BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

1. BLGSAYAR HAKKINDA GENEL BLGLER

1.1. Giri
Bilgisayar: nsan tarafndan hazrlanarak verilen bilgileri, yine verilen komutlar dizisine
uygun bir biimde, istenen dzeyde ve ekilde ileyen ilenmi bilgilerin sonularn veren
veya daha sonra kullanlmak zere depolayan elektronik cihazdr.
Bilgisayar insann yapmad hibir eyi yapamaz. Onun neyi, nasl yapacan insanolu
belirler.
Gnmzde bilgisayarn kullanlmad yer hemen hemen yok denilecek kadar azdr.
zellikle 1980li yllardan sonra hzla yaygnlaan bilgisayar kullanm alanlarna unlar
rnek verebiliriz: Evlerde, Eitimde, Ekonomik Aratrmalarda, Trafik Kontrolnde, Askeri
Alanda, malatta, Kamusal Hizmetlerde, letiimde(internet), Ticaret ve Ynetimde, Masast
Yaynclkta, Ofis Hizmetlerinde.
Bilgisayar sistemleri performans ve fiyat asndan olduu kadar grn ve boyutlar
asndan da esitlilik gsterir. Bu ynden aadaki biimde bir snflandrma yaplabilir:
1. Mikrobilgisayarlar:
Mikrobilgisayarlar en kk ve en ucuz bilgisayarlar olmakla birlikte gnmzde en
yaygn biimde kullanlmakta ve hemen hemen her trl ilevi yerine
getirebilmektedirler. Bu tr bilgisayarlar kiisel bilgisayarlar olarak da adlandrlr
(Personel Computer veya ksaca PC). Halen kullanlmakta olan i istasyonlar yerlerini
yava yava kiisel bilgisayarlara brakmaktadr.
2. Mini bilgisayarlar:
Minibilgisayarlar boyut ve bilgi ileme gc asndan orta snf bilgisayarlar
olutururlar. Daha nceleri endstriyel ve askeri ortamlarda kullanlmakla birlikte
bugn bunlar da yerlerini yerel alarla birbirlerine balanm kisisel bilgisayarlara
brakmaktadr.

3. Bykboy bilgisayarlar:
Bunlar byk, gl, pahal ve hzl bilgisayarlardr. Byk bilgi ilem merkezlerinde
ok sayda kullancya hizmet vermek iin kullanlmaktadr. Bykboy bilgisayarlar
hzl ilem yapma yerine ok miktarda veriyi hzl bir biimde alp, ileyip yine hzl
bir biimde kt retme iinde daha verimli olurlar.
4. Sper bilgisayarlar:
Bunlar ok hzl bykboy bilgisayar olarak da snflandrlabilirler. Bykboy
bilgisayarlar da yaplmas uzun sren ileri yapmak zere snrl sayda retilmitir.

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

Dnme ve yorum yapma yetenei bulunmayan

bilgisayar
DONANIM
(hardware) ve YAZILIM (software) olmak zere iki temel bileenden oluur. Bilgisayar
denildiinde mutlaka donanm ve yazlm bileenlerinin birleimi dnlmelidir.

BLGSAYAR

Donanm

Tem el Birimler
Anakart
Cpu
Ram
Harddisk
Floppy
Ekran Kart
Kasa
Monitr
Klavye+Mouse

Yazlm

evre Birim leri

Yazc
Tarayc
izici

letim Sistem leri

MS-Dos
W indows
Unix
Linux
Nowel
OS/2

Uygulam alar
MS W ord
MS Excel
MS Power Point
Muhasebe Programlar
Oyunlar
Chat Program lar

1.2. Donanm (Hardware)

Bilgisayar oluturan fiziksel paralarn tamamna verilen isimdir. Donanmda kendi arasnda
iki farkl grupta incelemek doru olur. Birinci gruba yani bir PCnin alabilmesi iin gerekli
olan paralara Temel Birimler ad, dier gruba ise daha sonradan PCye taklabilen ve eitli
fonksiyonlar kazandran paralara evre Birimleri ad verilebilir.
1.2.1. Temel Birimler:
a) Anakart; Mainboard olarak da adlandrlr. Bir PCde bulunan tm aygtlar bir ekilde
anakart ile balantldrlar ve bu sayede aralarnda iletiim kurarlar. Bu balant direkt
zerine taklarak ( PCI veya ISA yuvalara) veya bir kablo aracl ile yaplr.
b) CPU; Central Processing Unit (Merkezi lem Birimi) Bilgisayarn beynidir.
Bilgisayarda yaplan btn ilemler CPU zerinde gerekleir ve bilgiler gerekli
yerlere dalr.
c) Ram; Random Access Memory (Rastgele Eriimli Bellek) Harddisklerden ok daha
hzl olduklar iin altrlan programlar Ram zerinde ilem grrler. Bu nedenle
Ram ne kadar fazla olursa bilgisayarda o denli hzl alr.
d) Harddisk; Hdd bilgisayarda bulunan verilerin sakland yerdir. Btn bilgilerimiz
oyunlarmz programlarmz iletim sistemimiz harddiskte saklanr. Hdd genelde C
karakteri ile temsil edilir.
e) Floppy; Disket Src ve Fdd olarakda adlandrlr. Manyetik disklere veri
kaydedebilen ve bunlarn ierisindeki verileri okuyabilen aygtlara verilen isimlerdir.
Bir disketin alabilecei en fazla veri 1,44 MB dir. Disket src genelde A harfi ile
temsil edilir.
f) Ekran Kart VGA; Monitre yansyacak grntleri aktaran ve gerekli ilemleri
yapan bir aygtdr.
g) Kasa; PC ierisinde bulunan paralar d etkenlere kar muhafaza eder ve bu
paralara elektirik dalmn gerekletirir.
h) Monitr Ekran; Bilgisayardan gelen sinyalleri grmemizi salayan bir aygttr.
alma mant tpk Televizyon gibidir.
i) Klavye+Mouse; Bilgisayara yapmak istediklerimizi bildirmek, komutlar vermek iin
kullandmz aygtlardr.

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

1.2.2. evre Birimleri

a) Yazc; Printer olarak da geen bu aygt bilgisayarda hazrladmz evraklar kat
zerine kartmak iin kullanlr.
b) Tarayc; Scanner kat zerindeki bir yazy bir resmi bilgisayar ortamna aktarmak
iin kullanlrlar.
c) izici; Plotter mimari izimlerde ve folyo kesimlerinde kullanlan bir aygttr.

1.3.Yazlm (Software)
Bilgisayar kullanabilmemiz ve istediimiz ilemleri yapabilmemiz iin gelitirilen
programlara verilen isimdir. Yazlm da kendi arasnda letim Sistemleri ve Uygulamalar
olarak iki farkl grupta inceleyebiliriz.
letim Sistemleri; Donanm ve kullanc arasndaki haberlemeyi salayan bir programdr.
Tam olarak grevi ise u maddeler ile aklayabiliriz;
Uygulamalar; Belirli ileri yapabilmesi amac ile hazrlanan, almak iin bir iletim
sistemine ihtiya duyan programlardr. rnein Word kelime ilemci program, Excel Hesap
Tablosu program vb.

1.4. letim Sstemleri

letim sistemleri bilgisayarn donanm ile bilgisayar kullancsnn haberlemesini salayan
ve bu konuda bilgisayar kullancsndan ald komutlar bilgisayarn donanmna gndererek
gerekli olan komutlar gerekletiren uygulama yazlmlar olarak snflandrlr. letim
sistemi genel olarak bilgisayar kullancsnn eitli evresel birimler ile ( yazc, monitr,
ekran, klavye, izici v.b.) ile haberlemesini de organize eder.
Tm bunlar yaparken iletim sistemi bilgisayar kaynaklarn gzetler, deerlendirir, her
uygulamann ana ilemciden ihtiya duyaca dnme sresini belirler, ayarlar ve ilemleri
aksatmadan tamamlar. Bunun yannda, bellei kontrol ederken, ekran, modem gibi harici
elerin de almalarn dzenler.
1.4.1. letim Sistemi Trleri
letim sistemleri, kontrol ettikleri bilgisayar trlerine ve destekledikleri uygulama trlerine
gre genel olarak drt snfta toplanmaktadrlar. Bunlar aada aklanmaktadr.
1.4.1.1.Gerek Zamanl letim Sistemleri
Gerek zamanl iletim sistemleri deiik makine birimlerini, bilimsel almalarda kullanlan
ara-gereleri ve endstriyel sistemleri kontrol etmek iin kullanlrlar. Bu tr bir iletim
sisteminde kullanc arayz kapasitesi olduka snrldr. Burada iletim sistemi, herhangi bir
ilem gerekletiinde bunun her defasnda ayn srede yaplmasn salamak zere bilgisayar
kaynaklarn ynetmektedir. Karmak bir makine sisteminde sistem kaynaklar bazen uygun,
bazen de megul olabilir. Her iki durumda da belirli paralarn standart bir ekilde ilemesi ya
da hareket etmesi gerekmektedir. Aksi taktirde hatal retim ortaya kacaktr. Bunun
olmamas, iletim sisteminin kaynaklar yneterek belirli bir standard devam ettirmesine
baldr.

