Professional Documents
Culture Documents
დათო ყანდაშვილი -სულიერ სამყაროში დაბრუნებისა და იქ დამკვიდრების მსურველთა სახელმძღვანელო
დათო ყანდაშვილი -სულიერ სამყაროში დაბრუნებისა და იქ დამკვიდრების მსურველთა სახელმძღვანელო
daTo yandaSvili
wigni
III
daTo yandaSvili
wigni III
gamomcemloba `universali~
Tbilisi 2009
d. yandaSvili, 2009
gamomcemloba `universali~, 2009
Tbilisi, 0179, i. WavWavaZis gamz. 19, : 22 36 09, 8(99) 17 22 30
Email: universal@internet.ge
ISBN 978-9941-12-734-2
2.
3.
5.
sakuTari mniSvnelobis jerovnad ar Sefaseba (daknineba), rac, principSi, sakuTari qaluri sawyisis calmxriv aqtivizirebas, mamakacur sawyisTan Sesabamisi
harminiuli mdgomareobidan gamosvlas niSnavs. es faqtiurad arasrulyofilebis kompleqsadac SeiZleba
iwodos. w e s r i g i .
sakuTari mniSvnelobis zedmetad gadafaseba (gazviadeba), rac principSi sakuTari mamakacuri sawyisis
calmxriv aqtivizirebas, qalur sawyisTan Sesabamisi
harmoniuli mdgomareobidan gamosvlas niSnavs. es ki,
faqtiurad, srulyofilebis kompleqsadac SeiZleba
iwodos. q a o s i .
albaT ukve mixvdiT, rom es wigni esTetikaze da esTetiurobazea orientirebuli im arsobrivi datvirTvis gaTvaliswinebiT, rac zemoT esTetikis cnebis ganmartebaSi aris
moculi. Zalian mokled sawyisebis funqcionaluri da vizualuri daniSnulebebi ki, esTetikis cnebis dasakmayofileblad SemdgomSi mdgomareoben:
1. adamianis Semadgeneli mamakacuri sawyisi unda
cdilobdes:
a) maqsimum sakuTar arsSi arsebuli qaosi eTikaSi gadaiyvanos.
b) minimum sakuTar arsSi arsebuli eTika qaosSi ar gadaiyvanos.
g) maqsimum sakuTari organuli nawili, qaluri sawyisi, wesrigidan esTetikaSi gadaiyvanos.
d) minimum sakuTari organuli nawili, qaluri sawyisi, esTetikidan wesrigSi ar gadaiyvanos.
4
sarCevi
Sesavali ........................................................................................... 9
pirveli nawili
materialuri siamovneba .......................................................... 14
pirveli Tavi. komforti (ramdeni) ...................................... 14
imitacia da kontroli ................................................................ 15
materialuri cnobiereba ........................................................... 21
cocxali arsebis materialuri sxeulis koordinatoris,
tvinis pozitiuri da negatiuri survilebi .............. 25
demonur, monur da satanur bunebaTa gansazRvra da
maTi urTierTqmedebani ................................................... 27
satana anu igive eSmaki ................................................................. 31
satanisa da satanuri bunebis niSan-TvisebaTa ZiriTadi
aspeqtebis mokle ganxilva.............................................. 34
meore Tavi. qaosi (rogor) ....................................................... 38
egocentrizmi ................................................................................ 38
xelovnuri anu materialuri pirobiTi refleqsebi.......... 42
pirobiTi materialuri refleqsebis punqtobrivi
nusxa ...................................................................................... 45
demonuri bunebis mqone arsebaTa saqmianoba ....................... 49
Suris raoba demonur bunebaSi ................................................. 51
sqesobrivi (seqsualuri) aqtis raoba demonuri bunebis
gadasaxedidan ..................................................................... 54
demonuri bunebisgan TviTgankurneba .................................... 55
mesame Tavi. wesrigi (vin) .......................................................... 66
geocentrizmi ................................................................................ 66
xelovnuri anu materialuri upirobo refleqsebi ........... 70
upirobo materialuri refleqsebis punqtobrivi
nusxa ...................................................................................... 74
monuri bunebis mqone arsebaTa saqmianoba ............................ 78
Suris raoba monur bunebaSi ...................................................... 79
sqesobrivi (seqsualuri) aqtis raoba monuri bunebis
gadasaxedidan ..................................................................... 82
monuri bunebisgan TviTgankurneba......................................... 83
meoTxe Tavi. oqros Sualedi (ratom da risTvis) ............ 95
siyvarulis raobis aRqma ............................................................ 95
sindisi da sircxvili .................................................................. 99
7
meore nawili
sulier samyaroSi damkvidreba. codna ................................... 110
sqesobrivi (seqsualuri) aqtis raoba adamianuri
bunebis gadasaxedidan...................................................... 110
adamianuri bunebis WeSmaritad saWiro da sasurveli
TviTrealizaciis raoba .................................................. 114
mexuTe Tavi. esTetika (sad) ..................................................... 126
neocentrizmi................................................................................. 126
sqesobrivi (seqsualuri) aqtis raoba esTetikis
gadasaxedidan ..................................................................... 128
arsebuli materialuri an mentaluri garemos aRqma ........ 130
arsebuli materialuri an mentaruli garemos
marTvaSi monawileobis uflebis miReba ..................... 137
erTiani cnobierebis mentalitetis aRqma ............................ 143
erTiani cnobierebis mentalitetis marTvaSi
monawileobis uflebis miReba ....................................... 148
meeqvse Tavi. eTika (rodis) ...................................................... 155
eqscentrizmi ................................................................................. 155
sqesobrivi (seqsualuri) aqtis raoba eTikis
gadasaxedidan ..................................................................... 157
arsebuli materialuri an mentaluri garemos sulieri
mdgomareobis aRqma........................................................... 158
arsebuli garemos sulieri mdgomareobis marTvaSi
monawileobis uflebis miReba ....................................... 165
erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis aRqma ........... 171
erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis marTvaSi
monawileobis uflebis miReba ....................................... 177
meSvide Tavi. sulieri harmonia (ra) .................................... 184
droebiT (aramaradiul) samyaroTa gaCena-gauCinarebis
erTi ciklis mokle istoriuli mimoxilva ................ 185
epoqaTa Tanamimdevruli urTierTcvalebadobis
mizezi .................................................................................... 199
rogor unda mivudgeT TiToeul process............................. 206
absoluturi WeSmaritebisa da absoluturi
cnobierebis urTierTdamokidebuleba ...................... 211
bolosityvaoba ............................................................................ 215
Sesavali
rodesac gavifiqreb an warmovTqvam, an vismen sityvas
esTetika, Cems warmosaxvaSi iRviZebs iseTi cnebebi rogorebicaa: mSveniereba, graciozuloba, sinatife, umankoeba, silamaze, romelsac ginda ubralod uyuro da usmino da araviTar SemTxvevaSi fizikurad arc me Sevexo da arc sxva vinme
nebismieri, rom raimenairi, SemTxveviTi an Segnebuli darRveva, disonansi ar SevitanoT masSi an me da an im sxvam.
es sityva, esTetika xelTuqmneli xatis sinonimiviT damaqvs CemSi da TiTqos sul mudam imisaTvis mindoda mimeRwia,
Cemi arsis gaukeTesebis gziT, rom TviTon mas, mis materialurad gacocxlebuls yvelafers, rasac Cemi warmosaxviTi
SexedulebiT amad aRviqvamdi, Tavad modomeboda CemTan
uSualo urTierToba, Tavad modomeboda sakuTari `me~-s CemTan gaziareba, CaeTvala, rom misTvis sasicocxlod aucilebeli da saWiro viyavi, Semdgom ki TandaTan ufro da ufro
imdenad mondomeboda, rom sakuTari arsi Cems arsTan mTlianad Seerwya.
albaT amas arc davwerdi, imdenad piradul Tematikad
mimaCnia. ubralod, ar vici, ver vipove sxvanairi forma imisaTvis, rom Cemeuli xedviT esTetikis cnobieri arsis gadmocema momexerxebina. is imdenad saTno da faqizia, rom misi
Seqmna warmoudgenlad Znel rames warmoadgens, Tu ara SeuZlebelsac ki, adamianis kvalobaze. ai, dangreva-dazianeba ki,
imdenad advilia, rom vidre sakuTari angarebisaTvis ar uZlevia vinme nebismiers, vgoneb, sjobs jer nurc nursad gadaeyreba WeSmaritad esTetikisa da esTetiurobis Sesabamiss
rasme an Tundac visme.
xom ar vazviadeb, zedmetad vaidealeb an vpirferob?
ara, da Sevecdebi ganvmarto ratom. esTetika Tavisi WeSmariti e. w. klasikuri gagebiT mTels arsebul samyaroSi arsebuli srulyofilebiT sazrdoobs, WeSmariti srulyofilebis
gamovlinebas warmoadgens. me da nebismieri pirovneba ki masTan urTierTobisas unda vcdilobdeT, esTetikaSi arsebuli srulyofilebis is nawili miviRoT da SeviTvisoT sakuTar arsSi, romelic CvenSi jer kidev ar arsebobs an, piriqiT, masSi jer ar arsebuli srulyofilebis axali porcia Se9
11
nebismieri saqmiamobis, anu e. w. sqesobrivi urTierTobebis, rogorc absolutis arsebul bunebaTa CamonaTvali:
1) RvTiuri buneba, ndobaze bazirebuli, rogorc evoluciisa da evolucirebis wyaro. e T i k a
2) adamianuri buneba, rwmenaze bazirebuli, rogorc gawonasworebisa da gawonasworebulobis wyaro.
harmonia
3) cxoveli buneba, sarwmunoebaze bazirebuli, marTebul vnebaze bazirebuli, rogorc civilizaciisa da
civilizirebis wyaro. e s T e t i k a
4) antiRvTiuri, demonuri buneba, undoblobaze, pirvelobaze bazirebuli, rogorc involuciisa da involucirebis wyaro. q a o s i
5) satanuri, eSmakuri buneba, urwmunoebaze, TviTnebobaze bazirebuli, rogorc angarebiTi dapirispirebisa
da dapirispirebulobis wyaro. k o m f o r t i
6) monuri buneba, arasarwmuno, umarTav vnebaze, umecrebaze bazirebuli, rogorc dacemisa da garyvnilebis
wyaro. w e s r i g i
12
pirveli nawili
13
materialuri siamovneba
pirveli Tavi
_ komforti _
materialuri yofierebis gardauvali
aucileblobis uzrunvelyofa
absoluturad yvela niuansi, rac materialuri yofierebis gardauvali aucileblobis qvemoT an zemoT iqneba gamovlinebuli materializirebuli individis yofa-cxovrebaSi, raoden gasakviric ar unda iyos, diskomfortis gamomwvevi iqneba. me, ubralod, msurs Camovayalibo komfortis cnebis WeSmariti mniSvneloba.
kalia sruliad (ufro metic, absoluturad) komfortulad grZnobs Tavs mwvane mdeloze, balaxSi; mcenare absoluturad komfortulad grZnobs Tavs Tu mas fesvebi miwaSi
aqvs, mze dahnaTis Tavze da wvima amaragebs wyliT; agreTve,
nebismieri saxis cxoveli Tu frinveli absoluturad komfortulad grZnoben Tavs, rodesac maTi bunebisTvis Sesabamisi bunebrivi pirobebi saukeTeso formiTaa gamovlinebuli
maT garSemo. maTTvis diskomfortis Seqmnas iwvevs bunebis
Semadgeneli nawilebis araTanabrad Sezavebis mdgomareoba.
zedmeti sicive, zedmeti sicxe, zedmeti tenianoba Tu zedmeti qarianoba.
maSin isini moTminebiT iwyeben Seqmnili diskomfortis
atanas da lodins, rodis daisadgurebs maTTvis sayvareli
bunebrivi mdgomareoba.
magram es yvelaferi exeba yvela materializebul cocxal arsebas dedamiwaze, garda erTi cocxali arsebisa
adamianisa, romelmac, komfortuli mdgomareobis SesanarCuneblad, zedmeti sicivis sawinaaRmdegod cecxli gamoiyena, zemdeti sicxis sawinaaRmdegod ventilatori, zedmeti
tenianobis sawinaaRmdegod kedlebi aaSena da saxuravi daadga, zemdeti qarianobis sawinaaRmdegod ki karebi Tu fanjre14
imitacia da kontroli
albaT SeuZlebelia ar daTanxmeba imasTan, rom materialuri yofierebis gardauvali aucileblobis Tema da masSi
Semavali punqtobrivi nusxa, absoluturad fardobiTia absoluturad yvela da nebismieri materializirebuli indi15
vidisaTvis. anu ar arsebobs ori materializirebuli individi, romelTaTvisac absoluturad erTnairi moTxovnilebebi
iyos gardauvlad aucilebeli.
interesTa sferos ganStoebiTi TvalsazrisiT, es cneba,
anu `komforti~ e. w. `TuTiyuSis efeqtiT~ xelmZRvanelobs
da mTlianad imitaciiT sazrdoobs. warmoidgineT dRes ramdeni adamiani arsebobs, romelTac materialuri yofierebis
gardauvali aucileblobis nusxaSi Setanili aqvT: eleqtroenergia, gazi, televizori, yuradRebis centrSi moqceva
(aRiarebuloba), seqsi, koka-kola, manqana, Zalaufleba da erTmaneTisgan aranormalurad gansxvavebuli raRaceebi. nuTu
es yvelaferi mimbaZvelobis gziT ar gaxda maTTvis gardauvlad aucilebeli? da aq CamoTvlili nusxis gareSe, nuTu
diskomfortSi ar igrZnoben isini Tavs? me vfiqrob, diax,
asea.
am saxis mimbaZvelobas, imitacias ki, imitom mihyo adamianma xeli, rom garemos (Tavis garSemo arsebuli situaciebis, misi saarsebo wyaros bunebis) maqsimaluri da, misi gadasaxedidan, SesaZlod srulyofili kontroli moindoma.
dRes-dReisobiT adamianis upirveles survils sakuTar
cxovrebaSi mosaxdeni SesaZlo movlenebis mTlianad gaTvla
da gaangariSeba, winaswar gaTvaliswineba warmoadgens. es, Cemis azriT, absoluturad uazro da giJuri orientacia ki,
sisruleSi adamianis tvinis saSualebiT xorcieldeba.
erTi wuTiT warmovidginoT, ra moxdeboda tvins, garemos kontrolze koncentrirebis nacvlad, TviTkontrolze
koncentrireba rom aerCia orientaciad. Tu Tavad tvinis raobas CavuRrmavdebiT, aRmovaCenT, rom igi materialuri sxeulis makoordinirebeli nawilia. Tuki materialuri sxeuli
individis arasrulyofilebis TvalnaTliv gamovlinebad SeiZleba miviRoT (ris mtkicebasac aq aRar Sevudgebi), maSin
tvinis ZiriTadi funqcia materialuri sxeulis gawonasworebul mdgomareobaSi moyvana da misi sulier sxeulTan daaxloebis mcdeloba unda iyos. anu swored tvinis saSualebiT unda moxdes Tavis garSemo arsebuli situaciebis, e. w.
obieqturi realobis maqsimalurad miRebis mcdeloba da bunebrivi movlenebis mimbaZvelobis (imitaciis) mcdelobiT
16
17
ai, am ori warmomadgenlobiTi nawilisTvis, gemovnebisTvisa da azrovnebisTvis, vfiqrob, nebismierisaTvis gasagebia da bunebrivad aqsiomaturia, rom arsebobs mkveTrad aucilebeli pirobebisa da misTvis, ase vTqvaT, arasasicocxlo, magram sasurveli pirobebis miRebis nusxa.
tvinma unda moaxdinos gemovnebisaTvis gardauvlad
aucilebeli pirobebis aRwera da, ase vTqvaT, raodenobrivad maTi Camoyalibeba; Semdgom, unda moaxdinos azrovnebisaTvis gardauvali aucileblobis pirobebis aRwera da raodenobrivad maTi Camoyalibeba. Semdeg, vfiqrob, ukve advilia imis mixvedra, Tu ra unda moxdes. orive parametris zemoT aRniSnuli aRwerilobebis damTavrebis Semdeg tvinma
unda moaxdinos maTi erTmaneTTan Sedareba. es ori aRweriloba ramxelazec gadaikveTeba erTmaneTSi anu ramdenic iqneba maTSi absoluturad saerTo, swored es unda aiRos
tvinma materialuri yofierebis gardauvali aucileblobis
uzrunvlyofis saxelmZRvanelod, yovel SemTxvevaSi, minimum im etapze, rodesac moaxdens e. w. aRweras. rac Seexeba aRweris intensivobas, sasurvelia, tvinma is SeZlebisdagvarad
xSirad, yovel SemTxvevaSi, Zalian iSviaTad ar akeTos da
droTa ganmavlobaSi SeiZleba im donemde mivides, rom misTvis es Zalian advili saqme gaxdes, ise, rom TiTqmis Zalisxmevac ki ar dasWirdes amaze.
principSi, pirveli etapis arsi imaSi mdgomareobs, rom
adamianSi unda aRdges da damkvidrdes materialuri yofierebis WeSmaritad gardauvali aucileblobis anu e. w. bunebrivi komfortis raobis cneba.
meore etapi. pirveli etapis srulyofilad Sesrulebis
SemTxvevaSi, tvins gemovneba da azrovneba, Tavisi absoluturad urTierTSesabamisi nawilebis SerwymiT, absolutur
TanxmobaSi mohyavs erTmaneTTan. amiT tvini mTlianad icilebs xelovnurobas, romelic materializirebis Semdgom iqna miwebebuli maszed da romelzec is iqna mijaWvuli. is gadadis iseT mdgomareobaSi, romelsac erTaderTi gansazRvreba Seesabameba WeSmariti xelovneba.
sxvaTaSoris, WeSmariti xelovnebaa is faseuloba, romelsac materialur samyaroSi materialuri cxovrebiT
18
leba-movaleobrivi zRvari mTavrdeba da maT Semdgom marTvaze uflebamosilica da pasuxismgebelic xdeba adamianis
sxva organuli nawili, guli. ise rom, tvini amiT SeZlebs meore etapis srulyofilad Sesrulebas.
rac Seexeba zemoT dasmul kiTxvaze pasuxs, is aseTia:
WeSmariti xelovneba unda emsaxurebodes bunebrivobis
gazrdas.
saboloo daskvniTi formis Camoyalibebis Semdeg, am
ori etapis mokle aRwera:
I etapi. gemovnebisa da azrovnebis TankveTili nawilis,
erTmaneTis absoluturad Sesabamisi nawilis Sejerebis Sedegad adamianSi tvinis saSualebiT isadgurebs kmayofilebis SegrZneba, rac, principSi, arsebuli yofiT kmarobis
mdgomareobas niSnavs.
II etapi. gemovnebisa da azrovnebis araTankveTili, erTmaneTisTvis absoluturad Seusabamo, nawilis maT pirvelwyaroSi dabruneba xelaxlad gadasamuSaveblad, oRond ara
adamianis tvinis, aramed adamianis gulis mier. amis Sedegad
ki, adamianis tvinis saSualebiT, aRmoifxvreba yvelanairi
saxis ukmayofilebis SegrZneba, rac, principSi, arsebul yofierebaSi ukmarobis arqonas niSnavs.
aucileblad minda aRvniSno is, Tu rogor SeiZleba erTmaneTis Seusabamo araTankveTili gemovnebisa da azrovnebis gansazRvra da aRmoCena sakuTar tvinSi. 1) Tu gemovnebisa
da azrovnebis cnobierebebs yofiereba emsaxureba, isini avtomaturad emsaxurebian erTmaneTs da es maTi TankveTili
nawilia. 2) Tu gemovnebisa da azrovnebis cnobierebebi yofierebas emsaxurebian, isini avtomaturad emsaxurebian `sakuTar Tavebs~ da Tavisdauneburadac ki upirispirdebian erTmaneTs. es aris is nawili, romelic TankveTilobis miRma imyofeba.
anu irkveva, rom adamianis tvinma unda imoqmedos erTaderTi ZiriTadi principis mixedviT: gemovnebisa da azrovnebis cnobiereba unda ganisazRvrebodes mxolod da
mxolod yofierebisda mixedviT, xolo yofiereba, mTlianad unda emsaxurebodes cnobierebas.
gamoviyeneb erT albaT yvelasTvis nacnob frazas: moTxovnilebebi ufro male izrdeba, vidre SesaZleblobebi.
20
adamiani, romelic SeZlebs sakuTari moTxovnilebebis sakuTar SesaZleblobebTan SesabamisobaSi moyvanas anu misi moTxovnilebebi misive SesaZleblobebis mixedviT Camoyalibdeba, is sakuTar tvins misTvis saukeTeso da sasurvel, absoluturad kmayofil mdgomareobaSi, yofiT kmarobis mdgomareobaSi myofobas SeZlebs. es ki, Tavis mxriv, gamoiwvevs erTi SexedviT daujerebel raRacas: rac ufro Semcirdeba moTxovnilebebi, miT ufro gaizrdeba SesaZleblobebi.
moTxovnilebebi tvinis prerogativaa, SesaZleblobebi ki gulis.
materialuri cnobiereba
es cneba gemovnebisa da azrovnebis araTankveTili, erTmaneTisagan absoluturad Seusabamo nawilebis arsebobis
Sedegad aris warmoqmnili. Tu ukve dafiqsirebul masalas
daveyrdnobiT, advilad aRmovaCenT, rom swored materialuri cnobierebaa is `energiis wyaro~, romelic nebismieri materializirebuli cocxali arsebis nebismier moqmedebas ganapirobebs. faqtiurad aq mniSvneloba ara aqvs, erTujredian amebaze vilaparakebT, Tu CvenTvis cnobil yvelaze ganviTarebul materializirebul cocxal arsebaze anu adamianze. magram, imis arCevis unari, saiT mimarTos materialuri
cnobiereba, yvela maTgans ar gaaCnia. e. w. maRali Tu dabali
ganviTarebuloba swored am unaris mixedviT ganisazRvreba.
modiT, CamovayaliboT, saiT SeiZleba iqnas mimarTuli materialuri cnobiereba da esa Tu is arCevani ra Sedegebs moutans materializirebul cocxal arsebas.
1. materialuri cnobiereba SeiZleba iqnas mimarTuli
materialuri yofierebis gaumjobesebisaken. es swored is
gzaa, rac am Tavis dasawyisSi iyo moxseniebuli da riTac
aris dakavebuli dRes-dReisobiT kacobrioba Tavisi orientaciuli TvalsazrisiT. am SemTxvevaSi, rogorc zemoT aRvniSne, moTxovnilebebi gacilebiT ufro swrafad izrdeba,
vidre materialuri cnobierebis materialur yofierebad
gadaqcevis unari. am gzis gayolis Sedegad, materialuri
sxeulis damxmare saSualebebis xarisxi da raodenoba usasrulod izrdeba anu izrdeba xelovnuri materialuri saSua21
taciul mimarTvaze ki IV TavSi iqneba gamaxvilebuli yuradReba, rameTu es, I Tavi adamianis tvinis saqmianobis garSemo
iZleva informacias da modiT, nu davavalebT mas imas, rac
mas namdvilad ar evaleba. vfiqrob, isedac, arc Tu advilad
Sesasrulebeli funqcia da misia akisria.
materialuri cnobierebis sulier yofierebad gardaqmna erT-erTi umniSvnelovanesi da umTavresi sakiTxia materializirebuli cocxali arsebis funqcionalur saqmianobaTa Soris. TviTon gardaqmnis procesi axdens uSualo kontaqts, kavSiris damyarebas materialuri sxeulis tvinsa da
guls Soris. am procesiT xdeba individualur sulSi arsebuli upirobo refleqsebis gamomwvev mizezTan cnobieri vera, magram yofiTi urTierTobebis damyareba. asea Tu ise, igi
iZleva Sanss upirobo refleqsebisgan gaTavisuflebisa.
wminda wylis materialisturi TvalsazrisiT, es procesi da procesiT miRebuli Sedegi gaxlavT umaRlesi Sedegi,
rasac saerTod SeiZleba miaRwios materialurma sxeulma,
ufro Tu davazustebT materialuri sxeulis tvinma.
Sedegi. Tu materialuri cnobiereba calsaxad midrekilia sulieri yofierebis gaumjobesebisken, mcirdeba
materialuri moTxovnilebebi. rac ufro mcirdeba materialuri moTxovnilebebi, miT ufro izrdeba sulieri SesaZleblobebi.
am SemTxvevaSi sulier SesaZleblobebSi igulisxmeba
uSualod materialuri sxeulis fizikuri mdgomareoba, janmrTeloba, imunosistemis adaptaciis xarisxi da saerTod
fizikuri SesaZleblobebi, rogorc sxeulis mamoZravebeli
Zalis anu individualuri sulis gamovlinebis unari, igive
Cakraluri birTvebis urTierTgagebisa da urTierTangariSgawevis mdgomareobis xarisxi da raodenoba.
gemovnebisTvis sakuTar Tavze kontrolis gawevis saukeTeso (Tu ara erTaderTic ki) saSualeba gaxlavT sindisi,
rogorc Sinagani bunebrivi cenzura.
azrovnebisTvis ki sakuTar Tavze kontrolis gawevis saukeTeso (aqac albaT erTaderTi) saSualeba gaxlavT sircxvili, rogorc garegani bunebrivi cenzura.
am ori berketis meSveobiT bunebrivad xdeba materialuri cnobierebis sulier yofierebaSi gadayvana.
23
gemovnebisTvis garemoze kontrolis gawevis erTaderTi maprovocirebeli saSualeba gaxlavT brazi (trabaxisgan
warmoqmnili), rogorc garegani xelovnuri cenzura.
azrovnebisTvis garemoze kontrolis gawevis erTaderTi maprovocirebeli saSualeba gaxlavT vneba (cnobismoyvareobisgan warmoqmnili), rogorc Sinagani xelovnuri cenzura.
am ori berketis meSveobiT bunebrivad xdeba materialuri cnobierebis materialur yofierebaSi gadayvana.
da kidev erTi ram, rac, Cemi azriT, metismetad mniSvnelovania absoluturad yvela materializirebuli arsebisTvis, gansakuTrebiT ki adamianisTvis: samwuxarod, rogorc
wesi, yvela materializirebuli arseba, gansakuTrebiT ki
adamiani, sakuTar arsSi arsebul materialur cnobierebas
faqtiurad erTdroulad mis orive SesaZlo mimarTulebiT
mimarTavs. ra Tqma unda, erT-erTi mimarTuleba yovelTvis
metia meoreze (odnav an Zlier), magram am gaorebulobaze,
zeddebulobaze daxarjuli energetikuli potenciali faqtiurad uazrod ixarjeba. anu adamianebSi arsebuli potenciuri energiis ZiriTadi nawili ikargeba, xolo TviTon adamianSi ki misi tvini erTgvar paralizebul mdgomareobaSi
vardeba, rameTu erTdroulad ori urTierTgamomricxavi
qmedeba misTvis sakmaod gaugebaria. saboloo jamSi, albaT,
sruliad gasagebia, rom materialuri yofierebisken mimarTuli midrekileba imarjvebs xolme da tvinsa da guls Soris
urTierTobebi namdvil oms emsgavseba. ai, aseTi didi mniSvneloba aqvs mimarTulebis aragaorebulobas.
