Professional Documents
Culture Documents
Chapter 3
Chapter 3
Cc khi nim c s
Cc khi nim c s
(1)
cho n gin, ta nghin cu bin ngu nhin hai chiu (X, Y ), trong X, Y
l cc bin ngu nhin mt chiu. Hu ht cc kt qu thu c u c th m
rng kh d dng cho trng hp bin ngu nhin n chiu.
(1)
Email: lexuanly@gmail.com,toantm24@gmail.com
H Ni,
1/30
thng 8 nm 2012
1 / 30
Cc khi nim c s
Cc khi nim c s
H Ni,
3/30
thng 8 nm 2012
3 / 30
Cc khi nim c s
Cc khi nim c s
nh ngha 3.1
Hm phn phi xc sut ca bin ngu nhin hai chiu (X, Y ) c xc nh nh sau
F (x, y) = P (X < x, Y < y), x, y R.
(3.1)
F (+, y)
Tnh cht
0 F (x, y) 1, x, y R;
nh ngha 3.2
F (, y) = F (x, ) = 0, x, y R v F (+, +) = 1;
H Ni,
4/30
thng 8 nm 2012
4 / 30
H Ni,
5/30
thng 8 nm 2012
5 / 30
nh ngha 3.3
Bng phn phi xc sut ca bin ngu nhin hai chiu (X, Y ) ri rc c xc nh
nh sau
Y
X
x1
x2
..
.
xi
..
.
xm
y1
...
yj
...
yn
Tnh cht
pij 0 i, j;
pij = 1;
p11
p21
..
.
pi1
..
.
pm1
P (Y = y1 )
...
...
..
.
...
..
.
...
...
p1j
p2j
..
.
pij
..
.
pmj
P (Y = yj )
...
...
..
.
...
..
.
...
...
p1n
p2n
..
.
pin
..
.
pmn
P (Y = yn )
P (X = x1 )
P (X = x2 )
..
.
P (X = xi )
..
.
P (X = xm )
1
i,j
P (X = xi ) =
P (X = xi , Y = yj ) =
pij
j
P (Y = yj )
P (X = xi , Y = yj ) =
H Ni,
6/30
thng 8 nm 2012
6 / 30
pij .
H Ni,
7/30
thng 8 nm 2012
V d 1
Gii
Y
1
X
1
0.10
2
0.15
0.25
0.05
0.10
0.35
X
P (X = x)
2
0.55
Ta c
F (2, 3) =
H Ni,
8/30
thng 8 nm 2012
Y
P (Y = x)
1
0.25
2
0.30
3
0.45
xi <2 yj <3
1
0.45
7 / 30
pij ;
8 / 30
H Ni,
9/30
thng 8 nm 2012
9 / 30
Ch 3.1
P ((X, Y ) D) =
f (x, y)dxdy D R2 .
(3.2)
P (X = xi |Y = yj ) =
Tnh cht
hoc
F (x, y) =
x y
f (u, v)dudv;
+
+
f (x, y)dxdy.
T.M. Ton (SAMI-HUST)
H Ni,
10/30
thng 8 nm 2012
10 / 30
H Ni,
11/30
thng 8 nm 2012
11 / 30
EX =
Cc hm mt bin
VX =
P (X = xi ) =
theo y : fY (y) =
f (x, y)dx.
xi pij ;
EY =
yj P (Y = yj ) =
VY =
yj pij
(x|y) =
theo x : fX (x) =
f (x, y)dy;
+
+
EX =
x.f (x, y)dxdy;
+
+
EY =
y.f (x, y)dxdy
+
+
VX =
x2 .f (x, y)dxdy (EX)2 ;
VY =
f (x, y)
.
fY (y)
H Ni,
12/30
thng 8 nm 2012
12 / 30
+
+
H Ni,
14/30
thng 8 nm 2012
14 / 30
nh ngha 4.1
Cho bin ngu nhin hai chiu (X, Y ), hip phng sai ca hai thnh phn X v Y , k
hiu l XY , c xc nh bi
Ch 4.1
i vi bin ngu nhin Z = g(X, Y ) ta c
EZ = E [g(X, Y )] =
+
+
(4.3)
i j
+ +
E(XY ) =
H Ni,
15/30
thng 8 nm 2012
15 / 30
H Ni,
16/30
thng 8 nm 2012
16 / 30
XX XY
=
Y X Y Y
nh ngha 4.2
Ta ni rng X v Y khng tng quan nu XY = 0.
nh ngha 4.4
Nhn xt
XY = Y X ;
Phng sai chnh l trng hp ring ca hip phng sai
(V X = XX , V Y = Y Y );
Nu X, Y c lp th ta c E(XY ) = EX.EY . Khi XY = 0, tc l X v Y
khng tng quan. Vy ta c, nu hai bin ngu nhin c lp th khng tng
quan. iu ngc li cha chc ng.