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

1.4.1.2. Tek Kullanc - Tek Grev

Adndan da anlalaca gibi, bu tr bir iletim sistemi, tek bir kullancnn her defasnda tek
bir ii yapabilmesine ynelik olarak tasarmlanmtr. Avu-ii bilgisayarlarn iletim
sistemleri bunlara rnek verilebilir.
1.4.1.3. Tek Kullanc - oklu Grev
Bu iletim sistemleri, oumuzun kulland masast ya da dizst bilgisayar sistemlerinde
kullandmz trdendir. Windows 2000 ve Macintosh iletim sistemi bu tre rnek olarak
verilebilir. Bu tr sistemlerde tek bir kullanc ayn anda bir ok ii yerine getirebilir. rnein
bir Windows kullancsnn MSWord Kelime lemcisini kullanp raporunu yazarken, ayn
zamanda nternetten bir dosyay indirmesi ve yine bu srada elektronik postasndaki bir
iletinin ktsn almas mmkndr.
1.4.1.4. oklu Kullanc
oklu kullanc iletim sistemleri farkl bir ok kullancnn bilgisayarn kaynaklarndan ayn
anda yararlanmasna olanak tanr. Bu srada farkl kullanclarn isteklerinin dengede
tutulmas, kullandklar farkl programlarn ve kabilecek sorunlarn tm kullanclar
etkilememesi salanr. Unix ve MVS gibi sistemler bu tr oklu kullanc iletim sistemlerine
rnek olarak verilebilir.

2. LETM SSTEMN KULLANMA (WINDOWS XP KULLANIMI)

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

letim Sistemini oluturan temel bileenler arasnda Masast, Balat mens, pencereler ve
Gezgin sralanabilir. zleyen blmlerde bunlarn her birini ve ilevlerini reneceiz.
2.1. Masast
letim sistemini kullanmak iin belirli kavramlar, eleri ve bunlarn ilevlerini tanmak
gerekir. Bilgisayarnz atnzda belirli bir sre iinde aadaki gibi bir ekranla
karlarsnz. Grdnz bu ekran masast, zerindeki simgeler de masast simgeleri
olarak adlandrlr.

Masast, zerinde pek ok ilemi yaptnz zemin olarak adlandrlabilir. Masastn

herhangi bir alma masasna benzetebilirsiniz. Masast deiik programlara ulamanz,
belgeleri amanz ve istediiniz dier bir ok ilemi yapmanz iin gerekli ara ve gerelerle
donatlmtr.
Baka bir deyile masast, zerinde programlar, ksayollar ve belgeleri depoladnz
yerdir. Masast ayn zamanda programlar balattnz, belgeleri atnz ya da Web
sitelerini dolatnz bir tr mendr. Masastn istediiniz ekilde dzenleyebilir,
kendinize gre zelletirebilirsiniz.

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

2.2. Bilgisayarm
Masastnde yer alan Bilgisayarm simgesi tklandnda sabit diskinizde bulunan srcler
ve denetim masasnn yer ald pencere alr.

Src simgelerine tklayarak sabit disk veya disketlerinizin ieriine ulaabilir, dosyalar
birinden dierine tayabilirsiniz.
Denetim Masasnda sisteminizi zelletirmenize veya yaplandrmanza yardmc olan iletiim
kutularn ve klasrleri ieren simgeler bulunur.
2.3. Belgelerim
Masastndeki Belgelerim simgesi, sistemdeki her kullanc iin otomatik yaratlan zel bir
klasr gstermektedir. Bu klasr, bir ok uygulamann belgeleri kaydetmek iin kullanaca
varsaylan konum olarak tasarlanmtr. rnein Kelime lemci programnda bir belge yazp
kaydetmek istediinizde iletim sistemi otomatik olarak bu belgeyi Belgelerim klasrne
kaydetmek isteyecektir. Siz de bu belgeyi dilerseniz bu klasre, ya da farkl bir klasre
kaydedebilirsiniz.

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

2.4. Masast Dzenleme Mens

Masastnde bo bir alanda farenin sa tuunu tkladnzda, kk bir men alacaktr. Bu
mennn elemanlarn kullanarak, masastnzn farkl grnmesini salayabilir, ayarlarn
deitirebilir ve yeni nesneler oluturabilirsiniz. Bu mendeki nemli baz seenekleri birlikte
inceleyelim.

2.4.1. Simgeleri Yerletir seenei ile Masastnde bulunan nesneleri isimlerine,

trlerine, boyutlarna veya tarihlerine gre sralayabilirsiniz.
2.4.2. Simgeleri Diz seenei, masastnde dank duran nesnelerin otomatik olarak
sralanmasn salayacaktr.
2.4.3. Yeni seenei masa-stne yeni bir klasr veya ksayol amanz salar. Yeni
yarattnz bir klasre isim vermeniz beklenir ve daha sonra bu klasr masastnde
tutabilirsiniz. Herhangi bir klasr yeni oluturduunuzda, iletim sistemi bunu Yeni
Klasr olarak isimlendirir. Bu isim seili olarak masastnde yer alr. Klavyeyi
kullanarak istediiniz bir ismi yazabilirsiniz. Bunu yapmadan nce fareyi baka bir
yerde tkladnzda, yeni klasrn ismi Yeni Klasr olarak kalr. Ancak bunu daha
sonra deitirebilirsiniz. Bunu yapmak iin, nce fare ile klasr bir kez tklayarak
semeniz, daha sonra klasrn isminin olduu metin alannn zerinde yine bir kez
fareyi tklamanz gerekir. Bu durumda klasrn ismi seilir, yanp snen imle belirir.
Artk klavyeyi kullanarak istediiniz bir ismi yazabilirsiniz. Yeni bir ksayol
yarattnzda, alan pencerede ksayolun altraca program veya uygulamay
seerek bu ksayolu dorudan masastnde altrabilirsiniz.
2.4.4. zellikler seenei, Masast ayarlarnz deitirmenize olanak tanr. zellikleri
setiinizde alan mende Arka Plan, Ekran Koruyucu, Grnm, Web, Efektler ve
Ayarlar seenekleri bulunur.
2.5. Grev ubuu Dmeleri
Balattnz her program ve atnz her klasr Grev ubuunun orta blmnde dme
olarak gzkr. Birden fazla belge ile altnz durumda, alan her belge iin bir dme
greceksiniz. Bu dmelere tklayarak bir programdan dierine ya da bir belgeden dierine
geebilirsiniz.

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

2.6. Durum Alan

Grev ubuunun sa kesinde sisteminizin durumu ile ilgili bilgiler sunulur. rnein,
yazcy kullandnzda yazc simgesi burada yer alr. Durum alannda gzken simgeler
sistemi kullanma eklinize ve bilgisayarnzda ykl donanm ve programlara gre
farkllaabilmektedir.
Herhangi bir simgenin neyi ifade ettiini her zaman bilemeyebilirsiniz. Bunu renmek iin
imleci simgenin zerine getirip bir-iki saniye tklamadan beklediinizde simgenin aklamas
zerinde belirecektir. Durum alannda ayrca bir de saat bulunmaktadr. mleci saatin zerine
getirdiinizde ayrca tarihi de grebilirsiniz. Saati iki kez tklayarak alan iletiim kutusunda
saati ve tarihi ayarlayabilirsiniz.
2.7. Pencereler
Programlar pencereler ad verilen ereveler iinde alrlar.
Kenarlklar: Kenarlklar bir pencerenin evresini belirleyen drt snr izgisidir.
Farenin dmesini tklayp basl tutarak, ou pencerenin bykln
deitirmek mmkndr.
Balk ubuu: st kenarln hemen altnda pencerenin adnn yer ald blge balk
ubuudur. Pencereyi baka bir yere tamak iin balk ubuuna
tklayp basl tutarak hareket ettirebilirsiniz.
Men ubuu: Men ubuu balk ubuunun hemen altnda yer alr. Program
komutlarnn ouna eriim olana tanr.
Ara ubuu: Ara ubuunda programn yaygn olarak kulland komutlar fare
tklamas ile altrmaya ynelik bir dizi dme bulunur. Bunlarn ou
Men ubuundaki komutlarn ksayollar olabilir.
Denetim Mens Kutusu: Balk ubuunun sol st kesinde yer alr. Pencerenin
boyutlandrlmas ve konumlandrlmasna ilikin komutlar ieren
meny aar.
Kapat Dmesi: Balk ubuunun sa st kesinde yer alan [X] iaretli karedir.
Belge ya da klasr kapamak ya da bir program sonlandrmak iin bu
iareti tklamalsnz.

2.8.Pencereler Arasnda Gezinmek

letim sistemi ayn anda birden fazla pencereyi ap almanza olanak tanr. Bu durumda en
stte duran pencere etkin pencere olarak adlandrlr. Etkin pencere baslan tulara ya da
ilemlere yant veren penceredir.
Bu srada dier pencere ya da pencereler etkin deildir. Dier pencerelere gemek ya da etkin
klmak iin istediiniz pencerenin zerinde bir yere tklamanz yeterlidir. Pencereler arasnda
gezinmenin bir dier yolu da ALT tuunu basl tutarak sekme tuuna basmaktr. Sekme
tuuna basmay istediiniz pencere etkin olana dek srdrrsnz.

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

2.9. Windows Gezgini

Bilgisayarda gerek sabit diskteki gerekse adaki dosyalar, klasrleri ve programlar
incelemek, kullanmak ve deitirmek iin Gezginden yararlanrz. Gezgin, bir pencere
ortamnda daha nce renmi olduumuz dosya, src ve klasr yaplarn, baka bir
deyile sistemdeki dosya yapsn grntlememize ve deiik ilemler yapabilmemize olanak
tanr.

