni chuyn nghim tc. Ti hi em ti sao em
khng i hc chng phi v t m u.
- n gin thi , em s. - Siskin tr li.
- Em s ci g no?
- Em s vit chnh t, v b bui chnh t, sau em s c Olga Nikolaevna hi giy xin
php ca m, v th l em khng n trng na.
- Ti sao em li s vit chnh t no? Kinh khng lm ?

- Em s b im hai .
- C ngha l em hc mn ting Nga ti lm hay sao?
- D vng, ti lm.
- Ti sao em chun b bi nh khng chu o?
- Kh lm .
- Th cn cc mn khc, em cng gp kh khn ?
- Cc mn khc d hn .
- Th v sao mn ting Nga li kh?
- Em b hng kin thc, em khng bit cc t phi vit nh th no.
- Th th em cng phi c ui kp cc bn, nh th tc l em hc mn ting Nga t
qu thi, ng khng?
- D vng, t .
- Ti sao?
- V em khng hc c . Lch s hay a l th em hc c, th m ting Nga th em
khng bit, v c h em vit l th no cng c li.
- Th th em li cng phi hc ting Nga nhiu ch. Khng ch phi hc nhng g d, m
phi hc c cc mn kh na ch. Nu nh em mun thuc bi em phi b sc lao ng
ch. No, em hy ni xem, Maleev, - Igor Alexandrovich t ngt quay sang ti, - ngy
trc em cng b hng mn s hc phi khng?
- Tha thy vng .
- By gi em vng hn ri ch?
- Tha thy vng .
- Vy em lm th no c nh th?
- u tin l em mun ui kp cc bn. C Olga Nikolaevna ni u tin em phi quyt
tm, th nn em quyt tm t c mong mun ca mnh.

- Th em t c cha?
- Tha thy c ri .
- Th u tin th no, c kh khng?
- u tin th hi kh , nhng by gi em thy rt d ri .
- , Siskin, em thy khng, em hy nhn gng Maleeva y. u tin bao gi cng kh,
cn sau , khi em vt qua c kh khn ri th s d dng hn. Cho nn em phi
bt tay vo vic , v em cng s lm c.
- Tha thy vng , em s th, - Siskin ni.
- Khng, khng phi th g c. Em phi bt tay vo hc ngay, c th thi.
- Vng , em hc xem sao, - Siskin ni.
- Ni th th c g l khc vi th u, - thy Igor Alexandrovich ni. - R l em ch c t
tin g c. Em s g ch? Em cn c cc bn m. Chng l bn b khng gip em sao? Em,
Maleev, em l bn ca Siskin phi khng?
- Tha thy vng . - Ti ni.
- Tt, vy em hy gip bn theo kp lp trong mn ting Nga nh. Bn em b qua hi
nhiu bi ri y, v mt mnh bn s khng hc ni na u.
- Tha thy vic y th em lm c , - ti ni. Chnh em cng tng b hng mn
ton, nhng by gi th em bit l phi bt u t u ri .
- , ! C ngha l em s th gip bn ch? Thy Igor Alexandrovich mm ci.
- D khng , em khng th u. Em s bt u hc bi cng bn ngay .
- Tt lm, phi th ch, thy hi lng y, - Igor Alexandrovich ni. Em c cng vic x
hi g khng nh?
- Tha thy hin gi th khng . - Ti ni.
- Thi c, s l cng vic x hi ca em. Thy bn vi c Olga Nikolaevna, c
cng ni em c th gip bn Siskin c. Bi nu bn thn em quyt tm hc tt hn
uc th tt nhin em cng bit phi gip bn nh th no. C iu em phi lm vic

mt cch tht nghim tc thi.

- Em s nghim tc . - Ti tr li.
- Em phi theo di, bn t lc cnh sinh lm tt c cc bi tp ng thi gian quy
nh, v bi no cng phi lm n k xong mi thi. Khng c lm h bn ci g ht.
Nu lm h bn tc l mt kiu gip hi bn y. Khi bn bit cch lm bi, bn cng
s c thc nh em, v khi bn s khng cn gip na. Em hiu cha?
- Em hiu ri . - Ti ni.
- Cn em, Siskin, em hy nh rng mi ngi u phi lao ng mt cch trung thc...
- Vng th em vn ... chung... chung... trung thc y ch , - Siskin lp bp.
- Hc tp cng phi trung thc, em . i vi hc sinh th hc tp chnh l lao ng y.
Ngi ln lao ng trn cc cng xng, nh my, trong cc nng trng, cng trng,
xy dng cc nh my thu in, o knh ni lin sng vi bin, mang nc ti cho sa
mc, trng rng... y, em thy khng, nhiu vic lm. Cn tr em phi hc tp trng
hc, sau ny tr thnh nhng ngi ln c kin thc, v ng gp cho T quc nhiu
hn. Em khng mun ng gp cho T quc sao?
- Em mun ch !
- y, c th ch! Nhng c l, em ngh rng, ni "em mun" l ri? Cn phi bn b
v chm ch na, em . Thiu phn u bn b th em cng chng t c g u.
- Em s chm ch .
- c ri, - thy Igor Alexandrovich ni, - Cn phi trung thc na. Em c trung thc
khng? Em la m em, ni di c gio, ni di cc bn.
- T gi tr i em s trung thc .
- Em hy c gng nh, - thy Igor Alexandrovich ni. - Nhng chuyn n y khng phi
l ht u. Em cn phi yu qu cc bn mnh na.
- Chng l em khng yu qu cc bn sao? - Siskin ngc nhin hi.
- Yu qu g no? Em b ht tt c cc bn v ngh l s lm c mi vic m chng cn
ai ht. Th m gi l tnh yu ?
- Nhng em bun nh cc bn lm ! Thng Siskin ni, nc mt vng quanh.

- Thi c ri, t nht th em cng bun nh cc bn. Nhng tt hn em hy th hnh

dung xem thiu bn b th em s khng th sng c u, thm ch khng bao gi
ngh n chuyn b cc bn na nh.
- Em s yu qu cc bn nhiu hn . - Siskin ni.
- Vy khi khng i hc em lm nhng g no? Thy Igor Alexandrovich hi.
Chng ti k cho thy nghe chuyn dy con ch Lobzik m. Thy rt quan tm n vic
, v hi rt c th chng ti lm th no.
- Ch l li c th dy mt con ch m nh ngi sao? Thy hi.
- Nhng con ch trong rp xic n bit m y thi.
Thy Igor Alexandrovich ph ln ci:
- Con ch chng bit m g u. Ngi ta dy n cch sa v dng theo mt du hiu
b mt no y. Khi con ch sa s lt cn thit ri th ngi dy ch ra hiu mt
cch b mt khn gi khng trng thy, nhng con ch th nhn ra du hiu nn
dng li. Khn gi tng nhm l con ch bit m thc s.
- Tha thy du hiu g ? - Siskin hi.
- Th c th l ng ta kh gt u, bng tay, hay vy tay g y.
- Nhng con Lobzik i khi vn sa ng m - thng Siskin ni.
- Ch rt tinh, em . C th em v tnh gt u, hoc lm mt ng tc g ng lc
, n nhn ra iu y v ang c gng on xem khi no th phi dng sa. Tuy
nhin do cc ng tc ca em rt kh nhn ra, nn n mi hay nhm. n sa v dng
sa ng lc em phi tp cho n quen vi mt du hiu xc nh no , v d nh bng
tay chng hn.
- Em s dy n nh th , - Siskin ni. - Ngay khi em theo kp mn ting Nga em s li
dy con Lobzik m.
- Phi y! Khi trng t chc d hi, cc em c th biu din vi con ch thng thi y.
Th m chng ti c s thy Igor Alexandrovich s ngh ra cho chng ti mt hnh pht
no y, nhng c v nh thy khng nh pht chng ti, m ch gii thch cho chng ti
hiu s cn thit phi hc tt m thi.

