UNIVERZITET U PRIZRENU

FAKULTET KOMPJUTERSKIH NAUKA

Predmet : Napredne tehnologije IP

Tema: TCP / IP Protokoli

Profesor:

Student/ica

Prof.Dr.amil Suki

Elma Nurkovi

Prizren,decembar 2015

Sadraj
1.

UVOD........................................................................................................... 2

2.

UOPTENO O TCP/IP PROTOKOLU................................................................3

2.1.

3.

Uspostava veze..................................................................................... 4

RAZMJENA PODATAKA.................................................................................. 5
3.1 TCP/IP Portovi........................................................................................... 7
3.2 Slojevi....................................................................................................... 8
3.3 Skup protokola TCP/IP............................................................................... 8
3.4 Protokol IP................................................................................................. 8

4.

ARHITEKTURA TCP/IP PROTOKOLA...............................................................9

5.

MRENO PROGRAMIRANJE.........................................................................10

6.

ZAKLJUAK................................................................................................ 11

7.

LITERATURA............................................................................................... 12

1. UVOD

Kada govorimo o raunarskim mreama neizbjeno je spomenuti i protokole koji se

prilikom izgradnje mree koriste, jer upravo pomou njih vorovi raunarske mree
ostvaruju komunikaciju te prijenos podataka izmeu sebe. Jedni od vanijih protokola u
ostvarenju prijenosa su zasigurno TCP protokol.
TCP protokol definie nain na koji dva raunara, meusobno povezana putem
Interneta, razmenjuju upravljanje i potvrivanje prijema poruka. Osnovna funkcija mu je
da omogui taan prenos podataka izmeu dva raunara
Internet predstavlja mreu vie desetina miliona raunara koji su meusobno povezani
na razliite naine. Svi ti raunari, korienjem TCP/IP protokola meusobno
komuniciraju.
TCP/IP je set protokola razvijen da omogui umreenim raunarima da dele resurse
putem mree. Razvila ga je grupa iz razvojnog centra okupljenog oko ARPAnet-a.
Napomenimo jo da je u periodu od juna 87. do juna 98. , vie od 300 razliitih
proizvoaa imalo proizvode koji su podravali TCP/IP , i desetine hiljada mrea,
razliitih veliina i tipova, koji su ih koristili. Taj broj je iz dana u dan sve vei, to je
najbolji primer znaaja TCP/IP-a u raunarskim telekomunikacijama.
Najpriblinije objanjenje seta protkola je Internet Protocol Suite (internet protokol
odelo). TCP i IP su dva protokola u jednom odelu. Sobzirom da su TCP i IP najpoznatiji
protokoli postalo je uobiajen izraz TCP/IP ili IP/TCP za oznaavanje cele familije
protokola . Primetno je da ljudi koji se time bave , koriste TCP/IP za oznaavanje cele
familije protokola.

Kljune rijei :

Protokol
Resursi
Raunarska mrea
Prenos podataka

2. UOPTENO O TCP/IP PROTOKOLU

TCP (Transmission Control Protocol) jedan je od osnovnih protokola unutar IP grupe protokola
kojeg je postavio DoD (Department of Defense) USA 1977. On je dominantan, spojni (koritenjem
TCP protokola, aplikacija na nekom od hostova umreenog u raunaru mreu kreira virtualnu
konekciju prema drugom hostu te putem te ostvarene konekcije zatim prenosi podatke), prijenosni
protokol interneta.

Kao to i samo ime kae on kontrolira i osigurava pouzdanu isporuku podataka do odredita u
kontroliranom redoslijedu (kada neki dio poruke ne stigne u pravilnom redoslijedu, server alje
klijentu poruku u kojoj zahtjeva da se taj dio poruke ponovo poalje i tada se svi neporedani
dijelovi moraju ponovo poslagati treba vie vremena, ali smo sigurni da su podaci stigli). Osim
toga, TCP prua i mogunost viestrukih istovremenih konekcija prema jednoj aplikaciji na
jednom hostu od strane vie klijenata, gdje su najei primjeri za to web ili posluitelji e-pote.