Gezgini amak iin, Balat mensnden nce Programlar, daha sonra alan menden
Donatlar ve buradan alan menden de Gezgini semeniz gerekir. Gezgin penceresi ilk
aldnda masastnzde bulunan klasr, nesne ve programlar listelenir. Pencerenin sol
kenarnda masast nesne, klasr ve programlar listelenir. Sadaki alan ise buradan seilen
herhangi bir klasr ya da programn ieriini gsteren daha geni bir alandr. Gezgin
penceresinde herhangi bir klasr atnzda, o klasrn ierii grntlenir. Farkl
klasrlere tkladka, o klasrlerin ieriklerini greceksiniz.
2.10. Klasr, Dosya ve Ksayollar Tamak veya Kopyalamak
Kes, kopyala ve Yaptr komutlar ile nesneleri bir yerden baka bir yere tayabileceimizi
renmitik. Gerek Masastnde, gerekse Gezginde bunu yapmann bir yolu da, nesneleri
fare ile srkleyerek dilediiniz yere tamaktr. rnein masastnde herhangi bir klasr,
ksayolu veya dosyay farkl bir klasrn iine tamak veya kopyalamak istediinizde, bu
nesneyi fare ile tklayarak istediiniz klasrn zerine srklemeniz ve daha sonra farenin
dmesini brakmanz gerekir. Bu ilemi yaptnzda, srklediiniz nesne veya klasr
istediiniz hedef klasrn ierisine tanacak, artk masastnde yer almayacaktr.

BilgiSayar Ders Notu

10

r. Gr. M.zhan KALA

Nesneleri farenin sa tuuna tklayarak srklediinizde alan kk bir mende bu nesnenin

istediiniz hedef klasre kopyalanmas, tanmas veya ksayolunun yaratlmas seeneklerini
greceksiniz. rnein herhangi bir Kopyaladnzda setiiniz nesne hem Masastnde, hem
de istediiniz klasrde ayn anda yer alacaktr. Ta seenei ise nesnenin sadece seilen
hedef klasrde yer almasn salar. Ksayol olufltur seenei de nesnenin istediiniz bir yerde
ksayolunun oluflturulmasn salayacaktr. Gezgin penceresinde de tama ve kopyalama
ilemlerini ayn ekilde yapabilirsiniz.

2.11. Yeni Program Eklemek ve Kaldrmak

Sisteme yeni bir program eklemek istediimizde daha nce renmi olduunuz Denetim
Masas mensnden yararlanrz. Ayn ekilde, sistemde bulunan herhangi bir program
kaldrmak, deitirmek veya onarmak istediimizde yine bu meny kullanrz. Bunun iin
Denetim Masasndaki Program Ekle/Kaldr seeneini kullanmanz gerekir.

BilgiSayar Ders Notu

3.

BRO

YAZILIMLARINDA

11

r. Gr. M.zhan KALA

(MS OFFICE) ORTAK ELER

Hemen her yazlmn tamas gereken eitli ilev ve zellikler vardr. Dosya ya da program
amak ve kapamak bu tr ilevlerden biridir. Benzer biimde kopyalamak, yaptrmak, son
yaplan ilemi geri almak, yaz tipini deitirmek gibi eitli ilevler ve zellikler de hemen
her yazlmda bulunur. Bu ilev ve zelliklere ortak eler adn veriyoruz.
Yazlmlarda yer alan ortak eler arttka, yazlm gelitiren firmalar da rnlerinde ortak
menler, ara ubuklar ve uygulamalar kullanmaya balamlardr.
Burada yer alan ortak eler hemen her programda farkl ya da ayn adlarla yer alr. Burada
bu eleri tanmaya alrken daha ok Microsoft firmasnn rnlerinde yer verdii adlar
renmeye alacaz.

3. 1. Menler
Bro yazlmlarnda genellikle Dosya, Dzen, Grnm, Ekle, Biim, Aralar, Pencere ve
Yardm balkl menler yer alr.

Bu menlerin ierdii balca komutlar ve bunlarn yerine getirdii balca ilevler unlardr:

BilgiSayar Ders Notu

12

r. Gr. M.zhan KALA

3.1.1. Dosya Mens

Dosyalarn yaratlmas, saklanmas, yazcya gnderilmesi, sayfa yapsnn ayarlanmas tr,
dosyann ynetimine ilikin komutlar ierir.

Bu komutlardan:
Yeni, yeni bir dosyann almasn salar. Programlar ilk aldnda genellikle bir
dosya zaten aktr. Ak bir dosya zerinde alrken yeni bir tane daha
amak istediimizde Yeni komutuna tklamamz gerekir. Yeni komutunu
tkladmzda o an altmz yazlma bal olarak program bize farkl
seenekler sunar. Bo belge, alma, veritaban ya da izim sayfas, hazr
dosya ya da tasarm ablonlar bu seeneklerden bazlardr.
A, daha nce yaratlm ve saklanm olan bir dosyay amamza yarar. Bu komutu
tkladmzda, amamz istediimiz dosyann yerini ve adn bulmamza
yardmc olan A iletiim kutusu ortaya kar. Bu kutunun gerekli yerlerini
tklayarak istediimiz dosyaya ular ve aarz.
Kapat, ak olan bir dosyay kapatr. Yalnzca dosyay kapatr ancak programdan
kmayz.
Kaydet, genellikle daha nce yaratlm ve saklanm bir dosyay ap eitli
deiiklikler yaptktan sonra tekrar saklamak iin kullanlr. Bu komut ile,

BilgiSayar Ders Notu

13

r. Gr. M.zhan KALA

dosyaya ad vermemize ve saklanacak yeri gstermemize gerek kalmaz.

Ancak, eer saklamak istediimiz dosya daha nce hi kaydedilmemise
Kaydet komutu Yeni Adla Kaydet komutu gibi alr.
Yeni Adla Kaydet, daha nce yaratlarak saklanm bir dosyaya yeni bir ad vermek
veya farkl bir src ya da klasre kaydetmek iin bu komut tklanr. Bu
komut, Yeni Adla Kaydet iletiim kutusunu aar. Dosya Ad blmne
istediimiz ad yazarak ve Kayt Yeri blmnden istediimiz klasr ya da
srcy seerek ilemi tamamlarz.
Sayfa Yaps, yaratacamz belge, alma sayfas, sunu, veritaban gibi dosyalarn
genel olarak yatay ya da dikey grnmde olmasnn salanmasnda ve kenar
boluklarnn ayarlanmasnda kullanlr. Tkladmzda Sayfa Yaps iletiim
kutusu ortaya kar. Bu kutudaki seenekleri kullanarak gerekli
dzenlemeleri yaparz.
Yazdr, yaratlm dosyann kat zerine yazdrlmasn salar. Tkladmzda Yazdr
iletiim kutusu ortaya kar. Bu kutudan istediimiz yazcy seebilir, bask
kalitesi ya da yazc ayarlarn deitirebilir, birden fazla kopya alabilir,
istediimiz sayfa ya da sayfalarn ktsn alabiliriz.
k,

hem dosyadan hem de programdan kmay salar. Dosyay hi

kaydetmediimizde ya da yaptmz son deiiklikleri saklamadmzda,
program, deiiklikleri kayt etmek isteyip istemediimizi sorar. Kaydetmek
istersek Kaydet ya da Yeni Adla Kaydet komutu kendiliinden iletilir.
Kaydetmek istemezsek, programdan klarak iletim sistemine geri dnlr.

BilgiSayar Ders Notu

14

r. Gr. M.zhan KALA

3.1.2. Dzen Mens

Dzen mens, dosya iinde kopyalama, yaptrma, hepsini seme, aranan veriyi bulma ve
deitirme gibi dzenlemeleri kolayca yapmamza yarayan komutlar ierir.

Bu komutlardan balcalar unlardr:

Geri Al, son yaplan ilemden balayarak yaplan ilem(ler)i srasyla geri alr ve dosyay
ilemden nceki durumuna dndrr. Olduka yararl bir komuttur. rnein hata
sonucu yaptmz deiiklii bir komutla hemen geri almamz salar.
Kes, Kopyala, Yaptr, birbirleriyle ilikili komutlardr. letim Sistemi ile ilgili nitede
bu komutlarn dosya ya da klasrleri tama, kopyalama ve silme ilemlerinde
nasl kullanldn ilemitik. Yazlmlarn iinde de benzer grevleri yerine
getirirler. Aralarndaki fark burada dosya ya da klasrler deil, metin, veri, satr,
stun, grafik, izim, nesne gibi dosya iindeki unsurlarla ilgili olmalardr. Kes,
seilmi dosya unsurlarnn dosyadan kesilip, silinmesi ve Panoya alnmasn
salar. Kopyala, seilmi dosya unsurlarnn dosyadan silinmeden Panoya
alnmasn salar. Baka bir deyile seili unsurlarn kopyasn alr. Yaptr, Kes
ya da Kopyala komutlar ile Panoya alnm unsurun istenen yere tanmasn ya da
kopyalanmasn salar. rnein, yazdmz bir metinde paragrafn banda yer
verdiimiz bir cmlenin daha sonra gelmesi gerektiine karar verdiimizi
dnelim. Yapmamz gereken ilk i bu cmleyi semektir. Daha sonra Kes

BilgiSayar Ders Notu

15

r. Gr. M.zhan KALA

komutuna tklayarak cmleyi dosyadan kesip siler, panoya kopyalarz.