24
ba, rac da rogorc unda xdebodes. Sedegad adamianSi izrdeba jer demonuri da monuri bunebis maCveneblebi da DSemdgom
ki, viTomc maTi Semcirebis mizniT, izrdeba satanuri (eSmakuri) buneba da principSi nel-nela kargavs im cnobier arss,
rasac sityva `adamiani~ moiazrebs.
demonuri bunebis mateba xelovnurad Seqmnili materialuri SesaZleblobebis gazrdaSi, materialuri ganviTarebis procesSi TavisTavad xdeba. es adamianSi srulyofilebis kompleqsis, TviTgakerpebis parametris awevas iwvevs.
monuri bunebis mateba xelovnurad Seqmnili materialuri moTxovnilebebis matebaSi, materialuri siamovnebis
miRebis gazrdis mcdelobaSi, sulier konservatiulobaSi
TavisTavad xdeba, rac adamianSi arasrulyofilebis kompleqsis, kerpTayvanismcemlobis parametris awevas iwvevs.
satanuri (eSmakuri) bunebis mateba xelovnurad Seqmnili materialuri pirobebis zrdis procesSi TavisTavad
xdeba, rac adamianSi bunebriv garemosTan adaptaciis unaris
Semcirebas, adamianis imunosistemis (dabadebidan Tandayolili imunitetis) Semcirebas iwvevs.
axla ki oriod sityviT imis Sesaxeb, Tu rogor unda SevamciroT demonuri, monuri da satanuri bunebis parametrebi, anu dabadebidan Tandayolili (da cxovrebis mimdinareobis procesSi damatebuli) xelovnuri upirobo da xelovnuri pirobiTi refleqsebi da rad gardaiqmnebian isini. is ki,
Tu rad gardaiqmnebian da ra saqmianobiT kavdebian ukve gardaqmnili nawilebi, amas am wignis IV TavSi SeityobT.
absoluturad yovelive, rac gamovlinebulia sulier
Tu materialur samyaroebSi sulieri Tu materialuri saxiT, samyaros uzenaesi pirovnebis, absoluturi WeSmaritebis piradi warmomadgenlisa da samyaros uwmindesi pirovnebis, absoluturi WeSmaritebis ukve zogadcnobierebad gadaqceuli nawilis piradi warmomadgenlis (anu mama RmerTisa
da deda RmerTis, igive suliwmidis) urTierTobebSi warmoqmnili egos, Zalian mciredi, magram mainc urTierTgaugebrobis Sesabamisi reaqciuli Sedegia.
swored am periodSi xdeba maTi Zisa da maTi asulis (igive RvTis Zisa da RvTis asulis) individualuri gamovlinebis
aucilebloba. maTi individualuri gamovlinebuloba ki,
28
29
imisaTvis, rom cocxal arsebaSi arsebuli monuri buneba cxovel, cocxal bunebad gadaiqces, aucilebelia is
RvTis asulis Sexedulebebs gaecnos da ecados, srulad gaiTavisos da miiRos isini. kerZod, unda SeZlos, sZlios Tavis
TavSi vnebis gamovlinebebs, miendos Tavis garSemo arsebul
cenzors, sircxvils. cocxali arsebisTvis gangebis mier dakisrebuli kanonmorCileba mimarTuli unda iqnas imisken,
rom eziaros xelovnebas da midrekili unda iyos TanagrZnobisken, guliT moqmedebdes ufro metad da metad. Semdgom
amisa is nel-nela SeZlebs gansazRvros sakuTari pasuxismgebloba da ukve sakuTari azrovnebis gamovlinebis mcdelobebiT es pasuxismgebloba unda mimarTos esTetikisken,
rac, Tavis mxriv, WeSmaritad saWirod qmnilis aRiarebasa da
SegrZnebisken unda iyos midrekili. yovelive amis Sesrulebis Sedegad moxdeba sakuTar arsSi arsebuli monuri bunebis
gardaqmna cxovel, cocxal bunebad.
sxvaTa Soris, unda iTqvas isic, rom am ori bunebis gardaqmniT avtomaturad mcirdeba satanuri bunebac. imisaTvis,
rom cocxal arsebaSi arsebuli satanuri buneba adamianur
bunebad gadaiqces, aucilebelia is mama RmerTisa da suliwmidis urTierTgaugebrobaSi Seqmnil Sexedulebebs gaecnos
da ecados, srulad miiRos da gaiTavisos isini.
kerZod, unda SeZlos, sZlios Tavis TavSi arsebul
TviTgakerpebisa da kerpTayvanismcemlobis gamovlinebebs,
rac, Tavis mxriv, sixarbisa da umadurobis daZleviT iqneba
aRmofxvrili. cocxali arsebisaTvis gangebis mier gansazRvruli winaaRmdegobebi sikeTis keTebis mcdelobiT, sasoebiTa da naTeli ocnebebiT unda iqnas daZleuli. Semdgom ki
TandaTan unda mivides im mdgomareobamde, rom sruliad kmayofili iyos Tavisi yofiT anu imiT, rac gangebam ganusazRvra da mTlianad, sruliad madlieri iyos yvelafrisa, rac
xdeba mis garSemo da es yofiTkmaroba da madliereba unda
mimarTos bednierebisa da netarebis mdgomareobaSi moxvedris mcdelobebisken. am yovelives Sesrulebis Sedegad moxdeba sakuTar arsSi arsebuli satanuri (eSmakuri) bunebis
gardaqmna adamianur bunebad.
30
32
33
3. interesebis parametris mixedviT, satana da satanuri buneba imitaciis mimarTulebis Seudarebeli da ubadlo
warmomadgenelia. mas idealuri sarkis efeqtiT SeuZlia nebismieri raRacis an viRacis kopireba. Tumca kopirebis, imitirebis procesSi am yovelives Sinagani aRqmis unari satanasa da satanur bunebas saerTod ar gaaCnia. swored amiT aixsneba isic, rom saeWvo raRacis rolSi Sesvlisas da amis demonstrirebisas (gaTamaSebisas), nebismier arsebaSi arsebuli
nebismieri meryeobis kopirebisas, is advilad axerxebs sxvebis moqcevas misi sakuTari zegavlenis qveS, ise, rom Tavad
aranairad ar iTrguneba, ar mZimdeba. man es mxolod ganasaxiera, magram absoluturad veraferi igrZno. Tavisuflad SeiZleba iTqvas, rom satana da satanuri buneba saukeTeso msaxiobi gaxlavT, rac ki saerTod SeiZleba warmoidginoT.
mas arasodes awuxebs sircxvilisa da sindisis SegrZnebis matarebeli faseulobebi, rameTu is arasodes ar cdilobs Tavis TavSi negatiurobis povnas. ufro metic, mas sulelur azrad miaCnia is, rom SeiZleba raime hqondes gasasworebeli. samagierod absoluturad yvela mis garSemo misTvis, masTan SedarebiT naklovanni arian.
satana da satanuri buneba srulyofilebis kompleqsis
absoluturi maCvenebelis warmomadgenlobiTi gamovlineba,
imitacia, obieqturi realobis gadasaxedidan inerciisa da
improvizaciuli interpretaciis `codvili Svili~ gaxlavT.
4. materialuri gamovlinebulobis parametris mixedviT, satana da satanuri buneba winaswar gaTvla-gaTvaliswinebisa da angariSis warmomadgenelia. misTvis yovelTvis gacilebiT ufro mniSvnelovania kiTxva ramdeni? anu raodenoba, vidre kiTxva ra? anu xarisxi.
vizualuri, garegnuli TvalsazrisiT satana da satanuri buneba yovelTvis macduneblad momxibvleli da mimzidvelia, magram amasTan dakavSirebiTac unda iTqvas, rom es momxibvleloba absoluturad, sruli asi procentiT, xelovnurad aris Seqmnili da miRebuli. mas harmoniasTan da harmoniulobasTan araferi saerTo ar gaaCnia, rameTu am garegnuli
xiblis ukan garSemo arsebulze, yvelaze da yvelaferze kontrolis mopovebis uflebis, marTvis survili imaleba. ufro
metic, mas uyvars, rodesac garSemo arsebul garemoSi gan35
xeTqilebas Tesavs, es garemoze batonobis miRwevis erT-erTi (Tu ara erTaderTic ki) saukeTeso saSualeba gaxlavT.
sadac ar aris gageba, iq isadgurebs angareba. sadac ar
afaseben harmonias, iq uZvirfasesi xdeba komforti. komfortis dausruleblad zrdis survils miyolili cocxali
arsebis marTva ki iseTive advili ram aris, rogorc ankesze
wamocmuli WiayeliT Tevzis daWera.
37
m e o r e
T a v i
_ q a o s i _
potenciuri energiis sakuTar individualizmze
koncentrirebuli nawili
am TavSi warmoCinebuli nawili mTels gamovlinebulobaSi arsebuli realobis ambiciur nawils warmoadgens. is
mxolod e. w. xelovnur `ego~-Si anu materialur samyaroSi
arsebobs da meti arsad.
qaosi materialuri samyaros anu xelovnuri `ego~-s mamakacuri sawyisis warmomadgenlobiTi nawilia da pirdapiri
kavSiri aqvs mesame TavSi warmoCinebul nawilTan, romelic,
Tavis mxriv, mTels gamovlinebulobaSi arsebuli realobis
emociuri da materialuri samyaros anu xelovnuri `ego~-s
qaluri sawyisis warmomadgenlobiTi nawilia. qaosSi, rogorc formaciul warmonaqmnSi, demonuri buneba dominirebs
da, Tavisive bunebidan gamomdinare, wesrigTan, monur bunebasTan kontaqtis damyarebis midrekilebiTaa damuxtuli.
mxolod qaosSi yofnis dros sakuTar arsSi qaosis aRmofxvris mcdelobebi miscems saSulebas cocxal arsebas demonuri buneba RvTiur bunebad gardaqmnas da amas imxelaze moaxerxebs, ramxelazec SeZlebs qaosis aRmofxvras Tavis TavSi.
e g o c e n t r i z m i
Tu cocxali arseba sakuTar individualizmze koncentrirdeba, nebiT Tu uneblieT avtomaturad eqceva absoluturi WeSmaritebis pirad warmomadgenelTan, samyaros uzenaes pirovnebasTan dapirispirebaSi. undoda es Tu ara, is iwyebs samyaroSi ukve arsebuli darRveuli nawilis paralelurad axali darRvevebis Setanas arsebul realobaSi. faqtiurad cocxali arseba iwyebs ukve arsebuli e. w. bunebrivi
`ego~-sgan gansxvavebuli sxva (delta) egos Seqmnas, Tumc
sruliad darwmunebuli var imaSi, rom is amas saerTod ver
acnobierebs. ra Tqma unda, es qmedebac, rogorc absolutu38
41
Si warmoiqmnebian pirobiTi materialuri refleqsebi. demonurbunebaSeZenili cocxali arseba moixedavs ra ukan da dainaxavs, Tu ramdenad CamorCenilan sxva cocxali arsebebi
masTan SedarebiT, fardobiTobiT zomvaSi gadadis yvelafrisa da sakuTar Tavze didi warmodgena eqmneba, avaddeba
mniSvnelovnebis grZnobiT. ukve gaampartavnebuli, jer mis
inteleqtualur donemde ar misuli cocxali arsebebis mier
sakuTari upiratesobis aRiarebis moTxovnas iwyebs. swored
amisTvis warmoqmnis igi materilur pirobiT refleqsebs.
magram... vinaidan aseTi tipis cocxali arseba samyaros
funqcionaluri interesebisa da absoluturi WeSmaritebis
msaxurebis sazRvrebidan gavida da, ufro metic, am msaxurebis sapirispiro saqmianobiT dakavda, umaRlesi `energogamanawilebeli bankidan~ uwydeba energiis miwodeba. amis gamo
igi cdilobs sakuTari energokrizisi ainazRauros, aRidginos, regeneracia moaxdinos arafunqcionaluri, vizualuri
TviTrealizaciiT. am qmedebis mizani ki, imaSi mdgomareobs,
rom mis mier Camoyalibebuli qaosis mdgomareobaSi nel-nela da etapobrivad gadavidnen zedmetad pasiuri, monuri bunebis mqone arsebebi, riTac isini sakuTar energias gadascemen am qaosis Semqmnels. Tanac, amas ise gaakeTeben, rom Tavad
araferi ecodinebaT. amgvarad iqmnis demonuri bunebis mqone cocxali arseba energiis miRebis alternatiul wyaros,
Tumca es mTlianad araeTikuria da am procesSi monawile uklebliv yvela cocxali arsebis sulier dacemas ganapirobebs.
demonuri bunebis mqone arsebas, misda saubedurod,
moTminebis unari ar gaaCnia, albaT amitomacaa, rom sakuTar
arsSi CaRrmavebis (Setyuebis) survilis Sesrulebisas sakuTari Sexedulebebis gaziarebis survili (misTvisac ki SeumCnevlad) am Sexedulebebis sxvaze moxvevaSi (iZulebiT swavlebis) tendenciaSi gadadis. demonuri bunebis warmomadgeneli avtomaturad mimarTavs Tavis interesebsa da yuradRebas im nawilze, sadac potenciurad arsebuli, magram ararealizirebuli, gamouyenebeli energia eguleba. imisaTvis, rom
es nawili Tavisken miizidos, is axali pirobiTobebis SemotaniT axdens am nawilis dainteresebas, daintrigebasa da provocirebas. saerTo jamSi, mas es yovelTvis warmatebiT ga43
mosdis, im gansxvavebuli SemTxvevebis garda, rodesac monuri bunebis warmomadgenlebi Tavad arian funqcionaluri interesebiT dasaqmebulni anu rodesac isini Tavadve cdiloben sakuTari potenciuri energiis WeSmaritad miznobriv gamoyenebas.
Tu adamianur enaze gadavTargmniT, demonuri bunebis
mTavari Zala mainc cdunebis unarSi mdgomareobs da Tu ver
SeZlebs amas, e. i. Tu misTvis saintereso obieqti ar cdundeba (miuxedavad sakuTari Zlevamosilebisa), ver SeZlebs sasurveli miznis miRwevas, anu misTvis esoden saWiro kosmiuri energiis aRebas.
vfiqrob, Zalian gaugebar raimes ar vityvi, Tu daskvnis
saxiT aRvniSnav imas, rom demonuri buneba da misi matarebeli arsebebi pirdapir dapirispirebulni arian samyaros uzenaes pirovnebasTan da mis ZesTan (anu RvTis ZesTan), romlebic yvelanairad cdiloben absoluturad yvela Tavis qmedebaSi obieqturi realoba zedmiwevniT gaiTvaliswinon. ufro metic, me getyviT, rom isini mama RmerTsa da RvTis Zis
dauZinebeli mtrebi xdebian. es ki, TiTqos erTi SexedviT ubralo raRacam, maTma mouTmenlobam, bunebrivi mimdinare
movlenebis bunebrivi svlisTvis saWiro saqmianobis keTebis
daCqarebis mcdelobebma gamoiwvies.
magram modiT, qvemoTa iaruss davubrundeT anu im nawils, romlebic movlenebis bunebrivi svlis process CamorCnen TavianTi pasiurobis gamo da monuri bunebis warmomadgenlobiT nawilad Camoyalibdnen. demonuri da monuri bunebis warmomadgenelTa urTierTobebis dros demonuri bunebis mqone cocxali arseba iZulebuli xdeba sul axali da axali piribiTobebi (provokaciuli interesebi) anu pirobiTi
materialuri refleqsebi Seqmnas, radgan, raRaca tipis pirobiTi materialuri refleqsis SeCvevis Semdeg monuri bunebis warmomadgeneli wesrigis mdgomareobaSi gadadis (qaosis Sinagani mdgomareobidan gamodis) da am refleqsis Semotanis avtors aRar aZlevs energias. Tu demonuri bunebis
mqone ZaladobiT moindomebs energiis warTmevas, raRa Tqma
unda, is amas SeZlebs, magram ZaladobiT warTmeuli energia
Tavisi SemcvelobiT ar iqneba im racionaluri Tvisebebis
mqone, rac nebayofilobiT gacemul energias gaaCnia.
44
gasakviri ki is gaxlavT, rom miuxedavad demonuri bunebis mqone arsebis survilebis araeTikurobisa, Tavisdauneburad axdens darRveul obieqtur realobaze koncentrirebasa da e. w. gazarmacebuli cocxali arsebebis aqtivizirebas, maT dabrunebas, mimarTvas obieqturi realobisaken. es
kidev erTxel adasturebs uzenaesi gangebulobis yovlismomcvelobas. Tumca, unda iTqvas, rom, samwuxarod, am urTierTobis procesSi uzenaes faseulobad cocxal arsebebs arCeuli aqvT e. w. xelovnuri `ego~ anu materia da materialuri sxeulebi, xolo e. w. bunebriv `ego~-s anu sulierebasa da
sulier sxeulebs maTive mxridan arCeuli uzenaesi faseulobis uzrunvelyofis saSualebad gamoyenebas cdiloben.
albaT am Sesavlis Semdgom ukve SegviZlia, pirobiTi materialuri refleqsebis punqtobrivi Camoyalibeba da am punqtebis mokle ganxilva movaxdinoT.
pirobiTi materialuri refleqsebis punqtobrivi nusxa:
I subieqturi realobis evolucirebis survili (emocia)
II aradasamkvidrebeli WeSmaritebis xorcSesxmis survili
(ambicia)
III subieqturi realobis idealur realobad gardaqmnis survili (goneba)
IV aradasamkvidrebeli WeSmaritebis garemosTvis Tavze moxvevis, ZaladobiT damkvidrebis survili (grZnoba)
pirobiTi materialuri refleqsebis miyola, sakuTar
subieqtze koncentrirebulobas niSnavs. amis Sedegad ki, sakuTari individis samyaros uzenaes pirovnebad aRiarebulobis iluzia Cndeba. es tendencia TandaTan, SeumCnevladac ki,
Zalas ikrebs da imdenad jdeba Zval-rbilSi, rom sakuTari
pirovnebis idealur arsebad aRqmis ueWviloba mTlianad
eufleba cocxal arsebas. aq, zemoT CamoTvlili oTxi punqtis arc Tu ise dawvrilebiTi ganxilva, vfiqrob, dasanaxsa
da gasagebs gaxdis am tendenciis arasasurvelobas, rogorc
TviTon am tendencias miyolili arsebisaTvis, ise mis garSemo arsebuli mTeli cocxali samyarosaTvis. arc is unda dagvaviwydes, rom demonuri buneba, Tu ar gaasworebs Tavis Sexedulebebs, satanur bunebaSi SeiZleba gadaizardos. amis
45
mokle monaxazs am oTxi punqtis ganxilvis Semdgom gavakeTeb. axla ki am punqtebze SevCerdebi.
I emocia subieqturi realobis
evolucirebis survili
movlenebis bunebrivi svla anu bunebrivi `ego~-s Semcireba, rogorc umTavresi funqciuri saqmianoba, absoluturi
WeSmaritebis mier aRiarebuli piradi warmomadgenlis, samyaros uzenaesi pirovnebis Sexedulebebis Sesabamisad xdeba.
is cocxali arsebebi ki, romlebsac es cvlilebebi konkretuli drois intervalSi mcired eCvenebaT, ufro aqtiuri
moqmedebis muxtiT xelmZRvaneloben (ar iTvaliswineben ra
mTels samyaroSi arsebuli cocxali arsebebis adaptaciis
unars).
miuxedavad maTTvis am aspeqtis axsnisa, isini sakuTar
Sexedulebebs ufro ukeTesis momtanad miiCneven da samyaros uzenaes pirovnebas usamarTlobaSi sdeben brals. isini
emociur doneze upirispirdebian mama RmerTs, Tvlian ra,
rom isini ukeTesad gaakeTebdnen imas, rasac samyaros uzenaesi pirovneba akeTebs.
Sedegad Cndeba paraleluri realoba, rac, realurad,
subieqturi realoba gaxlavT. ase Cndeba mamakacur sawyisSi
ormagovneba (kargi da cudi; keTili da boroti; simarTle da
tyuili) da e. w. usamarTlobasTan dapirispireba, rac, faqtiurad, sakuTari Sexedulebebis samyaros uzenaesi pirovnebis
SexedulebebTan dapirispirebaa da meti araferi.
46
47
demonuri bunebis mqone cocxali arsebebis speqtris paralizebuli mdgomareobis fonze monuri bunebis mqone
cocxali arsebebi aqtiurdebian da am dros, me vityodi, mimdinareobs yvelaze uaresi procesi materialur samyaroSi:
orive bunebis mqone arsebebi nel-nela da meTodurad satanuri bunebis SeZenas iwyeben.
Tu msjelobas ufro martiv doneze daviyvanT, demonur
da monur bunebaTa urTierTobisas avtomaturad xdeba Sexedulebebis urTierTgaziareba da maTi meToduri damkvidreba. es aris is qmedeba, sadac demonuri da monuri bunebis erTmaneTisagan damoukideblad ganxilva azrs dakargavda.
sasurveli nivTebiT, sxvadasxva dapirebebiT, fuliT Tu socialuri mdgomareobis gaumjobesebiT, SeiZleba absoluturad zustad ganisazRvros, ramxelaa masSi demonuri bunebis
satanur bunebad gardaqmnili `elementebi~. am pirovnebaSi
zustad imdenia SiSebi, ramdenicaa gansxvaveba mis materialur Tu socialur (e. w. Tanamdebobriv) SesaZleblobebsa
(realurad arsebuli da TavisTvis winaswar gansazRvruli)
da sacduneblad arCeuli obieqtidan momdinare, savaraudo
moTxovnilebebs Soris.
am arsebis mTavari mamoZravebeli Zala energetikuli,
`sulieri sixarbe` gaxlavT. TviTrealizirebuli demonuri
bunebis satanur bunebad gadaqceuli substanciisTvis `sulieri sixarbe, energetikuli SimSili, bunebrivi movlena
xdeba.
Suris cnebasTan dakavSirebiT SeiZleba iTqvas, rom mas
Surs im demonuri bunebis mqone arsebebisa, romlebmac satanur bunebaSi gadasuli monuri bunebis mqoneebSi SeZles sakuTari Sexedulebebis aSkara an SeniRbuli ZaladobiT damkvidreba.
droTa ganmavlobaSi satanur bunebaSi gadasuli demonuri bunebis mqone arseba mTlianad damokidebuli xdeba satanur bunebaSi gadasuli monuri bunebis mqone arsebebze.
`sulieri sixarbe zemoT ganxiluli arsebis yvelaze
susti adgili xdeba.
53
cvlilebebi (maTi imitacia), imdenadve arasaxarbieloa da negatiuri bunebisaa is energiac, romelic am cvlilebebis imitirebis procesSi iqna gamoTavisuflebuli da gadanawilebuli meoredan pirvelSi.
Semdgom am arsebebis cxovrebaSi es erTxel aprobirebuli procesi (sqesobrivi kontaqti) ukve CvevaSi jdeba da aucilebel sasicocxlo atributad fasdeba. TiToeuli aseTi
aqtis Semdgom TiToeuli maTgani ufro da ufro ibilweba.
demonuri bunebis
TviTgankurneba
sruli kategoriulobiT SemiZlia ganvacxado, rom aseTi bunebis mqone arsebas sakuTari mankierebebisgan gankurneba SeuZlia, magram mxolod da mxolod im SemTxvevaSi, Tu
mas amis gakeTeba yvela masSi arsebul survulebze metad
surs. es SeiZleba Zalian mkacradac ki mogeCvenoT, magram
ufro Tu davakonkretebT, es erTaderTi survilic ki unda
gaxdes demonuri bunebis mqone arsebisa. me Zalian kargad
mesmis, rom es SeuZlebladac ki SeiZleba mogeCvenoT, magram
minda, Tundac Teoriul doneze mainc daijeroT es, araTu
SeuZlebeli, aramed, piriqiT, sruliad SesaZlebeli, WeSmaritad sakeTebeli, WeSmaritad saWiro da maRal-eTikuri donis gadasaxedidan Zalian, Zalian Zneli, magram adre Tu gvian
gardauvlad gansaxorcielebelia.
Tu pirveli reaqciidan, erTgvari Sokuri eiforiidan,
gamosvlas moindomebT (imis gamo, rom Tqvengan sakuTar individze aranormalur Zalisxmevas moiTxoven), maSin ukve
SegviZlia am procesis ganxilvis dawyeba safexurebrivi TanamimdevrulobiT. Tu Tqven amas ar moisurvebT (rac ufro
metad savaraudo mgonia), ubralod, minda gagafrTxiloT,
rom amis gakeTeba mainc mogiwevT, oRond ukve komfliqturi
situaciebis fonze. vfiqrob, azri ara aqvs am survilis gaRviZebaze bevri vwero da reklamebi vakeTo, rameTu, visac es
met-naklebad surs, is dainteresdeba, visac ar surs, is mainc
cinikuri RimiliT gaagrZelebs Tavis gzas.
55
upirebs mas Tavad dasakuTrebasa da dapyrobas, aucileblad unda daicvas misgan Tavi an roca anareklSi monawileoba saWiroa materialuri yofierebis gardauvali aucileblobis uzrunvelsayofad. faqtiurad, sxva SemTxvevebisTvis umjobesi iqneba Tavi Seikavos, Tu ra Tqma unda,
gankurnebis survili misTvis WeSmaritad upirveles mizans warmoadgens.
albaT es metismetad warmoudgeneli da Zneli gasakeTebeli Cans, magram damerwmuneT, cocxal arsebas yvelafris
miCvevis unari gaaCnia. ai, rodesac pirveli `lomkebi~ anu vizualuri umoqmedobiT gamowveuli vakuumiT warmoqmnili
fsiqologiuri sirTuleebi daiZleva da es mdgomareoba aranair depresiul fons ar Seuqmnis individis Sida-fiziologiur bunebas, SeiZleba iTqvas, rom es, pirveli safexuri demonuri bunebis mqone arsebam daZlia, gaiara.
ra niSnebiT SeiZleba amis gageba? Tu pirovnebas materialuri keTildReoba imaze metad aRar izidavs, vidre es
misi sxeulis uzrunvelyofisaTvis aris saWiro, Tu ar surs,
sxvaTa yuradRebis obieqti iyos, Tu auRelveblad SeuZlia
nebismieri pirovnebis mier nebismier Temaze gamoTqmuli Sexedulebebis mosmena, Tu sakuTar pirovnebasTan mimarTebaSi
gamoTqmuli qebis an Zagebis mimarT araafeqturia (eiforiuli an skandaluri TvalsazrisiT), Tu ar gaaCnia sakuTrebis
SegrZnebis formaluri gamovlinebis survilic ki, Tu, gverdidan xedviT nebismieri situaciis analizis unari gaaCnia
maSin, SeiZleba iTqvas, rom pirovnebas es safexuri gauvlia,
anu man SeZlo sakuTar arsSi arsebuli satanuri bunebis vizualuri mankieri nawilisagan gaTavisufleba.
2. sulieri nawilis pirveladobis aqsiomaturi
aRqmis miReba materialur nawilTan mimarTebaSi
kosmiuri iurisprudenciis gadasaxedidan, es gaxlavT
pirovnebis mier im movaleobebis aReba (sulier aspeqtSi),
romlebic mas Seesabameboda da romelTa ignorirebasac axdenda. es safexuri gaxlavT satanuri bunebisagan (e. w. funqcionaluri mankierebisgan) gaTavisuflebis saSualeba,
calsaxad demonuri bunebis mqone arsebis SemTxvevaSi.
