You are on page 1of 32

Kohhran Beng

December, 2015

A chhunga thu awmte


December thla a lo thlen tawh @ Worship
hi chuan Mizote thinlungah -Rev. Lalhmingchhuanga 3
Krismas hian hmun a chang
sang ber lo thei lo va. @ Krismas lam hawi:
Chanchinbu lamah pawh tu
Zai leh l^ma Pathian biak
mah sawm lo mah ila, a hun
- Upa PC. Rochh<ma 11
taka chhuak hman turin
krismas lam hawi thuziak hi @ Krismas thuchah:
chu duh tawk hi kan nei thei
Ran chaw p>kna thl>ng
zel- hei hi krismas malsawmna
- Upa F. Zokima 16
a ni ngei ang.
Tun \umah hian Krismas lam @ Krismas sermon:
hawi thuziak chhuah fai vek
Fapa p>kin kan awm ta
aiah thuziak hmatawngah phai
- Upa R. Hrangkima 21
ram a\anga kan pastor
chhuanvawr pakhatin Pathian @ Report:
chibai b<k chungchang a rawn
BMS Sawmnain UK-ah
ziak hmangin bul kan \an a, a - Rev.Dr.K. Lalrinthanga 25
bak chu Krismas thuchah
dangdai tak tak 3 leh UK zin
report-in kan inzial fel ta mai.
Kumina krismas thuchahte hi
a mal malin chhiar la, mak i ti
ngei ang-a petu tih ang deuh
kha a ni. Ngaihnawm dangdai
tak hlir an ni tlat. Paih \hen
ngaihna awm lo thuziak an nih
vek avangin Upa sunna pawh
2 chiah kan dah ta mai.
Krismas hman nuam u le
December, 2015 hian Kohhran
Beng Copy 11,200 chhut a ni

Thla Tina Tel thn

Editorial - 2
Chanchin Hnaivai -9

SUNNATE - 30
Upa C. Lalthianghlima
Upa K. Vanmawia

Kohhran Beng

Editorial:

Krismas Boruak
Mizoten Krismas kan hman dan hi kan nu leh pa, pi leh pute
hun a\anga vawiin thleng hian danglam tam tak a awm tawh
a. Chung danglamna chu a \hen chu kan nunphung leh
khawsak avanga lo danglam ta te, kan Kristianna dal telh
telh tawh avanga danglamna te, kan chenna khawvel inher
danglamin a kentel danglamna te an ni awm e. Chung thil
avanga vawiina kan krismas boruak hi s>l tur nge fak tur,
^nchhia nge malsawmna, siam \hat tur nge chhawm nun z>l
tur tih hi ngaihtuah a ngai kan ti em?
Heng danglamna chi hrang hrangah hian engtin nge
ngaihtuahna kan s>n a, eng rilru puin nge heng danglamnate
hi kan thlir tih i ngaihtuah ngai lo anih pawhin tunah hian
ngaihtuah tlang teh ang u. A >ng z^wnga thlirtu tan tu mah
a bul tumtu bik kan awm lo ang bawkin a thim z^wnga thlirtu
tan pawh tu mah mawhchhiat tur an awm chuang lo. Heng
danglamna lo thleng zawng zawng hi a tira kan sawi thil
pathumin a hrin chhuahte vek an ni ang.
Tun hnaiah Krismas boruakin a kentel langsar tak chu K^wn
chei hming kan vuah, khawlai chei hi a ni awm e. Halpuah
leh ri thei danga krismas boruak siam chu kan kal p>l tawh
a, tunah a p^r vul thei ang berin kan Biak in leh a chhehv>l
chauh pawh ni lo, khawlai kan chei leh ta. Hei hi Krismas
boruak siamna \ha tak a ni a, hmasawnna bawk a ni. Kan
ruai \heh dan, kan zaikhawm dan leh kan thawmhnaw lei
dan thlenga hmasawnna kan neih hi vawng nung reng chungin
kan in leh a v>l, khawlai thlenga kan chei duhna thinlung hi
Krismas boruak nuam siamtu a ni a, kan Assembly duh dan
rilrua vawng reng chungin hetianga danglamna lo thleng \hin
hmang hian boruak nuam i siam ang u.

December 2015

WORSHIP
- Rev. Lalhmingchhuanga Zongte
Mizo Kristiante hian worship hi kan man fuh chiang em
aw? Kristian active tak kan ni chunga kan nun a chhangchhe tlat
hi worship kan man fuh loh vng a ni pakhat thei ang em?
Sakhua zawng zawngah
hian a bul\hut chu worship hi a
ni a, sakhua tisakhuatu a ni.
Sakhaw hrang hrangin tih dn
hrang hrang kan nei a, kan tih
dn anga mi dangin an tih loh
avngin sakhua an nei lo tih
ngawt theih a ni lo. Kristiante
chuan baptisma kan nei a, Hindu
hovin baptisma an neih loh
avngin Hinduism hi sakhua a ni
lo kan ti ngawt thei lo. Sikh-ho
chuan diar an khim \hn a, keinin
kan khim loh avngin sakhua in
nei lo min ti ngawt thei hek lo.
Amaherawhchu, sakhua zawng
zawngin kan neih ngei ngei ngai
a awm a, chu chu worship hi a
ni. Worship nei lo chu sakhua a
ni lo. Chuvngin kan sakhuana
ber worship chu kan man chiang
lo emaw, kan ti \ha twk lo
emaw a nih chuan, chu sakhuanaah chuan kan chiang lo nghl
a, sakhuanain kan nun a khalh
nglna tr leh nghawng hrang

hrang a neihna trah kan dai fuh


thei dwn lo tihna a ni.
Worship tia a Sap \awng
kan hmang kher hi a chhan a
awm a. Mizo \awng hian bia
(or biak) tih te, chibai bk
tih te leh a dangte kan nei bawk
nain, heng thumalte hi sakhuana
kaihhnawih lovah pawh kan
hman vek avngin a pawnlng
deuhvin a lang. Chu bkah heng
thumalte hi chuan thil tih (act) an
kwk sa deuh tlat a; worship
chu a nihna takah chuan chhng
lam thil a nih tlat avngin, pwn
lam lang theia thil tih kan dah
pawimawh hmasak tlat chuan a
tak pawh lovin, a suakin
sakhuanaah kan inhmang vak
thei ang. Hmangaihna nei tak tak
si lova hmangaihnain a nghawng
chhuah ang deuh deuh thil kan ti
ve vak thei (I Kor. 13:1-3) ang
deuh hian, worship-in a nghawng
chhuah tur thil tih lamah (a
nghawng chhuaktu tr worship

Kohhran Beng

takah chiang hmasa si lovin) kan


tln chiam thei ang.
Theologian-ten worship an
sawifiahna (definition) tam tak a
awm a. Chung zinga ka duh ber
chu, Andrew W. Blackwooda sawifiahna, Worship chu
Pathian inpuanchhuahna
mihringin a chhnltna hi a
ni, tih hi a ni a. Hei hi a tawi
tek tawk naa, a fiahin chhui zau
a dwl hl a ni.
Worship chungchng
Bible-in a sawina fiah ber leh
fnkim ber nia ka hriat chu, Isaia
6:1-9 hi a ni a. Helai thuah hian
worship tih emaw, bia,
chibaibk tih emaw a lang lm
lo na a, worship \obul leh a
nihphung a thai lang chiang m
m a ni. Bible i neih chuan lo keu
la, helai thuin worship chung
chng min zirtr dn tihian i lo
sawi fiah dwn teh ang.
Worship chu Pathin inpuanchhuahna a\angin a in\an:
Pathian chu thlarau a nih
avng leh mihringte chu thilsiam
mai kan nih avngin, mihringin
Pathian a zawng hmu zo lo va,
science thiamnain a hmuchhuak
thei lo va, philosophy-in a

hrilhfiah pha hek lo (I Kor. 1:1824). Chu Pathian ropui, hmuh


theih loh, khawih theih loh, hriat
phk loh chu hmangaihna avnga
rawn inhnk hniamin Amah
zwk a rawn inpuang chhuak ta
a (Joh. 1:1-14). He Pathian
inpuanchhuahna hi theologian-te
chuan revelation an ti a.
Worship lo awm theihna chu
revelation a\angin a ni.
Revelation hi theologian-te
chuan chi hnihin an \hen leh a:
Pakhatna chu general
revelation an ti a, Pathian
inpuanchhuahna tlnglwn tak,
fiah twk lo tak a ni. Mi zawng
zawng hian, thilsiam kan hmuh
a\ang te, keimahni chhngrila
ngaihtuahna eng emaw tak
avngte leh thil dang dang
avngin keimahni aia chungnung
leh ropui zwk eng emaw tak
awma hriatna kan nei \heuh va,
kan zawngin kan dap \heuh va,
kan worship bawk \hin.
Chutiang chuan chiang lo ruaiin
kan pi leh pte pawh khn an lo
worship \hn a, Chunga min lo
chhng ang che, Hnuaia min lo
chhng ang che, Pi Biakin lo

December 2015
chhng ang che, Pu Biakan lo
chhng ang che..., ti tein thiam
hla an lo chham \hn a ni. Miin
Pathian inpuanchhuahna a dawn
chian twk loh chuan, Pathian a
worship dn a chiang twk lo
\hn a. A worship-a ber a chian
twk loh chuan, chumi thu-a a
nun dn tr pawh chu a chiang
lo nghl ang.
Pahnihnaah chuan, special
revelation an ti leh a, chu chu
chiang rwta Pathian inpuanchhuahna hi a ni. Ziakin a
chanchin Bible-ah min hrilh a,
mihringah lo changin, a Fapain
kan zngah a lo chng bawk a.
Eng emaw chen lo chnga bo leh
ta mai pawh ni lovin, mihring thih
dnin (misual ber thih dnin) a th
a. A chiang ta m m a ni.
Pathian inpuanchhuahna
dawngsawng chiangtu chuan a
worship dn pawh a chiang bik
lo thei lo. Hla phuah thiam C.
Lalzrmawian, Hriat chian leh
zual che hi ka va duh m! ... hre
chiang ila nang ka bosan tawh
long che, a tih ang khn, i
worship nun chu Pathian i hriat
dnah a innghat a, i ni tin nun chu
i worship nunah a innghat a ni.
Kan chng thlanah khian Isaia

chuan sawi hleih theih loh


khawpa ropui Pathian inlr a hmu
a. A ropuizia te, a thianghlimzia
te, a hlauhawmzia te fiah takin a
hmu a. A kiang vela Seraf-ten an
zahzia leh ngaih ropuizia zawng
zawngte a hmu bawk a. Isaia
hnena Pathian inpuanchhuahna
chu a chian m avngin, Isaian
Pathian a worship dn chu a
chiangkuang hl lo thei lo a ni.
Pathian inpuanchhuahna
dawng chiang lova worship-tute
chuan, Hriat loh Pathian tn,
titute (Tirh. 17:23) ang khn, dap
chawpin, chiang lo ruaiin,
anmahni rin dn leh ngaihdnin
Pathian an worship \hn a, Lm
ve ta ila, Pastor tih atn a mawi
ang em? tih vl ngaihtuah tr a
tam \hn.
A nih leh Pathian
inpuanchhuahna chu chuti taka
pawimawh a nih chuan, mihring
lam mawhphurhna a bo hlauh
tihna em ni? Ni bk lo ve, Pathian
chu chiang takin a inpuang
chhuak tawh a, a inpuanchhuahna dawngsawng chiang
tra inhawn ve te, a inpuanchhuahna hmuna tlwm taka,
beiseina thar nena nghah ve
\hinte pawh a \angkai ang chu.

