You are on page 1of 118

Direccin Xeral de Educacin, Formacin Profesional e Innovacin Educativa

Currculos de FP

Decreto 210/2012
Tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos

Pxina 1 de 118

ndice
Decreto 210/2012, do 4 de outubro, polo que se establece o currculo do ciclo
formativo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en
sistemas de telecomunicacins e informticos. ....................................................5
Artigo 1. Obxecto. .................................................................................................................. 7
Artigo 2. Identificacin............................................................................................................ 8
Artigo 3. Perfil profesional do ttulo. ....................................................................................... 8
Artigo 4. Competencia xeral................................................................................................... 8
Artigo 5. Competencias profesionais, persoais e sociais........................................................ 8
Artigo 6. Relacin de cualificacins e unidades de competencia do Catlogo Nacional de
Cualificacins Profesionais includas no ttulo............................................................. 10
Artigo 7. Contorno profesional. ............................................................................................ 10
Artigo 8. Prospectiva do ttulo no sector ou nos sectores. .................................................... 11
Artigo 9. Obxectivos xerais. ................................................................................................. 12
Artigo 10. Mdulos profesionais. .......................................................................................... 14
Artigo 11. Espazos e equipamentos..................................................................................... 14
Artigo 12. Profesorado. ........................................................................................................ 15
Artigo 13. Preferencias para o acceso a este ciclo formativo en relacin coas modalidades e
as materias de bacharelato cursadas. ........................................................................ 16
Artigo 14. Acceso e vinculacin a outros estudos. ............................................................... 16
Artigo 15. Validacins e exencins. ..................................................................................... 16
Artigo 16. Correspondencia dos mdulos profesionais coas unidades de competencia para a
sa acreditacin, validacin ou exencin. ................................................................... 17
Artigo 17. Distribucin horaria.............................................................................................. 17
Artigo 18. Unidades formativas. ........................................................................................... 17
Artigo 19. Mdulo de proxecto. ............................................................................................ 17
Disposicin adicional primeira. Oferta nas modalidades semipresencial e a distancia deste
ttulo............................................................................................................................ 17
Disposicin adicional segunda. Titulacins equivalentes e vinculacin coas capacitacins
profesionais. ............................................................................................................... 18
Disposicin adicional terceira. Regulacin do exercicio da profesin. .................................. 19
Disposicin adicional cuarta. Accesibilidade universal nas ensinanzas deste ttulo. ............ 19
Disposicin adicional quinta. Centros privados con autorizacin para impartir o ciclo
formativo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en sistemas de
telecomunicacins e informticos, ao abeiro da Lei orgnica 1/1990, do 3 de outubro.19
Disposicin adicional sexta. Desenvolvemento do currculo. ............................................... 19
Disposicin transitoria nica. Centros privados con autorizacin para impartir ciclos
formativos de formacin profesional. .......................................................................... 20
Disposicin derrogatoria nica. Derrogacin de normas. ..................................................... 20
Disposicin derradeira primeira. Implantacin das ensinanzas recollidas neste decreto. ..... 20
Disposicin derradeira segunda. Desenvolvemento normativo. ........................................... 20
Disposicin derradeira terceira. Entrada en vigor................................................................. 21

1.

Anexo I. Mdulos profesionais ..............................................................................22


1.1

Mdulo profesional: configuracin de infraestruturas de sistemas de telecomunicacins22


1.1.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................22


Pxina 2 de 118

1.1.2
1.1.3

1.2

Mdulo profesional: elementos de sistemas de telecomunicacins ............................ 29


1.2.1
1.2.2
1.2.3

1.3

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................64


Contidos bsicos ..............................................................................................................................................66
Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................68

Mdulo profesional: sistemas integrados e fogar dixital .............................................. 70


1.8.1
1.8.2
1.8.3

1.9

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................58


Contidos bsicos ..............................................................................................................................................59
Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................62

Mdulo profesional: sistemas de radiocomunicacins................................................. 64


1.7.1
1.7.2
1.7.3

1.8

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................51


Contidos bsicos ..............................................................................................................................................53
Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................56

Mdulo profesional: redes telemticas........................................................................ 58


1.6.1
1.6.2
1.6.3

1.7

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................43


Contidos bsicos ..............................................................................................................................................46
Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................49

Mdulo profesional: sistemas de producin audiovisual.............................................. 51


1.5.1
1.5.2
1.5.3

1.6

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................36


Contidos bsicos ..............................................................................................................................................38
Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................41

Mdulo profesional: tcnicas e procesos en infraestruturas de telecomunicacins ..... 43


1.4.1
1.4.2
1.4.3

1.5

Unidade formativa 1: compoentes e tcnicas de electrnica bsica..............................................................29


Unidade formativa 2: sistemas e dispositivos de telecomunicacins...............................................................30
Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................34

Mdulo profesional: sistemas informticos e redes locais........................................... 36


1.3.1
1.3.2
1.3.3

1.4

Contidos bsicos ..............................................................................................................................................24


Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................27

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................70


Contidos bsicos ..............................................................................................................................................72
Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................74

Mdulo profesional: proxecto de sistemas de telecomunicacins e informticos ........ 76


1.9.1
1.9.2

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................76


Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................78

1.10 Mdulo profesional: formacin e orientacin laboral ................................................... 79


1.10.1 Unidade formativa 1: prevencin de riscos laborais.........................................................................................79
1.10.2 Unidade formativa 2: equipos de traballo, dereito do traballo e da seguridade social, e procura de emprego81
1.10.3 Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................84

1.11 Mdulo profesional: empresa e iniciativa emprendedora ............................................ 86


1.11.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................86
1.11.2 Contidos bsicos ..............................................................................................................................................88
1.11.3 Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................89

1.12 Mdulo profesional: formacin en centros de traballo ................................................. 91


1.12.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................91

1.13 Mdulo profesional: xestin de proxectos de instalacins de telecomunicacins ........ 95


1.13.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................95
1.13.2 Contidos bsicos ..............................................................................................................................................97
1.13.3 Orientacins pedagxicas ..............................................................................................................................100

1.14 Mdulo profesional: sistemas de telefona fixa e mbil ............................................. 102


Pxina 3 de 118

1.14.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .....................................................................................102


1.14.2 Contidos bsicos ............................................................................................................................................104
1.14.3 Orientacins pedagxicas ..............................................................................................................................108

2.

Anexo II ..................................................................................................................110

3.

Anexo III .................................................................................................................112

4.

Anexo IV .................................................................................................................114

5.

Anexo V ..................................................................................................................115

6.

Anexo VI .................................................................................................................117

7.

Anexo VII ................................................................................................................118

Pxina 4 de 118

Decreto 210/2012, do 4 de outubro, polo que se establece o currculo do ciclo formativo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en sistemas
de telecomunicacins e informticos.
O Estatuto de Autonoma de Galicia, no seu artigo 31, determina que da competencia plena da Comunidade Autnoma galega o regulamento e a administracin
do ensino en toda a sa extensin, niveis e graos, modalidades e especialidades,
no mbito das sas competencias, sen prexuzo do disposto no artigo 27 da Constitucin e nas leis orgnicas que, conforme o apartado primeiro do seu artigo 81, o
desenvolvan.
A Lei orgnica 5/2002, do 19 de xuo, das cualificacins e da formacin profesional, ten por obxecto a ordenacin dun sistema integral de formacin profesional,
cualificacins e acreditacin que responda con eficacia e transparencia s demandas sociais e econmicas a travs das modalidades formativas.
A devandita lei establece que a Administracin xeral do Estado, de conformidade
co que se dispn no artigo 149.1, 30 e 7 da Constitucin espaola, e logo da
consulta ao Consello Xeral de Formacin Profesional, determinar os ttulos de
formacin profesional e os certificados de profesionalidade que constituirn as
ofertas de formacin profesional referidas ao Catlogo Nacional de Cualificacins
Profesionais, cuxos contidos podern ampliar as administracins educativas no
mbito das sas competencias.
Establece as mesmo que os ttulos de formacin profesional e os certificados de
profesionalidade tern carcter oficial e validez en todo o territorio do Estado e sern expedidos polas administracins competentes, a educativa e a laboral respectivamente.
A Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin, establece no seu captulo III
do ttulo preliminar que se entende por currculo o conxunto de obxectivos, competencias bsicas, contidos, mtodos pedagxicos e criterios de avaliacin de cada
unha das ensinanzas reguladas pola citada lei.
No seu captulo V do ttulo I establece os principios xerais da formacin profesional inicial e dispn que o Goberno, logo da consulta s comunidades autnomas, establecer as titulacins correspondentes aos estudos de formacin profesional, as como os aspectos bsicos do currculo de cada unha delas.
A Lei 2/2011, do 4 de marzo, de economa sustentable, e a Lei orgnica 4/2011,
do 11 de marzo, complementaria da lei de economa sustentable, introducen modificacins na Lei orgnica 5/2002, do 19 de xuo, e na Lei orgnica 2/2006, do 3 de
maio, no marco legal das ensinanzas de formacin profesional, que pretenden, entre outros aspectos, adecuar a oferta formativa s demandas dos sectores produtivos.
O Real decreto 1147/2011, do 29 de xullo, establece a ordenacin xeral da formacin profesional do sistema educativo, tomando como base o Catlogo Nacional
de Cualificacins Profesionais, as directrices fixadas pola Unin Europea e outros
aspectos de interese social.
No seu artigo 8, dedicado definicin do currculo polas administracins educativas en desenvolvemento do artigo 6 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de
Pxina 5 de 118

educacin, establece que as administracins educativas, no mbito das sas competencias, establecern os currculos correspondentes ampliando e contextualizando os contidos dos ttulos realidade socioeconmica do territorio da sa competencia, e respectando o seu perfil profesional.
O Decreto 114/2010, do 1 de xullo, polo que se establece a ordenacin xeral da
formacin profesional do sistema educativo de Galicia, determina nos seus captulos III e IV, dedicados ao currculo e a organizacin das ensinanzas, a estrutura
que deben seguir os currculos e os mdulos profesionais dos ciclos formativos na
comunidade autnoma de Galicia.
Publicado o Real decreto 883/2011, do 24 de xuo, polo que se establece o ttulo de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos, e se fixan
as sas ensinanzas mnimas, e de acordo co seu artigo 10.2, correspndelle
consellera con competencias en materia de educacin establecer o currculo correspondente no mbito da comunidade autnoma de Galicia.
Consonte o anterior, este decreto desenvolve o currculo do ciclo formativo de
formacin profesional de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos. Este currculo adapta a nova titulacin ao campo profesional e de traballo da realidade socioeconmica galega e s necesidades de cualificacin do
sector produtivo canto a especializacin e polivalencia, e posibilita unha insercin
laboral inmediata e unha proxeccin profesional futura.
Para estes efectos, e de acordo co establecido no citado Decreto 114/2010, do 1
de xullo de 2010, determnase a identificacin do ttulo, o seu perfil profesional, o
contorno profesional, a prospectiva do ttulo no sector ou nos sectores, as ensinanzas do ciclo formativo, a correspondencia dos mdulos profesionais coas unidades
de competencia para a sa acreditacin, validacin ou exencin, as como os parmetros do contexto formativo para cada mdulo profesional no que se refire a
espazos, equipamentos, titulacins e especialidades do profesorado, e as sas
equivalencias para efectos de docencia.
As mesmo, determnanse os accesos a outros estudos, as modalidades e as
materias de bacharelato que facilitan a conexin co ciclo formativo, as validacins,
exencins e equivalencias, e a informacin sobre os requisitos necesarios segundo
a lexislacin vixente para o exercicio profesional, cando proceda.
O currculo que se establece neste decreto desenvlvese tendo en conta o perfil
profesional do ttulo a travs dos obxectivos xerais que o alumnado debe alcanzar
ao finalizar o ciclo formativo e os obxectivos propios de cada mdulo profesional,
expresados a travs dunha serie de resultados de aprendizaxe, entendidos como
as competencias que deben adquirir os alumnos e as alumnas nun contexto de
aprendizaxe, que lles han permitir conseguir os logros profesionais necesarios para
desenvolver as sas funcins con xito no mundo laboral.
Asociada a cada resultado de aprendizaxe establcese unha serie de contidos
de tipo conceptual, procedemental e actitudinal redactados de xeito integrado, que
han proporcionar o soporte de informacin e destreza precisos para lograr as competencias profesionais, persoais e sociais propias do perfil do ttulo.
Neste sentido, a inclusin do mdulo de formacin en centros de traballo posibilita que o alumnado complete a formacin adquirida no centro educativo mediante a
Pxina 6 de 118

realizacin dun conxunto de actividades de producin e/ou de servizos, que non


tern carcter laboral, en situacins reais de traballo no contorno produtivo do centro, de acordo coas esixencias derivadas do Sistema Nacional de Cualificacins e
Formacin Profesional.
O mdulo de proxecto que se incle neste ciclo formativo permitir integrar de
forma global os aspectos mis salientables das competencias profesionais, persoais e sociais caractersticas do ttulo que se abordaron no resto dos mdulos profesionais, con aspectos relativos ao exercicio profesional e xestin empresarial.
A formacin relativa prevencin de riscos laborais dentro do mdulo de formacin e orientacin laboral aumenta a empregabilidade do alumnado que supere estas ensinanzas e facilita a sa incorporacin ao mundo do traballo, ao capacitalo
para levar a cabo responsabilidades profesionais equivalentes s que precisan as
actividades de nivel bsico en prevencin de riscos laborais, establecidas no Real
decreto 39/1997, do 17 de xaneiro, polo que se aproba o regulamento dos servizos
de prevencin.
De acordo co artigo 10 do citado Decreto 114/2010, do 1 de xullo, establcese a
divisin de determinados mdulos profesionais en unidades formativas de menor
duracin, coa finalidade de facilitar a formacin ao longo da vida, respectando, en
todo caso, a necesaria coherencia da formacin asociada a cada unha delas.
De conformidade co exposto, por proposta do conselleiro de Cultura, Educacin
e Ordenacin Universitaria, no exercicio da facultade outorgada polo artigo 34 da
Lei 1/1983, do 22 de febreiro, reguladora da Xunta e da sa Presidencia, conforme
os ditames do Consello Galego de Formacin Profesional e do Consello Escolar de
Galicia, e logo de deliberacin do Consello da Xunta de Galicia, na sa reunin do
da catro de outubro de dous mil doce,

DISPOO
CAPTULO I
Disposicins xerais
Artigo 1. Obxecto.
Este decreto establece o currculo que ser de aplicacin na Comunidade Autnoma de Galicia para as ensinanzas de formacin profesional relativas ao ttulo de
tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos, establecido polo
Real decreto 883/2011, do 24 de xuo.
CAPTULO II
Identificacin do ttulo, perfil profesional, contorno profesional e prospectiva
do ttulo no sector ou nos sectores
Pxina 7 de 118

Artigo 2. Identificacin.
O ttulo de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos
identifcase polos seguintes elementos:
Denominacin: sistemas de telecomunicacins e informticos.
Nivel: formacin profesional de grao superior.
Duracin: 2.000 horas.
Familia profesional: electricidade e electrnica.
Referente europeo: CINE 5b (Clasificacin Internacional Normalizada da

Educacin).
Artigo 3. Perfil profesional do ttulo.
O perfil profesional do ttulo de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos determnase pola sa competencia xeral, polas sas competencias profesionais, persoais e sociais, as como pola relacin de cualificacins e,
de ser o caso, unidades de competencia do Catlogo Nacional de Cualificacins
Profesionais includas no ttulo.
Artigo 4. Competencia xeral.
A competencia xeral deste ttulo consiste en desenvolver proxectos, as como
xestionar e supervisar a montaxe e o mantemento das infraestruturas comns de
telecomunicacins e de sistemas e equipamentos de telecomunicacins tales como redes de banda larga e de radiocomunicacins fixas e mbiles, sistemas telemticos, de producin audiovisual e de transmisin, a partir da documentacin tcnica, da normativa e dos procedementos establecidos, asegurando o funcionamento, a calidade, a seguridade e a conservacin ambiental.
Artigo 5. Competencias profesionais, persoais e sociais.
As competencias profesionais, persoais e sociais deste ttulo son as que se relacionan:
a) Desenvolver proxectos de instalacins ou sistemas de telecomunicacins, obtendo datos e caractersticas, para a elaboracin de informes e especificacins.
b) Calcular os parmetros de equipamentos, elementos e instalacins, cumprindo a normativa e os requisitos da clientela.
c) Elaborar o orzamento da instalacin, cotexando os aspectos tcnicos e econmicos, para lle ofrecer a mellor solucin clientela.
d) Configurar instalacins e sistemas de telecomunicacin coas especificacins
e as prescricins regulamentarias.
e) Xestionar a subministracin e o almacenamento dos materiais e dos equipamentos, definindo a loxstica asociada e controlando existencias.
f) Planificar a montaxe de instalacins e sistemas de telecomunicacins segundo
Pxina 8 de 118

a documentacin tcnica e as condicins de obra.


g) Realizar o lanzamento da montaxe das instalacins, partindo do programa de
montaxe e do plan xeral de obra.
h) Supervisar e/ou executar os procesos de montaxe das instalacins e dos sistemas, verificando a sa adecuacin s condicins de obra e controlando o seu
avance, para cumprir os obxectivos da empresa.
i) Planificar o mantemento a partir da normativa, as condicins da instalacin e
as recomendacins de fbrica.
j) Supervisar e/ou executar os procesos de mantemento das instalacins, controlando os tempos e a calidade dos resultados.
k) Realizar a posta en servizo das instalacins e dos equipamentos de telecomunicacins, supervisando o cumprimento dos requisitos e asegurando as condicins de calidade e seguridade.
l) Elaborar o estudo bsico de seguridade e sade para a execucin das instalacins, determinando as medidas de proteccin, seguridade e prevencin de riscos.
m) Adaptarse s novas situacins laborais, mantendo actualizados os coecementos cientficos, tcnicos e tecnolxicos relativos ao seu mbito profesional, xestionando a sa formacin e os recursos existentes na aprendizaxe ao longo da vida
e utilizando as tecnoloxas da informacin e da comunicacin.
n) Resolver situacins, problemas ou continxencias con iniciativa e autonoma
no mbito da sa competencia, con creatividade, innovacin e esprito de mellora
no traballo persoal e no dos membros do equipo.
) Organizar e coordinar equipos de traballo con responsabilidade, e supervisar
o seu desenvolvemento, mantendo relacins fludas, asumindo o liderado e achegando solucins aos conflitos grupais que se presenten.
o) Comunicarse con iguais, superiores, clientela e persoas baixo a sa responsabilidade, utilizando vas eficaces de comunicacin, transmitindo a informacin e
os coecementos axeitados e respectando a autonoma e a competencia das persoas que interveen no mbito do seu traballo.
p) Xerar mbitos seguros no desenvolvemento do seu traballo e no do seu equipo, supervisando e aplicando os procedementos de prevencin de riscos laborais e
ambientais, de acordo co establecido pola normativa e os obxectivos da empresa.
q) Supervisar e aplicar procedementos de xestin de calidade e de accesibilidade e deseo universais nas actividades profesionais includas nos procesos de
producin ou prestacin de servizos.
r) Realizar a xestin bsica para a creacin e o funcionamento dunha pequena
empresa, e ter iniciativa na sa actividade profesional con sentido da responsabilidade social.
s) Exercer os seus dereitos e cumprir as obrigas derivadas da sa actividade
profesional, de acordo co establecido na lexislacin, participando activamente na
vida econmica, social e cultural.
Pxina 9 de 118

Artigo 6. Relacin de cualificacins e unidades de competencia do Catlogo


Nacional de Cualificacins Profesionais includas no ttulo.
Cualificacins profesionais completas includas no ttulo:
a) Xestin e supervisin da montaxe e o mantemento das infraestruturas de telecomunicacin e de redes de voz e datos no contorno de edificios, ELE383_3
(Real decreto 328/2008, do 29 de febreiro), que abrangue as seguintes unidades
de competencia:
UC1184_3: Organizar e xestionar a montaxe das infraestruturas de telecomu-

nicacin e de redes de voz e datos no contorno de edificios.


UC1185_3: Supervisar a montaxe das infraestruturas de telecomunicacin e

de redes de voz e datos no contorno de edificios.


UC1186_3: Organizar e xestionar o mantemento das infraestruturas de tele-

comunicacin e de redes de voz e datos no contorno de edificios.


UC1187_3: Supervisar o mantemento das infraestruturas de telecomunicacin

e de redes de voz e datos no contorno de edificios.


b) Xestin e supervisin da montaxe e o mantemento de sistemas de producin
audiovisual e de radiodifusin ELE487_3 (Real decreto 144/2011, do 4 de febreiro),
que abrangue as seguintes unidades de competencia:
UC1578_3: Xestionar e supervisar a montaxe de sistemas de producin au-

diovisual en estudios e unidades mbiles.


UC1579_3: Xestionar e supervisar o mantemento de sistemas de producin

audiovisual en estudios e unidades mbiles.


UC1580_3: Xestionar e supervisar a montaxe de sistemas de transmisin pa-

ra radio e televisin en instalacins fixas e unidades mbiles.


UC1581_3: Xestionar e supervisar o mantemento de sistemas de transmisin

para radio e televisin en instalacins fixas e unidades mbiles.


c) Desenvolvemento de proxectos de infraestruturas de telecomunicacin e de
redes de voz e datos no contorno de edificios, ELE258_3 (Real decreto 1115/2007,
do 24 de agosto), que abrangue as seguintes unidades de competencia:
UC0826_3: Desenvolver proxectos de instalacins de telecomunicacin para

a recepcin e a distribucin de sinais de radio e televisin no contorno de edificios.


UC0827_3: Desenvolver proxectos de instalacins de telefona no contorno de

edificios.
UC0828_3: Desenvolver proxectos de infraestruturas de redes de voz e datos

no contorno de edificios.
Artigo 7. Contorno profesional.
1. As persoas con esta titulacin exercen a sa actividade en empresas pblicas
e privadas do sector de servizos dedicadas s telecomunicacins, a integracin de
Pxina 10 de 118

sistemas, redes de banda larga, telemtica e medios audiovisuais, como persoal


desenvolvedor de proxectos, integrador de sistemas e supervisor da montaxe e o
mantemento das instalacins e infraestruturas, tanto por conta propia como por
conta allea.
2. As ocupacins e os postos de traballo mis salientables son os seguintes:
Axudante de proxectista en instalacins de telecomunicacins para vivendas e

edificios.
Supervisor/ora da montaxe de instalacins de telecomunicacins para viven-

das e edificios.
Tcnico/a en verificacin e control de equipamentos e instalacins de teleco-

municacins.
Especialista en instalacin, integracin e mantemento de equipamentos e sis-

temas de telecomunicacin.
Xefe/a de obra en instalacins de telecomunicacins.
Tcnico/a en supervisin, instalacin, verificacin e control de equipamentos

de sistemas de radio e televisin en estudios de producin e sistemas de producin audiovisual.


Tcnico/a en supervisin, instalacin, mantemento, verificacin e control de

equipamentos de sistemas de radiodifusin.


Tcnico/a en supervisin, instalacin, mantemento, verificacin e control de

equipamentos de sistemas de seguridade electrnica e circutos pechados de


televisin.
Tcnico/a en supervisin, instalacin, mantemento, verificacin e control en

redes locais e sistemas telemticos.


Tcnico/a en supervisin, instalacin, mantemento, verificacin e control en

sistemas de radioenlaces.
Especialista en integracin, instalacin e mantemento de equipamentos e sis-

temas informticos.
Artigo 8. Prospectiva do ttulo no sector ou nos sectores.
1. O perfil profesional deste ttulo, dentro do sector terciario, evoluciona cara a
un persoal tcnico superior cunha grande especializacin na supervisin, na instalacin e no mantemento de infraestruturas de telecomunicacins, sistemas de seguridade electrnica, redes de comunicacin, fogar dixital, telefona, son, imaxe e
sistemas informticos, cun incremento no desempeo de funcins de xestin, planificacin, calidade e prevencin de riscos laborais.
2. O desenvolvemento das tecnoloxas da informacin, como resultado da converxencia da informtica e as telecomunicacins, fundamntase nomeadamente na
fibra ptica e nas redes de comunicacin sen fos, para o trnsito de calquera tipo
de informacin. A integracin de equipamentos e sistemas, tanto informticos como de telecomunicacin, leva consigo un cambio nos procesos tradicionais de planificacin, instalacin e mantemento canto s novas tecnoloxas, cuxo obxectivo
Pxina 11 de 118

mellorar as comunicacins entre as persoas usuarias.


3. Cumprir a utilizacin de tcnicas e procedementos concretos para a integracin destes sistemas, as como o uso de equipamentos de comprobacin e medida
especficos.
4. As estruturas organizativas tenden a configurarse sobre a base de decisins
descentralizadas e equipos participativos de xestin, potenciando a autonoma e a
capacidade de decisin.
5. As caractersticas do mercado de traballo, a mobilidade laboral e a apertura
econmica obrigan a formar profesionais polivalentes capaces de adaptarse s novas situacins socioeconmicas, laborais e organizativas do sector.
6. A adaptacin s directivas europeas e estatais sobre a xestin de residuos
implicar a posta en marcha de procedementos que permitan o aproveitamento
dos recursos en condicins de seguridade, calidade e respecto polo ambiente.
CAPTULO III
Ensinanzas do ciclo formativo e parmetros bsicos de contexto
Artigo 9. Obxectivos xerais.
Os obxectivos xerais deste ciclo formativo son os seguintes:
a) Elaborar informes e documentacin tcnica, recoecendo esquemas e consultando catlogos e as prescricins regulamentarias, para desenvolver proxectos de
instalacins e sistemas de telecomunicacins.
b) Recoecer sistemas de telecomunicacins, aplicando leis e teoremas, para
calcular os seus parmetros.
c) Definir unidades de obra e as sas caractersticas tcnicas, interpretando planos e esquemas, para elaborar o orzamento.
d) Definir a estrutura, os equipamentos e a conexin xeral das instalacins e os
sistemas de telecomunicacins, partindo dos clculos e utilizando catlogos comerciais, para configurar instalacins.
e) Debuxar os planos de trazado xeral e esquemas elctricos e electrnicos, utilizando programas informticos de deseo asistido, para configurar instalacins e
sistemas de telecomunicacin.
f) Aplicar tcnicas de control de almacn, utilizando programas informticos, para xestionar a subministracin.
g) Definir as fases e as actividades do desenvolvemento da instalacin segundo
a documentacin tcnica pertinente, especificando os recursos necesarios, para
planificar a montaxe.
h) Realizar a implantacin da instalacin, tendo en conta os planos e os esquemas e as posibles condicins da instalacin, para realizar o lanzamento.
i) Identificar os recursos humanos e materiais, dando resposta s necesidades
Pxina 12 de 118

da montaxe, para realizar o seu lanzamento.


j) Aplicar tcnicas de xestin e montaxe en sistemas de telecomunicacins, interpretando anteproxectos e utilizando ferramentas e instrumentos adecuados, para supervisar a montaxe.
k) Definir procedementos, operacins e secuencias de intervencin en instalacins de telecomunicacins, analizando informacin tcnica de equipamentos e
recursos, para planificar o mantemento.
l) Aplicar tcnicas de mantemento en sistemas e instalacins de telecomunicacins, utilizando as ferramentas e os instrumentos apropiados, para executar os
procesos de mantemento.
m) Executar probas de funcionamento e axustar equipamentos e elementos, para pr en servizo as instalacins.
n) Definir os medios de proteccin persoal e das instalacins, identificando os
riscos e os factores de risco da montaxe, o mantemento e o uso das instalacins,
para elaborar o estudo bsico de seguridade e sade.
) Recoecer a normativa de xestin de calidade e de residuos aplicada s instalacins de telecomunicacins e elctricas, para supervisar o cumprimento da
normativa.
o) Preparar os informes tcnicos, os certificados de instalacin e os manuais de
instrucins e mantemento, seguindo os procedementos e os formatos oficiais para
elaborar a documentacin tcnica e administrativa.
p) Analizar e utilizar os recursos e as oportunidades de aprendizaxe relacionadas coa evolucin cientfica, tecnolxica e organizativa do sector, e as tecnoloxas
da informacin e da comunicacin, para manter o esprito de actualizacin e adaptarse a novas situacins laborais e persoais.
q) Desenvolver a creatividade e o esprito de innovacin para responder aos retos que se presenten nos procesos e na organizacin do traballo e da vida persoal.
r) Tomar decisins de xeito fundamentado, analizando as variables implicadas,
integrando saberes de distinto mbito e aceptando os riscos e a posibilidade de
equivocacin, para afrontar e resolver situacins, problemas ou continxencias.
s) Desenvolver tcnicas de liderado, motivacin, supervisin e comunicacin en
contextos de traballo en grupo, para facilitar a organizacin e a coordinacin de
equipos de traballo.
t) Aplicar estratexias e tcnicas de comunicacin, adaptndose aos contidos que
se vaian transmitir, finalidade e s caractersticas das persoas receptoras, para
asegurar a eficacia nos procesos de comunicacin.
u) Avaliar situacins de prevencin de riscos laborais e de proteccin ambiental,
propondo e aplicando medidas de prevencin persoais e colectivas, de acordo coa
normativa aplicable nos procesos do traballo, para garantir mbitos seguros.
v) Identificar e propor as accins profesionais necesarias, para dar resposta
accesibilidade e o deseo universais.
w) Identificar e aplicar parmetros de calidade nos traballos e nas actividades
Pxina 13 de 118

que se realizan no proceso de aprendizaxe, para valorar a cultura da avaliacin e


da calidade e ser quen de supervisar e mellorar os procedementos de xestin de
calidade.
x) Utilizar procedementos relacionados coa cultura emprendedora, empresarial e
de iniciativa profesional, para realizar a xestin bsica dunha pequena empresa ou
emprender un traballo.
y) Recoecer os dereitos e os deberes como axente activo na sociedade, tendo
en conta o marco legal que regula as condicins sociais e laborais, para participar
na cidadana democrtica.
Artigo 10. Mdulos profesionais.
Os mdulos profesionais deste ciclo formativo, que se desenvolven no anexo I,
son os que se relacionan:
MP0525. Configuracin de infraestruturas de sistemas de telecomunicacins.
MP0551. Elementos de sistemas de telecomunicacins.
MP0552. Sistemas informticos e redes locais.
MP0553. Tcnicas e procesos en infraestruturas de telecomunicacins.
MP0554. Sistemas de producin audiovisual.
MP0555. Redes telemticas.
MP0556. Sistemas de radiocomunicacins.
MP0557. Sistemas integrados e fogar dixital.
MP0558. Proxecto de sistemas de telecomunicacins e informticos.
MP0559. Formacin e orientacin laboral.
MP0560. Empresa e iniciativa emprendedora.
MP0561. Formacin en centros de traballo.
MP0601. Xestin de proxectos de instalacins de telecomunicacins.
MP0713. Sistemas de telefona fixa e mbil.

Artigo 11. Espazos e equipamentos.


1. Os espazos e os equipamentos mnimos necesarios para o desenvolvemento
das ensinanzas deste ciclo formativo son os establecidos no anexo II.
2. Os espazos formativos establecidos respectarn a normativa sobre prevencin de riscos laborais, a normativa sobre seguridade e sade no posto de traballo,
e cantas outras normas sexan de aplicacin.
3. Os espazos formativos establecidos poden ser ocupados por diferentes grupos de alumnado que curse o mesmo ou outros ciclos formativos, ou etapas educativas.
4. Non cmpre que os espazos formativos identificados se diferencien mediante
Pxina 14 de 118

pechamentos.
5. A cantidade e as caractersticas dos equipamentos que se inclen en cada
espazo deber estar en funcin do nmero de alumnos e alumnas, e han ser os
necesarios e suficientes para garantir a calidade do ensino e a adquisicin dos resultados de aprendizaxe.
6. O equipamento dispor da instalacin necesaria para o seu correcto funcionamento, cumprir as normas de seguridade e prevencin de riscos, e cantas outras sexan de aplicacin, e respectaranse os espazos ou as superficies de seguridade que esixan as mquinas en funcionamento.
Artigo 12. Profesorado.
1. A docencia dos mdulos profesionais que constiten as ensinanzas deste ciclo formativo correspndelle ao profesorado do corpo de catedrticos e catedrticas de ensino secundario, do corpo de profesorado de ensino secundario e do corpo de profesorado tcnico de formacin profesional, segundo proceda, das especialidades establecidas no anexo III A).
2. As titulacins requiridas para acceder aos corpos docentes citados son, con
carcter xeral, as establecidas no artigo 13 do Real decreto 276/2007, do 23 de
febreiro, polo que se aproba o regulamento de ingreso, accesos e adquisicin de
novas especialidades nos corpos docentes a que se refire a Lei orgnica 2/2006,
do 3 de maio, de educacin, e se regula o rxime transitorio de ingreso a que se
refire a disposicin transitoria decimo stima da devandita lei. As titulacins equivalentes s anteriores para efectos de docencia, para as especialidades do profesorado son as recollidas no anexo III B).
3. As titulacins requiridas para a imparticin dos mdulos profesionais que formen o ttulo, para o profesorado dos centros de titularidade privada ou de titularidade pblica doutras administracins distintas das educativas, concrtanse no
anexo III C).
A consellera con competencias en materia de educacin establecer un procedemento de habilitacin para exercer a docencia, no que se exixir o cumprimento
dalgn dos seguintes requisitos:
Que as ensinanzas conducentes s titulacins citadas engloben os obxectivos

dos mdulos profesionais.