58
59
uzenaes pirovnebasTan dapirispirebis midrekilebas, ris Sedegadac SeiZina demonuri buneba. Tuki is, daeqvemdebareba
Sexedulebebs, romelTa safuZvelzedac Seiqmna religiebi;
is avtomaturad daeqvemdebareba samyaros uzenaes pirovnebas da aRiarebs mis uzenaesobas, rameTu es Sexedulebebi
swored uzenaesi pirovnebidan momdinareoben da misi gamxmovanebeli (vinc ar unda iyos is) samyaros uzenaesi pirovnebis
nebis realizaciis saSualeba gaxlavT (rac aranairad ar akninebs, piriqiT, Cemi azriT, ufro amaRlebs am SexedulebaTa
gamxmovaneblebs).
am swavlebaTa SeTvisebis Semdgom demonuri bunebis mqone arsebas uCndeba didi albaToba imisa, rom srulyofilad
dainaxos da aRiqvas materialur samyaroSi arsebuli realoba, ganiviTaros obieqturi Sefasebis unari. is yovelgvari
Zalisxmevis gareSe iRebs da iTvisebs im pasuxismgeblobas,
romelic aqamde ignorirebuli hqonda. amjerad sruliad umtkivneulod da dauZabavad, yovelgvari garTulebis gareSe,
es arseba iZens codnas faseulobaTa zogadi ganxilvis, WeSmariti informaciuli ganxilulobis doneze. is iwyebs yvelafris danaxvasa da gagebas iseTad, rogoric is aris WeSmariti saxiT.
am SemTxvevaSi individualuri suli dakavebulia mowafeobrivi saqmianobiT anu raimenairi saxis dapirispireba individualur sulsa da individualur sxeuls Soris, SeuZlebelic kia, rom arsebobdes. xolo rac Seexeba individualur
sxeuls, gangebis mxridan mas eZleva WeSmaritad gardauvlad
aucilebeli yvelaferi, rac mas esaWiroeba da rogorc es
mowafis mdgomareobaSi myof individualur suls Seesabameba.
es procesi sasurvelia gagrZeldes iqamde, vidre individi srulad ar SeiTvisebs da Seisisxlxorcebs Sexedulebebs, romelTa safuZvelzec religiebi Camoyalibda, rogorc raodenobrivi, ise xarisxobrivi TvalsazrisiT. faqtobrivad es aris materialur samyaroSi yofnis periodSi
idealurad saukeTeso saqmianoba uklebliv yvela da nebismieri demonuri bunebis mqone cocxali arsebisaTvis.
Tu cocxali arseba religiuri principebis damfuZneblebs (laparakia WeSmarit religiebze) dauqvemdebarebs sa62
65
mesame Tavi
_ wesrigi _
potenciuri energiis mTels individualizmze
koncentrirebuli nawili, garda sakuTari
individualizmisa
am TavSi warmoCinebuli nawili mTels gamovlinebulobaSi arsebuli realobis emociur nawils warmoadgens. is,
e. w. xelovnur `ego~-Si, anu materialur samyaroSDi arsebobs
mxolod da meti arsad.
wesrigi materialuri samyaros anu xelovnuri `ego~-s,
qaluri sawyisis warmomadgenlobiTi nawilia da mas pirdapiri kavSiri aqvs meore TavSi warmoCinebul nawilTan, qaosTan.
wesrigSi, rogorc formaciul warmonaqmnSi, Tavisuflad SeiZleba iTqvas, monuri buneba dominirebs da Tavisive
bunebidan gamomdinare, qaosTan, demonur bunebasTan kontaqtis damyarebis midrekilebiTaa damuxtuli.
materialur samyaroSi yofnis dros sakuTar arsSi wesrigze damokidebulebisagan gaTavisuflebis mcdelobebi
cocxal arsebas saSualebas miscems, monuri buneba cxovel,
cocxal bunebad gardaqmnas da amas imxelaze moaxerxebs,
ramxelazec SeZlebs wesrigze mijaWvulobis aRmofxvras Tavis arsSi da mis yvelanair gamovlinebaSi.
g e o c e n t r i z m i
Tu cocxali arseba, mTels arsebul individualizmze
koncentrirdeba (sakuTari individualizmis ignorirebis
xarjze) igi uneblied avtomaturad eqceva mTeli zogadi
cnobierebis pirad warmomadgenelTan, samyaros uwmindes pirovnebasTan dapirispirebulobaSi. unda es Tu ara, is iwyebs
zogadi cnobierebis mier aRmofxvrili darRveuli nawilis
SenarCunebaze orientirebul qmedebebs da, Tan, amisaTvis
yvelaferze SeiZleba wavides. faqtiurad, cocxali arseba
zogadi cnobierebis mier aRmofxvril bunebriv `ego~-s e. w.
xelovnur `ego~-d gardaqmnis. samwuxarod, igi saerTod ver
66
tanur bunebad gardaqmna. ai, es yovelive moaqvs iseTi Tvisebis miyolas, rasac cnobismoyvareoba moicavs Tavis arsSi
(aqve minda aRvniSno, is rom cnobiswadili cnobismoyvareobis zustad sapirispiro mimarTulebas moiazrebs da swored
misi arqonis gamo vardeba geocentristi im mdgomareobaSi,
rac aq aRvwere).
cnobiswadiliT damuxtulobis SemTxvevaSi cocxali
arseba Tu siRrmiseuli aRqmis, Secnobis surviliT aris
damuxtuli, cnobismoyvareobiT damuxtulobis SemTxvevaSi, is zedapiruli aRqmiT (SexebiT) Secnobis survilze
gadadis.
axla ki, modiT, geocentristis (rogorc wesrigis moyvarulis) umTavres Tvisebas, statikuri mdgomareobis mudmivobis SenarCunebis survils davubrundeT. swored es Tviseba aniWebs monuri bunebis matarebel cocxal arsebebs unars
imisa, rom SeZlos demonuri bunebis mqoneTa Zaladobriv gamovlinebebs daupirispirdes. demonuri bunebis mqoneTa arsenalSi arsebuli cdunebis iaraERi, piradad me, Tumc yvelaze sazizRar, magram yvelaze Zlier iaraRad mimaCnia. Tu aseTi arseba ver SeZlebs cdunebis gziT (ase vTqvaT `tkbili
xrikebiT~) sakuTari miznis miRwevas, is ukve aSkara Zaladobaze, Zalmomreobaze gadadis. am SemTxvevaSi, monuri bunebis
matarebel arsebaSi Tavs iCens axali `aqilevsis qusli~ ASecodebis saxiT. miuxedavad masze ganxorcielebuli aSkara
agresiisa, `mowinaaRmdegis~ sxeulisTvis raime saxis zianis
miyeneba miuRebel azrad eCveneba. geocentristi, rogorc
yovelive materializirebulis Tayvanismcemeli, uzenaes faseulobad materialur sxeuls aRiqvams da veranairad ver
egueba im azrs, rom, Tundac aSkara Seuracxyofis gamo, SeiZleba uzenaesi faseuloba daarRvios.
xdeba Zalian ucnauri ram. erTi mxriv, es dapirispireba
saSinlad arasasiamovnoa, magram, meore mxriv, es aris Sokuri
Terapia ori arasworad mimarTuli orientaciisaTvis. demonuri bunebisTvis, es, unda Tu ara, sakuTar arsSi Caxedvis
aucileblobas uzrunvelyofs, xolo monuri bunebisTvis
mkvdari, usicocxlo wesrigis Tayvaniscemisgan gaTavisuflebis aucileblobisa da raimenairi araindividualuri moqmedebis saWiroebis mokarnaxe xdeba.
69
70
asuli xom yvelanairad cdiloben absoluturad yvela Tavisi qmedeba obieqturi realobis evolucirebas moaxmaron. es
maTTan dapirispirebulni ki obieqturi realobis mudmivad
erTgvar statikur, konstantur mdgomareobaSi gadayvaniT
arian dakavebulni. diax, swored aman, maTma sulierma gazarmacebam, movlenebis bunebrivi svlisaTvis saWiro saqmianobis keTebis Senelebis mcdelobam gamoiwvia is yovelive, rac
exeba monuri bunebis Seqmnasa da Tvisebebs.
rac Seexeba monuri da demonuri bunebis mqoneTa matareblebs Soris urTierTobebs:
monuri bunebis mqone cocxali arseba sakuTar arsSi
warmoqmnili upirobo refleqsebis dakmayofilebas axdens
maTi saSualebiT da am urTierTobebis grafikul, cxrilur
wesrigSi Casmas cdilobs (mas ase sCvevia), rasac demonuri
bunebis mqone cocxali arseba, ra Tqma unda, veranairad ver
miiRebs. misTvis xom miuRebelia erTferovani inerciiT svla
da improvizaciulobis, impulsurobis, raRac tipis qaosis
ar gamovlineba. monotonur-inerciul svlaSi xom individualizmi saerTod ikargeba, es ki demonuri bunebis mqonesaTvis e. w. sikvdilis tolfasia. saboloo jamSi, adre Tu gvian,
maT Soris Cndeba urTierTukmayofileba da konfliqti, rac
droTa ganmavlobaSi aucileblad gadadis urTierTdapirispirebaSi. raoden gasakviric ar unda iyos, es dapirispirebac
ki metad pozitiur movlenad unda CaiTvalos, rameTu monuri bunebis mqone arsebaSi sakuTari Rirsebis e.i. sulieri indivinualizmis (sakuTari araindividualizmis) cnebas aRviZebs da aCens Sanss imisa, rom igi zogadi cnobierebis Ziebis
gzaze daayenos, Tumc, samwuxarod, konfliqtis damTavrebisTanave, igi isev ejaWveba odnav Secvlil realobas.
am mokle Sesavlis Semdeg uve SeiZleba movaxdinoT upirobo materialuri refleqsebis punqtobrivi aRnusxva.
73
74
miuxedavad maTTvis ganmartebuli aucileblobisa, isini arsebuli realobis ucvlelad datovebis, mijaWvulobis
suliskveTebiT imdenad Zlierad arian ganmsWvalulni, rom
samyaros uwmindes pirovnebas usamarTlobaSi sdeben brals.
amis Semdgom ki, emociur doneze upirispirdebian suliwmidas, Tvlian ra, rom is aris maTi idealuri arsebobis raRac ucnobi mdgomareobiT Secvlis mizezi. am gaugebrobis
Sedegad, jer kidev `guSin~ obieqtur realobad aRqmuli situacia subieqtur realobad gardaiqmneba da, globaluri
gadasaxedidan, qalur sawyisSi Cndeba ormagovneba (sibnele
da sinaTle, silamaze da simaxinje, SiSi da siyvaruli da a. S.).
yovelive amis paralelurad ibadeba e. w. usamarTlobis cneba arsebul realobaSi, ris gamovlinebasac guldasmiT (daJinebiT) cdiloben evolucirebis process CamorCenilebi. erTi Zveli gamonaTqvamisa ar iyos, es arsebebi axerxeben Savi
katis daWeras bnel oTaxSi, maSin rodesac kata iq saerTod
ar imyofeba. ai, aseT gamogonil usamarTlobasTan Segueba
(maT cnobierebaSi es ase aris warmoCinebuli), sakuTari pasiurobis Sedegad Seqmnil nebismier mdgomareobaze morgeba
suliwmidasTan maT kidev ufro did dapirispirebas iwvevs.
II. ambicia aradasamkvidrebeli cnobierebis
warmosaxvis survili
obieqturi realobidan subieqtur realobaSi moxvedrili zarmaci cocxali arsebebi (ukve monuri bunebis mqoneni)
ukve aRmofxvrili bunebrivi `ego~-s kvaldakval cdiloben
is, dasamkvidrebeli, cnobiereba aRmoaCinon, romelsac maT
sTavazobdnen. damoukidebeli Ziebis procesSi isini ocneboben, magram WeSmariti sulieri moZRvris gareSe am cnobierebis ziareba SeuZlebelia. am ocnebebSi (opoziciur cnebebSi)
es cocxali arsebebi ZiriTadad aradasamkvidrebeli, arasaWiro cnobierebis warmosaxvas axdenen.
axal subieqtur realobaSi es arsebebi obieqturi realobisTvis Sesabamisi garegani cenzuris anu sircxvilis
darRvevas eCvevian, rameTu subieqturi realobis kritikuli
TvaliT xedvis unari ar gaaCniaT da, ucnaurad ki JRers, magram mudmiv da arasaWiro TviTkritikulobis mdgomareobaSi
75
77
Suris raoba
monur bunebaSi
monuri bunebis, rogorc aseTis, warmoqmnis mizezi gaxlavT sulier samyaroSi arsebuli bunebrivi `ego~-s Semcirebis funqcionalur procesTan, evolucirebasTan dapirispirebis survili. am survilis avtori ki gaxlavT Suri.
dageTanxmebiT, es Zalian ucnauri formaa am cnebisa.
cota Zneli warmosadgenia, magram es aris Suri sakuTari
mdgomareobisa `warsulSi~ (warmosaxulSi, ocnebebSi). am gadasaxedidan Suri erTi tendenciis, komponentis, Tundac pirovnebis Warbi ganWvretis SedegiviT moCans. anu Suri gaxlavT grZnobis obieqtis ganWvretis Sedegad warmoqmnili mijaWvulobis mdgomareobis amsaxveli cneba.
calsaxad arsebuli surviliT damuxtuli cocxali arseba Tavadac ver amCnevs, rogor naTlavs samyaros uwmindes
pirovnebas (suliwmidas) pirad mtrad Tavis aRqmaSi. mas obieqtur realobaSi Semotanil siaxleSi yvelafris tendenciurad, uaryofiTad, sibinZured, mankierebad, sibilwed da
aseTi tipis matarebel movlenebad surs danaxva. albaT, arc
ise Znelia imis mixvedra, rom igi yvelanairad cdilobs, ar
miiRos da Cirqi moscxos am siaxleebs, mxolod da mxolod
imitom, rom axali ar unda da Zveli urCevnia. amgvarad xdeba
cocxali arsebis warsulze miwebeba da monuri bunebis Casaxva. es xom sxva araferia Tu ara raRac ganvlili periodis
iseTad SenarCunebis survili rogoric iyo iqamde, vidre Seicvleboda. monuri ki imitomaa, rom sakuTari arsSi idealurad aRqmuli mdgomareobis SesanarCuneblad cocxali arseba, Tqven warmoidgineT, Tavisi nebiT, nebismieri saxis damcirebaze, Rirsebis Selaxvaze, gaWirvebasa da tanjvazea wamsvleli. aq didi tvinis Wyleta aRar aris saWiro imaze, rom
Semdgom, es monuri bunebis arsebebi materialur samyaroSi
79
gadaigzavnebian da iseT pirobebSi moxvdebian razec ocnebobdnen. ise, sxvaTa Soris, SeiZleba iTqvas, is, rom materialur samyaroSi monuri bunebis mqone arsebebi gacilebiT
ufro didi raodenobiT arian, vidre demonuri bunebis mqone
arsebebi. es imasTan dakavSirebiT vTqvi, rom is, rac monuri
bunebis mqone arsebebma nebayoflobiT ar moindomes (igulisxmeba evolucireba), amis sapirispiros keTebas demonuri
bunebis mqone arsebebi aiZuleben (igulisxmeba involucireba), imisaTvis, rom maTSi arsebuli ararealizebuli energia
miiTvison. axla ki vnaxoT, ra formebiT gamovlindeba Suridan dawyebuli gadagvareba ukve monuri sulis cocxal arsebebSi.
Tu cocxali arseba sxva cocxali arsebebis mimarT
mliqvnelobs, pirferobs, maameblobas eweva, usityvod yvelaferSi eTanxmeba, gulis mogebas cdilobs, fizikurad da
moralurad laqucsa da msaxurebas eweva, SeiZleba absoluturad zustad ganisazRvros ramxelaa masSi monuri bunebis
elementebi. monuri bunebis mqone arsebas zustad imdenad
eSinia cocxali arsebebisa, ramdenadac ityueba, anu ramdenic aris mis mier nafiqrals, naTqvamsa da namoqmedars Soris
gansxvaveba. es yovelive vnebis (upirobo materialuri refleqsebis) saxiT vlindeba. vneba monuri bunebis gamovlinebas
warmoadgens.
Suris cnebasTan dakavSirebiT, SeiZleba iTqvas, rom sakuTari sizarmacis Sedegad mas iseTi SesaZleblobebi ar gaaCnia, rogorc misTvis saSurvel cocxal arsebebs. amis kompensirebisTvis mas sruliad normalurad da misaRebad miaCnia maameblobiT moindomos am arsebebma sul Tavis gverdiT
amyofon igi, anu maTi mfarvelobis qveS moeqces.
vneba monuri bunebis sust adgilad SeiZleba iwodos.
agreTve aucileblad aRsaniSnavia, monuri bunebis satanur bunebad gardaqmnis tendencia materialur samyaroSi
adaptaciis Semdgom. Tu cocxali arseba sxva cocxali arsebebis cdunebas, sakuTari sxeulis mondomebinebas, sakuTari
pirovnebisadmi provokaciuli qmedebiT da msgavsi tipis raRaceebiT daintrigebas cdilobs, SeiZleba absoluturad
zustad ganisazRvros, ramxelaa masSi monuri bunebis satanur bunebad gardaqmnileba. masSi zustad imdenia SiSebi zo80
81
dens seqsualur partniorSi. amiT is sakuTari umniSvnelobis grZnobas, arasrulyofilebis SegrZnebas ineitralebs
sakuTar aRqmaSi (tvinSi).
amave dros aucilebeli aRsaniSnavia isic, rom monuri bunebis mqone arsebam imaze unda izrunos, rom misma seqsualurma partniorma sxvasTan ar moindomos seqsualuri kontaqtis
damyareba. amisaTvis is iZulebulic ki xdeba, mudmivad izrunos, rom Tavisi materialuri sxeulis e. w. rbili adgilebi da
garegnuli Sesamoseli mudmivad kargad gamoiyurebodes. Tu
is mobezrdeba seqsulur partniors, Camoyalibebuli garegnuli materialuri realoba xom Sesacvleli gaxdeba. es ki am
arsebisaTvis WeSmaritad katastrofis tolfasia. amis Tavidan asacileblad ki usasrulod izrdeba spekulaciuri garegani Tu Sinagani imitaciuri formebi da movlenebi, rac, Tavis
mxriv, usasrilod miaqanebs am or bunebas sruli amoralizmisa da uzneobisaken.
monuri bunebis
TviTgankurneba
aqac iseve, rogorc demonuri bunebis SemTxvevaSi, vityodi, rom sruli kategoriulobiT SeiZleba imis gancxadeba,
rom monuri bunebis mqone arsebas amis gakeTeba mxolod da
mxolod e. w. TviTgankurnebis mxurvale survilis qonis SemTxvevaSi SeuZlia. faqtiurad (Zalian mkacri naTqvamia, es Zalian kargad mesmis) es unda gaxdes erTaderTi survili monuri bunebis mqone arsebisa.
demonuri bunebisagan gansxvavebiT monuri bunebis SemTxvevaSi, SemiZlia giTxraT, rom Cvenda sabednierod, amis magaliTis moyvana SemiZlia anu vizualurad danaxvebis Sansi
arsebobs. es magaliTebia: ber-monazvnoba, romlis instituciuri formac, Cvenda sabednierod, dResac arsebobs; raRac
garkveul asakamde eklesiur saswavleblebSi yofna da aRzrdisa da ganaTlebis iq miReba (rac saubedurod, dRes sruliad gadagvarebuli formiTaa gamoxatuli); sasuliero seminariebisa da saero-sasuliero saswavleblebis mier ganwesebuli ganrigiT yofa-cxovreba, vidre iq xdeba swavleba
83
84
86
87
resebis Seswavlis Semdgom ki, masSi axali inerciuli midrekileba Camoyalibdeba, romelic calsaxad, erT wertilSi
yofnis, umoqmedobis survilisgan gankurnavs da aRar miscems energiis mokvdinebis saSualebas (moicilebs araferSi
ar gamoyenebis tendencias).
am safexurze yofnisas dauSvebelia, materialur sxeulTa funqcionaluri interesebis Secnobis Semdgom, Tavad
moindomos bunebriv procesebSi eqsperimentebis Catareba,
anu dagrovili codnis provokaciuli realizaciis mcdeloba. am spontanuri survilebis ayolas, sjobs (igi valdebulic kia), ubralod Seasrulos da uzrunvelyos materialuri sxeulis funqcionaluri interesebis dacva. ufro metsac
getyviT, am codnis dagrovebis procesSi man aucileblad
unda daicvas bunebriv movlenebSi Caurevlobis principi da
am yvelafris gverdidan danaxvam da gagebam mas didi esTetikuri siamovneba unda mianiWos.
Tu pirovneba sakuTari materialuri sxeulis mamoZravebel Zalas am sxeulze metad afasebs, Tu sxeulis funqcionalur interesebs imis gamo axorcielebs, rom es saWiroa da
ara imitom, rom ase surs, Tu janmrTeloba da sicocxle (am
SemTxvevaSi materialuri sxeulis arsebobis periodi) misTvis ufro mniSvnelovania, vidre materialuri sxeulisTvis
Seqmnili nivTebi (simdidre, qoneba, teqnikuri mowyobilobebi, aRiarebuloba, dideba da a. S.), Tu misTvis cnobili materialuri sxeulebis funqcionaluri interesebis codnis
survili gaaCnia, maSin, SeiZleba iTqvas, rom pirovnebas es safexuri gauvlia, anu man SeZlo sakuTar arsSi arsebuli satanuri bunebis funqcionaluri nawilisagan sruliad gaTavisufleba.
89
92
93
94
meoTxe Tavi
materialuri harmonia (oqros Sualedi)
sulieri yofierebisa da materialuri yofierebis
urTierTSeTavseba da Serwyma sruli
relaqsaciis donemde
bednieria adamiani, rodesac icis,
rom WeSmaritad sanTeliviT RmerTisTvis iwvis,
arc arafers ejaWveba, arc arsad icdis,
Suqsac gamoscems da siTbosac, iwvis da iwvis.
da is ar xdeba msxverpli Tavis aRqmis da ficis,
radgan RvTiuri sanTelia da RvTisTvis iwvis.
, ,
- -,
, ()
.
,
, . . , ;
, .
;
;
;
(, ,
,
).
nis tvini unda iyos dakavebuli da mimarTuli, sakuTari potencialis Tavis TavSi arsebul Sida arsobriv moculobaze
ufro mcire, ufro dabali moraluri donis (obieqturi,
funqcionaluri) Secnobisa da aRqmisken. es adamianSi arsebuli gonebrivi nawilis gazrdaSi gardaiqmneba. am gonebrivi
nawilis gazrda ki adamianSi arsebuli emociuri nawilis SemcirebiT, misi gonebriv nawilad gadaqceviT miiReba.
me msurs emociis, adamianuri bunebis Sesabamisi, ambiciisa da Wkuis ganmarteba Semovitano:
1. Tu gulisa da tvinis urTierTobisas warmoqmnili
urTierTdapirispirebis procesSi guli `gaimarjvebs~, anu Tavis Sexedulebas daamtkicebs, daamkvidrebs moqmedebaSi saxelmZRvanelod (tvinis sastiki winaaRmdegobis fonze), adamianis am konkretul diapazonSi ambiciebi gaCndeba.
2. Tu gulisa da tvinis urTierTobisas warmoqmnili
urTierTdapirispirebis procesSi, tvini `gaimarjvebs~, anu Tavis Sexedulebas daamtkicebs, daamkvidrebs moqmedebaSi saxelmZRvanelod (gulis sastiki winaaRmdegobis fonze), adamianis am konkretul diapazonSi emociebi gaCndeba.
3. Tu gulisa da tvinis urTierTobisas warmoqmnili
urTierTgagebis procesSi warmoSobili Sexedulebebis damtkiceba da damkvidreba moxdeba moqmedebaSi saxelmZRvanelod, adamianis am konkretul diapazonSi Wkua gaCndeba.
rac Seexeba grZnobisa da gonebis parametralur cnebebs, isini adamianur doneze qvecnobierad (goneba) da, davamatebdi, zecnobierad (grZnoba) aris miCneuli. adamianis
funqcionaluri daniSnuleba namdvilad gulisxmobs am doneTa cnobier doneze dafiqsirebis ar qonis unars, magram
funqcionaluri daniSnuleba namdvilad gulisxmobs am zecnobierebisa da qvecnobierebis msaxurebas (Tanac sruli asi
procentiT), raTa maT Soris arsebuli vakuumi bunebrivi
`ego~-s saxiT gamovlinebuli adamianebis saSualebiTa da maT
Amier srulad aRmofxvril iqnas. Tu msjelobas Zalian uxeS
da ganzogadebul saxes mivcemT, miviRebT, rom adamianis guli zecnobierebis, dasamkvidrebeli WeSmaritebis, WeSmariti
98
a) bunebrivi `ego~-s gazrdis, anu masSi xelovnuri `ego~s, Semotanis procesSi adamianSi sarwmuno(vn)ebis wamyvani rolis adgils ikavebs gemovneba (gemo-vneba). es cneba TAavis arsSi
moiazrebs mTels samyaroseul realobaSi ukve warmoSobili
da arsuli bunebrivi `ego~-s mier warmoCinebuli cnobierebis
sazRvrebs miRma arsebul bunebriv `me~-Si, sakuTar warmosaxvaSi gaurkvevlobis, xelovnuri `ego~-s Seqmnas da misi TviTgamovlinebis unaris udidesi nawilis Secnobaze daxarjvas.
am doneSi mamakacis guli, sindisis karnaxiT, sijiutisken aris mimarTuli da damoukideblad ganswavlis swrafvisken survilSi gamoixateba. mamakacis tvini, sircxvilis karnaxiT, kritikisken aris mimarTuli da arsebuli realobis
SenarCunebis survilSi gamoixateba. gulis mxridan sijiute
da tvinis mxridan kritika erTad qmnian Wkuis gamovlinebis
iseT cnebas, rogoricaa pativmoyvareoba. saboloo jamSi mamakacis am doneSi moqmedebas SegviZlia vuwodoT negatiurobis ar daSvebis survili.
amave doneSi qalis guli, sindisis karnaxiT, sizarmacisken aris mimarTuli da mamakacSi arsebuli spekulaciuri
codnis sakuTar gonebaSi ar SeSvebis survilSi gamoixateba.
qalis tvini, sircxvilis karnaxiT, ocnebebisken aris mimarTuli da mis garSemo arsebuli realobis ukeTes realobad
warmosaxvis survilSi gamoixateba. gulis mxridan sizarmace
da tvinis mxridan ocnebebi erTad qmnian Wkuis gamovlinebis
iseT cnebas, rogoricaa meryeoba. saboloo jamSi qalis am
doneSi moqmedebas SegviZlia vuwodoT pozitiurobis TavisTavad warmoSobis survili piradi Zalisxmevis gareSe.
am doneze SeiZleba iTqvas, rom aq aris aRwerili is, rasac adamianebi zogadad uwodeben cxovrebas materialur
samyaroSi yofnis periodSi. Tumc droTa ganmavlobaSi xelovnuri `ego~ sul ufro izrdeba da adamiani sul ufro
Sordeba bunebrivi `ego~-s garSemo arsebul sakiTxebSi
TviTgamovlinebis aucileblobis gagebas. is ver icnobierebs im faqtors, rom bunebriv `ego~-sTan urTierTobis gawyvetiT mTlianad dahkargavs adamianur bunebas. me aq aRar
Sevudgebi amis axsnas, Tu rad gardaiqmneba adamianuri buneba. amaze sakmaod vrclad weria am wignis pirvel, meore da mesame TavebSi. ubralod, adamianis mier gamovlinebuli arasasurveli kinematikuri donis meore nawilis zogad ganxilvas
102
iseT cnebas, rogoricaa patiosneba. saboloo jamSi, mamakacis am doneSi moqmedebas SegviZlia vuwodoT pozitiurobis
damkvidrebisa da dacvis survili.
amave doneSi qalis guli, sindisis karnaxiT, gulaxdilobisken aris mimarTuli. es gulaxdiloba gamoixateba mamakacisTvis sakuTari pirovnebis (sakuTari arsis, gonebis)
mTlianad danaxvebis, gagebinebis swrafvisken survilSi. qalis tvini, sircxvilis karnaxiT, koreqtulobisken aris mimarTuli. es koreqtuloba ki gamoixateba mTels arsebul
realobasTan iseTi mopyrobiT, rogori mopyrobis survilic
TviT am realobas gaaCnia sakuTari Tavis mimarT, anu gamoixateba garemos bunebrivi nebis miRebis swrafvisken survilSi. gulis mxridan gulaxdiloba da tvinis mxridan koreqtuloba erTad qmnian Wkuis gamovlinebis iseT cnebas, rogoricaa samarTlianoba (da ara obieqturoba; maT Soris uzarmazari gansxvavebaa). saboloo jamSi, qalis am doneSi moqmedebas SegviZlia vuwodoT negatiurobis pozitiurobad gardaqmnis survili.
am or doneze SeiZleba iTqvas, rom aq aRwerili aris is,
rasac adamianebi uwodeben sulier cxovrebas materialur
samyaroSi yofnis periodSi. vinaidan am konkretul SemTxvevaSi igulisxmeba xelovnuri `ego~-s jer ar arseboba, am doneebSi aRwerili saqmianobiT droTa ganmavlobaSi xdeba bunebrivi `ego~-s Semcireba, misi gardaqmna bunebriv `me~-d. es
niSnavs imas, rom adamianuri buneba iwyebs im funqcionaluri
daniSnulebis aRsrulebas sakuTari TviTgamovlinebiT, rac
misTvis iyo gankuTvnili da gapirovnebuli misi individualizirebuli saxiT gamomvlinebelTa mier. ZiriTadi wamyvani Zala aris sasoeba, igive imedovneba gamovlinebuli
adamianur bunebaSi. principSi, adamianuri bunebisTvis swored amas SegviZlia vuwodoT WeSmariti rwmena. adamianTa Amier gamovlinebuli patiosneba da samarTlianoba ori udidesi madlis matarebeli xdeba maTTvis, visac WeSmaritad SeswevT Zala imisa, rom adamianebi (adamianuri buneba) ufro maRal safexurze aiyvanon. maT uCndebaT Zalian didi Sansi
srulad miiyvanon sakuTari individualoba sakuTar SesaZleblobaTa maqsimumamde da amiT daexmaron mTels arsebul
samyarosac bunebrivi `ego~-s mTlianad aRmofxvraSi, anu mis
gardaqmnaSi bunebriv `me~-d.
