Nginnggiucnhtthnhbabylon

GEORGES.CLASON
Limu:

Mt cun sch xut hin vo nm 1920 c gip ch g cho nhng nh kinh

doanh v nhng vn ti chnh ca h ngy nay? Ngi giucnhtthnhBabylon
l mt cun sch hp dn, gii thiu v cch tit kim, bun bn v lm giu ca ngi
dncxathnhBabylon.
Nhng phng cch lm giu ny vn cn gi tr hu ch i vi gii kinh
doanh, bun bn ngy nay. Bng cch lng ghp vo trong nhngcuchuynlth,tc
gi cp n cc ni dung c bn, su sc v b ch v ti chnh. y l mt mn
qu y ngha cho nhng ai v ang bc vo th gii kinh doanh, hoc chonhiu
ngi ang cn hoang mang, do dtrongcchsdngtinbc.Ngoira,cunschny
cng s l nhng bi hc th v, mi l cho bt k ai,ngaycivimtnhutti
chnhgiukinhnghimnhttrnthgii.

Phn1:Nginnghamvng

Bansir ngi ng xe nga thnh Babylonanghtscchnnn.Ngi

trn bc tng thp baoquanhnginhcamnh,Bansiramtbunbnhnnginh
v ci xng lm vic trng rng camnh,trongchcnchngchmythanhgv
mtchicxengaangngdangd.

V ca anh thnh thong li xut hincnhca,nhmtngpngngnhn

v pha anh, nh thm nhc nh rng bao bt m trong nh ht, anh cn phi ng
xongchicxe,glichok,chmkhcuvorinhbng,qutsnvphdaln
nhngvnhbnhxegiaochokhch,nhmkimmtttinmuabtm.

Th nhng, thn hnh rn chc v vm v ca Bansir vn c ngi bt ng.

u c anh ang c u tranh mt cch nhn ni vi mt vn manhchatmrali
gii p.MttricaminnhititithunglngvngEuphratetahinnghnghc
nhangtrtlaxunguanhmtcchkhngthngtic.Nhnggitmhitmra
trntrnrithnnhinnhgitxung,tanbinvokhongngctrncaanh.

Xa xa ngoi kia l bc tng cao cht vt bao quanh lu icanhvua.

Cnh l ngithpnChungscphsntrngtot.Butritrongxanhca
mt ngy nng p nh cng lm ni r hai thi cc cacnhvtniny.Mtbngm
nhng ta lu i nguy nga trng l ca vng gia, cn mt bn l nhng ngi nh tm
thng s si nhch nhc ca ngi dn. Cuc sng thnh Babylon vn l nh th
lun c s xenlngiacinguyngavcititngiasgiusang,xahoavsngho
kh, khn cng. Gia vng tng thnh bao bc t bao i nay, nhng iu ny cng
songsongtntitnmnysangnmkhc,tinysangikhc.


Ngoi ng ph, nhng chic xe nga ca ngi giu c angnonhiti
do, chen ln vi ng o khch b hnh chn mang dp v ngi n xin i chn trn
lm lem bi t. Bng t xa, mt on ngi ng c xut hin. H xp thnh hng
chnh t, mi hng ngangnmngivninhauthnhmthngditrnngdici
nng chi chang. l nhngnlcanhvua.Hangtrnngilyncti
cho khu vn treo c o v lng ly ca quc vng. Khng ch nhngngingho,
m ngay c ngi giu c cng phi np st vo hai bn ng nhng li choon
nginlny.
Mi chm m trong nhng suy ngh nngncamnh,Bansirhunhkhng
n mi th xung quanhchonkhinhngmthanhmducatingnliavangln
bn cnh mnh. Anh quay li v thy gng mt ti ci ca Kobbi, ngi bn thn
nhtcaanhvcnglmtnhcstihoanitingvsnghotng.
Cu cho cc thn thnh lun ht lng ph h anh, anh bn thng mn i.
Kobbi m u bng mt cu cho tht trang trng Vng! Cu cho ci ti ca anhlun
cng phng v anh c bn rn nhiu hn trong xng lm vic. Do , anh s khng
tic g nu trch ra hai ng bc nh nhoi cho ti mn. V ti harngsaubatic
ti nay ca nhng con ngi qu phi, ti s tr li ngay cho anh. Anhcthhonton
yntmvlihacati!
Ti chng c ni hai ng bc no cho anh mn, d anh l ngibnthn
nht ca ti. Bansir p li mt cch u su. Anh bit y,nutichaingbc,th
chnh l tt c gia ti ca ti l ton b tisncacgianhti.Vchclkhng
aicthchomnttctisncah,ngaycivingibnthnnhtcamnh.
Ci g? Kobbi ht sc ngc nhin ku ln. Anh khng c mt ng mt cc
no trong ti ! V th anh ngi trn tng thnh nh mt bc tng vy sao? Ti sao
anh khng ng cho xong chic xe nga kia i? Khng c tin th lm sao anh c th
nui sng c gia nh? Khng th ko di tnh trng ny c, anh bn thn ca ti i.
Sc lc di do ca anh u ri? iu g lm anh chn chng nh vy? Phi
chngccthnthnhlmchotmtrngcaanhbriln?
Chc hn cc thn thnh hi ti ri. Bansir tha nhn. Chuynbtut
mt gic m. Mt gic m l lng m trong ti tng mnh l ngi giu c. Tht
lng catieolnglngmtcitito,nngtruvnhngngtinvng.Tithah
cho tin nhng k n xin i sm nhng trang sc t tin cho v ti v mua nhng
thmtihngmc.Ticmthytnglaicamnhvgianhthtynnvtrong
nh cytinvngdtrtrongccrng,hmTikhngcnlngibnthnlm
lng vt v ca anh na. M anh cng khng th hnh dung cngivcatitrong
gic m u: mt my c y khng cn nhn nh sut ngy nh lu nay, m tri li,
c y lc no cng ti ci rng r trn y hnh phc v ngoanhinnhnhngngy
u chng ti mi ci nhau vy. Ti v cng sung sng vi cuc sng tronggicm
!
Qu l mt gic mng tuyt vi. Kobbi nhn xt. Nhng ti sao nhng cm
gic th v nh th li khin anh tr thnh mt bc tng bun so v ngibnthnnh
vy?

 Cn ti sao na! l v khi ti tnh mng v nh raciticamnhanglp

xp, th cm gic bt mn cht a n vy bc ly ti. Anh bnthni,anhcthcng
ti ni chuyn v vn ny khng? Khi cn nh, chng ta tng cng nhau ti cc
thy t t hc s khn ngoan. Lc bc vo tui thanh nin cho n tn by gi,
chng ta cng chia s nhng ng cay, ngt bi vi nhau v vn lun gi c tnh
bn thn thit. Th m nhn li, ng cay ca chng ta li nhiu hn hn ngt bi. i
chao!Nhngngikhchvinduvnthngnilchngtaangsngtrongmtvng
quc giu c nht trn th gian, nhng tic thay, c hai chng ta khng nm trong s
nhng ngi giu c. hn na cuc i lm lng vt v v kh nhc, chnh anh
ngi bn thn mn nht ca ti vn chccitirngkhngvlntingmnti
hai ng bc nh nhoi. Cn ti, ti tr li vi anh nh th no nh? Ti thnhnvi
anh rngciticaticnglpxpchngkhcganh!Nguynnhncatnhtrngthm
hi ny l g nh? Ti sao chngtakhngbitcchlmranhiuvngbc,hoctnhtl
chngtanvmc?
Cnchoconcicachngtasinhsngnach?Bansirnitip.Chngl
chng cngnigtsnghokhcachachngsao?Chngcncnhiutinsngtt
hn. Ri n i chu ca chng ta na Tt c chng phi camchucucsngngho
kh ngay gia nhng kho vng ca thnh Babylonny?Chnglchngtacamtm
con chu ca mnh sng bngnhngbanchcsadchuavccthcntitnhay
sao?
Khng bao gi! Nhng ti ly lm ngc nhin l vi tnh bng hu gn bbao
nm nay, c bao gi anh ni vi ti v nhng iu ny u, Bansir? Kobbi kinh ngc
hili.
Trong sut bao nm qua, ti cha h suy ngh viuny.Ctsngsmn
ti mt, ti chbituttmttingnhngchicxengasangtrngchonhngngi
giu cvnhnnichi,mongngngtritngticngkhnhccamnhmt
ngy no cho ti c giu c nh h. Nhng cha bao gi thn thnh cho ti tha
nguyn c. Ti mun tr thnh mt ngigiuc!Timunctai,giasc,quno
sang trng v tin rng rnh y ti. Ti c gng phn u tnhngiunyvi
tt c sc lc t i bn tay cng nh mi kh nng khnngoancauc.Nhngcho
n by gi, c ti v anh vn khng thot khi i ngho,citicachngtavnlun
lun xp lp. Chng ta phi lm g by gi? Ti sao chng ta khng th chia s s may
mn,sgiucvinhngngiangshunhiuvngbcnh?
c g ti c th tr li c cu hi caanh!Kobbipli.Cucsngca
ti chnganhu.Stintikimcnhcynlianycngnhanhchngbayi
ht. Ti phi thng tnh ton cc khon chi tiu sao cho gia nh ti khng b i.
Khng bit bao gi ti mi t c c m c c mt cy n lia lnhncth
gy nn nhng khc nhc m ti ao c. Vi mt nhc c nh th,tingnhccatis
tinhthnnhiu,hnclntigynphcvnhvua.
Mt cy n lia nh th chng my chc anh s c c thi. Khng mt ai
thnh Babylon ny c ti lm cho nhng giai iu tr nn ngt ngo hn anh. Bansir
ni.

 Nhng lm th no anh chc chn ti s c c mt cy n nh th, v hai

chngtahinangnghokhkhngkhcgnhngnlcanhvua?Kobbihi.
Valc,trongkhngtrungchtctingchungvngli.Bansirmmcini
vibn:
Hylngnghetingchung!Hny.
Bansir a tay ch vo dng ngi mang nc, mnh trn, m hi nh nhi
ang l bc mt cch nng nhc tdngsngphaxakialnconngchthp.Trn
lngmingilmttidadngync.
Ngikiacvcdngpych?Ngidnucon!Kobbichvo
ngi khng mang vc gc,taycmchungitrconngi,thnhthongliging
lnmthanhcnhbokhchbhnhdplichoonnliqua.
Trong on hu nhaicngnhthc.Bansirtrmngmlnting.Hcng
p , mnh khe nh chng ta.Ka!NhngngictchoevngntphngBc
nhng ngi da en hay cintphngNamvcnhngngidanuna.Ttc
h u ivcnctichonhngkhuvncanhvua.Hlpilplicngvicny
t ngy ny sang ngy khc, t nm ny qua nm khc. i vih,cucsngkhngc
nim hy vng. H ch cnhngrmngvnhnghtcmcngnhn.Tht
ngthngthaychonhngconngisngkipay,Kobbi!
Ti cng thy h tht ng thng. Anh nhc cho ti nh l tnh cnh ca
chng ta vn cn tt p hn h rt nhiu. Chng ta l nhng con ngi t do m!
Kobbihngng.
l s tht, Kobbi ! Chodcucsngcachngtachacnh,nhng
chng ta khng h mun nm ny sang nm khc phi sng nhng chui ngynhkip
n l. Hy lm vic, lm vic v lm vic thi! Chng ta hy bt ulmvicngayby
gii.
Nhng chng ta khng bit cch ngi khc lm ra vng nh th no bt
chclmtheo?Kobbithcmchi.
C l h c mt b quyt no m chng ta chabitc.Chngtanntm
hinhngngitigiiviuy.Bansirpli.
Ngay vo ngy hm nay ch? Kobbi gi . Ti va trng thy ng bn gi
Arkad ca chng ta i trn chic xe nga sn son thip vng v vn a tay vy cho
thnthinnhngngimngquenbit.
ngtaccholngigiunhtthnhBabylony!Bansirbutming.
Giu n ni nh vua phi tm ti ng ta nh h tr v vn ngn kh .
Kobbinithm.
Giu n th kia ! Bansir sng st. Nu gp ng y trong m ti, ti s
khngkimnilngtmmunsvotitincangta,xemnlnnhthno...
To lao! Kobbictngang.Mtngigiukhngphititincangi
mang theo u. Mt citinngtrunhngngtinvngvncthnhanhchngtrng

rng nu khng c nhng ng tin khc bsungvo.Arkadcmtngunthunhpdi

donnciticangtavnlunyp,chodngythahchitiu.
Thu nhp chnh l vn quyt nh! Bansir rachiutmc.Tichmong
c cmtngunthunhptttinlunchyvotrongticamnh.Mtngigiu
c nh Arkad chc chn phi bit cch to lp ngun thu nhp di do cho chnh mnh.
Clngtassnlngchdniuyciuangmmm,chmchpcatisng
ra!
Ti ngh chc chn l Arkad c b quyt y. Kobbi p li. Ti nghe mi
ngi kho nhau rng, con trai ca ng ta l Nomasir t mnh ti Nineveh lp
nghip. V ch sau mt thi gian ngn, Nomasir cng tr nn giu c v trvBabylon
ontvigianh.
Kobbi, anh lm ti tht ngc nhin v s am hiu ca anh y! Bansir vui
mng. Theo ti bit th Arkad lun sn lng cho nhng li khuyn khn ngoan khi c
ngi n hi ng y. No! Chng ta hy ti thm Arkad v xin ng y ch bo cho
chngtanhngcchthclmgiu.
Vng,anhnirtchlyBansir.
Chng ta hy n gp Arkad ngay ngy hm nay. Bansir ni tip. Ti ngh
mnh cng nn r nhng bn b thn thit trong thi th u ca chng ta cng i. H
cng khng khm kh hn chng ta bao nhiu, nu c th cng chia s s khn ngoan
caArkadttctrnngiucthttqu.
Anh lun lun tt bng vi nhng ngi bn ca anh, Bansir . V chnhl
l do anh c rt nhiu bn b xung quanh mnh. Ti rt ng vi anh, ngay ngy
hmnaychngtasrhcngi!

Phn2NgigiucnhtthnhBabylon
Arkad khng ch c mnh danh l ngi giu nht thnh Babylon, m cn
c mi ngi ngng m bi tnh tnh ho phng v ci m. i vi nhng ngi
thn v ngay c n l trong nh, Arkad thng ban tng rt nhiu tin bc, nn h sng
kh sung tc v thoi mi. Mc d vy, mi nm ca ci ca ng vn khng ngng gia
tng,khinArkadngycnggiuchn.
Cng v nhng l do,mtsngibnthuninthiucangArkadtmn
vnirng:
Arkad ! Sao anh lunmaymnhnchngtith?Anhtrthnhmtngi
giu nht thnh Babylon, cn chng ti vn phi vt ln hng ngy vi cuc sng
ngho kh. Anhthngmctonnhngboqunp,sangtrngvnungnhng
mn ngon, vt l, trong khi chng ti phi t bng lngvivipqunmanh,nung
chtngda,cmmquangy.
ng th! Arkad tr li. Trc kia chng tahontongingnhau.Chngta
cng hc mt thy, cng chi vi nhau nhng tr chi thi nin thiu. Ri chng ta
trng thnh v t lp nui sngbnthn,gianh.Nhngccbnkhngcgng
lm vic ht lng. Cc bn cng khng chu hc nhng quy lut chi phi vic lmgiu,

hockhngchutunththeonhngquylutnncii,cinghovneobmmi.
Vy phi chng l nguyn nhn khin cho cc bn khng c c nhng g m ti
angc,chodimxutphtcachngtaugingnhau?
Ngnglimtlt,Arkadnitip:
Ngay lc mi trng thnh, ti thngsuynghvnhngngigiuc.H
lm gtrnngiuc?Sgiuctnhaymnhphiitmn?...Trongcucsng,
ti tng thy c nhiu ngi tiu pha hoang ph tt c tisncamnh,ricuicng
m hn v nui tic s ti snmthoccngilunsngtrongtmtrnglostiu
ht s tin dnh dm, bi vhkhngckhnngkimratin.Vth,hthngdsn
vic chi tiu, v tr nn tng thiu trn ng tin m mnh ang c. Ngoi ra, h cnb
m nh bi trm cp v cngthumnhhntrongciltnghokh.Mthtra,hsng
cngkhngkhcgnhngnginghokh.Tuynhin,cngnhsquanst,tithy
c mt s ngi khc ngy cng c nhiu tin bc, mc d h vn lun tiu pha ho
phng. Ti cha bitbngcchnomhluncnhiuvngnhvy,nhngsgiuc
ca h lun c duy tr, cuc sng ca h vn sung tc, y v h vn c mi
ngiknhtrng.
Do suy nghnhvynntitnhvimnhrng,phicgnglmvic,phin
lc ht mnh cuc sng c tt hn. Bi v, s giu c s mang li hnh phc, s
knh trng vcucsngmno.Nhccbnbit,nugiuctasmuacnhca,
nhng vt sang trng,tinnghitacngcthinnhiunivcnnhiumn
ngon, mua c chu bu hay cc vt trang sc qu him, hoc ta c th xy nhiu n
i trng lchoccvthnScmnhcasgiucltacthlmcttcnhng
iumtamongmun.
Khi nhn thc c nhng iu ny, ti quyt nh phitcttcmiiu
tt p trong cuc sng. Ti khng th an phn vi mt cuc sng ngho kh, ch bit
ho hc nhn nhng ngi khc hng th cuc sng. Ti cng khngthtbnglng,
cho php mnh n mc xong xnh v n nhng mn ch ct sng qua ngy. Tri li,ti
mun mnh trthnhmtkhchmidanhdtrongbnticcanhnggianhgiuc
Babylon.
Chng ta xut thn trong nhng gia nh ngho kh v ng anh em, khng c
ca ci tha k, cng khng hy vng ci c mt ngi v c ca hi mn. V vy,
bng mt cht khn ngoan ti nhn nhrng,numuntcthnhcng,ticn
phicthigianvhchithmkinhnghimsng.
V mt thi gian, mingiuccnhnhau,nhngmtsngin
triquartlngph.Bivcngvislngthigian,bncthlmvicvtrnn
giuc.
V vic hc tp v rt kinh nghim, cc bncnhlingithythngthica
chng ta tng dy khng? Thy ni rng c hai cch hc: mt l nhng iu ta hc
c nh ngi khc dy thng l nhng kin thc ny khng nhiu cn mtlqua
qu trnh rn luyn, chng ta s c trang b kh nngitmnhngiuchngtacha
bit,khmphranhngkinhnghimvshiubitvtntrongthgiiny.
Th l ti quyt nh phitmracchlmgiu,vmtkhitmcrithbt

buc phi lm, cn phi lm cho tht tt. Chng ta rt khn ngoan khi tm nnhsng
mttrisim,vythtisaokhngbittmnsthngthihchikiach!
Chc cc bn cng bit, hi cn tr ti l ngi lm cng khc ch trn nhng
tm th t st. Vo mt ngy kia, Algamish, ngi cho vay tin, n yu cu ti khc
mt bn sao ca iu lut th chn. ng ynilcnbnsaotrongvnghaingyti
vnutihonthnhcngvicngthihnthngtasthngtinchoti.
Ti ra sc lm ct lc, nhng iu lut di qu nn khi ng Algamish quay li,
cng vic vnchaxong.ngylinnicu,thmchmunnhti,vtikhnghon
thnh cng vic v ch l mt tn lm thu tm thng. Nhng ti nhanh tr ngh
vingy:
Tha ng Algamish! ng l mt ngi rt giu c. Nu ng c th chcch
ti cng tr nn giu c nhng,thsutmnaytiskhcxongiulutnylntm
th.Ngymaikhimttrildng,ngscciungmun.
ngAlgamishngcnhinrimmcivp:
My lmttnlmmnbitiuy!Nhngthi,tachpnhn,xemynh
lmtcucthnglngclichocibn.
Sut mtithckhcch,chodlngcatiminh,micamuin
du lm u ti au nhc v hai mt l m nhn khng r ch. Nhngcuicng,tirt
vuimngvhonthnhcngvicvolcbnhminh.
By gi nghychotibitiumnghaTinivingAlgamishkhi
ngtanlyccthtst.
Chu hon thnh xut sc trch nhim ca mnh,chngtraitr!ngyni
vi ti mtcchthnmt.Cnta,tacngsnsnggiliha.Tasnichochunghe
nhng iu chu ang mun bit. Ta gi ri, m ngi gi thng khng hp hi g
trong vic truyn li nhng hiu bit ca mnh cho ngi khc, nht l i vi nhng
chngthanhninntuikhnngoan,chnchnnhchu.
Suynghmtlt,ngAlgamishnitip:
Nhng suy ngh ca tui tr l nhng tia sngrtmnhvtairtxay!N
s gip chu nh hng v thc hin hnh trnh cuc sng. Chu nn nh klitani,
bi v nu chubquachnltasptruyndychochu,thcngscsutmchub
rahonthnhcngvickhcchcngchlvch.
ng Algamish nhn ti bng i mt hin t v im tnh, sau ng h thp
gingvnhnmnhtngtingmt:
Ta tm thy con ng tr nn giu c khi ta quyt nh trch mt phn
trong tng s tin m ta kim c dnh ring ra cho mnh. Sau ny, chu nn hc
cchlmnhvy.Biv,ylbquyttonnsgiuc.
Ni xong, ng Algamishlinhnthngvomttivkhngnithmgna.Ti
ccmgicnhbnhmtnhnxuynsuttmcancamnh.
Ch c th thi sao? Ti v cng ngc nhin v khng nn ni cu hi tht

vng.
ng vy. Nhng n cng bin mt k chn cu mn thnh mt ngi
chovaytinychu!ngtapli.
Nhngttcnhnggchukimclcachuch?Tihitip.
Khng phi nh th u! ng Algamish t tn tr li. Chu th ngh xem,
lm th no chu sng c Babylon m khngphitiuphagc?Chcchnlchu
phi tr tin cho ngi th may qun o, th lm dp cho chu.Ritinmuathcn
v cc vt dng trong nh na!Vystinchukimctrongthngvariccnl
ca chu hay khng?Vstinthunhpsutcnmqua,chucgilicngno
khng? Nu tt ctinbcmchulmraphichitrhtschnhvy,nghalchu
khng cn mt cht tin no dnh cho mnh. Vy th lm sao m giu c cho c! Do
, chodchulmtngilmcngnghokh,chuphilmthulmmnchoch
c ci n, ci mc nhng chu cng nn dnh. Nu chu ch dnh mt phn
mi trong tngstinmchukimchngthng,thchutnhthxemtrongvng
minm,tngcngstindnhdmyslbaonhiu?
Bngkhnngtnhtonkhnhanhnhy,titrlingay:
Thsgnbngstinchukimctrongmtnm.
Chu ni ng mt na s tht m thi. ngAlgamishniChukhngbit
rng mi mtngtinvngchudnhccngchnhlmttnnllmviccho
chu. Mi mtxumngtinvngtoracngskimtinemvchochu.Nuchu
mun tr thnh mt ngi giu c, th chu phi lm sao cho bt c ng tin no ca
chucngphitoralinhun,lmchochugiuln,giulnminhchumun.
Chu ngh ta ang la gt chu ? ng Algamish ni tip Nhng tht ra ta
ang tr cng cho chu gp ngn ln so vi cng sc mchubray,nuchu
thngminhnmbtchnltavani.
Mt phn mi trong tng s tin chu kim c cn phi gi ring cho chu,
cho d s tin chu kim rt nhiu hoc rt t i na. Hy tr tin cho chnh chu trc
tin.Sau,chuhylnkhochchitiuhplvkhngvtqustincnli.
S giu c ging nh cy xanh pht trin t mt ht mm b xu. Nhng ng
tin chu tit kim c s l ht mm ca cy giu c. H chu gieo ht ging cng
sm, th chu s thu hoch cng nhanh. Cng nh vy, nu chu chm bn, ti nc
thngxuynthchngbaoluchushilngkhingdibngmtcan.
Nixong,ngAlgamishcmlynhngtmthtstvrav.
Ti suy ngh rt nhiu vnhngiungAlgamishni.Ncvrtcl!V
vy, ti quyt nh lm th. T , mi ln nhn tin cng, ti u cha li mt phn
mi v ctringvomtni.Thtllngbitbao,tikhngcnthiuhttinbcnh
trc na. Nhn s tintchlykhngngngtngln,ikhiticngcnhtiupha
mt t nh mua nhng mn a thch no , nhng ti khn ngoan bit kim ch
li.
ngmtnmsau,ngAlgamishquaylivhiti:

Chu,trongnmqua,chutrtinhngthngchobnthnchucha?
Titrlimtcchhnhdin:
Vng!Thang,c.
Vy l tt. ng Algamish ti ci p li. Vy chu lm g vi s tin
?
ChuchongchlgchAzmurvaystin.ngybosnPhoenici,
cch y rtxamuanhngtrangscquhim,sauemvbnlivigicao
hn.ngyhaschialinhunchochu.
Chao i! Ngixaning,nhngkkhkhoucnphihcc!ng
Algamish tht ln. Ti saochulitintngvoshiubitcangchlgchtrong
vic chn mua nhng mn trang sc? Chu c th n hi ngi thlmbnhmv
v tr ca nhng ngi sao khng? Khng! Chc chn l chu ch nn n hi cc nh
chim tinh hc m thi, nu chu l ngi bit suy xt. Khi ng ch l gch i mua
trang sc, s tin chudnhcthbaytheomykhi!Chngtraitrtuii,vyl
chu cht t r cy giu ccachuri.Chuphitrnglicykhcvlnnynu
chu munnghelikhuynvcctrangscthhynhinhngngibunbnn
trang. Nu chu mun c cu tr li chnh xc v cu, th hy i tm ngi chn cu.
Chu s khng mt tin khi i xin li khuyn, nhng chuphichnhnlynhng
li khuyn c gi tr nht. Nu khng, chu s tr gi cho nhng sai lm ca h bng
chnhstintchlycamnhy.
ng nh ng Algamish d on. Nhng ngi Phoenici lagtbnchong
Azmur nhng chui ht nhn rt ging qu nhng tht ra c lmbngthytinhv
gitr.NhAlgamishkhuyncottrcnntitiptcdnhtin.Bygi,iuny
trthnhthiquenhngngynntithchinkhngthykhkhnnhtrc.
Mtnmsau,ngAlgamishlinchtivbo:
Tlctagpchunnay,cngviccachutintrinnhthnori?
Chu vn gi ring stinchochuuny!Tipli.Vstin
chu gi cho ng Aggar, ngithlmkhin,ngtamuang.Csaubnthng,
ngAggarlitrtinlichochu.
Thlttri!Vystinliychulmg?
Chu t chc mt bui tic thnh son v mi rt nhiu ngi ti d. Chu
cng mua cho mnh mt ci o l nhung mutm.Mtngyno,chusmuamt
conlaci.
Nghenhth,ngAlgamishcilnrini:
Chu mi mi ngi n ung bng s tin tit kim ca chu ! Vy chu
trng cy h s lm g cho chu no? Ta m bovichulhkhngthgipcg
cho chu c. V th, trc ht chu phitoramtoquntinvnglmnlkim
ra tht nhiu tin cho chu. Sau ,chuthahtchcnhiubaticnhthmkhng
nhhngnstisncamnh.