H Ni,
17/30
thng 8 nm 2012
17 / 30
H Ni,
18/30
thng 8 nm 2012
18 / 30
X
P (X = x)
1
0.1
0
0.2
1
0.3
2
0.2
3
0.2
Cho bin ngu nhin X c hm phn phi xc sut. Khi hm phn phi xc sut ca
Z c xc nh theo cch sau:
FZ (z) = P (Z < z) = P (g(X) < z) = P (X D),
(5.5)
Gii
Ta c X {1, 0, 1, 2, 3}, suy ra Z {0, 1, 4, 9} vi cc xc sut tng ng:
P (Z = 0) = P (X = 0) = 0.2;
P (X = 4) = P (X = 2) = 0.2;
Z
P (Z = z)
K vng EZ =
H Ni,
20/30
thng 8 nm 2012
20 / 30
zi p i
i
T.M. Ton (SAMI-HUST)
P (Z = 1) = P (X = 1) + P (X = 1) = 0.4;
P (Z = 9) = P (X = 3) = 0.2.
0
0.2
1
0.4
4
0.2
9
0.2
= 3.
Bin ngu nhin nhiu chiu
H Ni,
21/30
thng 8 nm 2012
21 / 30
V d 3
Xt bin ngu nhin Z = g(X, Y ), trong (X, Y ) l bin ngu nhin hai chiu bit
lut phn phi. Ta s xt lut phn phi xc sut ca Z trong mt s trng hp n
gin theo cch sau:
= P X < 5 25 y + P X > 5 + 25 y
5 25 y
= P 0 < X < 5 25 y + P 10 > X > 5 + 25 y =
.
5
T.M. Ton (SAMI-HUST)
H Ni,
22/30
thng 8 nm 2012
22 / 30
f (x, y)dxdx,
ng thi k vng
EZ = E (g(X, Y )) =
+
+
H Ni,
23/30
thng 8 nm 2012
23 / 30
Lut s ln
Lut s ln
V d 4
Hai ngi bn hn gp nhau cng vin trong khong thi gian t 17h n 18h. H hn
nhau nu ngi no n trc th s i ngi kia trong vng 10 pht. Sau 10 pht i
nu khng gp s v. Thi im n ca hai ngi l ngu nhin v c lp vi nhau
trong khong thi gian trn. Tnh xc sut hai ngi gp c nhau.
Bt ng thc Trebyshev
nh l 1: Cho Y l bin ngu nhin khng m. Khi vi > 0 tu cho trc ta c:
P (Y ) <
E(Y 2 )
2
Gii
Quy gc thi gian v lc 17h. Gi X, Y l bin ngu nhin ch thi im ngi A, B
n, ta c
X, Y U (0; 60). Do X, Y c lp nn chng c hm mt ng thi
1 , (x, y) [0; 60]2
f (x, y) = 3600
. Gi Z l bin ngu nhin ch khong thi gian gia
0,
ngc li
thi im hai ngi n. Ta c Z = |X Y |. Khi , xc sut hai ngi gp nhau l
P (Z < 10) = P (|X Y | < 10) = P ((X, Y ) D) ,
P (Z < 10) =
SD
3600
Bin ngu nhin nhiu
chiu
1100
11
=
.
3600
36 H Ni,24/30
thng 8 nm 2012
1
1
P (Y ) =
f (y)dy = 2
2 .f (y)dy 2
y 2 .f (y)dy
E(Y 2 )
1
2
y 2 .f (y)dy =
2
0
Chng minh
24 / 30
Lut s ln
Lut s ln
H Ni,
26/30
thng 8 nm 2012
26 / 30
Lut s ln
Lut s ln
p dng nh l 2 vi X =
Bt ng thc Trebyshev
nh l 2: Cho X l bin ngu nhin c EX = , V X = 2 hu hn. Khi vi > 0
tu cho trc ta c:
2
P (|X | ) < 2
hay tng ng
2
P (|X | ) 1 2
1
n
Xi ta c lut s ln Trebyshev
i=1
Lut s ln Trebyshev
Nu dy cc bin ngu nhin X1 , X2 , ...Xn , ... c lp, c k vng hu hn v phng
sai b chn (V Xi C vi C l hng s), khi vi > 0 tu cho trc ta c:
lim P (|
n+
n
n
1
1
Xi
EXi | < ) = 1
n i=1
n i=1
H qu
Chng minh
lim P (|
n+
H Ni,
27/30
thng 8 nm 2012
27 / 30
n
1
Xi | < ) = 1
n i=1
H Ni,
28/30
thng 8 nm 2012
28 / 30
Lut s ln
Lut s ln Bernoulli
nh l gii hn trung tm
nh l gii hn trung tm
Gi s {Xn } l dy bin ngu nhin c lp cng phn phi vi EXi = , V Xi = 2 .
n
t Xn =
Xi . Khi vi n ln ta c:
Lut s ln Bernoulli
n+
i=1
Xn N (,
m
p| < ) = 1
n
2
)
n
hay l
Xn
n N (0; 1)
nh l gii hn trung tm
H Ni,
29/30
thng 8 nm 2012
29 / 30
H Ni,
30/30
thng 8 nm 2012
30 / 30