105
axla ki gadaval imaze, Tu ras moicavs Tavis arsSi adamianis (adamianuri bunebis) mier sakuTar SesaZleblobaTa maqsimumis miRweva sasurveli mimarTulebiT.
b) bunebrivi `ego~-s aRmofxvris anu misi bunebriv `me~-d
gardaqmnis procesSi adamianSi sasoebis (imedovnebis) wamyvani
rolis adgils ikavebs siyvaruli (saamovneba). es cneba Tavis
arsSi moiazrebs mTel samyaroseul realobaSi arsebuli bunebrivi `ego~-s mTlianad gardaqmnas bunebriv `me~-d, TviTgamovlinebis unaris, potencialis realizaciiT maqsimalurad
saWiro mimarTulebiT. vidre arsebobs potenciali, is rameSi
unda daixarjos, da Tu adamians uCndeba iseTi asociacia, rom
es SeuZlebelia, is aucileblad daiwyebs TviTgamovlinebis
unaris gamoyenebas arasasruveli mimarTulebiT. ise rom, am
SemTxvevaSi SiSi umaRles doneze asvlisa Tavmdabloba ki ar
aris, ufro im pasuxismgeblobaze uaris Tqmaa, romelic Zevs
adamianur bunebaze e. i. adamianebze. Tu cocxali arseba adamianad aris movlenili, maSin keTili unda inebos da maszed
dakisrebuli funqcionaluri daniSnuleba unda Seasrulos.
adamiani ubralod valdebulia mudmivad srulyofilebisken
iswrafvodes, vidre Tavisi (adamianuri bunebis) potenciuri
SesaZleblobebis maqsimums ar miaRwevs. ai, axla ki, modiT,
vnaxoT, ra aris adamianuri bunebisaTvis potenciuri SesaZleblobebis maqsimumis miRwevis raoba.
am doneSi mamakacis guli, sindisis karnaxiT, uSualobisken aris mimarTuli. es uSualoba ki gamoixateba nebismieri situaciis winaswar ganWvretasa da dagegmvisagan gaTavisuflebisken swrafvis survilSi. mamakacis tvini sircxvilis
karnaxiT myudroebisken aris mimarTuli. es myudroeba ki gamoixateba mTels arsebul realobaSi sakuTari pirovnebis
mier Cadenili saqmianobisagan da am saqmianobis Sedegebisagan ganjaWvulobisken (ar miwebebisken) swrafvis survilSi.
gulis mxridan uSualoba da tvinis mxridan myudroeba
erTad qmnian Wkuis gamovlinebis iseT cnebas, rogoricaa
Rirseuloba. saboloo jamSi mamakacis am doneSi moqmedebas
SegviZlia vuwodoT arsebuli negatiurobisagan gamijvnis
(gandgomis, ganze dgomis) survili.
amave doneSi qalis guli, sindisis karnaxiT, kdemamosilebisaken (siRrmeSi wvdomis survilisaken) aris mimarTuli.
es kdemamosileba gamoixateba mamakacis (ganmgeblis) gamov106
linebuli nebis mTlianad miRebisken swrafvis survilSi. qalis tvini, sircxvilis karnaxiT, sifaqizisken (siRrmeSi
wvdomiT aRqmulis dacvisken) aris mimarTuli. es sifaqize ki
gamoixateba mTel arsebul realobaSi gamovlinebuli garemosagan ganjaWvulobisken (araferze da aravize ar mijaWvulobisken) swrafvis survilSi. gulis mxridan kdemamosileba da tvinis mxridan sifaqize erTad qmnian Wkuis gamovlinebis iseT cnebas, rogoricaa TanagrZnoba. saboloo jamSi
qalis am doneSi moqmedebas SegviZlia vuwodoT arsebuli
pozitiurobis obieqturad Sefasebis survili.
am doneebze SeiZleba iTqvas, rom aq aRwerili aris is,
rasac adamianebi uwodeben sulier samyaroSi dabrunebas materialur samyaroSi yofnis periodSic ki. es gaxlavT adamianis (adamianuri bunebis) mier sakuTari funqcionaluri daniSnulebis mTlianad aRsrulebulobis gamoxatvis fenomeni. ZiriTadi wamyvani Zala am SemTxvevaSi aris siyvaruli,
igive adamianur bunebaSi gamovlinebuli saamovneba. principSi adamianuri bunebisaTvis swored amas SegviZlia vuwodoT WeSmariti ndoba. adamianTaA mier gamovlinebuli Rirseuloba da TanagrZnoba arian is ori udidesi madlis matarebeli, rolebsac SeswevT Zala imisa, rom adamianebs sakuTari
TviTgamovlinebis unaris maqsimalurad saWiro da sasurveli gamovlineba SeaZlebinon. amiT isini adamianuri bunebis
sazRvrebSi maqsimalur, dadebiT zRvars aRweven da mTels
arsebul samyarosac (Tavisdauneburadac ki) exmarebian masSi
arsebuli bunebrivi `ego~-s bunebriv `me~-d gardaqmnaSi.
ai, es gaxlavT adamianuri bunebis mTeli diapazoni. axla
ki am yvelafers, rac daiwera am diapazonTan dakavSirebiT,
erT cxrilur formaSi movaqcev, raTa ufro advili iyos amdeni cnebis erTad danaxva, dakompleqteba da maTi saSualebiT xelmZRvaneloba cxovrebaSi.
es aris adamianuri bunebis SesaZlo TviTgamovlinebis
mTeli diapazonis aRmwereli cxrili.
107
108
meore nawili
laparakos adamianTa umravlesobas da, vfiqrob, srulad SeZlebs Tavisi interesebis mTlianad dakmayofilebas.
maS ase, modiT, imas davubrundeT, rac aq ganisazRvra
gansaxilvelad. vinaidan adamianuri buneba konkretuli gamovlinebuli saxiT aris warmodgenili, igulisxmeba, rom
e. w. bunebrivi `ego~ arsebobs da masTan arasworad midgoma
mamakacsa da qals Soris urTierTgaugebrobis, `ganxeTqilebis vaSlis~ mizezi SeiZleba gaxdes. Tavisze ufro maRal ierarqiul safexurze mdgom zeadamianur warmomadgelebTan
SeTanxmebis gareSe adamianebi (mamakaci an qali) ar unda dainteresdnen absolutis anu absoluturi WeSmaritebisa da absoluturi cnobierebis SecnobiT. es Zalian vrceli Temaa,
uamrav grafikul axsna-ganmartebiTi monacemebis warmodgenas moiTxovs da am wigniT ar SeiZleba mogeceT. es Tavad unda miiRoT samyaros uzenaesi pirovnebisa da samyaros uwmindesi pirovnebis mxridan uSualod (saTiTaod yvelas).
mamakacSic da qalSic sasurveli kinematikuri TviTgamovlinebis procesSi Cndeba am TviTgamovlinebulobis Sesabamisi codna. kerZod, mamakacSi dasamkvidrebeli WeSmaritebis Sesaxeb, xolo qalSi dasamkvidrebeli WeSmaritebis
damkvidrebis (zogad cnobierebad gardaqmnis) aucileblobis Sesaxeb. am SemTxvevaSi, SeiZleba iTqvas, rom mamakacisTvis miniWebuli codna gacilebiT ufro konkretulia
(Tumc, aSkarad abstraqtulia), vidre qalisTvis miniWebuli
codna. qalisTvis miniWebuli e. w. codna ufro emociuri potenciuri energiaa, romelic gonebriv doneze unda gamovlindes. xolo mamakacisTvis miniWebuli codna ufro ambiciuri potenciuri energiaa, romelic grZnobismier doneze unda gamovlindes.
urTierToba mamakacsa da qals Soris funqcionaluri
gadasaxedidan swored dasamkvidrebeli WeSmaritebis zogad
cnobierebad Camoyalibebas unda emsaxurebodes. rac Seexeba
vizualur aspeqts, es unda iyos sruli urTierTgagebiT gajerebuli urTierTobebi, sadac Sinagani dapirispireba, wyena, brazi, rogorc aseTi, saerTod ar unda arsebobdes.
urTierToba mamakacsa da qals Soris xdeba sakuTari Sexedulebebis urTierTgaziarebis doneze. Tavad am Sexedulebebs ki, am or adamianSi arsebuli interesebi ayalibeben.
111
albaT arc ise rTul raRacas warmovaCen, Tu vityvi, rom adre Tu gvian urTierTgaziarebis forma sakuTari Sexedulebebis erTmaneTisTvis srulad gadacemas (sakuTari arsis
srulad daxarjvas) ver uzrunvelyofs. minda aRvniSno, rom
es Tavad Sedegi iqneba mamakacSi da qalSi amotivtivebuli
piradi individualuri interesebisa, sakuTar pirovnebaze an
nebismier raimeze an vinmeze Tundac mciredi, iotisodena
mijaWvebisa, miwebebisa. ai, swored am dros Cndeba maT Soris
sqesobrivi aqtis aucilebloba.
konkretulad am SemTxvevaSi araviTaAri mniSvneloba ara
aqvs, adamianebi warmodgenili iqnebian warmosaxviTi, mentaluri sxeulebiT, Tu xorcieli, materialuri sxeulebiT.
mTeli datvirTva gadadis sqesobrivi aqtis Sinagani aRqmis
raobaze adamianebis mxridan. es aqti calsaxad unda emsaxurebodes rogorc mamakacSi, ise qalSi sqesobrivi ltolvis
survilis warmoSobamde arsebuli sulieri mTlianobis,
sruli urTierTgagebis aRdgenas. TviT aqtis procesSi ki mamakacSi unda moxdes Cagrovili ambiciebis grZnobis parametrad gardaqmna, xolo qalSi unda moxdes Cagrovili emociebis gonebis parametrad gardaqmna. SeiZleba vinmes es advilad moeCvenos, magram piradad Cemi mxridan minda giTxraT,
rom amis aRqmamde da SegrZnebamde misvlas imdeni dro dasWirda, ra asakisac var da isic sakuTar Tavze intensiuri, 24saaTiani muSaobis saSualebiT. amis codna da praqtikulad
ganxorcielbis unari nebismier adamians araTu sulier samyaroSi daabrunebs, mudmivad ukeTesobisken, sulierad gazrdisken waiyvans da mTeli am procesebis mimdinareobis ganmavlobaSi maqsimaluri bednierebisa da netarebis mdgomareobaSi amyofebs.
axla amis axsnas Sevecdebi e. w. vizualuri gadasaxedidan, anu adamianuri cnobierebis gadasaxdidan (adamianur
enaze). mamakacma arasodes ar unda moindomos daamyaros arakanonieri sqesobrivi kontaqti qalTan (RvTisa da adamianebis kanonmdeblobis mixedviT). kanoniT miniWebuli uflebis
SemTxvevaSic ki arasodes ar unda moindomos qali, rogorc
materialuri sxeuli. yovelTvis unda ecados aRiqvas qali,
rogorc sulieri sxeuli da Caswvdes misi sulieri bunebis
realur arss. TavisTvis unda gansazRvros da ganazogados,
112
SeigrZnos mamakacis individualuri sxeuli da sakuTari individualuri sxeuliT unda Seecados mTliand Seerwyas mas.
es imxelaze unda moxdes, ramxela emociuri gamovlinebac
arsebobs qalSi. mamakacis suls ki (am SemTxvevaSi mamakacis
nebas), sqesobrivi aqtis procesSi sruli morCilebis suliskveTebiT unda mihyves da ise unda moaxerxos, rom mamakacis
neba mTlianad srulyofilad daakmayofilos. amis Sedegad
mamakaci srul siamovnebas, netarebas ganicdis, xolo qali
srul kmayofilebas, bednierebas moipovebs.
aseTi donis sqesobrivi aqtis Sedegad mamakaci mTlianad darwmundeba imaSi, rom es qali misi srulfasovani, absoluturad Sesabamisi sulieri nawilia da masSi ambiciebi
grZnobad gardaiqmneba.
aseTi donis sqesobrivi aqti (adamianuri bunebis mqoneTaTvis) adamianebisaTvis sruli urTierTgagebis aRdgenis
idealur saSualebas warmoadgens da adamianTa srulyofilebisken swrafvis gzis gagrZelebis aRdgenas emsaxureba.
kuri donis dakmayofilebis Sesabamisi (mamakacisTvis da qalisTvis cal-calke) da ori iqneba sasurveli dinamikuri
donis dakmayofilebis Sesabamisi. maT asaxsnelad im codnis
funqcionalur daniSnulebas gamoviyeneb, ra codnac axali
aRqmis Svid saidumlod moxseniebul da adamianebisaTvis
spekulaciurad miwodebul cnobier gagebaSi Zevs (rac jer
ar gamouyenebiaT adamianebs daniSnulebisamebr).
adamianuri bunebis mier sasurvel kinematikur doneSi
TviTrealizacia (TviTgamovlineba)
1. mamakacis sasurveli TviTgamovlineba kinematikur doneSi
sakuTAar warmosaxvaSi arsebuli individualuri Sexedulebebis gaziareba nebayofilebiTobisa da araZaladobis sruli dacviT
1. a) samyaros uzenaes pirovnebasTan, mama RmerTTan, mimarTEebaSi, mamakacma sakuTari Sexedulebebis gaziareba unda
moaxdinos morCili TAayvaniscemis (tvinis mxridan) da srulyofilebisaken swrafvis (gulis mxridan) suliskveTebiT. es
mamakacisTvis gaziarebis uzenaes formas unda warmoadgendes, rogorc Tavisze maRali eTikuri donis uzenaes warmomadgenlobiT nawilTan, gansaxilveli sakiTxebis yvelaze
kompetentur SemfasebelTAan.
am mimarTulebiT, TviTgaziarebulobis procesSi mamakacis (zogadad mamakacuri sawyisis) gulSi aRsarebisa da
tvinSi sinanulis gamoxatvisa da SegrZnebis survili unda
sufevdes.
gulis mxridan gamosuli aRsareba iqneba garanti imisa,
rom mamakaci mTlianad gaxsnilad, xelisgulze gadaSliliviT uCvenebs mama RmerTs Tavis suls. es saukeTeso da,
alBAbaT, erTaderTi saSualebaa kinematikis doneze mama RmerTisadmi sruli erTgulebis gamoxatvisa misi mxridan.
tvinis mxridan gamosuli sinanuli ki, garanti iqneba
imisa, rom mamakaci mTlianad daixarja gansaxilveli sakiTxebis damoukideblad ganxilvaSi, magram mainc ver SeZlo am
sakiTxis saWirod Secnoba. mas aqvs uzarmazari ridi da pati115
viscema mama RmerTisadmi da euxerxuleba misi Sewuxeba sakuTari personis problematikaSi daxmarebis TxovniT. es albaT erTaderTi da saukeTeso saSualebaa kinematikur doneze mama RmerTisaTvis sakuTari kompetenturobis xarisxis
donis mTeli sigrZe-siganiT danaxvebisa.
ai aseTi suliskveTebiT (aRsarebiTa da sinanuliT) mamakacis (mamakacuri sawyisis) mimarTva mama RmerTisadmi sakuTAari Sexedulebebis gaziarebisa da maTi obieqturad SefasebaSi daxmarebis surviliT, arasodes darCeba pasuxgaucemeli samyaros uzenaesi pirovnebis mxridan. igi Tavisi
mxridan am Sexedulebebis zedmiwevniT Sesabamis Sefasebebs,
absoluturad kompetentur da zustad saWiro (raodenobiTAa
da xarisxiT) codnas mianiWebs mamakacs Sinagani warmosaxvis
doneze. ai, es miRebuli codna ki Semdgom mamakacis mier
srulyofilad unda gadaixarSos jer da myarad unda gajdes
sakuTAar arsSi (warmosaxvaSi). Semdgom amisa, qaluri sawyisisken unda iqnas mivlinebuli, rogorc samyaroSi arsebuli
bunebrivi `ego~-s raRAac nawilis bunebriv `me~-d gardaqmnis
erTaderTi bunebrivi saSualeba. garwmunebT, mama RmerTica
da mamakaci-adamianic zedmiwevniT usazRvro siamovnebas miiReben am ziarebiT.
1. b) mamakacis (mamakacuri sawyisis) mxridan qalATAan (qalur sawyisTan) sakuTAari arsis gaziareba unda moxdes mas
Semdeg, rac mama RmerTTan gaziarebis Semdgom misTvis miniWebuli codnis gajereba moxdeba masSi (mama RmerTTan gaziarebamde arsebuli ver gacnobieruli codnis garSemo). es mamakacisaTvis gaziarebis uwmindes formas unda warmoadgendes, rogorc Tavisze dabali eTikuri donis, magram TAavisze
maRali esTetikuri donis warmomadgenlobiT nawilTan, ganxiluli sakiTxebis esTetikuri formiT gamomxatvelTan.
am mimarTulebiT TviTgaziarebis procesSi mamakacis
(mamakacuri sawyisis) gulSi mRvdlobisa da tvinSi naTlisRebis gamoxatvisa da damkvidrebis survili unda sufevdes.
gulis mxridan gamosuli mRvdloba iqneba garanti imisa,
rom mamakaci qalTaAn (qalur sawyisTAsan) mimarTebaSi iqneba
mTlianad Tavisufali pirovnuli angarebisagan. es aris saukeTeso da albaT erTAaderTi saSualeba imisa, rom kinematikis doneze mamakaci QqalTan mimarTebaSi mTlianad iyos gu116
sis) mier misTvis axali Sexedulebebis miwodebisa, romlebic, TaAvis mxriv, mTeli arsebuli samyaros (gamovlinebuli
realobis) gakeTilSobilebas Seuwyobs xels da maTi ganxorcielebiYT (realizaciiT) bunebrivi `ego~-s bunebriv `me~-d
gardaqmnis process moemsaxureba. es qalisTvisac, iseve rogorc mamakacisTvis, urTierTgaziarebis uwmindes formas
unda warmoadgendes. qalisTvis mamakacTan urTierToba kinematikis doneSi unda warmoadgendes TAavisze ufro maRaAli
eTikuri donis, magram Tavisze ufro dabali esTetikuri donis warmomadgenelTan kontaqts.
am mimarTulebiT ziarebis procesSi, qalis (qaluri sawyisis) gulSi qorwinebisa da tvinSi mironcxebis miRwevis
survili unda sufevdes.
gulis mxridan gamosuli qorwineba iqneba garanti imisa,
rom qali mTlianad gaTavisufldeba gaziarebis wyaros Ziebisagan. es aris kinematikis doneze saukeTeso da erTaderTi
saSualeba, rom qali mamakacTan mimarTebaSi iyos srulyofilad gulisxmieri, anu sakuTAari gulis koncentrireba moaxdinos erT konkretul kinematikur wyaroze, misTvis kanonierad gansazRvrul mamakacze.
tvinis mxridan gamosuli mironcxebis survili ki iqneba
garanti imisa, rom qalma aRiaros mamakacis (mamakacuri sawyisis) upiratesoba eTikis sakiTxebSi anu ar daavaddes sakuTari umniSvnelobis SegrZnebiT (rameTu ver ganexorcielebineba bunebrivi midrekileba, TaAvisze mcire eTikis mqoneebs
gautolos Tavi). es aris saukeTeso da erTaderTi saSualeba, kinematikis doneSi qali mamakacis mimarT cnobiswadilis
surviliT iyos ganmsWvaluli. amis Sedegad is aRar miscems
TAavis TAavs imis uflebas, rom sakuTari Tavi mamakacze zeviT
daayenos da mamakacis mier misTvis miwodebul codnaSi (igulisxmeba WeSmaritad Rirebuli codna) eWvi Seitanos.
amis Sedegad qali statikuri donidan kinematikurSi gadainacvlebs, misi emociebi ki gonebismier codnad gardaiqmneba. cnobisaTvis vityvi, rom mironi, romelic xatebidan
gardmodis (da kidev kargi, amis danaxva da Sexeba mainc SeuZlia yvelas) sxva araferia Tu ara ganrwmendili adamianisagan
(an ufro maRali ierarqiuli donis warmomadgenlebisagan)
gamomavali e. w. ofli. diax, wmindanebis oflic saamo da sa118
Tayvanebelia. es, uxeSad rom iTqvas, maT emociebs (ufro adamianur enaze rom iTqvas, maT wuxils) warmoadgens mTels samyaroSi mimdinare arasworad orientirebulobaze.
Tu qalis mxridan es e. w. wesebi iqneba daculi, igi aucileblad misi mosiyvarule da masze mzrunveli mamakacis
gverdSi aRmoCndeba da iqamde iqneba aseT bednier yofaSi,
vidre am wesebs ar daarRvevs.
2. b) qalis (qaluri sawyisis) mxridan samyaros uwmindes
pirovnebasTan sakuTAari arsis gaziareba unda moxdes mas
Semdeg, rac mamakacis (mamakacuri sawyisis) mier misTvis miniWebuli codnis masSi srulad gajereba moxdeba (mamakacTan
gaziarebamde ar arsebuli cnobierebis garSemo). es qalisTvis (qaluri sawyisisTvis) gaziarebis uzenaes formas unda
warmoadgendes, rogorc Tavisze ufro maRali esTetikuri
donis uzenaes warmomadgenlobiT nawilTan, esTetikurad
srulqmnis Seupovari Zalisxmevis mqonesTan.
am mimarTulebiT TviTgaziarebulobis procesSi qalis
(qaluri sawyisis) gulSi zeTis kurTxevis da tvinSi ziarebis
gamoxatvisa da SegrZnebis survili unda sufevdes.
gulis mxridan gamosuli zeTis kurTxeva iqneba garanti
imisa, rom qali mTlianad sufTa, araemociur, zogad cnobierul codnas sTavazobs suliwmidas sakuTaAri sulis Sesafaseblad, gansaxilvelad. mas surs gaigos, ra azrisaa suliwmida am yovelives Sesaxeb. es aris saukeTeso da erTaderTi saSualeba kinematikis doneSi WeSmariti sibejiTis gamovlinebisa suliwmidasTAan, deda RmerTTan mimarTEebaSi.
tvinis mxridan gamosuli ziarebis survili ki, iqneba garanti imisa, rom qals WeSmaritad mTlianad surs suliwmidas daeqvemdebaros. aqac (iseve, rogorc mamakacis mama RmerTTan urTierTobisas) ikiTxeba uzarmazari ridi da pativiscema deda RmerTis, rogorc samyaros uwmindesi pirovnebis
mimarT. miuxedavad pirovnuli kontaqtisa, is distancia,
rac unda sufevdes RmerTsa da adamians Soris, adamianis (qalis) mier mTlianad uzrunvelyofilia. es aris saukeTeso da
erTaderTi saSualeba kinematikur doneze suliwmidisTvis
sakuTari Seupovrobis danaxvebisa bunebrivi `ego~-s bunebriv `me~-d gardaqmnis survilSi.
119
ai, aseTi suliskveTebiT qalis (qaluri sawyisis) mimarTva suliwmidisadmi arasodes darCeba pasuxgaucemeli samyaros uwmindesi pirovnebis mxridan. igi qals (qalur sawyiss)
minimum im codnis Sesabamisi realizirebuli garemoTi uzrunvelyofs, rasac es codna, uxeSAad rom vTqvaT, iwonis samyaroSi bunebrivi `ego~-s Semcirebis da misi bunebriv `me~-d
gardaqmnis saqmianobis gadasaxedidan. amitom mas induizmSi
bedis qalRmerTadac moixsenieben. maqsimum ki, SeiZleba isec
moxdes, rom qaluri sawyisidan suliwmidamde imdenad Rirebulma codnam miaRwios, rom samomavlod Tavis saqmianobaSi
patara (an uiSviaTes SemTxvevebSi did) damxmare saSualebadac ki gamoiyenos. aseTi codnis mimwodebeli, Cemi SexedulebiT, TaAvisi arsebobis manZilze yvelaze mniSvnelovani,
WeSmaritad Rirebuli cxovrebiT iqneba dakavebuli am codnis miRebis, adaptirebisa da suliwmidisTvis moridebulad
miwodebis periodSi. am periodSi misi bedniereba garantirebulia.
SeniSvna: mTEeli am oTxi kinematikuri donis Sesruleba
erTi adamianisTvisacaa SesaZlebeli, Tuki igi sakuTAar mamakacur da qalur sawyisebs TAavis `me~-Si aRmoaCens, ganazogadebs, aRiqvams da saWiro saqmianobiT daakavebs.
adamianuri bunebis mier sasurvel dinamikur doneSi
TviTrealizacia (TviTgamovlineba)
3. mamakacis sasurveli TviTgamovlineba dinamikur doneSi
sakuTAar warmosaxvaSi arsebuli araindividualuri Sexedulebebis gaziareba srulyofilebisken swrafvisa
da sakuTari Sida arsis gamWvirvalobis sruli dacviT
es iqneba funqcionalurad ufro maRAali (umaRlesi) safexuri adamianuri bunebis mamakacuri sawyisisaTvis. igi iqneba sakuTAari individualuri sulis saWirod marTvis unaris aTviseba, maSin rodesac winamdebare (kinematikuri donis) safFexuri iyo sakuTAari individualuri materialuri (an
mentaluri) sxeulis saWirod marTvis unaris SeZena. am, e. w.
dinamikur doneSi, srulad TviTgamovlinebis Semdgom, SeiZleba iTqvas, rom mamakaci (mamakacuri sawyisi) TaAvisi SesaZ120
leblobebis maqsimums miaRwevs adamianuri bunebis gadasaxedidan da e. w. ze-adamianur, RvTiur bunebaSi gadasvlis uflebas moipovebs, rac, Tavis mxriv, imiT iqneba gamoxatuli,
rom ara marto samyaroSi warmoqmnili bunebrivi `ego~-s diapazonSi eqneba cnobierebis aRqma, aramed mTeli im donis
cnobierebis aRqmis unari miecema, rasac Tavad samyaros uzenaesi pirovneba (mama RmerTi) flobs. vfiqrob, axla mainc unda dameTanxmoT, rom amaze didi da Rirebuli mizani SeuZlebelia mamakacs (mamakacur sawyiss) hqondes.