Chng mi by

Khi chng ti ri phng thy hiu trng th thy anh Volodia cng vi c lp ang ch
chng ti trong hnh lang. Mi ngi vy ly chng ti ngay lp tc, v bt u hi:
- Sao? Thy Igor Alexandrovich ni g? Cc cu s b pht th no?
- Thy tha th cho chng t ri. By gi th chng t chng sao u, - ti tr li.
- Th th hay ri! Tolia vui mng. - Chng ta cng n phng truyn thng i i, ni
chuyn, nhiu chuyn cn ni lm.
Chng ti ko vo phng truyn thng i. Siskin vo sau cng.
- i no, i no, Siskin, cu ng s! - Iura ni. - Khng ai mng m cu u m.
Chng ti ngi xung quanh bn. Anh Volodia ni:
- By gi chng ta cn bn cch gip Siskin. Bn y hc km, n mc khng dm
n trng na. Trong chuyn ny tt c chng ta cng c li mt phn. Chng ta
khng gip bn hc tp t u, v khng kp thi gip bn y.
- Vng , tt nhin l chng em cng c li, - Vania ni. - Nhng chnh Siskin cng phi
hiu l bn y phi c gng hc tt c. Nu nh t gi bn y vn khng c gng th
nhng chuyn ti t hn vn c th xy ra.
- ng y, Siskin, mong cu ng t i, - Iura ni. - Cn c th ti t hn y ch. Nhng
chng t nht nh s gip cu, th danh d y! Chng t s lm tt c mi vic m
chng t c th lm.
- Nhng chng mnh c th gip bn y nh th no? - Lepa Astaphiev hi. - Chng ta
phn cng ngi gip Siskin ri m. R ri, Alic Sorokin khng gip g c bn y,
mt khi kt qu ha ra nh th.
- Hay l cc em chng hc cng nhau bao gi nh? Anh Volodia hi Alic.
- u, sao li khng hc, chng em c hc nhm y ch! - Alic ni.
- Cc em hc nhm my ln ri no?
- Em khng nh u, hai hay ba ln g .

- Hai hay ba ln thi ? Iura ngc nhin. - Cu phi hc hng ngy vi cu y ch khng
phi l hai hay ba ln. Chnh cu ha khi hp lp c m. Chng t tin tng giao vic
cho cu, th ha ra cu ph lng tin ca chng t!
- T lm sao khng ph lng tin ca cc cu? - Alic ni. T n nh th chng gp cu
y nh. Hoc nu c, th cu y ni "Hm nay t cha thch hc" - th l t thi y
ch.
- X, "thi"! - Iura ni. Cu phi ni khi hp t, c t c bin php gip ch. Siskin
v k lut th y. Cu hc gii, cu bit cch quan tm n bn thn mnh, nhng li
khng bit cch gip bn... Thi c ri, t cng c li v tin tng cu qu,
khng kim tra.
- T nay t s hc cng Siskin tht nghim tc, - Alic ni.- T mi chi c m, cho nn
chuyn mi xy ra nh th.
- Khng c, - anh Volodia ni. - Chng ta s khng giao cho em vic ny na.
- Anh Volodia, em s hc cng vi Siskin , - ti ni. Chnh thy hiu trng giao vic
ny cho em y .
- c thi, - anh Volodia ni. Nu nh thy hiu trng giao cho em, th c lp s tin
tng em. C ng khng, c lp?
- Vng , - c lp ni. Hy c cc cu y hc cng vi nhau, nu nh thy hiu trng
ni th.
Cuc hp kt thc, chng ti ra v. Trn ng v Siskin im lng rt lu, ngh ngi v
iu g , ri cui cng ni:
- y, th ha ra t l a ti t th y! Ho ra t ch c ch g ht! T ch lm c
vic g nn hn. T s ch lm nn ci g t t c.
- Khng, ti sao li th. Cu ch ti t n th u, - ti an i n.
- Cu khng cn phi an i. T bit m. Chnh t th khng mun t th y. T s sa
cha, ri cu thy. T th y, nht nh t s sa c m. Nhng m cu gip t tht
nh. Chnh thy hiu trng ni th m. Cu khng c t chi u y.
- Th t c t chi u, - ti ni. - Nhng cu phi nghe li t nh. Ngay hm nay chng
ta s bt u hc. Sau ba tra t s sang nh cu ngay, v chng mnh cng hc bi.

***
Sau ba tra ti sang nh Siskin, v mi n cu thang nghe ting ch sa vang trong
phng n. Vo nh, ti thy con Lobzik ngi trn gh, sa theo nhp, cn thng Siskin th
bng ngn tay ngay trc mi con vt.
- Cu xem ny, y l t dy cho n quen du hiu nh thy hiu trng ni nh. Thi
by gi chng ta cng dy con ch mt cht , ri hy hc bi. ng no chng mnh
ch phi dy con ch m.
- Ny, - ti ni, - Cu ha vi thy hiu trng l ch dy con Lobzik sau khi tin b
trong mn ting Nga c m, hay cu ngh li ri?
- Tt nhin, tt nhin, - Siskin ht. Thi, Lobzik, i ra ngoi kia! c cha no, t s
khng nhn n n na khi cn cha kh mn ting Nga hn. Cu c gi t l ci gi rch
cng c, nu cn trng thy t dy con ch. Chng ta hc g trc no?
- Hc ting Nga nh, - ti ni.
- Th khng th bt u hc mn a hay mn ton trc hay sao? N hi.
- Khng, khng, - ti ni. - T c kinh nghim ri, t bit phi bt u hc mn no. Bi
tp ting Nga c g no?
- Th y, - n ni. -Tip v ng otchk v etchk, vi li c Olga Nikolaevna bo t n li
quy tc v cc nguyn m khng c trng m, v bi tp na.
- Cu phi bt u t , - ti ni.
- Thi c, no bt u.
- Th cu lm bi i no, hay l cu ngh t s lm bi tp cng vi cu? Cu phi t lm,
xong ri th t s kim tra. Cu phi hc cch t lm cc bi tp.
- c ri. t hc cch t lm bi tp. - Thng Siskin th di v m sch ra.
N hc cc quy tc rt nhanh, v bt tay vo lm bi. Bi d thi. Phi chp li tt c cc
v d v in cc ch vo ch trng. Siskin h hc vit, vit, cn ti hc bi a l v lm
ra v khng g n n. Cui cng, n ni:
- T xong ri.
Ti nhn v n i cha m i, c mt ng li! ng l l th n vit , ri

th m ng l phi l . ng l l n vit thnh

.
- No no, - ti ni. - Cu hi b nhiu li y!
- Sao? T mc nhiu li lm ?
- Th nu khng phi l qu nhiu th cng l hi nhiu.
- Th y, t bit m! T ch bao gi gp may c! - Thng Siskin tht vng ni.
- Nhng y ch lin quan g n may hay khng, - ti ni - Cu cn phi bit cch vit.
Cu hc quy tc ri m.
- Hc ri.
- Th, cu c li quy tc xem trong ni g?
- Quy tc ? T qun ri.
- Cu hc kiu g m qun nhanh th?
Ti bt n hc li quy tc, trong ni v cch kim tra chnh t cc nguyn m khng c
trng m, v ni:
- y, cu vit . Ti sao cu li vit th?
- Tc l phi vit ch g?
- Khng c on m th. Phi theo ng quy tc ch. Cu th tm cch thay i t sao
cho trng m ri vo m tit u tin i.
Thng Siskin bt u tm kim cc t cng gc, v n tm thy t .
- A, vy l ng ri, - n mng r. - Tc l phi vit , ch khng phi l
m cng khng phi l !
- ng ri, - ti ni. - y, by gi c theo nguyn tc th cu lm li bi tp t u i,
bi v lc ny cu ch on m thi, ch khng p dng quy tc g c, m lm th th
chng c ch g. Bao gi cng phi suy ngh xem vit ng t nh th no.
- c ri, - n ni. - Ln sau t s ngh trc khi vit, cn ln ny th th l c ri.
- y, anh bn, khng c u! Cu ha l nghe li t th cu phi nghe li ch.

Siskin th di, bt tay vo lm li cc bi tp. N vi vi vng vng, nhng con ch

nghing ng xo xin, ch dng no thng thn. Ti thy r l n chn hc lm ri.
ng lc th Iura n, n thy chng ti ang hc bi, ni:
- A, cc cu hc bi y ! Tt y! Cc cu ang hc bi g?
- Cc bi m c Olga Nikolaevna cho y.
Iura ng vo cun v.
- Cu vit g th ny, ng l l "rng" th cu li vit "dng"
- Quy tc y th no nh? - thng Siskin hi. - T mi hc quy tc v cc nguyn m
khng c trng m thi m.
- y l t c sn trong sch, th th khi chp li phi chm ch. Iura ni. Cu c thy
l trong sch vit "rng" khng?
Ri thng Vania n. N thy chng ti ngi hc, cng ni:
- A, cc cu hc bi y !
- Chng t hc, - hai a chng ti cng ni.
- Tt lm! C lp s phi cm n cc cu!
- Cn th na c y! - thng Siskin ni. - Mi hc sinh c ngha v phi hc tt, cho nn
ch c ai cm n ai y c.
- Thi m, y l t ni th. C lp mong mun l chng ta cng hc tt m. Mt khi cc
cu hc bi tc l mi vic u n.
Ca li m ra, thng Vasia Erokhin n.
- A, cc cu hc bi y ! - n ni.
- Chuyn g th nh? - ti ni. Sao a no n cng ni mi mt cu y, lm nh l
chng t khng bao gi hc bi y.
- T c ni cu u, y l t ni thng Siskin. - Vasia ni.
- Th Siskin lm sao? C nh l n cha bao gi hc bi y. Cc mn khc n hc c km

lm u, tr mn ting Nga thi...