Kohhran Beng

Worship hi mihring thiltih ni


lovin Pathian thiltih a ni:
Awih a har wm mang e!
Mihringin ama finna leh
\hahnemngaihnain thutlkna a
siam \hn a, a thutlkna siam
angin a che chhuak bawk \hn.
Hna kan thawh chuan a rah kan
seng dwn tih hriain, kan tum rng
vng leh duh rng vngin hna kan
thawk \hn. Worship erawh chu
chutiang lo deuh hlek chu a ni.
Nu pakhat chuan hnim znga hna
a thawh laiin, pangrem (pangang)
lian pui a hmu thut mai a. Hlauvin
a \ \hawt a, a tlanchhe dwr
dwr a, a khr nghl zawih zawih
bawk a. Hetia a awm hi a tum
rng vng a ni lo va, ngun taka
ngaihtuah a, thutlkna fel tak
siam a, \ha a tih ang taka che a ni
hek lo. Hei pangrem lian pui mai
ka hmu tlat mai a, pangrem
zawng a hlauhawm m kha maw,
kan hlau teh ang. Kan \e chhuak
hial ngh ngh ang e. A khurhte
pawh khr zawh zawih ila, a
wm ngawih ngawih alwm, a
ti s s lo. A thil hmuh khn amah

kha a nghawng nat m avangin,


tikhn a awm mai a ni. Chutiang
chiah chuan, keimahniah Pathian
a inpuanchhuah chuan, a ropuina
nasa lutuk sawi ngaihna awm lo
te, a thianghlimna leh kan
bawlhhlawhna intuha lo rpthlk
lutuk te, a hmangaihna mak lutuk
te chuan min hnehin min nghawng
na lutuk a. Eng emaw ni vea lo
inhre \hn kha Pathian ropui
hmah chuan eng mah lo kan lo
ni a, fel ve tho emaw inti \hn kha
hmui bawlhhlawh pu mi mai kan
lo ni a, chapo \hn kha kan t ta
rawih rawih mai a, a hmangaihnate chuan kan thinlung sak tak
chawp chuan min chiah zawp vek
a. Chuta kan awm dan chu
worship an tih chu a ni.
Worship chuan nghawng
a nei \hn:
Worship-in kan nuna
nghawng chhuah a neih hi kawng
lin sawi ta ila:
Pathian \ihna hi a ni: Pathian
inpuanchhuahna miin a dawn
chian phawt chuan Pathian
ropuina leh thianghlimnain amah

December 2015
a luah khat nghl tlat a. Pathian
chu a zahin a \ih lo thei lo.
Tuifinriat ka hmuh hmasak ber
tum chuan a mak tihna leh ropui
tihnain ka khat a, eng emaw tit
akin keimahah a thawk tlat mai
a ni. Chutiangin kan la hmuh ngai
reng reng loh lui lian lutuk te,
lungpui lian lutuk te, kham sang
lutuk te leh thil ropui bik tak kan
hmuh hian keimahniah eng emaw
ti takina thawk thin. Pathian
ropuina leh thianghlimna chu a
nasa lutuk a. Sawi ngaihna a
awm lo va, a hmaah chuan kan
zam thin. Chu chu Pathian \ihna
(revential awe) an tih chu a ni.
Mi ropui tak hmaa kan kimki
deuh tlat thin aia nasa daih hian
Pathian chu kan ngaisangin kan
zah a, kan \ih lo thei lo a ni.
Worship chuan tlwmna
ruamah min hnk lt \hn:
Ka sualna hi misual sualna nna
ka khaikhin a, ka felna hi mi fel
famkim lo ve bawkte felna nena
ka khaikhin chuan ka hmu
chiang thei \hn lo. Bawlhhlawh
chu engah a lang chiang \hn
angin, kan fellohnate chu Pathian
ngah a lang \hn a. Isaia pawh
Pathian thianghlim hmah a din
chiah khn a au chhuak ta a nih

kha. Pathian nna kan


inthlauhzia kan hmuh chian lai
chuan kan tlwm lo thei lo va,
kan sualna mualphopuitu hmah
chapo thei kan ni hek lo. Kan la
chapo viau a, amah fak tr leh
chawimawi tr pawha kan
inhnk hniam thei mang lo a nih
chuan Pathian kan la hrechiang
lo tihna a ni mai.
Worship chuan thuawihnaah min hruai lt: Pathian
thianghlim hma bawlhhlawh,
nchhedawng mai a nihzia inhria
a, a mangan lai khn, Isaia chu
Seraf pakhatin maichma
meilingin a hmuiah a dep a. Van
Pathianin a thiamchanna a
puansak ta. Chumi rual chuan
Isaia chu kohna chhng trin a
inpeih nghl hmiah. Tunge ka
tirh ang a, tunge kan tn kal
ang? tih chu, hlawh leh thil dang
zwt buai lovin, Kei heta hi ka
awm, min tr ta che, tiin a
chhng nghl. Pathian thianghlim
hma mi bawlhhlawh si tihboral
lohva kan awm ringawt pawh hi,
a duhna lam apianga tln rawk
rawk tr hi kan ni sa reng a.
Hmangaih avnga a Fapa
thisena min silfaitu a nihna hi kan
nunah a inpuan chian ngat phei

Kohhran Beng

chuan, a thu thua awm hi kan kan zai chuan a va ninawm wm


ve an tih fiamthu \hinte hi, a
chaw tui ber a ni tr a ni.
ninawm dwn lo. Keimahni min
Worship chuan fakna leh
luah khattu hi kan sawi ning ngai
chawimawinain min au
lo. Subject dang lo rawlh ve
chhuahtr \hn: Seraf thiangphtte chu, miin mangang
hlimte meuh pawhin sawi tr
thlabra in kng an \helh laia,
dang an hre lo va, Saipaihote
Hmnah kan kawmthlangte
Lalpa chu a thianghlim e, a
sumhmunah arte a tlahawlh
thianghlim e, a thianghlim e. Lei
asin! lo tih ve chhn ang chauh
pumpui chu a ropuinain a khat,
a ni ang. Pathian ropuina leh
ti ringawtin, Biak In lungphmte
thianghlimna aia subject
pawh nghing dr dr khawpin
pawimawh a awm thei lo va, a
an inau tawn an inau tawn mai a
hmangaihna aia sawi nuam a
ni a. Seraf-te hian sawi tr dang
awm thei hek lo.
an hre lo va, subject dang a leng
Pathian inpuanchhuahna
lo a ni. Seraf-te meuh lakah
pawh chuti khawpa ropui kan dawnsawn dn a chian
Pathian chu mihring lakah lek phawt chuan, tum hrm vng
phei chuan a va ropui leh zual pawh ni lovin, amah kan hriatna
m! Seraf-ten an tem ve phk chuan amah bia a, chibaibk a,
loh thisen thianghlim zrzotute fak lo thei lovin, \ang zo lovin
tn phei chuan, thisen, thisen, min siam zwk \hn a ni. Pathian
thisen tiin bng lovin kan zai ang chu kraws-ah khn a inpuang
tih hi thilmak a ni lo. Pathian chiang khawp mai.
hmangaihna leh ropuina chuan (A ziaktu: Rev. Lalhmingmin luahkhah hneh lutuk dwn chhuanga Jongte hi BCM
avngin sawi tr dang kan hre Pastor, zirna s^ng zawk,
dwn lo tihna a ni. Vnramah (doctorate) zira Kottayam,
chuan thisen, thisen ti ringawta Kerala-a awm mek a ni)
Krismas leh Kum thar kan hman \hin hi Pathian chibai kan
b<kna hun zal>n leh engthawl nuam tak a ni a; a chunga thuziak
rilrua vawng reng chungin chibai i b<k ang u hmiang.

December 2015

CHANCHIN HNAIVAI
BCM in BMS Action
Team Mikhual leh
Baptist Missionary Society leh
BCM inthlunzawmna/thawhhona kal zelah BMS Action
team member 3 te chuan Lunglei
an lo thleng leh ta a. Tun hi team
4 an lo kalna a ni ta awm e.
BCM Guest House-ah thlentir
an ni a, tun \uma mite hi
University zirlaite an ni a, thla 6
chhung cham tura beisei niin
April 2016-ah an haw leh tur an
ni. An cham chhung hian anmahni
hruaitu atan Upa, Dr. KL.
Biakchungnunga ruat a ni.

