You are on page 1of 218

daTo yandaSvili

sulier samyaroSi dabrunebisa da


iq damkvidrebis msurvelTa saxelmZRvanelo

daTo yandaSvili

sulier samyaroSi dabrunebisa


da iq damkvidrebis msurvelTa
saxelmZRvanelo

wigni

III

daTo yandaSvili

sulier samyaroSi dabrunebisa


da
iq damkvidrebis msurvelTa
saxelmZRvanelo

wigni III

gamomcemloba `universali~
Tbilisi 2009

d. yandaSvili, 2009
gamomcemloba `universali~, 2009
Tbilisi, 0179, i. WavWavaZis gamz. 19, : 22 36 09, 8(99) 17 22 30
Email: universal@internet.ge

ISBN 978-9941-12-734-2

2004 wlis 6 dekemberi


zogadad, aqsiomaturad, yovelgvari dasamtkicebeli pirobebis gareSe, adamiani unda cdilobdes, iswrafodes
srulyofilebisaken, eswrafodes, gaxdes imaze ukeTesi, vidre is iyo dabadebamde, sasurvelia imxelaze, ramxelazec misi potenciali arsebobs am sakiTxSi. Semdgom, rodesac adamiani igrZnobs da mixvdeba imas, rom srulyofis mcdelobaSi
Tavisi SesaZleblobebis maqsimums miaRwia, man eTikur siRrmeebSi nebismieri formiT Sesvlas mTlianad unda daanebos
Tavi da mxolod erTaderT raimeze, ukeTesad gaxdomis
mcdelobis procesSi moZiebuli codnis, informaciis, masalis (rogorc gsurT, ise daarqviT) srul harmoniulobaSi
moyvanaze unda izrunos. es cxovrebiseul dinamikaSi sakuTar `me~-Si harmoniis damyarebas niSnavs, a n u pirvel etapze mamakacuri da qaluri sawyisebi Tav-TavianTve nawilSi
cdiloben sakuTari negatiurobis povnasa da aRmofxvras.
meore etapze mamakacuri da qaluri sawyisebi cdiloben ukve
erTmaneTSi arsebuli negatiurobis povnasa da aRmofxvras
da am negatiurobis pozitiurobad gadaqcevas, sakuTar Sida
arsTa erTmaneTTan srulyofil da mTlian Sejerebas.
ai is, Tu ra unda gakeTdes amis Semdgom, swored amis Sesaxeb iqneba es wigni. ZiriTadSi SeiZleba saboloo daskvnis
saxiT iTqvas, rom sul sami Zireuli, bazuri kategoria arsebobs, romelTa warmoebulic Tavadve warmoqmnis kidev or
damatebiT katagegorias, anu sul xuTi ZiriTadi konstanturi ganyofilebaa.
sami ZiriTadi, bazuri kategoria:
1.

2.

mTlianad samyaroSi arsebobs arasrulyofilebis anu


mniSvnelovnebis cnebis jerovani Sefaseba, rac, principSi, arasrulyofilebis srulqmnas niSnavs. e T i k a .
sakuTari mniSvnelobis jerovani Sefaseba, rac, principSi, sakuTari mamakacuri da qaluri sawyisebis erTmaneTTan srul SesabamisobaSi moyvanas niSnavs.
harmonia.

3.

mTlianad samyaroSi arsebuli srulyofilebis anu


mniSvnelobis cnebis jerovani Sefaseba, rac, principSi, srulyofilebiT srulyofil tkbobas, netarebis
mdgomareobis miRwevas niSnavs. e s T e t i k a .

bazuri kategoriebidan warmoqmnili ori damatebiTi


kategoria:
4.

5.

sakuTari mniSvnelobis jerovnad ar Sefaseba (daknineba), rac, principSi, sakuTari qaluri sawyisis calmxriv aqtivizirebas, mamakacur sawyisTan Sesabamisi
harminiuli mdgomareobidan gamosvlas niSnavs. es faqtiurad arasrulyofilebis kompleqsadac SeiZleba
iwodos. w e s r i g i .
sakuTari mniSvnelobis zedmetad gadafaseba (gazviadeba), rac principSi sakuTari mamakacuri sawyisis
calmxriv aqtivizirebas, qalur sawyisTan Sesabamisi
harmoniuli mdgomareobidan gamosvlas niSnavs. es ki,
faqtiurad, srulyofilebis kompleqsadac SeiZleba
iwodos. q a o s i .

albaT ukve mixvdiT, rom es wigni esTetikaze da esTetiurobazea orientirebuli im arsobrivi datvirTvis gaTvaliswinebiT, rac zemoT esTetikis cnebis ganmartebaSi aris
moculi. Zalian mokled sawyisebis funqcionaluri da vizualuri daniSnulebebi ki, esTetikis cnebis dasakmayofileblad SemdgomSi mdgomareoben:
1. adamianis Semadgeneli mamakacuri sawyisi unda
cdilobdes:
a) maqsimum sakuTar arsSi arsebuli qaosi eTikaSi gadaiyvanos.
b) minimum sakuTar arsSi arsebuli eTika qaosSi ar gadaiyvanos.
g) maqsimum sakuTari organuli nawili, qaluri sawyisi, wesrigidan esTetikaSi gadaiyvanos.
d) minimum sakuTari organuli nawili, qaluri sawyisi, esTetikidan wesrigSi ar gadaiyvanos.
4

2. adamianis Semadgeneli qaluri sawyisi unda cdilobdes:


a) maqsimum sakuTar arsSi arsebuli wesrigi esTetikaSi gadaiyvanos.
b) minimum sakuTar arsSi arsebuli esTetika wesrigSi ar gadaiyvanos.
g) maqsimum sakuTari organuli nawili, mamakacuri sawyisi,
qaosidan eTikaSi gadaiyvanos.
d) minimum sakuTari organuli nawili, mamakacuri sawyisi,
eTikidan qaosSi ar gadaiyvanos.

sarCevi
Sesavali ........................................................................................... 9

pirveli nawili
materialuri siamovneba .......................................................... 14
pirveli Tavi. komforti (ramdeni) ...................................... 14
imitacia da kontroli ................................................................ 15
materialuri cnobiereba ........................................................... 21
cocxali arsebis materialuri sxeulis koordinatoris,
tvinis pozitiuri da negatiuri survilebi .............. 25
demonur, monur da satanur bunebaTa gansazRvra da
maTi urTierTqmedebani ................................................... 27
satana anu igive eSmaki ................................................................. 31
satanisa da satanuri bunebis niSan-TvisebaTa ZiriTadi
aspeqtebis mokle ganxilva.............................................. 34
meore Tavi. qaosi (rogor) ....................................................... 38
egocentrizmi ................................................................................ 38
xelovnuri anu materialuri pirobiTi refleqsebi.......... 42
pirobiTi materialuri refleqsebis punqtobrivi
nusxa ...................................................................................... 45
demonuri bunebis mqone arsebaTa saqmianoba ....................... 49
Suris raoba demonur bunebaSi ................................................. 51
sqesobrivi (seqsualuri) aqtis raoba demonuri bunebis
gadasaxedidan ..................................................................... 54
demonuri bunebisgan TviTgankurneba .................................... 55
mesame Tavi. wesrigi (vin) .......................................................... 66
geocentrizmi ................................................................................ 66
xelovnuri anu materialuri upirobo refleqsebi ........... 70
upirobo materialuri refleqsebis punqtobrivi
nusxa ...................................................................................... 74
monuri bunebis mqone arsebaTa saqmianoba ............................ 78
Suris raoba monur bunebaSi ...................................................... 79
sqesobrivi (seqsualuri) aqtis raoba monuri bunebis
gadasaxedidan ..................................................................... 82
monuri bunebisgan TviTgankurneba......................................... 83
meoTxe Tavi. oqros Sualedi (ratom da risTvis) ............ 95
siyvarulis raobis aRqma ............................................................ 95
sindisi da sircxvili .................................................................. 99
7

meore nawili
sulier samyaroSi damkvidreba. codna ................................... 110
sqesobrivi (seqsualuri) aqtis raoba adamianuri
bunebis gadasaxedidan...................................................... 110
adamianuri bunebis WeSmaritad saWiro da sasurveli
TviTrealizaciis raoba .................................................. 114
mexuTe Tavi. esTetika (sad) ..................................................... 126
neocentrizmi................................................................................. 126
sqesobrivi (seqsualuri) aqtis raoba esTetikis
gadasaxedidan ..................................................................... 128
arsebuli materialuri an mentaluri garemos aRqma ........ 130
arsebuli materialuri an mentaruli garemos
marTvaSi monawileobis uflebis miReba ..................... 137
erTiani cnobierebis mentalitetis aRqma ............................ 143
erTiani cnobierebis mentalitetis marTvaSi
monawileobis uflebis miReba ....................................... 148
meeqvse Tavi. eTika (rodis) ...................................................... 155
eqscentrizmi ................................................................................. 155
sqesobrivi (seqsualuri) aqtis raoba eTikis
gadasaxedidan ..................................................................... 157
arsebuli materialuri an mentaluri garemos sulieri
mdgomareobis aRqma........................................................... 158
arsebuli garemos sulieri mdgomareobis marTvaSi
monawileobis uflebis miReba ....................................... 165
erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis aRqma ........... 171
erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis marTvaSi
monawileobis uflebis miReba ....................................... 177
meSvide Tavi. sulieri harmonia (ra) .................................... 184
droebiT (aramaradiul) samyaroTa gaCena-gauCinarebis
erTi ciklis mokle istoriuli mimoxilva ................ 185
epoqaTa Tanamimdevruli urTierTcvalebadobis
mizezi .................................................................................... 199
rogor unda mivudgeT TiToeul process............................. 206
absoluturi WeSmaritebisa da absoluturi
cnobierebis urTierTdamokidebuleba ...................... 211
bolosityvaoba ............................................................................ 215

Sesavali
rodesac gavifiqreb an warmovTqvam, an vismen sityvas
esTetika, Cems warmosaxvaSi iRviZebs iseTi cnebebi rogorebicaa: mSveniereba, graciozuloba, sinatife, umankoeba, silamaze, romelsac ginda ubralod uyuro da usmino da araviTar SemTxvevaSi fizikurad arc me Sevexo da arc sxva vinme
nebismieri, rom raimenairi, SemTxveviTi an Segnebuli darRveva, disonansi ar SevitanoT masSi an me da an im sxvam.
es sityva, esTetika xelTuqmneli xatis sinonimiviT damaqvs CemSi da TiTqos sul mudam imisaTvis mindoda mimeRwia,
Cemi arsis gaukeTesebis gziT, rom TviTon mas, mis materialurad gacocxlebuls yvelafers, rasac Cemi warmosaxviTi
SexedulebiT amad aRviqvamdi, Tavad modomeboda CemTan
uSualo urTierToba, Tavad modomeboda sakuTari `me~-s CemTan gaziareba, CaeTvala, rom misTvis sasicocxlod aucilebeli da saWiro viyavi, Semdgom ki TandaTan ufro da ufro
imdenad mondomeboda, rom sakuTari arsi Cems arsTan mTlianad Seerwya.
albaT amas arc davwerdi, imdenad piradul Tematikad
mimaCnia. ubralod, ar vici, ver vipove sxvanairi forma imisaTvis, rom Cemeuli xedviT esTetikis cnobieri arsis gadmocema momexerxebina. is imdenad saTno da faqizia, rom misi
Seqmna warmoudgenlad Znel rames warmoadgens, Tu ara SeuZlebelsac ki, adamianis kvalobaze. ai, dangreva-dazianeba ki,
imdenad advilia, rom vidre sakuTari angarebisaTvis ar uZlevia vinme nebismiers, vgoneb, sjobs jer nurc nursad gadaeyreba WeSmaritad esTetikisa da esTetiurobis Sesabamiss
rasme an Tundac visme.
xom ar vazviadeb, zedmetad vaidealeb an vpirferob?
ara, da Sevecdebi ganvmarto ratom. esTetika Tavisi WeSmariti e. w. klasikuri gagebiT mTels arsebul samyaroSi arsebuli srulyofilebiT sazrdoobs, WeSmariti srulyofilebis
gamovlinebas warmoadgens. me da nebismieri pirovneba ki masTan urTierTobisas unda vcdilobdeT, esTetikaSi arsebuli srulyofilebis is nawili miviRoT da SeviTvisoT sakuTar arsSi, romelic CvenSi jer kidev ar arsebobs an, piriqiT, masSi jer ar arsebuli srulyofilebis axali porcia Se9

vitanoT sakuTari arsidan. amisaTvis ki, Cvens sakuTar arsSi


srulyofilebis es axali porcia WeSmaritad unda arsebobdes. srulyofilebad monaTlul arasruyofilebas ki uzarmazari ziani moaqvs uklebliv yvelasaTvis.
mxolod da mxolod WeSmarit eTikas aqvs ufleba, SesTavazos WeSmarit esTetikas srulyofilebis axali porcia. Tavad ki, es porcia mTels samyaroSi arsebuli arasrulyofilebis gadamuSavebiT, filosofiuri ZiebiT unda hqondes miRebuli.
rogor ucnauradac ar unda mogeCvenoT, SeiZleba iTqvas, rom es urTierToba an Tundac nebismieri sxva urTierToba e. w. mamakacur da qalur sawyisebs Soris mimdinareobs.
Tanac, erT SemTxvevaSi, viRacasTan an raRacasTan mimarTebaSi, me Tu qaluri sawyisis saqmianobiT SeiZleba viyo dakavebuli, meore SemTxvevaSi, sxva viRacasTan an raRacasTan mimarTebaSi, igive me, SeiZleba mamakacuri sawyisis saqmianobiT
davkavde. anu, Tu mamakacuri da qaluri sawyisebis nebismieri formis urTierTobebs sqesobriv urTierTobebs davarqmevT, gamodis rom, nebismieri saqmianoba da moqmedeba nebismieri saxis individebs Soris, sulier Tu materialur
samyaroSi, sxva araferia Tu ara sqesobrivi urTierTobebi.
sqesobriv urTierTobebs ormagi buneba gaaCnia:
1) sulieri e. w. RvTiuri buneba, romelsac Sedegad sulieri siyvaruli, sulieri arsis gazrda, harmoniuloba da bunebrivoba moaqvs.
2) materialuri e. w. cxoveli buneba, romelsac Sedegad
materialuri siyvaruli, materialuri arsis gazrda,
komforti da xelovnuroba moaqvs.
TviT erT pirovnebaSi mimdinare Sida procesebsac ki SeiZleba sqesobrivi urTierTobebi ewodos, rogorc erT individSi (magaliTad, CemSi) arsebuli ori sawyisis, mamakacuri
da qaluri sawyisis urTierTobebi. am urTierTobebis Sedegad ki xdeba SigniT Tu gareT arsebuli arsis cvlileba, xolo is, Tu romeli mimarTulebiT (RvTiuri bunebisa Tu cxoveli bunebis sasargeblod), es ukve kidev erTi uzarmazari
sxva Tema gaxlavT.
e. w. RvTiuri bunebisken mimarTuli `sqesobrivi~ urTierTobebi axdens individis arsis Secvlas, rac gamoixateba
10

individis raRacaze an viRacaze mijiWvulobis SemcirebaSi.


e. i. individis arsSi arsebuli subieqturobis obieqturobad
gadaqcevaSi (ra) da individis mier subieqtad aRqmulis obieqtad aRqmadad gadaqcevaSi (vin).
e. w. cxoveli bunebisken mimarTuli `sqesobrivi~ urTierTobebic axdens individis arsis Secvlas, rac gamoixateba
individis raREacaze an viRacaze mijaWvulobis gazrdaSi. e. i.
individis arsSi arsebuli obieqturobis subieqturobad gadaqcevaSi (ra) da individis mier obieqtad aRqmulis subieqtad aRqmadad gadaqcevaSi (vin).
da bolos, rac Seexeba Sua rgols, Tavisi funqcionaluri da vizualuri arsiT es gaxlavT adamianis cneba.
e. w. adamianuri bunebisken mimarTuli `sqesobrivi~ urTierTobebi ar axdens individis arsis Secvlas, rac gamoixateba individis raRacaze an viRacaze mijaWvulobis arc Semcirebasa da arc gazrdaSi. e. i. individis arsSi arsebuli
obieqturobis subieqturobad ar gadaqcevaSi da subieqturobis obieqturobad ver gadaqcevaSi (ra), xolo individis
mier subieqtad aRqmulis obieqtad veRar aRqmaSi da obieqtad aRqmulis subieqtad aRar aRqmaSi (vin). anu adamianuri
bunebisaTvis damaxasiaTebelia arsebuli arsis mdgradobis
aucilelobis SegrZneba, darwmunebuloba sakuTari arsis
srulyofilebulobaSi, misi konstanturobis dacvaSi.
RvTiuri bunebis mqone nebismieri saqmianoba, e. w. sqesobrivi urTierTobebi efuZvneba da eyrdnoba ndobas, adamianuri bunebisa rwmenas, xolo cxoveli bunebisa sarwmunoebas (sarwmuno vnebas).
albaT Sesavlis pirobaze metismetad rTuli informaciuli datvirTva gamovida, magram, vfiqrob, Rirda misi ase
warmarTva, Tundac imitom, rom didi xnis survili avixdine
imiT, rom adamianisa da adamianurobis cnobier datvirTvas
mivuaxlovdi da Sevexe. garwmunebT, me es ganzraxulic ki ar
mqonda. axla ki nebismieri saqmianobis SesaZlo mimarTulebis nusxas Camovwer da, vfiqrob, am Sesaval nawilSi amiT Semovifarglebi.

11

nebismieri saqmiamobis, anu e. w. sqesobrivi urTierTobebis, rogorc absolutis arsebul bunebaTa CamonaTvali:
1) RvTiuri buneba, ndobaze bazirebuli, rogorc evoluciisa da evolucirebis wyaro. e T i k a
2) adamianuri buneba, rwmenaze bazirebuli, rogorc gawonasworebisa da gawonasworebulobis wyaro.
harmonia
3) cxoveli buneba, sarwmunoebaze bazirebuli, marTebul vnebaze bazirebuli, rogorc civilizaciisa da
civilizirebis wyaro. e s T e t i k a
4) antiRvTiuri, demonuri buneba, undoblobaze, pirvelobaze bazirebuli, rogorc involuciisa da involucirebis wyaro. q a o s i
5) satanuri, eSmakuri buneba, urwmunoebaze, TviTnebobaze bazirebuli, rogorc angarebiTi dapirispirebisa
da dapirispirebulobis wyaro. k o m f o r t i
6) monuri buneba, arasarwmuno, umarTav vnebaze, umecrebaze bazirebuli, rogorc dacemisa da garyvnilebis
wyaro. w e s r i g i

12

pirveli nawili

13

materialuri siamovneba
pirveli Tavi
_ komforti _
materialuri yofierebis gardauvali
aucileblobis uzrunvelyofa
absoluturad yvela niuansi, rac materialuri yofierebis gardauvali aucileblobis qvemoT an zemoT iqneba gamovlinebuli materializirebuli individis yofa-cxovrebaSi, raoden gasakviric ar unda iyos, diskomfortis gamomwvevi iqneba. me, ubralod, msurs Camovayalibo komfortis cnebis WeSmariti mniSvneloba.
kalia sruliad (ufro metic, absoluturad) komfortulad grZnobs Tavs mwvane mdeloze, balaxSi; mcenare absoluturad komfortulad grZnobs Tavs Tu mas fesvebi miwaSi
aqvs, mze dahnaTis Tavze da wvima amaragebs wyliT; agreTve,
nebismieri saxis cxoveli Tu frinveli absoluturad komfortulad grZnoben Tavs, rodesac maTi bunebisTvis Sesabamisi bunebrivi pirobebi saukeTeso formiTaa gamovlinebuli
maT garSemo. maTTvis diskomfortis Seqmnas iwvevs bunebis
Semadgeneli nawilebis araTanabrad Sezavebis mdgomareoba.
zedmeti sicive, zedmeti sicxe, zedmeti tenianoba Tu zedmeti qarianoba.
maSin isini moTminebiT iwyeben Seqmnili diskomfortis
atanas da lodins, rodis daisadgurebs maTTvis sayvareli
bunebrivi mdgomareoba.
magram es yvelaferi exeba yvela materializebul cocxal arsebas dedamiwaze, garda erTi cocxali arsebisa
adamianisa, romelmac, komfortuli mdgomareobis SesanarCuneblad, zedmeti sicivis sawinaaRmdegod cecxli gamoiyena, zemdeti sicxis sawinaaRmdegod ventilatori, zedmeti
tenianobis sawinaaRmdegod kedlebi aaSena da saxuravi daadga, zemdeti qarianobis sawinaaRmdegod ki karebi Tu fanjre14

bi gamoigona da Semina kidec, rom maqsimaluri germetulobisTvis mieRwia.


saboloo jamSi ki, moxda ise, rom adamianma dakarga `bunebrivi~ komfortuli mdgomareobis aRqmisa da SegrZnebis
unari da bunebriv cvlilebebTan dapirispirebis, xelovnuri
komfortis Seqmnis ideiT daavadda. swored amitom, vfiqrob,
zemoT Camoyalibebuli formulireba imis Sesaxeb, rom komforti materialuri yofierebis gardauvali aucileblobebis srulyofili uzrunvelyofaa (arc meti da arc naklebi),
adamianebisTvis naklebad misaRebi iqneba, arada, swored adamiania pirvel rigSi valdebuli mTlianad miiRos es.
ra Tqma unda, amiT ar minda vTqva is, rom adamiani ar unda ecados bunebis radikalur gamovlinebebs sakuTari SesaZleblobebis farglebSi, ar gamoexmauros da ar ecados sakuTari materialuri sxeuli misTvis saukeTesod misaReb pirobebSi amyofos. me minda vTqva, rom amaze adamianma Tavisi
potencuri SesaZleblobebis rac SeiZleba mcire nawili unda daxarjos da es misTvis erTaderT miznad, ideafiqsad ar
iqces, raTa materialuri sxeulis, materialuri yofierebis
uzrunvelyofa ar gaxdes adamianisTvis sakuTari arsebobis
erTaderTi azri da arsi.
amisaTvis ki, vfiqrob, aucilebelia komfortis cnebis
WeSmariti arsis wvdoma. Tu adamiani sakuTar imunosistemas
imdenad Seasustebs (gaazarmacebs), rom mas ubralod saamo
niavic ki surdos momgvrel gamWol qarad moeCveneba, nel-nela, Tavisdauneburad, igi nebismier materialur bunebriv
movlenas dapirispirebul Zalad, mtrad Seracxavs da, sakuTari sxeulis usafrTxoebis ZiebiT dakavebuli, xelovnur,
dekoratiul sagans daemsgavseba. cxovrebis miznad ki, sxeulisTvis pirobebis dausruleblad gaumjobeseba daisaxeba.
Cemi azriT, es mudmiv diskomfortSi yofnaa.

imitacia da kontroli
albaT SeuZlebelia ar daTanxmeba imasTan, rom materialuri yofierebis gardauvali aucileblobis Tema da masSi
Semavali punqtobrivi nusxa, absoluturad fardobiTia absoluturad yvela da nebismieri materializirebuli indi15

vidisaTvis. anu ar arsebobs ori materializirebuli individi, romelTaTvisac absoluturad erTnairi moTxovnilebebi
iyos gardauvlad aucilebeli.
interesTa sferos ganStoebiTi TvalsazrisiT, es cneba,
anu `komforti~ e. w. `TuTiyuSis efeqtiT~ xelmZRvanelobs
da mTlianad imitaciiT sazrdoobs. warmoidgineT dRes ramdeni adamiani arsebobs, romelTac materialuri yofierebis
gardauvali aucileblobis nusxaSi Setanili aqvT: eleqtroenergia, gazi, televizori, yuradRebis centrSi moqceva
(aRiarebuloba), seqsi, koka-kola, manqana, Zalaufleba da erTmaneTisgan aranormalurad gansxvavebuli raRaceebi. nuTu
es yvelaferi mimbaZvelobis gziT ar gaxda maTTvis gardauvlad aucilebeli? da aq CamoTvlili nusxis gareSe, nuTu
diskomfortSi ar igrZnoben isini Tavs? me vfiqrob, diax,
asea.
am saxis mimbaZvelobas, imitacias ki, imitom mihyo adamianma xeli, rom garemos (Tavis garSemo arsebuli situaciebis, misi saarsebo wyaros bunebis) maqsimaluri da, misi gadasaxedidan, SesaZlod srulyofili kontroli moindoma.
dRes-dReisobiT adamianis upirveles survils sakuTar
cxovrebaSi mosaxdeni SesaZlo movlenebis mTlianad gaTvla
da gaangariSeba, winaswar gaTvaliswineba warmoadgens. es, Cemis azriT, absoluturad uazro da giJuri orientacia ki,
sisruleSi adamianis tvinis saSualebiT xorcieldeba.
erTi wuTiT warmovidginoT, ra moxdeboda tvins, garemos kontrolze koncentrirebis nacvlad, TviTkontrolze
koncentrireba rom aerCia orientaciad. Tu Tavad tvinis raobas CavuRrmavdebiT, aRmovaCenT, rom igi materialuri sxeulis makoordinirebeli nawilia. Tuki materialuri sxeuli
individis arasrulyofilebis TvalnaTliv gamovlinebad SeiZleba miviRoT (ris mtkicebasac aq aRar Sevudgebi), maSin
tvinis ZiriTadi funqcia materialuri sxeulis gawonasworebul mdgomareobaSi moyvana da misi sulier sxeulTan daaxloebis mcdeloba unda iyos. anu swored tvinis saSualebiT unda moxdes Tavis garSemo arsebuli situaciebis, e. w.
obieqturi realobis maqsimalurad miRebis mcdeloba da bunebrivi movlenebis mimbaZvelobis (imitaciis) mcdelobiT

16

adamianis sxeulSi arsebul organosTan, gulTan daaxloeba,


masSi gadazrda.
saboloo jamSi, SeiZleba iTqvas, rom tvini WeSmariti
rwmenis sapirispiro cnebis materialuri gamovlinebaa da misi buneba e. w. urwmonoebaa anu eWvia. sakuTar Tavze tvini Tu
kontrols daawesebs, es adamianSi arsebul urwmunoebasa da
eWvianobaze kontrolis damyarebas da maT meTodur da zomier Semcirebas niSnavs. amitom mimaCnia, rom tvini metad pativsacemi nawilia adamianisa. misi raimeSi dadanaSauleba,
adamianSi ukve arsebuli urwmunoebis gamo, absoluturi sibece iqneboda. is mxolod afiqsirebs cdomilebas. Tu adamianis tvini adamianSi arsebuli urwmunoebisa da eWvebis Semcirebasa da aRmofxvaras cdilobs, piradad CemTvis, igi ara
marto pativiscemis, aramed aRfrTovanebis saganic ki xdeba.
ai, is, Tu rogor unda moaxerxos es tvinma, Sevecdebi, SeZlebisdagvarad aRvwero.
pirveli etapi. upirveles yovlisa adamianis tvinma unda moaxdinos adamianSi, rogorc materialur sxeulSi arsebuli qaosis (xelovnuri grZnobis) da wesrigis (xelovnuri
gonebis) raodenobrivi gaangariSeba materialuri yofierebis gardauvali aucileblobis Skalis (rogorc sazomi xelsawyos) mixedviT. 1) qaosi, igive xelovnuri grZnoba, materialur doneze gamovlinebulia gemovnebiT da materialur keTildReobad aris aRqmuli. gemovneba ki vlindeba absoluturad yvelaferSi, rasac adamianis xuTi materialuri
grZnoba moicavs. es grZnobebia: smena, xedva, ynosva, gemos
aRqma (eniT) da Sexeba. gemovneba Tavisi bunebiT interesebis
sferodan improvizaciuli interpretaciisken aris midrekili da materialuri grZnobebis dakmayofilebas emsaxureba.
2) wesrigi, igive xelovnuri goneba, materialur doneze gamovlinebulia azrovnebiT da materialur codnad aris aRqmuli. azrovnebac vlindeba absoluturad yvelaferSi, rasac adamianis xuTi materialuri SegrZnebis organoebi moicavs. es organoebia: yurebi, Tvalebi, cxviri, ena da kani. azrovneba, Tavisi bunebiT, interesebis sferodan inerciisken
aris midrekili da materialuri SegrZnebis organoebis dakmayofilebas emsaxureba.

17

ai, am ori warmomadgenlobiTi nawilisTvis, gemovnebisTvisa da azrovnebisTvis, vfiqrob, nebismierisaTvis gasagebia da bunebrivad aqsiomaturia, rom arsebobs mkveTrad aucilebeli pirobebisa da misTvis, ase vTqvaT, arasasicocxlo, magram sasurveli pirobebis miRebis nusxa.
tvinma unda moaxdinos gemovnebisaTvis gardauvlad
aucilebeli pirobebis aRwera da, ase vTqvaT, raodenobrivad maTi Camoyalibeba; Semdgom, unda moaxdinos azrovnebisaTvis gardauvali aucileblobis pirobebis aRwera da raodenobrivad maTi Camoyalibeba. Semdeg, vfiqrob, ukve advilia imis mixvedra, Tu ra unda moxdes. orive parametris zemoT aRniSnuli aRwerilobebis damTavrebis Semdeg tvinma
unda moaxdinos maTi erTmaneTTan Sedareba. es ori aRweriloba ramxelazec gadaikveTeba erTmaneTSi anu ramdenic iqneba maTSi absoluturad saerTo, swored es unda aiRos
tvinma materialuri yofierebis gardauvali aucileblobis
uzrunvlyofis saxelmZRvanelod, yovel SemTxvevaSi, minimum im etapze, rodesac moaxdens e. w. aRweras. rac Seexeba aRweris intensivobas, sasurvelia, tvinma is SeZlebisdagvarad
xSirad, yovel SemTxvevaSi, Zalian iSviaTad ar akeTos da
droTa ganmavlobaSi SeiZleba im donemde mivides, rom misTvis es Zalian advili saqme gaxdes, ise, rom TiTqmis Zalisxmevac ki ar dasWirdes amaze.
principSi, pirveli etapis arsi imaSi mdgomareobs, rom
adamianSi unda aRdges da damkvidrdes materialuri yofierebis WeSmaritad gardauvali aucileblobis anu e. w. bunebrivi komfortis raobis cneba.
meore etapi. pirveli etapis srulyofilad Sesrulebis
SemTxvevaSi, tvins gemovneba da azrovneba, Tavisi absoluturad urTierTSesabamisi nawilebis SerwymiT, absolutur
TanxmobaSi mohyavs erTmaneTTan. amiT tvini mTlianad icilebs xelovnurobas, romelic materializirebis Semdgom iqna miwebebuli maszed da romelzec is iqna mijaWvuli. is gadadis iseT mdgomareobaSi, romelsac erTaderTi gansazRvreba Seesabameba WeSmariti xelovneba.
sxvaTaSoris, WeSmariti xelovnebaa is faseuloba, romelsac materialur samyaroSi materialuri cxovrebiT

18

mcxovrebi yvelaze Rirseuli adamianebi yvelaze da yvelaferze metad afaseben.


magram... aris erTi ritorikuli SekiTxva: saiT unda miemarTebodes da ras unda emsaxurebodes WeSmariti xelovneba? am SekiTxvaze pasuxis gacemis aucileblobas gadahyavs
adamianis tvini e. w. II etapze.
Tu pirveli etapiT miRebuli Sedegebis logikur jaWvs
gavyvebiT, advilad aRmovaCenT, rom TankveTili nawilis
miRma darCeba an gemovnebis (qaosis) an azrovnebis (wesrigis)
raRaca nawili, an, rac ufro metad savaraudoc kia, orive
erTad, romlebic erTmaneTs araTu ar Seesabamebian, aramed,
piriqiT, ewinaaRmdegebian kidec. maTTan mimarTebaSi adamianis tvini unda ecados, isini TavTavianT pirvelwyarosken mimarTos, daabrunos maTSi.
1. qaosisTvis, materialuri keTildReobisTvis, gemovnebisTvis, rogorc xelovnuri grZnobis gamoxatulebisTvis,
pirvelwyaros warmoadgens bunebrivi grZnoba, romelic gamoixateba eTikaSi, sulier codnaSi, samyaros uzenaesi pirovnebisadmi ndobaSi anu RvTisnierebaSi. RvTisniereba ki,
vlindeba absoluturad yvelaferSi, rasac adamianis xuTi
sulieri grZnoba moicavs. es grZnobebia: aRqma, ganxilva,
warmosaxva, ganWvreta da Semoqmedeba. RvTisniereba, Tavisi
bunebiT, interesebis sferodan orientaciisken aris midrekili da sulieri grZnobebis dakmayofilebas emsaxureba.
2. wesrigisTvis, materialuri codnisTvis, azrovnebisTvis, rogorc xelovnuri gonebis gamoxatulebisTvis, pirvelwyaros warmoadgens bunebrivi goneba, romelic gamoixateba esTetikaSi, sulier keTildReobaSi, sarwmunoebaSi.
sarwmunoeba ki vlindeba absoluturad yvelaferSi, rasac
adamianis xuTi sulieri SegrZnebis organo moicavs. es e.w.
organoebi Tan abstraqtulia da Tan konkretulad Znelad
aRsaqmeli, magram mainc, konkretulic. es e. w. organoebia:
mosmena, danaxva, su(l)nTqva, metyveleba da Sinaganad SegrZneba. sarwmunoeba, Tavisi bunebiT, interesebis sferodan
adaptaciisken aris midrekili da sulieri grZnobis organoebis (sulieri gonebis) dakmayofilebas emsaxureba.
RvTisnierebasa da sarwmunoebasTan gemovnebisa da azrovnebis e. w. Warbi raodenobis mimarTvis Semdeg, tvinis uf19

leba-movaleobrivi zRvari mTavrdeba da maT Semdgom marTvaze uflebamosilica da pasuxismgebelic xdeba adamianis
sxva organuli nawili, guli. ise rom, tvini amiT SeZlebs meore etapis srulyofilad Sesrulebas.
rac Seexeba zemoT dasmul kiTxvaze pasuxs, is aseTia:
WeSmariti xelovneba unda emsaxurebodes bunebrivobis
gazrdas.
saboloo daskvniTi formis Camoyalibebis Semdeg, am
ori etapis mokle aRwera:
I etapi. gemovnebisa da azrovnebis TankveTili nawilis,
erTmaneTis absoluturad Sesabamisi nawilis Sejerebis Sedegad adamianSi tvinis saSualebiT isadgurebs kmayofilebis SegrZneba, rac, principSi, arsebuli yofiT kmarobis
mdgomareobas niSnavs.
II etapi. gemovnebisa da azrovnebis araTankveTili, erTmaneTisTvis absoluturad Seusabamo, nawilis maT pirvelwyaroSi dabruneba xelaxlad gadasamuSaveblad, oRond ara
adamianis tvinis, aramed adamianis gulis mier. amis Sedegad
ki, adamianis tvinis saSualebiT, aRmoifxvreba yvelanairi
saxis ukmayofilebis SegrZneba, rac, principSi, arsebul yofierebaSi ukmarobis arqonas niSnavs.
aucileblad minda aRvniSno is, Tu rogor SeiZleba erTmaneTis Seusabamo araTankveTili gemovnebisa da azrovnebis gansazRvra da aRmoCena sakuTar tvinSi. 1) Tu gemovnebisa
da azrovnebis cnobierebebs yofiereba emsaxureba, isini avtomaturad emsaxurebian erTmaneTs da es maTi TankveTili
nawilia. 2) Tu gemovnebisa da azrovnebis cnobierebebi yofierebas emsaxurebian, isini avtomaturad emsaxurebian `sakuTar Tavebs~ da Tavisdauneburadac ki upirispirdebian erTmaneTs. es aris is nawili, romelic TankveTilobis miRma imyofeba.
anu irkveva, rom adamianis tvinma unda imoqmedos erTaderTi ZiriTadi principis mixedviT: gemovnebisa da azrovnebis cnobiereba unda ganisazRvrebodes mxolod da
mxolod yofierebisda mixedviT, xolo yofiereba, mTlianad unda emsaxurebodes cnobierebas.
gamoviyeneb erT albaT yvelasTvis nacnob frazas: moTxovnilebebi ufro male izrdeba, vidre SesaZleblobebi.
20

adamiani, romelic SeZlebs sakuTari moTxovnilebebis sakuTar SesaZleblobebTan SesabamisobaSi moyvanas anu misi moTxovnilebebi misive SesaZleblobebis mixedviT Camoyalibdeba, is sakuTar tvins misTvis saukeTeso da sasurvel, absoluturad kmayofil mdgomareobaSi, yofiT kmarobis mdgomareobaSi myofobas SeZlebs. es ki, Tavis mxriv, gamoiwvevs erTi SexedviT daujerebel raRacas: rac ufro Semcirdeba moTxovnilebebi, miT ufro gaizrdeba SesaZleblobebi.
moTxovnilebebi tvinis prerogativaa, SesaZleblobebi ki gulis.

materialuri cnobiereba
es cneba gemovnebisa da azrovnebis araTankveTili, erTmaneTisagan absoluturad Seusabamo nawilebis arsebobis
Sedegad aris warmoqmnili. Tu ukve dafiqsirebul masalas
daveyrdnobiT, advilad aRmovaCenT, rom swored materialuri cnobierebaa is `energiis wyaro~, romelic nebismieri materializirebuli cocxali arsebis nebismier moqmedebas ganapirobebs. faqtiurad aq mniSvneloba ara aqvs, erTujredian amebaze vilaparakebT, Tu CvenTvis cnobil yvelaze ganviTarebul materializirebul cocxal arsebaze anu adamianze. magram, imis arCevis unari, saiT mimarTos materialuri
cnobiereba, yvela maTgans ar gaaCnia. e. w. maRali Tu dabali
ganviTarebuloba swored am unaris mixedviT ganisazRvreba.
modiT, CamovayaliboT, saiT SeiZleba iqnas mimarTuli materialuri cnobiereba da esa Tu is arCevani ra Sedegebs moutans materializirebul cocxal arsebas.
1. materialuri cnobiereba SeiZleba iqnas mimarTuli
materialuri yofierebis gaumjobesebisaken. es swored is
gzaa, rac am Tavis dasawyisSi iyo moxseniebuli da riTac
aris dakavebuli dRes-dReisobiT kacobrioba Tavisi orientaciuli TvalsazrisiT. am SemTxvevaSi, rogorc zemoT aRvniSne, moTxovnilebebi gacilebiT ufro swrafad izrdeba,
vidre materialuri cnobierebis materialur yofierebad
gadaqcevis unari. am gzis gayolis Sedegad, materialuri
sxeulis damxmare saSualebebis xarisxi da raodenoba usasrulod izrdeba anu izrdeba xelovnuri materialuri saSua21

lebebi. samagierod, xdeba materialuri sxeulebis erTgvari


gazarmaceba da absoluturad, zedmiwevniTi TanafardobiT,
rac ufro izrdeba xelovnuri materialuri saSualebebi,
miT ufro mcirdeba bunebrivi materialuri saSualebebi. Tu
gaviTvaliswinebT imas, rom materialuri sxeulis SesaZleblobebi (bunebrivi materialuri saSualebebi) sxeulis mamoZravebeli energiis, individualuri sulis gamovlinebaa calsaxad, gamodis, rom mcirdeba individualuri sulis SesaZleblobebi. principSi, viRebT imas, rom rac miRweuli hqonda individualur suls evoluciuri ganviTarebis gziT, xelovnuri ganviTarebis, mecnieruli progresis gziT iwyebs
amis nel-nela kargvas.
Sedegi. Tu materialuri cnobiereba calsaxad midrekilia materialuri yofierebis gaumjobesebisken, izrdeba materialuri moTxovnilebebi. rac ufro izrdeba materialuri moTxovnilebebi, miT ufro
mcirdeba sulieri SesaZleblobebi.
2. materialuri cnobiereba SeiZleba iqnas mimarTuli
sulieri yofierebis gaumjobesebisken. es ki, is gza gaxlavT,
rasac am TavSi aRwerili adamianis tvinisTvis sasurveli
saqmianobis meore etapi moicavs. TviTon cneba materialuri cnobiereba, materialuri moTxovnilebebis masalas warmoadgens. aseTi Sinagani buneba mas gemovnebis (mamakacuri
sawyisi) da azrovnebis (qaluri sawyisi) urTierTangariSgauwevlobam SesZina. Tumca unda iTqvas, rom araviTar SemTxvevaSi ar unda davabraloT materialur cnobierebas is, rom
igi materialuri moTxovnilebaa. es Zalian didi (Tu ara gamousworebeli) Secdoma iqneboda.
cneba sulieri yofiereba ki, sulieri moTxovnilebebis
masalas warmoadgens. aseTi Sinagani buneba mas RvTisnierebisa (mamakacuri sawyisi) da sarwmuno(v)nebis (qaluri sawyisi)
urTierTgaugebrobis gamo gaaCnia, Tumc am SemTxvevaSic
uzarmazari da albaT gamousworebeli Secdoma iqneboda misTvis imis dabraleba, rom igi calsaxad sulieri moTxovnilebebia.
faqtiurad gamodis, rom aq laparakia materialuri
moTxovnilebebis masalis sulieri moTxovnilebebis masalad gardaqmnaze. sulieri moTxovnilebebis masalis orien22

taciul mimarTvaze ki IV TavSi iqneba gamaxvilebuli yuradReba, rameTu es, I Tavi adamianis tvinis saqmianobis garSemo
iZleva informacias da modiT, nu davavalebT mas imas, rac
mas namdvilad ar evaleba. vfiqrob, isedac, arc Tu advilad
Sesasrulebeli funqcia da misia akisria.
materialuri cnobierebis sulier yofierebad gardaqmna erT-erTi umniSvnelovanesi da umTavresi sakiTxia materializirebuli cocxali arsebis funqcionalur saqmianobaTa Soris. TviTon gardaqmnis procesi axdens uSualo kontaqts, kavSiris damyarebas materialuri sxeulis tvinsa da
guls Soris. am procesiT xdeba individualur sulSi arsebuli upirobo refleqsebis gamomwvev mizezTan cnobieri vera, magram yofiTi urTierTobebis damyareba. asea Tu ise, igi
iZleva Sanss upirobo refleqsebisgan gaTavisuflebisa.
wminda wylis materialisturi TvalsazrisiT, es procesi da procesiT miRebuli Sedegi gaxlavT umaRlesi Sedegi,
rasac saerTod SeiZleba miaRwios materialurma sxeulma,
ufro Tu davazustebT materialuri sxeulis tvinma.
Sedegi. Tu materialuri cnobiereba calsaxad midrekilia sulieri yofierebis gaumjobesebisken, mcirdeba
materialuri moTxovnilebebi. rac ufro mcirdeba materialuri moTxovnilebebi, miT ufro izrdeba sulieri SesaZleblobebi.
am SemTxvevaSi sulier SesaZleblobebSi igulisxmeba
uSualod materialuri sxeulis fizikuri mdgomareoba, janmrTeloba, imunosistemis adaptaciis xarisxi da saerTod
fizikuri SesaZleblobebi, rogorc sxeulis mamoZravebeli
Zalis anu individualuri sulis gamovlinebis unari, igive
Cakraluri birTvebis urTierTgagebisa da urTierTangariSgawevis mdgomareobis xarisxi da raodenoba.
gemovnebisTvis sakuTar Tavze kontrolis gawevis saukeTeso (Tu ara erTaderTic ki) saSualeba gaxlavT sindisi,
rogorc Sinagani bunebrivi cenzura.
azrovnebisTvis ki sakuTar Tavze kontrolis gawevis saukeTeso (aqac albaT erTaderTi) saSualeba gaxlavT sircxvili, rogorc garegani bunebrivi cenzura.
am ori berketis meSveobiT bunebrivad xdeba materialuri cnobierebis sulier yofierebaSi gadayvana.
23

gemovnebisTvis garemoze kontrolis gawevis erTaderTi maprovocirebeli saSualeba gaxlavT brazi (trabaxisgan
warmoqmnili), rogorc garegani xelovnuri cenzura.
azrovnebisTvis garemoze kontrolis gawevis erTaderTi maprovocirebeli saSualeba gaxlavT vneba (cnobismoyvareobisgan warmoqmnili), rogorc Sinagani xelovnuri cenzura.
am ori berketis meSveobiT bunebrivad xdeba materialuri cnobierebis materialur yofierebaSi gadayvana.
da kidev erTi ram, rac, Cemi azriT, metismetad mniSvnelovania absoluturad yvela materializirebuli arsebisTvis, gansakuTrebiT ki adamianisTvis: samwuxarod, rogorc
wesi, yvela materializirebuli arseba, gansakuTrebiT ki
adamiani, sakuTar arsSi arsebul materialur cnobierebas
faqtiurad erTdroulad mis orive SesaZlo mimarTulebiT
mimarTavs. ra Tqma unda, erT-erTi mimarTuleba yovelTvis
metia meoreze (odnav an Zlier), magram am gaorebulobaze,
zeddebulobaze daxarjuli energetikuli potenciali faqtiurad uazrod ixarjeba. anu adamianebSi arsebuli potenciuri energiis ZiriTadi nawili ikargeba, xolo TviTon adamianSi ki misi tvini erTgvar paralizebul mdgomareobaSi
vardeba, rameTu erTdroulad ori urTierTgamomricxavi
qmedeba misTvis sakmaod gaugebaria. saboloo jamSi, albaT,
sruliad gasagebia, rom materialuri yofierebisken mimarTuli midrekileba imarjvebs xolme da tvinsa da guls Soris
urTierTobebi namdvil oms emsgavseba. ai, aseTi didi mniSvneloba aqvs mimarTulebis aragaorebulobas.

24

cocxali arsebis materialuri sxeulis


koordinatoris, tvinis pozitiuri
da negatiuri survilebi
ZiriTadSi, es sakiTxic adamianebze iqneba awyobili. sakuTari materialuri sxeulis garSemo Camoyalibebul materialur yofierebasTan mimarTebaSi adamianis tvinma unda
daikavos erTgvari CaurevlobiTi midgoma. man srulad unda
miiRos is mdgomareoba, rac mas gangebis mier aqvs miniWebuli. es aris universaluri saSualeba obieqturi realobis absoluturad miRebisa. aseTi poziciis dafiqsirebiT adamianis tvini Rebulobs Teziss, rom absoluturad yvelaferi,
rac momxdara, rac xdeba da rac moxdeba, absoluturad obieqturia, absoluturad samarTliania. es aris adamianis tvinis mier pozitiuri survilis gamovlineba materialur yofierebasTan mimarTebaSi.
sxva enaze rom vTqvaT, nebismieri materializirebuli
cocxali arsebisTvis konkretul inkarnaciaSi gangebis mier
mis (materialuri sxeulis) garSemo bunebrivad Seqmnili
mdgomareobis gansja-ganxilva mis sxeulSi arsebuli tvinis
prerogativas scdeba. albaT aqedan ukve advilad ikiTxeba
adamianis tvinis negatiuri survilebis gamovlinebis raoba
materialur yofierebasTan mimarTebaSi.
anu es survilebi imaSi gamoixateba rodesac:
1) tvini cdilobs sxeulisaTvis arsebuli materialuri
yofierebis gazrdas, rac materialuri cnobierebis materialur yofierebad gadaqcevis mcdelobad SeiZleba SevafasoT. amaze ukve sakmaod vrclad vilaparake zemoT.
2) tvini cdilobs arsebuli materialuri yofierebis
Semcirebas, rac materialuri yofierebis Semcirebad, materialuri yofierebis materialur cnobierebad gadaqcevis
mcdelobad SeiZleba SevafasoT. es midgoma ki, sulierebis
metiCrulad gazrdis sababiT materialuri sxeulis SezRudvaSi da wvalebaSi gamoixateba, maSin rodesac es arc adamianisTvis da, miT umetes, adamianis tvinisTvis aravis arasdros dauvalebia (vgulisxmob RmerTsa da gangebas, im zeadamianur Zalebsa da mis pirovnul warmomadgenlebs, romlebic
marTaven mimdinare movlenebs).
25

axla ki vimsjeloT imis Sesaxeb, Tu raSi mdgomareobs


adamianis tvinis survilebis pozitiuroba Tu negatiuroba
mis arsSi arsebuli materialuri cnobierebis mimarT.
nebismieri materializirebuli cocxali arsebis arsSi
arsebuli materialuri cnobiereba cocxali arsebis materialuri nawilis individualurobas warmoadgens. faqtiurad
kiTxva imaSi mdgomareobs, Tu raSi unda daixarjos adamianis
tvinis individualuri nawili. am TavSi amis garSemo sakmaod
bevri iTqva, amitom survilebis raobis doneze Sevecdebi igi
martivad Camovayalibo.
1. adamianis tvinis individualuri gemovnebis nawils
unda surdes, siamovneba gasces, gaiRos. es iqneba survilis
pozitiuri mimarTuleba. xolo survilis negatiuri mimarTuleba imiT iqneba gamoxatuli Tu adamianis tvinis individualuri gemovnebis nawils surs kmayofileba miiRos, dakmayofildes.
2. adamianis tvinis individualuri azrovnebis nawils
unda surdes kmayofileba gasces, daakmayofilos. amiT is
pozitiuri survilis mimarTulebiT dakavdeba. Tu adamianis
tvinis individualuri azrovneba siamovnebis miRebis surviliT dakavdeba, is survilis negatiuri mimarTulebiT ivlis.
cota win gaviqcevi da getyviT, rom Tu materialuri
cnobiereba sulieri yofierebis faqtobriv gamovlinebaSi
gadava, xolo sulieri yofiereba ki, Tavis mxriv sulier
cnobierebaSi, es avtomaturad gamoiwvevs materialuri yofierebis pirobebis mkveTr gaumjobesebas. adamiani sulieri
cnobierebis gazrdis saSualebiT gangebis mier misTvis gansazRvruli materialuri yofiTi mdgomareobis gaumjobesebas WeSmaritad daimsaxurebs. sulieri cnobierebis WeSmariti saxiT gazrda xom yovelTvis da yvelgan absoluturad
yvela samyaroSi (materialurSic da sulierSic) uzenaes mizans warmoadgens.
es am Tavis masala ar aris. igi am wignis IV Tavidan iwyeba,
magram aq imitom moviyvane, rom adamianTa tvinisaTvis saerTo suraTi damenaxvebina, raTa icodes, rom Tavisi funqciis
keTilsindisierad Sesrulebis Sedegad, aucileblad iqneba
dajildovebuli da Tavad gangeba iqneba uSualod misi Semwe
da mfarveli.
26

demonur, monur da satanur (eSmakur) bunebaTa


gansaRvreba da maTi urTieTdamokidebulebani
demonuri buneba materializirebul cocxal arsebebSi
masSi arsebuli gemovnebis parametriTaa warmoCinebuli.
monuri buneba materializirebul cocxal arsebaSi masSi arsebuli azrovnebis parametriTaa warmoCinebuli.
satanuri (eSmakuri) buneba materializirebul cocxal
arsebaSi mis aRqmaSi Camoyalibebuli komfortis parametriTaa warmoCinebuli.
aramaterializirebul cocxal arsebebSi e.i. im cocxal
arsebebSi, romlebic sulier samyaroSi imyofebian arc demonuri, arc monuri da arc satanuri buneba arc arsebobda,
arc arsebobs da arc iarsebebs.
im nawilSi, sadac gemovneba da azrovneba erTmaneTTan
mimarTebaSi srul SesabamisobaSi arian mosulni, demonuri
da monuri bunebani erTmaneTs srulad aneitraleben. am ganeitralebis Sedegad ki, miiReba mTels materialur samyaroSi dasaSvebi arasrulyofilebis diapazonSi gamovlinebuli
satanuri (eSmakuri) buneba Sesabamisad im raodenobiT, ramxelazec moxdeba es urTierTneitralizireba.
materializirebisas, anu dabadebisas, materializirebul cocxal arsebaSi gemovnebisa da azrovnebis realurad
arsebuli neitralizirebuli nawili SeiZleba iwodos xelovnur pirobiT refleqsad, xolo gemovnebisa da azrovnebis araurTierTSesabamisobis, erTmaneTTan faqtobrivad
dapirispirebaSi myofobis Sedegad Seqmnil nawils ki, SeiZleba vuwodoT xelovnuri upirobo refleqsebi.
biblias Tu moviSveliebT, faqtiurad miviRebT, rom
adamisa da evas mier Cadenili mcdelobebis Semdgom adamiani
zogadad, mudmivad qmnis xelovnur pirobiT refleqsebs,
rac bunebrivi upirobo refleqsebis transformirebis Sedegad miiReba. rac Seexeba upirobo refleqsebis Temas, aqac
ukuprocesi mimdinareobs. sakuTar arsebaSi arsebuli
RvTisnierebis (RmerTisadmi ndobis) gemovnebad gadaqceviTa da sarwmunoebis (WeSmariti rwmenis) azrovnebad gadaqceviT adamiani Tavisdauneburad qmnis xelovnur upirobo refleqsebs. mokled, yvelaferi zustad imis sapirispirod xde27

ba, rac da rogorc unda xdebodes. Sedegad adamianSi izrdeba jer demonuri da monuri bunebis maCveneblebi da DSemdgom
ki, viTomc maTi Semcirebis mizniT, izrdeba satanuri (eSmakuri) buneba da principSi nel-nela kargavs im cnobier arss,
rasac sityva `adamiani~ moiazrebs.
demonuri bunebis mateba xelovnurad Seqmnili materialuri SesaZleblobebis gazrdaSi, materialuri ganviTarebis procesSi TavisTavad xdeba. es adamianSi srulyofilebis kompleqsis, TviTgakerpebis parametris awevas iwvevs.
monuri bunebis mateba xelovnurad Seqmnili materialuri moTxovnilebebis matebaSi, materialuri siamovnebis
miRebis gazrdis mcdelobaSi, sulier konservatiulobaSi
TavisTavad xdeba, rac adamianSi arasrulyofilebis kompleqsis, kerpTayvanismcemlobis parametris awevas iwvevs.
satanuri (eSmakuri) bunebis mateba xelovnurad Seqmnili materialuri pirobebis zrdis procesSi TavisTavad
xdeba, rac adamianSi bunebriv garemosTan adaptaciis unaris
Semcirebas, adamianis imunosistemis (dabadebidan Tandayolili imunitetis) Semcirebas iwvevs.
axla ki oriod sityviT imis Sesaxeb, Tu rogor unda SevamciroT demonuri, monuri da satanuri bunebis parametrebi, anu dabadebidan Tandayolili (da cxovrebis mimdinareobis procesSi damatebuli) xelovnuri upirobo da xelovnuri pirobiTi refleqsebi da rad gardaiqmnebian isini. is ki,
Tu rad gardaiqmnebian da ra saqmianobiT kavdebian ukve gardaqmnili nawilebi, amas am wignis IV TavSi SeityobT.
absoluturad yovelive, rac gamovlinebulia sulier
Tu materialur samyaroebSi sulieri Tu materialuri saxiT, samyaros uzenaesi pirovnebis, absoluturi WeSmaritebis piradi warmomadgenlisa da samyaros uwmindesi pirovnebis, absoluturi WeSmaritebis ukve zogadcnobierebad gadaqceuli nawilis piradi warmomadgenlis (anu mama RmerTisa
da deda RmerTis, igive suliwmidis) urTierTobebSi warmoqmnili egos, Zalian mciredi, magram mainc urTierTgaugebrobis Sesabamisi reaqciuli Sedegia.
swored am periodSi xdeba maTi Zisa da maTi asulis (igive RvTis Zisa da RvTis asulis) individualuri gamovlinebis
aucilebloba. maTi individualuri gamovlinebuloba ki,
28

iqamde grZeldeba, vidre maT mSoblebs Soris arsebuli e. w.


urTierTgaugebroba sruliad ar aRmoifxvreba.
am periodSi xdeba swored demonur, monur da satanur
bunebaTa gamovlinebac cocxal arsebebSi. es yovelive ki
imitom aRvwere, raTa gansazRvra SevZlo imisa, Tu ra warmoSobs maT.
demonuri buneba cocxal arsebebSi warmoiqmneba individualizmis imaze metad gamovlinebulobis Sedegad, vidre
amas RvTis Ze axdens.
monuri buneba cocxal arsebebSi warmoiqmneba sakuTari individualurobis imaze naklebad gamovlinebulobis Sedegad, vidre amas RvTis asuli axdens.
satanuri buneba cocxal arsebebSi warmoiqmneba sakuTar arsSi kodirebuli mama RmerTisa da suliwmidis urTierTobebSi warmoqmnili urTierTgaugebrobis (e. w. bunebrivi egos) gazrdiT. es ki, sakuTar arsSi arsebuli araindividualizmis individualizmad gadaqceviT xdeba, rac demonuri da monuri bunebis spekulaciebiT gamarTlebas, gaidealizebasa da waxalisebas iwvevs.
imisaTvis, rom cocxal arsebaSi arsebuli demonuri buneba RvTiur bunebad gadaiqces, aucilebelia is RvTis Zis
Sexedulebebs gaecnos da ecados srulad miiRos da gaiTavisos isini. kerZod, unda SeZlos Tavis TavSi sZlios brazis
(anu gankiTxvis) gamovlinebebs, miendos Tavis Sinagan cenzors, sindiss. cocxali arsebisTvis gangebis mier miniWebuli Zalaufleba mimarTuli unda iqnas imisaken, rom iyos samarTliani, ar dauSvas, Tavisi pirovnebidan gamomdinare arc
erTi tyuili, Tundac sul umniSvnelo, umciresi (es sxvam Tu
ara, Tavad xom icis, rodis ityueba da rodis ara). agreTve
midrekili unda iyos imisken, rom mudmivad Seimecnos, Seicnos sakuTari arsi, sul ufro Rrmad da Rrmad. Semdgom amisa
is nabij-nabij SeZlebs gansazRvros sakuTari uflebamosileba da ukve sakuTari gemovnebis gamovlinebis mcdelobiT
unda mimarTos es uflebamosileba eTikisken, rac, Tavis
mxriv, WeSmaritad saWiros qmnisken unda iyos midrekili.
yovelive amis Sesrulebis Sedegad moxdeba sakuTar arsSi
arsebuli demonuri bunebis gardaqmna RvTiur bunebad.

29

imisaTvis, rom cocxal arsebaSi arsebuli monuri buneba cxovel, cocxal bunebad gadaiqces, aucilebelia is
RvTis asulis Sexedulebebs gaecnos da ecados, srulad gaiTavisos da miiRos isini. kerZod, unda SeZlos, sZlios Tavis
TavSi vnebis gamovlinebebs, miendos Tavis garSemo arsebul
cenzors, sircxvils. cocxali arsebisTvis gangebis mier dakisrebuli kanonmorCileba mimarTuli unda iqnas imisken,
rom eziaros xelovnebas da midrekili unda iyos TanagrZnobisken, guliT moqmedebdes ufro metad da metad. Semdgom
amisa is nel-nela SeZlebs gansazRvros sakuTari pasuxismgebloba da ukve sakuTari azrovnebis gamovlinebis mcdelobebiT es pasuxismgebloba unda mimarTos esTetikisken,
rac, Tavis mxriv, WeSmaritad saWirod qmnilis aRiarebasa da
SegrZnebisken unda iyos midrekili. yovelive amis Sesrulebis Sedegad moxdeba sakuTar arsSi arsebuli monuri bunebis
gardaqmna cxovel, cocxal bunebad.
sxvaTa Soris, unda iTqvas isic, rom am ori bunebis gardaqmniT avtomaturad mcirdeba satanuri bunebac. imisaTvis,
rom cocxal arsebaSi arsebuli satanuri buneba adamianur
bunebad gadaiqces, aucilebelia is mama RmerTisa da suliwmidis urTierTgaugebrobaSi Seqmnil Sexedulebebs gaecnos
da ecados, srulad miiRos da gaiTavisos isini.
kerZod, unda SeZlos, sZlios Tavis TavSi arsebul
TviTgakerpebisa da kerpTayvanismcemlobis gamovlinebebs,
rac, Tavis mxriv, sixarbisa da umadurobis daZleviT iqneba
aRmofxvrili. cocxali arsebisaTvis gangebis mier gansazRvruli winaaRmdegobebi sikeTis keTebis mcdelobiT, sasoebiTa da naTeli ocnebebiT unda iqnas daZleuli. Semdgom ki
TandaTan unda mivides im mdgomareobamde, rom sruliad kmayofili iyos Tavisi yofiT anu imiT, rac gangebam ganusazRvra da mTlianad, sruliad madlieri iyos yvelafrisa, rac
xdeba mis garSemo da es yofiTkmaroba da madliereba unda
mimarTos bednierebisa da netarebis mdgomareobaSi moxvedris mcdelobebisken. am yovelives Sesrulebis Sedegad moxdeba sakuTar arsSi arsebuli satanuri (eSmakuri) bunebis
gardaqmna adamianur bunebad.

30

satana anu igive eSmaki


satana (igive eSmaki) mama RmerTisa da suliwmidis erToblivi egosagan (maT Soris arsebuli umniSvnelo urTierTgaugebrobisagan) damoukideblad warmoqmnili an Seqmnili
egos sruli nawilis pirovnul, individualur warmomadgenels warmoadgens. es Tavi swored mis warmomadgenlobiT nawils warmoaCens misi obieqturad Sefasebis mcdelobis tendenciiT.
satanis (eSmakis) da satanuri bunebis warmoSobis mokle
istoria SemdgomSi mdgomareobs. Tavdapirvelad, rodesac
warmoCindeba, warmoiqmneba mama RmerTsa da suliwmidas Soris individualuri Tu araindividualuri urTierTgaugebroba, es zemoTxsenebuli fenomeni, rogorc aseTi, saerTod
ar arsebobs. am periodSi xdeba RvTis Zisa da RvTis asulis
pirovnuli individualuri gamovlineba. mizani maTi gamovlinebisa ki gaxlavT warmoqmnili urTierTgaugebrobis aRmofxvra. ai, swored am periodSi xdeba maT paralelurad demonuri da monuri bunebis warmomadgenelTa individualuri
gamovlinebulobac. maTi gamovlinebis mizani da arsi ki gaxlavT warmoqmnili urTierTgaugebrobis SenarCuneba da gazrda. magram Zalian didi survili maqvs imisa, rom arc erT
mxares ar SexedoT emociurad da nu daiwyebT iarliyebis mikerebas. girCevT CauRrmavdeT imas, rom es yovelive gangebis
nebiT aris gamovlinebuli, rogorc aucilebeli gardauvaloba da movlenebis bunebrivi svlis idealurad zomierad
(Tanamimdevrulad) miyolis Sedegi.
neba momeciT, mokle gadaxveva gavakeTo. arsebobs aseTi
termini `cixis adamiani~. es ki imas niSnavs, rom Tu adamians
miusjian Tavisuflebis aRkveTis did vadas, zogi maTgani am
sasjelis moxdis procesSi ise eCveva cixes da masSi Camoyalibebul reJims, rom, rodesac sasjelis vada gasdis da mas
aTavisufleben, eSinia axali cvlilebebis Semosvlisa mis
cxovrebaSi da yvelanairad cdilobs cixeSi darCenas. Tavisufal sazogadoebriv sistemaSi moxvedris Semdgom, Zalian
mokle periodSi, igi an axal, sxva danaSauls sCadis, imisaTvis rom ukan cixeSi moxvdes, an ufro xSiradac ki, Tu is `cixis adamiania~ sruli klasikuri gagebiT, ubralod, Tavs ik31

lavs anu veRar egueba sakuTari nebis gamovlinebis potencialis arsebobas.


uxeSad Tu SevadarebT, daaxloebiT aseve warmoiqmnebian
demonuri da monuri bunebis warmomadgenlebi. es is cocxali arsebebi arian, romlebic ukve mieCvivnen da miejaWvnen
mama RmerTsa da suliwmidas Soris arsebuli urTierTgaugebrobis parametrs mTeli Tavisi warmoCinebuli da warmouCeneli saxiT. am bunebaTa matarebeli arsebebi ara marto am
e.w. `ego~-s SenarCunebaze zrunaven, aramed, Tavis mxriv, cdiloben ganaviTaron, gazardon is, anu ra iqneboda, Tu es
urTierTgaugebroba gaizrdeboda. ra Sedegebs daafiqsirebda es movlena mecnierebaSi, kulturaSi, iurisprudenciaSi,
istoriaSi, kosmiur realobaSi, individebs Soris urTierTobebSi da a. S. Tqven SeiZleba ar dameTanxmoT, magram es CamonaTvali rom gavagrZelo sxvadasxva ganxrebisa da ganStoebebis mixedviT, maTi mxolod erTi sityviT moxseniebisTvisac ki es wigni ar meyofoda.
ai, amiT arian dakavebulni demonuri da monuri bunebis
mqone cocxali arsebebi da am yovelives iseTi seriozulobiT udgebian, rom maTTan am sakiTxis gadaxedvaze dalaparakebac ki mogerideba. swored im momentidan, rodesac maT arsebuli `ego~-s gazrda daiwyes, daibada satana da satanuri
buneba. Tu ufro adamianurad CamovayalibebT, es buneba pirdapiri sinonimia xelovnurad Seqmnili refleqsebisa.
xolo is `ego~, rac arsebobda satanuri bunebis Casaxvamde, gaxlavT absoluturad pirdapiri sinonimi bunebrivad
Seqmnili refleqsebisa. rac, saboloo jamSi, logikurad ayalibebs imas, rom satanuri buneba cdilobs xelovnuri refleqsebis maqsimalurad gazrdas cocxal arsebebSi, xolo
adamianuri buneba (anu RvTiur da cxovel bunebaTa saerTo
produqti) cdilobs xelovnuri refleqsebis maqsimalurad
Semcirebas cocxal arsebebSi maT saboloo gaqrobamde.
vinaidan satana da satanuri buneba, funqciuri daniSnulebis calsaxad sapirispiro mimarTulebiT moqmedebs da
moZraobs, Tavis TavSi jer ar (ver) Camoyalibebuli cocxali
arsebis Tavisken mosazidad aTasgvar xibls (vizualur
xibls, cdunebis instrumentebs) iyenebs, rasac am YTavis da-

32

sawyisSi dawerili pirveli sityva, komforti, srulad moicavs.


saboloo jamSi mainc Tavisuflad SeiZleba iTqvas, rom
satanisa da satanuri bunebis gavlenis qveS cocxali arsebebis ugunuri nawili eqceva, romlebic umecrebis modusis zegavlenis qveS arian. sruli kategoriulobiT SemiZlia ganvacxado, rom sulier samyaroSi satana da satanuri buneba
arc arasodes ar arsebula, arc amJamad ar arsebobs da verc
momavalSi ver iarsebebs. is yovelTvis materialur samyaroSi iyo, aris da iqneba. Tumc, isic unda iTqvas, rom rodesac
mama RmerTsa da suliwmidas Soris urTierTgaugebroba sruliad aRmoifxvreba, aRmoifxvreba satanuri bunebac mis pirovnul warmomadgenelTan erTad, oRond urTierTgaugebrobis aRmofxvridan cota ufro mogvianebiT.
rac Seexeba demonursa da monur bunebebsa da maT warmomadgenlebs, isini im dros warmoiqmnebian aseTebad, rodesac
RvTis Zis mier e. w. `ego~-Si (bunebriv refleqsebSi) Setanil
saWiro cvlilebebze ufro meti an naklebi cvlilebebis Setanis mcdelobebiT kavdebian. anu demonuri da monuri buneba da maTi matarebeli cocxali arsebebi sulier samyaroSi
Cndebian udavod, magram aseTebad gadaqcevis Semdeg iq didxans aRar an ufro veRar yovndebian da materialur samyaroSi uwevT gadasaxleba, sadac faqtiurad pirvelni nebiT
(demonebi), xolo meoreni uneblieT (monebi) satanuri bunebis Seqmnas, zrda-ganviTarebas, mfarvelobasa da msaxurebas
axmaren sakuTar potencials.
samagierod satana da satanuri buneba Tavisi `mSoblebis~ mimarT aranairad ar aris ganmsWvaluli pativiscemiTa
da siyvaruliT. misi erT-erTi umTavresi damaxasiaTebeli
Tvisebaa sixarbe, gaumaZRroba, Tumca, vfiqrob, mis obieqturad Sesafaseblad Rirs misi ufro dawvrilebiTi daxasiaTeba.