Dakle, osnovna svojstva usluge koju nudi TCP su:

Pouzdanost
Veza od take to take
Dvosmjerni prijenos podataka
Svi podaci tretiraju se kao niz okteta

APLIKACIONI SLOJ

PRIJENOSNI SLOJ

INTERNET SLOJ

SLOJ PRISTUPA MREI

Arhitektura TCP/IP protokola.- TCP je protokol prijenosnog sloja TCP/IP modela, a

omoguava pouzdan prijenos podataka izmeu dva krajnja ureaja

2.1. Uspostava veze

Pri uspostavi veze proces koji se izvodi na jednom raunalu (klijent) eli uspostaviti vezu
s procesom na nekom drugom raunalu (server1, posluitelj).

"Three-way handshake" (preuzeto s:

connection-establishment.jpg

http://condor.depaul.edu/jkristof/technotes/tcp-

Klijentski proces informira klijentski TCP da eli uspostaviti vezu s serverom.

Klijentski raunar tada alje server prvi specijalni segment tzv. SYN bit. Server odgovara
drugim specijalnim TCP segmentom i konano klijent odgovara treim specijalnim
segmentom. Ova procedura se naziva "three-way handshake". Kada se sva tri koraka
obave, klijent i serverj jedan drugome mogu slati segmente koji sadre podatke. U svakom
buduem segmentu SYN e biti postavljen na 0.

1 U oblasti informacionih tehnologija server je raunarski sistem koji prua usluge drugim raunarskim sistemima
klijentima.

3. RAZMJENA PODATAKA
TCP entiteti razmjenjuju podatke u obliku segmenata. Segment se sastoji od zaglavlja koje
ima 20 okteta za kojim slijedi nula ili vie okteta podataka. Segmenti koji imaju 0 byta
podataka koriste se za potvrde i kontrole poruke. Veliina segmenta je varijabilna uz dva
ogranienja:

Svaki segment ukljuujui i TCP zaglavlje mora stati u 65 535 okteta IP paketa

Svaka mrea ima svoj MTU (Maximum Transmission Unit), a to je najvea

doputena jedinica za prijenos koja definira gornju granicu veliine segmenta.

Ako je segment prevelik za mreu kroz koju mora proi, vor vri fragmentaciju u vie
manjih segmenata od kojih svaki dobiva svoje IP zaglavlje. Osnovni protokol kojeg
koriste TCP entiteti je protokol s klizajuim prozorom (engl. Sliding Window): Nakon
slanja segmenta predajnik pokree broja (engl. timer). Kad segment stigne na odredite,
prijemnik alje u segmentu potvrdu s brojem jednakim slijedeem broju segmenta kojeg
oekuje. Ako broja istekne prije nego to je primljena potvrda, segment se alje ponovno
(ako server ne dobije dio poruke on e zatraiti od klijenta da mu ponovo poalje dio koji
nije stigao i tako je osiguran integritet poruke. Takoer kao to je ve reeno kada neki dio
poruke ne stigne u pravilnom redoslijedu, server alje klijentu poruku u kojoj zahtjeva da
se taj dio poruke ponovo poalje i tada se svi neporedani dijelovi moraju ponovo
poslagati).

. Struktura TCP segmenta

(Ideja slike preuzeta s: http://azurit.blog.matfyz.sk/tcp_segment.jpg

U zaglavlju prvo idu polja za broj usluge na predajnoj (source port) i prijemnoj strani
(destination port). Nakon toga slijedi polje slijedni broj (sequence number) u kojem je
zapisan redni broj prvog byta u tom segmentu jer svaki byte kod TCP veze ima svoj broj.
Polje broj potvrde (acknowledgement number) odreuje slijedei byte koji se oekuje
(vano za pravilan dolazak paketa).
Polje duina zaglavlja (TCP header length) kae koliko 32- bitnih rijei ima zaglavlje.
6-bitno polje se ne koristi (na slici praznina izmeu duina zaglavlja i zastavice), a nakon
njega slijedi 6 jednobitnih zastavica: URG-za hitno slanje, ACK-potvrda primitka, PSHpranjenje spremnika (buffer), RST-resetiranje veze, SYN-sinkronizacija i FINoslobaanje veze. Polje veliina prozora (window size) kae koliko se bytova moe
poslati poevi od potvrdnog byta.
Polje za provjeru (checksum) provjerava ispravnost zaglavlja i podataka koji slijede.
Polje pokazivaa hitnosti (urgent pointer) pokazuje na vane podatke (zastavica URG je
tada postavljena u 1).
Polje opcije ( options) slui za ukljuivanje dodatnih mogunosti kojih inae nema u
zaglavlje npr. raunalo moe navesti maksimalnu dozvoljenu veliinu TCP segmenta koje
prihvaa.