Pastor 7 in AICS-ah
Refresher Course
Heng a hnuaia tarlan Minister 7
te hian November thla chawhnu
lam khan AICS-ah Refrehser
Course neiin hun an hmang a;
December thla tirah Kolkattaah an kal ang.
Rev. PC. Lalmuankima
Rev. PC Vanlalmuana
Rev. B. Rothangpuia
Rev. James Zorammawia
Rev. C. Vanlalhruaia
Rev. Lalremsiama Fanai
Rev. F. Lalnunmuana

Relief to Churches-ah
Kohhran 8 \anpui
Pastoral Committee thu angin
BCM puipaten Relief to
Churches a\angin heng a hnuaia
tarlan kohhran 8 te hi \anpui nise
an ti a, \anpuina belhkhawm hi
Rs. 800,000/- zet a ni.
1. Kawrthah Biak in sakna
2. Kalvary, Changpui Biak in
retaining wall siamna
3. Damdep Pastor Quarters
retaining wall siamna
4. Khawmawi Biak in sakna
5. Diltlang Biak in hmun leina
6. Nongpoh Biak in sakna
7. |awipui North Pastor
Quarters repair-na
8. Tawizo Biak in sak \anpuina

AICS Zirlaite
Practical Ministry
AICS zirlaite chuan kum danga
an tih \hin angin Nov.2-17,
2015) chhung khan batch
hrangte a hnuaia tarlan ang hian
Practical Ministry neiin an feh
chhuak leh hlawm.
BD/M.Div. 1st year zirlaiteAizawl leh a chhehvela Social
Centre hrang hrang pariatah
BD/M.Div. 2nd year zirlaiteBCM Home Mission School

10

Kohhran Beng

hrang hrang hmun riatah


BD/M.Div. 3rd year zirlaiteUrban field Education @ New
Delhi
BD/M.Div. Final year zirlaiteBCM Mission fields Assam,
Bengal, AP East, West leh Far
East-ah te.

Pro Pastor 8 la thar

Rev. R. Lalthanmawian
Doctorate degree hmu
dawn ta
North India Mission field
director, New Delhi-a awm mek
Rev.R. Lalthanmawia chuan
doctorate degree hmu tura a
hmawrbawkna Viva chu
paltlangin Serampore College
(University) convocation hunah
New Testament-ah Ph.D.
degree hlan a ni dawn ta. Rev.
Mathana thesis chu An
understanding of Life in
John Towards a Theology of
Life in Mizo Context tih a ni.
Kohhran Bengin kan lawmpui a,
kan chhuang hle.

Pastoral Committee chuan tun


hnaiah Probationary Pastor 8 a
la thar a; chungte chu
T. Lalniropuia, Lawngtlai;
Lalramchuana, Haulawng;
Lalhruaitluanga Chawngthu,
Bazarveng,LLi.; Eden Remnalal
duhawma, Bualpui Ng;
Zabiaka, Aizawl Dinthar;
Lalawmpuia Chinzah, Pukpui;
Pastor Pahnih
Eddie Laldinsanga, Tlabung;
pension-in chhuak
Lalnunsiama Sailo, Hnahthial. Tun hnaiah pastor senior pahnihRev. C. Vanlawma (Lawngtlai
Aizawl Area
South bial) leh Rev. R.
BMP Meet
Aizawl Area BMP Meet vawi Lalchamliana (Bazar bial, Lli) te
19-na chu November 20-22, chu pension-in an chhuak a.
2015 khan Central Church Biak Pastor posting & Transfer hun
inah neih a ni. Thupui atan I nen kar a awm deuh avangin
ram lo thleng rawh se tih an Lawngtlai South bialah hian
hmang a. Inrinni (Nov.21, 2015) Rev. Vanlawma hian serh leh
nilengin Aizawl khawpui sangah tuna charge la mektu Pro
chhunga Pastor bial 8 huam Pastor a la pui rih ang a. Bazar
chhunga BMP Unit 34 ten Quiz, bial hi tuna Non Mizo incharge,
Zaipawl leh Attandence Rev.K. Lalbiakchhawnan a
hmui rih ang.
hmangin intihsiak an nei.

December 2015

11

Krismas lam hawi:

ZI LEH LMA PATHIAN BIAK


- Upa PC. Rochh<ma
Kan zi dawn emaw, kan lm dawn emaw, chuan hl
kan sak a ngai \hn. Kan Kristiannaah, Pathian kan biaknaah Bible
dawta kan mamawh chu hl hi a ni wm e. Tichuan, hla lo pian
dante, hla hnathawh theih dante, Mizo lngkhwm zai lo chhuah
dante leh chu kan hnam lngkhwm zai chu vawn nun zel a \ul
ziate tun \umah hian kan sawi dawn a ni.
Hla hi engtia lo awm nge? mihring inpuanna nuam ber,
Kristian thlrna a\anga mihring man nghet thei ber bawk
chhuina chauh kan tarlang ang. s an tih \hin chu a ni. A th leh a
WS. Landore chuan Hl thlk mawina chuan ngaihtuahna
(music)-te hi Pathian a\anga a sp kng a, ngaihtuahna a tinm
lo luang chhuak; vn thil mawi a, a znzmin mi a phuar avngin
thiamna leilung tna pk awm awmdan pangngai aia thuiah mi a
chhun, leiin a thiamna; vna hruai a, duhna mi a sawn tr \hn.
a ken tur awm chhun a ni, a
Thu hriak nei an ti:
ti. Orlando chuan, Hl hi vna
Th leh hl tih \awngkam
Pathian chhiarkawp, leia lo luang kan hmang fo \hn. Th chu Sp
thla, mihringten an zirchhuah hovin Prose an ti a, ziak a ni emaw
atna Pathian pk tiin a sawi a sawi a sawi a ni emaw, chham
bawk. Tin, hl hi Pathianin chi loh thlk nei lo hi a ni. Hl chu
Amah leh mihringte leh thilsiam chham chi emaw thlk neia saka
dangte a hnuhkhawmna hmanrua sak tur ch-a duan a ni. Th aia
a ni an ti bawk \hn.
thinlunga a thawh nat \hin avngin
Mihring mantu danglam: Thu hriak nei te an ti \hn. Paul
Pathian biak nna kan Valery chuan Th(Prose) hi chu
hman hlte hi mihring thlarau ril mihring kal mai mai lai ang a nih
tak a\anga lo luang chhuak, laiin; hl hi chu mihring lm lai ang
mihring inleihbuakna thk ber, a ni tiin th leh hla daglam dan a
sawi bawk.

12

Kohhran Beng

A fiah lo pawh a fiah:


Th (prose) chu thutaka
innghat a ni a. Thawnthu hi chu
prose-a tel a nih loh avngin thil
awihawm loh pui pui sawi mah se,
kan rilruah thawnthu-a sawi wm
rngah kan ngai. Hla hi chu thil
nithei lo ang tura sawi pawhin
thawnthu angin kan ngai ve chuang
lo. Hei tak hi a makna a ni. A
grammer-ah bai tur a ni lo te an
ti a. Tin, Science nn a inmil em
tih pawh chht tur a ni lo bawk.
Puanzr ropui a lo thlr a.....
Hlauvin khawvl a tlnbo ta a...
tih pawh hi Science dnah chuan
chht tham f a awm wm e.
Mahse, tuman kan chht ngai
lo va, thinlungah a fiah avngin
kan tuipui a, kan lmpui bwk
bwk a nih hi! Pu CZ. Huala
phei chuan Hl hi th (prose) a
ni lo va, fiah lo deuh ruai mahse,
lung a ti lng zwk a ti daih asin.

hl tih hi vawi 575 vl awm nia sawi


a ni. Hemi avng hian Protestan
Evangelical kohhran hote chuan hl
hi Bible dawttuah an ngai. Hla
phuah thiam leh zai thiam mitdel lr
tak, Fany Crosby chu zia
rawngbwlin a chhuak \hn a. Mi
tam takten sermon aiin hl an
hrethiam zwk a, chuvngin mipui
znga hl ka sak hian ka thiltum chu
thuchah hlan a ni a ti \hn. Kum
zabi 18-na lai vla John Wesley leh
a unaupa Charles Wesley-te
rawngbwlna ropui takah khn an
thusawia mi pakhat an hneh laiin
an hla hmangin mi 10 lai an hneh
\hn an ti.
Kan hla hmaste:
Kan rama Missionary-te an
lo chhuah khn Mizote zai mi kan
ni tih an hria a, chuvng chuan a
rang thei ang bera hla bu siam kha
an thil tum a ni. Kum 1899-ah hla
bu hmasa ber tichhuakin hla 18 an
dah a. 1902-ah tichhuak lehin, hla
Hl-a rawngbwlna:
81 a awm ta a. Hng hlate hi a la
Zai leh lm nuam ti \hn Zofate
Mizo vak lo va, an hrawk a fah
chu Kristian kan lo nih hn pawhin
vak lo nain; Harhna hmasah te kha
kan chhawm zl a, kan
chuan an hlimpui ve viau wm e.
rawngbwlna wm tak n te
Puma zi,
pawhin a lang. India ramte leh
Foreign-ah kan Mizo zaipwlte Lngkhwm zi hmahruai :
Kum 1910 hma lam hi
khawvl hriat turin Pathianin min
chuan
Zofate hrawk fah tak tak
hmang zl. Bible-ah hian zai tih leh

December 2015
hl a la awm lo va. Chutia nun
khingbai ru taka an awm lai chuan
Mizo irawm chhuak dik tak hl a
lo chhuak ta nawlh mai a. Chu
chu Pathian hl pawh ni lo,
khawvel lam hla em em pawh ni
si lo, Mizo taka phuah leh a thlk
siam a ni. Chu chu Puma zi an
ti a ni. Chu hl chuan Mizo
Kristian ni tr; hla sak kawnga
rwp ngawih ngawihte thinlung a
rawn chawk let ta tlat mai a, tam
takin khawvel lam hawi an duh
leh ta zwk hial a ni. Puma tih chu
Biate \awnga Pathian tihna a ni
wm e. Kum 1907-ah Zwngin
khaw lal Lalzkan a leiba \hng
turin Ratu-ah tlangvl 2 a tr a.
Ratu-ah chuan Puma zai chu an
lo uar viau mai a, chu hla thlk
danglam tak mai chu a thlk an
chhinchhiah rn a, an khua an
thlen chuan an khaw hla phuah
thiam Thangkunga chu an phuah
tr v t a ni. An lal lwm lutuk
chuan Sialin a i ta a. Lal tam
takin Sialin an i ta noh noh mai
a. Sabual khua phei chuan an uar
bk hle \hn a ni wm e.
Lngkhwm zi a lo piang ta:
Puma zi chu zawi zawiin a
thwm a dai tial tial a. 1911 vlah
Puma zi zulzui tho, Mizo tak