- Thi, cu ng cu, y l t ni v tnh th. T ngh l n li hc nn trng thy n
hc th t ni vy thi.
- Cc cu c th ni ci g khc na ch nh. Lm nh chng cn g ni y.
- Lm sao t bit c l cc cu li t i n th ch? Theo t th hi th c g ng t
i u.
Ca li h m, thng Alic Sorokin xut hin.
- N s bo: "A, cc cu hc bi y " cho m xem. - Siskin th thm.
- A, cc cu hc bi y ! Alic Sorokin vui v hi. Chng ti ph ln ci, v sut na th
sc.
- Cc cu ci g th? T c ni ci g bun ci n th u? - thng Alic bi ri.
- Khng sao, chng t khng ci cu. - ti ni. Cu n lm g th?
- Th thi. T ngh l n xem cc cu c cn t gip khng.
- Cu c mang bn c theo khng y? - ti hi.
- i t ong qu! T qun khng mang theo bn c ri! Gi c bn c th chng ta lm
mt vn nh!
- Khng, tt nht cu hy mang ci bn c ca cu i cho xa, - Iura ni. - Thi chng
mnh v nh i, cho cc cu y hc.
C bn ra v.
- Chng n n kim tra xem chng mnh c hc khng y m. - thng Siskin ni.
- Th sao no? - ti ni. Ch c g ng t i y c.
- T c t i u. T cng khng ni th. Bn n ton bn tt, quan tm n t y ch.
- Th c Olga Nikolaevna ni vi m cu l cu khng i hc cha? - ti hi thng
Siskin.
- Ni ri. C m ln d Zina! Gi m cu bit c hm t b xc mt trn th no!

Mng mi gh ch, t s nh sut i y. Nhng m thi, khng sao. T cng thy mng
v cui cng th mi vic cng xong xui. Khng i hc t cng kh lm ch. Khng thiu
chuyn g m t cha ngh n trong my ngy y. Tt c tr con khc u bnh thng,
sng ng dy th i hc, cn t lang thang khp ni trong thnh ph nh mt con ch v
ch, u c ngh ngi linh tinh. T thng m t lm. T c mun ni di m u. Th
m c phi ni di mi, khng dng li c na. Cc b m khc th t ho v con mnh
lm, cn t th ny th ai m t ho cho c. Ch bit ni kh cc n bao gi mi
chm dt, ngy cng xu i thi.
- Sao t chng thy cu kh my nh, - ti hi.
- Cu th bit g! T kh lm ch! l t lm ra v cng rn th thi, thc ra th lng
tm cn rt lm.
- Cu lm ra v th lm g?
- Th th thi, cu n nh, trch mc t, cn t, cu hiu khng, t thy xu h qu c,
nn t mi phi lm ra v chng c chuyn g xy ra, lm nh mi vic u tt p. Thi,
cng may l tt c tri qua ri, khng bao gi tr li na. C nh c mt trn bo lt
qua y, nhng by gi th bo tan, tt c bnh yn tr li. T ch cn mi mt vic l
c m hc cho tt thi.
- , th th cu phi c gng y! - ti ni. T cng phi c gng.
Chng mi tm

Ngy hm sau c Olga Nikolaevna kim tra bi tp c cho thng Siskin lm nh hm

trc, v tm thy nhng li m ti b qua v khng nhn thy. Nhng ch phi in ch
ci trong bi tp cui cng th n lm ng, bi v khi lm nhp ti kim tra n rt k,
nhng khi chp vo v th n li chp sai. Lc th b st mt ch ci, lc th vit cha ht
ui t, lc ng l phi vit ch ny n li vit ch khc. ng l l th n
vit , v vit ch ng l phi l .
- l v khi vit em khng tp trung - c Olga Nikolaevna ni. - M khng tp trung
c l l v em vn cha thc s ch trng n vic hc tp. C thy ngay l em lm bi
tp rt vi cho chng xong.
- Khng m, tha c, em c vi u, - thng Siskin ci.
- Khng vi l th no? Th th v sao ch em vit li xu th? Em xem ny: va cong va
xu, li ng nghing mi ch mt kiu na. Gi m em c gng tht s th chc hn ch
vit phi kh hn ch. Nu nh mt hc sinh c gng ht sc lm bi tp, chm ch
vo vic hc, th khng ch trnh c cc li trong bi, m ch vit cng thng thn hn,

p hn. y, em c nhn l em cha t gic hc tp lm khng?

- Tha c, em c t gic hc y , c iu l em cha ch bt buc bn thn
mnh phi hc tp chm ch thi . Ch hiu sao ch, em c mun lm cc bi tp cho
chng xong, nhng xong nhanh lm g th chnh em cng khng bit.
- l v em cha nhn thc c, rng mi thnh qu ch c th t c nu lao ng
v hc tp chm ch. Thiu s chm ch th em s chng bao gi c ch, v em s
khng th sa cha khuyt im n ni n chn c. - C Olga Nikolaevna ni.
T y, c nhn quyn v ca thng Siskin th c th thy ngay cuc u tranh vt v ca
n vi bn thn. Lc u bi tp ca n c vit bng mt th ch thng hng thng li
v kh p, nhn khng ch vo u c. iu c ngha l u tin th ch ca n
vn cn mnh ngi vo bn hc vi lng quyt tm hc cho ra hc, nhng dn dn
c quyt tm ln ch nht dn, l lc cc con ch bt u xiu vo, chng cht ln
nhau, bin thnh nhng ci mc ci gy v ngha n mc kh c th c ra n vit ch
g. Nhng i khi th ngc li - bi tp lc bt u th xiu vo kh t - thng Siskin ang
mun lm bi cng nhanh cng tt bi n ch thy vic hc tp ny c g hay ho, th
nhng cng vit th ch ca n cng vng vng, cc con ch ngy cng ngay ngn, n
mc ngi ta c th ngh rng bi tp ny lc u tin l mt ngi vit, sau l mt
ngi khc.
Nhng tt c nhng ci mi ch l mt na vn thi. Kh khn chnh i vi n l
ni dung cc bi hc. Vn nh trc, s li ca n trong bi tp ting Nga nhiu v k, v
khi vit bi chnh t ti lp, n vn xi ngng.
C lp th hy vng l ln ny t ra n cng c ba, bi ai cng bit l n quyt tm v
hc hnh chm ch hn hn. Bi vy, c lp tht vng lm.
- No cu Vichia, hy k cho c lp nghe cu hc bi nh vi Siskin nh th no, - Gi
gii lao Iura yu cu ti.
- Hc th no na? Chng t hc hnh rt chm ch.
- Chm ch th no? Ti sao ln ny thng Siskin vn cha sa c li?
- Th t c li g u no, t nhin n th y ch! Ngy no m t ch hc ting Nga vi
n.
- Th sao by gi n vn cha tin b g c?
- Th t c li g khi n khng tin b ch? Bi v thi gian hc vn cn ngn qu.

- Ngn l th no? Hai tun ri y. l v cu khng bit cch bt thng Siskin phi
hc cho ra hc. Phi tm ngi thay cu thi. Chng t s ni vi c Olga Nikolaevna,
c c thng Vania Pakhomov thay cu. N bit cch bt thng Siskin phi hc hnh hiu
qu hn.
- Khng, khng c, xin li cc cu, - ti ni, - Chnh thy hiu trng giao cho t
vic hc cng vi thng Siskin c. Cc cu khng c quyn thay t u.
- Th c sao. Mai chng t s bn vi c Olga Nikolaevna. Cu c lm nh l thy hiu
trng giao cho cu th khng ai c th thay i c y.
- Thi cu Vichia, bit iu i no, - Lenia Astaphiev ni. ng no th c Olga Nikolaevna
cng s thay cu thi. Cu khng hon thnh c nhim v ri. Vania s lm tt hn
cu.
- Tt nhin ri. Vania ni.
- Cha chc, - ti phn i.
- Cu tranh ci vi chng t lm g nh? Cu thy kt qu ri y. V th l c bn xm
li i ti nhng b, nhng ti vn bng nh mt con d v kin quyt khng chu.
- Khng, th c Olga Nikolaevan quyt nh, ch t dt khot khng chu u.
- Thi c, th th c Olga Nikolaevna thay ngi. Cu cng kh hn m thi, - C
bn ni.
Chnh ti cng khng bit ti sao ti li bng n th, d cm thy l mnh cng khng
nn gng bo v kin ca mnh, mt khi xy ra chuyn nh th, v Siskin b hai
im. Hnh nh vic c th khc nu nh mt ai khc vo a v ti, rt c th
mi vic tt p hn. Nhng m, bit lm sao c!