3. a) mamakacis (mamakacuri sawyisis) mxridan qalTAan (qalur sawyisTan) urTierToba urTierTgagebis urTierTSegrZnebad gardaqmnas unda emsaxurebodes. es mamakacisTvis gaziarebis uzenaes formas unda warmoadgendes, rogorc masze
ufro dabali eTikuri donis, magram ufro maRAali esTetikuri donis warmomadgenlobiTi nawilis mier gansaxilveli sakiTxebis esTetikuri formiT Camoyalibebisa da gamovlinebis daxmarebis gawevis saSualeba.
am mimarTulebiT, TviTrealizaciis procesSi mamakacis
(mamakacuri sawyisis) gulSi RvTisnierebisa (mama RmerTisnairoba am diapazonSi) da tvinSi netarebis (natvris, survilis
aRAar qona kuTvnilebiTi TvalsazrisiT) gamoxatvisa da damkvidrebis survili unda sufevdes.
gulis mxridan gamosuli RvTisniereba iqneba garanti
imisa, rom samyaroSi arsebuli urTierTgaugebrobis diapazonSi mamakaci mama RmerTis nebis realizaciis saSualebad
gadaiqceva qalTaAn (qalur sawyisTan) mimarTebaSi. es aris saukeTeso da albaT erTAaderTi saSualeba imisa, rom dinamikis
doneze mamakaci QqalisTvis iyos WeSmariti sikeTis momtani
da mimniWEebeli.
tvinis mxridan gamosuli netareba iqneba garanti imisaEEA,
rom mamakaci qalTan mimarTebaSi fardobiTobebiT, SedarebiTobebiT ar ixelmZRvanelebs anu ver iarsebebs veranairi
sababic ki raime gaugebrobis, raimeze mijaWvulobis warmoqmnisa. es aris saukeYTeso da erTAaderTi saSualeba dinamikis
doneze mamakacis (mamakacuri sawyisis) mier qalis (qaluri
sawyisis) saWirod da srulyofilad siamovnebis miniWebisa.
faqtobrivad aq CamoTvlili Tezisebis srulyofilad
zedmiwevniT Sesrulebis mimdinareobis procesSi saerTod
121
ierarqiulad ufro maRal eTikur safexurze rom ava, es udavo faqtia. Tu adamianuri terminologiiT vilaparakebT,
adamianuri bunebis mqone es mamakacuri sawyisis warmomadgeneli, sicocxlis wignSi iqneba Cawerili da bunebrivi `ego~-s
aRmofxvris Semdgomac realur doneze igi gaagrZelebs individualuri sulis gamovlinebulobis saxiT cxovrebas.
4. qalis sasurveli TviTgamovlineba dinamikur doneSi
Seqmnili da mimdinare gamovlinebulobis esTetikurad
gaumjobesebisTvis Semotanili eTikuri Sexedulebebis Semecneba morCili Tayvaniscemisa da gulwrfelobis sruli dacviT
es iqneba funqcionalurad ufro maRAali (umaRlesi) safexuri adamianuri bunebis qaluri sawyisisaTvis. masac (rogorc mamakacuri sawyisis SEEemTxvevaSi), eqneba sakuTAari individualuri sulis saWirod marTvis unaris SeZena maSin, rodesac winamdebare (kinematikuri donis) saFfexuri iyo sakuTAari individualuri materialuri (an mentaluri) sxeulis saWirod marTvis unaris SeZena. am, e. w. dinamikur doneSi, srulad TviTgamovlinebis Semdgom, SeiZleba iTqvas, rom
qali (qaluri sawyisi) TAavisi SesaZleblobebis maqsimums miaRwevs adamianuri bunebis gadasaxedidan da e. w. zeadamianuri, cocxal bunebaSi gadasvlis uflebas moipovebs. es ki, Tavis mxriv, imiT iqneba gamoxatuli, rom ara marto samyaroSi
warmoqmnili bunebrivi `ego~-s diapazonSi eqneba cnobierebis aRqma, aramed mTeli im donis cnobierebis aRqmis unari
miecema, rasac Tavad samyaros uwmindesi pirovneba (suliwmida) flobs da marTAavs. is, Tu ra saqmianobiT dakavdeba qali
(qaluri sawyisi) amis Semdgom, Semdeg TavSi giambobT. am doneze ki albaT udavoa, amaze didi pativi da amaze didi mizani
absoluturad SeuZlebelia sxva raime iyos (igulisxmeba qalisa da qaluri sawyisis pirobebze).
4 a) suliwmidasTan, samyaros uwmindes pirovnebasTan
urTierTobis procesSi, dinamikis doneze qali (qaluri sawyisi) sakuTAar arsSi damkvidrebuli kerpebis aRqmisken da
maTgan Zirfesvianad gaTavisuflebis swrafvis surviliT unda iyos damuxtuli. es qalisTvis uwmindes formas unda war123
125
mexuTe TAavi
esTetika
potenciuri energiis sakuTar araindividualizmze
koncentrirebuli nawili
am TavSi warmoCinebuli nawili mTels gamovlinebulobaSi arsebuli realobis gonebis nawils warmoadgens. is e. w.
bunebriv `ego~-ASi anu sulier samyaroSi arsebobs mxolod da
meti versad.
esTetika sulieri samyaros anu bunebrivi `ego~-s qaluri sawyisis warmomadgenlobiTi nawilia da pirdapiri kavSiri aqvs VI TAavSi warmoCinebul nawilTan, eTikasTan.
esTetikaSi, rogorc formaciul warmonaqmnSi, Tavisuflad SeiZleba iTqvas, rom cxoveli, cocxali buneba dominirebs da, GTavisive bunebidan gamomdinare, eTikur bunebasTan
kontaqtis damyarebis midrekilebiTAaa damuxtuli.
sulier samyaroSi yofnis periodSi sakuTar arsSi esTetikaze srulad damokidebulebaSi moqcevis mcdelobebi SeaZlebinebs cocxal arsebas cxoveli bunebis monur bunebad
ar gadaqcevis unars, evoluciuri procesis bunebrivad miyolas da sakuTari araindividualizmis gazrdasac ki. erTi
mTliani epoqaluri ciklis bolos ki, zeciur samyaroSi gadasvlas.
neocentrizmi
ras niSnavs am SemTxvevaSic neocentrizmi da ratom is?
es cneba am SemTxvevaSi moiazrebs bunebrivi `ego~-s arsebobis periodSi bunebrivi `ego~-s gamovlinebulobis zRvruli
maCveneblis miyolas. Tu gavamartivebT, miviRebT Semdegs:
bunebrivi `ego~-s bunebriv `me~-d gardaqmnaze pasuxismgebeli uzenaesi pirovneba gaxlavT suliwmida. igi absolutis
Semadgeneli absoluturi cnobierebis piradi warmomadgenelia. suliwmida mTlianad bunebriv `ego~-Si warmoqmnili realobis pozitiuri mimarTulebiT gardaqmnaSi aris dainte126
127
128
Tumc mainc SeiZleba iTqvas, rom adamianisTvis sqesobrivi aqtis procesis mwvervali (orgazmis wamieri SegrZneba)
marTlac narkotikismagvar rames warmoadgens da is, vinc erTxel amas SeigrZnobs, mas aucileblad undeba mTeli cxovreba amis perioduli gameoreba, vidre masSi potenciuri sasicocxlo energia amis saSualebas aZlevs. yvelaze cudi ki
is aris, rom adamiani amis SegrZnebis Semdeg aRar cdilobs
sulierebasTan kontaqtSi, am orgazmul mdgomareobaSi sxva
gziT Sevides, romelic ufro saamoc aris da ufro xangrZlivic.
esTetikisTAvis saerTod dauSvebelia orgazmis mdgomareobis SesagrZnobad ukanono sqesobrivi urTierTobebis
damyareba. winaswar kontraceptivebisa da prezervativebis
gamoyenebiT. SegiZliaT didad gaikvirvoT da sastikad damcinoT, magram, me minda giTxraT, rom es qmedebebi, es yvela
Catarebuli aqtebi, gaxlavT sulis samarTlis danaSaulebebi da yvela, vinc amiT aris dakavebuli, sulis samarTlis
damnaSavea.
ise, martivi dakvirvebiTAac SegiZliaT dainaxoT, rom mamakacica da qalic aRviraxsnili sqesobrivi urierTobebis
dawyebamde gacilebiT ufro esTetikurni da saTnoni arian,
vidre am urTierTobebis Semdgom. isini seqsualuri Jinis
dakmayofilebis maraTonSi ebmebian da ukve veRarc ki amCneven, rogori momxmarebluri suliskveTebiTY udgebian garSemo myof adamianebs. siyvaruli maTTvis SiSveli sxeulis daufleba xdeba, xolo siwminde sakuTAari sasqeso organos
dakmayofileba.
Tumc isic minda aRvniSno, rom esTetika aranairad ar
ewinaaRmdegeba mamakacisa da qalis seqsualur urTierTobebs, Tu igi urTierTgaugebrobis Cagrovili nawilis ganeitralebas emsaxureba. magram aqac unda aRiniSnos is, rom
Tu aqti ganeitralebisaTvis CvevaSi gadava, adre Tu gvian,
isev im gadagvarebul formas miviRebT, sadac, aqtis monawileTa mxridan funqcionaluri aspeqti mTlianad daviwyebas
miecema.
129
6.
7.
8.
9.
10.
deni unda iqnas dafasebuliU ukve gacnobierebulobis Sedegad Camoyalibebuli zogadi cnobierebis safuZvelze gamovlinebul garemoSi.
procesualurad es aris transformirebis procesis gadasvla civilizirebis procesSi. piradad CemTvis es procesualuri Sefaseba aris yvelaze maRAali rangisa im SefasebaTAa
nusxaSi, riTic saerTod SeiZleba daxasiaTdes es safexuri.
Tavad am donis TvalnaGTeli daxasiaTEeba ki esTetikis me7 da me-8 mcnebebiT aris moculi. isini avtomaturad moicaven me-9 da me-10 mcnebebs da maTi bunebriv donemde gaTAavisebis SEemTxvevaSi es bolo ori xazgasmiT aRniSvnis saWiroebisa da maTi sakuTAar arsSi dafiqsirebis aucilebloba ubralod qreba.
pirvel safexurze bunebrivi `ego~-s aRmofxvra xdeba
sakuTaAri `me~-s oTxive Semadgenel nawilSi (anu mTeli `me~)
gaTavisuflebulia, e. i. refleqsualurobisagan Tavisufalia.
es yovelive aq imaSi gamoixateba, rom mTeli bunebrivi
`ego~-s ganxorcielebuli nawilis gverdidan Wvretis unari
gaaCnia ise, rom aravis da arafers ar miejaWvos da iq myofis
misken mimarTuli nebismieri urTierToba adekvaturi (saWirod Sesabamisi) formiT daakmayofilos.
am safexurze yovlad dauSvebelia aqtiuroba sakuTari
pirovnebis mxridan. nebismier situacias is unda aRiqvamdes,
rogorc garemosTvis saWiro wamlis damzadebis saSualebas
misi Zirfesviani ganxilvis Sedegad. amdenad, is veranairi
formiT ver miejaWveba verafers da, miT umetes veravis, da
arc imiT iqneba dainteresebuli, rom mas Tavad miejaWvos
vinme.
am safexurze yovlad dauSvebelia pasiurobac sakuTari
pirovnebis mxridan. man aucileblad unda misces sapasuxo
reaqcia mis mimarT Cadenil nebismier mniSvnelovan Tu umniDDSvnelo qmedebas. Tumc TviTon arasodes ar unda iyos iniciatori simyudrovis darDRvevisa, aranairi formiT. vinmes
daxmareba, gamojanmrTeleba (Tundac gacocxleba) an, piriqiT, xelis SeSla raimeSi, Rirsebis Selaxva (an Tundac mokvdineba) aq ganixileba rogorc sapasuxo reaqciis Dgamovlineba, romlis wamomwyebi da Semqmneli garemoa.
133
faqtiurad, es aris garemos gverdidan kvlevis mecniereba da am kvlevis mimdinareobis procesSi movaleobrivi
kuTxidan, ufleba-movaleobrivi balansis dacva. es pasuxismgeblobis aRqmis sanimuDESo magaliTs warmoadgens uklebliv
yvelasTvis da yvelaferisaTvis xelovnuri `ego~-s gamovlinebulobis mTels diapazonSi.
o vinc viRacaze an raRacaze uflebas iRebs da am uflebis Sesabamis movaleobas ar iTavisebs, Tavis gakerpebas
axdens.
o vinc viRacaze an raRacaze movaleobas iRebs da am movaleobis Sesabamis uflebas ar moiTxovs, Tavisdauneburadac ki, kerpis DTayvanismcemeli xdeba.
ai, am ori tendenciis mizezTa aRweris, aRqmisa da gankuTvnebis suliskveTebiTaa ganmsWvaluli am pirveli safexuris funqcionaluri arsi da esaa faqtiurad misi daniSnuleba. mentalur doneze, es sakuTaAri konstituciuri mdgomareobis gansazRvraa am ori tendenciiTA mcxovreblebTan
Tanaarsebobis pirobebSi. es aris avadmyofobisaTvis diagnozis dasmisa da gankurnebis saSualebis damzadebisa da micemis (wamlis) fenomenis gamovlineba mTEeli arsebuli sazogadoebisaTvis.
am fenomenis TvalnaTeli gamoxatulebis magaliTad SemiZlia moviyvano RvTis Zis, ieso qristed movlinebis, misi
cxovrebisa da saqmianobis periodi. is adamianebSi swored am
pasuxismgeblobaze koncentrirebisa da misi zedmiwevniT
dacvis danergvisTvis iyo CamobrZanebuli dedamiwaze.
yvelaze saintereso kiTxva ki, mainc (yovel SemTxvevaSi
piradad CemTvis) aris is, Tu ratom aris es yovelive gan(r)wmendili `me~-s emociuri nawilis gamovlineba? pasuxi am
kiTxvisa SemdgomSi mdgomareobs: es yovelive, vfiqrob, aSkarad keTilSobiluri survilebidan gamomdinareobs. magram,
rogorc daorsulebuli qali cxra Tveze adre da verc cxra
Tveze met droSi ver gaaCens bavSvs, iseve sazogadoeba erTi
mTliani ciklis mier gansazRvrul droze adre ver SeZlebs
xelovnuri `ego~-sgan gaTavisuflebas. mTeli gemo am procesisa ki imaSi mdgomareobs, rom TviT am pasuxismgeblobis damkvidrebis msurveli Tavisufldeba Warbi daxmarebis, brma sikeBTis qmnis survilisagan da iZens iseT uZvirfases Tvisebas,
134
rogoricaa gandegilobis dacva xelovnur `ego~-sTan mimarTebaSi. amis saSualebiT TviTon mxolod pasiuri monawilea
mimdinare movlenebisa da sruliad kmayofildeba movlenebis defaqto gamovlinebis WeSmarit mizezTa aRnusxviTa da
aRqmiT. am aRqmis procesSi ki masSi avtomaturad aRmoifxvreba bunebrivi `ego~, rac, Tavis siRrmiseul aRqmaSi, sxva
araferia, Tu ara imaze meti informaciis miwodeba am informaciis (adre Tu gvian) amTvisebeli adresatisTvis, vidre mas
amis ase erTbaSad adaptaciis unari gaaCnia. amonaxsni am amocanisa ki imaSi mdgomareobs, rom unda mieces zustad im xarisxisa da raodenobis informacia, romelic am e. w. adresats TAavad WeSmaritad surs.
aqve, aucileblad minda aRvniSno: RvTis Zis Sedareba
Cveulebriv, rigiT individualur sulebTAan pirdapiri mkrexeloba iqneboda, rameTu is, rac man Camoitana da daamkviDdra
dedamiwaze, ieso qristed yofnis periodSi, sworedac rom
erTi mTliani ciklisTvis Sesabamisobidan gamomdinareobda
da saWirod gansazRvrul drosa da adgilze moxda. Cemi dabejiTebiTi Txovna iqneba: nuravin gabedavT SeedaroT
RmerTs, iqneba es mama RmerTi, suliwmida, RvTis ZEe Tu RvTis
asuli. me, ubralod, minda gagafrTxiloT, BECemi vali movixado, magram rasac moimkiT, sakuTAar Tavs unda daabraloT.
rac Seexeba am safexurisTvis Sesabamis ieso qristes mier mowodebul codnas, getyviT, rom man pirdapir ganucxada
adamianebs, rom aziara im codnas, risi miRebisa da aRqmis
unaric gaaCndaT im konkretul epoqalur drosa da adgilze.
man pirdapir ganucxada adamianebs, rom im informaciaze
mets ubralod ver itvirTAavdnen isini, vidre miawoda adamianebs Tanacxovrebis dros. rodesac israelis moZRvrad wodebulma nikodemosma sTxova, misTvis im epoqaSi gacnobierebul codnaze meti codna gaeziarebina misTvis, ieso qristes
kiTxviT mimarTa: `rogor SeiZleba zrdasruli adamiani
imave cxovrebaSi xelaxla iSvaso?~ aseTi pasuxi miiRo:
`WeSmaritad, WeSmaritad geubnebi Sen: vlaparakob imis Sesaxeb, rac gvinaxavs, magram Tqven ver RebulobT Cvens
mowmobas. Tu miwierze giTxariT da ar gwamT, rogor iwamebT zeciurze rom giTxraT?~ (axali aRqma).
135
vebs da imxelaze, ramxelazec misi pasuxismgebloba gaizrdeba; e. i. sazogadoebaSi waxalisebuli iqneba sulieri sizarmacisa da sijiutis aRmofxvra.
SeiZleba vinmes es sulelur ocnebad moeCvenos, magram
me minda giTxraT, rom es sistema, aseTi tipis mmarTveloba
da mmarTvelebi male dedamiwazec ki movlen da Tqven yvelani Tavad SeZlebT am yvelafris danaxvasa da gagebas. es imaze
malec ki moxdeba, vidre Tqven es warmogidgeniaT.
es yovelive esTetikur-zneobrivi formaciuli gamovlinebaa am meore safexuris arsobrivi raobisa. me imiTac ki SevigrZnob bednierebas, rom axla amas vwer, rameTu ara marto
vwer, me amas vxedav, me es mesmis, me amas SevigrZnob. Tqven
verc ki warmoidgenT, es ra mdgomareobaa... da es yvelaferi
zemodan, mmarTvelobiTi rgolidan unda gamomdinareobdes,
SegrZneba unda ganagebdes garemos da ara xelovnuri imitirebuli frazebi, ara iluziuri, utopiuri idea Tanasworuflebianobisa da Tanaswormovaleobianobisa an ufro martivad rom vTqvaT, idea TAanasworobisa. SeuZlebelia, ori adamianic ki ipovoT, romelic Tanaswori iqneba an erTmaneTTan
mimarTebaSi, an miwier kanonebTan mimarTebaSi, an Tundac sulier kanonebTan mimarTebaSi. yvelasTvis sulieri da miwieri kanonebi unda iyos uzenaesi da adamianebi erTmaneTs TanasworobaSi ar unda ecilebodnen, radgan swored es Sobs
SuRlsa da dapirispirebas.
an vis atyuebT adamianebo, sakuTar Tavebs? viTom Tqvens
mier arCeuli mmarTvelebi (partiis Tavjdomare iqneba, parlamentis deputati Tu prezidenti) Tqveni pirovnebebis
TAanasworebad migaCniaT? da arc unda iyoT, magram ratom
gindaT, icxovroT am suleluri tyuilebiT. mmarTveli am
gziT mosuli xom yovelTvis Tqvenze uaresi iqneba anu pasuxismgeblobis SegrZneba sul mcire da mcire gaxdeba, vidre
sul bolomde ar gaqreba da TqvenSi arsebuli adamianuri bunebidan rodesac saerTod aRaraferi darCeba, maSin nebismieri dabali ierarqiis cocxali arseba Tqvenze gacilebiT ukeTesi gaxdeba da Tqven ki, pasuxismgebloba da Segnebadakargul arsebebs, ar agcdebaT da arc unda agcdeT is, rasac
obieqturi Sefasebis safuZvelze daimsaxurebT.
139
ra Tqma unda, admianebSi Canergil, zombirebul msoflmxedvelobaze me amiT albaT did zegavlenas ver movaxden
da rom movaxdino kidec es didi-didi pirvel SemxvedrTan
dalaparakebamde gahyvebaT, magram mainc mimaCnia, rom maSin,
rodesac kritikuli momenti dadgena dedamiwaze, iqneba raRacaSi wagexmaroT es naweri. arasodes ar aris gvian, adamianma xelaxla daiwyos cxovreba, Tundac sikvdilamde erTi measedi wamiT adre.
axla ki am safexuris mcnebaTAa doneze ganxilva daviwyoT. Tu mokle formulirebiT gadmovcemT, es safexuri aris
sakuTari individualuri sxeulis civilizirebulobis
mdgomareobidan harmonizirebulobis mdgomareobaSi gadayvanis saSualeba. ufro martivi eniT Tu vityviT, es aris materialuri xiblisagan, materialuri refleqsualurobidan,
xelovnuri `ego~-sgan srulad gaTavisuflebis saSualeba. es
yovelive ki imaSi iqneba gamoxatuli, rom materialur garemosTan kontaqtic ki ver SeZlebs adamianis siamovnebis miRebis survilSi CaTrevas WeSmaritebis darRvevis fasad. igi
Tavisi gulis-xmis-yofiT xelmZRvanelobs ukve. imisaTvis,
rom es SeZlos, adamiani am safexurze yovelTvis, yvelgan da
yvelasTan gulaxdili unda iyos. nebismieri dafaruli, damaluli, gulSi Caxveuli ram, Tundac sul umniSvneloc ki,
mkvlelobis doneze ganixileba. ikvleba simarTle, rac adre
Tu gvian siZulvilamde miiyvans nebismiers. es, adamianis qaluri sawyisisTvis am safexurze uzenaesi kanoni unda iyos,
xolo adamianis mamakacuri sawyisisTvis uzenaes kanonad me-5
mcneba Semodis esTetikur-zneobrivi donisa. es aris garemos Sesaxeb ukve gacnobierebuli nawilis umwikvlo pativiscema, gamWvirvaloba da sxvaTaTvis gaziareba. am sxvaTAaTvis
es codna garemos Sesaxeb, faqtiurad, mecnierebad iqneba aRqmuli, mecnierebad, rogorc codnad garemos vizualuri nawilis Sesaxeb.
albaT dagainteresebT, ra SuaSia aq mama da deda (me-5
mcnebaSi citirebuls vgulisxmob). saqme imaSia, rom adamianis mier garemos Sesaxeb umwikvlod Secnobili codna swored mSoblebis codnas moicavs zedmiwevniT. winaaRmdeg SemTxvevaSi, adamiani maT Svilad ver daibadeboda (es Tema kar-
140
lisxmob) da rodesac Zalian didi nawili gamouvlenel mdgomareobaSi gadava, erTgvar Zils miecema, raRaca nawili ki saerTod saSinel yofaSi aRmoCndeba, rac imaSi gamoixateba,
rom usaSvelod didi drois ganmavlobaSi absoluturi
srulyofilebis sazRvrebidan iqneba gaZevebuli; am safexuris gamvleli adamianebi sruliad gamovlinebul mdgomareobaSi, adamianebisaTvis warmoudenel bednier mdgomareobaSi
iqnebian.
momiteveT, magram amis axla aq danaxveba, ubralod, SeuZlebelia. magram damerwmuneYT, Tqven Tavad dainaxavT am yovelives cnobierebis TvalebiT, Tu am safexurisaTvis Sesabamis codnasa da moTxovnebs daakmayofilebT da aranairi xiblisaTvis ar daarRvevT, vidre dedamiwaze materialur sxeulSi iqnebiT. rac SEeexeba am safexuris gamovlinebasa da
xedvas adamianis cxovrebaSi, miuxedavad misi mxridan Zalauflebis survilis ar qonisa, igi materialuri garemos mxridan rCeul da Rirseul adamianTa ricxvSi aRiqmeba.
materialuri da mentaluri garemos marTvaSi monawileobis ufleba moiazrebs am garmosTvis WeSmaritad saWiro da
sasurveli materialuri codnis gaziarebas. uflebamosilebaminiWebuli adamiani unda iyos Tavis ganmgeblobaSi gapirovnebuli garemos gemovnebis daxvewisa da Segnebis awevis
interesiT dakavebuli. am procesSi man aucileblad unda daicvas idealurobasTan miaxloebuli zomiereba da amave
dros unda iyos gulaxdili yovelTvis, yvelgan da yvelaferSi. Tu procesis mimdinareobisas adamiani koreqtulobas
ver daicavs, mwyobridan gamova da uxeSobaze gadava, es unda
iyos niSani imisa, rom raRac Warbi, zedmeti Semoaqvs garemos
cxovrebaSi. Tu, piriqiT, maameblobasa da mliqvnelobas Seecdeba, amiT adamiani unda mixvdes, rom imaze naklebi Semoaqvs garemos cxovrebaSi, vidre es mas evaleba.
maSin, rodesac adamiani sakuTari individualuri interesebis uzrunvelyofisTvis gamoiyenebs masze gapirovnebul uflebebs, maSin am adamians veRarafers gaagebinebT, rameTu, igi siamovnebis xibliT avxorcobas hyavs TAavisze mijaWvuli da amdeni wvalebiT miRweul warmatebas Tavisive
xeliT `yris wyalSi~.
142
146
ndobis gamocxadebis ufleba sakuTari individis dazianebis gareSe miecema da SeeZleba mas, visSic WeSmariti rwmena
iarsebebs, anu mas ecodineba gamovlinebuli bunebrivi
`ego~-s yovelgvari iluziebisgan gaTAavisuflebuli obieqturad realuri raoba.
es safexuri gaxlavT cxovelmyofeli bunebis absolutur cnobierebasTan urTierTobis amsaxveli done. absoluturi cnobiereba am SemTxvevaSi ise unda iqnas aRqmuli, ro148
gorc absolutis qaluri sawyisis warmomadgenlobiTi nawili. aq bunebrivi `ego~-s cneba saerTod qreba da erTiani bunebrivi `me~-s aRqmis donemde daiyvaneba. Tavisi funqcionaluri datvirTviT, es gaxlavT sivrcis erTianad, daunawevreblad aRqmis raoba, sadac Sida fardobiTi, SedarebiTi
formebi, ubralod, azrs kargaven.
cocxali arsebisTvis erTiani cnobierebis sakuTAar arsSi ganzogadeba ukiduresad umaRles formas warmoadgens.
erTiani cnobierebis mentalitetis marTvaSi monawileobis
uflebas cocxal arsebas am safexuris Rirseulad gavlis
unari aniWebs. es TAavisTavad niSnavs imas, rom es arseba ara
marto erTianad aRiqvams mTel cnobierebas warmoqmnili bunebrivi `ego~-s sazRvrebSi, aramed am `ego~-s warmoSobamde
arsebuli cnobierebis aRqmisa da masTan dakavSirebiT sakuTAari Sexedulebebis warmoCinebis uflebac ki eZleva. igi,
faqtiurad, absolutis qaluri sawyisis samsaxurSi miiReba.
am nawilis pirad warmomadgenels, cocxali arsebis saxiT,
Tavad suliwmida, deda RmerTi warmoadgens. diax, es gaxlavT maradiul samyaroSi gadasvlis uflebis mopovebis
momcemi safexuri am samyaroSi cocxali arsebis erT-EerT rigiT da sruluflebian wevrad misi gadaqceviT.
vfiqrob, araa Zneli misaxvedri, rom aq pasuxismgebloba
erTi-orad izrdeba. magram, sruli pasuxismgeblobiT SemiZlia vTqva, rom bunebriv `ego~-Si uSualod monawileTAagan
(gansakuTrebiYT materialuri samyaroebidan, rom aRaraferi
vTqvaT qvesamyaroebze) erTeulebi Tu SeZleben daimsaxuron
es udidesi pativi.