13

bawkin Tlnglm zi an tih a lo


chhuak leh phawt a. Puma zi ang
thovin mi thinlung a hneh leh a.
Chutia hla rwp rng rnga an
awm lai chuan rina lova uibuk
sa tih ang deuhvin Zion hla mawi
ropui a lo chhuak ta a. Chu chu
eng dang ni lovin Lngkhwm
zi kan tih hi a lo piang ta, Mizo
pin Kalvary lam hawia Mizo
taka a phuah, Mizo taka a thlk
siam chu a lo piang ta. Harhna
\um thumna a lo thleng zui a, he
harhnaah hian kan lung tilng tak
mai Kros chu chung lamin
thupuiah min rawn thlan sak a,
sirah kan hnawl hnu Mizo khuang
ngei chu Biak inah la lut lehin
chung hmang chuan Lal kan hawi
ta a. Kar lovah Mizoram chu
Kristian ram tih a lo ni ta.
Kan thlaraum-na
lanchhuah dan:
Mizote hi hnam mak
danglam tak mai kan ni wm e.
India mi ni mah ila, kan rilru a India
lo em em mai a. Kan kristian dan
hi ram dang kristiante nena teh
chuan dang tak kan ni bawk.
Rawngbawlna kawngah kan chak
viau laiin insum ngaih hunahte kan
chak lo viau bawk a. Ram dangah
harhna a thlen kht viau laiin

14

Kohhran Beng

Mizoramah chuan Pathian


khawngaihna avangin kan chang
fo mai a. Heng harhna lo thlengah
hian zai tuina ang chi a lo tel zel a.
Chu chuan l^m hlimna a rawn
hring a, chu kan zai tuina chu Mizo
irawm chhuak Lngkhwm zai
kan tih kan neih achinah phei
chuan kan kristianna hi a rawn
sawh nghet a, kan hnam ze mila
Pathian fak leh chawimawi chu
kan lo uar chho ta zel a, kan thlarau
mna lanchhuahna kawng khat a
lo ni chho ta a ni.
Mizo taka Kristianna:
Kan tun hma nunah pawh
Mizote chu zi leh lm \hin kan ni.
Chu chu kan thisenah hian a bet
tlat niin alang. Kristian kan nih hlim
khan kan zi tlm a, kan lm tlm
bawk a. Chu chu kan nunin a
kham khawp lo va; Mizo ze mila
kristian hla kan neih a, insmna nei
miah lova kan lm theih a\angin
Mizo takin kan kristian ta a. Chu
chuan lungawina nun min siam a,
chumi avang chuan kan ram pum
mai chu kan lo kristian ta a. Kan
kristianna vawng nung a,
rawngbawlna zau zwk zawh zel
tur hian kan tih tur pawimawh tak
pakhat chu kan culture mila kan
kristianna kalpui zel hi niin a lang.

Mizo thlarau dan vrs


Hnamdang thlarau dan:
Hnam hrang hrangte leh
sakhaw hrang hrangte kan zia a
inang lo va, kan thlarau-mi na
lanchhuah tir dan a inang lo bawk.
Entir nan, Hindu ho chuan
sakhaw mi, thlarau mi tak takte
chu an ri chel chul tur a ni lo va,
an bengchheng tur a ni lo va,
ngawih tama rilru ngaihtuahbingna (meditation) a nei \hin tur
a ni an ti. Chutiang deuh bawkin
Buddhist \henkhatte pawhin rik
chel chul aiin cool raiha awm
kha thlarau mi naah an ngai \hin.
Mizote zingah pawh hetiang
ngaihdan nei hi an awm ve nual
awm e. A enga pawh nise, nun
cool leh cool loh chu a mihringa
zirah lo dah ta ila. Tunah hi chuan
kohhran boruak \ha leh \ha lo
kan tehna chu kan zai leh lamah
a ni deuh a nih hi. Kan boruak a
\hat poh leh kan zai leh khuang ri
a ring a, lam an tam poh leh kan
camping leh inkhawmpui a
hlawhtling kan ti \hin a nih hi.
Chuvang chuan khawiah pawh
cheng ila, Mizo kan nih chhung
chuan Mizo taka thlarau mi hmiah
a, Mizo taka zai leh lama Pathian
biak hmiah mai tur.

December 2015
Hnam danin Lal kan awi ang:
Hnam tin hian kan sakhaw
biak danah kan thlarau
lanchhuah tir dan, Sapin
spirituality an tih ang hi kan nei
hrang \heuh va. Chuvang chuan
Mizo spirituality tih \awngkamte a lo awm a. A engapawh
nise sakhua reng reng hnam nun
ze ril nen a kal kawp loh chuan
a chak thei lo va, a daih rei lo fo
\hin. Hemi kawngah hian Mizote
hi kan vannei tak zet zet a, Lalpa
zawnchhuah hnam kan ni tih
pawh hi kan phu hle a ni.
Kristian kan nih hnu rei lo te a
kan hnam culture mila hla
lengkhawm zai Pathianin min pe
hi a lawmawm takzet a ni. Hei
ngei hi kan kristianna ti Mizo tu,
kan kristianna leh Mizona
suihzawm tlattu chu a ni.
Praise & Worship tak tak:
Tun lai kan programme-ah
hian Praise & Worship te kan ti
a, a tum chu Pathian fak leh
chawimawi a ni ber. Mahse a
nihna takah chuan Mizote hian
kan tawng khawp lo deuh niin a
lang. Intih phur chawp a, boruak
siam tum kan ang deuh em aw?
Kan tui dan hi a hnun hnang lo
deuh em aw; a tih theih. Ziaktu

15

pakhat chuan Mizo style dik taka


kan inkhawm a, kan zaikhawm
bak Praise & Worship a awm
chuang lo a tih hi dik ve deuh a
nia. A chhan chu Mizoram
kohhran lian pahnih-te \halai
inkhawmpuia lengkhawm zai dik
taka lam an tam \hin zia te hi!
Hunpuiah zi leh lmin:
Mizote hi hunpui lwm mi
tak pawh kan ni wm e. Hng
kan hunpui tihlungtu leh kan
hunpui tihunpuitu ber pakhat chu
kan lngkhwm zi bawk hi niin
a lang. Kan hunpui chhnga
kohhran programme 70% (zaa
70) ang vl hi hla hmanga Pathian
biak, Pathian fak leh chwimwina hun atn kan hmang mai
thei. Hng kan hlte hmanga
Pathian kan biaa, kan chwimwi mup mup hi chuan Thlarau
Thianghlim pawh hian min chn
chilh deuh niin a lang. He kan
hnam ze mila Pathian fak leh
chwimwina min pk hi \hangthar zlten an rawn chn zlna
turin uar zl ila, Mizo taka hunpui
hman pawh i tum zl ang u.
(A
ziaktu:
Upa
PC.
Rochh<ma hi Bualpui V upa,
a hun lai nena inmil thu rawn
ziak fo \hin a ni.)

16

Kohhran Beng

Krismas sermon:

Ran Chaw P>kna Thl>ng


- Upa F. Zokima
Chanchin |ha Luka 2:7-ah chuan Isua lo pian khan ran
chaw p>kna thl>ngah muttir a nih thu kan hmu a. Ran chaw p>kna
thleng dinhmun hi kawng hrang hrangin a chhui theih awm e. A
hmasa berah chuan hman fo tawh hnu, a thar a ni lo vang tih a rin
theih nghal mai awm e. Tin, hmun hnuaihnung leh tl^wm tak a ni tih
a chiang nghal bawk. Tun lai thleng pawhin kan ran chaw p>kna
thl>ng hi han en ila, tihfai ngai mang loh leh ngaihsak ngai mang loh
a ni fo mai. Isua Krista an zalhna pawh hi chutiang bawk chu a ni
ngei ang tih a chhui z^wn theih a ni. Chutiang hmunah chuan Isua
Krista chuan a hun hmasa ber a rawn \an a nih chu. Kawng lehlamah
chuan ran chaw p>kna thleng dinhmun hi mihringten kan mamawh
leh kan chhawr em em kan ranvulhte an lo puitlin theihna tur leh an
lo \han len theihna tura ei leh in an hmuhna hmun pawimawh ber a
ni. Chutiang bawkin mihringte pawhin chaw ei thleng hi ei leh in kan
dawnna ber a ni. Chuvangin chaw thleng hi ran chaw p>kna thl>ngah
dah phawtin chaw ei theih turin buatsaih a ni thin a. Chutiang bawkin
mihring pawhin chaw ei thlengah chaw kan khawrh chhuak hmasa
phawt a, kan ei thin a ni. Chutiang chuan kan taksa pumpui hi kan
chawm sei lian ta ni. Hetih lai hian eng vanga Pathianin ama fapa
ngei hi hetiang ran chaw p>kna thl>nga muttir tura rem a lo ruat tak
mai tih hi chh<t chian tham a awm niin a lang.
Rom 8: 19-22 thu hi ngun
taka kan chhiar chuan mihringte
chauh ni lovin thilsiam zawng
zawngte pawhin Pathian fate lo
lan hun chu an nghakhlel hle si
tih kan hmuh ang hian he
khawvela Pathian fa dik tak lo

piang hmasa ber chu mihringte


tan chauh ni lovin thilsiam dangte
tan pawh a rawn kal a ni tih entir
nan mihring ch>nna in pawh ni
lo, B^wng ina ran chaw p>kna
thl>ngah zalhin bul a lo \an ta a
ni. Hei hian ei mai theih rin rawla