Hai nm sau , ti mi gp lingAlgamish.Lnny,tinhnthygngmt

ca ng c thm nhiu np nhn v cp mt tru xung. C l ng y qu gi. ng
Algamishnhnthytilinbo:
Arkad!Chucgiucnhchuvntngmccha?
Titrli:
Vn cha c nh mun ca chu, nhng chu cngccmtstin
kha kh ri, hn na by gi chu ang kim thm. S tincachungycnggiatng
lnrtnhiuyng.
Arkad ! ng y ni. Chu tip thu nhng bi hc lm giurttt.Chu
hc c cch tiu pha t hn s tin chu kim c. Chu cng bit tm li
khuyn c gi tr nht t nhng ngi nhiu kinh nghim v hc cch khin vng ngy
cngmanglinhiulinhunchochu.
Nh vy, hin nay chu bit cch kim ra tin, bit cch gi tin v bitcch
s dng tin sao cho c li nht. V th, chu kh nng nhn mt trch nhim
no . Nay ta gi ri mnhngacontraicatachbittiupha,chkhnghc
mun lm ra tin. Ti sn ca ta rt ln, nhngtaerngmnhkhngthtiptctrng
nom c na. Nu chu mun n Nippur thay ta lm nhng cng vic , th ta s
xemchunhlmtitclmnvschiachochumtphntisncatasauny.
Th l ti n Nippur v nhn ly cng vic cai qun cc n in ca ng
Algamish . Ti sn ca ng y qu tht rt ln v tikhngngngvndngbaquy
lut lmgiunnstisnyngycngtngln.KhingAlgamishquai,tinhn
cmtphntisncangyngnhthathuntrcy.
KhiArkadkxongcuchuyn,mttrongnhngngibncanglnting:
Anh l mt ngi may mn do c ng Algamish xem nh lmtngitha
kcangta.
Ch may mn mt iu l ti c tham vng lm giu trc khi gp ng
Algamish. TrongsutbnnmtrckhilmqunlchongAlgamish,tiquyttm
dnh mt phn mi trong tng s tin m ti kimra,ngthisaumtlnthtbi
tirtkinhnghimvkhnngoanhnnhiu.
Anh gi vng ch mnh m camnhsaukhibmtttcstintitkim
trong nm u tin.Khngphiaicnglmcnhanhvyu!Mtngikhcln
ting.
ch mnh m! Arkad p li vi mt n ci nh nhng. Anh chorng,
ch mnh m c th gip ta nng bng mt vt nng m ngay c con lc cng khng
th mang ni ? Theo ti, sc mnh ch khng g khc hnltheouincngmc
tiu cng vic ca mnh. M mun vy th ngay khi t ra cho mnh mt nhim v, ti
phi xem mnh c kh nng thc hin trn vn nhim v hay khng. Chng hn nh
khi ti ra cho mnh k hoch lphinbathnhphkhcnhautmmibnhng
trong mt nm,thtinhtnhphilmngnhvy.Nutichtmckhchhng
hai nithtiphicgngsaochonithbacngcnhth,chkhngthtnh

rng n sang nm mnh s b vo. Ti cng s khng cho php mnh thay th s
khch hng thnh ph th ba bng vic m rng thm nhiu khch hng hai thnh
ph u tin. Khng! Khng th ni mt ng m lm mt no c. Khititra
cho mnhmtmctiuno,thtinhtquytphihonthnhn.Cngdovy,tirt
thn trng khi ra nhng mc tiu cho mnh nhng mt khi cmctiuthtinht
quytphihonthnh.
Mtngibnkhclnting:
C th nhng iu anh ni l s tht, nhngnuttcmingiulmng
nhththsgiucliucdnhchottcmingikhng?
u cng c th lm giu v s giu c lun c cho nhng con ngi
khng ngng n lc lm vic. Arkad p li. Nu mt ngi giu xy nh, th vng
ca anhtakhngphibinmt,mcchiaschonhngngilmgch,thxynh,
ngi bn vt dng ni tht S giu c pht trin theo nhng con ng rt k b,v
khng ai c th tin on c cc gii hn ca n. V vy, nu mi ngi lm cng
nhiu,thcngtoranhiuconngvngchyvoticamnh.
Thi gian tri qua rt nhanh v chng ticngkhngcntrna,nhngchng
ti cha to dng c g cho cuc sng ca mnh c. Anh c th chochngtimtli
khuynchngticngtrnngiucnhanh?Mtngibnchnthnhngh.
Ti khuyn cc bn nnlyskhnngoancaAlgamishlmbihcchomnh,
hy lun lun t nh vi bn thnrng:Phidnhringchomnhmtphnmitrong
tng s tin m mnh kim c. Hy ngh n iuvomibuisngthcdy,
mi bui tra trc khi n v ctrckhiingvobuiti.Phndnhringchomnh
khng c di mt phn mi tng s tin kim ra vphithuxpcckhonchitiu
khc mt cch hp l khng vt qu s tin cn li, Chng bao lu sau,bnscm
nhn c s thch th ca mt ngishumttisnhontonlcamnh.iu
ny cng s kch thch cc bn n lc kimtinnhiuhn,vsaulmchotisnca
bnngycngsinhsi.
Bn phi to ra ngun thu nhp di do bo m cho cuc sngtnglaica
mnh. Hy nhn vo nhng ngi gi v ng qun rng nmtngyno,bncng
s gi yu nh h. Bn phi thn trng khi u t ca ci ca mnh,chngvtham
lam m m qung lao vo nhng v u t mang li li nhunlnmtcchbtthng.
Vnhth,bncthmthttinbcvnhnlyshiticvsau.
cgiuc,bnphisngsutlachnvkhngblmtchinokim
ra tin. Bn phi tranh th kin ca nhng ngi khnngoangiukinhnghim,cth
hy tm n li khuyn canhngngihngngyvnqunltinbc.Hynhhch
dn cho bn, gip bn trnh sai lm ging nh ti tng sai lm khi giao ph tinbc
cho Azmur i mua trang sc, qu. Nhng li nhun nh v chc chn vn tt hn
nhiusovimtvutmanglilinhunlnnhngkhngbomanton.
Ngoi ra, hy hng th cuc sng trong kh nng bncth,ngqukeokit
hay tit kim n mc bn xn. D c kh nng dnh dm nhiu hn mt phnmis
tin kim c, bn cng nn tm bng lng vi t l ny. Bn ng c hng mc
sng tng xng vi kh nng thu nhp ca bn, ng d sn trong chuyn chi tiu m

bqunnhngiuthvngchochngtathhngtrongcucsng.
Nhng ngibncangArkadchmchlngngherilnlttlicmnv
ra vnhngkhngphiaicngctmtrnggingnhau.Mtsngilngim,bivh
khng hiucnghacuchuyncangArkad.Mtsngikhcthcayc,biv
h cho rng vi s giu c nh th, ng Arkad nn chia st cht t ca ci cho nhng
ngibnkhngcmaymnnhng.
Tuy nhin cng c mt s ngi bt u nhn ra nhiu iu mi m t bui
chuyn tr trn. H nhn thc c rng, ng Algamish quay tr li ca hiu khc ch
nhiu ln, bi v ng y mun quan st mt con ngi chng thanh nin Arkad ts
ngho kh,khnkhcacuciangtmcchvnln.VkhiArkadtmraccon
ng , tt scmtvtrxngngangchchngtraiyphatrc.ivivn
ny, khng ai c th lm thay Arkad c. Chnh bn thn mi ngi phi t vn
nghiurmichuynvsnsngnmbtccchinvimnh.
Nhng ngicsuynghnhvy,saunyhvnthngnthmngArkadv
c ng n tip nim n. ng Arkad cn sn sng cho nhng li khuynkhnngoan
vhngdnhuttinbcnhthnosinhlimtcchantonnht.
Bc ngot trong cuc i ca nhng ngi ny n khi h nhn ra rng
nhng li khuyn, nhng bi hc gi tr trong kinh doanh i t Algamish nArkad,v
bygi,tArkadnvih.

Chng3:Bycchchatrmttitintrngrng

Babylon tr thnh mt vng quc giu c nht trong cc vngquc,trc

ht phi k n cng lao ca nh vua Sargon, ngi ni ting ti gii v kh nng tr
quc.
Sau khi nh bi qun Alamite xm lc, nh vua nhn thy t nc ang ri
vo tnh cnh i ngho nghim trng. ng hi cc v i thn trong triu v nguyn
nhndnntnhtrngkitqucaqucgia.
Quanttngturng:
Tu b h, trc y thn dn ca chng ta c hng cuc sng sung tc l
do b h cho xy dng nhng cng trnh thy li c quy m ln, v nhng n th
thn thnh nguy nga trng l. Nhng cngtrnhgiyhontt,dnchngkhng
cnviclm,dnnkhngcthunhpnncucsngcahrivokhkhn,khn
n.
Nhng tt c s vng m chng ta tng chirathchincccngtrnh
nayiucri?NhvuaSargonhili.
Thn e rng, s vng ri vo trong ti ca mt s t ngi rt giu c
vng quc ca chng ta. Quan t tng tr li N khng lu trong nhng ci ti
nh b ca dn ngho m nhanh chng chy vo nm yn trong hm ca nhng ngi

giuc.Dovy,nginghocngnghothm,vngigiucnggiuthm.
Nhvuasuyngmmtlc,richthi:
Tisaochcmttngikimcnhiuvngvtrnngiucnhth?
Bi v ch c rttngibitcchlmnhthnotrnngiuc.Quant
tng p li Chng ta khng th kt n mt ngi thnh t v l do anh ta bitcch
kim ra nhiu tin bc, ng thi cng khng th nhn danh cng l nhm tc ottt
c ca ci do h kim c bng con ng lm vic chn chnh chia cho nhng
ngikmnnglclmvichnh.
Nhng ti sao tt c mi ngi khng th hc c cch thc kim ra nhiu
vngtrnngiuc?Nhvuahili.
Tu b h, ai cng mong hc ccchlmgiucgiuc,nhngngi
no c th dy cho h nhng iu ? Chc chn khng phi l nhng thy t, v ngay
bnthnhhincngrtnghokh.
Trong vng quc ca chng ta, ai l ngi bit cchtoranhiuvngnhtv
trthnhngigiucnht,hittng?Nhvuahi.
Tu b h! Chc b hcngbit,Arkadchnhlngiccholgiucnht
tiBabylon.
T tng ni phi y. Ta cng nghe ni Arkad lngigiunhttiBabylon.
Ngihytriungyngptavongymai.
Ngy hm sau, Arkad n din kin nh vua Sargon vi phong thi t tin, chnh
tmcdngbymitui.
Arkad! Nh vua hiCphinhngilngigiucnhttiBabylonny
khng?
Tu b h, mi ngi vn bo nh th v thn khng thy ai phn i iu
c.Arkadtrli.
Bquytnongitrthnhmtngigiucnhvy?
Do thn bit nm bt nhng c hi tt n vi mnh, tt nhin mi thn dn
trong vng quc ca b h vn c nhng c hi nhng h khng bit nm bt
chng.
Tangherng,ngbtusnghipcamnhbnghaibntaytrng?
Dthabh!iucngvilnghamthchlmgiucahthnna!
Arkad! Nh vua phn Ngi dn trong vng quc ca chng ta ang lm
vo tnh trng i ngho. Bi v a s h khng bit cch lm giu, thm ch khi vng
n tay, h cng khng bit cch gi gn n. iu mong c ca ta l lm th no
Babylon tr thnh mt vng quc giu c nht th gian, v thc hin c iu
th vng quc ca chng taphicnhiungigiuc.Doth,cchduynhtlchng
ta phi dy cho tt c mi ngi bit cch lm giu. Hi Arkad! Hy ni cho ta r b
quyt no con ngi tr nn giu c? B quyt c th truyn dy cho mi ngi

ckhng?
Tu b h, l mt yu cu rt thit thc. H thn snsngtruyndynhng
hiubitcamnhchottcmingi.
nhmtcanhvuaSargonnhnngtrumn:
Arkad! ng va ni nhngiumtartmunnghe,nhngngchtmnhv
ngha c cao p ny khng? ng c mun truyn dy s hiu bit ca mnh cho tt c
cc thy gio trong vng quc, ri mi thy gio s truyn li chonhngngihc
tr khc, cho n khi mi thn dntrongvngquccachngtaubitnnhngb
quytlmgiucangkhng?
Arkadcirpngixungvni:
Tu b h! Thn ch l ngi y t hn mn ca b h Ngi sai khin.
Nhnghiubitnomthncc,thnsrthoanhtruyndychoccthndnca
Ngi h c th gii hn v gp phn em li s phn vinh cho vngquc.Xinb
h hy truyn lnh cho v t tng ti bacaNgisptchohthnmtlphcmt
trm ngi, h thn s dy cho h by cch cha tr nhng ti tin xp lp trnncng
phng,gingnhcchthntnglmivititincahthntrckia!
Hai tun sau, ng theo lnh ca nh vua Sargon, mt lp hc trm ngi
c tp trung ti i snh ca n hc.Cchcvinngithnhtngdyngayngnv
hohcmongicbitmtiukdiucthbinicucsngnghokhca
h thnh mt cuc sng giu c. Nhng ngn n thp sng trong n hc ta ra mt
mithmcbitkhinchobukhngkhthmphnlinhthingvtrangtrng.
KhiArkadtinncibcnh,mthcvinththovongibnbncnh:
Ka, l ngi giu nht ti vng quc Babylon y! Trng ng y bnh
thngnhbaoconngikhcthim.
Arkadcttingni:
VitcchlmtthndnlunhtlngvicvuaSargonvi,tiny,
ng trc tt c cc bn thc hin nhim v nhvuagiaoph.Khicnlmtthanh
nin, ti rt ngho kh nhng lun mong mun c c nhiu vng. V bi v ti bit
cchtciunnnhvuayucutitruyndychottcccbn.
Ti bt u to lp s nghip ca mnh bng hai bn tay trng. Khobuutin
ca ti ch l mt ti tin rch nt v ti thng xuyn su kh v n lun lun trng
rng. Ti ch mong c lm sao n chathtnhiutinvtrnnnngtru.Triqua
mt thi gian di, ti tm ra by cch cha tr cho ci ti vn xp lp ca mnh. By
gi, mi ngy ti s gii thch ln lt mt trong bycchnhmgipccbn,nhng
ailunmunlmgiu,bitcchlmgiu.
Cc bn hy ch lng nghe v tho lun v nhng iutisnisauyc
th hiu nhng bi hc ny mt cch thu o. y chnh l lc bn bt u gieo ht
ging giu c vo trong ti tin ca mnh. Sau kha hc, theo ti ngh trc ht mi
ngi nn vn dng kin thc ny xy dng s nghip giu c chomnh,saumi
cthdylichonhngngikhc.

Chngtahybtubngcchchatrthnht.
CCHTHNHT:Tchlytheotl1/10
Arkadhimtngiangngitrmthngthhai:
Nybnthnmn!Hinnay,anhanglmvicu?
Tiy!Tianglmcngtrongmthiukhcch.Ngip.
Anh ang c mt iu kin tt lm giu y. Trc y, ticngbtus
nghiplmgiubngcngvicgingnhbn.
Arkadlihinginngcthnhnhkhmpmpngihngtht:
Xinvuilngchobit,hinnayanhangkimsngbngnghg?
Ti ? Hin ti ti ang lm t. Ti mua d, cu ri x thtemrachbn,
cndathbnchonhngngithlmgiydp.
Bi v anh c ngh nghip v to ra thu nhp nnchilmgiucaanhcng
rtcao.Arkadni.
Theo cch thc nh th, Arkad ln lt tm hiu tngngianglmnghgv
thunhpcahrasao.Khihixong,Arkadni:
No! Hi cc bn hc vin, chc cc bn cng nhn thy mt iu rng, ngh
nghip v cng vic chnh l cch gip chng ta kim ra tin, ng thi mi mt cch
kim ra tin chnh l phng thc to ra dng chy ca vng. Do vy, mi ngi lm
vic u c th chuyn vng vo trong ti ca mnh v dng chy ln hay nh ty
thucvokhnnglmviccangiy,cphithkhngccbn?
Ttcmingiutrlingnhth.
Vy th, nu mi ngi trong cc bn mong mun to dng cho mnh mt c
nghip giu c, th iu khn ngoan nht l bit cch iukhindngchycavng,n
vncsntrongtaycaccbn,ngkhng?Arkadnitip.
im ny cng c tt c mi ngi hon ton ng . Tip theo, Arkad quay
sangmthcvinmtrcchobitlmnghbuntrngvhi:
Nu c mi bui sng, bn bvotronggimiqutrng,nbuichiuch
lyrachnqu.Vyththeobniugsxyra?
Thsaumtthigiancigisngytrng.Ngibuntrngp.
Tisaoth?
Bivmingystrngtibvonhiuhnstrngtilyra.
Arkadquaylinhnlphcvimtncihmhnh,ribtnghi:
y,ailngiangshutitinxplpno?
Mi ngi ungngcnhnnhau,sauhcngcilnvgicaonhngci
titrngrngcamnh.Arkadnitip:
By gi, ti s ni choccbnrcchutintrongvicchatrnhngciti

tin xp lp. l cc bn hylmngtheolitigichongibuntrng:C

mi ln bn bvoticamnhmingthchnnlyrachnngtiuxi.Qua
mt thigian,citicaccbncngsgingnhgitrngvy.Nschaynhng
ng tin vng.lcchchatrhiuqunhtchomttitinxplpvcnglcch
nginnhtbntrnngiuc.
Cc bn ng nn giu ct iu ti va ni v chorngnqungin.Nhti
ni, tichtruynlichoccbnnhngcchthcgiptilmgiu,vylcch
ti bt u lmgiuchochnhbnthnmnh.Tithchinnghimtcvicdnhmt
phn mi s tin trong ti v nhn thy s tin ti c dn dn nhiu ln. Nu cc bn
lmnhvy,thtibomrngtitincaccbnricngscngphngln.
Nhngccbncnlurng,mikhiticamnhrngrnhcmtttin,th
nhng ham mun mua sm, tiu pha ca cc bn s tri dy. Trongtrnghpny,bn
hy cn nhc thithntrckhimuabtcmtmnhngno.Bnslmciu
bng nhng cu hi: Mong mun ln nht trong cuc i ca mnh l g? Nhng mn
trang sc, nhng b o qunpclpynhngmongmunludicamnh
khng? Phi chng ch c cch s hu nhiu vng bc, t ai v nhng cuc u t
mang li li tc lu di mi mbocucsngsungtcsauny?.Chchnccbn
nhnraulnhngtisnthcsemlisgiucchomnh.
Nh ti ni, y chnh l phng thc chatrutinmtikhmphra
v p dng chotitinxplpcamnh:Bvotrongtiming,vchlyrachn
ng chi tiu. Cc bnhytholunvnnyvinhauvnucnginochng
minhcnkhngngthhynichotibitvongymai.
CCHTHHAI:Kimsotnhngkhonchitiu
Ngythhai,mthcvinchtvnArkad:
Lm th no gi li mt phn mi s tin trong ti, trong khi tt cstin
kimcvnkhngtichitiuvonhngkhoncnthithngngy?
Arkadkhngtrlimhingcli:
Ngyhmquacbaonhiungitrongsccbnmangtitinxplp?
Ttcchngti.Mingicngtrli.
Arkadimtnhni:
Theo ti bit, ngh nghip khc nhau th s tin thu nhp cng khc nhau. C
ngi hng thng kim c stinlngpi,gpbathunhpcangikhc.Nhng
ti sao cui cng ti tin ca mi ngi vn xp lp nh nhau? Vy cc bn c bao gi
thc mc vvnchngtathnggilnhngchitiucnthittrongcucsnghng
ngykhng?
Cc bn ng nn nhm ln gia nhng khon chi tiu cn thittrongcucsng
vi nhng khon chi tiu bi nhng s thch ca c nhn. Tht ra, bn thn cc bn v
cc thnh vin khc trong gia nh ccbnvnthngmunmuanhngthmnhthch,
ch khng phi l nhng th cn thit trong cuc sng. V nhng khon chitiunyc
thvtqukhnngchitrcaccbn.

Ti c th chc chn rng, cc bn hunhkhngthpngcttcnhng

ham mun ca bn thn mnh. Vi ti sn ca ti, cc bn ngh ti s mua c tt c
mi th mnh mun sao? l mt suy ngh sai lm.Tivncmtshnchmtin
bc khng th gip c, chng hn nhthigian,sclc,TS,thmchmtsmnn,
th vui mtirtthch,giyticngkhngthhngthcna.Theotihiuth
nhng hammuncaconngilrtvtn,vchngtachcthpngcmts
hammunchobnthnmnhmthi.
V vy, cc bn hy xem xt cn thn cc thi quen chi tiu ca mnh. Bn s
nhn ra mtskhonchitiucthgimhocbimkhngnhhngncucsng
hng ngy. V th l vic tun th nguyn tc dnh li mt phn mi s tin trong ti
cabnkhngphilvicqukh.
Theo kinh nghim ca ti, cc bn nn litknhngmnhngnhmualntm
t st, sau hy chn ra mt vi th thit yu dnh cho cuc sng v ph hp vi s
tin chnphnmicabn.Cnnhngmnhngtheosthch,bnhymnhdngch
bvxemchngnhhngngnthkhcmbnkhngthpngchobnthn.
Arkad ni n y, bng c mt hc vin mc chic o chong mu kh p
ngdyvxinphpni:
Tilmtngithchtdo.Titintngrng,mnhcquynthhngttc
nhng iu tt p trongcucsng.Dovy,tiphnislthucvovicphilnk
hoch chi tiu v buc phi chi tiu nh th no, chi tiu cho ci g. Ti thy mnh cn
phi sng mt cch thoi mi, bng cch p ng tt c nhng ham mun ca bnthn.
Nukhng,tislunsngtrongtmtrngkhs,dnvt.
Arkadpli:
Bnthnmn,ailngicthlnkhochchitiuchobn?
Tichmunchnhtithi!
y, mc ch ca vic ln k hoch chi tiu lhplhacckhonchitiu
sao cho va bo m nhng nhu cu thit yu trong cuc sng, va tit kim c tin
bc. K hoch ny cn gip bn nhn thc c u l nhng ham munchnhngv
ulnhnghammunnhtthi,ngthichranhngnguynnhngythtthottin
bc v ngn chn n bng cch kim sot cc khon chi tiu. Nu bn mun sng mt
cch thoi mi,thngaybygibncnphilnkhochchitiuchomnh.Cnkhng,
trongtnglaibncnggpnhiukhsvdnvthny.
ychnhlphngthcchatrthhaichomttitinlpxp:Khochha
nhng khon chi tiu ngay t by gi s gip cc bn p ng c nhng nhu cucn
thit, hng th nhng nim vui trong cuc sng, p ng nhnghammunchnhng
vbommtcucsngnotrongtnglai.
CCHTHBA:Lmchovngsinhli
Vongythba,Arkadni:
Mun gi ti tin lun rng rnh, cc bn cn nghim chnh thc hin vic
dnh mt phn mi s tin kim ra c. Tip n,ccbnkimsotnhngkhonchi

tiu ca mnh bo m rng, tincbvonhiuhnkhilyra.Hmnay,ccbn

s xem xt n phng thc lm cho vng sinh li. Nu c yn trong ti th vng
khngthsinhlic.Vylmthnochovngsinhli?
Ln u t u tincatibthtbi,timthttinbcdnhdmtrongmt
nm. Tronglnutthhai,timaymncchialinhuntvicchoAggarvays
tin ca mnh. y l ln u tin ti bit cch lm th no vng sinh li. lm
khin, mi nm ng Aggaruphimuangtnhngngiphngxamangnbn.
Do khng tin tr chohngay,Aggarnhphiivay.Tirtantmkhichong
y vay tin, v Aggar l mt ngi ng n v rt c uy tn, vay th lun tr sng
phngcvnlnli.