Daha sonra cmleyi getirmek istediimiz yeri, imlece bir kez tklayarak belirtiriz.
Yaptr komutuna tkladmzda, cmle yeni yerine tanm olur.
Tmn Se, bir defada dosya ya da sayfadaki tm unsurlar semeye yarayan bir
komuttur. Seme kavramn ve farkl seme biimlerini bu nite iinde ayrnts ile
ileyeceiz.
Bul, Deitir, Git de birbirleriyle ilikili komutlardr. Bul, dosya iindeki herhangi bir
kavram, ifadeyi, veriyi, zellii, nesneyi tarayarak bulmaya yarar. Deitir, dosya
iinde deitirilmesi istenen unsurlarn tmnn bir kerede kendiliinden
deitirilmesini salar. Git, bir dosya iindeki istenen sayfaya, blme, satra,
dipnota, kaynaa, tabloya, bala, nesneye kolay eriilmesinde kullanlr.
zellikle ok youn ierii olan dosyalarda byk kolaylk salar. rnein,
onlarca sayfalk bir dokman hazrlandktan sonra, bu belgede kullanlan Kenan
isminin aslnda Kamil olmas gerektiinin belirlendiini dflnelim. Bunun iin
bu belgenin tamamnn okunmasna gerek yoktur. Yapmamz gereken Bul
komutunu seip Aranacak blmne Kenan kelimesini yazmaktr. Yazlm
kendiliinden Kenan yazan yeri grntleyecektir. Deitir blmne Kamil
yazldktan sonra Tmn Deitir dmesi tklanrsa program kendiliinden
dosya iindeki tm Kenan"lar Kamil olarak deitirecektir.
3.1.3. Grnm Mens
Grnm mens, dosyay yaknlatrmak ve uzaklatrmak, farkl biimlerde gstermek,
ara ubuklarn aa karmak ya da gizlemek gibi ekran grnmn ayarlamaya ilikin
komutlar ierir. Bu mennn ilk blmnde, zerinde altmz dosyann farkl biimlerde
ekranda grnmesini salayacak seenekler bulunur. Bu seenekler kullanlan yazlma gre
deiir. rnein, kelime ilemcilerde hazrladmz dosyay ekranda, normal, Web sayfas
biiminde ya da yazcdan kaca gibi grnmesini salayabiliriz. Bu seenekler ilem
tablosu, veritaban, sunum ya da izim programlarnda deiir. te yandan Grnm
mensnde yer alan dier ortak komutlar unlardr:
Ara ubuklar, yazlm ilk aldnda grnmeyen, istee bal olarak grnr hale
getirilebilecek ara ubuklarnn listesini gstererek bunlarn grnr olmasn
salar. Bir ok yazlm ilk aldnda yalnzca standart, biim ve izim ara
ubuklar grnr. Oysa yazlma bal olarak daha birok ara ubuu grnr
hale getirilebilir. Ara ubuklar komutu yardmyla, ayrca, kendi istediimiz
dmeleri ieren ara ubuklar da oluturabiliriz.
Yaknlatr, oluflturduumuz dosyann ekrandaki grnt boyutunu deitirmede
kullanlr. Yaknlatr komutu tklandnda Yaknlatr iletiim kutusu ortaya
kar. Yazlmdan yazlma deimekle birlikte bu kutu araclyla, grnty
nceden belirlenen oranlarda bytebilir ya da kltebilir, birden fazla sayfay
grntleyebilir, zel bir oranda klme ya da byme salayabiliriz.

BilgiSayar Ders Notu

16

3.1.4. Ekle mens, yaratlan dosya iine yazlma

eklememizi salayan komutlar ierir.

r. Gr. M.zhan KALA

bal

olarak

farkl

nesneler

Farkl yazlmlarn Ekle menleri iinde yer alan ortak eler unlardr:
Resim, dosya iine yazlmla birlikte gelen kk resimler (clipart) ya da dosya uzants
jpg, gif, tiff, bmp olan resim dosyalar eklemeye yarar. Resimlerin yan sra bu
komut ile ortaya kan listeden yazlma bal olarak hazr ekiller, WordArt,
tarayc balants, grafik gibi dier baz uygulamalara da eriilebilir ve buralarda
yaratlan nesneler dosya iine eklenebilir.
Nesne, dosya iine bilgisayarda bulunan dier yazlmlarla retilmi farkl trde dosyalar
eklemede kullanlr. Tklandnda ortaya kan Nesne iletiim kutusunda
eklenmesi mmkn program ve nesnelerin listesi grlr. Buradan istenen
seilerek ekleme gerekletirilir.
3.1.5. Biim Mens
Biim mens, dosya iinde karakterlere, paragraara, satrlara, stunlara, sayfalara, nesnelere
istediimiz biimi vermemize yardmc olan komutlar ierir. Genellikle farkl isimler
almalarna ramen oluflturduumuz dosyalara belirli bir biim kazandracak tm komutlar
Biim mens altnda yer alrlar. Bu komutlardan bazlar flunlardr:

BilgiSayar Ders Notu

17

r. Gr. M.zhan KALA

Karakter (Yaz Tipi), dosyaya girilmi karakterlerin trn, biimini, boyutunu,

rengini ve sahip olaca etkileri belirlemede kullanlr. Tklandnda ortaya
kan Karakter iletiim kutusu ile istenen deiiklik gerekletirilir. Baz
yazlmlarda Karakter iletiim kutusu farkl iletiim kutular iinde yer alabilir.
rnein ilem tablosu yazlmlarnda Hcre iletiim kutusunun iinde yer
almaktadr.

Paragraf, her yazlmda bu adla yer almaz. Ancak satr aralklar, yazlarn saa sola
dayal olmas, bir yaznn hemen ncesinde ya da sonrasnda boluklar braklmas
bu komut ya da yerine geenler ile gerekletirilir.
Maddelendirme ve numaralandrma, yazlarn madde madde sunulmas srasnda,
maddelerin bana gelecek ekli ya da numaralandrma biimini belirlemede,
maddeler arasndaki boluklar ayarlamada kullanlr.

BilgiSayar Ders Notu

18

r. Gr. M.zhan KALA

3.1.6. Aralar Mens

Aralar mens, dosyada yazm denetimi yapma, menlerin ve ara ubuklarnn ierdii
komutlar kendimize gre ayarlama, yazlmlarn temel baz zelliklerinde kendimize gre
deiiklikler yapma, makrolar ekleme gibi farkl aralar program iinde altrmamza
olanak tanyan komutlar ierir. Bu aralardan en sk kullanlan Szlk Denetimidir.

Szlk Denetimi, girilen metni tarayarak istenen dil seeneine gre kelimelerin
doru yazlp yazlmadn kontrol eder. Yanl yazlanlar ya da szlkte olmayan
iin bizi uyarr ve hatta nerilerde bulunur. Ayrca gerekli dzenlemeleri yapmamza
olanak tanr.
3.1.7. Pencere Mens,
Ayn anda ak olan farkl dosyalara kolay ulamamz, dosya ya da program pencerelerini
istediimiz gibi ayarlamamz kolaylatran komutlar ierir. Bu mennn bize salad en
nemli kolaylk ayn anda ak olan farkl dosyalara kolay eriebilmektir. rnein, bir
dosyadaki bir nesneyi bir dierine kopyalamak ya da tamak gibi ilemleri kolaylatrr.

3.1.8. Yardm Mens

O an yaptmz ie ya da genel olarak yazlmn kullanmna ilikin destek bilgilere
ulamamza yardmc olan komutlar ierir. Bu menden yararlanarak yazlm firmasnn
hazrlam olduu bilgilerle tm komutlar ve ilemler hakknda detayl bilgiler alabiliriz.

BilgiSayar Ders Notu

3.2. Ara ubuklar

19

r. Gr. M.zhan KALA

BilgiSayar Ders Notu

20

r. Gr. M.zhan KALA

3.3. Ksa Yollar

Birok yazlm, menlerde yer verilmi komutlarla yaplan ilemleri daha hzl
gerekletirebilmemize olanak tanyan ksa yollar sunmaktadr. Ksa yollar, fare ve
klavyeden olmak zere iki biimde ele alabiliriz.
Farenin sa tu ou zaman bize ayn ksa yol olanan sunmaktadr. rnein bir metin
zerindeyken sa tua tkladmzda, Kes, Kopyala, Yaptr, Karakter, Paragraf, Balant
gibi komutlarn olduu bir Ksa Yol Mens kar.
Ksa yol dendiinde akla genellikle klavyeden gerekletirilen ilemler gelir. Hangi men
komutlarnn klavyeden nasl kolayca gerekletirilecei (ksa yollar) menlerde
belirtilmektedir. Bunlar arasnda en sk kullanlanlar aadaki tabloda verilmitir.

BilgiSayar Ders Notu

21

r. Gr. M.zhan KALA

4. KELME LEMCLER (MS WORD)

4.1. Kelime lemciler Hakknda Genel Bilgiler
Piyasada bulunan esitli kelime ilemcilerin arasnda en yaygn kullanlan Microsoft
firmasnn rettigi Word yazlmdr. Bu nedenle, daha ok bu konu zerinde durulacaktr.
Word programn amak iin, masast penceresinde Balat dmesine tklandktan sonra
Programlar seilir. Ortaya kan menden Microsoft Word komutu seilerek program
alr.
Kelime ilemcileri kullanrken ounlukla sayfa, paragraf ve karakter kavramlar ile
karlarz. Sayfa metinleri yazdmz ve dzenlediimiz alandr. Kelime ilemcilerin hemen
hepsi sayfa boyutlarn deitirmemize izin verir. Bylece, A4 kad byklnde ve ondan
daha kk ya da daha byk sayfalar iin metinler yaratabiliriz.
Kelime ilemciler iin kullandmz paragraf kavram, bildiimiz paragraftan biraz farkldr.
rnein; bu kitaptaki blm balklarnn her biri birer paragraf olarak tanmlanr. Bir kelime
ilemciyi kullanrken klavyeden Enter dmesini tuladmzda bir paragraf tamamlam ve
yeni bir paragrafa balam oluruz.