***
Hm ti v thng Siskin u rt tht vng.
- Thi ti mnh hc nhm vi nhau ln cui cng vy. Mai c Olga Nikolaevna s c a
khc n hc cng vi cu - ti ni vi thng Siskin khi n nh n.
- Nh c khng i th sao? - Siskin ni.
- Khng, - ti ni, - r l t chng lm nn tr trng g c. C l l t khng bit cch
gip cu hc.

Ti cm thy rt bun l thy hiu trng hn s khng hi lng. Ti ha vi thy s

gip thng Siskin tin b, nhng r l ti khng hon thnh nhim v. Thy li cn ni
s l hot ng x hi ca ti. C ngha l ti khng lm tt hot ng x hi, v nh
vy uy tn ca ti ch cn l con s khng.
- Nhng c th l cu khng c li g th sao? C th chnh t mi l ngi c li? - Siskin
ni. - ng l t t phi hc chm hn, hc tt hn. Thi th ny, t k cho cu nghe b
mt ca t vy: Chnh t c li, t lc no cng vi hc cho chng xong, v th nn vit
ch xu v mc nhiu li. Gi t ng vi vng th t hc tt hn nhiu.
- Th v sao cu li vi vng th?
- Thi c t k cho cu nghe b mt vy: T mun hc cho xong cn dy con Lobzik
lm xic.
- Th cu c dy c n khng?
- c.
- , - ti ni, - tho no bi v ca cu mi xin xo nh vy. C ngha l cu ngi hc
m u c th ch ngh g n bi hc c, m ch con Lobzik, ng khng?
- Th cng gn nh th. T ngh v chuyn khc, cho nn kt qu mi ti t nh vy.
- Kt qu... - ti ni, - lm g c kt qu no. ui theo hai con th cng lc th cu s
ch bt c con no ht. Phi tp trung vo mt vic thi.
- Th t ... cng bt c mt con th y thi.
- Th no?
- Th con Lobzik, t dy c n ri y. Cu s thy ngay thi. Lobzik, li y no!
Lobzik t u nhy b n. Siskin cha cho n xem mnh ba c vit s 3.
- No, Lobzik, s my y? Con Lobzik t tin sa ba ting.
- Th s my y? Siskin cha cho n xem mnh ba vit s 5. Lobzik sa ng nm ting.
- y, cu thy cha? T ch cn bng kh ngn tay l n bit phi dng sa.
- Cu lm th no m dy c n th?

- u tin th n cng khng hiu u, t nh phi lm th ny: Khi n sa s ln

ri th t nm cho n ming ng, ming di hay ming bnh m, ng thi bng ngn
tay. Lobzik ngng sa bt ly ming thc n. Vi ngy sau th t thi khng nm thc
n na, m ch bng ngn tay thi. N thy t bng tay th vn ngng sa, ch ci g
ngon lnh vo ming. N quen ri m. u tin th t bng tay thnh ting, nhng sau
ri ch bng rt kh...
- Th y, - ti ni, - c ngha l ng l cu phi hc bi th cu li i dy con ch hc!
- , - ni ni, - ch hiu ti sao t vn b ngc ngc th no y. T l con ngi yu
ui! Thi c, ng no th by gi t cng dy c con ch ri, t ha s hc cho
ra hc vy. Khng cn g nh hng n vic hc tp ca t na, ri cu s thy!
- Thy ri, - ti ni. C iu l ngi thy s khng phi t u, m l thng Vania.
***
Hm sau thng Siskin thu nht ht tt c cc bi tp m c Olga Nikolaevna ra, mang
n lp. N trnh c tt c s bi tp , ni:
- Tha c Olga Nikolaevna, y l tt c s bi tp m c ra v nh. y l cc bi em
lm tt, cn y l cc bi cn nhiu li. y l cc bi m t em lm sai nhiu, Vichia
bt em phi lm li. C thy y, c phi l bn y khng bit cch gip em hc u.
- C bit, l Vichia gip em rt tt, - c Olga Nikolaevna ni. - Nhng chnh em cn
phi c gng nhiu hn na. Tc l cn phi c thc hc tp nghim tc hn. Vichia
gip em hc, ch khng th hc thay em c. Em phi t gic n lc hc tp.
- Em ha s t gic hc tp, tha c, em ch xin c cho php Vichia tip tc hc vi em
thi . Bn y mt nhiu th gi v em lm ri.
- Thi c, c Vichia hc cng vi em. Ti cng thy l Vichia rt t nguyn gip em
hc tp. Sp ti k ngh ng ri. Vy th ngy ngh ng u tin cc em ti gp c nh.
C s ra thm bi tp cho em, v bn thm vi Vichia v phng php gip em hc tp
c th t c kt qu tt hn.
Chng ti ht sc mng r, bi v c Olga Nikolaevna ng cho ti tip tc hc nhm
vi Siskin. Thng Siskin ni:
- Tha c Olga Nikolaevna, chng em cn c chung mt con ch xic na , con Lobzik.
C cho php chng em biu din cng vi con ch trong bui lin hoan nm mi nh?
- Th ch ca cc em bit lm tr g?

- Tha c n gii s hc lm . N bit m, nh con ch trong rp xic y.

- Ai dy n m?
- Chng em dy .
- Thi c ri. Lin hoan mng nm mi cc em hy mang n n. C ngh l nu c
xem con ch bit m th cc bn hc sinh s thch lm y.
Chng mi chn

Ti cm thy khng thoi mi lm, v thng Siskin dy con Lobzik m khng ch ti,
bi ti cng thch dy con ch lm, nhng gi y, khi n bit m th ti chng cn
lm g c na ri.
- Cu ng bun, - Siskin ni. - Nht nh khi no t gp mt con ch hoang trn ph th
t s mang n v cho cu, lc y th cu tha h m dy.
- Mnh t dy th t cng ch thch, - ti ni. T mun bn mnh cng lm c, cn mt
mnh t th thi, t ch bn rn vi con ch mi lm g.
- Nhng, t cng vn gip cu dy n m. Chng mnh s cng dy n, v cu cng s c
con ch thng thi ca ring cu.
- Khng, - ti ni, - khng cn u. Nu c ch mi y , th cu li dy d n sut ngy
ch ch hc hnh g hn thi. chuyn dy ch n h th hn y.
- th n h, nu cu mun vy. Cn vi c lp th chng mnh s bo con Lobzik
l con ch chung ca hai a. Chng mnh cng dy d n cn g. V s cng biu din
trong dp nm mi nh.
- Th nh lc ln sn khu n hong ht th sao? Ti ni. - Phi dy n quen vi ngi
l trc i, ko n hong s y.
- Dy th no by gi nh?
- T ngh cn phi em n n nhng ni ng ngi. Gi hai a mnh hc bi , ri
em n sang nh t, biu din cho b m t xem n bit m th no.
Khi chng ti hc bi xong thng Siskin eo vng vo c con Lobzik, buc dy vo ci
vng c, v chng ti dn con ch n nh ti. ng lc th c Nadia v ch Seriozha
cng va n.

- Chng chu s biu din vi con ch thng thi , - ti ni. C ch ngi gh nh rp

xic y nh, v hy theo di con ch.
Chng ti cho con Lobzik ngi trn gh u. Siskin ly t trong ti nhng mnh ba vit s
mang t nh n, v bt con Lobzik m. N sa ng ht. Trong u ti bng xut hin
mt sng kin tuyt vi: Ti khng a mnh ba no cho Lobzik xem na, m hi n:
- No, Lobzik, hai ln hai l my? Con ch sa lin bn ting. Tt nhin l nh ti kh
bt ngn tay rt ng lc.
Ci Lika mng r:
- i i!!! N thuc c bn cu chng ka!
V tt c mi ngi u khen ngi chng ti dy con ch rt kho, v chng ti khoe
ngay s biu din vi con Lobzik ti bui d hi nm mi ti trng.
- Nhng cc anh c qun o biu din cha? Lika hi.
- nh, khng c qun o th din th no c nh? Ti bn khon
- Khng c qun o th khng hay u. Lika ni. Em s may h cc anh nhng ci m
ng cao mu sc s nh. Cc anh s i m ng y nh anh h trong rp xic vy.
- Th em lm m bng g?
- Em c sn giy mu y. Em mua trang tr cy thng m.
- Th lm m cho c con Lobzik na th sao nh? Kostia hi.
- Khng, Lobzik m i m th bun ci lm. Em lm cho n ci vng c bng giy trang
kim cn hn.
- Thi c, em lm g tu em, - ti ni.
- Gi ta n nh Gleb Skameikin i, biu din cho n xem con Lobzik m gii th no, Siskin ni.
Chng ti n nh Skameikin, t nh Skameikin sang nh Iura, t nh Iura sang nh
Tolia. u chng ti cng cho con Lobzik biu din, v n c thng bao nhiu l
mn n ngon lnh. Cui cng chng ti n nh Vania Pakhomov, may lm sao ng lc
nh n c khc. Chng ti mng r bi ngh l c c hi tp dt tht s. Th nhng