Sau , trong nhng ln tip theo, ti u cho ng Aggarvaylunstingcv

li. Do vy, khng ch s tin vn sinh li, m ngay c s tinlicngthuvchoti
mtkhonkhngnh.Vthlstinquayvticatingymttnglnrtnhiu.
y timunnhnmnhrngvicgiuccamtngikhngchcncvo
nhngngtinnmtrongticaanhta,miucnluhnchnhlstinthunhp
hng nm ca ngi . Bt u t mt s vn nh, ti m rng vn chovayvcho
nhiu ngi vay. iu cngngnghavivicstintichovaykhngngngpht
trin ln n hng trm ngun vn khc nhau, ging nh dng vng khng ngng tun
chy vo ti tin ca ti vy. V th, hng nm ti c mt khon li tc rt ln,lnn
mcchngbaolusauticgilngigiucnhttiBabylon.
Th y, t mi mt ng tin kim c d rt nh, ti bin n thnh mt
m n l bng vng lm vic cho ti. V bi v chng lm vic cho ti, nn con ca
chng, chu ca chng cng lm vic cho ti Chng ta c th ni, mt ng tin
thcslmthtmmphttrinthnhcygiucvchorahngvnqu.
V vn lm giu, ti rt tm c vskchoccbnnghemtcuchuync
tht sau. S lkhiticntr,ticquenvimtcpvchngnngdn.Hmica
con trai u lng rt khu khnh. Ngi cha mun con mnh sau ny ln ln c mt s
vn lm n, nn cho ngi vaytinvaymingbc.Anhtanghnginygi
lun phn li ca nnkhiaconchaimitui.Ngivaytinngvitha
thuncmibnnm,stinlislmtphntcastingc.
Khi ngi con c hai mitui,nginngdnngpngivaytinhi
thm s tin ca mnh. Ngi vay tin cho bit l t mi ng u tin, n lc
nginngdnccbamingri,baogmcvnlnli.
Nghe th, ngi nng dn rt hi lng v bi v a con vn cha cn n tin
nn anh ta ngi vay tin vay tip s tin . n khi ngicontraicnmmi
tui, ngi nng dn y qua i th s tin cho vay ln n mt trm su mi by
ng. Nh vy trong vng nm mi nm, so vi stinvnbra,stinthuvln
gpgnmibyln.
y chnh l phng thc cha tr th ba: Mi mt ng bcvnhmttnn
l lmvicchmchchobn.Saucon,chuvchtcachngcnglmvicchobn,

khintinbccabnkhngngnggiatng,tisncabnngycnglnmnh.
CCHTHT:Bquytgigntisn
Ngythtcabuihc,Arkadni:
Khi s hu c tin, bn phi bit cch gi gn cn thn, nu khng n s
nhanh chng vut mt do nhng ham mun nht thi ca bn. Trc ht, cc bn phi
hccchbovnhngkhontinnh,saumicthgicnhngkhontinln.
Nhng ngi c mt t vng thng mun th vn may ca mnh bng cch
thc hin nhng v u t c th em li li nhun ln, nhng li khng ch n
nguyn tc antonkhiut.iunycthdnnhuqubmtcvnling.Theo
kinhnghimcati,trckhibttayvomtcngvicno,ttnhtccbnphitm
hiu cn thn v cng vic y v lun nh rng, mi mt quyt nh u i hi s an
ton cho s vn ca bn. ng nhnghammunnhtthitrcmtmhoc,hay
tm trng mun lm giu mt cch nhanh chng che m l tr ca bn, v iu nyem
litlrirortcao.
Trc khi cho bt c ai vay mn ti sn ca mnh, bn phi chc chn rng
ngi c kh nng hon tr li. Bn phi ly uy tn, kh nng thu nhp v cng vic
ca ngi m bo. Hoc khi quyt nh b vn u t, bn phi lng trc
nhnghimnguycthxyravcchgiiquytnhthnochothang.
Vic b vn u t ln u tin ca ti l mt bi kch ln vo lc , huqul
tt c s tin tit kim trongmtnmcatibmttrng.Dovy,tikhuynccbn
nn rt ra kinhnghimtbihcutincati.ngbaogichquantinvoshiu
bit na vi ca mnh phthccacivocibyutdochnhmnhgingra.Tt
hn cc bn nn hi kin ca nhng ngi c nhiu kinh nghim trong vic vn dng
tin bc sao cho sinh li. Nhng li khuyn nh th khngmttinmua,nhngligip
bn trnh khi nhng v u t thua l hoc b mt vn. Nhng likhuyncgitr
bngstinbnchunbuty.
y chnh l phngthcchatrthtctmquantrngrtlntrongviclm
giu. i vi vicutkinhdoanh,phngthcnygipbngngivphttrintin
bc thay cho nguy c b mt trng. Hy bo v v pht trin ti sn ca bn bng cch
u t vo nhng ni an ton, ng tin cy, vi li sut cao nht c th c. Bn nn
tham vn kin ca nhng ngi giu kinh nghim v tin tng vo likhuyn,sao
cho vng c th sinh li nhiu nht. Hy nhng li khuyn ca h bo v tisnca
bn,trnhnguycbmtvnhaykhngthuclinhundoutsaich.
CCHTHNM:Quyttmshumtnginh
Nudnhchnphnmistinkimcchonhngnhucutrongcucsng
v dnh mt phn cn li tit kim th l cch u t khn ngoan nht nhm m
bo mt ngun thu nhp n nhtrongtnglai.Arkadninhthvobuisngngy
hcthnm.Dnglimtcht,ngnitip:
Hu htnhngngidnBabylonchctinsngtrongnhngkhudn
c ti tn. V mc d phitrnhngkhontinthunhkhcao,nhngnginhmh
sinh sng khng c rng ri v sch s. Con ci ca h ch c th a nghch trn

nhng li i bn thuvccbvkhngthtrngtrtcgcithinnhngban
m bc trong gia nh. Cuc sng nh th khng th gi l thoi mi v hnh phc
c. Trong trng hp ny,iutiunhtmticthkhuynccbnlnncmt
ngi nh ca ringmnhmingitronggianhthoimitrngvtdothchin
nhngcngvicnhmhtrchocucsngngymttthn.
Theo ti ngh, nhng ngi cho vay tin thngsnlnggipnhngaimun
c mt ngi nh v t ai ring ca mnh. Cc bn c thvaytinhocsdngstin
tch gp xy nh. Khi , c gia nh bn c sng yn vui, hnh phc trong ngi
nh ca chnh mnh. Cc b v c th trng trtthmcytri,raucicithinnhng
ba n, con ci cabnscvuichinhngnischs,anton.Bygi,bnhon
ton yn tm lm vic tr n, thi giancthhainm,bnnmhayminmchng
hn. Cng vic ny cng ging nh bnangtrtinthunhhngthngvy.Nhngt
y tr i, cuc sng ca bn sang mttrangmittphn,bivbnangshu
mttisncgitrvcymiquynhncamnhivicnnh.
Khicnhri,mtmtnobncthgimcmtskhonchitiultvt
khc, khin s tin bn lm ra c d d hn v c th p ng cc yucukhc,gp
phn nng cao mc sng.nghanychnhlcchchatrthnm:Hyquyttms
hu mt ngi nh, v nh th bn mi c th tch ly c tin bc v c iu kin tt
hnthchinnhngcucutmanglilinhuntrongtnglai.
CCHTHSU:mbongunthunhpludi
Thng thng, cuc i ca mi ngi u phi tri qua cc giai on t thu
u th cho n bc u. Arkad ni lp hc vo ngy th su. Vvy,ticthni
rng: Trch nhim ca mi ngi l phi bit chun b mt khon ti sn cn thit khi
bn v gi. iu ny khng ch nhm nui sng bn thn khi bn an hngtuigi,m
cn c th chu cp cho cc thnh vin trong gia nh khi bn khng cn kh nng lm
vic c. y l bi hc tip theo,nhmmbongunthunhpludikhithigian
vsclckhngchophpbntiptclmvic.
Ngi no hiu c cc quy lut lm giu v s hu mt s ti sn th nn
suy ngh n iu ny. Cc bn phi ln k hoch u t hay thchincccngvicc
thbomludichotnglaicabn.
C nhiu cch khc nhau m bo cuc sng ca cc bn sau ny. V d nh
ct giu ti sn vo mt ni kn o. y l cch mmingithnglmnht,nhng
n d dng tr thnh mc tiu ca nhng k trm. V vy, ti khng nhn mnh n k
hochny.
Mt cch khc l mua nh ca vtai.Biv,nhngthnycthtntilu
di v sau ny nu cn, bn c th bn hay cho thu thu li. y l mt cchttnu
bnbitchnnhngcnnh,nhngmnhtcgitrtrongtnglai.
Hoc cn mt cch khc na m cc bn d dng thc hin c, l cho vay
nhng khon tin nh. Theo thi gian, n s pht sinh li nhun. S tin tng ln t l
thun vi thi gian bn cho vay cng lu th sau ny s tin thu v cng ln.Tytheo
nhu cu trong tng lai v kh nng c c hin ti, bn nn dnh ramtkhontin
nh cho k hoch ny ngay t by gi. Cch ny c thm mt u im l vi kh nng

tnh ton ca mnh, bn c th bit trc c l 10 nm, 20 nm sau, s tin bn s

nhnclbaonhiu.
Trc y ti c quen mt ngi th lm dp tn l Ansan. Ansan cho bit, c
mi tun anh u cho ngi vay tin vay haingbc.Sut8nmnhvychonmt
ngy n, ngi vay tin tnh ton vchoAnsanbittngstingcvlitnhtheomc
lithngthnglcbygi,lnnkhong1.040ng.
Ti rt hoan nghnh v khch l anhtarngnutiptcgitinunnhvy
trong mi hai nm na, th s tin thu c s lnn4.000ngbc.Vimtstin
nhvy,anhtacthmbocucsngsungtctrongnhngnmvgicamnh.
Theo ti, y l cch ti u nht trong kh nng hin thi ca cc bnnhmbo
m cuc sng trong tng lai ca mi ngi. Vicchny,ccbnkhngcnsdng
nhiu tin trong cng mt lc, m ch trch ra mt phn nh trong tng s tin lngeo
hp ca cc bn thc hin dn dn. Ti nh gi cao cch lm ny, bi v bt k ai
cngcththchincvcthlmbtclcno.
y l phng thc cha tr th su cho mt ti tin rng, m theo ti ngh cc
bn nn bt tay thc hin ngay by gi: Hy chun b cuc sng trong tng lai bng
cch hng thng cho vay nhng khon tin nh.Stinnytheothigiansgiatngrt
nhiu, m bo sau ny bn s c mtstincnthitnuisngbnthnvgianh
khimnhkhngcnkhnnglaongna.
CCHTHBY
:
Tngcngkhnngkimtin
Vongycuicngcalphc,Arkadtrnhtrngctting:
Hm nay ti s ni cho cc bn nghe v mt trong nhng phng thc mang
tnh quyt nh nht nhm cha tr ti tin nh tnh ca cc bn. Ti s khng ni v
vng na m ni v chnh bn thn ca cc bn, vn tng tri qua nhng thnhcng
haychucphinhngthtbitrongcucsng.
Cch y khng lu, c mt chng thanh nin tm ntivaytin.Khitihi
l do anh ta cn tin, anh takucarngdostinkimrakhngchitiu.Nghe
th, ti tr li vi anh ta rng, anh l mt khch hng vaytinngthngnht.Biv,
cho d anh taivaymnbaonhiuichngnathvnkhnganhtatiuxi,v
ttnhinanhtacngkhngbaogitrhtn.
By gi, iu cn thit nht l cu phi n lc kim nhiu tin hn tiu xi
cho tha thch. Vy cu lm g tng kh nng kim tin ca mnh no? Ti hi
chngtrai.
Trong hai thng, ti sulnngpngchitnglng,nhngkhng
emliktqugc.Chngthanhninchnnnp.
Ti rt bun ci v cch suynghkhngincachngthanhninn.Biv,
anh ta khng h c mt cht n lc no trong cng vic. Anh ta ch mun c thtnhiu
tintiuxi.Ttnhin,ngchcaanhtakhngthpngyucuvlc.
Vy cn phi lm th no c th thc hin c nhng c mun ca bn
thn? Theo ti, trctinccbncnphihiurlmnhthtsmongmuniug,v

 c phi l mt iu xc ng hay khng. Chng ta thng mong c c giu c,

nhng chng ta khng bit rng, ang trongtnhtrngnghokhmmuncgiuc
ngay th ch l iu khng tng. Nhng nu bn mong c c nm ng tin vng, th
chnh l mong c c mc ch r rng, c th v nm trongkhnngcabn.iu
ny chnh lnglcmnhmthcybnphithchinchobngc.Vsauth
khng c g ngn cn c bn vi nhng cch thc tng t nh cch lm c
nm ng tin vng u tin tip tc c thm mi ng vng hai mi ng tin
vng mtngnngtinvngThlhinnhinbntrthnhmtngigiuc.
Hc hi phng php t c mt mong mun nh,tclbnrnluynvtrang
b cho mnh nhng kh nng t nhng mc tiu ln hn. y l mt tintrnhcng
vic m qua s giu c s dn dn tch ly:trchtlccnhngmntinnh,
ri saulnhngmntinlnhn.iunycngngnghavivicbndnnm
rphngcchkimtinvckhnngtrthnhngikimcnhiutinnht.
tr thnh hin thc, nhng c mong ca bn cn phi c th, ng thi
khng c qu cao hay qu thp so vi kh nng vn c cabn.Nubntranhiu
tham vng vt qu kh nng ca mnh th chc chn bn s khng thc hin c, m
c khi cn chuc ly s chn nnvnhngsuynghtiucc.Ngcli,nhngiuqu
n gin, nm trong tm tay v c th d dng thc hin th n s khng to ra nhng
nglckhuynkhchbnnlcphnu.
Hn cc bn cn nh khong thi gian ti ang l mt ngi th khc ch trn
nhng tm th t st vitincngbaccbcmingy.Lc,tiquanstthynhng
ngi th khc lm vic gii hn ti v c tr cng cao hn. Thy th, ti quyt tm
khng thua km h.Chngbaolutithnhcng.iunykhinchotithchth
v tp trungnlclmvicnhiuhn.Cuicng,titrthnhngikhcchnhanhv
p nht.Viknngiuluynvtinhthnhnghilmvic,tictrtincng
caohnmkhngcnphingpngchitnglng.
D lm bt c vic g, cc bn cng cn phi lun lun tm cch trau di, nng
cao cc k nng ngh nghipcamnh.Nulmtththcng,bnphihchinhng
phng php v cch s dng cc cng c mi tay ngh ngy cng iu luyn hn.
Nu bn lm victrongngnhphpluthaybnhvin,thnnthamkhohoctraoi
kinviccngnghipnngcaokinthc.Hocnulthnggia,bnphithng
xuyn i n nhiu ni tm mua nhng hng ha tt nht vi gi r nht, nhm thu
cnhiulinhunhnmkhchhngcabnvnthyhilng.
Quabyngy,titrnhbyviccbnbycchchatrchomttitintrng
rng, lm cho n y dn v khin bn tr nn giu c.Bngkinhnghimcamtcuc
i tng tri v thnh t, ti khuyn khch cc bn hy vn dng nhng phng php
ny i n s thnh cng v tin bc. Cc bn nn bit rng, gi y Babylon c
nhiu vng hn cc bn ngh v s vng cho tt c mi ngi. Cc bn hy vn
ln v mnh dn thc hnh cc phng thc lm giu trn, hoc la chn mt trong
nhngcchphhpvihoncnhcaminginht.
Trc ht, cc bn hy p dng v lm giu cho bn thncaccbn,risau
truyn dy cho tt c mi ngi, h cng chia s v lm giukhngchchobnthn

hmcngpphnlmgiuchovngqucthnyucachngta.

Chng4:Nmquylutcavng

TS Mt ti vng v mt mnh gmtrnkhcnhnglikhnngoan,ccanh

s chn ci no?Trong nh sng lp le ca ngn la t bng nhng bi cy kh sa
mc, nhng gng mt rm nng nh ln mt nim thch th trc cu hi ca ng gi
Kalababthngthi.
Vngch,chnvngch!Haimibyngicngnglotlnting.
ngKalababmmcimtcchlng:
Khoan ! ng dng li, a caomtcnhtaychvomnm
ri chm ri tip li. Chng tahylngnghetinghcanhngconchhoang
kia. Chng ang tru ln tng hi trong ci i. Nu bygichochngn,chng
s nh th nonh?Chngsnhnhaubtksngchttranhginhmingn
mkhngcnbittingymaisnhthno.

Con ngi cng ging nhvy.Btchpcskhnngoan,chng

ta ch ham ly vng. Song n ngy mai, chng ta li tru tro lnbivchngta
mtvng.

Tht ra, vng ch dnh cho nhng nginobitquylutcanvtntrngcc

quylut.
Nhng cn gi lnh but trong m sa mc o o thi n, Kalabab cixung
kotochongcheichnrnricamnh,rithongthnitip:
Bi v ccbntnty,chmscrtchuobylccativchucc
nhc khi i bng qua sa mc nng bng, ng thi cc bn kin cng chin u
chng li bn cp lm le mun chim s hng ha ca ti, nn m nay ti s k cho
cc bn nghe cu chuyn v nm quy lut ca vng. Mt cu chuyn m c l cc bn
chahnghenbaogi.
Ny cc bn, hy lng nghe nhng g ti sp ni ra y.Biv,nuccbnnm
chc c ngha v vn dng n tht tt th chng bao lu sau cc bn s kim c
nhiuvng.
ng Kalabab bngimlngvtrmttronggiylt.Trnumingi,nntri
x Babylon huyn hoc nhng v sao mun mu lplnh.Phasaulngh,nhngchic
lu vi bc mu cneochcchnvonhngcicc,phngnhngcngingv
gi sa mc. Cnh lulcckinhngcxptmttvinhngtmvibchcchn
bao bc bn ngoi. By lc nm di trn ct, ang nhai limtcchthchthsthc
nbanchiu,thnhthongcconphtranhngtingkukhnkhntqung.
Chng ti nghe ng k rt nhiu v nhng cuchuynhay,ngKalabab!
Ngi ph trch vic ng gi cc kin hng ln ting. Sau khi hon thnh cng vic
cho ng, chng ti s vn dng nhng li ch dn khn ngoan ca ng lm giu cho

bnthn.
Trc y, ti k choccanhnghevnhngcucmohimmchnhti
tri qua khi n nhng vng t l, nhng m nay ti s k cu chuyn v ng Arkad,
nginitingkhnngoanvgiucnhtBabylon.
Chngtinghertnhiuchuynvngy.Ngiphtrchp.
ngKalababgtuvbtuk:
ng Arkad giu nht, bi v ng y l ngi gii nht trong vic tm ra vng.
m nay, ti k cho cc anh nghe v s khn ngoan ca ng Arkad m chnh Nomasir,
contraicangy,kchotinghekhiticnlmtcubNineveh.
Ngy y, ti vn cn rt tr v i lm thugingnhccanh.Tithngmang
nhng b thm ln,loipnhttheongchnnhNomasirbnchongy.Hm
y, chthnngNomasirchnmuanhngtmthmttnhtvcmuscvavi
ng ta. Sau cuc mua bn ,ngNomasirmichngtiliungru.Rucang
y rt thm v ngon. Ti ngh l loi ru ngon nht m lc by gi ti c th nm
c.
Trong cuc i m , ng ta k cho chng ti nghe cu chuyn v s khn
ngoancachamnh.cnglcuchuynmtispkrachoccbnnghey.
Cc bn cng bit lBabyloncmtphongtclcontraicaccgianhgiu
c thng sng vi cha m c k tha ti sn, nhng ng Arkad khng tn thnh
tp qun ny. Do vy khi Nomasir n tui trng thnh, ng Arkad bn cho gi
Nomasirnvbo:
Con trai i, cha rt mun con k tha sn nghip ca cha, nhng trc ht con
phi chng t con c khn ngoan s dng s ti sn . Cho nn cha mun rng,
conhytmnhitmmtcngvicchngtconcngckhnngkimratin.
Cha s trao cho con hai vt gip con c iu kin thc hin nh ca mnh.
Nhvysovilcchabtutodngsnghip,conthunlihnchartnhiu.
Trc ht, cha cho con mt ti vng. Nu con bit dng s vng ny mt cch
khnngoan,thnsgipconlmgiunhanhchng.
Th hai, cha trao cho con tm th t st nung ny,trnckhcnmquylut
v vng. Nu con ng dng chng trong cc cng vic kinh doanh bun bn, nht nh
chngsmanglisgiucvuytnchocon.
Sau mi nm k t hm nay, con hy tr v nh thm cha v thutlimivic
cho cha nghe. Nu con t ra l ngi bit s dng tin bc mt cch xng ng, cha s
cho con k tha ton b ti sn ca cha. Cn nu con khng c nh vy, cha s hin
tngttctisnnychonhngnginghokh,nginxinvccthyt.
Theo li cha, Nomasir raithchinchhngcamnh.Hnhtrangcaanh
l ti vng v mnh gm nung ca chacgicnthntrongtmvilacngvimt
tnlvviconnga.
Mi nm tri qua vNomasirthnhtquaytrvnginhcachamnhng

nh hn. Nhn s kin ny,ngArkadmmtbuiticlongtrng,minhiubcon

v bn b n d. Cui bui tic, v chng ng Arkad ngi trn hai chic gh ln t
trang trng gia i snh phng khch. i din vi h,Nomasir,ngivvhaicu
con trai ca ng y, tip n l nhng ngi thn v bn b u ngi trn nhng tm
thm t theo hnh vng cung. Bn ngoi tri ti.Trongnh,nhngnginlang
cm nhng chic l c c cn rt di qut u n, nhp nhng lm du khng kh oi
bc. Cnh tng trng rt trang nghim. Tt c mi ngi u hi hp, chm ch lng
nghe. Vn tng tri trong cuc sng, Nomasir im m, t tin ng dy v bt u
thutlittcnhngiudinratrongsutminmlpnghipcamnh:
Tha cha! Con xin by t lng khm phc ca mnh trc s khn ngoan ca
cha. Mi nm trc, khi con bc vo tui thnh nin, cha khuyn khch con sng
c lp v trng thnh nh nhng thanh nin cng tui ca mnh, thay v c li,
sngbmvosnnghipcacha.
Cha rng lng trao cho con mt ti vng v s khn ngoan ca cha. Tuy
nhin,svngemlichoconnhiubthnh.
ngArkadmmcimtcchkhoandung:
K tip i con, cu chuyn ca con lm cha btuthchth.Conngbqua
btcmtchititnhnhtnonh!
Vng, tha cha. Khi ra i,conquytnhtivngNineveh.Lcbygi,yl
mt vng quc ang pht trin v c nhiu c hi tt cho nhng ngitrtui.Coni
theo mt on l hnh v kt thn vi nhiu ngi. Trong s c hai ngi n nirt
hotbt,vuiv.Hcihaiconngatrngtuytp,khemnhvchyrtnhanh.
Trong cuc hnh trnh , hai ngi bn mi quen tincntitlchoconbit,
ti Nineveh c mt ngi giu ang s hu mt con nga m ng ta cho l chy nhanh
khng c i th. Do ,ngtatccmtmntinlnchobtcaicngachy
nhanh hnconngacamnh.Theohaingithsovingacah,conngakiachl
mt con la nng n chm chp. V th, h ni rng snhtquytthamgiavnmchc
phnthngtrongtay.
H cho bit nhmtsgian,rngnuconmun,hchoconcngthamgiavo
cuc c cc .Lcyconthtsbhcunhtvokhochnghecvrthply
mkhngkpsuytnhthithn.Cuicng,conthtbimtcchthmhivmtgn
nhtonbsvngcamnh.
Nghe n y, ngArkadkhngnhncnnciln.Mtltsau,Nomasir
chmriktip:
Sau ny, con mi bit c, ch l mt m mu nhm la gt tin bc ca
nhng ngi chn t chn ro mi n nh con. Chabit,nginngNineveh
chnh l ng ng ca haingivsaumilnlaothnhcng,hlicngnhau
chia li. Tr chikhmnydychoconmtbihcutintrongvicrnluynbn
lnh.
Tuy nhin, chng bao lu sau con li hc c bi hc th hai, cng cay ng
khng km bi hc th nht. Trongonlhnhcmtchngtraitr.Chamanhta

rt giu c v ging nh con, anh ta n Nineveh tm c hilpnghip.Khibncon

n c mt thi gian,anhtaboviconrngcmtthnggiamimt,vkhng
c ai trng coi ca hng nn ngi nh ca ng ta nhng li vi gi rt r. Anh tabn
vi con l cng nhau hn vnmuacahng.Tuynhin,anhtaborngutin
con mua trc, v anh ta phi tr v nh ly tin ri mi gpvoc.Anhtahals
gpbngstinmconbratrongkhochbunbnchung.
Mi vic tin hnh ng nh vy. Nhng sau , anh ta c tm cchnnnli
v khng chu tr v nh ly tin nh ha. Ngoi ra, anh ta cn bc l ra l mt
ngi bun bn rt t nhng li tiu pha v . Cui cng,connhphichmdtvic
hp tc lm n chung vi anhta.Nhngnlcnyvicbunbncnggnnhsp.
S hng ha cn li qukmchtlng,khchhngkhngmunghncahngna.
Cn mua thm nhng mt hng mi bn th con ht vn. Suy i tnh li, con ch
cn cchbnbnthophncnlichomtngiDothikimcngnohay
ngy.
Sau , c th ni rng con ri vo nhng ngy thng kh cc v vt vnht
trongcuci.Conikimviclmnhngkhngaichuthuconc.Cuicngsinh
tn, con phi bn ht cc con nga, my ngi n l v c nhng bqunoply
tin mua thcnvchng.Nhngmingytriquathstngquncaconcngbc
thithn.

Trong nhng ngy y, con cht nh n li cha dn trc lc con ra i, cha !

Cha mun con hc hi, rnluynvtrthnhmtnginngthcth,chnchnvi
nhng tri nghim cuc i. V vy,conquytnhphithchinchobngcnh
,nukhngconskhngtrvgpcha.
Nghe n y, ngi m lng l lau hai hng nc mt chy xung trn i g
m.Bkhngngacontraicamnhphichunhiukhcc,vtvnhth.
Nomasirktip:
Con ly tm th t st ra v cn thn c i c li ni dung ca cc quylut
vng. Con nhn thc rng, trc tin mnh phi hiucn,saumihyvngtora
v gn gi c vng. Con bn hc thuc lng tt c cc quy lut . V kt hp vi
nhng kinh nghimcrtratnhnglnvpngtrcy,conmnhdnquytnh
khi no c c hi thun tin th nht nh phi vndngccquylutnymtcchkhn
ngoannht.
Nhnmnaycchangiy,conxinclinmquylutvngchangtt
c skhnngoancacha.Conthymnhlngithtdimphccchatruynth
chonhngkinhnghimqubuy:
Nmquylutcavng
1. i vi nhng ngi sn sng dnh ra mt phn mi s tin kim c
tch ly cho ring mnh trong tng lai, th vng s n v n vi s lng ngy cng
nhiu.