Microsoft Wordde varsaylan sayfa yaps olarak A4 ebatlarnda bir kad dikey olarak
kullanr. Bu kadn alt-st-sa-sol etraflarnda 2,5 cmlik bir boluk vardr. Bu boluklar ve
kat boyutlar istenildii takdirde deitirilebilir.
4.2. Microsoft Word ile Yaz Yazarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Microsoft Word ile yaz yazarken dikkat edilmesi gereken birka husus vardr.
1) Word ile alrken ancak yeni bir paragrafa gemek iin enter tuu kullanlr. Bir satr
dolduunda alt satra gemek iin kesinlikle enter tuunu kullanmayn. Word satrn
dolduunu kendisi anlar ve yeni bir alt satra otamatik olarak geer.
2) Karakter arasnda birden fazla boluk brakmak iin boluk tuu kullanmayn. Bunun
yerine tab tuunu kullann.
3) Klavyeden bir tua bastmzda karakter, imlecin bulunduu yerde kar.
4) Belge ierisinde herhangi bir yerde dzenleme yapmak iin imleci istediimiz yere
getirmeliyiz. Bu ilemi yapmak iin mouseu kullanabileceimiz gibi klavyedeki yn
tularn, home, end, page up ve page down tularn kullanrz.
5) Daha nceden yazlm herhangi bir metinin biimini deitirmek iin kesinlikle o
metin seilmeli ve daha sonra deitirme ilemi yaplmaldr.

BilgiSayar Ders Notu

22

r. Gr. M.zhan KALA

4.3. Microsoft Word Kullanm

4.3.1. Belgeleri Kaydetmek
Microsoft Wordde hazrladmz belgelere ileriki bir tarihte de ulaabilmek ve kalc olarak
bilgisayarmzda saklamak iin Dosya - Kaydet komutu verilir. Bu komutu ilk kez
verdiimizde karmza bir pencere gelir. Gelen pencerede Kayt Yeri adl ksmla belgemizi
kaydetmek istediimiz src veya klasr seeriz. Daha sonra Dosya Ad adl ksma
belgemize vermek istediimiz ismi gireriz. Microsoft Wordun varsaylan seenei Word
Belgesidir. Bir dosya bir kez kaydedildikten sonra yani bir belgeye bir isim atandktan sonra
tekrar kaydet komutunu verdiimizde bu pencere tekrar karmza kmaz, bundan sonra
vereceimiz kaydet komutu ile varolan belgenin zerine otamatik kayt yaplr.

4.3.2. Belgeleri Farkl Kaydetmek

Daha nceden bir isim verilerek bilgisayarmza kaydedilmi olan bir belgeyi yeni bir isimle
kaydetmek iin Dosya-Farkl Kaydet komutu verilir. Belge yeni bir isimle kaydedilirken eski
belge zarar grmez.

BilgiSayar Ders Notu

23

r. Gr. M.zhan KALA

4.3.3. Kaytl Belgeleri Amak

Daha nceden bir isim verilerek bilgisayara kaydedilmi belgeleri amak iin yaplan bu
ilem Dosya-A mens ile gerekletirilir. Bu komut verildikten sonra karmza gelen
pencerede Bak adl ksmdan belgenin kaytl olduu src veya klasr seilir. Bu ilemden
sonra aadaki listede seili olan src veya klasr ierisinde bulunan dosyalarn listesi
gelir. Buradan uygun olan dosya seilerek A dmesine baslr.

4.3.4. alrken Dosyalar Otomatik Kaydetme

alma esnasnda elektirik kesintisi vb. sebeplerle bilgisayarnzn kapanmas durumunda
en son yapmakta olduunuz almanz dzenli olarak tmp uzantsyla kaydeder.
Bylelikle bilgisayar atktan sonra bu dosyalar kurtarma ansnz olabilir. Bu ilemi
ayarlamak iin:
1. Aralar mensnden Seenekler'i tklattktan sonra Kaydetme sekmesini tklatn.
2. Otomatik Kaydetme aral onay kutusunu sein.

BilgiSayar Ders Notu

24

r. Gr. M.zhan KALA

3. Dakika
kutusuna,
dosyalarn
kaydedilmesini istediiniz sklk iin
bir aralk girin. Dosyalarnz ne kadar sk kaydedilirse, bir g kesintisi veya benzer
bir durum olduunda, ak dosyalar varsa o kadar ok bilgi kurtarlr.
Otomatik Kurtarma, dosyalarnz dzenli olarak kaydetmek iin normal kaydetmenin yerine
kullanlan bir yntem deildir. Kurtarma dosyanz atktan sonra bu dosyay kaydetmemeyi
seerseniz, dosya silinir ve kaydedilmemi deiiklikleriniz kaybolur. Kurtarlan dosyay
kaydederseniz, yeni bir dosya ad belirtmezseniz, zgn dosyann yerine geer.

4.3.5.Yeni Bir Belge Amak

Wordde yeni bir alma yapmak iin yeni temiz bir sayfaya ihtiya duyarz. Yeni bir sayfa
amak iin Dosya-Yeni komutu verilir. Bu komuttan sonra gelen pencerede Bo Belge (Blank
Document) seilerek yeni bir sayfa alabilir. Eer istersek Wordde bulunan hazr
ablonlardan birini seerek istediimize uygun bir sayfa seebiliriz. Bu sayede en batan bir
sayfa hazrlamak yerine varolan hazr bir sayfa zerinde gerekli deiiklikleri yaparak
istediimize ulaabiliriz (rnein hazr bir zgemi).
4.3.6. Belgeleri Kapatmak
Bir belge ile iimiz bittiinde o belgeyi kapatma ihtiyac duyarz. Wordde aktif olan belgeyi
kapatmak iin Dosya-Kapat komutunu veririz. Eer bu belge ierisinde kaydedilmemi bir
deiiklik var ise Microsoft Word bir mesaj penceresi ile bizi uyarr ve deiiklikleri
kaydetmek isteyip istemediimizi sorar. Bu soruya Evet veya Hayr yant vererek belgeyi
kaydedederek veya kaydetmeden kapatabiliriz. Eer ptal dmesine basarsak kapatma
ilemini iptal eder.
4.3.7. Belgeleri Yazdrmak
Microsoft Wordde hazrladmz belgelerimizi yazcdan kartabiliriz. Bunun iin DosyaYazdr seeneini gerekletirmemiz gerekir.

BilgiSayar Ders Notu

25

r. Gr. M.zhan KALA

Bir belgeyi yazdrrken Microsoft Word bize bu ilemi daha rahat ve esnek bir ekilde
yapabilmemiz iin baz seenekler sunmutur. Bu seeneklerden bazlar:
Sayfalarn araln yazdrma:
1. Dosya mensnden Yazdr' tklatn.
2. Sayfa aral altnda belgenin yazdrmak istediiniz ksmn belirtin.
Sayfa'y tklatrsanz sayfa numaralarn veya iermek istediiniz sayfa araln veya
her ikisini de girmelisiniz.
Yalnzca tek numaral veya ift numaral sayfalar yazdrma:
1. Dosya mensnden Yazdr' tklatn.
2. Yazdr kutusunda ya Tek numaral sayfalar veya ift numaral sayfalar seeneini
tklatn.

Belirli sayfalar ve blmleri yazdrma:

Bir veya daha fazla blmn iindeki belirli sayfalar, bir veya daha fazla blmleri veya
sayfa araln yazdrabilirsiniz.
1. Dosya mensnden Yazdr' tklatn.
2. Sayfa aralndan, Sayfa'y tklatn.
3. Sayfa kutusunda aadaki yazdrma ynergelerinden birini girin:
Taslak yazdrma:
Belgeyi taslak kalitesinde yazdrdnz zaman, Microsoft Word belgeyi daha hzl
yazdrmak iin biimlendirmeyi veya pek ok grafii yazdrmaz. Baz yazclar bu
seenei desteklemez.
1. Aralar mensnde Seenekler'i, daha sonra Yazdr sekmesini tklatn.
2. Yazdrma seenekleri altndaki Taslak kts onay kutusunu sein.
Ters srada yazdrma:
Microsoft Word belgeyi son sayfadan balayarak ters srada yazdrabilir. Zarf
yazdryorsanz bu seenei belirlemeyin.
1. Aralar mensnde Seenekler'i, daha sonra Yazdr sekmesini tklatn.
2. Yazdrma seenekleri altndaki Ters srada yazdrma onay kutusunu iaretleyin.
Birden ok sayfay tek sayfaya yazdrma:
Birden ok sayfal belgenin yerleimini daha iyi grmek iin birden ok sayfay tek bir
sayfaya yazdrabilirsiniz. Bunu yapmak iin, Microsoft Word sayfalar uygun lde
kltr ve bunlar sayfa zerinde gruplar.

BilgiSayar Ders Notu

26

r. Gr. M.zhan KALA

1. Dosya mensnden Yazdr' tklatn.

2. Yaknlatr'n altnda Her kat iin kutusunda istediiniz seenei tklatn.
rnein, drt sayfal bir belgeyi tek bir kada yazdrmak iin 4 sayfa'y tklatn.
Bir kerede birden fazla kopya yazdrma
1. Dosya mensnden Yazdr' tklatn.
2. Kopya says kutusuna yazdrmak istediiniz kopya saysn girin.
Not: Sonraki kopyann ilk sayfas yazdrlmadan nce belgenin kopyasnn tamamn
yazdrmak iin Harmanla onay kutusunu sein. lk sayfann tm kopyalarnn yazdrmay
ve sonra devamndaki sayfalarn tm kopyalarn yazdrmay tercih ediyorsanz, onay
kutusunu temizleyin.

4.3.8. Sayfa Yapsn Ayarlamak

Dosya-Sayfa Yaps mens aracl ile Microsoft Wordde altmz belgelerin sayfa
yaplarn ayarlayabiliriz. Karmza gelen penceredeki seenekleri kullanarak belgemizin
istediimiz ebatlardaki bir sayfaya kmasn salayabilir, yazcdan kacak sayfann sa-sol,
alt-st ksmlarnda ne kadar boluk braklacan, belgenin sayfaya yatay m yoksa dikey mi
kacan belirleyebiliriz.