TCP/IP model
Preuzeto:https://www.google.com/search?
q=tcp+ip&espv=2&biw=1366&bih=667&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved
=0ahUKEwiux6WL8NbJAhULJnIKHQ2SCNgQ_AUIBigB#imgrc=UT018dXX9QdFH
M%3A

3.1 TCP/IP Portovi

Ope poznati portovi (engleski well known ports) su dodijeljeni od strane Internet
Assigned Numbers Authority, organizacije koja se brine za IP adresni prostor, vrne
domene te druge detalje vezane uz IP protokol. 2Neke od najpoznatijih aplikacija koje
svakodnevno susreemo koriste TCP. To su primjerice: FTP (TCP port 21), Telnet (port
23), SMTP (port 25) i HTTP (port 80). Primjeujemo da se TCP protokol koristi kod
aplikacija u kojima je bitna povratna informacija. Npr. kod e-maila (SMTP) je bitno da
server dobije povratnu informaciju je li klijent dobio sve informacije koje je zatraio.
Takoer vidimo da se koristi pri uspostavi dvosmjernog 8-bitnog komunikacijskog kanala
izmeu dva umreena raunala (Telnet). TCP protokol koristi portove od 1 do 65535, tj.
ukupno ima 65535 moguih razliitih portova.

TCP/IP portovi
Preuzeto:https://www.google.com/search?
q=tcp+ip+portovi&espv=2&biw=1366&bih=667&source=lnms&tbm=isch&sa
=X&ved=0ahUKEwjytdD28NbJAhVFv3IKHeHQAuQQ_AUIBigB#imgrc=zpJZZdL
MV3wTRM%3A

2 Miloevi, D. i Brkovi, M. Raunarstvo i informatika, Tehniki fakultet aak 2003. Str.154

3.2 Slojevi
Kao i OSI model , TCP/IP je zasnovan na prenosu po slojevima ( sa tom razlikom da OSI
model ima 7 slojeva a TCP/IP 4 ili 5. Imena slojeva koje TCP/IP podrava su :

Aplikativni
Transportni
Internet
Pristupni

Pri emu se u nekim podelama Pristupni sloj deli na :

Fiziki
Datalink

3.3 Skup protokola TCP/IP

esto se koristi pojam protokol TCP/IP iako su ta dva potpuno razliita protokola koji
rade u sloju 3 (IP) i sloju 4 (TCP) modela OSI.
Ovaj pojam se koristi i kada se misli na skup protokola, meu kojima su protokoli TCP i
IP najpopularniji.
Protokol IP je osnovni protokol mrenog sloja, na kojem se zasnivaju ostali protokoli.

3.4 Protokol IP
Protokol IP se temelji na zamisli vora i mrea. vor je ureaj u mrei koji je sposoban da
alje i prima IP pakete preko mree. Iz tog razloga IP vorovi mogu biti usmerivai, radne
stanice, serveri i bilo koji ureaj koji ima IP adresu.
U koliko se dva vora nalaze u dve razliite IP mree, znai da imaju dve razliite mrene
adrese, a samim tim i dve razliite adrese sloja.

4. ARHITEKTURA TCP/IP PROTOKOLA

Generalno gledano TCP/IP protokol je sastavljen od manjeg broja slojeva od onih
koritenih u OSI modelu. Mnogi opisi TCP/IP definiu se sa tri do pet funkcionalnih
slojeva arhitekture protokola.
etvoro-slojni model prikazan na slici pokazuje korelaciju izmeu OSI i TCP/IP modela
TCP/IP model je baziran na tri sloja (aplikaciski, prijenosni i mreni) i dodatnim internet
slojem.

