Trk Ktphanecilii 25, 1 (2011), 97-105

e-Kitap ve Dnyada Elektronik Kitap Yayncl

e-Books and Electronic Publishing in the World
Ik nder*

z
Giderek yaygnlaan e-Kitap hakknda bilgi verilmekte olup, dnyada e-Kitap
yaynclnn geldii nokta hem kullanm hem de teknolojik gelimeler nda
tartlmaktadr.
Anahtar Szckler: e-Kitap; e-Kitap yayncl
Abstract
This article gives information about e-books and discusses the current condition of ebook publishing in the light of both e-book usage patterns and technological
developments.
Keywords: e-book; e-book publishing

Hayat srekli bir kouturmaca ile geiyor ve hep bir yerlere yetime abasndayz.
Gne balar balamaz yollara dyoruz. Otobste, trende, vapurda Sabah iimizin
bana getiimizde ilk yaptmz bilgisayarn dmesine dokunmak. Gelen postalar,
gncel olaylar, nemli haberler, ke yazlar ten canmz m skld? Yine
bilgisayar banda elenceli bir eyler aryoruz bu sefer. Oyunlar, testler, yazlar,
kitaplar...
Gn boyu bilgisayar ve internetle birlikteyiz. Artk bo zamanlarnzda ne
yaparsnz? sorusuna verilen mzik dinlerim, kitap okurum, sinemaya giderim,
bulmaca zerim gibi cevaplarn tmn internete bal bir bilgisayarla verebiliyoruz.
Aratrma yapmak, sakin ve huzurlu bir ortamda kitap veya gazete okumak iin
gittiimiz ktphaneleri unutal da (ben unutmasam da) uzun zaman oldu. Aslna
bakarsanz ktphaneyle tanmam ve aratrmay bilmeyen bir neslin interneti ve
teknolojiyi verimli kullanabileceini de sanmyorum ama umarm yanlrm.
*

T.C. Kltr ve Turizm Bakanl, e:posta: isik.onder@kulturturizm.gov.tr

98 |

Grler / Opinion Papers

Ik nder

Bilgisayar ve internet derken artk her eyin banda bir e var: Elektronik. Edevlet, e-posta, e-imza, e-kat, e-mrekkep, e-makale, e-dergi, e-gazete ve e-kitap
Kabul etsek de etmesek de teknolojiden ka mmkn deil.
Teknoloji eski alkanlklar, hobileri ve hatta fobileri bile deitiriyor.
Bazlarmza gre iletiim teknolojilerindeki yenilikler ve zellikle internet,
kresellemeyle oluan ekonomik kuatma ayla birlikte gelimekte olan lkeleri
teknoloji reten gelimi lkelere baml hale getirmektedir. Dier taraftan iletiim
teknolojisindeki yenilikler ve internet

benim de iinde bulunduum byk bir

ounluun hayatn kolaylatryor, bizlere zaman kazandryor, bilgiye daha abuk ve

daha kolay ulamamz salyor.
Gelelim kitaplara Kitaplar da yerini bilgisayarlara brakyor, okumay
alkanlk haline getirmediimizden aklmza kitap gelmiyor nk. Yava yava
unutuyor muyuz yoksa kitaplar? Aslna bakarsanz unutmuyoruz. Bilgiyi retme,
kaydetme, depolama, bilgiye erime ve bilgiyi paylama biimlerimiz teknolojiyle
birlikte hzla deiiyor. Basl ortamda retilen ve paylalan mevcut bilgi, yani basl
kitaplar da elektronik ortama aktarlyor. Aslnda bilgi, ayn bilgi fakat kitaplar biim
deitiriyor. Buna bal olarak aralar, okurlar, yazarlar, yaynclar ve yaynclk
dnyas da bu deiimden nasibini alyor tabii.
Elektronik kitap (e-kitap) kavram tm bu gelimelerle birlikte karmza kan
kavramlardan biri. Bu gelimeler ve e-kitap, yaynclk bata olmak zere zellikle
eitim ve biliim sektrleri arasndaki iletiimi de younlatryor. yle ki; yaynclk
sektrnde e-kitaplarla birlikte yeni retim biimlerine bal olarak e-kitap yazlm ve
donanm reticileri ile datm kanalnda yaync ve kitabevine ek olarak e-kitap
salayc veya e-kitap toplayc (e-book provider/e-book aggregator) denilen yeni i
kollar geliiyor. Yazarlar, kitaplarn elektronik ortam zerinden daha fazla okuyucuya
ulatrabiliyor. Yaynevleri mevcut basl kitaplarn elektronik ortama aktararak daha
uygun bir maliyetle sata karabiliyor. Eitim sektrnde zellikle internet araclyla
uygulanan uzaktan eitimle elektronik yaynlar (kitap, dergi vb.) giderek artyor.
Ktphaneler