Tundac is faqti rad Rirs, rom rodesac raRac saocrad
amaRlebuls, RvTiurs, wmindas ismenen adamianebi, e. i. sakuTAari warmosaxviT amas exebian, erTi-ori wamiT SeiZleba
SeigrZnon Sinagani aRfrTovaneba da Semdeg sakuTaAr daprogramebul cxovrebas dabrunebulni ise moigoneben am wamebs,
rogorc bavSvobaSi wakiTxul zRAaprebs. iciT, ra msurs amiT
vTqva? Tu adamianebs es zecnobiereba sakuTAari sxeulis
garSemo momxdar movlenebze da am movlenebidan momdinare
informaciebze gacilebiT ufro metad ar izidavT, isini veranairad ver aRiqvamen erTiani cnobierebis gagebis raobas.
149
150
me-2 mcneba iqneba e. w. qaluri sawyisis saqmianobis gamomxatveli am donisaTvis saerTod da ase gamoiTqmis:
ara hqmne ATavisa Senisa kerpi, arca yoveli msgavsni, raodeni ars caTAa Sina-ze, raodeni ars qveyanasa zeda-qve, da raodeni ars wyalTAa Sina-qveSe qveyanasa, ara Tayvansa scemde
maTA arca msaxurobde maT.
me-2 principi aris:
samyaroSi warmoqmnili `ego~-s cnebis aranairi formiT
ar daSveba, ar SeSveba `me~-s cnebaSi.
me-2 niWi suliwmidisa ki gaxlavT:
RvTis msaxureba.
am mcnebebsa da maT Sesabamis principebze gadmosvla unda moxdes me-3 da me-4 mcnebebidan. is, vinc pirvel da meore
mcnebebs daicavs da gaiTAavisebs, is avtomaturad SeZlebs
aTive mcnebis dacvas, ise rom amisaTvis mas aranairi Zalisxmeva ar dasEWirdeba.
agreTve minda aRvniSno is, rom am cocxal arsebas transcendencireba ganvlili aqvs da evolucirebaze gadadis. am
SemTxvevaSi evolucirebaSi igulisxmeba is, rom cocxali arsebis cnobierebaSi bunebrivi `ego~ mTlianad aris ukve gardaqmnili bunebriv `me~-d da absolutur cnobierebasTAan
kontaqtSi Sedis misi suliwmidis (absoluturi cnobierebis)
pirad warmomadgenlad aRiarebis aRqmiT. amieridan igi ara
cnobierebis fragmentaluri nawilis gakeTilSobilebiTAa da
arasrulyofilebis aRmofxvriT iqneba dakavebuli, aramed
absoluturi sulieri codnis adaptaciiT mTeli absoluturi cnobierebis sasikeYYTod. anu cocxali arseba xvdeba iseT
diapazonSi, sadac arasrulyofileba, rogorc aseTi, saerTod ar arsebobs. es WeSmaritad udidesi miRwevaa cocxali
arsebisaTvis, rogorc individisTvis.
am safexuris qveda Skalis damcveli e. w. qaluri sawyisis gamomxatveli meore mcneba da misi Sesabamisi meore principi uzrunvelyofen cocxali arsebis pasiur mdgomareobaSi ar gadasvlas. is TiTqos mudmivad unda iyos gonebis fxizel mdgomareobaSi myofobiT dakavebuli, raTa raime sisulele ar Caedeninos. TviTon mcneba pirdapir miuTiTebs im
saSiSroebas, rom igi SeiZleba raime kerpis xatebam gaitacos
151
152
bas gaixsenebs, es yovelTvis daicavs mas ase wvalebiT miRweuli sapatio mdgomareobidan dacemisagan.
am safexuris zeda Skalis damcveli, e. w. mamakacuri sawyisis gamomxatveli, pirveli mcneba da misi Sesabamisi pirveli principi uzrunvelyofen cocxali arsebis zedmetad aqtiur mdgomareobaSi ar gadasvlas. es, uxeSad rom vTqvaT,
cnobismoyvareobis ar daSvebisgan icavs cocxal arsebas.
amisTvis pirveli mcneba unda daicvas cocxalma arsebam, romelic iuwyeba: me var ufali RmerTi Seni da ara iyvnen Senda
RmerTni ucxoni Cemsa gareSe. vfiqrob, ar aris Zneli misaxvedri, rom am SemTxvevaSi cocxali arseba Warbi cnobiswadilisgan daculi iqneba, Tu igi suliwmidas TaAvis upirveles
da uzenaes gamziareblad aRiqvams. rac ar unda iyos misi
cnobiswadilis sagani, pirvel rigSi deda BRmerTs unda auwyos es da maSin mas aRAar daemuqreba imaze ufro Sors gasvlis
(samoqmedod saWiro diapazonis sazRvrebis darRvevis) saSiSroeba. ueWvelad unda Seisminos is, rasac suliwmida etyvis mas da CauRmavdes am Tqmuls. ar unda daaviwydes, rom
suliwmidasTan pironuli urTierToba udidesi pativia misTvis. isev da isev vityvi imas, rom yovelTvis unda axsovdes:
am pativs AZalian, Zalian bevri natrobs, rom daimsaxuros da
AZalian cota aRwevs da kargi iqneba, gaufrTxildes imas, rac
gaaCnia.
am saqmeSi misi damxmare aris pirveli principic: maradiuli samyaros uwmindesi pirovneba, suliwmida, srulyofil
arsebad unda hyavdes aRiarebuli da aRqmuli.
erTian cnobierebaSi xom umTavresi mainc siwmindis
dacvaa da ukve meore rigis amocanas warmoadgens WeSmaritebidan mowodebuli sulieri codnis cnobierebad gardaqmna.
es Tezisi iqneba misi mfarveli ukuniTi ukunisamde, Tuki
cocxali arseba amas ar daarRvevs. aq siwmindis cneba xom litoni sityvebi ar aris da srulyofili saxiT aris gamovlinebuli. gana ra unda iyos iseTi, rom raRacisTvis an viRacisTvis siwminde gaisvaros? pasuxi calsaxaa: veraferi
da veravin!
mesame damxmare saSualeba gaxlavT pirveli niWi suliwmidisa, anu: SiSi RvTisa. aq ar aris laparaki panikur SiSze. es
ufro im mokrZalebas gadmoscems, rac yovelTvis unda hqon153
des ierarqiulad ufro dabla myof cocxal arsebas ierarqiulad ufro maRla myof cocxali arsebasTan mimarETEebaSi.
SiSis mizezi aq im siyvarulis ar qonaa, romelic zemo esTetikur doneze mdgar cocxal arsebas gaaCnia da, ufro metsac getyviT, swored es unda iyos cocxali arsebaSi mastimulirebeli cnobiswadilis warmoqmnisa. is cxovelmyofeloba,
rac am arsebas gaaCnia, garda imisa, rom daniSnulebisamebr
gamoiyenos sxva cocxal arsebebTan mimarETebaSi, unda izrdebodes, magram (kidev gavimeoreb) siwmindis zedmiwevniT
dacviT, misi aranairi formiT ar SebRalviT. winaaRmdeg SemTxvevaSi mas dacema ar ascdeba.
magram, saboloo jamSi, am safexurze yofnis miuxedavadac ki, cocxal arsebebs, uxeSad Tu vityviT, sizarmace SeeparebaT xolme, TiTqos undebaT imis danaxva, sakuTari mecadineobiT SeZenili cnobiereba xilul doneze rogor gamoiyureba.
minda vTqva, rom adre Tu gvian axali bunebrivi `ego~-s
warmoqmna gardauvali procesia, magram yvela cocxali arseba (am safexurze myofi) rodi miiltvis misken. asea Tu ise,
yvelaferi, rac momxdara, rac xdeba da rac moxdeba mTlianad eqvemdebareba kanonzomierebas da verasodes ver gamova
absolutis kontrolis farglebidan.
amiT msurs davamTAavro esTetikuri donis ganxilva da
yvelas vusurvo warmateba erTian cnobierebasTAan urTierTobaSi moxvedris saqmeSi. ecadeT maqsimalurad gan(r)wmindeT QTqveni zraxvebi, survilebi, miznebi. iyaviT erTmaneTTan loialurebi, erTmaneTis gagebis mosurneni da suliwmida aucileblad dagifasebT Tqvens Sromas.
WeSmariti ndoba unda gamoucxadoT maT, da mxolod
maT, visSic WeSmariti rwmena sufevs. amiT SeZlebT, SeqmnaT idealuri ojaxi da bednierni iyoT iqamde, vidre sxeuls ar datovebT. sxeulis datovebis Semdgom ki, sulier
samyaroSi gadasvlis pativiT dajildovdebiT da dedamiwaze SegrZnebuli bedniereba am mdgomareobasTan SedarebiT mcire sixarulad mogeCvenebaT.
154
meeqvse TAavi
eTika
potenciuri energiis mTel araindividualizmze
koncentrirebuli nawili
am TavSi warmoCinebuli nawili mTel gamovlinebaSi arsebuli realobis grZnobiT nawils warmoadgens. is e. w. bunebriv `ego~-ASi anu sulier samyaroSi arsebobs mxolod da
meti arsad.
eTika sulieri samyaros anu bunebrivi `ego~-s mamakacuri sawyisis warmomadgenlobiTi nawilia da mas pirdapiri
kavSiri aqvs V TAavSi warmoCinebul nawilTan, esTetikasTan.
eTikaSi, rogorc formaciul warmonaqmnSi Tavisuflad
SeiZleba iTqvas, rom RvTiuri buneba dominirebs da, TAavisive bunebidan gamomdinare, esTetikasTan, cocxal bunebasTan
kontaqtis damyarebis midrekilebiTAaa damuxtuli.
sulier samyaroSi yofnis periodSi sakuTari arsis eTikaze srulad damokidebulebaSi moqcevis mcdelobebi gamoumuSavebs cocxal arsebas RvTiuri bunebis demonur bunebad ar gadaqcevis unars, evoluciuri procesis bunebrivad
gaZRolas TAavisze miniWebuli moqmedebis diapazonDSi da arsebuli gamovlinebis dasrulebis Semdgom zeciur samyaroSi
gadasvlas.
eqscentrizmi
ras niSnavs am SemTvevaSi eqscentrizmi da ratom is? es
cneba am SemTxvevaSi moiazrebs bunebrivi `ego~-s arsebobis
periodSi bunebrivi `ego~-s Sesabamisi bunebrivi `me~-s mravalnairi formiT Camoyalibebas, ganxilvas, Secnobasa da bunebrivi `ego~-s aRmofxvraze, gardaqmnaze pasuxismgebeli
individisTvis am codnis miwodebas. anu, martivi formiT Tu
vityviT, eqscentrizmis gageba am SemTxvevaSi niSnavs imas,
rom bunebrivi `ego~ (rogorc e. w. problema) ukve cnobilia,
e. i. warsuls warmoadgens. ubralod, mudmivad xdeba sxva155
156
lis gagebas stagnaciuri mdgomareobis damyarebasTan aigiveben. Tumc, gverdidan aranairi kanoni ar aris darRveuli,
SeiZleba iTqvas, rom isini sulieri impotenciiT arian daavadebulni. aseTi stiliT macxovrebel adamianebs uwydebaT
axali potenciuri energiis miniWeba kosmosidan da isini (sakuTAar idealurobaSi darwmunebulni) aucilebeli da gardauvali gardacvalebis winaSe dgebian, rameTu ukve sicocxleSi isini mkvdrebs ufro gvanan, vidre cocxlebs.
I. arsebuli materialuri an mentaluri garemos sulieri
mdgomareobis aRqmis, anu urTierTgaugebrobis
funqcionaluri gamovlinebis
obieqturad Sefasebis unari
es gaxlavT seriozuli safexuri, romlamde miRwevis
Semdgomac zeadamianur doneze gadasvla xdeba adamianTa mier. aq aSkarad ikiTxeba eTikis wamyvani roli da funqcia,
Tumc esTetika udavod erT-EerTi umTavresi Semadgeneli nawilia am safexuris safuZvlianad da Rrmad ganxilvisas.
albaT xvdebiT, Tu arsobrivi aRqmis doneze kiTxulobT, adamianis mier sakuTAari individualuri sulis marTvis unari ukve Semecnebuli da SegrZnebis doneze gaATAavisebuli unda iyos, am safexurze gadasvlis ufleba rom miiRos.
am safexuris asaxsnelad im principebs gamoviyeneb, romelTAa safuZvelzec Seiqmna da daiwera Cemi samive wigni am
wignis CaTvliT. zogadad, SemiZlia giTxraT, rom is aTi principi, romelTac aq Camovayalibeb moraluri mdgomareobis
mowesrigebis saSualebad SegviZlia aRviqvaT adamianuri bunebis mqone arsebebisaTvis. morali, zeadamianuri gadasaxedidan, ufro eTikis SexedulebaTAa kanonikuri nusxaa e. w.
qveadamianur ganyofilebaSi myofi arsebebisaTvis (da agreTve adamianur ganyofilebaSi myofi arsebebisTvisac), raTa maT elementarulad imis garCeva SeZlon, ra aris sindisis
dacva da sindisis darRveva (usindisoba).
A
158
1.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
qronologiurad Tu gamovyofT, eTikis Sesabamisi mcnebebidan mecxresa da meaTes ki ar unda asrulebdes, maTi ar
Sesruleba unda iyos warmoudgeneli da gasakvirveli adamianSi. es TavisTavad niSnavs imas, rom adamianis individualuri sulis, adamianuri bunebis sazRvrebSi Sesatani araindividualizmis transformireba damTavrebuli unda iyos. anu,
adamianSi adamianuri bunebis diapazonSi, maqsimaluri
zRvruli SesaZlo winsvla miRweuli unda iyos. es gaxlavT
aucilebeli pirobebi, romlebic saWiroa pirvel safexurze
gadasvlisaTvis saWiro sastarto pirobebis dasakmayofileblad.
es imdenad zedmiwevniT mgrZnobiare procesi unda iyos,
rom TviT iseTi didi faseulobebic ki, rogoricaa uSualoba, RvTisniereba Tu netareba, Zalian cotaa, Tumc, aucileblad unda iTqvas, rom maTi ar arsebobis SemTxvevaSi SeuZlebelia am saFfexurze gadasvla. am safexurze laparakia civilizirebulobis donis aRqmaze, e. i. ara marto sakuTAari personis swored, marTebuli gziT mimarTvis unarze, aramed
mTEeli arsebuli gamovlinebis marTebuli Sedegobrivobis
aRqmis unarze.
eTikur-moralur doneze unda moxdes imis gacnobiereba, Tu ris, rodis, sad, risTvis, ratom, visTvis, rogor da
ramdenis swavleba unda xdebodes jer ar gacnobierebulobisa ukve damkvidrebul zogad cnobierul doneSi. es gaxlavT transformirebis gadasvla civilizirebis procesSi
procesualuri SefasebiTi gadasaxedidan.
am safexuris daxasiaTebas axdens eTikis mcnebaTa me-7
da me-8 mcnebebi. albaT dameTAanxmebiT, Segnebis da SegrZnebis donis seriozuli winsvlis garantia iqneba Tu adamiani
am or mcnebas iseve gaiTavisebs, rogorc sastarto mdgomareobaSi me-9 da me-10 hqonda gaTavisebuli.
eTikis ganyofilebaSi pirveli safexuris gavlis procesSi cocxalma arsebam misdami gamoxatuli uxeSobis mimarT e. w. imuniteti unda gamoimuSavos, e. i. ar Sevides rezonansSi masTan. adamianma ki es garemoSi arsebuli gadagvarebuli sulieri mdgomareobis aRqmaSi, mis obieqturad SefasebaSi unda gamoiyenos. uxeGSoba Tavad e. w. borotebis, RvarZlis, gulCaxveulobis pirdapiri gamovlinebaa. magram am ga161
Si (adamianTa sazogadoebaSi) ar dairRveva is uxilavi sulieri distancia, romelic yovelTvis unda sufevdes codnis gamavrcelebelsa da codnis maZiebels Soris.
WeSmariti maswavlebloba da moZRvroba is ki ar aris,
rodesac adamiani cdilobs maqsimalurad gamoavlinos is,
rac Seuswavlia da icis. adamians mxolod maSin SeiZleba ewodos WeSmariti maswavlebeli da moZRvari, rodesac is misken
codnis Ziebis surviliT mimarTul adamians miscems mxolod
da mxolod imas (arc nakElebsa da, miT umetes, arc mets), rac
da ramdenadac am adamians surs. es misi sulieri cnobiswadilis maqsimumia am momentSi da mcire an WAarbi raodenoba codnisa mxolod zianis momtania.
adamians mxolod maSin SeiZleba ewodos WeSmariti mowafe, rodesac is maswavlebelTAan mimarTebaSi Tayvaniscemisa
da simdablis suliskveTebiTaa ganmsWvaluli da amoZravebs
WeSmariti codnis Secnobis wyurvili da ara Secnobili an
Sesacnobi codnis gamoyenebis survili sakuTari, piradi interesebis (upiratesobis an gamorCevis, `Wiis gaxarebis~) gansaxorcieleblad. am SemTxvevaSi mowafisaTvis saSualeba
miznad gadaiQqceva.
II. arsebuli materialuri an mentaluri garemos
sulieri mdgomareobis marTvaSi monawileobis
uflebis miEReba
arsebuli materialuri an mentaluri garemos sulieri
mdgomareobis bunebrivi svlis mimdinareobis marTvaSi monawileobis miRebis survili adamianSi erT-erTi umTAavresi bunebrivi instinqtia da bunebrivi `ego~-s ambiciur nawils
warmoadgens adamianis `me~-Si. am SemTxvevaSic uflebis miRebisTvis sruliad unda iyos aRqmuli da daculi adamianis mier am uflebis Sesabamisi movaleoba. am mmarTvelobaSi monawileobis uflebis miRebis survili aranairad ar warmoadgens Tavisi WeSmariti gagebiT sakuTari pirovnebis sulier
liderad aRiarebis miRwevis survils. vinc amas aseTad ver
aRiqvams, verasodes gaxdeba garemos sulieri mdgomareobis
bunebrivi winsvlis saqmeSi sargeblobis momtani. ufro metsac getyviT, is am winsvlis Semaferxebeli, damabrkolebeli
165
gaxdeba sakuTari pirovnebis ukve aRiarebulobis ar Semcirebis, DSenarCunebis surviliT marTuli da, retrogradulobas vinRa sCivis, uZraobaSi gadaiyvans mudmivad winsvlisaTvis gankuTvnil process.
es ufleba TAavis TavSi moiazrebs adamianis mier sulieri evolucirebisaTvis saWiro momavlis gzis gakvalvas, Cvenebasa da dakvalianebas (ramxelazec es mis SesaZleblobebs
Seesabameba da moeTxoveba). am SemTxvevaSi adamianma unda
aRiaros, rom is RvTis nebis realizaciis saSualeba unda
iyos da gangebis samsaxurSi unda aRiqvamdes sakuTAar pirovnebas (ATavisi pirovnebis maqsimalurad araindividualuri
mxridan warmoCinebisken unda iyos midrekili). Tundac
mTelma samyarom igi sulierebis saukeTeso warmomadgenlad,
sakuTAar kerpad aRiqvas, am safexurze myofma adamianma yovelgvari Zalisxmevis gareSe unda SeZlos sakuTari pirovneba srul damokidebulebaSi amyofos samyaros uzenaes pirovnebasTan da mis warmomadgenlebTan mimarTebaSi, da sruliad
unda iyos aradamokidebuli, aramijaEWvuli im garemoze, romelsac is sulierad mimarTavs. ra Tqma unda, es `ganze dgomileba~ garemosTan mimarTebaSi masTan kontaqtis ar qonas
ar moiazrebs. piriqiT, swored kontaqtis, maqsimaluri kontaqtis procesSi unda moaxerxos man is, rom obieqturi midgomis unari ar dakargos. is ufro `damkvirvebeli~ iqneba am
garemosTan mimarTebaSi da ara `monawile~, riTac sruli ufleba eqneba, obieqturobis kriteriumad iqnas miRebuli am
garemos mier.
es aris udidesi da uzenaesi gamocda zogadad adamianisaTvis da misi gadalaxvis Semdgom, adamiani udides pativs,
uzenaes Rirsebas imsaxurebs gangebis mxridan. igi maradiul
samyaroSi, anu zecaSi gadasvlis uflebis miRebiT jildovdeba.
am safexurze asuli adamiani aSkarad zeadamianur donezea gadasuli da RvTiuri bunebis SeZenis kandidati xdeba.
igi namdvilad aRar aris damokidebuli materialur an mentalur garemoze, magram es aucilebeli gamosacdeli safexuria. risi gamocda xdeba? am adamianis sxeulSi myofi ukve zeadamianuri bunebis mqone arsebis moTminebis gamocda.
166
Zalian uxeS Sedarebas Tu gavakeTeb, Zalian Znelia magaliTAad, umaRlesi maTematikis mcodnem gamravlebis tabula
auxsnas sxvebs ise, rom gaziarebis principi ar daarRvios.
amas emateba kidev misdami gamoxatuli brma fanatikuri
(mliqvnelobisken midrekili) midgoma da uazro, TiTidan gamowovili mizanmimarTuli gankiTxviTi (dapirspirebisken,
utaqtobisken midrekili) midgoma. es adamiani nebismier araobieqtur midgomas unda isxletdes. ramdenadac didia misi
siRrmiseuli wvdomis unari, imdenad didi unda iyos masSDi
sulgrZelobis gazrdis unari. Tu raimes gamo vinmesTan dapirispirebaSi Seva, es unda iyos sulierebis gzis swored mimarTvis interesebis gamo (da isic gansakuTrebul SemTxvevebSi) da araviTar SemTxvevaSi sakuTari pirovnebis individualuri interesebis gamo. Tumc, isic unda iTqvas, rom am
adamianis individualuri interesebi faqtiurad mTlianad
dakavebuli unda iyos araindividualuri interesebis msaxurebiT da sakuTAari potencialis mxolod is mcireodeni nawili unda moaxmaros sakuTar individualur nawils, rac araindividualuri interesebis msaxurebis WeSmaritad srulyofilad Sesrulebis Sedegad darCeba xolme (sxvaTa Soris, es
misi cicqna nawili bevrad aRmatebuli iqneba bevri adamianis
mTels potencialze).
mokled, es imdenad rTuli safexuria, rom piradad me
aranairad ar visurvebdi mis gavlas, TUu es SesaZlebelia,
rom amis gareSe SeZlos adamianma evolucirebis gzis maqsimumisken srulyofilad saWiro svliT iaros.
aq, faqtiurad, realur, mimdinare cxovrebaSi mamoZravebel ideaTAa Semotanazea laparaki, romlebic imxela pasuxismgeblobas adeben adamians, rom sakuTari individis arafunqcionaluri interesebis ganxorcielebis ndomaze, maT
gafiqrebazec ki ar unda (ar SeiZleba) rCebodes dro.
rekomendaciasaviT minda mivawero: visac mTeli arsebuli garemos damokidebulebisagan gaTAavisufleba surs, raARa
Tqma unda, sulier samyaroze srul damokidebulebaSi sakuTAari pirovnebis mosaqcevad WeSmariti rwmeniT unda ixelmZRvanelos mTels materialur samyarosTan mimarTebaSi yovelTvis, yvelgan, yvelasTaAn da yvelaferSi. mas, visac sulier samyaroSi gadasvla ara aqvs umTAavres miznad dasaxuli,
167
lasTAan da yvelaferSi iyavi is, rac xar. es adamians pativmoyvareobis seniT daavadebisagan garantirebulad daicavs da
sakuTAar patiosnebasa da Rirsebas ar SeubRalavs.
Tu aTi principidan da cxra nayofidan suliwmidisa me-6
puqtebs am mcnebis arsobriv raobasTAan SevaerTebT, miviRebT, rom adamiani am safexurze Rirseulad TAavis gamovlinebisTvis unda iyos aucileblad gulwrfFeli da amis Sedegad aucileblad daimkvidrebs siwmindes.
me vfiqrob, es WeSmaritad mSvenieri saxelmZRvanelo iqneba adamianebisTvis sakuTari sulieri mdgomareobis qveda
Skalis ar Camovardnis, qveviT ar dawevis uzrunvelsayofad.
adamianis mamakacuri sawyisisTvis vixelmZRvaneleb me-5
mcnebiT: mxolod maSin unda moaxdino sakuTari arsis gacema,
rodesac es surs mas, visTvisac gascem Sens Sida arss, anu
Sens `me~-s. es ki, adamians gaziarebis principis ar darRvevisagan saimedod daicavs, Tu urTierTobisas TAavadve ar daarRvevs am mcnebas. is amiT nel-nela imasac mieCveva, rom naklebi ilaparakos sakuTAari individualuri sxeulis praqtikuli gamocdilebis Sesaxeb da ZiriTAadad `me~-s xsenebisas individualuri suli da araindividualizmis gacema igulisxmos.