2. Vng l ngi lm cng cn mn v nhit tnh nht i vi nhng ngi ch

khnngoanbitnhnrakhnngsinhlivphttrincan.
3. Vng lun lun trung thnh v em li li nhun cho nhng ngi ch thn
trnguttheolikhuyncanhngngikhnngoan.
4. i vi nhng v u t kinh doanh m bn thn mnh cha nm r hoc
khngcngigiukinhnghimchbothrtdbmtvng.
5. Nu dng vng kimlimtcchphiphphoclmtheonhnglikhuyn
khng ng, la o hay ph thc n cho nhng kinh nghimyukmthrtdthtbi
vmtschvng.
l nm quylutcavngchahophngtngchocon.Sovimttivng,
ththeocon,ncgitrgphngchcln.
Nomasirnhnchaycmkchvnitip:
Con xin k tip cu chuyn n giai on con ang lm vo cnh tngqunv
tht vng nht trong cuc i mnh. Khi , con mt sch vng, nga, nl,oqun
p.Cucsngcaconchmctngngy.
Tuy nhin, qua cn ging tri li sng. Thi vn ca con cng n khi con
kim c vic lm. l cng vic cai qun mt ton n l xy tng thnh vng
quc.
Khi c thu nhp, con bt u p dng quy lut th nhtcavng.Hngthng
con tit kimmimtngxuctrchratstinlngrtticacon.cc
mt ng bc l c mt thi gian di. Bi v, con cn phi lo trang tri cuc sng t s
tin lngrteohp.Conlpkhochchitiutitkimnmccthchpnhn
c,viquyttmphikimlisvngmchachocontrongthigianngnnht.
Vo mt ngy kia, ngi ch n l, vn t lu tr thnh ngi bn thn thit
cacon,ngpconvnirng:
Anh l mt chng trai tr bit tit kim v khng phung ph ht s tin kim
c.Svnganhtchlyc,liuccchnonsinhlithmchoanhkhng?
Vng! Con p li. Mong mun ln nht ca ti hin nay l tch ly s
vng trcychatichoti.Vthiukinhnghimbunbnmtitiutnhts
vngri.
Anh c mtmongcrtttpkhintirtthnphc.Chcanhcngbit,c
nhiu cch s vng tit kim sinh li vgipanhnhanhchngtcnguyn.
Anhcnhutkhng?
Tht tic! Ti tri qua nhiu kinh nghim tht bi chua xt, nn ti rt sb
vpnglnna.
Nu anh tintngti,tismianhthamgiavomtkhochsdngvng
rt hiu qu. Anh ta p li. Trong vng mt nm na, tng thnhnysxyxong,
cng vic tip n l c nhng cnh cng bng nggncccaravonhmbo
v vng quc trnh khi nhng cuc tn cng ca k th. Theo ti nhn thy,khpx

Nineveh ny khng gom s lng ng c cng v nh vua cng cha h ngh

n iu ny. K hoch ca ti l chng ta s huy ngmingigomgpvngvgi
cho mt on l hnh tin cy nht n nhng khu m ng cch y rt xa nh mua
gim. Sau , ng s c a v v d tr Nineveh. n khi nh vua ra lnh c
cng, chng ta smangbnsngy.Cthtrongdpny,ngscgirtcao.Cn
nu trng hp nh vua khng mua, chng ta vn c thbnngchonhngngic
khin,lmtng...
Nghe anh y trnh by k hach u t ny, con nhn thy y l mt dp may
him c tun th quy lut th ba ca vng. V vy, con quyt nh u t ton b s
tin tit kim ca mnh vo . Qu tht, k hoch ny khng lm con thtvng.N
mang li thnh cng ngoi sc tng tng v s vng tch ly nh nhoi ca con
tngngkquatbunbn.
K t , con c cng nhn l mt thnh vin ca nhm ngi lunthchin
nhng cuc kinh doanh mo him mt cch cn trng y. H u l nhng ngi khn
ngoan v lun bit cch sdngvngsaochoclinht.Lcnohcngtholuncn
thn trckhitinhnhnhngkhochkinhdoanhmi.Hkhngbaogiphthctin
vng ca mnh vo nhng v u t khng sinh li hoc c nguy mt trngvn.Nhng
vic lm kh kho nh c , ngaua,utmchatmhiuklngnhxyra
trc y vi con... h u khng mt ti. Bi v, i vi nhng tr ny, h c th
vchranhngimbpbmngaylptc.
Qua vic hp tc lm nvinhngnginy,conrtranhiubihcsusc
cho ring mnh trong vic u t vng an tonvmanglilinhuncaonht.Theothi
gian, ti sn ca con mi ngy mt gia tng, con khng nhng thu li s vngbmt
trcy,mcnkimcnhiuvnghnthna.
Sau nhng ln vp ng ri thc hin c nhiuvutthnhcng,conrt
ra nhng kinh nghim qu gi, ng thi ngy cng hiu r hn nm quy lut ca vng
m cha trao cho con. i vi nhng ngi khng bit v nm quy lut ny thhrt
d mtvngtrongutkinhdoanh.Nhngnubittunththeoccquylut,h
khngnhnggicvngmcnkhinvngngycngphtsinhlinhun.
Nomasir ngng li mt lc ri ra hiu cho ngi n l angphasaucnhca.
Ngay lp tc, ngi n l mang vo ba ti da rtnng.Nomasirlymttivtn
lnsnnh,trcmtchacamnh,rinitip:
Trc y, cha cho con mt ti vng caBabylon.Bygi,conxinhonli
cha mt ti vng ca Nineveh c cng mt trng lng nh nhau. Nhchatraochocon
mt mnh t st trn khc nm quy lut ca vng mgiyconccnhngy
hm nay. By githayvo,conxinbiuchahaitivngny.Vani,Nomasirva
t tip hai ti vngxungsnnh.iunychngtconcoitrngskhnngoanca
cha ln hn ti vng m cha cho con. Nu khng c s khn ngoan ny, vng s
nhanh chng vut khi tay ngi s hu n. Cu chuyn ca con l bng chngrrng
nhtchovn.
Tha cha, gi y con rt t ho khi ng trc mt cha v nh s khn ngoan
cachatruynchocon,contrnngiucvcmingiknhtrng.

ngArkaduymtbntaycamnhlnuNomasirvni:
Con tip thu rt tt nhng bi hc ca cha v cha thtmaymnkhicc
mtacontrainhcongiaophttctisncamnh.
Kalababngngkvchmchnhnvonhnggngmtcaccchngtrai:
Cu chuyn v s khn ngoan ca ng Arkad em li cho cc anhsuynghg?
Ai trong s cc anh c th bc ti trc mt hai ng sinh thnh thut li cch s
dngstinkimccamnhno?
Khng gian nh chng xung, khng mt ai ln ting tr li. ng Kalabab bn
nitip:
Cha m cc anh s ngh nh th no khi nghe cc anh ni tiu pha lng ph
hay s dng mt cch di dt s tin ca mnh, ricuicngvnphisngmtcuc
sngingho,ccc.
Th khng phi do s mnh quyt nh ngi ny giu c, cn ngi kia phi
cam chu cuc sng ngho hn sao? ng hy lm n gii thch iu ny cho chng ti
hiu.Mtchngtrailnting.
Khng ai c thquytnhsphngiuchaynghohncamnhc.Thtra,
nhng ngi s hu c nhiu vngvtrnngiuclnhngngihiurnmquy
lut ca vng v bit tun th theo chng lmgiu.Trcy,ticngnghokhv
i lm thunhccanh.Nhngdotihcvtunththeonmquylutvng,nnti
tr thnh mt thng gia giu c. Vic tch ly ca ci v tr nn giuckhngphil
mt iu b n do to ha ban tng, m l do con ngi quyt tm lm vic v tm mi
cch pht trin s ti sn ca mnh. i vinhngngibittipthuskhnngoan,
bit suy on v kin tr, ng thi chu khlmvicvtuntheoccquylutcavng
thcuicngchcchnccbnsccsgiuc.
Mi mt quy lut trong nm quy lutnyucuimringcan,mbtc
ai cng c th p dng c. Cc anh nn hc thuc lng ngay t by gi v khng
ngng tm hiu, khm phnmcnghcanmtcchthuo.Saunynuc
c hi thun li, cc anh nn mnh dn vn dng nhng quy lut qu gi ny vo cng
vickinhdoanhlmgiuchobnthnvtncchngta.

Chng5:Gpgnthnmaymn
T sau khi Arkad kt thc byngygingdyvphngthclmgiu,nhc
trthnhnihpmtcanhngngiquyttmthotkhiinghokh.
Gi c, tr c, nhng a s tui trung ninhhnnhaucnghpliy
bn bc, tho lun v con ng lm chobnthnvvngquccahtrnngiu
c, tt nhin l di s dn dt ca mt ngi y kinh nghim v nhit huyt l v
thnggiagiunhtthnhBabylon.
Hm y cng nh mi ngy, mt tri ln cao, rc nh mt triculakhng
l thiu chy vn vt. Khng kh sa mc nng bng y vn khng ngn cn bc chn
ca Arkad i n din n quen thuc ca mnh. n hc, bn ngi n ng ang

ngitrnnhngtmthmnhtridinnnhchnhngngikhcn.
Khimingiynv,Arkadlnting:
Ngyhmnay,chngtastholuniugno?
Sau vi giy do d, mt ngi dt vi thn hnh khvmvkhimtnngdy
vp:
Ti c mt vn rt mun mang ra bnbc,khngbitngvnhngngi
bnynhthno?
Nhncskhchlcamingi,ngithdtvinitip:
Chuyn l hm qua, ti tnh c nht c mt ci ti ng vi ng tin vng
trn ng. Ti thy mnh quthtlmtngimaymnvtirtmunmnhlungp
c nhng iu tng t nh th. V vy, ti xin ngh mi ngi hy tholunvn
Lm th no thu ht s may mn? vi mc ch tm hiu nhng cch thc
thngxuynccsmaymn.
y l mt ch rt hay v ng chng ta tho lun. Arkad nhn xt.
Vy th, cc bn hy ni th xem, lm th no chngtatmranhngcchthcnhm
thuhtsmaymnnvimingi?
ng th! ng th! Hn phi c nhiu cch lm ch! Nhiu ngi ho hc
pli.
Nghevy,Arkadnitip:
bt u cuc tho lun, trchtchngtacnnghenhngcuchuynvs
may mn m mt s ngi tng gp, nh ngi th dt vi ca chng ta ngu nhin
nht c vng m khng cn mt snlcno.Nginocthktipchochngti
nghevsmaymncamnhkhng?
Bng nhin, c hi trng im lng. Tt c mi ngi unhnquanhvchi,
nhngvnkhngcailnting.
Khng c ai htsao?Arkadhili.Vyloimaymnnychcchnltkhi
xy ra v chng ta cng rt him gp phi. Nuth,cnginoaraxutkhc
chngtatiptctholunkhng?
Ti xin c kin!Mtnginngtrtuinmctmttngdy.Khi
ni v s may mn, phi chng chng ta thng ngh n cc sng bi, ni c n thn
MayMnphhchochngtathngcnhiutin?
Nginngvanixonglinngixung,bngcmtngikhclnting:
Xin ng dng li! Anh hy vui lng ni tip i! C phi chnh anh tng
cvnthnphhvthngbcccsngbikhng?
Mtngitrtuikhccnghatheoviginghihc:
Bn c nhn thy b ta khng? Bn c nhn thy b ta iu khin ht sc
scgipbnkhng?

 Mt khi u hay y! Arkad ng h.Chngtathpyltholun,

xem xt mi kha cnh ca cc vn . Nu chng ta khng bit n cc hot ng ca
sng bi, tc mt mt no khng bit n khuynh hng chung ca nhng ngi
munthvnmaykhibramtstinnhnhmhyvngthngcmtstinln.
Vn ny khin ti nh li t c cc ua nga ngy hm qua.Mtngi
khc ln ting. Nu v n thnythngvingthmnhngsngbi,thchchnbta
cngkhngqunghnnhngcucuanga.
Ch cho mi ngi yn lng, Arkad mm ci mt cch lng trc s a
ct,rini:
L do g khin cc bn suy ngh rng, v n thn tt bng kia ch nnhng
tr en trong sng bi hay nhng phiu c cc trong cc cuc ua nga? Ti vn
lun i tm v n thn ny, nhng khng phi trong sng bi hay nhng cuc ua
nga v ngi ta thng thua nhiu hn thng m nhngcngvicconngi
thngxuynlmvtoranhiucacigitrchobnthn.
Chng hn nh cng vic cy cy, trng trt, bun bn, hay nhng ngh nghip
chnh ng lng thin khc th c c hi mang li lilchnnhiusovinhngtr
en kia. Bn n lc lm vic cngnhiuthstinthunhpcngcao.Thct,cth
cng vic kinh doanh khng phi lc no cng thun li v mang li li nhun, vthnh
thong chng ta cng c nhng phn onsailmhaynghtrngtrtvngpkhkhn
do thi tit tr ngi nhng nhn chung, nu chng ta kin tr, chm ch th vn gt hi
cthnhtu.
Cn i vi nhng tr en, c cc kia, tht ra ngi chi bao gi cngthua
v ch sng bi bao gi cng thng. Cc bn u bit rng khichngtanmhtscsc
xung, nu trng th ch ci s chung cho chng ta gp bn ln s tin ta t cc.
Nhng nu trt, th hn nhin chng ta thua t. Nhng c mt im quantrngmcc
bn thng khng bit, hay khng ngh n. l ht sc sc c su mt, chng ta ch
thng khi t trng mt trong su mt v vy, mi ln gieohtscscxung,chng
ta phi mt n nm ln may mn, nhngnutrngthchngtachcchunggpbn
ln, c ngha l ch c bn ln thng cc. Mi ln gieo, ch ci lun cm chc phn
thng trong tay, t nht mt khon bng mt phn nm castintcc.Theossp
tnhth,chcchnrngngichibaogicngthua.
Nhng thnh thong ngi chi vn thng c nhng khon tin kch x
ch!Mtnginolntingphni.
Thnh thongcnhvy!Arkadni.Tuynhin,tixinhiccbnrng,bn
c chc mnh s kim c tin bng cch ny trc khibthuachytihaykhng?V
nu may mn thng c mt vi ln, th bn ngh kim tin theocchnhvycc
thng xuyn khng? Ti quen bit rt nhiu ngi thnh t Babylon, nhng ti
khng th no ch ra mt ngi, d ch mt ngi duy nht, khi u s nghip ca
mnh bng cch nh th. i vi cc v ang c mt ti y, nu c ai khisthnh
cng s nghip ca mnh t cc sng bi, ti rt mong ngi bn thngthnchobit
cuchuyncamnh.Cphithkhngccv?
Tt c mi ngi im lng, khng ai tr li c cu hi ca Arkad. Mt lt sau,

cngirtrlnting:
iungvayucucbaogmnhngngichsngbikhng?
Arkadp:
Nu bn ngh khng c ngi no khc ngoi nhng nginy.Xinmingi
cho bit, c phi nhng ch sng bi vn thng do d mi khi chng ta hi v ngun
gcthunhpcahkhng?
p li cuhicaArkadchlnhngtingmkhekhcanhiungi.Thy
th,Arkadnitip:
Chc chn rng vic tm kim may mnsngbi,nhngcucuangahay
nht c ci ti ri khng em li s giu c v thnh cng lu di cho chng ta. Vy
by gi chng ta hytholunncccngvickinhdoanh,bunbnxemsao.Ticho
rng, mt cuc giao dchlmnmanglinhiulinhunkhngphilsmaymntnh
c,mlphnthngxngngchonhngnlccachngta.Cainghvn
tholunkhckhng?
Arkadvadtli,mtvthnggiakhcaotuinglnxinni:
Xin qu v thn hu v ng Arkad ng knh cho php ti ni ra suy ngh ca
mnh. Nu ng nh cc v bo,victintngvocckhnngkhnkhovuc
tinh nhy s khin chng ta thnhcngtrongcchotngkinhdoanh,thtisaochng
ta khng xem xt n kha cnh nhng c hi tnh c c thdnnthnhcngvem
li li nhun khngl?Cthnhngdpmayrthimkhixyra,nhngthnhthongn
vn c. Chc hn y crtnhiungigptrnghpbvutkhitmtaynhng
c hi thnh cng. Vy xin nh qu v, nhng ai tngtringhimsvictrnhyk
lichochngtingheckhng?
ng l mtsuynghtinht!Arkadlntingtnthng.Vyaitrongchng
tatnggpmaymnvvutmtn?
Nhiucnhtaygiln,trongccvthnggiavanikia.Arkadngh:
V ng lngiaravnny,nntrchtchngtirtmongnghekin
cang.
Ti rt vui lng thut li mt cu chuyn qu v thycmtngicth
tinnrtgnsmaymn,nhngsaulibvutmtkhinanhtavcnghitic.
Vngithnggianbtuk.
Nhiu nm trc y, khi ti cn tr v mi lp gia nh. Lc y ti cn cha
lm ngh kinh doanh m hng ngy vn i lm cng cho ngi khc nui sng bn
thn v gia nh ca mnh. Mt ngy n, cha ti h hi tm n v thuyt phctitham
gia vo mt v u t. ng ni rng, con trai ca ngi bn thm giao vingangd
nhmuamtmnhtkhcnnmkhngxakhuvcchngtiangsng.
Ngi d tr sau khi mua xong s cho dng ba gung nc a ncvo
mnh t y, binnthnhtcthtrngtrtc.Sau,anhtasphnmnhty
thnhnhnglnhvbnchonhngngicnxynhvtrngtrt.

Do chng trai ny c hon cnh ging ti, ch l mt thanh nin lm vic kim
sng hng ngy v gia nhrtnghonnkhngtichnhthchindnh.V
vy, anhtaquytnhrnhiungibncnggpvnut.Khochnycmi
hai ngi tham gia. H u ang i lm nui sng gia nh, nn ng trch ra mt
phn mi s tin kim c gp vo cng trnh chonkhinomnhtcbn
li.Stinthucsphnchiangtheotlmmingigpvn.
Con trai ! Cha ti bo. Gi con cn phi suy ngh v hnh ng chn chn
nh mt ngi trng thnh. Cha mong con rt kinh nghim t sai lm ca cha lc
cn tr mnh dn bt u xydngchomnhmttisncgitrvcmingi
ntrng.
iunybnthnconcngrtmongmuncha!Tipli.
Vy con hy lm theo li khuyn tt p ca cha ngaybygii.Connnlm
cng vic m ng l ra cha phi lm khi vo tui ca con. T s tin kim c
hng thng, con hy trch ra mt phn mithamgiavonhngcucutkia.n
khibngtuicha,consshucmttisncgitrchobnthncon.
Con rt mun tr thnh mt ngi giu c. Con cng cnkimcthtnhiu
tin trang tri trong cuc sng. Tuy vy, con ang bn khon khng bitcnnnghe
theo li khuyn bo ca cha hay khng, bi v convncnrttrvcnnhiuthigian
lmmichuyn.
Cha tng ngh nh th khi bng tui ca con, con trai ! Th y, ri nhiu
nmtriqua,chachngthlmciugc.
Thi i con ang sng khc thi tr ca cha,cha!Constrnhvtxeca
cha.Xinchanglo.
Con ang c c hi may mn ln trong i , con trai! Dp may ny s gip
con tr nn giu c, cha khuyn con ngnnchmtrna.Ngayngymai,conhyti
gp v thng lng vi anh ta gpmtphnmistinkimccaconvok
hoch y. y l mt s u t quan trng cho tng lai ca con, v vyconhynhanh
ln. C hi khng ch i ai bao gi. Hm nay n y, nhng ngy mai n n ni
khcri.Thnn,conngbaogichmtr!
Mc nhng li khuyn ln, thc gic ca cha, ti vn lng l khng thc hin
cng vic . V ri, ti b cun ht vo nhng ci o chong p, sang trng ngoi
ch nn b tin ra mua hai ci cho ti v v ti. Nu dnh ra mt phn mi s tin
kim c u t vo k hoch kia, thtikhngthmuacnhngciopnh
th. Ti sao ti phi hy sinh nhng s thch ca bn thn lm nhng cng vic mt
nhiu thi gian nh th? Chnh v nhng suy ngh nh vy m tikhnglmtheoli
khuynykinhnghimqubucachati.Saumtthigian,quthtcngtrnhy
mang lilinhunrtlnvmingithamgiavokhochthucmtkhon
tin gp mi my ln s tin vn b ra. iu ny khin ti v cng hi tic v thm
trch mnh tht thiu khn ngoan, ngoan c khng nghe li khuyn ng n ca cha
mnh. Cu chuyn ca ti l minh chng c th rng ti vut mt c hilmgiu
camnh.

 Trong cu chuyn ny, chng ta thy c may mn s n vi nhng ai bit

n nhn n. Ngi n ng ngi bn cnh v thng gia va k chuyn ln ting.
Vic mt ngi to dng c sn nghip lun lun c nhng bi hc gi tr ng
chng ta hc hi. Chng ta c th khi nghip ch bng mt vi ng bc l, hay bng
mt s tin trch ra t khon thu nhp nh nhoi ca mnh. Nh chnh ti chng hn, ti
bt u s nghip lm giu camnhkhicnlmtcubvmuamtconbcivi
gi mt ngbc.Chonbygitishucmttrangtrichnnuigiascc
slnglntingncon.
C hi khi u cho s giu c c th n vi bt k ai,nhngntythucvo
vic con ngi c nm bt c c hi hay khng v thc hin nh th no. Mt l
bit nm bt, quyt tm thchintthnhcngvshuccctisncgitr
hai l b qua c hi hoc khng c ch thc hin, ri sut i sng trongsngho
khvhitic.
Ti cng xin c pht biu v vn ny. Mt ngi khclntingTil
ngi Syri. Mc d s dng ngn ng ca cc bn khng thnh tho lm, nhng ti rt
mun gi ng tn ngi bn thng gia va ri. Nu ti gi tn ngi thng gia ny
theo ngn ng ca ccbnthchcchntiphtmkhngng,nhngnutigibng
ting Syri, th c l cc bn s khng hiu. Vy th,knhthattcquv,numunc
mt ci tn chung gi ngi c tnh n trnh hoc khng chulmvicnhmemli
lichchobnthnanhta,thccbngingilgnh?
Mtktrhon,l.Mtgingnictln.
Chnhlnhth!NgintSyrihutayngtnhmtcchmnhm.
Vi tnh trng nh th, anh ta chmtthigianchimthi.Khidpmayn,anhta
li bo mnh ang c nhiu vic phi lm v xin hy i . Anh ta khng h bitrng,
dp may khng ch i mt k chm chp no c. Nu ngi no mun nm bt c hi
th phi nhanh chn ln, phi quyt tm thc hin n cngmimongtndngcu
im ca c hi . Do vy, ti khng nh rng bt c ngi no chm chp, do d
trc mt c hi tt,thchthlmtklmtcchngtic,vchcchnlanh
tashihnkhngkhcgngibnthnggialccntrcachngta.
Vthnggianglnvcimnhpli:
Ti xin t lng knhphcbn!Bnkhngngnnginimtcchthngthn
nvn.
hiu r vn , chng ta cn nghe cng nhiu cng tt nhng kinh nghim
khcnhauvsmaymn.Aicthkchochngtinghenakhng?Arkadhi.
Ti s k! Mt nginngtrungnin,mcochongmupli.Ti
l mt ngi thu mua gia sc, ch yu l lc v nga, nhng thnhthongtimuac
cu v d. Cu chuyn ti sp k ra y s minh chng mt s tht l dp may him c
thng vt qua rt nhanh nhtrnghpcati,nchntrongmtm,mcdti
mong mi ch i n t rt lu.Vngticltivutmtn.nhgiiuny
nhthnotythucvoccbn.
Vigingtrmngmnhhitngliqukh,ngtakli:

Vo mt bui chiu cch y nhiu nm, tri qua mt cuc hnh trnh di
ngy gian kh tm mua gia sc, ti vn khng mua c g. Chn nn, mt mi, ti
quay tr v Babylon v rt bc mnh v thy cng thnh ng cht. Trong khinhng
ngi n l ca ti cng lu ra ng tm qua m, tibunbvkhngngcnn
tr dy ihnggi.Tnhc,tigpmtnginngdntrungninangiloanhquanh,
c v nh rt st rut v lo lng v mt iug.Gingnhchngti,onngica
ngcngangbnngoithnh.
Knh tha ng! Ngi nng dn ni vi ti. Nhn bnngoi,tionngl
mt ngi thu mua gia sc. Nu ngnhth,tirtmunbnchongtonbbycu
bo tt ca ti. Ti t phng xa ti, ang nh sngmaiemncunyvothnh
bn, nhng va ri ti mi nhn c tin ngi v yu qu ca ti hin nay ang lm
bnh nng nh.Tiphiquaytrvcngsmcngttnnmunbnbycukiangay
lcny.Mongngmuagiptivccnlcatictrvngaytrongmnay.
Vo lc , tri rt ti nn ti khng th quan st c by cu ca ng y,
nhng cn c vo ting ku, ti on s lng cu chcphirtnhiu.Timtmi
ngy rong rui v ch m vn khng mua c g c. V th, ti rt hng khi trcli
ngh v thng lng ngay vi ngi nng dn. Do qu lo lng, ng yara
mc gi rt thp so vi gi thng thng rao bn mt con cu. Tingngay.Biv,
tibitchcvosngngymai,nhngnginlcaticthlacbycuquacng
thnhvbnvigicaohnrtnhiu.
Cuc thng lng kt thc, ti gi nhng ngi n l mang uc n m
by cu, v theo ngi nng dn, slngcbylntichntrmcon.Mcdrtc
gng, nhng chng ti khng ti no m c. V vy, khng bit xi quy thnoti
libovingyrng,inngymaikhimxong,tisthanhtontinchongta.
Xin lm n, tha qu ng! ng ta khn khon. Ngi c th tr cho ti hai
phn ba s tin ca chn trm con cu ny cng c, ti c th khi hnh ngayby
gi. Ti s li y ngi n l thng minh v hiu bit nht ca ti. Sng ngy mai,
cu ta s gip ng m s cu. Ti rt tin cy anh ta, v thng giao cho anh ta nhng
vic quan trng. V vy, ng c th iu chnh phn tin phi tr cnli,nucsailch
vslng.
Nhng do s ngu ti v qu tnhtoncamnh,tinhtquytkhngchua
tin nh li ngh ca ng y ngay lc . Cuc giao dch bun bn ca ti xem nh
chm dt. Vo sng sm hm sau, trc khi ti thc dy, cc cng thnh m v c
bn ngi tm n mua by cu ca ngi nng dn y. H l nhng ngi thumua
gia sc ging ti. Nhn thy by cu, h rt ng nn trvigirtcaocaogpba
ln so vi gi ngi nng dn ni n bn cho ti vo ti hmqua.Nhngnginycho
bit, do vng quc ang b gicedabaovymlngthctrongthnhkhngcd
tr nhiu, nn h mua gia sc, gia cm thay th. iu ng ngha vi vic ti
mt mt c hi bun bn mang li li nhun rt ln. Vy c phi dp may him c
vutkhitmtaycatikhng?
y l mt cu chuyn kh c bit. Arkad nhn nh. N cho chng ta
mtbihcvskhnngoan.Mingicthynhthkhng?