koleksiyonlarna

e-yaynlar

ekliyor

ve

e-kitaplarn

yer

ald

veritabanlarna ye oluyorlar. Okullarda pahal ve ar basl kitaplar yerine yzlerce

kitab hafzasnda tayabilen e-kitap okuyucular kullanlyor. Bilgiye eriimde kpr
grevi stlenen ktphaneler elektronik yaynlarn internet zerinden hizmete sunuyor
ve bylelikle aratrmaclar bilgiye zamandan ve mekandan bamsz olarak

e-Kitap ve Dnyada Elektronik Kitap Yayncl

e-Books and Electronic Publishing in the World

| 99

ulaabiliyorlar. Biliim sektrnde, kresellemenin etkilerini lehine evirerek dnyada

lider duruma gelen teknoloji devleri, zellikle e-kitaplarn yaygnlamasyla e-kitap
okuyucu yazlm ve donanmlar retmeye baladlar (nder, 2010. s. 9).
E-kitaplarn yaynclar ve yazarlar iin maliyetinin dk olmas, yerden ve
zamandan tasarruf salamas, her an eriilebilir olmas gibi eriim ve salama
kolaylklar var. nternet zerinden evrimii okunabildii gibi e-kitap okuyucu ad
verilen aralar yardmyla evrimd olarak da okunabiliyor.
Salad tm bu kolaylklara ramen kadim dostumuz kitabn yerini doldurmas
mmkn olmasa da e-kitap, gelitirilen yazlmlarla bizlere basl kitap okurken
yaptmz not alma, altn izme, kaldmz yeri iaretleme gibi alkanlklarmz
elektronik ortamda gerekletirebilme imkan sunuyor.
Tm bu gelimelere ramen e-kitap kavramnn ne olduu, e-kitap tanmnn
nasl yaplaca, e-kitab oluturan unsurlarn ne olduu vb. konularda ok farkl
grler bulunmaktadr. E-kitabn tanm halen zerinde fikir birliine varlamam bir
konudur ve bu durum bir kavram karmaas yaratmaktadr. (nder, 2010. s. 13)
Yaptm aratrmalardan sonra e-kitap iin benim ulatm en uygun tanm udur:Ekitap, bir ya da birka basl kitabn saysallatrlmasyla elde edilen ya da btnyle
elektronik ortamda retilen bir ieriin, bir masast bilgisayar, ekran bulunan
herhangi bir elde tanabilir aygt veya zel tasarlanm bir elektronik kitap okuyucu
donanmda grntlenebilir, eriilebilir, yaynlanabilir ekilde bulunan ve kullanlan
yazlmla salanan zengin metin zellikleri ile (kitap ayrac ekleme, metin iaretleme,
not alma gibi) geleneksel okuma srasnda yaplan ilevlerin de gerekletirilebildii
elektronik biimdir (nder, 2010 s. 33).
Yani bilgisayardan okuduumuz her elektronik metne e-kitap demek doru
deildir. Metnin e-kitap olabilmesi iin yazlmla gelen okumay kolaylatrc ilevleri
(sesli okuma, yaz karakteri deitirme, yaz boyutu deitirme vb.) ve zengin metin
zelliklerini (metin ii arama yapabilme, internet balantlaryla desteklenmi
referanslar, not alma, metin iaretleme, kitap ayrac gibi) tamas gerekir. Ayrca
yalnzca bilgisayarla deil dier okuma aralaryla da (e-kitap okuyucular, cep
telefonlar, Ipad, Android gibi ok amal tablet pcler vb.) eriilebilir, grntlenebilir
ve kullanlabilir olmaldr.