December 2015
neih nghal mai theih tura mi
dangte tana inp>kna a entir nghal
a ni. Chu chang a ni lo, thilsiam
dangte pawh amah avanga
chhiatna bawih a ta tih chhuah
an nih tur thu leh Pathian fate
zal>nna ropuiah chuan an luh tur
thu kan hmu a ni. Johana 3:17ah chuan khawvel thiam loh
chantir turin Pathianin a fa
khawvelah a tir lo, khawvel
amah avanga an dam theihna
turin a tir a ni z^wk e, a ti a ni.
Sam 24:1-ah chuan leilung
leh a chhunga thil awm zawng
zawng hi Lalpa ta a ni a, khawvel
leh a chhunga ch>ngte nen hian
tih a ni. Chuvangin Pathianin a
fa khawvela a rawn tirhna hian
mihringte chuah ni lovin khawvel
leh a chhunga thil dang zawng
zawng \hatna tur a huam tel vek
a ni tih kan hriat a \ul a ni. Hetiang
taka Pathianin a fapa mal
neihchhun khawvel tan a rawn
hlanna hi a ropuizia kan hre thiam
lo vang tih hi a hlauhawm hlein
ka hria. Mi zawng zawngin
nunna an lo neih theih nan amah
a rawn inhlui tawp a ni. Chaw ei
thl>nga thil chhawp ei mai theih
angin Lal Isua pawhin Matthaia
26: 26-30, leh Luka 22: 14-20

17

a kan hmuh angin khawvela mi


zawng zawng tan a taksa leh
thisen, a nunna a rawn hl^n a ni
tih entir nan zanriah hnuhnung a
buatsaih a, chhang leh uaiin amah
ngeiin a semin a hrilhfiah a ni.
Khawvel mihringten an ph<t
chhuah a ni lo va, Pathian
hmangaihna avangin mahni
intitlawm a, mi zawng zawng tan
a rawn inpe a ni. Mi zawng
zawng leh thilsiam dangten
chhandamna (Taksa leh thlarau)
leh siamtuin min siam chhan ang
tak kan lo nih theihna tur atan
thil pawimawh leh \ulah a rawn
phal vek a ni.
Lei leh van lalber ni mah se
a hmun rawn thlan hi a makin
chhut chian a dawl hle a ni.
Bethlehem ran in tl^wm takah
khan piang lovin Judate Lal a nih
ang takin Lal Heroda inah khan
lo piang ta sela, mi zawng zawng
tan nau piang lawm tura Lal ina
kal kha a rem ang em? A
zahthlak ang em? Phalsak vek
kan ni ang em? Khawchhak mi
fingte anga thilp>k tur
rangkachak, beraw leh murate
nei pha chin tan chuan a harsa
lo pawh a ni mai thei a, Mahni in
chhung lumah pawh Beram pute

18

Kohhran Beng

ang, mi hnena inhlawhfaa ei


zawng, hnathawh kawr nen,
mahni in chhung lumah pawh riak
ve thei lo khawpa dinhmun
hnuaihnunga khawsa te, eng mah
nau piang lawmna tur atana
thilp>k tur pawh nei ve lote tan
khan Lalber ina nau piang en tura
kal kha a ngamawm ang em?
Phalsak an ni ang em? thil
zahthlak tak a ni ngei ang.
Hetiang hi khawvel sualnain a
luah khah vek tawh dinhmun a
ni tih hre sa vekin mi zawng
zawng tan a lo kal a nih ang ngei
a, tu pawhin zal>n taka an hmuh
theihna tur hmun ngei chu Lal
Isuan a thlang zawk a ni.
Chutianga Pathian thil
ruahmanna ang ngei chuan thil
p>k nei leh nei lote pawhin
harsatna nei lovin hlim takin Isua
Krista lo piang chu hmuin chibai
an b<k a ni. Hla phuahtuin
Nang hmututen an lawmzia
hi thuin an sawi thei lo ti a a
lo sawi angin Naus>n pianghlim
a nih lai ringawt pawh a hmutute
chu an hlimin an lawm hle tih kan
hria a ni. Keini ringtute hian
entawn tur pawimawh tak kan
nei a ni. Lal Isua chu mi dangte
leh thilsiam zawng zawngte tan

malsawmna, nunna, chhandamna ni tura a inpe ang hian keini


pawh mi dangten malsawmna,
nunna, chhandamna an neih
theihna tura inp>k hi kan tih tur
a ni. Mi \henkhat tan chauh
inphal a tawk lo, mi zawng
zawng tan kan inp>k a \ul a ni.
Lal Isuan mi zawng zawngin
harsatna tel lova amah an hmuh
theihna tur hmun a thlang angin
keini pawhin mi dang zawng
zawngin harsatna tel lova min
dawr theihna hmun kan thlan fo
hi a va \ul em! Rilru put dan leh
tisa taka kan innghahna hmunte
hian mi tam tak chu a lo hnar
reng mai ang tih a va hlauawm
em! Mi dangte tan ei theih kan
ni em? Lal Isua zawngin mi
dangte tan a taksa leh nunna leh
a theihna zawng zawng
khawvelah a hmangral vek a,
chu chu a chaw tui ber a ni tih a
sawi bawk a ni.
Eng nge kan chaw tui ber
ni ve le? Lal Heroda erawh
zawngin a mi fingte thil ni thei tur
a nih leh nih loh a zawt a, mi
fingte ngeiin zawlnei Mika lo
sawi l^wk kha a ni tih an kawh
hmuh chung pawhin a thinlung
Eden sual chhah tak itsikna,

December 2015
chapona leh mahni hmasialna
avang chuan a Lal in ropui tak
kalsana Bethlehem khaw te tak
t> lam pana Judate Lal lo piang
lawm tura inbuatsaih zai r>ng a
r>l thei lo a ni. Chutiang tih ai
chuan a Lalna leh ropuinate chu
Setanan a rawn chawk tho va,
chutiang thil chu ni thei turah ngai
lovin thleng thei turah pawh a
ruat hek lo ni ngei tur a ni.
Khawchhak mi fingte
hnen a\anga a nih tak tak leh
tak tak loh hriat tumin thu a
chah lek fang a ni. Chumi
hnuah chuan engti anga tih tur
nge ni tih a la ngaihtuah zui
dawn chauh a ni ngei ang.
Lalpa hnen a\anga hriattirna
dawngtute leh dawng lotute
dinhmun chu a inang lo hle tih
pawh a tilang chiang hle a ni.
Khawchhak mi fingte lah
chuan Aw, Bethlehem tlang
ka thlen hma chuan chawl
lovin ka kal ang, tih hla ang
maiin Hreroda nen an inbiak
zawh veleh Lal thar hmuh
chakin an kal nghal nal nal mai
a ni. He mite rual hian lal
Heroda pawh khan ringhlel lo
leh inti lal lovin kal ve mai sela
chuan Lal Isua kha a hmu ngei

19

ang le. Lal Heroda thupek aia


fing z^wk leh khauh z^wk
chuan khawchhak mi fingte chu
a rawn umzui nghal a,
chuvangin lal Heroda chuan
Isua Krista chu a hmuh loh hlen
phah ta a ni.
Chu mai a la ni lo, Pathian
thil tum hriat loh leh hrilh
l^wkna awih duh loh pawizia
chu lal Heroda pawhin thil sual
rapthlak tak a tih phah a, Judai
ram pumpuiah tual thahna
avangin lungngaihna leh \ahnain
ro a r>l a ni. Nimahsela Pathian
thil tum leh thil ruahman chu tih
puitlin a ni tho a ni. Mihringte
lalna leh thuneihnaa dan theih
chi a ni lo tih pawh a tilang
chiang hle a ni. Heng te hi kan
ngaihtuah fo a \ul a ni.
1. Mihring leh thilsiam zawng
zawng tana lo kal a ni.
2. Mi zawng zawngin awlsam
taka an hmuh theihna tur hmun a
thlang.
3. Ph<t chhuah leh tirh luih a ni
lo. Mahni thua rawn inpe a ni,
hmangaihna avangin
4. Hmun nuam leh hmun ropui a
thlang lo.

20

Kohhran Beng

5. Mahni awmna chhuahsana lo pawh Isua Krista hi Pathianin


amah hmu tura kal ve ngei a a piantir thei.
pawimawh.
10. Mahni tan mai ni lo va, Lal
6. Mi dang tirh chhawn mai chi Isua anga mi dangte \hatna tura
a ni lo.
kan inp>ka kan insem ral ngam a
7. Mi zawng zawng tel ve \ul a ni.
theihna tura Chrismas kan 11. Kan dinhmun leh nihnate
buatsaih a \ul.
kan dah lal lutuk chuan Pathian
8. Krismas atana kan inbuat- duh loh anga rorel a hlauhawm
saihna rilru a pawimawh. Kan thin a ni.
duh dan leh duhna hmun aiin 12. Rilru inngaitlawmte hnenah
Pathian duh dan leh duhna hmun Krista a rawn inlar thin.
a pawimawh.
(A ziaktu: Upa F. Zokima hi
9. Keimahni huang chhungah Aizawl Chanmari Kohhrana
leh rawngbawlna hmunah kher mi a ni)

Krismas Inbuatsaihnaa

Kohhran Mite Hriat tur


Kristianten kan nghahhlelh ber leh kan lawmna ni, Krismas kan lo
hnaih leh ta. He hun lawmawm tak hi hlim leh lawm taka hmang
theuh turin Kohhran member zawng zawng duhsakna kan hlan e.
Krismas a lo thlen dawn hian veng leh kawtthler te kan
chei nasa thin ta hle a, a lawmawm. Hetiang hunah hian Assembly
duh dan hre rengin a lem (Ran in, Mari, Josefa, Vantirhkoh
leh naus>n lem) uar lutuk lo tur leh \ul lova sum tam tak s>n
thlawnna lakah fimkhur turin Kohhranhote kan inngen thar leh a
ni.
Sd/(REV.H. LIANNGAIA)
General Secretary,

Baptist Church of Mizoram

December 2015

21

Krismas Sermon:

Fapa P>kin Kan Awm Ta


- Upa R. Hrangkima
Kan thupui sawi tur hi Krismas thilpek ropui ber Fapa p>kin
kan awm ta tih a ni a. He \awngkam hi zawlnei Isaia \awngkam,
Lal Isua pian tur hrilhlawknaa ngaih a ni a. A \o chhuahna rilzia leh
makzia hi mihring \awnga sawifiah rual a ni lo va, sawi loh theih
lah a ni hek lo. Hetiang hian i lo thlir teh ang.
Chhinchhiahna pasariha
chhinchhiah:
Eden bawhchhiatna
avangin Pathian leh mihring chu
kan in\hen tawh a. Eden huana
kan luh theih lohna turin nunna
thing chu mei khandaih virtawn
zawk zawka v>n a ni a. Thupuan
Bung 5 thu te hi Lal Isua pian
a\anga a thihna inkar huapa sawi
theih ni mah se, a pianna lamah
bel ta zawk ila. Lehkhabu
pakhat, a chhung lam leh a pawn
lama ziak chhinchhiahna pasariha
chhinchhiah tlat chu Lal
\hutphaha \hua chuan a kut
dinglamin a keng a, Tu nge
lehkhabu hi hawnga, a
chhinchhiahnate phelh tl^k awm
le? tiin van tlangau vantirhkoh
aw ring takin a au va. Vanah te,
leiah te, Leihnuaiah te chuan
lehkhabu hawnga a chhinchhiahte phelh tl^k tu mah a hmu lo va.