 ngvy!Mtngithlmynngakhknhgpli.Khnngoanlphi
nm bt v p ng ngay mi yu cu ca c hi khi chng ta nhn thy r ktquca
n s em li nhiu iu tt p. Trong vic bunbn,nucmtcucthnglngi
n thnh cng v chc chn mang li li nhun, th bn cn phi bo v thnh qu ca
mnh, trnh nhng suy ngh do d hay thiu t tin ca bn thn,ngthicnhgicvi
nhng kin can thip ca ngi khc. D nhin, chniusaildochngtangungc.
Cn nu chn iu ng m chng ta li c khuynh hng do d, lng l vphnvn
suy tnh th ch khin dp may tri qua mt. Phn on u tin thng l phn ontt
nht ca ti. Tuy nhin, thng trong cc cuc thng lng, tivnluncmthykh
khn khi t thuyt phcmnhtintheonhngphnon.Bivy,cnggingnhmt
s t bo v mnh nhm chng li nhng im yu km ca bnthn,trongnhngcuc
thng lng,tilunphntchtnhhnhtmranhnguimnhmcngclngt
tin ca mnh. Lm nh th ti s trnh c s hi tic v sau v lun nm bt c
nhngdpmaynvimnh.
Cm n anh! Ti xin c ni tip. Ngi ntSyringdy.Nhngcu
chuyn ny rt ging nhau, bi v milncmayvutmtucnhngldotngt.
Nhng ti sao mi ln i din vi dp may, chng ta thng do d v thi lui, ch
khng ngh rng y l dp tt cn phi nm ly. Phi chng nu chng ta c suy ngh
theoxuhngnhththchngtaskhngthnhcng?
Anh ni rt ng, anh bn ! Ngi thu mua gia sc p li. Trong hai cu
chuyn trn, dp may vt khi tm tay l do s tr hon ca chng ta. iu cho thy
tnh dodvnluntntitrongttcmingi,trongkhichngtalilunmongmun
c thnh t v giuc.Vthlkhiccdpmayn,dotnhdod,lnnchngta
khng chu nm bt. Nu hiu nh vy th qu tht tnh khcachngtatrthnh
kththinhtcachnhchngta.
Lc cn tr, ti khng nhn raciu.Nhnglinicangibnn
t Syri qu tht rt su sc. Trc y ti ngh mnhlnhiuchikinhdoanhldo
kh nng phn on ca ti rt t. V sau ti li tin rng, l do tr no n n ca
mnh. Nhng cui cng ti cng nhn ra c s tht, l do thiquentrhon,chm
chp, khng bt kp yu cu ca thc t phi ra quyt nh nhanh chng hnh ng
ginh lythnhcng.Khihiurasvic,tithtshiticvthyrtchicatnh
l trong bn thn mnh. Do , ti tm cch thot ra khi k th kia vn lnv
tcnhngthnhqunhhinnay.
Cm n anh! Ti c mt cu hi mun nh v thng gia tr li gip. Ngi
bn n t Syri ni tip. Nhn dng vngynay,tinghnglmtngirtthnh
t.Vyhynichochngtibit,ngchnglitnhlcamnhnhthno?
Ngithnggiattntrli:
i vi ti,tnhllmtkthlunrnhrp,chdpgycntrchocng
vic. Cu chuyn ban ny ti kchoccbnnghechlmttrongnhngcuchuynm
ti tng tri qua, cho thy bn thn ti cng b l rt nhiu c hi tt trong cuc
i mnh. Bn thy ,chngtakhngthktrmvokhunnhngblacamnh,
cng khng ai mun i th phng tay trn nhng khch hng tim nng c them

li ngun li cho mnh. Mt khi ti nhn thc c tc hi ca nhng hnh vi th

ti s loi b ngay. Phi ci thin bn tnh do d,trtrcabnthnthchngtamic
thlmgiuc.
kin ca ng th no, hi ng Arkad ng knh? Bi v ng lngigiuc
nht Babylon, nn nhiu ngi thng bo ng l con ngi may mn. Nhng tht ra
nu chng ta khng chin thng c bn tnh l, tr tr ca bn thn, th chng ta
khng th t c nhng thnh cng v tr nn giuc.ngcngvitinhvy
khng?
Hontonngnhthanhbn!Arkadthanhn.Trongsutcuci,ti
tng chng kin rt nhiu ngi theo ui ch hng ring ca h trong cclnhvc
nh kinh doanh thng mi, khoa hc, ngh thut v khng t ngi trong s t
cthnhcng.Ticthkhngnhrng,chimaymndnhchomingilnh
nhau, nhngchmtsngilnmbtcvnmayvtrnnthnhcng.Cnnhiu
ngi khc, thng l v do d, toan tnh thit hn m khin cho c hi tri qua, ri
cuc sng ca h vn khng c mt s thay inoc.Hvnnghoi,vtvvlam
l,ckhisutccucivnkhngthotkhicucsngccc.
Arkadquayvphangidtvivnitip:
Anh gi cho chng ta mt ti tho lun rt hay. Vy anh ngh nh th
novsmaymn?
Timunnhnsmaymnmtkhacnhkhc.Trcy,tinghrngnl
iu m ai cng mong c v n c th xy ra khng cn bt c s n lc no ca con
ngi. Nhng by gi, qua cuc tho lun rt th v va ri, ti nhn thc c s
may mn khngphicchilcc.Mcmaymn,chngtacnphibit
cchnmlynhngchittvquyttmthchinngay.Dovytrongtnglai,tis
cgnghtscmnhnmchcnhngchittkhinnviti.
Anh tip thu rtttnhngvnmchngtavatholun.Arkadpli.
Dp may thng em nchochngtanhngchirttkhilplilnthhai.Ngi
bn thng gia ca chng ta c mt dp may him c nhng li khngbitcchnm
ly n v tt nhin b l mt c hi c th em li sgiucchoanhy.Ngibn
mua gia sc ca chng ta cng vy, ng l anh ta c th thu cmtkhonlinhun
rtlnnuthchinngayvicmuabycu.
Vy lchngtatholunrtnhiuvvnnytmranhngphngthc
thu ht s may mn n vi chng ta. Ti thit ngh, by gi chngtatmraphng
thc v thng qua n chngtabitmtsthtvsmaymn.l:Smaymnc
ththuhtcnuchngtabitnmlychi.
Cc bn hy nh iu ny, nu chng ta bit cch nm ly nhng c hi tt n
vi mnh, tc l thu ht c smaymnvnubnquytnhhnhngnglc,
thnsabntinhcaocasthnhcngmbnmonginht.

Chng 6 : Ngi cho vay vng vng quc

Babylon

T lu i ca nh vua, Rodan,ngithrngiomccavngqucBabylon,
hnhiukhinconngachynhbayvnh.
Nhng ng tin vng va vo nhautonnmthanhlngxngvcitidanng
tru ang ong a qua li tht lng khin anh vcngthchth.Nmmingtin
vng! S tin m c l sut cuc i Rodan, anh khng dm m l c ngy mnh s s
hucchng.
Nm mi ng tin vng! Tt c l ca anh! Anh hiu r y l mt ti sn rt
ln, ngthi,anhcngcmnhncscmnhmnhlitcanhngngtin.Biv,
t y anh c th mua nh ca, t ai,giasc,lc,nga,xengaNhngiuny
cthsutcucilmlngvtvcamnh,anhchachccthmuac.
Con nga vn chy bng bng trnconngquenthuc,cnRodan,anhkhng
th ngh g khc ngoi nhng dnhvnmmingtinvng.Anhsmuag,s
sdngnhthnoduytrstinnyvbommtcucigiucchoanh.
Vi ngy sau vo mt bui chiu, Rodan do d bc vo ca hng ca Mathon,
mt ngichovayvng,bunbnntrangvccloivivcqu.Anhkhngquantm
n nhng mn hng hp dn ang trng by trc mt, m bngquavtinnphng
tip khch. Ti y, anh gp Mathon ang ngi chm ch trn mt tm thm ln v
thngthcbandonhngnginldaendnln.
Rodanmnhdncttingni:
Ti mun xin kin ca anh v mt vn m ti khng bit nnlmnhth
noc.
Mathon kh bt ng trc cu ni ca Rodan, nhng lin sau anh mm ci
thnthinvni:
iu g khin anh cm thy kh xnniphitmnngichovayvng
xin li khuyn, hi anh Rodan? Anh thua bc ? Hay anh ang tng thiu? Tiquen
bitanhnhiunmnayri,nhngchabaogithyanhngptixinkinc.
By no! Khng phi ti ang tng thiu hay thua bc g. Ti n y cng
khngphivayvng,mlvcntinhnglikhuynkhnngoancaanh.
L tht! L tht! Anh ang ni g th nh?Ttrcngicaitmnngi
cho vay vng xinlikhuynu.Haitaicatichchnnghenhmych,phi
khnganhRodan?
Anhkhngnghenhmu!
Qu tht vy sao! Anh th rn gio mc i, c phi anh nh chikhmtikhi
n tm Mathon ny khng phi vay vng, m l cn mt li khuyn? c nhiu
ngi tm n ti ch v mcchmuncvngchitrchonhngviclmrdica
h, ch ti cha thy ai n xin li khuyn c d rng c l chng ai hn cnhng
ngi cho vay vng trong vic a ra nhng li khuyn tt nht cho nhng ai ang bi
rivtinbc.
Anh hy ngilidngbavitinh,anhRodan!MathonnitipAnhsl
khch mi ca ti chiu nay. Ado ! Anh ta gi ngi n l da en ca mnh. Hy

mang thm mt tmthm,nhiuthcn,mtcicclnrananh.AnhbnRodany

ang mun ta cho li khuyn y! ! Hy chn th ru ngon nht ta mi khch
thngthc.Chiuhmnay,Rodanslthngkhchcata.
No!Gihynichotibit,anhanggpnhngkhkhng?
iunyxutphttmnqucanhvuatngchoti.Rodanni.
Mnqucanhvua?Nhvuatngchoanhmtmnquviukhin
anhbiri?LoiqutnggthhianhRodan?
V rt hi lng vi mu thit k trang trcatitrnnhngthanhgmcai
cn v hong gia nn nh vua thng chotinmmingtinvng.Tichabao
giccstinlnnhth.Vvy,bygiticmthyhtschoangmang.
iu l hn nhin. Bi v c rt nhiu ngi thy vng th mt sng rc ln
v mun chimhunhinrtrngngmt.Anhkhngnnchonhiungibitv
iunyu!
Nhng khng chia s iu ny vi c nhng ngithntronggianh,liuanh
clmchaykhng?
Vi phn thng nh th ny, sao li khng th chia s vi ngi thn c
ch?Tichcrngngichrutcaanhskhngtcmtnimvuicaanhu.
C th, nhng i vi anh Araman, chng ca ch ti, ngi m ch ti vn
mong mun tr thnh mt thng gia giu c, th li khc y. Ch ti khngnhnthy
rng, anh y chng baogickhnngtrthnhmtthnggiathnhcng.Vvy,ch
ti bo ti cho chng ch y vay svngnybunbn.Sauny,khicngviclmn
phtt,anhystrtinchoti.
Ny anh Rodan i! y lmtvicngbnbcy,vanhrtkhnngoan
khi n trao i kin vi ti. Mathon ni Vng mang li cho ngi chshuca
n mt trch nhim v mtvtrmitrongcucsng.ngthi,ncngmangnmt
cm gic mnh m, mt nng lc hnh ng t c hiu qu tt p hn. Nhng
mtkhc,ncngmanglinilosbnhmthaybngikhclagt.
Anh c bao gi nghe cu chuyn v ngi nng dn Nineveh hiu c ting
ni ca loi vt cha? Tikhngchorngychmtcuchuynphimdongitaba
t ra trong lc rnh ri u. Ti s k cho anh nghe anh nhn rvicchovaymn
khngthuntylvicchuynvngttaynginysangtayngikhc.
Cmtnginngdnhiuctingnicaloivt,nnvomibuichiu,
ng y thng nn li trong chung gia sc nghe cc con vt ni chuyn. Mt bui
chiu n, ngi nng dn nghe con b c phnnnviconlavcngvicnngnhc
camnh:
Ti ko cy ct lc t sng sm cho ti ti mt, cho d tri rt nng, chn ti
mi nh hay c ca ti au rt Ngc li, cuc sngcaanhlilunannhnvsung
sng. Hng ngy, anh c chong ln ngi tm mn sc s v chng lm g ngoi
vic mang ng ch i n ni no ng y thch. Cn nu ng ch khng i u c, anh
chvicnmnghngivgmcnonsutngy.

Nghe bn ni vy, con la d ang au n v ccgtchntrytradophich

ng ch c ngy trn nhng con ng g gh, vn th hin l ngi bn tt v dnh
nhiuthincmchoconb,nnni:
Ny bn thn i, thy bn lm lng rt nhc nhn, ti cng mun gip bn
lm. Ti s by cch cho bn lm thnoccmtngynghngithoimi.Vo
bui sng ngy mai, khi ngi n l n buc cy vo c bn, bn hy nm xung v
rnglnthtthmthit.Hstnglbnbmvkhngbtbnlmvicna.
Vy l sng hm sau, con b c bnnmlnrattheolikhuyncaconla.
Nginlquayvtrangtribmbo,nginngdnbnbo:
Ththhybtconlalmthaycngviccyxicaconb.
Sut ngy hm , v thin ch mun gip con b, nn la phi lm thay cng
vic ca b. n chiu ti, khi c tho ci cy ra, conlacmthyrtchuaxttrong
lng,chncngthrri,cncigyliaubutdocngybcichcxtvo.
Lc,nginngdnctrlichunglngnghe.Conblntingtrc:
Anh qu tht l ngi bn tt ca ti. Bivnhclikhuynkhnngoanca
anh,tihngcmtngynghngirtthoimi.
Cn ti ging nh nhng k ngu ngc khc, ban u mun gip anh trnh
lm cng vicnngnhc,nhngcuicngliphilmthayanh.Ty,anhphilolm
vic ca anh i. Bi v, ti nghetingngchborngsmthtanhkhinoanhbm
lnna.Anhnglmtklibing!
Con b rt gin v nhng li ni ca con la. K t , chng khng cn ni
chuyn vi nhau na. iu ny cng chm dt tnh bn cabvla.Anhcrtra
cbihcgtcuchuynnykhng,anhRodan?
ng l mt cu chuyn rt th v. Nhngtikhngrtracbihcnoc.
Rodanp.
L no anh khng rt ra c bi hc g sao? Tht ra, iu ny cng n gin
thi, chnh l: Nu anh mun gip bn b ca mnh, th phi lm sao gnh nng
khngchuyntbnbsangchochnhbnthnanh.
! Vy m ti khng ngh ra. l mt bi hc khnngoanvrtcnthit
cho trng hp ca ti by gi. Ti khng mun chuc ly gnh nng t ngi anh r
ca ti. Nhng hy nichotibit,anhtngchonhiungivaytin,vyckhino
nhngngikhngtrlitinchoanhkhng?
Mathon mm ci im m, chng t bn lnh ca mt con ngi tng dn
dykinhnghimtrongvicchovaytin:
Nu l ngi cho vay tin khn ngoan v c u c tnh toncnthn,thphi
s dng nhng cch no m bo ngi vay tinstrlistinvay,ttnhin
l cng vi li sut. Ti schoanhthynhngvtthchptigilicangivaytin
vsktipchoanhnghevicuchuynthvviuny.
Mathon vo phng ng camnhknliracihmkhln,cchiudichng

mt si tay, c bc trong tm da heo mu v trang tr bng nhng hnh iu khc

bng ng. Mathon ci hm trn sn nh, ngi xm xungmnpbngchaitayv
ni:
i vi mi ngi n vay tin, ti u yu cu h li mt vt dngno
ca h lm bng chng. Tt c u c ti ct gi cn thn trong cihmny.n
khi ngi vay n tr tin, ti s trao li vt . Nhng nu h khng tr tin, th ti s
gimivtynhmtbngchngtgicngiphnbistnnhimcati.
Theotingh,chonhngngiangshunhiutisnvaytinlantonnht.
Tt nhin s tin h vay khng c nhiu hn tr gi ti sn ca h, nu cn, h s
bn t ai,cctrangscqubu,lchocnhngvtdngkhctrn.ivi
nhng ngi ny, khichovaytintithngyucuharavtthchp.Nunhh
khng tr n c, vt h mang th chp s l ca ti hoc ti bn i ly tin b
vo s tin ti cho vay. Ngoi ra, cn mt cch na m bo s tin cho vay ca ti
khng b mt i. l lm tm th chng c, trn ghililigiaohn,nunktr
n m ngi khngthanhtonc,thhphigiaochotimttisnnocgi
tr tng ng khu tr. Theo nhng cch ny, chc chn s vng ti cho vay phi
c hon tr cng vi s tin li. Bi v, cng vic cho vay da trn c s ti sn c
sinhlitheothigian.
C mt s ngi khc m ti cng rt yn tm khi cho h vay tin. lnhng
ngi c kh nng kim ra tin, nh anh chng hn. C vic lm v thu nhp n nh,
tht th v t trng, ti bo m rng h c kh nng tr c c vn ln li cho ngi
chovay.Smbonydatrnnhngnlclmviccangivaytin.
Ngoi ra, c mtsngiivaytinnhngbnthnhkhngctisnvcng
nviclm.isngcanhngnginyquthtkhkhnvhthngkhngthtr
ht n.Mcdchohvaykhngnhiuhnmtho,nhngticnglymtvtg
lm bng chng. V nhng vt ny c th nm mi trong ci hm ca ti, bi v nhng
nginyrthimkhitrhtn.
Khi np hm c m ra, Mathoncnthncmcibcbngvimuln,bn
tronglcikhnqungcmungrtp.Mathongiithch:
Ci ny s c lu gi mi mi trong hm chng c ca ti, bi v ch nhn
ca n qua i. ng ta cng l bn qu ca ti. c mt thi gian di, chng ti
bun bn lm n vi nhau v t c nhiu thnh cng, chotikhingycimtb
v ngi phng Ty. B y rt xinh p nhng khng ging nh nhng ngi ph n
chu kh, chu kh ca chng ta. ng y phi chi tiu rt nhiucaci,vngbcp
ng cc sthchxahoacangiv.Chonmthm,ngythtthuntmticho
bit, gia sn ca ng khnhkit.Tianingyrtnhiu,ngoiracnhasto
iu kin gip ng y i bun tr li. ng y ha quyt tm s lm theo nhng li
khuyn tt p cati.Nhngiunymimikhngththchinc.Vingysau,
trong mt cuc ci v vi v, ng y ln cnautimvkhngbaogitnhdyc
na.
Cnbvthno?Rodantmhi.
Sau m tang ng y, b v hi hn rt nhiu nn gieo mnh xung sng

Euphrate. V vy, mn nngyvaycatikhngbaogictr.Quachuynny

ti rt ra mt kinh nghim rng, li ha trong cn bn lon, xc ng ca con ngi
thng khng th tin c. Nu da vo li ha th qu tht l khngantonchos
vnbra.
Mathon ch vo mt chic nhn bng xng b c chm khc rt p v ni
tip:
Cn y l mt cu chuyn khc. Chic nhn ny ca mtngichtrangtri,
ti thng mua cc tm thm do b v ng y dt. Mynmtrcy,trangtricah
b chu chu ph hoi lm mtschmamng.Tichongyvaytinmualng
thc v ht ging mi. n v ma tip theo, ng y lin tr httinvnlnlichoti.
Bng i mt thigian,ngchtrangtrilitmntivthutchuynmtngikhch
phng xa cho bit, qu ca ng ta c nui nhng by d rt k l. Chng cblng
di rt mt m v mm mi. ng rt mun c nhngblngnhthdtthm.ng
by t nh mun mua by d , nhng khng c tin, nn n hi vay ti. D nh
ny rt tt, nn ti sn lng gip ngy.Mtnmsau,tirtngcnhinkhithycc
nh giu c Babylon tri nhng tm thm rt p. C th ni, t trc n nay
Babylon cha c loi thm no p nh th c. Sau ny ti mi bit c, nhng tm
thm y l do b v ca ngi ch trang tri kia dt nn. t hm na, ng ta s n tr
tinchotivnhnlichicnhnny.

Cnhiungivaytinlmcnhthkhng,anhMathon?Rodanhili.
Nu h vay v mc ch lm vic kim tin, th iu vn cthxyravs
tin vay m bo h s tr li. Nhng nu h vay tin v gp tnh hung ngtngho,
khn kh, ti khuyn anh cn phi ht sc thn trng. Vivinhngtrnghpny,
rtcthhkhngctintrnchoanhu.
Anh Mathon ! Anh hy lm n ni r cho ti nghe v trng hp ny i.
Rodan va ni, va cm ln mt chic vng xuyn bng vng c khm nhng vin
qurtp.
Ngi ch ca chic xuyn ny tng l ngi bn ca ti. Mathon hm hnh
bo. Bykhmpmpvhaybpxpmichuynkhinnhiulctiphtinlnv
btay.
Mathonktip:
Thi gian trc y, b ta s hukhnhiutisnvtnglkhchhngtt
ca ti. B c mt a con trai vlunmongmunntrthnhmtthnggiagiuc.
Mt hm, b y tm n ti v vay mtsvngchocontraibgpvnlmnchung
vimtngichonlhnh.Hthngmanghngtninysangnikhcbn.
Tuy nhin, ngi ch on l hnh ny l mt g chuyn i la gt tin bc ca
ngi khc. Mt hm, ng ta ln m ht tin bc, ti sn gp chung cahaingibi
mt, khin chng thanh nin ng thng, lc ang ng, phi b v mt x l vi
ci ti rng khng. Cui cng, nh s gip mt on thng nhn tt bng, anh ta
mi tr v nh c. C th ti phi ch cho n khi anh ta c kh nng lm ratin

mi i c s tin cho vay . By gitichcthgimntrangscnylm

vtchng.
Bycxinkincaanhvvicsdngstinvaykhng?
Hon ton khng, ngc li b y lun khoe khoang vi mi ngi rng, sau
ny contraibtastrthnhmtthnggiagiucvyquynthBabylon.Ti
dng nhng li l khn ngoan phn tch cho b y hiu, nhng li b b tamngcho
mttrn.Thtra,ticngbitchoccchngtraitrcnthiukinhnghimvaytinlrt
mo him. Nhngvbymangvtnynbom,nntikhngthtchic.
ng thi, ti cng mungipnhngchngtrainy,minhcch,quyttmlm
vic,cnggingnhtilccntrphttrinsnghipbngcchivaytinnhth.
Ci ny l ca Nebatur, ngibunlcBabylon.Mathonvani,vacm
ln mt on dy thng thtthnhgt.Khimunvaytincatimualc,anh
y mang n ci gt dy ny lm vt chng. Tt nhin, ti sn sng cho anh ta vay
tin. Bi v, Nebatur l mt thng li khn ngoanvtirttintngvokhnngtnh
ton thng minh, lanh li ca anh ta. Ngoi ra, ti cng tin tng vo cc thng nhn
khcBabylon,bivhrtuytn.Nhngbngchngvaytincahnriithng
xuyn, ch khng nm l trong ci hm ny. Nhng thnggiagiilmtnhntkim
ra nhiu tin v tch tr tin tt nht cho vng quc ca chng ta. V vy, ti lun sn
lng gip cng vic bun bn, kinh doanh ca h c thun li v mang li s
thnhvngchoBabylon.
Mathon ly ra mt vt c hnh dng ging con b bng ngc lam ri thun tay
lingntrnsnnh,nimtcchmitth:
y l con b c ngun gc t Ai Cp. Ngi ch ca n chng quan tmn
vic tr n cho ti v c l sut i ti khng th ly li mn tin . Ti nhiu ln
n i n, nhng hn tr li tnh b: Ti tht s khng cn mt xu trnchoanh,
cuc sng catihinrtkhnkh.Trongkhi,nukhngicstintinanh,
ti sn ca anh c vi bt cht no u. Anh vn cn khi vng ra !. Ti bitlmg
vi hn ta na y? Ngay cngichahinlnhcahncngvhnmtiutnhtsn
nghip. ng y th chp ttctaivgiasccvnhtrchovickinhdoanh
ca con trai mnh. Giai on u, hn ta lm n kh thnh cng.Nhngsaudomun
lm giu nhanh chng, nn hn ta khng ngn ngi tham gia vonhngcucutliu
lnh,khngtmhiucnthnnnphsn.
TS vn hay c nhiu thamvngvthnghptp,nnnngtrongvicthchin
nhng vin cnh y ha hn ca mnh. H khng ngh n chuyn ti v lc camnh
cn b hn ch, thm ch khng nnhnglikhuynngncanhngngii
trc. n khi cng vic b v, h mi cay ng nhn ra nhng bi hc t gi cho
bn thn mnh. iungniylmilnthtbi,hlignhthmmtmnn.V
thay v c gng thay icucsngtthn,hlirivocnhbncng,btc,thmch
mthtlngttrng,sttinvchphnu.Anhthy,conbnyclphinm
mimitrongcihmcati.
Anh cho ti nghe nhiu chuyn rt th v, anh Mathon !Rodanni.By
gi, theo anh ti c nn cho ngi anh r vay nm mi ng tin vng khng? Anh

cngbit,stinnylrtlnivithunhphngthngcati.
Ch ca anh l mt ngi n b m ang, kho lo khin ti rt n trng. V
vy,nuchngchynglivaytin,tishianhysdngstinnynhthno?
Nu Araman tr li mun trthnhmtthnggiathnht,gianh,vcon
c sng sung sng, giu sang, th ti s hi tip: Anh c bitcchlmnbunbn
khng? Anh c bit n ni no mua hng vi gi thp nht v bn vi gi cao nht
khng?.Vytheoanh,anhtacthtrlicvinhngcuhinykhng?
Khng! Anh y khng th lm c nhng iu u. Rodan tha nhn
Aramanchcthgiptilmnhngcngvictrongcahngrngiomcmthi.
Vy th anh c th ni rng, cho d mc ch ca anhtartcaop,nhngvi
kh nng nh vyanhychathtrthnhthnggiac.Trckhitrthnhthng
gia, anh Aramancnphihcvtinhthngnghbunbn.Vtrongqutrnhhchiv
tri nghim, anh y khng nn mo him vi s tin ln . c mun caAraman,d
rtngtrntrng,nhnganhkhngthchoanhymntinc.
Nhng nu anh Araman tr li: Vng! Ti lm vic rt nhiuviccthng
gia. Ti bit cch i ti Smyrna mua nhng tm thm vi gi rt thp do nhng
ngi ni tr dt. Sau,tiemchngbnchoccnhgiuBabylonvigicaohn
ly li. Khi ti s ni: Tham vng ca anh khin ti rt n phc v vi s hiu
bit khn ngoan ti tin l anh s thnh cng. V vy, ti vui lng choanhmnnm
mi ng tin vng nu anh bo m vi ti rng, anh c th hon tr lichotitrong
thi gian sm nht. Nhng nu anh ta bo: Tichngcvtgbom,ngoivic
ti l mt ngi ng hong v hastrnychoanhtrongthigiancth.Khi
ti s p li: Ti rt qu tng ng tin vng ca ti. V vy,nutrongkhianhti
Smyrna m b bn cp ly mt s vng, hay lc anh quay v b bn chng phng tay
trn nhng s hng ha y, th anh s ly g tr n choti?Nuanhkhngctin
hontr,cphitimthontonstinrikhng?.
Anh thy y, Rodan! Vng l hng ha ca ngi lm ngh cho vay tin. Vic
cho vay rt d dng, nhng nu cho vay khng khn ngoan th rt kh i li. i vi
nhng ngi cho vay giu kinh nghim,hkhngbaogimohimtrongcngvicca
mnh,mngclihluntmcchnobucngivaytinhontrnghn.
ng th! Mathon ni tip. Gip nhng ngi ang gp kh khn, hon
nn hay ang khi u snghipliucnthit.Nhnganhphibitgiphmtcch
khn ngoan. Nu khng, anh s ging nh con la trong cu chuyntivak,chphi
gnhchunhnggnhnngcangikhcmthi.
Rodan , hy nghe li khuyn ca ti y: Anhhygilynmmingtin
vng . V n l phn thng chnh ng do cngsclaongvtvcaanhlmnn,
khng ai c quyn buc anh phi chia st cho ngi khc,trphilmuncaanh.
Nu anh mun cho vay s tin kim thm nhiu vng, th hy thc hin ht sc
thn trng v phn ra nhiu ni. Ti khng mun vng nm im trong ti, cho d ti
cngrtsgpphinhngriro,bttrc.
RodanimlngsuynghvnhngliMathonvani,tnhinMathonhi:

Anhlmnghrngiomcbaonhiunmri?
banmtrn.Rodantrli.
Trong ba nm , anh dnh c bao nhiu ngoi stinthngcanh
vua?
Bangtinvng.
Mi nm anh lm vic rt ct lc m ch dnhcmtngtinvngthi
?
Qungnhth.
Vy l, nu nhdnhcnmmingvng,thanhphimtnmmi
nmlmvichtmnhsao?
Cmtcucilmvicych!
Anh c cho php ngi ch ca anh mo him vi s tin m c th anh phi
dnh dm trong sut nm mi nm lm vic cc nhc bn ci l nu ng, ch cho
chngcachtacckinhnghimtrthnhmtthnggiakhng?
Khngthnhthc!Rodanthtln.
Vy th, anh nn n gp ch ca anh vnirng:Trongbanm,emchmch
lm vic nn d c ba ng tin vng. Ch l ngi thnduynhtcaemvemcng
rt mong chng ca ch c c hi tr nn giu c. Nu anh Araman c th chng t
cho em v ngi bn thn ca em l Mathon thy k hoch lm n ca anh y tc
kt qu tt, th em rt vui lng cho anh r mn ton b s tin dnh dmcaemtrong
ba nm qua. Lm nh vy, ti mun ni rng nu qu tht anh Araman c nng lc
kinh doanh, th anh y vn c mt svnthchin.CnnuanhAramanthtbi,th
stinanhyncngkhngvtqukhnngchitrcaanhta.
Ti l ngi s hu rt nhiu vng. V ti dng svnggipnhngngi
khc bun bn, lm n. iu ny khng nhng to iu kin cho h tr nngiuc,m
qua ti c th kim thm nhiu vng cho mnh. Nhng ti khng mun mo him
trong cng vic ny. Ti philmlngvtv,tnhtoncnthnvtchlytrongmt
thi gian di mi c c s vng . Do th, tiskhngchobtkaivaytinnuti
khng tin tng vo kh nnghonlitincangi.Ngoira,ticngkhngmun
chovay,nustinlikhngcthanhtonnhanhchngkhinkhn.
Qua nhng cu chuyn ti va k, anh c th hiu c nhiu ngi thng
mun vay tin nhng li t ngi c kh nng tr n. C ngi cho rng, h s kinh
doanh thnh cng nu c vng trong tay, nhng trn thc t h li gp tht bi.lv
hkhngnhgingnnglccamnh.
Anh Rodan ! By gi, anh may mn s hu c nm mi ngtinvng.
duy tr s giu c cho mnh, anh nn tm cch lm cho s vng sinh li.Cchtt
nht l anhhytrthnhmtngichovayvng,gingnhtivy.Vnuanhbitgn
gi ti sn ca mnh mtcchantonvchcchn,thticthbomcucsngca
anhtytrilunluncyvsungtc.