33

satanisa da satanuri bunebis


niSan-TvisebaTa ZiriTadi aspeqtebis
mokle ganxilva
1. drois parametris mixedviT satana da satanuri buneba imyofeba awmyoSi, mimdinare momentSi, sadac misi umTavresi mizani saeWvos povnas warmoadgens. is xelaxla cdilobs
ukve dafiqsirebulis, yvelanairad aTvisebulisa da miRebuli zogadi cnobierebis ganzogadebas da ganxilvas. satanuri
buneba amas axdens gankiTxvis ideafiqsuri suliskveTebiT.
absoluturad yvelafers, rac materialurobasa da materializms ar emsaxureba, igi negatiurs, cuds, borotsa da arasasurvels uwodebs. satana da satanuri buneba calsaxad acxadebs, rom suliereba mTeli Tavisi arsebiT srulad unda emsaxurebodes materiasa da materialurs. am mxriv is absoluturad radikaluria. am tendenciis Sedegad igi cdilobs,
TviTon awmyos SigniT Seqmnas e. w. momavali da warsuli, rac
realurad sikvdilis cnebis tolfasia funqcionaluri, arsobrivi raobis absoluturad ar arsebobis gamo.
2. sivrcobrivi parametris mixedviT, satana da satanuri buneba imyofeba sakoordinacio sistemis centrSi. am parametrSi misi umTavresi mizania mTel arsebul realobaSi
sakuTari gavlenis gafarToeba, raTa sakoordinacio RerZTa
gadakveTis wertili gazardos iqamde, vidre sruliad ar moicavs yovelives, rac aris. mas surs materialuri samyaro
sulier samyaroSi gadaitanos da sruliad moicvas isic.
vinaidan satana da satanuri buneba srulad, asi procentiT koncentrirebulia sakuTar Tavze, igi absoluturad
darwmunebulia sakuTari miznebisa da moqmedebebis marTebulobaSi (Tumca Tavad xom mainc icis, rom mTlianad tyuilze aqvs yvelaferi agebuli). amitom nebismieri arseba, romelSic raime saxis meryeoba arsebobs, sabolood mainc eqceva misi zegavlenis qveS, maSin rodesac miznebis Sesrulebis
procesSi es ukanaskneli mas sadme gadaeyreba an nebiT Tu
uneblieT gadaeRobeba xolme. uryevi da mtkice pirovnebis
winaSe satana marcxisTvis aris ganwiruli, amitom, Zlieri da
WeSmariti rwmeniT SeiaraRebul cocxal arsebebs damfrTxali gaurbis da arasodes ekareba.
34

3. interesebis parametris mixedviT, satana da satanuri buneba imitaciis mimarTulebis Seudarebeli da ubadlo
warmomadgenelia. mas idealuri sarkis efeqtiT SeuZlia nebismieri raRacis an viRacis kopireba. Tumca kopirebis, imitirebis procesSi am yovelives Sinagani aRqmis unari satanasa da satanur bunebas saerTod ar gaaCnia. swored amiT aixsneba isic, rom saeWvo raRacis rolSi Sesvlisas da amis demonstrirebisas (gaTamaSebisas), nebismier arsebaSi arsebuli
nebismieri meryeobis kopirebisas, is advilad axerxebs sxvebis moqcevas misi sakuTari zegavlenis qveS, ise, rom Tavad
aranairad ar iTrguneba, ar mZimdeba. man es mxolod ganasaxiera, magram absoluturad veraferi igrZno. Tavisuflad SeiZleba iTqvas, rom satana da satanuri buneba saukeTeso msaxiobi gaxlavT, rac ki saerTod SeiZleba warmoidginoT.
mas arasodes awuxebs sircxvilisa da sindisis SegrZnebis matarebeli faseulobebi, rameTu is arasodes ar cdilobs Tavis TavSi negatiurobis povnas. ufro metic, mas sulelur azrad miaCnia is, rom SeiZleba raime hqondes gasasworebeli. samagierod absoluturad yvela mis garSemo misTvis, masTan SedarebiT naklovanni arian.
satana da satanuri buneba srulyofilebis kompleqsis
absoluturi maCvenebelis warmomadgenlobiTi gamovlineba,
imitacia, obieqturi realobis gadasaxedidan inerciisa da
improvizaciuli interpretaciis `codvili Svili~ gaxlavT.
4. materialuri gamovlinebulobis parametris mixedviT, satana da satanuri buneba winaswar gaTvla-gaTvaliswinebisa da angariSis warmomadgenelia. misTvis yovelTvis gacilebiT ufro mniSvnelovania kiTxva ramdeni? anu raodenoba, vidre kiTxva ra? anu xarisxi.
vizualuri, garegnuli TvalsazrisiT satana da satanuri buneba yovelTvis macduneblad momxibvleli da mimzidvelia, magram amasTan dakavSirebiTac unda iTqvas, rom es momxibvleloba absoluturad, sruli asi procentiT, xelovnurad aris Seqmnili da miRebuli. mas harmoniasTan da harmoniulobasTan araferi saerTo ar gaaCnia, rameTu am garegnuli
xiblis ukan garSemo arsebulze, yvelaze da yvelaferze kontrolis mopovebis uflebis, marTvis survili imaleba. ufro
metic, mas uyvars, rodesac garSemo arsebul garemoSi gan35

xeTqilebas Tesavs, es garemoze batonobis miRwevis erT-erTi (Tu ara erTaderTic ki) saukeTeso saSualeba gaxlavT.
sadac ar aris gageba, iq isadgurebs angareba. sadac ar
afaseben harmonias, iq uZvirfasesi xdeba komforti. komfortis dausruleblad zrdis survils miyolili cocxali
arsebis marTva ki iseTive advili ram aris, rogorc ankesze
wamocmuli WiayeliT Tevzis daWera.

rogor unda aRmoaCinos materializirebulma


cocxalma arsebam (adamianma) Tavis TavSi
satanuri buneba
Tu cocxali arseba (adamiani) kmayofildeba imiT, rasac
gangeba mas ganusazRvravs kuTvnilebaSi materialuri yofierebis TvalsazrisiT da igi madlieria gangebisa imisaTvis,
rac gangebam mianiWa, maSin is sruliad Tavisufalia satanuri bunebisagan da satanis zegavlenisagan, anu mas satanuri
buneba saerTod ar gaaCnia.
Tu adamiani raime materialuri nivTis (iqneba es sxeulisTvis gamosayenebeli atributi Tu sxeulis garemos atributi) ganWvretis Semdeg ise moixibleba misiT, rom erTgvar eiforiaSic ki aRmoCndeba, masSi am momentidan satanuri bunebis Casaxva daiwyeba. Semdgom mas wuxili Seipyrobs
imis gamo, rom amis SeZena ar SeuZlia (misTvis gangebas es ar
gauTvaliswinebia). Semdeg, adamianSi gamovlinebas iwyebs siZunwe. igi cdilobs am gziT SeZlos saTayvanebeli nivTis SeZenis SesaZleblobis dagroveba. siZunwe, Tavis mxriv, gadaizrdeba sixarbeSi, rameTu namcec-namcec dagrovebas didi
dro esaWiroeba, mas ki, Cqara unda nivTis miReba. amis Semdeg,
adamiani cdilobs iseT garemoSi moxvdes, sadac Cqara SeZlebs materialuri SesaZleblobebis gazrdas da pirferobas, maameblobas eCveva da iyenebs amisaTvis. maameblobas, Tavis mxriv, mavneblobaSi gadasvla mosdevs, anu nel-nela moraluri kodeqsisa da sakuTari sindisis rRvevis gzas adgeba.
am miznamde svlis procesSi ki, adamiani am nivTis (Tundac meore adamianis, sapirispiro sqesis sxeulze iyos laparaki) garSemo cnobebis ZiebiT, cnobismoyvareobiT kavdeba,
36

rac, Semdgom, trabaxSi vlindeba, sakuTari Segrovebuli


codnis afiSirebiT, sanukvari materialuri nivTis garSemo.
rac ufro male da metad daarRvevs moralur da zneobriv
principebs, miT ufro male SeZlebs adamiani am nivTis SeZenasa da dauflebas. Tu am principebis darRveva ufro naklebi
iqneba, vidre es nivTi Rirs, is verasodes SeZlebs mis miRebas
(gaaCnia, ra surs). magram amas ukve mniSvneloba ara aqvs. is
ukve kerpTayvanismcemelTa rigebSi gadadis, xolo Tu SeiZens sasurvels, TviTgakerpebas axdens. orive SemTxvevaSi
sasurveli `nivTi~ daeufleba mas da ibatonebs masze.
nu moindomebT imas, risi SesaZleblobac ar gagaCniaT
da satana verasodes Semova TqvenSi.

37

m e o r e

T a v i

_ q a o s i _
potenciuri energiis sakuTar individualizmze
koncentrirebuli nawili
am TavSi warmoCinebuli nawili mTels gamovlinebulobaSi arsebuli realobis ambiciur nawils warmoadgens. is
mxolod e. w. xelovnur `ego~-Si anu materialur samyaroSi
arsebobs da meti arsad.
qaosi materialuri samyaros anu xelovnuri `ego~-s mamakacuri sawyisis warmomadgenlobiTi nawilia da pirdapiri
kavSiri aqvs mesame TavSi warmoCinebul nawilTan, romelic,
Tavis mxriv, mTels gamovlinebulobaSi arsebuli realobis
emociuri da materialuri samyaros anu xelovnuri `ego~-s
qaluri sawyisis warmomadgenlobiTi nawilia. qaosSi, rogorc formaciul warmonaqmnSi, demonuri buneba dominirebs
da, Tavisive bunebidan gamomdinare, wesrigTan, monur bunebasTan kontaqtis damyarebis midrekilebiTaa damuxtuli.
mxolod qaosSi yofnis dros sakuTar arsSi qaosis aRmofxvris mcdelobebi miscems saSulebas cocxal arsebas demonuri buneba RvTiur bunebad gardaqmnas da amas imxelaze moaxerxebs, ramxelazec SeZlebs qaosis aRmofxvras Tavis TavSi.

e g o c e n t r i z m i
Tu cocxali arseba sakuTar individualizmze koncentrirdeba, nebiT Tu uneblieT avtomaturad eqceva absoluturi WeSmaritebis pirad warmomadgenelTan, samyaros uzenaes pirovnebasTan dapirispirebaSi. undoda es Tu ara, is iwyebs samyaroSi ukve arsebuli darRveuli nawilis paralelurad axali darRvevebis Setanas arsebul realobaSi. faqtiurad cocxali arseba iwyebs ukve arsebuli e. w. bunebrivi
`ego~-sgan gansxvavebuli sxva (delta) egos Seqmnas, Tumc
sruliad darwmunebuli var imaSi, rom is amas saerTod ver
acnobierebs. ra Tqma unda, es qmedebac, rogorc absolutu38

rad yvelaferi, sikeTis motanis surviliT xorcieldeba


(dawyebiT stadiaSi mainc).
aqve ar SemiZlia, ar aRvniSno is, rom am tipis cocxali
arsebebi Zalian niWierni arian, magram sakuTari ideebi imdenad aRagznebs maT gonebas, rom zedapiruli pozitiurobis
xibli siRrmiseuli negatiurobis warmosaxviTi danaxvis
unars uxSobs. es yvelaferi ki imitom xdeba, rom isini, ZiriTadad, sakuTari individualurobis (am SemTxvevaSi mamakacuri sawyisis) interesebiT xelmZRvaneloben.
asea Tu ise, es cocxali arsebebi qmnian e. w. xelovnur
`ego~-s, rac, sruli globaluri gadasaxedidan erTaderT
WeSmarit `ego~-d SeiZleba iqnas wodebuli. TviTon faqti materialuri samyaros arsebobisa, gaxlavT amis utyuari dasturi. maRali eTikis mqone arsebisaTvis es aqsiomatiuria da
damtkicebas ar saWiroebs. materialur samyaroSi materializirebuli cocxali arsebebi, mamakacuri sawyisis aqtivizirebuli formiT gamovlinebulni, swored am kategorias
ganekuTvnebian anu isini, rogorc materialuri sxeulebi Tavisi bunebiT egocentrulebi arian. erTi wamiT mainc Tu warmoidgenT, ramxela dapirispirebas warmoqmnis erTi da igive
adgilas, erTsa da imave momentSi myofi individebis survili, rom erTmaneTTan urTierTobis dros sakuTari Sexedulebebi iqnas miRebuli saxelmZRvanelod cxovrebaSi da mxolod imisaTvis usminon erTmaneTs, rom cudi, negatiuri, gasakritikebeli aRmoaCinon masSi. piradad me, axla aRweril
situacias imaze ukeT ver davaxasiaTeb, rogorc amas gadmoscems sityva qaosi.
damerwmuneT, Zalian vcdilob maqsimalurad koreqtuli da kompetenturi midgoma gamoviCino egocentrulobis
cnebis mimarT. Tu siRrmiseulad SexedavT, aucileblad aRmoaCenT imas, rom igi ver mogitanT raime saxarbielos.
egocentrulobis bunebis yvelaze damaxasiaTebeli (dominanturi) Tviseba sakuTari azrisa da Sexedulebebis sxva
individebze moxvevis survilSi mdgomareobs. es, SeiZleba
iTqvas, dawyebiTi stadiis yvelaze TvalSi sacemi damaxasiaTebeli niSan-Tvisebaa. Semdgom ki, es, ukve sxva stadiebSi,
uamrav formaSi gadaizrdeba, magram yvela es formac mTlianad Zaladobaze, dauflebaze, dapyrobaze, sisastikeze, das39

jaze, gankiTxvaze, ganadgurebaze, Secdenaze, motyuebasa da


uamravi aseTi tipis Tvisobriv gamovlinebaze gadadian.
piradad me am sakiTxis kvlevis procesSi im daskvnamde
mivedi, rom fesvi aq CamoTvlili arasasurveli Tvisebebis
buketisa, swored zemoxsenebul mcdelobaSi, anu sakuTari
azris sxvaze moxvevis survilSi mdgomareobs. Tu cocxali
arseba (Cvens SemTxvevaSi adamiani-mamakaci) sakuTari cnobierebisa da nebisyofis saSualebiT Tavis TavSi am Tvisebas
daupirispirdeba, is seriozul warmatebas miaRwevs, SeZlebs
sakuTar TavSi arsebuli egocentrulobis mniSvnelovnad
Semcirebas (ra Tqma unda, sasurvelia misi sruli gaqroba,
magram es Zalian Zneli Sesasrulebelia).
rac Seexeba nayofs am fesvisa da misgan aRmocenebuli
xisa, rogorc saboloo Sedegobrivi produqcia, es gaxlavT
trabaxi. ai, es trabaxi, rogorc niSan-Tviseba aris yvelaze
uaresi im yvela albaTobisa, sadamdec SeiZleba mivides egocentruli orientacia. fsiqologiuri eniT Tu gadmovcemT,
es aris srulyofilebis kompleqsis gamovlinebis saboloo
done. trabaxi SeiZleba gamoxatul iqnas cinizmis, garTobis
mcdelobis, uxeSobis, utaqtobis, uzrdelobis, Tavxedobis
da amgvari tipis gamovlinebebis saxiT.
sakuTari azrebisa da Sexedulebebis sxvaze moxvevis
survili da mcdelobebi demonuri bunebis sawyis stadiaSi
yofnas gulisxmobs. es azrebi da Sexedulebebi, misi matarebeli cocxali arsebis rwmenis im nawils warmoadgens, romliTac igi Tavisdauneburadac ki upirispisdeba samyaros
uzenaesi pirovnebisa da RvTis Zis ideebs, azrebsa da Sexedulebebs. es yovelive ki warmoiqmneba mxolod da mxolod imis
gamo, rom am cocxal arsebas imaze ufro swrafad unda movlenebis bunebrivi svlis procesualuri ganviTareba, vidre
es saWiroa anu vidre es SesaZlebelia (vidre amis miReba SeuZlia mTels gamovlinebul realobas). amis gamo, gardauvlad aucilebeli xdeba cocxali arsebis materialur samyaroSi gagzavna e. i. materializirebul mdgomareobaSi gadayvana, sadac mas daxvdebian is cocxali arsebebi, romlebic materializirdnen imis gamo, rom movlenebis bunebrivi svlis
procesualuri ganviTareba imaze nela surdaT, vidre es saWiro iyo, vidre es SesaZlebeli iyo anu vidre amis miRebis
40

unari gaaCnda mTels gamovlinebul realobas. materialuri


samyaros am warmomadgenlebs winamdebare wignis Semdegi Tavi aRwers. maT amgvari pasiurobis survilma siRrmiseuli
(warmosaxviTi) aRqmis unari ubralod gauzarmaca da yovelgvari siaxlis mamarT SiSis SegrZneba Causaxa. es materializirebuli cocxali arsebebi ukve SeCveuli arian erTferovnebas, anu wesrigis moyvarulni arian. sakuTar arsSi arsebuli potenciuri energiis daxarjvas da dakmayofilebas ki zedapiruli SexebiT, Ezedapiruli aRqmiT Secnobis surviliT
iklaven. maT e. w. monuri buneba gamoimuSaves.
SevxedoT, ra miviReT. pirvelad moxseniebul kategorias TiTqos sadRac eCqarebao, zeamocanebi aqvs sakuTari TavisTvis dasaxuli da realurad marTlac dgeba zeamocanebis
winaSe. kerZod, aaCqaros, ase vTqvaT, gaacocxlos, meored
moxseniebuli kategoria, romelsac procesebi xelovnurad
aqvs Senelebuli. vRebulobT wyvils demonuri bunebisa da
monuri bunebis saxiT da, ragind miuRebladac ar unda mogeCvenoT, es aris materialuri samyaros srulyofili, aradamaxinjebuli aRweriloba maRaleTikuri gadasaxedidan.
Tu vinmes surs sakuTar arsSi arsebuli demonuri bunebis transformacia, upirveles yovlisa unda aRiaros, rom
masSi demonuri buneba arsebobs. Tu aqsiomatur donemde daviyvanT zemoxsenebuli informaciis safuZvelze imas, rom
materialur samyaroSi mamakacuri sawyisiT aqtivizirebis
Sedegad mamri sqesis warmomadgenlad da, miT umetes, adamianad materializirdeba, avtomaturad gulisxmobs cocxal
arsebaSi demonuri bunebis arsebobas. ufro metic, Tu materialur samyaroSi demonuri bunebis arsebobis mizezad miviRebT adamians, maSin sakuTar arsSi am bunebis aRiarebulobaaraRiarebulobis sakiTxi bunebrivad moixsneba.
vfiqrob, ukve SeiZleba meore safexurze gadasvla anu
imaze, Tu rogor movaxdinoT sakuTar arsSi arsebuli demonuri bunebis transformireba RvTiur bunebad.

41

xelovnuri anu materialuri


pirobiTi refleqsebi
imisaTvis, rom cocxal arsebaSi arsebuli demonuri buneba RvTiur bunebad transformirdes, Zalian martivad rom
vTqvaT, sakuTari azrebisa da Sexedulebebis sxva cocxal
arsebaze moxvevis survili unda gadaiqces sakuTari azrebisa da Sexedulebebis sxva cocxali arsebebisTvis gaziarebis survilad. erTi SexedviT, es arc Tu ise rTul saqmed
mogeCvenebaT, magram Tu Rrmad SexedavT am sakiTxs, vfiqrob,
Tavadve darwmundebiT amis warmoudgenlad did, uzomod
did sirTuleSi.
am urTulesi problemis dasaZlevad, dasawyisisTvis saWiroa materialuri pirobiTi refleqsebisagan gaTavisufleba. es cocxal arsebas bunebrivi (sulieri) upirobo refleqsebis zegavlenis qveS gadasvlis, anu sakuTar arsSi arsebuli qaosis eTikaSi gadayvanis saSualebas miscems.
maS ase, CamovayaliboT xelovnuri anu materialuri pirobiTi refleqsebis arsi, e. i. is, rac unda iqnas daZleuli
demonuri bunebisagan gaTavisuflebisaTvis da RvTiuri bunebis gazrdisaTvis. mxolod gardauvlad aucilebeli gansazRvrebiT Semovifarglebi. rogorc zemoT ukve aRvniSne,
demonuri bunebis warmoqmnis mizezi sulieri samyaros realobaSi arsebuli darRveuli nawilis aRmofxvris im mcdelobebSi mdgomareobs, romlebic sulier samyaroSi arsebul
obieqtur realobas ar iTvaliswineben, anu ar iTvaliswineben imis garkvevas, maT mier aTvisebuli informacia arsebuli darRveulobis Sesaxeb aiTvisa Tu ara mTelma sulierma
samyarom da, ase vTqvaT, vidre etapobrivi harmonizirebis
procesi damTavrdeba, win garbian Semdgomi evolucirebisken. arada, Tu cota xniT gadaxedavdnen mTels suraTs globaluri interesebidan gamomdinare, advilad dainaxavdnen,
rom is darRveuloba, ris aRmofxvrasac ase gamalebiT cdiloben, swored aseTi tipis saqmianobam, jer arharmonizirebul samyaroSi evolucirebis axali porciis Setanis mcdelobam gamoiwvia.
Semdgom amisa ki, Tu warmoqmnili demonuri bunebis mier
es globaluri interesebis gadaxedva ver moxdeba, maSin mas42

Si warmoiqmnebian pirobiTi materialuri refleqsebi. demonurbunebaSeZenili cocxali arseba moixedavs ra ukan da dainaxavs, Tu ramdenad CamorCenilan sxva cocxali arsebebi
masTan SedarebiT, fardobiTobiT zomvaSi gadadis yvelafrisa da sakuTar Tavze didi warmodgena eqmneba, avaddeba
mniSvnelovnebis grZnobiT. ukve gaampartavnebuli, jer mis
inteleqtualur donemde ar misuli cocxali arsebebis mier
sakuTari upiratesobis aRiarebis moTxovnas iwyebs. swored
amisTvis warmoqmnis igi materilur pirobiT refleqsebs.
magram... vinaidan aseTi tipis cocxali arseba samyaros
funqcionaluri interesebisa da absoluturi WeSmaritebis
msaxurebis sazRvrebidan gavida da, ufro metic, am msaxurebis sapirispiro saqmianobiT dakavda, umaRlesi `energogamanawilebeli bankidan~ uwydeba energiis miwodeba. amis gamo
igi cdilobs sakuTari energokrizisi ainazRauros, aRidginos, regeneracia moaxdinos arafunqcionaluri, vizualuri
TviTrealizaciiT. am qmedebis mizani ki, imaSi mdgomareobs,
rom mis mier Camoyalibebuli qaosis mdgomareobaSi nel-nela da etapobrivad gadavidnen zedmetad pasiuri, monuri bunebis mqone arsebebi, riTac isini sakuTar energias gadascemen am qaosis Semqmnels. Tanac, amas ise gaakeTeben, rom Tavad
araferi ecodinebaT. amgvarad iqmnis demonuri bunebis mqone cocxali arseba energiis miRebis alternatiul wyaros,
Tumca es mTlianad araeTikuria da am procesSi monawile uklebliv yvela cocxali arsebis sulier dacemas ganapirobebs.
demonuri bunebis mqone arsebas, misda saubedurod,
moTminebis unari ar gaaCnia, albaT amitomacaa, rom sakuTar
arsSi CaRrmavebis (Setyuebis) survilis Sesrulebisas sakuTari Sexedulebebis gaziarebis survili (misTvisac ki SeumCnevlad) am Sexedulebebis sxvaze moxvevaSi (iZulebiT swavlebis) tendenciaSi gadadis. demonuri bunebis warmomadgeneli avtomaturad mimarTavs Tavis interesebsa da yuradRebas im nawilze, sadac potenciurad arsebuli, magram ararealizirebuli, gamouyenebeli energia eguleba. imisaTvis, rom
es nawili Tavisken miizidos, is axali pirobiTobebis SemotaniT axdens am nawilis dainteresebas, daintrigebasa da provocirebas. saerTo jamSi, mas es yovelTvis warmatebiT ga43

mosdis, im gansxvavebuli SemTxvevebis garda, rodesac monuri bunebis warmomadgenlebi Tavad arian funqcionaluri interesebiT dasaqmebulni anu rodesac isini Tavadve cdiloben sakuTari potenciuri energiis WeSmaritad miznobriv gamoyenebas.
Tu adamianur enaze gadavTargmniT, demonuri bunebis
mTavari Zala mainc cdunebis unarSi mdgomareobs da Tu ver
SeZlebs amas, e. i. Tu misTvis saintereso obieqti ar cdundeba (miuxedavad sakuTari Zlevamosilebisa), ver SeZlebs sasurveli miznis miRwevas, anu misTvis esoden saWiro kosmiuri energiis aRebas.
vfiqrob, Zalian gaugebar raimes ar vityvi, Tu daskvnis
saxiT aRvniSnav imas, rom demonuri buneba da misi matarebeli arsebebi pirdapir dapirispirebulni arian samyaros uzenaes pirovnebasTan da mis ZesTan (anu RvTis ZesTan), romlebic yvelanairad cdiloben absoluturad yvela Tavis qmedebaSi obieqturi realoba zedmiwevniT gaiTvaliswinon. ufro metic, me getyviT, rom isini mama RmerTsa da RvTis Zis
dauZinebeli mtrebi xdebian. es ki, TiTqos erTi SexedviT ubralo raRacam, maTma mouTmenlobam, bunebrivi mimdinare
movlenebis bunebrivi svlisTvis saWiro saqmianobis keTebis
daCqarebis mcdelobebma gamoiwvies.
magram modiT, qvemoTa iaruss davubrundeT anu im nawils, romlebic movlenebis bunebrivi svlis process CamorCnen TavianTi pasiurobis gamo da monuri bunebis warmomadgenlobiT nawilad Camoyalibdnen. demonuri da monuri bunebis warmomadgenelTa urTierTobebis dros demonuri bunebis mqone cocxali arseba iZulebuli xdeba sul axali da axali piribiTobebi (provokaciuli interesebi) anu pirobiTi
materialuri refleqsebi Seqmnas, radgan, raRaca tipis pirobiTi materialuri refleqsis SeCvevis Semdeg monuri bunebis warmomadgeneli wesrigis mdgomareobaSi gadadis (qaosis Sinagani mdgomareobidan gamodis) da am refleqsis Semotanis avtors aRar aZlevs energias. Tu demonuri bunebis
mqone ZaladobiT moindomebs energiis warTmevas, raRa Tqma
unda, is amas SeZlebs, magram ZaladobiT warTmeuli energia
Tavisi SemcvelobiT ar iqneba im racionaluri Tvisebebis
mqone, rac nebayofilobiT gacemul energias gaaCnia.
44

gasakviri ki is gaxlavT, rom miuxedavad demonuri bunebis mqone arsebis survilebis araeTikurobisa, Tavisdauneburad axdens darRveul obieqtur realobaze koncentrirebasa da e. w. gazarmacebuli cocxali arsebebis aqtivizirebas, maT dabrunebas, mimarTvas obieqturi realobisaken. es
kidev erTxel adasturebs uzenaesi gangebulobis yovlismomcvelobas. Tumca, unda iTqvas, rom, samwuxarod, am urTierTobis procesSi uzenaes faseulobad cocxal arsebebs arCeuli aqvT e. w. xelovnuri `ego~ anu materia da materialuri sxeulebi, xolo e. w. bunebriv `ego~-s anu sulierebasa da
sulier sxeulebs maTive mxridan arCeuli uzenaesi faseulobis uzrunvelyofis saSualebad gamoyenebas cdiloben.
albaT am Sesavlis Semdgom ukve SegviZlia, pirobiTi materialuri refleqsebis punqtobrivi Camoyalibeba da am punqtebis mokle ganxilva movaxdinoT.
pirobiTi materialuri refleqsebis punqtobrivi nusxa:
I subieqturi realobis evolucirebis survili (emocia)
II aradasamkvidrebeli WeSmaritebis xorcSesxmis survili
(ambicia)
III subieqturi realobis idealur realobad gardaqmnis survili (goneba)
IV aradasamkvidrebeli WeSmaritebis garemosTvis Tavze moxvevis, ZaladobiT damkvidrebis survili (grZnoba)
pirobiTi materialuri refleqsebis miyola, sakuTar
subieqtze koncentrirebulobas niSnavs. amis Sedegad ki, sakuTari individis samyaros uzenaes pirovnebad aRiarebulobis iluzia Cndeba. es tendencia TandaTan, SeumCnevladac ki,
Zalas ikrebs da imdenad jdeba Zval-rbilSi, rom sakuTari
pirovnebis idealur arsebad aRqmis ueWviloba mTlianad
eufleba cocxal arsebas. aq, zemoT CamoTvlili oTxi punqtis arc Tu ise dawvrilebiTi ganxilva, vfiqrob, dasanaxsa
da gasagebs gaxdis am tendenciis arasasurvelobas, rogorc
TviTon am tendencias miyolili arsebisaTvis, ise mis garSemo arsebuli mTeli cocxali samyarosaTvis. arc is unda dagvaviwydes, rom demonuri buneba, Tu ar gaasworebs Tavis Sexedulebebs, satanur bunebaSi SeiZleba gadaizardos. amis
45

mokle monaxazs am oTxi punqtis ganxilvis Semdgom gavakeTeb. axla ki am punqtebze SevCerdebi.
I emocia subieqturi realobis
evolucirebis survili
movlenebis bunebrivi svla anu bunebrivi `ego~-s Semcireba, rogorc umTavresi funqciuri saqmianoba, absoluturi
WeSmaritebis mier aRiarebuli piradi warmomadgenlis, samyaros uzenaesi pirovnebis Sexedulebebis Sesabamisad xdeba.
is cocxali arsebebi ki, romlebsac es cvlilebebi konkretuli drois intervalSi mcired eCvenebaT, ufro aqtiuri
moqmedebis muxtiT xelmZRvaneloben (ar iTvaliswineben ra
mTels samyaroSi arsebuli cocxali arsebebis adaptaciis
unars).
miuxedavad maTTvis am aspeqtis axsnisa, isini sakuTar
Sexedulebebs ufro ukeTesis momtanad miiCneven da samyaros uzenaes pirovnebas usamarTlobaSi sdeben brals. isini
emociur doneze upirispirdebian mama RmerTs, Tvlian ra,
rom isini ukeTesad gaakeTebdnen imas, rasac samyaros uzenaesi pirovneba akeTebs.
Sedegad Cndeba paraleluri realoba, rac, realurad,
subieqturi realoba gaxlavT. ase Cndeba mamakacur sawyisSi
ormagovneba (kargi da cudi; keTili da boroti; simarTle da
tyuili) da e. w. usamarTlobasTan dapirispireba, rac, faqtiurad, sakuTari Sexedulebebis samyaros uzenaesi pirovnebis
SexedulebebTan dapirispirebaa da meti araferi.

II ambicia aradasamkvidrebeli WeSmaritebis


xorcSesxmis survili
ZiriTadi strategiuli orientaciidan gasuli (demonuri bunebis mqone) cocxali arseba am orientaciis paralelurad cdilobs Tavisi Sexedulebebis ara konceptualur ganxilvas, aramed nebismier fasad maT xorcSesxmas da amisTvis
is ukve mzad aris yvelaferze wavides. masSi emociuri wyena

46

imdenad ukontrolo xdeba, rom ambiciur doneze is brazisa


da Zaladobis simbolod gvevlineba.
samwuxarod, igi nel-nela eCveva Sinagani cenzuris anu
sindisis darRvevas, rameTu sakuTari arsis kritikuli TvaliT Sexedvis unari dakarga da misi kritika mxolod sxva
cocxal arsebebs moicavs, samyaros uzenaesi pirovnebis CaTvliT da misi gaTvaliswinebiT. pirvel rigSi, igi ganikiTxavs
yvelasa da yvelafers, rac mis Sexedulebebs ewinaaRmdegeba
an ver gebulobs. amave dros ar unda dagvaviwydes, rom sindisis ignorirebis zrdaSi yvelaze Zlieri katalizatori
xdeba uzarmazari konkurencia misnairi midrekilebis cocxal arsebebTan, romelTac, Tavis mxriv, sakuTari Sexedulebebis xorcSesxma ganuzraxavT. vidre es konkurentebi,
sindisis ignorirebis xarjze, erTmaneTTan raRaca tipis
kompromisebze SeTanxmdebian, ufro uaresi mtrebic ki xdebian erTmaneTisTvis, vidre mama RmerTs ganixilavdnen aseTad.
III goneba subieqturi realobis idealur
realobad gardaqmnis survili
materialur samyaroSi sakuTari Sexedulebebis met-naklebad realizirebis Semdgom, demonuri bunebis mqone cocxali arsebebi raRaca tipis koalicias ayalibeben da imaze
iwyeben fiqrsa da msjelobas arsebuli subieqturi realoba
rogor moiyvanon maqsimalurad idealur mdgomareobamde.
amisaTvis isini aTasgvari pirobiTi spekulaciuri siaxleebis SemotaniT xelmZRvaneloben. maTi ZiriTadi mcdeloba
mimarTulia cocxali arsebebis materialuri sxeulebisTvis
maqsimalurad sasiamovno, xelovnuri pirobebis Seqmnis meqanizmebis gamogonebisken. Tavisdauneburad es mcdeloba mimarTulia monuri bunebis mqoneTa Tavisken mosazidad, riTac bunebiT zarmaci monuri bunebis mqone arsebebs kidev
ufro metad azarmaceben. Tavad demonuri bunebis mqoneni ki,
sakuTar moWarbebul (spekulaciuri gzebiT uxvad naSovn)
energias mTlianad xarjaven am saqmianobaSi. aqac erTveba
uzarmazari konkurenciis meqanizmi da yoveli maTgani cdi-

47

lobs, iyos ufro originaluri, ufro avtoritetuli, ufro


dafasebuli.
yvelaze ufro demonurni ki, Zalauflebis mopovebis
mcdelobiT, subieqturi realobis mmarTvelad qcevis surviliT imarTebian, rasac, calsaxad, sindisis maqsimalurad
gamoxatuli araeTikurobiT aRweven.
IV grZnoba aradasamkvidrebeli WeSmaritebis
garemosTvis Tavze moxvevis, ZaladobiT
damkvidrebis survili
erTgvari zavis dadebis Semdgom demonuri bunebis warmomadgenelTa Soris iwyeba axali dapirispireba sakuTari
Sexedulebebis erTpirovnuli gamarjvebisaTvis. maTSi is gaimarjvebs, visi logikac unakloa da visi azrTa wvdomis siRrmec ufro metia, vidre danarCenebisa, magram samwuxarod, am
SexedulebaTa damkvidreba metismetad naadrevia. Tumc amas
es demonad qceuli arseba arad dagidevT. is xom swored amitomac aris demonad wodebuli, rameTu am informaciis sxvaTa mier aRqmis unars (maqsimalurad mondomebis SemTxvevaSic ki) arafrad dagidevT.
faqtiurad, es Zlevamosili da sastiki arseba iwyebs garemoze globaluri masStabiT am Sexedulebebis Tavze moxvevas. ra Tqma unda, es materialur samyaroSi, subieqtur realobaSi xdeba. es daaxloebiT swored is gaxlavT, rasac dRes
globalizaciis process eZaxian. arada, droTa ganmavlobaSi
TviT demonuri bunebis mqone arsebebic ki, ususur mdgomareobaSi vardebian da, me vityodi, buneba gaorebuli uxdebaT. isini nel-nela monuri bunebis arsebebad gardaiqmnebian.
SeiZleba Zalian ucnaurad JRerdes, magram es Sexedulebebi daaxloebiT im SexedulebaTa msgavsia, rac sulier samyaroSi, anu obieqtur realobaSi, arcTu ise didi xnis win
damkvidrda an paralelurad mkvidrdeba, magram im uzarmazari gansxvavebiT, rom iq Sexedulebebi sulierebaze da
sulzea agebuli, maSin rodesac aq, subieqtur realobaSi Semotanili Sexedulebebi, materializmze da sxeulzea agebuli, rac ormagad gaugebars xdis maT.
48

demonuri bunebis mqone cocxali arsebebis speqtris paralizebuli mdgomareobis fonze monuri bunebis mqone
cocxali arsebebi aqtiurdebian da am dros, me vityodi, mimdinareobs yvelaze uaresi procesi materialur samyaroSi:
orive bunebis mqone arsebebi nel-nela da meTodurad satanuri bunebis SeZenas iwyeben.
Tu msjelobas ufro martiv doneze daviyvanT, demonur
da monur bunebaTa urTierTobisas avtomaturad xdeba Sexedulebebis urTierTgaziareba da maTi meToduri damkvidreba. es aris is qmedeba, sadac demonuri da monuri bunebis erTmaneTisagan damoukideblad ganxilva azrs dakargavda.

demonuri bunebis mqone arsebaTa saqmianoba


pirobiTi materialuri refleqsebis
damkvidrebis Semdgom
demonuri bunebis mqone arseba pirobiT materialur
refleqsebze monuri bunebis mqoneTa orientirebis Semdgom
Tu veRar axerxebs maTSi sxva, axali pirobiTi materialuri
refleqsebis Setanas an, misTvis kidev ufro rTul SemTxvevaSi Tu gamoelia axali pirobiTi materialuri refleqsebis
nusxa sakuTar TavSi (bolomde Tu realizirda anu `damTavrda~), Tavad xdeba im pirobiTi materialuri refleqsebis
msxverpli, romlebic sxva, masze ufro Zlieri demonuri bunebis mqone arsebebma Seitanes subieqtur realobaSi. sxvagvarad rom vTqvaT, igi Tavadve xdeba orientirebuli imaze,
rom sakuTari damkvidrebuli pirobiTi materialuri refleqsebis gavlena SeinarCunos (xdeba konservatoruli bunebis, romelsac nebismieri umniSvnelo siaxlec ki, aRizianebs,
wyobidan gamoyvanis donemde). faqtiurad, igi Tavadve xdeba
Tavisi damkvidrebuli subieqturi realobis mona-morCili.
ukve masSi warmoiqmneba potenciuri energiis Cagroveba, rameTu man aRar icis ra akeTos da, uxeSad rom iTqvas, `Robeyores edeba~. sxvaTa Soris, mis mier ganswavluli monuri bunebis mqonenic ki fanatikuri muxtis gacivebis Semdeg ukmayofiloni arian misiT da misgan axali pirobiTobisTvis Sesabamisi saqmianobiT dakavebas moiTxoven. isini ver xvdebian
imas, rom maT kerps amisaTvis saWiro siRrmiseuli codna, ub49

ralod, ar gaaCnia. samagierod es demonuri bunebis arseba,


uxvad da urcxvad igonebs TiTidan gamowovil spekulaciur
argumentebs Tavisze Zlieri demonebis avtoritetis gasasvrelad. magram yvela es cru braldeba mxolod TviTon mas
utexs saxels da erTaderTi dazaralebuli sakuTari ciliswamebisa Tavadve xdeba.
sabolood am demons sxva gza ar rCeba, Tu ara monuri
bunebis mqoneTa moTxovnilebebis dakmayofilebis saSualebad gadaqcevisa. es CemTvis piradad sruliad TvalnaTels
xdis, ram warmoSva iseTi gageba, rogoricaa e. w. xalxis mmarTveloba; xalxi (masa) rogorc mmarTveli Zala; xalxis diqtatura; xalxis mier xelisuflebis arCeva; demokratiuli
sazogadoeba da a. S.
ai, ase gadaiqceva demonuri bunebis mqone monuri bunebis mqoneTa viTom msaxurad. es kidev erTi (magram ukanaskneli) fintia, iluziis Seqmnaa misi mxridan.
magram am fsevdomsaxurebis (viTom msaxurebis) paralelurad daclili demonuri bunebis mqone arseba Tavisze ufro Zlieri demonuri bunebis mqoneTa mier gamowrTobili da
ganswavluli monuri bunebis mqoneTa arafiqtiuri Tayvanismcemeli da msaxuri xdeba. masSi mis mier damkvidrebuli pirobiTi materialuri refleqsebis SenarCunebis survili
axali, misTvis Seucnobeli pirobiTi materialuri refleqsebis aRqmis surviliT icvleba.
Tu am cvlilebas saxels SeurCevT, aRmoCndeba, rom demonuri buneba monuri bunebis gamrudebul satanur bunebas
uRrmavdeba da Tavadve gardaiqmneba satanuri bunebis warmomadgenlad. es sakmaod didad gansxvavdeba monuri bunebis
satanur bunebad gadaqceuli nawilis interesebisagan, Tumca faqtiurad mTlianad masze damokidebulia. igi sircxvildakarguli, upirobo materialuri refleqsebis zegavlenisagan gaTavisuflebuli (yvelaze arasasurveli mimarTulebiT) monuri bunebis dakmayofilebis saSualeba xdeba.
me imas ar vityodi, rom es arseba amas ar imsaxurebs, magram, samwuxarod, am mutaciuri transformirebis Sedegad
mTeli samyaros WeSmaritad saWiro, globaluri interesebi
zaraldeba, rameTu am mdgomareobidan ukve ormagad, Tu ara
sammagadac ki, Znelia gamosvla. arada, swored es tendencia
50

mimdinareobs dRes-dReisobiT planeta dedamiwis mkvidrTa,


adamianTa urTierTobebs Soris. rac Seexeba sindisis cnebas,
am tendenciis miyoliT is sruliad ikargeba am cocxali arsebebis aRqmaSic da gagebaSic.

Suris raoba demonur bunebaSi


demonuri bunebis, rogorc aseTis, warmoqmnis mizezi
gaxlavT samyaros uzenaes pirovnebad aRiarebuli cocxali
arsebisTvis konkurenciis gawevis survili. Tavad am konkurenciis gawevis, Sejibrebis survilis avtori ki gaxlavT Suri, samyaros uzenaes pirovnebad gadaqcevis survili. calsaxad samyaros uzenaes pirovnebaze upiratesobis mopovebis
surviliT Sepyrobili cocxali arseba Tavadac ki ver amCnevs, rogor aqcevs Tavis saorientiro obieqts (misTvis ukve subieqts) metad Tavis aRqmaSi. erTaderTi, riTac is aris
dakavebuli, mama RmerTSi arasrulyofilebis, Secdomis,
susti adgilis, araobieqturobis, negatiurobis da aseTi raRaceebis aRmoCenis survilia. Sedegad demonuri bunebis
mqone arseba bunebrivi `ego~-s (mama RmerTis `ego~-s), mTels
samyaroSi arsebuli darRveuli nawilis, Seswavlis mcdelobiT kavdeba.
rom ara Suri, pirovnuli dapirispirebis, pirvelobis
mopovebis survili, me vfiqrob, demonuri bunebis arsebaTa
saqmianoba WeSmaritad sikeTis momtani iqneboda.
magram... pirvelobis surviliT gatacebul, ganusazRvreli uflebis msurvel arsebas, am Tavisi mecadineobis
procesSi mxedvelobis aredan mTlianad ekargeba is umniSvnelovanesi momenti, rom ganusazRvrel uflebebs, maTTvis
zedmiwevniT Sesabamisi, ganusazRvreli movaleobebis skurpulozuri dacvis aucilebloba mohyveba (moeTxoveba).
raRaca donis codnis (misi SexedulebiT, mama RmerTze
ufro didi raodenobis codnis) dauflebis Semdeg, demonuri bunebis mqone arsebis ukidures gaRizianebas iwvevs is
faqti (rac gardauvalia), rom mas ar aRiareben samyaros uzenaes pirovnebad. amis Semdgom, es arseba cdilobs an mama
RmerTis individulurobis ganadgurebas (rac albaT yvelas
51

gesmiT, rom SeuZlebilia), an mama RmerTis mfarvelobis qveS


arsebuli cocxali arsebebis iZulebas, is aRiaron TavianT
RmerTad. magram esec SeuZlebelia, rameTu, mama RmerTis
mfarvilobis qveS yofnis msurvel cocxal arsebebs mama
RmerTi aravis daaCagvrinebs.
maSin demonuri bunebis mqone arsebebi faqtiurad ori
arCevanis winaSe dgebian: isini an unda ganadgurdnen pirovnulad da mama RmerTisa da mTeli samyaros araindividualur nawils unda SeuerTdnen, an materialur samyaroSi unda
gadasaxldnen (rac Seexeba im gzas, rom Sinaganad Seicvalon
sakuTari buneba, es am TavSi Semdgom iqneba ganxiluli).
axla ki, modiT, vnaxoT, ra formebiT gamovlindeba Suridan dawyebuli gadagvareba ukve demonur cocxal arsebebSi. Tu erTi cocxali arseba sxva cocxal arsebebs aSinebs,
ubrazdeba, tuqsavs, ganikiTxavs, fizikuri an moraluri damcirebiT Seuracxyofs, SeiZleba ganisazRvros absoluturad zustad, ramxelaa masSi demonuri bunebis elementebi.
rac Seexeba Tavad am bunebis mqone cocxal arsebas, mas zustad imxelaze eSinia yvela im qmedebis potenciuri Sedegebisa, rasac Tavad axdens da axorcielebs sxvebis mimarT.
brazi da misi nebismieri forma, demonuri bunebis gamovlinebis TvalsaCino demonstrirebas warmoadgens.
Suris cnebasTan dakavSirebiT, SeiZleba iTqvas, rom is
SurisZiebas (Zaladobas) axdens sxva cocxali arsebebis mimarT imis gamo, rom am arsebebma ise ar Tqves, ar imoqmedes an
Tundac ar iazrovnes, rogorc mas miaCnda misaRebad da saWirod. sasurveli Sedegis misaRwevad ki sruliad normalur
da misaReb saSualebad miaCnia daSinebis, iZulebis meTodis
gamoyeneba.
brazi demonuri bunebis sust wertilad SeiZleba iwodos.
agreTve aucileblad aRsaniSnavia demonuri bunebis satanur bunebad gardaqmnis tendencia materialur samyaroSi
sakuTari Sexedulebebis met-naklebad damkvidrebis Semdgom (igulisxmeba mikrosamyaroSi TviTrealizacia).
Tu cocxali arseba sxva cocxali arsebis mxridan aSkarad gamoxatuli cdunebis surviliT intersdeba da is cdilobs sacdunebeli cocxali arsebis mizidvas am arsebisTvis
52

sasurveli nivTebiT, sxvadasxva dapirebebiT, fuliT Tu socialuri mdgomareobis gaumjobesebiT, SeiZleba absoluturad zustad ganisazRvros, ramxelaa masSi demonuri bunebis
satanur bunebad gardaqmnili `elementebi~. am pirovnebaSi
zustad imdenia SiSebi, ramdenicaa gansxvaveba mis materialur Tu socialur (e. w. Tanamdebobriv) SesaZleblobebsa
(realurad arsebuli da TavisTvis winaswar gansazRvruli)
da sacduneblad arCeuli obieqtidan momdinare, savaraudo
moTxovnilebebs Soris.
am arsebis mTavari mamoZravebeli Zala energetikuli,
`sulieri sixarbe` gaxlavT. TviTrealizirebuli demonuri
bunebis satanur bunebad gadaqceuli substanciisTvis `sulieri sixarbe, energetikuli SimSili, bunebrivi movlena
xdeba.
Suris cnebasTan dakavSirebiT SeiZleba iTqvas, rom mas
Surs im demonuri bunebis mqone arsebebisa, romlebmac satanur bunebaSi gadasuli monuri bunebis mqoneebSi SeZles sakuTari Sexedulebebis aSkara an SeniRbuli ZaladobiT damkvidreba.
droTa ganmavlobaSi satanur bunebaSi gadasuli demonuri bunebis mqone arseba mTlianad damokidebuli xdeba satanur bunebaSi gadasuli monuri bunebis mqone arsebebze.
`sulieri sixarbe zemoT ganxiluli arsebis yvelaze
susti adgili xdeba.

53

sqesobrivi (seqsualuri) aqtis


funqcionaluri da vizualuri raoba
demonuri bunebis gadasaxedidan
demonuri bunebis warmomadgeneli mxolod monuri bunebis matarebelTan amyarebs sqesobriv (seqsualur) kontaqts
da isic mxolod mas Semdgom, rac Tavad satanur bunebaSi
transformirdeba. is upiratesad midrekilia monuri bunebis mqonis im warmomadgenelTan, romelic, Tavis mxriv, gadavida satanur bunebaSi.
aseT individSi sqesobrivi vneba warmoiqmneba masSi arsebuli energiis araeTikurad gacemis, egoisturi survilis
Sedegad. anu am individisTvis es aris SigniT, mis mier daxarjuli energiis aucileblad anazRaurebis (aRdgenis) refleqsualuri saSualeba. sabolood, satanur bunebad gardaqmnili demonuri bunebis sqesobrivi fizikuri aqti satanur
bunebad gardaqmnil monur bunebasTan pirveli maTganisTvis
axdens Sinagani mdgomareobis regeneracias (sakuTari daxarjuli energiis aRdgenas) da meorisaTvis (monuri bunebis
mqone arsebisTvis), Tavisdauneburadac ki, moCvenebiTi
cvlilebebis miwodebas (garyvnas da dacemas).
rac Seexeba am procesis garegnuli, vizualuri, formiT
gamovlinebas, es gamoixateba materialuri sxeulis Semadgeneli rbili adgilebis energiul deformirebaSi. am qmedebiT
demonuri bunebis matarebeli arseba iqmnis imis iluzias,
TiTqos raRaca garegnuli cvlilebebis Setanas axdens seqsualur partniorSi. amiT is sakuTari mniSvnelovnebis
grZnobas ikmayofilebs. satanur bunebad gardaqmnili monuri bunebis mqonis materialuri sxeulis Semadgeneli rbili
adgilebi (sarZeve jirkvlebi anu mkerdi, sajdomi anu dundulebi, barZayebi, muclis are, kani mTels sxeulze) sqesobrivi aqtis Semdgom isev im mdgomareobas ubrundebian, rogor mdgomareobaSic isini imyofebodnen aqtis dawyebamde.
samagierod, orive mxare kmayofili rCeba. pirveli viTom
cvlilebis SetaniTa da misTvis aucilebeli energiis miRebiT, xolo meore situaciis ucvlelad datovebiTa da misTvis problemad gadaqceuli, masSi akumulirebuli energiis
gacemiT (gadagdebiT). Tumc, ramdenadac usargebloa es
54

cvlilebebi (maTi imitacia), imdenadve arasaxarbieloa da negatiuri bunebisaa is energiac, romelic am cvlilebebis imitirebis procesSi iqna gamoTavisuflebuli da gadanawilebuli meoredan pirvelSi.
Semdgom am arsebebis cxovrebaSi es erTxel aprobirebuli procesi (sqesobrivi kontaqti) ukve CvevaSi jdeba da aucilebel sasicocxlo atributad fasdeba. TiToeuli aseTi
aqtis Semdgom TiToeuli maTgani ufro da ufro ibilweba.

demonuri bunebis
TviTgankurneba
sruli kategoriulobiT SemiZlia ganvacxado, rom aseTi bunebis mqone arsebas sakuTari mankierebebisgan gankurneba SeuZlia, magram mxolod da mxolod im SemTxvevaSi, Tu
mas amis gakeTeba yvela masSi arsebul survulebze metad
surs. es SeiZleba Zalian mkacradac ki mogeCvenoT, magram
ufro Tu davakonkretebT, es erTaderTi survilic ki unda
gaxdes demonuri bunebis mqone arsebisa. me Zalian kargad
mesmis, rom es SeuZlebladac ki SeiZleba mogeCvenoT, magram
minda, Tundac Teoriul doneze mainc daijeroT es, araTu
SeuZlebeli, aramed, piriqiT, sruliad SesaZlebeli, WeSmaritad sakeTebeli, WeSmaritad saWiro da maRal-eTikuri donis gadasaxedidan Zalian, Zalian Zneli, magram adre Tu gvian
gardauvlad gansaxorcielebelia.
Tu pirveli reaqciidan, erTgvari Sokuri eiforiidan,
gamosvlas moindomebT (imis gamo, rom Tqvengan sakuTar individze aranormalur Zalisxmevas moiTxoven), maSin ukve
SegviZlia am procesis ganxilvis dawyeba safexurebrivi TanamimdevrulobiT. Tu Tqven amas ar moisurvebT (rac ufro
metad savaraudo mgonia), ubralod, minda gagafrTxiloT,
rom amis gakeTeba mainc mogiwevT, oRond ukve komfliqturi
situaciebis fonze. vfiqrob, azri ara aqvs am survilis gaRviZebaze bevri vwero da reklamebi vakeTo, rameTu, visac es
met-naklebad surs, is dainteresdeba, visac ar surs, is mainc
cinikuri RimiliT gaagrZelebs Tavis gzas.