Se os devanditos obxectivos non estiveran includos, ademais da titulacin

deber acreditarse mediante certificacin unha experiencia laboral de, polo


menos, tres anos no sector vinculado familia profesional, realizando actividades produtivas en empresas relacionadas implicitamente cos resultados de
aprendizaxe.
CAPTULO IV
Accesos e vinculacin a outros estudos, e correspondencia de mdulos profesionais coas unidades de competencia
Pxina 15 de 118

Artigo 13. Preferencias para o acceso a este ciclo formativo en relacin coas
modalidades e as materias de bacharelato cursadas.
Ter preferencia para acceder a este ciclo formativo o alumnado que cursara a
modalidade de bacharelato de ciencias e tecnoloxa.
Artigo 14. Acceso e vinculacin a outros estudos.
1. O ttulo de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos
permite o acceso directo para cursar calquera outro ciclo formativo de grao superior, nas condicins de acceso que se establezan.
2. Este ttulo permite o acceso directo s ensinanzas conducentes aos ttulos
universitarios de grao nas condicins de admisin que se establezan.
3. Para os efectos de facilitar o rxime de validacins entre este ttulo e as ensinanzas universitarias de grao, asgnanse 120 crditos ECTS distribudos entre os
mdulos profesionais deste ciclo formativo.
Artigo 15. Validacins e exencins.
1. As validacins de mdulos profesionais dos ttulos de formacin profesional
establecidos ao abeiro da Lei orgnica 1/1990, do 3 de outubro, de ordenacin xeral do sistema educativo, cos mdulos profesionais do ttulo de tcnico superior en
sistemas de telecomunicacins e informticos, establcense no anexo IV.
2. As persoas que tiveran superado o mdulo profesional de formacin e orientacin laboral, ou o mdulo profesional de empresa e iniciativa emprendedora, en
calquera dos ciclos formativos correspondentes aos ttulos establecidos ao abeiro
da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin, tern validados os devanditos
mdulos en calquera outro ciclo formativo establecido ao abeiro da mesma lei.
3. As persoas que obtiveran a acreditacin de todas as unidades de competencia includas no ttulo, mediante o procedemento establecido no Real decreto
1224/2009, do 17 de xullo, de recoecemento das competencias profesionais adquiridas por experiencia laboral, podern validar o mdulo de formacin e orientacin laboral sempre que:
Acrediten, polo menos, un ano de experiencia laboral.
Estean en posesin da acreditacin da formacin establecida para o desem-

peo das funcins de nivel bsico da actividade preventiva, expedida de acordo co disposto no Real decreto 39/1997, do 17 de xaneiro, polo que se aproba
o regulamento dos servizos de prevencin.
4. De acordo co establecido no artigo 39 do Real decreto 1147/2011, do 29 de
xullo, polo que se establece a ordenacin xeral da formacin profesional do sistema educativo, poder determinarse a exencin total ou parcial do mdulo profesional de formacin en centros de traballo pola sa correspondencia coa experiencia
laboral, sempre que se acredite unha experiencia relacionada con este ciclo formativo nos termos previstos no devandito artigo.
Pxina 16 de 118

Artigo 16. Correspondencia dos mdulos profesionais coas unidades de


competencia para a sa acreditacin, validacin ou exencin.
1. A correspondencia das unidades de competencia cos mdulos profesionais
que forman as ensinanzas deste ttulo para a sa validacin ou exencin queda
determinada no anexo V A).
2. A correspondencia dos mdulos profesionais que forman as ensinanzas deste
ttulo coas unidades de competencia para a sa acreditacin queda determinada
no anexo V B).
CAPTULO V
Organizacin da imparticin
Artigo 17. Distribucin horaria.
Os mdulos profesionais deste ciclo formativo organizaranse polo rxime ordinario segundo se establece no anexo VI.
Artigo 18. Unidades formativas.
1. Consonte o artigo 10 do Decreto 114/2010, do 1 de xullo, polo que se establece a ordenacin xeral da formacin profesional no sistema educativo de Galicia, e
coa finalidade de promover a formacin ao longo da vida e servir de referente para
a sa imparticin, establcese no anexo VII a divisin de determinados mdulos
profesionais en unidades formativas de menor duracin.
2. A consellera con competencias en materia de educacin ha determinar os
efectos acadmicos da divisin dos mdulos profesionais en unidades formativas.
Artigo 19. Mdulo de proxecto.
1. O mdulo de proxecto includo no currculo deste ciclo formativo ten por finalidade a integracin efectiva dos aspectos mis salientables das competencias profesionais, persoais e sociais caractersticas do ttulo que se abordaron no resto dos
mdulos profesionais, xunto con aspectos relativos ao exercicio profesional e
xestin empresarial. Organizarase sobre a base da titora individual e colectiva. A
atribucin docente ser a cargo do profesorado que imparta docencia no ciclo formativo.
2. Desenvolverase logo da avaliacin positiva de todos os mdulos profesionais
de formacin no centro educativo, coincidindo coa realizacin dunha parte do mdulo profesional de formacin en centros de traballo e avaliarase unha vez cursado
este, co obxecto de posibilitar a incorporacin das competencias adquiridas nel.
Disposicin adicional primeira. Oferta nas modalidades semipresencial e a
distancia deste ttulo.
Pxina 17 de 118

A imparticin das ensinanzas dos mdulos profesionais deste ciclo formativo nas
modalidades semipresencial ou a distancia, que se ofrecern unicamente polo rxime para as persoas adultas, ha requirir a autorizacin previa da consellera con
competencias en materia de educacin, conforme o procedemento que se estableza, e garantir que o alumnado poida conseguir os resultados de aprendizaxe destes, de acordo co disposto neste decreto.
Disposicin adicional segunda. Titulacins equivalentes e vinculacin coas
capacitacins profesionais.
1. Os ttulos que se relacionan a continuacin tern os mesmos efectos profesionais e acadmicos que o ttulo de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos, establecido no Real decreto 883/2011, do 24 de xuo, cuxo
currculo para Galicia se desenvolve neste decreto:
Ttulo de tcnico especialista en electrnica de comunicacins, rama de elec-

tricidade e electrnica, da Lei 14/1970, do 4 de agosto, xeral de educacin e


financiamento da reforma educativa.
Ttulo de tcnico especialista en equipamentos de informtica, rama de elec-

tricidade e electrnica, da Lei 14/1970, do 4 de agosto, xeral de educacin e


financiamento da reforma educativa.
Ttulo de tcnico especialista en mantemento de medios de radio-televisin,

rama de imaxe e son, da Lei 14/1970, do 4 de agosto, xeral de educacin e financiamento da reforma educativa.
Ttulo de tcnico especialista en mantemento de medios audiovisuais, rama

de imaxe e son, da Lei 14/1970, do 4 de agosto, xeral de educacin e financiamento da reforma educativa.
Ttulo de tcnico especialista en radiotelefona naval, rama martimo-

pesqueira, da Lei 14/1970, do 4 de agosto, xeral de educacin e financiamento da reforma educativa.


Ttulo de tcnico especialista en ptica electrnica, rama de electricidade e

electrnica, da Lei 14/1970, do 4 de agosto, xeral de educacin e financiamento da reforma educativa.


Ttulo de tcnico especialista en equipamentos informticos, rama de electri-

cidade e electrnica, da Lei 14/1970, do 4 de agosto, xeral de educacin e financiamento da reforma educativa.
Ttulo de tcnico especialista en mantemento e operacin tcnica de equipa-

mentos de radio e televisin, rama de imaxe e son, da Lei 14/1970, do 4 de


agosto, xeral de educacin e financiamento da reforma educativa.
Ttulo de tcnico superior en sistemas de telecomunicacin e informticos es-

tablecido polo Real decreto 622/1995, do 21 de abril, cuxo currculo para Galicia foi establecido polo Decreto 92/2005, do 18 de marzo.
2. A formacin establecida neste decreto no mdulo profesional de formacin e
orientacin laboral capacita para levar a cabo responsabilidades profesionais equivalentes s que precisan as actividades de nivel bsico en prevencin de riscos
Pxina 18 de 118

laborais, establecidas no Real decreto 39/1997, do 17 de xaneiro, polo que se


aproba o regulamento dos servizos de prevencin.
3. A formacin establecida neste decreto, nos seus mdulos profesionais, garante a cualificacin tcnica adecuada exixida como requisito para ser empresa instaladora, no mbito do regulamento regulador da actividade de instalacin e mantemento de equipamentos e sistemas de telecomunicacin, en todos os seus tipos
de instalacins, segundo o Real decreto 244/2010, do 5 de marzo.
Disposicin adicional terceira. Regulacin do exercicio da profesin.
1. Os elementos recollidos neste decreto non constiten regulacin do exercicio
de profesin titulada ningunha.
2. As mesmo, as equivalencias de titulacins acadmicas establecidas no punto
1 da disposicin adicional segunda entenderanse sen prexuzo do cumprimento
das disposicins que habilitan para o exercicio das profesins reguladas.
Disposicin adicional cuarta. Accesibilidade universal nas ensinanzas deste
ttulo.
1. A consellera con competencias en materia de educacin garantir que o
alumnado poida acceder e cursar este ciclo formativo nas condicins establecidas
na disposicin derradeira dcima da Lei 51/2003, do 2 de decembro, de igualdade
de oportunidades, non discriminacin e accesibilidade universal das persoas con
discapacidade.
2. As programacins didcticas que desenvolvan o currculo establecido neste
decreto debern ter en conta o principio de deseo universal. Para tal efecto, han
recoller as medidas necesarias co fin de que o alumnado poida conseguir a competencia xeral do ttulo, expresada a travs das competencias profesionais, persoais e sociais, as como os resultados de aprendizaxe de cada un dos mdulos profesionais.
3. En calquera caso, estas medidas non podern afectar de forma significativa
consecucin dos resultados de aprendizaxe previstos para cada un dos mdulos
profesionais.
Disposicin adicional quinta. Autorizacin a centros privados para a imparticin das ensinanzas reguladas neste decreto.
A autorizacin a centros privados para a imparticin das ensinanzas deste ciclo
formativo exixir que desde o inicio do curso escolar se cumpran os requisitos de
profesorado, espazos e equipamentos regulados neste decreto.
Disposicin adicional sexta. Desenvolvemento do currculo.
1. O currculo establecido neste decreto require un posterior desenvolvemento a
travs das programacins didcticas elaboradas polo equipo docente do ciclo formativo, consonte o establecido no artigo 34 do Decreto 114/2010, do 1 de xullo,
Pxina 19 de 118

polo que se establece a ordenacin xeral da formacin profesional do sistema educativo de Galicia. Estas programacins concretarn e adaptarn o currculo ao contorno socioeconmico do centro, tomando como referencia o perfil profesional do
ciclo formativo a travs dos seus obxectivos xerais e dos resultados de aprendizaxe establecidos para cada mdulo profesional.
2. Os centros educativos desenvolvern este currculo de acordo co establecido
no artigo 9 do Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingismo no ensino
non universitario de Galicia.
Disposicin transitoria nica. Centros privados con autorizacin para impartir o ciclo formativo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos, ao abeiro da Lei orgnica 1/1990, do 3 de outubro.
A autorizacin concedida aos centros educativos de titularidade privada para impartir as ensinanzas a que se fai referencia no Decreto 92/2005, do 18 de marzo,
polo que se establece o currculo do ciclo formativo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en sistemas de telecomunicacin e informticos,
entenderase referida s ensinanzas reguladas neste decreto.
Disposicin derrogatoria nica. Derrogacin de normas.
Queda derrogado o Decreto 92/2005, do 18 de marzo, polo que se establece o
currculo do ciclo formativo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico
superior en sistemas de telecomunicacin e informticos, e todas as disposicins
de igual ou inferior rango que se opoan ao disposto neste decreto, sen prexuzo
do establecido na disposicin derradeira primeira.
Disposicin derradeira primeira. Implantacin das ensinanzas recollidas neste decreto.
1. No curso 2012-2013 implantarase o primeiro curso polo rxime ordinario e
deixar de impartirse o primeiro curso das ensinanzas a que se fai referencia no
Decreto 92/2005, do 18 de marzo, polo que se establece o currculo do ciclo formativo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en sistemas de
telecomunicacin e informticos.
2. No curso 2013-2014 implantarase o segundo curso polo rxime ordinario e
deixar de impartirse o segundo curso das ensinanzas a que se fai referencia no
no Decreto 92/2005, do 18 de marzo, polo que se establece o currculo do ciclo
formativo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en sistemas de telecomunicacin e informticos.
3. No curso 2012-2013 implantaranse as ensinanzas reguladas neste decreto
polo rxime para as persoas adultas.
Disposicin derradeira segunda. Desenvolvemento normativo.
1. Autorzase a persoa titular da consellera con competencias en materia de
Pxina 20 de 118

educacin para ditar as disposicins que sexan necesarias para a execucin e o


desenvolvemento do establecido neste decreto.
2. Autorzase a persoa titular da consellera con competencias en materia de
educacin a modificar o anexo II B), relativo a equipamentos, cando por razns de
obsolescencia ou actualizacin tecnolxica as se xustifique.
Disposicin derradeira terceira. Entrada en vigor.
Este decreto entrar en vigor o da seguinte ao da sa publicacin no Diario Oficial de Galicia.
Santiago de Compostela, catro de outubro de dous mil doce
Alberto Nez Feijo
Presidente

Jess Vzquez Abad


Conselleiro de Cultura, Educacin e Ordenacin Universitaria

Pxina 21 de 118

1.

Anexo I. Mdulos profesionais

1.1

Mdulo profesional: configuracin de


infraestruturas de sistemas de telecomunicacins
Equivalencia en crditos ECTS: 8.
Cdigo: MP0525.
Duracin: 107 horas.

1.1.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin


RA1. Caracteriza as instalacins das infraestruturas comns de telecomunicacins
(ICT) para a captacin, a adaptacin e a distribucin de sinais de radiodifusin sonora e
televisin (emisins terrestres e de satlite), para o que analiza a normativa e describe a
funcin e as caractersticas dos espazos, os equipamentos e os elementos que a integran.
CA1.1. Identificronse os elementos e os espazos que integran a ICT.
CA1.2. Identificouse o conxunto de elementos de captacin de sinais (antenas, mastros, torres, elementos de suxeicin, etc.).
CA1.3. Identificronse e recoecronse sobre esquemas os elementos do equipamento de cabeceira.
CA1.4. Relacionronse os elementos do equipamento de cabeceira cos conxuntos de
captacin de sinais.
CA1.5. Identificronse e recoecronse sobre planos os tipos de redes (distribucin,
dispersin e de usuario).
CA1.6. Relacionouse cada elemento da ICT coa sa funcin e as sas caractersticas.
RA2. Configura infraestruturas de telecomunicacins para a captacin, a adaptacin e a
distribucin de sinais de radiodifusin sonora e televisin, para o que realiza clculos e
elabora esquemas.
CA2.1. Identificronse as caractersticas fsicas dos edificios para a instalacin da
ICT.
CA2.2. Colocronse en planos os elementos de captacin respectando as distancias a
posibles obstculos e a lias elctricas.
CA2.3. Calculronse os parmetros dos elementos e dos equipamentos.
CA2.4. Seleccionronse os elementos de captacin en funcin das caractersticas
tcnicas indicadas na normativa (calidade do sinal, velocidade do vento, radiacin,
inmunidade, etc.).
CA2.5. Seleccionronse os elementos activos e pasivos do equipamento de cabeceira, para o procesamento dos sinais.
CA2.6. Dimensionronse as redes que compoen a infraestrutura de comunicacins.
CA2.7. Debuxronse esquemas (xerais e de detalle) coa simboloxa normalizada.
CA2.8. Aplicouse a normativa de ICT na configuracin da instalacin.
RA3. Caracteriza a infraestrutura comn de telecomunicacins para o acceso ao servizo
bsico de telefona dispoible ao pblico e redes dixitais de servizos integrados, para o
Pxina 22 de 118

que analiza a normativa e describe a funcin e as caractersticas dos elementos que a integran.
CA3.1. Identificronse os tramos que constiten a rede de interior (rede de alimentacin, distribucin, dispersin e rede interior de usuario).
CA3.2. Identificronse as caractersticas da instalacin de acordo co mtodo de enlace entre as centrais e o inmoble (mediante cable ou medios radioelctricos).
CA3.3. Recoecronse en planos os rexistros implicados dependendo do mtodo de
enlace.
CA3.4. Determinronse os elementos de conexin (puntos de interconexin, punto
de distribucin, punto de acceso a usuario e bases de acceso terminal).
CA3.5. Identificronse os elementos e as caractersticas da rede dixital de servizos
integrados.
CA3.6. Determinronse os elementos que constiten os sistemas de interfona e videoportara.
CA3.7. Localizronse sobre planos ou esquemas os elementos da rede.
RA4. Configura infraestruturas de telecomunicacins para o acceso ao servizo de telefona dispoible ao pblico, para o que realiza clculos e elabora esquemas.
CA4.1. Identificronse os usos do inmoble (vivenda, locais comerciais, oficinas en
edificios de vivendas, etc.).
CA4.2. Avalironse as necesidades telefnicas das persoas usuarias do inmoble.
CA4.3. Determinouse o nmero de lias atendendo ao uso, ao nmero de postos de
traballo, superficie e aos tipos de acceso.
CA4.4. Tvose en conta na rede comn o cableamento para o servizo a travs de redes dixitais.
CA4.5. Dimensionouse a rede de distribucin tendo en conta a necesidade futura estimada e do nmero de verticais.
CA4.6. Dimensionronse as redes de dispersin e interior de usuario (nmero de estancias, superficies, etc.).
CA4.7. Determinouse a colocacin dos terminadores de rede.
CA4.8. Seleccionronse os elementos das instalacins.
CA4.9. Elaborronse esquemas da instalacin utilizando programas informticos.
RA5. Caracteriza a infraestrutura comn de telecomunicacins para o acceso ao servizo
de telecomunicacins de banda larga, para o que analiza a normativa e describe a funcin e as caractersticas dos elementos que a integran.
CA5.1. Identificronse os tipos de rede.
CA5.2. Recoeceuse o tipo de enlace (mediante cable ou radioelctrico).
CA5.3. Identificronse en planos ou esquemas os rexistros e os recintos da rede de
distribucin.
CA5.4. Determinronse os elementos de conexin nos puntos de distribucin final.
CA5.5. Determinronse os elementos de conexin nos puntos de terminacin de rede.
CA5.6. Identificronse as especificacins tcnicas mnimas dos edificios en materia
de telecomunicacins.
RA6. Configura infraestruturas de redes de voz e datos con cableamento estruturado,
para o que analiza as caractersticas das redes e elabora esquemas.
CA6.1. Avalironse as necesidades dos servizos que cumpra soportar.
Pxina 23 de 118

CA6.2. Prevronse futuras ampliacins nos servizos.


CA6.3. Tvose en conta a presenza doutras instalacins que sexan posible fonte de
interferencias.
CA6.4. Seleccionronse os equipamentos e os elementos (cableamentos, canalizacins, distribuidores, etc.) de cada subsistema.
CA6.5. Seleccionronse elementos e equipamentos dos recintos de telecomunicacins.
CA6.6. Elaborronse esquemas dos racks.
CA6.7. Definronse as condicins de seguridade dos recintos de telecomunicacins e
cuartos de equipamentos.
CA6.8. Elaborronse esquemas da instalacin utilizando programas informticos.
RA7. Determina as caractersticas das instalacins elctricas para sistemas de telecomunicacins, para o que analiza os requisitos do sistema e dimensiona os elementos
que as integran.
CA7.1. Identificronse as caractersticas do sistema elctrico dos recintos e das instalacins de telecomunicacins (equipamentos de cabeceira, cuartos de telecomunicacins, tomas de terra, sistemas de captacin de sinais, etc.).
CA7.2. Dimensionronse os mecanismos e os elementos da instalacin.
CA7.3. Recoecronse os elementos de proteccin e a sa funcin.
CA7.4. Calculouse o calibre das proteccins en funcin do tipo de instalacin.
CA7.5. Estableceuse a distribucin dos elementos no cadro de proteccin.
CA7.6. Colocronse en esquemas dos recintos os mecanismos, as tomas de corrente,
proteccins, etc.
CA7.7. Verificouse a aplicacin da normativa (REBT).

1.1.2

Contidos bsicos
BC1. Caracterizacin das instalacins de infraestruturas comns de telecomunicacins
para sinais de radiodifusin sonora e televisin

Normativa de aplicacin, instalacin e mantemento das ICT.


Norma tcnica para RTV. Bandas de traballo e canles de RTV para distribur.
Recintos e rexistros de ICT: equipamento.
Elementos de captacin: antenas (tipos e caractersticas) e compoentes (soportes e accesorios).
Elementos e equipamentos de cabeceira: caractersticas.
Relacin dos equipamentos de cabeceira cos conxuntos de captacin. Equipamento
elctrico: proteccins e toma de terra. Amplificadores de FI, moduladores, etc.
Identificacin sobre planos de distintos tipos de redes: simboloxa dos elementos. Distribucin de sinais. Rede de distribucin, rede de dispersin e rede interior de usuario.
Sistemas de distribucin. Canalizacins e infraestrutura de distribucin. Distribucin
por repartidores, por derivadores, por caixas de paso e mixta.
Tipos de instalacins de ICT. Instalacins de recepcin e distribucin de televisin e
radio.

Pxina 24 de 118

BC2. Configuracin de infraestruturas de telecomunicacins para sinais de radiodifusin


sonora e televisin

Caractersticas do edificio ou do complexo urbano de instalacin.


Elementos de captacin: colocacin sobre planos. Distancias mnimas a obstculos e lias elctricas.
Clculo dos parmetros das infraestruturas comns de telecomunicacins. Ganancia
necesaria nas antenas. Niveis de sinal nas tomas de usuario. Parmetros do sistema de
distribucin.
Eleccin dos elementos de captacin segundo a normativa de aplicacin. Caractersticas tcnicas e funcionais. Ganancia necesaria nas antenas. Eleccin do sistema captador.
Eleccin dos elementos e equipamentos de cabeceira segundo caractersticas tcnicas.
Procesamento dos sinais.
Eleccin do sistema de distribucin. Resposta amplitude/frecuencia.
Atenuacin da rede de distribucin e dispersin. Eleccin do equipamento da rede e de
amplificadores.
Configuracin do cableamento. Bus pasivo curto,bus pasivo estendido e punto a punto.
Esquemas de principio. Esquemas elctricos (xerais e de conexin).
Software de aplicacin de deseo asistido para o debuxo de planos. Planos de detalle de
elementos construtivos e de montaxe.
Normativa de ICT e REBT: aplicacin configuracin das instalacins.
BC3. Caracterizacin da infraestrutura comn de telecomunicacins para o acceso ao
servizo de telefona e redes dixitais

Proxecto tcnico. Documentacin relacionada.


Rede interior. Identificacin de tramos que a integran. Caractersticas.
Puntos de acceso a usuario. Bases de acceso de terminal. Elementos e equipamentos
que compoen a rede interior.
Identificacin e caractersticas do mtodo de enlace ao inmoble. Arquetas de entrada.
Rexistros de entrada. Colocacin sobre planos.
Elementos de conexin. Puntos de interconexin, de distribucin, de acceso a usuario e
de acceso terminal.
Elementos e caractersticas da rede dixital de servizos integrados. Requisitos tcnicos
de conexin.
Eleccin de elementos de interfona. Sistemas de videoportara: elementos e equipamentos. Control de acceso: caractersticas e tipos.
Interpretacin de planos. Colocacin dos elementos da rede.
BC4. Configuracin de infraestruturas de telecomunicacins para o acceso ao servizo de
telefona

Topoloxas segundo o tipo e os usos do inmoble: local comercial, oficinas, bloque de


pisos, vivenda unifamiliar, etc.

Pxina 25 de 118

Anlise das necesidades telefnicas das persoas usuarias. Consultora. Servizos das entidades operadoras.
Determinacin de lias e usos. Identificacin dos tipos de accesos.
Cableamento para redes dixitais. Dimensionamento das redes. Bus pasivo curto e bus
pasivo ampliado.
Dimensionamento da rede de distribucin. Estimacins de ampliacin.
Determinacin das redes de dispersin e interior de usuario: dimensionamento.
Terminadores de rede. Colocacin fsica. Identificacin de colocacin e interpretacin
de esquemas.
Elementos para o acceso ao servizo de telefona dispoible ao pblico. Regretas. Accesorios. Equipamentos para accesos bsicos e para accesos primarios.
Elaboracin de esquemas. Software de aplicacin. Bases de datos de elementos de infraestruturas de telefona. Catlogos.
BC5. Caracterizacin da infraestrutura comn de telecomunicacins para o acceso ao
servizo de telecomunicacins de banda larga

Redes de banda larga para o acceso ao servizo de telecomunicacins. Topoloxa. Caractersticas.


Tipo de enlace da rede de banda larga. Medios guiados e non guiados. Fibra ptica. Caractersticas. Operadores de redes de telecomunicacins.
Identificacin e interpretacin de planos e esquemas dos rexistros e recintos da rede de
distribucin de banda larga.
Mtodos e tcnicas de determinacin dos elementos de conexin nos puntos de distribucin final: caractersticas e tipos.
Mtodos e tcnicas de determinacin dos elementos de conexin nos puntos de terminacin de rede: caractersticas e tipos.
Regulamentacin e especificacins mnimas das telecomunicacins en edificacins.
BC6. Configuracin de infraestruturas de redes de voz e datos con cableamento estruturado

Avaliacin das necesidades dos servizos. Sistemas de informacin.


Previsin de ampliacins futuras. Dimensionamento.
Interferencias sobre redes de datos. Instalacins xeradoras de interferencias. Separacins e distancias mnimas con outras instalacins. Normativa de aplicacin.
Seleccin de equipamentos e elementos da rede. Canalizacins. Cableamentos. Fibra
ptica. Distribuidores.
Elementos e equipamentos dos recintos de telecomunicacins: caractersticas.
Esquemas de distribucin de equipamento en racks. Elementos e equipamentos para situar. Accesorios.
Condicins de seguridade nos recintos de telecomunicacins.
Acometida elctrica diferenciada. Sistemas de alimentacin ininterrompida. Ventilacin. Iluminacin. Caractersticas.

Pxina 26 de 118

Elaboracin de esquemas. Software de aplicacin de bases de datos de elementos de infraestruturas de redes de voz e datos. Catlogos.
BC7. Determinacin das caractersticas das instalacins elctricas para sistemas de telecomunicacins

Elementos e mecanismos nas instalacins elctricas. Aplicacin en recintos de ICT.


Condutores elctricos e canalizacins. Tipos de receptores e de mecanismos.
Dimensionamento dos mecanismos e dos elementos da instalacin: tipos e seccins.
Dispositivos de mando e proteccin: funcin. Magnetotrmico. Diferencial: caractersticas e tipos. Curvas de disparo de magnetotrmicos e de diferenciais. Sensibilidade dos
diferenciais. Outros.
Instalacins comns en vivendas e edificios. Rede de servizos xerais. Iluminacin. Rede de proteccin.
Cadros de mando e proteccin. Distribucin de elementos.
Planos e esquemas elctricos normalizados. Tipoloxa. Representacin da colocacin
dos mecanismos e das tomas de corrente nos recintos de telecomunicacins.
Simboloxa normalizada nas instalacins elctricas. Normalizacin.
Aparellos de medida: voltmetro, ampermetro e wattmetro. Tcnicas de medicin.
Regulamento electrotcnico de baixa tensin aplicado s instalacins de interior.

1.1.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional capacita para desempear as funcins de anlise, deseo e configuracin de infraestruturas de sistemas de telecomunicacins para a captacin, a adaptacin e a distribucin de sinais de radiodifusin sonora e televisin, acceso ao servizo de
telefona bsica, redes dixitais de servizos integrados, banda larga, e redes de voz e datos.
A definicin de estas funcins abrangue aspectos como:
Identificacin de normativa.
Interpretacin de esbozos e planos.
Realizacin de esbozos e esquemas.
Identificacin e seleccin dos equipamentos e dos elementos da instalacin.
Recoecemento dos fundamentos de instalacins elctricas bsicas.
Clculo de instalacins e elementos elctricos de instalacins.
As actividades profesionais asociadas a esta funcin aplcanse en:
Definicin das especificacins da instalacin e colocacin dos equipamentos.
Determinacin dos recursos, os equipamentos e os elementos necesarios.
Elaboracin de documentacin grfica e esquemas a partir dos datos obtidos.
Clculo dos parmetros dos elementos e dos equipamentos.
Dimensionamento das redes das infraestruturas comns de telecomunicacins.
Determinacin das caractersticas das instalacins elctricas para sistemas de telecomunicacin.
Elaboracin da documentacin tcnica e administrativa consonte a normativa.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais a), b), d), e) e o) do ciclo formativo, e as competencias a), b) e d).
Pxina 27 de 118

As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre:
Identificacin de tipoloxas de instalacins para a captacin, a adaptacin e a distribucin de sinais de radio e televisin, e das infraestruturas das redes de voz e datos
no contorno de edificios.
Dimensionamento das infraestruturas comns de telecomunicacins.
Interpretacin e realizacin de esquemas e esbozos.
Dimensionamento dos elementos e dos equipamentos.
Seleccin dos equipamentos e dos elementos que compoen unha instalacin.
Descricin do funcionamento e da estrutura das instalacins elctricas de uso en telecomunicacins.
Identificacin de instalacins elctricas mediante esquemas normalizados.

Pxina 28 de 118

1.2

Mdulo profesional: elementos de sistemas de


telecomunicacins
Equivalencia en crditos ECTS: 8.
Cdigo: MP0551.
Duracin: 240 horas.

1.2.1

Unidade formativa 1: compoentes e tcnicas de electrnica bsica


Cdigo: MP0551_12.
Duracin: 80 horas.

1.2.1.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Identifica, caracteriza e verifica os compoentes pasivos e activos, analxicos bsicos, analizando o seu funcionamento e relacionndoos coa sa aplicacin nos circutos.
CA1.1. Recoecronse e diferencironse fisicamente os compoentes pasivos e activos bsicos.
CA1.2. Relacionronse e identificronse os compoentes cos smbolos normalizados
en esquemas.
CA1.3. Identificouse a funcin e as caractersticas de compoentes pasivos.
CA1.4. Identificouse a funcin e as caractersticas de compoentes activos.
CA1.5. Identificronse compoentes en esquemas.
CA1.6. Consultronse as caractersticas dos compoentes nos manuais e nos catlogos.
CA1.7. Medronse os parmetros bsicos dos compoentes.
CA1.8. Verificouse o seu funcionamento en circutos.
CA1.9. Identificronse os equipamentos e as tcnicas de medida de parmetros elctricos.
RA2. Analiza circutos analxicos tipo, identificando a sa aplicacin e a interrelacin
dos seus compoentes.
CA2.1. Recoecronse as tipoloxas bsicas dos circutos analxicos.
CA2.2. Xustificouse a interrelacin dos compoentes.
CA2.3. Identificronse bloques funcionais en circutos analxicos bsicos.
CA2.4. Recoecronse as caractersticas dos bloques funcionais en circutos analxicos bsicos.
CA2.5. Relacionronse bloques funcionais, en circutos electrnicos bsicos.
CA2.6. Verificouse o funcionamento de circutos electrnicos bsicos.
RA3. Realiza tarefas de substitucin de compoentes en circutos electrnicos bsicos,
aplicando tcnicas de mecanizado, soldadura e acabamento.
CA3.1. Identificronse as precaucins que cumpra ter en conta cos compoentes
electrnicos (patillaxe, encapsulacins, temperaturas, etc.).
Pxina 29 de 118

CA3.2. Substituronse compoentes electrnicos, aplicando tcnicas de desoldadura


e soldadura.
CA3.3. Executronse tarefas de interconexin en conectadores.
CA3.4. Utilizronse medios de proteccin contra descargas electrostticas.
CA3.5. Aplicronse os criterios de calidade na montaxe.
CA3.6. Utilizronse as ferramentas especficas para cada tipo intervencin.
1.2.1.2

Contidos bsicos
BC1. Identificacin de compoentes analxicos bsicos

Compoentes electrnicos pasivos e activos: parmetros fundamentais; tipos e caractersticas.