Nu anh d nh thc hin mt cng vic no , anh hy mnh dnhptcvi

nhng ngi c nhiu kinh nghim, khn ngoan v uy tn trong lnh vc m anh nh
tham gia. Nh vo h, mt mt anh cthhchi,tipthunhiukinhnghim,mtkhc
stisncaanhkhngnhngcantonmcnsinhralinhun.
Mn qu ca nh vua c l s em li cho anh nhiu c hi tt. Tuy nhin, nu
anh mun gi nm mi ng tinvngthphithtknovcnthn.Biv,theo
kinh nghim ca ti th s c nhiu ngi n khuyn d anh vi nhngkhngtt.
Anh phi bo m khi cho mt ng tin vng ra khiti,thnhtnhnphiquaytr
li ti ca anh ng thi hn. Nu anh cn thm nhnglikhuynkhc,thhyquayli
y. Ti rt sn lng gip anh trong mi cng vic. Th thamtthntrngnh
cn hn phignhchumtiunhnlnvsau.Anhnnnhthuclngcuniny
nh!Biv,ncnglbquytthnhcngcatiy.
Rodan xc ng cm n nhng li khuyn tn tnh ca Mathon ri ra v. Khc
vi lc n y, by gi khng ch u c m c cuc i ca anh dng nh sang
mttrangmi,sngsahnrtnhiu.

Chng7:NgibunlcBabylon
Khi chng tai,tinhthncachngtastrnnsngsutvnhycmhnvi
ccmithmcathcn.Tarkad,contraicangAzure,chchncngnghnhth.
hai ngy qua, anh cha h nm mtchtthcnno,ngoitrhaiquvnhxudo
anhhitrmtrongvncangikhc.
T sng n tra, anh c do bc loanh quanh cc quy hng by bn nhng
mn nthmphcvmongccmtngbcvochnchothathch.Anhrti
nhng khng dm bc vo mt hng n no v anh bit, y h khng bao gi bn
chuchobtcai,dchlstinnhchomtccrunht.
Trong lc ang bn thn nh vy,bngnhinanhimtvimtnginng
m by lu anh lun ntrnh.lDabasir,ngibunlcthnhBabylonvcng
l ch n ca anh. Trc y, anh tng vay tin ca Dabasir vhashontrng
khn,nhnganhkhnggingliha.
GngmtcaDabasirnhbtcvngkhinhnraTarkad:
!Tarkadyri,tinhiulnitmcuimtngvhaihobcm
cu mn ti trcy.Tritxuikhinthnotilicgpcuy.Cphi
thkhng,cuTarkad?
Gng mt ca Tarkad tr nn bi ri v lng tng. Anh chng cn hi sc
phnminhviDabasir:
Ti xin li, ti tht tic v iu . Anh lpbpmtcchyut.Tuynhin,
bygiticngkhngcmtngnotrchongc.
Sao cu li ni nhvy,Tarkad!Dabasircaoging.Culmgmkhng
cnmtho,mtcctrchotich?
Thtslcnytirttngbn,nnchathtrnchongc.

 Tng bn ! Ti sao tri t li pht cu hoi th nh? Cu khng th vay tin

ca ti ri sau mi ln gp ti, cu li vin l do tng bn nn cha th tr nc.
Hy theo ti vo trong qun, ti mun k cho cu nghe mt cu chuyn trong lc tin
mtchtg.Tiangibnglmy!
TarkadcmthydodtrcsthayithicaDabasir.Nuvotrongqun,
khng l anh ngi nhn Dabasir n ung mt cch ngon lnh, cn mnh ngi khng vi
ci bng ang i meo nh vy. Nhng anh li ngh, t raycnglmtchianh
cthbcvociqunnrthpdnkia.
Nh quyt nh gip anh, Dabasir y mnh Tarkad vo qun v ko n ngi
trnhaitmthmttronggc.
DabasirniviKauskor,ngichtim,angnncitiritrnmi:
ng hy mang cho ti mt ci i dnngthtvngvinhiuncxt,bnh
m v rau qu. Ti ang rt i nn mun n nhiu mt cht. ! ng qunticncu
bn y. Hy mang cho cu ta mt bt nc. Phi l nc mt y, v tri ang nng
m.
Dabasir c v nh pht l trc tnh cnh ca Tarkad. Tarkad cm thy thtxu
h. Anh buc phi ngi y vungnclnh,trongkhiDabasirnngunghincii
d thmphc.NhngTarkadimlngkhngnig,vanhnghmnhcngchngciu
gnic.
Tuy nhin, Dabasir bit r nhng g Tarkad ang ngh trong u. Va mm ci
khottaychonhngthckhchkhctrongqun,DabasirvaniviTarkad:
Ti nghe mt ngi t Urfa tr v k rng,nicmtnginnggiu
c ang s hu mt phin trong sut n ni mi ngi c th nhn xuynquanv
thy mi vt pha bn kia. iu c bit l n c mu vng, nn cnh vt nhn qua
phin y tr nn rt khc l. N khng ging nh cnh vt hng ngy m chng ta
thng thy. Theo cu, iu ny c ngha nh th no, hi Tarkad? Cu c cho rng,
cnhvtcthxuthinvimtmusckhckhng?
Ti ngh t l nh th. Tarkadvapvanhnciidngonlnhangby
ratrcmthaingi.
ng,tivnbitiulstht.Biv,chnhticngtngchngkiniu
.Tiskchocunghevchuynny.
Dabasir sp k chuyn ri ! Mt thc khch ngi gn ni nh vo tai
ngi bn ngi bn cnh mnh, ri nhch tm thm ca anh ta li gn ch ngi ca
Dabasir v Tarkad. Nhng thc khch khc cng mang thc n n v vy quanh hai
ngi. H nhao nhao bn tai ca Tarkadvyanhngixchvobngnhngcidid
bo ngy ang n d trn tay. Nhng tuyt nhin khng c ai mi anh mt ming no.
Dabasir cng khng c chia st vi anh cht g c, thm ch cng khng y cho anh
mtvnnhbnhmnh,mnrixungsnnh.
Cu chuyn ti sp k raylcuchuyncthttrongcuciti,lccnl
mt chng thanh nin mc n ngpu.Cltrongsccanh,khngaibitcti

tnglmtnginlSyri?
Mt vi ting x xo ngc nhin ni ln v lan dn trong m thc khch, cn
Tarkadbtuchlngnghe.Cvnhylmtcuchuynthchth.
Khi cn tr, ti tng hc cch lm yn nga. Lc , ti va mi ci v.
Mc d tay ngh cha cao lm, nhng hng thng ti cng kim c mt s tin kha
kh va chomtcucsngtrunglu.Tithngmuanhngchicop,sangtrng
tng v ti. Dn dn, ti nhn thy ch cc ca hiu rt tin tng ti v lun vui v
bn chu cho ti mi khi ti khng c tin tr lc mua hng. V th, ti khng
ngnngichitiumtcchhoangph.
Thi gian u, nhng khon n cn t v nh nn ti vn cn chi tr c. Cho
n mt ngy, tinhnranhngmnntuynhnhngcnglithnhmtconsrtln
v ti khng th tr ht c. Cuc sng ca ti bng chc tr nn khn n v ti t.
Mc d ti phi i vay mn ngi thn, bn b tr n, nhngcckhonnvndy
da khng ht, thm ch ngy cng nhiu hn. Ngy no ti cng b nhng ch n ui
theo i tin. Cn nh v nhng vt dng c gi trubhxitht.Vtiaun
v ti nhc nn b v nh cha rut c y. Ti mt vic, mt nh v trong ti khng cn
mt xu no c. Mt hm, trong cn tuyt vng, ti quyt nh trnkhiBabylonn
mtnikhcvihyvnglmlicuci.
Trong hai nm tri, ti lm thu cho nhng thng li l hnh ry y mai ,
nhng vn khng khm kh c. Ri sau , on l hnh ca ti ri vo tay ca bn
o tc chuyncpbctrnsamc.Tibbtvdntrthnhmtphnttrongnhm
ngi xu xa . Tham gia nhng hnh ng nh th tht ti khng khi h thn trong
lng. Trong tm tr, tivnluncgngvnlntnghchcnh,nhngthctticng
ngycngrixungvcthm.
t cpbclnutin,chngtigpmaynnthuvvsvngbc,tla
v nhng hng ha c gi tr khc. C bn thngnhtemchinliphmnynGinir
bnvlytinchitiuhoangph.
Ln th hai, chng ti tht bi nng n, v b ton qun rt gan d v c trangb
y tn cng li. y l ton qun c cc on l hnh tr tin bo v cho h.
Nhng k u ng b git cht, cn mt s khc trong ctibdnvDamacusbn
lmnl.
Ti c mt th lnh sa mc ngi Syri mua vi gi hai ng bc. Lc , u
tc b co trc v mc qun o t nhn nn trng ti khng khc g nhng ngi n l.
Tuy nhin, c l quen vi li sng giang h khi cn lm o tc, nn ti ngh cuc i
ca ti sp bc vo nhng cuc phiu lu mi. Nhng s tht nh mt go nc lnh
tt vo mt ti, khi ng ch mi dn ti n trnh din vi bn b v cangta,vbo
rnghcthsaikhintinhmttnnlmthng.
Ti ri vo mt tnh cnh tht thm hi. Nhng con ngi sa mc rt hung d
v hiu chin, nn ti khng th khng tun theo nu mun gi li mng sng. V ti
cng thc c rng, cho d c kh gii hay phng tin trn, cha chc ti thot
khi s truy lng ca h. Khi , ti c th b h nh cht m chng phn khng g

c.
Tishing,trongkhibnnginbnhntitutichn.Tithi
tnh cnh ca mnh c gi cho h mt s thng hi no khng. Sira, ngi v c vl
ngi ln tui nht, yn lng nhn ti nhng khng biu l mt cm xc g.Tichbit
hng n b tm mt cht cm thng gia nhngconngivinhau.Biv,bth
nh tuy rt xinh p, nhng ang nhn ti mt cch khinh b ta nh ti lmtcongiun
t.Trongkhi,haibtrhnthcimivxemtinhmttrtiukhin.
Thi gian tri qua nh mtcchnh,ticmthynhcnhvcngvicmgic
mnh ang b tuyn n. Bn ngi n b u im lng, dng nh ngi ny mun
ngi kia quyt nh s phn ca ti. Cui cng, b Sira ln ting bng mt ging ni
lnhlng:
Chng ta c rt nhiu y t saivt,duychthiunhngachndtlc
mthi.Ngayngyhmnay,tiphinthmmtiangmnng,vchngca
nltincynolmvic.Khngbitanlnycthdtclckhng?
Thlngchquaysanghiti:
Mycbitdtlckhng?
Cgiuisphnkhi,tip:
Con c th iu khin lc qu xung, c th buc clnlngnvdn
ninhiungymkhngmt.Nucn,concngcthsachayncngna.
My ni vy l c ri. ng ch nhn xt. Nu em mun th,Sira,thhy
dngtnnlny.Nslngichndtlcchoem.
Th l, ti c giao cho b Sira v ngy hm ti phi dt lc cho b ta
trong sut cuc hnh trnh v qu thm m b y. Li dng dp ny,tibytlngcm
n ca mnh n scanthipcabvolcsng.Ticngnivibyrng,tikhng
phi l ngi sinh ra lm n l, m l con trai ca mt ngi t do, chuyn lm yn
nga Babylon, ng thi k l nguyn nhn ti lu lc n vng Syri ny. Tuynhin,
tinhanhchngthtvngkhinghebyni:
My khng bit ngng ming khi ni rng my l mt con ngi t do ?
Chnh do s yukmcabnthndnmyntnhcnhthmhinhhinnay!Mt
ngi n ng nu mang trong mnhlinhhncamtknl,thchodhntacho
i bt choncnhno,thcuicnghntavnchlmttnnl.Bivmythy
, nc c bao gi chy ngc dng u? Cnnungimangtrongmnhlinhhn
ca mt con ngi t do, th d c tri qua nhiu nghch cnh, cay ng v khn kh
trong cuc i, cui cng ngi cng tr thnh mt con ngi danhgivcmi
ngiknhtrng.
Nhng iu b Sira ni lmtisuynghrtnhiu.Tronghnmtnmsau,
tuy ti phi sng chung v lm vic nh mttnnlnhngtivnkhngthtrthnh
mttnnlc.Vomthm,bSirahiti:
Vo nhng lc rnh ri, cc n l thng t tpvnhchnvuivyvinhau.
Tisaomycngitchbitmtmnhvy?

Titrlib:
Con vn ang suy ngm v nhng iu m b nitrcy.Conngh,cl
no trong bn thn con c linh hn ca mt k n l. Tuy nhin, con cm thy mnh
khngthhanhpvibnhc,nnphingiringra.
B Sira nhn ti chm chm nh ang suy ngh mt iu g. Mt lt sau, b th
divcttingni:

Chnh ti cng ang ngi ring ra trong ngi nh ca mnh. B Sira tm s

Gia nh cha m rut ti rt giu c, nn cho ti mt s vn kh ln. Chng ti ng
ci ti ch v mn hi mn , ch khng h yu thng g ti. Thm na, mc d
chung sng vi nhau nhiu nm, nhng ti vn khng sinh c mt mn con no. T
ngy c thm ba b v khc, ng y thc s b ri ti. Trong tnh cnh ny,tiphi
sng thui thi mt mnh v t chm lo cho bn thn mnh m thi. Theo tp tc ca
nhng ngi Syri, th ph n cng ging nh nhng ngi n l, sng ph thuc vo
ngi n ng trong gia nh. Nhng nu ti l mt ngi n ng,tithchtcnhn
trthnhmtknl.
Vy l b hiu c nhng g con ngh trong thi gian qua. Ti cmng
ni, ri cht hi b Tha b, theo b th con c linh hn ca mt ngi t dohayca
mtknl?
Cucmuntrhtnkhng?BSirahiliti.
Vng!Conmunlmch,nhngconkhngthrikhichnyc.
Nu cu bnglngthigiantriquavkhngchunlctmcchtrn,
thchngtlinhhncacullinhhncamtknl.
NhngconbitlmthnokhicnlmttnnlSyri?
Cukhngbitlmg,thsuticunglmtkhnnht.
Conkhngphilmtkhn!Tiphnimnhm.
Vythhytmchichngtbnlnhcamnhi.BSirani.
Chngtnhthnoc?
C phi nh vua ca x cu chinuviqunchbngttctitrvsc
lc ca ng ta khng? Ti sao cu khng c gng lm nh vy? C phi nhng mnn
ca cu l nhng k th xua ui cu ra khi Babylon khng? C phi cu
chng tn ti trong cuc sng ca mnh v mi ngy chngcnglnmnhnmcy
cu n bc ng cng khng? ng l ra, cu phi chin u chng li chng nh
mt ngi n ng chn chnh v phi chin thng c chng tr thnh mt ngi
danhgi,tdotrongxscacu.Nhngttrcngicukhngcchchinu
vchpnhnbitrnmtcchnhcnh.
Ti trn tr rt nhiu v nhng li ni mnh m ca b Siravnhnthyrrng
chnh ti bkthdomnhtonnuikhiquhngxs.Trongtnhcnhny,
ti c dng khthotkhisphnnlkhng?PhichngbSiranivtirt

ngtilmtkhnnht,mtkclinhhnnl?
Bangysau,ngiytringcabSiragititigpb.Bboti:
Bnhmtilitrnng.Cuhythngyncngchohaiconlckhenht,
chbuctheonhngtidalnngncvnhngtilngthcchocnthn.
Ti valmvic,vasuynghvcckhonthcphmmbSiranhcn.Nh
m rut ca bSiratuyxanhngikhngqumtngyng.Vvy,nugingnh
ln trc, b Sira khng cn phichunbklngnhvy.Tuyrtthcmcnhngti
vn cn thn lm theolnhb.Khimithsnsng,bSiracitrnlngconlc
do ti dt iphatrc,cnngihugingitrnconlcthhaiviphasau.Khi
chng tinnhmbSira,thtritiennhmc.BSirachongiytgii
nghvbonhvitirng:
Dabasir,cuclinhhncamtngitdohaylinhhncamtknl?
Linhhncamtconngitdo!Tikinquytp.
Vy th by gi cu hy chng minh iu i. ng ch ca cu v nhng k
hu cn ca ng ta ang rt xa niny.Cuhyyntmlyhaiconlcnyvtrn
khi y mau. Trong ci tiny,ticsnoqunchocucitrang.Sngmai,tis
borngcuncphaiconlcvchytrntronglctiithmmtim.
Ti v cng cm n b, v c l sut i ti khng tr ht mn n ny. B c
linh hncamtvnthn.TitlicmnbSira.Tiluncuchcbcbnh
anvhnhphc.
Hnh phc! B th di p li. Hnh phccthkhngnvinhngai
ri b qu hng x s v n mt vng t xa xi khc kim tm. Thi, cuhyc
gngitheoconngcaringmnhvcumongchonhngvthnsamcschech
cu.Nhngunghtncvnhtthcntrckhivnxscacuy!
Ti v cng cm ng v bit n b Sira, nhanh chng theo li b lao ngay vo
trong mn m ca sa mc mnh mng. Ti khng bit phng hng no dn n
Babylon, nn c nhm mt i ba trong samc.Ticitrnlngmtconlcvdt
theo mt con i sut c m ri c ngy k tip sau , lng lo s vsphncamnh.
Trong tnh cnh ny, nu b bt li, c th ti phi hng chu mt hnh pht rt khng
khip.Titrngcanhngknldmnhcptisncachmnhothotlrt
nngvcthbnhcht.
Mi ti x tra ngy hm sau ti mi n c mt vng hoangvukhngc
ngi , cng chng khc g l sa mc. Haiconlcdichuynmtcchchmchpv
mt nhc trnnhngphinlmchm,nhnhot.Nhnvngtkhcn,ntn,ngay
c ngn c cng khng th sng ni, ti hiu r ti sao con ngi li trnh xa vng t
khngthnthinny.
Ti thc s ri vo tnh cnh tin thoi lng nan. Mc d y tnh mng ca
ti c an ton, nhng qu tht cuc sng ca ti gn nh ang ivongct.Nhng
ngy tip theo, hai conlcdichuynrtchm,thcnvncungcn,trongkhi
nh nng mt tri khng ngng la xung ngi ti. Vo cui ngy th chn, ti

ng t trn lng lc xung t v khng cn sc tro ln li. Trongucca

tichtvanglncuhi:Chngltichnvixcxshoangvunysao?.
Ti ng thip i v khng hay bit g cho n khi nhng tia nng ca ngy mi
chiutrnmt.
Ti ngi dy v ng ngc nhn chung quanh. Hai con lc nm cch ti khng
xa. Khng khbuisngthtmtm.Xungquanhtilmtvngthoangvurngln,
ch ton v nhng bi gai nhn, khng h c du hiu ca nc hay cyccthn
cchongihoclc.
Chnglmnhgcngnivngvnysao?utilivanglncuhiny
mt ln na. Chng l mnh sai khi chn li thot ny? Chng l mnh ng lmt
k hn nht, mt con ngi c linh hn ca mt k n l ? Nghny,bngnhin
u c ca ti bng tr nn tnh to hn. Thn xc r ri v kit qu, i mi ntnv
rm mu, li kh khcvsngphng,ddytrngrng...ivitikhngcnquan
trng na. Bn trong con ngi ti bng tro dng mt sc sng mnh lit. Ti phi
sng! Bi v, ti cn nhiu vic phi lm v phi tr thnh mt con ngi c mi
ngi knh trng. Ti phi ly li nim tin tng canhngngitiquenbit.Ticn
phichmlochocucsngcavtina.
Ti nhn vo khong khng trc mt. Mt ln na, u tivanglncunica
b Sira: Nhng mn n ca cu l nhng k th xua ui cu ra khi Babylon.
Vng! ng nh th. Ti sao ti li t chi vic ng thng ngitrnmttnhmt
nginngchnchnh?Tisaotilichovtiphiquaytrvnhcachanng
trongtinhc?
Bt cht, ti nhn thy mt iu k l xy ra trc mt. Tt c cnh vt xung
quanh ti dng nh mang mt mu sc ti mi, ging nh th ti nhnthychng
xuyn qua mt phin k diu. Phi chng y mi chnh l gi tr tht cacucsng
mtichahkhmphratrc?
Chu cht trong samc!Khngthnhth!Tiphisngvphichngtcho
mi ngi bit, ti l mt con ngi c linh hn t do, mt ngi c ch mnh mc
th vt qua mi nghch cnh. Ti phitrvnh,phitrhtnvxymtcnnh
bt u mt cuc sng mi vi tm nhn thc mi. C l tri quanhiukinhnghim
cayng,nnticmthyyhyvngvtintngvocucsngsauny.
Ti gng ng dy, mc cho hai chn ch mun khuu xung. i c ngha g
u? Kht c ngha g u? ch l nhng ri ro trn con ng quay tr v x s
Babylonthnyucatimthi.Bntrongconngiti,linhhncamtconngit
do ang tri dy, khng nhng chin thng k th ca chnh mnh, m cn mnhlit
khch l tinh thn cati.Tithuhtsclcvhtlnthttothhinlngquyttm
stcamnh.
Hai cp mt l ca hai con lc bngnhinmtovsnglnquaginght
ca ti. Sau nhiu ln c gng ht sc, v bng mt s n lc phithng,tivhaicon
lc ng dy bt u i chm chm v hng Bc, ni mlinhtnhmchbochoti
bit,lconngdnvBabylon.

Tri qua mt on ng di, ti n vng tphnhiu,cnc,cxanhv

cy tri ti tt. Ti nhn thy s hin din ca cuc sng, ca conngi.Titrv
Babylon bng linh hn ca mt con ngi t do v lm ch bn thnti.Sau,tibt
u gii quyt cc cng vic ng nh quyt tmcamnhvdndntoracvth
nhngyhmnay.
Cu ngh nh th no, Tarkad? Ci d dy trng rng ca cu clmchouc
ca cu sng sut hn khng? Cu c sn sng ly li uy tn v lng t trng ca mnh
khng? Cu nhn thy gi tr tht ca cuc sng cha? Cu c mong c tr ht cc
mnncamnhvtrthnhmtconngingknhBabylonkhng?
imtcaTarkadbngnhinhoe.Anhngphtdyvni:
Cm n ng ch cho ti mt con ng mi! Ticmthylinhhntdo
tridytrongtmhnmnh.
Tr v Babylon, vi tnh cnh n nn chng cht nh th, ng xoay xnh
thno,hingiDabasirngknh?Mtthckhchhi.
Trcht,tivingthmnhngngichnvyucuhhyrnglngcho
ti thmthigiantikimtintrn.Phnlnmingiuvuivchpnhn,thm
ch h cn sn lng gip ti, nhng cng c mt s ngi trch c ti. Trong c
mt ngi gip ti rt nhit tnh, lMathon,ngichovayvngvngquc
chng ta. Bit c ti tng chn dt lc Syri, nn ng ygiithiutinlm
vic cho ng Nebatur, ngi bun lc ng knh m chc hn qu v y u bit.
c lm vic cho ng y, s hiu bit v lccatiphthuyrttt.Dndn,ti
thanh ton xong tt c cc mn n, v c th ngng cao u, t tin ly li uy tn ca
mnhnhngynay.
Mi ngi ln lt cm n Dabasir v cu chuyn th v, ng thi cng l mt
bi hc su sc trong cuc sng, ri tr v ch c tip tc ba n dang d ca mnh.
Dabasircngvy,nhnglnnyanhgiln:
Ny Kauskor i! ng u ri? Thc n nguicri.nghyemthmcho
ti mt s mn ngon khc, rau v nhiu bnh m na nh! Ti mun micuTarkadn
mtbathnhson.
Lng v cng bit n Dabasir, Tarkad thm tha mt iu: Mt khi c ch
st,thconngisddngtmracmtconngtinlnphatrc!.