55

maS ase, visac gsurT sakuTar arsSi arsebuli demonuri


bunebisgan gaTavisufleba erTad gavagrZeloT am Temis SEeZlebisdagvarad Rrmad da mokled ganxilva.
upirveles yovlisa, am Tematikas or nawilad gavyof.
pirveli nawili iqneba demonuri bunebis satanur bunebad gadaqceuli nawilisgan gaTavisuflebis saSualebebis axsna,
romelic Tavis mxriv ori ZiriTadi punqtiT iqneba warmodgenili:
1. sxva pirovnebebis sakuTar pirovnebaze damokidebulebisgan gaTavisufleba (vizualuri mankierebisgan gaTavisufleba).
2. sulieri nawilis pirveladobis aqsiomaturi aRqmis
miReba (funqcionaluri mankierebisgan gaTavisufleba).
meore nawili iqneba Tavad demonuri bunebisgan (misi
sufTad am saxiT arsebulisagan) gaTavisuflebis saSualebaTa axsna.
1. sakuTari Sexedulebebis daqvemdebareba im Sexedulebebze, romelTa safuZvelzec religiebi Camoyalibda (vizualuri gan(r)wmenda).
2. sakuTari Sexedulebebis savaraudo ganxorcielebis
SemTxvevaSi, maTi potenciuri Sedegebis safuZvliani Secnoba da gacnobiereba sakuTar warmosaxvaSi (funqcionaluri
gan(r)wmenda).
1. sxva pirovnebebis sakuTar pirovnebaze
damokidebulebisagan gaTavisufleba
kosmiuri iurisprudenciis gadasaxedidan es gaxlavT
pirovnebis mier sakuTari TavisTvis miniWebuli Warbi uflebebisagan gaTavisuflebis saSualeba. adamianuri aRqmis doneze, Tu erT arsebas uCndeba imis survili, rom masze damokidebuli arsebebi am damokidebulebiTobisagan gaaTavisuflos, amiT igi Tavad Tavisufldeba Zalauflebis qonis, dasakuTrebis, dauflebis, dapyrobis survilisagan. Tumc Rirs
aRiniSnos isic, rom es jer ara siRrmiseulad, aramed zedapirul materialur doneze vrceldeba am individis mxridan.
is erTbaSad veranairad ver moaxerxebs sakuTari Sexedulebebis idealurad misaReb mdgomareobamde miyvanas, samwu56

xarod, es SeuZlebelia. xazgasmiT minda aRvniSno, rom sxva


pirovnebebis sakuTari zegavlenisgan gaTavisuflebis mcdeloba mainc unda CaiTvalos materializirebis Semdgom SeZenili mankierebisgan gaTavisuflebis survilad. es damokidebulebis materialuri forma xom individis materializirebis Semdeg moxda, am materialur samyaroSi adaptirebis
kvaldakval. demonuri bunebis mqone cocxali arseba, Sevida
ra materialur samyaroSi, iq moaxdina es procesebi sakuTari sulis anareklSi sakuTari `me~-s sruli gadayvanis SegrZnebiT. am anareklisgan ganze gandgoma anu gverdidan dakvirveba ki Secvlis ara demonur bunebas, aramed demonuri
bunebis Sexedulebebis realizaciis Sedegad warmoqmnil
movlenebs, rasac demonuri bunebis satanur bunebad gardaqmnili nawili SeiZleba (da unda) ewodos.
Tavidan es yvelas da Tavad am pirovnebasac, sakuTari
zegavlenidan (xisti wnexidan) sxva pirovnebaTa gaTavisufleba gmirobad surT monaTlon. magram isini sastikad cdebian. es mxolod pirveli, yvelaze martivi nabijia da Tu mas ar
mohyveba meore, es pirovneba ufro didi inerciiT (induqciis efeqtiT) daubrundeba dasakuTrebisa da dauflebis politikas... ratom? yvelafers xom imxelaze sWirdeba Sefaseba, rasac is warmoadgens. Tavad dafiqrdiT, Tu pirovnebam
es aqti raRac siRrmiseulisTvis ar Caidina, maSin ra gasakviria savalalo Sedegebi? realuri Sefaseba ki SemdgomSi
mdgomareobs: pirvel safexurze satanur bunebaSi gadasuli
demonuri bunebis mqone individi SeZenili mankierebis vizualuri nawilisgan unda gaTavisufldes imisaTvis, raTa SeZenili mankierebis funqcionalur bunebaSi wvdomis procesSi misi yuradReba wamdauwum im vizualurma, xelovnurad
Seqmnilma pirobiTobebma ar waritacon. amave dros igi unda
mieCvios da gamoimuSaos imis unari, rom `gverdidan yurebis~
procesSi sakuTari sulis anareklSi Sesvlis refleqsualur
Cveulebas erTxel da samudamod Zlios. man unda gamoimuSaos imis unari, rom SeeZlos sakuTari Sexedulebebisagan gansxvavebuli Sexedulebebis mosmena (rogori miuRebelic ar
unda iyos es misTvis) da maqsimalurad mcired Careva (isic
mxolod im SemTxvevebSi, rodesac es gardauvali aucileblobis doneze dadis). magaliTisTvis: maSin, rodesac viRac
57

upirebs mas Tavad dasakuTrebasa da dapyrobas, aucileblad unda daicvas misgan Tavi an roca anareklSi monawileoba saWiroa materialuri yofierebis gardauvali aucileblobis uzrunvelsayofad. faqtiurad, sxva SemTxvevebisTvis umjobesi iqneba Tavi Seikavos, Tu ra Tqma unda,
gankurnebis survili misTvis WeSmaritad upirveles mizans warmoadgens.
albaT es metismetad warmoudgeneli da Zneli gasakeTebeli Cans, magram damerwmuneT, cocxal arsebas yvelafris
miCvevis unari gaaCnia. ai, rodesac pirveli `lomkebi~ anu vizualuri umoqmedobiT gamowveuli vakuumiT warmoqmnili
fsiqologiuri sirTuleebi daiZleva da es mdgomareoba aranair depresiul fons ar Seuqmnis individis Sida-fiziologiur bunebas, SeiZleba iTqvas, rom es, pirveli safexuri demonuri bunebis mqone arsebam daZlia, gaiara.
ra niSnebiT SeiZleba amis gageba? Tu pirovnebas materialuri keTildReoba imaze metad aRar izidavs, vidre es
misi sxeulis uzrunvelyofisaTvis aris saWiro, Tu ar surs,
sxvaTa yuradRebis obieqti iyos, Tu auRelveblad SeuZlia
nebismieri pirovnebis mier nebismier Temaze gamoTqmuli Sexedulebebis mosmena, Tu sakuTar pirovnebasTan mimarTebaSi
gamoTqmuli qebis an Zagebis mimarT araafeqturia (eiforiuli an skandaluri TvalsazrisiT), Tu ar gaaCnia sakuTrebis
SegrZnebis formaluri gamovlinebis survilic ki, Tu, gverdidan xedviT nebismieri situaciis analizis unari gaaCnia
maSin, SeiZleba iTqvas, rom pirovnebas es safexuri gauvlia,
anu man SeZlo sakuTar arsSi arsebuli satanuri bunebis vizualuri mankieri nawilisagan gaTavisufleba.
2. sulieri nawilis pirveladobis aqsiomaturi
aRqmis miReba materialur nawilTan mimarTebaSi
kosmiuri iurisprudenciis gadasaxedidan, es gaxlavT
pirovnebis mier im movaleobebis aReba (sulier aspeqtSi),
romlebic mas Seesabameboda da romelTa ignorirebasac axdenda. es safexuri gaxlavT satanuri bunebisagan (e. w. funqcionaluri mankierebisgan) gaTavisuflebis saSualeba,
calsaxad demonuri bunebis mqone arsebis SemTxvevaSi.
58

raSi gamoixateba igi? es gamoxatulia sakuTari `me~-s


materialur nawilad ar aRqmulobiT. demonuri bunebis mqone arseba unda mixvdes imas, rom materialuri sxeuli, romelsac igi vizualurad xedavs da vizualuri SexebiT SeigrZnobs, misi individualuri sulis araswori Sexedulebebis
Sedegad gamovlinebuli formaciaa. man unda aRiqvas, rom igi
am droebiT materialur formaSi imyofeba, magram is ar aris
es materialuri forma, materialuri sxeuli. mxolod am azris Seguebis Semdgom pirovneba sakuTar warmosaxvaSi SeZlebs materiis, mTeli materialuri gamovlinebis sulierebaze, mTel sulier gamovlinebaze daqvemdebarebas. misTvis
suliereba da sulieri nawili iseTive SegrZnebad-aRqmadi
xdeba, rogoric iyo aqamde materialuri nawili. aseTi tipis
demonuri bunebis mqone arsebisTvis suli da sulireba aqsiomaturad iZens pirveladobisa da upiratesobis cenzs materiasTan da materialurobasTan SedarebiT.
am SemTxvevaSi saqme gvaqvs im mdgomareobis aRdgenis
mcdelobasTan, rac iyo individualuri sulis anareklis Camoyalibebamde da masSi Sesvlamde sakuTari Sexedulebebis
realizaciis mcdelobebis safuZvelze. nel-nela xdeba am
Sexedulebebis gverdidan gadaxedva da maTSi materiisTvis
upiratesobis miniWebis spekulaciuri argumentebis gacxrilva. xelaxla fasdeba da dgindeba TiToeuli faseulobis arsi, uamravi wvrili da msxvili detalis WeSmariti daniSnulebis mniSvneloba.
mTavari doqtrina Tu miRebulia, anu suliereba Tu pirveladia materialurTan SedarebiT, maSin samuSaoc met-naklebi efeqturobiT, magram, calsaxad, swori mimarTulebiT
mimdinareobs. magram muSaoba, ZiriTadad, miRebuli informaciis safuZvelze, anu muSaoba mimdinareobs materializmidan sulierebisken. unda giTxraT, rom es Zalze Sromatevadi
saqmea da, samwuxarod, misi maqsimaluri efeqturobis, maqsimaluri margi qmedebis koeficientis SemTxvevaSic ki SeuZlebelia subieqturi (materialuri) realobidan sakuTari
Sexedulebebis obieqtur (sulier) realobamde sruli,
mTliani misvla. Tumc, aucileblad unda aRiniSnos isic, rom
am safexuris gavlis gareSe demonuri bunebis mqone cocxali

59

arseba veranairad ver SeZlebs Semdeg, ufro maRal safexurze gadasvlas.


imis Sesaxeb, Tu ratom aris es yovelive ase mowyobili
SeZenili satanuri buneba mTlianad cocxali arsebis nebis Sedegad aris Seqmnili da sakuTari cdomilebebi, ubralod, valdebulic kia Tavadve gamoasworos. sxva SemTxvevaSi
Zalian didia albaToba imisa, rom es arseba xelaxla moxvdeba
am satanuri bunebis zegavlenis qveS, rameTu ar eqneba gaazrebuli sakuTari mcdari moqmedebebis arasaxarbielo Sedegebi.
yvelaze saukeTeso SemTxvevaSi ra mdgomareobamdec
SeiZleba miiyvanos am safexurma cocxali arseba gaxlavT
is, rom igi SeZlebs mSvidobiani da sasiamovno Tanacxovrebis
principebi miiRos sakuTari individualuri sulisaTvis da
sakuTari droebiTi individualuri sxeulisaTvis. araviTar
SemTxvevaSi ar SeiZleba daiwyos sakuTari sxeulis wameba misi eqstremalur mdgomareobaSi CayenebiT, masTan erTgvari
dapirispirebiT, TiTqos is iyos damnaSave imaSi, rom Tavad
ver SeZlo sakuTar SexedulebaTa ganWvreta, vidre maT realizacias Seudgeboda. piriqiT, igi unda miudges sxeuls, rogorc am yovelives danaxvis saSualebas da yovelmxriv unda
ecados, misTvis aucilebeli pirobebiT srulyofilad uzrunvelyos igi.
Tu pirovnebas sakuTari sxeulis WeSmaritad saWiro da
gardauvlad aucilebeli pirobebis aRqmis unari gaaCnia, Tu
mudmivad cdilobs, warsulSi daSvebuli sakuTari Secdomebi aRmoaCinos, Tu cdilobs sakuTari Secdomebi maRalfaseulobriv doneze gaaanalizos da analizis safuZvelze sakuTari Sexedulebebis realizaciiT Cadenili moqmedebebi xelaxla gadasinjos, Tu sakuTar suls sakuTar sxeulTan SedarebiT, upirobod, pirveladobas aniWebs da saerTodac,
sulierebis nusxaSi spekulaciuri msjelobis Sedegad materialuri cnebebi Aar hyavs Seyvanili, maSin, SeiZleba iTqvas,
rom pirovnebas es safexuri gauvlia, anu man SeZlo gaTavisufleba sakuTar arsSi arsebuli satanuri bunebis funqcionaluri mankieri nawilisagan da saerTod, zogadad, masSi
arsebuli mTeli mankierebisagan.
60

3. sakuTari Sexedulebebis daqvemdebareba im


Sexedulebebze, romelTa safuZvelzec
religiebi Camoyalibda
kosmiuri iurisprudeciis gadasaxedidan, es gaxlavT pirovnebis mier masEze dakisrebuli pasuxismgeblobis aRqmisa
da gaTavisebis saSualeba. es safexuri gaxlavT satanuri bunebisgan gaTavisuflebuli demonuri bunebis mqone cocxali
arsebis gan(r)wmendili msoflmxedvelobiT CarCoebSi gadasvlis saSualeba, Tumca mxolod gare-vizualur doneze.
sakuTar Tavze sakmaod seriozuli da meToduri muSaobis Semdgom am cocxal arsebas ukve gangebis qaotur mcdelobebSi aqtiur da mowesrigebul damxmare saSualebad eZleva im SexedulebaTa siRrmiseul codnaSi wvdomis unari,
romelTa safuZvelzec (im geografiul mdebareobaSi, sadac
es pirovneba imyofeba) religia (globalizaciis pirobebSi ki
mTels dedamiwaze arsebuli yvela religiebi) Camoyalibda.
am momentidan demonuri bunebis mqone arsebas eZleva myari
sayrdeni, rac misTvis warmoudgenlad didi daxmarebisa da
gverdSi dgomis tolfasi ramaa. aq mxolod maSin SeiZleba
moxvedra, Tuki cocxali arseba calsaxad, sakuTari nebiTa
da surviliT, moaxdens sakuTari Sexedulebebis (uklebliv
yvela maTganis) daqvemdebarebas Sexedulebebze, romelTa
safuZvelzec religiebia Camoyalibebuli.
axlave avxsni imas, Tu ratomaa es aseTi didi (me vityodi, grandiozuli) mniSvnelobisa. Tu materializirebuli
cocxali arsebis Sexedulebebis gasworeba, materialuri gadasaxedidan sulierebisken mimarTebaSi xdeba, religiis safuZvlad dadebuli SexedulebiT, piriqiT, mcdar SexedulebaTa gasworeba sulieri gadasaxedidan materialurisken mimarTebiT xdeba. am SemTxvevaSi ara aqvs imas mniSvneloba, iqneba es impersonaluri (anu zogadi, araindividualuri) Tu
personaluri (anu pirovnulad individualuri). Tu demonuri bunebis mqonesTvis es Sexedulebebi avtoritetul, sarwmuno wyarod aRiqmeba, igi ueWvelad SeZlebs sakuTari
mcdari mimarTulebebis srulyofilad danaxvas.
faqtiurad am momentidan cocxal arsebaSi iwyeba demonuri bunebisagan gankurneba, rameTu igi moicilebs samyaros
61

uzenaes pirovnebasTan dapirispirebis midrekilebas, ris Sedegadac SeiZina demonuri buneba. Tuki is, daeqvemdebareba
Sexedulebebs, romelTa safuZvelzedac Seiqmna religiebi;
is avtomaturad daeqvemdebareba samyaros uzenaes pirovnebas da aRiarebs mis uzenaesobas, rameTu es Sexedulebebi
swored uzenaesi pirovnebidan momdinareoben da misi gamxmovanebeli (vinc ar unda iyos is) samyaros uzenaesi pirovnebis
nebis realizaciis saSualeba gaxlavT (rac aranairad ar akninebs, piriqiT, Cemi azriT, ufro amaRlebs am SexedulebaTa
gamxmovaneblebs).
am swavlebaTa SeTvisebis Semdgom demonuri bunebis mqone arsebas uCndeba didi albaToba imisa, rom srulyofilad
dainaxos da aRiqvas materialur samyaroSi arsebuli realoba, ganiviTaros obieqturi Sefasebis unari. is yovelgvari
Zalisxmevis gareSe iRebs da iTvisebs im pasuxismgeblobas,
romelic aqamde ignorirebuli hqonda. amjerad sruliad umtkivneulod da dauZabavad, yovelgvari garTulebis gareSe,
es arseba iZens codnas faseulobaTa zogadi ganxilvis, WeSmariti informaciuli ganxilulobis doneze. is iwyebs yvelafris danaxvasa da gagebas iseTad, rogoric is aris WeSmariti saxiT.
am SemTxvevaSi individualuri suli dakavebulia mowafeobrivi saqmianobiT anu raimenairi saxis dapirispireba individualur sulsa da individualur sxeuls Soris, SeuZlebelic kia, rom arsebobdes. xolo rac Seexeba individualur
sxeuls, gangebis mxridan mas eZleva WeSmaritad gardauvlad
aucilebeli yvelaferi, rac mas esaWiroeba da rogorc es
mowafis mdgomareobaSi myof individualur suls Seesabameba.
es procesi sasurvelia gagrZeldes iqamde, vidre individi srulad ar SeiTvisebs da Seisisxlxorcebs Sexedulebebs, romelTa safuZvelzec religiebi Camoyalibda, rogorc raodenobrivi, ise xarisxobrivi TvalsazrisiT. faqtobrivad es aris materialur samyaroSi yofnis periodSi
idealurad saukeTeso saqmianoba uklebliv yvela da nebismieri demonuri bunebis mqone cocxali arsebisaTvis.
Tu cocxali arseba religiuri principebis damfuZneblebs (laparakia WeSmarit religiebze) dauqvemdebarebs sa62

kuTar pirovnebas, Tu mowafeobrivi Tanamimdevrulobis


principiT Seecdeba am SexedulebaTa siRrmiseul wvdomasa
da aRqmas, Tu am swavlis procesSi aranairi formiT ar Seecdeba Secnobili nawilis realizacias (aprobirebas), Tu
mTlianad dakavdeba sulieri ganswavlis suliskveTebiTa da
zedmiwevniT daicavs am Sexedulebebis mier maszed dakisrebul pasuxismgeblobebs, maSin, SeiZleba iTqvas, rom pirovnebas es safexuri gauvlia, anu man SeZlo sakuTar arsSi arsebuli demonuri bunebis vizualuri nawilisagan gaTavisufleba da aqvs Zalian didi Sansi sulier samyaroSi dabrunebisa.
4. sakuTari Sexedulebebis potenciuri Sedegebis
safuZvliani Secnoba, gacnobiereba sakuTar warmosaxvaSi
kosmiuri iurisprudenciis mixedviT, es gaxlavT pirovnebaze ganpirobebuli uflebamosilebis WeSmaritad marTebuli mimarTulebiT wayvanisa da aRsrulebis saSualeba. es
safexuri metismetad gansxvavebuli bunebisaa winamdebare
samTan SedarebiT. igi cocxali arsebis demonuri bunebisgan
mTlianad gaTavisuflebis saSualeba gaxlavT, anu funqcionaluri demonuri bunebis mocileba xdeba cocxali arsebis
`me~-dan.
vfiqrob, erTob damaintrigebeli safexuria da misi axsnisTvis, Tqveni nebarTviT, cota ukan mogviwevs mogzauroba.
albaT gaxsovT is, rom cocxali arsebebi demonuri bunebis
mqoneebad, calsaxad, evolucirebis Warbad miyolam Camoayaliba (rameTu, maT harmonizirebis procesi ignorirebuli
hqondaT). ai, swored am evolucirebis procesSi maTSi Camoyalibda raRac Sexedulebebi, romlebic sulac ar iyo saR
azrs moklebuli. magram obieqtur realobaSi maTi realizacia metismetad naadrevi iyo, rasac maT agresiuli dapirispirebiT upasuxes da samyaros uzenaes pirovnebas pirvelobaSi Seecilnen. ai, axla ki, mesame safexuris gavlis Semdgom,
rodesac uazro, pirovnuli dapirispirebis survilebi maTSi
mTlianad aRmoifxvra da isini mTlianad daeqvemdebarnen
samyaros uzenaes pirovnebas, es `ganxeTqilebis vaSlebi~ (anu
Sexedulebebi evolucirebis Sesaxeb) ukve samyaros umaRle63

si warmomadgenlis interesebis yuradRebis arealSi xvdeba.


es, erTi mxriv, da, meore mxriv, rac gacilebiT ufro Zlieri
argumenti da gardauvali faqtia meoTxe safexuris Seqmnisa,
gaxlavT is, rom es Zalian niWieri cocxali arsebebi im Sexedulebebis srulyofilad SeTvisebis Semdgom, romelTa safuZvelzec religiebi Seiqmna, moindomeben raRaciT dakavdnen. amxela potencialis mqone arsebas SeuZlebelia umoqmedoba mosTxovo.
gan(r)wmendis kursis damTavrebis Semdgom samyaros
uzenaesi pirovnebis xelSewyobiT am cocxal arsebebSi iRviZebs is Sexedulebebi evolucirebis Sesaxeb, romlebic maT
gaaCndaT materialur samyaroSi dacemamde da romlebic Tavisi siRrmiseuli doniT ufro maRla dganan, vidre is Sexedulebebi, romlebic maT SeiTvises da Seisisxlxorces (anu
romelTa safuZvelzec Seiqmna religiebi). faqtobrivad, es
aris pirdapiri SeTavazeba am cocxali arsebebisTvis sulier samyaroSi dabrunebisa.
ra unda gaakeTos am SemTxvevaSi am arsebam?
vfiqrob, es cota vinmesTvis iqneba gasagebi, magram es
safexuri aucileblad gasavlelia Tavis pirovnebaSi demonuri bunebis sruliad aRmosafxvrelad. am SemTxvevaSi laparakia iseTi xarisxis Sexedulebebze, romlebic materialur
samyaroSi fantaziis sferodac ki ar aris aRqmuli, anu sruliad miuRebelia misTvis. samagierod es saWiroa da misaRebia sulieri samyaros evolucirebis tendenciis srulyofilad Camoyalibebisa da yovelmxriv ganxilvisaTvis. adre Tu
udaod yvelaze niWieri nawili cocxali arsebebisa demonur
bunebaSi gadavidnen, axla ukve mTeli samyaros interesebis
dacviT ganmsWvalulni aseTi grandiozuli saqmianobis monawilenic ki SeiZleba gaxdnen.
am Tavisi Zveli Sexedulebebis ukve damkvidrebuli Sexedulebebisagan mkacrad gamijvnis Semdgom, cocxalma arsebam Tavis warmosaxvaSi ukve damoukideblad unda SeZlos am
novatoruli Sexedulebebis realizaciis SemTxvevaSi potenciuri Sedegebis safuZvliani Secnoba, ganxilva da TviT samyaros uzenaesi pirovnebisTvis, mama RmerTisTvis gaziareba.
es aris am cocxali arsebis `RvTis Zed~ aRiareba pirovnul,
individualur doneze da evolucirebis strategiul da
64

taqtikur ganWvretaSi monawileobis uflebis mopoveba upirovno, araindividualur doneze.


es procesi unda mimdinareobdes ise, rom amis mqmneli
cocxali arseba aranairad ar miejaWvos am saqmianobas, Torem xelaxla mouwevs demonuri bunebis SeZena. yovel SemTxvevaSi, minimum unda `daicalos~ im Sexedulebebis garSemo, romlebic masSi rodesRac Camoyalibda. es aris yvelaze
rTuli da sarisko saqmianoba, riTac SeiZleba dakavdes cocxali arseba saerTod, magram amave dros yvelaze didi pativi zecaSi, uSualod samyaros uzenaesi pirovnebis siaxloves moxvedris saSualebacaa.
Tu cocxali arseba sakuTar arsSi arsebul SexedulebaTa potenciur Sedegebs acnobierebs, ise rom srulyofilad
icavs im garemos Sesabamis (obieqturi realobis Sesabamis)
Sexedulebebs, romelSic igi imyofeba da Tu mis arsSi arsebuli Sexedulebebi samyaros uzenaesi pirovnebisTvis warsadgenad da mTel samyaroSi arsebuli cocxali arsebebis sakeTildReod, harmonizirebul mdgomareobaSi mosayvanad
Seqmna, maSin SeiZleba iTqvas, rom mas es safexuri gauvlia,
anu SeZlo sakuTar arsSi arsebuli demonuri bunebisagan
sruliad gaTavisufleba da aucileblad dabrundeba sulier samyaroSi... da Tanac dabruneba sulieri samyaros maRal
ierarqiul adgilze, maRali ierarqiuli statusiT.

65

mesame Tavi
_ wesrigi _
potenciuri energiis mTels individualizmze
koncentrirebuli nawili, garda sakuTari
individualizmisa
am TavSi warmoCinebuli nawili mTels gamovlinebulobaSi arsebuli realobis emociur nawils warmoadgens. is,
e. w. xelovnur `ego~-Si, anu materialur samyaroSDi arsebobs
mxolod da meti arsad.
wesrigi materialuri samyaros anu xelovnuri `ego~-s,
qaluri sawyisis warmomadgenlobiTi nawilia da mas pirdapiri kavSiri aqvs meore TavSi warmoCinebul nawilTan, qaosTan.
wesrigSi, rogorc formaciul warmonaqmnSi, Tavisuflad SeiZleba iTqvas, monuri buneba dominirebs da Tavisive
bunebidan gamomdinare, qaosTan, demonur bunebasTan kontaqtis damyarebis midrekilebiTaa damuxtuli.
materialur samyaroSi yofnis dros sakuTar arsSi wesrigze damokidebulebisagan gaTavisuflebis mcdelobebi
cocxal arsebas saSualebas miscems, monuri buneba cxovel,
cocxal bunebad gardaqmnas da amas imxelaze moaxerxebs,
ramxelazec SeZlebs wesrigze mijaWvulobis aRmofxvras Tavis arsSi da mis yvelanair gamovlinebaSi.
g e o c e n t r i z m i
Tu cocxali arseba, mTels arsebul individualizmze
koncentrirdeba (sakuTari individualizmis ignorirebis
xarjze) igi uneblied avtomaturad eqceva mTeli zogadi
cnobierebis pirad warmomadgenelTan, samyaros uwmindes pirovnebasTan dapirispirebulobaSi. unda es Tu ara, is iwyebs
zogadi cnobierebis mier aRmofxvrili darRveuli nawilis
SenarCunebaze orientirebul qmedebebs da, Tan, amisaTvis
yvelaferze SeiZleba wavides. faqtiurad, cocxali arseba
zogadi cnobierebis mier aRmofxvril bunebriv `ego~-s e. w.
xelovnur `ego~-d gardaqmnis. samwuxarod, igi saerTod ver
66

acnobierebs amas. saqme imaSi gaxlavT, rom cocxali arseba


imdenad mieCvia bunebrivi `ego~-s am nawilTan erTad Tanaarsebobis Sedegad Seqmnil viTarebas, rom misTvis amis Secvla
warmoudgeneli da yovlad miuRebeli ram xdeba.
am tipis cocxali arsebebi Zalian erTgulebi arian, magram amjerad maTi erTgulebis obieqti, samwuxarod, arasworad aris SerCeuli. isini metismetad damokidebulni xdebian
`ego~-s individualur garemoze, xolo sakuTari individualizmi, faqtiurad, miZinebuli hyavT. isini sakuTar araindividualizmze rom koncentrirebuliyvnen, sruliad umtkivneulod SeZlebdnen globaluri reformebis miRebas da TandaTan sakuTar arsSi zogadi cnobierebis mier Semotanili
cvlilebebis aucileblobis aRqmasac da obieqtur realobaSi sakuTari adgilis damkvidrebasac magram maT es ver SeZles.
swored am kategorias ganekuTvnebian materialur samyaroSi materializirebuli cocxali arsebebi qaluri sawyisis
aqtivizirebuli formiT (mdedri sqesis warmomadgenlebad)
gamovlinebulni. isini, rogorc materialuri sxeulebi, Tavisi bunebiT e. w. geocentrulebi arian. aba warmoidgineT,
ramxela inertulobas warmoqmnis erTsa da imave momentSi,
erTsa da imave adgilas myofi individebis survili, erTmaneTTan urTierTobisas axali, ukve Secnobilisagan aranairad gansxvavebuli, Sexedulebebi ar Semovides cxovrebaSi
da mxolod imisTvis ekontaqtebian erTmaneTs, rom sakuTari
Seqeba, komplimenti, pirferoba da maamebloba aRmoaCinon.
piradad me, mimaCnia, rom am situacias saukeTesod aRwers
sityva wesrigi.
geocentrulobis yvelaze metad damaxasiaTebel Tvisebad mimaCnia, ukve damkvidrebul zogad cnobierebaSi ara
marto raime axali cvlilebis Semosvlis ar ndoma, aramed
sastiki da mkveTri dapirispireba vinmes mxridan amis mcdelobasTan (nebismier cocxal arsebaze an Tundac garSemo
arsebul aracocxal garemozec ki).
magram... vidre geocentrizmis am umTavres niSan-Tvisebaze gadavalT, aucilebelia, aRiniSnos geocentrizmis negatiuri mimarTUulebis fesvi anu tendencia daemorCilos egocentrizmis mimyol (sakuTari Sexedulebebis Tavze moxvevis
67

msurvel) egocentristebs. es ukanasknelni, cbierebisa da


tyuilebis saSualebiT, yovelTvis axerxeben zemoxsenebuli
`principuli~ arsebebis Secdenas, rac imaSi gamoixateba, rom
akeTebineben imas, rasac kategoriulad upirispirdebodnen.
anu jer SeniRbuli da Semdgom ki, aSkarad gamoxatuli, ukve
SeuniRbavi formiT, aiZuleben sakuTar cnobierebaSi cvlilebebi Seitanon. rogorc wesi, es TvalTmaqcobiT Setanili
cvlilebebi ki sulisTvis da Semdgom ukve sxeulisTvisac
yovelTvis arasaWiro, binZuri, saSinlad didi zianis momtania. arada saiteresoa, mainc ra aiZulebs e. w. geocentristebs ase brmad, cxvrebiviT gaabriyvebinon sakuTari Tavi am
e. w. egocentristebs? ra da imedi. diax, imedi. imedi imisa, rom es sakuTari Sexedulebebis Tavze momxvevi yovelTvis iseTive yurdRebiani iqneba mis mimarT, rogorc TvalTmaqcobis periodSi iqceva, gulwrfelad Seiyvarebs, mixedavs, upatronebs da adre Tu gvian amasac (Tavis SexedulebaTa Tavze moxvevas) moiSlis. arada mSvenivrad icis, rom Tavidanve, dasawyisSive es urTierTobebi yalbia. is amas Sida
intuiciur doneze yovelTvis grZnobs, Tumc egueba azrs
ramdenime uaresi variantidan SedarebiT ukeTesi amoirCios.
rac Seexeba imas, daanebebs Tu ara Tavs egocentristi Zaladobas cnobier doneze, pasuxi calsaxad martivia da kategoriuli ara. is arasodes SeeSveba am mcdelobebs da miT umetes imasTan, visTanac es erTxel mainc gauvida.
Tu geocentrizmze orientirebuli materializirebuli
cocxali arseba SeeCveva imas, rom igi egocentristis batonobis qveS unda iyos, imdenad Seegueba Tavis beds, rom amas
bunebriv mdgomareobad CaTvlis, amiT igi sakuTar arsSi Cabudebul pasiur bunebas monur bunebad gardaqmnis. Semdgom
ki, am monur bunebas im donemde gaaRrmavebs, rom SeiZleba Zalian didi xnis (aTaswleulebis) ganmavlobaSi veRar daaRwios amas Tavi. TviT am gaRrmavebuli mdgomareobis maCvenebeli iqneba cocxal arsebaSi warmoqmnili tendencia cnobismoyvareobisaken, anu materialur samyaroSi arsebuli `ego~Ti dainteresebisken. es xelovnuri `ego~ gaxlavT materialuri sxeulisTvis sasiamovno pirobebis usasrulod da uazrod gaumjobeseba, anu e. w. xelovnuri komfortis Seqmna.
`dacemis~ Semdgom stadiaze ki, moxdeba monuri bunebis sa68

tanur bunebad gardaqmna. ai, es yovelive moaqvs iseTi Tvisebis miyolas, rasac cnobismoyvareoba moicavs Tavis arsSi
(aqve minda aRvniSno, is rom cnobiswadili cnobismoyvareobis zustad sapirispiro mimarTulebas moiazrebs da swored
misi arqonis gamo vardeba geocentristi im mdgomareobaSi,
rac aq aRvwere).
cnobiswadiliT damuxtulobis SemTxvevaSi cocxali
arseba Tu siRrmiseuli aRqmis, Secnobis surviliT aris
damuxtuli, cnobismoyvareobiT damuxtulobis SemTxvevaSi, is zedapiruli aRqmiT (SexebiT) Secnobis survilze
gadadis.
axla ki, modiT, geocentristis (rogorc wesrigis moyvarulis) umTavres Tvisebas, statikuri mdgomareobis mudmivobis SenarCunebis survils davubrundeT. swored es Tviseba aniWebs monuri bunebis matarebel cocxal arsebebs unars
imisa, rom SeZlos demonuri bunebis mqoneTa Zaladobriv gamovlinebebs daupirispirdes. demonuri bunebis mqoneTa arsenalSi arsebuli cdunebis iaraERi, piradad me, Tumc yvelaze sazizRar, magram yvelaze Zlier iaraRad mimaCnia. Tu aseTi arseba ver SeZlebs cdunebis gziT (ase vTqvaT `tkbili
xrikebiT~) sakuTari miznis miRwevas, is ukve aSkara Zaladobaze, Zalmomreobaze gadadis. am SemTxvevaSi, monuri bunebis
matarebel arsebaSi Tavs iCens axali `aqilevsis qusli~ ASecodebis saxiT. miuxedavad masze ganxorcielebuli aSkara
agresiisa, `mowinaaRmdegis~ sxeulisTvis raime saxis zianis
miyeneba miuRebel azrad eCveneba. geocentristi, rogorc
yovelive materializirebulis Tayvanismcemeli, uzenaes faseulobad materialur sxeuls aRiqvams da veranairad ver
egueba im azrs, rom, Tundac aSkara Seuracxyofis gamo, SeiZleba uzenaesi faseuloba daarRvios.
xdeba Zalian ucnauri ram. erTi mxriv, es dapirispireba
saSinlad arasasiamovnoa, magram, meore mxriv, es aris Sokuri
Terapia ori arasworad mimarTuli orientaciisaTvis. demonuri bunebisTvis, es, unda Tu ara, sakuTar arsSi Caxedvis
aucileblobas uzrunvelyofs, xolo monuri bunebisTvis
mkvdari, usicocxlo wesrigis Tayvaniscemisgan gaTavisuflebis aucileblobisa da raimenairi araindividualuri moqmedebis saWiroebis mokarnaxe xdeba.
69

saboloo jamSi, SeiZleba iTqvas, rom monuri bunebis


mqone erTpirovnulad verasodes Zlevs demonuri bunebis matarebels da am ukanasknelis damarcxeba erTiani koleqtiuri Zalis meSveobiT xdeba, rac ukve arsebul wesrigSi cvlilebebis Setanis sababi xdeba. es cvlilebebi ki, marTalia qaosis Setanis gziT, magram mainc zogadi cnoberebis didad an
mcired gazrdis gamoxatuleba gaxlavT.
samwuxarod, monuri bunebis mqoneTa erToblioba, rogorc sazogadoeba, zogadi cnobierebis gazrdis Sedegad miRebul faseulobriv miRwevebs gacilebiT ufro naklebad
afasebs, vidre am miRwevebis safuZvelze Seqmnil usafrTxoebis sistemas mis yvela gamovlinebaSi.

xelovnuri anu materialuri


upirobo refleqsebi
imisaTvis, rom cocxal arsebaSi warmoqmnili monuri buneba cocxal, cxovel bunebad transformirdes, unda moxdes
am bunebis matarebeli arsebis garSemo arsebuli materializirebuli cocxali arsebebisa Tu aracocxali garemosadmi
mijaWvulobisagan, maTi SenarCunebis survilisagan da maTi
zedapiruli SexebiT Secnobis survilisagan gaTavisufleba.
es CamoTvlili saxasiaTo niSnebi unda gadaiqcnen garSemo
arsebuli arsebebis sulieri nawiliT dainteresebaSi, cocxali da aracocxali materialuri gamovlinebulobis zogadcnobieruli donis axsnis Ziebis survilSi, siRrmiseuli
aRqmiT Secnobis survilSi (cnobiswadilSi). ai, am yvelafris
Sesasruleblad saWiroa materialuri upirobo refleqsebisagan gaTavisufleba, rac cocxal arsebas bunebrivi anu sulieri pirobiTi refleqsebis zegavlenis qveS gadasvlis anu
sakuTar arsSi arsebuli wesrigis esTetikaSi gadayvanis saSualebas miscems.
axla ki vecdebi, Camovayalibo is, risganac Turme gaTavisuflebaa saWiro, Tu am nawers davujerebT (anu e. w. xelovnuri e. i. materialuri upirobo refleqsebi). amisaTvis
ki maTi warmoqmnis mokle istorias mimovixilav.

70

monuri bunebis warmoqmnis mizezi sulier samyaroSi


warmoqmnili darRveulobis aRmofxvrili nawilis ar miRebaSi, ver gacnobierebaDSi mdgomareobs. monuri bunebis mqoneni ver iTvaliswineben obieqturi realobis cvalebadobis
aucileblobas (ar iTvaliswineben imas, rom maT mier aTvisebuli informacia arsebuli darRveulobis Sesaxeb, am darRveulobis Semcirebas unda emsaxurebodes) da amis gamo eqcevian aseTi bunebis zegavlenis qveS. maT unda Seignon is,
rom mizani aris darRveulobis ar arsebulobis mdgomareobis miRweva da ara darRveulobis raRaca donis mdgomareobis mudmivad erTnair niSnulze SenarCuneba. isini amas ver
icnobiereben mxolod da mxolod imis gamo, rom Zalian SeeCvivnen ukve arsebul viTarebas.
darRvevis warmoqmnis meore mizezi swored es iyo,
anu raRaca donis harmonizirebulobis Sedegad miRebuli
mdgomareobis xibliT evolucirebis gagrZelebaze uaris
Tqma.
Semdgom amisa ki, Tu warmoqmnili monuri bunebis mier am
globaluri interesebis gadaxedva ver moxdeba, maSin am bunebis mqoneSi warmoiqmnebian materialuri upirobo refleqsebi. monuri bunebaSeZenili cocxali arseba aRar iyureba
win da veRar amCnevs, ramdenad CamorCa evolucirebul cocxal arsebebs, romlebic sulier samyaroSi arsebuli obieqturi realobis Sesabamisi cnobierebiT arian ganmsWvalulni
da realuradac sulier samyaroSi cxovroben da moRvaweoben. is ki dromoWmuli principebis Sedegad Camoyalibebuli
realobiT xelmZRvanelobs da yvelasa da yvelafers am cnobierebiT udgeba. ra moxdeba Semdgom? aseTi tipis arseba
sakuTari individualizmis ignorirebiT, sakuTari umniSvnelobis grZnobiT daavaddeba da, sakuTari ususurobis SegrZnebiT damZimebuli, sakuTari arsisa da am arsis Sesabamisad Seqmnili garemos SenarCunebaze koncentrirdeba.
vinaidin aseTi tipis cocxali arseba samyaros funqcionaluri interesebisa da zogadi cnobierebis msaxurebis sazRvrebidan gavida da, ufro metic, Tavisdauneburad am msaxurebis sapirispiro saqmianobiT dakavda, aucilebeli xdeba
misi materialur samyaroSi gadasaxleba da raime tipis materialur sxeulSi Casaxleba, romelsac is arafunqcionaluri
71

daniSnulebis mimarTulebiT iyenebs. Tumc unda iTqvas, rom


sakuTaAri saqmianobis funqcionaluri mimarTulebis mimarTvis SemTxvevaSi igi SeZlebs ubralod da umtkivneulod daubrundes im mdgomareobas, rasac axlad Seqmnili obieqturi
realoba warmoSobs (sadac is ver gadavida da saidanac `Camovarda~).
monuri bunebis mqone arsebas, misda saubedurod, moTminebis unari gadagvarebuli formiT gaaCnia. igi erTgvarad
gaucxovebulia sakuTar arsTan, mis interesebTan da moTminebis cneba masSi nebismieri situaciis SemgueblobaSia gadazrdili da, samwuxarod, nebismier maszed gamovlinebul
Zalisxmevas `yurmoWriliviT~ emorCileba. masTan azris gaziarebis mcdelobas yovelgvari azri aqvs dakarguli, rameTu mas sakuTari cnobierebis gaumjobeseba araTu ar surs,
sastikad winaaRmdegia amisaTvis sakuTari energiisa da
drois daxarjvisa. amitom albaT logikuric kia is, rom igi
iseTi cocxali arsebis zegavlenis qveS eqceva, romelic sakuTari azrebisa da Sexedulebebis masze moxvevas (iZulebiT
miRebas) moaxdens. aseTi cocxali arsebebi ki bunebiT demonuri bunebis mqoneni arian.
Tavisufal, ukontaqto reHJimSi, monuri bunebis mqoneni
maTSi umoqmedobis Sedegad warmoqmnili upirobo materialuri refleqsebis ASesatyvisi saqmianobiT arian dakavebulni, rac imaSia gamoxatuli, rom isini cdiloben sakuTari potenciuri energia SeinarCunon, ar daxarjon, misi funqcionaluri realizacia ar moaxdinon. am moqmedebis Sedegad ki
xdeba mcdeloba imisa, rom raRaca gansazRvruli, Camoyalibebuli wesrigis farglebSi imoqmedon da mxolod amiT Semoifarglon. sakuTar individSi Cagrovili ararealizirebuli
potenciuri energia gamouyeneblobis SemTxvevaSi individisaTvis Sinagani diskomfortis gaCenis mizezi xdeba, ris gamoc igi demonuri bunebis warmomadgenelTan amyarebs kontaqts, raTa e. w. `Warbi~ energia moiSoros da amgvarad eqceva misi mbrZaneblobis, batonobis qveS.
erTgvari daskvnis saxiT SeiZleba iTqvas, rom monuri
buneba da misi matarebeli arsebebi samyaros uwmindesi pirovnebisa da misi asulis pirdapiri dapirispirebulobis
mdgomareobaSi xvdebian. suliwmida (deda RmerTi) da RvTis
72

asuli xom yvelanairad cdiloben absoluturad yvela Tavisi qmedeba obieqturi realobis evolucirebas moaxmaron. es
maTTan dapirispirebulni ki obieqturi realobis mudmivad
erTgvar statikur, konstantur mdgomareobaSi gadayvaniT
arian dakavebulni. diax, swored aman, maTma sulierma gazarmacebam, movlenebis bunebrivi svlisaTvis saWiro saqmianobis keTebis Senelebis mcdelobam gamoiwvia is yovelive, rac
exeba monuri bunebis Seqmnasa da Tvisebebs.
rac Seexeba monuri da demonuri bunebis mqoneTa matareblebs Soris urTierTobebs:
monuri bunebis mqone cocxali arseba sakuTar arsSi
warmoqmnili upirobo refleqsebis dakmayofilebas axdens
maTi saSualebiT da am urTierTobebis grafikul, cxrilur
wesrigSi Casmas cdilobs (mas ase sCvevia), rasac demonuri
bunebis mqone cocxali arseba, ra Tqma unda, veranairad ver
miiRebs. misTvis xom miuRebelia erTferovani inerciiT svla
da improvizaciulobis, impulsurobis, raRac tipis qaosis
ar gamovlineba. monotonur-inerciul svlaSi xom individualizmi saerTod ikargeba, es ki demonuri bunebis mqonesaTvis e. w. sikvdilis tolfasia. saboloo jamSi, adre Tu gvian,
maT Soris Cndeba urTierTukmayofileba da konfliqti, rac
droTa ganmavlobaSi aucileblad gadadis urTierTdapirispirebaSi. raoden gasakviric ar unda iyos, es dapirispirebac
ki metad pozitiur movlenad unda CaiTvalos, rameTu monuri bunebis mqone arsebaSi sakuTari Rirsebis e.i. sulieri indivinualizmis (sakuTari araindividualizmis) cnebas aRviZebs da aCens Sanss imisa, rom igi zogadi cnobierebis Ziebis
gzaze daayenos, Tumc, samwuxarod, konfliqtis damTavrebisTanave, igi isev ejaWveba odnav Secvlil realobas.
am mokle Sesavlis Semdeg uve SeiZleba movaxdinoT upirobo materialuri refleqsebis punqtobrivi aRnusxva.

73

upirobo materialuri refleqsebis punqtobrivi nusxa


I. emocia subieqturi realobis idealizirebis, marad
ucvlelad datovebis survili.
II. ambicia aradasamkvidrebeli cnobierebis warmosaxvis survili.
III. goneba subieqturi realobis idealur realobad
gamocxadebis survili.
IV. grZnoba aradasamkvidrebeli cnobierebis zedapiruli, vizualuri SexebiT Secnobis survili.
upirobo materialuri refleqsebis miyola cocxal arsebaTa subieqturobaze koncentrirebulobas niSnavs. amis
Sedegad mTeli arsebuli gamovlinebulobis materialuri
samyaroTi SemosazRvra da amis Sedegad ki, Tavis mxriv,
mTlianad sakuTari `me~-s mxolod materialur sxeulad aRqma da misiT SemosazRvruloba xdeba. TviTon es tendencia,
vfiqrob, sakmaod advili misaxvedria, rom funqcionaluri
nawilis vizualur nawilze daqvemdebarebas iwvevs (sulisa
da sulierebis aRqma ikargeba) da am tipis cocxal arsebaSi
monur bunebas anviTarebs. agreTve seriozulad gasaTvaliswinebelia is faqtoric, rom am tendenciis miyolis Sedegad,
monuri buneba aucileblad gadava satanur bunebaSi. amasac
aucileblad SevexebiT, oRond imis Semdeg, rac am oTxi punqtis ganzogadebas movaxdenT.
I. emocia subieqturi realobis idealizirebis,
ucvlelad datovebis survili
movlenebis bunebrivi cvlilebebi anu bunebrivi `ego~-s
SemcirebisTvis gansazRvruli Sexedulebebis ganxorcieleba samyaros uwmindesi pirovnebis, suliwmidis mier xorcieldeba. cocxali arsebebi ki, romlebsac es cvlilebebi konkretuli drois intervalSi warmoudgenlad didad eCvenebaT, ufro pasiuri moqmedebis muxtiT xelmZRvaneloben (ar
iTvaliswineben ra mTeli samyaros funqcionaluri orientaciis, evolucirebis aucileblobas), vidre es saWiro da aucilebelia samyaros interesebis gadasaxedidan.

74

miuxedavad maTTvis ganmartebuli aucileblobisa, isini arsebuli realobis ucvlelad datovebis, mijaWvulobis
suliskveTebiT imdenad Zlierad arian ganmsWvalulni, rom
samyaros uwmindes pirovnebas usamarTlobaSi sdeben brals.
amis Semdgom ki, emociur doneze upirispirdebian suliwmidas, Tvlian ra, rom is aris maTi idealuri arsebobis raRac ucnobi mdgomareobiT Secvlis mizezi. am gaugebrobis
Sedegad, jer kidev `guSin~ obieqtur realobad aRqmuli situacia subieqtur realobad gardaiqmneba da, globaluri
gadasaxedidan, qalur sawyisSi Cndeba ormagovneba (sibnele
da sinaTle, silamaze da simaxinje, SiSi da siyvaruli da a. S.).
yovelive amis paralelurad ibadeba e. w. usamarTlobis cneba arsebul realobaSi, ris gamovlinebasac guldasmiT (daJinebiT) cdiloben evolucirebis process CamorCenilebi. erTi Zveli gamonaTqvamisa ar iyos, es arsebebi axerxeben Savi
katis daWeras bnel oTaxSi, maSin rodesac kata iq saerTod
ar imyofeba. ai, aseT gamogonil usamarTlobasTan Segueba
(maT cnobierebaSi es ase aris warmoCinebuli), sakuTari pasiurobis Sedegad Seqmnil nebismier mdgomareobaze morgeba
suliwmidasTan maT kidev ufro did dapirispirebas iwvevs.
II. ambicia aradasamkvidrebeli cnobierebis
warmosaxvis survili
obieqturi realobidan subieqtur realobaSi moxvedrili zarmaci cocxali arsebebi (ukve monuri bunebis mqoneni)
ukve aRmofxvrili bunebrivi `ego~-s kvaldakval cdiloben
is, dasamkvidrebeli, cnobiereba aRmoaCinon, romelsac maT
sTavazobdnen. damoukidebeli Ziebis procesSi isini ocneboben, magram WeSmariti sulieri moZRvris gareSe am cnobierebis ziareba SeuZlebelia. am ocnebebSi (opoziciur cnebebSi)
es cocxali arsebebi ZiriTadad aradasamkvidrebeli, arasaWiro cnobierebis warmosaxvas axdenen.
axal subieqtur realobaSi es arsebebi obieqturi realobisTvis Sesabamisi garegani cenzuris anu sircxvilis
darRvevas eCvevian, rameTu subieqturi realobis kritikuli
TvaliT xedvis unari ar gaaCniaT da, ucnaurad ki JRers, magram mudmiv da arasaWiro TviTkritikulobis mdgomareobaSi
75

imyofebian. aseT arsebas ecodeba yvela da yvelaferi, rac


misi SexedulebiT daumsaxurebel, arasasurvel mdgomareobaSi vardeba. swored es xdeba masSi sircxvilis ignorirebis
mizezi. iRviZebs vneba, rac dazaralebulisaTvis daxmarebis
gawevis Semdgomi, wmindawylis refleqsualuri Sedegia. sircxvilis ignorirebis (usircxvilobis) zrdis yvelaze Zlieri katalizatori ki xdeba erTad Seyrili monuri bunebis
mqone cocxali arsebebis azrTa urTierTgacvla. am urTierTobebis procesSi isini erTmaneTs umtkiceben imas, rom yvelaferi, rac moxda viRacasTan an raRacasTan mimarTebaSi,
namdvilad usamarTloba iyo da sruliad daumsaxureblad
miiRo am viRacam nebismieri saxis dazaraleba.
usircxviloba imaSi gamoixateba, rom es cocxali arsebebi TandaTan ufro metad da metad upirispirdebian gangebas (am SemTxvevaSi suliwmidas pirovnul doneze).
III. goneba subieqturi realobis erTaderT idealur
realobad gamocxadebis survili
materialuri samyaros (subieqturi realobis) met-naklebad Seguebis Semdgom monuri bunebis mqone arsebebi cdiloben maqsimaluri siamovnebis miReba SeZlon. isini, ukve
calsaxad, sxeulad aRiqvamen sakuTar `me~-s. TandaTanobiT
am realobas isini erTaderT da idealur realobad aRiqvamen da ukve amis SenarCunebaze da ardakargvaze iwyeben zrunvas. Semdgom ukve es cocxali arsebebi iwyeben im pirobiTi
spekulaciuri siaxleebis miRebas, rasac maT demonuri bunebis mqone cocxali arsebebi sTavazoben. gansakuTrebiT ki is
siaxleebi moswonT, rac maT materialur sxeulebs subieqtur realobaSi arsebul sirTuleebs uadvilebs. sakmarisia,
raime siaxles SeeCvivnon, rom wamierad maTi SenarCunebisa
da ar dakargvis inerciuli surviliT ganimsWvalebian. visac
igi ar gaaCnia, misi SeZenis survili upirvelesi da uZlieresi xdeba. SeZenis Semdeg ki ise eCvevian, TiTqos arasodes
ucxovriaT am raRacis gareSe.
magram yvelaze metad monuri bunebis mqone arsebebs Zalauflebis mqone subieqturi realobis mmarTveli demonuri bunebis arsebebi izidavT. maTTan isini sruliad daculad
76

grZnoben TavianT sxeulebs da iseTi SegrZneba euflebaT,


rom es mudmivi stabiluroba iqneba da aRarasodes arafris
Secvla aRar gaxdeba saWiro maTi cxovrebis realobaSi. aseTi cocxali arsebebi, samwuxarod, mTlianad kargaven sircxvils da mTeli samyaros ganmgeblebad demonuri bunebis
mqone arsebebs miiCneven.
IV. grZnoba aradasamkvidrebeli cnobierebis
zedapiruli, vizualuri SexebiT Secnobis survili
materialuri samyaros (subieqturi realobis) erTaderT samyarod aRqmisa da erTgvarad cxovrebisaTvis saWiro pirobebis uzrunvelyofis Semdgom, monuri bunebis mqone
cocxali arseba cdilobs aiTvisos subieqturi realoba zogad cnobierul doneze, rasac ucnaurad axorcielebs. is axdens ara siRrmiseuli codnis (demonuri bunebis mqoneTa Sexedulebebis) Seswavlas, aramed zedapiruli, vizualuri Sedegebis Seswavlas am codnisa. am mcdelobis Sedegad, es cocxali arseba axdens ukve damkvidrebuli, mcdari cnobierebis
Secnobas zedapiruli Sexebis meSveobiT. es, samwuxarod,
sruliad sakmarisi xdeba imisaTvis, rom monuri bunebis mqone cocxali arseba demonuri bunebis SeZenis surviliT Seipyras. Tumc es absoluturad SeuZlebeli ramaa. mas SeiZleba
rodesme egonos, rom demonuri buneba SeiZina, magram sinamdvileSi is satanur bunebas ASeiZens. mTeli mis mier SeZenili
codna demonuri bunebidan momdinare codnis fiqcia da imitaciaa da meti araferi. es codnis butaforia gaxlavT.
Tu ufro martiv doneze daviyvanT, monuri bunebis demonur bunebasTan nebismieri uSualo urTierTobisas xdeba
aradasamkvidrebeli zogadi cnobierebis zedapiruli SexebiT Secnoba monuri bunebis mier. am ori bunebis mier uSualo urTierTobis gareSe es zedapiruli SexebiT Secnoba ubralod ver moxdeba. Tumc, savalalo Sedegi am urTierTobebisa, rbilad rom iTqvas, sakmaod savaraudoa, rogorc erTi,
ise meore mxarisaTvis.

77

monuri bunebis mqone arsebaTa saqmianoba


upirobo materialuri refleqsebis zegavlenidan
gasvlis Semdgom, rodesac isini pirobiTi refleqsebis
zegavlenis qveS eqcevian mTeli arsebiT
monuri bunebis mqone cocxal arsebaSi materialuri pirobiTi refleqsebis `adaptirebis~ Semdeg Tavs iCens inerciuli tendencia, macdunebeli gaxdes da sakuTari potenciuri energiis miRebis msurveli Tavisi Sexedulebebis mixedviT, mTlianad sakuTari kontrolis qveS moaqcios. es demonuri bunebis mier maszed zemoqmedebis procesSi ganswavluli, metaforuli eniT `kursdamTavrebuli~ gaxlavT. aseTi
tipis arsebaze upirobo materialuri refleqsebi TiTqmis
aRar moqmedeben da sakuTari materialuri sxeuli ise SeuZliaT warmoaCinon (gamoawyon, morTon, warmoadginon), rom
TviT demonuri bunebis mqone arsebebic ki misi Tayvaniscemis
suliskveTebiT ganimsWvalon. am SemTxvevaSi rolebic ki icvleba, anu monuri bunebis mqone arseba Tavadve cdilobs daiqvemdebaros demonuri bunebis mqone arsebebi.
magram... man mSvenivrad icis, rom xangrZlivi urTierTobebis, Tanacxovrebis pirobebSi, es macdunebeli xibli aRar
imuSavebs (ase vTqvaT `gacvdeba~). axali, funqcionaluri raimes Seqmna ki mis Zalebs aRemateba da sakuTar daqvemdebarebaSi moqceuli demonuri bunebis partniors sxva misnairi
axali `obieqti~ moxiblavs. amitom, monuri bunebis mqone arseba, mxolod im urTierTobebiT ifargleba, sadac misi mxridan raime saxis movaleoba da pasuxismgebloba ar moiTxoveba. am SemTxvevaSi is Tavs grZnobs erTgvar privilegirebul
mdgomareobaSi.
es arc Tu ise Zneli misaxvedria, rom monuri buneba am
SemTxvevaSi calsaxad satanur bunebaSi gadasvlisken aris
miswrafebuli. vfiqrob, iotisodenad ar davarRvev obieqturi Sefasebis sazRvrebs, Tu vityvi, rom am SemTxvevaSi am
tipis arsebis nebismier saqmianobaSi angarebas lomis wili
ukavia. zemoTxsenebuli sircxvilis cneba ki, sruli atrofirebulobisken miimarTeba anu sircxvilis cneba da sircxvilis grZnoba sruliad ikargeba am cocxali arsebis aRqmasa da gagebaSi. am movlenis farTod demonstraciul ga78

movlinebulobas kacobriobis dRes-dReisobiTi cxovrebis


wesi warmoadgens, romelic sulisa da sxeulis, maqsimalurad angarebiTi da avxorculi mimarTulebiT, siSiSvlis gamoCinebis 24-saaTiani mcdelobebiTaa dakavebuli.

Suris raoba
monur bunebaSi
monuri bunebis, rogorc aseTis, warmoqmnis mizezi gaxlavT sulier samyaroSi arsebuli bunebrivi `ego~-s Semcirebis funqcionalur procesTan, evolucirebasTan dapirispirebis survili. am survilis avtori ki gaxlavT Suri.
dageTanxmebiT, es Zalian ucnauri formaa am cnebisa.
cota Zneli warmosadgenia, magram es aris Suri sakuTari
mdgomareobisa `warsulSi~ (warmosaxulSi, ocnebebSi). am gadasaxedidan Suri erTi tendenciis, komponentis, Tundac pirovnebis Warbi ganWvretis SedegiviT moCans. anu Suri gaxlavT grZnobis obieqtis ganWvretis Sedegad warmoqmnili mijaWvulobis mdgomareobis amsaxveli cneba.
calsaxad arsebuli surviliT damuxtuli cocxali arseba Tavadac ver amCnevs, rogor naTlavs samyaros uwmindes
pirovnebas (suliwmidas) pirad mtrad Tavis aRqmaSi. mas obieqtur realobaSi Semotanil siaxleSi yvelafris tendenciurad, uaryofiTad, sibinZured, mankierebad, sibilwed da
aseTi tipis matarebel movlenebad surs danaxva. albaT, arc
ise Znelia imis mixvedra, rom igi yvelanairad cdilobs, ar
miiRos da Cirqi moscxos am siaxleebs, mxolod da mxolod
imitom, rom axali ar unda da Zveli urCevnia. amgvarad xdeba
cocxali arsebis warsulze miwebeba da monuri bunebis Casaxva. es xom sxva araferia Tu ara raRac ganvlili periodis
iseTad SenarCunebis survili rogoric iyo iqamde, vidre Seicvleboda. monuri ki imitomaa, rom sakuTari arsSi idealurad aRqmuli mdgomareobis SesanarCuneblad cocxali arseba, Tqven warmoidgineT, Tavisi nebiT, nebismieri saxis damcirebaze, Rirsebis Selaxvaze, gaWirvebasa da tanjvazea wamsvleli. aq didi tvinis Wyleta aRar aris saWiro imaze, rom
Semdgom, es monuri bunebis arsebebi materialur samyaroSi
79

gadaigzavnebian da iseT pirobebSi moxvdebian razec ocnebobdnen. ise, sxvaTa Soris, SeiZleba iTqvas, is, rom materialur samyaroSi monuri bunebis mqone arsebebi gacilebiT
ufro didi raodenobiT arian, vidre demonuri bunebis mqone
arsebebi. es imasTan dakavSirebiT vTqvi, rom is, rac monuri
bunebis mqone arsebebma nebayoflobiT ar moindomes (igulisxmeba evolucireba), amis sapirispiros keTebas demonuri
bunebis mqone arsebebi aiZuleben (igulisxmeba involucireba), imisaTvis, rom maTSi arsebuli ararealizebuli energia
miiTvison. axla ki vnaxoT, ra formebiT gamovlindeba Suridan dawyebuli gadagvareba ukve monuri sulis cocxal arsebebSi.
Tu cocxali arseba sxva cocxali arsebebis mimarT
mliqvnelobs, pirferobs, maameblobas eweva, usityvod yvelaferSi eTanxmeba, gulis mogebas cdilobs, fizikurad da
moralurad laqucsa da msaxurebas eweva, SeiZleba absoluturad zustad ganisazRvros ramxelaa masSi monuri bunebis
elementebi. monuri bunebis mqone arsebas zustad imdenad
eSinia cocxali arsebebisa, ramdenadac ityueba, anu ramdenic aris mis mier nafiqrals, naTqvamsa da namoqmedars Soris
gansxvaveba. es yovelive vnebis (upirobo materialuri refleqsebis) saxiT vlindeba. vneba monuri bunebis gamovlinebas
warmoadgens.
Suris cnebasTan dakavSirebiT, SeiZleba iTqvas, rom sakuTari sizarmacis Sedegad mas iseTi SesaZleblobebi ar gaaCnia, rogorc misTvis saSurvel cocxal arsebebs. amis kompensirebisTvis mas sruliad normalurad da misaRebad miaCnia maameblobiT moindomos am arsebebma sul Tavis gverdiT
amyofon igi, anu maTi mfarvelobis qveS moeqces.
vneba monuri bunebis sust adgilad SeiZleba iwodos.
agreTve aucileblad aRsaniSnavia, monuri bunebis satanur bunebad gardaqmnis tendencia materialur samyaroSi
adaptaciis Semdgom. Tu cocxali arseba sxva cocxali arsebebis cdunebas, sakuTari sxeulis mondomebinebas, sakuTari
pirovnebisadmi provokaciuli qmedebiT da msgavsi tipis raRaceebiT daintrigebas cdilobs, SeiZleba absoluturad
zustad ganisazRvros, ramxelaa masSi monuri bunebis satanur bunebad gardaqmnileba. masSi zustad imdenia SiSebi zo80

gadad, ramxelazec gansxvavdeba mimdinare realoba mis mier


winaswar dagegmili realobisgan. misi mTavari mamoZravebeli Zala materialuri sixarbe gaxlavT. sixarbe, zogadad da
misi nebismieri formiT gamovlinebuloba, satanuri bunebis
formaciul gamovlinebebs warmoadgens.
Suris cnebasTan dakavSirebiT SeiZleba iTqvas, rom Tavdapirvelad is cdilobs Tavad gaxdes Suris obieqti (saSurveli) yvela maTganisTvis, visic Surda da raRac sababiT dapirispirda maTTan. SuriT moqmedebis meore etapze ki is materialuri da socialuri mdgomareobis gazrdas cdilobs
ukve aprobirebuli cdunebis meTodiT.
rogorc oboba, ise `abams qsels da Sig moxvedril
msxverpls bolomde cdilobs `gamoswovos sisxli, anu
mTlianad SeZlos maTi sakuTari miznebisTvis gamoyeneba. Tu
vinme (arCeuli obieqti) mis qselSi ar ebmeba is saSinlad
brazdeba amis gamo, pirad Seuracxyofad aRiqvams amas da,
qselSi gabmulebis meSveobiT, cdilobs misTvis samagieros
gadaxdas Seuracxyofis, damcirebis da, zogierT SemTxvevaSi, ganadgurebis saxiTac ki.
monuri bunebidan satanur bunebaSi gadasuli cocxali
arseba sxva cocxal arsebebSi arsebuli vnebiTi midrekilebiT izidavs da marTavs maT. Tavad, droTa ganmavlobaSi, vnebisadmi gulgrili xdeba da misi umTavresi niSan-Tviseba materialuri sixarbe xdeba. swored es gaxlavT misi yvelaze
susti adgili.

81

sqesobrivi (seqsualuri) aqtis funqcionaluri da


vizualuri raoba monuri bunebis gadasaxedidan
monuri bunebis mqone mxolod demonuri bunebis mqonesTan amyarebs sqesobriv (seqsualur) kontaqts da isic, mxolod mas Semdeg, rac Tavad transformirdeba satanur bunebaSi. is upiratesad midrekilia demonuri bunebis mqonis im
warmomadgenlebisken, romlebic Tavad gadavidnen satanur
bunebaSi.
aseT individSi sqesobrivi vneba warmoiqmneba, misTvis es
aris SigniT Cagrovili energiis aucileblad gamoyenebis
refleqsualuri saSualeba. aqve aucileblad minda aRiniSnos Zalzed mniSvnelovani ram: es energia (rac Cagrovda)
Tavdapirveli saxiT aris WeSmaritad sufTa, RvTaebrivi, pozitiuri muxtis mqone. magram umoqmedod, uZravad yofnis
Sedegad, droTa ganmavlobaSi, igi icvlis Tavis bunebas da
nel-nela binZurdeba, ixrwneba, negatiuri muxtis mqone xdeba, rogorc mdinaris morbenali, mfeTqavi wyali Waobis
wyalSi moxvedris Semdeg.
sabolood, satanur bunebaSeZenili monuri bunebis mqone arseba sqesobrivi aqtiT demonur bunebis mqonesTan axdens Sinagani mdgomareobis gadaxalisebas (sakuTari Cagrovili energiis gadayras) da Tavisdauneburadac ki, axdens TavisSi cvlilebebis imitaciis, iluziuri moqmedebis meqanizmis miRebas, rac mas satanur bunebad qceuli demonuri bunebis mxridan miewodeba. (rac faqtiurad pirdapiri damxmare
saSualebaa misi imaze metad dacemisa da garyvnis, vidre is
aqamde iyo da arsebobda masSi).
rac Seexeba am procesis garegnuli, vizualuri formiT
gamovlinebas, es gamoixateba sakuTari energiis miwodebisa
da sakuTari sxeulis gamoyenebis uflebis micemis sanacvlod, misTvis (monuri bunebisTvis) mdgradi, ucvleli,
aracvalebadi garegani mdgomareobis (materialuri realobis) moTxovnis survilSi. is am moTxovnas uyenebs im seqsualur partniors, romelsac periodulad amaragebs sakuTari
`aSmorebuli~ energiiT.
am qmedebiT monuri bunebis mqone arseba iqmnis imis iluzias, rom TiTqos raRac Sinagani ucvlelobis damyarebas ax82

dens seqsualur partniorSi. amiT is sakuTari umniSvnelobis grZnobas, arasrulyofilebis SegrZnebas ineitralebs
sakuTar aRqmaSi (tvinSi).
amave dros aucilebeli aRsaniSnavia isic, rom monuri bunebis mqone arsebam imaze unda izrunos, rom misma seqsualurma partniorma sxvasTan ar moindomos seqsualuri kontaqtis
damyareba. amisaTvis is iZulebulic ki xdeba, mudmivad izrunos, rom Tavisi materialuri sxeulis e. w. rbili adgilebi da
garegnuli Sesamoseli mudmivad kargad gamoiyurebodes. Tu
is mobezrdeba seqsulur partniors, Camoyalibebuli garegnuli materialuri realoba xom Sesacvleli gaxdeba. es ki am
arsebisaTvis WeSmaritad katastrofis tolfasia. amis Tavidan asacileblad ki usasrulod izrdeba spekulaciuri garegani Tu Sinagani imitaciuri formebi da movlenebi, rac, Tavis
mxriv, usasrilod miaqanebs am or bunebas sruli amoralizmisa da uzneobisaken.

monuri bunebis
TviTgankurneba

aqac iseve, rogorc demonuri bunebis SemTxvevaSi, vityodi, rom sruli kategoriulobiT SeiZleba imis gancxadeba,
rom monuri bunebis mqone arsebas amis gakeTeba mxolod da
mxolod e. w. TviTgankurnebis mxurvale survilis qonis SemTxvevaSi SeuZlia. faqtiurad (Zalian mkacri naTqvamia, es Zalian kargad mesmis) es unda gaxdes erTaderTi survili monuri bunebis mqone arsebisa.
demonuri bunebisagan gansxvavebiT monuri bunebis SemTxvevaSi, SemiZlia giTxraT, rom Cvenda sabednierod, amis magaliTis moyvana SemiZlia anu vizualurad danaxvebis Sansi
arsebobs. es magaliTebia: ber-monazvnoba, romlis instituciuri formac, Cvenda sabednierod, dResac arsebobs; raRac
garkveul asakamde eklesiur saswavleblebSi yofna da aRzrdisa da ganaTlebis iq miReba (rac saubedurod, dRes sruliad gadagvarebuli formiTaa gamoxatuli); sasuliero seminariebisa da saero-sasuliero saswavleblebis mier ganwesebuli ganrigiT yofa-cxovreba, vidre iq xdeba swavleba

83

(rac, vgoneb, saerTod aRar arsebobs Tavisi funqcionaluri


saxiT da vizualuri futliariRa SemorCa).
asea Tu ise, dameTanxmebiT, advili dasanaxavia am CamonaTvalis mixedviT, Tu razea laparaki. is, Tu es sistema amJamad rogor funqcionirebs, namdvilad ar aris am wignSi
ganxilvis sagani.
ase rom, visac gsurT sakuTar arsSi arsebuli monuri
bunebisagan gaTavisufleba, erTad gavagrZeloT am Temis
SeZlebisdagvarad Rrmad da mokled ganxilva.
upirveles yovlisa, am Tematikas or nawilad davyof.
pirveli nawili iqneba monuri bunebis satanur bunebad gadaqceuli nawilisagan gaTavisuflebis saSualebaTa axsna,
romelic, Tavis mxriv, ori ZiriTadi punqtiT iqneba warmodgenili:
1. sakuTari pirovnebis sxva pirovnebebze damokidebulebisagan gamoyvana (vizualuri mankierebisagan gaTavisufleba);
2. piradi, sakuTari, sulieri, individualuri interesebis gaRviZeba (funqcionaluri mankierebisagan gaTavisufleba).
meore nawili ki, iqneba Tavad monuri bunebisagan (misi
sufTad am saxiT arsebulisagan) gaTavisuflebis saSualebaTa axsna, romelic, Tavis mxriv, ori ZiriTadi punqtiT iqneba
warmodgenili:
1. mTeli arsebuli realobis gangebis nebis gamovlinebad, obieqtur relobad miReba (vizualuri gan(r)wmenda);
2. sakuTari arsis materialur SemoqmedebaSi gadmocema
warmosaxviTi maqsimaluri gamovlinebiTa da gacocxlebiT bunebrivi xelovnebis saxiT (funqcionaluri
gan(r)wmenda).

84

1. sakuTari pirovnebis sxva pirovnebebze


damokidebulebisagan gamoyvana
kosmiuri iurisprudenciis gadasaxededan, es gaxlavT
pirovnebis mier sakuTar Tavze dakisrebuli Warbi movaleobebisgan gaTavisuflebis saSualeba.
adamianuri aRqmis doneze Tu avxsniT am fenomens, es iqneba arsebis survili, gaTavisufldes sakuTari pirovnebis
sxva pirovnebebze arsebuli im damokidebulobebisagan, materialuri daqvemdebarebulobebisagan, romelic Tavadve
moaxvia sakuTar Tavs. amiT igi Tavisufldeba Zalauflebis
qveS yofnisgan, viRacis an raRacis sakuTrebad gadaqceulobisagan, dapyrobil mdgomareobaSi myofobisagan. Tumc aucileblad unda aRiniSnos is, rom es jer ara siRrmiseulad,
aramed zedapirul materialur doneze vrceldeba am individis mxridan. am safexurze is amas axdens yofili kerpis personalur gamovlinebulobasTan dagrovili ukmayofilebis
gamoxatvis xarjze.
xazgasmiT aRniSvnis Rirsia is, rom sxva pirovnebebis zegavlenisagan gaTavisuflebis mcdeloba mxolod materializaciis Semdgom SeZenili mankierebisagan gaTavisuflebis
survilad unda CaiTvalos. materialuri damokidebulebis
qveS moqcevis nebismieri forma xom individis materializaciis Semdeg moxda am materialur samyaroSi adaptaciis
kvaldakval.
monuri bunebis mqone cocxalma arsebam, Sevida ra materialur samyaroSi, iq moaxdina nebismieri qmedeba sakuTari
sulis anareklSi sakuTari `me~-s sruli gadayvanis SegrZnebiT. Tu imas gaviTvaliswinebT, rom monuri bunebis mqone arsebas materialuri samyaros an sakuTari sxeulis sakuTari
individualuri sulis anareklad aRqmis unari ubralod ar
gaaCnia, am yovelives ise ver Sexedavs, rasac sulieri gandegilobis cneba moiTxovs. aqedan gamomdinare, misi aRqmis maqsimumi am safexurze materialuri gandegilobis (xiluli asketizmis) cnebas ubralod ver gascdeba. ai, es materialuri
gandegiloba cocxal arsebaSi Secvlis ara masSi arsebul
monur bunebas, aramed monuri bunebis Sexedulebebis realizaciis Sedegad warmoqmnil movlenebs, rasac monuri bunebis
85

satanur bunebad gardaqmnili nawili SeiZleba da unda ewodos.