chng ti mng qu sm. Nhc qu, thm ch khng bit trn u cho xu h: Con
ch ng l phi tr li theo ng nhp bng tay, th li sa lung tung ht c. N ch ni
ng c ln no! V cui cng th n ngi th ra, ch bun sa tr li na. Th m
chng ti l khoe khoang n thng thi n mc no! Thi nh mang ni nhc v nh
vy.
- Ch bit n b lm sao th nh? Siskin ni khi chng ti ra ngoi ph. N cha cho
con Lobzik ming ng, nhng con ch ch gm gm qua loa, ri b y.
- , hiu ri, - ti ni. Chng mnh cho n n nhiu qu y m. N no n ri, nn ch
n chuyn phi tr li ng na. Siskin ni:
- Nh ng vo lc biu din n li th na th sao nh? Nhc mt vi c trng mt thi!
Hay l thi, ng biu din na.
- Khng, sao li th, - ti ni, - m gi mi t chi biu din th cng mun ri. l
nhn th phi lm n cng ch.
Sut mt ngy trc Nm mi thng Siskin lo lng lm, n c gng dy bo con Lobzik.
- Thi cu cho n yn i no, - ti ni. Th no cu cng qun n mt v chn ngy c
ngy, nn n lc cn th n khng thm tr li na cho m xem.
- Thi c, t s khng ng n n na vy. Thi i chi i, Lobzik!
Chng ti con ch c yn v chun b cho bn thn mnh. Lika lm hai chic m
nhn: cho ti chic m mu xanh da tri vi nhng ngi sao mu bc, cn thng Siskin th
mu xanh l cy c sao vng. Ngoi ra, n lm thm cho mi a mt b ng tay o
vng v c o bc na. Chng ti th mang tt c nhng ci ln mnh v v cng hi
lng. Trng ng nh hai anh h trong rp xic vy. Lobzik cng c mt ci vng c mu
vng.

***
Cui cng cng n lc biu din, v chng ti mang con Lobzik n trng. Phn
u ca bui biu din chng ti ngi trong gh khn gi cho con ch quen vi m
ng, ri mi mang n vo sau cnh g ch n lt mnh. chng ti cng xem c
ht tt c cc tit mc ca bn b, khng phi b qua mt tit mc no. Chng ti mang
sn tt c trang phc biu din v mang vng c cho con Lobzik. Cui cng th cng n
lt chng ti, v hai thng bc ra sn khu trong trang phc tht och. Siskin i trc,
sau n l con Lobzik vn mang vng c v dy xch, cn ti ra sau cng, tay cm mt ci
va li nh, trong ng tt c mi dng c m chng ti chun b sn cho bui biu din.
Siskin t con ch ln gh u gia sn khu, ni:

- Cc bn thn mn, trc mt cc bn l con ch thng thi tn l Lobzik. N rt gii

ton. Hin nay n mi hc c cch m n mi thi, nhng nht nh l n s hc
tip, v chng ti s cn biu din tip. Chng ti mong cc bn ngi xem trt t, bi con
Lobzik mi ln sn khu ln u tin, v c th n s ting n.
Chnh thng Siskin r rng cng ang hi hp lm, v ging ni ca n run run. Ti cng
rt run, v gi k ti phi ni ch khng phi thng Siskin th chc ti ch ni c cu
no ra hn.
- Tit mc ca chng ti bt u, - Thng Siskin ni.
Ti li trong va li ra ba khc g nh v xp thnh mt hng trn bn, tht r rng mi
ngi u trng thy.
- By gi con Lobzik s cho bit trn bn c my khc g, - Siskin tuyn b. No, bao
nhiu khc g tt c, Lobzik?
Con Lobzik sa ba ting.
Khn gi v tay nhit lit, thm ch ht ln v mng vui. Con Lobzik hong ht, nhy t
trn gh xung v nh b chy. Siskin ui theo n, nht vo mm n mt ming ng
v t n ln gh nh c. Con Lobzik nh ming ng, khn gi tr li trt t. Ti ly
trong va li thm mt khc g na, t ln bn cnh nhng khc lc ny.
- No, th by gi th c my khc g? Siskin hi.
Con ch sa bn ting.
Khn gi mt ln na v tay vang di. Con ch thm mt ln na mun b chy, nhng
Siskin kp tm ly n nht vo mm n mt ming ng na. Ti mau chng xp
thm ba khc g ln bn.
- By gi th c my khc g no? Siskin hi. Con ch sa r rng by ting.
Ti li t va li ming ba c vit sn s 2 v a ra trc khn gi.
- S my y? Siskin hi. Con Lobzik sa hai ting.
Ln lt chng ti a cho con ch tt c cc con s khc nhau, ri thng Siskin hi:
- Hai ln hai l my? Hai ln ba l my? Ba cng bn l bao nhiu?
Ln no con Lobzik cng tr li ng. Khn gi v tay nhit lit, nhng con ch dn

dn quen vi ting n , v khng hong s b chy na. Ti cng ht hi hp, ni:

- Tha cc bn, con Lobzik cn bit lm ton na. Mi bn no hy cho n mt
ton, cc con s khng ln qu th con Lobzik c th gii c.
Mt cu b ng ln, c ton: Ci chai cng vi nt c gi 10 kopch. Chai t hn
nt 8 kopch. Vy chai gi bao nhiu v nt gi bao nhiu?.
- No, Lobzik, my hy suy ngh gii bi ton, - ti ni, v suy ngh rt nhanh xem gii
bi ton ny th no. Ti ngh ra ngay p s: ci nt gi 2 kopch, cn ci chai 8
kopch.
- Lobzik, no, ci nt chai gi bao nhiu? Con Lobzik sa hai ln.
- Th cn ci chai? Con ch sa 8 ln.
Khn gi ku go mi gh ch:
- Sai ri, con ch tnh sai ri!
- Sao li sai, - ti ni, - c hai th gi 10 kopch cn g, tc l ci nt gi 2 kopch, cn
ci chai gi 8 kopch.
- Sai ri, trong u bi l chai t hn nt nhng 8 kopch c. Nu ci nt gi 2
kopch ri th chai gi l 10 kopch, nhng c nt c chai gi ch 10 kopch thi m
Khn gi gii thch.
Ti hiu rng mnh lm sai bi tnh , v bo con Lobzik:
- Lobzik, my tnh sai ri, nhm li xem.
Tt nhin l ch phi n nhm li, m ti phi nhm li. Nhng ti ni:
- Tha cc bn, hy n suy ngh mt cht, ri n s gii ng.
- C n suy ngh, - khn gi ht. - ng gic n lm g. i vi con ch bi ton th
l kh ri.
Ti suy ngh: Nu nh ci chai t hn ci nt 8 kopch, th ci nt gi 2 kopch v
ci chai 10 kopch. Tng cng phi l 12 kopch ch nh, th m trong u bi li ch l
10. Nu ci chai gi 8 kopch, cn ci nt gi 2 kopch, th ha ra chai ch t hn nt c
6 kopch thi Ti cm thy mnh nh m mui! u bi kiu g th khng bit? Ch
phi u bi, m l ci vng lun qun

- Tha cc bn, xin cc bn hy kin nhn. Con ch cn phi suy ngh mt cht, n s
ngh ra ngay by gi y .
- Khng sao, khng sao, c cho n ngh! Khn gi ht. Con ch ch c phi ngi
u. N khng gii c ngay cng ng thi!
H, - ti ngh bng, - Ni g con ch, n ngi cn ch gii c y ny!. V ti ngh
tip.
- Ny cu! thng Siskin ni thm vi ti, - ci nt gi 1 kopch!
Ti hiu ngay lp tc: ci nt gi 1 kopch, ci chai t hn 8 cpch, c ngha l chai gi
9 kopch, tng cng ng l 10!
- Xong ri! Ti ht, - Xin cc bn ch , con ch s tr li ngay by gi y !
Khn gi lng i.
No, Lobzik, my tr li i, ci nt gi bao nhiu no? Con Lobzik sa mt ting.
- Hoan h! Khn gi ht
- Trt t, trt t, - ti ni, - xong c bi ton u . By gi con ch s tr li cu hi
th hai: Ci chai gi bao nhiu? Con ch sa lin tc 9 ln. Chao i, ting n o ct ln
mi gh lm sao ch! Khn gi v tay v ht rt to:
- Gii qu, con ch gii qu! Cc bn ni Ln u tin n tnh nhm, nhng cui cng
th cng gii ng c bi ton .
Bui biu din kt thc.
Chng hai mi
Th l nm mi n, v k ngh ng cng bt u. Nh nh u trang tr cy thng
nm mi. Ai ny u vui v ngh n ngy hi. Chng ti, tc l ti v thng Siskin cng
c tm trng hi h vui v nh mi ngi, nhng chng ti quyt nh trong k ngh
khng ch chi bi, m cn phi hc bi na.
Ngay ngy ngh ng u tin chng ti n gp c Olga Nikolaevna, nhn bi tp c
giao v nh.
Thng Siskin c hng hc tp, n mc n ng hc sut ngy. Nhng ti quyt nh
mi ngy chng ti s ch hc bi 2 gi thi, thi gian cn li dnh i chi, ngh ngi v
c sch.