Hei hi eng nge a awmzia ni ang?


Mihring sualna avangin Pathian
nena kan inkar daidanna bangpui
a awm a, chumi tikiang thei chu
tu mah an awm lo tihna a ni awm
e. A hmutu Johana chu a \ap ta
zawih zawih a.
Thu lawmawm
Suala tlu tawh mihringte
chhandamna turin Vanah an
zawnga an hmu zo lo va. Leiah
leh lei hnuai thlengin an luhchilh
tawha an hmu zo lo va. A hmutu
Johana chu a \ap ta zawih zawih
a. Upa zinga pakhat chuan
Johana hnenah, |ap suh,
ngaiteh, Sakeibaknei juda
hnama mi, Davida bulpui khan
lehkhabu chu hawng tur leh a
chhinchhiahna pasarih phelh
turin a hneh ta, a rawn ti a. Van
ropuina hlipin Lal Isua chuan
Bethlehem ran thlengah bul \anin
kraws-ah hma a rawn chhuah a.

22

Kohhran Beng

Beramno inp>kna chu zahna


hl^nin thilnung pali te leh Upa 24
te chuan an Lallukhum phawkin
a hmaah an bawkkhup a, Nang
lehkhabu chu la a, a
chhinchhiahna te phelh tl^k i ni
e tiin ruah\ham loh hla thar an
sa a. Vantirhkoh a singa sing tam
tak te chuan aw ring takin
Beramno talh tawha hi
thiltihtheihna te, hausakna te,
finna te, chakna te, ropuina te,
chawimawina te, malsawmna te
hmutl^k i ni e tiin hla mawi
ropui an rawn rem a. Chumi
zawhah chuan van leh lei chung
leh lei hnuai leh tuifinriata thilsiam
tinrengte chuan, Lal\hutphaha
\hua leh Beramno hnenah chuan,
Malsawmna te , Chawimawina
te, Ropuina te, Rorelna te
chatuanin awm rawh se tiin an
au rual a. Thil nung pali te chuan
Amen! Amen! tiin an lo chhawn
a. Upate pawh chuan bawk
khupin chibai an b<k a. Johana
chuan Beramnoin chhinchhiahna
a phelh a\anga chhinchhiahna
pasarih a phelh lai chu a thlir reng
a, Lal Isuan chhinchhiahna
pasarih a han phelh lai phei chuan
van mipuiten mak an ti lutuk a,
ri r>ng r>ng awm lovin, dar

chanve lai chu van khawpui chu


a reh \huap a. Van miten
Krismas an hman dan hi kan thlir
chuan l^wmna leh mak tihnain
an thlir a, lei mite duhsakna leh
uina a inngheng a. Aw ring taka
hla sak leh ngawih \huap a
inbelhbawm bawk. An tih takna
hm>l hi Krismas hm>l leh
awmzia lantirna a ni.
Zawlnei hnenah puan a ni
Pathianin a fapa lei mite
hnena a p>k tur thu hi
chawplehchilha thleng thut a ni
lo va. Zawlneite hnenah khan Lal
Isua chungchang hrilhl^wkna thu
hi vawi 200 chuang a lang a ni.
Mika chuan Isua pian hma kum
750 vel khan Bethlehema Isua
pian tur thu te, vuak leh chil
chhak a tuar tur thute a lo sawi
l^wk tawh a. Zawlnei Zakaria
chuan Isua chu sabengtung
chunga a chuan tur thu te, tangka
30 -a an hralh tur thu te, aman
chu belvawtu ta tur a nih zia te,
a zirtir ten an phatsan tur thu te,
a n^ka feia an chhun tur thu te,
a lo sawi l^wk a. Zawlnei Hosea
chuan Aigupta rama a tl^n bo
tur thu a lo sawi l^wk bawk a.
Zawlnei Isaia chuan Isua chu
nula thianghlimin a pai tur thu te,

December 2015
a hming tur te, amah hektute
hmaa a ngawih reng tur thu te,
misual nen tuar tl^ng tur a nih thu
te, a tiduhdah tute tana a
\awng\ai tur thu te, mi hausa
thl^na an zalh tur thu te a lo hrilh
l^wk a.
Thuthlung Thar kan chhiar
chuan Zawlneite hrilh l^wk kha
a lo thlen theih nan tih kan hmu
fo mai. Zawlneiten an hrilh l^wk
lai hian a hun laia mite chuan d^wt
muhlumah pawh ngai se la an
thiamawm tho mai. Centenary
vawi 7 a liam hnuah Zawlneite leh
a hun laia mite an thih zawh vek
hnuah, an thl^n pawh p^t >k leh
arsi >k a kai \hat tawh hnuah
Zawlneite hrilh l^wkna hi a lo
thleng dik ta a ni. Pathian thu hi a
rintl^kzia a tilang a, Pathian thil
r>l d^n hi a ava mak em! hriat
phak rual loh a ni.
Leiah a lo piang van
Lalbera chu
Lei miten Krismas rim kan
hriat hma daih khan van mipuite
chuan krismas hi urhs<n takin
bawkkhup chungin an lo hmang
tawh a. Aw ring takin Beramno
zahna hla an rawn rem a. A chang
leh Beramno inp>kna chu mak tiin
dar chanve lai van a reh \huap

23

bawk a. Chu thu lawmawm chu


zawlneite hnenah hriiattir a ni a.
Isua pian hma kum 700 zet kal
taah khan Isaia chuan Kan tan
naupang a lo piang a, fapa pekin
kan awm ta tiin a lo sawi l^wk a.
A hunbi a kim ta. Chumi zan reh
takah chuan thlasik v<r daifim
hnuaiah, Lal Isua chu ran thl>ngah
a rawn mut z^n khan van miho
mipuite chu Bethlehem daiah an
pungkhawm a, enga ti nge van
mipuite leh van zaipawlte,
khawvela rawn kal ta ch>ng a,
Jerusalem an pan loh? Enga ti nge
van zaipawlte kha Jeruselem
Temple-a zai lo va Bethlehem daia
an zai mai? Chunglam programme
a ni. lei miten an hre thiam lo.
Chungnung berah Pathian ropui
takin awm rawh se, lei chunga a
lawm >m >m mihringte hnenah
rem thu l>ng rawh se tiin lei mite
hnenah duhsakna s^ng ber an
rawn hl^n a ni.
Fapa p>kin kan awm ta
Chutichuan Fapa p>kin
kan awm ta tih hi sawi awl hle
mah se, a lo chhuahna erawh
chu a ril hle. Ch^n loh kh^nah
Moab nuthlawi Ruthi a lo chhuak
a. Juda thisen leh Jentail thisen
thawh dunna a\angin khawvel

24

Kohhran Beng

chhandamtu hi a lo piang a. Van


leh khawvel indaidanna bangpui
a rawn su chim a. Chhinchhiahna
pasarih a rawn nuai bo va, Sinai
tl^ng thuthlung chu khawngaihna
thuthlungin a rawn thlakthleng a.
Hmun tl^wm ber Bethlehem ran
thl>ng chu a rawn chawimawi a.
Puithiamte leh Lal leh zawlneite
office chu a rawn luahlan a. Mi
bawlhhlawh silfai an ni a,
thianghlima inngaite an bawlhhlawhzia a hriattir a.

lam hawi khan thawhlehna lam


a hawi ang a. Hnuai lam en tuin
chung lam a thlir ang a, hun kal
ta thlira lungl>ngten hmangaihna
thar z>l neitu lam an thlir ang.
Chutah chuan kan duh tak kal
tate chu van ropuina hain an hm>l
kan hmu thei ang. Krismas
d^wnin thil p>k (present) kan
inpe \hin a, \hian nei tam deuh
te chuan Krismas Card bangah
leh sitting roomah kan tar dula,
hengte hi sawi n>pna ni lovin, mi
dangte hnena thilp>k dawng
\heuhtute hian krismas thil p>k
ropui ber Fapa p>kin kan awm
ta tih hi kan dawng lo palh ang
e. He thilp>k dawngtute chuan
Van lal reng ro pialral
lunghlu ka char ta tiin ro hlu
ber chhar hm>l an pu a. Chu thil
p>k chu bangah leh sitting roomah t^r lovin an nunah an tar mawi
\hin. Fapa p>kin kan awm ta.

Thilp>k ropui ber hi dawn


dan dikin kan dawng em? Mi
retheiten an dawn chuan
engthawlna leh van luh theihna a
ni a. Natna tuarten an dawn fuh
chuan l^wmna leh damna a ni a.
Chapoten an dawn chuan
tl^wmna puan an sin a. Mi
duh^mten an dawn chuan
thilphal an zir thin. Lus<n
chhungkua pawhin he hun hi
lungngaih nan i hmang lo vang u. (A ziaktu: Upa R. Hrangkima
He thilp>k ropui hi la ila, thihna hi Aizawl Electric veng
en lovin nunna i en ang u. Thl^n Kohhrana mi a ni)

Kohhran Beng chhiartute


Krismas Chibai kan b<k che u a;

Kum thar 2016


duhsakna kan hlan a che u.