Simboloxa normalizada en electrnica.
Mtodos de comprobacin con sinais continuo e alterno. Medida de parmetros bsicos
de compoentes electrnicos: resistencia, capacidade, reactancia (tipos) e impedancia
(tipos).
Tcnicas de comprobacin de compoentes.
BC2. Identificacin e anlise de circutos electrnicos bsicos

Circutos integrados analxicos. Amplificadores. Osciladores. Clasificacin. Osciladores integrados. Filtros e adaptadores de impedancia.
Aplicacin de tcnicas de medida e visualizacin de sinais elctricos analxicos.
Funcionamento e aplicacins dos xeradores de sinais elctricos bsicos. Fonte de alimentacin e xerador de funcins.
Equipamentos de medida de ondas elctricas. Tcnicas de medida.
BC3. Tcnicas de substitucin de compoentes en circutos electrnicos bsicos

Tcnicas de soldadura e desoldadura: convencionais e mixtas. Tecnoloxa de montaxe


superficial.
Ferramentas de montaxe de conectadores e empalme de lias. Ferramentas de engaste.
Ferramentas de montaxe de conectadores de fibra ptica.
Tcnicas de fixacin de compoentes e elementos auxiliares da placa.
Medios de proteccin contra descargas electrostticas.

1.2.2

Unidade formativa 2: sistemas e dispositivos de telecomunicacins


Cdigo: MP0551_22.
Duracin: 160 horas.

1.2.2.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Caracteriza os sistemas de telecomunicacins, identificando os subsistemas que


os integran e analizando a sa funcin no conxunto.
Pxina 30 de 118

CA1.1. Identificouse a funcin dos dispositivos electrnicos empregados en telecomunicacins (amplificadores, mesturadores, osciladores, moduladores, filtros, etc.).
CA1.2. Recoecronse os tipos de modulacin, as sas caractersticas e as sas aplicacins.
CA1.3. Elaborouse un diagrama dos bloques funcionais do sistema.
CA1.4. Identificronse os tipos de canles de comunicacins e as sas caractersticas.
CA1.5. Definronse as caractersticas dos transmisores de radiofrecuencia.
CA1.6. Definronse as caractersticas dos receptores de radiofrecuencia.
CA1.7. Relacionronse os sinais de entrada e sada co seu tratamento en cada bloque.
CA1.8. Visualizronse ou medronse sinais de entrada e sada nos subsistemas.
RA2. Determina as caractersticas das antenas de transmisin e recepcin para sistemas
de radiofrecuencia, para o que analiza os seus parmetros tpicos e identifica as sas
aplicacins.
CA2.1. Identificronse os modos de propagacin de sinais electromagnticos.
CA2.2. Recoecronse bandas e servizos de comunicacins no espectro electromagntico.
CA2.3. Definronse as caractersticas das antenas.
CA2.4. Relacionronse os tipos de antenas coa sa aplicacin.
CA2.5. Relacionronse os elementos das antenas coa sa funcin.
CA2.6. Calculronse parmetros das antenas.
CA2.7. Relacionronse diagramas de radiacin coa sa aplicacin.
RA3. Avala as prestacins dos medios guiados de transmisin, para o que realiza montaxes e medidas, e verifica as sas caractersticas.
CA3.1. Identificronse os medios de transmisin guiados (cables de pares, fibra,
guas de onda, etc.).
CA3.2. Recoecronse as sas caractersticas e os seus campos de aplicacin.
CA3.3. Montronse os conectadores e os accesorios utilizados en medios de transmisin de cobre.
CA3.4. Realizronse empalmes en fibra ptica.
CA3.5. Unronse cables de fibra mediante conectadores.
CA3.6. Medronse parmetros dos medios de transmisin guiados.
CA3.7. Relacionronse os parmetros medidos co seu valor caracterstico en distintas aplicacins.
RA4. Determina a calidade dos sinais en lias de transmisin de telecomunicacins,
aplicando tcnicas de medida ou visualizacin e interpretando os valores obtidos.
CA4.1. Identificronse os equipamentos de medida de sinais elctricos e as sas
aplicacins.
CA4.2. Identificronse os equipamentos de medida de sinais de radiofrecuencia e as
sas aplicacins.
CA4.3. Identificronse os equipamentos de medida de fibra ptica e as sas aplicacins.
CA4.4. Recoecronse as medidas que cumpra realizar para comprobar a calidade
dos sinais e das lias de transmisin.
CA4.5. Medronse ou visualizronse sinais.
CA4.6. Avaliouse a calidade en sinais e lias de transmisin.
Pxina 31 de 118

CA4.7. Relacionronse os valores medidos dos sinais con valores de referencia.


RA5. Avala a calidade dos sinais de son e vdeo aplicando tcnicas de visualizacin ou
medida e interpretando os seus parmetros.
CA5.1. Relacionronse as magnitudes fundamentais utilizadas en audio e vdeo coas
sas unidades de medida.
CA5.2. Identificronse e relacionronse as funcins lineais e logartmicas, e as sas
unidades.
CA5.3. Caracterizronse os fenmenos acsticos e electroacsticos.
CA5.4. Visualizronse sinais de audio e vdeo, e identificronse as sas caractersticas.
CA5.5. Valorronse os niveis normalizados dos sinais e as sas unidades de medida.
CA5.6. Determinronse as caractersticas dos sinais de audio e vdeo dixitais.
CA5.7. Recoecronse as perturbacins mis usuais que afectan os sistemas de son e
vdeo.
CA5.8. Identificronse os instrumentos, os equipamentos e as tcnicas de medida
que se utilizan para avaliar sinais de audio e vdeo.
CA5.9. Medronse e visualizronse sinais dixitais.
1.2.2.2

Contidos bsicos
BC1. Caracterizacin dos sistemas de telecomunicacin

Dispositivos bsicos de telecomunicacins. Compoentes electrnicos pasivos e activos. Circutos integrados. Amplificadores. Osciladores. Clasificacin. Osciladores integrados. Filtros e adaptadores de impedancia.
Bloques de circuto. PLL. Configuracins bsicas e aplicacins. Sintetizadores de frecuencia. Moduladores e demoduladores.
Sistemas de alimentacin: tipos e caractersticas.
Sistemas autnomos. SAI. Fotovoltaica.
Canles de comunicacins: caractersticas.
Convertedores A/D e D/A para comunicacins: caractersticas.
Modulacin electrnica. Modulacins analxicas e dixitais: tipos e caractersticas.
Transmisores e receptores de radiofrecuencia: tipos e caractersticas. Multiplexores.
Fontes de rudo en circutos electrnicos. Distorsin en circutos para comunicacins.
Interferencias nos sistemas de telecomunicacins. Elementos que interveen nun sistema de comunicacins.
Equipamentos e tcnicas de medida de sinais de radiofrecuencia.
Visualizacin e anlise de sinais de entrada e sada. Interpretacin de resultados.
BC2. Determinacin das caractersticas de antenas de transmisin e recepcin

Ondas electromagnticas. Propagacin de ondas electromagnticas: modos.


Espectro electromagntico. Cadros de asignacin de frecuencias.
Parmetros das antenas. Definicin e clculo. Ganancia. Polarizacin. Impedancia.
Densidade de potencia radiada. Diagrama de radiacin. Directividade. rea e lonxitude
efectiva.
Pxina 32 de 118

Elementos das antenas: funcin. Accesorios. Conectadores e cableamento.


Antenas de transmisin: caractersticas, tipos e aplicacins
Antenas de recepcin: caractersticas, tipos e aplicacins
BC3. Avaliacin das prestacins dos medios guiados de transmisin

Transmisin de sinais elctricos: par de cobre.


Transmisin de sinais electromagnticos (cables e gua de ondas). Aplicacins e tipos
de lias. Distribucin de campos na lia. Modos de transmisin. Caractersticas.
Transmisin de sinais pticos. Fibra ptica. Aplicacins. Composicin da fibra. Modo
de propagacin da luz na fibra. Monomodo e multimodo. Transmisin ptica.
Conectadores e empalmes de lias. Tipos, caractersticas e aplicacins. Ferramentas de
montaxe de conectadores e empalme de lias. Tcnicas de montaxe, soldadura e engaste de conectadores.
Tcnicas de empalme en fibra ptica. Ferramentas de corte pudo e engaste de conectadores de fibra ptica.
Atenuacins e perdas. Medida e mtodos de correccin.
BC4. Determinacin da calidade dos sinais en lias de transmisin de telecomunicacins

Sistemas de medida de sinais elctricos. Multmetro.


Sistemas de medida de sinais de baixa frecuencia. Xerador de baixa frecuencia, frecuencmetro e osciloscopio.
Sistemas de medida de sinais de radiofrecuencia. Xerador de RF, analizador de espectros, analizador de comunicacins e wattmetro direccional.
Equipamentos de medida de sinais pticos. Reflectmetro no dominio do tempo. Medidor de potencia ptica.
Parmetros de comprobacin de calidade en sistemas de telecomunicacins.
Principios bsicos do son: caractersticas acsticas. Fenmenos acsticos e electroacsticos.
Tcnicas de medida: conexin e configuracin de equipamentos.
Interpretacin de resultados.
Precaucins e normas de seguridade no manexo de equipamentos de medida.
BC5. Avaliacin da calidade dos sinais de audio e vdeo

Principios bsicos de son; caractersticas acsticas. Fenmenos acsticos e electroacsticos


Magnitudes fundamentais dun sinal de audio. Lonxitude de onda, frecuencia, intensidade e potencia.
Unidades de medida: decibel, dBm, dBv e dBuV.
Resposta en frecuencia.
Dixitalizacin e codificacin de sinais.
Parmetros de sinais dixitais. Frecuencia de mostraxe, lonxitude de palabra, erro de
cuantificacin e codificacin.
Pxina 33 de 118

Perturbacins dun sistema de son: precaucins e requisitos de funcionamento.


Equipamentos e tcnicas de medida de sinais de son analxicos e dixitais.
Descomposicin da imaxe; exploracin progresiva e entrelazada. Luminosidade e cor.
Caractersticas mis salientables do sinal de vdeo.
Dixitalizacin de imaxes. Tipos de mostraxe e codificacin.
Formacin da trama dixital. Leis.
Monitor de forma de onda e vectorscopio no control do sinal de vdeo: parmetros.
Perturbacins que poden afectar un sistema de vdeo.
Equipamentos e tcnicas de medidas que se utilizan nun sistema de vdeo.

1.2.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional de soporte, polo que d resposta necesidade de proporcionar
unha adecuada base terica e prctica para a comprensin das funcins e as caractersticas
de circutos, equipamentos e sistemas electrnicos utilizados en instalacins, sistemas e
equipamentos de telecomunicacins.
A definicin destas funcins abrangue aspectos como:
Identificacin dos sinais de audio e vdeo analxicos e dixitais, os seus parmetros e
as sas caractersticas.
Identificacin de sinais modulados, as sas caractersticas e os seus parmetros.
Coecemento do funcionamento dos circutos utilizados nos sistemas de telecomunicacins.
Manexo de equipamentos de medida de sinais e parmetros dentro do mbito das telecomunicacins.
Montaxe de conectadores e sistemas de unin de lias de transmisin.
Anlise dos parmetros de calidade de sinais elctricos, electromagnticos e pticos.
As actividades profesionais asociadas a esta funcin aplcanse en:
Clculo das caractersticas das instalacins de telecomunicacins.
Dimensionamento dos equipamentos de diversas instalacins de telecomunicacins.
Medicin de parmetros de calidade e aceptacin de equipamentos.
Dimensionamento de elementos auxiliares das instalacins e dos equipamentos de
telecomunicacins.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais b), d) e e) do ciclo formativo, e as competencias b) e d).
As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre:
Descricin dos sinais de audio e vdeo; visualizacin e medida dos seus parmetros
fundamentais.
Identificacin dos tipos de modulacin electrnica, as sas caractersticas e as sas
aplicacins.
Medida dos parmetros de sinais modulados.
Descricin, a nivel de bloques, do funcionamento e as aplicacins dos dispositivos
electrnicos utilizados en equipamentos e sistemas de telecomunicacins.
Descricin dos sinais electromagnticos; visualizacin e medida dos seus parmetros fundamentais.
Pxina 34 de 118

Identificacin dos medios de propagacin de sinais de radiofrecuencia non guiados e


a distribucin de frecuencias e bandas do espectro electromagntico.
Descricin das lias de transmisin de sinais elctricos, electromagnticos e pticos
utilizados en radiofrecuencia, as sas aplicacins e as sas caractersticas.
Montaxe e conexin de lias de transmisin elctricas, electromagnticas e pticas.
Descricin dos equipamentos e das tcnicas de medida de sinais de telecomunicacins.
Medida de parmetros de calidade en lias de transmisin.

Pxina 35 de 118

1.3

Mdulo profesional: sistemas informticos e redes


locais
Equivalencia en crditos ECTS: 11.
Cdigo: MP0552.
Duracin: 213 horas.

1.3.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin


RA1. Configura circutos lxicos dixitais bsicos, para o que examina as sas caractersticas e as sas aplicacins.
CA1.1. Utilizronse diversos sistemas de numeracin e cdigos.
CA1.2. Describronse as funcins lxicas fundamentais.
CA1.3. Representronse os circutos lxicos mediante a simboloxa axeitada.
CA1.4. Relacionronse as entradas e as sadas en circutos combinacionais e secuenciais.
CA1.5. Montronse ou simulronse circutos combinacionais e secuenciais.
CA1.6. Montronse ou simulronse circutos de conversin dixital-analxico e analxico-dixital.
CA1.7. Montronse ou simulronse circutos con memorias.
RA2. Selecciona equipamentos informticos, avala os requisitos do sistema de telecomunicacins e define a composicin e as caractersticas dos seus elementos.
CA2.1. Determinronse as necesidades informticas dos sistemas de telecomunicacin.
CA2.2. Identificronse os equipamentos en funcin das aplicacins do sistema de telecomunicacins.
CA2.3. Caracterizronse os compoentes do equipamento informtico.
CA2.4. Caracterizronse tipos de perifricos.
CA2.5. Determinronse as necesidades de software e hardware dos sistemas de telecomunicacins.
RA3. Configura equipamentos informticos, para o que examina as caractersticas requiridas polo sistema de telecomunicacins e instala o hardware e o software.
CA3.1. Verificouse que o hardware e software respondan s necesidades do sistema.
CA3.2. Interpretouse a documentacin tcnica dos elementos do equipamento.
CA3.3. Instalouse o hardware do equipamento informtico.
CA3.4. Instalronse os perifricos especficos.
CA3.5. Cargronse os sistemas operativos.
CA3.6. Configurouse o software do equipamento.
CA3.7. Documentouse o proceso de montaxe.
RA4. Configura servizos e funcins especficas no sistema informtico, e planifica a
sa implantacin, tendo en conta as especificacins do sistema de telecomunicacins.
CA4.1. Interpretronse os requisitos de software do sistema.
CA4.2. Planificouse a asignacin de servizos e funcins.
CA4.3. Configurronse contas de usuario, perfs e polticas de contrasinais.
Pxina 36 de 118

CA4.4. Configurronse aplicacins e servizos requiridos.


CA4.5. Utilizronse ferramentas de virtualizacin e simulacin do sistema informtico.
CA4.6. Verificouse o funcionamento do sistema.
RA5. Identifica os elementos dunha linguaxe de programacin, e escribe, modifica e
depura o cdigo de algoritmos que resolven aplicacins sinxelas.
CA5.1. Distinguronse os tipos de linguaxes de programacin.
CA5.2. Identificronse os bloques que compoen a estrutura dun programa informtico para a linguaxe elixida.
CA5.3. Utilizronse contornos integrados de desenvolvemento en proxectos sinxelos.
CA5.4. Identificronse os tipos de datos e as sas utilidades especficas creando e
modificando pequenas aplicacins tipo na linguaxe elixida.
CA5.5. Clasificronse, recoecronse e utilizronse en expresins os datos e os operadores propios da linguaxe elixida.
CA5.6. Introducronse comentarios no cdigo.
CA5.7. Clasificronse, recoecronse e utilizronse as sentenzas de control na linguaxe elixida.
CA5.8. Realizronse operacins de E/S.
CA5 9. Escribronse e compilronse programas sinxelos.
CA5.10. Probronse e depurronse os programas.
CA5.11. Manexronse mdulos predefinidos na elaboracin dos programas.
RA6. Integra redes de rea local (LAN) en sistemas de telecomunicacins, con interpretacin das especificacins do sistema e configuracin das partes fsica e lxica.
CA6.1. Caracterizronse os compoentes das redes de datos.
CA6.2. Identificronse as topoloxas e as estruturas de redes.
CA6.3. Distinguiuse o funcionamento e as caractersticas dos elementos de traballo
en rede (networking).
CA6.4. Recoecronse os protocolos de comunicacin.
CA6.5. Deseouse unha rede LAN e o seu direccionamento.
CA6.6. Montouse a electrnica de rede e elementos asociados.
CA6.7. Conectronse os equipamentos e os elementos da rede.
CA6.8. Configurouse unha rede LAN.
CA6.9. Comprobouse o funcionamento da rede LAN.
RA7. Integra redes locais sen fos (WLAN) en sistemas de telecomunicacins, con interpretacin das especificacins do sistema e configuracin das partes fsica e lxica.
CA7.1. Definronse as redes sen fos de acceso local (WLAN).
CA7.2. Determinronse os compoentes e caractersticas das redes WLAN.
CA7.3. Deseouse unha rede WLAN e o seu direccionamento.
CA7.4. Colocronse os dispositivos e os equipamentos.
CA7.5. Configurronse os servizos e os dispositivos da rede WLAN.
CA7.6. Configurronse os elementos de seguridade da rede.
CA7.7. Verificouse o funcionamento da WLAN.

Pxina 37 de 118

RA8. Realiza probas de posta en servizo de sistemas informticos ou redes de datos


aplicando tcnicas de anlise de rendemento e verificando a sa integracin no sistema
de telecomunicacins.
CA8.1. Identificronse os puntos de control.
CA8.2. Aplicouse o plan de posta en servizo.
CA8.3. Probouse o funcionamento do hardware do sistema.
CA8.4. Comprobouse o funcionamento do software do sistema.
CA8.5. Verificouse o funcionamento das redes.
CA8.6. Realizouse a integracin dos equipamentos informticos no sistema de telecomunicacins.
CA8.7. Realizronse probas de rendemento do sistema informtico.
CA8.8. Documentouse a posta en servizo.
RA9. Mantn sistemas informticos e redes aplicando tcnicas de diagnstico ou monitorizacin e efectuando a correccin das disfuncins.
CA9.1. Relacionronse cos elementos do sistema as avaras tpicas dos sistemas informticos e redes locais.
CA9.2. Aplicouse o plan de mantemento.
CA9.3. Utilizronse ferramentas de hardware e software de diagnstico e monitorizacin.
CA9.4. Executronse as tarefas de mantemento preventivo e preditivo.
CA9.5. Localizouse o equipamento ou o elemento responsable da disfuncin.
CA9.6. Arranxouse a avara.
CA9.7. Restituuse o funcionamento.
CA9.8. Documentronse as intervencins de mantemento.

1.3.2

Contidos bsicos
BC1. Montaxe de circutos dixitais bsicos

Tcnicas dixitais.
Sistemas de numeracin e cdigos.
Portas lxicas: tipos.
Circutos combinacionais: tipos.
Circutos secuenciais: tipos.
Circutos convertedores dixital-analxico e analxico-dixital.
Memorias: estrutura e tipos.
BC2. Seleccin de equipamentos informticos de telecomunicacins

Caractersticas e anlise das necesidades informticas dos sistemas de telecomunicacin segundo o seu contorno.
Arquitectura de hardware dun sistema informtico.
Subsistemas de E/S. Controladores e sistemas de bus.
Elementos de hardware dun sistema informtico: caractersticas e tipoloxa.
Dispositivos de almacenamento: tipoloxa, instalacin e configuracin.
Pxina 38 de 118

Dispositivos de almacenamento en rede: instalacin e configuracin.


Fontes de alimentacin. SAI.
Sistemas operativos: concepto, evolucin, caractersticas e estrutura.
Software nun sistema informtico: aplicacins informticas.
Perifricos: caractersticas e tipoloxa
Equipamentos e tecnoloxas aplicadas a sistemas informticos de telecomunicacins.
BC3. Configuracin de equipamentos informticos de telecomunicacins

Documentacin tcnica dos compoentes. Manexo de dispositivos hardware.


Fases de montaxe de sistemas informticos.
Montaxe e ensamblaxe de elementos internos e perifricos. Ferramentas.
Instalacin de sistemas operativos.
Instalacin de controladores de elementos do sistema informtico.
Configuracin de equipamento informtico.
Verificacin e posta a punto do equipamento.
Control do proceso de instalacin e montaxe de elementos dun equipamento informtico: normas de seguridade.
BC4. Configuracin de sistemas informticos para servizos e funcins especficas

Configuracin de sistemas informticos aplicados a telecomunicacins.


Arquitectura cliente-servidor. Planificacin de servizos e funcins. DHCP, DNS, FTP,
etc.
Administracin e configuracin dos sistemas operativos. Administracin de servizos.
Xestin de procesos e recursos. Instalacin de programas.
Xestin de usuarios e administracin de permisos. Automatizacin de tarefas. Scripts.
Batchs.
Ferramentas do sistema operativo. Ferramentas de virtualizacin e simulacin de sistemas.
Procedementos de supervisin e implantacin de software. Ciclo de implantacin: instalacin, configuracin, verificacin e axuste.
Tcnicas de verificacin de sistemas informticos de telecomunicacins.
BC5. Elaboracin de programas informticos

Etapas de desenvolvemento dun programa informtico


Deseo de algoritmos
Linguaxes de programacin
Contornos integrados de desenvolvemento.
Identificadores.
Tipos de datos simples: variables, literais e constantes.
Datos estruturados: arrays e cadeas.
Pxina 39 de 118

Acceso a datos: tipos de direccionamento.


Operadores e expresins.
Control de fluxo.
Estruturas secuenciais, condicionais e de repeticin.
Instrucins de salto.
Programacin modular
Proba, depuracin e documentacin de programas.
BC6. Integracin de redes de datos

Redes de datos. Elementos da rede. Topoloxas e estrutura.


Tipos de redes de datos. Ethernet. Descricin e tramas.
Protocolos de comunicacin e uso de modelos en capas. Modelos TCP/IP e OSI.
Capa de aplicacin e capa de transporte. Servizos e protocolos da capa de aplicacin.
Funcins da capa de transporte.
Protocolo TCP e UDP. Capa de rede. Protocolo de resolucin de direccins (ARP).
Planificacin de redes. Cableamento estruturado. Cable e fibra ptica.
Direccionamento. Subredes. Encamiamento. Capas de enlace de datos e fsica. Capa
de enlace de datos: MAC e LLC.
Electrnica de rede e elementos auxiliares. Encamiadores. Hubs, switches, etc.
Montaxe, configuracin e supervisin da rede. Configuracin de dispositivos de rede.
Monitorizacin.
BC7. Integracin de redes sen fos (WLAN)

Redes WLAN. Estndares 802.11 a, b, g, n, etc.


Compoentes da LAN sen fos. Puntos de acceso. Encamiadores.
Deseo dunha WLAN. Software de dispositivos e clientes; firmware.
Topoloxas. Ad-Hoc. Infraestruturas.
Planificacin de WLAN. Asociacin de WLAN.
Configuracin de dispositivos. Encamiadores. Puntos de acceso. Modos de funcionamento.
Montaxe e configuracin de dispositivos e equipamentos dunha WLAN.
Seguridade e proteccin de redes sen fos. Configuracin. Denegacin de servizos
(DOS). Ataques. Sistemas de encriptaxe WEP. WPA. AES. Algoritmos de encriptaxe
TKIP, etc.
Procedementos de verificacin de redes sen fos. Aparellos de medida.
BC8. Posta en servizo sistemas informticos

Tcnicas de verificacin e axuste de sistemas. Identificacin de puntos de control.


Plans de posta en servizo de sistemas informticos.

Pxina 40 de 118

Tcnicas de medicin de parmetros do sistema. Ferramentas de monitorizacin de


hardware e software.
Integracin de sistemas. Verificacin da conectividade lxica dos elementos do sistema. Protocolo ICMP. Monitorizacin. Protocolo SNMP.
Rendemento dos sistemas e as cargas de traballo. Simulacin de cargas de equipamentos en producin. Consumo de recursos.
Plans de posta en servizo de redes locais.
Tcnicas de verificacin de redes LAN e WLAN.
Documentacin. Follas de traballo.
BC9. Mantemento de sistemas informticos e redes

Tipoloxas das avaras. Procedementos de actuacin nas avaras.


Plans de mantemento de sistemas informticos de telecomunicacins e redes locais de
datos.
Mtodos de anlise de sistema. Ferramentas virtuais, de simulacin e de optimizacin.
Execucin de tarefas. Conceptos bsicos sobre seguridade nos sistemas operativos.
Ataques de virus. Caractersticas, solucins e ferramentas de diagnstico.
Diagnstico e localizacin de avaras.
Ferramentas de hardware e software, e utilidades do sistema. Tcnicas de substitucin
de equipamentos e elementos.
Reinstalacin de software.
Copias de seguridade. Planificacin. Automatizacin. Restauracin.
Documentacin de avaras. Histricos.

1.3.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear a funcin de deseo, configuracin, montaxe, integracin e posta en servizo, e mantemento de sistemas e
equipamentos informticos en instalacins de telecomunicacins e redes locais de datos.
A definicin destas funcins abrangue aspectos como:
Interpretacin de manuais e informacin tcnica asociada a dispositivos de hardware
e elementos software.
Deseo e montaxe de equipamentos e sistemas informticos para telecomunicacins
e de redes locais.
Identificacin e seleccin de compoentes fsicos, lxicos e de conectividade para
equipamentos e instalacins informticas en telecomunicacins.
Configuracin, instalacin, programacin, ampliacin, verificacin e mantemento de
sistemas informticos para telecomunicacins e redes locais de datos.
As actividades profesionais asociadas a esta funcin aplcanse en:
Dimensionamento de sistemas, elementos e equipamentos que compoen un sistema
informtico.
Seleccin de equipamentos e elementos de equipamentos informticos.
Configuracin de equipamentos informticos e as sas funcins especficas para sistemas de telecomunicacins.
Pxina 41 de 118

Instalacin, programacin e mantemento de sistemas e redes de datos.


Implementacin de redes de rea local en sistemas de telecomunicacins.
Integracin de equipamentos informticos en sistemas de telecomunicacins.
Verificacin da funcionalidade da rede de datos e equipamentos asociados.
Mantemento de instalacins e equipamentos informticos e redes de datos.
Elaboracin da documentacin tcnica coas especificacins de montaxe, protocolo
de probas, manual de instrucins de servizo e mantemento.

A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais a), b), e), g), k), l) e m)
do ciclo formativo, e as competencias b), d), f), i), j) e k).
As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre:
Interpretacin de documentacin tcnica e manuais tcnicos asociados aos elementos fsicos, lxicos e de conectividade dun sistema informtico aplicado a telecomunicacins.
Identificacin de elementos hardware e software que compoen un sistema informtico aplicado a telecomunicacins.
Seleccin dos equipamentos e os elementos que compoen un sistema.
Montaxe e configuracin de equipamentos informticos utilizados en instalacins de
telecomunicacins.
Identificacin de topoloxas de instalacins de redes de datos.
Montaxe de sistemas informticos e redes de datos.
Configuracin de sistemas informticos de telecomunicacins e redes de datos.
Posta en servizo equipamentos informticos e redes de datos asociados a telecomunicacins.
Actualizacin e mantemento de sistemas informticos e redes de datos asociados a
telecomunicacins.

Pxina 42 de 118

1.4

Mdulo profesional: tcnicas e procesos en infraestruturas de telecomunicacins


Equivalencia en crditos ECTS: 8.
Cdigo: MP0553.
Duracin: 160 horas.

1.4.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin


RA1. Determina as caractersticas das instalacins elctricas para sistemas de telecomunicacins analizando os requisitos do sistema.
CA1.1. Identificronse as caractersticas do sistema elctrico dos recintos e as instalacins de telecomunicacins (equipos de cabeceira, cuartos de telecomunicacins,
tomas de terra, sistemas de captacin de sinais, etc.).
CA1.2. Recoecronse os elementos de proteccin e a sa funcin.
CA1.3. Calculouse o calibre das proteccins en funcin do tipo de instalacin.
CA1.4. Estableceuse a distribucin dos elementos no cadro de proteccin.
CA1.5. Colocronse en funcin do esquema nos recintos os mecanismos, as tomas
de corrente, proteccins, etc.
CA1.6. Verificouse a aplicacin da normativa (REBT).
RA2. Fai a implantacin de infraestruturas de sistemas de telecomunicacins, para o
que interpreta planos de edificacin e esquemas da instalacin, e relaciona redes de cableamento, equipamentos e os elementos no seu lugar de colocacin.
CA2.1. Verificouse a coincidencia entre os datos dos planos e a colocacin das instalacins.
CA2.2. Verificouse que os espazos (recintos, rexistros, arquetas, lugar de colocacin
dos elementos de captacin de sinais, etc.) sexan os indicados na documentacin
tcnica.
CA2.3. Tivronse en conta as caractersticas especficas dos tipos de instalacin.
CA2.4. Comprobouse que o trazado da instalacin non interfira con outras instalacins existentes ou previstas.
CA2.5. Relacionronse os espazos e os elementos da instalacin co seu lugar de colocacin.
CA2.6. Identificronse e procurronse posibles solucins s continxencias atopadas.
CA2.7. Marcouse o trazado da instalacin en planos e/ou en obra.
CA2.8. Tivronse en conta os regulamentos e as normas de aplicacin na implantacin.
RA3. Monta conxuntos captadores de sinais de radiodifusin sonora e de televisin para emisins terrestres e de satlite, para o que interpreta planos e esquemas de montaxe,
aplicando tcnicas especficas.
CA3.1. Seleccionronse os equipamentos e as ferramentas de montaxe de antenas e
mastros.
CA3.2. Montronse os elementos de soporte e de fixacin das antenas.
CA3.3. Montronse antenas para radiodifusin sonora e de televisin.
CA3.4. Verificouse a direccin de mximo sinal.
Pxina 43 de 118

CA3.5. Orientronse as antenas.


CA3.6. Montronse os elementos necesarios para enviar o sinal ao equipamento de
cabeceira.
CA3.7. Conectronse os mastros de antena toma de terra.
RA4. Monta o equipamento de cabeceira e describe a funcin de cada elemento, aplicando tcnicas de montaxe especficas.
CA4.1. Montronse bases soporte de fixacin mural ou racks para colocar os equipamentos.
CA4.2. Seleccionronse os elementos de cabeceira en funcin do tipo de instalacin.
CA4.3. Montronse e configurronse os elementos do equipamento de cabeceira
(mesturadores de sinais, conversores, separadores), necesarios para procesar os sinais.
CA4.4. Conectronse os elementos de cabeceira coa sa alimentacin.
CA4.5. Montouse a alimentacin do sistema.
CA4.6. Verificronse as caractersticas que debe presentar a instalacin na sa sada
(nmero de canles, nivel do sinal, etc.).
RA5. Instala os elementos da rede de distribucin para sinais de radio e televisin de
acordo con planos ou esquemas, aplicando tcnicas especficas de montaxe.
CA5.1. Tendeuse o cableamento da rede de distribucin, de dispersin e de interior
de usuario.
CA5.2. Montronse derivadores, distribuidores, puntos de acceso de usuario (PAU)
e tomas de usuario (bases de acceso terminal).
CA5.3. Conectronse os cables da rede.
CA5.4. Medronse os valores caractersticos da rede e comprobouse que estean dentro dos mnimos exixidos.
RA6. Instala a infraestrutura comn de telecomunicacins para o acceso ao servizo de
telefona dispoible ao pblico (telefona bsica e a travs dunha rede dixital de servizos integrados), para o que interpreta planos ou esquemas, aplicando tcnicas especificas de montaxe.
CA6.1. Identificouse o mtodo de enlace utilizado polos operadores.
CA6.2. Identificronse os tipos de acceso (acceso bsico ou primario RDSI).
CA6.3. Identificronse os dous casos do acceso primario, tendo en conta a colocacin do TR1.
CA6.4. Individualizronse ata o TR1 os cables de emisin e recepcin.
CA6.5. Montronse os rexistros de terminacin de rede para telefona bsica (TB) e
para a rede dixital de servizos integrados (RDSI).
CA6.6. Instalronse configuracins de cableamento para RDSI (bus pasivo curto e
estendido, e punto a punto).
CA6.7. Montronse os elementos dos puntos de distribucin.
CA6.8. Montouse a intercomunicacin e o control de acceso.
RA7. Instala infraestruturas de redes de banda larga, para o que interpreta planos e esquemas da sa estrutura, aplicando tcnicas de montaxe.
CA7.1. Fxose a implantacin da instalacin de acordo cos planos.
CA7.2. Instalouse o cableamento troncal (subsistema de campus).
CA7.3. Instalouse o cableamento vertical (subsistema de edificios).
CA7.4. Instalouse o cableamento horizontal.
Pxina 44 de 118

CA7.5. Montronse distribuidores de campus, de edificio de planta, etc.