Ngy no ti cng hc cng vi n, v Siskin dn dn cng bt kp c lp. Khi k ngh

ng kt thc, c lp phi vit chnh t, v Siskin c ba im. N vui mng v
chuyn ti mc nh th nhn c im nm vy.
- Sao cu mng r th mi c ch? ti bo n. Ba im th ly g lm tt lm.
- Khng sao, i vi t hin nay th ba cng l tt lm ri. Lu lm ri t c c im ba
no mn ting Nga u. Nhng t cha phi hi lng u. Ri cu s thy, ln sau th
no t cng dc bn, ri s c lc t c nm cho m xem.
- Tt nhin, s c lc cu c nm, - Iura ni vi n, - Nhng by gi cu hy ng ngh
n im nm vi, m hy c c bn , lp chng ta khng cn hc sinh no b
im ba.
- Cu ng lo, - Siskin ni, - Tt c s u vo y thi. T gi tr i c lp mnh s
khng phi xu h v t na u. T hiu l mi ngi u phi c gng bo v danh
d ca c lp mnh. T cng c gng tht s y, nn gi y ch cn mt cht xu na
thi.
C Olga Nikolaevna cng rt mng bi thng Siskin c gng hc tp tt hn.
- n lc cc em phi tham gia c cc hot ng tp th ri y, - c ni vi chng ti,
- tt c cc bn trong lp ai cng c vic g v li ch chung, ch ring cc em l
cha c vic thi.
- T gi tr i chng em s bt u nhn vic , - ti ni.
- Vng, chng em s nhn , - Siskin ni. Em mun c tham gia lm bo tng lu
ri, nhng ch ai bu em vo ban bin tp c.
- ng y , - ti ni, - Chng em xin c gia nhp ban bin tp bo tng .
- Khng, cc em cha c tham gia lm bo tng u. Trong ban bin tp bo tng
ton l cc bn c uy tn nht trong lp, - C Olga Nikolaevna ni.
- Thi cng c , chng em ng lm bt k cng vic g, - Siskin ni. Nu c ng
hy cc bn bu em vo ban v sinh . Em tng tham gia ban v sinh, hi em cn
hc lp hai y. Em rt thch i kim tra, v bt cc bn i ra tay bng x phng, ri kim
tra xem tai ca cc bn c sch khng na.
- Nhng ban v sinh ca lp ta cng c bu xong ri m. Nu cc em mun, c s
giao cho cc em mt cng vic cng rt hay. Cn phi t chc t sch ca lp, cc em .

Cc em s cho cc bn mn sch.
- Th ly sch u ? Ti hi.
- Cc em s nhn sch t th vin ca trng. Cn c s mn h cc em mt ci t.
- Em nhn , - Siskin ni. Em thch c sch lm.
- Em cng nhn , - ti ni.
- Th c ngha l chng ta tho thun xong. Cc em hy c gng hon thnh tt
nhim v ca ngi gi th vin nh. Cc em hy gi gn sch, v theo di cc bn
cng cn thn gi gn sch.
Chng ti n gp c gi th vin ca trng, c Sophia Ivanovna, v ni t gi tr i
chng ti l ngi gi t sch ca lp bn, v chng ti cn c sch.
- Tt lm, cc em , - c Sophia Ivanovna ni. Th vin ca trng c nhiu sch cho lp
bn y. Cc em mun nhn sch ngay by gi ch?
C giao cho chng ti c mt chng sch dy, v hai thng li ng sch v lp mnh.
Nhiu tht, phi n c trm quyn, nhng khi xp vo cc ngn t th chng ti li cm
thy s sch t qu, bi v chng mi ch chim ht c ba ngn t, cn li ba ngn
trng.
- C th, mi ngi chng ta hy em thm vi cun nh n, s sch y c
nhiu hn? Siskin ni. T c th gp nm hoc su quyn.
- T cng th, - ti ni. T c th mang n nm quyn na, nhng nh th th cng vn
cn l t. Ch sch xp y ba ngn ny u.
- Cu ngh sao, nu ta ni vi c lp na? C l nh ai c nhng quyn sch c, m
mi ngi u c xong ri. Nhng quyn sch y cng c th mang n ng gp cho
t sch ca lp.
Chng ti ni vi c Olga Nikolaevna v sng kin ca mnh.
- Th cng c, - c Olga Nikolaevna ni, - cc em hy ni vi c lp, rt c th cc bn
s hng ng.
Ngy hm sau, chng ti thng bo vi c lp rng t gi tr i lp chng ta c t sch
ring, nhng c iu l s sch cn t qu, v nu ai mun th c th ng gp cho t
sch d l mt quyn thi cng c.

Tt c lp hng ng li yu cu ca chng ti, v mang n lp, ngi th mt quyn,

ngi th hai quyn, m a s mang nhiu hn.
S sch tp trung c li nhiu qu, thnh ra ci t cht cng. Chng ti mun cho cc
bn mn sch ngay, nhng c Olga Nikolaevna ni vic u tin l phi lm mt cun s
.
Chng ti ly mt cun v dy, ghi vo v tt c s sch v nh s cn thn. By gi,
nu cn tm mt quyn sch no , chng ti khng phi bi tung t sch ln, m ch
cn nhn vo s.
Thng Siskin mng lm, bi v t sch ca chng ti tr nn quy c. c bit n
thch th l tt c cc ngn t u y sch.
- Tht l va vn! n ni. - Chng thm chng bt c quyn no.
Chc chc n li m t v ngm ngha nhng quyn sch.
Mt s sch c mm. Mt s quyn long c ba, hay rch mt vi trang. Chng ti
quyt nh mang s sch hng y v nh, dn li. V, th l sau khi hc hnh xong
xui, chng ti li n nh ti, bi nh ti c sn keo dn, v bt tay vo vic. Lika thy
chng ti cha nhng quyn sch th cng mun gip mt tay.
Chng ti mt rt nhiu cng sa cc ba sch. Thng Siskin c cu nhu sut.
- Th y! n ni. - Tht ch bit ngi ta lm g vi sch na. Ly sch p ln u
nhau chc?
- Ai li ly sch nh nhau bao gi, - ci Lika ni. - Ch bit anh ngh ra chuyn g na!
Sch c phi lm th u c ch!
- Th c th ni xem ti sao ba sch li bong ra no? Nu nh ti c ngi im m c ch
l ba sch li bong ra c hay sao?
- Tt nhin l khng bong ri.
- Th y, anh ang ni v chuyn m. y ny, nhn xem: c mt trang ri hn ra! Ti
sao n li ri ra no? C l ai c tnh x n ra cng nn, ch ch c bnh thng
cho. Lm n ni xem x sch lm g no? Phi ko tc n tht mnh cho cha thi x
sch i y! Trang sch b ri ra y c th b ri mt, v ai c n y s khng hiu
chuyn g na. Sch v th th cn c ch g, lm n cho t hi?
- ng ri, quyn sch nh th th ch cn ch g na. Anh em ti cng ni.