1. Kenar Boluklar (Margins) sekmesi aracl ile kadn alt-st-sa-sol

boluklarnn deitirilmesi, cilt paynn ayarlanmas ve alt/st bilgi iin ayrlan
boluklarn deitirilmesi ayarlanabilir.

BilgiSayar Ders Notu

27

r. Gr. M.zhan KALA

2. Kat Boyutu (Paper Size) sekmesi ile ise kadn ykseklii ve genilii
istenildii gibi ayarlanabilir. Ayrca kdn yatay veya dikey olarak ayarlanmas
salanr. UYGULAMA YER blmnde dzenleme yaplarak bir noktadan sonra
kat boyutunun deitirilmesi salanabilir.

4.3.9. Bask nizleme

Dosya-Bask nizleme mens aral ile verebileceimiz bu komut ile hazrladmz
belgenin yazcdan nasl kacan grebiliriz.
4.3.10. Metinleri Seili Hale Getirmek
Microsoft Wordde belge ierisinde herhangi bir metinde dzenleme yaplmak
istendiinde veya silinmek istendiinde o metnin seili hale getirilmesi gerekir. Bu ilemi
yapmak iin Microsoft Word bize birka yol sunar.
1) Mouse imlecini semek istediimiz metnin bana getirerek sol dme basl iken
mouseu hareket ettirmek
2) Herhangi bir kelimenin zerine ift tklayarak kelime seimi yaplabilir.
3) Klavyeden shift tuu basl iken yn tularn kullanarak seim ilemi yaplabilir. Yine
shift tuu basl iken Home, End, PageUp, PageDown tularn kullanmak sureti ile
daha geni seimler yaplabilir.
4) Mouse imlecini satrn sol tarafna gtrp ok () ekline dnmesini saladktan
sonra bir kez tklayarak bu ekilde bir satr seili hale getirebiliriz. Sol dmeyi
brakmadan mouseu aa yukar hareket ettirerek birden fazla satr seili hale
getirebiliriz.
5) Mouse imlecini satrn sol tarafna gtrp ok ()ekline dnmesini saladktan
sonra ift tklayarak bir paragraf seili hale getirebiliriz. Eer kez ard ardna
tklarsak btn belge seili hale gelir.
6) Yine btn belgeyi seili hale getirmek iin Dzen-Tmn Se komutuda verilebilir.
Seili olan metnin seim ilemini iptal etmek iin her hangi bir yerde tek tklama yaplmaldr.
4.3.11.Kopyalama
Belge ierisinde veya farkl bir belgede bulunan, bir metni veya bir nesneyi belge ierisinde
bir yere kopyalamak iin sras ile u admlar izlenir;
1. stenilen metin veya nesne seili hale getirilir.
2. Dzen-Kopyala komutu verilir
3. mle belge ierisinde istenilen yere getirilir.
4. Dzen-Yaptr komutu verilir.

4.3.12.Tama
Belge ierisinde veya farkl bir belgede bulunan, bir metni veya bir nesneyi belge ierisinde
bir yere tamak iin sras ile u admlar izlenir;
1. stenilen metin veya nesne seili hale getirilir.
2. Dzen-Kes komutu verilir
3. mle belge ierisinde istenilen yere getirilir.
4. Dzen-Yaptr komutu verilir.

BilgiSayar Ders Notu

4.3.13.

Metin

28

Arama

ve

r. Gr. M.zhan KALA

Deitirme Yapmak

Microsoft Wordde hazrlanan belgelerde aranan herhangi bir metnin bulunmas iin DzenBul komutu verilir. Karmza gelen pencerede Aranan kutusuna aranan metin yazldktan
sonra Sonrakini Bul dmesine tklanlr.
Eer bulunan metnin farkl bir metin ile deitirilmesi isteniyorsa Dzen-Deitir komutu
verilir. Karmza gelen pencerede Aranan kutusuna aranan metin yazlr ve bu metnin yerine
gemesi istenen metnide Yeni Deer kutucuuna yazdktan sonra Sonrakini Bul dmesine
tklanlr. Eer bulunan metnin deitirilmesi isteniyorsa Deitir dmesine deitirmek
istemiyorsak Sonrakini Bul dmesine tklanlr. Eer belge ierisinde bulunanlarn hepsinin
deitirilmesini istiyorsak Tmn Deitir dmesine tklarz.
4.3.14.st Bilgi ve Alt Bilgi Eklemek

Microsoft Worde sayfalarn altnda ve stnde yer almasn istediimiz sabit bilgiler eklemek
iin Grnm-stbilgi ve Altbilgi komutu verilir. Bu ilem yapldnda sayfada gerekli olan
stbilgi blm alr ve ekrana stbilgi ve Altbilgi iin kullanlan ara ubuklar gelir.
Gerekli st bilgi yazldktan veya butonlarla ilem yapldktan sonra klavyeden (Aa Ok)
tuuna baslarak Altbilgi blmne geilir. Burada da gerekli alt bilgi yazldktan veya
butonlarla ilem yapldktan sonra sayfann normal blmnde tek tklama yaplarak yaplan
deiiklik aktif hale getirilir.

4.3.15. Sayfa Numaralar Eklemek

Microsoft Wordde hazrlanan belgelerdeki sayfalara otamatik sayfa numaralar ekletmek iin
Ekle-Sayfa-Sayfa Numaralar komutu verilir. Ekrana gelen pencerede Konum ve Hizalama
seenekleri kullanlarak sayfa numaralarnn, sayfann neresinde kaca belirlenir. Biim
butonu ile sayfaya eklenecek numarann biimi belirlenir.

BilgiSayar Ders Notu

29

r. Gr. M.zhan KALA

4.3.16.Simge Eklemek
Microsoft Wordde hazrladmz belgelere bazen klavye ile kartamayacamz karakter
eklemek isteriz. Byle bir durumda imleci uygun yere getirdikten sonra Ekle-Simge
komutunu vererek sayfalarmza simgeler ekleyebiliriz. Bu simgeleri Biim-Yaztipi
komutunu kullanarak bytebilir veya renklendirebiliriz.

4.3.17. Resim Eklemek

Ekle-Resim-Kk Resim (nsert-Picture-Clipart) komutunu verdiimizde karmza Clipart
Galeri penceresi gelir bu pencereden istenilen resim seildikten sonra Insert dmesine baslr
ve sayfada imlecimizin bulunduu yere setiimiz ekil kar.

BilgiSayar Ders Notu

30

r. Gr. M.zhan KALA

4.3.18. Metinleri Biimlendirmek

Microsoft Word gibi gelimi kelime ilemciler bize metinleri biimlendirme konusunda
birok seenek sunar. Bu sayede hazrladmz belgeler daha ho bir grnme sahip olurlar.
Biim-Yaztipi (Format-Font) komutunu vererek karmza gelen pencereden
istediimiz yaztipi, biemini, boyutu ve rengini belirleyerek varsaylan yaztipi
ayarlarn deitirebiliriz. Ayrca bu penceredeki seenekleri kullanarak yazlarn altn
izgili yapabilir istediimiz yazlar altsimge veya stsimge olarak belirleyebiliriz.
Eer istersek karakterler aras braklacak boluk miktar ayarlayabiliriz.

BilgiSayar Ders Notu

Biim-Paragraf komutunu
miktarlarn ayarlayabiliriz.

31

vererek

r. Gr. M.zhan KALA

satrlar

arasnda

braklabilecek

boluk

Biim-Kenarlklar ve Glgelendirme komutu aracl ile sayfamzda bulunan

herhangi bir metni erceve ierisine alabilir veya sayfann etrafna erceve
izdirebiliriz. Karmza gelen pencerede Kenarlklar sekmesi aracl ile seili olan
metnin, Sayfa Kenarl sekmesi ile de sayfann ereveleri belirlenebilir.
Glgelendirme sekmesi kullanlarak ise izilen erevenin ierisine renk ve dzen
verilebilir.

BilgiSayar Ders Notu

32

r. Gr. M.zhan KALA

4.3.19.Tablolarla almak
Microsoft Wordde tpk Microsoft Excelde olduu gibi tablolar oluturulabilir. Bir
Microsoft Word sayfasnda tablo oluturabilmek iin imleci uygun yere getirdikten sonra
Tablo-Tablo Ekle komutu verilir.
Bu komut verildikten sonra gelen pencerede istenilen stun ve satr saylar girilir ve Tamam
dmesine baslr. Bu sayede imlecin bulunduu yere bir tablo ekletmi oluruz. Tablo
zerinde ileriye doru hareket edebilmek iin klavyeden Tab tuu kullanlr. Bir nceki
hcreye dnmek iin veya geriye doru gitmek Shift ve Tab tularna ayn anda baslr. Eer
istenirse mouse ile istenilen hcreye tklanlarak o hcre seili hale getirilebilir.
Tabloya Satr veya Stun Ekleme:
Bir tabloya yeni bir satr veya stun eklemek iin nce satr veya stun seilmeli
ardndan Tablo-Stun Ekle veya Tablo-Satr Ekle komutu verilmelidir.
Satr veya Stun Silme
Bir tablodan bir satr veya stun silmek iin nce satr veya stun seilmeli ardndan
Tablo-Stun Sil veya Tablo-Satr Sil komutu verilmelidir.