CA7.6. Montronse os equipamentos dos recintos de telecomunicacins e cuartos de
equipamentos.
CA7.7. Realizronse probas e medidas de parmetros relacionados coas certificacins.
CA7.8. Elaborronse esquemas das posibles modificacins.
RA8. Verifica o funcionamento das infraestruturas de sistemas de telecomunicacins,
efectuando medidas e contrastndoas cos parmetros normativos.
CA8.1. Seleccionronse as ferramentas e o instrumental de medida.
CA8.2. Realizronse medidas, axustes e os ensaios de funcionamento.
CA8.3. Interpretronse os resultados obtidos nas medidas.
CA8.4. Comprobouse que os parmetros da instalacin cumpran a normativa ou sexan acordes a estndares.
CA8.5. Axustronse os equipamentos de acordo cos parmetros normativos.
CA8.6. Contrastronse os resultados obtidos.
RA9. Mantn instalacins de infraestruturas de sistemas de telecomunicacins efectuando medicins e corrixindo avaras ou disfuncins.
CA9.1. Realizouse o plan de intervencin no sistema para a deteccin de fallos e
avaras, de acordo coa instalacin.
CA9.2. Realizronse probas e medidas en funcin da tipoloxa do sistema.
CA9.3. Interpretronse as medidas realizadas, sinalando as disfuncins
CA9.4. Aplicronse tcnicas de diagnstico e localizacin de avaras en funcin da
tipoloxa e das caractersticas da instalacin.
CA9.5. Propuxronse hipteses das causas e da repercusin das avaras.
CA9.6. Substituronse equipamentos ou partes da instalacin que eran a causa da
avara.
CA9.7. Verificouse a restitucin do funcionamento en caso de avara.
CA9.8. Realizronse as operacins de mantemento preventivo.
RA10. Cumpre as normas de prevencin de riscos laborais e de proteccin ambiental, e
identifica os riscos asociados, as como as medidas e os equipamentos para os previr.
CA10.1. Identificronse os riscos e o nivel de perigo que supn a manipulacin dos
materiais, as ferramentas, os utensilios e as mquinas.
CA10.2. Operouse coas mquinas respectando as normas de seguridade.
CA10.3. Identificronse as causas mis frecuentes de accidentes na manipulacin de
materiais, ferramentas, etc.
CA10.4. Describronse os elementos de seguridade (proteccins, alarmas, paros de
emerxencia, etc.) das mquinas e os equipamentos de proteccin individual (calzado, proteccin ocular, indumentaria, etc.) que se deben empregar nas operacins de
montaxe e mantemento.
CA10.5. Relacionouse a manipulacin de materiais, ferramentas e mquinas coas
medidas de seguridade e proteccin persoal requiridas.
CA10.6. Determinronse as medidas de seguridade e de proteccin persoal que
cumpra adoptar na preparacin e na execucin das operacins de montaxe e mantemento nos sistemas de telefona.
CA10.7. Identificronse as posibles fontes de contaminacin ambiental.
CA10.8. Clasificronse os residuos xerados para a sa retirada selectiva.
Pxina 45 de 118

CA10.9. Valorouse a orde e a limpeza das instalacins e dos equipamentos como


primeiro factor de prevencin de riscos.

1.4.2

Contidos bsicos
BC1. Determinacin das caractersticas das instalacins elctricas para sistemas de telecomunicacins

Elementos e mecanismos nas instalacins elctricas aplicadas nos recintos de ICT:


condutores elctricos, canalizacins. Tipos de receptores. Tipos de mecanismos.
Dimensionamento dos mecanismos e dos elementos da instalacin. Tipos e seccins
dos condutores.
Dispositivos de mando e proteccin. Funcin. Magnetotrmico. Diferencial. Caractersticas e tipos.
Instalacins comns en vivendas e edificios. Rede de servizos xerais. Iluminacin. Rede de proteccin.
Cadros de mando e proteccin. Distribucin de elementos.
Planos e esquemas elctricos normalizados. Tipoloxa. Representacin da colocacin
dos mecanismos e das tomas de corrente nos recintos de telecomunicacins.
Simboloxa normalizada nas instalacins elctricas. Normalizacin.
Aparellos de medida. Tcnicas de medicin.
Regulamento electrotcnico de baixa tensin aplicado s instalacins de interior.
BC2. Implantacin de infraestruturas de sistemas de telecomunicacins

Verificacin de datos. Proxecto tcnico. Memoria. Comprobacin das especificacins.


Outros.
Descricin da edificacin. Recintos: caractersticas dos recintos por dominio de zona de
colocacin. Arqueta de entrada. Recintos inferior e superior.
Cumprimento das especificacins en vivendas, bloques de pisos e conxuntos de vivendas unifamiliares. Topoloxas en funcin do tipo de inmoble. Verificacin.
Verificacin dos trazados doutras instalacins. Interferencia entre instalacins.
Colocacin dos elementos comns. Relacin coas normas de edificacin aplicadas a
instalacins comns.
Identificacin de continxencias. Planeamento de solucins.
Marcaxe sobre planos e trazado en obra da instalacin. Implantacin da instalacin.
Condicins de obra.
Norma especfica das instalacins comns en edificios. Instrucins tcnicas do REBT
referentes a instalacins comns de telecomunicacins.
BC3. Montaxe de conxuntos captadores de sinais de radiodifusin sonora de televisin
para emisins terrestres e de satlite

Proxecto tcnico. Memoria. Materiais e ferramentas para a montaxe de elementos accesorios de antenas. Mastros e torres.
Tcnicas de montaxe de soportes, accesorios e elementos de fixacin de antenas.
Pxina 46 de 118

Tcnicas de montaxe de antenas terrestres para radio, televisin e televisin va satlite.


Apuntamento e orientacin de antenas.
Tcnicas de montaxe dos elementos activos e pasivos.
Conexin elctrica. Tomas de terra.
Normas de seguridade e prevencin de riscos.
BC4. Montaxe do equipamento de cabeceira

Tcnicas de montaxe de instalacins de equipamento de cabeceira para sinais de radio e


televisin. Elementos para instalar. Descricin do seu funcionamento.
Tipos de cabeceira. Seleccin de elementos. Descricin do seu funcionamento.
Elementos de cabeceira. Tcnicas de montaxe de elementos. Convertedores e separadores. Amplificadores de FI. Moduladores. Outros. Descricin do seu funcionamento.
Equipamento elctrico: proteccins e toma de terra.
Verificacin das caractersticas da instalacin (ganancia, niveis mximo e mnimo permitido, etc.).
Configuracin dos elementos de cabeceira. Asignacin de canles, axuste, conexin, etc.
BC5. Instalacin dos elementos da rede de distribucin para sinais de radio e televisin

Proxecto tcnico. Memoria. Clculos.


Comprobacin de canalizacins. Canalizacin de enlace. Principal. Secundaria. Interior
de usuario.
Lias de transmisin: fibra ptica, cable coaxial, par trenzado, etc. Normalizacin. Tipos de condutores. Caractersticas especiais dos condutores empregados na ICT atendendo ao tipo de local.
Distribucin por repartidores, por derivadores, por caixas de paso e mixta.
Tcnicas de montaxe de tomas de usuario, bases e puntos de acceso.
Tcnicas de conexin de cableamento. Fibra ptica. Conectadores.
Tcnicas de verificacin das caractersticas da instalacin.
Normas de seguridade persoal e dos equipamentos.
BC6. Instalacin da infraestrutura comn de telecomunicacins para o acceso ao servizo
de telefona dispoible ao pblico

Proxecto tcnico. Memoria.


Caractersticas do mtodo de enlace dos operadores de telecomunicacins: descricin.
Elementos para o acceso ao servizo de telefona dispoible ao pblico.
Equipamentos para accesos bsicos. Equipos para accesos primarios. Caractersticas
dos accesos: bsico e RDSI ou acceso primario.
Caractersticas dos elementos de telefona e redes de voz. Regretas de corte e probas.
Convertedores.
Tcnicas de individualizacin de cables para TR1.
Tcnicas de montaxe dos rexistros de terminacin de rede para telefona bsica e RDSI.
Descricin de elementos.
Pxina 47 de 118

Puntos de distribucin. Tcnicas de montaxe.


Configuracin do cableamento. Bus pasivo curto e estendido. Bus pasivo ampliado.
Punto a punto.
Tcnicas de montaxe de instalacins de intercomunicacin e accesos. Instalacin de
porteiros automticos. Armarios. Accesorios. Caractersticas dos elementos de interfona e videoportara. Placas da ra. Porteiros GSM. Videoporteiros.
BC7. Instalacin de infraestruturas de redes de banda larga

Proxecto tcnico. Memoria. Planos. Descricin da edificacin e dos servizos. Previsin


de demanda. Outros.
Medios guiados. Acceso ao servizo de telecomunicacins de banda larga. Cableamento
estruturado. Conexin de conectadores especficos.
Tcnicas de cableamento en subsistemas de campus e edificios.
Caractersticas dos elementos de telefona e redes de datos. Regretas. Electrnica de rede e convertedores.
Tcnicas de montaxe de equipamentos en recintos de telecomunicacins. Instalacin de
equipamentos en rack.
Medidas especficas de certificacin. Tcnicas. Interpretacin de resultados.
Elaboracin de esquemas. Software de aplicacin.
BC8. Verificacin do funcionamento das infraestruturas de sistemas de telecomunicacins

Plan de posta en servizo. Protocolo de medidas.


Parmetros de funcionamento nas instalacins de ICT.
Instrumentos e procedementos de medida en instalacins de ICT.
Axustes e posta a punto.
Sinal en funcin da orientacin dos elementos de captacin de sinais. Medidas.
Tcnicas de axuste en local e de xeito remoto. Verificacin de comunicacin.
Parmetros significativos no axuste de instalacins de ICT.
Medidas e ensaios de funcionamento en infraestruturas de radio e TV, telefona e redes
de voz e datos
Interpretacin de resultados. Cotexo de valores coa documentacin tcnica.
Verificacins regulamentarias. Documentacin.
BC9. Mantemento de instalacins de infraestruturas de sistemas de telecomunicacins

Deteccin de avaras en infraestruturas de sistemas de telecomunicacins.


Procedementos de medidas. Probas. Tipoloxa das instalacins para manter.
Tcnicas de diagnstico e localizacin de avaras. Substitucin e configuracin de elementos defectuosos.
Comprobacin e restitucin do servizo nas infraestruturas de telecomunicacins en edificios. Tcnicas de monitorizacin de redes e sistemas.
Plans de mantemento en sistemas de infraestruturas de telecomunicacins
Pxina 48 de 118

Documentacin das intervencins realizadas. Histricos de avaras.


BC10. Prevencin de riscos, seguridade e proteccin ambiental

Normativa de prevencin de riscos laborais relativa aos sistemas de telefona.


Prevencin de riscos laborais nos procesos de montaxe e mantemento.
Equipamentos de proteccin individual. Caractersticas e criterios de utilizacin.
Proteccin colectiva. Medios e equipamentos de proteccin.
Normativa reguladora en xestin de residuos.

1.4.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear a funcin de montaxe, instalacin, posta en servizo e mantemento de infraestruturas de sistemas de telecomunicacins para a captacin, a adaptacin e a distribucin de sinais de radiodifusin sonora e televisin, acceso ao servizo de telefona bsica, redes dixitais de servizos integrados, banda larga, e redes de voz e datos.
A definicin destas funcins abrangue aspectos como:
Interpretacin de normativa relacionada coas infraestruturas de telecomunicacins.
Interpretacin de planos e esquemas.
Identificacin e seleccin de equipamentos e elementos da instalacin.
Montaxe, instalacin, configuracin e ampliacin de infraestruturas de telecomunicacins.
Posta en servizo e mantemento de sistemas de infraestruturas de telecomunicacins.
As actividades profesionais asociadas a esta funcin aplcanse en:
Implantacin da instalacin e colocacin dos equipamentos de infraestruturas de telecomunicacins.
Configuracin da instalacin, con seleccin e dimensionamento dos equipos e dos
elementos que a compoen.
Montaxe das instalacins e das infraestruturas de telecomunicacins.
Mantemento das instalacins e das infraestruturas de telecomunicacins.
Verificacin da funcionalidade da instalacin e equipamentos.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais g), h), i), j), k) e m) do
ciclo formativo, e as competencias f), g), h), i), j) e k).
As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre:
Identificacin de tipoloxas de instalacins de infraestruturas de telecomunicacins
no contorno de edificios.
Respecto e cumprimento da normativa correspondente no deseo e no desenvolvemento da instalacin.
Seleccin de equipamentos e elementos que compoen unha instalacin.
Realizacin da montaxe das instalacins, os equipamentos, os sistemas e as infraestruturas.
Realizacin da configuracin e a posta en servizo.
Aplicacin de plans de mantemento.

Pxina 49 de 118

Proposta de hipteses de disfuncin nas instalacins, e elaboracin de procedementos para a localizacin de avaras.

Pxina 50 de 118

1.5

Mdulo profesional: sistemas de producin audiovisual


Equivalencia en crditos ECTS: 10.
Cdigo: MP0554.
Duracin: 174 horas.

1.5.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin


RA1. Caracteriza equipamentos de son, con identificacin das sas aplicacins, para o
que analiza o seu funcionamento.
CA1.1. Clasificronse os elementos de captacin e emisin de son en funcin da sa
funcionalidade.
CA1.2. Identificronse os equipamentos de amplificacin e procesamento de audio.
CA1.3. Identificronse os equipamentos de gravacin e reproducin de son.
CA1.4. Comprobronse as caractersticas tcnicas dos equipamentos de son.
CA1.5. Recoecronse os procesos de transformacin dos sinais en cada equipamento.
CA1.6. Identificronse os conectadores e as lias de transmisin dos sistemas de son
de acordo coas sas caractersticas.
CA1.7. Examinronse os tipos de interfaces dos equipamentos de son e as posibilidades de interconexin entre eles.
RA2. Configura instalacins de son e define a sa estrutura, logo de seleccionar os
elementos que as compoen.
CA2.1. Identificouse a estrutura, as caractersticas tcnicas e os elementos dos sistemas de son ambiental, megafona e sonorizacin.
CA2.2. Identificouse a estrutura, as caractersticas tcnicas e os elementos dos sistemas de son de estudios de gravacin, edicin e difusin de radio e televisin.
CA2.3. Establecronse as relacins de funcionamento entre os sistemas e os elementos das instalacins.
CA2.4. Definronse os parmetros que aseguran a calidade da instalacin.
CA2.5. Calculronse os parmetros dos elementos e dos equipamentos da instalacin (seccins de condutores, tempos de reverberacin, impedancia en altofalantes,
potencia en amplificadores, etc.).
CA2.6. Seleccionouse o equipamento tcnico (sistemas de previo, equipamentos de
procesamento do sinal, micrfonos e difusores electroacsticas, etc.).
CA2.7. Determinronse as lias de transmisin, os elementos e os accesorios de conexin.
CA2.8. Elaborronse esquemas das instalacins.
RA3. Caracteriza equipamentos de imaxe e identifica as sas aplicacins, para o que
analiza o seu funcionamento.
CA3.1. Identificronse as tecnoloxas de vdeo analxico e dixital.
CA3.2. Relacionronse as interfaces e as sas posibilidades de interconexin.
CA3.3. Identificronse os equipamentos de captacin e visualizacin de vdeo, as
sas caractersticas e as sas aplicacins.
Pxina 51 de 118

CA3.4. Clasificronse os equipamentos de xeracin, conmutacin, distribucin e


procesamento de vdeo, en funcin das sas caractersticas e das sas aplicacins.
CA3.5. Identificronse os equipamentos de gravacin, reproducin, edicin e visualizacin de vdeo, en funcin das sas caractersticas e das sas aplicacins.
CA3.6. Destinguronse os procesos de transformacin dos sinais en cada equipamento.
CA3.7. Comprobronse as caractersticas tcnicas dos equipamentos de imaxe.
CA3.8. Identificronse e clasificronse os conectadores e as lias de transmisin dos
sistemas de imaxe.
RA4. Configura instalacins de imaxe e define a sa estrutura, logo de seleccionar os
elementos que as compoen.
CA4.1. Identificouse a estrutura e o equipamento dos sistemas de circuto pechado
de televisin.
CA4.2. Relacionouse a estrutura, as caractersticas tcnicas e os elementos dos sistemas de vdeo en estudios de televisin.
CA4.3. Identificouse a estrutura, as caractersticas e as particularidades do equipamento tcnico das unidades mbiles de televisin.
CA4.4. Determinouse a estrutura das instalacins auxiliares asociadas (iluminacin,
intercomunicacin, etc.).
CA4.5. Seleccionouse o equipamento tcnico (cmaras, monitores, distribuidores,
matrices, mesturadores, gravadores, etc.).
CA4.6. Seleccionronse as lias de transmisin, os elementos e os accesorios de conexin dos equipamentos.
CA4.7. Elaborouse a documentacin tcnica.
RA5. Instala sistemas de imaxe e son, para o que interpreta planos e esquemas, aplicando tcnicas especficas de montaxe.
CA5.1. Interpretouse a documentacin tcnica da instalacin.
CA5.2. Seleccionronse as ferramentas e as tcnicas de montaxe axeitadas (soldadura, engaste, etc.).
CA5.3. Supervisouse o programa de montaxe.
CA5.4. Colocronse as estruturas, as canalizacins, os armarios de equipamentos e
consolas da instalacin.
CA5.5. Tendeuse, marcouse e agrupouse o cableamento dos sistemas da instalacin.
CA5.6. Colocronse e fixronse os equipamentos do sistema (monitores, cmaras,
altofalantes, procesadores de sinal, gravadores, mesturadores, etc.).
CA5.7. Conectronse os equipamentos e os elementos da instalacin.
CA5.8. Documentronse as implantacins e as modificacins realizadas respecto do
proxecto orixinal.
RA6. Verifica a posta en servizo de instalacins de imaxe e son, realizando medidas e
configurando os equipamentos.
CA6.1. Identificronse e verificronse os parmetros e medidas de control de calidade da instalacin, en funcin das sas caractersticas.
CA6.2. Axustronse os equipamentos para conseguir a funcionalidade requirida (zonas de sonorizacin, potencia de amplificadores, modos de traballo de procesadores,
encamiamentos, etc.).
CA6.3. Realizronse as medidas (potencia, distorsin, RT60, jitter, amplitude, relacin S/N, etc.).
Pxina 52 de 118

CA6.4. Realizronse ensaios de funcionamento.


CA6.5. Interpretronse as medidas obtidas.
CA6.6. Aplicouse o protocolo de posta en servizo da instalacin.
CA6.7. Elaborouse o informe de posta en servizo.

RA7. Mantn sistemas de imaxe e son efectuando medicins e corrixindo avaras ou


disfuncins.
CA7.1. Examinronse as tipoloxas e as caractersticas das avaras dos sistemas de
imaxe e son (fallos de conexin, lazos de terras, desadaptacins de impedancia, desgastes mecnicos, avaras electrnicas, etc.).
CA7.2. Executronse as tarefas de mantemento preventivo (medida de parmetros
elctricos, limpeza de mandos e controis, substitucin de pezas, etc.).
CA7.3. Aplicronse tcnicas de medida, diagnstico e localizacin de avaras.
CA7.4. Realizronse probas e medidas de acordo coa tipoloxa do sistema.
CA7.4. Diagnosticouse a causa da avara e substituse o equipamento ou o elemento,
co que se arranxou a avara.
CA7.5. Restituse o funcionamento de acordo co protocolo de comprobacin e posta
en servizo.
CA7.6. Utilizronse os histricos de avaras e o programa de mantemento preventivo.
RA8. Cumpre as normas de prevencin de riscos laborais e de proteccin ambiental, e
identifica os riscos asociados, as como as medidas e os equipos para os previr.
CA8.1. Identificronse os riscos e o nivel de perigo que supn a manipulacin dos
materiais, as ferramentas, os utensilios e as mquinas.
CA8.2. Operouse coas mquinas respectando as normas de seguridade.
CA8.3. Identificronse as causas mis frecuentes de accidentes na manipulacin de
materiais, ferramentas, etc.
CA8.4. Describronse os elementos de seguridade (proteccins, alarmas, paros de
emerxencia, etc.) das mquinas e os equipos de proteccin individual (calzado, proteccin ocular, indumentaria, etc.) que se deben empregar nas operacins de montaxe e mantemento.
CA8.5. Relacionouse a manipulacin de materiais, ferramentas e mquinas coas
medidas de seguridade e proteccin persoal requiridas.
CA8.6. Determinronse as medidas de seguridade e de proteccin persoal que cumpra adoptar na preparacin e na execucin das operacins de montaxe e mantemento
das instalacins de imaxe e son.
CA8.7. Identificronse as posibles fontes de contaminacin ambiental.
CA8.8. Clasificronse os residuos xerados para a sa retirada selectiva.
CA8.9. Valorronse a orde e a limpeza das instalacins e dos equipamentos como
primeiro factor de prevencin de riscos.

1.5.2

Contidos bsicos
BC1. Caracterizacin de equipamentos tcnicos de son

Micrfonos: tipos e caractersticas tcnicas. Micrfonos sen fos.

Pxina 53 de 118

Procesadores de son. Amplificadores. Ecualizadores. Filtros crossover. Xeradores de


efectos, mesturadores, etc. Caractersticas tcnicas e parmetros de calidade de son.
Aplicacins.
Gravadores e reprodutores de son. Gravacin magntica, memorias de estado slido e
ptica. Compresin dixital de son.
Altofalantes e difusores acsticos: tipos e caractersticas tcnicas. Caixas acsticas.
Interconexin de equipamentos de son. Interfaces. Lias e conectadores de instalacins
de son.
BC2. Configuracin de instalacins de son

Acstica de recintos. Condicionantes. Reverberacin. Eco. Reflexins. Equipamentos e


tcnicas de medida de parmetros acsticos. Sonmetro. Analizador de tempo real
(RTA). Medidor de reverberacin.
Sistemas de sonorizacin con control centralizado. Distribucin en impedancia constante e tensin constante.
Sistemas de sonorizacin con control distribudo. Central de sonorizacin. Etapas de
potencia. Mandos de control.
Deseo e clculo de instalacins acsticas. Coeficientes de reverberacin en salas.
RT60.
Eleccin da tecnoloxa e a estrutura do sistema. Esbozos.
Asociacin de altofalantes. Potencia de amplificacin.
Instalacins de son para salas de conferencias e reunins. Distribucin en anel e en estrela. Amplificadores automticos e con prioridade.
Instalacins de son para exteriores.
Configuracin de mesas de mestura e de monitores. Monitorizacin e sonorizacin para
o pblico (PA).
Instalacins de son para estudios de gravacin. Acondicionamento e illamento acstico.
Consolas de control dixital.
Documentacin tcnica de sistemas de son.
Estudios de radio: estrutura bsica.
Equipamento e configuracin. Mesas de mesturas para radiodifusin.
Encamiamento e interconexin de estudios. Paneis de interconexin. Servidores de
son.
BC3. Caracterizacin de equipamentos tcnicos de vdeo

Tecnoloxas de vdeo analxico e dixital.


Formatos e interfaces de conexin de equipamentos de vdeo analxico e dixital.
Compresin dixital de imaxes. Sistemas de compresin.
Cmaras de televisin: tipos e caractersticas tcnicas. Diagrama de bloques. Unidade
de control de cmara (CCU).
Monitores de vdeo. Diagrama de bloques. Sistemas de monitorizacin mltiple.
Gravadores e reprodutores de vdeo. Gravacin ptica e outras.
Pxina 54 de 118

Almacenamento sobre diferentes soportes de vdeo. Servidores de vdeo.


Xeradores de sincronismos, logotipos e sinais de proba. Distribuidores de vdeo. Matrices e selectores. Secuenciadores. Mesturadores de vdeo. Controladores de edicin.
Lias e conectadores de instalacins de imaxe.
BC4. Configuracin de instalacins de imaxe

Sistemas de circuto pechado de televisin: estrutura e equipamento.


Estudios de televisin: estrutura bsica.
Sets de televisin: tipos, funcin e estrutura bsica. Equipamento tcnico. Escenarios
virtuais.
Control de producin: estrutura bsica. Control tcnico de cmaras e son. Equipamento
e configuracin.
Posproducin. Edicin: tipos e sistemas. Redes de edicin. Sistemas de almacenamento
compartido. Salas de cambio de formato.
Control central tcnico. Control de continuidade. Sistemas de continuidade automtica.
Sistemas de televisin informatizados.
Unidades mbiles de televisin.
Aspectos de deseo.
Instalacins auxiliares en sistemas de imaxe. Sistemas de iluminacin para televisin e
espectculos. Sistemas de regulacin e control. Control analxico e DMX.
Sistemas de son e intercomunicacin. Sistemas a dous e a catro fos.
Anlise de necesidades e condicionantes. Parmetros de decisin. Eleccin da tecnoloxa e a estrutura do sistema.
Seleccin de equipamento en sistemas de imaxe. Anlise de prestacins e necesidades.
Documentacin tcnica de sistemas de imaxe.
BC5. Montaxe de sistemas de imaxe e son

Tcnicas especficas de montaxe: interpretacin de esquemas e planos. Ferramentas e


utensilios para o montaxe. Ferramentas especficas.
Colocacin de equipamentos e lias: implantacin da instalacin. Formalizacin de documentacin.
Conexin fsica. Conectadores, cables e etiquetaxe. Supervisin de programas de montaxe en sistemas de imaxe e son. Precaucins na montaxe de lias de son e vdeo. Prevencin de interferencias por campos elctricos e magnticos.
BC6. Posta en servizo de sistemas de imaxe e son

Equipamentos de medida de sistemas de son. Analizador de tempo real (RTA). Medidor de reverberacin. Medidor de distorsin, voltmetro RMS. Vmetro. Picmetro.
Medidas en sistemas de son. Potencia. Distorsin. Niveis de sinal. Resposta en frecuencia. Relacin S/N.
Equipamentos de medida de sistemas de imaxe.

Pxina 55 de 118

Medidas en sistemas de imaxe. Niveis de sinal. Fase de crominancia. Resposta en frecuencia. Distorsin. Relacin Y/C. Jitter. Gamut. Patrn de Ligthning.
Planificacin da posta en servizo.
Definicin de puntos de control. Accins para realizar en cada punto de inspeccin.
Configuracin de sistemas de imaxe e son.
Documentacin da posta en servizo. Plan de posta en servizo. Protocolo de comprobacin. Informe de posta en marcha.
BC7. Mantemento de sistemas de imaxe e son

Mantemento preventivo de sistemas de imaxe e son. Elementos e puntos de control e


verificacin. Documentacin de servizo de fabricantes de equipamentos. Accins de
mantemento en cada punto de control. Valores tolerables nas medidas.
Plan de mantemento preventivo.
Avaras tpicas en sistemas de imaxe e son. Localizacin de avaras en sistemas de son
e imaxe. Inspeccin visual. Interpretacin de sntomas. Medidas de comprobacin.
Diagnstico de causas. Localizacin e substitucin do elemento defectuoso. Posta en
marcha do sistema. Documentacin da intervencin.
BC8. Prevencin de riscos, seguridade e proteccin ambiental

Normativa de prevencin de riscos laborais relativa s infraestruturas comns de imaxe


e son.
Prevencin de riscos laborais nos procesos de montaxe e mantemento.
Equipamentos de proteccin individual: caractersticas e criterios de utilizacin.
Proteccin colectiva: medios e equipamentos de proteccin.
Normativa reguladora de xestin de residuos.

1.5.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional capacita para desempear as funcins de anlise, configuracin,
supervisin, montaxe e mantemento de sistemas de imaxe e son.
A definicin destas funcins abrangue aspectos como:
Configuracin de instalacins de megafona e sonorizacin.
Configuracin de estudios de radio e televisin.
Identificacin e seleccin de equipamentos e elementos da instalacin
Montaxe de instalacins de megafona e sonorizacin.
Montaxe de estudios de radio e televisin.
Realizacin de medidas utilizando instrumentacin especfica, para asegurar parmetros de calidade no funcionamento.
Posta en marcha de instalacins de son e vdeo, equipamentos e dispositivos auxiliares que as integran.
Planificacin, supervisin e execucin do mantemento das instalacins de imaxe e
son.
As actividades profesionais asociadas a esta funcin aplcanse en:

Pxina 56 de 118

Definicin das especificacins e das caractersticas da instalacin, e colocacin dos


equipamentos.
Configuracin da instalacin, con seleccin e dimensionamento dos equipamentos e
dos elementos que as compoen, cumprindo a normativa.
Desenvolvemento, coordinacin e supervisin de intervencins de montaxe e/ou
mantemento das instalacins e dos equipamentos en sistemas de imaxe e son.
Implantacin da instalacin para a montaxe, resolvendo os problemas da sa competencia e informando doutras continxencias.
Montaxe de infraestruturas de son e imaxe.
Mantemento de sistemas de imaxe e son.
Deseo e execucin das operacins de comprobacin, axuste ou substitucin de
elementos, e reprogramacin dos equipamentos.
Verificacin da funcionalidade da instalacin e a posta en marcha.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais b), d), e), f), h), i), j), k),
l), m), n), ) e o) do ciclo formativo, e as competencias b), d), e), f), g), h), i), j), k) e l).
As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre:
Identificacin de tipoloxas das instalacins e dos equipamentos para sonorizacin
de espazos, locais, espectculos e estudios de gravacin, edicin e difusin de imaxe
e son.
Configuracin das instalacins.
Seleccin dos equipos e dos elementos que compoen unha instalacin.
Configuracin de equipamentos e instalacins de imaxe e son.
Montaxe e verificacin de instalacins e equipamentos fixos e mbiles de imaxe e
son.
Desenvolvemento de procedementos de comprobacin e medida.
Manexo de equipamentos de medida e comprobacin.
Desenvolvemento de procedementos de configuracin e posta en marcha.
Desenvolvemento de hipteses de disfuncin e localizacin de avaras nas instalacins.

Pxina 57 de 118

1.6

Mdulo profesional: redes telemticas


Equivalencia en crditos ECTS: 9.
Cdigo: MP0555.
Duracin: 105 horas.

1.6.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin


RA1. Configura encamiadores, para o que analiza a sa funcin nas redes de comunicacins, utilizando instrucins e comandos especficos.
CA1.1. Identificouse a funcin dos encamiadores nas redes de datos.
CA1.2. Caracterizouse o hardware e o software do encamiador.
CA1.3. Determinronse os medios de transmisin mis axeitados para cada interface
do encamiador.
CA1.4. Elaborouse o protocolo de arranque do encamiador.
CA1.5. Utilizronse diferentes modos de acceso e comandos bsicos para configurar
o encamiador.
CA1.6. Definronse os tipos de protocolos de encamiamento.
CA1.7. Configurouse o encamiador segundo diversos tipos de encamiamentos, direccionamento e protocolos.
CA1.8. Verificouse a configuracin do encamiador.
RA2. Implementa redes de acceso local virtual (VLAN) e xustifica a sa utilizacin,
configurando os switches.
CA2.1. Caracterizronse diversos tipos de VLAN.
CA2.2. Definiuse a funcin dun switch nunha rede VLAN.
CA2.3. Distinguronse os elementos de software que compoen o switch.
CA2.4. Realizouse unha configuracin bsica dun switch.
CA2.5. Interpretouse a informacin visual do switch.
CA2.6. Configurouse a VLAN.
CA2.7. Conectronse varios switches.
CA2.8. Verificouse o funcionamento da rede.
CA2.9. Realizouse a interconexin de varias VLAN a travs dun encamiador.
RA3. Implementa o acceso a redes de rea ampla (WAN) configurando os dispositivos
de conexin.
CA3.1. Definronse as caractersticas das redes WAN.
CA3.2. Identificouse a tecnoloxa de conexin a unha rede WAN.
CA3.3. Identificronse diversos tipos de conexins coa rede.
CA3.4. Configurronse accesos rede.
CA3.5. Verificouse o acceso rede.
CA3.6. Distinguronse os protocolos NAT e PAT coas sas caractersticas.
CA3.7. Documentronse as intervencins.
RA4. Verifica a posta en servizo de redes telemticas realizando medidas e aplicando
criterios de certificacin.
CA4.1. Verificouse o funcionamento das instalacins elctricas asociadas.
Pxina 58 de 118

CA4.2. Interconectronse as redes xerrquicas con cables e sen fos.


CA4.3. Integrronse os equipamentos e os perifricos.
CA4.4. Verificouse a conectividade con redes exteriores.
CA4.5. Configurouse o protocolo SNMP.
CA4.6. Realizronse operacins de posta en servizo.
CA4.7. Aplicouse o protocolo de posta en servizo.