December 2015

25

Report:

BMS S^wmnain UK-ah


- Rev. Dr. K. Lalrinthanga
1. Thuhmahruai: Kohhran Beng chhiartu zawng zawngte Chibai
ka buk a che u. Kohhran Benga chhuah tur thuziak hi a awlai lo
khawp mai a, ziaka awm reng tur hi chu uluk deuh leh fimkhur
deuhte a lo ngai bawk a, chutianga ti tur chuan hun neih a lo har fu
bawk si a, ziak lohah tlak a awl khawp mai. Tun tumah hian
rawngbawlpui thenkhat ten kan nupa-a kan Sapram zin report
ziak tura min beisei avangin han tihhlawhtlin hram ka tum a,
chutitakin ka ngun thlukin ka zut mam hman lo, a phuai luai deuh
anih pawhin in min lo hriat thiam sak turin ka ngen a che u.
2. Zin tura sawmna:
Min rawn sawmtupa hi BMS
World Mission Director Petter
Dunn-a a ni a. BCM Electrict,
Lunglei-a kan Assembly tum
khan a lo kal tawh a. Kha mi tum
khan BCM Compound-a BMS
Monument kan siam pawh kan
hawn tira, zan inkhawma a
thusawi pawh ka lehlin sak nghe
nghe kha. Kan inhmuh hmasak
berna chu 2011-a, Baptist
World Alliance Inkhawmpui
Kualalumpur (Malaysia)-a neih
anih tum khan a ni. Rev. H.
Lianngaia nen Mission
Workshop-ah kan va tel ve a.
BCM Mission Report pekna hun
rei vak lo kan hmanga, ani hi a lo
tel ve reng mai a, tunge anih pawh

kan hre lo. Kan report-ah khan


BMS missionary-te Kohhran din
kan nih thu kan sawi ri zauh va,
kan ban ve leh ani hian min rawn
ngaihsak zui ta a. Inkawmnate
kan nei a, AICS-a kan mission
building la sak zawh loh tan cheng
nuai 10 vel kan lamawh thu
sawina remchangte kan nei ta a,
min pek tak nghe nghe tawh kha.
Pa nelawm leh fel tak a ni. Min
rawn sawmna chhan ber chu
Mission Platinum Jubilee-a BMS
aiawha lo kalte Jeff Tailor-a-te
nupa-in BCM min hmuh dan
BMS hnena an report kha a tha
em mai a, kan hnen atang ngei-a
an mi leh sa te hnena kan
chanchin hriattir ve an duh avanga
min rawn sawm an ni. An thupui

26

Kohhran Beng

sawi tur min pek chu BCM past,


present and future (BCM lo din
tan dan, tuna a dinhmun leh a kal
zel tum dan) tihna a ni. Ka duh
aiin BCM min hmu ropui mah
mah a. Tuna Africa rama an
thawhna hnamte, pacific Islands
leh India rama Orissa vela an
thawhnate nen min han khaikhin
hian ngaihsak vak ngaitawh lova
mi ngaihna an nei lianin anmahni
ngei pawh hian tluk loh enin min
en lek lek niin ka hria.
3. Kan kal kawng:
Serkawn atangin 11 Sept.
2015-ah kan chhuak a.
Aizawlah nikhat kan chama,
Aizawl atangin Kolkata-ah Air
India-in kan thlawk thla a, 14
Sept.-ah Kolkata atangin
Abudabi, UAE khawpui-ah kan
han tum lai lawk te te a. Kolkata
atanga kan chuanna thlawhtheihna hi ETIHAT AIRWAYS
a ni a. Kan fanu naupang ber
thawhna anih avangin 50%
concession (chuan man) min pe
nghe nghe a, a lawmawm
khawp mai. An thlawhtheihna hi
a lian deuhte a te deuhte a lo
awm a. Kolkata atanga kan
chuanna chu mi 200 vel chauh
leng a ni a. Abudabi atang

erawh chuan a lian chi, a


chhawng, mi 470 leng-ah kan
chuanga kan khat tha khawp
mai. Abudabi atangin Londonah 15 Sept. 2015 zing dar
7.30ah kan thleng .
4. BMS Office-ah:
Heathrow Airport (London)-ah
BMS World Mission Director-in
min lo hmuak a. Car-in minute 45
kan tlan hnuah BMS Office-ah min
hruai lut a. An Office hi a lianin a
mawi khawp mai a, 100ftx30ft vel
a ni a, zopa chhiarin chhawng
thum a ni. Baptist Union of Great
Britain nen a lai takah an lo insem
a. BMS Office-ah hian thawktu
50 vel an awm.
5. Hun hman dan:
BMS Programme min lo siam
sa kan zuk hmang a ni ber. Kan
thlen ni atanga kan hun hman dan
tur zawng zawng an lo duang
lawk sa vek a. Ni hnih chu BMS
Office-ah hian hun min hman tir
a. BMS Office staff te hnenah
Mizoram Kohran chanchin
sawina hun tha tak min siam
saka, kan nu pawh HATIM
special report an pek tir bakah
MBKHP rawngbawlna tlangpui
sawina hun an pe nghal bawk.
Communication Deparment-in

December 2015
min interview a, Home mission
secretary-in min interview
bawk. Sakhaw dang betute
abik takin Hindu leh Muslim-te
laka Kristian ten harsatna kan
tawh dan min zawt nasa hle.
6. London City Tour:
Ni khat chu an mission hotupa
ber Petter Dunn-an London
khawpui min fan pui a, kan
duhna hmun ni lovin an duhna
hmun apiangah min hruai a, kan
nileng thak mai. Greenwich
Mean Time an set-na hmunahte
min hruai a, Old Naval College;
hmasang atanga an pasal tha leh
mihrat khawkheng an ngaihsan
reh theih loh Capt. Cook,
William Sheakpears etc. te lim
an dah thatna hmun ahte min
hruai. Sapram lal in
(Burkingham Palace)-ahte min
hruai a, Westminster Abbeyahte kan kal bawk. National art
Musium leh an shopping mall
lian an Lalnute bazaar thinna
hmun te min hmuh tir bawk a.
Mit a tlaiin vannei kan inti hle.
Lal Isua zara kan chan a ni e.

27

William Carey-a pianna leh


seilenna khua nileng thakin min
fanpui a. An lo la chhuang hle
mai. Zirtawp nileng thakin
Carey-a sulhnu kan chhui a. A
pianna hmunte, a pa kohhran
enkawl thin Biakin-a a baptisma
channa te, a sermon sawi
hmasak berna Biakin te,
Pheikhawk siam chunga a
kohhran enkawl thin te, a
pheikhawk siamna pindan leh
hmanruate an lo la dah thain an
la vawng tha hle mai.Tin, BMS
Musium te leh Carey-a hova
BMS an dinna in, hmeithai Pi
Wallis-I inahte min hruai bawk.
Kum zahnih aia tam a liam tawh
hnuah pawh an lo la hlut hle mai.
A hlawk thlak kan ti hle.

8. Foxton Water-locks:
Inrinni-ah Foxton Water-locks
hmunah min hruai a, kan nileng leh
thak mai. Hman lai deuha Lawng
chawlhna hmun atanga a chho
zawnga tui chakna leh lawng
hmanga bungrua an phurh chhuah
dan a ni. A hmuna kal lo tan
sawithiam leh hriatthiam a harsa.
Mi fate hian thil thar hmuchhuak
7. William Carey-a sulhnu
tura an ngaihtuahna an lo hman
min fan pui (William Carreys
thiam zia a ti lang chiang hle. Hei
trail): Northamton Shire-ah
hi vawiin thlenga sap ho ngaihsan

28

Kohhran Beng

leh an fate thlenga an la hruai thinna Rev. Dr. Raltawngan min chah
mi tam takin an tlawh thin reng ngun bawka a thla kan lak tir veka
print chhuah theih mai turin min la
pakhat a ni.
9. Desborough Baptist rawn thawn dawn a ni. BCM
Archive-ah kan la dah ve ang chu.
Church-ah:
Inrinni zingah Baptist mens
fellowship Breakfast-ah min
sawma thu sawina hun min pek
bakah Pathiani zing inkhawmah
thu ka sawi a. Kohhran lian vak
lo a ni a, puitling chu 80 vel kan
inkhawm. Thlarau lam boruak a
awm tha khawp mai. Zai a nuam
hle. Kan nu pawh Inrini hian he
kohhran bawk hian Women
breakfast an buatsaih a,
thusawina hunte an pe bawk.
10. Oxford University-ah:
Oxford University-ah hian the
Angus Library and Archive
Baptist kohhran enkawl a awm a.
Hetah hian Sap Upa leh Pu
Buanga sulhnu leh khawvel hmun
hrang hranga BMS mission fielda missionary-te sulhnu dah that a
ni a. Chanchin Tha Luka Ziak
1898-a an lehlin te, Isua Chanchin
Thu 1905-a an lehlin te Chanchin
Tha Luka Ziak 1909-a an lehlin
that leh te a lo awm a. BMS
Report kan neih hi 1901 1938
a ni a, 1948 thleng Angus Library
and Archive-ah hian a lo awm a.