100 | Grler / Opinion Papers

Ik nder

E-kitaplar, 90l yllarn sonunda piyasaya kmaya balam ve 1995 ylndan

gnmze gelinceye dek biim, arlk gibi fiziksel zelliklerinin yan sra bellek
kapasitesi, yazlm gibi teknolojik zellikleriyle de gelierek deiime uramtr.
2000li yllara gelindiinde geleneksel okuma alkanlklarn elektronik ortama aktaran
e-kitap yazlmlarnn artmas, yeni yazlmlarla gelen yeni e-kitap biimleri, e-kitap
sat yapan e-yaynevlerinin kurulmas, daha ince, daha hafif, daha fazla bellee ve
daha gl pil mrne sahip e-mrekkep ve e-kat teknolojisiyle retilen gz
yormayan ve evre dostu e-kitap okuyucu donanmlarn sata kmas, e-kitap
kullanmnn artyla ortaya kan sorunlara ynelik dzenlenen konferanslarn ve
zellikle standartlama, dijital haklar ve telif haklar konularnda yaplan yasal
almalarn artmas gibi gelimeler yaanmtr. 2000li yllar e-kitap endstrisinde ok
byk rekabetin yaand, srekli yeni yazlm ve donanmlarn piyasa kt, artan eyaynevleri ve e-kitap salayclarla birlikte e-kitap talebinin hzla artt bir dnemin
balangc olmutur (nder, 2010. s. 70).
Kanmca gelecek gnler gsteriyor ki; kresellemenin getirdii hzl iletiim
ihtiyac, bilginin ve zamann deerinin artmas, elektronik kitaplara olan ilgiyi giderek
arttracaktr. Okuma ve aratrma alkanlklarnn deimesi, farkl kltrlere olan
merakn artmasyla birlikte seyahatlerin fazlalamas, farkl dillere olan youn ilgi de ekitaplar daha cazip klmaktadr.
Dnn ki uzun seyahatlerde veya tatillerde okumak istediiniz kitaplarn
tmn yannzda tayabileceksiniz. stelik hem hafif hem de hibir yer kaplamadan.
Bir yerden bir yere tandnzda kolilerce kitap yerine incecik bir cihazda olacak tm
ktphaneniz Yamurdan, nemden, tozdan ve daha birok d etkiden zarar
grmeyecek kitaplarnz. Dilediiniz zaman dilediiniz yere tm ktphanenizle birlikte
gidebileceksiniz.
Mehur bir yazarsnz ve yeni kitabnzn sadece lkenizde deil tm dnyada
ayn anda sata kmasn istiyorsunuz. nternet zerinden telif haklar korunarak
okuyucular iin daha cazip bir fiyatla ve elektronik ortamda markalam saygn bir
yaynevi kanalyla e-kitabnz tm dnyadaki okuyucularnza sunabilirsiniz. Ya da
amatr bir yazarsnz ve kitabnz yaynlatmak istiyorsunuz. Hem sizin iin hem de
okurlarnz iin uygun bir fiyatla daha kk bir e-yaync araclyla veya kendi
kendine yaynclk denilen yeni yayn koluyla kitabnz kendiniz yaynlayabilir ve
yazarla adm atabilirsiniz.