Tu aTi principidan da cxra nayofidan suliwmidisa me-5
punqts am mcnebis arsobriv raobasTan davakavSirebT, miviRebT, rom adamianma am safexurze TAavis Rirseulad gamovlinebisTvis sakuTAari arsis gamWvirvaloba da gacema (gaziarebis principis umwikvlod dacva) unda moaxdinos da amis Sedegad aucileblad miiRebs im mdgomareobas, rasac sitkboeba hqvia.
es ki umSvenieresi codnaa imisaTvis, rom adamianisTvis
sakuTAari mdgomareobis zeda Skalis arc zeviT da arc qvemoT garRveva ar moxdes. vfiqrob, vinc aqamde momyva kargad
xvdeba, rom zeviT garRveva uaresi Sedegis momtani iqneba am
SemTxvevaSi, vidre qvemoT CAamosvla. Tumca sulac Aara var
imis momxre, rom qvemoT Camovardna normalur movlenad CaiTvalos, miT umetes am safexuris moTxovnebis donesTAan SedarebiT. is unda iyos is, rac unda iyos.
is, vinc SeZlebs me-5 da me-^6 mcnebebis WeSamarit dacvas
avtomaturad moaxdens VII, VIII, IX da X mcnebaTa srulyofi169
170
arsebobs da isini erTmaneTSi imdenad urTierTgadakveTilni arian, rom ase dayofa, ubralod, uazrobaa. am terminebiYT
mxolod imitom vxelmZRvanelob, rom aq, dedamiwaze sxvanairad aRqmis unari aravis ar gaaCnia. magaliTAad, TviTon warsulSi, mudmivad arsebobs potenciuri momavali realobis
monaxazi cnobierebis sulieri mdgomareobis saxiT. es nebismier adamians SeuZlia Tavadve igrZnos. sxvaTAaSoris, monaniebisa da aRsarebis meqanizmi adamianma swored amaze unda aawyos. Tu Tqven warsulSi ukve momxdar raime movlenas
TqvenTAan dakavSirebuls daubrundebiT Sinagani warmosaxvis
saSualebiTA da am dros sakuTari Cadenili qmedebis SegrcxvebaT, Tqven albaT unda mogindeT is, rom es qmedeba ar
CagedinaT. ai, swored am sistemiT, dabejiTebiT SemiZlia
giTxraT, rom Tqven SegiZliaT, es qmedeba SecvaloT da gaakeToT is, rac am sircxvilis grZnobas simSvidis grZnobad gadagiqcevs. rogor? Sinagani warmosaxvis doneze. Tu amas materialuri TvalebiT ver xedavT da materialuri xelebiTA da
fexebiT an nebismieri nawiliT sxeulisa ver axorcielebT, damerwmuneT, ar niSnavs imas, rom Tqven amas ver moaxerxebT
gulSi da tvinSi. kosmosi, gangeba, ufali aucileblad daafiqsirebs yovelive amas da, gind daijereT, gind ara, Tqveni
warsuli aucileblad Seicvleba. ai, raSi gamoixateba momavlis arseboba da warsulSi gamovlineba.
aseTive warmatebiT SeiZleba monaniebisa da aRsarebis
qmna momavalSi (momavlis warsulSi). axlave agixsniT, ras niSnavs es: Tu Tqven raRac ganzraxva gagaCndaT dagegmarebuli
momavalSi gansaxorcieleblad, magram jer ar aris igi ganxorcielebuli Tqvens mier, is, vfiqrob, udavod momavals unda warmoadgendes droiTi klasificirebis SemTxvevaSi. Tu am
survils mis ganxorcielebamde CauRrmavdebiT da raRacnairad sindisis qenjnas igrZnobT anu aRmoaCenT raRAaca iseTs
masSi, rac Tavadve mogeCvenebaT, rbilad rom vTqvaT, aramarTebulad, am SemTxvevaSi, vfiqrob, ufro advili gasagebic kia,
rom Sinagani warmosaxvis meSveobiT Tqven SEegiZliaT, es winaswar dagegmili qmedeba SecvaloT, gadaasxvaferoT. am SemTxvevaSic, Tqveni momavali avtomaturad cvlilebas ganicdis
da kosmosis, gangebis, uflis mxridan Tqvendami midgoma aucileblad Seicvleba imis Sesabamisad, Tqveni survili gaxda
172
Semdgom misi SenarCunebis surviliT Seipyroba da yovelgvari saxis Ziebaze an vinmesTvis ZEiebaSi daxmarebis gawevaze
uars ityvis. sxvaTAaSoris, es aris erT-erTi is problema, romelic yovelTvis arsebobda, arsebobs da iarsebebs momavalSic.
aqsiomas warmoadgens is, rom vinc raRacis an viRacis SenarCunebas cdilobs, aucileblad dakargavs am raRAacas an
viRacas.
gangeba aravis miscems uflebas, misi gulisTvis samyaroSi mimdinare movlenebi gaaCeros da yvelaferi sikvdilis
mdgomareobaSi, srul umoqmedobaSi gadaiyvanos.
axla ki vnaxoT me-3 nayofi suliwmidisa. es gaxlavT:
mSvidoba. srulyofilebisken ar swrafva, ukan arasrulyofilebis datovebiT, avtomaturad omsa da dapirispirebas
gulisxmobs. e. i. am SemTxvevaSi ukve Semodis mTeli samyarosa da yvelaferi arsebulis erTian, mTlian organizmad aRqmis gageba. Tu viRAac, sadRac Cemi saSualebiT SeiZleba gaxdes imaze ukeTesi, vidre aris da me amas ar vakeETeb, maSin davTesav dapirispirebas, radgan ar aRmovfxveri igi. am SegnebiT ganmsWvaluli cocxali arseba uazrod, TAavqudmoglejiT zeviT ki aRar garbis, cdilobs mTlianad moemsaxuros
mTeli, erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis gajansaRebas. ai, amisTvis ki mas usaTod esaWiroeba am sulieri
mdgomareobis aRqma. amgvarad, cocxali arseba midis imis gagebamde, rom iq, sadac gangebam misi yofna gansazRvra, mas
zedmiwevniT Seesabameba (ganWvrets ra mTeli, erTiani garemos sulier mdgomareobas), ecados erTiani cnobierebis sulier mdgomareobasTan SesabamisobaSi mosayvani gzebi da saSualebebi, ipovos da kvalificiurad, yvelasaTvis gasageb
da misawvdom enaze gadmosces es. es yovelive imis Sesaxeb, Tu
ras moiazrebs Tavis arsSi srulyofilebad gardaqmnisken
mimarTva.
raRa Tqma unda, am Segnebis doneze mosuli cocxali arseba ufali RmerTis mfarvelobis uflebiT jildovdeba. SemiZlia isic ki vTqva, rom igi uSualod mama RmerTis mier Rebulobs kurTxevas da, faqtiurad, nebimier winaaRmdegobas,
rasac masze dabali rangis arsebebi uqmnian mas, igi uproblemod laxavs.
176
saerTod, RvTiuri bunebis mqone cocxali arsebis winaSe sxva bunebis mqone cocxali arsebebi ususurad gamoiyurebian, rameTu RvTiuri bunebis mqone arseba gangebis mxridan yvelaze didi da yvelaze upiratesi daxmarebiT sargeblobs. adamianuri bunebis RvTiur bunebaSi gadasvla yvelaze
didi warmatebaa nebismieri adamianisaTvis. es Zalian, AZalian
rTulia, magram amave dros isic minda giTxraT, rom es sruliad SesaZlebelia.
Tu am ATavis Tematikas davubrundebiT, daskvnis saxiT
SeiZleba iTqvas, rom aq aRwerili gziT cocxali arseba SeZlebs erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis aRqmas
eziaros. vfiqrob, sxvanairad es SeuZlebeli ram iqneba.
imdenad gendobaT gangeba Tqven da gagimxelT sakuTar
sulier arss, ramxelac TqvenSi nebimieri gamovlinebuli situaciis obieqtur realobad aRqmis unari iqneba, e. i. ramxelac iqneba TqvenSi gangebisadmi WeSmariti rwmena.
icxovreT ise, TiTqos TiToeuli mimdinare wami Tqveni sicocxlis bolo wami iyos da maSin SenarCunebaze
zrunvas gadaeCveviT.
III. erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis
marTvaSi monawileobis uflebis miReba
WEeSmariti rwmenis gacemis ufleba (am SemTxvevaSi bunebrivi `me~-s Sesaxeb) miecema mas, vinc mTlianad mindobili iqneba bunebriv `me~-sa da mis pirad warmomadgenels, samyaros
uzenaes pirovnebas, anu vis mierac srulad iqneba aRqmuli
bunebrivi `ego~-s sulieri mdgomareoba da sakuTar arsSi
bunebriv `me~-d iqneba gardaqmnili.
es safexuri gaxlavT RvTiuri bunebis absolutur WeSmaritebasTan urTierTobis amsaxveli done. am SemTxvevaSi
absoluturi WeSmariteba ise unda iqnas aRqmuli, rogorc
absolutis mamakacuri sawyisis warmomadgenlobiTi nawili.
aq bunebrivi `ego~-s cneba bunebriv `me~-d gardaqmnis mdgomareobaSi gadadis. TaAvisi funqcionaluri datvirTviT es
gaxlavT drois erTian, daunawevreblad aRqmis raoba, sadac
konkretuli, amwamieri mimdinareobis cneba yovelgvar azrs
kargavs.
177
ras niSnavs es? es aris iseTi `droiTi sartyeli~, sadac gadaadgileba SesaZlebeli xdeba ukidures warsulSi an
ukidures momavalSi da cocxali arseba erT konkretul mimdinare wamze aRar aris damokidebuli. vfiqrob, arc ise Zneli unda iyos imis gageba, ramdenad spetaki unda iyos is cocxali arseba moralurad da eTikurad, rom mas amis ufleba
mieniWos. funqciuri daniSnuleba am gadaadgilebebisa ki unda iyos erTiani cnobierebis sulieri transcendentuli
mdgomareobis marTva da uzrunvelyofa. albaT odnav mainc
xvdebiT, Tu ra Sedegebs moutans mTel cnobierebas, Tundac
erTi, TiTqos umniSvnelo e. w. Secdoma. ar SemiZlia am Secdomis raobaze ar SevCerde. vfiqrob, es saukeTesod daexmareba mas, visac sulieri winsvla da warmatebebi swyuria. swored es Secdoma gaxlavT is, rasac codvad moixsenieben dedamiwaze. Tu cocxali arseba erTian cnobierebas imaze nakleb
sulier codnas miawvdis, vidre es mas esaWiroeba (ra Tqma unda, Tu es TAavad gaaCnia), maSin is codvas, Secdomas Caidens.
magram Tu igi imaze met sulier codnas miawvdis erTiani
cnobierebis warmomadgenlobiT nawils, vidre mas amis aRqmis unari gaaCnia, es zemoT xsenebul codvaze, Secdomaze,
gacilebiT ufro uaresi Sedegebis momtani gaxdeba. amitom
igi transcendentuli mdgomareobidan amoagdebs mTels
cnobierebasa da bunebrivi `ego~-s Seqmnas gamoiwvevs. pirvelad moxseniebuli Secdoma gacilebiT ufro advili gamosasworebelia, vedre meored moxseniebuli (Tumc, imasac
davamatebdi, rom pirveli meores aucileblad, gardauvlad
gamoiwvevs).
absoluturi WeSmaritebis piradi warmomadgeneli gaxlavT samyaros uzenaesi pirovneba, mama RmerTi, da yoveli
axali porcialuri sulieri codnis Setana yovelTvis erTian cnobierebaSi uSualod masTan SeTanxmebiT da misi gadawyvetilebiT unda xdebodes.
vfiqrob, TaAvisTavad ikiTxeba, magram mainc aRvniSnav,
rom aq aris pasuxismgeblobisa da, Tu gsurT, uflebamosilebis maqsimumi, rac ki SeiZleba gapirovnebul iqnas zogadad cocxal arsebaze. ise, rom aq moxvedrili nebismieri
cocxali arseba udavod diadi sulia. Tumca ueEWvelia isic,
rom aqac arsebobs ieraqiuli safexurebi, romelTaA gansaz178
179
181
am safexuris zeda Skalis damcveli e. w. mamakacuri sawyisis gamomxatveli pirveli mcneba da misi Sesabamisi pirveli principi uzrunvelyofen erTian cnobierebaSi Sesatani
sulieri codnis Warbi mcdelobebisagan cocxali arsebis
dacvas. maTi meSveobiT cocxalma arsebam unda Seimecnos sakuTari SesaZleblobebis, sakuTari uflebamosilebis zRvari, raTa Warbi mcdelobebiT marTlac savalalo mdgomareobaSi ar aRmoCndes. es, Cemi SexedulebiT, yvelaze mniSvnelovani sakiTxia im sakiTxTa Soris, romelTac rodesme Sevxebivar. isev mcnebas moviSvelieb. is gveubneba: giyvardes ufali
RmerTi Seni yovliTa guliTa SeniTa da yovliTa suliTa SeniTa da yovliTa gonebiTa SeniTa.
anu nebismier cocxal arsebas, Tundac absoluturi
WeSmaritebis warmomadgenlobiT nawilSi myofsac ki, sWirdeba zeda sazRvari. ufro metic ki SeiZleba iTqvas, es swored rom pirvel rigSi mas sWirdeba, rameTu absoluturad
yvela gadaxra idealuri mdgomareobidan swored rom aqedan
xdeba. amisaTvis yoveli maTganisaTvis absoluturi WeSmaritebis piradi warmomadgeneli, maTze ierarqiulad ufro
maRla mdgom arsebad aRiarebuli Tavad absolutis mier,
udides avtoritets unda warmoadgendes.
aucileblad minda aRvniSno, rom aq laparakia iseT cocxal arsebebze, romlebic WeSmaritad diadi sulebi arian
(uklebliv yvela). winaaRmdeg SemTxvevaSi isini iq ubralod
ver moxvdebodnen.
pirveli principis dacva kidev ufro ganamtkicebs am
midgomas, rameTu srulyofilebis mudmivi warmomadgenlis
arsebobas aucileblad saWiroebs sulieri mdgomareobis
marTvis procesi. pirveli principi gveubneba:
maradiuli samyaros uzenaesi pirovneba srulyofil arsebad unda iqnas aRiarebuli da aRqmuli.
mama RmerTisadmi aseTi damokidebuleba mTlianad gamoricxavs da aRmofxvris im saSiSroebas, rasac zeda Skalis
darRvevaSi vgulisxmobdi. is aris uSualod da piradad garanti srulyofili mdgomareobis srulyofilad marTvisa
da srulyofilebis matebisa idealuri porcialuri dozirebulobiT.
182
pirveli nayofi suliwmidisa gaxlavT siyvaruli anu saboloo jamSi es aris is, rac unda sufevdes erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis masazrdoebelsa da erTiani
cnobierebis sulieri mdgomarebis amTvisebels Soris. es SeiZleba iwodos urTierTobad absolutur WeSmaritebasa da
absolutur cnobierebas Soris sakuTAari warmomadgenlobiTi nawilebis saSualebiT. am urTierTobis idealuri mdgomareobis amsaxveli ki aRmoCnda is faseulobrivi cnobiereba,
rasac siyvaruli Tavis arsobriv raobaSi gulisxmobs.
Tu mama RmerTsa da suliwmidaze gavamaxvilebT yuradRebas, erTgvari gonebrivi ganzogadebis mcdelobiT, piradad Cemi SexedulebiT, TAavad mama RmerTi, samyaros uzenaesi
pirovneba, absoluturi WeSmaritebis nebis realizaciis saSualebad aRiqvams sakuTar `me~-s. Tavad suliwnida ki, samyaros uwmindesi pirovneba, absoluturi cnobierebis nebis realizaciis saSualebad aRiQqvams sakuTAar `me~-s.
vfiqrob, aranair mkrexelobad ar unda CaiTvalos es
ganzogadeba da Tu obieqturad gadmocemis raimenair donezea laparaki, mimaCnia, rom obieqturad amis asaxva sxvagvarad albaT ufro bundovans gaxdida am ori umaRlesi pirovnebis aRqmisa da Secnobis mcdelobas.
amiT msurs, davasrulo EeTikis donis ganxilva da visurvo, rom movxvde (mec da yvela, visac sulieri srulyofis survili amoZravebs) iq, sadac maqsimalurad didia
eTika da moraluri principebia daculi. uklebliv yvelas vusurveb sulier warmatebebs da getyviT, rom aucileblad zustad miiRebT yovelTvis, yvelgan da yvelaferSi, rasac imsaxurebT.
WeSmariti rwmena unda misceT maT da mxolod maT,
vinc WeSmaritad ndobiT aris Tqvens mimarT ganmsWvaluli da aranairi TvalTmaqcoba da Casafrebuloba ar aris
maTSi TqveTan mimarTebaSi. winaaRmdeg SemTxvevaSi, Tqven
borotebas daTesavT.
183
meSvide Tavi
sulieri harmonia
sulieri yofierebis gardauvali
aucileblobis uzrunvelyofa
mTEel am wignSi arsebuli umsxvilesi da umniSvnelovanesi sakvanZo sakiTxebis erT grafikul formaSi gamosaxvis
mcdeloba iqneba Cadebuli am QqvemoT moyvanil informaciaSi
da saerTodac es Tavi Tavisdauneburad mTlianad yovelives
Seajamebs.
absoluturi WeSmariteba
improvizaciuli
interpretacia
imitacia
adaptacia
sarwmunoeba
relaqsacia
mecnierebareligia
kultura
inercia
eWvi
mutacia
184
qaluri sawyisi
fiqsacia
rwmena (sasoeba)
sulieri samyaro
orientacia
materialuri samyaro
mamakacuri sawyisi
meoba
siyvaruli
formaciis Ziebasa da gadamuSavebas. mas mimdevrebic uCndebian da mamakacur sawyisSi nel-nela xdeba ganxeTqileba,
Tumca is jer aranairi formiT ar vlindeba.
vinaidan am axal mopovebul codnas gawonasworebis meqanizmi qaluri sawyisisTvis gaziarebiT ar akontrolebs, ar
aneitralebs, ar adasturebs (informaciul enaze, es axali
mimdinareoba improvizaciul interpretaciaze koncentrirdeba). informacia moipoveba da grovdeba maSin, rodesac misi
realizacia anu adaptacia ver xerxdeba. unda es Tu ara, am
yvelaze niWier da maRalganviTarebul cocxal arsebas mama
RmerTis garemocvidan da mis mimdevrebs, isini nel-nela agresiulni, gauwonasworebelni xdebian, Tumca sakuTAar ATavze
Zalisxmevis xarjze axerxeben sakuTAari TAavis kontrolirebas.
amasobaSi ki, vnaxoT, ra xdeba suliwmidasTAan da qalur
sawyisSi?
suliwmidisa da misi garemos, mTEeli qaluri sawyisis,
TviTgamorkvevisaTvis mama RmerTs yvela piroba aqvs Seqmnili, anu misi nebarTvis gareSe veravin SeZlebs maTTvis raime
sxva axali informaciis miwodebas, vidre is amas ar miiCnevs
dasaSvebad, anu vidre jer ver gadamuSavebuli informaciis
sruli aTviseba ar moxdeba.
suliwmida ki iwyebs droebiTi sulieri samyaros Seqmnas, gansxvavebiT mudmivi, maradiuli samyarosgan. is, rac
warmosaxviT ver aRiqva, surs gamosaxviT (warmosaxvis vizualuri formiT) da gamosaxulis bunebrivi Tanamimdevruli
svlis ganxilviT Seicnos da gaiTavisos. amisaTvis ki saWiro
xdeba, arc meti da arc naklebi, mTeli ukve Secnobili codnis gamosaxva, sulier samyarod Camoyalibebisa da Seqmnis saxiT. e. i. Seqmna da gamosaxva xiluli, vizualuri saxiT xdeba
absoluturad yvelafrisa, rac ki rodesme mamakacuri sawyisis mxridan qaluri sawyisisTvis iqna miwodebuli sulieri
codnis saxiT da rac ukve srulad adaptirebulia da gaTAavisebulia qaluri sawyisis mier.
uxeSad Tu aviRebT, es aris cocxali arsebebis cocxali,
cxoveli bunebis gamovlineba maTi sulieri codnis Sesabamisad. es cocxali arsebebi sulieri (mentaluri) sxeulebis
mqoneni arian. suliwmida, aqamde Tu adaptaciiT iyo dakave187
buli, axla ukve damoukideblad sulieri ganviTAarebis, evolucirebis orientaciuli sakiTxebiT kavdeba mxolod da
isic, mxolod im diapazonSi, romlis aRqmac ver SeZlo da
mTels qalur sawyissa da masSi arsebul individualur sulebs ucxadebs, ubrZanebs, rom droebiT adaptaciaze, sxva
axali sulieri codnis miREebaze uari unda Tqvan iqamde, vidre veradaptirebul nawils mTeli qaluri sawyisi ar aiTvisebs.
ra Tqma unda, aqac Cndeba erTgvari Cumi ganxeTqileba,
anu suliwmidis pirovnebasTan Zalian daaxloebuli cocxali arseba bedavs isev adaptaciaze iyos koncentrirebuli,
rameTu mas sulwmidis SiSi ar gaaCnia, miaCnia ra, rom suliwmida mas risxvisTvis ar Ggaimetebs. faqtiurad, es urCi arseba
sakuTaAr Cvevebs ver eleva (Tumc, me mas ar vamarTleb, magram
es yovelive Cveulebrivi bunebrivi procesia da unda es vinmes Tu ara, mainc moxdeba). avtomaturad am individualur
sulsac uCndeba TAavisi mimdevrebi da qalur sawyisSic Cndeba Cumi ganxeTqileba.
am mimdevrobasac erTi suli aqvs, aRmoaCinos axali sulieri codna da misi aTviseba daiwyos. informaciul doneze
es axali mimdinareoba inerciaze koncentrirdeba.
aq DSemodis cneba adamianuri buneba (adamiani).
am droisaTvis ikveTAeba zogadi cnobierebis is xarisxobriv-raodenobrivi done da misi e. w. teritoriuli sazRvrebi
(vizualurad aRqmadi gamosaxuleba), romelic ver iqna aTvisebuli da adaptirebuli. ai am sazRvrebis aTvisebisaTvis suliwmida qmnis Tvisobrivad sruliad axal, ukve gamovlinebuli arsebebisagan gansxvavebul, mentalur sxeuls, romelsac
mama RmerTi SATaberavs ukve arsebuli individualuri sulebisagan gansxvavebul, Tvisobrivad sruliad axal suls, romelsac am teritoriuli sazRvrebis TAanamimdevruli (mowafeobrivi) aTvisebis unari gaaCnia. es axlad Seqmnili arseba gaxlavT mamakacuri sawyisiT mkveTrad gamoxatuli adamiani
(adami). SeiZleba, gasakviradac mogeCvenoYT, magram swored igi
xdeba centraluri figura asaTvisebeli zogadi cnobierebis
funqcionaluri aspeqtis mopovebisa da gadamuSavebis saqmeSi
(anu inforaciul enaze, orientaciisa da improvizaciuli interpretaciis saSualebiT fiqsaciis saqmeSi).
188
upiratesia da yvelaferi absoluturad am fardobiTi xedvis WrilSi xdeba aRqmadi (anu igi erTgvari trans-harmonizirebulobis mdgomareobidan gamodis).
realurad, bibliur miTologiaSi moTxrobili nayofi
keTilisa da borotis Sesaxeb swored es fenomeni gaxlavT.
mamakac-adamianTan urTierTobis Semdeg, qali-adamiani gulaxdilad uziarebs im informacias, rac am axlad gamoCenilma arsebam auwya. es mamakaci-adamianisaTvis seriozuli daeWvebis mizezi xdeba mama RmerTis uzenaesobis raobaSi. masSic
erTgvari gaoreba Cndeba imis gamo, Tu vin aris upiratesi,
mama RmerTad misTvis aRqmuli arseba, Tu es viRaca. am eWvebTan erTad avtomaturad Cndeba saSiSroeba imisa, rom mamakac-adamians Tavad moundes sakuTari eTikuri donis qvemoT
myof arsebebze uxeSi, Zaladobrivi diqtatura daamyaros,
raTa mama RmerTTanac da am viRac axal `RmerTis tol arsebasTaAnac~ saerTod gawyvitos kavSiri (imisaTvis, rom qaliadamianis TvalSi sakuTari Rirseba da pativi SeinarCunos).
anu, faqtiurad, TAavad gamoacxados sakuTari pirovneba
RmerTad.
bibliur miTologiaSi es asea moxseniebuli: `Tqva
ufalma RmerTma: aha gaxda adami, rogorc erTi CvenTagani,
Semcnobeli keTilisa da borotisa, ar gaiwodos axla xeli
da ar mowyvitos sicocxlis xis nayofic, ar SeWAamos da maradiulad ar icocxlos.
gauSva igi ufalma RmerTma edemis baRidan, rom daemuSavebina miwa (TavisSi arsebuli WeSmariti grZnoba), saidanac
iyo aRebuli. gandevna adami, edems ki aRmosavleTiT qerubinebi da cecxlovani, mbrunavi maxvili dauyena, raTa sicocxlis xesTan misasvleli daecvaT~.
anu, Seuwyvita mama RmerTma ar Secnobili zogadi cnobierebis Sesaxeb mamakac-adamians informaciis miwodeba da
absoluturad yvela mamakacur sawyisSi myof arsebasac srulad aukrZala misTvis an qali-adamianisaTvis raime saxis informaciis gacema-miniWeba (amis irib, erTgvar miTologiur,
dasturad moviyvandi promeTes mier `cecxlis~ micemas adamianebisaTvis). TAavis garemocvaSi yvelaze axlos myofi arseba ki, vinc adamianebSi eWvis aRmoceneba gamoiwvia, gandevna
190
... da Sva Ze, vaJi, romelmac unda mwyemsos yvela xalxi rkinis
kverTxiT da atacebul iqna misi bavSvi RmerTTan da mis
taxtTan.
dedakaci ki gaiqca udabnoSi, sadac misTvis momzadebuli iyo adgili RvYTisagan, raTa iq gamoekveba igi aTAas oras
samoc dRes.~
seriozuli ganWvretiYT, sul mcire zedapiruli gadaxedviTAac ki SeiZleba dafiqsirdes, rom me-8 safexuris dasruleba 2016 wels mTavrdeba, rasac sul raRac aTi weli da
cxra Tve gvaSorebs, Tumca amaze laparaki, vfiqrob, amJamad
sisulelea, amas axla veravis avuxsni.
davubrundebi zogad ganxilvas. mas Semdeg, rac mTavrdeba RvTis Zisa da RvTis asulis mSoblebis mier aRzrda,
rac imaSi gamoixateba, rom maTSi kodirebuli idealurobisken swrafvis survili arsebuli realobisTvis Sesabamisi,
gardauvlad aucilebeli codniT Canacvleba, maT eZlevaT
sruli Zalaufleba ganxorcielebul subieqtur realobaze.
xolo subieqturi realobis sanacvlod, obieqturi realobis Sesabamisi informaciisa da am informaciis ganxorcielebaSi daxmarebis gawevis Setanis Semdgom maT eZlevaT sruli
Zalaufleba sulier samyarozec, sadac obieqturi realoba
ar darRveula, xolo mama RmerTi da suliwmida maTTvis sruliad axal, Tvisobrivad gansxvavebul realobaSi gadadian,
sadac isini sxva cocxali arsebebis mier ukve araindividualur gamovlinebad aRiqmebian. Tumc, es am cocxal arsebaTYa,
maTTan SedarebiT, gacilebiTY ufro mcire eTikur-esTetikuri donis Sedegia (es ise, naucbaTevad, mSobelTa da SvilTa urTierYYTobebis raobis Sesaxeb).
magram, vidre sulier samyaroSi es procesebi moxdeba,
materialur samyaroSi adamianuri buneba hqmnis ukve materialur sxeulze da materialuri sxeulisaTvis awyobil sistemas, Tumca mainc, SeiZleba iTqvas, rom sulierebis aspeqti
masSi aSkarad gadamwyvet rols TamaSobs sakuTar arsSi arsebuli RvTis winaSe SiSis xarjze. me vityodi, am dros ori
udidesi cneba marTAavs adamianebs, esenia: Bsindisi da sircxvili. isini jer kidev akavSireben adamianebs mama RmerTTan da suliwmidasTAan da, yvela sxva saxis materializire-
194
bul cocxal arsebasYTan SedarebiT, ufro maRal eTikur-esTetikur safexurze amyofeben maT.
am dros xdeba RvYYTis Zisa da RvTis asulis Zalisxmevis
gaaqtiureba adamianebSi funqcionaluri interesebis gaRviZebis surviliT, raTa sindisi maTi (SiSi RvTisa) mama RmerTisadmi siyvarulad gardaqmnan, xolo sircxvili maTi (SiSi suliwmidisa) suliwmidisadmi siyvarulSi gardaaqmnevinon,
uSualoni gaxadon, erTurTTAan urTierTgagebisa da siyvarulis survili Caunergon.
ai aq mTavrdeba dvapara iuga (SenarCunebis epoqa) da iwyeba kali iuga anu dakargvis epoqa
am epoqaSi sruliad ikargeba subieqturi Sefasebis survili (pirovnuli Sebralebis Sedegad warmoqmnili) sulier
samyaroSi da sruliad ikargeba obieqturi Sefasebis survili (egoizmis damkvidrebis Sedegad warmoqmnili) materialur samyaroSi. xdeba Zalian seriozuli gamijvna sikeTisa
da borotebis, faseulobaTa srulyofili CamoyalibebiT
zogadcnobierul doneze. uklebliv yvelas da yvelafers
eniWeba is, rasac imsaxurebs. am epoqaSi movlenebi gacilebiT
ufro male viTardeba.
daviwyeb materialuri samyaros realobis ganxilviT am
epoqaSi. mamakaci-adamiani metwilad cnobismoyvareobiTY Seipyroba da, interesebis sferos gadasaxedidan, inerciEiT
imarTEeba, xolo qali-adamiani trabaxis surviliT (Zalauflebis mopovebis surviliT) Seipyroba da, interesebis sferos gadasaxedidan, improvizaciuli interpretaciis surviliT imarTeba. zogadad, adamianebi mTlianad raRacis an
viRAacis imitaciiT arian dakavebulni da srulad iwyeben sulierebasTAan kontaqtis dakargvas. isini spekulaciuri meTodebiT yvelafers TAavis pirovnebaze morgebisaTvis iyeneben da sakuTari sxeulisa da misi arafunqcionaluri survilebis uzrunvelyofis mets aRarafers akeTeben. Segnebulad
Tu brmad, adamianebi mizandasaxulad upirispirdebian mama
RmerTs, suliwmidas, RvTYis Zes, RvTis Aasuls da saerTod sulier samyaros mTlianad, acxadebs ra TaAvis populacias
(adamians) erTaderT RmerTad da evoluciis procesis erTa195
derTi umaRlesi gamovlinebis Sedegad. am dros xdeba adamianTAa raodenobis uzomod zrda da sxva materializirebuli
cocxali arsebebis meToduri Seviwroeba da fizikuri ganadgureba adamianTAa mier. raRaca zRvramde misvlis Semdgom ki,
roca arsebobisTvis brZolaSi yofiTi, Tu cnobieri dapirispireba xdeba adamianTAa Soris, isini erTmaneTis ganadgurebis surviliT imuxtebian. Tan, paralelurad amisa, isini
cdiloben mTEeli materialurad gamovlinebuli kosmiuri
gamovlinebis aTvisebas, Secnobasa da dapyrobas (kolonizirebas), rogorc `mkali~ an raime mavne baqteria. erTi adgilis resursebis amowurvis Semdgom, meore gamoiyenon (gadaWamon) da gaanadguron, Semdeg mesame, meoTxe da a. S. usasrulod.