- y na ny, ci ny th c ch g? N tip tc la ht, - Xem ny, trang ny c c con

ch su chn na ch! Ch l iu l ng sao?
- Tt nhin l sai ri, - Lika ni. Ch th ch c bn chn thi!
- i con b ny, anh c ni chuyn u?
- Th chuyn g?
- Anh ang ni chuyn v ch vo sch l ng hay sai c.
- Sai ri, - Lika ng .
- Tt nhin l sai! Cn chuyn con ch su chn hay bn th ch c g l khc nhau, tt
nhin l i vi quyn sch y. Cn i vi con ch th k ra cng c khc. Nhng ni
chung l chng nn v vit g vo sch c, c ch, c mo, c nga. Ch nu khng th
ngi ny v con ch, ngi kia v mo, ai li ngh ra ci g ch bit, th cui cng tht
l v vn, v quyn sch th khng ai cn c th c c na.
N v ly cc ty v bt u ty ci hnh v. V li ht ln:
- Cn g na y? Ai v mt ci mt mt, li cn v bng mc na ch!
N bt u ty ci mt, nhng mc n su vo giy, v kt qu l n lm thng mt
l tng trn trang sch.
- i, gi m t bit ai v ci mt Siskin si ln, - t s cho n bit tay! T s dng
ngay quyn sch ny p cho n mt ci ln u!
- Chnh anh ni l khng c dng sch p ln u nhau m, - Lika ni. p nh th
th bong mt ba y . Siskin chm ch ngm ngha c bn pha quyn sch.
- Khng, quyn ny th khng bong, quyn ny ba chc lm.
- No, - ti ni, - Nu nh tt c mi ngi gi th vin u ly sch p ln u bn c
th ch ba no chu c u!
- Th cng phi gio dc h i cht ch nh, - Siskin ni. Nu chng ta c nhng bn c
nh th th t ch hiu chuyn g s xy ra na. T khng ng h lm hng ti sn
x hi ch ngha u.
- Th phi gii thch vi cc bn, h gi sch cho thn trng ch, - ti ni.

- Th th tt nht l cc anh vit mt ci khu hiu i, - Lika ngh.

- , - Siskin mng r, - ng l mt sng kin hay. Nhng vit ci g nh?
- Vit th ny ny: Hy gi sch cn thn v sch khng phi l cc st
- Em ly ci khu hiu u vy? Ti hi.
- Khng u c, - n ni, - em t ngh ra y.
- Khng c hay lm, - ti ni, - anh khng thch khu hiu . Ch cn khu hiu th ai
cng hiu sch khng phi l cc st.
- Hay vit n gin thi: Hy gi gn sch cn thn nh gi mt mnh. Ngn gn m r
rng nh. Siskin ni.
- Khng, - ti ni, - t ch thch th u. Mt mi th c lin quan g y.
- Th th vit: Hy gi gn sch v sch t tin Siskin ngh.
- Cng khng hay, - ti ni, - th nu sch r th phi x hay sao?
- Vit th ny ny: Sch l ngi bn ca chng ta. Hy gi gn sch, - ci Lika ni.
Ti suy ngh v ng :
- Theo mnh c y. Sch l bn ca con ngi, bi sch dy chng ta nhiu iu hay.
V chng ta cn gi gn sch nh gi gn bn mnh.
Chng ti ly giy, mu v v lm ci khu hiu. Hm sau, chng ti em treo n ln
tng, bn cnh t sch, v bt u cho cc bn trong lp mn sch. H cho ai
mn, Siskin u ni:
- Cu xem nh, trong sch ch c hnh v con ch, ci mt hay con qu no u y.
- Th l th no?
- H, nh cu v nguch ngoc ci g vo th sao.
- T v lm g ch?
- T lm sao bit c! Vic ca t l giao hn trc, khng c hnh v ch m hay ci

mt no y. y l sch ca tp th. Nu l sch ca ring cu th cu v ci g cng

mc cu, nhng k c sch ca ring cng ch nn v by vo, bi v sau cu c th em
gi hay em trai cu cn c sch, hay cu cho bn mn chng hn. Cho nn t c cnh
bo th, cn cu m khng nghe li y, th sau ny t s chng thm ni chuyn vi cu
na u.
- Thi c, cu giao hn ri, th l . Nhng thng Siskin th khng thy , v n gii
thch vi tng ngi mt, ti sao li phi gi gn sch cn thn.
Sau cc bui hc n bun ru ngi cnh ci t sch, au u ngm nhng ngn t cng
ngy cng vi.
- Chn tht, - n ru r, - th l li thnh ra t sch qu! Lc u mi hay lm sao ch! Ci
t y p, th m by gi th c khi li phi bt u kim thm sch u thi.
- Th th sao no? ti an i n. v khi c xong th cc bn s tr li m.
- S tr li! Tr th tr y, nhng c ch g no! Siskin tr li. - Mt a ny em tr
th a khc li mn i, th nn ch bao gi cu thu li c sch c.
- Nhng thu li lm g no? V sch l c m, ch c phi by trn gi u.
T cng s mn mt quyn mang v nh c.
- Sao c? C cu na ? Khng c cu th cng t sch lm ri.
- , t cng mun mn. T s c nhanh thi v li mang n. V th l n quyt nh
cng mang mt quyn v.
- Khng sao, - n t an i. - Ch t hn c mt quyn thi m. ng no th cng t
sch cn li lm ri.
T ti v thng Siskin c t do c sch, m c nhiu hn hn. Siskin say m n
mc n va i va c. N cm mt quyn sch no t t sch, va i trn ph va
chi mi vo c, kt qu l n m sm vo ct in, sng u c u. Sau ln n thi
khng va i va c na, m ch c nh thi.
Thng Siskin lm cng vic gi sch rt nghim tc, v tnh cch ca n thm ch cng
thay i. N tr nn ngn np hn, c t chc hn v khng ng tr nhiu nh trc. N
lun kht khe vi tt c mi ngi. Nu c ai mn sch m tay bn chng hn, n
s khng ngi ngn ph bnh:
- Cu khng thy xu h ? Sao tay cu bn th ny?

- Th t b bn m? Lin quan g n cu?

- Sao li lin quan g? Cu mn sch phi khng no?
- Th mn sch.
- Th cu nh tay th m mn sch ?
- Th cu mun tay t phi th no?
- Phi tay sch mi c cm sch. Tay bn th kia th cu lm bn sch thi!
- V nh t s ra tay ngay.
- Khng c u, cu hy ra vi nc m ra tay i. Ri t mi cho cu mn sch.
Nu ai mn sch m lu qu khng tr, n cng s nhc nh:
- Gi sch lu th m cu khng thy xu h sao? Cc bn khc cng mun c na y,
cu th c ngm mi ngm hoi! Nu khng mun c th tr sch li y, ri khi no
mun th li mn.
- Nhng t cha c xong m. Khi no c xong th t tr.
- Th cu nh c n ht th k ny hay sao?
- Sao li ht th k? Sch c cho mn hn nhng mi ngy c m.
- Th mi ngy ch sao? Cu mn sch t hm no no?
-T va mi mn c mt tun. ht mi ngy u.
- Th cu c nht quyt phi ch ht mi ngy sao? Mi ngy l hn cui cng ch.
Cn nu cu c nhanh hn th hy tr trc hn, c ai bo cu phi gi cho ht mi
ngy u.
- Nhng t ni vi cu ri m, t cha c xong!
- Th th cu hy c nhanh ln!
Nhng ai tr sch nhanh qu n cng khng hi lng:
- Cu ny, cu kp c lc no vy? Mi cm sch hm qua, hm nay mang tr ri!

C khi cu cha thm c cng nn?

- Khng c th t mn lm g?
- Lm sao t bit c cu mn lm g! Nh cu ch xem tranh thi th sao?
- Cu lm nh t l tr con y.
- Thi c, th cu k xem trong sch ni g no?
- Li cn kim tra g th na?
- T phi kim tra xem cu c c sch tht khng.
- Khng phi vic ca cu! Vic ca cu ch l cho mn sch thi, ch khng phi l kim
tra.
- Khng c, c gio bu t lm ngi gi th vin, t phi kim tra ch. Nu nh
cu khng c sch, th c l t khng cho cu mn na. cho nhng ngi khc
mn c cn hn.
Th l cu nh phi k li ni dung quyn sch.
Chng hai mi mt

K t khi thng Siskin ci thin c im s mn ting Nga, chng ti bt u tham gia

cng tc x hi th uy tn ca chng ti ln cao hn. Thng Siskin c php tham gia i
bng r ca lp, v n t ra l mt vn ng vin rt c kh nng. Chng ti thm ch cn
bu n lm i trng. N ch o vic tp lun ca i hiu qu ti mc chng ti
ginh c chin thng khi thi u trong gii ca trng. Sau th uy tn ca chng ti
cn ln cao na, v trn bo tng ca ton trng c c bi vit v i bng r lp ti.
Th nhng khng phi tt c mi vic u tt p ngay. Ti v thng Siskin vn tip
tc hc ting Nga mt cch rt chm ch, th nhng n vn ch c ba im m thi,
cha hn c. Cn n th tng rng sau khi c ba th n s d dng c bn, ri
c nm, nhng m mi vic chng c xui cho mt mi th.
C Olga Nikolaevna vn ch cho n ba im, n mc mt hm thng ny tht vng.
- Anh hiu em khng , - n ni vi anh Volodia, - em khng c php b ba im nhiu
hn na. Em l ngi gi th vin, li l i trng i bng r. Trn bo tng ca ton
trng c bi vit v em, th m em li b ba im th coi sao c!