RA5. Aplica tcnicas de seguridade da rede, identificando as ameazas mis comns e


configurando os recursos do sistema para a sa proteccin.
CA5.1. Identificronse as ameazas de seguridade en redes.
CA5.2. Recoecronse os mtodos para protexer as redes.
CA5.3. Configurouse a seguridade bsica do encamiador.
CA5.4. Configurronse as listas de control de acceso (ACL) na rede.
CA5.5. Aplicronse listas ACL aos interfaces do encamiador.
CA5.6. Aplicronse os protocolos de seguridade en internet (IPsec).
CA5.7. Configurronse protocolos e dispositivos de autenticacin en redes privadas
virtuais (VPN).
CA5.8. Configurronse dispositivos como pasarela de acceso rede interna (DMZ).
CA5.9. Documentronse as intervencins.
RA6. Mantn redes telemticas, aplicando procedementos de medida ou monitorizacin
e tendo en conta a relacin entre as disfuncins ou avaras e as sas causas.
CA6.1. Relacionronse as avaras coas tipoloxas e as caractersticas das redes.
CA6.2. Aplicouse o plan de mantemento preventivo.
CA6.3. Identificronse sntomas de avaras.
CA6.4. Monitorizronse as redes telemticas.
CA6.5. Localizouse o subsistema, o equipamento ou o elemento responsable da disfuncin.
CA6.6. Restituuse o funcionamento seguindo o protocolo de posta en servizo.
CA6.7. Actualizronse os histricos de avaras e o programa de mantemento.

1.6.2

Contidos bsicos
BC1. Configuracin de encamiadores

Funcin dun encamiador nunha rede de datos.


Elementos de hardware e de software que compoen un encamiador.
Medios de transmisin utilizados nas interfaces dun encamiador.
Protocolo de arranque do encamiador. Modificacin da secuencia de arranque. Informacin visual (LED) en encamiadores.
Modos de acceso ao encamiador. Acceso web. Acceso por consola. Modo usuario
normal, modo privilexiado, modo configuracin global, etc.
Configuracin bsica dun encamiador.
Configuracin das interfaces.
Servidor de nomes de dominio (DNS).
Configuracin do encamiamento esttico. Rutas por defecto. Resumo de rutas.
Pxina 59 de 118

DHCP: funcionamento e configuracin.


Configuracin avanzada. Protocolos de encamiamento. Tipoloxa e caractersticas.
Protocolos de encamiamento por vector distancia. RIP versin 1. RIP versin 2. Caractersticas. Diferenzas. Comandos de configuracin.
Protocolos de encamiamento por estado de enlace (OSPF, etc.): caractersticas e comandos de configuracin.
Encamiamento entre dominios sen clases (CIDR).
Direccionamento. Mscara de subrede de lonxitude variable (VLSM).
Comandos de proba e verificacin de encamiador.
Deteccin e resolucin de fallos. Comandos de depuracin no encamiador.
Configuracin do tornalumes.
BC2. Implementacin de redes de acceso local virtual

Redes de datos de acceso local virtual (VLAN): definicin e tipos. Segmentacin da


rede.
Equipamento de hardware. Switch.
Elementos lxicos que compoen un switch.
Elementos visuais (LED) de informacin do switch.
Configuracin bsica dun switch. Modos de funcionamento. Almacenamento e envo.
Mtodo de corte. Tipos de conmutacin (simtrica e asimtrica). Modos de acceso ao
switch.
Verificacin da configuracin.
Tboa de enderezos MAC. Administracin bsica dun switch.
Interconexin de switches. Enlaces troncais VLAN. Protocolo "spaning tree"; configuracin. Verificacin. Administracin.
VLAN tagxing. Protocolo 802.1Q
Interconexin de VLAN. Encamiador de interconexin.
BC3. Implementacin de redes WAN

Capa fsica de WAN.


Protocolos de enlace de datos. HDLC, ATM, PPP e Frame Relay.
Enlaces dedicados: E1, E3, RDSI e RTB.
Conexin a internet: DSL (DSLAM), WIMAX, LMDS, va satlite, UMTS (3G). Cable
mdem e sen fos. Metro ethernet.
Protocolo punto a punto (PPP). Arquitectura de capas. Fsica, LCP e NCP.
Protocolos de autenticacin en PPP. PAP, CHAP. Configuracin de PPP e resolucin
de problemas.
Frame relay: tecnoloxa e historia. Circutos virtuais: VC, DLCI. Topoloxas. Configuracin FR: LMI, ARP inverso.
DHCP: funcionamento. Asignacin manual, esttica e dinmica. Configuracin.
Pxina 60 de 118

Direccionamento pblico e privado: NAT e PAT. Configuracin. Redireccionamento


de portos.
Verificacin de conexins WAN. Control de velocidade de acceso.
Documentacin das intervencins.
BC4. Posta en servizo de redes telemticas

Instalacins elctricas asociadas. Circutos elctricos. Elementos de proteccin. Sistemas de alimentacin ininterrompida.
Elementos de interconexin. Tcnicas de verificacin de conectividade de switches,
encamiadores, hubs e bridges.
Arquitectura e modelos de redes xerrquicas. Conectividade agregada, dimetro da rede
e redundancia.
Rede converxente. Caractersticas e tipoloxa. Servizos. Dispositivos para datos, voz e
vdeo.
Certificacin de redes. Equipamentos. Procedementos. Parmetros. Documentacin.
Integracin de equipamentos informticos e perifricos.
Procedementos de instalacin e configuracin de equipamentos e software en contornos
de redes WLAN e WAN. Direccionamentos. Configuracin de elementos de conexin
a rede. Resolucin de conflitos.
Administracin da rede con SNMP.
Tcnicas de comprobacin de conexin con redes exteriores, con cables e sen eles. Ferramentas de software de verificacin. Parmetros: velocidade, trfico e niveis de sinal.
Posta en servizo de redes telemticas: parmetros. Ferramentas de configuracin e probas de funcionamento. Secuencia das fases da montaxe. Colocacin dos equipamentos
e elementos.
Puntos de inspeccin e parmetros para controlar. Elaboracin da documentacin de
posta en servizo. Fichas e rexistros. Simboloxa normalizada nas instalacins de redes
de datos.
BC5. Aplicacin de tcnicas de seguridade na rede

Seguridade na rede. Termos. Delitos.


Normativa ISO/IEC 27002.
Mtodos de proteccin de redes. Identificacin de vulnerabilidades.
Ameazas seguridade. Tipos de ataques a redes: recoecemento, acceso, denegacin
de servizo (DoS), ataque distribudo de denegacin de servizo (DDoS), etc.
Administracin da seguridade nos encamiadores. Encriptacin de contrasinais. Restricins de acceso. Conexins SSH.
Anulacin de servizos e interfaces.
Listas de control de acceso (ACL). Configuracin dos distintos tipos de ACL. Verificacin. Deteccin e resolucin de problemas.
Protocolo IPsec. Caractersticas. Protocolos de seguridade a nivel IPsec: AH ("authentication header") e ESP ("encapsulating security payload"). Implementacin.
Pxina 61 de 118

Seguridade en redes VPN. Caractersticas. Dispositivos de autenticacin. Tipos e compoentes. Configuracin. Tunneling de VPN. Integridade dos datos.
Plan integral de proteccin perimetral das redes. Equipamentos e caractersticas dos sistemas de deteccin de intrusins. Acceso remoto. Seguridade perimetral. Zonas desmilitarizadas (DMZ).
Firewall. Filtraxe de trfico.
BC6. Mantemento de redes telemticas

Fallos en redes de datos. Tipos. Direccionamentos, encamiamentos e ralentizacin do


trfico de datos. Outros. Caractersticas. Avaras en elementos electrnicos e no software.
Elementos e puntos de control e verificacin. Accins de mantemento en cada punto de
control. Verificacin da seguridade. Comprobacin de dispositivos.
Ferramentas de monitorizacin. Caractersticas. Monitorizacin de servizos, host e rede. Aplicacins de captura de tramas (sniffers).
Analizadores de rede. Sistemas de monitorizacin. Administracin da rede con SNMP.
Protocolos IPv4, IPv6. Transicin do IPv4 ao IPv6.
Encamiamento con IPv4, IPV6, RIPng, etc. Configuracins.
Deteccin de avaras de hardware e software. Procedementos. Anlise dos nodos de rede, equipamentos de interconexin e terminais de usuario. Substitucin e configuracin
de elementos defectuosos. Actualizacin de elementos hardware e software. Comprobacin e posta en servizos da rede telemticas.
Documentacin das intervencins. Histrico de avaras.

1.6.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear as funcins de deseo de redes telemticas, configuracin de equipamentos electrnicos e informticos en
rede con acceso a internet, montaxe, configuracin, posta en servizo e mantemento de redes e sistemas telemticos, asegurando o acceso, a seguridade e o control de datos nas comunicacins.
A definicin destas funcins abrangue aspectos como:
Aplicacin da normativa de redes telemticas.
Identificacin e seleccin dos equipamentos e dos elementos de instalacins de redes telemticas.
Elaboracin de memorias tcnicas e manuais para a montaxe, a posta en servizo e o
mantemento de instalacins de redes telemticas (VLAN, WLAN e WAN)
Planificacin e realizacin probas de funcionamento e posta en servizo de redes.
Implementacin de redes telemticas.
Configuracin e xestin de redes de datos.
Substitucin e actualizacin dos elementos de hardware e software das redes telemticas.
Realizacin de controis de calidade na implementacin e no mantemento de sistemas telemticos.
As actividades profesionais asociadas a esta funcin aplcanse en:
Pxina 62 de 118

Definicin das caractersticas da instalacin e colocacin dos equipamentos.


Determinacin dos recursos necesarios, seleccionando e dimensionando os equipamentos e os elementos que as compoen.
Desenvolvemento, coordinacin e supervisin das intervencins de implementacin
e mantemento das instalacins e equipamentos.
Implantacin da instalacin e configuracin para garantir a viabilidade da montaxe,
arranxando os problemas da sa competencia e informando doutras continxencias.
Xestin do mantemento de instalacins e sistemas, planificando as operacins de
comprobacin, axuste ou substitucin dos seus elementos, e reprogramacin dos
equipamentos.
Elaboracin de especificacins de montaxe, protocolo de probas, manual de instrucins de servizo e mantemento.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais b), d), e), f), g), h), i), j),
k), l), m), n), ) e o) do ciclo formativo, e as competencias b), d), e), f), g), h), j), k) e l).
As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre:
Identificacin de topoloxas de instalacins de redes telemticas (VLAN, WLAN e
WAN).
Seleccin de equipamentos e elementos de conexin e acceso s redes de datos.
Instalacin e verificacin das instalacins tipo.
Aplicacin de procedementos de configuracin, programacin e posta en marcha.
Desenvolvemento de hipteses de disfuncin nas instalacins, e elaboracin de procedementos para a localizacin de avaras.
Identificacin de elementos e equipamentos, e desenvolvemento de procesos de
montaxe.
Planificacin da montaxe e a conexin sistemas telemticos.
Aplicacin de plans de mantemento.
Diagnstico de avaras, reparacin e configuracin dos elementos avariados

Pxina 63 de 118

1.7

Mdulo profesional: sistemas de


radiocomunicacins
Equivalencia en crditos ECTS: 9.
Cdigo: MP0556.
Duracin: 105 horas.

1.7.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin


RA1. Establece as caractersticas dos sistemas de transmisin para radio e televisin,
para o que identifica as sas aplicacins e analiza o seu funcionamento.
CA1.1. Relacionronse os sistemas de emisin e transmisin para radio e televisin
(RTV) cos servizos e coas aplicacins prestadas.
CA1.2. Identificouse a estrutura dos sistemas de transmisin de sinais das instalacins fixas e das unidades mbiles.
CA1.3. Relacionronse as partes e os elementos da instalacin cos smbolos que
aparecen nos esquemas e nos planos.
CA1.4. Establecronse as relacins de funcionamento entre os sistemas e os elementos das instalacins.
CA1.5. Establecronse as caractersticas tcnicas dos bloques ou subconxuntos que
forman un sistema emisor de RTV.
CA1.6. Comprobronse as caractersticas tcnicas dos equipamentos de emisin e
transmisin para radio e televisin.
CA1.7. Definronse os parmetros que aseguran a calidade do servizo.
CA1.8. Identificouse a normativa que afecta a instalacin (REBT, normativa de telecomunicacins, ordenanzas municipais, etc.).
RA2. Configura instalacins fixas e unidades mbiles para a transmisin de sinais de
radio e televisin, para o que define a sa estrutura e selecciona os elementos que as
compoen.
CA2.1. Realizronse clculos e emulacins da cobertura dun sistema de transmisin.
CA2.2. Determinronse os emprazamentos dos emisores, as zonas de cobertura e a
estrutura da rede de radiofrecuencia.
CA2.3. Calculronse os parmetros da instalacin (altura efectiva do sistema radiante, potencia do transmisor, ganancia das antenas, etc.).
CA2.4. Determinouse a composicin e o equipamento de antenas, sistemas radiantes
e os seus accesorios (filtros, acopladores, multiplexores, combinadores, etc.).
CA2.5. Dimensionronse os mastros, os soportes e as torres.
CA2.6. Seleccionouse o equipamento tcnico de emisores, reemisores e radioenlaces
(moduladores, demoduladores, procesadores, amplificadores, etc.).
CA2.7. Seleccionronse os equipamentos de alimentacin e proteccin da instalacin (sistemas de alimentacin, tomas de terra, grupos electrxenos, etc.).
CA2.8. Elaborronse esquemas da instalacin.
RA3. Instala sistemas para a transmisin de sinais de radio e televisin, para o que interpreta planos e esquemas, aplicando tcnicas especficas de montaxe.

Pxina 64 de 118

CA3.1. Determinouse a secuencia de montaxe dos elementos que compoen o sistema.


CA3.2. Relacionronse os smbolos dos planos e dos esquemas cos elementos que
cumpra montar e os seus lugares de colocacin.
CA3.3. Instalronse as antenas e os sistemas radiantes.
CA3.4. Instalronse os condutores e as lias de transmisin.
CA3.5. Montronse os racks e os soportes dos equipamentos.
CA3.6. Instalronse as proteccins do equipamento.
CA3.7. Conectronse os equipamentos de emisin e transmisin do sistema segundo
a documentacin tcnica.
CA3.8. Conectronse os equipamentos de transmisin coa rede troncal de comunicacins.
CA3.9. Documentronse as implantacins e as modificacins realizadas respecto da
documentacin orixinal.
RA4. Verifica o funcionamento dos sistemas de emisin e transmisin, para o que realiza medidas dos parmetros significativos e configura os equipamentos.
CA4.1. Aplicouse o protocolo de posta en servizo da instalacin.
CA4.2. Configurronse os equipamentos de xeito local e remoto.
CA4.3. Configurouse o hardware e o software dos equipamentos de emisin e transmisin seguindo a documentacin tcnica (modo de funcionamento, potencia, frecuencia de traballo, etc.).
CA4.4. Realizronse as probas e as medidas de funcionalidade dos equipamentos
seguindo procedementos determinados por fbrica.
CA4.5. Medronse os parmetros de calidade do sistema (potencias directa e reflectida, ROE, distorsins, intermodulacins, medidas de ecos, relacins S/N, C/N e
BER, etc.).
CA4.6. Verificouse o funcionamento dos equipamentos de conmutacin automtica
e os sistemas redundantes.
CA4.7. Realizronse medidas no sistema de alimentacin (sistemas fotovoltaicos,
SAI, etc.).
CA4.8. Contrastronse os parmetros medidos cos caractersticos da instalacin.
RA5. Mantn sistemas para a transmisin e a emisin de sinais de radio e televisin,
efectuando medidas e corrixindo avaras ou disfuncins.
CA5.1. Programouse o mantemento do sistema.
CA5.2. Examinronse as tipoloxas e as caractersticas das avaras dos sistemas de
emisin e transmisin (desadaptacins de impedancia, derivas de frecuencia, distorsins, avaras en lias de transmisin, etapas amplificadoras, etc.).
CA5.3. Definronse os puntos de revisin e os controis para realizar no plan de mantemento preventivo.
CA5.4. Aplicronse tcnicas de medida, diagnstico e localizacin de avaras.
CA5.5. Identificronse os sntomas da avara.
CA5.6. Diagnosticouse a causa da avara.
CA5.7. Substituuse o equipamento ou o elemento causante da avara.
CA5.8. Restituuse o funcionamento seguindo o protocolo de posta en servizo.
CA5.9. Actualizronse os histricos de avaras e o programa do mantemento preventivo.
Pxina 65 de 118

RA6. Cumpre as normas de prevencin de riscos laborais e de proteccin ambiental, e


identifica os riscos asociados, as como as medidas e os equipamentos para os previr.
CA6.1. Identificronse os riscos e o nivel de perigo que supn a manipulacin dos
materiais, as ferramentas, os utensilios e as mquinas.
CA6.2. Utilizronse as mquinas respectando as normas de seguridade.
CA6.3. Identificronse as causas mis frecuentes de accidentes na manipulacin de
materiais, ferramentas, etc.
CA6.4. Describronse os elementos de seguridade (proteccins, alarmas, paros de
emerxencia, etc.) das mquinas e os equipamentos de proteccin individual (calzado, proteccin ocular, indumentaria, etc.) que se deben empregar nas operacins de
montaxe e mantemento.
CA6.5. Relacionouse a manipulacin de materiais, ferramentas e mquinas coas
medidas de seguridade e proteccin persoal requiridas.
CA6.6. Determinronse as medidas de seguridade e de proteccin persoal que cumpra adoptar na preparacin e na execucin das operacins de montaxe e mantemento
dos sistemas de radiocomunicacins.
CA6.7. Identificronse as posibles fontes de contaminacin ambiental.
CA6.8. Clasificronse os residuos xerados para a sa retirada selectiva.
CA6.9. Valorouse a orde e a limpeza de instalacins e equipamentos como primeiro
factor de prevencin de riscos.

1.7.2

Contidos bsicos
BC1. Caracterizacin de sistemas de transmisin para radio e televisin

Modos de transmisin.
Modulacins analxicas.
Modulacins dixitais.
Transmisin con portadora mltiple COFDM.
Bandas e servizos de radiodifusin.
Sistemas de radio analxica.
Sistemas de radio dixital.
Sistemas de televisin.
Redes de comunicacin por radiofrecuencia. Rede de difusin.
Emisores, receptores, reemisores e radioenlaces analxicos e dixitais.
Lias de transmisin para radiofrecuencia.
Multiplexores, combinadores e distribudores de RF.
Sistemas de conmutacin automtica.
Interfaces de conexin e elementos auxiliares.
Antenas e sistemas radiantes.
Parmetros en sistemas de radiofrecuencia.
Regulamentacin e estndares: normativa dos sistemas de transmisin de radio e televisin.
Pxina 66 de 118

BC2. Configuracin de instalacins fixas e unidades mbiles

Configuracin de redes de radiofrecuencia. Determinacin de zonas de cobertura. Estrutura da rede. Planificacin de frecuencias e canles.
Deseo de sistemas emisores de radio. Condicionantes legais e tcnicos. Eleccin do
emprazamento. Clculos da altura efectiva da antena e a potencia do transmisor.
Deseo de sistemas emisores e reemisores de televisin: condicionantes tcnicos. Eleccin do emprazamento e estrutura das antenas. Clculos: ganancia de antena receptora
no reemisor e de potencia do transmisor.
Deseo de radioenlaces.
Equipamentos de radioenlaces. Moduladores e transmoduladores. Procesadores de canal. Amplificadores. Accesorios.
Antenas. Configuracin de sistemas radiantes. Parmetros de seleccin. Eleccin de
equipamento.
Estrutura dun centro emisor de radiofrecuencia. Equipamento tcnico principal e de reserva. Sistemas de telecontrol. Sistemas de alimentacin.
Proteccin electrosttica. Acondicionamento ambiental. Acondicionamento ambiental.
Unidades mbiles de radiocomunicacins. Emisores, reemisores e radioenlaces mbiles. Radioenlaces va satlite, UMTS e IP. Unidades DSNG.
BC3. Instalacin de sistemas de transmisin de sinais de radio e televisin

Tcnicas especficas de montaxe.


Instalacin dos mastros e fixacin das antenas. Aliamento e orientacin de antenas.
Lias de transmisin. Conectadores. Conexin fsica. Soldadura e engaste.
Montaxe de soportes e elementos de suxeicin.
Instalacins elctricas, proteccins e circutos asociados.
Conexin dos equipamentos de emisin e transmisin. Rede troncal.
Programas de control e supervisin da montaxe.
BC4. Verificacin do funcionamento de sistemas de emisin e transmisin

Protocolos de posta en servizo.


Equipamentos de telecontrol.
Protocolos de seguridade dos equipamentos.
Equipamentos de medida de sistemas de transmisin por radiofrecuencia.
Medidas e comprobacins: procedementos e tcnicas de medida.
Medidas e parmetros de calidade. Resposta en frecuencia. Largo de banda. Potencias
directa e reflectida. Medidas do sistema de alimentacin.
Configuracin de equipamentos de conmutacin automtica.
Procedemento de posta en servizo da instalacin.

Pxina 67 de 118

BC5. Mantemento de sistemas de transmisin

Clasificacin das avaras segundo o sistema. Ferramentas e instrumentacin aplicada ao


mantemento. Medidas de parmetros.
Avaras tpicas nos sistemas de radiocomunicacins.
Mantemento preventivo: operacins programadas; criterios e puntos de revisin (potencia, ROE, etc.).
Inspeccin e avaliacin do sistema.
Mantemento correctivo. Tcnicas de diagnstico e localizacin de avaras. Substitucin
de elementos das instalacins.
Axustes e posta a punto.
Parada e posta en servizo dos equipamentos.
Documentacin no mantemento dos sistemas de radiocomunicacins.
Histricos de avaras.
BC6. Prevencin de riscos, seguridade e proteccin ambiental

Normativa de prevencin de riscos laborais relativa sistemas de radiocomunicacins.


Factores e situacins de risco.
Medios e equipamentos de proteccin.
Prevencin e proteccin colectiva.
Normativa reguladora en xestin de residuos.
Clasificacin e almacenamento de residuos.
Tratamento e recollida de residuos.

1.7.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional capacita para desempear as funcins de anlise, desenvolvemento, supervisin, montaxe e mantemento de sistemas de transmisin para radio e televisin.
A definicin destas funcins abrangue aspectos como:
Aplicacin da normativa de sistemas de radiocomunicacins.
Configuracin de instalacins, nos lmites establecidos pola regulamentacin.
Identificacin e seleccin de equipamentos e elementos da instalacin.
Planificacin e elaboracin de memorias tcnicas, plans de montaxe, posta en servizo e mantemento.
Montaxe e mantemento de instalacins destinadas transmisin e a radiodifusin de
sinais de RTV.
Verificacin da posta en servizo de equipamentos e dispositivos de radiocomunicacins.
Medicin para asegurar parmetros de calidade no funcionamento do sistema.
Actualizacin e substitucin de equipamentos en instalacins destinadas transmisin e radiodifusin de sinais de RTV.
As actividades profesionais asociadas a esta funcin aplcanse en:
Definicin de caractersticas da instalacin e colocacin dos equipamentos.
Seleccin e dimensionamento dos equipamentos e os elementos.
Pxina 68 de 118

Desenvolvemento, coordinacin e supervisin das intervencins de montaxe e/ou


mantemento das instalacins e equipamentos en infraestruturas de radiocomunicacins fixas e mbiles.
Implantacin da instalacin para garantir a viabilidade da montaxe, arranxando os
problemas da sa competencia e informando doutras continxencias.
Desenvolvemento, coordinacin e supervisin da montaxe de equipamentos fixos e
mbiles para a transmisin e a radiodifusin de sinais de radio e televisin.
Mantemento e reparacin de instalacins de radiocomunicacins fixas e mbiles.
Planificacin da posta en marcha da instalacin.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais b), d), e), f), g), h), i), j),
k), l), m), n), ) e o) do ciclo formativo, e as competencias b), d), e), f), g), h), j), k) e l).
As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre:
Identificar tipoloxas de instalacins e equipamentos para a emisin e a reemisin de
sinais de radio e televisin.
Configurar as instalacins.
Instalar sistemas de radiocomunicacins.
Verificar a posta en marcha de instalacins de radiocomunicacins.
Elaborar de plans de mantemento.
Desenvolver de plans bsicos de seguridade nas operacins.

Pxina 69 de 118

1.8

Mdulo profesional: sistemas integrados e fogar


dixital
Equivalencia en crditos ECTS: 7.
Cdigo: MP0557.
Duracin: 123 horas.

1.8.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin


RA1. Caracteriza as infraestruturas do fogar dixital (IFD), para o que examina os mbitos que o compoen e distingue os servizos que cumpra prestar.
CA1.1. Determinouse o nivel de aplicacin dixital (ICT, nivel bsico ou nivel superior) e servizos asociados.
CA1.2. Definronse as estruturas das redes interiores (HAN, TGCS, etc.), conexins
e canalizacins de ampliacin.
CA1.3. Determinronse as caractersticas e as funcionalidades dos servizos.
CA1.4. Determinronse os buses de interconexin dos dispositivos e dos elementos.
CA1.5. Definronse os medios de acceso remoto aos servizos.
CA1.6. Seleccionronse interfaces, servidores e pasarelas.
CA1.7. Aplicouse a normativa.
RA2. Integra sistemas multimedia e de comunicacins en rede, xestionando os servizos
e controlando o funcionamento dos dispositivos e dos equipamentos.
CA2.1. Verificronse as caractersticas do streamer de transporte de audio e vdeo.
CA2.2. Identificronse interfaces de distribucin de audio por IP, elementos de rede,
amplificadores, pantallas, etc.
CA2.3. Seleccionronse os elementos de hardware e software para unha IPTV.
CA2.4. Configurronse os mdulos streamers IP.
CA2.5. Realizouse a conexin dos elementos da instalacin IPTV.
CA2.6. Instalouse o software para a visualizacin e a escoita dos streamers de vdeo
e audio.
CA2.7. Configurronse os dispositivos e os sistemas multimedia.
CA2.8. Configurronse os dispositivos e os sistemas de comunicacins.
CA2.9. Verificouse a funcionalidade dos equipamentos e dos sistemas.
RA3. Instala sistemas de seguridade, verifica a sa integracin e examina a sa funcionalidade.
CA3.1. Interconectronse os equipamentos e os elementos.
CA3.2. Programronse as centrais.
CA3.3. Integrronse os sistemas de seguridade en redes LAN e WAN.
CA3.4. Instalouse o software de recepcin e descodificacin de sinais de alarma.
CA3.5. Configurronse os equipamentos para transmisins de sinais de alarma por
diferentes medios (va satlite, TCP/IP, etc.)
CA3.6. Integrronse sinais de posicionamento e seguimento en centros de control.
CA3.7. Verificouse a funcionalidade dos equipamentos e dos sistemas.
CA3.8. Elaborouse a documentacin tcnica.
Pxina 70 de 118

RA4. Integra sistemas de CCTV, control de accesos e vdeo intelixente, verificando a


instalacin, a interconexin e os elementos, e xestionando equipamentos e servidores
de comunicacins.
CA4.1. Identificronse as caractersticas funcionais da rede local (velocidade, configuracin, topoloxa, etc.).
CA4.2. Interconectronse os equipamentos e os elementos de captacin, identificacin e control.
CA4.3. Implementouse o software de xestin de CCTV, control de accesos e vdeo
intelixente.
CA4.4. Configurronse os medios de almacenamento dixital (DVR, servidores,
NVR, discos de rede, etc.).
CA4.5. Integrronse os servidores e os equipamentos de comunicacin en LAN e
WAN.
CA4.6. Configurronse os dispositivos mbiles de visin e control remoto.
CA4.7. Verificouse a funcionalidade dos equipamentos e dos sistemas.
CA4.8. Elaborouse a documentacin tcnica.
RA5. Integra dispositivos de automatizacin controlando o funcionamento dos sistemas
e xestionando os equipamentos e os servidores da rede de control.
CA5.1. Identificouse a converxencia de servizos na instalacin.
CA5.2. Determinronse os elementos e os dispositivos.
CA5.3. Configurouse a rede de control e buses domticos.
CA5.4. Conectronse os elementos de control e automatizacin.
CA5.5. Integrouse a pasarela de control.
CA5.6. Configurronse os servidores de monitorizacin e control remoto.
CA5.7. Verificouse a funcionalidade dos equipamentos e dos sistemas.
CA5.8. Elaborouse a documentacin tcnica.
RA6. Mantn sistemas integrados do fogar dixital planificando as accins en relacin
coas disfuncins ou avaras.
CA6.1. Describronse as tipoloxas e as caractersticas das avaras nos sistemas integrados en edificios intelixentes.
CA6.2. Elaborouse o plan de mantemento preventivo.
CA6.3. Identificronse sntomas de avaras.
CA6.4. Monitorizronse as redes e os sistemas.
CA6.5. Localizouse o subsistema, o equipamento ou o elemento responsable da disfuncin.
CA6.6. Restituuse o funcionamento seguindo o protocolo de posta en servizo.
CA6.7. Actualizronse os histricos de avaras e o programa do mantemento.
RA7. Cumpre as normas de prevencin de riscos laborais e de proteccin ambiental, e
identifica os riscos asociados, as como as medidas e equipamentos para os previr.
CA7.1. Identificronse os riscos e o nivel de perigo que supn a manipulacin dos
materiais, ferramentas, utensilios, mquinas e medios de transporte.
CA7.2. Operouse con ferramentas respectando as normas de seguridade.
CA7.3. Identificronse as causas mis frecuentes de accidentes na manipulacin de
materiais, ferramentas, etc.
CA7.4. Describronse os elementos de seguridade (proteccins, alarmas, paros de
emerxencia, etc.) e os equipamentos de proteccin individual e colectiva (calzado,
Pxina 71 de 118

1.8.2

proteccin ocular, indumentaria, etc.) que se deben empregar nas operacins de


montaxe e mantemento.
CA7.5. Identificouse o uso correcto dos elementos de seguridade e dos equipamentos de proteccin individual e colectiva.
CA7.6. Relacionouse a manipulacin de materiais, ferramentas e mquinas coas
medidas de seguridade e proteccin persoal requiridas.
CA7.7. Determinronse as medidas de seguridade e de proteccin persoal que cumpra adoptar na preparacin e na execucin das operacins de montaxe e mantemento
de sistemas intelixentes.
CA7.8. Identificronse as posibles fontes de contaminacin ambiental.
CA7.9. Clasificronse os residuos xerados para a sa retirada selectiva.
CA7.10. Valorouse a orde e a limpeza de instalacins e dos equipamentos como primeiro factor de prevencin de riscos.