e-Kitap ve Dnyada Elektronik Kitap Yayncl

e-Books and Electronic Publishing in the World

| 101

Yaync olarak kitap sat yapmak yerine elektronik kitaplarn retiminde ve

hazrlanmasnda yazarlara destek olup markalaarak tm kitaplarnz e-kitap sat
yapan sitelerle daha fazla okura ulatrabilirsiniz.
Tm bu kolaylklar salayan yazlm ve donanmla birlikte kullanlan e-kitap,
halen hzla gelimekte olan yeni bir endstriye de can vermitir. Gelien e-kitap
endstrisi ile yeni standartlar oluturulmu, e-kitaplarn internetten yaynlanmasyla
doabilecek telif hakk sorununa kar protokoller ve lisanslar hazrlanmtr. Ancak her
teknolojik yenilikte olduu gibi kullanm arttka gelitirilen standartlar yetersiz
kalmakta, konu bilgi olduundan ieriin denetiminde yani bibliyografik denetimde,
bilginin gelecek nesillere aktarlmasnda elektronik ortamn yarataca zorluk nedeniyle
derlemede ve en nemlisi hak sahiplerinin telif haklarnn elektronik ortamda nasl
korunaca konularnda tm dnyada zaman zaman sorunlar yaanmaktadr. Ayrca ekitap endstrisinde hzla artan yazlmlar ve donanmlarla birlikte gelien e-kitap
biimlerinin eitlilii, farkl pazarlama ve datm biimleri, taraflar aras ilikileri
dzenleyen standartlarn ve yasalarn tam belirlenmemi olmas, e-kitaplarn
tanmlanmasnda ortak bir gr gelitirilememesi gibi sebepler de hak sahiplerinin fikri
haklarnn ve telif haklarnn korunmasn gletirmektedir (nder, 2010. s. 176).
Bu sorunlarn giderilmesi, yazarn, yayncnn, datcnn, okuyucularn ve ekitaplara koleksiyonunda yer veren ktphanelerin haklarnn korunmas iin tm
dnyada gerek yasal gerekse teknik ok sayda dzenleme yaplmaktadr. Ksaca
bahsedecek olursak; ISBN (International Standard Book Number) standard e-kitaplar
iin yeniden tanmlanm (nder, 2010:180), DOI (Digital Object Identifier) standard
gelitirilmi (Tonta, 2000. s. 6), e-kitaplarla uyumlu metadatalar hazrlanmtr. Bu
metadata da nedir? diye sorarsanz
Metadata ok basit bir anlatmla verinin verisi demektir. Springer tarafndan
yaynlanan E-kitaplar ve E-yaynclk isimli kitapta Henke (2001. s. 72); metadatann
dairesel bir tanm olduunu, e-kitab tanmladn, yazar ad, yaynlanma tarihi,
tanmlayc (ISBN/ DOI) numaras, anahtar szckler, kullanm haklar, pazarlama
bilgisi gibi bilgiler bulunan bir kitap dizinine benzediini belirtmektedir. Metadata, ekitabn ierik bilgilerinin yan sra zellikle e-ticaret iin gerekli kataloglama ve
pazarlama bilgilerini de ierdiinden yazarlar, yaynclar, ajanslar, datclar ve
satclar iin avantajldr. Yazarlar ve yaynclar iin yaync ve/veya satc bilgilerine