ra xdeba am dros sulier samyaroSi? WeSmaritad saWiro
da porcialurad zustad gansazRvruli zogadi cnobierebis
miwodebis Semdgom RvTis Zisa da RvTis asulis saSualebiT
sulieri samyaro cdilobs absoluturi obieqturoba gamoiCinos materialuri samyaros mimarT. anu, SeiZleba iTqvas,
rom mizezi yovelives aseTad gamovlinebulobamde misvlisa,
da Tundac, sul Tavidan, zogadi cnobierebis raRaca nawilis ver aRqmisa suliwmidis mier (romelic mama RmerTisgan
iqna miwodebuli), moxda pirovnuli xaTris gamo. ai, am subieqturobis mocilebas cdilobs sulieri samyaro sakuTari
Sida arsidan (im arsidan, riTic is realurad imarTEeba).
am dros da am doneze, ukve ormagovnebis cnebaze laparaki absoluturad uadgiloa da calsaxad keTdeba is, rac
Seqmnili situaciisaTvis gardauval aucileblobas warmoadgens. es aris is erTaderTi gza, rasac WeSmariti sikeTe SeiZleba ewodos.
sulier samyaroSi mcxovrebTAa da, miT umetes, mis umaRles warmomadgenelTa uzomo sixaruls iwvevs iseTi SemTxvevebi, rodesac am epoqisTvis Sesabamis gadagvarebul yofierebaSi myof materialur samyaroSi Cndeba adamiani (an adamianTAa jgufi), romelic damkvidrebuli mankieri orientaciidan axerxebs ATavis daRwevas da swor, marTebul gzas adgeba.
sulieri samyaro am adamians (an adamianTAa jgufs) arasodes
miatovebs `bedis anabara~ am marTlac mZime periodSi ise,
rom ar mixedos, ar upatronos da gansakuTrebul aRricxva196
197
198
RvTis Ze da RvTis asuli da maTi garemocva ki iqamde agrZelebs zemoqmedebas, vidre qaoss mTlianad ar aRmofxvrian da mSvidobasa da myudroebas ar daamyareben.
amis Semdgom, isini erTgvar araindividualur mdgomareobaSi gadadian sxva cocxali arsebebis aRqmis doneze (maTi gadasaxedidan), iqamde vidre samyaroSi maTi Carevis aucilebloba ar gaxdeba saWiro.
qaosis ar arsebobis dros, RvTis ZEe da RvTis asuli, damoukideblad yvelasagan da erTurTisagan, meditaciur
transSi Sedian da absoluturi WeSmaritebisa da, absoluturi cnobierebis Secnobis surviliT damuxtulebi, warmosaxvisa da warmosaxulis ukidegano sivrceebSi mogzauroben,
Tumc, vfiqrob, es, albaT, Zneli gasagebi iqneba. ufro martivi eniT rom iTqvas, isini mudmivad sakuTari araindividualizmis gazrdis mcdelobiT, `me~-s SecnobiT arian dakavebulni.
es aris droebiT samyaroTa gaCena-gauCinarebis erTi
ciklis mokle istoriuli ganxilva.
epoqaTAa TAanamimdevruli urTierTcvalebadobis mizezi,
rogorc sulieri yofierebis gardauvali
aucileblobis uzrunvelyofa
upirveles yovlisa unda aRiniSnos is, rom aq saqme
gvaqvs mudmivi mamoZravebeli Zalis, absolutis e. w. pirovnuli bunebis SeZlebisdagvarad siRrmiseuli gadmocemis
mcdelobasTan. daaxloebiT vxvdebi, rogori kritikuli ganwyoba gauCndeba Cemi pirovnebis mimarT im adamianebs, romlebic amas waikiTxaven (igulisxmebian WeSmaritad gonieri,
araspekuliaciurad ganaTlebuli adamianebi, Torem sulierad dabla dacemuls, amas verc waakiTxeb da romc waikiTxos,
mainc verafers gaigebs). ase rom, vidre amis ganxilvas daviwyebde, jer, albaT unda agixsnaT, ra minda am `daukrefavSi~
da raSi damWirda saerTod am Temis moyvana.
vinaidan ise moxda, rom Cemi mecadineoba da SEemoqmedeba
Zalian globalur sakiTxebs Seexo, piradad CemTvis aucilebeli gaxda iseTi sistemis Camoyalibeba sakuTar `me~-Si, romelic raime suleluri (umecrebiTYi) Secdomebisagan dami199
cavda. me, rogorc erT konkretul epoqaSi mcxovrebi mokvdavi adamiani, `ukvdav-uberebel~, maradiul cnebebs vecnobodi da aucilebeli xdeboda, am cnebebis ase Tu ise Secnobis Semdgom imaze metad damecva eTikac, esTetikac, moralica da zneobac, vidre maT Secnobamde vicavdi. minda giTxraT,
rom es arc Tu ise martivi saqme aRmoCnda. da ai, ratom: im
dros, rodesac me Tvalsa da xels Sua vicvlebodi ukeTesobisken (yovel SemTxvevaSi, vcdilobdi), garemo an uZrav
mdgomareobaSi imyofeboda (gansakuTrebiYT, CemSi mimdinare
procesebYTan SedarebiT), an uaresobisken miiswrafoda. aseT
pirobebSi gankiTxvis, brazisa da dapirispirebis ar aRmocenebisaTvis, gulwrfelad vaRiareb, Zalian didi Zalisxmeva
mWirdeboda. amavdroulad, isic gaiTvaliswineT, rom garemosTan Cemi TanamSromloba am sakiTxebis garSemo gangebis
mier mTlianad blokirebuli iyo da, ra Tqma unda, blokirebuli unda yofiliyo kidec interesTAa komfliqtisagan dacvis mizniT. ratom? imitom, rom Cems `me~-Si ukeTesad gadaqcevis survili aranairad ar neldeboda da rac dro gadioda, ufro meti gulmodginebiTA da morCili Tayvaniscemis
suliskveTebiT mivyvebodi Cems mier arCeul gzas. anu me `mowafeobis~ statusSi myof arsebad viricxebodi, kosmiuri realobisa da misi ganmgeblis, gangebis gadasaxedidan. me Tavad
davwere am Cemi xelebiT da mTels Cems meore wigns (`sulieri
cxovrebis gza materialur samyaroSi~) wiTeEl zolad gasdevs is azri, rom erTdroulad ori radikalurad dapirispirebuli mimarTulebiTY svlis survilis arseboba, adamianSi
absoluturad arasasurvelia da Cemnairi adamianisaTYvis ki
sruliad dauSvebelia (rameYTu, Cemnairi adamianis mier daSvebuli Secdomebi gacilebiTY ufro did zians da ubedurebas
moutans yvelasa da yvelafers). adamianur enaze rom vTqva
iyo `moswavle~ da TaAn iyo `mAAaswavlebeli~ aseT sakiTxebSi
ubralod miuRebelia.
mokled, bevri rom aRar gavagrZelo, Cemi `me~-sTYvis aucilebeli gaxda Semecnebis raRaca donis dasrulebul, bolo nawilad miReba. me TAavs imiT vimSvidebdi, rom es raRac
CemTvis aRqmis maqsimumia (rameTu uklebliv yvela cocxal
arsebas TaAvis aRqmis diapazonSi raRac zRvari gaaCnia), mag-
200
ram gangebis mier Cemi ganswavla-ganaTleba amiT ar mTavrdeboda da es advili misaxvedri iyo.
da ai, gamoCnda is, rac Cemi `me~-s ganaTleba-ganswavlis
damamTAvrebeli iqneba. swored es gaxlavT Cemi aRqmis diapazonSi arsebuli zRvari. amis Semdeg, Tundac asi tona qaRaldi rom gavavso naweriT, iqidan erTi asoc ki aRar iqneba am
Tematikis Sesabamis eTikur-esTetikur doneze maRali.
am TAavis bolomde CamTAavrebiT da, zogadad, am wignis
damTAvrebiT, vacxadeb, rom Cemi mowafeobis periodi mTaAvrdeba (yovel SemTxvevaASi, am sxeulSi arsebobisa da masSi
yofnis bolomde, rogorc minimum da, vfiqrob, amis Semdgom
kidev sakmaod STambeWdav xansac ki). ai, am garemoebebma momiyvana aseTi didi, CemTvis uzarmazari da umaRlesi Tematikis ganxilvis aucileblobamde, rasac axla vwer.
axla ki, modiT, Tematikis arsobriv raobas davubrundeT. Tu, jer kidev ver mixvdiT, ratom gavakeTe amxela Sesavali, gauwyebT, rom es Tema moicavs absolutis, rogorc subieqtis realobis obieqturad ganxilvis mcdelobas.
Tu absoluts rogorc subieqts ganvixilavT, saidanac
yvela da yvelaferi momdinareobs, aqac, iseve rogorc yvelaferSi, ori sawyisis raobis Semotana mogviwevs. es ori sawyisia:
1. mamakacuri sawyisi anu dasamkvidrebeli WeSmariteba
TAavisi absoluturi maCvenebliT, e. i. is, rac cnobierebis doneze jer ar aris CAamoyalibebuli.
2. qaluri sawyisi anu damkvidrebuli WeSmariteba, Tavisi
absoluturi maCvenebliT, e. i. is, rac cnobierebis doneze ukve CAamoyalibebulia da, ase vTqvaT, ganxorcielebul, adaptirebul WeSmaritebas warmoadgens.
amxela formulirebebi rom ar `vaTrioT~, modiT, aqve
SevTanxmdeT imaSi, rom absolutis mamakacuri sawyisi movixsenioT absoluturi WeSmaritebis saxeliT, xolo qaluri
sawyisi ki, movixsenioT absoluturi cnobierebis saxeliT.
absolutSi mudmivad mimdinareobs raRac procesebi. ai,
am procesebis saxeobaTa ganzogadeba da Camoyalibeba minda
gavakeTo axla. isini sulieri yofierebis gardauvali aucileblobis uzrunvelyofas emsaxurebian da uSualod absolutis, rogorc subieqtis, mier imarTebian.
201
202
lebiTA da miznebiT ar xdeba, magram igi aris nebismier raRacaSi nebismieri saxiT gamovlenili mouTmenloba.
Sedegi haromnizirebis procesze mijaWvebisa ki gaxlavT
is, rom am individs Tavadve mouwevs sakuTar `me~-Si darRveuli harmoniulobis aRdgena da sanam amas bolomde ar moaxerxebs, veRAaravis veRar gaunawilebs da gauziarebs sakuTAar
Sida grZnobiT bunebaSi arsebul siRrmesa da siyvaruls, ra
procesSi yofnac ase Zalian uyvars da moswons mas.
2) transcendencirebis procesze mijaWvebis SemTxvevaSi
ki individis Sida araindividualuri nawili zmanebis, `Zilis~ SegrZnebaSi gadadis. mas uCndeba imis survili, rom
aRAarafris adaptacia aRAar moaxdinos da sruliad dakmayofilebuli iyos imiT, rac mas transcendentul mdgomareobaSi amyofebda. amgvarad, igi nel-nela kargavs imis aRqmis
unars, rom transcendentuli mdgomareoba misTvis miwodebuli dasamkvidrebeli WeSmaretebis cnobierebad gardaqmnis bunebrivi Sedegi iyo. Tumc aqac aucileblad minda aRvniSno is, rom es aranairi vnebiTi survilebisa da miznebis
Sedegi ar gaxlavT. am SemTxvevaSi, vityodi, rom nebismier
raRacaSi nebismieri saxiT gamovlinebuli zedmeti moTmineba, saboloo jamSi, verasodes ver iqneba dadebiTi Sedegis
momtani da erTgvari gazarmacebisa da sakuTar funqcionalur saqmianobaze uaris Tqmis provocirebas uwyobs xels.
Sedegi transcendencirebis procesze mijaWvebisa ki
gaxlavT is, rom am individs mainc mouwevs Tavadve transuli
mdgomareobidan gamosvlis mizezis povna da am mizezis
srulyofilad aRmofxvra. is veRAar moaxerxebs transcendentul mdgomareobaSi moxvedras, vidre ignorirebul dasamkvidrebel WeSmaritebas zogad cnobierebad bolomde ar Camoayalibebs.
3) evolucirebis procesze mijaWvis SemTxvevaSi, individis individualuri (pirovnuli) nawili erTgvar qaosur
mdgomareobaSi gadadis. is cdilobs sakuTar `me~-Si arsebul
ambiciur nawils mudmivad aZlios sul axali da axali informaciebi dasamkvidrebeli WeSmaritebis garSemo, da vinaidan amis harmonizirebas ar axdens, ver awvdis Sida araindividualur nawils gadamuSavebul informacias. masESi uamravi
203
mokled Tu CamovayalibebT:
a) raRAac eTikuri donis mqone cocxali arsebis araindividualurma nawilma (eTikaSi igulisxmeba grZnobiTi done),
Tavis `me~-Si unda moaxdinos harmonizireba (siyvarulisa da
sitkboebis gazrda) sakuTar doneze ufro maRla myof donesATan mimarTebaSi.
b) raRAac eTikuri donis mqone cocxali arsebis araindividualurma nawilma garemoSi unda moaxdinos harmonizireba (garemos siyvarulisa da sitkboebis gazrda) sakuTar doneze ufro dabla myof donesATan mimarTebaSi.
1) evolucirebis procesTAan urTierTobisas individualurma cocxalma arsebam TAavisi `me~-s individualuri (ambiciuri) nawilis gaumjobesebaze, mis imaze ukeTesad gadaqcevaze unda izrunos, vidre is aris.
evolucia TAavis cnobier arsSi moiazrebs absoluturad
yvelasa da yvelafrisTvis, rogorc erTi mTliani organizmisTvis, saWiro da sasurveli axali infromaciis (dasamkvidrebeli WEeSmaritebis) Semosvlas. sul-grZeloba da myudroeba sakuTari `me~-s ambiciur nawilSi arsebuli evolucirebulobis aRqmis saSualebebi arian. evolucirebuloba sakuTAari `me~-s am nawilSi swored maTi ararsebuli nawilis
moZiebasa da damkvidrebaSi unda iyos gamoxatuli.
am nawilSi moviyvandi Semdegi saxis damxmare formulirebas: sakuTari `me~-s individualizmi unda emsaxurebodes sakuTari `me~-s araindividualizms da araviTar SemTxvevaSi piriqiT ar unda xdebodes.
am procesis aseTad warmarTvis SemTxvevaSi sruli garantia SemiZlia mogceT, rom TqvenSi myudroeba daisadgurebs, rac, vfiqrob, erT-erTi umniSvnelovanesi faqtoria
Sinagani keTildReobis misaRebad.
mokled Tu CamovayalibebT:
a) raRAac moraluri donis mqone cocxali arsebis individualurma nawilma (moralSi avtomaturad igulisxmeba ambiciuri done) Tavis `me~-Si unda moaxdinos evolucireba
(sul-grZelobisa da myudroebis gazrda), sakuTar doneze
ufro maRla myof donesATan mimarTebaSi.
207
b) raRAac eTikuri donis mqone cocxali arsebis individualurma nawilma garemoSi unda moaxdinos evolucireba
(garemoSi sulgrZelobisa da myudroebis gazrda), sakuTar
doneze ufro dabla myof donesATan mimarTebaSi.
axla ki, ganvixiloT rogori midgoma unda hqondes cocxal arsebas absolutis qalur sawyisTan, absolutur cnobierebasTan anu absoluturi cnobierebis mier warmoqmnil
da gangebul procesebYTan: transcendencirebasTan da civilizirebasTan.
1) transcendencirebis procesTAan urTierTobisas individualurma cocxalma arsebam, TAavisi `me~-s araindividualuri (gonebrivi) nawilis gaumjobesebaze, mis imaze ukeTesad gadaqcevaze unda izrunos, vidre is aris.
transcendencia, TaAvis cnobier arsSi, moiazrebs absoluturad yvelasa da yvelafris erT mTlian organizmad Camoyalibebuli da aRqmuli nawilis srul kmayofilebaSi myofelobas.
sixaruli da siwminde sakuTAari `me~-s gonebiT nawilSi
arsebuli transcendentulobis aRqmis saSualebebi arian.
transcendencireba sakuTari `me~-s gonebriv nawilSi swored maTi ar arsebuli nawilis moZiebasa da damkvidrebaSi
unda iyos gamoxatuli.
am SemTxvevaSi, Semdegi saxis postulats Camovayalibebdi: Bar arsebobs cocxali arsebis (an cocxal arsebaTa) individualizmis gamovlinebul nawilze zrunvis, misi dakmayofilebis Tundac sul umniSvnelo ganxorcielebis
mcdeloba, romelic cocxali arsebis (an cocxal arsebaATa) araindividulizmis gamovlinebuli nawilis funqcionaluri interesebis xarjze Rirdes.
am e. w. wesis dacvis SemTxvevaSi, Tavisuflad SeiZleba
iTqvas, rom Tqven transcendencirebis procesTan (absolutur cnobierebasTan) dapirispirebaSi ar aRmoCndebiT da
TqvenSi siwminde ar daiRveva da ar gadagvardeba. ufro metsac getyviT, Tqven Sinagani kmayofilebis mdgomareobas daimkvidrebYT da bednieri adamiani iqnebiT.
mokled Tu CamovayalibebT:
208
a) raRAac esTetikuri donis mqone cocxali arsebis araindividualurma nawilma (esTetikaSi igulisxmeba gonebrivi
done), Tavis `me~-Si unda moaxdinos transcendencireba (sixarulisa da siwmindis gazrda) sakuTar doneze ufro maRla
myof donesATan mimarTebaSi.
b) raRAac esTetikuri donis mqone cocxali arsebis araindividualurma nawilma garemoSi unda moaxdinos transcendencireba (garemoSi sixarulisa da siwmindis gazrda)
sakuTar doneze ufro dabla myof donesATan mimarTebaSi.
1) civilizirebis procesTAan urTierTobisas individualurma cocxalma arsebam, TAavisi `me~-s individualuri (emociuri) nawilis gaumjobesebaze, mis imaze ukeTesad gadaqcevaze unda izrunos, vidre is aris.
civilizireba, TaAvis cnobier arsSi, moiazrebs absoluturad yvelasa da yvelafrisaTvis, rogorc erTi mTliani
organizmisaTvis miwodebuli saWiro da sasurveli axali informaciis (dasamkvidrebeli WeSmaritebis) srulyofilad
miRebas, gadamuSavebasa da aRqmas (zogad cnobierebad Camoyalibebas).
mSvidoba da sarwmunoeba sakuTari `me~-s emociur nawilSi arsebuli civilizirebulobis aRqmis saSualebebi
arian. civilizireba sakuTAar `me~-s am nawilSi swored maTi
ararsebuli nawilis moZiebasa da damkvidrebaSi unda iyos
gamoxatuli. anu civilizireba moxdeba mxolod im SemTxvevaSi, Tu sakuTar arsSi arsebuli emociebi gonebismier codnad gardaiqmneba sulier samyaroSi arsebuli ZiriTadi realobisTvis saWiro (anu iq arsebuli gonebrivi Skalis) donemde.
civilizirebis procesis jerovnad dakmayofilebisaTvis Semdegi saxis Tezas Camovayalibeb: ar arsebobs ukve
damkvidrebuli zogadi cnobiereba, araindividualuri
gonebrivi gamovlinebuloba, romlis xelaxali ganxilva
da dawvrilmaneba iyos saWiro. am saqmianobiT nebismier
cocxal arsebaSi sakuTari `me~-s araindividualuri nawili individualur nawilad gardaqmnas daiwyebs.
am e. w. wesis, rekomendaciis dacvis SemTxvevaSi, TAavisuflad SeiZleba iTqvas, rom Tqven civilizirebis proces209
210
absoluturi WeSmaritebisa da
absoluturi cnobierebis
urTierTdamokidebuleba
am urTierTobis gamosaxatavad, erTgvari xiluli saxiT,
aRmosavleTYSi erTOianobis formis (cnobil inisa
da ianis) gamoxatvis saSualebas moviSvelieb.
Tumc, unda giTxraT, rom Cemi furceli mxolod
or gamzomilebas gadmoscems da am oTxganzomilebian naxats sxvagvarad, ufro gasagebi formiT sibrtyeze, veravin ver daafiqsirebs.
samagierod, xedviTi formebis darRveviT gadmogcemT
amis WeSmarit mniSvnelobas. absolutis cnebis Semotanis
dros moyvanil Canaxatze datanebuli iyo isrebi da axla avxsni imas, Tu ras vgulisxmobdi maTSi.
am naxatze ki getyviT, rom es aris srulyofilebis miRweulobis mdgomareobis asaxva, sadac gamovlinebuli saxiT
mxolod maradiuli samyaroa. es maradiuli samyaro (Cvens
terminologiaSi zecad wodebuli) am Canaxatis centrSi imyofeba da, albaT, erTi wertilis saxiT Tu SeiZleba misi
warmodgena sakuTar warmosaxvaSi.
zemoT CamoTvlili procesebi (harmonizireba, transcendencireba, evolucireba da civilizireba) statuss icvlian da konkretul cnebebad gardaiqmnebian: harmoniad,
transcendenciad, evoluciad da civilizaciad. anu, isini,
kinematikuri mdgomareobis Seqmnis nacvlad, erTgvari statikuri mdgomareobis damyarebis mizezni xdebian, rac, realobaSi, dinamikas warmoadgens. am periodSi cocxali arsebebi, maradiuli samyaros, zecis macxovreblebi TviT absoluturi WeSmaritebisa da absoluturi cnobierebis (rogorc
absolutis mamakacuri da qaluri sawyisebis subieqtebis) Carevis gareSe, damoukideblad axdenen yovelives, rasac axdenen. am dros, absoluturi WeSmariteba da absoluturi cnobiereba srulad arian erTmaneTSi Sejerebulni, anu aRar arsebobs iseTi sakiTxi, romelic maT erTmaneTSi SEeTanxmebuli
da bolomde ganxiluli ar hqondeT. SeiZleba es viREac-viRaceebis mier arasasurvel mdgomareobad, sikvdilad da aseTi
tipis raRaceebad asocirdeba, magram, garwmunebT, rom amaze
211
am dros zeciur (maradiul) samyaroSi prioritetebi icvleba, anu mamakacuri da qaluri sawyisebis individualuri
nawilebi aqtiuri moqmedebebiT kavdebian. amis gansazRvrisaTvis vityvi, rom:
1. harmoniis gamoxatulebis saSualebebi xdebian is cnebebi, rac procesualuri mimdinareobebis dros evolucirebaze iyo gapirovnebuli. anu sul-grZeloba da myudroeba.
2. transcendenciis gamoxatulebis saSualebebi xdebian
is cnebebi, rac procesualuri mimdinareobebis dros civilizirebaze iyo gapirovnebuli. anu mSvidoba da sarwmunoeba.
3. evolucirebis gamoxatulebis saSualebebi xdebian is
cnebebi, rac procesualuri mimdinareobebis dros harmonizirebaze iyo gapirovnebuli. anu siyvaruli da sitkboeba.
4. civilizirebis gamoxatulebis saSualebebi xdebian is
cnebebi, rac procesualuri mimdinareobebis dros transcendencirebaze iyo gapirovnebuli. anu sixaruli da siwminde.
es aris e. w. TviTmmarTvelobis sistema cocxali arsebebis mier Camoyalibebuli, ra Tqma unda, absolutis mxridan
ndobis miRebis safuZvelze. Tu Sedareba gsurT raimesTan,
getyviT, rom es aris is, rasac SeiZleba demokratiuli wyoba
ewodos. magram es mxolod iq aris SesaZlebeli da sasurveli,
iq, zeciuri, maradiuli samyaros realobaSi, sadac funqcionaluri aspeqti (am wyobis mimdinareobis ganmavlobaSi) sruli asi procentiT aris daculi. sxvaTa Soris, aqac ki (funqcionaluri aspeqtis srulyofilad dacvis miuxedavad) absolutis mier datovebuli asaTvisebeli ideebis dasamkvidrebel WeSmaritebad gardaqmnis, TAavad am gardaqmnilis zogad cnobierebad Camoyalibebisa da am yovelives srulyofilebis Sesisxlxorcebis Semdeg, dgeba gardauvali aucilebloba imisa, rom absoluti, rogorc subieqti CAaerios movlenaTa mimdinareobis procesSi da axali ciklis mimdinareobas
daudos saTave.
am e. w. demokratiuli wyobis mimdinareobis dros ki, Tu
funqciebs ganvusazRvravT am oTx cneba, rogorc mamakacuri
da qaluri sawyisebis araindividualur da individualur
gamovlinebebs, aseT suraTs miviRebT:
213
bolosityvaoba
am wignis dasrulebiTY me Tavs uflebas vaZlev, gangebis
winaSEe, piradad Cemi pirovnebis mxridan saWirod gamosavleni movaleoba Sesrulebulad, aRsrulebulad CavTvalo
evolucirebis TvalsazrisiT.
dasawyisSi am saqmianobisa, rac Cemi `me~-s mier gamovlinda da rac asaxulia Cemi saxeliT moxseniebul samive wignSi, vTvlidi da mimaCnda, rom es ver iqneboda amowuruli,
rogorc Tematikis siRrmeSi wvdomis mateba da raimenairad
amis sakuTar arsSi asaxva. mimaCnda, rom aTAasobiT wlebisa da
saukuneebis manZilzec rom iswrafos adamianma martod, vakuumur mdgomareobaSi, es erTAaderTi WeSmariti gamovlineba iqneboda misi mxridan. magram aRmoCnda, rom calsaxad
srulyofilebisaken swrafvac miRweulis ara harmonizirebiT garemoSi, amis damkvidrebaSi xelis ar SewyobiT da am
damkvidrebulobiT siamovnebis ar miniWebiT da ar miRebiT
uxeSi, Zalian uxeSi darRveva iqneboda im gzisa, riTac unda
iaros zogadad adamianma.
amjerad mimaCnia, rom am wignis Semdgom Cems mier srulyofilebisken swrafvis gaRrmaveba sakuTar arsSi yvelaze
didi mkrexeloba, Secdoma, codva iqneboda, rac ki SeiZleba
Cavidino saerTod.
didi madloba minda gadavuxado sruli TayvaniscemiT
ganmsWvalul mTel sulier samyaros, maradiuli samyaros
ganmgeblebs, gangebas da uklebliv yvelasa da yvelafers,
romelTAac am sulieri neqtaris CAamosatanad dedamiwaze me
rogorc WurWeli gamomiyenes!
uklebliv yvelas minda gisurvoYT sulieri warmatebebisaTvis migeRwioT iqamde, vidre jer kidev materialur sxeulSi imyofebiT! es, am wignebiT moxdeba Tu sxva wminda wignebiT, ra Tqma unda, amas aranairi mniSvneloba ara aqvs.
215
gamomcemloba `universali~
Tbilisi, 0179, i. WavWavaZis gamz. 19, : 22 36 09, 8(99) 17 22 30
E-mail: universal@internet.ge
216
daTo yandaSvili
daTo yandaSvili
sulier faseulobaTa
anbani
wigni