Contidos bsicos
BC1. Caracterizacin das infraestruturas do fogar dixital (IFD)

Niveis de aplicacin dixital en edificios intelixentes e fogar dixital. Escalabilidade e


ampliacins. Servizos asociados. Seguridade, control do contorno, lecer e entretemento,
comunicacins e acceso interactivo. Compoentes do servizo. Modalidades e tecnoloxas que os soportan.
Estruturas das redes interiores. Rede de rea domstica (HAN). Rede de datos para a
xestin, o control e a seguridade. Rede de control de acceso (ACN). Topoloxas e usos.
Converxencia cos elementos da ICT.
Caractersticas e funcionalidades dos servizos. Agregador de servizos, operadores de
telecomunicacins e provedores de servizo. Redes externas. Conexin por banda larga.
Buses de interconexin de datos: protocolos.
Medios e equipamentos de acceso remoto.
Criterios de seleccin de interfaces e pasarelas residenciais. Tipos. Servidores locais e
remotos.
Normativa de aplicacin s reas e aos sistemas de edificios intelixentes.
BC2. Integracin de sistemas multimedia e de comunicacins de rede

Caractersticas dos streaming de audio e de vdeo. Streaming baixo demanda. Sistemas


de pagamento por visin. Configuracin de servizos para un nico programa (SPTS).
Servizos de mltiples programas (servizo multidifusin MPTS). Estndar SDTV ou de
alta definicin HDTV. Almacenamento e servidores de vdeo. VidCast. Audio por IP.
Fontes de stream. Convertedores de audio analxico ou dixital a streams IP. Sintonizadores DAB-IP Servidores de medios. Interfaces para control centralizado e por zonas.
Amplificadores e descodificadores audio IP. Servidores web embebidos. Sistemas de
alimentacin. Bus expansin EIM.
Integracin con servizos multimedia. Servidores multimedia.
IPTV: caractersticas e largos de banda. Pasarelas DVB a IP.
Configuracin de mdulos streamers para estacins de cabeceira: interface web para a
configuracin do mdulo.
Pxina 72 de 118

Determinacin de programas e servizos para difundir. Insercin de protocolos SAP e


SDP.
Instalacin de IPTV. Cabeceiras DVB-T a IP e DVB-S a IP. Receptores IPTV. Interfaces de visualizacin de IPTV. Estndar compatible DLNA.
Software de reproducin de vdeo.
Accesos a contidos audiovisuais. Pasarela multimedia.
Interfaces. Sistemas de televisin interactiva.
Configuracin de dispositivos fixos e mbiles de comunicacins unificadas.
Videoconferencias.
BC3. Instalacin de sistemas de seguridade

Conexin de equipamentos e elementos de seguridade, con cables e sen eles, e centrais


de alarma. Sensores e detectores. Buses de comunicacin.
Programacin de centrais de alarmas (intrusin, tcnicas, etc.): software de supervisin
e control remoto.
Configuracin de mdulos de integracin en redes LAN e WAN.
Instalacin de programas de xestin de CRA (central receptora de alarmas). Normativa
de aplicacin.
Configuracin de equipamentos de transmisin (va satlite, GSM/GPRS, TCP/IP,
etc.).
Transmisin de sinais de alarma va satlite. Monitorizacin en web de sinais va satlite. Software de recepcin e descodificacin de sinais. Direccionamentos. Descodificacin e interpretacin.
Integracin de sistemas de posicionamento e seguimento.
Elaboracin de documentacin.
BC4. Integracin de sistemas de CCTV e control de accesos

Tcnicas de identificacin de caractersticas de redes. Analizadores de trfico. Comprobadores de rede. Verificacin de topoloxas e tomas de usuario.
Sistemas de videovixilancia. Monitores. Cmaras IP. Controis de acceso. Sistemas de
identificacin biomtricos. Software de control e xestin de CCTV, control de accesos
e vdeo intelixente. Integracin en rede. Configuracin de sistemas biomtricos.
Configuracin de sistemas de gravacin dixital, directa (DAS e DVR), almacenamento
compartido en rede (NAS), reas de almacenamento en rede (SAN), etc.
Configuracin de equipamentos e servidores de comunicacin. Integracin en rede.
Configuracin de dispositivos mbiles de visualizacin e control. Integracin con redes
sen fos: WiFi, WiMax, UMTS, etc.
Elaboracin de documentacin.
BC5. Integracin de dispositivos de automatizacin

Converxencia de servizos en edificios intelixentes. Automatizacin bsica.

Pxina 73 de 118

Sensores e actuadores. Transdutores. Receptores. Conexin de elementos e dispositivos


IP e non IP. Caractersticas. Configuracin de redes de control e automatizacin. Buses
domticos (Konnex, LonTalk, Zigbee, LCN, etc.).
Conexin de centrais e mdulos de xestin. Conexin de sensores e actuadores.
Implementacin de pasarelas de control. Software de aplicacin e configuracin. Pasarelas de software aberto (OSXI). Configuracin de servidores OPC ("OLE for process
control"). Sistemas de acceso remoto. Acceso fixo e mbil mediante redes pblicas.
BC6. Mantemento de sistemas integrados do fogar dixital

Deteccin de avaras de hardware e software: procedementos; substitucin e configuracin de elementos defectuosos.


Comprobacin e restitucin do servizo dos sistemas integrados en edificios intelixentes.
Tcnicas de monitorizacin de redes e sistemas.
Plans de mantemento en sistemas de edificios intelixentes.
Documentacin das intervencins realizadas. Histricos de avaras.
BC7. Prevencin de riscos laborais e de proteccin ambiental

Identificacin de riscos.
Determinacin das medidas de prevencin de riscos laborais.
Prevencin de riscos laborais nos procesos de montaxe e mantemento.
Equipamentos de proteccin individual: caractersticas e criterios de utilizacin.
Proteccin colectiva.
Cumprimento da normativa de proteccin ambiental e de prevencin de riscos laborais.

1.8.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear as funcins de
planificacin de infraestruturas, integracin de sistemas de audio, vdeo e comunicacins,
seguridade, CTV, control de accesos e automatizacin en edificios intelixentes.
A definicin destas funcins abrangue aspectos como:
Identificacin e seleccin de equipamentos e elementos da instalacin.
Interpretacin da documentacin tcnica dos equipamentos e dos sistemas da instalacin.
Configuracin dos dispositivos fixos e mbiles de acceso a redes interiores e exteriores.
Montaxe e integracin de sistemas de seguridade, CCTV e control de accesos.
Instalacin e integracin de sistemas de audio, vdeo e comunicacins en redes multimedia.
Verificacin da posta en servizo das instalacins, dos seus equipamentos e dos dispositivos auxiliares que as integran.
As actividades profesionais asociadas a esta funcin aplcanse en:
Configuracin da instalacin cumprindo a normativa e os requisitos do anteproxecto
ou da clientela.

Pxina 74 de 118

Desenvolvemento, coordinacin e supervisin das intervencins de montaxe e mantemento das instalacins.


Implantacin da instalacin para garantir a viabilidade da montaxe.
Montaxe de infraestruturas de edificios intelixentes.
Integracin de sistemas de telecomunicacins, multimedia e de seguridade.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais b), d), e), f), g), h), i), j),
k), l), m), n), ) e o) do ciclo formativo, e as competencias b), d), e), f), g), h), j), k) e l).
As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre:
Identificacin de tipoloxas de instalacins e equipamentos de audio, vdeo e comunicacins, seguridade, CCTV, control de accesos e automatizacin en edificios intelixentes.
Configuracin das instalacins.
Seleccin dos equipamentos e dos elementos que compoen unha instalacin integrada.
Configuracin de equipamentos e instalacins en edificios intelixentes.
Montaxe e verificacin de equipamentos fixos e mbiles de instalacins en edificios
intelixentes.
Comprobacin da funcionalidade e da comunicacin de elementos.
Verificacin da posta en servizo de equipamentos e sistemas integrados.
Establecemento de procedementos nas fases dos procesos de calidade e xestin ambiental.

Pxina 75 de 118

1.9

Mdulo profesional: proxecto de sistemas de telecomunicacins e informticos


Equivalencia en crditos ECTS: 5.
Cdigo: MP0558.
Duracin: 26 horas.

1.9.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin


RA1. Identifica necesidades do sector produtivo en relacin con proxectos tipo que as
poidan satisfacer.
CA1.1. Clasificronse as empresas do sector polas sas caractersticas organizativas
e o tipo de produto ou servizo que ofrecen.
CA1.2. Caracterizronse as empresas tipo e indicouse a sa estrutura organizativa e
as funcins de cada departamento.
CA1.3. Identificronse as necesidades mis demandadas s empresas.
CA1.4. Valorronse as oportunidades de negocio previsibles no sector.
CA1.5. Identificouse o tipo de proxecto requirido para dar resposta s demandas
previstas.
CA1.6. Determinronse as caractersticas especficas requiridas ao proxecto.
CA1.7. Determinronse as obrigas fiscais, laborais e de prevencin de riscos, e as
sas condicins de aplicacin.
CA1.8. Identificronse as axudas e as subvencins para a incorporacin de novas
tecnoloxas de producin ou de servizo que se propoan.
CA1.9. Elaborouse o guin de traballo para seguir na elaboracin do proxecto.
RA2. Desea proxectos relacionados coas competencias expresadas no ttulo, onde incle e desenvolve as fases que o compoen.
CA2.1. Compilouse informacin relativa aos aspectos que se vaian tratar no proxecto.
CA2.2. Realizouse o estudo da viabilidade tcnica do proxecto.
CA2.3. Identificronse as fases ou as partes que compoen o proxecto, e o seu contido.
CA2.4. Establecronse os obxectivos procurados e identificouse o seu alcance.
CA2.5. Prevronse os recursos materiais e persoais necesarios para realizar o proxecto.
CA2.6. Realizouse o orzamento correspondente.
CA2.7. Identificronse as necesidades de financiamento para a posta en marcha do
proxecto.
CA2.8. Definiuse e elaborouse a documentacin necesaria para o seu deseo.
CA2.9. Identificronse os aspectos que se deben controlar para garantir a calidade
do proxecto.
RA3. Planifica a posta en prctica ou a execucin do proxecto, para o que determina o
plan de intervencin e a documentacin asociada.
CA3.1. Estableceuse a secuencia de actividades ordenadas en funcin das necesidades de posta en prctica.
Pxina 76 de 118

CA3.2. Determinronse os recursos e a loxstica necesarios para cada actividade.


CA3.3. Identificronse as necesidades de permisos e autorizacins para levar a cabo
as actividades.
CA3.4. Determinronse os procedementos de actuacin ou execucin das actividades.
CA3.5. Identificronse os riscos inherentes posta en prctica e definiuse o plan de
prevencin de riscos, as como os medios e os equipamentos necesarios.
CA3.6. Planificouse a asignacin de recursos materiais e humanos, e os tempos de
execucin.
CA3.7. Fxose a valoracin econmica que dea resposta s condicins da posta en
prctica.
CA3.8. Definiuse e elaborouse a documentacin necesaria para a posta en prctica
ou execucin.
RA4. Define os procedementos para o seguimento e o control na execucin do proxecto, e xustifica a seleccin das variables e dos instrumentos empregados.
CA4.1. Definiuse o procedemento de avaliacin das actividades ou intervencins.
CA4.2. Definronse os indicadores de calidade para realizar a avaliacin.
CA4.3. Definiuse o procedemento para a avaliacin das incidencias que se poidan
presentar durante a realizacin das actividades, as como a sa solucin e o seu rexistro.
CA4.4. Definiuse o procedemento para xestionar os cambios nos recursos e nas actividades, inclundo o sistema para o seu rexistro.
CA4.5. Definiuse e elaborouse a documentacin necesaria para a avaliacin das actividades e do proxecto.
CA4.6. Estableceuse o procedemento para a participacin na avaliacin das persoas
usuarias ou da clientela, e elaborronse os documentos especficos.
CA4.7. Estableceuse un sistema para garantir o cumprimento do prego de condicins do proxecto, cando este exista.
RA5. Elabora e expn o informe do proxecto realizado, e xustifica o procedemento seguido.
CA5.1. Enuncironse os obxectivos do proxecto.
CA5.2. Describiuse o proceso seguido para a identificacin das necesidades das empresas do sector.
CA5.3. Describiuse a solucin adoptada a partir da documentacin xerada no proceso de deseo.
CA5.4. Describronse as actividades en que se divide a execucin do proxecto.
CA5.5. Xustificronse as decisins tomadas de planificacin da execucin do proxecto.
CA5.6. Xustificronse as decisins tomadas de seguimento e control na execucin
do proxecto.
CA5.7. Formulronse as conclusins do traballo realizado en relacin coas necesidades do sector produtivo.
CA5.8. Formulronse, de ser o caso, propostas de mellora.
CA5.9. Realizronse, de ser o caso, as aclaracins solicitadas na exposicin.
CA5.10. Empregronse ferramentas informticas para a presentacin dos resultados.

Pxina 77 de 118

1.9.2

Orientacins pedagxicas
Este mdulo complementa a formacin doutros mdulos profesionais nas funcins de anlise do contexto, deseo do proxecto e organizacin da execucin.
A funcin de anlise do contexto abrangue as subfuncins de compilacin de informacin, identificacin de necesidades e estudo da viabilidade.
A funcin de deseo do proxecto ten como obxectivo establecer as lias xerais desta
para dar resposta s necesidades presentadas, concretando os aspectos salientables para a
sa realizacin. Incle as subfuncins de definicin do proxecto, planificacin da intervencin e elaboracin da documentacin.
A funcin de organizacin da execucin incle as subfuncins de programacin, definindo a secuencia cronolxica das etapas de traballo, con previsin e coordinacin dos recursos e da loxstica, determinando a provisin, o transporte e o almacenamento dos materiais da instalacin e dos equipamentos que cmpre utilizar na sa execucin, tanto desde
a sa orixe como no seu percorrido na obra.
As actividades profesionais asociadas a estas funcins desenvlvense nos subsectores
de montaxe, configuracin de instalacins e sistemas, en equipamentos ou instalacins de
telecomunicacins, e en infraestruturas comns de telecomunicacin no contorno de edificios, dos sectores de servizos e producin.
Fomentarase e valorarase a creatividade, o esprito crtico e a capacidade de innovacin
nos procesos realizados, as como a adaptacin da formacin recibida en supostos laborais
e en novas situacins.
O equipo docente exercer a titora das seguintes fases de realizacin do traballo, que
se realizarn fundamentalmente de xeito non presencial: estudo das necesidades do sector
produtivo, deseo, planificacin, e seguimento da execucin do proxecto.
A exposicin do informe, que realizar todo o alumnado, parte esencial do proceso de
avaliacin e defenderase ante o equipo docente.
Polas sas propias caractersticas, a formacin do mdulo relacinase con todos os obxectivos xerais do ciclo e con todas as competencias profesionais, persoais e sociais seguintes, bardante no relativo posta en prctica de diversos aspectos da intervencin deseada.
As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo estn relacionadas con:
Execucin de traballos en equipo.
Autoavaliacin do traballo realizado.
Autonoma e iniciativa.
Uso das TIC.

Pxina 78 de 118

1.10 Mdulo profesional: formacin e orientacin


laboral
Equivalencia en crditos ECTS: 5.
Cdigo: MP0559.
Duracin: 107 horas.

1.10.1 Unidade formativa 1: prevencin de riscos laborais


Cdigo: MP0559_12.
Duracin: 45 horas.
1.10.1.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Recoece os dereitos e as obrigas das persoas traballadoras e empresarias relacionados coa seguridade e a sade laboral.
CA1.1. Relacionronse as condicins laborais coa sade da persoa traballadora.
CA1.2. Distinguronse os principios da accin preventiva que garanten o dereito
seguridade e sade das persoas traballadoras.
CA1.3. Apreciouse a importancia da informacin e da formacin como medio para a
eliminacin ou a reducin dos riscos laborais.
CA1.4. Comprendronse as actuacins axeitadas ante situacins de emerxencia e
risco laboral grave e inminente.
CA1.5. Valorronse as medidas de proteccin especficas de persoas traballadoras
sensibles a determinados riscos, as como as de proteccin da maternidade e a lactacin, e de menores.
CA1.6. Analizronse os dereitos vixilancia e proteccin da sade nos sectores das
telecomunicacins e da informtica.
CA1.7. Asumiuse a necesidade de cumprir as obrigas das persoas traballadoras en
materia de prevencin de riscos laborais.
RA2. Avala as situacins de risco derivadas da sa actividade profesional analizando
as condicins de traballo e os factores de risco mis habituais dos sectores das telecomunicacins e da informtica.
CA2.1. Determinronse as condicins de traballo con significacin para a prevencin nos contornos de traballo relacionados co perfil profesional de tcnico superior
en sistemas de telecomunicacins e informticos.
CA2.2. Clasificronse os factores de risco na actividade e os danos derivados deles.
CA2.3. Clasificronse e describronse os tipos de danos profesionais, con especial
referencia a accidentes de traballo e doenzas profesionais, relacionados co perfil profesional de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos.
CA2.4. Identificronse as situacins de risco ms habituais nos contornos de traballo
das persoas coa titulacin de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos.
CA2.5. Levouse a cabo a avaliacin de riscos nun contorno de traballo, real ou simulado, relacionado co sector de actividade.

Pxina 79 de 118

RA3. Participa na elaboracin dun plan de prevencin de riscos e identifica as responsabilidades de todos os axentes implicados.
CA3.1. Valorouse a importancia dos hbitos preventivos en todos os mbitos e en
todas as actividades da empresa.
CA3.2. Clasificronse os xeitos de organizacin da prevencin na empresa en funcin dos criterios establecidos na normativa sobre prevencin de riscos laborais.
CA3.3. Determinronse os xeitos de representacin das persoas traballadoras na empresa en materia de prevencin de riscos.
CA3.4. Identificronse os organismos pblicos relacionados coa prevencin de riscos laborais.
CA3.5. Valorouse a importancia da existencia dun plan preventivo na empresa que
incla a secuencia de actuacins para realizar en caso de emerxencia.
CA3.6. Estableceuse o mbito dunha prevencin integrada nas actividades da empresa, e determinronse as responsabilidades e as funcins de cadaqun.
CA3.7. Definiuse o contido do plan de prevencin nun centro de traballo relacionado co sector profesional da titulacin de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos.
CA3.8. Proxectouse un plan de emerxencia e evacuacin para unha pequena ou mediana empresa do sector de actividade do ttulo.
RA4. Determina as medidas de prevencin e proteccin no contorno laboral da titulacin de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos.
CA4.1. Definronse as tcnicas e as medidas de prevencin e de proteccin que se
deben aplicar para evitar ou diminur os factores de risco, ou para reducir as sas
consecuencias no caso de materializarse.
CA4.2. Analizouse o significado e o alcance da sinalizacin de seguridade de diversos tipos.
CA4.3. Seleccionronse os equipamentos de proteccin individual (EPI) axeitados
s situacins de risco atopadas.
CA4.4. Analizronse os protocolos de actuacin en caso de emerxencia.
CA4.5. Identificronse as tcnicas de clasificacin de persoas feridas en caso de
emerxencia, onde existan vtimas de diversa gravidade.
CA4.6. Identificronse as tcnicas bsicas de primeiros auxilios que se deben aplicar
no lugar do accidente ante danos de diversos tipos, as como a composicin e o uso
da caixa de urxencias.
1.10.1.2 Contidos bsicos
BC1. Dereitos e obrigas en seguridade e sade laboral

Relacin entre traballo e sade. Influencia das condicins de traballo sobre a sade.
Conceptos bsicos de seguridade e sade laboral.
Anlise dos dereitos e das obrigas das persoas traballadoras e empresarias en prevencin de riscos laborais.
Actuacin responsable no desenvolvemento do traballo para evitar as situacins de risco no seu contorno laboral.
Proteccin de persoas traballadoras especialmente sensibles a determinados riscos.

Pxina 80 de 118

BC2. Avaliacin de riscos profesionais

Anlise de factores de risco ligados a condicins de seguridade, ambientais, ergonmicas e psicosociais.


Determinacin dos danos sade da persoa traballadora que se poden derivar das condicins de traballo e dos factores de risco detectados.
Riscos especficos nos sectores das telecomunicacins e da informtica, en funcin das
probables consecuencias, do tempo de exposicin e dos factores de risco implicados.
Avaliacin dos riscos atopados en situacins potenciais de traballo nos sectores das telecomunicacins e da informtica.
BC3. Planificacin da prevencin de riscos na empresa

Xestin da prevencin na empresa: funcins e responsabilidades.


rganos de representacin e participacin das persoas traballadoras en prevencin de
riscos laborais.
Organismos estatais e autonmicos relacionados coa prevencin de riscos.
Planificacin da prevencin na empresa.
Plans de emerxencia e de evacuacin en contornos de traballo.
Elaboracin dun plan de emerxencia nunha empresa do sector.
Participacin na planificacin e na posta en prctica dos plans de prevencin.
BC4. Aplicacin de medidas de prevencin e proteccin na empresa

Medidas de prevencin e proteccin individual e colectiva.


Protocolo de actuacin ante unha situacin de emerxencia.
Aplicacin das tcnicas de primeiros auxilios.
Actuacin responsable en situacins de emerxencias e primeiros auxilios.

1.10.2 Unidade formativa 2: equipos de traballo, dereito do traballo e da


seguridade social, e procura de emprego
Cdigo: MP0559_22.
Duracin: 62 horas.
1.10.2.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Participa responsablemente en equipos de traballo eficientes que contriban


consecucin dos obxectivos da organizacin.
CA1.1. Identificronse os equipos de traballo en situacins de traballo relacionadas
co perfil de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos, e valorronse as sas vantaxes sobre o traballo individual.
CA1.2. Determinronse as caractersticas do equipo de traballo eficaz fronte s dos
equipos ineficaces.
CA1.3. Adoptronse responsablemente os papeis asignados para a eficiencia e a eficacia do equipo de traballo.

Pxina 81 de 118

CA1.4. Empregronse axeitadamente as tcnicas de comunicacin no equipo de traballo para recibir e transmitir instrucins e coordinar as tarefas.
CA1.5. Determinronse procedementos para a resolucin dos conflitos identificados
no seo do equipo de traballo.
CA1.6. Aceptronse de forma responsable as decisins adoptadas no seo do equipo
de traballo.
CA1.7. Analizronse os obxectivos alcanzados polo equipo de traballo en relacin
cos obxectivos establecidos, e coa participacin responsable e activa dos seus membros.
RA2. Identifica os dereitos e as obrigas que se derivan das relacins laborais, e recoceos en diferentes situacins de traballo.
CA2.1. Identificronse o mbito de aplicacin, as fontes e os principios de aplicacin do dereito do traballo.
CA2.2. Distinguronse os principais organismos que interveen nas relacins laborais.
CA2.3. Identificronse os elementos esenciais dun contrato de traballo.
CA2.4. Analizronse as principais modalidades de contratacin e identificronse as
medidas de fomento da contratacin para determinados colectivos.
CA2.5. Valorronse os dereitos e as obrigas que se recollen na normativa laboral.
CA2.6. Determinronse as condicins de traballo pactadas no convenio colectivo
aplicable ou, en ausencia deste, as condicins habituais no sector profesional relacionado co ttulo de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos.
CA2.7. Valorronse as medidas establecidas pola lexislacin para a conciliacin da
vida laboral e familiar, e para a igualdade efectiva entre homes e mulleres.
CA2.8. Analizouse o recibo de salarios e identificronse os principais elementos que
o integran.
CA2.9. Identificronse as causas e os efectos da modificacin, a suspensin e a extincin da relacin laboral.
CA2.10. Identificronse os rganos de representacin das persoas traballadoras na
empresa.
CA2.11. Analizronse os conflitos colectivos na empresa e os procedementos de solucin.
CA2.12. Identificronse as caractersticas definitorias dos novos contornos de organizacin do traballo.
RA3. Determina a accin protectora do sistema da seguridade social ante as continxencias cubertas, e identifica as clases de prestacins.
CA3.1. Valorouse o papel da seguridade social como piar esencial do estado social e
para a mellora da calidade de vida da cidadana.
CA3.2. Delimitouse o funcionamento e a estrutura do sistema de seguridade social.
CA3.3. Identificronse, nun suposto sinxelo, as bases de cotizacin dunha persoa
traballadora e as cotas correspondentes a ela e empresa.
CA3.4. Determinronse as principais prestacins contributivas de seguridade social,
os seus requisitos e a sa duracin, e realizouse o clculo da sa conta nalgns supostos prcticos.
CA3.5. Determinronse as posibles situacins legais de desemprego en supostos
prcticos sinxelos, e realizouse o clculo da duracin e da conta dunha prestacin
por desemprego de nivel contributivo bsico.
Pxina 82 de 118

RA4. Planifica o seu itinerario profesional seleccionando alternativas de formacin e


oportunidades de emprego ao longo da vida.
CA4.1. Valorronse as propias aspiracins, motivacins, actitudes e capacidades que
permitan a toma de decisins profesionais.
CA4.2. Tomouse conciencia da importancia da formacin permanente como factor
clave para a empregabilidade e a adaptacin s esixencias do proceso produtivo.
CA4.3. Valorronse as oportunidades de formacin e emprego noutros estados da
Unin Europea.
CA4.4. Valorouse o principio de non-discriminacin e de igualdade de oportunidades no acceso ao emprego e nas condicins de traballo.
CA4.5. Deseronse os itinerarios formativos profesionais relacionados co perfil
profesional de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos.
CA4.6. Determinronse as competencias e as capacidades requiridas para a actividade profesional relacionada co perfil do ttulo, e seleccionouse a formacin precisa
para as mellorar e permitir unha axeitada insercin laboral.
CA4.7. Identificronse as principais fontes de emprego e de insercin laboral para as
persoas coa titulacin de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos.
CA4.8. Empregronse adecuadamente as tcnicas e os instrumentos de procura de
emprego.
CA4.9. Prevronse as alternativas de autoemprego nos sectores profesionais relacionados co ttulo.
1.10.2.2 Contidos bsicos
BC1. Xestin do conflito e equipos de traballo

Diferenciacin entre grupo e equipo de traballo.


Valoracin das vantaxes e os inconvenientes do traballo de equipo para a eficacia da
organizacin.
Equipos nos sectores das telecomunicacins e da informtica segundo as funcins que
desempeen.
Dinmicas de grupo.
Equipos de traballo eficaces e eficientes.
Participacin no equipo de traballo: desempeo de papeis, comunicacin e responsabilidade.
Conflito: caractersticas, tipos, causas e etapas.
Tcnicas para a resolucin ou a superacin do conflito.
BC2. Contrato de traballo

Dereito do traballo.
Organismos pblicos (administrativos e xudiciais) que interveen nas relacins laborais.
Anlise da relacin laboral individual.
Dereitos e deberes derivados da relacin laboral.
Pxina 83 de 118

Anlise dun convenio colectivo aplicable ao mbito profesional da titulacin de tcnico


superior en sistemas de telecomunicacins e informticos.
Modalidades de contrato de traballo e medidas de fomento da contratacin.
Anlise das principais condicins de traballo: clasificacin e promocin profesional,
tempo de traballo, retribucin, etc.
Modificacin, suspensin e extincin do contrato de traballo.
Sindicatos de traballadores e asociacins empresariais.
Representacin das persoas traballadoras na empresa.
Conflitos colectivos.
Novos contornos de organizacin do traballo.
BC3. Seguridade social, emprego e desemprego

A seguridade social como piar do estado social.


Estrutura do sistema de seguridade social.
Determinacin das principais obrigas das persoas empresarias e das traballadoras en
materia de seguridade social.
Proteccin por desemprego.
Prestacins contributivas da seguridade social.
BC4. Procura activa de emprego

Coecemento dos propios intereses e das propias capacidades formativo-profesionais.


Importancia da formacin permanente para a traxectoria laboral e profesional das persoas coa titulacin de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos.
Oportunidades de aprendizaxe e emprego en Europa.
Itinerarios formativos relacionados coa titulacin de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos.
Definicin e anlise do sector profesional do ttulo de tcnico superior en sistemas de
telecomunicacins e informticos.
Proceso de toma de decisins.
Proceso de procura de emprego no sector de actividade.
Tcnicas e instrumentos de procura de emprego.

1.10.3 Orientacins pedagxicas


Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para que o alumnado se poida inserir laboralmente e desenvolver a sa carreira profesional nos sectores das telecomunicacins e da informtica.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais p), q), r), s), t), u), v)
e w) do ciclo formativo, e as competencias m), n), ) o), p) e q).
As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre:
Pxina 84 de 118

Manexo das fontes de informacin para a elaboracin de itinerarios formativoprofesionalizadores, en especial no referente aos sectores das telecomunicacins e
da informtica.
Posta en prctica de tcnicas activas de procura de emprego:
Realizacin de probas de orientacin e dinmicas sobre as propias aspiracins,
competencias e capacidades.
Manexo de fontes de informacin, includos os recursos da internet para a procura de emprego.
Preparacin e realizacin de cartas de presentacin e currculos (potenciarase o
emprego doutros idiomas oficiais na Unin Europea no manexo de informacin e
elaboracin do currculo Europass).
Familiarizacin coas probas de seleccin de persoal, en particular a entrevista de
traballo.
Identificacin de ofertas de emprego pblico s que se pode acceder en funcin da
titulacin, e resposta sa convocatoria.
Formacin de equipos na aula para a realizacin de actividades mediante o emprego
de tcnicas de traballo en equipo.
Estudo das condicins de traballo dos sectores das telecomunicacins e da informtica.a travs do manexo da normativa laboral, dos contratos mis comunmente utilizados e do convenio colectivo de aplicacin nos sectores das telecomunicacins e da
informtica.
Superacin de calquera forma de discriminacin no acceso ao emprego e no desenvolvemento profesional.
Anlise da normativa de prevencin de riscos laborais que lle permita a avaliacin
dos riscos derivados das actividades desenvolvidas no sector produtivo, as como a
colaboracin na definicin dun plan de prevencin para a empresa e das medidas
necesarias para a sa posta en prctica.
O correcto desenvolvemento deste mdulo esixe a disposicin de medios informticos con
conexin a internet e que polo menos das sesins de traballo semanais sexan consecutivas.

Pxina 85 de 118

1.11 Mdulo profesional: empresa e iniciativa emprendedora


Equivalencia en crditos ECTS: 4.
Cdigo: MP0560.
Duracin: 53 horas.

1.11.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin


RA1. Desenvolve o seu esprito emprendedor identificando as capacidades asociadas a
el e definindo ideas emprendedoras caracterizadas pola innovacin e a creatividade.
CA1.1. Identificouse o concepto de innovacin e a sa relacin co progreso da sociedade e o aumento no benestar dos individuos.
CA1.2. Analizouse o concepto de cultura emprendedora e a sa importancia como
dinamizador do mercado laboral e fonte de benestar social.
CA1.3. Valorouse a importancia da iniciativa individual, a creatividade, a formacin, a responsabilidade e a colaboracin como requisitos indispensables para ter
xito na actividade emprendedora.
CA1.4. Analizronse as caractersticas das actividades emprendedoras nos sectores
das telecomunicacins e da informtica.
CA1.5. Valorouse o concepto de risco como elemento inevitable de toda actividade
emprendedora.
CA1.6. Valorronse ideas emprendedoras caracterizadas pola innovacin, pola creatividade e pola sa factibilidade.
CA1.7. Decidiuse a partir das ideas emprendedoras unha determinada idea de negocio do mbito das telecomunicacins e da informtica, que ha servir de punto de partida para a elaboracin do proxecto empresarial.
CA1.8. Analizouse a estrutura dun proxecto empresarial e valorouse a sa importancia como paso previo creacin dunha pequena empresa.
RA2. Decide a oportunidade de creacin dunha pequena empresa para o desenvolvemento da idea emprendedora, tras a anlise da relacin entre a empresa e o contorno, do
proceso produtivo, da organizacin dos recursos humanos e dos valores culturais e ticos.
CA2.1. Valorouse a importancia das pequenas e medianas empresas no tecido empresarial galego.
CA2.2. Analizouse o impacto ambiental da actividade empresarial e a necesidade de
introducir criterios de sustentabilidade nos principios de actuacin das empresas.
CA2.3. Identificronse os principais compoentes do contorno xeral que rodea a
empresa e, en especial, nos aspectos tecnolxico, econmico, social, ambiental, demogrfico e cultural.
CA2.4. Apreciouse a influencia na actividade empresarial das relacins coa clientela, con provedores, coas administracins pblicas, coas entidades financeiras e coa
competencia como principais integrantes do contorno especfico.
CA2.5. Determinronse os elementos do contorno xeral e especfico dunha pequena
ou mediana empresa dos sectores das telecomunicacins e da informtica en funcin
da sa posible localizacin.
Pxina 86 de 118

CA2.6. Analizouse o fenmeno da responsabilidade social das empresas e a sa importancia como un elemento da estratexia empresarial.
CA2.7. Valorouse a importancia do balance social dunha empresa relacionada coas
telecomunicacins e coa informtica e describronse os principais custos sociais en
que incorren estas empresas, as como os beneficios sociais que producen.
CA2.8. Identificronse, en empresas de telecomunicacins e de informtica, prcticas que incorporen valores ticos e sociais.
CA2.9. Definronse os obxectivos empresariais incorporando valores ticos e sociais.
CA2.10. Analizronse os conceptos de cultura empresarial, e de comunicacin e
imaxe corporativas, as como a sa relacin cos obxectivos empresariais.
CA2.11. Describronse as actividades e os procesos bsicos que se realizan nunha
empresa de telecomunicacins e de informtica, e delimitronse as relacins de coordinacin e dependencia dentro do sistema empresarial.
CA2.12. Elaborouse un plan de empresa que incla a idea de negocio, a localizacin, a organizacin do proceso produtivo e dos recursos necesarios, a responsabilidade social e o plan de mrketing.
RA3. Selecciona a forma xurdica tendo en conta as implicacins legais asociadas e o
proceso para a sa constitucin e posta en marcha.
CA3.1. Analizouse o concepto de persoa empresaria, as como os requisitos que
cmpren para desenvolver a actividade empresarial.
CA3.2. Analizronse as formas xurdicas da empresa e determinndose as vantaxes
e as desvantaxes de cada unha en relacin coa sa idea de negocio.
CA3.3. Valorouse a importancia das empresas de economa social nos sectores das
telecomunicacins e da informtica.
CA3.4. Especificouse o grao de responsabilidade legal das persoas propietarias da
empresa en funcin da forma xurdica elixida.
CA3.5. Diferenciouse o tratamento fiscal establecido para cada forma xurdica de
empresa.
CA3.6. Identificronse os trmites exixidos pola lexislacin para a constitucin dunha pequena ou mediana empresa en funcin da sa forma xurdica.
CA3.7. Identificronse as vas de asesoramento e xestin administrativa externas
hora de pr en marcha unha pequena ou mediana empresa.
CA3.8. Analizronse as axudas e subvencins para a creacin e posta en marcha de
empresas de telecomunicacins e de informtica tendo en conta a sa localizacin.
CA3.9. Incluuse no plan de empresa informacin relativa eleccin da forma xurdica, os trmites administrativos, as axudas e as subvencins.
RA4. Realiza actividades de xestin administrativa e financeira bsica dunha pequena
ou mediana empresa, identifica as principais obrigas contables e fiscais, e formaliza a
documentacin.
CA4.1. Analizronse os conceptos bsicos de contabilidade, as como as tcnicas de
rexistro da informacin contable: activo, pasivo, patrimonio neto, ingresos, gastos e
contas anuais.
CA4.2. Describronse as tcnicas bsicas de anlise da informacin contable, en especial no referente ao equilibrio da estrutura financeira e solvencia, liquidez e
rendibilidade da empresa.
CA4.3. Definronse as obrigas fiscais (declaracin censual, IAE, liquidacins trimestrais, resumes anuais, etc.) dunha pequena e dunha mediana empresa relacionada
Pxina 87 de 118

coas telecomunicacins e a informtica, e diferencironse os tipos de impostos no


calendario fiscal (liquidacins trimestrais e liquidacins anuais).
CA4.4. Formalizouse con correccin, mediante procesos informticos, a documentacin bsica de carcter comercial e contable (notas de pedido, albars, facturas, recibos, cheques, obrigas de pagamento e letras de cambio) para unha pequena e unha
mediana empresa dos sectores das telecomunicacins e da informtica, e describronse os circutos que recorre esa documentacin na empresa.
CA4.5. Elaborouse o plan financeiro e analizouse a viabilidade econmica e financeira do proxecto empresarial.