Uporeivanje OSI i TCP/IP modela

Preuzeto:https://www.google.com/search?
q=Osi+vs+tcp&espv=2&biw=1366&bih=667&tbm=isch&imgil=HUkw6mTqO
xNzWM%253A%253BzeuWPU2oG2gMFM%253Bhttp%25253A%25252F
%25252Fwww.hill2dot0.com%25252Fwiki%25252Findex.php%25253Ftitle
%2525253DTCP%25252FIP&source=iu&pf=m&fir=HUkw6mTqOxNzWM%253A
%252CzeuWPU2oG2gMFM%252C_&usg=__LKzHf98laZrh8A--3ag9SnOgpMM
%3D&ved=0ahUKEwju15edNjJAhUFm3IKHf5TDacQyjcIJw&ei=MHJtVu7_I4W2ygPp7W4Cg#imgrc=cBnrdegpTIU-wM%3A&usg=__LKzHf98laZrh8A-3ag9SnOgpMM%3D

5. MRENO PROGRAMIRANJE
Mreno programiranje obuhvata pisanje programa koji komuniciraju sa drugim
programima preko raunarske mree. Jedan program se uobiajeno naziva klijent a drugi
server. Jedan od primera klijent-server komunikacije je WEB browser u funkciji klijenta i
WEB server kao server. Veinu mrenih aplikacija moemo podeliti na te 2 grupe, klijent i
server.

Klijent server arhitektura

Preuzeto:https://www.google.com/search?
q=client+server+architecture&espv=2&biw=1366&bih=667&source=lnms&t
bm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjTqOGj_tjJAhWhqXIKHY7QDe8Q_AUIBigB#imgr
c=2jGUuNseoik2vM%3A
TCP Slanje i primanje poruka
Klijenti uobiajeno komuniciraju sa jednim serverom u isto vreme, mada u
sluaju WEB browsera, esto komuniciramo sa vie servera. Za servere je
uobiajeno da u jednom trenutku ima uspostavljenu vezu sa vie razliitih
klijenata.

Komunikacija servera sa vie klijenata istovremeno

Preuzeto:https://www.google.com/search?
q=client+server+architecture&espv=2&biw=1366&bih=667&source=lnms&t
bm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjTqOGj_tjJAhWhqXIKHY7QDe8Q_AUIBigB#imgr
c=1jDgf9XZzaovPM%3A

6. ZAKLJUAK
TCP je protokol koji omoguava prijenos podataka unutar mree.
Odluka je ponekad vrlo laka, a ponekad je potrebno razmotriti prednosti i nedostatke ovih
protokola, prvenstveno koliko e naa aplikacija biti ugroena ako doe do gubitka
nekog dijela poruke, a s druge strane koliko e posluitelj zbog uspostave same veze
putem TCP protokola biti zatrpan.
Kako bi mogli donijeti odluku o koritenju odreenog protokola, ali i razumjeti stvari koje
se dogaaju prilikom koritenja tih protokola, potrebno je razumjeti nain funkcioniranja
samih protokola, a ovim seminarskim radom mislimo da smo uspjeli iznijeti ono
najosnovnije ali i najvanije o TCP i UDP protokolima.
Internet se razvija i raste veoma brzo. Ono sto je oigledno je da Internet uzima
preimustvo nad ostalim masovnim medijima, kao sto su novine, TV, radio i telefoni.
Internet postaje osnovni izvor informacija za sve vei broj ljudi, koji sve vie zapostavljaju
medije kao sto su novine ili televizija. Ipak, tradicionalni masovni mediji nee nestati, ali
je sigurno da Internet menja gotovo sve to radimo, ukljuujui komunikacije, uenje,
poslovanje, dobijanje raznih vrsta informacija, traenje posla, kupovinu, ak i
zaljubljivanje.

7. LITERATURA
1

Kurose, Ross: Computer Networking - A Top-down Approach Featuring the

Internet, 3rd Ed, Addison-Wesley

Miloevi, D. i Brkovi, M. Raunarstvo i informatika, Tehniki fakultet aak

2003. 152-160

http://en.wikipedia.org/wiki/Transmission_Control_Protocol - 08.12.2015. 15:40

http://www.lincoln.edu/math/rmyrick/ComputerNetworks/InetReference/83.h
tm - 08.12.2015. - 15:48
http://www.lincoln.edu/math/rmyrick/ComputerNetworks/InetReference/85.h
tm - 08.12.2015 - 16:12
http://en.kioskea.net/contents/internet/tcp.php3 - 09.12.2015. - 09:44
http://searchnetworking.techtarget.com/definition/TCP - 09.12.2015. - 10:25
http://www.softpanorama.org/Net/tcp_protocol_layers.shtml - 09.12.2015. 11:46

4
5
6
7
8