Tavidan es pirovnebis mxridan aRiqmeba ise, TiTqos raRac warmoudgenlad didi msxverpli gaiRo da raRaca ucnauri tipis mniSvnelovnebis (sxvebze metobis, upiratesobis)
SegrZnebiT imuxteba da Tu is amas Tavis TavSi ver daZlevs,
an adre Tu gvian daubrundeba Tavis adrindel yofas, an
autanel, buzRuna arsebad gadaiqceva. ratom? imitom rom
yvelafers saRaAd Sefaseba sWirdeba. Tu pirovnebam es saqcieli raRaca RirebulisTvis ar Caidina da mxolod materialuri samyaroTi ukmayofilebis survilma gaakeTebina, rogor miiRebs raime dadebiTs? saRi msjeloba ki misTvis aseTi
iqneboda: pirvel safexurze monuri bunebis mqone individi
satanur bunebaSi gadasuli nawilis garegnuli vizualuri
mankierebisgan unda gaTavisufldes imisaTvis, raTa satanuri bunebis SeZenamde TavisSi arsebuli mdgomareoba aRidginos da rodesac masze xelovnurad dakisrebuli pirobiTobebisagan gaTavisufldeba gacilebiT ufro advilad SeZlebs imaze koncentrirebas, Tu ra jobda rom ekeTebina,
Tumc vizualuri satanuri bunebis mocilebis Semdgom misi
funqcionaluri (satanuri) buneba masSi jer kidev seriozuli da Znelad amosaZirkvi problema iqneba. swored es unda
iyos misi mizani pirvel safexurze. man unda gamoimuSaos
imis unari, rom sxvaTa Sexedulebebis mosmenisas am Sexedulebebs ar miewepos. amisaTvis ki, aucilebeli xdeba sakuTari
Sexedulebebi gauCndes absoluturad yvelaferze, winaaRmdeg SemTxvevaSi is usulo nivTiviT usargeblo iqneba cnobierebis TvalsazrisiT da pirvel rigSi sakuTari TavisaTvis. am tipis cocxali arseba am amocanis Sesrulebas mxolod
maSin moaxerxebs, Tu masSi satanuri bunebis mocilebis mxurvale survili iarsebebs.
Tavidan am martod yofnis Segueba da daZleva, namdvilad Zalian Zneli ramaa, magram Semdgom monuri bunebis arseba Zalian advilad eCveva amas. is xom raRac inerciis aRebaSi
`Cempionia~ da am inerciis erTgulebaSi mdgomareobs xolme
misi usiamovnebis yvela mizezi. am asketuri yofis SeguebiT,
es pirveli safexuri monuri bunebis gankurnebisa sruldeba.

86

Tu pirovneba materialur keTildReobas gaurbis, Tu


cdilobs sxva pirovnebebisagan ganze iyos anu maTTan urTierTobaSi ar iyos aranairi formiT, Tu mas ar axalisebs da
ar anaRvlebs is movlenebi, rac mis garSemo arsebul materialur garemoSi xdeba, Tu arc emxroba da arc upirispirdeba
im pirovnebaTa Sexedulebebsa da interesebs, romlebic SezRuduli raodenobiT, magram gardauvlad mainc iqnebian mis
garSemo, Tu cdilobs ar aaRelvos (ar gaaRizianos an ar
aRafrTovanos) mis mimarT gamoxatulma gamovlinebam, maSin
SeiZleba iTqvas, rom pirovnebas es safexuri gauvlia anu man
SeZlo gaTavisufleba sakuTar arsSi arsebuli satanuri bunebis vizualuri (garegnuli) nawilisagan.
2. sakuTari individualuri sulieri
interesebis gaRviZeba
kosmiuri iurisprudenciis gadasaxedidan es gaxlavT
pirovnebis mier misTvis Sesabamisi, aqamde ignorirebuli sakuTari uflebebis realizaciis aucileblobis aRqmis saSualeba.
es safexuri gaxlavT satanuri bunebisagan (e. w. funqcionaluri mankierebisagan) gaTavisuflebis saSualeba calsaxad monuri bunebis mqone cocxali arsebebis gadasaxedidan.
am SemTxvevaSi es gankurneba gamoxatuli iqneba imaSi,
rom es arseba sakuTar `me~-d aRiqvams sakuTari materialuri sxeulis mamoZravebel Zalas, energias. is am energias Searqmevs suls, Tumc vizualurad misi warmodgenisa da aRqmis
arc survili aqvs da arc SesaZleblobebi. miuxedavad imisa,
rom am mamoZravebel energias igi intuiciurad ufro did
mniSvnelobas aniWebs, vidre sxeuls (xilul moZrav obieqts),
mainc misTvis es materialuri sxeulia is ZiriTadi bazuri
ram, ris garSemoc xdeba misi azrTa Camoyalibeba. Tu ar iqneba is, rasac es energia amoZravebs, maSin is verc am energiis
raimenairi saxiT gamovlinebis dafiqsirebas ver SeZlebs.
faqtiurad, materialuri sxeuli xdeba misi kvlevis sagani,
rogorc misTvis saTayvanebeli energiis mxolod am sxeule-

87

biT gamovlinebis erTaderTi saSualeba (ra Tqma unda, es mis


azrzea laparaki).
amis Sedegad misTvis umTavresi da umniSvnelovanesi
xdeba sxeulis yofna-arseboba, anu sikvdili, avadmyofoba da
nebismieri sxeulisTvis Seqmnili bunebrivi problema misTvis ZiriTad problemebad aRiqmeba.
materialuri sxeulis arsebobis periodi, sxeulis
janmrTelobisa da usafrTxoebis uzrunvelyofa am safexurze gadasuli monuri bunebis mqone arsebisaTvis uzenaesi faseulobebis cenzs iZens.
asea Tu ise, monuri bunebis mqone arsebas uCndeba da
uyalibdeba piradi, ukve Tavisi, interesebi. am interesebs,
erTi mxriv, Znelia, uwodo sulieri, magram, meores mxriv,
Znelia, uwodo materialuri. yovel SemTxvevaSi, isini sxva
pirovnebebze damokidebulobisagan Tavisufldebian da sakuTari materialuri sxeulis damokidebulebis qveS eqcevian. SeiZleba gasakviradac ki Candes, magram maTTvis es seriozul wingadadgmul nabijad SeiZleba iqnas aRqmuli.
am safexurze monuri bunebis mqone arseba eCveva sulieri samyaros materialur samyarod gardaqmnil nawilTan
mSvidobian, araZalismier, aradapirispirebul Tanacxovrebas. is sakuTari `me~-s ukve am bunebis erT-erT Semadgenel
nawilad aRqmas iwyebs, cdilobs mixedos da mouaros bunebriv materialur garemos (florad da faunad wodebuls
Cvens epoqaSi). am urTierTobis safuZvelze is, Tavisdauneburadac ki, amyarebs kontaqts sulieri samyaros materializirebul nawilTan anu sulier samyarosTan Sedis erTgvar
pirdapir, uxeSad rom vTqvaT, iribul, magram mainc kontaqtSi. am safexuris gavlis gareSe absoluturad SeuZlebelia
amis Semdgom mesame safexurze gadasvla.
minda aRvniSno, Tu ratom aris ase mowyobili:
SeZenili satanuri buneba monuri bunebis SemTxvevaSi,
misi uiniciativobis (me vityodi, gazarmacebis) Sedegia da
aucilebelia, maszed miwebebuli mcdari geocentruli azrovneba Tavad gaaanalizos. winaaRmdeg SemTxvevaSi, is aucileblad xelaxla gaxdeba sakuTari sizarmacis msxverpli. sakuTari materialuri sxeulisa da zogadad, materializirebuli sxeulebis materialuri nawilis funqcionaluri inte88

resebis Seswavlis Semdgom ki, masSi axali inerciuli midrekileba Camoyalibdeba, romelic calsaxad, erT wertilSi
yofnis, umoqmedobis survilisgan gankurnavs da aRar miscems energiis mokvdinebis saSualebas (moicilebs araferSi
ar gamoyenebis tendencias).
am safexurze yofnisas dauSvebelia, materialur sxeulTa funqcionaluri interesebis Secnobis Semdgom, Tavad
moindomos bunebriv procesebSi eqsperimentebis Catareba,
anu dagrovili codnis provokaciuli realizaciis mcdeloba. am spontanuri survilebis ayolas, sjobs (igi valdebulic kia), ubralod Seasrulos da uzrunvelyos materialuri sxeulis funqcionaluri interesebis dacva. ufro metsac
getyviT, am codnis dagrovebis procesSi man aucileblad
unda daicvas bunebriv movlenebSi Caurevlobis principi da
am yvelafris gverdidan danaxvam da gagebam mas didi esTetikuri siamovneba unda mianiWos.
Tu pirovneba sakuTari materialuri sxeulis mamoZravebel Zalas am sxeulze metad afasebs, Tu sxeulis funqcionalur interesebs imis gamo axorcielebs, rom es saWiroa da
ara imitom, rom ase surs, Tu janmrTeloba da sicocxle (am
SemTxvevaSi materialuri sxeulis arsebobis periodi) misTvis ufro mniSvnelovania, vidre materialuri sxeulisTvis
Seqmnili nivTebi (simdidre, qoneba, teqnikuri mowyobilobebi, aRiarebuloba, dideba da a. S.), Tu misTvis cnobili materialuri sxeulebis funqcionaluri interesebis codnis
survili gaaCnia, maSin, SeiZleba iTqvas, rom pirovnebas es safexuri gauvlia, anu man SeZlo sakuTar arsSi arsebuli satanuri bunebis funqcionaluri nawilisagan sruliad gaTavisufleba.

89

31. mTeli arsebuli realobis gangebis nebis


gamovlinebad, obieqtur realobad miReba
kosmiuri iurisprudenciis gadasaxedidan es gaxlavT
pirovnebis mier sakuTari uflebamosilebis maqsimalurad
miRebisa da gazrdis saSualeba.
es safexuri gaxlavT satanuri bunebisagan gaTavisuflebuli monuri bunebis mqone cocxali arsebebis religiur
gan(r)wmendil msoflmxdvelobiT CarCoebSi gadasvlis saSualeba (Tumc mxolod gare, vizualur doneze).
sakuTari pirovnebis sxva pirovnebaTa zegavlenisgan gaTavisuflebisa da sakuTari interesebis gaRviZebis Semdgom
cocxal arsebas gangebis mxridan eZleva erT dros dakarguli kavSiris aRdgenis Sansi. am dros monuri bunebis mqone arsebisTvis saukeTeso arCevani iqneboda im droisa da adgilis
Sesabamisi religiuri dogmaturi codna mieRo, sadac is realurad imyofeba (Tanamedrove pirobebSi es metismetad rTuli gasakeTebeli gaxda, rameTu globalizaciis periodSi,
faqtiurad, dedamiwaze arsebuli yvela WeSmariti religiis
dogmaturi codna unda iqnas daculi).
am momentidan monuri bunebis mqone arsebas uCndeba myari sayrdeni, rac misTvis sakuTar azrovnebaSi arsebuli SiSebis, eWvebisa da gaorebulobis ganeitralebis saSualebaa.
ar unda dagvaviwydes is, rom monuri buneba inerciazea damokidebuli, inerciuli tipisaa da misi matarebeli arsebisaTvis Zalian rTul saqmes warmoadgens rogorc raRacis dawyeba, ise am dawyebuli raRacis damTavreba. magram Sua nawili
anu procesi dasawyissa da dasasruls Soris misTvis bunebrivad mimdinare ramed aRiqmeba da sruliad uSualod mihyveba mis mimdinereobas.
Tu monuri bunebis mqone cocxali arseba religiis dogmatur principebs daeqvemdebareba da gahyveba Tavisi WeSmariti formiT warmodgenils, maSin miiRebs yvelasa da yvelafers ise, rogorc es dogmebi STaagoneben mas. maT ki maTi ZiriTadi tendenciuri ganxilviT, unda aswavlon monuri bunebis mqone cocxal arsebas, rom absoluturad yvela da yvelaferi RmerTis Semoqmedebis Sedegia, rom mTeli arsebuli
realoba warsulSi, awmyosa da momavalSi gangebis nebis ga90

movlinebaa, rom mTeli arsebuli realoba obieqturobas


warmoadgens da aranairi tipis usamarTloba arc arsebobda,
arc arsebobs da verc iarsebebs, rameTu yvela da yvelaferi
imas Rebulobs, rasac imsaxurebs. es daexmareboda maT sakuTar pirovnebaze sakuTari nebisyofiT zemoqmedebis
gaRviZebis survilSi, WeSmaritad imaze ukeTesi (da ase
mudmivad: ukeTesidan kidev ufro ukeTesisken) realoba
daemsaxurebinaT, vidre gaaCniaT.
Tu WeSmaritad religiuri dogmaturi codna monuri bunebis mqone arsebisTvis avtoritets warmoadgens, maSin mas
miecema ra codnis aRqmis unari, am momentidan daiwyeba misi
gankurneba. da ratom? es arseba moicilebs im orientaciul midrekilebas, ris gamoc SeiZina monuri buneba, anu samyaros uwmindes pirovnebasTan dapirispirebis midrekilebas.
am safexurze xdeba sulierebisa da sulis xedvisa da
warmosaxvis cvlileba. wina safexurze Tu es xedva materialuri sxeulisa da materialuri funqcionaluri interesebis gadmosaxedidan ikiTxeboda, amjerad es safexuri piriqiT, materialuri sxeulisa da misi funqcionaluri interesebis danaxvis saSualebas iZleva sulieri samyarodan Camotanili sulieri codnis safuZvelze, sadac uzenaes faseulobad gamocxadebulia suli, rogorc maradiuli nawili
cocxali arsebisa, xolo sxeuli gamocxadebulia, mxolod
raRac drois intervalSi arsebul, droebiT, gardamaval nawilad.
amiT ki kvdeba Tavad sikvdilis cneba da materialur
sxeulSi yofnis periodi da materialuri sxeulis arsebobis
periodi sulier samyaroSi gadasvlisTvis, gadasaxlebis
survilis gaRviZebaSi miZRvnisTvis gamoyenebaSi moiazreba
da meti arafrad.
es safexuri sasurvelia gagrZeldes iqamde, vidre individi srulad ar mospobs sakuTar tvinSi usamarTlobis SegrZnebis, misi arsebobis Sesaxeb Tundac erT patara, cicqna
azrs. faqtiurad, es aris materialur samyaroSi myofi yvela
da nebismieri monuri bunebis mqone arsebisaTvis.
Tu cocxali arseba sakuTari pirovnebisTvis gansazRvrul (epoqisa da adgilmdebareobis mixedviT) religiurdogmatur principebs daeqvemdebareba da religiur codnas
91

miiRebs, Tu am codnis SeZenis procesSi arasdros, aranairi


formiT ar Seecdeba mis gakritikebas (Tundac TavisTvis da
Tundac umniSvnelod), Tu mTels arsebul realobas obieqtur realobad aRiqvams da gangebis nebis gamovlinebad moiazrebs, Tu SeZlebs im azris erTxel da samudamod miRebas,
rom usamrTloba ar arsebobs da aRiarebs, rom es misi azrovnebis mankier nayofs warmoadgens, maSin, SeiZleba iTqvas,
rom am pirovnebas es safexuri gauvlia anu man SeZlo sakuTar arsSi arsebuli monuri bunebis vizualuri nawilisagan
gaTavisufleba da Zalian didi Sansi aqvs sulier samyaroSi
dabrunebisa.
42. sakuTari arsis materialur SemoqmedebaSi gadmocema
warmosaxvis maqsimaluri gamovlinebiTa da
gacocxlebiT, bunebrivi xelovnebis saxiT
kosmiuri iurisprudenciis gadasaxedidan es gaxlavT
pirovnebaze dakisrebuli pasuxismgeblobis srulad da pirnaTlad Sesrulebis, dakmayofilebis saSualeba.
es safexuri cocxali arsebis monuri bunebisagan mTlianad gaTavisuflebis saSualeba gaxlavT, anu misi saSualebiT funqcionaluri monuri bunebis mocileba xdeba.
magram am safexuris asaxsnelad cota ukan mogviwevs
dabruneba. albaT gexsomebaT is, rom cocxali arsebebi monuri bunebis mqoneebad calsaxad transcendencirebis miyolam Camoayaliba (rameTu maT civilizirebis procesi ignorirebuli hqondaT). ai, swored am transcendencirebis zedmetad gaxangrZlivebis survilis gamo maTSi ver Camoyalibda
(Tavis arsebaSi ar SeuSves) is Sexedulebebi, romelTa safuZvelzec sulierma samyarom da sulier samyaroSi arsebulma
obieqturma realobam evolucireba B(bunebrivi `ego~-s raRac nawilis aRmofxvra) moaxdines. Sedegad ki isini daupirispirdnen gardauvali cvlilebebis ganmxorcielebels,
suliwmidas, da materialur samyaroSi mouwiaT materializireba.
ai, axla ki, mesame safexuris gavlis Semdgom, rodesac
uazro, pirovnuli dapirispirebis survilebi mTlianad aR-

92

moifxvra, isini xelaxla daeqvemdebarnen samyaros uwmindes


pirovnebas.
piradad me mgonia, rom es, meoTxe safexuri yvelaze
rTuli, magram amave dros yvelaze sainteresoa monuri bunebis mqone arsebisaTvis. am safexurze mas, pasuxismgeblobis
donezec ki, evaleba erTgvarad im SexedulebaTa warmosaxvis
doneze TavisSi aRmoCena, rac man warsulSi ar moindoma da,
minda vTqva, rom mas miewoda es Sexedulebebi imdenad, ramdenadac mas es surs da ramdenadac is amas imsaxurebs, magram...
es mxolod pirveli nawilia am pasuxismgeblobisa. is koleqtiuri azrovnebiTi bunebis arsebaa da Tu am Sexedulebebs
Tavisnairive arsebebs ar gauziarebs, SeiZleba seriozul
depresiaSi (fsiqologiur martoobaSi) aRmoCndes, rasac is
verc gauZlebs da verc gaizrdeba sulieri TvalsazrisiT.
amitom aucilebeli xdeba misi mxridan misTvis gangebis mier
miwodebul SexedulebaTa SemoqmedebiTi formiT gadmocema,
rac SeiZleba sulieri da materialuri samyaroebis esTetikuri formiT dakavSirebadac ki aRviqvaT.
ar SeiZleba ar aRvniSno is momenti, rom Tu pirovneba am
tipis Sexedulebis safuZvelze ar qmnis sakuTar Semoqmedebas (mis nebismier gamovlinebaSi), igi arasodes ar iqneba WeSmaritad Rirebuli da faseuli da, Tu absoluturi Sefaseba
gsurT, igi arasodes ar iqneba Semoqmedeba.
Tu WeSmaritad Semomqmedi pirovneba sakuTar Semoqmedebas miewebeba da aRiarebulobis surviliT Seipyroba, igi
avtomaturad dahkargavs WeSmariti Semoqmedebis Seqmnis
unars momavalSi, rameTu gangeba am SemoqmedebisaTvis aucileblad saWiro masaliT anu sulier samyaroSi dabrunebis
Sesaxeb Camoyalibebuli SexedulebebiT mas aRar moamaragebs.
magram minda giTxraT, rom am SemTxvevaSi materialuri
Semoqmedeba mxolod saSualebaa da ara mizani. mizans am SexedulebaTa sakuTar arsSi damkvidreba da sulier samyaroSi
arsebuli obieqturi realobisaTvis Sesabamis donemde misvla warmoadgens. es imisaTvis, rom monuri bunebis mqone arseba srulad gaTavisufldes monuri bunebisagan da sulier
samyaroSi dabrunebis ufleba aRidginos.

93

vfiqrob, adamianebisTvis, romlebic aqamde gamoyvnen am


nawers, ar unda iyos gasakviri, Tu ratom aris mizani SexedulebaTa aRqma da ara maTi materialur SemoqmedebaSi realizacia. es, sxva enaze rom vTqvaT, cocxal arsebaSi WeSmaritad gacnobierebul doneze, zogadi cnobierebis im nawilis
aRdgena iqneba, romelTa ar miRebis gamo RmerTma uwyis ramdeni aTaswleuli daexeteboda materialur samyaroSi.
Tu pirovneba Sinagani aRqmis doneze ucnaur, sxva adamianebisagan gansxvavebuli xedvis unars amCnevs sakuTar TavSi,
Tu masSi ar aris gamorCeulobis da pirvelobis survili, Tu
SigniT grZnobs dauokebel survils, raime formiT gadmosces sakuTari Sinagani mdgomareoba, raTa sxvebsac agrZnobinos, daanaxos es, warmoudgenlad sasiamovno mdgomareoba,
Tu mas am Sexedulebebis xorcSesxmuli nawiliT (materialuri SemoqmedebiT) sargeblis miRebis survili ar gaaCnia da
surs, ubralod ise SeZlos materialuri yofierebis gardauvali aucileblobis uzrunvelyofa, rom sxva raimeze ar
daixarjos, maSin, SeiZleba iTqvas, rom am pirovnebas es safexuri ukve gauvlia da mTlianad gaTavisufldeba monuri bunebisagan da sxeulidan gasvlis Semdeg sulier samyaroSi
dabrundeba.

94

meoTxe Tavi
materialuri harmonia (oqros Sualedi)
sulieri yofierebisa da materialuri yofierebis
urTierTSeTavseba da Serwyma sruli
relaqsaciis donemde
bednieria adamiani, rodesac icis,
rom WeSmaritad sanTeliviT RmerTisTvis iwvis,
arc arafers ejaWveba, arc arsad icdis,
Suqsac gamoscems da siTbosac, iwvis da iwvis.
da is ar xdeba msxverpli Tavis aRqmis da ficis,
radgan RvTiuri sanTelia da RvTisTvis iwvis.
, ,
- -,
, ()
.
,
, . . , ;

, .
;
;
;
(, ,
,
).

siyvarulis raoba Tavisi absoluturi


srulyofili gagebiT
TviTon cneba siyvaruli avtomaturad, arauZraobas,
moqmedebas moiazrebs da raRac or substanciur gamovlinebas Soris kontaqtis damyarebas emsaxureba. is am or substancias Soris erTmaneTSi CaRrmavebis procesSi warmoiqmneba. e. i. siyvaruli CaRrmavebis procesis mimdinareobis
dros warmoqmnili faseuloba gaxlavT.
95

maSasadame, siyvarulis miRebis raodenoba da xarisxi


mTlianad damokidebulia im or substanciaze, romelTa
urTierTobis procesSic is warmoiqmneba.
Tu SevecdebiT siyvarulis, rogorc miRebuli Sedegis
raodenobisa da xarisxis, Sefasebas, aucileblad dagvWirdeba im cnebis migneba, romelic ikavebs im vakuums, rac siyvarulis (erTmaneTSi CaRrmavebulobis) ukmarisobis Sedegad
warmoiqmneba. es cneba ki, am ori substanciis mier erTmaneTSi zedapirulad urTierTobis procesSi warmoqmnili gaxlavT. igi iwodeba sityviT SiSi.
ori substanciis erTmaneTTan urTierTobis procesSi,
ramxelazec ar aris warmoqmnili siyvaruli, imxelaze, avtomatur reJimSi, warmoiqmneba SiSi. is uamravi raodenobis formebiT arsebobs da aTasi ramiT SeiZleba iyos gamoxatuli, magram, am SemTxvevaSi, es arsebiTi ar aris. mTavari arsi aq imaSi
mdgomareobs, rom nebismieri urTierTobebis procesSi, SedegebiT ukmayofilo gonierma arsebam, sasurveli Sedegis misaRebad urTierTobebSi siyvarulis raodenobisa da xarisxis
gazrda unda moindomos. amisaTvis man sakuTar arsSi arsebuli SiSebi unda aRmoaCinos, daakompleqtos da nel-nela, meTodurad gardaqmnas isini siyvarulad. aseTi, erTi SexedviTA
Zalian rTuli (asociaciurad TiTqmis SeuZlebeli) amocanis
Sesasruleblad, aq sakmaod martivi logikis gamoyenebaa SesaZlebelica da sasurvelic. kerZod, am amocanis gadaWris
msurvelma Tavisi zedapiruli midgomebi nebismier maT gamovlinebaSi unda gardaqmnas siRrmiseul midgomebad. ai, xom xedavT, sulac ar yofila Zneli adamianma SiSebi siyvarulad gadaiqcios da ara usafrTxoebis saSualebis gamogonebebad, Zaladobad, siZulvilad, SurisZiebad da a. S.
ismeba Zalian saintereso SekiTxva: mainc ra aris is ori
substancia, romelTa urTierTobiT miRebuli Sedegi sruli
siyvaruli iqneba raime minarevis gareSe? es ori substancia (ori cneba, rogorc momqmedi subieqti) aris ndoba, romelic WeSmarit rwmenasTan urTierTobisken aris midrekili
da rwmena, romelic WeSmariti ndobisken (ndobis Rirseuli
uflebis mqonesTan) urTierTobisken aris midrekili. Tavad
procesi ki, romelic maT Soris warmoiqmneba (da risi mimdinareobis drosac warmoiqmneba siyvaruli), gaxlavT sarwmu96

no(vn)eba. is am ori substanciuri cnebis, ndobisa da rwmenis


damakavSirebeli rgolia.
sarwmuno(vn)eba, Tavis mxriv, aris ndobis substanciuri
cnebis (rogorc subieqtis) mxridan rwmenis strategiultaqtikuri interesebis sruli, absoluturi gaTvaliswinebisa da rwmenis substanciuri cnebis (rogorc subieqtis) mxridan ndobis strategiul-taqtikuri interesebis sruli, absoluturi gaTvaliswinebis diapazonis (sazRvrebis) sruli,
absoluturi gamovlineba impersonaluri gadasaxedidan.
personalisturi, pirovnuli gadasaxedidan ki sarwmuno(vn)eba aris ndobis (rogorc obieqtis) mxridan sakuTari
survilebis sruli, uSualo gamovlineba rwmensTan mimarTebaSi da rwmenis (rogorc obieqtis) mxridan sakuTari survilebis sruli gulwrfeli gamovlineba ndobasTan mimarTebaSi.
rac Seexeba siyvarulis sapirispiro cnebis, SiSis, absoluturi donis miRebis fenomens, amoatraleT yvela aq moyvanili cneba da amas miiRebT. me masze aq aRar gavCerdebi, rameTu, igi ukve sakmaod aris ganxiluli wina TavebSi.
rac Seexeba adamianur bunebas, adamiansa da adamianur
bunebas, funqcionaluri gadasaxedidan (yovelgvari Sida minarevebis gareSe), pirdapir evaleba da xelewifeba siyvarulis cnebis damkvidreba Tavisi absoluturi, srulyofili
gagebiT YmTels, mis garSemo arsebul, realobaSi. ufro metsac getyviT, swored es iyo da araferi sxva adamianis Seqmnis
mizezica da mizanic.
risTvis? da ratom? adamianuri bunebisTvis or umTavres SekiTxvas warmoadgens (igulisxmeba adamianis WeSmaritad marTebuli gziT svlis SemTxvevaSi). maTi mimarTva
calsaxad zesvlis, srulyofis interesebs unda emsaxurebodnen da pasuxobdnen.
kiTxvaze risTvis? pasuxis gacemis mcdelobiT adamianis guli unda iyos dakavebuli da mimarTuli sakuTari
potencialis Tavis TavSi arsebul Sida arsobriv moculobaze ufro didi, ufro maRali moraluri donis aRqmisa da
Secnobisken. es adamianSi arsebuli grZnobiTi nawilis gazrdaSi gardaiqmneba. am grZnobiTi nawilis gazrdas adamianis
ambiciuri nawilis Semcirebis xarjze miviRebT.
kiTxvaze ratom? pasuxis gacemis mcdelobiT adamia97

nis tvini unda iyos dakavebuli da mimarTuli, sakuTari potencialis Tavis TavSi arsebul Sida arsobriv moculobaze
ufro mcire, ufro dabali moraluri donis (obieqturi,
funqcionaluri) Secnobisa da aRqmisken. es adamianSi arsebuli gonebrivi nawilis gazrdaSi gardaiqmneba. am gonebrivi
nawilis gazrda ki adamianSi arsebuli emociuri nawilis SemcirebiT, misi gonebriv nawilad gadaqceviT miiReba.
me msurs emociis, adamianuri bunebis Sesabamisi, ambiciisa da Wkuis ganmarteba Semovitano:
1. Tu gulisa da tvinis urTierTobisas warmoqmnili
urTierTdapirispirebis procesSi guli `gaimarjvebs~, anu Tavis Sexedulebas daamtkicebs, daamkvidrebs moqmedebaSi saxelmZRvanelod (tvinis sastiki winaaRmdegobis fonze), adamianis am konkretul diapazonSi ambiciebi gaCndeba.
2. Tu gulisa da tvinis urTierTobisas warmoqmnili
urTierTdapirispirebis procesSi, tvini `gaimarjvebs~, anu Tavis Sexedulebas daamtkicebs, daamkvidrebs moqmedebaSi saxelmZRvanelod (gulis sastiki winaaRmdegobis fonze), adamianis am konkretul diapazonSi emociebi gaCndeba.
3. Tu gulisa da tvinis urTierTobisas warmoqmnili
urTierTgagebis procesSi warmoSobili Sexedulebebis damtkiceba da damkvidreba moxdeba moqmedebaSi saxelmZRvanelod, adamianis am konkretul diapazonSi Wkua gaCndeba.
rac Seexeba grZnobisa da gonebis parametralur cnebebs, isini adamianur doneze qvecnobierad (goneba) da, davamatebdi, zecnobierad (grZnoba) aris miCneuli. adamianis
funqcionaluri daniSnuleba namdvilad gulisxmobs am doneTa cnobier doneze dafiqsirebis ar qonis unars, magram
funqcionaluri daniSnuleba namdvilad gulisxmobs am zecnobierebisa da qvecnobierebis msaxurebas (Tanac sruli asi
procentiT), raTa maT Soris arsebuli vakuumi bunebrivi
`ego~-s saxiT gamovlinebuli adamianebis saSualebiTa da maT
Amier srulad aRmofxvril iqnas. Tu msjelobas Zalian uxeS
da ganzogadebul saxes mivcemT, miviRebT, rom adamianis guli zecnobierebis, dasamkvidrebeli WeSmaritebis, WeSmariti
98

grZnobis (araambiciuris) samsaxurSi unda iyos. rac Seexeba


tvins, igi qvecnobierebis, ukve damkvidrebuli WeSmaritebis
e. i. zogadi cnobierebis, WeSmariti gonebis (araemociuris)
samsaxurSi unda idges.
es msaxureba ki Semdegnairad unda ganxorcieldes: adamianis mamakacurma sawyisma, sakuTar arsSi arsebuli ambiciebi gulis SexedulebaTa TviTkoreqtirebiT, e. w. Wkuad unda
gardaqmnas. Tavis mxriv, adamianis qalurma sawyisma sakuTar
arsSi arsebuli emociebis, tvinis SexedulebaTa TviTkoreqtirebiT, e. w. Wkuad unda gardaqmnas. gulisa da tvinis TviTkoreqtirebuli nawilis Sesabamisi TankveTili nawili ki, TavisTavad, bunebrivad moaxdens mTels samyaroSi warmoqmnili
bunebrivi `ego~-s gardaqmnas bunebriv `me~-d. es procesi ki
iqamde unda gagrZeldes, vidre bunebrivi `ego~ srulad,
mTlianad ar aRmoifxvreba.

sindisi (rogorc morali)


da
sircxvili (rogorc zneoba)
faqtiurad adamianuri bunebisTvis (adamianisaTvis)
erT-erT yvelaze umTavres miznad (Tu ara yvelaze umniSvnelovanesadac) unda iqnas dasaxuli gulsa da tvins Soris arsebuli urTierTgagebis diapazonSi uTanxmoebis ar daSveba
da maT Soris ukve arsebuli urTierTgaugebrobis urTierTgagebaSi gadayvana. sxva, ufro rTul enaze Tu vityviT, es ase
gamoiTqmis: `me~-s `ego~-d ar gadaqcevisa da `ego~-s `me~-d
gadaqcevis mcdeloba. ara, ar varTuleb, ubralod, am miznis,
e. w. zeadamianuri gadasaxedidan danaxulis, arsobriv gadmocemas vcdilob, paralelurad, adamianuri bunebidan danaxuli, gadmocemulis arsisa.
Tu ufro martivi eniT gadmovcemT, miviRebT mamakacsa
da qals Soris sruli urTierTgagebis mdgomareobis mudmivad arsebobis damkvidrebisa da gaumjobesebis survils.
mxolod da mxolod adamianis gulsa da tvins Soris damkvidrebuli urTierTgagebis Sedegad miRebul, damkvidrebul da am urTierTgagebis uzrunvelmyofel cnobier faseulobas SeiZleba ewodos Wkua adamianuri bunebis pirobaze.
99

sxva, yvelanairi gamovlineba adamianSi, veranairad ver


iqneba is, rasac Wkuis cnobieri arsi moiazrebs. es gamovlinebebi iqnebian ambiciebi an emociebi (adamianis mier Wkuad
monaTluli).
adamianis (adamianuri bunebis) mier WeSmaritad saWiro
da sasurvel mdgomareobaSi sakuTari personis myofebisaTvis arsebobs ori SesaniSnavi berketi. esenia: sindisi, rogorc moralis dacvis saSualeba da sircxvili, rogorc zneobis dacvis saSualeba.
sindisi adamianis mamakacuri sawyisis yvelaze didi megobari da damxmare saSualeba gaxlavT. igi Tavisi bunebiT
nebismieri adamianis Sinagan cenzors warmoadgens. es aris
moraluri principebis darRvevis ualternativo mokarnaxe
da mimwodebeli nebismieri adamianisTvis da, absoluturad
yoveli adamianisTvis, absoluturad individualuria (anu
arc erT adamians ara aqvs raRac cxriluri formiT miwodebuli sakuTari cdomilebani sindisis mier).
sircxvili adamianis qaluri sawyisis saukeTeso damxmare saSualeba gaxlavT. igi Tavisi bunebiT nebismieri adamianis garegan cenzors warmoadgens. es aris zneobrivi principebis ualternativo mokarnaxe da mimwodebeli nebismieri
adamianisTvis da isic yoveli maTganisTvis individualuria.
am ori parametris gansakuTrebuli mniSvnelobis gamo,
saWirod da aucileblad vTvli, maT siRrmiseul da maqsimalurad mobilur ganxilvasa da Camoyalibebas.
upirveles yovlisa minda Camovayalibo adamianuri bunebis sastarto mdgomareobis raoba, romelic srulad Seesabameba mTels gamovlinebul realobaSi warmoqmnil e. w. bunebriv `ego~-s Tavdapirvelad Seqmnil adamianuri bunebis
mqone cocxal arsebebSi, adamianebSi (mag: adam da evaSi) bunebrivad aris kodirebuli sarwmunoeba (sarwmuno(vn)eba). es
cneba Tavis arsSi moiazrebs TviTgamovlinebis unars ukve
warmoSobili da arsebuli bunebrivi `ego~-s mier warmoCinebuli cnobierebis sazRvrebSi.
am dros mamakacis guli sindisis karnaxiT sibejiTisken
aris mimarTuli. es sibejiTe gamoixateba ganaTlebisken
swrafvis survilSi. mamakacis tvini, sircxvilis karnaxiT,
Seupovrobisken aris mimarTuli. Seupovroba ki, gamoixateba
arsebuli realobis gaumjobesebis survilSi. gulis mxridan
100

sibejiTe da tvinis mxridan Seupovroba erTad qmnian Wkuis


gamovlinebis iseT cnebas, rogoricaa simtkice. saboloo
jamSi, mamakacis am doneSi moqmedebas SegviZlia vuwodoT pozitiurobis gazrdisken swrafvis survili.
amave doneSi qalis guli sindisis karnaxiT, gulisxmierebisken aris mimarTuli. es gulisxmiereba gamoixateba mamakacis gagebis swrafvisken survilSi. qalis tvini, sircxvilis karnaxiT, cnobiswadilsken aris mimarTuli da gamoixateba mis garSemo arsebuli realobis ukeTesad Secnobis,
siRrmiseuli aRqmis survilSi. gulis mxridan gulisxmiereba
da tvinis mxridan cnobiswadili qmnian Wkuis gamovlinebis
iseT cnebas, rogoricaa Tviniereba. saboloo jamSi qalis am
doneSi moqmedebas SegviZlia vuwodoT negatiurobis ar gazrdisaken swrafvis survili.
am sastarto dones piradad me ufro statikur mdgomareobad aRviqvam, sadac adamianis TviTgamovlinebis tendencia mkveTrad gamoxatuli ar aris Tavisi individualuri
`me~-s mier. aqedan SeiZleba iTqvas: ori erTmaneTis radikalurad sapirispiro tendenciis ganviTareba SeiZleba moxdes. asea Tu ise, nebismier variantSi, adamiani e. w. kinematikur mdgomareobaSi gadava. Cemi pirovnuli gadasaxedidan,
arsebobs ori kinematikuri mdgomareoba. esenia:
1. adamianuri bunebis mier gamovlinebuli arasasurveli kinematikuri done;
2. adamianuri bunebis mier gamovlinebuli sasurveli
kinematikuri done.
arasasurvelobisa da sasurvelobis gageba mTeli kosmiuri realobis interesebis gadasaxedidan aris nagulisxmevi.
vfiqrob, Zalian rTuli iqneba amis dateva TavisSi adamianisTvis, rasac axla vwer da davwer, magram adamianis ase gadmocemisaTvis sami wignis dawera damWirda da amaze metad, ubralod, ver vamartiveb. am uamrav Tvisebaze nu inerviulebT,
maT cxriluri formiT Camovayalibeb, rac darwmunebuli
var, gagiadvilebT aRqmas.
adamianis mier gamovlinebuli arasasurveli kinematikuri done ori nawilisgan Sedgeba:
a) bunebrivi `ego~-s gazrda (xelovnuri `ego~-s Semotana);
b) bunebrivi `me~-s dakargva (misi srulad gardaqmna xelovnur `ego~-d).
101

a) bunebrivi `ego~-s gazrdis, anu masSi xelovnuri `ego~s, Semotanis procesSi adamianSi sarwmuno(vn)ebis wamyvani rolis adgils ikavebs gemovneba (gemo-vneba). es cneba TAavis arsSi
moiazrebs mTels samyaroseul realobaSi ukve warmoSobili
da arsuli bunebrivi `ego~-s mier warmoCinebuli cnobierebis
sazRvrebs miRma arsebul bunebriv `me~-Si, sakuTar warmosaxvaSi gaurkvevlobis, xelovnuri `ego~-s Seqmnas da misi TviTgamovlinebis unaris udidesi nawilis Secnobaze daxarjvas.
am doneSi mamakacis guli, sindisis karnaxiT, sijiutisken aris mimarTuli da damoukideblad ganswavlis swrafvisken survilSi gamoixateba. mamakacis tvini, sircxvilis karnaxiT, kritikisken aris mimarTuli da arsebuli realobis
SenarCunebis survilSi gamoixateba. gulis mxridan sijiute
da tvinis mxridan kritika erTad qmnian Wkuis gamovlinebis
iseT cnebas, rogoricaa pativmoyvareoba. saboloo jamSi mamakacis am doneSi moqmedebas SegviZlia vuwodoT negatiurobis ar daSvebis survili.
amave doneSi qalis guli, sindisis karnaxiT, sizarmacisken aris mimarTuli da mamakacSi arsebuli spekulaciuri
codnis sakuTar gonebaSi ar SeSvebis survilSi gamoixateba.
qalis tvini, sircxvilis karnaxiT, ocnebebisken aris mimarTuli da mis garSemo arsebuli realobis ukeTes realobad
warmosaxvis survilSi gamoixateba. gulis mxridan sizarmace
da tvinis mxridan ocnebebi erTad qmnian Wkuis gamovlinebis
iseT cnebas, rogoricaa meryeoba. saboloo jamSi qalis am
doneSi moqmedebas SegviZlia vuwodoT pozitiurobis TavisTavad warmoSobis survili piradi Zalisxmevis gareSe.
am doneze SeiZleba iTqvas, rom aq aris aRwerili is, rasac adamianebi zogadad uwodeben cxovrebas materialur
samyaroSi yofnis periodSi. Tumc droTa ganmavlobaSi xelovnuri `ego~ sul ufro izrdeba da adamiani sul ufro
Sordeba bunebrivi `ego~-s garSemo arsebul sakiTxebSi
TviTgamovlinebis aucileblobis gagebas. is ver icnobierebs im faqtors, rom bunebriv `ego~-sTan urTierTobis gawyvetiT mTlianad dahkargavs adamianur bunebas. me aq aRar
Sevudgebi amis axsnas, Tu rad gardaiqmneba adamianuri buneba. amaze sakmaod vrclad weria am wignis pirvel, meore da mesame TavebSi. ubralod, adamianis mier gamovlinebuli arasasurveli kinematikuri donis meore nawilis zogad ganxilvas
102

movaxden, esec imitom, rom adamianuri bunebis gansazRvrisTvis aucileblad mimaCnia.


b) bunebriv `ego~-sTan cnobieri urTierTobis dakargvisa da mTlianad xelovnuri `ego~-s interesebze koncentrirebis procesSi adamianSi gemovnebis wamyvani rolis adgils ikavebs azrovneba. es cneba Tavis arsSi moiazrebs mTels samyaroseul realobaSi ukve warmoSobili da arsebuli bunebrivi
`ego~-s mier warmoCinebuli cnobierebis sazRvrebs miRma arsebul bunebriv `me~-Si individis (adamianuri bunebis) mierve
warmoqmnili xelovnuri `ego~-s erTaderT bunebriv problemad warmoCinebas. am doneSi TviTgamovlinebis unari ixarjeba
xelovnur `ego~-sTan maqsimalurad SeTvisebis misaRwevad.
am doneSi mamakacis guli sindisis karnaxiT kontrolisken aris mimarTuli da damoukideblad ganswavlulobis realizaciis swrafvisken survilSi gamoixateba. mamakacis tvini, sircxvilis karnaxiT, trabaxisken aris mimarTuli da realobaSi arsebuli garemos dasakuTrebis survilSi gamoixateba. gulis mxridan kontroli da tvinis mxridan trabaxi
erTad qmnian Wkuis gamovlinebis iseT cnebas, rogoricaa Suri. saboloo jamSi, mamakacis am doneSi moqmedebas SegviZlia
vuwodoT arsebuli pozitiurobis miT(a)visebis survili.
amave doneSi qalis guli, sindisis karnaxiT, mimbaZvelobisken aris mimarTuli da spekulaciuri codnis materialurad gamovlinebuli realizirebuli zedapirulobis ganswavlis swrafvisken survilSi gamoixateba. qalis tvini, sircxvilis karnaxiT, cnobismoyvareobisken aris mimarTuli da
mis garSemo arsebul realobaSi saocnebo realobis povnis
swrafvisken survilSi gamoixateba. gulis mxridan mimbaZveloba da tvinis mxridan cnobismoyvareoba erTad qmnian
Wkuis gamovlinebis iseT cnebas, rogoricaa Secod(v)eba. saboloo jamSi, qalis am doneSi moqmedebas SegviZlia vuwodoT arsebuli negatiurobis Serbilebis, masSi ararsebuli
pozitiurobis danaxvis survili.
am doneze, SeiZleba iTqvas, aq aRwerili realoba sakmarisze metad miesadageba im realobas, ra droSic da ra epoqalur periodSic es wigni iqmneba. vfiqrob, Zalian Zneli iqneboda am yovelives ase aRwera, sakuTari TvaliT rom ar menaxa yovelive da ar vyofiliyavi uSualod am realobis mimdinareobis procesSi adamianis saxiT gamovlinebuli. ise rom,
103

Tu gaviTvaliswinebT garemos, romelSic es wigni iwereba,


warmoidgineT, ramdenad mcirea albaToba, rom amas vinme waikiTxavs da gacilebiT ufro mcirea albaToba, rom gaiziarebs. magram, Tundac erT adamians Tu gamoaRviZebs da adamianur bunebas auRorZinebs (rom aRaraferi vTqva sakuTar pirovnebaze, rogorc am wigniT dakvalianebulze), maSin mimaCnia, rom es Sroma aranairad ar SeiZleba iyos fuWi da tyuilubralod gaweuli.
axla ki, gadavideT adamianis mier gamovlinebuli sasurveli kinematikuri donis raobis axsna-ganmartebaze. es gamovlinebulobac ori nawilisgan Sedgeba:
a) bunebrivi `ego~-s Semcireba.
b) bunebrivi `ego~-s aRmofxvra, anu bunebrivi `ego~-s
bunebriv `me~-d gardaqmna.
albaT sruliad gasagebia, magram mainc aRvniSnav imas,
rom aq aRniSnul sasurvel kinematikur mimarTulebaze gadasvla xdeba adamianis sastarto donidan, anu sakuTari adamianuri bunebis sastarto donemde miyvanisa da mis srulfasovnad dakmayofilebis (gavlis) Semdgom.
a) bunebrivi `ego~-s Semcirebis anu misi bunebriv `me~-d
gardaqmnis mimdinareobis procesSi adamianSi sarwmuno(vn)ebis wamyvani rolis adgils ikavebs sasoeba (imedovneba). es cneba Tavis arsSi moiazrebs mTels samyaroseul realobaSi ukve warmoSobili da arsebuli bunebrivi `ego~-s mier warmoCinebuli cnobierebis sazRvrebSi, TviTgamovlinebis unaris gamoyenebiT, mis (bunebrivi `ego~-s) Semcirebas
(Semcirebuli nawilis bunebriv `me~-d gardaqmniT). vfiqrob,
arasodes unda daviviwyoT mudmivobis kanoni: `arasdros
araferi ar ikargeba, yvelaferi erTmaneTSi gardaisaxeba
raimenairi formiT~.
am doneSi mamakacis guli, sindisis karnaxiT, erTgulebisken aris mimarTuli. es erTguleba gamoixateba samyaros
uzenaesi pirovnebisken swrafvis survilSi. mamakacis tvini,
sircxvilis karnaxiT, kompetenturobisken aris mimarTuli.
es kompetenturoba ki gamoixateba mTels arsebul realobasTan sakuTari pirovnebis mier Cadenili saqmianobis maqsimaluri saWiroebiTa da srulyofilebiT Sesrulebisken
swrafvis survilSi. gulis mxridan erTguleba da tvinis
mxridan kompetenturoba erTad qmnian Wkuis gamovlinebis
104

iseT cnebas, rogoricaa patiosneba. saboloo jamSi, mamakacis am doneSi moqmedebas SegviZlia vuwodoT pozitiurobis
damkvidrebisa da dacvis survili.
amave doneSi qalis guli, sindisis karnaxiT, gulaxdilobisken aris mimarTuli. es gulaxdiloba gamoixateba mamakacisTvis sakuTari pirovnebis (sakuTari arsis, gonebis)
mTlianad danaxvebis, gagebinebis swrafvisken survilSi. qalis tvini, sircxvilis karnaxiT, koreqtulobisken aris mimarTuli. es koreqtuloba ki gamoixateba mTels arsebul
realobasTan iseTi mopyrobiT, rogori mopyrobis survilic
TviT am realobas gaaCnia sakuTari Tavis mimarT, anu gamoixateba garemos bunebrivi nebis miRebis swrafvisken survilSi. gulis mxridan gulaxdiloba da tvinis mxridan koreqtuloba erTad qmnian Wkuis gamovlinebis iseT cnebas, rogoricaa samarTlianoba (da ara obieqturoba; maT Soris uzarmazari gansxvavebaa). saboloo jamSi, qalis am doneSi moqmedebas SegviZlia vuwodoT negatiurobis pozitiurobad gardaqmnis survili.
am or doneze SeiZleba iTqvas, rom aq aRwerili aris is,
rasac adamianebi uwodeben sulier cxovrebas materialur
samyaroSi yofnis periodSi. vinaidan am konkretul SemTxvevaSi igulisxmeba xelovnuri `ego~-s jer ar arseboba, am doneebSi aRwerili saqmianobiT droTa ganmavlobaSi xdeba bunebrivi `ego~-s Semcireba, misi gardaqmna bunebriv `me~-d. es
niSnavs imas, rom adamianuri buneba iwyebs im funqcionaluri
daniSnulebis aRsrulebas sakuTari TviTgamovlinebiT, rac
misTvis iyo gankuTvnili da gapirovnebuli misi individualizirebuli saxiT gamomvlinebelTa mier. ZiriTadi wamyvani Zala aris sasoeba, igive imedovneba gamovlinebuli
adamianur bunebaSi. principSi, adamianuri bunebisTvis swored amas SegviZlia vuwodoT WeSmariti rwmena. adamianTa Amier gamovlinebuli patiosneba da samarTlianoba ori udidesi madlis matarebeli xdeba maTTvis, visac WeSmaritad SeswevT Zala imisa, rom adamianebi (adamianuri buneba) ufro maRal safexurze aiyvanon. maT uCndebaT Zalian didi Sansi
srulad miiyvanon sakuTari individualoba sakuTar SesaZleblobaTa maqsimumamde da amiT daexmaron mTels arsebul
samyarosac bunebrivi `ego~-s mTlianad aRmofxvraSi, anu mis
gardaqmnaSi bunebriv `me~-d.
105

axla ki gadaval imaze, Tu ras moicavs Tavis arsSi adamianis (adamianuri bunebis) mier sakuTar SesaZleblobaTa maqsimumis miRweva sasurveli mimarTulebiT.
b) bunebrivi `ego~-s aRmofxvris anu misi bunebriv `me~-d
gardaqmnis procesSi adamianSi sasoebis (imedovnebis) wamyvani
rolis adgils ikavebs siyvaruli (saamovneba). es cneba Tavis
arsSi moiazrebs mTel samyaroseul realobaSi arsebuli bunebrivi `ego~-s mTlianad gardaqmnas bunebriv `me~-d, TviTgamovlinebis unaris, potencialis realizaciiT maqsimalurad
saWiro mimarTulebiT. vidre arsebobs potenciali, is rameSi
unda daixarjos, da Tu adamians uCndeba iseTi asociacia, rom
es SeuZlebelia, is aucileblad daiwyebs TviTgamovlinebis
unaris gamoyenebas arasasruveli mimarTulebiT. ise rom, am
SemTxvevaSi SiSi umaRles doneze asvlisa Tavmdabloba ki ar
aris, ufro im pasuxismgeblobaze uaris Tqmaa, romelic Zevs
adamianur bunebaze e. i. adamianebze. Tu cocxali arseba adamianad aris movlenili, maSin keTili unda inebos da maszed
dakisrebuli funqcionaluri daniSnuleba unda Seasrulos.
adamiani ubralod valdebulia mudmivad srulyofilebisken
iswrafvodes, vidre Tavisi (adamianuri bunebis) potenciuri
SesaZleblobebis maqsimums ar miaRwevs. ai, axla ki, modiT,
vnaxoT, ra aris adamianuri bunebisaTvis potenciuri SesaZleblobebis maqsimumis miRwevis raoba.
am doneSi mamakacis guli, sindisis karnaxiT, uSualobisken aris mimarTuli. es uSualoba ki gamoixateba nebismieri situaciis winaswar ganWvretasa da dagegmvisagan gaTavisuflebisken swrafvis survilSi. mamakacis tvini sircxvilis
karnaxiT myudroebisken aris mimarTuli. es myudroeba ki gamoixateba mTels arsebul realobaSi sakuTari pirovnebis
mier Cadenili saqmianobisagan da am saqmianobis Sedegebisagan ganjaWvulobisken (ar miwebebisken) swrafvis survilSi.
gulis mxridan uSualoba da tvinis mxridan myudroeba
erTad qmnian Wkuis gamovlinebis iseT cnebas, rogoricaa
Rirseuloba. saboloo jamSi mamakacis am doneSi moqmedebas
SegviZlia vuwodoT arsebuli negatiurobisagan gamijvnis
(gandgomis, ganze dgomis) survili.
amave doneSi qalis guli, sindisis karnaxiT, kdemamosilebisaken (siRrmeSi wvdomis survilisaken) aris mimarTuli.
es kdemamosileba gamoixateba mamakacis (ganmgeblis) gamov106

linebuli nebis mTlianad miRebisken swrafvis survilSi. qalis tvini, sircxvilis karnaxiT, sifaqizisken (siRrmeSi
wvdomiT aRqmulis dacvisken) aris mimarTuli. es sifaqize ki
gamoixateba mTel arsebul realobaSi gamovlinebuli garemosagan ganjaWvulobisken (araferze da aravize ar mijaWvulobisken) swrafvis survilSi. gulis mxridan kdemamosileba da tvinis mxridan sifaqize erTad qmnian Wkuis gamovlinebis iseT cnebas, rogoricaa TanagrZnoba. saboloo jamSi
qalis am doneSi moqmedebas SegviZlia vuwodoT arsebuli
pozitiurobis obieqturad Sefasebis survili.
am doneebze SeiZleba iTqvas, rom aq aRwerili aris is,
rasac adamianebi uwodeben sulier samyaroSi dabrunebas materialur samyaroSi yofnis periodSic ki. es gaxlavT adamianis (adamianuri bunebis) mier sakuTari funqcionaluri daniSnulebis mTlianad aRsrulebulobis gamoxatvis fenomeni. ZiriTadi wamyvani Zala am SemTxvevaSi aris siyvaruli,
igive adamianur bunebaSi gamovlinebuli saamovneba. principSi adamianuri bunebisaTvis swored amas SegviZlia vuwodoT WeSmariti ndoba. adamianTaA mier gamovlinebuli Rirseuloba da TanagrZnoba arian is ori udidesi madlis matarebeli, rolebsac SeswevT Zala imisa, rom adamianebs sakuTari
TviTgamovlinebis unaris maqsimalurad saWiro da sasurveli gamovlineba SeaZlebinon. amiT isini adamianuri bunebis
sazRvrebSi maqsimalur, dadebiT zRvars aRweven da mTels
arsebul samyarosac (Tavisdauneburadac ki) exmarebian masSi
arsebuli bunebrivi `ego~-s bunebriv `me~-d gardaqmnaSi.
ai, es gaxlavT adamianuri bunebis mTeli diapazoni. axla
ki am yvelafers, rac daiwera am diapazonTan dakavSirebiT,
erT cxrilur formaSi movaqcev, raTa ufro advili iyos amdeni cnebis erTad danaxva, dakompleqteba da maTi saSualebiT xelmZRvaneloba cxovrebaSi.
es aris adamianuri bunebis SesaZlo TviTgamovlinebis
mTeli diapazonis aRmwereli cxrili.

107

108

meore nawili

sulier samyaroSi TviTdamkvidrebisaTvis,


aRar dacemisa da aRar CamovardnisaTvis
saWiro da aucilebeli
c o d n a
winamdebare saxelmZRvanelos es nawili moicavs adamianuri bunebis mier gamovlinebul sasurvel kinematikur da
amave bunebis mier gamovlinebul sasurvel dinamikur doneebs. Tavad adamiani da adamianuri buneba am SemTxvevaSi ganixileba rogorc dabali ierarqiuli safexuris warmomadgenlobiTi nawili.
am nawils miekuTvnebian agreTve zeadamianuri anu RvTiuri da e. w. cocxali, cxoveli bunebis warmomadgenlobiTi
nawilebi. isini maradiuli samyaros warmomadgenlebi da adamianuri bunebis gamovlinebis mizezni arian. RmerTebi da maT
garemocvaSi arsebuli naxevarRmerTebi individualuri gamovlinebulobis yvelaze maRali da umaRlesi ierarqiuli
safexuris warmomadgenlobiT nawils warmoadgenen.
am nawils miekuTvneba agreTve absolutis (absoluturi
WeSmaritebisa da absoluturi cnobierebis) Sesaxeb aucileblad Sesacnobi codna. is warmodgenili iqneba mciredi,
zedapiruli saxiT, imxelaze, ramxelazec aucileblad saWiroa dacemisagan Tavdasacavad.

sqesobrivi aqtis funqcionaluri da


vizualuri raoba adamianuri
bunebis gadasaxedidan
aq aRaranairi saxiT aRar SevexebiT adamianuri bunebis
gamovlinebas arasasurveli kinematikuri da arasasurveli
dinamikuri mimarTulebiT. CaTvaleT, rom aq aTvlis saTave
dadebulia adamianuri bunebis sastarto, statikur doneze
da ganixileba mxolod saWiro da sasurveli mimarTulebebis
zogadcnobieruli sakiTxebi. visac arasaWiro da arasasurveli mimarTulebebis ganxilvis survili aqvs SeuZlia, CarTos televizori, mousminos radios, gaiseirnos quCaSi, dae110

laparakos adamianTa umravlesobas da, vfiqrob, srulad SeZlebs Tavisi interesebis mTlianad dakmayofilebas.
maS ase, modiT, imas davubrundeT, rac aq ganisazRvra
gansaxilvelad. vinaidan adamianuri buneba konkretuli gamovlinebuli saxiT aris warmodgenili, igulisxmeba, rom
e. w. bunebrivi `ego~ arsebobs da masTan arasworad midgoma
mamakacsa da qals Soris urTierTgaugebrobis, `ganxeTqilebis vaSlis~ mizezi SeiZleba gaxdes. Tavisze ufro maRal ierarqiul safexurze mdgom zeadamianur warmomadgelebTan
SeTanxmebis gareSe adamianebi (mamakaci an qali) ar unda dainteresdnen absolutis anu absoluturi WeSmaritebisa da absoluturi cnobierebis SecnobiT. es Zalian vrceli Temaa,
uamrav grafikul axsna-ganmartebiTi monacemebis warmodgenas moiTxovs da am wigniT ar SeiZleba mogeceT. es Tavad unda miiRoT samyaros uzenaesi pirovnebisa da samyaros uwmindesi pirovnebis mxridan uSualod (saTiTaod yvelas).
mamakacSic da qalSic sasurveli kinematikuri TviTgamovlinebis procesSi Cndeba am TviTgamovlinebulobis Sesabamisi codna. kerZod, mamakacSi dasamkvidrebeli WeSmaritebis Sesaxeb, xolo qalSi dasamkvidrebeli WeSmaritebis
damkvidrebis (zogad cnobierebad gardaqmnis) aucileblobis Sesaxeb. am SemTxvevaSi, SeiZleba iTqvas, rom mamakacisTvis miniWebuli codna gacilebiT ufro konkretulia
(Tumc, aSkarad abstraqtulia), vidre qalisTvis miniWebuli
codna. qalisTvis miniWebuli e. w. codna ufro emociuri potenciuri energiaa, romelic gonebriv doneze unda gamovlindes. xolo mamakacisTvis miniWebuli codna ufro ambiciuri potenciuri energiaa, romelic grZnobismier doneze unda gamovlindes.
urTierToba mamakacsa da qals Soris funqcionaluri
gadasaxedidan swored dasamkvidrebeli WeSmaritebis zogad
cnobierebad Camoyalibebas unda emsaxurebodes. rac Seexeba
vizualur aspeqts, es unda iyos sruli urTierTgagebiT gajerebuli urTierTobebi, sadac Sinagani dapirispireba, wyena, brazi, rogorc aseTi, saerTod ar unda arsebobdes.
urTierToba mamakacsa da qals Soris xdeba sakuTari Sexedulebebis urTierTgaziarebis doneze. Tavad am Sexedulebebs ki, am or adamianSi arsebuli interesebi ayalibeben.
111

albaT arc ise rTul raRacas warmovaCen, Tu vityvi, rom adre Tu gvian urTierTgaziarebis forma sakuTari Sexedulebebis erTmaneTisTvis srulad gadacemas (sakuTari arsis
srulad daxarjvas) ver uzrunvelyofs. minda aRvniSno, rom
es Tavad Sedegi iqneba mamakacSi da qalSi amotivtivebuli
piradi individualuri interesebisa, sakuTar pirovnebaze an
nebismier raimeze an vinmeze Tundac mciredi, iotisodena
mijaWvebisa, miwebebisa. ai, swored am dros Cndeba maT Soris
sqesobrivi aqtis aucilebloba.
konkretulad am SemTxvevaSi araviTaAri mniSvneloba ara
aqvs, adamianebi warmodgenili iqnebian warmosaxviTi, mentaluri sxeulebiT, Tu xorcieli, materialuri sxeulebiT.
mTeli datvirTva gadadis sqesobrivi aqtis Sinagani aRqmis
raobaze adamianebis mxridan. es aqti calsaxad unda emsaxurebodes rogorc mamakacSi, ise qalSi sqesobrivi ltolvis
survilis warmoSobamde arsebuli sulieri mTlianobis,
sruli urTierTgagebis aRdgenas. TviT aqtis procesSi ki mamakacSi unda moxdes Cagrovili ambiciebis grZnobis parametrad gardaqmna, xolo qalSi unda moxdes Cagrovili emociebis gonebis parametrad gardaqmna. SeiZleba vinmes es advilad moeCvenos, magram piradad Cemi mxridan minda giTxraT,
rom amis aRqmamde da SegrZnebamde misvlas imdeni dro dasWirda, ra asakisac var da isic sakuTar Tavze intensiuri, 24saaTiani muSaobis saSualebiT. amis codna da praqtikulad
ganxorcielbis unari nebismier adamians araTu sulier samyaroSi daabrunebs, mudmivad ukeTesobisken, sulierad gazrdisken waiyvans da mTeli am procesebis mimdinareobis ganmavlobaSi maqsimaluri bednierebisa da netarebis mdgomareobaSi amyofebs.
axla amis axsnas Sevecdebi e. w. vizualuri gadasaxedidan, anu adamianuri cnobierebis gadasaxdidan (adamianur
enaze). mamakacma arasodes ar unda moindomos daamyaros arakanonieri sqesobrivi kontaqti qalTan (RvTisa da adamianebis kanonmdeblobis mixedviT). kanoniT miniWebuli uflebis
SemTxvevaSic ki arasodes ar unda moindomos qali, rogorc
materialuri sxeuli. yovelTvis unda ecados aRiqvas qali,
rogorc sulieri sxeuli da Caswvdes misi sulieri bunebis
realur arss. TavisTvis unda gansazRvros da ganazogados,
112

ra Sexedulebebi SeiZleba miawodos qals Tavisi mxridan da


risi micema ar SeiZleba (ra aris naadrevi). gangebis mier misTvis gansazRvrul, masTan Tanamcxovreb qals (meuRles) ise
unda udgebodes da aRiqvamdes, rogorc sakuTar `me~-s, Tavis sulier nawils. sqesobrivi aqtis procesSi, misi sxeulis
dauflebaze ki ara, piriqiT, sakuTari sxeulis qalisTvis
mTlianad micemaze, misi survilebis saSualebad gadaqcevaze
unda zrunavdes (igulisxmeba sakuTari sxeuli). samagierod
mTlianad unda SeigrZnos qalis individualuri suli da sakuTari individualuri sulidan is gadasces, rac mas WeSmaritad sWirdeba da risi aRebis unaric WeSmaritad gaaCnia.
qalis sxeuls ki sqesobrivi aqtis procesSi zedmiwvniT saTuTad unda eqceodes da ise unda moaxerxos, rom qals sasurvelic ki araferi darCes. imdenad srulyofilad unda
asianovnos, rom qali absoluturad, srulad dakmayofildes. aseTi donis sqesobrivi aqtis Sedegad qali mTlianad miendoba mamakacs da masSi emociebi gonebad gardaiqmneba.
axla ki qalTan dakavSirebul Sexedulebebs SevexoT
sqesobriv aqtTan mimarTebaSi.
qalma saerTod, albaTobis donezec ki, unda gamoricxos arakanonieri kontaqtis damyareba mamakacTan. kanoniT
miniWebuli uflebis SemTxvevaSic ki ar unda misces sakuTar
Tavs imis ufleba, rom mamakaci sakuTari sxeulis dakmayofilebis saSualebad aRiqvas. yovelTvis unda ecados, miiRos
mamakaci iseTad, rogoric is aris, sakuTar tvinSi misi `cudi~ mxareebis Zieba ar moindomos (amiT qali mamakacs, rogorc sulieri sxeulis aRqmasa da mis sulier bunebriv arsSi
wvdomas, Tavisdauneburadac ki moaxdens). TavisTvis unda
gansazRvros da ganazogados, ris Sesaxeb surs mamakacis Sexedulebebis gageba (ra raodenobiTa da ra xarisxiT). gangebis mier misTvis gansazRvrul, masTan Tanamacxovrebel mamakacs (meuRles) ise unda udgebodes da aRiqvamdes, rogorc
Tavis `me~-s, sakuTar materialur (an mentalur) nawils. sqesobrivi aqtis procesSi, mamakacis mier sakuTari sxeulis Sefasebaze (sakuTari sxeuliT mis moxibvlaze) ki ar unda zrunavdes, aramed piriqiT, unda surdes sakuTari individualuri suliT (sakuTari sulis mTlianad danaxvebiT da SegrZnebinebiT) daainteresos igi. samagierod, Tavad mTlianad unda
113