BilgiSayar Ders Notu

33

r. Gr. M.zhan KALA

5. TABLO PROGRAMI ( MS EXCEL )

5.1. Tablo Programlar Hakknda Genel Bilgiler

Tablo programlar, zellikle rakamlar ieren eitli bilgileri, anlaml paralara ayrmamza,
bu paralar kolay anlalabilir biimde ve istediimiz dzende sunmamza, gerektiinde bu
bilgilerle hesaplamalar yapmamza, yaplan hesaplamalardaki deiimleri kolay
gerekletirmemize, gemite farkl davranlsayd bugn ne konumda olunabileceini
grmemize ya da ileride bizi nelerin beklediini kestirmemize yardmc olmak iin
tasarlanm yazlmlardr. Bu yazlmlar, oluturulan tablolardaki verileri, bu veriler
arasndaki ilikileri kolay kavrayabilmemize ve yorumlayabilmemize yardmc olur.
Tablo programlar, birbirleriyle yakn iliki iinde olan veriler arasndaki ilikileri kolayca
grmemizi salamann yan sra bu verilerin birinde oluan deiimin dierlerine
yanstlabilmesi iin gerekli matematiksel, istatistiksel, mantksal ilemleri (hesaplamalar) de
kolayca gerekletirir.
Microsoft Excel bir hesap tablosu programdr. Excel, her trl veriyi (zellikle saysal
verileri) tablolar ya da listeler halinde tutma ve bu verilerle ilgili ihtiya duyacanz tm
hesaplamalar ve analizleri yapma imkn sunan bir uygulama programdr.
Microsoft Excel ile yarattmz dosyalara genelde alma kitab ad verilir. alma
kitabn, eitli alma sayfalarn birbirine balayan bir cilt gibi dnebiliriz. alma
sayfas, verileri girdiimiz, gerekli hesaplamalar ve ilemleri gerekletirdiimiz satr ve
stunlardan olumu alandr.
Bir alma kitab ilk yaratldnda kendiliinden eitli alma sayfalar ierir. rnein,
Excel alma kitab, alma sayfas ile alr. Bir alma sayfasnn ierdii satr ve stun
saylar snrldr.
Microsoft Excel alma sayfasnda 65,536 satr, 256 stun ve toplam 16.777.216 hcre
bulunmaktadr.

5.2 Temel Kavramlar ve Ara ubuklar

alma Kitab: Excelde yaratlm bir dosya, bir alma kitabdr.
alma Sayfas: alma kitaplarn temsil eden belge pencerelerinin alt ksmnda yan yana
dizili olan dmelerden her birine (Sayfa1, Sayfa2, Sayfa3, ..) alma sayfas denmektedir.

ekil alma Sayfas Grnm

BilgiSayar Ders Notu

34

r. Gr. M.zhan KALA

Satr, Stun: Excel sayfas satr ve stunlardan oluan bir tablodur. alma sayfalarnn her
birinde 16384 satr ve 256 stun vardr.
Hcre: Satrlarn ve stunlarn kesitikleri her bir kutuya verilen isimdir.

Standart Ara ubuu

5.3. MS Excel Kullanm

Excel ile almadan nce dosya ilemleri hakknda bilgi sahibi olmanz gerekir. Excel'de dosya
kavram yerine alma kitab kavram kullanlmaktadr. Bir alma kitab, alma sayfalarndan
olumaktadr.
5.3.1. Yeni bir alma Kitab Yaratmak
Excel'i ilk altrdnzda karnza yeni bir alma kitab alacaktr. Bu kitabn altaki ad
Kitap1 olarak grnecektir. almalar bu kitap zerinde yaplr
5.3.2 alma Sayfas
Bir alma Sayfasnda stun ve satrlarn kesitii birime "Hcre" denir. Hangi hcrede "Forml
ubuu" zerinde bulunan "Hcre Adresi" blmnde yazar. Hcre ierii de "Forml ubuu"
zerinde gzkr. Sol tarafta "Satr Numaralar" 1, 2, 3... biiminde; "Stun Balklar" ise A, B,
C ... biimindedir.

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

35

ekil alma Sayfas Grnm

5.3.3. Satr Stun Boyutlandrmas

alma sayfasnda kullanlan stun geniliklerinin ayarlamak iin;
1. Biim mensnden ""Stun-Genilik komutunu seilir.
2. Stun geniliine rnein 15 yazp "Tamam" dmesine baslr.

alma sayfasnda kullanlan satr yksekliklerinin ayarlanmas iin;

Ykseltmek ya da alaltmak istediiniz satrlardan en az birer hcre sein.

1. "Format" mensnden "Satr" ve oradan da "Yseklik tklayn.
2. Satr yksekliine 15 yazn ve "OK" (Tamam) dmesine basn.

5.3.4. Satr Stun Hcre Silme ve Ekleme

Satr, stun ya da hcre silmek iin;

1. Silmek istediiniz satr, stun ya da hcre seilir
Seim yapma:
a. Bir

satr/satrlar

Artarda

satrlar

semek
semek

fare uygun biimde kaydrlr.

iin
iin

"Satr

Numaralar"nn

balang/biti

satr

zerine
seildikten

baslr
sonra

BilgiSayar Ders Notu

b. Bir

r. Gr. M.zhan KALA

36

stunu/stunlar

Artarda

stunlar

semek
semek

iin
iin

"Stun

Bal"nn

balang/biti

zerine

stunu

baslr

seildikten

sonra fare saa/sola kaydrlr.

c. Yanyana

hcreleri

semek

iin

fare

seimin

yaplaca

kelerden

birisine getirilip, apraz biimde fare kaydrlr.

d. Yanyana olmayan satrlar/stunlar/hcreleri semek iin nce Ctrl tuuna baslr,
parmak kaldrlmadan seilmek istenen satrlar/stunlar/hcreler seilir.

ekil Silme Onay Kutusu

2. "Dzen-Sil" komutunu tklanr.

3. Karnza gelen "Sil" penceresinden "Hcreleri sola tele"/"Hcreleri yukar tele"/"Tm
satr"/"Tm stun" seilip, "Tamam" dmesine baslr.

Satr stun ya da hcre eklemek iin;

1. Fareyi sonrasna eklemek istediiniz satr ya da stuna getirin.
2. "Ekle" mensnden isteinize gre "Satr" "Stun" ya da "Hcreler" komutunu seilir.
Not: Eer hcre eklemek istiyorsanz karnza gelen pencerede, mevcut hcrelerin ne yne doru
telenecei sorulur.

BilgiSayar Ders Notu

37

5.3.5 Kopyala -Yaptr Yntemiyle oaltmak

1. oaltmak istediiniz hcreleri (A1'den A4'e kadar) sein.
2. Farenin sa dmesine seili alan zerinde iken tklatn.
3. Karnza gelen ksayol mensnden "Kopyala" komutunu tklatn.
4. Yaptrmak istediiniz yere (hcreye) (C1 hcresine) tklayn.
5. Farenin sa dmesini tklayp ksa yol mensn grntleyin.
6. Bu menden " Yaptr" komutunu tklayn.

5.3.6 Kes Yaptr

ekildeki hcreleri Se-Kes-Yaptr yntemiyle tamak iin;
1. Tamak istediiniz hcreleri (A1'den A4'e kadar) sein.
2. Farenin sa dmesine iaretli alan zerinde iken tklatn.
3. Karnza gelen ksayol mensnden "Kes" komutunu tklatn.
4. Yaptrmak istediiniz yere (hcreye) (B1 hcresine) tklayn.
5. Farenin sa dmesini tklayp ksa yol mensn grntleyin.
6. Bu menden "Yaptr" komutunu tklayn.

r. Gr. M.zhan KALA

BilgiSayar Ders Notu

38

r. Gr. M.zhan KALA

5.3.7. Hcre zellikleri ile Say Biimlendirme

Excel'de oluturulan tablolarn daha rahat anlalmas ve daha gzel grlmesi asndan saylar
da biimlendirebiliriz. u unutulmamaldr ki hcredeki saylarn deerleri deil sadece biimleri
(grnleri) deiir. Etkin hcrenin deeri, forml ubuunda grntlenir. Yandaki rnek
tabloda grlen iki stunun da deerleri ayndr, sadece biimleri farkldr.

B stunundaki ilemleri yapmak iin;

1. Biimlendirmek istediimiz hcre ya da hcreleri sein.
2. "Biim" mensnden "Hcreler"i tklayn.
3. stediiniz say biimini sein.

BilgiSayar Ders Notu

39

r. Gr. M.zhan KALA

Bu ilemleri ara ubuu zerindeki dmeleri kullanarak da yapabilirsiniz.

5.3.8 Bitiik Hcrelere Dayanarak Hcreleri Otomatik Doldurma

Hcrenin doldurma tutamacn srkleyerek o hcreyi ayn satrdaki dier hcrelere

kopyalayabilirsiniz. Hcre, Excel'in seri olarak geniletebilecei bir say, tarih veya zaman sresi
ieriyorsa, deerleri kopyalama yerine deerlere ekleme yaplr. rnein, hcre "Ocak" deerini
ieriyorsa, satrdaki veya stundaki dier hcreleri hemen "ubat", "Mart" ve devam aylarla
doldurabilirsiniz.

5.3.8.1. Saylar Otomatik Doldurma

Eer 1, 2, 3.. ya da 2, 4, 6.gibi artan bir listeyi hzl ve kolay bir ekilde oluturacaksak,
bunu salamak iin;

ekil Hcrelere Otomatik Say Doldurma

BilgiSayar Ders Notu

40

r. Gr. M.zhan KALA

1. ekilde grlen verileri girin.