102 | Grler / Opinion Papers

Ik nder

eriimde salad kolaylkla e-kitabn web ortamnda daha abuk bulunmasn

salayarak evrimii satlar olumlu ynde etkilemektedir (nder, 2010. s. 182).
Tm dnyada elektronik yaynlarda standartlar ve protokoller gelitirilerek telif
haklarn korumaya ynelik yaplan almalar; Ak e-Kitap Forumunun (Open eBook
Forum (OEBF)) ve Elektronik Kitap Deiimi alma Grubunun (The Electronic
Book Exchange Working Group (EBX)) nclnde gelimektedir. Standartlar ve
Teknoloji Ulusal Enstits (NIST) ve Ulusal Bilgi Standartlar Organizasyonu
(NISO) nun almalaryla gelitirilen standartlar tm e-kitap endstrisinin takip ve
kabul ettii standartlardr. Gnmzde Ak e-Kitap Forumu (Open e-Book Forum)
almalarn Uluslararas Dijital Yaynclk Forumu (International Digital Publishing
Forum) adyla srdrmektedir. E-kitaplar iin gelitirmi olduu epub (electronic
publication) biimi, e-kitap endstrisince kabul gren ve en ok tercih edilen e-kitap
biimidir. Ayrca e-kitap yazlm ve donanm reticilerinin ieriin korunmas,
paylam, sat ve datm iin gelitirdii ok sayda standart da mevcuttur (nder,
2010. s. 112).
Yaplan bu standart almalar dnda, internet ortamnda yer alan veya satn
alnan bir e-kitabn kullanclar tarafndan oaltlarak paylalmasn nlemek ve yazar,
yaync, salayc ve dier hak sahiplerinin haklarn korumak iin hem e-kitap okuyucu
reticileri, hem de e-kitap yazlm reticileri eitli sistemler gelitirmilerdir. Bu
amala gelitirilen Dijital Haklar Ynetimi Sistemleri (Dijital Rights Management
Systems), fikri mlkiyet zerinde kontrol uygulanmas iin yazlm ve donanm veya
her ikisi zerinden kullancy eriim ve kullanmda snrlandran (zaman, cret, ierie
eriim, yazdrma, kopyalama vb.) baz kurallar getirerek eser sahiplerinin telif haklarn
korumaktadr (nder, 2010. s. 189).
Elektronik yaynlarda telif haklarnda daha esnek bir koruma anlayyla
paylam yaygnlatrmay amalayan bir dnce hareketi olarak doan Creative
Commons da e-kitaplar da kapsayan dzenlemeler iermektedir. Creative Commons
(CC) 2001 ylnda sanatlara ve dier tm eser sahiplerine, yasalarn kendilerine
verdii baz haklar kamuyla paylaabilmelerine olanak vererek zel olarak hazrlanm
telif lisans szlemelerini tavsiye etmektedir. Creative Commons, telif haklarnda tm
haklar sakldr yerine baz haklar sakldr sloganyla yola km ve zellikle
elektronik yaynlarda eserlerin izinsiz kopyalanmasyla yaanan hukuki sorunlara farkl
bir adan yaklamtr. Creative Commons lisanslar dnda baz iaret, etiket ve dier

e-Kitap ve Dnyada Elektronik Kitap Yayncl

e-Books and Electronic Publishing in the World

| 103

belgeleri de ierir ve lisans kullanm artlarn aklayan semboller bulunmaktadr. Tm

lisans trleri eserin bedelsiz, mnhasr olmayan ve srekli (telif hakk yrrlkte olduu
srece) bir kullanm hakk verir. Her lisans eserin kopyalanmasna, derleme eserler iine
alnmasna, datlmasna, kamuya sunulmasna ve icrasna izin verir. Alt farkl lisans
vardr. Bunlar eser sahibinin eserin ticari kullanmna izin verip vermedii, ilenmesine
izin verilip verilmedii ya da ne kadar izin verildii konularna aklk getirmektedir.
(nder, 2010. ss. 220-222)
E-kitap endstrisinin gelimi olduu lkelerde, basl kitaplarda olduu gibi ekitaplarda da hak sahiplerinin telif haklarnn korunmas yasalarla gvence altna
alnmtr. Ancak basl yaynlarda bile yaptrmlarn caydrcl bulunmadndan olsa
gerek halen telif hakk ihlallerine kar kesin bir zm bulunamamken, ok daha
kolay oaltlarak kontrolszce paylalabilen elektronik yaynlarda bu sorunun nasl
zlecei mevcut dzenlemelere ve devam eden almalara ramen hl tartma
konusu olmaktadr.
Teknolojinin sunmu olduu olanaklar, bazlar iin frsat olarak grlrken
bazlar iin uyum salayamama endiesiyle olsa gerek tehdit olarak alglanmakta. Bu
adan bakldnda e-kitap bana gre korkulmas gereken deil zellikle bilgi tayc
bir nesne olduu iin yararlanlmas ve takip edilmesi gereken bir frsattr.
Bizlerin almaya alt, bizden ncekilerin pek de kabullenemedii ancak
bizden sonraki nesiller iin vazgeilmez olabilecek e-kitap, sunduu kolaylklar ve
yaratt tartmalar ile hzla gelien ve gelitike sorunlar ve zm araylarn
beraberinde getiren yeni bir endstri olarak getiimiz yl (2010) 06-10 Ekim tarihleri
arasnda gerekleen ve 111 lkeden yaklak 7500 yayncnn katld, dnyann en
eski kitap ve yaynclk fuar olarak bilinen Frankfurt Kitap Fuarnn en ilgi ve dikkat
ekici konusuydu.
Konuyla ilgilenen kk lekli yaynclardan bazlar e-kitab bir sonun
balangc, bazlar ise geliim iin bir balang olarak alglyor. Bana soracak olursanz
teknolojik deiimlerin byk yatrmlar gerektirdii gz nne alnrsa kk bir
yayncnn bu alana kayabilmesi daha az maliyetli gibi grnyor. Grdm kadaryla
fuardaki byk, markalam ve bte sknts ekmeyen yaynclarn hemen hemen
hepsi e-kitab takip edilmesi gereken bir frsat olarak gryorlar. Bu sektrde yer almak
iin ya mevcut yaplarnda yeni bir organizasyon veya blm oluturuyor ya da yeni bir
yap ve isimle elektronik kitap yaynclna giri yapmaya hazrlanyorlar.