1.11.2 Contidos bsicos


BC1. Iniciativa emprendedora

Innovacin e desenvolvemento econmico. Principais caractersticas da innovacin na


actividade dos sectores das telecomunicacins e da informtica (materiais, tecnoloxa,
organizacin da producin, etc.).
A cultura emprendedora na Unin Europea, en Espaa e en Galicia.
Factores clave das persoas emprendedoras: iniciativa, creatividade, formacin, responsabilidade e colaboracin.
Actuacin das persoas emprendedoras nos sectores das telecomunicacins e da informtica.
O risco como factor inherente actividade emprendedora.
Valoracin do traballo por conta propia como fonte de realizacin persoal e social.
Ideas emprendedoras: fontes de ideas, maduracin e avaliacin destas.
Proxecto empresarial: importancia e utilidade, estrutura e aplicacin no mbito das telecomunicacins e da informtica.
BC2. A empresa e o seu contorno

A empresa como sistema: concepto, funcins e clasificacins.


Anlise do contorno xeral dunha pequena ou mediana empresa dos sectores das telecomunicacins e da informtica: aspectos tecnolxico, econmico, social, ambiental,
demogrfico e cultural.
Anlise do contorno especfico dunha pequena ou mediana empresa dos sectores das telecomunicacins e da informtica: clientela, provedores, administracins pblicas, entidades financeiras e competencia.
Localizacin da empresa.
A persoa empresaria. Requisitos para o exercicio da actividade empresarial.
Responsabilidade social da empresa e compromiso co desenvolvemento sustentable.
Cultura empresarial, e comunicacin e imaxe corporativas.
Actividades e procesos bsicos na empresa. Organizacin dos recursos dispoibles. Externalizacin de actividades da empresa.
Descricin dos elementos e estratexias do plan de producin e do plan de mrketing.

Pxina 88 de 118

BC3. Creacin e posta en marcha dunha empresa

Formas xurdicas das empresas.


Responsabilidade legal do empresariado.
A fiscalidade da empresa como variable para a eleccin da forma xurdica.
Proceso administrativo de constitucin e posta en marcha dunha empresa.
Vas de asesoramento para a elaboracin dun proxecto empresarial e para a posta en
marcha da empresa.
Axudas e subvencins para a creacin dunha empresa dos sectores das telecomunicacins e da informtica.
Plan de empresa: eleccin da forma xurdica, trmites administrativos, e xestin de
axudas e subvencins.
BC4. Funcin administrativa

Anlise das necesidades de investimento e das fontes de financiamento dunha pequena


e dunha mediana empresa nos sectores das telecomunicacins e da informtica.
Concepto e nocins bsicas de contabilidade: activo, pasivo, patrimonio neto, ingresos,
gastos e contas anuais.
Anlise da informacin contable: equilibrio da estrutura financeira e razns financeiras
de solvencia, liquidez e rendibilidade da empresa.
Plan financeiro: estudo da viabilidade econmica e financeira.
Obrigas fiscais dunha pequena e dunha mediana empresa.
Ciclo de xestin administrativa nunha empresa dos sectores das telecomunicacins e da
informtica: documentos administrativos e documentos de pagamento.
Coidado na elaboracin da documentacin administrativo-financeira.

1.11.3 Orientacins pedagxicas


Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desenvolver a propia iniciativa
no mbito empresarial, tanto cara ao autoemprego como cara asuncin de responsabilidades e funcins no emprego por conta allea.
A formacin do mdulo permite alcanzar os obxectivos xerais w), x) e y) do ciclo formativo, e as competencias q), r) e s).
As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre:
Manexo das fontes de informacin sobre o sector das empresas de telecomunicacins e informtica, inclundo a anlise dos procesos de innovacin sectorial en
marcha.
Realizacin de casos e dinmicas de grupo que permitan comprender e valorar as actitudes das persoas emprendedoras e axustar a sa necesidade aos sectores das telecomunicacins e da informtica.
Utilizacin de programas de xestin administrativa e financeira para pequenas e medianas empresas do sector.
Realizacin dun proxecto empresarial relacionado coa actividade das telecomunicacins e da informtica composto por un plan de empresa e un plan financeiro e que
incla todas as facetas de posta en marcha dun negocio.
Pxina 89 de 118

O plan de empresa incluir os seguintes aspectos: maduracin da idea de negocio, localizacin, organizacin da producin e dos recursos, xustificacin da sa responsabilidade
social, plan de mrketing, eleccin da forma xurdica, trmites administrativos, e axudas e
subvencins.
O plan financeiro ha inclur o plan de tesourara, a conta de resultados provisional e o
balance previsional, as como a anlise da sa viabilidade econmica e financeira.
aconsellable que o proxecto empresarial se vaia realizando conforme se desenvolvan
os contidos relacionados nos resultados de aprendizaxe.
O correcto desenvolvemento deste mdulo esixe a disposicin de medios informticos
con conexin a internet e que polo menos das sesins de traballo sexan consecutivas.

Pxina 90 de 118

1.12 Mdulo profesional: formacin en centros de


traballo
Equivalencia en crditos ECTS: 22.
Cdigo: MP0561.
Duracin: 384 horas.

1.12.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin


RA1. Identifica a estrutura e a organizacin da empresa en relacin coa producin e a
comercializacin dos produtos que obtn.
CA1.1. Identificronse a estrutura organizativa da empresa e as funcins de cada
rea.
CA1.2. Comparouse a estrutura da empresa coas organizacins empresariais tipo do
no sector.
CA1.3. Identificronse os elementos que constiten a rede loxstica da empresa: provedores, clientela, sistemas de producin e almacenamento, etc.
CA1.4. Identificronse os procedementos de traballo no desenvolvemento da prestacin do servizo.
CA1.5. Valorronse as competencias necesarias dos recursos humanos para o desenvolvemento ptimo da actividade.
CA1.6. Valorouse a idoneidade das canles de difusin mis frecuentes nesta actividade.
RA2. Amosa hbitos ticos e laborais no desenvolvemento da sa actividade profesional, de acordo coas caractersticas do posto de traballo e cos procedementos establecidos na empresa.
CA2.1. Recoeceuse e xustificouse:
Dispoibilidade persoal e temporal necesarias no posto de traballo.
Actitudes persoais (puntualidade, empata, etc.) e profesionais (orde, limpeza,
responsabilidade, etc.) necesarias para o posto de traballo.
Requisitos actitudinais ante a prevencin de riscos na actividade profesional.
Requisitos actitudinais referidos calidade na actividade profesional.
Actitudes relacionais co propio equipo de traballo e coa xerarqua establecida na
empresa.
Actitudes relacionadas coa documentacin das actividades realizadas no mbito
laboral.
Necesidades formativas para a insercin e a reinsercin laboral no mbito cientfico e tcnico do bo facer profesional.
CA2.2. Identificronse as normas de prevencin de riscos laborais e os aspectos fundamentais da lei de prevencin de riscos laborais de aplicacin na actividade profesional.
CA2.3. Aplicronse os equipamentos de proteccin individual segundo os riscos da
actividade profesional e as normas da empresa.
CA2.4. Mantvose unha actitude de respecto polo medio nas actividades desenvolvidas.
Pxina 91 de 118

CA2.5. Mantivronse organizados, limpos e libres de obstculos o posto de traballo


e a rea correspondente ao desenvolvemento da actividade.
CA2.6. Responsabilizouse do traballo asignado, interpretando e cumprindo as instrucins recibidas.
CA2.7. Estableceuse unha comunicacin eficaz coa persoa responsable en cada situacin e cos membros do equipo.
CA2.8. Coordinouse co resto do equipo e comunicou as incidencias salientables.
CA2.9. Valorouse a importancia da actividade propia e a necesidade de adaptacin
aos cambios de tarefas.
CA2.10. Responsabilizouse da aplicacin das normas e os procedementos no desenvolvemento do seu traballo.
RA3. Determina as caractersticas das instalacins a partir dun anteproxecto ou condicins dadas, aplicando a regulamentacin e a normativa correspondente.
CA3.1. Identificouse a normativa de aplicacin.
CA3.2. Elaborronse os esquemas e os esbozos das instalacins ou os sistemas.
CA3.3. Dimensionronse os equipamentos e os elementos que configuran as instalacins.
CA3.4. Seleccionronse equipamentos e accesorios homologados.
CA3.5. Definiuse o proceso tecnolxico para a montaxe.
CA3.6. Debuxronse os planos e os esquemas das instalacins e/ou dos sistemas.
CA3.7. Debuxronse os planos de montaxe das instalacins, utilizando a simboloxa
e as escalas normalizadas.
RA4. Planifica a montaxe das instalacins, establecendo etapas e distribundo os recursos, a partir da documentacin tcnica do proxecto.
CA4.1. Identificronse as etapas do proceso de montaxe nas instalacins.
CA4.2. Establecronse as unidades de obra e os recursos humanos e materiais.
CA4.3. Especificronse medios de traballo, equipamentos, ferramentas e utensilios
de medida e comprobacin.
CA4.4. Desenvolvronse plans de aprovisionamento e condicins de almacenamento
dos equipamentos e dos materiais.
CA4.5. Valorronse os custos de montaxe a partir de unidades de obra.
CA4.6. Definronse as especificacins tcnicas de montaxe e protocolos de probas.
CA4.7. Elaborronse manuais de instrucins de servizo e de mantemento das instalacins.
CA4.8. Identificouse a normativa de prevencin de riscos.
RA5. Supervisa a montaxe das instalacins e/ou sistemas, e colabora na sa execucin,
respectando os protocolos de seguridade e calidade establecidos na empresa.
CA5.1. Interpretouse a documentacin tcnica, recoecendo os elementos, a sa funcin e a sa disposicin na montaxe das instalacins.
CA5.2. Seleccionronse as ferramentas e o material necesario, interpretando o plan
de montaxe da instalacin.
CA5.3. Comprobouse que os equipamentos e os accesorios instalados sexan os prescritos no plan de montaxe.
CA5.4. Supervisronse tcnicas e acabamentos de montaxe relativos a ancoraxes,
conexins, programacin, mecanizado, etc.

Pxina 92 de 118

CA5.5. Comprobouse o emprego dos elementos de proteccin individual definidos


no plan de seguridade.
CA5.6. Executronse as operacins segundo os procedementos do sistema de calidade.
CA5.7. Actuouse con criterios de respecto polo ambiente.
RA6. Realiza a posta en marcha ou servizo das instalacins e os equipamentos, e supervisa e colabora na sa execucin, seguindo os procedementos establecidos.
CA6.1. Interpretouse o plan de posta en marcha das instalacins e dos equipamentos.
CA6.2. Seleccionronse as ferramentas e os instrumentos axeitados.
CA6.3. Comprobouse a secuencia de funcionamento dos elementos de control, de
seguridade e receptores da instalacin.
CA6.4. Programronse, regulronse e calibrronse os elementos e os equipamentos
segundo as sas caractersticas de funcionalidade.
CA6.5. Verificronse os parmetros de funcionamento da instalacin.
CA6.6. Utilizronse as ferramentas de man e informticas, as como os instrumentos, para a posta en marcha de maneira adecuada.
CA6.7. Cumprronse as normas de seguridade e calidade, e a regulamentacin.
CA6.8. Cubriuse a documentacin tcnico-administrativa requirida para a posta en
servizo.
RA7. Controla as intervencins de mantemento das instalacins, e colabora na sa execucin, verificando o cumprimento dos obxectivos programados e aproveitando convenientemente os recursos dispoibles.
CA7.1. Identificouse o tipo de mantemento.
CA7.2. Elaborronse os procesos de intervencin, interpretando os programas de
mantemento.
CA7.3. Comprobronse as existencias no almacn.
CA7.4. Definronse tarefas, tempos e recursos necesarios.
CA7.5. Seleccionronse ferramentas e instrumentos adecuados.
CA7.6. Comprobouse a funcionalidade, os consumos elctricos, os parmetros de
funcionamento, etc.
CA7.7. Axustronse e reprogramronse elementos e equipamentos.
CA7.8. Actualizouse a documentacin tcnica necesaria para garantir a rastrexabilidade das actuacins.
CA7.9. Realizronse as operacins de acordo coa seguridade e a calidade requiridas,
e con criterios de respecto polo ambiente.
CA7.10. Utilizronse aplicacins informticos para a planificacin do mantemento.
RA8. Supervisa a reparacin de avaras e disfuncins en equipamentos e instalacins, e
colabora na sa execucin, verificando a aplicacin de tcnicas e procedementos de
mantemento correctivo.
CA8.1. Organizronse as intervencins a partir do plan de mantemento.
CA8.2. Identificronse os sntomas de avaras ou disfuncins a travs das medidas
realizadas e a observacin da funcionalidade da instalacin ou o equipamento.
CA8.3. Propuxronse hipteses das causas da avara e a sa repercusin na instalacin.

Pxina 93 de 118

CA8.4. Localizouse a avara de acordo cos procedementos especficos para o diagnstico e a localizacin.
CA8.5. Seleccionronse as ferramentas e os instrumentos necesarios para realizar o
proceso de reparacin.
CA8.6. Realizouse a desmontaxe seguindo as pautas establecidas, con seguridade,
calidade e respecto polo ambiente.
CA8.7. Substituronse ou reparronse os elementos avariados.
CA8.8. Restablecronse as condicins iniciais de funcionalidade da instalacin.
CA8.9. Cubriuse a documentacin establecida nos programas de mantemento.
Este mdulo profesional contribe a completar as competencias deste ttulo e os obxectivos xerais do ciclo, tanto os que se alcanzaran no centro educativo como os de difcil consecucin nel.

Pxina 94 de 118

1.13 Mdulo profesional: xestin de proxectos de


instalacins de telecomunicacins
Equivalencia en crditos ECTS: 6.
Cdigo: MP0601.
Duracin: 70 horas.

1.13.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin


RA1. Identifica a documentacin tcnico-administrativa das instalacins, analizando
proxectos e interpretando a informacin de cada documento.
CA1.1. Recoecronse os documentos que compoen un proxecto.
CA1.2. Identificouse a funcin de cada documento.
CA1.3. Relacionouse o proxecto da instalacin co proxecto xeral.
CA1.4. Determinronse os informes necesarios para a elaboracin de cada documento.
CA1.5. Recoecronse as xestins de tramitacin legal dun proxecto.
CA1.6. Identificronse os datos requiridos polo modelo oficial de certificado de instalacin.
CA1.7. Identificouse a normativa de aplicacin.
RA2. Elabora planos e esquemas de instalacins de telecomunicacins, dando resposta
configuracin das instalacins e manexando programas informticos de aplicacin.
CA2.1. Relacionronse os elementos e os espazos coa configuracin da instalacin.
CA2.2. Identificronse os planos e os esquemas indicados pola normativa.
CA2.3. Seleccionouse a escala e o formato apropiados, de acordo cos utilizados nos
planos de edificacin.
CA2.4. Tivronse en conta as escalas mnimas para os planos de planta e para os
planos xerais de situacin.
CA2.5. Debuxronse os esquemas da instalacin (xeral, de principio, de detalles,
etc.).
CA2.6. Debuxronse planos da instalacin.
CA2.7. Incluuse na caixia a informacin indicada na norma.
CA2.8. Incorporronse as lendas cando corresponda.
RA3. Elabora orzamentos de instalacins de telecomunicacins considerando baremos
e a listaxe de materiais, e aplicando prezos unitarios.
CA3.1. Identificronse as unidades de obra de instalacins ou sistemas, e os elementos que as compoen.
CA3.2. Realizronse as medicins de obra.
CA3.3. Determinronse os recursos para cada unidade de obra.
CA3.4. Obtivronse os prezos unitarios a partir de catlogos de fbrica.
CA3.5. Detallouse o custo de cada unidade de obra.
CA3.6. Realizronse as valoracins de cada captulo do orzamento.
CA3.7. Utilizronse aplicacins informticas para elaboracin de orzamentos.
CA3.8. Valorouse o custo de mantemento preditivo e preventivo.
Pxina 95 de 118

RA4. Planifica o aprovisionamento para a montaxe e o mantemento de instalacins e de


telecomunicacins, analizando os requisitos da instalacin e a documentacin tcnica.
CA4.1. Definronse as caractersticas de aceptacin de equipamentos, medios e materiais.
CA4.2. Definronse os puntos crticos de aprovisionamento na montaxe e no mantemento.
CA4.3. Definiuse o sistema de codificacin para a identificacin e a rastrexabilidade
dos materiais.
CA4.4. Relacionronse as fases do plan de montaxe coas sas necesidades de aprovisionamento.
CA4.5. Identificronse as necesidades para cada tipo de mantemento.
CA4.6. Establecronse as condicins de subministracin de cada material ou equipamento.
CA4.7. Elaborouse o plan de aprovisionamento.
RA5. Planifica a montaxe de instalacins de telecomunicacins, analizando plans de
montaxe e definindo as fases de execucin.
CA5.1. Recoeceuse a documentacin tcnica, as normas e os regulamentos que
afectan a montaxe.
CA5.2. Identificronse as fases do proceso de montaxe.
CA5.3. Determinronse as necesidades de cada fase de montaxe.
CA5.4. Recoecronse os materiais, as ferramentas e a maquinaria de cada fase de
montaxe.
CA5.5. Determinronse os recursos humanos de cada fase de montaxe.
CA5.6. Avalironse os puntos crticos de montaxe.
CA5.7. Representouse o cronograma da montaxe segundo as sas fases.
CA5.8. Determinronse os medios de proteccin necesarios.
CA5.9. Prevronse continxencias e propuxronse solucins para a sa resolucin.
CA5.10. Elaborouse o plan de montaxe.
RA6. Elabora manuais e documentos anexos aos proxectos de instalacins de telecomunicacins, definindo procedementos de previsin, actuacin e control.
CA6.1. Relacionronse as medidas de prevencin de riscos na montaxe ou no mantemento das instalacins e sistemas.
CA6.2. Identificronse as pautas de actuacin en situacins de emerxencia.
CA6.3. Definronse os indicadores de calidade da instalacin ou o sistema.
CA6.4. Definiuse o informe de resultados e accins correctoras, atendendo aos rexistros.
CA6.5. Estableceuse o procedemento de rastrexabilidade de materiais e residuos.
CA6.6. Determinouse o almacenamento e o tratamento dos residuos xerados nos
procesos.
CA6.7. Elaborronse manuais de servizo e mantemento.
CA6.8. Elaborronse manuais de posta en servizo.
RA7. Planifica o mantemento das instalacins de telecomunicacins, identificando necesidades e elaborando programas de mantemento e xestin de residuos.
CA7.1. Identificronse as partes e os elementos da instalacin susceptibles de mantemento.
CA7.2. Planificouse o aprovisionamento de cada parte.
Pxina 96 de 118

CA7.3. Estableceuse o procedemento das operacins bsicas de mantemento preventivo e correctivo.


CA7.4. Programouse o mantemento da instalacin tendo en conta as sas caractersticas.
CA7.5. Identificronse as instrucins de fbrica dos equipamentos e dos elementos
que interveen na instalacin.
CA7.6. Propuxronse axustes dos equipamentos e dos elementos para o seu bo funcionamento.
CA7.7. Determinouse a compatibilidade de equipamentos ou elementos.
CA7.8. Elaborronse programas de mantemento.
CA7.9. Recoecronse os tipos de residuos dunha instalacin.
CA7.10. Planificouse o programa de xestin de residuos.
RA8. Aplica tcnicas de xestin da montaxe e o mantemento de instalacins de telecomunicacins, analizando plans de montaxe e estudos de seguridade.
CA8.1. Identificronse todos as partes do plan de montaxe.
CA8.2. Planificouse o control de avance de obra.
CA8.3. Adecuouse o plan de montaxe s caractersticas da instalacin.
CA8.4. Identificronse tcnicas de xestin de persoal na execucin das instalacins
e no seu mantemento.
CA8.5. Aplicronse tcnicas de xestin de materiais e elementos para a montaxe e o
mantemento de instalacins.
CA8.6. Recoecronse procedementos para a xestin da montaxe e o mantemento.
CA8.7. Determinronse indicadores de control da montaxe e o mantemento.
CA8.8. Aplicouse a normativa.

1.13.2 Contidos bsicos


BC1. Identificacin da documentacin tcnico-administrativa das instalacins

Tipos de proxectos.
Anteproxecto ou proxecto bsico.
Documentos bsicos. Memoria. Planos e esquemas elctricos e de conexin. Prego de
condicins. Orzamentos e medidas.
Estudos con entidade propia: prevencin de riscos laborais, impacto ambiental, calidade e eficiencia enerxtica.
Documentacin de partida: clculos, tboas, catlogos, etc.
Normativa sobre infraestruturas comns para servizos de telecomunicacin no interior
de edificios (ICT). Tramitacins e legalizacin.
Certificados de instalacin e verificacin
Certificados de fin de obra. Manuais de instrucins.
BC2. Elaboracin de planos e esquemas de instalacins de telecomunicacins

Tipos de instalacins. Espazos e recintos. Simboloxa de aplicacin.


Planos de proxecto de edificacin. Plano topogrfico e plano de trazado. Perfs lonxitudinais e transversais. Seccins tipo.
Pxina 97 de 118

Esquemas elctricos: xerais e de conexin.


Escalas recomendables. Formatos.
Planos de plantas. Plano de situacin.
Esbozamento e esquemas. Esquemas de inicio. Planos de detalle de elementos construtivos e de montaxe.
Deseo asistido por computador. Interface de usuario. Eleccin do proceso de traballo.
Creacin e modificacin de obxectos. Anotacin, trazado e publicacin de debuxos.
Normas xerais de representacin. Marxes e caixia nos planos.
Conceptos bsicos de vistas normalizadas.
Simboloxa normalizada: lendas.
BC3. Elaboracin de orzamentos de instalacins de telecomunicacins

Documentacin tcnica.
Determinacin de unidades de obra.
Medicins: tcnicas.
Operacins de montaxe da instalacin: tempos.
Recursos propios e alleos: valoracin.
Cadros de prezos. Manexo de catlogos comerciais e bases de datos de fbrica.
Valoracins por partidas. Custos de man de obra, materiais e recursos.
Programas informticos para a planificacin de fases do proxecto e a elaboracin de orzamentos.
Plans de mantemento. Estudo de custos. Materiais e recursos.
BC4. Planificacin do aprovisionamento para a montaxe e o mantemento

Partes do proxecto aplicables ao aprovisionamento da montaxe e o mantemento.


Aprovisionamento de instalacins de telecomunicacins. Procesos e tcnicas.
Diagramas de fluxo. Deteccin de necesidades no aprovisionamento de equipamentos e
elementos. Elaboracin de plans de aprovisionamento.
Puntos crticos de aprovisionamento. Previsins. Control de existencias.
Normas de codificacin. Tcnicas de codificacin de elementos da instalacin. Rastrexabilidade dos materiais.
Identificacin das fases da montaxe e o mantemento para o aprovisionamento. Interpretacin de documentacin tcnica. Recursos e medios tcnicos. Subcontratacin de actividades.
Caractersticas do plan de mantemento. Recursos e medios.
BC5. Planificacin da montaxe de instalacins de telecomunicacins

Proxectos de telecomunicacins. Proxecto de obra.


Caractersticas tcnicas e normativa para a montaxe.
Identificacin das fases da instalacin para a montaxe. Fitos. Diagrama de rede do proxecto, PDM e ADM. Secuencia dos procesos de montaxe.
Pxina 98 de 118

Identificacin das necesidades para cada fase da montaxe. Relacin de tarefas. Estimacin de duracin de actividades.
Determinacin de recursos e medios materiais e tcnicos. Subcontratacin de actividades. Ferramentas, equipamentos e elementos na montaxe de instalacins.
Identificacin de actividades e camios crticos. Tcnicas de planificacin aplicadas
montaxe de instalacins.
Asignacin de tempos e procesos. Diagramas de Gantt. Tcnicas PERT. Seguimento de
actividades. Control de cargas de traballo. Prazos de execucin.
Normas de prevencin.
Resolucin de continxencias.
Mtodos de elaboracin de plans de montaxe.
BC6. Elaboracin de manuais e documentos

Plan de prevencin. Medidas na montaxe e no mantemento. Normativa de aplicacin.


Plan de emerxencia. Pautas de actuacin. Equipamentos de seguridade e proteccin.
Sinalizacin e alarmas. Estudos bsicos de seguridade.
Plan de calidade. Calidade na execucin de instalacins ou sistemas. Normativa de xestin da calidade. Interpretacin e valoracin de resultados.
Plan de xestin ambiental. Normativa de xestin ambiental.
Almacenamento de residuos. Procedementos de rastrexabilidade.
Elaboracin de manuais. Manual de servizo. Especificacins tcnicas dos elementos
das instalacins.
Manual de servizo e mantemento.
Protocolos de probas. Protocolos de posta en servizo. Documento memoria. Anexo de
clculos: estrutura e caractersticas.
Aplicacins informticas para elaboracin de documentacin.
BC7. Planificacin do mantemento das instalacins de telecomunicacins

Puntos susceptibles de mantemento en instalacins de telecomunicacins: tipos e caractersticas en cada instalacin.


Planificacin de aprovisionamento. Recepcin de materiais. Homologacins.
Tipos de mantemento: preventivo, correctivo, etc.
Tcnicas de planificacin de mantemento. Instrucins de mantemento de fabricantes.
Parmetros de axuste para a mellora do mantemento.
Contidos bsicos dun plan de mantemento (datos xerais, necesidades, calendario de revisins e recambios, calendario de actuacin, etc.).
Normas de calidade aplicables aos plans de mantemento.
Tcnicas de xestin de recursos humanos e materiais.
Mtodos de elaboracin de plans de mantemento.
Xestin de residuos: plan de xestin de residuos.
Procedementos e indicadores de xestin.
Pxina 99 de 118

BC8. Aplicacin de tcnicas de xestin da montaxe e mantemento

Interpretacin de plans de montaxe e mantemento. Execucin de plans.


Control de avance da montaxe: verificacin.
Tcnicas de xestin de persoal aplicables montaxe e ao mantemento. Xestin de materiais e elementos. Aprovisionamento.
Indicadores de control da montaxe e o mantemento.
Procedementos de xestin da montaxe e o mantemento.
Normativa de aplicacin relativa a procesos de montaxe e mantemento.

1.13.3 Orientacins pedagxicas


Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear as funcins de
planificacin e xestin de proxectos de telecomunicacins, e aplcase nos procesos relacionados coas instalacins e os sistemas de telecomunicacins.
A definicin destas funcins abrangue aspectos como:
Anlise da documentacin tcnica das instalacins.
Elaboracin de memorias tcnicas e manuais para a montaxe, a posta en servizo e o
mantemento de instalacins.
Trazado de esbozos e esquemas de instalacins e sistemas.
Elaboracin de planos de instalacins e sistemas.
ptimo aproveitamento de recursos nos procesos de aprovisionamento e de execucin da montaxe e do mantemento.
Planificacin de probas de funcionamento e posta en servizo de instalacins e sistemas.
Preparacin de orzamentos de montaxe e mantemento.
Planificacin e xestin da montaxe e do mantemento.
Elaboracin de documentacin tcnica e administrativa.
As actividades profesionais asociadas a esta funcin aplcanse en:
Xestin de proxectos de instalacins e sistemas de telecomunicacins.
Xestin e supervisin da montaxe, a posta en servizo e o mantemento de instalacins
e sistemas de telecomunicacins.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais a), e), c), f), g), i), j), k),
n), ), o) u) e w) do ciclo formativo, e as competencias a), c), e), f), i), l), p) e q).
As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre:
Identificacin de elementos, equipamentos e desenvolvemento de procesos de montaxe, utilizando como recurso a documentacin tcnica do proxecto.
Elaboracin de plans de montaxe tendo en conta a normativa de control de calidade,
de prevencin de riscos e de xestin e impacto ambiental, utilizando como recurso
os diagramas de programacin e control.
Elaboracin de orzamentos de unidades de obra e aprovisionamento de materiais utilizando como recurso a documentacin tcnica do proxecto.
Especificacins tcnicas de montaxe e seguimento de probas das instalacins de
acordo coas condicins do proxecto.

Pxina 100 de 118

Preparacin dos manuais de servizo e de mantemento das instalacins utilizando a


informacin tcnica dos equipamentos.
Uso de programas de deseo asistido para o trazado de esquemas e a elaboracin de
planos.
Uso de programas informticos de xestin e de planificacin.

Pxina 101 de 118

1.14 Mdulo profesional: sistemas de telefona fixa e


mbil
Equivalencia en crditos ECTS: 8.
Cdigo: MP0713.
Duracin: 133 horas.