11. BMS Board of Trustees


Meeting-ah:
Birmingham-a BMS International Missionary Centre-ah
Meeting neih a ni a. Darkar
chanve hun min pe a. Sap Upa
leh Pu Buanga thlalak mawi taka
frame leh frame loh copy li kan
present a. An hlut thiam hle mai.
Sap Upa leh Pu Buanga hrelo
vek kha an ni ve tawh a. BCM
Past Present and Future tih hi
thupuia min pek a ni a. Kan chan
chin an han ngaithla meuh chu
ngaihnawm an ti ve aniang,
zawhna an ngah ta riau mai a,
darkar hnih lai hun kan hmang ta
a, 12.30pm-ah Lunch Breakin
kan khar ta ringawt alawm.
Mission lama kan hma lakna leh
sum hmuh dante chu ngaihnawm
an ti lehzuala, kan nuin BKHPin Buhfaitham an buaipui dan leh
BCM mission tan permanent
income source tha ber pakhat
anih thu a sawite chu mak an ti
ve hle. Kan duh apiang leh
beiseite pawh sawina hun min pek

December 2015
avangin Cambodia-a thawhho
dan kawng ngaihtuah nise, Delhi
leh Kolkata-ah BCM-in in to tak
takin kan luah a, in sakna tur
hmun an ram min sahthlak sak ve
sela. Kan thalaite tan BMS
Action team-ah tel ve dan awm
se, tih kan sawite chu min
ngaihthlak sak tha khawp mai a,
an tawngkam pawh a tha khawp
a, tawngtai zel ila.
12. Thil dangte:
Pi Zomawi (JT Smith) min hmu
tura lo kal a tum a. Mahse a dam
tha ta lo tlat mai a, a ke lam a
chak lova, tianghawla ka kal a
ngai a ti a, a lo kal thei ta lova.
Phone-ah inbiakna hun min siam
sak a, rei tak kan inbia a, kan
nu nen an inbe bawk a, a
hlimawm khawp mai. Mizoram,
a bik takin Serkawn a la ngai ve
hle mai. Isuan eng turin min
duh tih KNP kan nih laia a hla
min zirtirte chu phone-ah kan
han sa dun leh rih a, kan nu leh
chuan Chanmari-a naupang
inkhawmah Isuan Kana khua-a
inneihna-a tui wine-a a chantir
thu a sawi a la hriatreng thute a
han sawi bawk a. Phone dah
harsa a ti ve khawp mai.

29

13. Dr. Zaia-te inah:


Birmingham-ah Mizo Pastor
Saprama mahni in nei ve ngat, pa
fel tak Dr. Zaichhawna Hlawndo
inah zankhat kan riak a. Pastor
anga kohhran enkawl lai a neih
bakah Theological College-ah
zirtirtu a ni bawk. Dr. Zaia hian
Pathian awmpuina leh hruaina
mak tak tak a dawn dante min
hrilh a, a makin a ngaihnawm thei
hle. Mizoram tana Pathianin
vision a pekte min share-a a ropui
hle. An nupain Bull Ring Shoping
Centre-ah te min hruai a, a ropui
rem rem hle mai.
14. Thu tlangkawmna:
BMS hian min lo dawngsawng
thain duhsakna kawng tinrenga
kan chungah an lan tir avangin
kan lawm tak zet a. BCM nen
pawh kan inkungkaihna a tha
sawt dawnin kan hria. Pathian
leh a kohhranhote zara kan chan
hi phulo kan inti-in kan lawm tak
zet a ni. Kan zin chhunga min lo
tawngtai sak thin tute zawng
zawng hnenah lawm thu kan
sawi e.
(A ziaktu: Rev.Dr.K. Lalrinthanga hi AGS i/c Mission
changtu, Hqrs.Office-a mi a ni)

30

Kohhran Beng

S U N N A T E
UPA C.
LALTHIANGHLIMA
(1937-2015)
Zuangtui, Aizawl
Upa C. Lalthianghlima hi
Pu Suaktawia leh Pi Tuah\huami
inkarah Sept.12, 1937-ah
Hnahchang khuaah a piang a.
Unau 7 zinga a naupang ber
dawttu a ni. Nu leh pa, < te leh
khawlaiah pawh aia upa te thu
awiha zah thiam tak a ni a. Mi
rinawm leh zaidam tak a nih
avangin mi ngainat a hlawh hle
a, \henrual ngah tak a ni.
Naupan lai a\angin Kohhran b>l
tlat a ni a. KNP zirtirtu, Sunday
School zirtirtu leh TKP hruaituah
te a \ang thin.
Kum 1956-ah Pi Darhmingthangi Pachuau nen an
innei a, fa 6 (mipa 3 leh
hmeichhia 3) an nei. Kum 1958ah Hnahchang a\angin Lungleiah
an p>m a, amah hi Journalism a
tui mi a nih avangin hun rei tak
Lunglei Daily Newspaper
LEITLANGPUI a tichhuak a.
Kohhran leh khawtlangah a theih
tawka rawngbawlin a hun a

hmang chhunzawm zel a. Kum


1972 khan Lunglei Venglai
Kohhran a\angin Rawngbawltua
thlan a ni a, a term chhung hian
VCP a ni hman a ni. Kum 1985ah Aizawlah p>min Tuikual leh
Khatlaah te hun eng emaw chen
a awm a, Printing press
changtlung tak dinin hun rei tak
a enkawl a.
Ram vei mi a nih avangin
politics lamah pawh theihtawpa
tha leh zung lo s>ng tawh thin a
ni. kum 1993 khan tuna a
awmna Zuangtui VC atan thlan
a ni leh a. Hemi chhung hian VCP
a ni. Khawtlang tih hmasawn
nana tha leh zung mahni thil neih
ui hauh lova theihtawpa in
hmang thin a ni. Aizawl Baptist
Kohhran dinna tur atan pawh a
thim a var thlu lova nasa taka
beitu zinga mi a ni. Tin, BCM
Zuangtui dinnaa a khaipa ber
zinga mi a ni bawk. Kum 1994ah Kohhran Upa atan thlan a ni
a, ABC inkhawmpui Bawngkawnah nemngheh a ni.
Kohhran enkawlna kawngah te
a taima hle a, rawngbawlpui leh
thawh hopui nuam tak a ni. Sawi

December 2015
tawh angin mi zaidam,
khawngaihna leh lainatna,
hmangaihna nei mi a nih avangin
tu leh fate huikhawm tlat mi a ni.
Chhungte leh chhungkhat ni l>m
lo b>ltu a ngah thei hle a, a inah
hian mi hrang hrang an ch>ngho
nasa thei hle a. Hemi kawngah
hian a entawntl^k tak zet a.
Amah b>ltu hi hnam dang an ni
emaw, tu mah a hnar ngai lo va,
a theih tawp tak meuhin a pui
tlat thin. Chhung leh khat unaute
hlut thiam chi a nih avangin
chhung leh khat huikhawm leh
kan kual kawngah pawh a taima
takzet a ni.
Hun eng emaw lai a\ang
khan BP s^ng neiin a hriselna a
lo tlahniam ta a, tu leh fate
buaipui ngaiin a awm ta fova.
Damdawi inah te pawh a luh ve
zauh chang a awm thin.
Chutiang chuan June 5,
2015(Fri) zan dar 9 vel khan a
thawk a hah thut a, rang taka
damdawi in panpui a ni a,
amaherawhchu enkawl pawh
enkawl hman lohin hahdam tak
leh thlamuang takin a rawng a
bawlsak thin Lalpa hnenah min
kalsan ta a ni. A lei taksa chu a
tuk June 6 (Inrinni) chawhnu dar

31

1-ah a lawina Zuangtui Biak inah


bialtu Pastor Rev. H.
Vanlalruatan a vui a, ui tak
chungin kan thlahliam ta a ni.
F. Lalawmpuia
Secretary,
Zuangtui Kohhran

UPA K. VANMAWIA
(1939-2015)
Salem, Lawngtlai III
Upa K. Vanmawia hi Upa
K. Zanawla leh Pi F. Ngunchini
te inkarah kum 1939 Dec ni 1
ah Vawmb<k khuaah a piang a,
khawlhring hnam a ni. Kum
1954- S.Vanlaiphai khua Phul
luiah Pastor Aihrangan
baptisma a chantir a. Kum 1959
May ni 5-ah BCM hnuaia thawk
K. Lianchhingi Nurse nen
kohhran dan puitlingin Pastor
Aihrangan a inneih tir a. Pathian
hnen a\angin fanau malsawmna
changin fapa 3 leh fanu 5 an nei
a, tunah hian tu leh fa 36 a nei a
ni. Kum 1964-ah Muallianpui
south-a an awm laiin
Rawngbawltua lak a ni a, kum
16 lai Rawngbawltu anih hnuin

32

Kohhran Beng

kum 1980-ah IBC Kohhran


Lawngtlai a an awm laiin
Kohhran Upa atan thlan a ni a,
Paithar Biak inah Rev. M.
Vailingan Upa a tan a
nemnghet. Kum 1984-ah
Lawngtlai-III ah awm \anin
Salem Kohhranah a thih ni
thlengin an chhungkuain an awm
a ni.
Mistiri hna hun eng emaw
chen a thawh hnuah Middle
School Lawngtlai IV ah Work
Education Teacher hna a
pension thlengin a thawk a, a
hnaah a tuiin a inpe zo hle a,
hotute leh a thawhpuite pawhin
an fak hle thin. Kut hnathawh leh
sangha dil siam te hi nuam a tiin
a tuipui hle thin a ni.
Amah hi mi inngaitlawm leh
thuhnuairawlh tak, mi te tihnat leh
an rilru tihnat hlau tak mi a ni a,
a zaidam a, inremna duh leh mi
leh inrenmna tur a mi te tan a tha
leh zung seng a thawk thin a ni.
Mi rethei leh chanhaite a theih
bak piah lam thlenga \anpuia
insawr chhuak \hin mi a ni.
Kohhran a ngai pawimawhin
rawngbawlpuite zai a ngai

thiamin Pathian fak leh


chawimawi nuam a ti a.
Zaikhawmnaah pawh l^m
hmahruaitu a ni fo thin.
June 22, 2015 khan Lunglei
lamah an nupain inentir turin an
kal a, harsatna lutuk awm lo nia
hriat a nih laiin a taksaah
SEPTICEMIA natna hmuh a ni
a. Doctor leh nurse ten duhsak
taka buaipuiin an enkawl a.
Mahse July 1, 2015 tlai lam dar
5-ah amah hmangaihtu Lalpan
lo haw tawh la, chawl tawh
rawh tiin a kova, chu van kohna
chu chh^ngin min hawnsan ta a
ni. A ruang hi Lunglei a\angin
Lawngtlai III ah phur pheiin
tlaivarpui a ni a, a tuk July 2,
2015ah ama duh ang ngeiin an
chenna inah bialtu pastor, Rev.
K. Lalbiakengan a vui a.
Nakinah ropuina ramah intawkkhawm leh turin ui tak chungin a
rawngbawlpuite leh amah
hmangaihtuten kan thlahliam ta
a ni.
Upa C. Lalchhungliana
Secretary,
Salem Kohhran, L-III

Kohhran Beng hi \ha i tih chuan mi dangte hriattir ve la;


\ha lo i tih chuan keimahni hnenah aw.

You might also like