SeigrZnos mamakacis individualuri sxeuli da sakuTari individualuri sxeuliT unda Seecados mTliand Seerwyas mas.
es imxelaze unda moxdes, ramxela emociuri gamovlinebac
arsebobs qalSi. mamakacis suls ki (am SemTxvevaSi mamakacis
nebas), sqesobrivi aqtis procesSi sruli morCilebis suliskveTebiT unda mihyves da ise unda moaxerxos, rom mamakacis
neba mTlianad srulyofilad daakmayofilos. amis Sedegad
mamakaci srul siamovnebas, netarebas ganicdis, xolo qali
srul kmayofilebas, bednierebas moipovebs.
aseTi donis sqesobrivi aqtis Sedegad mamakaci mTlianad darwmundeba imaSi, rom es qali misi srulfasovani, absoluturad Sesabamisi sulieri nawilia da masSi ambiciebi
grZnobad gardaiqmneba.
aseTi donis sqesobrivi aqti (adamianuri bunebis mqoneTaTvis) adamianebisaTvis sruli urTierTgagebis aRdgenis
idealur saSualebas warmoadgens da adamianTa srulyofilebisken swrafvis gzis gagrZelebis aRdgenas emsaxureba.

adamianTa (adamianuri bunebis) WeSmaritad


saWiro da sasurveli TviTrealizaciis
raoba
aq laparaki gveqneba iseT saqmianobebze, romelTa zedmiwevniT srulyofilad Sesruleba mTlianad uzrunvelyofda mamakacsa da qals (TiToeulis gulsa da tvins) Soris absoluturi urTierTgagebis ucvleli, mudmivi, mdgradi atmosferos damyarebas. es aris is done, vidre sqesobrivi
ltolva warmoiqmneboda. swored am saqmianobaTAa darRvevis
Sedegad xdeba aucilebeli sqesobrivi aqtis Catareba. rogorc ar unda srulvqmnaT sqesobrivi aqtis procesi, is mainc saWiro saqmianobis darRvevis Sedegi gaxlavT da Tavad
sqesobrivi aqtis mizanic am saqmianobaze adamianis dabrunebaa. es saqmianoba normalurad mimdinareobs, vidre adamianSi
brazi (ambicia) da vneba (emocia) Caisaxeba.
es Sesavali imitom gavakeTe, rom damenaxvebina, Tu ramdenad grandiozuli mniSvneloba aqvs adamianisaTvis imas,
ris dawerasac axla vapireb. es saqmianoba oTxi safexuriT
SegviZlia gadmovceT. aqedan ori iqneba sasurveli kinemati114

kuri donis dakmayofilebis Sesabamisi (mamakacisTvis da qalisTvis cal-calke) da ori iqneba sasurveli dinamikuri
donis dakmayofilebis Sesabamisi. maT asaxsnelad im codnis
funqcionalur daniSnulebas gamoviyeneb, ra codnac axali
aRqmis Svid saidumlod moxseniebul da adamianebisaTvis
spekulaciurad miwodebul cnobier gagebaSi Zevs (rac jer
ar gamouyenebiaT adamianebs daniSnulebisamebr).
adamianuri bunebis mier sasurvel kinematikur doneSi
TviTrealizacia (TviTgamovlineba)
1. mamakacis sasurveli TviTgamovlineba kinematikur doneSi
sakuTAar warmosaxvaSi arsebuli individualuri Sexedulebebis gaziareba nebayofilebiTobisa da araZaladobis sruli dacviT
1. a) samyaros uzenaes pirovnebasTan, mama RmerTTan, mimarTEebaSi, mamakacma sakuTari Sexedulebebis gaziareba unda
moaxdinos morCili TAayvaniscemis (tvinis mxridan) da srulyofilebisaken swrafvis (gulis mxridan) suliskveTebiT. es
mamakacisTvis gaziarebis uzenaes formas unda warmoadgendes, rogorc Tavisze maRali eTikuri donis uzenaes warmomadgenlobiT nawilTan, gansaxilveli sakiTxebis yvelaze
kompetentur SemfasebelTAan.
am mimarTulebiT, TviTgaziarebulobis procesSi mamakacis (zogadad mamakacuri sawyisis) gulSi aRsarebisa da
tvinSi sinanulis gamoxatvisa da SegrZnebis survili unda
sufevdes.
gulis mxridan gamosuli aRsareba iqneba garanti imisa,
rom mamakaci mTlianad gaxsnilad, xelisgulze gadaSliliviT uCvenebs mama RmerTs Tavis suls. es saukeTeso da,
alBAbaT, erTaderTi saSualebaa kinematikis doneze mama RmerTisadmi sruli erTgulebis gamoxatvisa misi mxridan.
tvinis mxridan gamosuli sinanuli ki, garanti iqneba
imisa, rom mamakaci mTlianad daixarja gansaxilveli sakiTxebis damoukideblad ganxilvaSi, magram mainc ver SeZlo am
sakiTxis saWirod Secnoba. mas aqvs uzarmazari ridi da pati115

viscema mama RmerTisadmi da euxerxuleba misi Sewuxeba sakuTari personis problematikaSi daxmarebis TxovniT. es albaT erTaderTi da saukeTeso saSualebaa kinematikur doneze mama RmerTisaTvis sakuTari kompetenturobis xarisxis
donis mTeli sigrZe-siganiT danaxvebisa.
ai aseTi suliskveTebiT (aRsarebiTa da sinanuliT) mamakacis (mamakacuri sawyisis) mimarTva mama RmerTisadmi sakuTAari Sexedulebebis gaziarebisa da maTi obieqturad SefasebaSi daxmarebis surviliT, arasodes darCeba pasuxgaucemeli samyaros uzenaesi pirovnebis mxridan. igi Tavisi
mxridan am Sexedulebebis zedmiwevniT Sesabamis Sefasebebs,
absoluturad kompetentur da zustad saWiro (raodenobiTAa
da xarisxiT) codnas mianiWebs mamakacs Sinagani warmosaxvis
doneze. ai, es miRebuli codna ki Semdgom mamakacis mier
srulyofilad unda gadaixarSos jer da myarad unda gajdes
sakuTAar arsSi (warmosaxvaSi). Semdgom amisa, qaluri sawyisisken unda iqnas mivlinebuli, rogorc samyaroSi arsebuli
bunebrivi `ego~-s raRAac nawilis bunebriv `me~-d gardaqmnis
erTaderTi bunebrivi saSualeba. garwmunebT, mama RmerTica
da mamakaci-adamianic zedmiwevniT usazRvro siamovnebas miiReben am ziarebiT.
1. b) mamakacis (mamakacuri sawyisis) mxridan qalATAan (qalur sawyisTan) sakuTAari arsis gaziareba unda moxdes mas
Semdeg, rac mama RmerTTan gaziarebis Semdgom misTvis miniWebuli codnis gajereba moxdeba masSi (mama RmerTTan gaziarebamde arsebuli ver gacnobieruli codnis garSemo). es mamakacisaTvis gaziarebis uwmindes formas unda warmoadgendes, rogorc Tavisze dabali eTikuri donis, magram TAavisze
maRali esTetikuri donis warmomadgenlobiT nawilTan, ganxiluli sakiTxebis esTetikuri formiT gamomxatvelTan.
am mimarTulebiT TviTgaziarebis procesSi mamakacis
(mamakacuri sawyisis) gulSi mRvdlobisa da tvinSi naTlisRebis gamoxatvisa da damkvidrebis survili unda sufevdes.
gulis mxridan gamosuli mRvdloba iqneba garanti imisa,
rom mamakaci qalTaAn (qalur sawyisTAsan) mimarTebaSi iqneba
mTlianad Tavisufali pirovnuli angarebisagan. es aris saukeTeso da albaT erTAaderTi saSualeba imisa, rom kinematikis doneze mamakaci QqalTan mimarTebaSi mTlianad iyos gu116

laxdili anu iyos is, rac aris, ar gamoerios masSi siyalbis


Tundac cicqna gamovlineba.
tvinis mxridan gamosuli naTlisEReba iqneba garanti imisaEEA, rom mamakacma aRiaros qalis (qaluri sawyisis) upiratesoba esTetikisa da esTetizirebis sakiTxebSi anu ar daavaddes sakuTari mniSvnelovnebis SegrZnebiT. es aris saukeYTeso
da, vgoneb, erTAaderTi saSualeba kinematikis doneze mamakaci (mamakacuri sawyisi) qalTAan (qalur sawyisTan) mimarTeEbaSi iyos zedmiwevniT koreqtuli anu ar misces sakuTAar TAavs
imis ufleba, RmerTis mier misTvis uangarod boZebuli codnis safuZvelze qals `zemodan~ dauwyos yureba da TAavisze
dabla mdgom cocxal arsebad monaTlos.
damerwmuneT, aq CamoTvlili TiTqos elementaruli Tezisebis Sesruleba Zalian rTul saqmes warmoadgens. swored
maTi darRveva iwvevs xolme mamakacsa da qals (mamakacur da
qalur sawyisebs) Soris urTierTgagebis urTierTgaugebrobad, Semdgom ki urTierTdapirispirebad gadaqcevas.
Tu mamakacis mxridan kinematikis doneSi es e. w. wesebi
daculi iqneba (garedan uxeSi ar CAerevis ASemTxvevaSi), qalis
mxridan aucileblad iqneba adekvaturi pasuxi. is aucileblad Seismens da gaiziarebs mamakacis gafiltrul Sexedulebebs da ufro meti siyvaruliTa da siTboTi moekideba mas,
vidre aqamde amas akeTEebda. qalisTvis xom saTnoebis, qvelmoqmedebis gamovlineba bunebriv moTxovnilebas warmoadgens.
me piradad erTi survili da Txovna meqneboda mamakacebis mimarT:
mamakacebo, gaufrTxildiT qalebs! maTze Zvirfasi
Tqven araferi arc gyoliaT, arc gyavT da verc geyolebaT.
sanam maTgan moiTxovT, TqvenSi ar dauSvaT angareba da
zedmetad TAavis dafaseba.
2. qalis sasurveli TviTgamovlineba kinematikur doneSi
gamosaxulebaSi (Seqmnil realur gamovlinebaSi) Semosuli Sexedulebebis gacnoba-gaziareba cxoveli interesiT
2. a) qalis (qaluri sawyisis) mxridan unda momdinareobdes cxoveli interesi (survili) mamakacis (mamakacuri sawyi117

sis) mier misTvis axali Sexedulebebis miwodebisa, romlebic, TaAvis mxriv, mTeli arsebuli samyaros (gamovlinebuli
realobis) gakeTilSobilebas Seuwyobs xels da maTi ganxorcielebiYT (realizaciiT) bunebrivi `ego~-s bunebriv `me~-d
gardaqmnis process moemsaxureba. es qalisTvisac, iseve rogorc mamakacisTvis, urTierTgaziarebis uwmindes formas
unda warmoadgendes. qalisTvis mamakacTan urTierToba kinematikis doneSi unda warmoadgendes TAavisze ufro maRaAli
eTikuri donis, magram Tavisze ufro dabali esTetikuri donis warmomadgenelTan kontaqts.
am mimarTulebiT ziarebis procesSi, qalis (qaluri sawyisis) gulSi qorwinebisa da tvinSi mironcxebis miRwevis
survili unda sufevdes.
gulis mxridan gamosuli qorwineba iqneba garanti imisa,
rom qali mTlianad gaTavisufldeba gaziarebis wyaros Ziebisagan. es aris kinematikis doneze saukeTeso da erTaderTi
saSualeba, rom qali mamakacTan mimarTebaSi iyos srulyofilad gulisxmieri, anu sakuTAari gulis koncentrireba moaxdinos erT konkretul kinematikur wyaroze, misTvis kanonierad gansazRvrul mamakacze.
tvinis mxridan gamosuli mironcxebis survili ki iqneba
garanti imisa, rom qalma aRiaros mamakacis (mamakacuri sawyisis) upiratesoba eTikis sakiTxebSi anu ar daavaddes sakuTari umniSvnelobis SegrZnebiT (rameTu ver ganexorcielebineba bunebrivi midrekileba, TaAvisze mcire eTikis mqoneebs
gautolos Tavi). es aris saukeTeso da erTaderTi saSualeba, kinematikis doneSi qali mamakacis mimarT cnobiswadilis
surviliT iyos ganmsWvaluli. amis Sedegad is aRar miscems
TAavis TAavs imis uflebas, rom sakuTari Tavi mamakacze zeviT
daayenos da mamakacis mier misTvis miwodebul codnaSi (igulisxmeba WeSmaritad Rirebuli codna) eWvi Seitanos.
amis Sedegad qali statikuri donidan kinematikurSi gadainacvlebs, misi emociebi ki gonebismier codnad gardaiqmneba. cnobisaTvis vityvi, rom mironi, romelic xatebidan
gardmodis (da kidev kargi, amis danaxva da Sexeba mainc SeuZlia yvelas) sxva araferia Tu ara ganrwmendili adamianisagan
(an ufro maRali ierarqiuli donis warmomadgenlebisagan)
gamomavali e. w. ofli. diax, wmindanebis oflic saamo da sa118

Tayvanebelia. es, uxeSad rom iTqvas, maT emociebs (ufro adamianur enaze rom iTqvas, maT wuxils) warmoadgens mTels samyaroSi mimdinare arasworad orientirebulobaze.
Tu qalis mxridan es e. w. wesebi iqneba daculi, igi aucileblad misi mosiyvarule da masze mzrunveli mamakacis
gverdSi aRmoCndeba da iqamde iqneba aseT bednier yofaSi,
vidre am wesebs ar daarRvevs.
2. b) qalis (qaluri sawyisis) mxridan samyaros uwmindes
pirovnebasTan sakuTAari arsis gaziareba unda moxdes mas
Semdeg, rac mamakacis (mamakacuri sawyisis) mier misTvis miniWebuli codnis masSi srulad gajereba moxdeba (mamakacTan
gaziarebamde ar arsebuli cnobierebis garSemo). es qalisTvis (qaluri sawyisisTvis) gaziarebis uzenaes formas unda
warmoadgendes, rogorc Tavisze ufro maRali esTetikuri
donis uzenaes warmomadgenlobiT nawilTan, esTetikurad
srulqmnis Seupovari Zalisxmevis mqonesTan.
am mimarTulebiT TviTgaziarebulobis procesSi qalis
(qaluri sawyisis) gulSi zeTis kurTxevis da tvinSi ziarebis
gamoxatvisa da SegrZnebis survili unda sufevdes.
gulis mxridan gamosuli zeTis kurTxeva iqneba garanti
imisa, rom qali mTlianad sufTa, araemociur, zogad cnobierul codnas sTavazobs suliwmidas sakuTaAri sulis Sesafaseblad, gansaxilvelad. mas surs gaigos, ra azrisaa suliwmida am yovelives Sesaxeb. es aris saukeTeso da erTaderTi saSualeba kinematikis doneSi WeSmariti sibejiTis gamovlinebisa suliwmidasTAan, deda RmerTTan mimarTEebaSi.
tvinis mxridan gamosuli ziarebis survili ki, iqneba garanti imisa, rom qals WeSmaritad mTlianad surs suliwmidas daeqvemdebaros. aqac (iseve, rogorc mamakacis mama RmerTTan urTierTobisas) ikiTxeba uzarmazari ridi da pativiscema deda RmerTis, rogorc samyaros uwmindesi pirovnebis
mimarT. miuxedavad pirovnuli kontaqtisa, is distancia,
rac unda sufevdes RmerTsa da adamians Soris, adamianis (qalis) mier mTlianad uzrunvelyofilia. es aris saukeTeso da
erTaderTi saSualeba kinematikur doneze suliwmidisTvis
sakuTari Seupovrobis danaxvebisa bunebrivi `ego~-s bunebriv `me~-d gardaqmnis survilSi.

119

ai, aseTi suliskveTebiT qalis (qaluri sawyisis) mimarTva suliwmidisadmi arasodes darCeba pasuxgaucemeli samyaros uwmindesi pirovnebis mxridan. igi qals (qalur sawyiss)
minimum im codnis Sesabamisi realizirebuli garemoTi uzrunvelyofs, rasac es codna, uxeSAad rom vTqvaT, iwonis samyaroSi bunebrivi `ego~-s Semcirebis da misi bunebriv `me~-d
gardaqmnis saqmianobis gadasaxedidan. amitom mas induizmSi
bedis qalRmerTadac moixsenieben. maqsimum ki, SeiZleba isec
moxdes, rom qaluri sawyisidan suliwmidamde imdenad Rirebulma codnam miaRwios, rom samomavlod Tavis saqmianobaSi
patara (an uiSviaTes SemTxvevebSi did) damxmare saSualebadac ki gamoiyenos. aseTi codnis mimwodebeli, Cemi SexedulebiT, TaAvisi arsebobis manZilze yvelaze mniSvnelovani,
WeSmaritad Rirebuli cxovrebiT iqneba dakavebuli am codnis miRebis, adaptirebisa da suliwmidisTvis moridebulad
miwodebis periodSi. am periodSi misi bedniereba garantirebulia.
SeniSvna: mTEeli am oTxi kinematikuri donis Sesruleba
erTi adamianisTvisacaa SesaZlebeli, Tuki igi sakuTAar mamakacur da qalur sawyisebs TAavis `me~-Si aRmoaCens, ganazogadebs, aRiqvams da saWiro saqmianobiT daakavebs.
adamianuri bunebis mier sasurvel dinamikur doneSi
TviTrealizacia (TviTgamovlineba)
3. mamakacis sasurveli TviTgamovlineba dinamikur doneSi
sakuTAar warmosaxvaSi arsebuli araindividualuri Sexedulebebis gaziareba srulyofilebisken swrafvisa
da sakuTari Sida arsis gamWvirvalobis sruli dacviT
es iqneba funqcionalurad ufro maRAali (umaRlesi) safexuri adamianuri bunebis mamakacuri sawyisisaTvis. igi iqneba sakuTAari individualuri sulis saWirod marTvis unaris aTviseba, maSin rodesac winamdebare (kinematikuri donis) safFexuri iyo sakuTAari individualuri materialuri (an
mentaluri) sxeulis saWirod marTvis unaris SeZena. am, e. w.
dinamikur doneSi, srulad TviTgamovlinebis Semdgom, SeiZleba iTqvas, rom mamakaci (mamakacuri sawyisi) TaAvisi SesaZ120

leblobebis maqsimums miaRwevs adamianuri bunebis gadasaxedidan da e. w. ze-adamianur, RvTiur bunebaSi gadasvlis uflebas moipovebs, rac, Tavis mxriv, imiT iqneba gamoxatuli,
rom ara marto samyaroSi warmoqmnili bunebrivi `ego~-s diapazonSi eqneba cnobierebis aRqma, aramed mTeli im donis
cnobierebis aRqmis unari miecema, rasac Tavad samyaros uzenaesi pirovneba (mama RmerTi) flobs. vfiqrob, axla mainc unda dameTanxmoT, rom amaze didi da Rirebuli mizani SeuZlebelia mamakacs (mamakacur sawyiss) hqondes.
3. a) mamakacis (mamakacuri sawyisis) mxridan qalTAan (qalur sawyisTan) urTierToba urTierTgagebis urTierTSegrZnebad gardaqmnas unda emsaxurebodes. es mamakacisTvis gaziarebis uzenaes formas unda warmoadgendes, rogorc masze
ufro dabali eTikuri donis, magram ufro maRAali esTetikuri donis warmomadgenlobiTi nawilis mier gansaxilveli sakiTxebis esTetikuri formiT Camoyalibebisa da gamovlinebis daxmarebis gawevis saSualeba.
am mimarTulebiT, TviTrealizaciis procesSi mamakacis
(mamakacuri sawyisis) gulSi RvTisnierebisa (mama RmerTisnairoba am diapazonSi) da tvinSi netarebis (natvris, survilis
aRAar qona kuTvnilebiTi TvalsazrisiT) gamoxatvisa da damkvidrebis survili unda sufevdes.
gulis mxridan gamosuli RvTisniereba iqneba garanti
imisa, rom samyaroSi arsebuli urTierTgaugebrobis diapazonSi mamakaci mama RmerTis nebis realizaciis saSualebad
gadaiqceva qalTaAn (qalur sawyisTan) mimarTebaSi. es aris saukeTeso da albaT erTAaderTi saSualeba imisa, rom dinamikis
doneze mamakaci QqalisTvis iyos WeSmariti sikeTis momtani
da mimniWEebeli.
tvinis mxridan gamosuli netareba iqneba garanti imisaEEA,
rom mamakaci qalTan mimarTebaSi fardobiTobebiT, SedarebiTobebiT ar ixelmZRvanelebs anu ver iarsebebs veranairi
sababic ki raime gaugebrobis, raimeze mijaWvulobis warmoqmnisa. es aris saukeYTeso da erTAaderTi saSualeba dinamikis
doneze mamakacis (mamakacuri sawyisis) mier qalis (qaluri
sawyisis) saWirod da srulyofilad siamovnebis miniWebisa.
faqtobrivad aq CamoTvlili Tezisebis srulyofilad
zedmiwevniT Sesrulebis mimdinareobis procesSi saerTod
121

ver warmoiqmneba urTierTSegrZnebis mdgomareobaSi vakuumi


anu sqesobrivi (seqsualuri) aqti aRaranair saWiroebas aRar
warmoadgens da mamakaci, Tavis mxriv, imave mdgomareobaSi
gadadis ara wamieri gaelvebiT, aramed mudmiv-xangrZlivi
droiT, rac seqsualuri urTierTobis kulminaciis procesSi miiReba xolme. diax, es erTgvari orgazmis mdgomareoba
gaxlavT.
3 b) mama RmerTTan, samyaros uzenaes pirovnebasTan mimarTEebaSi urTierTobis procesSi dinamikis doneze gadasuli mamakaci-adamiani (mamakacuri sawyisi) mama RmerTis
srulyofil da uzenaes arsebad aRqmisken swrafviT unda
iyos damuxtuli. es mamakacisTvis gaziarebis uwmindes formas unda warmoadgendes, rogorc mAasze ufro maRAali eTikuri donis warmomadgenelTan.
am mimarTulebiT TviTgaziarebulobis procesSi mamakacis (zogadad mamakacuri sawyisis) gulSi uSEualobisa da
tvinSi myudroebis gamoxatvisa da SegrZnebis survili unda
sufevdes.
gulis mxridan gamosuli uSualoba iqneba garanti imisa,
rom mamakaci samyaros uzenaesi pirovnebis winaSe iqneba absoluturad Ria da gamWvirvale. uSualoba ukve bunebrivad
iqneba maCvenebeli imisa, rom mamakacma srulad daamTAavra
bunebrivi `ego~-s bunebriv `me~-d gardaqmna Tavis warmosaxvaSi da axla mTlianad mindobili RmerTsa da gangebas, maT
brZanebebsa da miTiTebebs elodeba.
tvinis mier gamoxatuli myudroeba garanti iqneba imisa,
rom mamakaci mzad aris TAavisi `me~ RvTis nebis realizaciis
saSualebad gamoacxados. igi mTlianad srul damokidebulebaSi imyofeba TAavisze ufro maRal eTikur donesTan mimarTebaSi da sruliad damoukideblobaSi (ara mijaWvulobaSi)
imyofeba mAasze ufro dabal eTikur donesTAan mimarTebaSi.
am parametrebis srulyofilad dakmayofilebis SemTxvevaSi mamakacs (mamakacur sawyiss), rogorc adamianuri
bunebis warmomadgenels, eTvleba, rom man adamianuri bunebis sasurveli mimarTulebis diapazonuri speqtri srulad
dafara da eniWeba ufleba, zeadamianuri bunebis warmomadgenlobiT nawilSi iqnas miRebuli. ra Tqma unda, pirovnul
interesebzea damokidebuli, sad moxvdeba SemdgomSi, magram
122

ierarqiulad ufro maRal eTikur safexurze rom ava, es udavo faqtia. Tu adamianuri terminologiiT vilaparakebT,
adamianuri bunebis mqone es mamakacuri sawyisis warmomadgeneli, sicocxlis wignSi iqneba Cawerili da bunebrivi `ego~-s
aRmofxvris Semdgomac realur doneze igi gaagrZelebs individualuri sulis gamovlinebulobis saxiT cxovrebas.
4. qalis sasurveli TviTgamovlineba dinamikur doneSi
Seqmnili da mimdinare gamovlinebulobis esTetikurad
gaumjobesebisTvis Semotanili eTikuri Sexedulebebis Semecneba morCili Tayvaniscemisa da gulwrfelobis sruli dacviT
es iqneba funqcionalurad ufro maRAali (umaRlesi) safexuri adamianuri bunebis qaluri sawyisisaTvis. masac (rogorc mamakacuri sawyisis SEEemTxvevaSi), eqneba sakuTAari individualuri sulis saWirod marTvis unaris SeZena maSin, rodesac winamdebare (kinematikuri donis) saFfexuri iyo sakuTAari individualuri materialuri (an mentaluri) sxeulis saWirod marTvis unaris SeZena. am, e. w. dinamikur doneSi, srulad TviTgamovlinebis Semdgom, SeiZleba iTqvas, rom
qali (qaluri sawyisi) TAavisi SesaZleblobebis maqsimums miaRwevs adamianuri bunebis gadasaxedidan da e. w. zeadamianuri, cocxal bunebaSi gadasvlis uflebas moipovebs. es ki, Tavis mxriv, imiT iqneba gamoxatuli, rom ara marto samyaroSi
warmoqmnili bunebrivi `ego~-s diapazonSi eqneba cnobierebis aRqma, aramed mTeli im donis cnobierebis aRqmis unari
miecema, rasac Tavad samyaros uwmindesi pirovneba (suliwmida) flobs da marTAavs. is, Tu ra saqmianobiT dakavdeba qali
(qaluri sawyisi) amis Semdgom, Semdeg TavSi giambobT. am doneze ki albaT udavoa, amaze didi pativi da amaze didi mizani
absoluturad SeuZlebelia sxva raime iyos (igulisxmeba qalisa da qaluri sawyisis pirobebze).
4 a) suliwmidasTan, samyaros uwmindes pirovnebasTan
urTierTobis procesSi, dinamikis doneze qali (qaluri sawyisi) sakuTAar arsSi damkvidrebuli kerpebis aRqmisken da
maTgan Zirfesvianad gaTavisuflebis swrafvis surviliT unda iyos damuxtuli. es qalisTvis uwmindes formas unda war123

moadgendes gaziarebisa, rogorc Tavisze ufro maRali


(umaRAalesi) esTetikuri donis warmomadgenelTan (rogorc
pirovnebasTan) da yvelanair realobaSi subieqturobis ar
damSvebTan (obieqturi realobis damamkvidrebelTan da
mmarTvelTAan).
am mimarTulebiT TviTgaziarebulobis procesSi qalis
(qaluri sawyisis) gulSi kdemamosilebisa da tvinSi sifaqizis gamoxatvisa da SegrZnebis survili unda sufevdes.
gulSi gamoxatuli kdemamosileba iqneba garanti imisa,
rom qali (qaluri sawyisi) aranairad ar iqneba mijaWvuli sakuTar materialur (an mentalur) sxeulze da mTlianad Riad
da gamWvirvaled warsdgeba deda RmerTis winaSe. kdemamosileba (kvdoma-mosileba gardacvalebis aucileblobis da
gardauvlobis miRebis unari) sikvdilis cnebis damarcxebis
aRmniSvneli faseulobaa da misi realurad ar arsebulobis
aRqmis unars niSnavs. visac sakuTari `me~ sxeulad miaCnia misi amaSi darwmuneba absoluturad SeuZlebelia da, vfiqrob,
aq, dinamikis am doneze maT aRzrdaze zrunva namdvilad
araswori iqneboda.
tvinis mxridan gamovlinebuli sifaqize ki iqneba garanti imisa, rom qali mTeli gamovlinebuli realobis saWirod
da swori mimarTulebiT warmarTvis damkvidrebas daaxarjebs Tavis pirovnebas. sifaqize gaxlavT unari siRrmeSi
wvdomisa, WeSmariti problematikis aRqmisa.
faqtiurad, ar gadavaWarbeb, Tu vityvi, rom am ori parametris srulyofilad aRqmisa da dacvis SemTxvevaSi dinamikis doneze qali (qaluri sawyisi adamianuri bunebisa) SeZlebs arsebuli pozitiurobis obieqturad Sefasebas mTels
bunebriv `ego~-Si gamovlinebuli realobis diapazonSi.
4 a) qalis (qaluri sawyisis) mxridan mamakacTan (mamakacuri sawyisTAan) urTierToba e. w. dinamikur doneze maT Soris arsebuli urTierTgaugebrobis srul aRmofxvras unda
emsaxurebodes. es iqneba erTgvari saxelmZRvanelo mTels
samyaroSi warmoqmnili bunebrivi `ego~-s sruli gardaqmnisa
bunebriv `me~-d.
am mimarTulebiT TviTrealizaciis procesSi qalis (qaluri sawyisis) gulSi siwmindisa da tvinSi bednierebis gamoxatvisa da damkvidrebis survili unda sufevdes.
124

gulis mxridan gamosuli siwminde iqneba garanti imisa,


rom urTierTgaugebroba (nebismieri raodenobisa da xarisxisa) arasodes ar gadava urTierTdapirispirebaSi da urTierTgagebis arsebuli speqtri ki yovelTvis iqneba dafasebuli da zedmetad ar gadafasebuli. es aris saukeTeso da erTaderTi saSualeba dinamikis doneze qalis (qaluri sawyisis) mier WeSmariti borotebis (negatiurobis gazrdis) blokirebisa da arsebul sikeYTeze (arsebul nawilze) koncentrirebisa.
tvinis mxridan gamosuli bedniereba (bed-n-ier(i)-eba)
iqneba garanti imisa, rom urTierTgaugebari (negatiuri) nawili urTierTgagebad gardaiqmnas da negatiuroba WeSmarit
pozitiurobad gadaaqcios. uxeSad Tu ganvmartavT, es bedis
yurebas, sakuTAari cxovrebis mimdinareobis gverdidan yurebis unars niSnavs, sadac warmoudgenelia daukmayofilebloba gamovlindes mamakacTan mimarTebaSi. es aris saukeTeso da
erTaderTi saSualeba dinamikis doneze qalis mier mamakacis
saWirod da sasurvelad dakmayofilebisa.
am yovelives srulyofilad Sesrulebis SemTxvevaSi,
adamianuri bunebis qaluri sawyisis pirovnuli warmomadgeneli (qali) ierarqiulad ufro maRal esTetikur doneze gadasvlis uflebas moipovebs uSualod suliwmidis mier boZebuls da e. w. zeadamianuri bunebis warmomadgenlobiYYT nawilSi iqneba gadagzavnili. isic, iseve rogorc mamakacic,
adamianuri terminologiiT Tu vityviT, sicocxlis wignSi
iqneba Cawerili da bunebrivi `ego~-s aRmofxvris Semdegac
gaagrZelebs cxovrebas individualuri sulis saxiT.

125

mexuTe TAavi
esTetika
potenciuri energiis sakuTar araindividualizmze
koncentrirebuli nawili
am TavSi warmoCinebuli nawili mTels gamovlinebulobaSi arsebuli realobis gonebis nawils warmoadgens. is e. w.
bunebriv `ego~-ASi anu sulier samyaroSi arsebobs mxolod da
meti versad.
esTetika sulieri samyaros anu bunebrivi `ego~-s qaluri sawyisis warmomadgenlobiTi nawilia da pirdapiri kavSiri aqvs VI TAavSi warmoCinebul nawilTan, eTikasTan.
esTetikaSi, rogorc formaciul warmonaqmnSi, Tavisuflad SeiZleba iTqvas, rom cxoveli, cocxali buneba dominirebs da, GTavisive bunebidan gamomdinare, eTikur bunebasTan
kontaqtis damyarebis midrekilebiTAaa damuxtuli.
sulier samyaroSi yofnis periodSi sakuTar arsSi esTetikaze srulad damokidebulebaSi moqcevis mcdelobebi SeaZlebinebs cocxal arsebas cxoveli bunebis monur bunebad
ar gadaqcevis unars, evoluciuri procesis bunebrivad miyolas da sakuTari araindividualizmis gazrdasac ki. erTi
mTliani epoqaluri ciklis bolos ki, zeciur samyaroSi gadasvlas.
neocentrizmi
ras niSnavs am SemTxvevaSic neocentrizmi da ratom is?
es cneba am SemTxvevaSi moiazrebs bunebrivi `ego~-s arsebobis periodSi bunebrivi `ego~-s gamovlinebulobis zRvruli
maCveneblis miyolas. Tu gavamartivebT, miviRebT Semdegs:
bunebrivi `ego~-s bunebriv `me~-d gardaqmnaze pasuxismgebeli uzenaesi pirovneba gaxlavT suliwmida. igi absolutis
Semadgeneli absoluturi cnobierebis piradi warmomadgenelia. suliwmida mTlianad bunebriv `ego~-Si warmoqmnili realobis pozitiuri mimarTulebiT gardaqmnaSi aris dainte126

resebuli. neocentrizmi swored amaSi gamoixateba, rom deda


RmerTi bunebrivi `ego~-s Semcirebis bunebrivi svlis process Tanamimdevrulad anxorcielebs da miyveba da ara spontanurad, SigadaSig. igi arc arafers anelebs da arc arafers
aCqarebs. erTi ram, rac gansakuTrebiT xazgasasmelia, gaxlavT is, rom suliwmida yovelTvis saWiro mimarTulebiT mimarTavs movlenebs, rac axali problemebis Seqmnas gamoricxavs. anu mudmivad piradi kontrolis qveS aqvs dayenebuli
procesTa mimdinareoba, gansakuTrebiT ki, is procesebi,
romlebic uSualod realuri bunebrivi `ego~-s am wamier gamovlinebulobaSi mimdinareobs. ai, ras gulisxmobs am SemTxvevaSi neocentrizmi da ratom SeiZleba iTqvas, rom suliwmida neocentrizmzea koncentrirebuli.
adre Tu gvian ki bunebrivi `ego~ aucileblad gardaiqmneba bunebrivi `me~-d. Tu ufro davazustebT, es mTeli erTi
ciklis mimdinareobis droiTi intervalis 60%-s moicavs,
ris Semdgomac darCenili 40% bunebrivi `me~-s ukve arsebul
mTels `me~-sTan SEeTvisebasa da SeduRAabebas, mis erTian, ukve
mTlianad aRqmulobis srulyofil nawilad gardaqmnas moxmardeba.
am periodSi suliwmidis midgoma neocentrizmidan e. w.
ekocentrizmisken mimarTviT iqneba gamoxatuli. es TavisTAavad niSnavs imas, rom araviTAari Sida gaugebroba aRar
iarsebebs deda RmerTsa da mama RmerTs Soris da, saerTod,
mTels mamakacur da qalur sawyisebs Soris. dadgeba periodi, romelSic miRweuliT tkbobis kanonierad mopovebuli
uflebis ganxorcieleba daiwyeba. ekocentrizmi niSnavs
mTel arsebul Sida kosmiur gamovlinebulobaSi e. w. `ekologiuri~ mdgomareobis (yvela cocxali arsebis saWirod da
sasurvelad moqmedebis miRwevis) srulyofilad dacvas. yvela da nebismieri cocxali arseba ki, romelic ver an ar miiRebs e. w. `ekologiuri~ pirobebis saukeTesod uzrunvelyofisTvis sakuTari Tavis mimarTvas, erTgvar gamouvlenel
mdgomareobaSi gadava. am periodSi faqtiurad, zeciuri samyaros erTaderT realur gamovlinebulobazea laparaki.

127

sqesobrivi (seqsualuri) aqtis raobis aRqma


esTetikis warmomadgenlobiTi nawilis
gadasaxedidan
zeadamianuri cocxali, cxoveli bunebis gadasaxedidan
sqesobrivi (seqsualuri) aqti aRiqmeba iseTive asociaciur
WrilSi, rogorc adamianuri gadasaxedidan aris aRqmuli narkotikebi. mas eniWeba urTierTgaugebrobis diapazonSi arsebuli emociuri nawilis droebiTi gabruebis saSualebis
statusi.
esTetikurobis uzenaesi nawilis gadasaxedidan, bunebrivi `ego~-s (urTierTgaugebrobis) diapazonSi warmatebis
miRwevis msurveli arsebebi (am SemTxvevaSi SeiZleba iTqvas,
adamianebi) arafriT ar SeiZleBba urTierTangariSgawevis ZiriTAadi orientaciuli tendenciiT imarTebodnen. vimedovneb, imas avtomaturad igulisxmebT, rom, raimenairi formiT
urTierTdapirispirebisken swrafvis an misi odnavi daSvebis
mcdelobebic ki ar unda arsebobdes adamianebisTvis, ai, am
gadasaxedidan.
urTierTangariSgawevis survili TandaTan anelebs da
bolos sul mTlad aqrobs cnobiswadils adamianebSi (WeSmaritad funqcionaluri saqmianoba) da, raoden ucnauradac
ar unda mogeCvenoT, funqcionalur sakiTxebTan kontaqtis
erTAaderTi saSualeba swored rom sqesobrivi aqtiT xdeba.
sxvaTa Soris, es sakmaod gadagvarebuli saxiTAac ki SeiZleba
gamovlindes da sqesobrivi fizikuri urTierTobebiT dakavdnen ara marto mamakaci da qali, aramed mamakaci mamakacTan,
qali qalTan, mamakaci bavSvTan, qali sakuTar SvilTan, mravali adamiani erTmaneTTan erTdroulad da a. S.
maSin rodesac funqcionaluri daniSnuleba ignorirebulia adamianebis mier erTurTisTvis calsaxad angariSis
gawevis survilis pirveladobisda gamo, esTetikuri gamovlinebis formebi saSinlad maxinj gamovlinebebSi gadadis da
adamianebis araindividualuri cnobierebani TiTqos erTmaneTis angariSsworebiT kavdebian, sakuTari pirovnebis funqcionaluri aspeqtidan mowyvetis dadanaSaulebis braldebiT.

128

Tumc mainc SeiZleba iTqvas, rom adamianisTvis sqesobrivi aqtis procesis mwvervali (orgazmis wamieri SegrZneba)
marTlac narkotikismagvar rames warmoadgens da is, vinc erTxel amas SeigrZnobs, mas aucileblad undeba mTeli cxovreba amis perioduli gameoreba, vidre masSi potenciuri sasicocxlo energia amis saSualebas aZlevs. yvelaze cudi ki
is aris, rom adamiani amis SegrZnebis Semdeg aRar cdilobs
sulierebasTan kontaqtSi, am orgazmul mdgomareobaSi sxva
gziT Sevides, romelic ufro saamoc aris da ufro xangrZlivic.
esTetikisTAvis saerTod dauSvebelia orgazmis mdgomareobis SesagrZnobad ukanono sqesobrivi urTierTobebis
damyareba. winaswar kontraceptivebisa da prezervativebis
gamoyenebiT. SegiZliaT didad gaikvirvoT da sastikad damcinoT, magram, me minda giTxraT, rom es qmedebebi, es yvela
Catarebuli aqtebi, gaxlavT sulis samarTlis danaSaulebebi da yvela, vinc amiT aris dakavebuli, sulis samarTlis
damnaSavea.
ise, martivi dakvirvebiTAac SegiZliaT dainaxoT, rom mamakacica da qalic aRviraxsnili sqesobrivi urierTobebis
dawyebamde gacilebiT ufro esTetikurni da saTnoni arian,
vidre am urTierTobebis Semdgom. isini seqsualuri Jinis
dakmayofilebis maraTonSi ebmebian da ukve veRarc ki amCneven, rogori momxmarebluri suliskveTebiTY udgebian garSemo myof adamianebs. siyvaruli maTTvis SiSveli sxeulis daufleba xdeba, xolo siwminde sakuTAari sasqeso organos
dakmayofileba.
Tumc isic minda aRvniSno, rom esTetika aranairad ar
ewinaaRmdegeba mamakacisa da qalis seqsualur urTierTobebs, Tu igi urTierTgaugebrobis Cagrovili nawilis ganeitralebas emsaxureba. magram aqac unda aRiniSnos is, rom
Tu aqti ganeitralebisaTvis CvevaSi gadava, adre Tu gvian,
isev im gadagvarebul formas miviRebT, sadac, aqtis monawileTa mxridan funqcionaluri aspeqti mTlianad daviwyebas
miecema.

129

I. arsebuli materialuri an mentaluri garemos aRqmis,


anu urTierTgaugebrobis vizualuri
gamovlinebulobis obieqturad Sefasebis unari
es aris Zalian seriozuli safexuri, romelzedac gadasvlis Semdgom zeadamianur doneze gadasvla xdeba adamianTa
mier. vfiqrob, aq aSkarad ikiTxeba esTetikis wamyvani roli
da funqcia, Tumc, eTika udavod erT-EerTi umTavresi Semadgeneli nawilia am safexuris Rrmad ganxilvisas.
rogorc albaT ukve xvdebiT, adamianis mier sakuTari
individualuri materialuri an mentaluri sxeulis marTvis
unari Semecnebuli da SegrZnebis doneze gaTavisebuli unda
iyos. gansaxilveli safexuris asaxsnelad raRac axalis Semotanasa da damkvidrebas namdvilad ar vapireb. vixelmZRvaneleb imiT, rac aTi mcnebis saxeliTAAaa adamianTAaTvis cnobili, ubralod, am mcnebaTa ufro xarisxobriv-funqcionalur
daxasiaTebas Sevecdebi. zogadad, SemiZlia giTxraT, rom aTi
mcneba zneobrivobis mowesrigebis saSualebad SegviZlia aRviqvaT adamianuri bunebis mqone arsebaTAaTvis. es zneobrivobis zeadamianuri gadasaxedidan, ufro esTetikis SexedulebaTa kanonikuri nusxaa e. w. qveadamianur ganyofilebaSi
arsebulTAaTvis, raTa, elementarulad, maT imis TvalnaTliv
garCeva SeZlon, Tu ra aris sasircxvilo.
aTi mcnebis nusxa, esTetikis umaRlesi donis gadasaxedidan (kanonikuri stili moRweuli pirvelwyarosi daculia):
1. me var ufali RmerTi Seni da ara iyvnen Senda RmerTni
ucxoni Cemsa gareSe;
2. ara hqmne Tavisa Senisa kerpi, arca yovelive msgavsni,
raodeni ars caTAa Sina-ze, raodeni ars qveyanasa zedaqve da raodeni ars wyalTAa Sina-qveSe qveyanasa. ara
Tayvansa scemde maT, arca msaxurobde maT;
3. ara moiRo saxeli RvTisa uflisa Senisa amaosa zeda;
4. moixsenie dRe igi SabaTi da wminda-hyav igi. eqvsi dRe
iqmode da hqmeni maT Sina yoveli saqme Seni, xolo dERe
igi meSvide SabaTi ars uflisa RvTisa Senisa;
5. pativi eci mamasa Sensa da dedasa Sensa, raTAa keTili
geyos Sen da dRegrZel iyve qveyanasa zeda;
130

6.
7.
8.
9.
10.

ara (kac) hkla;


ara imruSo;
ara iparo;
ara cili swamo moyvassa Sensa wamebiTa cruiTa;
ara guli giTqmodes colisaTvis moyvasisa Senisa, ar
guli giYTqomdes saxlisaTvis moyvasisa Senisa, arc yanisa misisa, arca monisa misisa, arca mxevalisa misisa,
arca xarisa misisa, arca karaulisa misisa, arca yovlisa misTvis, raica iyves moyvasisa Senisa.
es aTi mcneba Semdegi AaTi principis warmoebul Sedegad
SegviZlia aRviqvaT. anu, aTAi principi daedo maT safuZvlad.
1. maradiuli samyaros uwmindesi pirovnebis srulyofil arsebad aRiareba da aRqma;
2. samyaroSi warmoqmnili `ego~-s cnebis aranairi formiT ar daSveba, ar SeSveba `me~-s cnebaSi;
3. arasrulyofilebis blokireba, gamijvna srulyofilebisagan da misi srulyofilad gardaqmnis Zieba;
4. Tayvaniscema, yovelgvari piradi mosazrebis gareSe;
5. garemos Sesaxeb gacnobierebuli arsis gamWvirvaloba
da gacema;
6. gulaxdiloba;
7. didaqtika;
8. `kult(i)~-uri Tanamimdevruloba;
9. yofiTkmaroba;
10. nebisyofa.
es aTi principi, TAavis mxriv, warmoebulia da eyrdnoba
imas, rac moxseniebulia Svid niWAad sulwmidisa, romelTAa saWiro mimarTulebiT ganviTarebis Sedegad miiReba swored
cxra Sedegi suliwmidisa, rogorc samyaroSi arsebuli urTierTgaugebrobis aRar arsebobis TvalsaCino niSani.
1. SiSi RvTisa;
2. RvTis msaxureba;
3. Zliereba;
4. ganzraxva;
5. mecniereba;
6. gulis-xmis-yofa;
7. sibrZne;
8. aRzrda;
131

9. gancxroma (`me~-s kontrolze uaris Tqma);


10. arseboba (`me~-s kontroli);
maSasadame, daviwyoT pirveli safexuris ganxilva, anu
imis, Tu adamianma rogor unda moaxerxos garemos obiqturad AaRqma.
daviwyeb iqidan, rom amis saqmnelad adamiani ukve raRac
dones unda iyos miRweuli. am SemTxvevaSi, zneobrivi moTxovnilebebis raRaca kriteriumebs ukve unda akmayofilebdes. kerZod, misi mamakacuri sawyisis mier Zalauflebaze
uari unda iyos gamocxadebuli, xolo misi qaluri sawyisis
mier sakuTari pirovnebis kontroli unda xorcieldebodes
(rogorc gulisa da tvinis gamovlinebebi) da es imdenad bunebrivad unda iyos gamjdari adamianSi, rom maTi srulyofilad SesrulebisaTvis aranairi Zalisxmeva ar esaWiroebodes.
ufro gasagebs Tu gavxdiT, SeiZleba iTqvas, rom (pirveli safexuris dasakmayofileblad) esTetikis Sesabamisi
mcnebebidan mecxresa da meaTes ki ar unda asrulebdes, ubralod maTi darRveva sakuTar pirovnebaSi warmoudgenlad
unda iyos miCneuli adamianSi. es TAavisTavad niSnavs imas, rom
adamianis materialur (an mentalur) sxeulSi transformirebis procesi damTavrebuli unda iyos, anu sakuTar materialur (an mentarul) sxeulSi cvlilebebis Setanis aucilebloba dasrulebulad unda gamocxaddes. es gaxlavT is aucilebeli pirobebi, romlebic saWiroa pirvel safexurze gadasvlisaTvis sastarto pirobebis dasakmayofileblad.
es aris zedmiwevniT gonebismieri procesi, sadac TviT
iseTi didi faseulobebic ki, rogorebicaa kdemamosileba,
sifaqize, siwminde da bedniereba Zalian cotaa, Tumc, maTi
ar arsebobis SemTxvevaSi am safexurze moxvedra saerTod
SeuZlebelsa da utopiurs warmoadgens. es safexuri moicavs
civilizirebis donis aRqmas, rac am SemTxvevaSi gulisxmobs
ara marto sakuTAari individualuri sxeulis marTebuli
gziT marTvis unars, aramed mTeli materialuri gamovlinebulobis marETebuli gziT GTviTgamovlinebis aRqmis unars.
esTetikur-zneobriv doneze unda moxdes imis gacnobiereba, Tu ra, rodis, sad, risTvis, ratom, vin, rogor da ram132

deni unda iqnas dafasebuliU ukve gacnobierebulobis Sedegad Camoyalibebuli zogadi cnobierebis safuZvelze gamovlinebul garemoSi.
procesualurad es aris transformirebis procesis gadasvla civilizirebis procesSi. piradad CemTvis es procesualuri Sefaseba aris yvelaze maRAali rangisa im SefasebaTAa
nusxaSi, riTic saerTod SeiZleba daxasiaTdes es safexuri.
Tavad am donis TvalnaGTeli daxasiaTEeba ki esTetikis me7 da me-8 mcnebebiT aris moculi. isini avtomaturad moicaven me-9 da me-10 mcnebebs da maTi bunebriv donemde gaTAavisebis SEemTxvevaSi es bolo ori xazgasmiT aRniSvnis saWiroebisa da maTi sakuTAar arsSi dafiqsirebis aucilebloba ubralod qreba.
pirvel safexurze bunebrivi `ego~-s aRmofxvra xdeba
sakuTaAri `me~-s oTxive Semadgenel nawilSi (anu mTeli `me~)
gaTavisuflebulia, e. i. refleqsualurobisagan Tavisufalia.
es yovelive aq imaSi gamoixateba, rom mTeli bunebrivi
`ego~-s ganxorcielebuli nawilis gverdidan Wvretis unari
gaaCnia ise, rom aravis da arafers ar miejaWvos da iq myofis
misken mimarTuli nebismieri urTierToba adekvaturi (saWirod Sesabamisi) formiT daakmayofilos.
am safexurze yovlad dauSvebelia aqtiuroba sakuTari
pirovnebis mxridan. nebismier situacias is unda aRiqvamdes,
rogorc garemosTvis saWiro wamlis damzadebis saSualebas
misi Zirfesviani ganxilvis Sedegad. amdenad, is veranairi
formiT ver miejaWveba verafers da, miT umetes veravis, da
arc imiT iqneba dainteresebuli, rom mas Tavad miejaWvos
vinme.
am safexurze yovlad dauSvebelia pasiurobac sakuTari
pirovnebis mxridan. man aucileblad unda misces sapasuxo
reaqcia mis mimarT Cadenil nebismier mniSvnelovan Tu umniDDSvnelo qmedebas. Tumc TviTon arasodes ar unda iyos iniciatori simyudrovis darDRvevisa, aranairi formiT. vinmes
daxmareba, gamojanmrTeleba (Tundac gacocxleba) an, piriqiT, xelis SeSla raimeSi, Rirsebis Selaxva (an Tundac mokvdineba) aq ganixileba rogorc sapasuxo reaqciis Dgamovlineba, romlis wamomwyebi da Semqmneli garemoa.
133

faqtiurad, es aris garemos gverdidan kvlevis mecniereba da am kvlevis mimdinareobis procesSi movaleobrivi
kuTxidan, ufleba-movaleobrivi balansis dacva. es pasuxismgeblobis aRqmis sanimuDESo magaliTs warmoadgens uklebliv
yvelasTvis da yvelaferisaTvis xelovnuri `ego~-s gamovlinebulobis mTels diapazonSi.
o vinc viRacaze an raRacaze uflebas iRebs da am uflebis Sesabamis movaleobas ar iTavisebs, Tavis gakerpebas
axdens.
o vinc viRacaze an raRacaze movaleobas iRebs da am movaleobis Sesabamis uflebas ar moiTxovs, Tavisdauneburadac ki, kerpis DTayvanismcemeli xdeba.
ai, am ori tendenciis mizezTa aRweris, aRqmisa da gankuTvnebis suliskveTebiTaa ganmsWvaluli am pirveli safexuris funqcionaluri arsi da esaa faqtiurad misi daniSnuleba. mentalur doneze, es sakuTaAri konstituciuri mdgomareobis gansazRvraa am ori tendenciiTA mcxovreblebTan
Tanaarsebobis pirobebSi. es aris avadmyofobisaTvis diagnozis dasmisa da gankurnebis saSualebis damzadebisa da micemis (wamlis) fenomenis gamovlineba mTEeli arsebuli sazogadoebisaTvis.
am fenomenis TvalnaTeli gamoxatulebis magaliTad SemiZlia moviyvano RvTis Zis, ieso qristed movlinebis, misi
cxovrebisa da saqmianobis periodi. is adamianebSi swored am
pasuxismgeblobaze koncentrirebisa da misi zedmiwevniT
dacvis danergvisTvis iyo CamobrZanebuli dedamiwaze.
yvelaze saintereso kiTxva ki, mainc (yovel SemTxvevaSi
piradad CemTvis) aris is, Tu ratom aris es yovelive gan(r)wmendili `me~-s emociuri nawilis gamovlineba? pasuxi am
kiTxvisa SemdgomSi mdgomareobs: es yovelive, vfiqrob, aSkarad keTilSobiluri survilebidan gamomdinareobs. magram,
rogorc daorsulebuli qali cxra Tveze adre da verc cxra
Tveze met droSi ver gaaCens bavSvs, iseve sazogadoeba erTi
mTliani ciklis mier gansazRvrul droze adre ver SeZlebs
xelovnuri `ego~-sgan gaTavisuflebas. mTeli gemo am procesisa ki imaSi mdgomareobs, rom TviT am pasuxismgeblobis damkvidrebis msurveli Tavisufldeba Warbi daxmarebis, brma sikeBTis qmnis survilisagan da iZens iseT uZvirfases Tvisebas,
134

rogoricaa gandegilobis dacva xelovnur `ego~-sTan mimarTebaSi. amis saSualebiT TviTon mxolod pasiuri monawilea
mimdinare movlenebisa da sruliad kmayofildeba movlenebis defaqto gamovlinebis WeSmarit mizezTa aRnusxviTa da
aRqmiT. am aRqmis procesSi ki masSi avtomaturad aRmoifxvreba bunebrivi `ego~, rac, Tavis siRrmiseul aRqmaSi, sxva
araferia, Tu ara imaze meti informaciis miwodeba am informaciis (adre Tu gvian) amTvisebeli adresatisTvis, vidre mas
amis ase erTbaSad adaptaciis unari gaaCnia. amonaxsni am amocanisa ki imaSi mdgomareobs, rom unda mieces zustad im xarisxisa da raodenobis informacia, romelic am e. w. adresats TAavad WeSmaritad surs.
aqve, aucileblad minda aRvniSno: RvTis Zis Sedareba
Cveulebriv, rigiT individualur sulebTAan pirdapiri mkrexeloba iqneboda, rameTu is, rac man Camoitana da daamkviDdra
dedamiwaze, ieso qristed yofnis periodSi, sworedac rom
erTi mTliani ciklisTvis Sesabamisobidan gamomdinareobda
da saWirod gansazRvrul drosa da adgilze moxda. Cemi dabejiTebiTi Txovna iqneba: nuravin gabedavT SeedaroT
RmerTs, iqneba es mama RmerTi, suliwmida, RvTis ZEe Tu RvTis
asuli. me, ubralod, minda gagafrTxiloT, BECemi vali movixado, magram rasac moimkiT, sakuTAar Tavs unda daabraloT.
rac Seexeba am safexurisTvis Sesabamis ieso qristes mier mowodebul codnas, getyviT, rom man pirdapir ganucxada
adamianebs, rom aziara im codnas, risi miRebisa da aRqmis
unaric gaaCndaT im konkretul epoqalur drosa da adgilze.
man pirdapir ganucxada adamianebs, rom im informaciaze
mets ubralod ver itvirTAavdnen isini, vidre miawoda adamianebs Tanacxovrebis dros. rodesac israelis moZRvrad wodebulma nikodemosma sTxova, misTvis im epoqaSi gacnobierebul codnaze meti codna gaeziarebina misTvis, ieso qristes
kiTxviT mimarTa: `rogor SeiZleba zrdasruli adamiani
imave cxovrebaSi xelaxla iSvaso?~ aseTi pasuxi miiRo:
`WeSmaritad, WeSmaritad geubnebi Sen: vlaparakob imis Sesaxeb, rac gvinaxavs, magram Tqven ver RebulobT Cvens
mowmobas. Tu miwierze giTxariT da ar gwamT, rogor iwamebT zeciurze rom giTxraT?~ (axali aRqma).

135

es yovelive aris am safexuris qvakuTxedi da mimdinare


droisBa da adgilisaTvis Sesabamis aRzrdasa da sibrZnis cnebaTa srulyofilad dakmayofilebas moiTxovs.
imisaTvis, rom gankiTxvis survilis tyveobaSi ar aRmoCndes, adamianma sakuTari materialuri an mentaluri sxeulidan gamowveuli SedarebiTobiT zomvas erTxel da samudamod unda daaRwios Tavi. winaaRmdeg SemTxvevaSi, igi verasgziT ver Seva iq, rasac am pirveli safexuris moTxovnebis
dakmayofileba moicavs TAavis cnobier arsSi.
am safexuris wamyvani gageba sruliad safuZvlianadaa
didaqtikuri swavleba, romlis saSualebiTac kulturi Tanamimdevruloba unda iqnas gadmocemuli, magram didaqtika
arasodes ar unda gadaizardos aRsazrdelis interesebis
calmxriv gansazRvraSi aRmzrdelis gadasaxedidan danaxulSi da aRsazrdelis neba-survilTa nawilobriv ignorirebaSi
(romelic aucileblad gadaizrdeba absolutur, srul ignorirebaSi). me-8 mcneba (ar iparo) am gadasaxedidan moiazrebs
imas, rom vinc sakuTari aRzrdisTvis Zalisxmevasa da nebisyofas daiSurebs, Tavis pirovnebas arTmevs saukeTesos, rac
ki SeiZleba, rom miiRos. me-7 mcneba (ar imruSo), am gadasaxedidan, moiazrebs imas, rom vinc sxvaTa aRzrdisaTvis Warb
Zalisxmevas da daukmayofilebulobas gamoavlens, sakuTar
pirovnebas moaxvevs sxvas. is yvelaze sanukvarsa da saukeTesos naZaladevobisa da ZneladaRsazrdelobis mantias moasxams.
sibrZne imaSi ki ar mdgomareobs, rom adamianma Zalian
bevri raime icis AZalian bevris Sesaxeb.
adamiani mxolod maSin SeiZleba iwodos brZenad, rodesac man icis ra, rodis, sad, risTvis, ratom, visTvis, rogor
da ramdeni gasces (da, ueWvelad es unda iyos is, rac WeSmaritad saWiroa da gasacemia).
aRzrdilad ki mxolod maSin SeiZleba iwodos adamiani,
rodesac man icis ra, rodis, sad, risTvis, ratom, visgan, rogor da ramdeni miiRos. (da ueWvelad es unda iyos is, rac
WeSmaritad saWiroa da misaRebia).
es safexuri gaxlavT WeSmariti ndobis pirveli safexuris (emociebis WeSmaritad miznobrivad mimarTvis) gamovlineba esTAetikur da zneobriv aspeqtebSi.
136

II. arsebuli materialuri da mentaluri garemos marTvaSi


monawileobis uflebis miReba
arsebul materialur (an mentalur) garemoSi mimdinare
procesebis marTvaSi monawileobis miRebis survili adamianSi erT-EerTi uZlieresi instinqtia da mis `me~-Si bunebrivi
`ego~-s ambiciur nawils warmoadgens. magram uflebis miRebisTvis sruliad unda iyos aRqmuli da daculi adamianis mier am uflebis Sesabamisi, Sesatyvisi movaleoba.
am mmarTvelobaSi monawileobis uflebis miRebis survili aranairad ar warmoadgens, Tavisi WeSmariti gagebiT, garemoze Zalauflebis miRebis survils. vinc amas aseTad ver
aRiqvams, verasdros gaxdeba garemos saWiro da sasurveli
gziT mimarTvis saqmeSi damxmare. ufro metsac ki getyviT,
yvelaferi piriqiT xdeba. igi xelisSemSleli da WeSmariti
gzidan sapirispiro mimarTulebiT warmmarTveli Zalis Tanamdebi gaxdeba. es ufleba Tavis TavSi moiazrebs adamianis
mier sikeTis, WeSmaritad sakeTeblis keTebas garemosTvis.
am SemTxvevaSi, ise rogorc arasodes, unda aRiqvas adamianma, rom is mxolod saSualeba unda iyos da saSualebad unda
aRiqvamdes sakuTar pirovnebas da erTaderT momqmedad (Tavisze daqvemdebarebul nawilTan mimarTebaSi), Tundac
mTelma materialurma samyarom igi erTaderT mmarTvelad,
mefed, kerpad aRiaros. winaaRmdeg SemTxvevaSi didi ubedurebebi da sulieri ukusvla ar ascdeba mTel garemosa da Tavad am gayoyoCebul, umecrebaSi gadasul adamians.
es aris urTulesi da umaRlesi gamocda adamianisaTvis
zogadad da, misi Rirseulad gadalaxvis Semdgom, adamiani
udides pativs imsaxurebs gangebis mxridan. igi caTAa sasufevelSi an TviT zecaSic ki SeiZleba iqnas gadayvanili da miRebuli.
faqtiurad, am safexurze gadasuli adamiani (iseve rogorc winamdebare) ukve zeadamianad SeiZleba iqnas moxseniebuli yovelgvari SiSisa da mkrexelobis SegrZnebis gareSe.
is adamianebisTvisac ki zeadamianad aris miCneuli, anu arsebul pirvelqmnil adamianur bunebaze maRla damdgar evolucirebul-gakeTilSobilebul arsebad da rogorc nefe-patarZali irTveba qorwilis win, isea morTuli aseTi adamiani
137

sulierad, raTa sulier samyaroSi sakuTaAri individisTvis


WeSmaritad sapatio adgili daikavos iq, sadac gangebis mier
misTvis obieqturad iqneba gankuTvnili da gamoyofili.
adamianebis mier Secdomebis daSveba cxovrebis ganmavlobaSi, Tundac idealurad marTebuli svlis SemTxvevaSic
ki, gardauvali procesia, magram maTi etapobrivi aRmofxvra
am Secdomebs, anu mcdar Sexedulebebs, WeSmaritebis Secnobad da aRqmad gardaqmnis. ai, es safexuri aris is bolo, ukanaskneli safexuri, romelzec adamianma sasurvelia da saWiroa, rom Secdomebi aRar Caidinos da veRar dauSvas. aq Cadenili Secdoma xom mTels garemos azianebs. gamodis, rom am
safexurze adamianma adamianuri donis potenciuri pozitiurobis dacvis maqsimums unda miaRwios, gaxdes `mwife nayofi~
da rogorc erTi anTEebuli sanTliT uamravi jer ar anTebulis anTeba SeiZleba, ise aanTos yvelas guli, vinc misi ganmgeblobis qveS iqneba uSualod.
iyo marTebuli ai, ra aris mTavari marTvaSi monawileobis uflebis mimRebisaTvis. Tu iqnebi marTebuli (WeSmariti
codnisa da WeSmariti TAanagrZnobis gziT mavali), iqnebi marTali; Tu iqnebi marTali, ar iqneba SenSi Tundac erTi misxali tyuilisa da simarTlesa da samarTals daamkvidreb Seni
gangebulobis sazRvrebSi. samarTAali ki TAavad amoZirkvavs
SuRls, dapirispirebas, sicrues, gzamrudobas, SiSs, gautanlobas, sasowarkveTAas, urwmunoebasa da a. S. da a. S. damkvidrdeba urTierTgagebis survili, simarTlisa da samarTlis
uzenaesoba, TaAnadgomisa da Rirseulobisken swrafva. adamianebi aRar iqnebian upiratesobis mopovebisken midrekilni,
garSemo iqneba mSvidoba da siyvaruli.
rac yvelaze mTAavaria, adamianebi ecdebian mibaZon Tavisze WeSmaritad ukeTes adamianebs da ukeTesoba ar iqneba azomili TAanamdebobis sakuTAar interesebSi sarfianad (gavlenianobisaTvis) gamoyenebiT, materialuri dovlaTiT, fizikuri ZalmomreobiT, daSinebis unariT, `sqelkanianobiT~ da
a. S., rameTu, rac ufro maRal socialur Tu TAanamdebobriv
safexurze iqneba adamiani, miT ufro didi iqneba masze gapirovnebuli pasuxismgebloba da nebismieri, vinc gazrdis
TAavis arsSi WeSmariti pasuxismgeblobis grZnobas, aucileblad miaRwevs warmatebas im mimarTulebiT, saiTAac moisur138

vebs da imxelaze, ramxelazec misi pasuxismgebloba gaizrdeba; e. i. sazogadoebaSi waxalisebuli iqneba sulieri sizarmacisa da sijiutis aRmofxvra.
SeiZleba vinmes es sulelur ocnebad moeCvenos, magram
me minda giTxraT, rom es sistema, aseTi tipis mmarTveloba
da mmarTvelebi male dedamiwazec ki movlen da Tqven yvelani Tavad SeZlebT am yvelafris danaxvasa da gagebas. es imaze
malec ki moxdeba, vidre Tqven es warmogidgeniaT.
es yovelive esTetikur-zneobrivi formaciuli gamovlinebaa am meore safexuris arsobrivi raobisa. me imiTac ki SevigrZnob bednierebas, rom axla amas vwer, rameTu ara marto
vwer, me amas vxedav, me es mesmis, me amas SevigrZnob. Tqven
verc ki warmoidgenT, es ra mdgomareobaa... da es yvelaferi
zemodan, mmarTvelobiTi rgolidan unda gamomdinareobdes,
SegrZneba unda ganagebdes garemos da ara xelovnuri imitirebuli frazebi, ara iluziuri, utopiuri idea Tanasworuflebianobisa da Tanaswormovaleobianobisa an ufro martivad rom vTqvaT, idea TAanasworobisa. SeuZlebelia, ori adamianic ki ipovoT, romelic Tanaswori iqneba an erTmaneTTan
mimarTebaSi, an miwier kanonebTan mimarTebaSi, an Tundac sulier kanonebTan mimarTebaSi. yvelasTvis sulieri da miwieri kanonebi unda iyos uzenaesi da adamianebi erTmaneTs TanasworobaSi ar unda ecilebodnen, radgan swored es Sobs
SuRlsa da dapirispirebas.
an vis atyuebT adamianebo, sakuTar Tavebs? viTom Tqvens
mier arCeuli mmarTvelebi (partiis Tavjdomare iqneba, parlamentis deputati Tu prezidenti) Tqveni pirovnebebis
TAanasworebad migaCniaT? da arc unda iyoT, magram ratom
gindaT, icxovroT am suleluri tyuilebiT. mmarTveli am
gziT mosuli xom yovelTvis Tqvenze uaresi iqneba anu pasuxismgeblobis SegrZneba sul mcire da mcire gaxdeba, vidre
sul bolomde ar gaqreba da TqvenSi arsebuli adamianuri bunebidan rodesac saerTod aRaraferi darCeba, maSin nebismieri dabali ierarqiis cocxali arseba Tqvenze gacilebiT ukeTesi gaxdeba da Tqven ki, pasuxismgebloba da Segnebadakargul arsebebs, ar agcdebaT da arc unda agcdeT is, rasac
obieqturi Sefasebis safuZvelze daimsaxurebT.