104 | Grler / Opinion Papers

Ik nder

Frsat ya da tehdit Hangi adan baklrsa baklsn e-kitap konusu yaynclar

tarafndan ilgi gren ve merak uyandran bir konu. Bu yaklamla olsa gerek Frankfurt
Kitap Fuarnn bu yl ana temas dijital yaynclk ve elektronik kitap t. Frankfurt
Kitap Fuarnn yeni dijital giriimi Frankfurt SPARKS adyla duyurulan bir proje
kapsamnda fuarda STORY DRIVE ve HOT SPOTS isimli blmler oluturulmutu.
STORY DRIVE alanlarnda iki gn boyunca medya, elence ve yayn dnyasnn nde
gelen isimlerinin katld konferanslar ile karlkl telif ve lisans alm satmlarnn
yapld sat alanlar kurulmutu.
HOT SPOTS ad verilen toplam 6 farkl blmde zel olarak tasarlanm sunum
platformlarnda ise dijital yaynclkla ilgili yaynclk hizmetleri, bilgi ynetimi,
mobilite, cihazlar, eitim-literatr ve zel alanlar balklar altnda tartma,
sempozyum, eitim, tantm, seminer ve uygulamalar ieren yaklak 200e yakn
etkinlik dzenlendi. zellikle Amerikann bulunduu sekizinci salonda younlaan
etkinliklerde dijital yaynclkla ilgilenen yaynclar ve e-kitap merakllar iin telif
haklar, ierik gelitirme, basl ieriin elektronik ortama aktarlmas konular ele
alnd. E-kitapla ilgili donanm ve yazlm gelitiren firmalar, elektronik yaynclk iin
dnm srecini destekleyen yazlm firmalar, Ipad ve Iphone bata olmak zere
tablet pcler, cep telefonlar ve dier tanabilir okuma cihazlar iin gelitirilen e-kitap
uygulamalar birok stantta tantld.
Bu tantmlarda en ok ilgimi eken e-kitap okuyucu donanm gelitiren bir
firma olan KOBO idi. KOBO dzenlemi olduu sunumlarda, zellikle Kindle
kastederek tekellemeye kar yerel reticilerin de bu alana girmeleri gerektiini
vurgulad. E-kitap okuyucu denildiinde ilk akla gelen Kindle, aslnda e-kitap
piyasasndaki rekabeti arttryor gibi grnse de birok lkede hem telif haklar hem de
ABD dnda kullanlamamas sebebiyle tm dnyada bilinmesine ramen
kullanlamamakta. Ayrca ngilizce dndaki dilleri de destekleyen KOBOnun partner
irketler kanalyla tm dnyada yaygnlamaya balad (lkemiz de dahil olmak zere
u anda 200 lkede) ve blgesel haklara gre dzenlemeleri olduu da belirtildi.
Fuarda e-kitap okuyucu donanmlarla ilgili dikkati eken bir baka nokta, bu
alanda ABD, in, Kanada ve Hong Kongun nde gidiyor olmas. Ayrca e-kitap sat
yapan ok sayda internet sitesi de tantm frsatlarn iyi deerlendirmi. Bunlardan biri,
gelecekte telekomnikasyon irketlerinin bu alanda hizmet verebilecei dncesi yeni
yeni konuulmaya balanmken, fuarda merakllarnca da olduka ilgi gren
Vodafoneun cep telefonlar iin gelitirdii e-kitap servisi. Bana kalrsa ok akllca bir
yatrm.
E-kitaplarn ses, resim, mzik, video elerini bir arada ve hatta renkli
sunabiliyor olmas ocuk kitab yaynclar iin e-kitaplar cazip klyor. Bunu