- Em phi c gng thm cht na, - anh Volodia ni. Em hy tip tc hc tp chm ch i.
- Th em ni vi anh chnh l v chuyn m, c phi mun b khng hc na u? Em
c c n my th c Olga Nikolaevna cng khng bao gi cho em im tt hn ba hay
sao y. Chc c c n tng l em hc km ri. Nh th th mi mi em ch c ba
thi sao?
- Khng, - anh Volodia ni. - c Olga Nikolaevna cng bng lm m. Khi no em ng
c bn im th nht nh c s cho bn.
- i tri i, th th phi mau mau ln ch! - thng Siskin ni. Trong lp cn mi mnh em
b ba im thi! n v em m c lp mt im thi ua thi.
Chng ti tip tc hc tp. C Olga Nikolaevna cng gip thng Siskin hc thm sau gi
hc, v n tin b tht s, d l rt chm. Hn thng ri sau khi nhn c im ba u
tin, cui cng n c bn im. l mt s kin vui mng i vi c lp.
Ngy hm chng ti hp lp, v c Olga Nikolaevna thng bo kt qu hc tp chung.
- By gi trong lp chng ta khng cn ai b im km na, - c ni - Chng ta hon
ton loi tr khng ch cc im hai, m c cc im ba na.
C ni chng ti hc tp rt n lc, v thng Siskin tin b, n mc c tin tng
rng t nay v sau n nht nh s hc gii.
- Trong trng ca chng ta c nhng tp th lp hc rt gii, ton cc hc sinh kh v
gii, nhng tp th on kt nh lp ca chng ta, m cng ton l cc hc sinh kh v
gii th cha tng c, - c ni. C mong rng hc sinh cc lp khc cng s theo gng
lp ta v hc gii hn na. Tuy nhin, c mong cc em khng dng li nhng g t
c. Nu cc em tho mn, dng li v hc hnh chnh mng th im s ca cc em li
tt xung y.
Sau anh Volodia cng pht biu kin. Anh ni:
- Cc em , anh s vit mt bi bo v lp mnh ng trn bo tng ca trng,
c trng bit cc em c gng hc tp nh th no v cc lp khc hc tp gng
tt ca cc em. Cc em hy k li iu g gip cc em t c nhng kt qu cao trong
hc tp.
- Theo em l nh c Olga Nikolaevna dy rt tt - Vania Pakhomov ni.
- C Olga Nikolaevna l c gio rt gii , - Vasia Erokhin ni.

- Nhng vic hc tp th khng ch ph thc vo c gio, cc em , - c Olga Nikolaevna

ni. Cc gio vin gii nht i khi cng gp nhng lp hc m khng phi l tt c hc
sinh u hc gii.
- Chng em t c cc thnh tch tt l nh c Olga Nikolaevna dy rt gii,
thm vo c tp th lp cng mong mun hc tp tt , - Tolia Dezhkin ni.
- Vy cc em hy k xem ti sao cc em li mun hc gii? - Anh Volodia hi
- Em k c khng ? - thng Siskin ni. - Em ngh rng trong lp chng ta tt c cc
bn c mt tnh bn tht s. Mi ngi khng ch ngh v bn thn mnh, m cn quan
tm n cc bn khc na. iu chnh em tri qua. Khi em hc km, tt c cc bn
quan tm n em. Nhng c iu khi em rt ngu ngc cho nn mi t i. Cn by
gi em hiu l cc bn u mun gip em v cng phn u v danh d ca tp th
lp.
- Em ni rt ng, Siskin . l tnh on kt gn b gip c lp t c thnh tch hc
tp tt, - anh Volodia ni. Trong lp cc bn hiu c rng mt tnh bn chn chnh
khng c ngha l giu dim khuyt im h bn, m l phi nghim khc vi cc bn ca
mnh.
- Cho em ni vi , - ti ni. - By gi em cng hiu phi i x vi bn mnh nh th
no. Cn phi nghim khc yu cu bn tin b. Nu bn mc khuyt im, cn phi ni
thng vi bn mnh, bi v nu khng ni th ho ra chnh mnh cng tr thnh ngi bn
khng tt mt. Em cng tri qua iu . Khi Siskin hnh ng khng ng, m em li
gip bn giu dim th tht l tai hi. Ri sau em cng nghim tc i hi bn mnh
sa cha, nn gi y em tr thnh mt ngi bn chn chnh ca bn y.
- Em cng hiu ng vn . - anh Volodia ni. V cu chuyn ca chng ti c th
tip tc, chng ti cn bn nhiu vic khc na, v cui cng Siskin ni:
- Tha c Olga Nikolaevna, em mun xin c hy cho em im bn vo s im .
- n cui tun c s cho im tt c cc em, v n lc c im bn ca em na.
- Tha c, em xin c hy cho em im bn hm nay , em mun lm !
- Sao em phi vi th? im bn c chy i u mt u!
- Em bit l khng chy mt . Nhng em mun c khoe m em. Em ha vi m l
nht nh em s c bn mn ting Nga t lu lm ri .
- Chng l m em khng tin em khi khng c im trong s sao? - c Olga Nikolaevna hi.

- M em tin ! - thng Siskin ni, - c iu, c bit khng, nu ch ni th l mt chuyn,

nhng cn im trong s th li l chuyn khc .
- Tha c, ng y , c hy cho bn y im vo s i ! C lp cng xin h. Anh
Volodia cng ni:
- Tt c chng em cng xin c , tha c Olga Nikolaevna. C hy cho im Siskin trc,
cn c lp n cui tun .
C Olga Nikolaevna mm ci
- Thi c, c ng nu nh tt c cc em cng xin... - c ni v cm ly s im ca
Siskin. Thng Siskin hi hp nhn ngi bt ca c Olga Nikolaevna vit im bn vo cun
s.
Chng ti ra v, v ti cht nhn thy khi chng ti ngi trong lp, ngoi ph tr nn
m hn nhiu. Sng ra tri vn cn lnh, th m by gi nhng git nc ang r t
nhng ming bng lp lnh treo di mi nh. Chng pht sng di nh mt tri, ht
nh nhng qu cu trang tr trn cy thng nm mi. Gi m du dng thi vo mt,
mang theo mi nc sng, ging ht nh mi nc trong nhng ngy h nng nc. C
cm gic nh nhng cn gi ny n thng t phng Nam, t nhng ng c rng ca
Kazakhstan, ni ma xun n v ma ct c bt u. Chng ti thy rt d chu
v vui v! Tri tim p rn r trong lng ngc nh mun bt ra ngoi, mun chy tht
nhanh, mun tung cnh bay i u . Trong u c ton nhng ngh tuyt diu vi
nhng c m thnh ngi tt, lm nhng iu phi thng khin mi ngi ngc nhin v
mi ngi cng vui v nh chng ti by gi.
l nhng ngh ca ti, cn thng Siskin i bn cnh ti m hnh nh n ch nhn ra
iu g c. Ri t ngt n dng gia ph, m cp ly quyn s im, m ra v ngm
ngha im bn u tin ca mnh.
- y, im bn! - n ci rng ngoc. - T m thy n mi y! Bao nhiu ln t
ngh: Bit bao gi mi c bn khoe m y. M t nht nh s hi lng v t. T
bit hc khng phi l cho m, m t cng ni th, nhng d sao th t cng c hc
cho m t hi lng d ch mt cht thi. M t mun c thng con ngoan m. T s
ngoan, ri cu thy. V m t s c t ho v t. T c mt cht na thi, nht nh t
s c nm im. Ri m t s t ho. C d Dina na ch, t ch tic d y u. D t
cng tt lm, d i khi cng cho t n n.
N dng li, giu quyn s im qu bu vo cp, v nhn xung quanh, ri ht mt hi
tht di.

- Cu cm thy g khng? - n hi. - Gi xun y! Ma xun sp n ri. Cui thng hai

ri cn g na, m thng hai l thng cui cng ca ma ng. Sp sang thng ba ri,
ma xun n, ri cc dng sui s chy, ri c s mc xanh, nhm v rn nc s tnh
li, ri tt c cc con th nh khc na. Chim chc s ht v hoa s n...
V n cn tip tc k l nhng g g na v ma xun, v nhng con chim, nhng ti no
c nh ht c, bi trong u ti lc t ngt xut hin mun k li cho tt c mi
ngi nghe mi chuyn xy ra vi chng ti. V th l ti bt u vit, mi ngy mt
t, v d ti khng th k c ht mi chuyn, ch k c nhng vic chnh xy ra
thi, v khi ti kt thc cu chuyn cng l lc ti v thng Siskin c ln lp vi ton l
im nm.
V l nhng iu ti mun k vi cc bn.