Chng8:NgimaymnnhtBabylon

Sharru Nada, ng hongthngli,angngioaivtrnlngconlcdnu

on l hnh tr v Babylon sau mt chuyn bun di ngy. ng l ngi rt thch
nhng b o qun sang trng, qu phi c may t cc loi vi tt nht. ng cng rt
thchcinhngconngap,khemnhthunchngRp.
ng Sharru Nada kh cao tui, nhng vn t ra tinh nhy v lun vui v,ha
nh vi mi ngi. Nhng nhn vo ng lc ny, nhng ngi thn cn u cm nhn

cngangcnilolngnotronglng.
Cuc hnh trnh t Damacus tht di ngy vi rt nhiu gian trun trong sa mc
khng lm ng bn khon. Nhng b lc d tn ngi Rp rnh rp cp bc cc
on l hnh giu c cng chng lm ng s, bi ng c mt onkbinhngo
htng.
Ch i vi chng tr tui ang i st cnh mngavtDamacus,llm
ng lo ngh. Anh ta chnh l Hadan Gula, chu ca mt itclmncang,ctnl
Arad Gula v cng l ngi m ng mang n sut i. Gi y, ng mun n p li
mt phn cng n ca Arad Gula bng cch dy d Hadan Gula nn ngi v tr thnh
mt thng gia gii. Nhng c l, cng vic m ng d nh thc hin s gp rt nhiu
khkhn.
Nhn cchnmcdimdavnhngtrangscrmrtrnngiHadan,Sharru
Nada thm ngh: Nt mt rn ri ca cu ta khng khc g ng Arad Gula ngy trc,
nhng quan trng l ch, s kin nhn, chu kh ca mtthnggiadngnhkhng
h c trong con ngi anh ta. Dy anhtalmvickh,nhnglmthnounnn
t tng, iu chnh nhng thi quen n chi, tiu xi phungphcaanhtalicngkh
hn. Mnh phi lm sao gip cutakhiphcsnghipkinhdoanhcagianh,vn
bchacacutalmchosuysp?.
Bngnhin,HadanGulalnting,ctngangdngsuynghcangSharru:
Ti sao ng lun phi lm vic cc nhc, gian kh cng vi on l hnh nh
th?Cbaogingdnhthigiantnhngnhngthvuicucsngkhng?
SharruNadammcikhngtrlimhingcliHadanGula:
Hng th cuc sng ? Chu s tn hng cuc sng nh th no nu chu
voavcata?
Nu chu giu c nh ng, chu s sng theocchcamtnghong.Chus
khng bao gi ci lc bng qua sa mc nng bng v lm vic gian kh, cc nhc.
Chu s thoi mi tiu xi nhng ng tin ca mnh. Chu s mc nhng b qun o
sang trng v eo nhng trang sc qu bu nht.chnhlmtcucsngngsng
mtcucsngmchuhngmongc.
ngSharruNadabtciributmingni:
ng ni ca chu khng bao gi lm nh vy. Tht s chu khng mun lm
vicmtchtnosao?
Vic lm ch dnh cho nhng k n l thi! Hadan Gula p khng cn ngh
ngi.
Cu ni ca chng trai tr cng khin ng Sharru thyrnhnglolngcamnh
l c c s. ng trm tsuyngh,mcchoconlcsibcxungbdcthoaithoi.
Xungncuidc,ngdngconvtlivchtayvphatrc:
Xem ka, ng kia l thung lng. Hy nhn ra xa mt cht,chusnhnthyl
m nhng bc tng thnh ca Babylon. Mt chm trng nho nh ni bt kia l ngi
thp ca n Chung y. Nu tinh mt, chu c th nhn thy lnkhibclntngn

lavnhcutrnnhnccan.
Babylon y tht saong?tlurichulunaoccnhnthyvng
quc giu cny.Babylonlnimngnichungyxabtusnghip.cg
ng ni cn sng. Nu cnngthchngchuskhnggpphicnhkhccnhngy
hmnay.
Ti sao chu li c ng ni chu cn sng, khi ng y hon thnh trch
nhim ca mnh trn ci iny?Chuvchachuvncthlmttcngviccang
nichum.
Than i! Chu v cha chu khng c ti lm ra vng nh ng ni cachu.V
vvymlmtiutnhtgiasncangnichuli.
Sharru Nada khng p m iu khin con lc tip tc hngnthunglng.
Pha sau lng ng, on l hnh li tin bc mt cchchmchptrongmbimt
m.Mtlcsau,hingangquanhngtrangtricanngdnBabylon.
ng Sharru Nada bng ch n ba ng lo ang cy rung bn vng.Mt
cnh tng tht quen thucvcngthtbunci!Mtnglocmcncy,nhngbn
tay ca ng y ang run ry nn ci cy cng lc l theo. Hai ngi cn lianghhc
iu khin hai con b, nhng c v nhng trnroikhngthmthagvilpdadyca
chng, nn my con b vn khng nhc nhch c bao nhiu. Sau mt lc, c ba ng
udnglivthdc.
Cch y bn mi nm, Sharru Nada tngganhtvinhngconnginy!
ng c g mnh c thay th ch cah!Nhngsaubnminm,avcangv
h tht khc hn. Ba ngi ny vn cm ci, lam l trn mnh t ca mnh. Cn ng,
ng hnh din quay u nhn li on l hnh, nhng con lc v nhng con la to,
khe ang ch y hng ha tr vBabylon.Ttcstisnnylcangvnchl
mtphnnhtrongsgiasnhinngangcc.
ngchtayvphabangloangcyrungvniviHadanGula:
Hvncytrncnhngnysutbnminmqua.
Vy sao! Hadan Gula ngc nhin Ti sao ng cho rng, h chnh l nhng
conngicabnminmvtrcmkhngphilngikhc?
Tatngbithcchybnminm.SharruNadapli.
Nhng hnh nh ca qu kh bng hin ln trong tm tr Sharru Nada. Qu kh
ca ng l mt chui ngy lm lng vt v v kh cc. Nhng cng nh m ng
hc c nhiu bi hc qu giccnhngthnhqunhngyhmnay.Ring
nh n gng mt nhn hu ca Arad Gula, ngi cu vt cuc i ca ng trong
nhng ngy khn kh . n y, s do d trong ng khi nhn ly trch nhim rn
luyn Hadan Gula bng bin mt. ng quyt tm gip Hadan Gula, nhng likhng
bit lm th no khin chngtraililaongvquentiuhoangnytmphc.ng
tha kh nng gip cho nhng ngi quyt tm lm vic sing nng, t lp v c ch
tin th tr nn giu c nhng i vi chng trai ny, mun tc ng lm thay i
cchsuynghcaanhtalmtiuhtsckhkhn.

Bng mt k hoch vt hin ra trong suy ngh ca ng.Nhngvnlngithn

trng, ng cn cn nhc, xem xt mi kh nng c th xy ra trc khi thc hin n.
Trong mt x hi vn xem trng ngun gcdanhgivuytnconngi,nungthl
nhng b mt thn th ca ng v ng Arad Gula cho chng trai ny nghe, th s th s
th no? C xy ra iu g ti t khng? Nhng nu ng khng t nim tin Hadan
Gula, th ngcli,clngcngkhngbaogiccstintngcacuta,vng
s khng bao gi ci hun anh chng ny c. Suy ngh mt lc, ng quyt nh vt
quasengivctgingnhnhng:
Chu c thch nghe ta k chuyn ng ni ng knh ca chu v ta hp tc
lmnnhthnokhng?
chnh l iu m t lu chu rt mun bit y ! Bit u chu c th hc
hivtrnngiucnhngcachu.HadanGulathnhthttrli.
SharruNadagtuvnitip:
Lc gp nhng ngi cy rung ny,ngkhnglnhnchubygiu.ng
nh rt r, ng v nhiu ngi khc ang b xing xch v i n gn m rung mh
angcy.Megiddo,ngiangbxingkng,chgiuh:
Hy nhn ci th li nhc kia xem! K cm cy th khng c gng cycho
su. Cn k la b th cng chng gi cho b i ng hng. Chc h ngh rng, ma
mngcthbithumkhngcnphicycytt!
ngbolcngangbxch?HadanGulangcnhinhi.
, mi ngi b trng vo c nhng khoen ng rt to v di chnbxchli
vi nhau bng mt si dy xch di nng trch. K Megiddo l Zabado, k n trm cu.
ng bit anh ta t hi cn Harroun. cui hng l mt ngi m cc ng gi l Tn
cp bin. Bi v, anh ta khng chu cho bit tn ca mnh. Bn ng onanhtalmt
thyth.Biv,trnngccaanhtacxmhnhconrnbinkhln.
ng cng b xing xch ging nh mtknlsao?HadanGulalicngthc
mc.
Vyngnicachukhnghchochubit,ngtnglmtnlsao?
ngchuvnthngnivng,nhngkhngbaogihliuny.
ng ca chu l ngi khng lm ta tht vng bao gi. Ta hon ton t nim
tin ca mnh vo ng y. Ngay c chu cng vy, ta c th t nim tinvochuch?
SharruNadanhnthngvomtcaHadanGula.
ng c th tin tngtuytivochu.Nhngchuvnkhnghiunitisao
nglitrthnhmtknl?
SharruNadanhnvaitrli:
Bt c ai cng c th b bin thnh n l. Trong mt cuc u , anh rut ca
ng gitchtngibncamnh.Chacanggnnglymtstinchuc
anh y khi b t hnh. V ri cha ca ng sau khng c cch no kim tin
chucling.Cuicngthngichbnngchomtkbunnl.

Thtbtcngqu!HadanGulakulnphnn.Nhnghynichochubit
lmthnonglictdo?
Ri chu s bit thi, nhng cha phi ngay by gi, c ng tip tc cu
chuyn . Lc nghe Megiddo ni nh vy, nhng ngi nng dncngchnholi
cc ng. Mt ngi trong bn h gi ci nn rch ca mnh ra ri ci gp ngi xung
thtsuvacho,valato:
Vng quc Babylonxinchomngccngi,nhngvkhchqucacvua.
Quc vng ang m yn tic trn hong thnh, vi mn bnh m bn v xphnhcho
ccvy!
Nixong,bnhcngblnraci.
Anh chng cp bin ni khng ln v chi bi h thng thng. ng th khng
hiugcnnhianhta:
Nhng k mun ni g khi bo nh vua ang ch chng ta trn cc tng
thnh?
N c ngha l chng ta s phi vo vc gch, khing t cho ti khi
gy xng sng mi thi. Nhng c l anh s cht v nhng trn n ca h trc khi
cht v gy snglngy.Nhngtithhkhngnhcu.Vnuhnhti,ti
sgith!
Megiddobngni:
Ti khng tin cc ng ch mun nh cht nhng n l lm vicsingnngv
cnmn.Aimchngthchnhngnginlchmchvlmnhiuvicchoh.
Lm vic nhiu ccig,hMegiddo?Zabadochenvo.Cuicngth
anhcngbnhgyxngthi.
AnhngninhthchZabado!Megiddocili.Trongmtngy,nuanh
cy c mtcngt,thanhlmtnllmcvic,vbtcngchnocngs
nhn bit iu . Nhngnuanhchcycnacngtthi,thycnghalanh
ang n trnh cng vic. Ti th khng n trnh cng vic. Ti thch lm vic v mun
c lm vic sing nng. Bi v, cngviclngibnttnhtmtitngbit.Ns
manglichotinhiuthticnnhtrangtri,giasc,mamng
i ch! Nhng th y by gi u c ri, anh Megiddo? Zabado giu ct.
Ti c tng tt nht l c c mi th m khng cn phi lm lng g c ch! Hy
nhn Zabado ny, nu chng ta b bn vo y lm nhng cng vic nng nhc nh
xy tngthnhkia,thtisilynchaylmmtvicddngno.Ctsngca
ti s khng b gy. Trong khi anh l ngi ham lm vic, anh s b gy xngsngdo
phikhunvcgchy!
m y, ng lo lng qu nn khng th no chp mt c. Trong khi nhng
ngi khc ng say, ng vntrntrkhinsidyxchdichnkulongxong,
lm cho Godoso ch . Anh ta l mt trong nhng k cp ni ting tn bo Rp,
thng ct c nn nhn ca mnh sau khi cp bc. Anh ta tng b btvbbnlmn
lvilnnncrtnhiukinhnghim.ngbnththmhianhta:

 Anh hy lm n ni cho ti bit i, anhGodoso!KhichngtatiBabylon,liu

chngtacbbnvotrongnhngbctngthnhkiakhng?
Tisaomymunbitiu?Anhtagmghili.
Hay l anh cng khng bit? ng ni n. Ti ang cn tr. Ti mun sng.
Ti khng mun lm vic v b nh cht. Ti c c hi gpcmtngchtt
khng?
Lcny,anhtadugingpli:
Theo ti c bit, ging nh mi ln, trc ht chng ta b mang ra ch mua
bn n l. y, khi c ngi n mua, cu hy ni vihrngculmtngichm
ch, chu kh v sing nng lm vic. Cu phi tm cch h mun mua mnh. Nu
khng, cu s b bn vo lm n l xy tng thnh. l mt cng vic rtnngnhc
vkhngcngsngsttrvu!
Anh ta ni xongvnhmmtng.Cnng,nmditrnct,ngnhnlnnhng
v sao trn tri v ngh ngi vsphnphatrccamnh.ngnhliliMegiddo
ni v cng vic vthikhngbitvsaoanhtachorngcngvicchnhlngibn
tt nht caanhta.ngchahiur,nhngngtinvonhnggMegiddoni.Cl,
yllithotduynhtcangtrongtnhcnhny.
Khi Megiddo thc gic, ng lin th thm nhngtinmichoanhtanghe.Mttia
hy vng bt u nhen nhm khi bn ng n gn thnh Babylon. n x chiu, ng
n gn bc tng thnh s ang xy d dang v nhn nhng dngngi,gingnh
nhng n kin en ang ni nhau trn cc bc thang nghing nghing bm dc vch
tng. Khinni,ngkinhngckhithyhngngnngianglmvicmtsngi
o t di ng ho, nhng ngi khc ang trn bn ng thnh gch cn s
ng nht thangkhunnhnggigchnngtruvleolnnhngbcthangchuyn
gchtiniangxy.
Ngoi ra, ng cn thy bn qun n chi bi v dng cy roi qut thng tayvo
nhng tm lng trn tr xng ca on ngi kh sai, nu h bc ichmchphoc
khng gi c hng. Nhng n l khng cn bc ni hoc v ui sc m vp chn
ng xung, s lp tc hngchungaymttrnmaroitnnhn.Nukhnggngng
dy c na th lp tc h b x qua mt bn v nm bp ngay ti , hoc bkon
khu vc dnh chonhngngiangnmhphi,trnconngdntinhngnmm
chn ct qua loa. Chngkincnhtngghrn,nghonghtrngmnh.iuny
quthtangching,nunhkhngcaimuangchnl.
Godoso ni ng. m tt c bn ng b nht vo mt ch v sng hm
sau,ngichnlmangcbnrachbn.y,mtsngihongs,bkchng
nn x y nhau v gy no lon. Bn qun nkhngngingngingnhngtrnroi
xung u ca h. Trong tnh cnh , ngc li vi mi ngi, Megiddo v ng ang
nn nng ch i c hi chng t nnglclmviccamnhvinhngnginmua
nl.
Bn ng cng rt lo lngchokcpbin.Anhtalngiphnkhngmnhm
nht. V vy, bn qun n nh anh y rt d man, n ni phi ngt i trc khili

anhtagiaochoilnhimuanlcanhvua.
Megiddo linh cm ri y rt kh c c hi gp linhau,nnlidnglckhng
aich,anhyvivngththmvingnhngiuquantrng:
C mt s ngi vn ght lm vic. H xem cng vic nh k th. Nhng vi
chng ta, tt nht l hy xem cng vic nh mt ngi bn tt. Anh hy c gng yu
thch cng vic v ng bao gi n trnh nhng vic nng nhc. c mt ngi nh
khang trang, mt cuc sng m no, th takhngthkhnglmvic.Anhhyhaviti
l nu c mt ng ch mua, anh hy c gng lm vic tht chm ch cho ng ta. Nu
ng ta khng nh gingnnglccaanh,thanhcngngnnnnlng.Lunnh
rng, cn phi lm vic, c lm vic sao cho tt v lm ht kh nng camnh.iu
khng nhng s mang li cho anh mt cuc sng no , m anh cn c th nh m
chuclicucitdocamnhy.
Megiddo ngng ni khi nhn thy mt ngi n ng vm v n hi c ngi
no bit lm vic ng ng khng. Megiddo tin n v hi vcngvictrangtri,ma
mng ca ng ta, ri sau thuyt phc ng ta rng, mnh l mt ngi rt thnh tho
cng vic ng ng. Sau cuc thng lng ro rit, ngi n ng b ra mt ti
tin nng trch mua Megiddo. Rt nhanhsau,Megiddoitheovmthtcngvi
ngchmicamnh.
Mt s ngi khc cng c bn i trong bui sng hm . Vo bui tra,
Godoso tit l vi ng, ngi bun nlkhngluliyquhaim.Cthvo
cui bui chiu, s n l cn li s b bn cho ngi mua n l ca nh vua. Nghe vy,
ng thtsrtthtvng.nglc,mtnginngkhmpmpthbnvct
tinghicaitnglthlmbnhmkhng?
nglinbctignngtavni:
Ti sao mt ngithlmbnhkcunhnglicnmtngithlmbnh
khc? ng vn c th dy cho mt ngi no nh ti chng hn cch lm bnh m?
Hy nhn vo ti ny! Ti cntrtui,khemnhvlihamthchlmvic.Hychoti
mtchilmhtscmnhvmanglinhiutinbcchong.
ng y c n tng ngay vi thi y thin ch ca ng v bt u thng
lng vi ngi bun n l. G y vn khng h ch tingtkhimangngtiy,
nhng by gi th hunh hoang khoc lc ni v nhng kh nng, sc lc vticnca
ng i tin cao hn. ng cm thy mnh ging nh mt con b trong cuc thng
lng . Cui cng, cuc thng lng cng kt thc. ng ra i cng vi ngi ch
micamnhvtanirng,dsaomnhcnggpmay.
Ch mi ca ng kh tt. ng Nananaid, ch mi ca ng, dy cho ng
cch gi la m trong ci , rincchtlatronglvcchnghinhtmchotht
nh lmbnhmtong.ngcchongtrongkhoctgingcc.BSwasti,ngi
n l lm qun gia cho ng Nananaid, lun cho ng n ung y vngvnthng
gipbylmnhngcngvicnngnhc.
y chnh l c hi m ng tng mong mun lm vic chm ch, v t ra
xng ng vi ng ch camnh.nghyvngcngvicsgipngciukinchuc

listdocamnhtrongtnglai.
Qu tht, ng Nananaid rt vui khi thy ng c thin ch hc hi. Sau cng,khi
ng thnh tho cng vic nng bnh, ng y dychongbitcchlmbnhmt
ong. Chng bao lu sau, ng hon ton tho ngh lm bnh. Th l ng Nananaid
khng cn phinhngtayvobtcvicgtronglbnh,vmiviccnglmht.
Tuy nhin, b Swasti lc u bo nh vi ng rng: Nhn c vi bt thin, b lo rng
ngchqurnhrangsliukhnghay,vbtngthyrtnhiunginhth.
Nhng ng khng quan tm n nhng li b Swasti ni. ng ngh ti lc
mnh cn ngh cch lm th no c th kim ra tin v chuc li s t do cho mnh.
Thng thng cng vic l bnh kt thc vo bui tra, nn ng ngh ng Nananaid
chc hn s ng cho ng lm bnh i bn vo bui chiu. Biv,cngvicnycng
smanglichongymtstin.
ThlngtrnhbynhcamnhvingNananaid:
Tha ng! Nu ti tn dng nhng bui chiu rnh ri lm bnh v i bn
kim thm tin cho ng, th ng c sn lng chia cho ti mt t ti mua sm nhng
mncnthitchocucsngcamnhkhng?
Chia ch, chia ch! ng Nananaid ni ngay. y qu tht lmtkinrt
hay. My c bn vi gi hai xu mt ci. Mt nastinthuctaosdngtrtin
btm,mtongvcila.Scnlitaschiai.

ng rt vui sng v tnh tnh rng ri ca ng Nananaid v yn tm thc hin

k hochcamnh.Thlmtphntcastinkimctrongmtngyibnbnh
s l ca ng. m , ng thc rt khuya lm mt ci khay bnh i bn do. ng
Nananaid cho ng mt ci o c v ng nh b Swasti v li nhng ch rch ri em
gitgischs,chiumaimcvomibnbnh.
Chiu hm sau, ng i mt khay bnh mt ong ln trng rt ngon lnhvc
by rt bt mt i dc theo cc con ph, ct ting rao hng lun ming. u tin,chng
thy ai ch n c, ng cmthythtvngnhngvncgngtiptcraobn.Vox
chiu, mi ngi bt u i bng nn mua rtnhiu.Chngmychc,ckhaybnh
bnht.
ng Nananaid rt hi lng vi kt qu cng vic ca ng v vui v trch ra cho
ng mt phn t s tin nh tha thun trc .nghtscmngr,vtyng
c nhng ng tin ring ca mnh. Megiddo qu tht rt clkhiborng,ngch
s nh gi ng mc kt qu cng vic ca nhng ngi n l.myngkhngng
c. Mt mt, ng rtphnkhitrcsthnhcngngoismongi.Mtkhc,ng
mi tnh ton xem nu vi kt qu nh th th mt nm sau ngskimcbaonhiu
tinvcnbaonhiunmngmichuccstdocamnh.
Sau , hng ngy ng tip tc mang khay bnh i bn, chng baolungc
mt s khch hng quen thuc. V mt trong nhng ngi khch khng ai khc hn
chnh l ng ni ca chu, ng Arad Gula. Lc , ng chu l mt nh bun thm,
thng mang hng ha cht y trn lng mt con la i khp thnh ph cng vi mt

nginldaenitheodtlavkhingthm.MingyngAradumuahaici
bnh, mt cho mnh v mt cho ngi n l, ng thi hay nn li tr chuyn vi ng
tronglcnbnh.
Mt hm, ng ni ca chu ni vi ng mt cu m c lsutingkhng
baogiqunc.ngyni:
Ti rt thch bnh ca cu, nhng ti cn thch hn cch bn hng rt d mn
ca cu. Nu cu vn lun vn dng cch thc nythncthgipcutcnhiu
thnhcnghny.
Chu c hiu c khng Hadan Gula? Nhng li ni nh th rt cnghai
vi mt chng trai n l, sng n c gia mt vng quc xa l v rng ln lc by
gi. N em li sc mnh, nim tin mnh lit ng c th phn u nhm thot khi
thnphnhmhiucamnh.
Ngy thng c th tri qua, s tin ngtchlycngycngnhiu.Cngvic
chng t n l ngi bn ttnhtcang.Tuynhin,tronglcngrthnhphc,th
b Swasti li thp thm lo lng: Ti ch s ng ch li vng vo nhng tr en
thi!.Bythngnivingnhvy.
Cho n mt ngy, ng ht sc vui mng gp li Megiddo trn ng ph. Anh
yangdtbaconlachtyrauquirach.
Hin nay ti rt khm kh! Anh ta bo. ng ch catinhgingnng
lc ca ti, nn cho ti lm qun l. Nhn y ny, ng y tin cy giao cng vic
mang hng ra ch bn cho ti. Cng vic gip ti gng dy sau nhng nghchcnh
ca cuc i.Mtngyno,nsgiptichuclistdocamnh,riticngs
cmttrangtriring,bygiascring...
ng v Megiddo tr chuyn rt lu richiatay.Anhtavnkhngqunnhcnh
ng hy chm ch lm vic. Megiddo ng l mtngibnkhnngoanvttbngi
ving.
Cuc sng ca ng vn c th tri qua, nhng dng nh cng ngy ng
Nananaid cng st rut trng i ng i bn v. ng ta ch ng v chia tin. Ngoi
ra,ngycnhithcngphiinnhiunibnhngvkimnhiutinhn.
Do vy, ng bt u i ra pha ngoi thnh mi nhng tncaiqunnlmua
bnh. Tht lng, ng khng thchtipxcvinhngkthlvtnbony,nhngng
cng nhn thy h l nhng khch hng ln, thng mua mtlcnhiubnhchkhng
ch mt vi ci nh nhng ngi khc. Mt ngy n, ng bt ng gp li Zabado trong
m ngi n l ang sp hng ch ly gch trn thnh. Trng anh ta rt ng thng,
ngi cm ci, xc x, lnghnynhnglnroicabncai.ngcmthythtxtxa
nn cha cho anh ta mt ci bnh. Zabadovivngnhtngayvoming,ngnngunh
mt con vtikhtlungy.Thongthyvthmthungtrongimtcaanhta,ng
cmthylosnnbchytrckhiZabadovlykhaybnh.
Tisaocuphilmvicvtvnhth?
Mt hm, Arad Gula hi ng nh th. y cng l cu hi m chu va mi

