การทำข้ าวต้ มมัด

ข้าวต้มมัด ข้าวต้มผัด ข้าวต้มกล้วย ทั้งสามชื่อนี้ คืออาหารหวานอย่างเดียวกัน แต่ชื่อที่เรี ยกอาจจะ

แล้วแต่ทอ้ งถิน่ ทีต่ ้งั คำจำกัดความ และส่วนผสม ของเจ้าของขนม ทีทำ ่ ด้วยข้าวเหนียวห่อด้วยใบตองแล้วมัด
ข้าวต้มมัด เมื่อเรานำใบตองที่ห่อข้าวต้มจะต้องมีลกั ษณะพิเศษคือต้องเป็ นใบตองกล้วยสวนที่ใบ
อ่อน ๆ และช่วงสั้น ๆ ต้องนำมาค้างคืนไว้สกั คืนให้ใบตองนิ่มห่อออกมาแล้วจะสวยงามกล้วยทีเ่ อามาทำก็ตอ้ ง
สุกงอมมาทำเป็ นไส้ขา้ วต้มมัดเมือ่ ต้มเสร็จแล้วจะเป็ นสีแดงและยังมีไส้อย่างอืน่ อีก เช่น เผือก ถัว่ ข้าวทีนำ
่ มาห่อทำเป็ น
ข้าวต้มมัดนั้นใช้ขา้ วเหนียวไม่ตอ้ งแช่น้ำถา้ เป็ นข้าวต้มผัดข้าวเหนียวค้างปี จะต้องใส่กะทิมากหน่อยข้าวจึงจะสุก เมือ่ เรานำ
ข้าวเหนียวสดทีเ่ ตรียมมาวางลงบนใบตองทีเ่ ตรียมไว้นำกล้วย เผือก ถัว่ มาวางทำเป็ นไส้เสร็จแล้วก็ห่อตามวิธีการให้
แน่น ข้าวต้มมัดให้เอาห่อข้าวต้ม 2 ห่อมาประกบกันแล้วมัดด้วยเชือกกล้วยแล้วนำไปต้มต่อไป ส่วนข้าวต้มผัดเมื่อ
ห่อเสร็จแล้วก็จดั วางเรี ยงเข้าหม้อนึ่งแล้วนำไปนึ่งต่อไปดังมีนำเสนอและฝึ กปฏิบตั ิดงั ต่อไปนี้

อุปกรณ์ และวัสดุ

1. กะละมัง 4. มีดหั่น

2. ใบตองกล้วย 5 เตาไฟ

3. ลังถึง 6. กระทะ

7. ตอกไม้ไผ่ หรือเชือก

ส่ วนผสม
 ข้ าวเหนียว 1 กิโลกรัม
หัวกะทิ 3 ถ้ วยตวง
เกลือ 3 ช้ อนโต๊ ะ
น้ำตาลทราย 1 3/4 ถ้ วยตวง
กล้วยน้ำว้า 1 หวี
ถั่วดำต้มแล้ว 300 กรัม

ไส้ เผือกกวน เผือกนึ่งแล้วบด 1 กิโลกรัม น้ำตาลทราย 3 ถ้ วยตวง กะทิ

ข้ น ๆ 1 ถ้ วยตวง เครื่องห่ อ ตอก, ใบตอง

ขั้นตอนและวิธีการทำ

1. แช่ ข้าวเหนียวในน้ำอย่างน้ อย 3 ชั่วโมงผสมกะทิ เกลือคนให้ เข้ ากัน ตั้งไฟพอเดือด ใส่

น้ำตาลทรายลงกวนให้ เข้ ากัน จนกระทั่งพอเริ่มแห้ ง ยกลงข้ าวต้ มมัด นำใบตองกล้ วย ข้ าวเหนียว มาเตรียม
ห่ อ ส่ วนข้ าวต้ มผัด ก็เตรียมผัดข้ าวเพือ่ จะนำมาห่ อ
 2. ฉีกใบตอง ขนาด 8 นิว้ , 7 นิว้ สองขนาดวางซ้ อนกัน หยิบข้ าวเหนียวที่ผดั ได้ ที่แล้ วใส่ กล้ วย
ผ่ าตามยาวครึ่งลูก หรือไส้ เผือกกวน วางข้ าวเหนียวทับไส้ ให้ มิดบางๆ ใส่ ถั่วดำ ห่ อข้ าวต้ มให้ สวยงาม มัด
ด้ วยตอกหรือเชือกให้ แน่ น ประกบคู่มดั เป็ นสองช่ วงหัวท้ าย

3. นึ่งข้ าวต้ มที่ห่อแล้วประมาณ 45 นาที หรือ 1 ชั่วโมง จนข้ าวเหนียวสุ ก ดังภาพ

(การทำเผือกกวน ผสมส่ วนผสมทั้งหมดรวมกันตั้งไฟกวนจนแห้ งปั้นได้ นำไปใส่ ไส้ ข้าวเหนียว)

หมายเหตุ
ข้ าวเหนียวจะต้ องแช่ น้ำไว้สักพักให้ ข้าวเหนียวนิ่มต้ องลด กะทิลง และ นึ่งในระยะสั้ นกว่ า ข้าว
เหนียวทีไ่ ม่ได้แช่ น้ำให้นม่ิ แต่ส่วนใหญ่ ข้าวต้มมัดจะไม่แช่ น้ำ แต่บางคน อาจจะมีสูตรทีแ่ ตกต่างออกไป ก็คงแล้วแต่
ท้องถิน่ นั้นๆ ก็อาจจะเป็ นไปได้ แต่ทางแถบชาวสวน ชาวเมืองมุกดาหาร จะไม่ ค่อยนำข้ าวเหนียวไปแช่ น้ำให้ นิ่ม
เหมือนกับที่เรามูนข้ าวเหนียว

วิธีผดั ข้ าว
ก็นำกะทิ มาใส่ น้ำตาล ใส่ เกลือ ชิมรสให้ เข้ มข้ นไว้ แล้ วก็คนให้ ละลายนำไปตั้งไฟให้ เดือด พอกะทิ
เดือดปุดๆ (ไม่ ใช่ เดือดพล่าน) ก็เอาข้ าวเหนียวใส่ ไป แล้ วก็กวนไปไฟอ่ อนๆ จนกว่ า กะทิ จะแห้ ง แล้ วก็ยกลง
ตั้งทิง้ ไว้ ให้ ข้ าวเย็น เสียก่อน ค่อยนำมาห่ อ แล้ วก็นำไปนึ่ง ให้ สุก

ข้ าวต้ มมัดที่ประกอบเสร็จสมบูรณ์

จัดใส่ จานพร้ อมเสริฟ