139

ra Tqma unda, admianebSi Canergil, zombirebul msoflmxedvelobaze me amiT albaT did zegavlenas ver movaxden
da rom movaxdino kidec es didi-didi pirvel SemxvedrTan
dalaparakebamde gahyvebaT, magram mainc mimaCnia, rom maSin,
rodesac kritikuli momenti dadgena dedamiwaze, iqneba raRacaSi wagexmaroT es naweri. arasodes ar aris gvian, adamianma xelaxla daiwyos cxovreba, Tundac sikvdilamde erTi measedi wamiT adre.
axla ki am safexuris mcnebaTAa doneze ganxilva daviwyoT. Tu mokle formulirebiT gadmovcemT, es safexuri aris
sakuTari individualuri sxeulis civilizirebulobis
mdgomareobidan harmonizirebulobis mdgomareobaSi gadayvanis saSualeba. ufro martivi eniT Tu vityviT, es aris materialuri xiblisagan, materialuri refleqsualurobidan,
xelovnuri `ego~-sgan srulad gaTavisuflebis saSualeba. es
yovelive ki imaSi iqneba gamoxatuli, rom materialur garemosTan kontaqtic ki ver SeZlebs adamianis siamovnebis miRebis survilSi CaTrevas WeSmaritebis darRvevis fasad. igi
Tavisi gulis-xmis-yofiT xelmZRvanelobs ukve. imisaTvis,
rom es SeZlos, adamiani am safexurze yovelTvis, yvelgan da
yvelasTan gulaxdili unda iyos. nebismieri dafaruli, damaluli, gulSi Caxveuli ram, Tundac sul umniSvneloc ki,
mkvlelobis doneze ganixileba. ikvleba simarTle, rac adre
Tu gvian siZulvilamde miiyvans nebismiers. es, adamianis qaluri sawyisisTvis am safexurze uzenaesi kanoni unda iyos,
xolo adamianis mamakacuri sawyisisTvis uzenaes kanonad me-5
mcneba Semodis esTetikur-zneobrivi donisa. es aris garemos Sesaxeb ukve gacnobierebuli nawilis umwikvlo pativiscema, gamWvirvaloba da sxvaTaTvis gaziareba. am sxvaTAaTvis
es codna garemos Sesaxeb, faqtiurad, mecnierebad iqneba aRqmuli, mecnierebad, rogorc codnad garemos vizualuri nawilis Sesaxeb.
albaT dagainteresebT, ra SuaSia aq mama da deda (me-5
mcnebaSi citirebuls vgulisxmob). saqme imaSia, rom adamianis mier garemos Sesaxeb umwikvlod Secnobili codna swored mSoblebis codnas moicavs zedmiwevniT. winaaRmdeg SemTxvevaSi, adamiani maT Svilad ver daibadeboda (es Tema kar-

140

gadaa gaSlili Cemi pirveli wignis, `faseulobaTa anbanis~


meore Tavis qveTavSi `Svilebi~).
e. i. am safexurze xdeba adamianis koncentrireba me-5 da
me-6 mcnebebze da is aq gadmoerTveba me-7 da me-8 mcnebebidan. aqac getyviT, rom me-5 da me-6 mcnebebs srulyofilad
Sesrulebis SemTxvevaSi Tqven srulyofilad SeZlebT V,
VI,VII, VIII, IX da X mcnebebis dacvas. amis Sedegad adamiani
mTlianad daasrulebs adamianuri bunebisTvis Sesabamis esTetikur-zneobrivi maqsimaluri moTxovnilebebis dakmayofilebas da e. w. zeadamianuri bunebidan ufro maRal ierarqiul safexurze (cocxal, cxovel bunebaSi) gadasvlis uflebas moipovebs. sruliad ar gamikvirdeba, Tu es yovelive,
rasac axla vwer, gaugebrad moeCveneba adamianTa absolutur umravlesobas, magram maTgan Tundac erTisaTvisac Tu
iqneba es sasicocxlo interesebis matarebeli, mimaCnia, rom
amaze ukeTess verafers vizamdi. momiteveT, magram me isini
ufro maintereseben, maT xom dedamiwaze TiTqmis veravin da,
Segnebuladac ki, aravin ar exmareba. gansakuTrebiT, es
problematur sakiTxs dRes-dReisobiT warmoadgens, rodesac Zalauflebis mopoveba yovelgvari umsgavso gziT gaxda
SesaZlebeli da piriqiT Rirseuli gziT damsaxurebuli Zalauflebis miReba sruliad SeuZlebelic ki gaxda.
es Zalian male, uaxloes momavalSi Seicvleba da, Zalian
moxaruli viqnebi, Tu am gardauvali areulobis procesSi es
wigni Rirseul adamianebs WeSmarit gzaze dayenebaSi seriozul daxmarebas gauwevs. vfiqrob, gangeba Tavad gansazRvravs
am wignis bed-iRbals. ai, sakuTAari bed-iRbali namdvilad individualurad TiToeuli adamianis gadasawyveti gaxdeba.
saboloo daskvnis saxiT am safexuris garSemo ki SeiZleba iTqvas, rom misi srulyofilad saWirod gavlis SemTxvevaSi nebismieri adamiani TviT suliwmidis mier unda iqnas aRiarebuli adamianuri bunebisTvis maqsimaluri moTxovnebis
srulyofilad Semsruleblad da Tu raime anomaliur, katastroful sisuleles ar Caidens, samudamod daimkvidrebs adgils sulier samyaroSi. es uzarmazari warmatebaa adamianisaTvis.
suliwmida, uxeSad rom vTqvaT, dedaa absoluturad yvelaferi gamovlinebulisa (droebiT gamovlinebulobas vgu141

lisxmob) da rodesac Zalian didi nawili gamouvlenel mdgomareobaSi gadava, erTgvar Zils miecema, raRaca nawili ki saerTod saSinel yofaSi aRmoCndeba, rac imaSi gamoixateba,
rom usaSvelod didi drois ganmavlobaSi absoluturi
srulyofilebis sazRvrebidan iqneba gaZevebuli; am safexuris gamvleli adamianebi sruliad gamovlinebul mdgomareobaSi, adamianebisaTvis warmoudenel bednier mdgomareobaSi
iqnebian.
momiteveT, magram amis axla aq danaxveba, ubralod, SeuZlebelia. magram damerwmuneYT, Tqven Tavad dainaxavT am yovelives cnobierebis TvalebiT, Tu am safexurisaTvis Sesabamis codnasa da moTxovnebs daakmayofilebT da aranairi xiblisaTvis ar daarRvevT, vidre dedamiwaze materialur sxeulSi iqnebiT. rac SEeexeba am safexuris gamovlinebasa da
xedvas adamianis cxovrebaSi, miuxedavad misi mxridan Zalauflebis survilis ar qonisa, igi materialuri garemos mxridan rCeul da Rirseul adamianTa ricxvSi aRiqmeba.
materialuri da mentaluri garemos marTvaSi monawileobis ufleba moiazrebs am garmosTvis WeSmaritad saWiro da
sasurveli materialuri codnis gaziarebas. uflebamosilebaminiWebuli adamiani unda iyos Tavis ganmgeblobaSi gapirovnebuli garemos gemovnebis daxvewisa da Segnebis awevis
interesiT dakavebuli. am procesSi man aucileblad unda daicvas idealurobasTan miaxloebuli zomiereba da amave
dros unda iyos gulaxdili yovelTvis, yvelgan da yvelaferSi. Tu procesis mimdinareobisas adamiani koreqtulobas
ver daicavs, mwyobridan gamova da uxeSobaze gadava, es unda
iyos niSani imisa, rom raRac Warbi, zedmeti Semoaqvs garemos
cxovrebaSi. Tu, piriqiT, maameblobasa da mliqvnelobas Seecdeba, amiT adamiani unda mixvdes, rom imaze naklebi Semoaqvs garemos cxovrebaSi, vidre es mas evaleba.
maSin, rodesac adamiani sakuTari individualuri interesebis uzrunvelyofisTvis gamoiyenebs masze gapirovnebul uflebebs, maSin am adamians veRarafers gaagebinebT, rameTu, igi siamovnebis xibliT avxorcobas hyavs TAavisze mijaWvuli da amdeni wvalebiT miRweul warmatebas Tavisive
xeliT `yris wyalSi~.

142

III. erTiani cnobierebis mentalitetis aRqma


WeSmarit rwmenas (am SemTxvevaSi WeSmaritad srulyofil
codnas bunebrivi `ego~-s gamovlinebulobis Sesaxeb) miiREebs is, visSic iqneba WeSmariti ndoba (am SemTxvevaSi suliwmidis obieqturi aRqma). aq laparakia ukve ara adamianur
an zeadamianur, aramed cxovelmyofel, cocxal bunebaze. es
aSkarad RvTiuri bunebaa, magram terminebiT realobis gadmocemis aRreva rom ar moxdes, jobs aqve ganvsazRvroT: es
aris absolutis qaluri sawyisis warmomadgenlobiTi nawilis raobis axsnis mcdeloba. es sawyisi, Zalian uxeSad Tu movixseniebT, mTels warsuls ganagebs, usasrulod Soreuli
warsulidan moyolebuli. aq am doneze yvelaferi metismetad sxvanairia da misi gadmocema metismetad rTul amocanas
warmoadgens. amas samoTxes ver Seadareb, ver Seadareb ierarqiulad ufro maRal mdgomareobasac. TviTon samoTxe am
donis patara namcecs warmoadgens da mTlianad mis interesebs emsaxureba. es esTetikis akademiuri saxiT gamovlinebulobas warmoadgens. is imdenad mSvenieria da umanko, rom aq
moxvedris Semdgom cnobiereba Tavisdauneburad erTgvari
gamouvlineblobis suliskveTebiT imsWvaleba, rom raime
uxeSi qmedebiT SemTxveviT araferi ar daezianebinos.
ai, am doneze Sesvlis uflebis miRebis Sesaxeb mogviTxrobs es safexuri. cxovelmyofeli buneba aris iq, sadac
xdeba yvelaferi saukeTesosa da Rirebulis dafiqsireba,
daleqva da erTgvar savaned Camoyalibeba. albaT unda dameTanxmoT, rom arasdros araferi ukvalod ar ikargeba. Tqven
warmoidgineYT, ra SegrZneba dageuflebaT rodesme sadme arsebuli yvelaferi mSvenieri da saukeTeso erTAad Sekrebili
erTianad, erTbaSad rom ixiloT. warmoidgineT ramxela
umecrebaa cocxali arsebis mier gamovlinebuli, rodesac am
yovelivesTvis dawesebul umaRles pirovnebas sakuTari
egoisturi survilebis ganxorcielebiT anTebuli ar afasebs jerovnad da ufro metic, masTan dapirispirebasac ki,
bedavs da cdilobs. me sulac ar mikvirs, rom metismetad gaTaAvxedebuli pirovnebebi droTAa ganmavlobaSi kosmiur nagavsayrelze amohyofen xolme Tavs. Semdgom am nagavs bevrjer mouwevs mikroskopul doneze gadamuSaveba da im pi143

rovnebebis mTlianad daSla, pirovnulobis anulireba. is


vinc sakuTari individualurobis gavlenis gazrdiT iyo dakavebuli da warmoudgenlad did Zalisxmevas axmarda amas,
saboloo jamSi, mTlianad hkargavs am individualurobas.
visac es idea gamoZravebT, Tu ase gsurT gaagrZeloT
Tqveni gza, me minda ukve gavTaAvisuflde im survilisagan,
rom rogorme mogabrunoT am gzidan. me mimaCnia, rom amisTvis sakmarisi Sroma maqvs gaweuli. minda giTxraT, rom amieridan me Tqvenze aRar vizruneb da sakuTari sulis da Tundac sakuTari sxeulis (vidre dedamiwaze vimyofebi) safuZvliani, funqcionaluri interesebis ganxoricielebiYYT davsaqmdebi. Tu vinmes gsurT Cemi da Cemnairebis daxmareba miiRoT, keTili inebeT, aiReT Cveni wignebi da masSi Cadebuli
sulikveTYebiT ganimsWvaleT! me Tqven damRaleT, batonebo,
da qalbatonebo, sakuTari uazrobis frqveviTa da umizno
cxovrebiT. me minda seriozulad ganvacxado, rom me Tqven
aRar mainteresebT. amiT sruliad gavTavisufldebi dacemisken midrekili orientaciis damokidebulebisagan, anu
gavTavisufldebi materialur samyaroze damokidebulebisagan ai, aseTi midgoma (aSkarad emociuri) SeiZleba marTlac gaxdes materialuri samyaros damokidebulebisagan
gaTAavisuflebis saSualeba, magram garantirebulad SeiZleba iTqvas, rom es mxolod droebiTi iqneba. es gaTaAvisufleba
iqamde ver moxdeba, vidre cocxali arseba, sxvaTa dadanaSaulebis nacvlad, sakuTar Tavs ar ganixilavs obieqturi TvalebiT da ar aRiarebs, rom materialur samyaroSi igi swored sakuTAari individualurobis gavlenis gamovlinebisa da
gazrdis survilma moiyvana da ara raime sxvam. es aris erTaderTi gza, romliTac SeiZleba erTian cnobierebaSi dabruneba da am cnobierebis mentalitetis aRqma.
axla ki, es safexuri mcnebaTa doneze ganvixiloT. esTetikur-zneobrivi ganmsazRvreli mcnebebidan am safexurs miesadageba me-3 da me-4 mcneba.
me-3 mcneba iqneba e. w. mamakacuri sawyisis saqmianobis gamomxatveli am donisaTvis saerTod da ase gamoiTqmis:
ara moiRo RvTisa uflisa saxeli amaosa zeda.
me-3 principi aris:
144

arasrulyofilebis blokireba, gamijvna arasrulyofilebisagan da misi srulyofilebad gardaqmnis Zieba.


me-3 niWi suliwmidisa ki gaxlavT:
Zliereba.
me-4 mcneba iqneba e. w. qaluri sawyisis saqmianobis gamomxatveli da ase gamoiTqmis:
moixsenie dRe igi SabaTi da wminda hyav igi, eqvsi dRe iqmode da hqmeni maT Sina yoveli saqme Seni, xolo dRe igi meSvide SabaTi ars uflisa RvTisa Senisa.
me-4 principi aris:
Tayvaniscema yovelgvari piradi mosazrebis gareSe.
me-4 niWi suliwmidisa ki gaxlavT:
ganzraxva.
am mcnebebsa da maT Sesabamis principebze gadmosvla unda moxdes me-5 da me-6 mcnebebidan. agreTve minda aRvniSno
is, rom am cocxal arsebas harmonizirebuloba gavlili aqvs
da transtendencirebaze gadadis. vfiqrob, amis ufro dawvrilebiT axsna namdvilad Rirs.
harmonizirebuloba cocxali arsebisa imaSi mdgomareobs, rom mTlianad daixarja igi im garemosTvis, romelic
gangebam ganusazRvra da, TAavis mxriv, SesaZlo daxmarebis
maqsimumi gaiRo. amis safuZvelze cocxal arsebas, rogorc
individs gangebis mier eZEEleva ufleba ufro maRal safexurze gadainacvlos (ra Tqma unda, Tu is garemos ar miejaWva da
es zesvla surs). aq mas eZleva Sansi, srulad Seicnos bunebrivi `ego~-s arsi esTeYtikisa da zneobrivobis gadasaxedidan.
faqtiurad, es arseba evolucias ganicdis, magram es evolucirebaze ara koncentrirebuli, TavisTavadi, bunebrivi evoluciis gamoxatuli forma gaxlavT. is ufro transul mdgomareobas ganicdis, vidre winsvlis tendencias. es transcendencireba cocxali arsebis erTian cnobierebasTan urTierTobis, misi aRqmis saSualeba xdeba da ara pasiuri siamovnebis miRebis procesi.
am safexuris qveda Skalis damcveli e. w. qaluri sawyisis
gamomxatveli me-4 mcneba da misi Sesabamisi me-4 principi uzrunvelyofen cocxali arsebis ar dacemas qveda ierarqiul
145

safexurze, amjerad, adamianur bunebaSi ar gadasvlas. amis


mSvenieri gamomxatveli gaxlavT e. w. me-4 niWi suliwmidisa
anu ganzraxva. rac ar unda moxdes cocxali arsebis cnobierebaSi (magaliTAad: ucabedi aRfrTovaneba an aRSfoTeba),
masSi ukve arsebobs am SegrZnebis Sinaganad Sekavebis unari.
miuxedavad momentaluri Sida afeTqebisa erTiani Sida cnobieruli sistema marTavs da aTvinierebs am afeTqebas da mas
gareT gamoSvebis uflebas ar aZlevs. me vTvli, rom es erTerTi unikaluri Tvisebaa, romelic uzrunvelyofs sakuTAari
individis marTvis unars nebismier situaciaSi. ukve amaze
dayrdnobiT SegviZlia vilaparakoT me-4 principis mniSvnelobaze, anu TAayvaniscemaze piradi mosazrebebis miuxedavad.
es Tviseba iseve rogorc ganzraxva, mTeli Sida erTiani cnobierebis impulsurobis marTvis brwyinvale saSualebaa. ase
martivad, xelaRebiT veranairad veRar moxerxdeba warsulSi damkvidrebuli TAayvaniscemis obieqtisa Tu TAayvaniscemis
cnebis ignorireba. xdeba Sida skurpulozuri ganxilva, yvela mxridan Sexedva da am procesSi impulsis provokaciuli
muxti nel-nela gaiwoveba.
faqtiurad, moxdeba bunebrivi `ego~-s aRmofxvra sakuTAari `me~-s gonebismier nawilSi. es exeba rogorc am safexuris e. w. qaluri sawyisis dones, iseve safexuris e. w. mamakacuri sawyisis dones.
TviTon me-4 mcnebis raobaze Tu SevCerdebiT, vityvi,
rom es adamianebisTvis aris Semotanili da adamianuri bunebis mqone arsebebi (adamianebi, romlebmac adamianuri buneba
ar dakarges da ufro gaizardnen) am mcnebis dacviT, mudmivad kontaqtSi iqnebian suliwmidasTan da mis pirad warmomadgenlebTan da monuri an satanuri bunebis miRebas gadaurCebian, aRAar moxvdebian spekulaciuri codnis zegavlenis
qveS da am codnis tyveobaSi.
axla ki, modiT, ganvixiloT am safexuris zeda Skalis
damcveli e. w. mamakacuri sawyisis gamomxatveli me-3 mcneba
da misi Sesabamisi me-3 principi da me-3 niWi suliwmidisa, maTi funqcionaluri raobis gadasaxedidan. isini namdvilad
arin universaluri damcvelebi cocxali arsebisa yovelgvari zedmetobisagan. vnaxoT raSi gamoixateba es dacva.

146

erTgvari bunebrivi mokrZalebis qonis aucilebloba


ikiTxeba Tavad me-3 mcnebaSi (ara moiRo RvTisa uflisa saxeli amaosa zeda). anu Tu cocxali arseba ufals mimarTAvs, Seawuxebs mas sakuTAari cnobiswadilis dasakmayofileblad, es
marTla Rirebuli unda iyos. sainteresoa rogorRa ganvsazRvro, ra aris es Rirebuli? uflisaTvis xom ver iqneba Rirebuli es, rameTu misTvis is yovelive, rac am cocxali arsebidan momdinareobs, absoluturad da zedmiwevniT gacnobierebuls rames warmoadgens. saqme imaSi gaxlavT, rom es TviTon cocxali arsebisaTvis unda iyos kritikulobis zRvarze yofnis mdgomareobidan uflis moxmoba, anu, vidre igi
ufals mimarTavs, jer TAavad unda daixarjos srulad am sakiTxis Secnobaze, raTAa Semdgom, WeSmaritad Rirseulad SeZlos imis dafaseba, vinc am sakiTxs gadaawyvetinebs. sakiTxs,
romlis gadawyvetisaTvis, Tavdauzogavi Sromis miuxedavad,
TAavad pasuxi ver mouZebna. ufro metsac getyviT, Tu moxda
saswauli da Zalian rTul sakiTxs cocxali arseba damoukideblad amoxsnis, maSin ukve aucileblad unda mimarTos
ufals da sTxovos, Seamowmos mis mier moZiebuli amonaxsni
WeSmaritad sworia Tu ara. winaaRmdeg SemTxvevaSi masSi mniSvnelovnebis grZnoba, srulyofilebis kompleqsi daidebs binas da, vfiqrob, ar aris Zneli misaxvedri, rom igi transcendencirebis procesidan amovardeba. masSi demonuri buneba
daiwyebs Sesvlas da isev qvemoT Camovardeba, rasac satanur
bunebaSi gadasvlac ar ascdeba momavalSi.
axla, modiT, me-3 principi da me-3 niWi suliwmidisa ganvixiloT. Zliereba imaSi gamoixateba, rom sakuTAar arsSi arsebuli srulyofili nawili (umankoeba) arafrisa da aravis
gulisTvis ar SebRAalos, ar gaibinZuros. cocxalma arsebam
ar unda ukirkitos imas, rac ukve aRqmulia, gangebis mier
aRiarebulia da damtkicebulia. winaaRmdeg SemTxvevaSi, es
bunebrivi `ego~-s zrdas gamoiwvevs. piriqiT, is unda ecados
aRAasrulos me-3 principis moTxovnileba: kerZod, arasrulyofileba gamoyos calke da mis srulyofilebad gardaqmnaze izrunos. vfiqrob, es marTla did Zalasa da Seupovrobas
moiTxovs cocxali arsebis mxridan. bunebrivia, aqac im principiT unda ixelmZRvanelos individma, rac zemoT vaxsene,
anu damoukideblad Seecados, maqsimalurad daixarjos
147

arasrulyofilebis srulyofilebad gardaqmnis saqmeSi. es


mSvenieri saSualeba iqneba imisa, rom goneba ar daiClungos
da ar gaizarmacos. rodesac cocxali arseba mixvdeba, rom
ama Tu im sakiTxSi TAavad, damoukideblad amis gadawyvetis
unari ar gaaCnia, mxolod da mxolod maSin unda mimarTos
ufals. me SemiZlia sruli pasuxismgeblobiT giTxraT, rom
cocxal arsebas aucileblad gamoexmaureba ufali, magram
es moxdeba imxelaze, ramxelazec is amas daimsaxurebs. erTi
ram ki arasodes unda daiviwyos individma: rogorc ufali
exmareba mas gaWirvebis Jams, zustad aseve uangarod unda
daexmaros igi sxva cocxal arsebebs, rodesac isini mas mimarATaven da arasodes ar unda daamadlos da daayvedros
TAavisi samsaxuri aravis. cocxali arsebis ufalATan kontaqtis xarisxi, saboloo jamSi, swored am parametriT ganisazRvreba. da erTicaa: nu CaereviT sakuTari iniciativiT
sxvaTAa problematikis gadawyvetaSi. amiT QTqven, ubralod,
gaazarmacebT da garyvniT TqvenTan kontaqtSi myofT!
ai, aseTi gziT SeiZleba cocxali arseba erTiani cnobierebis mentalitetis aRqmas eziaros da sxvanairad es, ubralod, SeuZlebelic ki gaxlavT.
WeSmariti rwmena imdenad mogecemaET gangebis mier, ramdenadac arsebobs TqvenSi ndoba gangebisa da nebismieri situaciis gardauvali obieqturobisa.
IV. erTiani cnobierebis mentalitetis marTvaSi
monawileobis uflebis miReba
`usasyidlod REebulobT da
usasyidlodve gaeciT~
~

ndobis gamocxadebis ufleba sakuTari individis dazianebis gareSe miecema da SeeZleba mas, visSic WeSmariti rwmena
iarsebebs, anu mas ecodineba gamovlinebuli bunebrivi
`ego~-s yovelgvari iluziebisgan gaTAavisuflebuli obieqturad realuri raoba.
es safexuri gaxlavT cxovelmyofeli bunebis absolutur cnobierebasTan urTierTobis amsaxveli done. absoluturi cnobiereba am SemTxvevaSi ise unda iqnas aRqmuli, ro148

gorc absolutis qaluri sawyisis warmomadgenlobiTi nawili. aq bunebrivi `ego~-s cneba saerTod qreba da erTiani bunebrivi `me~-s aRqmis donemde daiyvaneba. Tavisi funqcionaluri datvirTviT, es gaxlavT sivrcis erTianad, daunawevreblad aRqmis raoba, sadac Sida fardobiTi, SedarebiTi
formebi, ubralod, azrs kargaven.
cocxali arsebisTvis erTiani cnobierebis sakuTAar arsSi ganzogadeba ukiduresad umaRles formas warmoadgens.
erTiani cnobierebis mentalitetis marTvaSi monawileobis
uflebas cocxal arsebas am safexuris Rirseulad gavlis
unari aniWebs. es TAavisTavad niSnavs imas, rom es arseba ara
marto erTianad aRiqvams mTel cnobierebas warmoqmnili bunebrivi `ego~-s sazRvrebSi, aramed am `ego~-s warmoSobamde
arsebuli cnobierebis aRqmisa da masTan dakavSirebiT sakuTAari Sexedulebebis warmoCinebis uflebac ki eZleva. igi,
faqtiurad, absolutis qaluri sawyisis samsaxurSi miiReba.
am nawilis pirad warmomadgenels, cocxali arsebis saxiT,
Tavad suliwmida, deda RmerTi warmoadgens. diax, es gaxlavT maradiul samyaroSi gadasvlis uflebis mopovebis
momcemi safexuri am samyaroSi cocxali arsebis erT-EerT rigiT da sruluflebian wevrad misi gadaqceviT.
vfiqrob, araa Zneli misaxvedri, rom aq pasuxismgebloba
erTi-orad izrdeba. magram, sruli pasuxismgeblobiT SemiZlia vTqva, rom bunebriv `ego~-Si uSualod monawileTAagan
(gansakuTrebiYT materialuri samyaroebidan, rom aRaraferi
vTqvaT qvesamyaroebze) erTeulebi Tu SeZleben daimsaxuron
es udidesi pativi.
Tundac is faqti rad Rirs, rom rodesac raRac saocrad
amaRlebuls, RvTiurs, wmindas ismenen adamianebi, e. i. sakuTAari warmosaxviT amas exebian, erTi-ori wamiT SeiZleba
SeigrZnon Sinagani aRfrTovaneba da Semdeg sakuTaAr daprogramebul cxovrebas dabrunebulni ise moigoneben am wamebs,
rogorc bavSvobaSi wakiTxul zRAaprebs. iciT, ra msurs amiT
vTqva? Tu adamianebs es zecnobiereba sakuTAari sxeulis
garSemo momxdar movlenebze da am movlenebidan momdinare
informaciebze gacilebiT ufro metad ar izidavT, isini veranairad ver aRiqvamen erTiani cnobierebis gagebis raobas.

149

es adamianebi metismetad arian dakavebulni sakuTAari sxeulis interesebiT.


me ki getyviT: vidre Tqveni materialuri (an mentaluri)
sxeulebi suliwmidis nebis realizaciis saSualebad ar iqnebian gamoyenebulni, icodeT, Tqven iotisodena Sansic ki ar
gagaCniaTA zecaSi moxvedrisa. vidre Tqven sakuTar sxeulze
imaze metad zrunavT, vidre es am sxeulis yofierebis gardauvali aucileblobis dakmayofilebas esaWiroeba, Tqven sxeulze da, zogadad, materiaze, xelovnur `ego~-ze mijaWvul
arsebad iqnebiT moxseniebuli. aq ki TviT bunebrivi `ego~-s
sakuTAar arsSi daZlevazea laparaki. Tumc isic unda aRiniSnos, rom is, vinc xelovnur `ego~-s daZlevs TAavis TAavSi, gangeba mas bunebrivi `ego~-s aTvisebaSi daexmareba.
aq Zalian mniSvnelovan faqtors warmoadgens Tqveni piradi suliskveTeba. Tqven sulieri samyaros aRqmis unari unda gamoimuSavoT aqve, materialur samyaroSi. es Tqveni Sansia da, Tu gsurT, Tqveni movaleoba yvelasa da yvelafris winaSe sakuTari individis CaTvliT.
erTiani cnobieri mentalitetis marTAvaSi monawileobis
uflebis miRebis safexuris daZlevisas xdeba bunebrivi
`ego~-s aRmofxvra sakuTAari `me~-s grZnobismier nawilSi,
rac, avtomaturad niSnavs imas, rom cocxali arsebis mier
bunebrivi `ego~ bunebriv `me~-d gardaiqmneba da mTeli gamovlinebulobis aRqmamde arsebul bunebriv `me~-s eziareba.
axla ki, modiT, es safexuri mcnebaTa doneze ganvixiloT. esTetikur-zneobrivis ganmsazRvreli mcnebebidan am
safexurs miesadageba pirveli da meore mcneba.
pirveli mcneba iqneba e. w. mamakacuri sawyisis saqmianobis gamomxatveli am donisaTvis saerTod da ase gamoiTqmis:
me var ufali RmerTi Seni da ara iyvnen Senda RmerTni
ucxoni Cemsa gareSe.
pirveli principi aris:
maradiuli samyaros uwmindesi pirovnebis srulyofil
arsebad aRiareba da AaRqma.
pirveli niWi suliwmidisa ki gaxlavT:
SiSi RvTisa.

150

me-2 mcneba iqneba e. w. qaluri sawyisis saqmianobis gamomxatveli am donisaTvis saerTod da ase gamoiTqmis:
ara hqmne ATavisa Senisa kerpi, arca yoveli msgavsni, raodeni ars caTAa Sina-ze, raodeni ars qveyanasa zeda-qve, da raodeni ars wyalTAa Sina-qveSe qveyanasa, ara Tayvansa scemde
maTA arca msaxurobde maT.
me-2 principi aris:
samyaroSi warmoqmnili `ego~-s cnebis aranairi formiT
ar daSveba, ar SeSveba `me~-s cnebaSi.
me-2 niWi suliwmidisa ki gaxlavT:
RvTis msaxureba.
am mcnebebsa da maT Sesabamis principebze gadmosvla unda moxdes me-3 da me-4 mcnebebidan. is, vinc pirvel da meore
mcnebebs daicavs da gaiTAavisebs, is avtomaturad SeZlebs
aTive mcnebis dacvas, ise rom amisaTvis mas aranairi Zalisxmeva ar dasEWirdeba.
agreTve minda aRvniSno is, rom am cocxal arsebas transcendencireba ganvlili aqvs da evolucirebaze gadadis. am
SemTxvevaSi evolucirebaSi igulisxmeba is, rom cocxali arsebis cnobierebaSi bunebrivi `ego~ mTlianad aris ukve gardaqmnili bunebriv `me~-d da absolutur cnobierebasTAan
kontaqtSi Sedis misi suliwmidis (absoluturi cnobierebis)
pirad warmomadgenlad aRiarebis aRqmiT. amieridan igi ara
cnobierebis fragmentaluri nawilis gakeTilSobilebiTAa da
arasrulyofilebis aRmofxvriT iqneba dakavebuli, aramed
absoluturi sulieri codnis adaptaciiT mTeli absoluturi cnobierebis sasikeYYTod. anu cocxali arseba xvdeba iseT
diapazonSi, sadac arasrulyofileba, rogorc aseTi, saerTod ar arsebobs. es WeSmaritad udidesi miRwevaa cocxali
arsebisaTvis, rogorc individisTvis.
am safexuris qveda Skalis damcveli e. w. qaluri sawyisis gamomxatveli meore mcneba da misi Sesabamisi meore principi uzrunvelyofen cocxali arsebis pasiur mdgomareobaSi ar gadasvlas. is TiTqos mudmivad unda iyos gonebis fxizel mdgomareobaSi myofobiT dakavebuli, raTa raime sisulele ar Caedeninos. TviTon mcneba pirdapir miuTiTebs im
saSiSroebas, rom igi SeiZleba raime kerpis xatebam gaitacos
151

sakuTAari mentaluri sxeulis CaTvliT. mcneba RAaRadebs: ara


hqmne TAavisa Senisa kerpi da arc raime an vinme daisaxo kerpad.
vinaidan cocxali arseba raimeze mainc unda orientirdebodes, mis sakuTAar daniSnulebad raime aucileblad unda
hqondes aRqmuli, da, bolosdabolos, is xom raRaciT unda
iyos dakavebuli! ai, es raRAaca am arsebisTvis gaxlavT is, rasac meore niWi suliwmidisa karnaxobs anu RvTis msaxureba.
rogorc ar unda vatrialoT, esTetikisa da zneobis ganyofileba mimyoli rgolia da mas yovelTvis unda hqondes
dasaxuli raime mizani ufro maRali rangis mxridan da es maRali rangi ar unda iyos butaforiuli, aramed unda iyos
WeSmariti da Rirseuli. rodesac cocxali arseba im azriT
iqneba ganmsWvaluli, rom RmerTs emsaxureba, igi aRaranair
kerps aRar gaiCens da sruli erTgulebiTAa da skurpulozurobiT Seasrulebs Tavis saqmes.
sxvaTaSoris, erTi raRaca minda aRvniSno: Tundac am safexurze myof arsebaSic ki, Tu raime vakuumi iqmneba anu mas
potenciali gaaCnia da ar icis, es raDSi daxarjos, principSi,
Zalian didia albaToba, rom igi kerpTAayvanismcemeli gaxdes.
amisTvis profilaqtikis mSvenier saSualebas warmoadgens meore principi, romelic RAaRadebs: aranairi formiT ar
iqnas daSvebuli `ego~ sakuTAar `me~-Si. Tu cocxali arseba am
Teziss mudmivad atarebs ATavisSi da, raRa Tqma unda, suliwmidis, maradiuli samyaros uwmindesi pirovnebis winaSe igrZnobs TAavs mudmivad angariSvaldebulad, misi dacema veRar moxdeba.
es Zalian mniSvnelovani faqtoria, rasac axla vwer. am
safexurze myofi arseba xom TAavad unda iyos cxovelmyofeli anu sicocxlis matarebeli. is mudam raRAaca siaxliT unda iyos dainteresebuli, Tavad iyos iniciativiani, ar unda Caiketos TavisSi raRacis miRwevis Semdgom. es aris erTaderTi recepti rac axla SemiZlia aq davwero dacemis
sawinaaRmdegod. cxovel interess verc erT cocxal arsebaSi veravin Seqmnis xelovnurad, Tu igi masSi bunebrivad
ar aris. rac SeiZleba mas daexmaros am saqmeSi gaxlavT is,
rom Tu igi warsulDSi sakuTar arc TUu sasiamovno mdgomareo-

152

bas gaixsenebs, es yovelTvis daicavs mas ase wvalebiT miRweuli sapatio mdgomareobidan dacemisagan.
am safexuris zeda Skalis damcveli, e. w. mamakacuri sawyisis gamomxatveli, pirveli mcneba da misi Sesabamisi pirveli principi uzrunvelyofen cocxali arsebis zedmetad aqtiur mdgomareobaSi ar gadasvlas. es, uxeSad rom vTqvaT,
cnobismoyvareobis ar daSvebisgan icavs cocxal arsebas.
amisTvis pirveli mcneba unda daicvas cocxalma arsebam, romelic iuwyeba: me var ufali RmerTi Seni da ara iyvnen Senda
RmerTni ucxoni Cemsa gareSe. vfiqrob, ar aris Zneli misaxvedri, rom am SemTxvevaSi cocxali arseba Warbi cnobiswadilisgan daculi iqneba, Tu igi suliwmidas TaAvis upirveles
da uzenaes gamziareblad aRiqvams. rac ar unda iyos misi
cnobiswadilis sagani, pirvel rigSi deda BRmerTs unda auwyos es da maSin mas aRAar daemuqreba imaze ufro Sors gasvlis
(samoqmedod saWiro diapazonis sazRvrebis darRvevis) saSiSroeba. ueWvelad unda Seisminos is, rasac suliwmida etyvis mas da CauRmavdes am Tqmuls. ar unda daaviwydes, rom
suliwmidasTan pironuli urTierToba udidesi pativia misTvis. isev da isev vityvi imas, rom yovelTvis unda axsovdes:
am pativs AZalian, Zalian bevri natrobs, rom daimsaxuros da
AZalian cota aRwevs da kargi iqneba, gaufrTxildes imas, rac
gaaCnia.
am saqmeSi misi damxmare aris pirveli principic: maradiuli samyaros uwmindesi pirovneba, suliwmida, srulyofil
arsebad unda hyavdes aRiarebuli da aRqmuli.
erTian cnobierebaSi xom umTavresi mainc siwmindis
dacvaa da ukve meore rigis amocanas warmoadgens WeSmaritebidan mowodebuli sulieri codnis cnobierebad gardaqmna.
es Tezisi iqneba misi mfarveli ukuniTi ukunisamde, Tuki
cocxali arseba amas ar daarRvevs. aq siwmindis cneba xom litoni sityvebi ar aris da srulyofili saxiT aris gamovlinebuli. gana ra unda iyos iseTi, rom raRacisTvis an viRacisTvis siwminde gaisvaros? pasuxi calsaxaa: veraferi
da veravin!
mesame damxmare saSualeba gaxlavT pirveli niWi suliwmidisa, anu: SiSi RvTisa. aq ar aris laparaki panikur SiSze. es
ufro im mokrZalebas gadmoscems, rac yovelTvis unda hqon153

des ierarqiulad ufro dabla myof cocxal arsebas ierarqiulad ufro maRla myof cocxali arsebasTan mimarETEebaSi.
SiSis mizezi aq im siyvarulis ar qonaa, romelic zemo esTetikur doneze mdgar cocxal arsebas gaaCnia da, ufro metsac getyviT, swored es unda iyos cocxali arsebaSi mastimulirebeli cnobiswadilis warmoqmnisa. is cxovelmyofeloba,
rac am arsebas gaaCnia, garda imisa, rom daniSnulebisamebr
gamoiyenos sxva cocxal arsebebTan mimarETebaSi, unda izrdebodes, magram (kidev gavimeoreb) siwmindis zedmiwevniT
dacviT, misi aranairi formiT ar SebRalviT. winaaRmdeg SemTxvevaSi mas dacema ar ascdeba.
magram, saboloo jamSi, am safexurze yofnis miuxedavadac ki, cocxal arsebebs, uxeSad Tu vityviT, sizarmace SeeparebaT xolme, TiTqos undebaT imis danaxva, sakuTari mecadineobiT SeZenili cnobiereba xilul doneze rogor gamoiyureba.
minda vTqva, rom adre Tu gvian axali bunebrivi `ego~-s
warmoqmna gardauvali procesia, magram yvela cocxali arseba (am safexurze myofi) rodi miiltvis misken. asea Tu ise,
yvelaferi, rac momxdara, rac xdeba da rac moxdeba mTlianad eqvemdebareba kanonzomierebas da verasodes ver gamova
absolutis kontrolis farglebidan.
amiT msurs davamTAavro esTetikuri donis ganxilva da
yvelas vusurvo warmateba erTian cnobierebasTAan urTierTobaSi moxvedris saqmeSi. ecadeT maqsimalurad gan(r)wmindeT QTqveni zraxvebi, survilebi, miznebi. iyaviT erTmaneTTan loialurebi, erTmaneTis gagebis mosurneni da suliwmida aucileblad dagifasebT Tqvens Sromas.
WeSmariti ndoba unda gamoucxadoT maT, da mxolod
maT, visSic WeSmariti rwmena sufevs. amiT SeZlebT, SeqmnaT idealuri ojaxi da bednierni iyoT iqamde, vidre sxeuls ar datovebT. sxeulis datovebis Semdgom ki, sulier
samyaroSi gadasvlis pativiT dajildovdebiT da dedamiwaze SegrZnebuli bedniereba am mdgomareobasTan SedarebiT mcire sixarulad mogeCvenebaT.

154

meeqvse TAavi
eTika
potenciuri energiis mTel araindividualizmze
koncentrirebuli nawili
am TavSi warmoCinebuli nawili mTel gamovlinebaSi arsebuli realobis grZnobiT nawils warmoadgens. is e. w. bunebriv `ego~-ASi anu sulier samyaroSi arsebobs mxolod da
meti arsad.
eTika sulieri samyaros anu bunebrivi `ego~-s mamakacuri sawyisis warmomadgenlobiTi nawilia da mas pirdapiri
kavSiri aqvs V TAavSi warmoCinebul nawilTan, esTetikasTan.
eTikaSi, rogorc formaciul warmonaqmnSi Tavisuflad
SeiZleba iTqvas, rom RvTiuri buneba dominirebs da, TAavisive bunebidan gamomdinare, esTetikasTan, cocxal bunebasTan
kontaqtis damyarebis midrekilebiTAaa damuxtuli.
sulier samyaroSi yofnis periodSi sakuTari arsis eTikaze srulad damokidebulebaSi moqcevis mcdelobebi gamoumuSavebs cocxal arsebas RvTiuri bunebis demonur bunebad ar gadaqcevis unars, evoluciuri procesis bunebrivad
gaZRolas TAavisze miniWebuli moqmedebis diapazonDSi da arsebuli gamovlinebis dasrulebis Semdgom zeciur samyaroSi
gadasvlas.
eqscentrizmi
ras niSnavs am SemTvevaSi eqscentrizmi da ratom is? es
cneba am SemTxvevaSi moiazrebs bunebrivi `ego~-s arsebobis
periodSi bunebrivi `ego~-s Sesabamisi bunebrivi `me~-s mravalnairi formiT Camoyalibebas, ganxilvas, Secnobasa da bunebrivi `ego~-s aRmofxvraze, gardaqmnaze pasuxismgebeli
individisTvis am codnis miwodebas. anu, martivi formiT Tu
vityviT, eqscentrizmis gageba am SemTxvevaSi niSnavs imas,
rom bunebrivi `ego~ (rogorc e. w. problema) ukve cnobilia,
e. i. warsuls warmoadgens. ubralod, mudmivad xdeba sxva155

dasxva formiT gamoxatva am e. w. problemis aRmosafxvrelad.


saboloo arsi da daniSnuleba am qmedebebisa ki imaSi mdgomareobs, rom absoluturi cnobierebis piradma warmomadgenelma, suliwmidam da absoluturi WeSmaritebis piradma
warmomadgenelma, mama RmerTma, sruliad unda aRmofxvran
erTmaneTSi arsebuli umniSvnelo, magram mainc urTierTgaugebroba (romelic arasodes ar gadaizrdeba urTierTdapirispirebaSi). am urTierTgaugebrobis gamovlinebul formas
ki, zustad bunebrivi `ego~ warmoadgens.
ai, imis Sesaxeb, Tu ras niSnavs eqscentrizmi am SemTxvevaSi da ratom aris mama RmerTi eqscentrizmze koncentrirebuli. mas Semdeg ki, rac bunebrivi `ego~, rogorc urTierTgaugebrobis raimenairi formiT gamovlinebuloba, mama
RmerTsa da suliwmidas Soris (mTEels mamakacur da qalur
sawyisebs Soris), aRAaranairad aRAar iarsebebs, mama RmerTi da
mTeli mamakacuri sawyisi cvlis TAavis konceftualur midgomas da eqscentrizmidan heliocentrizmze gadaerTveba.
modiT, avxsnaT, ras niSnavs es. heliocentrizmi adamianuri
terminia (iseve rogorc absoluturad yvela, rac adamianis
cnobierebis diapazonSi arsebobs) da mzeze koncentrirebas
niSnavs, uxeSad rom aviRoT. ra Tqma unda, mama RmerTi mzeze
ar koncentrirdeba (is TviTon aris mzis energiis masazrdovebeli). igi ukve axali informaciuli monacemebis moZiebiTAa
da suliwmidisaTvis miwodebiT kavdeba sxvadasxva situaciebis Sesabamisad. vinaidan arc erTi situacia ar SeiZleba absoluturad erTnairi iyos, am saqmianobis raimenairi saxiT
meToduri Camoyalibeba SeuZlebelia. es imdenad araordinaluri da bunebrivi procesia, rom misi Camoyalibebis mcdelobac ki sisulelemde migviyvanda an kidev uaresamde (SeiZleba axali uneburi globaluri Secdomebi, codvebi Cagvedeninos). ase rom, am Tematikas sjobs maSin gaekaroT, rodesac mama RmerTis siaxloveSi, axlo wreBSi erT-EerTi wevri iqnebiT sakuTAari damsaxurebisa da mama RmerTis keTili nebis
safuZvelze.

156

sqesobrivi (seqsualuri) aqtis raobis aRqma


eTikis warmomadgenlobiTi nawilis gadasaxedidan
zeadamianuri RvTiuri bunebis gadasaxedidan, sqesobrivi (seqsualuri) aqti aRiqmeba iseTive asociaciur WrilSi,
rogorc adamianuri gadasaxedidan aris aRqmuli zianis momtani, mavne Cveva, romlis dakmayofilebisaTvisac kolosaluri raodenobis energia ixarjeba absoluturad fuWad. mas
eniWeba urTierTgaugebrobis diapazonSi arsebuli ambiciuri nawilis droebiTi gabruebis saSualebis statusi.
eTikis uzenaesi nawilis mxridan bunebrivi `ego~-s gamovlinebul nawilSi ideba siamovnebis miRebis survili,
rac, TAavis mxriv, cocxali arsebebis TviTkmayofilebis
mdgomareobidan gamoyvanis saSualebas warmoadgens. ai, zustad imazea aq laparaki, Tu saiT mimarTavs am survils adamiani (am SemTxvevaSi igulisxmeba `adamiani~, rogorc gonieri
cocxali arseba). ra Tqma unda, udavod sasurvelia, rom eTikis dacvis, ar darRvevis safuZvelze moaxdinos am survilis
ganxorcieleba. sqesobrivi (seqsualuri) aqtis Catarebis
survili ki am survilis swored rom eTikis darRvevis gziT
Sesrulebaa. es WeSmaritad uzarmazari energiaa, romelic
sakuTari arsisa da garemos gakeTilSobilebas unda moxmardes TAavisi funqcionaluri daniSnulebis Sesabamisad.
arafunqcionaluri sqesobrivi aqtis raoba umaRlesi
eTikuri donis gadasaxedidan SegviZlia SevadaroT mzeze
mcxovrebi arsebis mier cecxlis danTebas sinaTlisa da siTbos misaRebad. es arafunqcionaluri aqti sakuTari sulis
egoisturi survilebis Sesrulebas emsaxureba mxolod da
mxolod da TviTYon sqesobriv partniorsac ki araferSi argia.
Zalian xSirad momismenia adamianebis mxridan imis Sesaxeb, rom idealuri qmaria, ar svams, ar eweva, ar Cxubobs, fulic mTlianad ojaxSi miaqvs da ojaxisTvis ixarjeba da
cols raRac suleluri pretenziebi aqvs, bavSvebi vis daemsgavsnen ver gaigeb, xelidan midian. gogo biWebSi daZvreba,
biWi ki raRacnairi mobuzulia, saxlSi Caketilia da yvelaferis mimarT SiSiT aris ganwyobili. daaxloebiT ai, ase gamoiyureba klasikuri suraTi imisa, rodesac mamakaci da qali arafunqcionaluri mimarTulebiT moZraoben da siyvaru157

lis gagebas stagnaciuri mdgomareobis damyarebasTan aigiveben. Tumc, gverdidan aranairi kanoni ar aris darRveuli,
SeiZleba iTqvas, rom isini sulieri impotenciiT arian daavadebulni. aseTi stiliT macxovrebel adamianebs uwydebaT
axali potenciuri energiis miniWeba kosmosidan da isini (sakuTAar idealurobaSi darwmunebulni) aucilebeli da gardauvali gardacvalebis winaSe dgebian, rameTu ukve sicocxleSi isini mkvdrebs ufro gvanan, vidre cocxlebs.
I. arsebuli materialuri an mentaluri garemos sulieri
mdgomareobis aRqmis, anu urTierTgaugebrobis
funqcionaluri gamovlinebis
obieqturad Sefasebis unari
es gaxlavT seriozuli safexuri, romlamde miRwevis
Semdgomac zeadamianur doneze gadasvla xdeba adamianTa mier. aq aSkarad ikiTxeba eTikis wamyvani roli da funqcia,
Tumc esTetika udavod erT-EerTi umTavresi Semadgeneli nawilia am safexuris safuZvlianad da Rrmad ganxilvisas.
albaT xvdebiT, Tu arsobrivi aRqmis doneze kiTxulobT, adamianis mier sakuTAari individualuri sulis marTvis unari ukve Semecnebuli da SegrZnebis doneze gaATAavisebuli unda iyos, am safexurze gadasvlis ufleba rom miiRos.
am safexuris asaxsnelad im principebs gamoviyeneb, romelTAa safuZvelzec Seiqmna da daiwera Cemi samive wigni am
wignis CaTvliT. zogadad, SemiZlia giTxraT, rom is aTi principi, romelTac aq Camovayalibeb moraluri mdgomareobis
mowesrigebis saSualebad SegviZlia aRviqvaT adamianuri bunebis mqone arsebebisaTvis. morali, zeadamianuri gadasaxedidan, ufro eTikis SexedulebaTAa kanonikuri nusxaa e. w.
qveadamianur ganyofilebaSi myofi arsebebisaTvis (da agreTve adamianur ganyofilebaSi myofi arsebebisTvisac), raTa maT elementarulad imis garCeva SeZlon, ra aris sindisis
dacva da sindisis darRveva (usindisoba).
A

158

aTi mcnebis nusxa eTikis umaRlesi donis gadasaxedidan:


giyvardes ufali RmerTi Seni yovliTAa guliTa SeniTa
da yovliTAa suliTAa SeniTa da yovliTAa gonebiTa SeniTa;
2. giyvardes moyvasi, Seni viTAarca TAavi Tvisi;
3. yovelTvis ecade, gaxde imaze ukeTesi, vidre xar;
4. pativi miage da daemorCile mas, vinc Senze ufro maRalia sulierad, upiratesia Senze;
5. mxolod maSin unda moaxdino sakuTari arsis gacema,
rodesac es surs mas, visTvisac gascem Sens Sida arss,
anu Sens `me~-s;
6. ecade, arasodes ar dauSva SenSi tyuili da yovelTvis, yvelgan da yvelaferSi iyavi is, rac xar.
7. Senze sulierad dabla mdgoms mxolod maSin Seaswavle, rac ici, rodesac is amas gTxovs. amiT Sen ufro
saWiro iqnebi misTvis, vidre is SenTvis da ar miejaWvebi mas;
8. ecade, moiZio Sens sulier doneze ufro maRAali donis mqone pirovneba, daumowafdi, Sens maswavleblad
aRiare igi da sTxove, gaswavlos, rac ar ici;
9. nu ecdebi goneba gauxsna mas, vinc Senze mcirea sulierad da es ar anaRvlebs (rom mcirea misi suliereba).
is ufro mcire gaxdeba sulierad da Seni micemuli
codniT ki bevrs gaamwarebs Semdgom. amaze ki pasuxi
Sen mogeTxoveba Semdgom;
10. Tu migaCnia, rom is, rac ici, absoluturad damakmayofilebelia SenTvis, maSin yvelafers TAavi unda daanebo da sakuTari cxoveluri neba ganaxorcielo ise,
rom azrovneba aRar miaSvelo mas.

1.

es AaTi mcneba warmoebulia Semdegi aTi principidan:


1. maradiuli samyaros uzenaesi pirovnebis srulyofil
arsebad aRiareba da aRqma;
2. absoluturad yvela cocxali arsebis, individualuri sulis `me~-d (ara ucxod, sxvad, mtrad, `ego~-d)
aRiareba da aRqma;
3. srulyofilebad gardaqmnisken mimarTva;
4. morCili Tayvaniscema;
159

5.
6.
7.
8.
9.
10.

sakuTari arsis gamWvirvaleoba da gacema;


gulwrfeloba;
araZaladoba;
mowafeobrivi TAanamimdevruloba;
TviTkmaroba;
nebayofilobiToba.

aTi principi, Tavis mxriv, warmoebulia da eyrdnoba


imas, rac moxseniebulia cxra Sedegad suliwmidis saqmianobisa anu samyaroSi arsebuli urTierTgaugebrobis sruliad
axsnisa da misi urTierTgagebad, ar aRqmuli informaciis absoluturad gacnobierebisa da SegrZnebis Sedegad. bolo,
meaTe CamonaTvals ar ganekuTvneba, magram vinaidan procesSi gardauvlad aucilebel rgols warmoadgens, meaTAe principi arsis saxiT aris warmodgenili:
1. siyvaruli;
2. sixaruli;
3. mSvidoba;
4. sulgrZeloba;
5. sitkboeba;
6. siwminde;
7. sarwmunoeba;
8. myudroeba;
9. moTmineba;
10. cxov(eluri)neba.
daviwyoT pirveli safexuris ganxilva, anu is, Tu adamianma rogor unda moaxerxos garemos sulieri mdgomareobis
obieqturad aRqma. amisaTvis aucilebeli sastarto donis
monacemebi SemdgomSi mdgomareobs: adamianis mamakacur sawyiss mTels Tavis pirovnebaze unda gaaCndes Zalaufleba
(rac, principSi, gulisxmobs imas, rom masSi xelovnuri `ego~
ar unda sufevdes). adamianis qalur sawyiss ki kontrolis
Tundac umcires gamovlinebazec ki uari unda hqondes naTqvami. am SemTxvevaSi, vfiqrob, aSkarad Cans moraluri moTxovnilebebis raRaca platformis arsebobis aucilebloba.
es yovelive adamianSi absoluturad bunebrivobis donemde
unda iyos gamjdari.
160

qronologiurad Tu gamovyofT, eTikis Sesabamisi mcnebebidan mecxresa da meaTes ki ar unda asrulebdes, maTi ar
Sesruleba unda iyos warmoudgeneli da gasakvirveli adamianSi. es TavisTavad niSnavs imas, rom adamianis individualuri sulis, adamianuri bunebis sazRvrebSi Sesatani araindividualizmis transformireba damTavrebuli unda iyos. anu,
adamianSi adamianuri bunebis diapazonSi, maqsimaluri
zRvruli SesaZlo winsvla miRweuli unda iyos. es gaxlavT
aucilebeli pirobebi, romlebic saWiroa pirvel safexurze
gadasvlisaTvis saWiro sastarto pirobebis dasakmayofileblad.
es imdenad zedmiwevniT mgrZnobiare procesi unda iyos,
rom TviT iseTi didi faseulobebic ki, rogoricaa uSualoba, RvTisniereba Tu netareba, Zalian cotaa, Tumc, aucileblad unda iTqvas, rom maTi ar arsebobis SemTxvevaSi SeuZlebelia am saFfexurze gadasvla. am safexurze laparakia civilizirebulobis donis aRqmaze, e. i. ara marto sakuTAari personis swored, marTebuli gziT mimarTvis unarze, aramed
mTEeli arsebuli gamovlinebis marTebuli Sedegobrivobis
aRqmis unarze.
eTikur-moralur doneze unda moxdes imis gacnobiereba, Tu ris, rodis, sad, risTvis, ratom, visTvis, rogor da
ramdenis swavleba unda xdebodes jer ar gacnobierebulobisa ukve damkvidrebul zogad cnobierul doneSi. es gaxlavT transformirebis gadasvla civilizirebis procesSi
procesualuri SefasebiTi gadasaxedidan.
am safexuris daxasiaTebas axdens eTikis mcnebaTa me-7
da me-8 mcnebebi. albaT dameTAanxmebiT, Segnebis da SegrZnebis donis seriozuli winsvlis garantia iqneba Tu adamiani
am or mcnebas iseve gaiTavisebs, rogorc sastarto mdgomareobaSi me-9 da me-10 hqonda gaTavisebuli.
eTikis ganyofilebaSi pirveli safexuris gavlis procesSi cocxalma arsebam misdami gamoxatuli uxeSobis mimarT e. w. imuniteti unda gamoimuSavos, e. i. ar Sevides rezonansSi masTan. adamianma ki es garemoSi arsebuli gadagvarebuli sulieri mdgomareobis aRqmaSi, mis obieqturad SefasebaSi unda gamoiyenos. uxeGSoba Tavad e. w. borotebis, RvarZlis, gulCaxveulobis pirdapiri gamovlinebaa. magram am ga161

movlinebul uxeSobaze metad adamiani unda eridos misdami


gamoTqmul maameblobasa da mliqvnelobas. es misi garyvnisa
da sulierad dacemis meqanizmia. Tu adamiani aranairad ar
miewebeba mliqvnelobas da mliqvnelis obieqturad Sefasebas moaxdens, sulis gabinZurebas gadaurCeba. liqvna garemoSi arsebuli gadagvarebuli sulieri mdgomareobis arapirdapir, SeniRbul formas warmoadgens da vnebis aRZvris pirdapiri saSualebaa (liqvna Tavad e. w. umecrebis, gaorebis,
gulgrilobis pirdapiri gamovlineba gaxlavT).
zeadamianur doneze gadasvlis pirvel safexurze es
ori umTaAvresi winaaRmdegobis Semqmneli ram arsebobs.
am safexurze bunebrivi `ego~-s aRmofxvra xdeba sakuTari `me~-s emociur nawilSi (amjerad eTikisa da moralis gadasaxedidan), xolo xelovnuri `ego~ `me~-Si mTlianad unda
iyos ukve aRmofxvrili anu adamiani sruliad Tavisufali
unda iyos materialuri refleqsebisagan.
am safexurze gadasvlis msurvelTaTvis materialur
samyaroSi cxovreba erTgvari hobi ufro unda iyos, vidre
raRac Zalian seriozuli da mniSvnelovani saqmianoba. ufro
martivad Tu vityviT, materialur samyaroSi cxovreba am
adamianisTvis ubralod `TAamaSi~ unda iyos, romlis mimdinareobis procesSic aranairi formiT aravisa da arafers ar
miejaWveba.
Tu mcnebebis eniT vilaparakebT, adamianis mier ATAavisSi
bunebrivad aris aRqmuli TviTkmaroba (mamakacuri sawyisis
doneze) da nebayofilobiToba (qaluri sawyisis doneze). isini ufro maRAali rangis moralur da eTikur doneze unda gadavidnen. mamakacuri sawyisis doneze es unda gamoixatos
araZaladobaSi, rac imaSi iqneba gamoxatuli, rom is mxolod
im diapazonSi gamoavlens Tavis pirovnebas garemosTan mimarTebaSi, rac kosmosis mier eTikur-moraluri kriteriumebiT aris dadgenili am garemosTvis da aranair SemTxvevaSi
ar gava am diapazonis sazRvrebs gareT. qaluri sawyisis doneze ki adamiani unda gadavides mowafeobriv TaAnamimdevrulobaSi garemosTan urETierTobisas, rac, Tavis mxriv, gaxlavT kosmosis mier eTikur-moraluri kriteriumebiT am garemosTvis dawesebuli sazRvrebis maqsimalurad dakmayofileba. es niSnavs imas, rom adamiani mudmivad unda cdilobdes
162

garemoSi arsebul pozitiurobasTan kontaqtSi Sesvlas. Tan


es ise unda gaakeTos, rom masSi pozitiurobasTan erTad negatiurobac ar Seiparos.
ai, amisaTvis, raTa es rTuli amocana gadaiWras, Tqven
warmoidgineT,Y sruliad sakmarisia ar mijaWveba-miwebebis
principi daicvas, materialuri garemo arasodes, araferSi,
aravis gamo ar daayenos sulieri mdgomareobis obieqturad
Sefasebis aucileblobaze, kosmosze (rogorc erTian organizmze), RmerTze, gangebaze zeviT.
rogorc ki sulieri mdgomareobis kvlevis procesi (anu
sulieri mdgomareobis kvlevis sagani) adamianisTvis miznad
gadaiqceva da veRar iqneba aRqmuli garemos sulieri mdgomareobis Seswavlisa da aRqmis saSualebad, masSi momentalurad gaiRviZebs sakuTari `me~-s mimdinare movlenebis mmarTvelad warmoCinebis surivili. es TavisTavad ukve Zalauflebis miRebis moTxovnilebaSi gadaizrdeba da dauflebis
survili ukve Zneli mosaSorebeli gaxdeba. zogadad, imitom
vusvam xazs adamians (rac sami wignis mTels masalaSi ar gamikeTebia), rom am SemTxvevaSi saqme gvaqvs adamianis (adamianuri bunebis) gadasvlasTan zeadamianur bunebaSi. es safexurebi ki gadamyvani rgolebia, gansakuTrebiT pirveli da meore,
rogorc eTikis iseve esTetikis warmomadgenlobiT nawilSi.
is, Tu rogor mivxvde imas, saSualeba miznad gadaviQqcie
Tu ara, Zalian martivi gasarkvevia. Tu refleqsualurobisagan gaTavisuflebis Semdgom garemosTan kontaqtisas xelaxla gaiRviZebs adamianSi refleqsebi (magaliTad, sqesobrivi
ltolvis survili), e. i. es moxda da man ver gaarTva TAavi garemos sulieri mdgomareobis obieqturad Sefasebisa da aRqmis amocanis gadawyvetas.
Zalian gTxovT, nu monaTlavT yovelive amas ise, TiTqos
me sqesobriv kontaqts (Tqvens mier darqmeul seqsualur
aqts) vuaryofde. ra Tqma unda, is aucilebeli atributia materialuri samyaros cxovrebaSi. magram sqesobrivi aqtis
procesi lakmusis qaRaldiviTaaAA materialur samyaroSi adamianis sulieri mdgomareobis Sesafaseblad da gasarkvevad.
magaliTad, krSnas, bhagavad-gitas avtors, istoriuli monacemebis mixedviT, uamravi coli da Svilebi hyavda. magram
Tundac milioni colic hyoloda krSnas, arc erT maTganze
163

ar iqneboda mijaWvuli da arc maTi sxeulebis dauflebis


surviliT ar uxelmZRvanelia arasodes maTTan urTierTobis dros (Tundac urTierTobebis yvelaze intimur da pikantur momentebSic ki).
adamians ki erTi sqesobrivi aqtis Semdegac ki ar Seswevs
imis unari, rom ar miejaWvos partnioris sxeuls da Semdgom
am aqtis ganmeorebiTobis surviliT (anu warmosaxviTi imitaciiT) ar daimuxtos. vfiqrob, adamianebi amas ver gaigeben,
yovel SemTxvevaSi, maTi Zalian didi umravlesoba mainc. magram, erTi ram aucileblad unda Seignon: sakuTari spekulaciuri argumentaciebis safuZvelze arasodes ar SeiZleba
zeadamianuri donis kritika gabedon. jobs, imaze dafiqrdnen, ramdeni rame aqvT jer kidev gasasworebeli sakuTar
arsSi. TviT sqesobrivi aqtic xom swored gaugebari sakiTxebis aRmofxvrasa da urETierTgagebad gardaqmnas unda emsaxurebodes TAavisi funqcionaluri daniSnulebiT da ara ukve
arsebuli urTierTgagebis damaxinjebas.
imisaTvis, rom vnebis survilebis tyveobaSi ar aRmoCndes
adamianma sakuTari individualuri sulieri mdgomareobis,
masTan SedarebiTobiT zomvas erTxel da samudamod unda daaRwios Tavi. winaaRmdeg SemGTxvevaSi is verasodes ver miaRwevs im mdgomareobas, rasac am safexurze arsebuli dasamkvidrebeli cnobiereba moiazrebs sakuTar arsSi. sruliad
veTanxmebi im azrs, rom am safexuris wamyvani gageba sarwmuno(vn)eba unda iyos, romlis saSualebiTac myudroeba unda
iyos damkvidrebuli da daculi mTEeli materialuri samyaros
Sida sulier realobaSi. cxovrebiseul realobaSi ki es Semdegnairad unda xorcieldebodes: swavlebis procesi sazogadoebaASi sasiamovno da sasurvel saqmianobad unda aRiqmebodes (Tavis warmosaxvaSi esaxebodes). yvelasa da yvelafers, sadac ganmswavlebeli anu maswavlebeli mxolod mas
Seaswavlis rasme, vinc mowafeobrivi suliskveTebiT miudgeba mas da imdenad Seaswavlis, ramdensac TAavis mowafed
aRqmuli pirovneba iTxovs. amiT, avtomaturad moxdeba
imis dacva, rom maswavlebeli veranairad ver miejaWveba
mowafes imaze metad, vidre mowafe maswavlebels. amgvarad,
maswavlebeli ufro saWiro gaxdeba moswavlisaTvis, vidre
moswavle maswavleblisaTvis da mTel materialur garemo164

Si (adamianTa sazogadoebaSi) ar dairRveva is uxilavi sulieri distancia, romelic yovelTvis unda sufevdes codnis gamavrcelebelsa da codnis maZiebels Soris.
WeSmariti maswavlebloba da moZRvroba is ki ar aris,
rodesac adamiani cdilobs maqsimalurad gamoavlinos is,
rac Seuswavlia da icis. adamians mxolod maSin SeiZleba ewodos WeSmariti maswavlebeli da moZRvari, rodesac is misken
codnis Ziebis surviliT mimarTul adamians miscems mxolod
da mxolod imas (arc nakElebsa da, miT umetes, arc mets), rac
da ramdenadac am adamians surs. es misi sulieri cnobiswadilis maqsimumia am momentSi da mcire an WAarbi raodenoba codnisa mxolod zianis momtania.
adamians mxolod maSin SeiZleba ewodos WeSmariti mowafe, rodesac is maswavlebelTAan mimarTebaSi Tayvaniscemisa
da simdablis suliskveTebiTaa ganmsWvaluli da amoZravebs
WeSmariti codnis Secnobis wyurvili da ara Secnobili an
Sesacnobi codnis gamoyenebis survili sakuTari, piradi interesebis (upiratesobis an gamorCevis, `Wiis gaxarebis~) gansaxorcieleblad. am SemTxvevaSi mowafisaTvis saSualeba
miznad gadaiQqceva.
II. arsebuli materialuri an mentaluri garemos
sulieri mdgomareobis marTvaSi monawileobis
uflebis miEReba
arsebuli materialuri an mentaluri garemos sulieri
mdgomareobis bunebrivi svlis mimdinareobis marTvaSi monawileobis miRebis survili adamianSi erT-erTi umTAavresi bunebrivi instinqtia da bunebrivi `ego~-s ambiciur nawils
warmoadgens adamianis `me~-Si. am SemTxvevaSic uflebis miRebisTvis sruliad unda iyos aRqmuli da daculi adamianis mier am uflebis Sesabamisi movaleoba. am mmarTvelobaSi monawileobis uflebis miRebis survili aranairad ar warmoadgens Tavisi WeSmariti gagebiT sakuTari pirovnebis sulier
liderad aRiarebis miRwevis survils. vinc amas aseTad ver
aRiqvams, verasodes gaxdeba garemos sulieri mdgomareobis
bunebrivi winsvlis saqmeSi sargeblobis momtani. ufro metsac getyviT, is am winsvlis Semaferxebeli, damabrkolebeli
165

gaxdeba sakuTari pirovnebis ukve aRiarebulobis ar Semcirebis, DSenarCunebis surviliT marTuli da, retrogradulobas vinRa sCivis, uZraobaSi gadaiyvans mudmivad winsvlisaTvis gankuTvnil process.
es ufleba TAavis TavSi moiazrebs adamianis mier sulieri evolucirebisaTvis saWiro momavlis gzis gakvalvas, Cvenebasa da dakvalianebas (ramxelazec es mis SesaZleblobebs
Seesabameba da moeTxoveba). am SemTxvevaSi adamianma unda
aRiaros, rom is RvTis nebis realizaciis saSualeba unda
iyos da gangebis samsaxurSi unda aRiqvamdes sakuTAar pirovnebas (ATavisi pirovnebis maqsimalurad araindividualuri
mxridan warmoCinebisken unda iyos midrekili). Tundac
mTelma samyarom igi sulierebis saukeTeso warmomadgenlad,
sakuTAar kerpad aRiqvas, am safexurze myofma adamianma yovelgvari Zalisxmevis gareSe unda SeZlos sakuTari pirovneba srul damokidebulebaSi amyofos samyaros uzenaes pirovnebasTan da mis warmomadgenlebTan mimarTebaSi, da sruliad
unda iyos aradamokidebuli, aramijaEWvuli im garemoze, romelsac is sulierad mimarTavs. ra Tqma unda, es `ganze dgomileba~ garemosTan mimarTebaSi masTan kontaqtis ar qonas
ar moiazrebs. piriqiT, swored kontaqtis, maqsimaluri kontaqtis procesSi unda moaxerxos man is, rom obieqturi midgomis unari ar dakargos. is ufro `damkvirvebeli~ iqneba am
garemosTan mimarTebaSi da ara `monawile~, riTac sruli ufleba eqneba, obieqturobis kriteriumad iqnas miRebuli am
garemos mier.
es aris udidesi da uzenaesi gamocda zogadad adamianisaTvis da misi gadalaxvis Semdgom, adamiani udides pativs,
uzenaes Rirsebas imsaxurebs gangebis mxridan. igi maradiul
samyaroSi, anu zecaSi gadasvlis uflebis miRebiT jildovdeba.
am safexurze asuli adamiani aSkarad zeadamianur donezea gadasuli da RvTiuri bunebis SeZenis kandidati xdeba.
igi namdvilad aRar aris damokidebuli materialur an mentalur garemoze, magram es aucilebeli gamosacdeli safexuria. risi gamocda xdeba? am adamianis sxeulSi myofi ukve zeadamianuri bunebis mqone arsebis moTminebis gamocda.