e-Kitap ve Dnyada Elektronik Kitap Yayncl

e-Books and Electronic Publishing in the World

| 105

deerlendiren ok sayda yaync zellikle sesli e-kitaplarn ocuklarn konuma

yeteneini gelitirdiini sylyor. Fuarda e-kitaplarn zellikle ocuk kitaplar iin
kullanlaca fikri yer alsa da, kitaplarn ocuk geliimine olan olumlu etkileri
dnldnde e-kitaplarn en azndan 9 ya ve st ocuklar iin daha uygun olduu
grndeyim. Bunu destekleyen yaynclar da yok deil.
Fuarda yaynclar, yazarlar ve e-kitap merakllar dnda e-kitaplarn belli bir
standardnn oluturulmas ve yaynclara dnm ve retim srecinde destek olmak
amacyla kurulmu yeni firmalar da boy gsteriyordu. Yaynclar bu firmalarla
yaptklar tek bir anlamayla tek merkezden tm elektronik yaynclk etkinliklerini
(dzenleme, datm, sat vb.) bir dijital gsterge paneli zerinden tam kontrolle hem
eserler hem de kullanc eriimlerini dzenleyebilmekte ve ynetebilmekte.
Dnyada e-kitap konusu bahsettiimiz tm bu gelimeleri ve tereddtleriyle
olduka hzl bir ekilde ilerliyor. Buna ramen e-kitabn basl kitab ortadan
kaldraca korkusu da bata yaynclar olmak zere okuyucular da dahil herkesin
aklnn bir kesinde soru iaretleri oluturuyor. Ancak korkunun ecele faydas yok.
Kitaplar elbette ki ocukluumuzdan bu yana hepimizin en yakn yolda. Fakat
kitaplara bir biim veya cisim yerine ierik olarak deer vermeye baladmz zaman
bu korkunun aslnda ne kadar yersiz olduunun farkna varacaz. Bize yolda olan
cismen bir kitap deil, kitaba ruh veren ierik Baka bir ifadeyle okunmaya
baland anda kitap bir kimlik kazanyor. Okumaya baladmzda yazarn tanyor,
onun hayal dnyasnda kendimize bir yer buluyoruz. nemli olan binlerce hatta on
binlerce kitaplk koca bir ktphaneye sahip olmak deil, o kitaplar okumu
olabilmektir. Amacnz daha ok kitap okumak, daha fazla bilgiye sahip olmak ve bunu
yaparken de herhangi bir mekana ya da zamana bal kalmamak ise e-kitaplara merhaba
demenize ok az zaman kald.
Kaynaka
Henke, H. (2001) Electronic books and epublishing: A practical guide for authors.
Springer.
nder, I. (2010) E-kitap olgusu ve Trkiyede durum. Yaymlanmam Yksek Lisans
Tezi. Ankara niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Ankara.
Tonta, Y. (2000) Elektronik Yaynclkta Son Gelimeler, Bilgi Dnyas, 1(1), 89132. 22 Mays 2007 tarihinde http://yunus.hun.edu.tr/~tonta/yayinlar/eyayin99.pdf
adresinden eriildi.