1.14.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin


RA1. Configura sistemas privados de telefona convencional, determinando os servizos
e seleccionando equipamentos e elementos
CA1.1. Identificronse as caractersticas tcnicas e funcionais dos sistemas e das redes de telefona analxica e dixital.
CA1.2. Recoecronse normativas, requisitos e especificacins tcnicas das instalacins.
CA1.3. Distinguronse os servizos de operadores de telecomunicacins.
CA1.4. Identificronse interfaces e terminadores de rede.
CA1.5. Dimensionronse instalacins fixas, centrais, servizos adicionais, terminais,
etc., e a rede de usuario.
CA1.6. Dimenionouse a estrutura do servizo sen fos (DECT, enlaces GSM, etc.).
CA1.7. Seleccionronse elementos do sistema.
CA1.8. Elaborronse esquemas da instalacin.
RA2. Configura sistemas de telefona de voz sobre IP, determinando os servizos e seleccionando equipamentos e os elementos.
CA2.1. Detallronse as caractersticas tcnicas e funcionais, e as aplicacins da telefona de voz sobre IP (VoIP).
CA2.2. Distinguronse os servizos de operadores de telecomunicacins de VoIP.
CA2.3. Determinronse os servizos de telecomunicacins segundo necesidades e requisitos.
CA2.4. Estruturouse a rede de usuario.
CA2.5. Seleccionronse equipamentos, software, servidor SIP, proxy, elementos da
rede local de usuario, etc.
CA2.6. Seleccionronse os equipamentos e os elementos da rede local (ToIP) de
mobilidade (telfonos wifi, IP, mbiles, PDA, etc.).
CA2.7. Representronse os esquemas de conexin dos equipamentos, terminais e
elementos.
CA2.8. Determinronse os valores e os parmetros de configuracin da instalacin.
RA3. Caracteriza sistemas de radiocomunicacins para telefona, identificando a sa
estrutura e analizando o funcionamento dos equipamentos que a integran.
CA3.1. Identificronse regulamentos e normativas.
CA3.2. Definronse os sistemas de radiocomunicacin segundo a sa colocacin
(urbana, rural, mbil, etc.), a tecnoloxa e a cobertura (local e metropolitana).
CA3.3. Identificouse a estrutura das redes terrestres fixas e mbiles de radiocomunicacins.
CA3.4. Recoecronse as infraestruturas e as redes da telefona va satlite.
Pxina 102 de 118

CA3.5. Recoecronse caractersticas dos equipamentos e das instalacins asociadas


(medios de transmisin, sistemas radiantes e de alimentacin, etc.).
CA3.6. Identificronse as interfaces de conexin entre os equipamentos de radio e a
rede troncal de comunicacin.
CA3.7. Determinronse os parmetros de configuracin dos equipamentos de radiocomunicacins.
CA3.8. Identificronse os sistemas e os modos de acceso remoto e telecontrol aos
equipamentos.
RA4. Instala estacins base interpretando planos e esquemas, aplicando tcnicas especficas de montaxe e configurando equipamentos.
CA4.1. Seleccionronse os medios e os recursos especficos para a instalacin.
CA4.2. Realizouse a implantacin da instalacin.
CA4.3. Colocronse e fixronse os equipamentos e os elementos auxiliares e de canalizacin.
CA4.4. Tendeuse o cableamento da instalacin.
CA4.5. Conectronse os equipamentos de telefona, da rede troncal e das instalacins asociadas.
CA4.6. Configurronse os equipamentos celulares de telefona, GSM, TETRA, etc.
CA4.7. Aplicronse os criterios de calidade e seguridade nas operacins de montaxe.
CA4.8. Elaborouse a documentacin tcnica da montaxe.
RA5. Instala sistemas de telefona integrando tecnoloxas e servizos, e configurando os
seus equipamentos e os seus elementos.
CA5.1. Seleccionronse os medios e os recursos especficos para a instalacin.
CA5.2. Realizouse a implantacin da instalacin.
CA5.3. Conectronse os equipamentos de telefona rede do provedor.
CA5.4. Recoecronse as posibilidades que ofrece a integracin de servizos de telefona.
CA5.5. Estableceuse conexin entre as centrais, unidades DECT, enlaces GSM,
terminais fixos e mbiles, etc.
CA5.6. Configurronse os equipamentos, os terminais fixos e o software de VoIP.
CA5.7. Configurouse a rede de mobilidade (ToIP) e os terminais IP especficos,
mbiles GSM, PDA, etc.
CA5.8. Estableceuse comunicacin va satlite con modem DSL ou terminais telefnicos especficos.
CA5.9. Implementouse o sistema de mobilidade va satlite coa telefona ToIP e
GSM.
RA6. Verifica a posta en servizo de instalacins de telefona, efectuando medidas e
configurando os equipamentos de comunicacins.
CA6.1. Seleccionronse as ferramentas e o instrumental de medida.
CA6.2. Realizouse a configuracin bsica das centrais e dos equipamentos, en local
e de xeito remoto.
CA6.3. Efecturonse medidas, axustes e ensaios de funcionamento.
CA6.4. Interpretronse os resultados obtidos nas medidas.
CA6.5. Verificouse a comunicacin entre os equipamentos fixos e o provedor de
servizo.
CA6.6. Verificronse as condicins de radiacin e cobertura.
Pxina 103 de 118

CA6.7. Estableceuse comunicacin entre equipamentos radiocelulares, coa rede


troncal e entre estacins base.
CA6.8. Elaborouse o informe de posta en servizo.
RA7. Mantn sistemas de telefona, efectuando medicins e corrixindo avaras ou disfuncins.
CA7.1. Realizouse o plan de intervencin no sistema para a deteccin de fallos e
avaras.
CA7.2. Realizronse probas e medidas segundo a tipoloxa do sistema.
CA7.3. Propuxronse hipteses das causas e das repercusins de avaras.
CA7.4. Aplicronse tcnicas de diagnstico e localizacin de avaras segundo a tipoloxa e as caractersticas.
CA7.5. Interpretronse as medidas realizadas, sinalronse as diferenzas obtidas e
xustificronse os resultados.
CA7.6. Realizronse as operacins de mantemento de acordo cos procedementos establecidos.
CA7.7. Utilizronse as ferramentas adecuadas para detectar e corrixir problemas no
sistema de telefona.
CA7.8. Documentronse as intervencins.
RA8. Cumpre as normas de prevencin de riscos laborais e de proteccin ambiental, e
identifica os riscos asociados, as como as medidas e os equipamentos para os previr.
CA8.1. Identificronse os riscos e o nivel de perigo que supn a manipulacin dos
materiais, as ferramentas, os utensilios e as mquinas.
CA8.2. Operouse coas mquinas respectando as normas de seguridade.
CA8.3. Identificronse as causas mis frecuentes de accidentes na manipulacin de
materiais, ferramentas, etc.
CA8.4. Describronse os elementos de seguridade (proteccins, alarmas, paros de
emerxencia, etc.) das mquinas e os equipamentos de proteccin individual (calzado, proteccin ocular, indumentaria, etc.) que se deben empregar nas operacins de
montaxe e mantemento.
CA8.5. Relacionouse a manipulacin de materiais, ferramentas e mquinas coas
medidas de seguridade e proteccin persoal requiridas.
CA8.6. Determinronse as medidas de seguridade e de proteccin persoal que cumpra adoptar na preparacin e na execucin das operacins de montaxe e mantemento
dos sistemas de telefona.
CA8.7. Identificronse as posibles fontes de contaminacin ambiental.
CA8.8. Clasificronse os residuos xerados para a sa retirada selectiva.
CA8.9. Valorouse a orde e a limpeza de instalacins e equipamentos como primeiro
factor de prevencin de riscos.

1.14.2 Contidos bsicos


BC1. Configuracin de sistemas de telefona fixa

Redes pblicas de comunicacins: modelo de rede. Capa de transporte: subcapas de


trnsito, de acceso e de cliente. Capa de control e capa de servizos.
Conmutacin, encamiamento e sinalizacin telefnica. QoS. Trfico. Equipamentos
de conmutacin. Extensins, lias e enlaces. Terminais.
Pxina 104 de 118

Transmisin analxica e dixital. Medios e equipamentos. Lias e medios de transmisin. Caractersticas.


Tecnoloxas e interfaces de acceso. Lias analxicas e dixitais. Cable. HFC (hbrido de
fibra e coaxial). Fibra, FTTX/PON. Pares de cobre.
Xerarquas (banda estreita e larga). xDSL, RDSI, ATM, SONET/SDH. Radio: WLL
(bucle local sen fos), DECT. Medidas.
Sinalizacin. Medidas. Normativa.
Rede de usuario, topoloxa e estrutura. Conectividade. Accesorios de conexin e normativa.
Terminadores de rede de acceso. Acceso bsico. Acceso primario. PTR, S0, TR1 (banda estreita e banda larga) E1/T. Splitters. Medidas.
Provedores de servizos de telefona.
Conmutacin bsica. Centrais privadas de conmutacin (PBX). Configuracin e programacin.
Terminais analxicos e dixitais. Tarxetas de lia externa. Funcionamento e campos de
aplicacin.
Sistemas sen fos. Enlaces GSM e DECT, etc.
Representacin grfica de sistemas de telefona. Simboloxa.
BC2. Configuracin de telefona de voz sobre IP

Telefona e redes IP. Caractersticas da VoIP. Aplicacins.


Anlise de servizos de telecomunicacins VoIP. Operadores e clientes.
Protocolos abertos para a sinalizacin. Auditora de rede. Caracterizacin da voz humana. Algoritmos de codificacin e descodificacin (codecs). Calidade de voz en
VoIP.
Protocolos de comunicacin VoIP. H323. SIP. IAX, etc. Configuracin. Caractersticas.
Transporte en tempo real e redes IP. RTP e RCTP. RTP e NAT.
Proxys e encamiadores. Direccionamento IP. Configuracin
Aplicacins informticas para VoIP. PBX para telefona IP. Software PBX. Administracin bsica. Ficheiros e comandos.
Tarxetas, adaptadores e terminais. Telfonos IP. Pasarelas (gateways) e adaptadores.
Garanta de calidade de servizo dun sistema VoIP. Anlise de seguridade na rede VoIP.
Confidencialidade das comunicacins.
BC3. Caracterizacin de sistemas de radiocomunicacins para telefona

Normativas e regulamentos especficos.


Niveis de exposicin e radicacin de emisins radioelctricas.
Sistemas de radiocomunicacins. Caractersticas. Protocolos.
Redes mbiles e fixas. Arquitectura de redes por capas. Tecnoloxas e servizos. Estndar TETRA. PMR/PAMR. LMDS/WIMAX. TMA GSM. TMA DCS 1800.
IMT2000/UMTS.
Pxina 105 de 118

Redes de acceso va radio en servizos fixos terrestres. Estacins base transportables.


Radioenlaces analxicos e dixitais.
Telefona va satlite. Constelacins. Caractersticas. Infraestruturas satelitais. Centrais
terrestres. Terminais. Operadores e servizos. Instalacins asociadas. Sistemas radiantes.
Seguridade nas comunicacins. Sistemas de inhibicin.
Sistemas de alimentacin en continua e alterna. Sistemas de alimentacin ininterrompida. Grupos electrxenos e placas solares. Convertedores. Bateras. Mtodos de carga.
Sistemas de refrixeracin e ventilacin.
Interfaces fsicos. Interface radio. Interfaces para medios de transmisin por cable.
Configuracin dos equipamentos de radiocomunicacins para telefona. Software de
control. Manuais de equipamentos de radiocomunicacins.
Redes fixas e mbiles de radiocomunicacins. Caractersticas.
Sistemas e equipamentos de acceso remoto. Telecontrol. Mdems con cables e sen eles.
Configuracin.
BC4. Instalacin de estacins base

Ferramentas e medios de montaxe para instalacins de estacins base.


Interpretacin de planos para a implantacin. Colocacin de equipamentos.
Montaxe de equipamentos para telefona mbil e celular. Estacins base. Clulas e microclulas. GSM/GPRS/UMTS, etc. Antenas.
Equipamento radio TETRA. Transceptores. Bastidores. Sistema radiante. Accesorios.
Elementos auxiliares. Mdems de acceso remoto.
Cableamento especfico de estacins base. Tipos e caractersticas. Conectadores e accesorios.
Conexin fsica de equipamentos de estacins base. Interfaces. Duplexores. Adaptadores. Sistemas de alimentacin.
Conexin de medios de transmisin de redes fixas e mbiles. Conectadores. Electrnica
de rede. Regretas. Accesorios. Ferramenta e utensilios.
Configuracin de equipamentos e redes de radiocomunicacins (telefona celular).
Software de control. Manuais de equipamentos de radiocomunicacins.
Parmetros e ferramentas de configuracin en redes fixas e mbiles.
Tcnicas de seguimento e control da montaxe. Aplicacin de plans de calidade e seguridade.
Documentacin de montaxe.
BC5. Instalacin de sistemas de telefona

Ferramentas e medios de montaxe para instalacins de telefona.


Interpretacin de planos para a implantacin. Colocacin de equipamentos.
Conexin fsica de sistemas de telefona. Interfaces e terminadores de rede. Centrais.
Terminais fixos e sen fos.
Conexin de medios de transmisin de redes fixas e mbiles. Redes de usuario. Programacin de equipamentos e terminais.
Pxina 106 de 118

Instalacin de sistemas de telefona. Tcnicas de integracin de sistemas de telefona.


Provedores de servizo. Conexins.
Sistemas celulares DECT e GSM. Antenas. Sistemas de alimentacin.
Configuracin de servizos en centrais e terminais. Direccionamento. Seguridade nas
comunicacins sen fos. Inhibidores.
Software de VoIP. Clientes de VoIP. Telfonos web (softphone). Telfonos mbiles.
Outros dispositivos mbiles. Configuracin. Recoecemento de sistemas operativos de
dispositivos mbiles.
Instalacin de sistemas de telefona va satlite. Terminais. Antenas. Configuracin e
direccionamento de terminais va satlite.
Converxencia da telefona va satlite coa telefona celular e ToIP.
Operadores de telecomunicacins. Servizos. Configuracin de servizos.
BC6. Posta en servizo de instalacins de telefona

Instrumentacin. Caractersticas. Analizador de espectro de RF e medidores ROE. Analizador de radiocomunicacins 2G, 2,5G, 3G, UMTS, WIMAX. Analizador de trfico e
protocolos.
Tcnicas de verificacin de sistemas de telefona.
Parmetros bsicos de configuracin de sistemas de telefona fixa e mbil. Software de
programacin, configuracin e control.
Configuracins local e remota. Visualizacin da sinalizacin e trfico.
Medidas en telefona. Visualizacin e medidas de interfaces de telefona e terminadores
de rede. Monitorizacin do trfico.
Tcnicas de verificacin da funcionalidade en telefona fixa e VoIP.
Medidas en estacins base celulares. Transmisin. Niveis de sinal. Radiacin. Zonas de
cobertura. Equipamentos GSM/GPRS/UMTS e TETRA. Terminais porttiles e mbiles.
Documentacin de posta en servizo de sistemas de telefona. Follas de probas e aceptacin.
BC7. Mantemento de instalacins e sistemas telefnicos

Plans de mantemento. Tcnicas de execucin. Inspeccins e revisins peridicas.


Mantemento de sistemas de telefona: funcin, obxectivos e tipos. Impacto no servizo.
Avaras tipo nas instalacins de telefona. Sntomas e efectos. Preparacin de traballos
de mantemento en instalacins de telefona.
Partes de avaras. Organizacin das intervencins.
Tcnicas de localizacin de avaras en sistemas de telefona. Accesos remotos e telecontrol.
Diagnstico e reparacin de avaras. Anlise de protocolos. Trfico de rede. Inspeccins visuais.
Medidas e ensaios. Niveis de sinal. Cobertura. Interferencias e perturbacins: tipos. Caractersticas.
Pxina 107 de 118

Substitucin de equipamentos. Compatibilidades. Axustes. Medidas de parmetros. Instrumental de medida. Protocolos de posta en marcha.
Documentacin de mantemento. Histricos de avaras. Rexistro de actualizacin de
software.
Seguridade e calidade no mantemento de sistemas de telefona.
BC8. Prevencin de riscos, seguridade e proteccin ambiental

Normativa de prevencin de riscos laborais relativa aos sistemas de telefona.


Prevencin de riscos laborais nos procesos de montaxe e mantemento.
Equipamentos de proteccin individual. Caractersticas e criterios de utilizacin. Proteccin colectiva. Medios e equipamentos de proteccin.
Normativa reguladora en xestin de residuos.

1.14.3 Orientacins pedagxicas


Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear a funcin de configuracin, montaxe, integracin e mantemento de sistemas de telefona fixa (convencional e voz IP), estacins base, telefona celular, telefona va satlite, e instalacins asociadas.
A definicin destas funcins abrangue aspectos como:
Interpretacin de normativa relacionada coas instalacins de telefona e estacins
base.
Identificacin e seleccin de equipamentos e elementos da instalacin.
Configuracin, instalacin, programacin e ampliacin de centrais telefnicas e sistemas asociados.
Instalacin e verificacin da funcionalidade, e mantemento de sistemas fixos e mbiles de radiocomunicacins e estacins base.
Integracin de servizos de telefona.
As actividades profesionais asociadas a esta funcin aplcanse en:
Caracterizacin da instalacin e colocacin dos equipamentos de telefona fixa.
Configuracin da instalacin, seleccionando e dimensionando os equipamentos e os
elementos que a compoen.
Caracterizacin de sistemas de radiocomunicacins para telefona e colocacin dos
equipamentos.
Montaxe das instalacins de telefona e equipamentos.
Xestin do mantemento das instalacins de telefona, deseando as operacins de
comprobacin, axuste ou substitucin dos seus elementos e reprogramacin dos
equipamentos.
Verificacin da funcionalidade das instalacins e dos equipamentos.
Integracin de sistemas de telefona.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos b), d), e), f), g), h), i), j), k), l),
m), n), ) e o) do ciclo formativo, e as competencias b), d), e), f), g), h), j), k) e l).
As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre:
Identificacin de tipoloxas de instalacins de telefona no contorno de edificios.
Pxina 108 de 118

Identificacin de tipoloxas de instalacins de telefona celular.


Respecto e cumprimento da normativa correspondente no deseo e no desenvolvemento da instalacin.
Seleccin de equipamentos e elementos que compoen unha instalacin.
Supervisin da montaxe, o mantemento e a verificacin de instalacins tipo.
Desenvolvemento de procedementos de configuracin e posta en servizo.
Integracin de sistemas de telefona.
Aplicacin de plans de mantemento.

Pxina 109 de 118

2.

Anexo II
A) Espazos mnimos
Espazo formativo

Superficie en m2
(30 alumnos/as)

Superficie en m2
(20 alumnos/as)

Grao de utilizacin

Aula tcnica.

90

60

23 %

Taller de telecomunicacins.

120

90

37 %

Taller de sistemas electrnicos.

120

90

29 %

Aula polivalente.

60

40

11 %

A consellera con competencias en materia de educacin poder autorizar unidades para


menos de trinta postos escolares, polo que ser posible reducir os espazos formativos
proporcionalmente ao nmero de alumnos e alumnas, tomando como referencia para a
determinacin das superficies necesarias as cifras indicadas nas columnas segunda e
terceira da tboa.
O grao de utilizacin expresa en tanto por cento a ocupacin en horas do espazo prevista para a imparticin das ensinanzas no centro educativo, por un grupo de alumnado,
respecto da duracin total destas.
Na marxe permitida polo grao de utilizacin, os espazos formativos establecidos poden
ser ocupados por outros grupos de alumnos ou alumnas que cursen o mesmo ou outros
ciclos formativos, ou outras etapas educativas.
En todo caso, as actividades de aprendizaxe asociadas aos espazos formativos (coa
ocupacin expresada polo grao de utilizacin) podern realizarse en superficies utilizadas tamn para outras actividades formativas afns.
B) Equipamentos mnimos
Equipamentos

Equipamentos informticos e audiovisuais.


Dispositivos de adquisicin de datos: cmaras, micrfonos, escner, etc.
Un computador por alumno/a conectado rede.
Instalacin de rede con acceso a internet.
Servidor de datos.
Impresora lser con conexin rede.
Software de propsito xeral de aplicacins ofimticas, tratamento de imaxes, etc.
Software especfico: deseo asistido por computador (CAD), xestin de proxectos, mantemento, instalacins de telecomunicacins, de control de sistemas, de edicin, de monitorizacin, etc.
Compoentes para montaxe de computadores: fontes de alimentacin, placas base, procesadores, discos rxidos, lectores pticos, memorias, etc.
Un armario para dispositivos de comunicacins e servidores, dotado de paneis de parcheamento, conmutadores Ethernet, encamiadores,
puntos de acceso sen fos e sistema de alimentacin ininterrompida.
Compoentes para montaxe de redes: conmutadores, adaptadores de rede, adaptadores sen fos, antenas direccionais e omnidireccionais,
etc.
Sets de ferramentas completos para traballos mecnicos e elctrico-electrnicos, e para conectorizacins e comprobacins de cableamento
estruturado, coaxial e de fibra ptica.
Medidores de campo, analizadores de espectro e de radiocomunicacins, e medidores de ROE.
Equipamentos de medida e comprobacin: osciloscopio, polmetro, medidor de continuidade, medidor de illamento, de parmetros acsticos, etc.
Xeradores e monitores de sinais.
Equipamentos de radiocomunicacin.
Antenas captadoras e emisoras de sinais.
Torres, mastros e accesorios mecnicos.
Cabeceiras de amplificacin monocanle e de banda larga.

Pxina 110 de 118

Equipamentos
Centrais de amplificacin de frecuencia intermedia.
Cabeceiras de recepcin e procesamento de sinais de satlite.
Procesadores activos: preamplificadotes de RF, convertedores de frecuencia, moduladores e amplificadores de interior. Transmoduladores
e amplificadores de lia.
Receptores de radio e televisin analxica e dixital, terrestre e va satlite.
Elementos pasivos: distribuidores, derivadores, mesturadores, separadores, filtros e caixas de toma de usuario.
Multiconmutadores para rede de distribucin.
Centrais telefnicas PABX e VoIP.
Mesas de mestura.
Sistemas de procesamento de audio e vdeo: ecualizadores, compresores-expansores, convertedores, descodificadores, xeradores de efectos, etc.
Amplificadores e caixas acsticas.
Equipamentos de almacenamento e reproducin.
Sistemas de intercomunicacin.
Centrais de xestin de alarmas.

Pxina 111 de 118

3.

Anexo III
A) Especialidades do profesorado con atribucin docente nos mdulos profesionais do ciclo formativo de grao superior de sistemas de telecomunicacins e informticos
Mdulo profesional

Especialidade do profesorado

Corpo

MP0525. Configuracin de infraestruturas de


sistemas de telecomunicacins.

Sistemas electrnicos.

Catedrticos/as de ensino secundario.


Profesorado de ensino secundario.

MP0551. Elementos de sistemas de telecomunicacins.

Sistemas electrnicos.

Catedrticos/as de ensino secundario.


Profesorado de ensino secundario.

MP0552. Sistemas informticos e redes locais.

Equipamentos electrnicos.

Profesorado tcnico de formacin profesional.

MP0553. Tcnicas e procesos en infraestruturas Equipamentos electrnicos.


de telecomunicacins.
Instalacins electrotcnicas.

Profesorado tcnico de formacin profesional.

MP0554. Sistemas de producin audiovisual.

Equipamentos electrnicos.

Profesorado tcnico de formacin profesional.

MP0555. Redes telemticas.

Sistemas electrnicos.

Catedrticos/as de ensino secundario.


Profesorado de ensino secundario.

MP0556. Sistemas de radiocomunicacins.

Sistemas electrnicos.

Catedrticos/as de ensino secundario.


Profesorado de ensino secundario.

MP0557. Sistemas integrados e fogar dixital.

Sistemas electrnicos.

Catedrticos/as de ensino secundario.


Profesorado de ensino secundario.

Sistemas electrnicos

Catedrticos/as de ensino secundario.


Profesorado de ensino secundario.

Equipamentos electrnicos.

Profesorado tcnico de formacin profesional.

MP0559. Formacin e orientacin laboral.

Formacin e orientacin laboral.

Catedrticos/as de ensino secundario


Profesorado de ensino secundario

MP0560. Empresa e iniciativa emprendedora.

Formacin e orientacin laboral.

Catedrticos/as de ensino secundario.


Profesorado de ensino secundario.

MP0601. Xestin de proxectos de instalacins


de telecomunicacins.

Sistemas electrnicos.

MP0713. Sistemas de telefona fixa e mbil.

Equipamentos electrnicos.

MP0558. Proxecto de sistemas de telecomunicacins e informticos.

Sistemas electrotcnicos e automticos.

Catedrticos/as de ensino secundario.


Profesorado de ensino secundario.
Profesorado tcnico de formacin profesional.

B) Titulacins equivalentes para efectos de docencia


Corpos

Especialidades

Titulacins
Diplomado/a en ciencias empresariais.
Diplomado/a en relacins laborais.
Diplomado/a en traballo social.
Diplomado/a en educacin social.
Diplomado/a en xestin e administracin pblica.

Formacin e orientacin laboral.

Sistemas electrnicos.
Sistemas electrotcnicos e automticos.

Diplomado/a en radioelectrnica naval.


Enxeeiro/a tcnico/a aeronutico/a, especialidade en aeronavegacin.
Enxeeiro/a tcnico/a en informtica de sistemas.
Enxeeiro/a tcnico/a industrial, especialidade en electricidade, e especialidade en electrnica industrial.
Enxeeiro/a tcnico/a de telecomunicacin, en todas as sas especialidades.

Profesorado de ensino secundario.

Pxina 112 de 118

C) Titulacins requiridas para a imparticin dos mdulos profesionais que conforman o ttulo para os centros de titularidade privada e doutras administracins distintas da educativa, e orientacins para a Administracin educativa
Mdulos profesionais

Titulacins

MP0525. Configuracin de infraestruturas de sistemas de telecomunicacins.


MP0551. Elementos de sistemas de telecomunicacins.
MP0555. Redes telemticas.
MP0556. Sistemas de radiocomunicacins.
MP0557. Sistemas integrados e fogar dixital.
MP0559. Formacin e orientacin laboral.
MP0560. Empresa e iniciativa emprendedora.
MP0601. Xestin de proxectos de instalacins de telecomunicacins.

Licenciado/a, enxeeiro/a, arquitecto/a ou o ttulo de grao correspondente, ou outros ttulos equivalentes para os efectos de docencia.

MP0552. Sistemas informticos e redes locais.


MP0553. Tcnicas e procesos en infraestruturas de telecomunica Licenciado/a, enxeeiro/a, arquitecto/a ou o ttulo de grao correscins.
pondente, ou outros ttulos equivalentes.
MP0554. Sistemas de producin audiovisual.
Diplomado/a, enxeeiro/a tcnico/a ou arquitecto/a tcnico/a, ou o
ttulo de grao correspondente, ou outros ttulos equivalentes.
MP0558. Proxecto de sistemas de telecomunicacins e informticos.
MP0713. Sistemas de telefona fixa e mbil

Pxina 113 de 118

4.

Anexo IV
Validacins entre mdulos profesionais de ttulos establecidos ao abeiro da Lei
orgnica 1/1990 (LOXSE) e os establecidos no ttulo de tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos ao abeiro da Lei orgnica 2/2006
Mdulos profesionais includos nos ciclos formativos establecidos
na LOXSE

Mdulos profesionais do ciclo formativo (LOE):


Tcnico superior en sistemas de telecomunicacins e informticos

Desenvolvemento de sistemas de telecomunicacin e informticos.

MP0525. Configuracin de infraestruturas de sistemas de telecomunicacins.


MP0553. Tcnicas e procesos en infraestruturas de telecomunicacins.

Arquitectura de equipamentos e sistemas informticos.


Sistemas operativos e linguaxes de programacin.

MP0552. Sistemas informticos e redes locais.

Sistemas de radio e televisin.

MP0554. Sistemas de producin audiovisual.

Sistemas telemticos.

MP0555. Redes telemticas.

Administracin, xestin e comercializacin na pequena empresa.

MP0560. Empresa e iniciativa emprendedora.

Formacin en centro de traballo do ttulo de sistemas de telecomuni MP0561. Formacin en centros de traballo.
cacin e informticos.
Xestin e desenvolvemento de sistemas de telecomunicacin e
informticos.

MP0601. Xestin de proxectos de instalacins de telecomunicacins.

Sistemas de telefona.

MP0713. Sistemas de telefona fixa e mbil.

Pxina 114 de 118

5.

Anexo V
A) Correspondencia das unidades de competencia acreditadas consonte o establecido no artigo 8 da Lei orgnica 5/2002, do 19 de xuo, cos mdulos profesionais para a sa validacin
Unidades de competencia acreditadas

Mdulos profesionais validables

UC0826_3: Desenvolver proxectos de instalacins de telecomunicacin para a recepcin e a distribucin de sinais de radio e televisin
no contorno de edificios.
UC0827_3 Desenvolver proxectos de instalacins de telefona no
contorno de edificios.
UC0828_3: Desenvolver proxectos de infraestruturas de redes de
voz e datos no contorno de edificios.

MP0525. Configuracin de infraestruturas de sistemas de telecomunicacins.


MP0601. Xestin de proxectos de instalacins de telecomunicacins.

UC1185_3: Supervisar a montaxe das infraestruturas de telecomuni- MP0552. Sistemas informticos e redes locais.
cacin e de redes de voz e datos no contorno de edificios.
MP0553. Tcnicas e procesos en infraestruturas de telecomunicacins.
UC1187_3: Supervisar o mantemento das infraestruturas de telecomunicacin e de redes de voz e datos no contorno de edificios.
MP0713. Sistemas de telefona fixa e mbil.
UC1578_3: Xestionar e supervisar a montaxe de sistemas de
producin audiovisual en estudios e unidades mbiles.
UC1579_3: Xestionar e supervisar o mantemento de sistemas de
producin audiovisual en estudios e unidades mbiles.

MP0554. Sistemas de producin audiovisual.

UC1580_3: Xestionar e supervisar a montaxe de sistemas de


transmisin para radio e televisin en instalacins fixas e unidades
mbiles.
UC1581_3: Xestionar e supervisar o mantemento de sistemas de
transmisin para radio e televisin en instalacins fixas e unidades
mbiles.

MP0556. Sistemas de radiocomunicacins.

UC1184_3: Organizar e xestionar a montaxe das infraestruturas de


telecomunicacin e de redes de voz e datos no contorno de edificios.
MP0601. Xestin de proxectos de instalacins de telecomunica UC1186_3: Organizar e xestionar o mantemento das infraestruturas
cins.
de telecomunicacin e de redes de voz e datos no contorno de edificios.

NOTA: as persoas matriculadas neste ciclo formativo que tean acreditadas todas as unidades de competencia includas no ttulo, de acordo co procedemento establecido no Real
decreto 1224/2009, do 17 de xullo, de recoecemento das competencias profesionais adquiridas por experiencia laboral, tern validados os mdulos profesionais "MP0555. Redes
telemticas" e "MP0557. Sistemas integrados e fogar dixital".
B) Correspondencia dos mdulos profesionais coas unidades de competencia para a sa acreditacin
Mdulos profesionais superados

Unidades de competencia acreditables

MP0525. Configuracin de infraestruturas de sistemas de telecomunicacins.


MP0601. Xestin de proxectos de instalacins de telecomunicacins.

UC0826_3: Desenvolver proxectos de instalacins de telecomunicacin para a recepcin e a distribucin de sinais de radio e televisin
no contorno de edificios.
UC0827_3 Desenvolver proxectos de instalacins de telefona no
contorno de edificios.
UC0828_3: Desenvolver proxectos de infraestruturas de redes de
voz e datos no contorno de edificios.

MP0552. Sistemas informticos e redes locais.


MP0553. Tcnicas e procesos en infraestruturas de telecomunicacins.
MP0713. Sistemas de telefona fixa e mbil.

UC1185_3: Supervisar a montaxe das infraestruturas de telecomunicacin e de redes de voz e datos no contorno de edificios.
UC1187_3: Supervisar o mantemento das infraestruturas de telecomunicacin e de redes de voz e datos no contorno de edificios.

MP0554. Sistemas de producin audiovisual.

UC1578_3: Xestionar e supervisar a montaxe de sistemas de


producin audiovisual en estudios e unidades mbiles.

Pxina 115 de 118

UC1579_3: Xestionar e supervisar o mantemento de sistemas de


producin audiovisual en estudios e unidades mbiles.

MP0556. Sistemas de radiocomunicacins.

UC1580_3: Xestionar e supervisar a montaxe de sistemas de


transmisin para radio e televisin en instalacins fixas e unidades
mbiles.
UC1581_3: Xestionar e supervisar o mantemento de sistemas de
transmisin para radio e televisin en instalacins fixas e unidades
mbiles.

MP0601. Xestin de proxectos de instalacins de telecomunicacins.

UC1184_3: Organizar e xestionar a montaxe das infraestruturas de


telecomunicacin e de redes de voz e datos no contorno de edificios.
UC1186_3: Organizar e xestionar o mantemento das infraestruturas
de telecomunicacin e de redes de voz e datos no contorno de edificios.

Pxina 116 de 118

6.

Anexo VI
Organizacin dos mdulos profesionais do ciclo formativo de grao superior de sistemas de telecomunicacins e informticos para o rxime ordinario
Curso

Mdulo

Duracin

Especialidade do profesorado

MP0525. Configuracin de infraestruturas de sistemas de


telecomunicacins.

107

Sistemas electrnicos.

MP0551. Elementos de sistemas de telecomunicacins.

240

Sistemas electrnicos.

MP0552. Sistemas informticos e redes locais.

213

Equipamentos electrnicos.

MP0553. Tcnicas e procesos en infraestruturas de telecomunicacins.

160

MP0559. Formacin e orientacin laboral.

107

Formacin e orientacin laboral.

MP0713. Sistemas de telefona fixa e mbil.

133

Equipamentos electrnicos.

Total 1
(FCE)

Equipamentos electrnicos.
Instalacins electrotcnicas.

960

MP0554. Sistemas de producin audiovisual.

174

Equipamentos electrnicos.

MP0555. Redes telemticas.

105

Sistemas electrnicos.

MP0556. Sistemas de radiocomunicacins.

105

Sistemas electrnicos.

MP0557. Sistemas integrados e fogar dixital.

123

Sistemas electrnicos.

MP0560. Empresa e iniciativa emprendedora.

53

Formacin e orientacin laboral.

MP0601. Xestin de proxectos de instalacins de telecomunicacins.

70

Total 2
(FCE)
2

Sistemas electrnicos.
Sistemas electrotcnicos e automticos.

630
MP0558. Proxecto de sistemas de telecomunicacins e
informticos.

26

MP00561. Formacin en centros de traballo.

384

Sistemas electrnicos.
Equipamentos electrnicos.

Pxina 117 de 118

7.

Anexo VII
Organizacin dos mdulos profesionais en unidades formativas de menor duracin
Mdulo profesional

Unidades formativas

MP0551. Elementos de sistemas de telecomunicacin

MP0559. Formacin e orientacin laboral.

Duracin

MP0551_12. Compoentes e tcnicas de electrnica bsica.

80

MP0551_22. Sistemas e dispositivos de comunicacins.

160

MP0559_12. Prevencin de riscos laborais.

45

MP0559_22. Equipos de traballo, dereito do traballo e da seguridade social, e procura de emprego.

62

Pxina 118 de 118

You might also like