166

Zalian uxeS Sedarebas Tu gavakeTeb, Zalian Znelia magaliTAad, umaRlesi maTematikis mcodnem gamravlebis tabula
auxsnas sxvebs ise, rom gaziarebis principi ar daarRvios.
amas emateba kidev misdami gamoxatuli brma fanatikuri
(mliqvnelobisken midrekili) midgoma da uazro, TiTidan gamowovili mizanmimarTuli gankiTxviTi (dapirspirebisken,
utaqtobisken midrekili) midgoma. es adamiani nebismier araobieqtur midgomas unda isxletdes. ramdenadac didia misi
siRrmiseuli wvdomis unari, imdenad didi unda iyos masSDi
sulgrZelobis gazrdis unari. Tu raimes gamo vinmesTan dapirispirebaSi Seva, es unda iyos sulierebis gzis swored mimarTvis interesebis gamo (da isic gansakuTrebul SemTxvevebSi) da araviTar SemTxvevaSi sakuTari pirovnebis individualuri interesebis gamo. Tumc, isic unda iTqvas, rom am
adamianis individualuri interesebi faqtiurad mTlianad
dakavebuli unda iyos araindividualuri interesebis msaxurebiT da sakuTAari potencialis mxolod is mcireodeni nawili unda moaxmaros sakuTar individualur nawils, rac araindividualuri interesebis msaxurebis WeSmaritad srulyofilad Sesrulebis Sedegad darCeba xolme (sxvaTa Soris, es
misi cicqna nawili bevrad aRmatebuli iqneba bevri adamianis
mTels potencialze).
mokled, es imdenad rTuli safexuria, rom piradad me
aranairad ar visurvebdi mis gavlas, TUu es SesaZlebelia,
rom amis gareSe SeZlos adamianma evolucirebis gzis maqsimumisken srulyofilad saWiro svliT iaros.
aq, faqtiurad, realur, mimdinare cxovrebaSi mamoZravebel ideaTAa Semotanazea laparaki, romlebic imxela pasuxismgeblobas adeben adamians, rom sakuTari individis arafunqcionaluri interesebis ganxorcielebis ndomaze, maT
gafiqrebazec ki ar unda (ar SeiZleba) rCebodes dro.
rekomendaciasaviT minda mivawero: visac mTeli arsebuli garemos damokidebulebisagan gaTAavisufleba surs, raARa
Tqma unda, sulier samyaroze srul damokidebulebaSi sakuTAari pirovnebis mosaqcevad WeSmariti rwmeniT unda ixelmZRvanelos mTels materialur samyarosTan mimarTebaSi yovelTvis, yvelgan, yvelasTaAn da yvelaferSi. mas, visac sulier samyaroSi gadasvla ara aqvs umTAavres miznad dasaxuli,
167

materialur samyaroze damokidebulebisagan gaTAavisufleba


misTvis sruli uazrobaa.
Tu adamiani, am miznis ar qonis miuxedavad, amas mainc
akeTebs, mas materialuri samyaros mmarTveloba surs da igi
aucileblad satanuri bunebis zemoqmedebis qveS aRmoCndeba. es is fenomenia, rac urwmuno, umecari da xarbi adamianebis mier TAavisuflebad aris monaTluli. isini Tavisi WkuiT
CarCoebidan gadian, sinamdvileSi maT mxolod uflebebi undaT hqondeT da movaleobebi aranairi formiT ar surT aiRon sakuTar Tavze, e.i. TviTgakerpebulni arian.
ra Tqma unda, mSvenivrad vici, rom ukve TviTgakerpebuli adamiani am yovelives ar mousmens da, miT umetes, ar waikiTxavs (ar Seismens). am naweriT me ufro is minda avacilo
TviTgakerpebis gzas, visac aqeTken aqvs midrekileba, magram
Signidan sindisisa da garedan sircxvilis xmis gagonebis
unari kidev SemorCa.
axla ki am safexuris ZiriTad Tematikas davubrundeT.
WeSmariti rwmeniT xelmZRvaneloba mTels arsebul garemosTan mimarTebaSi obieqturobis garanti (Tu is marTla WeSmariti iqneba) amiT unda xdebodes am safexurze myofi adamianis TviTgamovlineba yvelasTan mimarTEBAaSi ganurCevlad. winaaRmdeg SemTxvevaSi is verasodes ver gaivlis am WeSmaritad urTules safexurs.
axla ki am safexuris mcnebaTAa doneze ganxilva daviwyoT. Tu mokle formulirebiT gadmovcemT, es safexuri aris
sakuTaAri sulierebis civilizirebulobis mdgomareobidan
harmonizirebulobis mdgomareobaSi gadayvanis saSualeba.
ufro martivi eniT Tu vityviT, es aris materialuri ideologiisgan, materialuri refleqsualurobisgan, xelovnuri
`ego~-sgan srulad gaTavisuflebis gza. es yovelive ki imaSi
gamoixateba, rom materialuri garemos sulier mdgomareobasTAan kontaqtic ki ver SeZlebs adamianis myudroebisa da
masSi arsebuli siwmindis darRvevas.
am safexurze adamianis koncentrireba unda moxdes eTikisa da moralis mcnebaTAa nusxidan me-5 da me-6 mcnebebze
gadmosvla, romlebzec me-7 da me-8 mcnebebidan unda gadmovides. adamianis qaluri sawyisisTvis vixelmZRvaneleb me-6
mcnebiT anu: ecade ar dauSva SenSi tyuili da yvelgan, yve168

lasTAan da yvelaferSi iyavi is, rac xar. es adamians pativmoyvareobis seniT daavadebisagan garantirebulad daicavs da
sakuTAar patiosnebasa da Rirsebas ar SeubRalavs.
Tu aTi principidan da cxra nayofidan suliwmidisa me-6
puqtebs am mcnebis arsobriv raobasTAan SevaerTebT, miviRebT, rom adamiani am safexurze Rirseulad TAavis gamovlinebisTvis unda iyos aucileblad gulwrfFeli da amis Sedegad aucileblad daimkvidrebs siwmindes.
me vfiqrob, es WeSmaritad mSvenieri saxelmZRvanelo iqneba adamianebisTvis sakuTari sulieri mdgomareobis qveda
Skalis ar Camovardnis, qveviT ar dawevis uzrunvelsayofad.
adamianis mamakacuri sawyisisTvis vixelmZRvaneleb me-5
mcnebiT: mxolod maSin unda moaxdino sakuTari arsis gacema,
rodesac es surs mas, visTvisac gascem Sens Sida arss, anu
Sens `me~-s. es ki, adamians gaziarebis principis ar darRvevisagan saimedod daicavs, Tu urTierTobisas TAavadve ar daarRvevs am mcnebas. is amiT nel-nela imasac mieCveva, rom naklebi ilaparakos sakuTAari individualuri sxeulis praqtikuli gamocdilebis Sesaxeb da ZiriTAadad `me~-s xsenebisas individualuri suli da araindividualizmis gacema igulisxmos.
Tu aTi principidan da cxra nayofidan suliwmidisa me-5
punqts am mcnebis arsobriv raobasTan davakavSirebT, miviRebT, rom adamianma am safexurze TAavis Rirseulad gamovlinebisTvis sakuTAari arsis gamWvirvaloba da gacema (gaziarebis principis umwikvlod dacva) unda moaxdinos da amis Sedegad aucileblad miiRebs im mdgomareobas, rasac sitkboeba hqvia.
es ki umSvenieresi codnaa imisaTvis, rom adamianisTvis
sakuTAari mdgomareobis zeda Skalis arc zeviT da arc qvemoT garRveva ar moxdes. vfiqrob, vinc aqamde momyva kargad
xvdeba, rom zeviT garRveva uaresi Sedegis momtani iqneba am
SemTxvevaSi, vidre qvemoT CAamosvla. Tumca sulac Aara var
imis momxre, rom qvemoT Camovardna normalur movlenad CaiTvalos, miT umetes am safexuris moTxovnebis donesTAan SedarebiT. is unda iyos is, rac unda iyos.
is, vinc SeZlebs me-5 da me-^6 mcnebebis WeSamarit dacvas
avtomaturad moaxdens VII, VIII, IX da X mcnebaTa srulyofi169

lad dacvasac. ise rom, absoluturi sisulelea, Tu vinmes


hgonia, rom me-6 mcnebas icavs, Tu, magaliTad, me-8 mcnebas
`cotaTi~ arRvevs (`cotaTi~ imitom Cavsvi brWyalebSi, rom
es suleluri TAavis motyueba gameSiSvlebina. SeuZlebelia,
nebismieri mcneba cotaTi Seasrulo, an cotaTi daarRvio
maT an icav, an arRvev). aseTi pirovneba ara marto sxvebs atyuebs, mas sakuTAari TAavic motyuebuli hyavs. amaze didi saSineleba ki, vfiqrob, saerTod SeuZlebelic kia daemarTos
adamians. sakuTAari TAavis Segnebulad (an Tundac Seugneblad) tyuilSi myofoba sruli garantiaa adamianis ganuwyvetliv sulierad dacemisa.
saboloo daskvnis saxiT am safexuris garSemo SeiZleba
iTqvas, rom misi srulyofilad saWirod gavlis SemTxvevaSi
nebismieri adamiani TviT mama RmerTis mier iqneba aRiarebuli adamianuri bunebisTvis maqsimaluri moTxovnebis srulyofilad Semsruleblad da, raime katastroful sisuleles
Tu ar Caidens, samudamod daimkvidrebs adgils sulier samyaroSi. es udidesi madlia, rasac adamianma SeiZleba miaRwios.
mama RmerTi, uxeSad rom vTqvaT, mamaa absoluturad
yvelaferi gamovlinebulisa (am SemTxvevaSi droebiT gamovlinebul samyaroebs vgulisxmob) da rodesac es samyaroebi
gamouvlenel mdgomareobaSi gadavlen, mis mier gamorCeuli
individualuri sulebi (romlebic `sicocxlis wignSi~ iqnebian Seyvanilni) am samyaroebidan maradiul samyaroSi gadasaxldebian, sadac sruli netareba sufevs. aq moxvedrilTA
sanatrelic ki aRar eqnebaT araferi, imdenad warmoudgenlad didi iqneba is sasiamovno mdgomareoba, romelSic isini
aRmoCndebian.
maSin am adamians mama RmerTis siyvarulis pirovnul doneze aRqma SeeZleba, mis uSualo siaxloveSi iqneba da netarebis okeaneSi inebivrebs. imisaTvis, rom es aqve raimenairad
aRiqvaT, me girCevT ecadoT Rirseulad gaiaroT es safexuri, romelic axla aRvwere.
rac Seexeba am safexurze gadasuli adamianis ganxilvas
materialuri an mentaluri garemos sulieri mdgomareobis
gadasaxedidan, anu `qvemodan~, igi, TAavisdauneburadac ki,

170

xdeba pirovneba, romelsac erT-erT sulier liderad moixsenieben.


ra evaleba sulier liders? uxeSAad rom vTqvaT, samwyso darwmunebuli unda iyos da mudmivad rwmundebodes sulieri moZRvris obieqturobaSi yvelgan da yvelaferSi. misgan unda momdinareobdes gulwrfeloba da marTebuloba,
siwminde da sitkboeba. es am adamianis Cveulebrivi mdgomareoba unda iyos.
am adamians aranairad ar epatieba revoluciuri reformatuloba da retrograduli dogmaturoba. is garemos sulieri mdgomareobis pulsiviT unda iyos da mudmivad misi
gaumjobesebis mcdelobis samsaxurSi unda idges. faqtiurad, amisaTvis nebismieri adamianis Sinagani SegrZneba unda
SeeZlos da araTu misi gulis Tu tvinis dakmayofilebaze da
siamovnebaze izrunos an piriqiT gankiTxvaze da zombirebaze, aramed konkretulad, nebismierisaTvis saWiro konkretuli sulieri problematikis gadawyvetis gzis danaxva da
danaxveba unda SeeZlos. sxva SemTxvevaSi, SeiZleba iTqvas,
rom es fsevdosulieri lideri iqneba da verafers Rirebuls
is verc garemos sulier mdgomareobas moutans da verc sakuTAar suls argebs.
III. erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis aRqma
WEeSmarit ndobas (am SemTxvevaSi srulyofil codnas
bunebrivi `ego~-s sulieri mdgomareobis Sesaxeb) miiRebs is,
visSic iqneba WeSmariti rwmena (am SemTxvevaSi mama RmerTis
obieqturi aRqma).
aq laparakia RvTiuri bunebis garSemo da mis Sesaxeb. Tu
ufro skurpulozurad mivudgebiT, es aris absolutis mamakacuri sawyisis warmomadgenlobiTi nawilis raobis axsnis
mcdeloba. es sawyisi, Zalian uxeSad Tu ganvmartavT, ganagebs mTels momavals usasrulod Soreuli momavlidan moyolebuli.
es gaxlavT ukve gamovlinebuli e. w. warsulisTvis sulieri codnisa da SegrZnebis mimwodebeli Zala. ratom viZaxi warsulze da momavalze UuxeSad? am gadasaxedidan dro
(warsuli, awmyo da momavali) rogorc aseTi, saerTod aRar
171

arsebobs da isini erTmaneTSi imdenad urTierTgadakveTilni arian, rom ase dayofa, ubralod, uazrobaa. am terminebiYT
mxolod imitom vxelmZRvanelob, rom aq, dedamiwaze sxvanairad aRqmis unari aravis ar gaaCnia. magaliTAad, TviTon warsulSi, mudmivad arsebobs potenciuri momavali realobis
monaxazi cnobierebis sulieri mdgomareobis saxiT. es nebismier adamians SeuZlia Tavadve igrZnos. sxvaTAaSoris, monaniebisa da aRsarebis meqanizmi adamianma swored amaze unda aawyos. Tu Tqven warsulSi ukve momxdar raime movlenas
TqvenTAan dakavSirebuls daubrundebiT Sinagani warmosaxvis
saSualebiTA da am dros sakuTari Cadenili qmedebis SegrcxvebaT, Tqven albaT unda mogindeT is, rom es qmedeba ar
CagedinaT. ai, swored am sistemiT, dabejiTebiT SemiZlia
giTxraT, rom Tqven SegiZliaT, es qmedeba SecvaloT da gaakeToT is, rac am sircxvilis grZnobas simSvidis grZnobad gadagiqcevs. rogor? Sinagani warmosaxvis doneze. Tu amas materialuri TvalebiT ver xedavT da materialuri xelebiTA da
fexebiT an nebismieri nawiliT sxeulisa ver axorcielebT, damerwmuneT, ar niSnavs imas, rom Tqven amas ver moaxerxebT
gulSi da tvinSi. kosmosi, gangeba, ufali aucileblad daafiqsirebs yovelive amas da, gind daijereT, gind ara, Tqveni
warsuli aucileblad Seicvleba. ai, raSi gamoixateba momavlis arseboba da warsulSi gamovlineba.
aseTive warmatebiT SeiZleba monaniebisa da aRsarebis
qmna momavalSi (momavlis warsulSi). axlave agixsniT, ras niSnavs es: Tu Tqven raRac ganzraxva gagaCndaT dagegmarebuli
momavalSi gansaxorcieleblad, magram jer ar aris igi ganxorcielebuli Tqvens mier, is, vfiqrob, udavod momavals unda warmoadgendes droiTi klasificirebis SemTxvevaSi. Tu am
survils mis ganxorcielebamde CauRrmavdebiT da raRacnairad sindisis qenjnas igrZnobT anu aRmoaCenT raRAaca iseTs
masSi, rac Tavadve mogeCvenebaT, rbilad rom vTqvaT, aramarTebulad, am SemTxvevaSi, vfiqrob, ufro advili gasagebic kia,
rom Sinagani warmosaxvis meSveobiT Tqven SEegiZliaT, es winaswar dagegmili qmedeba SecvaloT, gadaasxvaferoT. am SemTxvevaSic, Tqveni momavali avtomaturad cvlilebas ganicdis
da kosmosis, gangebis, uflis mxridan Tqvendami midgoma aucileblad Seicvleba imis Sesabamisad, Tqveni survili gaxda
172

eTikurad ufro ukeTesi an, piriqiT, ufro uaresi, vidre igi


iyo Tqvens mier mis gadakeTebamde.
saboloo jamSi amasTan dakavSirebiT SemiZlia giTxraT,
rom e. w. warsulisa Tu e. w. momavlis koreqtireba, Secdomebis (codvebis) gamosyidvis, monaniebisa da aRsarebis gziT
imdenad aris erTmaneTTan dakavSirebuli, rom maTi erTmaneTisgan cal-calke ganxilva sisulelec kia. gonieri adamianisTvis, vfiqrob, es sakmaod martivi, yovel SemTxvevaSi gagebis unaris sazRvrebSi myofi ramaa.
principSi SeiZleba iTqvas, rom es gaxlavT erTaderTi
gza erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis aRqmis
msurvelisaTvis. vinc Tavis arsSi drois erTian, daunawevrebel parametrad aRqmas ver SeZlebs, veranairad ver Semova am
safexurisaTvis Sesabamis eTikur doneSi imdenad, ramdenadac aq arsebuli moTxovnebis dakmayofilebas esaWiroeba.
axla, modiT, es safexuri mcnebaTaA doneze ganvixiloT.
eTikur-moralurobisaTvis gansazRvruli mcnebebidan am safexurs miesadageba me-3 da me-4 mcneba.
me-3 mcneba e. w. mamakacuri sawyisis gamomxatveli:
yovelTvis ecade, gaxde imaze ukeTesi, vidre xar.
me-3 principi eTikisa ase gamoiyureba:
srulyofilebilebad gardaqmnisken mimarTva.
me-3 nayofi suliwmidisa:
mSvidoba.
am safexuris e. w. qaluri sawyisis gamoxatveli ki gaxlavT eTikur-moraluri mcnebaTa nusxidan me-4 mcneba:
pativi miage da daemorCile mas, vinc Senze ufro maRalia sulierad, upiratesia Senze.
me-4 principi:
morCili Tayvaniscema.
me-4 nayofi suliwmisa:
sulgrZeloba.
es CamonaTvali gaxAlavT ConCxi imisa, ris safuZvelzec
erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis, absoluturi
WeSmaritebis mentalitetis aRqmaa SesaZlebeli.
173

am mcnebebsa da maT cnobier aRqmaze gadmosvla unda


moxdes me-5 da me-6 mcnebebidan. is, vinc me-3 da me-4 mcnebebis WeSmaritad dacvas SeZlebs, is ukve avtomaturad gaxdeba
RvTiuri bunebis warmomadgeneli. es arseba yovelgvari Zalisxmevis gareSe, Tavisdauneburad SeZlebs V, VI, VII, VIII, IX da
X mcnebebis srulyofil da zedmiwevniT dacvas.
aqac, iseve rogorc esTetikis me-3 safexuris ganyofilebaSi, aucileblad minda aRvniSno, rom aqamde mosul arsebas harmonizireba ganvlili aqvs da igi transcendencirebis
procesSi gadadis.
es TAavisTAavad patara gaSifvras mainc moiTxovs esTetikis me-3 safexurze gaSifrulobis miuxedavad. harmonizirebulobaSi am SemTxvevaSi igulisxmeba cocxali arsebis mier
sruli TviTrealizirebulobis procesSi ambiciebisa da
emociebis warsulSi datoveba, maTi grZnobad da gonebad
gardaqmnisa da, Semdgom, am grZnobisa da gonebis erTmaneTTan SesabamisobaSi moyvanis saqmeSi. es TAavisTavad ukve gulisxmobs sakuTari sulierebis srulyofilad da saWirod
daxarjulobas garemosTvis sulierebis miwodebis, miniWebis
saqmeSi (rameTu amis gareSe is ver moaxerxebda harmonizirebas). is, Tu ramdenad miiRebs da gaiziarebs garemo am sulierebas, amaze es cocxali arseba arc RvTisa da arc garemos
winaSEe pasuxs ar agebs.
transcendentulobis procesSi gadasvla ki niSnavs individis Sinagani sulieri mdgomareobis Tavisdaunebur evolucirebas, rodesac is gangebis winaSe warsdgeba sakuTAari
`me~-dan bunebrivi `ego~-s aRmofxvris surviliT. anu mas
surs ubralod ki ar arsebobdes, aramed samyaros interesebis sasikeTod Sromobdes da am SemTxvevaSi ufals sTxovs
daxmarebas, gaxdes ukeTesi imdenad, rom sulier samyaroSi,
konkretulad, uflis siaxloveSi yofnis ufleba moipovos.
am safexuris qveda Skalis damcveli e. w. qaluri sawyisis gamomxatveli me-4 mcneba, principi, nayofi suliwmidisa
uzrunvelyofen RvTiuri bunebis adamianur bunebamde ar
dacemas. amas brwyinvaled gadmoscems samive orientiri. aviRoT dasawyisisTvis mcneba, romelic adamianebisTvis gaTvaliswinebuladac SeiZleba CaiTvalos, raTa adamianisTvis SesaZlebeli iyos RvTiur donesTan urTierToba, Tundac imi174

saTvis, rom man ubralod is mainc icodes, rogori midgoma


gamoimuSavos masTAan. momaqvs me-4 mcneba: pativi miage da daemorCile mas, vinc Senze ufro maRalia sulierad, upiratesia
Senze. es aris WeSmaritad idealuri midgoma adamianuri bunebis mxridan RvTiur bunebasTan mimarTebaSi. sxvas rom yvelafers Tavi davaneboT, is daicavs nebismier adamians sakuTari Tavis gakerpebisagan. aq SeumCnevlad igrZnoba erTgvari SiSnarevi ridic, rac adamians moralur doneze unda gaaCndes. es iqneba agreTve uzarmazari stimulic sakuTaAri sindisisa da sircxvilis mosmenisa da Sesmenis saqmeSi, monaniebis da aRsarebis aucileblobis survilSi. iq, sadac sulieri
aspeqti ar iqneba wamyvani, adamiani aucileblad da gardauvlad gadagvardeba, sazizRar donemde daecema. saukeTeso SEemTxvevaSi TAavis saxeobaze ufro dabal saxeobad gardaiqmneba da masSi mkveTrad moimatebs cxoveluri buneba.
axla, modiT, me-4 principsac SevexoT: morCili Tayvaniscema. es ukve aSkarad TviTon RvTiur bunebaSi axlad gadasul midgomas exeba. es aris universaluri saSualeba samyaros uzenaesi pirovnebis jerovnad Sefasebisa. es Tviseba
miiyvans cocxal arsebas im donemde, rom gangeba mas bunebrivi `ego~-s aRmofxvrisTvis gonebriv potencials gauzrdis. igi amas aucileblad daimsaxurebs, Tuki morCilebiTa
da TayvaniscemiT iqneba ganwyobili mama RmerTis mimarT. da
bolos, me-4 nayofi suliwmidisa anu sulgrZeloba gaxlavT
sruli garantori imisa, rom, vidre sulgrZelobas SeinarCunebs cocxali arseba qveviT veranairad veRar Camovardeba
adamianuri bunebis donemde.
axla ki, modiT, ganvixiloT am safexuris zeda sazRvris
damcveli e. w. mamakacuri sawyisis gamomxatveli me-3 mcneba
da misi Sesabamisi me-3 principi da me-3 nayofi suliwmidisa
maTi funqcionaluri raobis gadasaxedidan.
es mesame punqtebi (yvela) universaluri damcvelia
cocxali arsebisa, rogorc yovelgvari zedmeti mcdelobebisagan, ise arasakmarisi Zalisxmevisagan. aviRoT mcneba _
(yovelTvis ecade gaxde imaze ukeTesi, vidre xar), iseve rogorc ATavad me-3 principi (srulyofilebad gardaqmnisken
mimarTva) ar tovebs aranair vakuums maTi Sesrulebis SemTxvevaSi, rom cocxali arseba raRAacis miRwevis an mopovebis
175

Semdgom misi SenarCunebis surviliT Seipyroba da yovelgvari saxis Ziebaze an vinmesTvis ZEiebaSi daxmarebis gawevaze
uars ityvis. sxvaTAaSoris, es aris erT-erTi is problema, romelic yovelTvis arsebobda, arsebobs da iarsebebs momavalSic.
aqsiomas warmoadgens is, rom vinc raRacis an viRacis SenarCunebas cdilobs, aucileblad dakargavs am raRAacas an
viRacas.
gangeba aravis miscems uflebas, misi gulisTvis samyaroSi mimdinare movlenebi gaaCeros da yvelaferi sikvdilis
mdgomareobaSi, srul umoqmedobaSi gadaiyvanos.
axla ki vnaxoT me-3 nayofi suliwmidisa. es gaxlavT:
mSvidoba. srulyofilebisken ar swrafva, ukan arasrulyofilebis datovebiT, avtomaturad omsa da dapirispirebas
gulisxmobs. e. i. am SemTxvevaSi ukve Semodis mTeli samyarosa da yvelaferi arsebulis erTian, mTlian organizmad aRqmis gageba. Tu viRAac, sadRac Cemi saSualebiT SeiZleba gaxdes imaze ukeTesi, vidre aris da me amas ar vakeETeb, maSin davTesav dapirispirebas, radgan ar aRmovfxveri igi. am SegnebiT ganmsWvaluli cocxali arseba uazrod, TAavqudmoglejiT zeviT ki aRar garbis, cdilobs mTlianad moemsaxuros
mTeli, erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis gajansaRebas. ai, amisTvis ki mas usaTod esaWiroeba am sulieri
mdgomareobis aRqma. amgvarad, cocxali arseba midis imis gagebamde, rom iq, sadac gangebam misi yofna gansazRvra, mas
zedmiwevniT Seesabameba (ganWvrets ra mTeli, erTiani garemos sulier mdgomareobas), ecados erTiani cnobierebis sulier mdgomareobasTan SesabamisobaSi mosayvani gzebi da saSualebebi, ipovos da kvalificiurad, yvelasaTvis gasageb
da misawvdom enaze gadmosces es. es yovelive imis Sesaxeb, Tu
ras moiazrebs Tavis arsSi srulyofilebad gardaqmnisken
mimarTva.
raRa Tqma unda, am Segnebis doneze mosuli cocxali arseba ufali RmerTis mfarvelobis uflebiT jildovdeba. SemiZlia isic ki vTqva, rom igi uSualod mama RmerTis mier Rebulobs kurTxevas da, faqtiurad, nebimier winaaRmdegobas,
rasac masze dabali rangis arsebebi uqmnian mas, igi uproblemod laxavs.
176

saerTod, RvTiuri bunebis mqone cocxali arsebis winaSe sxva bunebis mqone cocxali arsebebi ususurad gamoiyurebian, rameTu RvTiuri bunebis mqone arseba gangebis mxridan yvelaze didi da yvelaze upiratesi daxmarebiT sargeblobs. adamianuri bunebis RvTiur bunebaSi gadasvla yvelaze
didi warmatebaa nebismieri adamianisaTvis. es Zalian, AZalian
rTulia, magram amave dros isic minda giTxraT, rom es sruliad SesaZlebelia.
Tu am ATavis Tematikas davubrundebiT, daskvnis saxiT
SeiZleba iTqvas, rom aq aRwerili gziT cocxali arseba SeZlebs erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis aRqmas
eziaros. vfiqrob, sxvanairad es SeuZlebeli ram iqneba.
imdenad gendobaT gangeba Tqven da gagimxelT sakuTar
sulier arss, ramxelac TqvenSi nebimieri gamovlinebuli situaciis obieqtur realobad aRqmis unari iqneba, e. i. ramxelac iqneba TqvenSi gangebisadmi WeSmariti rwmena.
icxovreT ise, TiTqos TiToeuli mimdinare wami Tqveni sicocxlis bolo wami iyos da maSin SenarCunebaze
zrunvas gadaeCveviT.
III. erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis
marTvaSi monawileobis uflebis miReba
WEeSmariti rwmenis gacemis ufleba (am SemTxvevaSi bunebrivi `me~-s Sesaxeb) miecema mas, vinc mTlianad mindobili iqneba bunebriv `me~-sa da mis pirad warmomadgenels, samyaros
uzenaes pirovnebas, anu vis mierac srulad iqneba aRqmuli
bunebrivi `ego~-s sulieri mdgomareoba da sakuTar arsSi
bunebriv `me~-d iqneba gardaqmnili.
es safexuri gaxlavT RvTiuri bunebis absolutur WeSmaritebasTan urTierTobis amsaxveli done. am SemTxvevaSi
absoluturi WeSmariteba ise unda iqnas aRqmuli, rogorc
absolutis mamakacuri sawyisis warmomadgenlobiTi nawili.
aq bunebrivi `ego~-s cneba bunebriv `me~-d gardaqmnis mdgomareobaSi gadadis. TaAvisi funqcionaluri datvirTviT es
gaxlavT drois erTian, daunawevreblad aRqmis raoba, sadac
konkretuli, amwamieri mimdinareobis cneba yovelgvar azrs
kargavs.
177

ras niSnavs es? es aris iseTi `droiTi sartyeli~, sadac gadaadgileba SesaZlebeli xdeba ukidures warsulSi an
ukidures momavalSi da cocxali arseba erT konkretul mimdinare wamze aRar aris damokidebuli. vfiqrob, arc ise Zneli unda iyos imis gageba, ramdenad spetaki unda iyos is cocxali arseba moralurad da eTikurad, rom mas amis ufleba
mieniWos. funqciuri daniSnuleba am gadaadgilebebisa ki unda iyos erTiani cnobierebis sulieri transcendentuli
mdgomareobis marTva da uzrunvelyofa. albaT odnav mainc
xvdebiT, Tu ra Sedegebs moutans mTel cnobierebas, Tundac
erTi, TiTqos umniSvnelo e. w. Secdoma. ar SemiZlia am Secdomis raobaze ar SevCerde. vfiqrob, es saukeTesod daexmareba mas, visac sulieri winsvla da warmatebebi swyuria. swored es Secdoma gaxlavT is, rasac codvad moixsenieben dedamiwaze. Tu cocxali arseba erTian cnobierebas imaze nakleb
sulier codnas miawvdis, vidre es mas esaWiroeba (ra Tqma unda, Tu es TAavad gaaCnia), maSin is codvas, Secdomas Caidens.
magram Tu igi imaze met sulier codnas miawvdis erTiani
cnobierebis warmomadgenlobiT nawils, vidre mas amis aRqmis unari gaaCnia, es zemoT xsenebul codvaze, Secdomaze,
gacilebiT ufro uaresi Sedegebis momtani gaxdeba. amitom
igi transcendentuli mdgomareobidan amoagdebs mTels
cnobierebasa da bunebrivi `ego~-s Seqmnas gamoiwvevs. pirvelad moxseniebuli Secdoma gacilebiT ufro advili gamosasworebelia, vedre meored moxseniebuli (Tumc, imasac
davamatebdi, rom pirveli meores aucileblad, gardauvlad
gamoiwvevs).
absoluturi WeSmaritebis piradi warmomadgeneli gaxlavT samyaros uzenaesi pirovneba, mama RmerTi, da yoveli
axali porcialuri sulieri codnis Setana yovelTvis erTian cnobierebaSi uSualod masTan SeTanxmebiT da misi gadawyvetilebiT unda xdebodes.
vfiqrob, TaAvisTavad ikiTxeba, magram mainc aRvniSnav,
rom aq aris pasuxismgeblobisa da, Tu gsurT, uflebamosilebis maqsimumi, rac ki SeiZleba gapirovnebul iqnas zogadad cocxal arsebaze. ise, rom aq moxvedrili nebismieri
cocxali arseba udavod diadi sulia. Tumca ueEWvelia isic,
rom aqac arsebobs ieraqiuli safexurebi, romelTaA gansaz178

Rvrasac me aq ar vapireb. es metismetad rTuli ram aris am


gadasaxedidan aRsaqmelad da, vfiqrob, yovelgvar saWiroebas aris moklebuli.
Tu adamiani sakuTAar individualur sulze mijaWvulobisagan ver gaTavisufldeba, rac imaSia gamoxatuli, rom sakuTari SesaZleblobebis demonstrireba surs (ara imitom,
rom es saWiroebas moaxmaros, aramed imitom, rom SeuZlia da
sakuTari SesaZleblobebis realizaciis unariT surs datkbes) verasodes ver SeZlebs am safexuris gavlas. formulasaviT getyviT: Tu cocxali arseba mama RmerTis nebis realizaciis saSualeba ar gaxdeba sakuTar aRqmaSi, is ar aris Rirsi imisa, rom zecaSi daidos bina. es aravis jini ar aris. ubralod, es arseba Zalian bevr ubedurebebsa da areulobebs moutanda erTian cnobierebas.
erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis marTvaSi
monawileobis uflebis miRebis safexuris daZlevisas xdeba
bunebrivi `ego~-s aRmofxvra sakuTari `me~-s grZnobismier
nawilSi, riTac bunebrivi `ego~ cocxali arsebis cnobierebaSi mTlianad gardaiqmneba bunebriv `me~-d.
axla ki, modiT, es safexuri mcnebaTa doneze ganvixiloT eTikur-moralurobis ganmsazRvreli mcnebebidan. am
safexurs Seesabamebian pirveli da meore mcneba.
pirveli mcneba iqneba e. w. mamakacuri sawyisis gamomxatveli am donisaTvis saerTod da SemdegSi mdgomareobs:
giyvardes ufali RmerTi Seni yovliTa guliTa SeniTa
da yovliTa suliTa SeniTa da yovliTa gonebiTa SeniTa.
pirveli principi:
maradiuli samyaros uzenaesi pirovnebis srulyofil
arsebad aRiareba da AaRqma.
pirveli nayofi suliwmidisa:
siyvaruli.
meore mcneba iqneba e. w. qaluri sawyisis gamomxatveli
am donisaTvis saerTod da SemdegSi mdgomareobs:
giyvardes moyvasi Seni, viTarca Tavi Tvisi.
meore principi:

179

absoluturad yvela cocxali arsebis, individualuri


sulis `me~-d (ara ucxod, sxvad, mtrad, `ego~-d) aRiareba da
AaRqma.
meore nayofi suliwmidisa:
sixaruli.
es gaxlavT ConCxi imisa, ris safuZvelzec SesaZlebeli
gaxdeba am safexuris axsna da aRwera.
am mcnebebsa da maT cnobier aRqmaze gadmosvla unda
moxdes me-3 da me-4 mcnebebidan. es arseba yovelgvari Zalisxmevis gareSe, Tavisdauneburad SeZlebs III, IV, V, VI, VII, VIII, IX
da X mcnebebis srulyofil da zedmiwevniT dacvas.
aqve minda aRvniSno, rom aqamde mosul arsebas sulieri
transcendencireba gavlili aqvs da igi sulieri evolucirebis procesSi gadadis. am SemTxvevaSi transcendencirebaSi igulisxmeba is, rom cocxalma arsebam ukve SeZlo sakuTari individualuri sulis RvTis nebis realizaciis saSualebad gardaqmna, xolo evolucirebaSi ki igulisxmeba is, rom
mas eZleva ufleba, monawileoba miiRos srulyofil cnobierebaSi siaxlis Setanis procesSi, Tavisi Sexeduleba da azri
gamoTqvas. am doneze xom bunebrivi `ego~ ukve bunebriv `me~-d
aris gardaqmnili da cocxali arseba fragmentaluri cnobierebasTan kontaqturobis mdgomareobidan mTeli, erTian
cnobierebis sulier mdgomareobasTan kontaqtSi Sehyavs
gangebas. faqtiurad is erTiani, arafragmentaluri WeSmaritebis aRqmis unariT (e. w. mexsierebis aRdgenis saSualebiT)
jildovdeba.
am safexuris qveda Skalis damcveli e. w. qaluri sawyisis gamomxatveli meore mcneba da misi Sesabamisi meore principi uzrunvelyofen erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis jerovnad Sefasebas. maTi saSualebiT cocxalma arsebam unda gaisigrZeganos is moTxovnileba, is pasuxismgebloba, rac am safexurze myofs akisria. TviTon meore mcneba
gvauwyebs: giyvardes moyvasi Seni, viTarca Tavi Tvisi. amaze
gansakuTrebulad msurs SevCerde. moyvasi, araTu am SemTxvevaSi, aramed nebismier SemTxvevaSi, gaxlavT is cocxali arsebebi, romlebic mTeli erTiani cnobierebisa da am cnobierebis sulieri mdgomareobis saWirod mimarTvis interesebiT
180

arian ganmsWvalulni da ara is cocxali arsebebi, romlebic


pirad, egoistur survilebs SeupyriaT. maT xom sakuTari
miznebis miRweva sxvaTa eTikurad marTebuli mdgomareobis
dazianebis xarjze surT aixdinon. es aris is midgoma, rasac
aq adamianebi aranairad ar eTanxmebian da erT-EerTi ZiriTadi ganmapirobebeli mizezia materialur samyaroSi saerTo
mdgomareobis sazizRar mdgomareobamde miyvanisa. yovel
SemTxvevaSi, me piradad, jer ar Semxvedria adamiani, romelic am mcnebas aseT WrilSi ganixilavs.
Tu gaviTvaliswinebT imas, rom am konkretul SemTxvevaSi laparakia absoluturi WeSmaritebis warmomadgenlobiTi
nawilis urTierTobaze absolutur cnobierebasTAan, TavisTavad igulisxmeba is, rom aq `ego~ ar arsebobs da verc egoisturi bunebis arsebebi ver iqnebian. ase rom, absoluturi
WeSmaritebis warmomadgenlobiT nawilSi moxvedril cocxal arsebas arc sababi unda hqondes da arc ufleba unda
misces Tavis Tavs, rom erTiani cnobierebis warmomadgenlebi moyvasad ar aRiqvas da ise ar udgebodes maT, rogorc sakuTar Tavs. es, WeSmaritad erT-erTi uZlieresi damcveli
gaxdeba am safexuramde moRweuli cocxali arsebisaTvis,
rom igi aRAar daeces.
aqve SegviZlia, moviSvelioT meore principi, romelic
gveubneba, rom absoluturad yvela cocxali arseba am individualurma sulma `me~-d unda aRiaros da aRiqvas. winaaRmdeg SemTxvevaSi masSi aucileblad gaixsneba e. w. `ego~-s
xvreli.
meore nayofi suliwmidisa gaxalvT sixaruli. am SemTxvevaSi es niSnavs, rom am safexurze moxvedrili cocxali
arseba unda iyos damuxtuli imiT, rom sixaruli mianiWos
erTian cnobierebas (riTac TAavadve unda grZnobdes usazRvro sixaruls). Tu zogad WrilSi ganvixilavT am yovelives, eTika swored rom sixaruls unda aniWebdes esTetikas.
amiT igi mudmiv transcendentul mdgomareobaSi amyofebs
erTian cnobierebasa da TviTonac mudmiv transcendentul
mdgomareobaSi iqneba im sulieri SegrZnebiT, rom am wminda
gamovlinebulobisaTvis TviTon, rogorc individi, gulwrfeli sixarulis gamovlinebis mizezi gaxda.

181

am safexuris zeda Skalis damcveli e. w. mamakacuri sawyisis gamomxatveli pirveli mcneba da misi Sesabamisi pirveli principi uzrunvelyofen erTian cnobierebaSi Sesatani
sulieri codnis Warbi mcdelobebisagan cocxali arsebis
dacvas. maTi meSveobiT cocxalma arsebam unda Seimecnos sakuTari SesaZleblobebis, sakuTari uflebamosilebis zRvari, raTa Warbi mcdelobebiT marTlac savalalo mdgomareobaSi ar aRmoCndes. es, Cemi SexedulebiT, yvelaze mniSvnelovani sakiTxia im sakiTxTa Soris, romelTac rodesme Sevxebivar. isev mcnebas moviSvelieb. is gveubneba: giyvardes ufali
RmerTi Seni yovliTa guliTa SeniTa da yovliTa suliTa SeniTa da yovliTa gonebiTa SeniTa.
anu nebismier cocxal arsebas, Tundac absoluturi
WeSmaritebis warmomadgenlobiT nawilSi myofsac ki, sWirdeba zeda sazRvari. ufro metic ki SeiZleba iTqvas, es swored rom pirvel rigSi mas sWirdeba, rameTu absoluturad
yvela gadaxra idealuri mdgomareobidan swored rom aqedan
xdeba. amisaTvis yoveli maTganisaTvis absoluturi WeSmaritebis piradi warmomadgeneli, maTze ierarqiulad ufro
maRla mdgom arsebad aRiarebuli Tavad absolutis mier,
udides avtoritets unda warmoadgendes.
aucileblad minda aRvniSno, rom aq laparakia iseT cocxal arsebebze, romlebic WeSmaritad diadi sulebi arian
(uklebliv yvela). winaaRmdeg SemTxvevaSi isini iq ubralod
ver moxvdebodnen.
pirveli principis dacva kidev ufro ganamtkicebs am
midgomas, rameTu srulyofilebis mudmivi warmomadgenlis
arsebobas aucileblad saWiroebs sulieri mdgomareobis
marTvis procesi. pirveli principi gveubneba:
maradiuli samyaros uzenaesi pirovneba srulyofil arsebad unda iqnas aRiarebuli da aRqmuli.
mama RmerTisadmi aseTi damokidebuleba mTlianad gamoricxavs da aRmofxvris im saSiSroebas, rasac zeda Skalis
darRvevaSi vgulisxmobdi. is aris uSualod da piradad garanti srulyofili mdgomareobis srulyofilad marTvisa
da srulyofilebis matebisa idealuri porcialuri dozirebulobiT.

182

pirveli nayofi suliwmidisa gaxlavT siyvaruli anu saboloo jamSi es aris is, rac unda sufevdes erTiani cnobierebis sulieri mdgomareobis masazrdoebelsa da erTiani
cnobierebis sulieri mdgomarebis amTvisebels Soris. es SeiZleba iwodos urTierTobad absolutur WeSmaritebasa da
absolutur cnobierebas Soris sakuTAari warmomadgenlobiTi nawilebis saSualebiT. am urTierTobis idealuri mdgomareobis amsaxveli ki aRmoCnda is faseulobrivi cnobiereba,
rasac siyvaruli Tavis arsobriv raobaSi gulisxmobs.
Tu mama RmerTsa da suliwmidaze gavamaxvilebT yuradRebas, erTgvari gonebrivi ganzogadebis mcdelobiT, piradad Cemi SexedulebiT, TAavad mama RmerTi, samyaros uzenaesi
pirovneba, absoluturi WeSmaritebis nebis realizaciis saSualebad aRiqvams sakuTar `me~-s. Tavad suliwnida ki, samyaros uwmindesi pirovneba, absoluturi cnobierebis nebis realizaciis saSualebad aRiQqvams sakuTAar `me~-s.
vfiqrob, aranair mkrexelobad ar unda CaiTvalos es
ganzogadeba da Tu obieqturad gadmocemis raimenair donezea laparaki, mimaCnia, rom obieqturad amis asaxva sxvagvarad albaT ufro bundovans gaxdida am ori umaRlesi pirovnebis aRqmisa da Secnobis mcdelobas.
amiT msurs, davasrulo EeTikis donis ganxilva da visurvo, rom movxvde (mec da yvela, visac sulieri srulyofis survili amoZravebs) iq, sadac maqsimalurad didia
eTika da moraluri principebia daculi. uklebliv yvelas vusurveb sulier warmatebebs da getyviT, rom aucileblad zustad miiRebT yovelTvis, yvelgan da yvelaferSi, rasac imsaxurebT.
WeSmariti rwmena unda misceT maT da mxolod maT,
vinc WeSmaritad ndobiT aris Tqvens mimarT ganmsWvaluli da aranairi TvalTmaqcoba da Casafrebuloba ar aris
maTSi TqveTan mimarTebaSi. winaaRmdeg SemTxvevaSi, Tqven
borotebas daTesavT.

183

meSvide Tavi
sulieri harmonia
sulieri yofierebis gardauvali
aucileblobis uzrunvelyofa
mTEel am wignSi arsebuli umsxvilesi da umniSvnelovanesi sakvanZo sakiTxebis erT grafikul formaSi gamosaxvis
mcdeloba iqneba Cadebuli am QqvemoT moyvanil informaciaSi
da saerTodac es Tavi Tavisdauneburad mTlianad yovelives
Seajamebs.
absoluturi WeSmariteba

improvizaciuli
interpretacia

imitacia

adaptacia

sarwmunoeba

relaqsacia

mecnierebareligia
kultura

inercia

eWvi

mutacia

absoluturi siyalbe, simcdare

184

qaluri sawyisi

fiqsacia

rwmena (sasoeba)

sulieri samyaro

orientacia

materialuri samyaro

sakraluri ricxvebia: 4 (oTxi), 7 (Svidi); 10 (aTi)

mamakacuri sawyisi

meoba
siyvaruli

droebiT (aramaradiul) samyaroTa gaCena-gauCinarebis


erTi ciklis mokle istoriuli mimoxilva
mama RmerTi, rogorc mamakacuri sawyisis uzenaesi warmomadgeneli da mTeli mamakacuri sawyisic, masSi arsebuli
individualurad gamovlinebuli cocxali arsebebis saxiT,
droebiT samyaroTAa (anu bunebrivi `ego~-s) warmoqmnamde dakavebuli iyo sulieri srulyofilebis sakiTxebSi TviTrealizirebiT (informaciul enaze, orientaciis danaxvebaze
iyo aqcentirebuli). rogorc balansis, wonasworobis dacvis
gansazRvrisaTvis, ise funqcionaluri saqmianobis srulyofilad uzrunvelyofisaTvis mama RmerTi (da mTeli mamakacuri sawyisi) moZiebul informacias, SeZenil da gadamuSavebul sulier codnas suliwmidas, rogorc qaluri sawyisis
uzenaes warmomadgenels awvdida mTlianad (Sesabamisad, mamakacuri sawyisis yvela individualuri cocxali arseba Tavis moZiebuls Tavis Sesabamis individualur cocxal arsebas awvdida qaluri sawyisis warmomadgenlobiTi nawilidan).
suliwmida da mTeli qaluri sawyisi, e. i. am sawyisis yvela warmomadgeneli ki, TAavis mxriv, dakavebuli iyo am miwodebuli sulieri codnis aTvisebiT, SeTvisebiT, gaTavisebiTa da SemecnebiT (informaciul enaze adaptaciaze iyo aqcentirebuli). mokled, satia-iuga anu povnis epoqa iyo. anu
mama RmerTsa da suliwmidas Soris (igulisxmeba mamakacuri
da qaluri sawyisebis etalonebs Soris) sruli urTierTgageba (xolo siRrmiseul enaze sruli transcendentuloba)
sufevda.
satia-iugas dasasruli da treta-iugas dasawyisi
magram, erTxel, moxda ise, rom suliwmidam mama RmerTis
mier miwodebuli codnis sruli adaptacia ver SeZlo. es mama
RmerTisaTvis, rogorc obieqturobis srulyofilad uzrunvelmyofelisTvis, niSani gaxda imisa, rom man imaze meti
informacia miawoda suliwmidas, vidre mas amis aTviseba SeeZlo erTbaSad (srulad). es gaxda mizezi imisa, rom Seiqna
saWiroeba iseTi cnebis Semotanisa, rogoricaa drois parametri (anu aqamde dro, rogorc aseTi `ar arsebobda~).
185

ras niSnavs es? mama RmerTma momentalurad Sewyvita


suliwmidisTvis axali codnis miwodebaze zrunva da TviTonac avtomaturad Sewyvita axali sulieri codnis mopovebaze zrunva. is `gaCerda~, imisaTvis da iqamde, vidre suliwmida ukve miRebul, magram jer ver aTvisebul informacias
aiTvisebda da Seimecnebda. amave dros, mama RmerTma mTels
mamakacur sawyisSi UbrZana, rom, vidre igi saWirod ar CaTvlida, yvela cocxal arsebas droebiT TAavi daenebebina sulieri srulyofis ZiebisaTvis, anu axali sulieri codnis
moZiebisaTvis.
es cocxali arsebebi (individualuri sulebi) udavod
udidesi eTikuri simaRlis, mama RmerTTan pirovnul doneze
axlo urTierTobebSi myofi, arsebebi arian.
magram miuxedavad aseTi didi eTikuri donisac ki, uzomod Znelia, Cvevad qceuli nebismieri qmedebis Cadenis survils sZlio da am SemTxvevaSi erTaderTi, riTac SeiZleba individualuri sulis sakuTari Secdomis daSvebisagan dacva
(samwuxarod Tu sabednierod), aris SiSi avtoritetuli wyarosi, am SemTxvevaSi mama RmerTisa.
ra Tqma unda, udavod Segnebaa uZlieresi iaraRi Secdomebisagan TAavdacvisa, magram sadac Cvevazea laparaki, iq igulisxmeba, rom Segneba ar arsebobs.
savaraudod, is individualuri suli gabedavs mama
RmerTis nebis darRvevas, romelic yvelaze axlosaa masTAan,
rameTu fiqrobs, rom rac ar unda akeTos (miT umetes, Tu
hgonia, rom saWirosa da kargs akeTebs da mama RmerTis Secdomas asworebs), mama RmerTi mas, ase vTqvaT, ar gaimetebs,
Tundac radikalurad ar moewonos misi saqcieli, anu Seicodebs da yvelafers apatiebs.
absoluturad yvela da nebismieri boroteba TAavis
sawyis stadiaSi, yovelgvari gamonaklisis gareSe, keTili
survilebidan iwyeboda, iwyeba da daiwyeba.
hgonia ra, rom sikeTes (WeSmaritad sakeTebels) akeTebs
da mama RmerTi Secda da roca am Secdomas mixvdeba, aRiarebs
misi saqcielis marTebulobasa da mis pirovnul Rirseulobas, mama RmerTis yvelaze metad axlos myofi individualuri suli (eTikur-esTetikuri parametriT) jer gaubedavad,
Cumad, Semdeg ufro gabedulad agrZelebs axali sulieri in186

formaciis Ziebasa da gadamuSavebas. mas mimdevrebic uCndebian da mamakacur sawyisSi nel-nela xdeba ganxeTqileba,
Tumca is jer aranairi formiT ar vlindeba.
vinaidan am axal mopovebul codnas gawonasworebis meqanizmi qaluri sawyisisTvis gaziarebiT ar akontrolebs, ar
aneitralebs, ar adasturebs (informaciul enaze, es axali
mimdinareoba improvizaciul interpretaciaze koncentrirdeba). informacia moipoveba da grovdeba maSin, rodesac misi
realizacia anu adaptacia ver xerxdeba. unda es Tu ara, am
yvelaze niWier da maRalganviTarebul cocxal arsebas mama
RmerTis garemocvidan da mis mimdevrebs, isini nel-nela agresiulni, gauwonasworebelni xdebian, Tumca sakuTAar ATavze
Zalisxmevis xarjze axerxeben sakuTAari TAavis kontrolirebas.
amasobaSi ki, vnaxoT, ra xdeba suliwmidasTAan da qalur
sawyisSi?
suliwmidisa da misi garemos, mTEeli qaluri sawyisis,
TviTgamorkvevisaTvis mama RmerTs yvela piroba aqvs Seqmnili, anu misi nebarTvis gareSe veravin SeZlebs maTTvis raime
sxva axali informaciis miwodebas, vidre is amas ar miiCnevs
dasaSvebad, anu vidre jer ver gadamuSavebuli informaciis
sruli aTviseba ar moxdeba.
suliwmida ki iwyebs droebiTi sulieri samyaros Seqmnas, gansxvavebiT mudmivi, maradiuli samyarosgan. is, rac
warmosaxviT ver aRiqva, surs gamosaxviT (warmosaxvis vizualuri formiT) da gamosaxulis bunebrivi Tanamimdevruli
svlis ganxilviT Seicnos da gaiTavisos. amisaTvis ki saWiro
xdeba, arc meti da arc naklebi, mTeli ukve Secnobili codnis gamosaxva, sulier samyarod Camoyalibebisa da Seqmnis saxiT. e. i. Seqmna da gamosaxva xiluli, vizualuri saxiT xdeba
absoluturad yvelafrisa, rac ki rodesme mamakacuri sawyisis mxridan qaluri sawyisisTvis iqna miwodebuli sulieri
codnis saxiT da rac ukve srulad adaptirebulia da gaTAavisebulia qaluri sawyisis mier.
uxeSad Tu aviRebT, es aris cocxali arsebebis cocxali,
cxoveli bunebis gamovlineba maTi sulieri codnis Sesabamisad. es cocxali arsebebi sulieri (mentaluri) sxeulebis
mqoneni arian. suliwmida, aqamde Tu adaptaciiT iyo dakave187

buli, axla ukve damoukideblad sulieri ganviTAarebis, evolucirebis orientaciuli sakiTxebiT kavdeba mxolod da
isic, mxolod im diapazonSi, romlis aRqmac ver SeZlo da
mTels qalur sawyissa da masSi arsebul individualur sulebs ucxadebs, ubrZanebs, rom droebiT adaptaciaze, sxva
axali sulieri codnis miREebaze uari unda Tqvan iqamde, vidre veradaptirebul nawils mTeli qaluri sawyisi ar aiTvisebs.
ra Tqma unda, aqac Cndeba erTgvari Cumi ganxeTqileba,
anu suliwmidis pirovnebasTan Zalian daaxloebuli cocxali arseba bedavs isev adaptaciaze iyos koncentrirebuli,
rameTu mas sulwmidis SiSi ar gaaCnia, miaCnia ra, rom suliwmida mas risxvisTvis ar Ggaimetebs. faqtiurad, es urCi arseba
sakuTaAr Cvevebs ver eleva (Tumc, me mas ar vamarTleb, magram
es yovelive Cveulebrivi bunebrivi procesia da unda es vinmes Tu ara, mainc moxdeba). avtomaturad am individualur
sulsac uCndeba TAavisi mimdevrebi da qalur sawyisSic Cndeba Cumi ganxeTqileba.
am mimdevrobasac erTi suli aqvs, aRmoaCinos axali sulieri codna da misi aTviseba daiwyos. informaciul doneze
es axali mimdinareoba inerciaze koncentrirdeba.
aq DSemodis cneba adamianuri buneba (adamiani).
am droisaTvis ikveTAeba zogadi cnobierebis is xarisxobriv-raodenobrivi done da misi e. w. teritoriuli sazRvrebi
(vizualurad aRqmadi gamosaxuleba), romelic ver iqna aTvisebuli da adaptirebuli. ai am sazRvrebis aTvisebisaTvis suliwmida qmnis Tvisobrivad sruliad axal, ukve gamovlinebuli arsebebisagan gansxvavebul, mentalur sxeuls, romelsac
mama RmerTi SATaberavs ukve arsebuli individualuri sulebisagan gansxvavebul, Tvisobrivad sruliad axal suls, romelsac am teritoriuli sazRvrebis TAanamimdevruli (mowafeobrivi) aTvisebis unari gaaCnia. es axlad Seqmnili arseba gaxlavT mamakacuri sawyisiT mkveTrad gamoxatuli adamiani
(adami). SeiZleba, gasakviradac mogeCvenoYT, magram swored igi
xdeba centraluri figura asaTvisebeli zogadi cnobierebis
funqcionaluri aspeqtis mopovebisa da gadamuSavebis saqmeSi
(anu inforaciul enaze, orientaciisa da improvizaciuli interpretaciis saSualebiT fiqsaciis saqmeSi).
188

magram, amavdroulad am arsebisaTvis aucilebeli xdeba


misTvis Sesabamisi qaluri sawyisiT gamovlinebuli arsebis
Seqmna, rogorc misi gezis wonasworobaSi moyvanis, marTebuli mimarTulebidan ar gadaxvevis, saSualeba. am arsebis Seqmna
xdeba mTlianad ukve Seqmnilis arsobrivi Sinaarsis mixedviT,
Tumc, isic udavod aris adamianuri bunebis mqone arseba, anu
adamiani, magram qaluri sawyisiT mkveTrad gamoxatuli (qali,
igive eva). es arseba ki xdeba centraluri figura ar aTvisebuli zogadi cnobierebis vizualuri aspeqtis mopovebisa da gadamuSavebis saqmeSi (anu informaciul enaze adaptaciisa da
inerciis saSualebiT relaqsaciis saqmeSi).
mamakaci-adamiani, koncentrirebulia ra mama RmerTze,
eZleva ver aTvisebuli zogadi cnobierebis Sesaxeb diskretuli, porcialuri informaciebi, romlebsac ayalibebs ideis donemde da awvdis qal-adamians, romelic am ideis esTetikuri formiT realizacias axdens e. w. xelovnebis gamovlinebul formebSi. am gamovlinebuli formebis ganWvretis Semdeg suliwmida axdens am porcialuri nawilis warmosaxvis
doneze aTvisebas da gaTAavisebas.
magram es procesi iqamde grZeldeba, vidre mamakacur da
qalur sawyisSi warmoqmnili Cumi mimdinareobebi ar erevian
am saqmeSi. maT umTAavres mizans am ar aTvisebuli zogadi cnobierebis rac SeiZleba swrafad adaptireba warmoadgens,
raTAa isev im pirvandel mdgomareobaSi dabrundnen mama
RmerTi da suliwmida (rogorc yvelaze gavleniani da mmarTveli figurebi) da TviTonac, erTmaneTTan urTierTobiT,
transcendentul mdgomareobas daubrundnen. amisaTvis ki
mamakacur sawyisSi warmoqmnili mimdinereobis yvelaze gabeduli arseba (anu `lideri~) TaAvad, uSualod amyarebs kontaqts qal-adamianTAan da cdilobs imaze meti informacia miawodos jer ar Secnobili zogadi cnobierebis garSemo, vidre am ukanasknels amis aRqmis unari gaaCnia (friad sagulisxmoa is, rom am `liders~ mamakaci-adamianis TAavisze koncentrirebis unari ara aqvs). es `mekobruli~ informacia qaladamianSi erTgvar gaorebas iwvevs, rameTu igi iwyebs sakuTari sulieri megobris (TAavisze upiratesad miCneulis), mamakaci-adamianisa da am axlad gamoCenili, maszed ufro informirebuli arsebis Sedarebas erTmaneTTan, Tu vin ufro
189

upiratesia da yvelaferi absoluturad am fardobiTi xedvis WrilSi xdeba aRqmadi (anu igi erTgvari trans-harmonizirebulobis mdgomareobidan gamodis).
realurad, bibliur miTologiaSi moTxrobili nayofi
keTilisa da borotis Sesaxeb swored es fenomeni gaxlavT.
mamakac-adamianTan urTierTobis Semdeg, qali-adamiani gulaxdilad uziarebs im informacias, rac am axlad gamoCenilma arsebam auwya. es mamakaci-adamianisaTvis seriozuli daeWvebis mizezi xdeba mama RmerTis uzenaesobis raobaSi. masSic
erTgvari gaoreba Cndeba imis gamo, Tu vin aris upiratesi,
mama RmerTad misTvis aRqmuli arseba, Tu es viRaca. am eWvebTan erTad avtomaturad Cndeba saSiSroeba imisa, rom mamakac-adamians Tavad moundes sakuTari eTikuri donis qvemoT
myof arsebebze uxeSi, Zaladobrivi diqtatura daamyaros,
raTa mama RmerTTanac da am viRac axal `RmerTis tol arsebasTaAnac~ saerTod gawyvitos kavSiri (imisaTvis, rom qaliadamianis TvalSi sakuTari Rirseba da pativi SeinarCunos).
anu, faqtiurad, TAavad gamoacxados sakuTari pirovneba
RmerTad.
bibliur miTologiaSi es asea moxseniebuli: `Tqva
ufalma RmerTma: aha gaxda adami, rogorc erTi CvenTagani,
Semcnobeli keTilisa da borotisa, ar gaiwodos axla xeli
da ar mowyvitos sicocxlis xis nayofic, ar SeWAamos da maradiulad ar icocxlos.
gauSva igi ufalma RmerTma edemis baRidan, rom daemuSavebina miwa (TavisSi arsebuli WeSmariti grZnoba), saidanac
iyo aRebuli. gandevna adami, edems ki aRmosavleTiT qerubinebi da cecxlovani, mbrunavi maxvili dauyena, raTa sicocxlis xesTan misasvleli daecvaT~.
anu, Seuwyvita mama RmerTma ar Secnobili zogadi cnobierebis Sesaxeb mamakac-adamians informaciis miwodeba da
absoluturad yvela mamakacur sawyisSi myof arsebasac srulad aukrZala misTvis an qali-adamianisaTvis raime saxis informaciis gacema-miniWeba (amis irib, erTgvar miTologiur,
dasturad moviyvandi promeTes mier `cecxlis~ micemas adamianebisaTvis). TAavis garemocvaSi yvelaze axlos myofi arseba ki, vinc adamianebSi eWvis aRmoceneba gamoiwvia, gandevna