hi ta, ng khng? ng tr li nhttcnhnggmMegiddonivingtrc

v hnh dinachongAradGulaxemcititinnngtrulunbnthtlng,ng
thigiithchrngngangdnhdmtinchuclistdocamnh.
Khictdo,cuslmg?ngcachuhing.
Tiangcnhstrthnhmtthnggia.
Theotithchcchnsauny,cuslmtthnggiathnht,giuc.
ngcachunitip:
Chc cu khng bit, hin gi chnh ti cng l mt n l. Tuy nhin, ti ang
hptclmncngvingchcamnhnnciukintthnkimranhiutin.
Xin ng ng ni na! HadanGulachenvoChukhngmunngbuxu
ngcachubngnhngliditrnhth.ngchukhnghlmtnl!
imtcaHadanGulalvtcgin.SharruNadavngigingniimtnh:
ng rt knh phc ng ca chu. Bi v, ngyvtquacsphnnl
v tr thnh mt ngicngdngngmunhtvngDamacus.Chulchunica
ng AradGula,nhngchuckthacnhngctnhuvitcangchukhng?
Chu c bn lnh i din vi s tht hay ch mun sngtrongnhngsuyngho
tngvgidimthi?
HadanGulangithngngitrnlngconlcvxcngpli:
Mi ngi u rt yu mn ng ni ca chu. ng y lm rt nhiu vic
thin. Khi nn i xy ra, ng mua ng cc t Ai Cp ch v Damacus phnpht
cho dn chng v nh vy m khng c ai cht i c. Th m by gi nglibo,ng
chulmtknlkhnkhBabylon!
S thtngAradGulalmtnlkhicnBabylon.Thigianny,ngyrt
vt v. Tuy nhin, bng nhng n lc phithng,AradGulatrthnhmtconngi
cmingiDamacusknhtrngvngngm.
Nghe ging trm tnh ca Sharru Nada, HadanGulaimlng,nhngkhnghnl
tinvoiungvani.SharruNadaktip:
Sau khi cho bit mnh l mtnl,ngAradGulanirngnganglolng
v cuc sng t do sp ti ca mnh. ng y c tin chuc li stdo,nhng
ng ang bi ri. Bi v tlu,AradGulachlmncngvingchcamnh,by
ginutchringra,ngycmthylosvkhngttin.
ngphnisdodcangchu:
ng khng nn l thuc vo ng ch ca ng mi nh th.nghylylitnh
cm v suy ngh ca mt con ngi t do, ng thi hy hnh ng nh mtconngi
t do v t c s thnh cng ging nh th!Hyquytnhtheonhngiumng
cm thy thch nht v phi cgngthchin.iunysgipngtcnhiumc
tiucaohn!
ng Arad Gula rt vui sng khi nghe li khuyn khch cangvnirngng

y cm thy xu h v s hn km trong nhng li ni va ri ca mnh. ng ni ca

chu ni vingngaylcrng,ngysnhanhchngchuclitdovtrthnh
mtngikinhdoanhclp.
Mt ngy n, cng trong mt ln i bn bnh bn ngoi thnh, ng rt ngc
nhin khi thy rtngngiangdnvmtkhuttrng,nhchimtiug
spdinra.ngnumtngilihi,ngip:
Anh chng hay g sao? Mt n l gitchtmtngilnhcanhvuavb
trn. Nhng h bt c tn n l y v hm nay s emhnrahnhhnhbngcch
qutroichoncht.Nhvuacngcmty!
m ng vy kn ni hnh hnh. ng snungnthkhaybnhmtsblt
nn tro ln bc tng thnh ang xy dang d nhn xung. ng thy vua
Nebuchadnezzar ngi trn c xe nga lng ly n xem hnh hnh.Qulngchabao
gi bitcsgiusangthtschonkhinhnthytnmtnhvuaNebuchadnezzar
i ci m dt vng, mc chic o nhung gm sang trng v ngay c rm ca chic xe
ngacngbngloivimuvngquhim.
ng khng nhnccnhhnhpnginl,mcdngnghertrting
ku tht thm thit ca ngi . ng thc mc khng hiu ti sao mt ng hong qu
phi, sang trng nh th li nh lng nhncnhtrngphtthmkhcy,vactvui
v cng vi nhng ngi khc. H xem nhng hnh ng v nhn o ny l hnhpht
chngdnhchonhngnginldmnilonchnglinhvua.
Sau khi ngi n l y cht, xc c treo ngc ln mt cy so cho mi
ngiunhnthy.Chkhimngtnbt,ngmitinngn.Bbtmuvbn
t, trn ngc ca ngi n l khn kh y vn cn hnh xm con rn bin m ng
tngbit.ngbnghongnhnrachnhlKcpbinngytrc.
Hm sau, ng tnh c gp li ng ca chuththyngyhontonthayi.
ngychongrtnhittnh:
Nginlmcubittrcygilmtngitdori.Qutht,khi
c t do, ti nhn thy cuc sng tt p hn rt nhiu. B v ca ti v cng sung
sng. B y l ngi t do v l chu gi ng ch trc y ca ti. Chng ti quyt
nh s chuyn nh n mt ni khc lm n sinh sng. V s khng c ai bit
c ti tnglmtnginl.Nhth,conchucachngtisaunycngkhng
b ai khinh mit v nhng bt hnh ca cha ng chng. Hin nay ti rt thng tho
vic bun bn, nht nh ti s c gng lm vic kim nhiutin.Biv,ticnphi
chmlochogianhvconcicatisauny.
Nghe ng chu ni vy, ng rt vui mng v trn y hy vng. Bi v, mt mt
no , chnh ng gp phn khchl,ngvinAradGula,cngnhngynhiu
ln ng vin, khch l ng. Mt khc, ng nhn thy tng lai ca mnh ristngt
nhcucsngcaAradGulalcbygi.
Mtbuichiun,bSwastihthongtmngvchobit:
ng ch lm vo cnh khng hong ri. Ti rt lo lng. vi thng nay, ng
y lun thua tin sng bi. ng ch khng cn tin mua ng cc v mtong,cng

khngctintrnngichovaytin.Hangninngyy.
Ti sao b li lo lng n nhng chuyn in r ca ng y ch. Chng ta u
philngibotrchongy!ngpmtcchkhngsuyngh.
ngc nghch, anh chng hiu g ht. i vi ngi cho vay, ngylyanh
lm vt chng vay tin y. Theo lut, ng y c th bn anh nh mt mn hng
ly tin tr n. Ti khng bit phi lm sao na! Trc y, ng ta l mt ng ch tt.
Cnbygi,saongylihammcbcnthch!
Nhng lo lng ca b Swasti l ng. Sng hm sau, ng ang nng bnh th
ngi cho vay tin v mt ngi n ng tn gilSasibcvo.Nginynhnkhp
ngi ng v ra lnh cho ng phi i theo. Ngi cho vay tin cng khngchgpng
Nananaid m ch bo vi b Swasti nhn li vi ng ch l ngtanvbtngi.
Th l ch vi tm o khoctrnlngvcitichanhngngtinqugicbuc
an ton tht lng, cuc sng ca ng bc sang mt trangmi.Nhnglnny,nhng
g ch ng pha trc may mn hay ri ro, bt trc ng hon ton khng th on
c.
Tuy nhin, chng bao lu sau ng m h nhn ra nhng iu ti t sp xy n
vimnh.Sasilmtgbmtrnvthl.Hnnitocrarng:
Tao khng thch cng vic my ang lm. ng ch ca tao cng khng thch.
Nh vua bo vi ng ch i xy dng mt con knh ln, nnsaitaoimuathmccn
l v lm chonhanh.H!Viscngichn,thaicthlmnhanhcngvickh
nhcnych?
Nghenhngthngtinny,ngthtsbscvhiurngmnhvabnhbtra
khi nhng nim hy vng, nhng m c pbyluvtiptcbnmvonhngtrn
botcacuci.
Chu hy tng tng bn ng phi lm vic trn mt vng t nt n, kh cn
nh sa mc, khngcmtbngcy,chtonlnhngbicythpltvmttrinng
nh la xung. C hng ca bn ng kht chy nhng vn khngthnoungnc
c, bi nc ung lc no cng nng nh va mi un si vy. Ri chu hy hnh
dung ra tng on ngi bc xung nhng h t su, xc y mt gi t ri vcln
vai, tro ln thnh h trn trt n p vo b knh. Ngi ny tip ni ngi kia
cm ci lm vic nh nhng conkin,thngsngchotikhitimt.Ngoira,thcn
c cho vo nhng ci mng l thin v mi ngi t n ly nh mt by ln. Ti
n, thay v clulnhayrmnmngh,bnngchnmtrtritrnmtt,mc
cho gi ct v ci lnh hnh h thn xc. l tnh cnh m ng phi sng trong
nhng ngy thng y. ng chn ti tin ca mnh mt ni c nh durtcnthn
vngymthpthmkhngbitliucncngymnhonlnhaykhng.
Thi gian u, ng lm vic rt hng hi. Nhng sau , thi gian ko di, ng
cm thy tinh thn,sclccamnhgimst.Nhngcnstbtuxmchimthxc
ri r ca ng.ngkhngncnhiu,chnutcmttcmhiquangy.Cn
vm,bnhttvgilnhkhngngnghnhhkhinngkhngthngc.
Trongtnhtrngkhnkh,ngcgmnhcththchintheokhochca

Zabado cho th xc c thnh thi i cht. Nhng ri nh li ln gp Zabado th

thmtrntngthnhngytrc,ngbitlkhochkhngthc.
ng ngh v K cp bin vi ttcnhngningcaycaanhta,vcmnh
c sc mnh tiu dit s tn bo. Nhng ci xc khng hn ca anh ta nhc ngnh
nmtktquthmhi.
Ri ng nh li ln cui cng ng gp Megiddo. i bn tay ca anh ta chai
sn nhiu do phi lm lng vt v, nhnganhtavnlunvuiv,hnhphc,chngtk
hochcaMegiddolkhochttnht.
Chnh v ngh nh th nn ng c gng lm vic. Nhng ti sao cng vic li
khng mang n nim vui v hnh phc cho ng nhmanglichoMegiddo?Tisao
cuc i ca ng lun gp nhng chuyn khng may nh th, mc d ng n lcrt
nhiu? Nhng cu hi c tr i tr li trong u khin ng khng th no ng c.
Cvnhcucsngcangivobtc.
Vi hm sau, bng nhin Sasi sai ngi n gi ng vborng,ngchcca
ng cho gi ng tr v Babylon. ng v cng mng r v b mt iotitinqugi
camnh,cunnvotrongmnhochongrchtrckhilnng.
Qua pht mng r ban u, mc d c ngi trn lng lc tr v nh ng
Nananaid, ng vn khng sao thot khi lo lng. Ti sao ng li c gi v Babylon?
Phi chng ng sp n nhn nhng trn cung phong mi ca cuc i? ng lm
nhnggbtrngphtnhiunhth?ngcngpnhngbthnhnonakhng?
Khi con lc ch ng tin thng vo sn nh ca ng Nananaid, ng rt ngc
nhin khi nhn thy ng Arad Gula ang i y. ng y gip ng leo xung ri m
chmlynggingnhmtngiemrutthtxacchlungyvy.
Khi hai ngi cng bc vo nh, ng cbctheochnngAradGulaging
nh ngi nlitheosaungichcamnh,nhngngykhngchu.ngAradt
taylnvaingvni:
Ti cho ngi i tm cu khp ni. Khi ti hontonthtvngthgpc
b Swasti. B y ch ti ti ch ngi cho vay tin v nh ng ta a tinnhngi
ch ang s hu cu. Ti phi tr mt gi rt cao cho s t do cacu,nhngcuhon
ton xng ng vi iu . Ti rt cm n cu v trit l sng v ngh thut bn hng
mcutngniviti.Ngipticcsthnhcngnhhmnayy.
Trit l l ca Megiddo, ch khng phi ca ti u. ng bi ri ni vi
ngArad.
Ca Megiddo v ca cu na. Xin cm n c hai ngi, chng ta hy ti
Damacus, ti rt mun mi cu hp tc lm n vi ti. V ngay by gi, cu lmtcon
ngitdo!
Ni xong, ng Arad rt mnh tstttrongciochongra,trnckhcr
s tin chuc ng, ri nng ln khi u v nm mnh xung. Thtstvthnhtrm
mnh.ngAradcngimplnnhngmnhvnchonkhichngbinthnhbi.
ng v cng xc ng v khng cm c nc mt. ng khng bao gi qun

thikhc!ngcachuchnhlnnhn,lngimngknhtrngsuti.
Chu thy y, chnh trong thi k bi t nht ca cuc i, cng vic vn lun
chng t l ngi bn tt nht ca ng. Lng ham thch lm vicgipngthotkhi
kip n l. Chnhncnggipngtocntngttivingnicachu,khin
ngychnnglngihptclmnsauny.
HadanGulahixenvo:
Bquytkimranhiutincangnichulghng?
B quyt l ham thch lm vic! Sharru Nada p r tngting.Vchnh
bquytnyemlichongynhiuphnthngxngng.
Chu bt u hiu ra ri. Hadan Gula ct ging chn thnh. Cng vic
gip ng chu gp g vi nhiu bn b. H cng l nhng ngimnmtinngvs
thnh cng ca ng chu. Cng vic cng to ra nhiu ca ci gi tr, to iu kin cho
ng chu lm nhng cng vic c ch cho x hi vcmingiknhtrng.Vym
trckiachuvnthngchorng,cngvicchdnhchonhngnginl.
Cuc sng em li nhiu th v cho con ngi. Sharru Nadanhnnh.Mi
ngi u c mt v tr ring, v cng vic hn nhin khng ch dnh cho ngi n l.
Nu ng khng lm vic, ng s khng tm c nim vui trong cuc sng. ng cng
khngktthncvinhiungikhnngoan.ngcngkhngrnluyncnhng
c tnh tt nh kin nhn,cncvchukh.Vttnhin,cucsngcangskhng
baogicnhngyhmnay.
Sharru Nada v Hadan Gula ngi trn lng lc i di bng rm ca nhng
bc tng cao vt, dn n nhng cnh cng bngngscavngqucBabylon.
Khi h tin vo cng, nhng ngi lnh gc cng lin gim mnh gt chn v knh cn
choSharruNada,mtcngdndanhdcavngquc.
Chu lun mong mun c tr thnhmtngigingnhngnicachu.
Hadan Gula qu quyt vi Sharru Nada. Trc kia, chu khng nhn thc ng v
con ngi ca ng chu. Nh ng, gi y chu hiu v cng ngng m, yu mn
ng chu nhiuhn.Chunghrngmnhskhngbaogitrhtncangkhingk
cho chu nghe b quyt thnh cng ca ng chu v ht lng gip chu. Thmnay
tr i, chu s vn dng b quyt bt ucngvicbunbnnhngcachu
lm trc y. N thch hp vi hon cnh thc t ca chu hin gi hnlnhngmn
trangscvboqunlelotny.
Ni xong, Hadan Gulalnltltnhngkhoentai,rinhngchicnhntrncc
ngn tay ra v nm mnh v pha sau. Mnh m v cng quyt, chng thc lc si
bctheoconngiuynghimdnuonlhnhy.

Phlc:LchsthnhcBabylon
Khi cp n s phn thnh ca mt t nc, nhiu ngi thng ngh n
nhng lu i xa hoa lng ly, nhng vng t nhiu ti nguyn thin nhin phong ph
nhrngcy,qungmvthititkhhunha

Nhng i vi Babylon, mt vng quc giu c bc nht thi c i,thkhng

phi nh vy! Vng quc Babylon ta lc bn cnh dng sng Euphrate, trong mt
thung lng bng phng, nhng kh cn v nng hn. N khng h c nhng rng cy,
qung m v xy dng cc cng trnh qun s hay dn s, cng khng nm trn
connggiaothngthunli.
Babylon l mt in hnh ni bt ca kh nng con ngi c th t ti nhng
mc tiu vi,bngcchsdngttcccphngtinmmnhcc.Sphttrin
ca c thnh ph rng ln ny u ch do bn tay con ngi vun p. Tt c s giu c
canlnhconngi.
Babylon chcmtimthunliduynhtltaikhphnhiudodngsng
Euphrate mang nhiu ph sa bi p hng nm. Nhng tn dng c suiny,
nhng ngiksthiBabylonciphinghincuvthchinmtcngtrnhv
i nht thi by gi. l xy dng nhng p nc v v s nhng knh onh
dn nc t con sngchnhvokhplngmc,binnhngvngtkhcnthnhvng
t trng trt tt. Nh vy, ngi dn Babylon mi c th cy cy, trng trt v chn
nui, c c cuc sng sung tc, giu c trn mnh t qu hng mnh. y l mt
trong nhng cng trnh xy dng u tin c tm mc v i c bitntronglchs
loingi.
iu may mn l trong sut thi k tn ti lu di ca mnh, Babylonkhngsn
sinh ra cc v vua tham bo c c vng chinh phc ton th gii. Nhng khi Babylon
lm vo chin tranh th hu ht l nhng cucchintvchnglinhngkthy
tham vng cc x s khc b hp dn bi nhng kho tng bc vng, chu bu ca
Babylonmemqunxmchim.
Nm ngn nm sau, mc d Babylon khng cn, nhng n tr thnh huyn
thoi thu ht s tm hiucamingi.Ngynay,nhngdutchthnhcBabyloncn
st li nm chu , cch khongsutrmdmvphangcaknhoSuez,thuc
hng Bc ca vnh Ba T. N nm khong kinh 30, pha trn ng xcho,c
kh hu nng v kh. Nhng thnh quchnibinmt,chcnlinhngphtch
ntvvnglng.
Ngy xa, thung lngbndngsngEuphratelmtvngtnngnghipch
thng ti tiu ht sc quy m, dn c ng c, naytrthnhvngsamckhcn,
lc c vi nhng bi cy cn ci, nhng m c di angiuvigicttnti.
Nhng ngha a ca loi voi c i cng vi nhng on l hnh di dng dc ca cc
thng gia thnh Babylon cng ch cn l huyn thoi. Ngy nay, trn vng t ny,
thnh thong chng tagpnhngnhmdndumcRpcgngduytrcucsngkh
cccamnhmtcchkhkhnnhvovicchnnuinhngbygiascnh.
Tuy nhin, nhiu th k triqua,nhngngidndumc,nhngnhlhnh
i ngang qua vng t ny vn khng thy iu g khc l v cng khng bitrng,bn
di vngtnyangchegiunhngdutchcamtthiihuyhong.Chonkhi
nhng nh a cht thu thp c nhiu mnh gm v gch v do nhng cn ma xi
mn t phi by ra. Sau , nhng on thm him chu u, chu M bt u t
tin nkhaiqutvtmkim.Vhvuimngphthinranhngdutchcnstli

cathnhcBabylon.
Babylon l mt trong nhng vng quc c i c xy dng bngtvgch
nung, tri qua thi gian hng nghn nm, nhng bc tng thnh di du nng gi b
tan r v quay tr v vi t ct. Nu khng nh s pht hin v khai qut cnthnca
nhng nh kho c, c th chng ta s khng bao gi c bitnnhngcngtrnhv
i, nhng n i cung in nguy nga trng l xa kia ca Babylon b vi su hng
baonhiuthk.
Nhiu nh khoa hc xem nn vn minh ca Babylon v nhng th khc
trong thung lng sng Euphrate l nhng thnh th c xa nht. Da vo cc c vt
khai qut c, trong c nhng mnh t st nung miu t hin tng nht thc m
ngi Babylon c i chng kin, cc nh thin vn hc hin i xc nh c thi
im xy ra v khng nh nn vn minh Babylon cch thi i chng ta khong 8.000
nmvtrc.
Cng nh vo cc c vt, chng ta c th bit c rng cch y 8.000 nm,
nhng ngi Sumerite tng sng ti Babylon. H c ng trong mt lnh th c cc
tng thnh bao bc. Nhng nh khoa hc ch c th phng on Babylon phi triqua
mt thi gian rt di trc khi t c cc thnh tu ni bt nh th. Vo thi kny,
h bit xy dng nhng bc tng thnh vng chc bo vtnc,cngmth
thng thyliquymtoiukinthunlichoviccycy,trngtrt.Ngoira,c
dn Babylon cng c h thng gio dc vi nhng con ngi c tinh thn sng to,
ham hchi.NhngchngtchcnlichothyBabylonlnisnsinhnhngksu
tin, nhng nh thin vn hc utin,nhngnhtonhcutin,nhngnhtichnh
utin,vldntcutincchvit.
Cc nh khoa hc rt ch n hthngknhocangiBabylonci.N
lm bin i vng thung lng kh cn thnh mt vng t trng trt, chn nui ph
nhiu. Theo nhng du tch li, cc nh khoa hc cho bit, cc con knh, cc ng
mng rt ln, hn mi con nga c thchyhngngangdilngknh.Vmtkch
thc, chng c th csosnhvinhngconknhlnnhttiColoradovUtahhin
nay.
Ngoi vic xy dng cng trnhthylinhmdnncvonhngvngtnm
bn trong thung lng, nhng k s ca Babylon cnghonthnhmtcngtrnhkhcc
quy m ln khng km. l h thng tiu ng nc kh phc tp v hiuqu.Vih
thng ny, h lm kh cn vng m ly rng lnnmgnccconsngEuphratev
Tigrisbinchngthnhnhngvngtrngtrtmum.

Herodotus, nh du hnh v nh s hc ca Hy Lp,tngvingthmBabylon.

Nhng ghi nhncangligipchchochngtartlntrongvictmhiunhng
phong tc k l, nhng cimtaiphnhiuvmamngbithucacccdn
.
Nhng vinh quang ca Babylon gi y khng cn na, nhng nhng kin thc
ca h vn cn gi tr cho n ngy nay. Nhng kin thc c lu gi trong hng
trm ngnthtstnungmccnhkhoctmthycchnvimtcchanton

trong t ct. Vo thi k , giy vit cha c, cdnBabyloncnthnghikhctri

thc ca h trn nhng tm th t st cn t. Sau , h em nung chn v ct gi.
Nhng tm thtstnyckchthckhong15cmx20cm,dy2cm3cm.Nidung
khc trn rt a dng, bao gm cc truyn truynk,thica,lchs,nhngchdca
triu nh, lut l ca tnc,ccchngkhonrungt,ccgiyhatrn,nhngl
thvitgitichonhngvngquclncn
Ngoi cc cngtrnhthyli,Babyloncmtthnhtunibtthngcmi
ngi nhc n. l cng trnh xy dng bc tng thnh rng ln bao bc vng
quc. Quy m xy dng ca n c th snh ngang vi cc kim t thp v i Ai Cp.
i vi cng trnh ny, n hong Semiramis c xem l ngi c cng u tin. Cc
nh kho c hin i vn cha tm c du tch ca nhng bc tng thnh nguyn
thy, nhng theo s liu t cc c vt khai qutcchobit,chngcaokhong15n
18mt,mtngoipbnggchnung,licbovbnngoibimtnghosu.
Sau ny, khong su trm nm trc Cng nguyn,vuaNabopolassarchoxy
li thnhBabylonviquymrtln.Tuynhin,vuaNabopolassarmttrckhinhn
thycngtrnhhontt.VuaNebuchadnezzarlnngivtiptcthchincngtrnh
cndangdcachamnh.
Khi hon tt, chiucaovchiudicatngthnhkhinnhiungikhngth
tin c. Theosliucghili,chngcaokhong48mt,tngngvichiucao
ca mt ta nh gm 15 tng ngy nay. Tng chiu di ca n c tnh khong 14.400
n 17.600 mt. B mt thnh rtrng,cthchosuconngachyhngngangtrn
. Sau ny, khi chim cvngqucBabylon,ngiRptnphnbngcch
g ly gch ngi xy dng n i, cung in, nh ca v cc cng trnh khc. Bc
tngthnhsnyngynaychcnduvtcaphnmngvhonc.
Vng quc Babylon c t chc theo mt h thng kh tn tin v cht ch.
Trong thnh c nhng con ng, ph x v nhiu ca hng ln c nh. Nhng ngi
bn l th mang hng ha i khp ni rao bn. Tn gio c tn vinh bng nhng n
i nguy nga trng l.Nmgiavngquclmthongthnhbaogmccluica
hong gia. Bc tng thnh bao bc hong thnh thng cao hn bc tng thnh ca
vngquc.
V ngh thut, c dn Babylon t c nhng thnh tu rc r trong kin
trc, hi ha, dt, thu, ch tc vng bc, ch tc nhng binh kh bng kim loi v
nhng cng cdngchonngnghip.Nhngngithkimhonchtocnhng
trang sc rt p v tinh xo. Hin nay, nhng bo tng ni ting nht th gii ang
trng by nhiu cvtckhaiqutlnthmmcanhngcngdngiucthik
Babylon.
Cch y khong 8.000 nm, trong khi nhng nhm ngi c i khc trn th
gii ch bit sng trong cc hang ng, cht cy bng nhng ci ru th s, sn bt th
bng nhng mi tn c gn mt mnh sc nhn hoc nh nhau bng gy gc, th
ngi Babylon c i bt u bit xy dng lu i, thnh quch dng nhng chic
ru,thanhgiobngstthpcngnhngmitncubtbngng.
C dn Babylon l nhng nh ti chnh, nhng thnggiagiukinhnghim.Ti

liu khai qut c cho bit h l nhng ngi u tin bit s dng vng bc lm
phng tin trao i, bit dng nhng tm th ghi n, hoc ghi nhn ti sn s hu ca
mnh.
T khong nm540trcCngnguyntrvtrc,khngcmtoqunxm
lc no chim c Babylon. Thnh Babylon vn kin c trc bt k mt sc mnh
qun s no. V sau, nguyn nhn sp ca vng quc Babylon rt llngvkhb
n.Vothi,Cyrus,mttrongnhngvvuacthamvngchinhphcccvngquc
ln cn, th hin xm lc Babylon. Nhng c vncanhvuaNabonidusangtr
v x Babylon lc by gi thuytphcrng,thayvchoquncaCyrusnbaovy
thnh, th tt nht nn em qun i giao chin. Nabonidus khng suy tnh k nn
cho xut qun. Hu qu l qun ca Babylon lin tc b tht bi. Nabonidus nh b
thnh v chy trn khi vng quc. Do th,CyruschimlyBabylonmkhnggp
btkmtskhngcno.
T , sc mnh v s ni ting ca thnh Babylon cng dn tn li. Theo thi
gian, n tr nn hoang ph, vng lng v by gi ch cnlvngthoangmcygi
ct. Mt ln na, Babylon li tr v vi t, ni sinh ra n. S honh trng,sv
nguyngacathnhBabylonchcnlhuynthoi
C th ni, nhng thnh quch hng v cng nhng n i, cung in nguynga
ca Babylon tr thnh ct bi, nhngnhngtrithc,nhngkinhnghimkhnngoan,
nhng thnh tu ni bt ca vng quc c i ny vn cn lu truyn cho n tnby
gi. C l, d c mnh danh l bt kh xm phm trc qun th, nhng thnh
Babylon vn khng trnh khi quy lut sinh dit ca thi gian. Nhng d th no i
chng na, nn vn minh Babylon tr thnh mt du nquantrngivistinb
vtbccaconngiccknguynsauny.

S.CLASON

GEORGE

Ngun: Ngi giu c nht thnh Babylon First News v NXB Tng hp
TPHCMphihpnhnh