190

TAavisi garemocvidanac da zecidanac, sakuTari Secdomebis


aRsaqmelad da mis srulyofilad gamosasworeblad.
vfiqrob, arc ise Zneli aRsaqmeli da misaxvedria is, rom
am yovelivem materialuri samyaros Seqmnis aucilebloba
gamoiwvia, rameTu asaTvisebeli zogadi cnobierebis warmoqmnis Sedegad warmoqmnili drois cnebis Sesabamisi movlenebis bunebrivi svlis SeCerebis Semdgom traeqtoria mimdinare e. w. idealuri spiralisa adamianisTvis Seicvala da Seicvala mTeli arsebuli cocxali arsebebisaTvis, mamakacuri
da qaluri sawyisebis alternatiuli mimdinareobebisaTvis.
iqmneba sulieri samyaros paraleluri samyaro materialuri
saxiT.
ai aq mTavrdeba treta iuga, rogorc Ziebis epoqa da
iwyeba dvapara iuga, rogorc SenarCunebis epoqa.
ramxela xelovnuri problemis Seqmnac mounda mamakacadamians da ramxela cnobismoyvareobiTac daimuxta qaliadamiani, imxela xelovnuri problemebis winaSe ayeneben mama
RmerTi da suliwmida maT. maTSi es problemebi gamovlindeba
kvebis, usafrTxoebis moZiebis, fizikurad gamoxatulebisa
da TviTgamovlinebuli improvizaciuli nawilis gadamuSavebis, gadaxedvis aucileblobis saxiT. agreTve, xdeba mama
RmerTis mier mamakacur sawyisSi warmoqmnili axali mimdevrobis liderisa da misi mimdevrebis sulieri samyarodan gandevna, materialur samyaroSi gadagzavna, romelTAac brmad
mihyvebian qalur sawyisSi gamovlinebuli axali mimdinareobis lideri da misi mimdevrebi. isini materialur samyaroSi
vlindebian faunisa da floris Semadgeneli nawilebis saxiT.
Tumca zogi maYTgani (metismetad TviTgakerpebulni da am metismetad TviTgakerpebulTAa mxurvale TAayvanismcemelni)
materialur samyaroSic ki ver xvdebian da isini moCvenebaTa
samyaroSi an qvesknelSi, jojoxeTSi gadaigzavnebian, sadac
materialuri saxiT gamovlinebulobac ki SeuZlebelsa da
sanatrels rasme warmoadgens.
Tu Zalian uxeSad davakompleqtebT mamakacur sawyisSi
warmoqmnili, mama RmerTis opoziciuri mimdevrebi mtacebeli materialuri sxeulebiYT evlinebian, rac maT mier sxva ma191

terializirebul cocxal arsebaTAa fizikuri sxeulebiT


kvebas, maTTvis safrTxis Seqmnas, TviTnebur TviTgamovlinebasa da sulier samyaroSi Cadenili TviTgamovlinebis ar
gadaxedvaSi gamoixateba; xolo qalur sawyisSi warmoqmnili,
suliwmidis opoziciuri mimdevrebi mSvidobiani materialuri sxeulebiT Cndebian. maTi arseboba sakuTAari fizikuri
sxeulis gamokvebaSi da sulier samyaroSi ar moxdenili
TviTgamovlinebis ar gadaxedvaSi gamoixateba.
miuxedavad imisa, rom adamianma misTvis gankuTvnili
funqciis Sesrulebis mimarTulebas gadauxvia, is mainc yvelaze Zlieri da upiratesi cocxali arseba xdeba materialur samyaroSi, rameTu dasamkvidrebel zogad cnobierebasTAan patara, magram raRac `Zafi~ mainc akavSirebs. centraluri sakiTxi ki, ris gamoc da ris garSemoc am yovelives gamovlineba moxda, swored zogadi cnobierebis is nawilia, romelic suliwmidis mier jer aTvisebuli ar aris, am SemTxvevaSi ukve, interesTAa sferos gadasaxedidan, mamakaci-adamiani improvizaciuli interpretaciiT kavdeba, romlis umTavresi mizanic am konkretul epoqaSi sakuTari Secdomis gulwrfeli aRiareba da sakuTAar arsSi mama RmerTis erTgulebis
aRdgena unda iyos, xolo qali-adamiani inerciiT kavdeba,
romlis umTAavresi mizanic, am konkretul epoqaSi, sakuTari
Secdomis gulaxdili monanieba da suliwmidis erTgulebis
aRdgena unda iyos.
axla ki vnaxoT, ra xdeba am dros sulier samyaroSi.
am periodSi mama RmerTi REebulobs gadawyvetilebas,
rom suliwmidas uSualod mentaluri, `fizikuri~ kontaqtis
saSualebiT miawodos informacia am ukanasknelis mier ver
miRebuli, ver aRqmuli sakiTxebis Sesaxeb. maT Soris xdeba
uSualod pirovnuli (uxeSi gadasaxedidan fizikuri) kontaqti, rasac adamianur enaze sqesobriv (seqsualur) kontaqts uwodeben da risi meSveobiTac suliwmida kontaqtis
procesSi ubrundeba im orgazmul mdgomareobas, romelic
yovelgvari fizikuri kontaqtis gareSe sufevda masSi, vidre
es gaucnobierebeli sakiTxi warmoiqmneboda, anu suliwmidaSi mama RmerTis mier uSualod xdeba amocanis amonaxsnis Cadeba, magram am droisTvis ukve aucilebeli xdeba mTEels gamovlinebul realobaSi warmoqmnili gaurkveveli sakiTxis
192

gafarToebuli formiT gamovlinebulobis pirvandel, srul


gawonasworebul mdgomareobaSi dabruneba. swored es xdeba
suliwmidis xelmeored transcendentuli mdgomareobidan
gamosvlis mizezi. is xom mTEels arsebul realobaSi yvela
cocxali arsebis urTierTgagebasa da mSvidobian TAanacxovrebazea pasuxismgebeli (zrunavs).
mama RmerTis mier suliwmidaSi miwodebuli, Cadebuli
codna suliwmidis mier SigniT, sruliad calke, xelSeuxeblad gadaideba, mTlianad gadamuSavdeba gonebis mier da nayofis saxiT igi uSualod Sobs or cocxal arsebas, romelTAaganac erTi aris am gadamuSavebuli zogadi cnobierebis mcodne, mamakacuri sawyisis warmomadgeneli (Ze RvTisa)
da meore aris am gadamuSavebuli zogadi cnobierebis xorcSesxmis unaris mqone, qaluri sawyisis warmomadgeneli (asuli RvTisa). sxvaTa Soris, am ukanasknelis mier xdeba materialuri samyaros gamovlineba iseTAad, rogoradac materialuri samyaro vlindeba. vedebSi da induizmSi igi moxseniebulia ufali brahmas saxeliT.
realurad am or, axladSemosul arsebaSi nebismieri sxva
individualuri cocxali arsebis mier raime saxis disonansis
Setana (maT Wkuaze zemoqmedeba) sruliad SeuZlebelia. es
ori axali personaJi zedmiwevniT idealurad SeZlebs Seasreulos is, rac adamianebs (mamakacsa da qals) idealuri
svlis SemTxvevaSi unda SeesrulebinaT.
aqve ar SemiZlia, ar aRvniSno xazgasmiT is, rom mamakaciadamianisa da qali-adamianis funqcionalur daniSnulebaSi
saerTod ar Sedioda fizikuri gamravleba. minda moviyvano
citata bhagavad-gitadan: `samyaros Seqmnis dasawyisSi yoveli arsebulis ufalma dasabami misca kacTa da naxevarRmerTTa modgmas da am sityvebiT akurTxa isini: `ibedniereYYT am
iajnaTi (msxverplSewirviT), vinaidan misi Sesruleba mogitanT yvelafers bednieri cxovrebisa da ganTAavisuflebisaTvis~.
axla ki msurs, ioanes gamocxadebidan moviyvano citata,
romelic suliwmidis mier RvTis Zis Sobas exeba: `gamoCnda
caSi niSani dedakaci, romelsac emosa mze. mis ferxTiT iyo
mTvare da mis TAavze gvirgvini Tormeti varskvlaviT. fexmZimed iyo da yviroda, itanjeboda mSobiarobis tkivilebiT...
193

... da Sva Ze, vaJi, romelmac unda mwyemsos yvela xalxi rkinis
kverTxiT da atacebul iqna misi bavSvi RmerTTan da mis
taxtTan.
dedakaci ki gaiqca udabnoSi, sadac misTvis momzadebuli iyo adgili RvYTisagan, raTa iq gamoekveba igi aTAas oras
samoc dRes.~
seriozuli ganWvretiYT, sul mcire zedapiruli gadaxedviTAac ki SeiZleba dafiqsirdes, rom me-8 safexuris dasruleba 2016 wels mTavrdeba, rasac sul raRac aTi weli da
cxra Tve gvaSorebs, Tumca amaze laparaki, vfiqrob, amJamad
sisulelea, amas axla veravis avuxsni.
davubrundebi zogad ganxilvas. mas Semdeg, rac mTavrdeba RvTis Zisa da RvTis asulis mSoblebis mier aRzrda,
rac imaSi gamoixateba, rom maTSi kodirebuli idealurobisken swrafvis survili arsebuli realobisTvis Sesabamisi,
gardauvlad aucilebeli codniT Canacvleba, maT eZlevaT
sruli Zalaufleba ganxorcielebul subieqtur realobaze.
xolo subieqturi realobis sanacvlod, obieqturi realobis Sesabamisi informaciisa da am informaciis ganxorcielebaSi daxmarebis gawevis Setanis Semdgom maT eZlevaT sruli
Zalaufleba sulier samyarozec, sadac obieqturi realoba
ar darRveula, xolo mama RmerTi da suliwmida maTTvis sruliad axal, Tvisobrivad gansxvavebul realobaSi gadadian,
sadac isini sxva cocxali arsebebis mier ukve araindividualur gamovlinebad aRiqmebian. Tumc, es am cocxal arsebaTYa,
maTTan SedarebiT, gacilebiTY ufro mcire eTikur-esTetikuri donis Sedegia (es ise, naucbaTevad, mSobelTa da SvilTa urTierYYTobebis raobis Sesaxeb).
magram, vidre sulier samyaroSi es procesebi moxdeba,
materialur samyaroSi adamianuri buneba hqmnis ukve materialur sxeulze da materialuri sxeulisaTvis awyobil sistemas, Tumca mainc, SeiZleba iTqvas, rom sulierebis aspeqti
masSi aSkarad gadamwyvet rols TamaSobs sakuTar arsSi arsebuli RvTis winaSe SiSis xarjze. me vityodi, am dros ori
udidesi cneba marTAavs adamianebs, esenia: Bsindisi da sircxvili. isini jer kidev akavSireben adamianebs mama RmerTTan da suliwmidasTAan da, yvela sxva saxis materializire-

194

bul cocxal arsebasYTan SedarebiT, ufro maRal eTikur-esTetikur safexurze amyofeben maT.
am dros xdeba RvYYTis Zisa da RvTis asulis Zalisxmevis
gaaqtiureba adamianebSi funqcionaluri interesebis gaRviZebis surviliT, raTa sindisi maTi (SiSi RvTisa) mama RmerTisadmi siyvarulad gardaqmnan, xolo sircxvili maTi (SiSi suliwmidisa) suliwmidisadmi siyvarulSi gardaaqmnevinon,
uSualoni gaxadon, erTurTTAan urTierTgagebisa da siyvarulis survili Caunergon.
ai aq mTavrdeba dvapara iuga (SenarCunebis epoqa) da iwyeba kali iuga anu dakargvis epoqa
am epoqaSi sruliad ikargeba subieqturi Sefasebis survili (pirovnuli Sebralebis Sedegad warmoqmnili) sulier
samyaroSi da sruliad ikargeba obieqturi Sefasebis survili (egoizmis damkvidrebis Sedegad warmoqmnili) materialur samyaroSi. xdeba Zalian seriozuli gamijvna sikeTisa
da borotebis, faseulobaTa srulyofili CamoyalibebiT
zogadcnobierul doneze. uklebliv yvelas da yvelafers
eniWeba is, rasac imsaxurebs. am epoqaSi movlenebi gacilebiT
ufro male viTardeba.
daviwyeb materialuri samyaros realobis ganxilviT am
epoqaSi. mamakaci-adamiani metwilad cnobismoyvareobiTY Seipyroba da, interesebis sferos gadasaxedidan, inerciEiT
imarTEeba, xolo qali-adamiani trabaxis surviliT (Zalauflebis mopovebis surviliT) Seipyroba da, interesebis sferos gadasaxedidan, improvizaciuli interpretaciis surviliT imarTeba. zogadad, adamianebi mTlianad raRacis an
viRAacis imitaciiT arian dakavebulni da srulad iwyeben sulierebasTAan kontaqtis dakargvas. isini spekulaciuri meTodebiT yvelafers TAavis pirovnebaze morgebisaTvis iyeneben da sakuTari sxeulisa da misi arafunqcionaluri survilebis uzrunvelyofis mets aRarafers akeTeben. Segnebulad
Tu brmad, adamianebi mizandasaxulad upirispirdebian mama
RmerTs, suliwmidas, RvTYis Zes, RvTis Aasuls da saerTod sulier samyaros mTlianad, acxadebs ra TaAvis populacias
(adamians) erTaderT RmerTad da evoluciis procesis erTa195

derTi umaRlesi gamovlinebis Sedegad. am dros xdeba adamianTAa raodenobis uzomod zrda da sxva materializirebuli
cocxali arsebebis meToduri Seviwroeba da fizikuri ganadgureba adamianTAa mier. raRaca zRvramde misvlis Semdgom ki,
roca arsebobisTvis brZolaSi yofiTi, Tu cnobieri dapirispireba xdeba adamianTAa Soris, isini erTmaneTis ganadgurebis surviliT imuxtebian. Tan, paralelurad amisa, isini
cdiloben mTEeli materialurad gamovlinebuli kosmiuri
gamovlinebis aTvisebas, Secnobasa da dapyrobas (kolonizirebas), rogorc `mkali~ an raime mavne baqteria. erTi adgilis resursebis amowurvis Semdgom, meore gamoiyenon (gadaWamon) da gaanadguron, Semdeg mesame, meoTxe da a. S. usasrulod.
ra xdeba am dros sulier samyaroSi? WeSmaritad saWiro
da porcialurad zustad gansazRvruli zogadi cnobierebis
miwodebis Semdgom RvTis Zisa da RvTis asulis saSualebiT
sulieri samyaro cdilobs absoluturi obieqturoba gamoiCinos materialuri samyaros mimarT. anu, SeiZleba iTqvas,
rom mizezi yovelives aseTad gamovlinebulobamde misvlisa,
da Tundac, sul Tavidan, zogadi cnobierebis raRaca nawilis ver aRqmisa suliwmidis mier (romelic mama RmerTisgan
iqna miwodebuli), moxda pirovnuli xaTris gamo. ai, am subieqturobis mocilebas cdilobs sulieri samyaro sakuTari
Sida arsidan (im arsidan, riTic is realurad imarTEeba).
am dros da am doneze, ukve ormagovnebis cnebaze laparaki absoluturad uadgiloa da calsaxad keTdeba is, rac
Seqmnili situaciisaTvis gardauval aucileblobas warmoadgens. es aris is erTaderTi gza, rasac WeSmariti sikeTe SeiZleba ewodos.
sulier samyaroSi mcxovrebTAa da, miT umetes, mis umaRles warmomadgenelTa uzomo sixaruls iwvevs iseTi SemTxvevebi, rodesac am epoqisTvis Sesabamis gadagvarebul yofierebaSi myof materialur samyaroSi Cndeba adamiani (an adamianTAa jgufi), romelic damkvidrebuli mankieri orientaciidan axerxebs ATavis daRwevas da swor, marTebul gzas adgeba.
sulieri samyaro am adamians (an adamianTAa jgufs) arasodes
miatovebs `bedis anabara~ am marTlac mZime periodSi ise,
rom ar mixedos, ar upatronos da gansakuTrebul aRricxva196

ze ar hyavdes ayvanili. am adamianebs minda vuTxra, rom Tu


isini SeZleben zogadad, adamianisaTvis TAavdapirvelad
RvTis mier CanafiqrSi arsebul, funqcionalur interesebze
koncentrirebul, mdgomareobas daubrundnen, RvTYis gadasaxedidan aRqmuli adamianuri buneba SeiZinon, maSin maTi saxelebi sicocxlis wignSi Caiwereba da maT miecemaT ufleba maradiul samyaroSi, mama RmerTisa da suliwmidis sasufevelSi gadasaxldnen. RvTis Ze da RvTis asuli ki maTi mudmivi
damxmare da uzrunvelmyofelni iqnebian mTlianad materialur samyaroSi yofnis periodSi, vidre ar moxdeba maTi gasvla zogadi cnobierebis araRqmuli nawilis Sesabamisi yofieri mdgomareobidan (anu sansaradan). aq igulisxmeba ara erTi adamianuri cxovreba, aramed mravali inkarnacia da ara
marto materialuri samyaro, aramed sulieri samyaros is nawilic, romelSic xdeba aTvisebuli cnobierebis TAanmimdevruli, mowafeobrivi aTviseba, Seswavla, gaTaviseba da Secnoba.
minda aRvniSno, rom sicocxlis wignSi mxolod am dros
xdeba axali individualuri sulebis (WeSmaritad RirseulTa Soris yvelaze Rirseulebis) SEeyvana.
rac Seexeba danarCen adamianebs, sulieri samyaros mier
(udavod aranairi piraduli da SurismaZiebluri motivis gamo) gansazRvruli aqvT xangrZlivi reabilitaciis periodi
(e. w. Tavisuflebis aRkveTis periodi), sadac es adamianebi
yvela TAavis namoqmedarze pasuxisgebis winaSe dadgebian e. w.
iZulebis gziT. es aris arc TUu sasiamovno aRzrdis meTodi,
romliTAac isini unda mieCvivnen imas, rom sxvas ar gaukeTon
is, rac ar undaT, rom im sxvam maT gaukeTos. rac Seexeba im
donis miRwevas, rom viRac an raRac `sxvad~ moxseniebuli
`me~-d aRiqvan da ar dayon Tavis arsSi yvela da yvelaferi
`me~-d da ucxod (`ego~-d), anu aRmofxvran `ego~-s cneba sakuTAar Sida arsSi, maTTvis am safexurze es SEeuZlebelsa da
miuRwevel mizans warmoadgens.

197

kali iugas epoqis dasrulebisas xdeba


erTgvari gadanawileba uklebliv yvela cocxali
arsebisa da xelaxla iwyeba satia iuga
am epoqis dadgomisTAnave, mama RmerTi (da mTeli, mis garemocvaSi yofnis uflebis mqone cocxali arsebebi) da suliwmida (da mTeli, mis garemocvaSi yofnis uflebis mqone
cocxali arsebebi) transcendentul mdgomareobaSi gadadian.
mamakacuri sawyisi, mama RmerTis xelmZRvanelobiTAa da
mmarTvelobiT, axdens sulieri codnis (dasamkvidrebeli
WeSmaritebis) mopovebas da qaluri sawyisisTvis am mopovebuli codnis miwodebas, romelic Tavis mxriv am codnas suliwmidas xelmZRvanelobiTAa da mmarTvelobiT zogad cnobierebad gardaqmnis Semoqmedebis saSualebiT (yovelgvari vizualuri gamosaxvis gareSe) da absoluturad transcendentul mdgomareobaSi imyofeba orive mxare.
xazgasmiT aRsaniSnavia is, rom aq myof yvela cocxal arsebas Tavisi zedmiwevniT Sesatyvisi sapirispiro sawyisis
warmomadgeneli partniori hyavs. Tu jer ver aRiqviT, getyviT, rom aq drois cneba aRar arsebobs da, Tundac, aqedan
gamomdinare unda mixvdeT, rom refleqsualuri anu Seugnebeli Cveulebis cnebis arsebobaze laparaki uxerxulic kia
aq aRweril eTikur-esTetikur doneSi.
mokled, amaze aRar SevCerdebi, rameTu, visac SeeZlo
man ukve gaigo, vinc ver gaigo is mainc ver SeZlebs aqamde
mosvlas.
axla ki, davubrundeT imas, Tu ra xdeba RvTis ZesTan da
RvTis asulTan da im `ajafsandalTan~, rac gamijvnis Semdeg
moxda (vgulisxmob qveda dones).
RvTis Ze da RvTis asuli da mTeli maTi garemocva ki am
dros agrZeleben mTels samyaroSi Seqmnili qaosis moTvinierebas. Tumc aqve minda aRvniSno, rom es zemoT gadmocemuli
transcendentaluri garemo da es darCenili garemo erTmaneTisagan calsaxad imijneba da erTmaneTTan aranairi kontaqti aRar gaaCniaT (es Zalian mniSvnelovania da imitom aRvniSnav).

198

RvTis Ze da RvTis asuli da maTi garemocva ki iqamde agrZelebs zemoqmedebas, vidre qaoss mTlianad ar aRmofxvrian da mSvidobasa da myudroebas ar daamyareben.
amis Semdgom, isini erTgvar araindividualur mdgomareobaSi gadadian sxva cocxali arsebebis aRqmis doneze (maTi gadasaxedidan), iqamde vidre samyaroSi maTi Carevis aucilebloba ar gaxdeba saWiro.
qaosis ar arsebobis dros, RvTis ZEe da RvTis asuli, damoukideblad yvelasagan da erTurTisagan, meditaciur
transSi Sedian da absoluturi WeSmaritebisa da, absoluturi cnobierebis Secnobis surviliT damuxtulebi, warmosaxvisa da warmosaxulis ukidegano sivrceebSi mogzauroben,
Tumc, vfiqrob, es, albaT, Zneli gasagebi iqneba. ufro martivi eniT rom iTqvas, isini mudmivad sakuTari araindividualizmis gazrdis mcdelobiT, `me~-s SecnobiT arian dakavebulni.
es aris droebiT samyaroTa gaCena-gauCinarebis erTi
ciklis mokle istoriuli ganxilva.
epoqaTAa TAanamimdevruli urTierTcvalebadobis mizezi,
rogorc sulieri yofierebis gardauvali
aucileblobis uzrunvelyofa
upirveles yovlisa unda aRiniSnos is, rom aq saqme
gvaqvs mudmivi mamoZravebeli Zalis, absolutis e. w. pirovnuli bunebis SeZlebisdagvarad siRrmiseuli gadmocemis
mcdelobasTan. daaxloebiT vxvdebi, rogori kritikuli ganwyoba gauCndeba Cemi pirovnebis mimarT im adamianebs, romlebic amas waikiTxaven (igulisxmebian WeSmaritad gonieri,
araspekuliaciurad ganaTlebuli adamianebi, Torem sulierad dabla dacemuls, amas verc waakiTxeb da romc waikiTxos,
mainc verafers gaigebs). ase rom, vidre amis ganxilvas daviwyebde, jer, albaT unda agixsnaT, ra minda am `daukrefavSi~
da raSi damWirda saerTod am Temis moyvana.
vinaidan ise moxda, rom Cemi mecadineoba da SEemoqmedeba
Zalian globalur sakiTxebs Seexo, piradad CemTvis aucilebeli gaxda iseTi sistemis Camoyalibeba sakuTar `me~-Si, romelic raime suleluri (umecrebiTYi) Secdomebisagan dami199

cavda. me, rogorc erT konkretul epoqaSi mcxovrebi mokvdavi adamiani, `ukvdav-uberebel~, maradiul cnebebs vecnobodi da aucilebeli xdeboda, am cnebebis ase Tu ise Secnobis Semdgom imaze metad damecva eTikac, esTetikac, moralica da zneobac, vidre maT Secnobamde vicavdi. minda giTxraT,
rom es arc Tu ise martivi saqme aRmoCnda. da ai, ratom: im
dros, rodesac me Tvalsa da xels Sua vicvlebodi ukeTesobisken (yovel SemTxvevaSi, vcdilobdi), garemo an uZrav
mdgomareobaSi imyofeboda (gansakuTrebiYT, CemSi mimdinare
procesebYTan SedarebiT), an uaresobisken miiswrafoda. aseT
pirobebSi gankiTxvis, brazisa da dapirispirebis ar aRmocenebisaTvis, gulwrfelad vaRiareb, Zalian didi Zalisxmeva
mWirdeboda. amavdroulad, isic gaiTvaliswineT, rom garemosTan Cemi TanamSromloba am sakiTxebis garSemo gangebis
mier mTlianad blokirebuli iyo da, ra Tqma unda, blokirebuli unda yofiliyo kidec interesTAa komfliqtisagan dacvis mizniT. ratom? imitom, rom Cems `me~-Si ukeTesad gadaqcevis survili aranairad ar neldeboda da rac dro gadioda, ufro meti gulmodginebiTA da morCili Tayvaniscemis
suliskveTebiT mivyvebodi Cems mier arCeul gzas. anu me `mowafeobis~ statusSi myof arsebad viricxebodi, kosmiuri realobisa da misi ganmgeblis, gangebis gadasaxedidan. me Tavad
davwere am Cemi xelebiT da mTels Cems meore wigns (`sulieri
cxovrebis gza materialur samyaroSi~) wiTeEl zolad gasdevs is azri, rom erTdroulad ori radikalurad dapirispirebuli mimarTulebiTY svlis survilis arseboba, adamianSi
absoluturad arasasurvelia da Cemnairi adamianisaTYvis ki
sruliad dauSvebelia (rameYTu, Cemnairi adamianis mier daSvebuli Secdomebi gacilebiTY ufro did zians da ubedurebas
moutans yvelasa da yvelafers). adamianur enaze rom vTqva
iyo `moswavle~ da TaAn iyo `mAAaswavlebeli~ aseT sakiTxebSi
ubralod miuRebelia.
mokled, bevri rom aRar gavagrZelo, Cemi `me~-sTYvis aucilebeli gaxda Semecnebis raRaca donis dasrulebul, bolo nawilad miReba. me TAavs imiT vimSvidebdi, rom es raRac
CemTvis aRqmis maqsimumia (rameTu uklebliv yvela cocxal
arsebas TaAvis aRqmis diapazonSi raRac zRvari gaaCnia), mag-

200

ram gangebis mier Cemi ganswavla-ganaTleba amiT ar mTavrdeboda da es advili misaxvedri iyo.
da ai, gamoCnda is, rac Cemi `me~-s ganaTleba-ganswavlis
damamTAvrebeli iqneba. swored es gaxlavT Cemi aRqmis diapazonSi arsebuli zRvari. amis Semdeg, Tundac asi tona qaRaldi rom gavavso naweriT, iqidan erTi asoc ki aRar iqneba am
Tematikis Sesabamis eTikur-esTetikur doneze maRali.
am TAavis bolomde CamTAavrebiT da, zogadad, am wignis
damTAvrebiT, vacxadeb, rom Cemi mowafeobis periodi mTaAvrdeba (yovel SemTxvevaASi, am sxeulSi arsebobisa da masSi
yofnis bolomde, rogorc minimum da, vfiqrob, amis Semdgom
kidev sakmaod STambeWdav xansac ki). ai, am garemoebebma momiyvana aseTi didi, CemTvis uzarmazari da umaRlesi Tematikis ganxilvis aucileblobamde, rasac axla vwer.
axla ki, modiT, Tematikis arsobriv raobas davubrundeT. Tu, jer kidev ver mixvdiT, ratom gavakeTe amxela Sesavali, gauwyebT, rom es Tema moicavs absolutis, rogorc subieqtis realobis obieqturad ganxilvis mcdelobas.
Tu absoluts rogorc subieqts ganvixilavT, saidanac
yvela da yvelaferi momdinareobs, aqac, iseve rogorc yvelaferSi, ori sawyisis raobis Semotana mogviwevs. es ori sawyisia:
1. mamakacuri sawyisi anu dasamkvidrebeli WeSmariteba
TAavisi absoluturi maCvenebliT, e. i. is, rac cnobierebis doneze jer ar aris CAamoyalibebuli.
2. qaluri sawyisi anu damkvidrebuli WeSmariteba, Tavisi
absoluturi maCvenebliT, e. i. is, rac cnobierebis doneze ukve CAamoyalibebulia da, ase vTqvaT, ganxorcielebul, adaptirebul WeSmaritebas warmoadgens.
amxela formulirebebi rom ar `vaTrioT~, modiT, aqve
SevTanxmdeT imaSi, rom absolutis mamakacuri sawyisi movixsenioT absoluturi WeSmaritebis saxeliT, xolo qaluri
sawyisi ki, movixsenioT absoluturi cnobierebis saxeliT.
absolutSi mudmivad mimdinareobs raRac procesebi. ai,
am procesebis saxeobaTa ganzogadeba da Camoyalibeba minda
gavakeTo axla. isini sulieri yofierebis gardauvali aucileblobis uzrunvelyofas emsaxurebian da uSualod absolutis, rogorc subieqtis, mier imarTebian.
201

ubralod, gakvriT vityvi, rom materializirebul (anu


materialur samyaroebSi) es procesebi radikalurad gadagvarebuli formiT arian warmodgenilni da maTSi absoluti,
rogorc subieqti, aranairi formiT ar ereva. am materialur
samyaroDDs absolutis mier arCeuli piradi warmomadgenlebi
da am warmomadgenlebis mier arCeuli warmomadgenlobiTi
nawili marTavs da ganagebs. am, gadagvarebuli procesebis
uxeSi CamonaTvalia: qaosi, wesrigi, involucia da transmutacia (fsevdocivilizacia). me maTze ar gavaCereb yuradRebas, imitom, rom es wylis nayvad mimaCnia.
sulieri yofierebis gardauvali aucileblobis uzrunvelyofisas TaAvisdauneburad, bunebrivad warmoqmnil procesTaA CamonaTvali gaxlavT: harmonizireba, transcendencireba, evolucireba da civilizireba. am procesebis erTmaneTSi gadasvla iseve aucilebeli da saWiroa, rogorc dedis
muclidan Svilis gardauvali gamosvla. swored aq minda gavakeToT pirveli `gaCereba~. anu ra bedi eweva mas, vinc procesis erTi saxeobidan meoreSi gadasvlas SeewinaaRmdegeba
TAavisi WkuiT. am gadasaxedidan albaT xvdebiT, rom es pirdapir absolutTan, rogorc subieqtTan, dapirispirebas niSnavs. garegnulad ki, es arseba absolutis mier arCeul pirad
warmomadgenlebs upirispirdeba (ZiriTadSi, is amas verc ki
icnobierebs) da, swored amis gamo, xdeba materialur samyaroSi gadagzavna, saidanac albaT, Zalian, Zalian didi xani
dasWirdeba, rom TAavi daaRwios.
maS ase: raSi vlindeba procesis erT saxeobaze mijaWva
da ra SeEdegebs iZleva es fenomeni zogadcnobieruli aRqmis
doneze.
1) harmonizirebis procesze mijaWvis SemTxvevaSi, rodesac danarCeni sami procesis saxeoba met-naklebad ignorirebulia, individis Sida araindividualuri nawili diskomfortul SegrZnebaSi gadadis. mas uCndeba imis survili, yvela arsebas Tavis garSemo ise SEeagrZnobinos yvelaferi, rogorc TviTon grZnobs. amgvarad, igi nel-nela kargavs imis
aRqmis unars, SeswevT am arsebebs am SegrZnebis unari, Tu
ara. Tumc, unda vaRiaro, rom es aranairi angarebiTi survi-

202

lebiTA da miznebiT ar xdeba, magram igi aris nebismier raRacaSi nebismieri saxiT gamovlenili mouTmenloba.
Sedegi haromnizirebis procesze mijaWvebisa ki gaxlavT
is, rom am individs Tavadve mouwevs sakuTar `me~-Si darRveuli harmoniulobis aRdgena da sanam amas bolomde ar moaxerxebs, veRAaravis veRar gaunawilebs da gauziarebs sakuTAar
Sida grZnobiT bunebaSi arsebul siRrmesa da siyvaruls, ra
procesSi yofnac ase Zalian uyvars da moswons mas.
2) transcendencirebis procesze mijaWvebis SemTxvevaSi
ki individis Sida araindividualuri nawili zmanebis, `Zilis~ SegrZnebaSi gadadis. mas uCndeba imis survili, rom
aRAarafris adaptacia aRAar moaxdinos da sruliad dakmayofilebuli iyos imiT, rac mas transcendentul mdgomareobaSi amyofebda. amgvarad, igi nel-nela kargavs imis aRqmis
unars, rom transcendentuli mdgomareoba misTvis miwodebuli dasamkvidrebeli WeSmaretebis cnobierebad gardaqmnis bunebrivi Sedegi iyo. Tumc aqac aucileblad minda aRvniSno is, rom es aranairi vnebiTi survilebisa da miznebis
Sedegi ar gaxlavT. am SemTxvevaSi, vityodi, rom nebismier
raRacaSi nebismieri saxiT gamovlinebuli zedmeti moTmineba, saboloo jamSi, verasodes ver iqneba dadebiTi Sedegis
momtani da erTgvari gazarmacebisa da sakuTar funqcionalur saqmianobaze uaris Tqmis provocirebas uwyobs xels.
Sedegi transcendencirebis procesze mijaWvebisa ki
gaxlavT is, rom am individs mainc mouwevs Tavadve transuli
mdgomareobidan gamosvlis mizezis povna da am mizezis
srulyofilad aRmofxvra. is veRAar moaxerxebs transcendentul mdgomareobaSi moxvedras, vidre ignorirebul dasamkvidrebel WeSmaritebas zogad cnobierebad bolomde ar Camoayalibebs.
3) evolucirebis procesze mijaWvis SemTxvevaSi, individis individualuri (pirovnuli) nawili erTgvar qaosur
mdgomareobaSi gadadis. is cdilobs sakuTar `me~-Si arsebul
ambiciur nawils mudmivad aZlios sul axali da axali informaciebi dasamkvidrebeli WeSmaritebis garSemo, da vinaidan amis harmonizirebas ar axdens, ver awvdis Sida araindividualur nawils gadamuSavebul informacias. masESi uamravi
203

raodenobis Sexedulebebi WianWvelebiviT dafuTfuTeben.


WeSmaritebaSi wvdomis survili da mcdeloba amis ganxorcielebisa am individisTvis maniakaluri ideafiqsi xdeba da
nel-nela verc ki amCnevs, rom saerTod veRar axerxebs sakuTAari pirovnebis garSemo arsebuli realobis aRqmas.
droTAa ganmavlobaSi mas uciloblad ipyrobs brazi da garemosTan radikalur dapirispirebaSi xvdeba imis gamo, rom garemo ise ar aRiqvams realobas rogorc is.
Sedegi evolucirebis procesze mijaWvebisa gaxlavT is,
rom individi, arsebuli realobis paralelurad, misTvis
sruliad dasanaxsa da gasagon realobas warmoqmnis sakuTari warmosaxvis gamovlinebis survilis Sedegad. sxva enaze
rom vTqva, igi SizofreniiT avaddeba da iqamde veRar SeZlebs dasamkvidrebel WeSmaritebasTan urTierTobis uflebis miRebas, vidre mimdinare mTavar, ZiriTad realobas ar
aRiqvams.
4) civilizirebis procesze mijaWvis SemTxvevaSi, individis individualuri (pirovnuli) nawili erTgvari wesrigis
mdgomareobaSi gadadis, is cdilobs sakuTar `me~-Si arsebul
emociur nawils mudmivad aZlios sul axali da axali informaciebi ukve damkvidrebuli WeSmaritebis, adaptirebuli
zogadi cnobierebis garSemo, da vinaidan is transcendencirebas ver axdens, ar awvdis Sida araindividualur nawils am
informacias (rameTu am ukanasknels es ukve didi xania aqvs
da araferSi ar sWirdeba), yvelanairad cdilobs xelSesaxebi, dasanaxi Tu gasagoni saxiT moaxdinos maTi gamovlineba.
erTgvarad Tavs imxnevebs imiT, rom saWiro saqmiT aris dakavebuli, aseTi mcdelobebis Sedegad es individi verc ki amCnevs, rogor ikargeba masSi arsebuli bunebrivi realobis
aRqma. droTa garemosATan radikalurad (Cumi) dapirispirebis Semdeg materialur samyaroSi gadadis TAavisi survilebis gansaxorcieleblad.
Sedegi civilizirebis procesze mijaWvebisa gaxlavT is,
rom individi arsebul realobaSi mimdinare procesebs emijneba, am realobasTan uSualo kontaqtis damyarebis survili
uqreba da ganvlili realobis idealurobis formirebis
surviliT Seipyroba, anu autizmiT avaddeba da iqamde iqneba
204

materialur samyaroSi, vidre ZiriTaAd, `mTAavar~ realobaSi


arsebul mimdinare cnobierebas ar ganiviTarebs TAavisSi
(refleqsebidan gaTavisuflebis gziT).
absolutis mier sulieri yofierebis gardauvali aucileblobis uzrunvelyofisaTAvis Seqmnil da warmoCinebul da
mis mierve marTul procesebs Tu mamakacuri da qaluri sawyisebis warmomadgenlobiT doneze davakompleqtebT, miviRebT erTob saintereso da Zalian mniSvnelovan Sedegebs. es
Sedegebi, rogorc umaRlesi donis daskvniTi formebi, impersonalisturi orientaciis saSualebebi gaxdebian da, maTi zedmiwevniTi dacvis SemTxvevaSi, absoluturad uzrunvelyofen Secdomebis (codvebis) ar Cadenas, Tundac sul umciresi raodenobiTAa da xarisxiTac ki.
absolutis Semadgeneli absoluturi WeSmariteba (rogorc absolutis mamakacuri sawyisis warmomadgeneli) warmoqmnis da ganagebs harmonizirebasa da evolucirebas. absolutis Semadgeneli absoluturi cnobiereba ki (rogorc absolutis qaluri sawyisis warmomadgeneli), warmoqmnis da
ganagebs transcendencirebasa da civilizirebas. es oTxi
procesi uklebliv yvela da nebismieri cocxali arsebisaTvis uzenaesi kanonikuri gageba unda iyos. isini srulyofilad, absoluturad zedmiwevniT unda cdilobdnen, daakmayofilon am procesebis mier maTze dakisrebuli saqmianoba.
Tu absolutis gadasaxedidan Sexedvas SevecdebiT, TviT sulieri samyaroc cicqna, cercvisodena formaciul gamovlinebas warmoadgens. ase rom, am gadasaxedidan, materialur
samyaroze laparaki da msjeloba namdvilad uazro da univTo, ufunqcio raRAac iqneboda.
Tu SevecdebiT oTxi procesis rogorRac daxasiaTebas,
met-naklebad gasageb da aRqmad doneze Semdegi saxis ganzogadebas miviRebT:
1. harmonizireba (grZnoba);
2. evolucireba (ambicia).
mamakacuri sawyisi
3. transcendencireba(goneba);
4. civilizireba (emocia).
qaluri sawyisi
205

rogori midgoma unda hqondes cocxal


arsebas absolutis mier Seqmnil
TiToeul procesTan
modiT, jer ganvixiloT, rogori midgoma unda hqondes
cocxal arsebas absolutis mamakacur sawyisTan, absolutur WeSmaritebasTan, anu absoluturi WeSmaritebis mier
warmoqmnil da gangebul procesebTaAn: harmonizirebasTaAn da
evolucirebasTAan.
1) harmonizirebis procesTAan urTierTobisas individualurma cocxalma arsebam TAavisi `me~-s araindividualuri
(grZnobiTi) nawilis gaumjobesebaze, mis imaze ukeTesad gadaqcevaze unda izrunos, vidre is aris.
harmonia, TAavis cnobier arsSi, moiazrebs absoluturad
yvelasa da yvelafris erT mTlian organizmad, mTlianobad
aRqmas. siyvaruli da sitkboeba sakuTari `me~-s grZnobiT nawilSi arsebuli harmoniulobis aRqmis saSualebebi arian.
harmonizireba sakuTAari `me~-s am nawilSi swored maTi ararsebuli nawilis moZiebasa da damkvidrebaSi unda iyos gamoxatuli.
arsebobs erTi aqsioma, romlis miReEbis survilic, samwuxarod, TiTqmis arc erT cocxal arsebas ar eqneba, romelTAac individualizmis raime niSan-wyali gaaCniaT. kerZod, Tu cocxal arsebaSi arsebobs individualizmis gamovlineba, Tundac mcire, umciresi formiT, masSi harmonia, TAavisi absoluturi, srulyofili formiT ver iqneba
gamovlinebuli.
amas ise nu gadanaTlavT, TiTqos individualobis qona
danaSauli iyos, ubralod individualurobis mqone cocxali arseba mudmivad unda ecados, valdebulia, sakuTAari araindividualizmis gazrdas moaxmaros sakuTari individualizmi. Tu es ar moxdeba (vinaidan individualuri nawili raime saqmianobiT yvela SemTxvevaSi iqneba dakavebuli), maSin
moxdeba amis sapirispiro ram, anu individualuri nawili individualizmis gazrdis mcdelobiT dakavdeba. minda ubralod damijeroT, mendoT imaSi, rom es Zalian sasiamovno da
lamazi procesia, romelic warmoudgenlad did siamovnebas
moganiWebT.
206

mokled Tu CamovayalibebT:
a) raRAac eTikuri donis mqone cocxali arsebis araindividualurma nawilma (eTikaSi igulisxmeba grZnobiTi done),
Tavis `me~-Si unda moaxdinos harmonizireba (siyvarulisa da
sitkboebis gazrda) sakuTar doneze ufro maRla myof donesATan mimarTebaSi.
b) raRAac eTikuri donis mqone cocxali arsebis araindividualurma nawilma garemoSi unda moaxdinos harmonizireba (garemos siyvarulisa da sitkboebis gazrda) sakuTar doneze ufro dabla myof donesATan mimarTebaSi.
1) evolucirebis procesTAan urTierTobisas individualurma cocxalma arsebam TAavisi `me~-s individualuri (ambiciuri) nawilis gaumjobesebaze, mis imaze ukeTesad gadaqcevaze unda izrunos, vidre is aris.
evolucia TAavis cnobier arsSi moiazrebs absoluturad
yvelasa da yvelafrisTvis, rogorc erTi mTliani organizmisTvis, saWiro da sasurveli axali infromaciis (dasamkvidrebeli WEeSmaritebis) Semosvlas. sul-grZeloba da myudroeba sakuTari `me~-s ambiciur nawilSi arsebuli evolucirebulobis aRqmis saSualebebi arian. evolucirebuloba sakuTAari `me~-s am nawilSi swored maTi ararsebuli nawilis
moZiebasa da damkvidrebaSi unda iyos gamoxatuli.
am nawilSi moviyvandi Semdegi saxis damxmare formulirebas: sakuTari `me~-s individualizmi unda emsaxurebodes sakuTari `me~-s araindividualizms da araviTar SemTxvevaSi piriqiT ar unda xdebodes.
am procesis aseTad warmarTvis SemTxvevaSi sruli garantia SemiZlia mogceT, rom TqvenSi myudroeba daisadgurebs, rac, vfiqrob, erT-erTi umniSvnelovanesi faqtoria
Sinagani keTildReobis misaRebad.
mokled Tu CamovayalibebT:
a) raRAac moraluri donis mqone cocxali arsebis individualurma nawilma (moralSi avtomaturad igulisxmeba ambiciuri done) Tavis `me~-Si unda moaxdinos evolucireba
(sul-grZelobisa da myudroebis gazrda), sakuTar doneze
ufro maRla myof donesATan mimarTebaSi.

207

b) raRAac eTikuri donis mqone cocxali arsebis individualurma nawilma garemoSi unda moaxdinos evolucireba
(garemoSi sulgrZelobisa da myudroebis gazrda), sakuTar
doneze ufro dabla myof donesATan mimarTebaSi.
axla ki, ganvixiloT rogori midgoma unda hqondes cocxal arsebas absolutis qalur sawyisTan, absolutur cnobierebasTan anu absoluturi cnobierebis mier warmoqmnil
da gangebul procesebYTan: transcendencirebasTan da civilizirebasTan.
1) transcendencirebis procesTAan urTierTobisas individualurma cocxalma arsebam, TAavisi `me~-s araindividualuri (gonebrivi) nawilis gaumjobesebaze, mis imaze ukeTesad gadaqcevaze unda izrunos, vidre is aris.
transcendencia, TaAvis cnobier arsSi, moiazrebs absoluturad yvelasa da yvelafris erT mTlian organizmad Camoyalibebuli da aRqmuli nawilis srul kmayofilebaSi myofelobas.
sixaruli da siwminde sakuTAari `me~-s gonebiT nawilSi
arsebuli transcendentulobis aRqmis saSualebebi arian.
transcendencireba sakuTari `me~-s gonebriv nawilSi swored maTi ar arsebuli nawilis moZiebasa da damkvidrebaSi
unda iyos gamoxatuli.
am SemTxvevaSi, Semdegi saxis postulats Camovayalibebdi: Bar arsebobs cocxali arsebis (an cocxal arsebaTa) individualizmis gamovlinebul nawilze zrunvis, misi dakmayofilebis Tundac sul umniSvnelo ganxorcielebis
mcdeloba, romelic cocxali arsebis (an cocxal arsebaATa) araindividulizmis gamovlinebuli nawilis funqcionaluri interesebis xarjze Rirdes.
am e. w. wesis dacvis SemTxvevaSi, Tavisuflad SeiZleba
iTqvas, rom Tqven transcendencirebis procesTan (absolutur cnobierebasTan) dapirispirebaSi ar aRmoCndebiT da
TqvenSi siwminde ar daiRveva da ar gadagvardeba. ufro metsac getyviT, Tqven Sinagani kmayofilebis mdgomareobas daimkvidrebYT da bednieri adamiani iqnebiT.
mokled Tu CamovayalibebT:

208

a) raRAac esTetikuri donis mqone cocxali arsebis araindividualurma nawilma (esTetikaSi igulisxmeba gonebrivi
done), Tavis `me~-Si unda moaxdinos transcendencireba (sixarulisa da siwmindis gazrda) sakuTar doneze ufro maRla
myof donesATan mimarTebaSi.
b) raRAac esTetikuri donis mqone cocxali arsebis araindividualurma nawilma garemoSi unda moaxdinos transcendencireba (garemoSi sixarulisa da siwmindis gazrda)
sakuTar doneze ufro dabla myof donesATan mimarTebaSi.
1) civilizirebis procesTAan urTierTobisas individualurma cocxalma arsebam, TAavisi `me~-s individualuri (emociuri) nawilis gaumjobesebaze, mis imaze ukeTesad gadaqcevaze unda izrunos, vidre is aris.
civilizireba, TaAvis cnobier arsSi, moiazrebs absoluturad yvelasa da yvelafrisaTvis, rogorc erTi mTliani
organizmisaTvis miwodebuli saWiro da sasurveli axali informaciis (dasamkvidrebeli WeSmaritebis) srulyofilad
miRebas, gadamuSavebasa da aRqmas (zogad cnobierebad Camoyalibebas).
mSvidoba da sarwmunoeba sakuTari `me~-s emociur nawilSi arsebuli civilizirebulobis aRqmis saSualebebi
arian. civilizireba sakuTAar `me~-s am nawilSi swored maTi
ararsebuli nawilis moZiebasa da damkvidrebaSi unda iyos
gamoxatuli. anu civilizireba moxdeba mxolod im SemTxvevaSi, Tu sakuTar arsSi arsebuli emociebi gonebismier codnad gardaiqmneba sulier samyaroSi arsebuli ZiriTadi realobisTvis saWiro (anu iq arsebuli gonebrivi Skalis) donemde.
civilizirebis procesis jerovnad dakmayofilebisaTvis Semdegi saxis Tezas Camovayalibeb: ar arsebobs ukve
damkvidrebuli zogadi cnobiereba, araindividualuri
gonebrivi gamovlinebuloba, romlis xelaxali ganxilva
da dawvrilmaneba iyos saWiro. am saqmianobiT nebismier
cocxal arsebaSi sakuTari `me~-s araindividualuri nawili individualur nawilad gardaqmnas daiwyebs.
am e. w. wesis, rekomendaciis dacvis SemTxvevaSi, TAavisuflad SeiZleba iTqvas, rom Tqven civilizirebis proces209

Tan dapirispirebaSi aRar aRmoCndebiT. QTqvenSi mSvidoba da


sarwmunoeba bunebrivad damkvidrdeba da absoluturad yvelanairi garegani keTildReobiT iqnebiT savse, iqamde, vidre
ai, am rekomendacias daicavT da ar daarRvevT.
mokled Tu CamovayalibebT:
a) raRAac zneobrivi donis mqone cocxali arsebis individualurma nawilma (zneobrivSi igulisxmeba emociuri done),
Tavis `me~-Si unda moaxdinos civilizireba (mSvidobisa da
sarwmunoebis gazrda) sakuTar doneze ufro maRla myof donesATan mimarTebaSi.
b) raRAac eTikuri donis mqone cocxali arsebis individualurma nawilma garemoSi unda moaxdinos civilizireba
(garemos mSvidobisa da sarwmunoebis gazrda) sakuTar doneze ufro dabla myof donesATan mimarTebaSi.
da, albaT, saintereso unda iyos TqvenTvis ra aris is
saerTo, gamaerTianebeli yvela aq CamoTvlili moTxovnebisa cocxali arsebebis mimarT, uklebliv yvela, am oTxive globalur procesTan mimarTebaSi? aseTi cneba namdvilad aris da arsebobs da amis ar Tqma, Cemi mxridan, erTgvari danaSaulis Tu ara, uneburi, magram Secdomis Cadenis
tolfasi iqneboda. es faseuloba Tu cneba (rac gindaT, is
daarqviT) gaxlavT moTmineba. me axla mis Rrma analizSi kirkits ar daviwyeb, ubralod getyviT, rom ai, am cnebis seriozulad dacvis gareSe, verasodes miiRweva is mdgomareoba,
rasac srulyofil (absoluturad harmoniul, absoluturad transcendentul, absoluturad evoluciur da absoluturad civilizirebul) gagebaTAa damkvidrebuloba warmoadgens, mTeli TaAvisi sigrZe-siganiT. moTmineba avtomaturad gulisxmobs adamianTa aRqmaSi procesebis ar daCqarebas,
magram, samwuxarod, adamianebi TiTqmis ver aRiqvamen imas,
rom moTmineba agreTve gulisxmobs procesebis (movlenebis
bunebrivi svlis) Senelebas. moTminebis cnebis jerovnad
dacva avtomaturi garantiaa procesebze ar mijaWvebisa.

210

absoluturi WeSmaritebisa da
absoluturi cnobierebis
urTierTdamokidebuleba
am urTierTobis gamosaxatavad, erTgvari xiluli saxiT,
aRmosavleTYSi erTOianobis formis (cnobil inisa
da ianis) gamoxatvis saSualebas moviSvelieb.
Tumc, unda giTxraT, rom Cemi furceli mxolod
or gamzomilebas gadmoscems da am oTxganzomilebian naxats sxvagvarad, ufro gasagebi formiT sibrtyeze, veravin ver daafiqsirebs.
samagierod, xedviTi formebis darRveviT gadmogcemT
amis WeSmarit mniSvnelobas. absolutis cnebis Semotanis
dros moyvanil Canaxatze datanebuli iyo isrebi da axla avxsni imas, Tu ras vgulisxmobdi maTSi.
am naxatze ki getyviT, rom es aris srulyofilebis miRweulobis mdgomareobis asaxva, sadac gamovlinebuli saxiT
mxolod maradiuli samyaroa. es maradiuli samyaro (Cvens
terminologiaSi zecad wodebuli) am Canaxatis centrSi imyofeba da, albaT, erTi wertilis saxiT Tu SeiZleba misi
warmodgena sakuTar warmosaxvaSi.
zemoT CamoTvlili procesebi (harmonizireba, transcendencireba, evolucireba da civilizireba) statuss icvlian da konkretul cnebebad gardaiqmnebian: harmoniad,
transcendenciad, evoluciad da civilizaciad. anu, isini,
kinematikuri mdgomareobis Seqmnis nacvlad, erTgvari statikuri mdgomareobis damyarebis mizezni xdebian, rac, realobaSi, dinamikas warmoadgens. am periodSi cocxali arsebebi, maradiuli samyaros, zecis macxovreblebi TviT absoluturi WeSmaritebisa da absoluturi cnobierebis (rogorc
absolutis mamakacuri da qaluri sawyisebis subieqtebis) Carevis gareSe, damoukideblad axdenen yovelives, rasac axdenen. am dros, absoluturi WeSmariteba da absoluturi cnobiereba srulad arian erTmaneTSi Sejerebulni, anu aRar arsebobs iseTi sakiTxi, romelic maT erTmaneTSi SEeTanxmebuli
da bolomde ganxiluli ar hqondeT. SeiZleba es viREac-viRaceebis mier arasasurvel mdgomareobad, sikvdilad da aseTi
tipis raRaceebad asocirdeba, magram, garwmunebT, rom amaze
211

ukeTesi mdgomareobis arseboba saerTod SeuZlebelia. am


dros absoluturad yvelgan isadgurebs absoluturi netareba da bedniereba.
axla ki Sevecdebi, aRvwero is, Tu ra xdeba am dros zeciur realobaSi. amisaTvis iq damkvidrebuli oTxi cnebis (yofili procesebis) urTierTdamokidebulebas agiRwerT. es
cnebebia: harmonia (grZnobis gamovlineba), transcendencia
(gonebis gamovlineba), evolucia (ambiciis gamovlineba), civilizacia (emociis gamovlineba).
im procesebis kvaldakval, rac cocxal arsebebs gamoumuSavdaT, harmoniis warmomadgenlebi, iseve rogorc sxva danarCeni (aRar CamovTvli) mimdinareobis ukve Seswavlili da
gaTavisebuli principebiT xelmZRvaneloben da cdiloben,
aranairad ar daarRvion es.
1. haromonia TAavis aRqmaSiL:
a) Tavisze maRla ayenebs transcendencias;
b) TAavisze dabla ayenebs civilizacias.
2. transcendencia TAavis aRqmaSiL:
a) Tavisze maRla ayenebs harmonias;
b) TAavisze dabla ayenebs evolucias.
3. evolucia TAavis aRqmaSiL:
a) Tavisze maRla ayenebs transcendencias;
b) TAavisze dabla ayenebs civilizacias.
4. civilizacia TAavis aRqmaSiL:
a) Tavisze maRla ayenebs harmonias;
b) TAavisze dabla ayenebs evolucias.
anu harmoniasa da evolucias faqtiurad erTnairad
aqvT aRqmuli sakuTari arsi, iseve rogorc transcendenciasa da civilizacias, Zalian uxeSi SedarebiT Tu vixelmZRvanelebTY. es iZleva urTierTobebis Semdeg formebs:
1. harmoniasa da transcendecias Soris urTierTTayvaniscemaa.
2. evoluciasa da transcendencias Soris urTierTgagebaa.
3. harmoniasa da civilizacias Soris urTierTangariSgawevaa.
4. evoluciasa da civilizacias Soris urTierTdapirispirebaa.
212

am dros zeciur (maradiul) samyaroSi prioritetebi icvleba, anu mamakacuri da qaluri sawyisebis individualuri
nawilebi aqtiuri moqmedebebiT kavdebian. amis gansazRvrisaTvis vityvi, rom:
1. harmoniis gamoxatulebis saSualebebi xdebian is cnebebi, rac procesualuri mimdinareobebis dros evolucirebaze iyo gapirovnebuli. anu sul-grZeloba da myudroeba.
2. transcendenciis gamoxatulebis saSualebebi xdebian
is cnebebi, rac procesualuri mimdinareobebis dros civilizirebaze iyo gapirovnebuli. anu mSvidoba da sarwmunoeba.
3. evolucirebis gamoxatulebis saSualebebi xdebian is
cnebebi, rac procesualuri mimdinareobebis dros harmonizirebaze iyo gapirovnebuli. anu siyvaruli da sitkboeba.
4. civilizirebis gamoxatulebis saSualebebi xdebian is
cnebebi, rac procesualuri mimdinareobebis dros transcendencirebaze iyo gapirovnebuli. anu sixaruli da siwminde.
es aris e. w. TviTmmarTvelobis sistema cocxali arsebebis mier Camoyalibebuli, ra Tqma unda, absolutis mxridan
ndobis miRebis safuZvelze. Tu Sedareba gsurT raimesTan,
getyviT, rom es aris is, rasac SeiZleba demokratiuli wyoba
ewodos. magram es mxolod iq aris SesaZlebeli da sasurveli,
iq, zeciuri, maradiuli samyaros realobaSi, sadac funqcionaluri aspeqti (am wyobis mimdinareobis ganmavlobaSi) sruli asi procentiT aris daculi. sxvaTa Soris, aqac ki (funqcionaluri aspeqtis srulyofilad dacvis miuxedavad) absolutis mier datovebuli asaTvisebeli ideebis dasamkvidrebel WeSmaritebad gardaqmnis, TAavad am gardaqmnilis zogad cnobierebad Camoyalibebisa da am yovelives srulyofilebis Sesisxlxorcebis Semdeg, dgeba gardauvali aucilebloba imisa, rom absoluti, rogorc subieqti CAaerios movlenaTa mimdinareobis procesSi da axali ciklis mimdinareobas
daudos saTave.
am e. w. demokratiuli wyobis mimdinareobis dros ki, Tu
funqciebs ganvusazRvravT am oTx cneba, rogorc mamakacuri
da qaluri sawyisebis araindividualur da individualur
gamovlinebebs, aseT suraTs miviRebT:
213

1. harmonia unda cdilobdes civilizaciidan aiRos is,


rac dasakargia (mosacilebelia) da unda cdilobdes, am informaciidan pozitiuri nawilis gadamuSavebiT saWiro forma mouZebnos da transcendencias miawodos.
2. transcendencia unda cdilobdes harmoniidan aiRos
axali moZiebuli informacia da SemoqmedebiTi, esTetikuri
formiT Camoyalibebis Semdgom unda cdilobdes, es evolucias miawodos (apovninos).
3. evolucia unda cdilobdes transcendenciidan moipovos axali Semecnebis saSualeba SemoqmedebiTi formiT
gadmocemuli da amis gaTavisebis Semdgom unda cdilobdes
es civilizacias miawodos am ukanasknelisTvis yvelaze misaRebi saxiT, ise rom arc axlad miwodebulis arsobrivi raoba
ar daikargos da arc ukve arsebulis Rirseba SeibRalos (rogorRac Zvelis pativiscemac SeinarCunos da axlisac daafasos).
4. civilizacia unda cdilobdes, evoluciidan mowodebulis arsobrivi datvirTva SeinarCunos da nel-nela droTa ganmavlobaSi gaiTavisos da Semdgom unda cdilobdes, am
axlad SeTvisebuli codnis paralelurad warsulSi am codnis Sesabamisad ufro dabali xarisxisa da didi raodenobis
codna Tavadve aRmoaCinos, Tavisi nebiT (nebisyofiT) moZvelebulad da arafunqcionalurad gamoacxados da gadasamuSaveblad harmonias gadasces. es, am SemTxvevaSi, mematianeSi
gadagzavnad unda aRiqvaT. anu mimdinare cxovrebiseul realobaSi es istoriuli wes-Cveulebebi aRar iqneba gamoyenebuli.
ai, aseTia am epoqis realoba, romelic mkvidrdeba da
mimdinareobs mTels gamovlinebul realobaSi srulyofilebis damkvidrebis Semdgom, rodesac gamovlinebul doneze
mxolod da mxolod maradiuli samyaro imyofeba.
da bolos, am wigns davamTavreb imiT, riTac Cemi pirveli wigni daviwye:
vinc eZebs is ipovis,
vinc aRar eZebs, is mxolod SenarCunebaze zrunavs,
vinc mxolod SenarCunebaze zrunavs,
is imasac gardauvlad dahkargavs, rac gaaCnia.
214

bolosityvaoba
am wignis dasrulebiTY me Tavs uflebas vaZlev, gangebis
winaSEe, piradad Cemi pirovnebis mxridan saWirod gamosavleni movaleoba Sesrulebulad, aRsrulebulad CavTvalo
evolucirebis TvalsazrisiT.
dasawyisSi am saqmianobisa, rac Cemi `me~-s mier gamovlinda da rac asaxulia Cemi saxeliT moxseniebul samive wignSi, vTvlidi da mimaCnda, rom es ver iqneboda amowuruli,
rogorc Tematikis siRrmeSi wvdomis mateba da raimenairad
amis sakuTar arsSi asaxva. mimaCnda, rom aTAasobiT wlebisa da
saukuneebis manZilzec rom iswrafos adamianma martod, vakuumur mdgomareobaSi, es erTAaderTi WeSmariti gamovlineba iqneboda misi mxridan. magram aRmoCnda, rom calsaxad
srulyofilebisaken swrafvac miRweulis ara harmonizirebiT garemoSi, amis damkvidrebaSi xelis ar SewyobiT da am
damkvidrebulobiT siamovnebis ar miniWebiT da ar miRebiT
uxeSi, Zalian uxeSi darRveva iqneboda im gzisa, riTac unda
iaros zogadad adamianma.
amjerad mimaCnia, rom am wignis Semdgom Cems mier srulyofilebisken swrafvis gaRrmaveba sakuTar arsSi yvelaze
didi mkrexeloba, Secdoma, codva iqneboda, rac ki SeiZleba
Cavidino saerTod.
didi madloba minda gadavuxado sruli TayvaniscemiT
ganmsWvalul mTel sulier samyaros, maradiuli samyaros
ganmgeblebs, gangebas da uklebliv yvelasa da yvelafers,
romelTAac am sulieri neqtaris CAamosatanad dedamiwaze me
rogorc WurWeli gamomiyenes!
uklebliv yvelas minda gisurvoYT sulieri warmatebebisaTvis migeRwioT iqamde, vidre jer kidev materialur sxeulSi imyofebiT! es, am wignebiT moxdeba Tu sxva wminda wignebiT, ra Tqma unda, amas aranairi mniSvneloba ara aqvs.

215

kompiuteruli awyoba daTo yandaSvili


ydis dizaini nana yandaSvili

gamomcemloba `universali~
Tbilisi, 0179, i. WavWavaZis gamz. 19, : 22 36 09, 8(99) 17 22 30
E-mail: universal@internet.ge

216

daTo yandaSvili

sulier faseulobaTa anbani

daTo yandaSvili

sulier faseulobaTa
anbani

wigni

You might also like