2. lgili hcreleri setikten sonra, imlecin ekildeki gibi art iareti ekline dnmesini salayn.
3. Doldurma tutamacndan tutarak (imlecin art iareti ekli) fare ile aa ynde srkleyin

ekil Say Doldurulmu Hcre

BilgiSayar Ders Notu

41

r. Gr. M.zhan KALA

5.3.8.2 Tarih, Ay ve Gn Otomatik Doldurma

ekilde grlen listeleri oluturmak iin;
1. Birinci satrdaki deerleri girin.
2. Her birini teker teker setikten sonra doldurma tutamalarndan seerek aa yne doru
otomatik doldurun.
Btn bu ilemler iin sadece ilk hcreyi seiyoruz.

ekil Hcrelerin Otomatik Aylar le Doldurulmas

ekil Otomatik Doldurulmu Hcreler

BilgiSayar Ders Notu

42

r. Gr. M.zhan KALA

5.3.9. Forml Hazrlama Ve Kullanma

Forml kullanmak iin nce ierii forml ile belirlemek istenen hcre aktif duruma getirilir.
Forml girii dorudan hcreye yaplaca gibi forml ubuu aracl ile de yaplabilir. Ancak
forml girilerinin forml ubuundan yaplmas nerilmektedir. Forml hazrlamak iin hcreye
nce "=" iareti girilir. rnek olarak, A1 ve B1 hcrelerindeki iki sayy toplamak iin yazlacak
forml hazrlayalm. Forml C1 hcresine hazrlayacaz. Bunun iin:
1. C1 hcresine gelinir.
2. Forml =A1+B1 eklinde yazlp, enter tuuna baslr. Hcreleri Seri olarak toplamak iin
aralarna : iareti konur ise aralktaki tm hcreleri dahil eder. r. A1:A5 A1 ile A5 arasndaki
tm hcreleri kapsar Aadaki ekilleri inceleyerek forml yazmaya aln.

ekil 29 Forml ubuu

TOPLA(A1:A5) A1 hcresi ile A5 hcreleri arsndaki ierdii deerleri toplar

ekil Forml Hazrlan

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

43

1. imdi ise saysal deer ieren 5 hcrenin ieriini toplayan bir forml hazrlayalm.
Bunun iin; B8 hcresi aktif hcre durumunda iken imleci forml ubuuna tayn.
2. B8 hcresine forml yazmak iin nce "=" karakterini girin.
3. Ardndan

ierikleri

toplanacak hcre adreslerinin

aralarna

"+"

iareti konulmak

suretiyle forml ubuuna yazn.

4. Sonra enter ya da forml ubuu zerindeki onay iareti olan dmeye basn.

Hcre iinde toplama ileminin sonucu grntlenirken, forml ubuunda hazrlanan forml
grntlenir. C8 hcresinin (giderler toplamn) iin, ayn ilem "Forml Kopyalama" yntemiyle
yaplr.

"Net" adl stunun deerini bulmak iin; B3 hcresinin deerinden C3 hcresinin deerinin
karlmas gerekmektedir. Bunun iin; Bu ilemi, D4, D5, D6 ve D7 hcreleri iin tek tek
yapabileceiniz gibi birazdan okuyacanz daha kolay bir yntem neriyoruz size.

ekil Hcrelere Forml Yazlmas

BilgiSayar Ders Notu

44

r. Gr. M.zhan KALA

5.3.10. Hazr Fonksiyonlar Kullanma

Fonksiyonlar, bamsz deiken ad verilen belirli deerleri, szdizimi ad verilen belli bir
srayla kullanarak hesaplamalar yapan nceden tanmlanm formllerdir. Bunlardan en
yaygn kullanlan fonksiyon EER fonksiyonudur.

Eer Fonksiyonu
Belirttiiniz koul DORU olarak deerlendirilirse bir deer, YANLI olarak
deerlendirilirse baka bir deer verir.
Deerler ve formller zerinde koullu snamalar yrtmek iin EER fonksiyonunu
kullann.
EER(mantksal_snama;eer_doruysa_deer;eer_yanlsa_deer)
Mantksal_snama DORU veya YANLI olarak deerlendirilebilecek herhangi bir deer
veya deyim. rnein, A10=100, mantksal bir deyimdir; A10 hcresindeki deer 100'e eitse,
deyim DORU olarak deerlendirilir. Tersi durumda, YANLI olarak deerlendirilir. Bu
bamsz deiken herhangi bir karlatrma hesab ileci kullanabilir.

EXCEL'de mantksal bir koulu snamak iin aadaki ilemciler kullanlr.

<

kk

<=

kk veya eit

eit

>=

byk veya eit

>

byk

<>

eit deil

EXCEL'DE ilemlerde ilem ncelii u ekildedir:

1. parantez ii
2. * veya /
3. + veya -

BilgiSayar Ders Notu

45

r. Gr. M.zhan KALA

5.3.11. Verileri Sralama

Deerlendireceiniz veriler ok fazlaysa bunlar mutlaka uygun bir dzende saklamanz
gerekir. Gnlk hayatmzda verileri tablolar, Excel dilinde ise listeler halinde dzenliyoruz.
Bu listelerin ortak zellii, satrlar ve stunlar eklinde dzenlenmi olmalardr. Ayn tipteki
ve anlamdaki bilgiler ayn stuna yazlmlardr. Ayrca birbiriyle ilikili olan verileri ayn
satra yazyoruz. Oluan bu dzene tablo ya da liste diyoruz. Bu dzenlemeyi yaparak
verilerinizi bir dzene kavuturmu yani bir veri taban oluturmu olursunuz.
Excel'de bir liste oluturacaksanz ncelikle stunlara birer ad vermelisiniz.

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

46

Verileri girdikten sonra liste ile ilgili bir ilem yapmak istediinizde, gerekli komutu
vermeden nce liste ierisinde bulunduunuz hcrenin liste kapsamnda olmasna dikkat edin.
Aksi taktirde hata mesajyla karlaabilirsiniz.
Bir listenin satrlarn veya stunlarn listedeki deerlere dayanarak sralama yoluyla yeniden
dzenleyebilirsiniz. Listeleri artan (1'den 9'a, A'dan Z'ye) veya azalan (9'dan 1'e, Z'den A'ya)
srayla sralayabilirsiniz.

ekil Verileri Sralama

1. ekilde grlen btn verileri girdikten sonra "ADI" zerine tklayn.

2. "Veri" mensnden "Srala" komutunu tklayn.
3. "Srala" penceresinde "Sralama lt"nde

"ADI", Sonra

ltnde "SOYADI" ve

seenek kutusundan "Artan" sein.

4. "Liste

ierisinde"

dikkat ediniz.

blmnde

"Balk

satr

var"

seeneinin

iaretli olmasna

BilgiSayar Ders Notu

47

r. Gr. M.zhan KALA

5. "Tamam" dmesine basnz.

6. Tablonun "ADI" ve "SOYADI" deerlerine gre sralandn greceksiniz.

BilgiSayar Ders Notu

6.

SUNU

r. Gr. M.zhan KALA

48

PROGRAMI

(MS

POWERPOINT )

6.1. Sunu Program Hakknda Genel Bilgiler

Power Point sunu hazrlama program, bir konu hakknda bilgi vermek veya herhangi
bir rn tantmak gibi istenen anlatmlar belirli bir kitleye sunumun hazrland ofis
programdr. Sunumlar birer ekran grnts eklinde hazrlanr ve her bir grntye slide
(slayt) denir.

6.2. Sunu Program Hazrlama

PowerPoint Program altrldnda ekrana gelen pencereden Bo Sunu seilir. Akll
erik Sihirbaz ve ablon yardmyla daha nceden hazrlanm rnekleri kullanarak
sunu hazrlanabilir. Yeni Slayt penceresinden oluturulacak slayt tr seilir.

ekil Dosya Balang Diyalog Kutusu

BilgiSayar Ders Notu

49

r. Gr. M.zhan KALA

ekil Slayt Dzeni Seim Kutusu

Yukardaki tablodan oluturulacak olan slaytlarn tiplerine gre veya sunumun amacna gre
eklenecek olan slayt tipi seilir. rnein sadece yazdan oluacak olan sunum iin 1. Slayt
tr seilir. Daha sonra Slayt bal yazlarak hazrlanr. PowerPoint sunusu hazrlarken
slaytlara balk yazlmas daha sonra yaplacak ilemleri kolaylatracaktr.
6.2.1.Bo Slaytlar Kullanarak Sunu Oluturma
1. Standart ara ubuunda, Yeni 'yi tklatn.
2. Slaytta veya Anahat sekmesinde, istediiniz metni yazn.
3. Yeni bir slayt eklemek iin, ara ubuunda, Yeni Slayt' ve ardndan istediiniz
dzeni tklatn.
4. Her yeni slayt, eklemek istediiniz baka tasarm eleri veya efekt iin 3 ve 4
numaral admlar yineleyin.
5. Tamamlandnda Dosya mensnde Kaydet'i tklatn ve sununuz iin bir ad yazp
Kaydet'i tklatn.

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

50

6.2.2. Yeni Slayt Ekleme

1. Yeni bo bir slayt eklemek iin, aadakilerden birini yapn:
Biimlendirme ara ubuundaki Yeni Slayt'
tklatn.
Ekleme noktasn Anahat veya Slaytlar sekmesine getirerek, Enter tuuna
basn.
2. Slayt Dzeni grev blmesinde istediiniz dzeni tklatn.
o
o

6.2.3. Slayt Silme

1. Anahat sekmesinde veya Slaytlar sekmesinde normal grnmde, silmek istediiniz
slaytlar sein. (Slaytlar srasyla semek isterseniz, tklatrken ST KRKT tuuna
basn, sral olmayan slaytlar semek zere tklatrken CTRL tuuna basn.)
2. Dzen mensnden Slayt Sil'i tklatn.
6.2.4. Slaytta Yaknlatrma veya Uzaklatrma
1. Yaknlatrmasn deitirmek istediiniz alan, Anahat sekmesi, Slaytlar sekmesi
veya slayt blmesinde grntlenen slayt tklatarak elde edin.
2. Standart ara ubuunda Yaknlatr kutusunun
istediiniz bytmeyi tklatn.

yanndaki oku tklatn, sonra

BilgiSayar Ders Notu

51

r. Gr. M.zhan KALA

6.2.5. Slayt Dzeni Uygulama

1. Biim mensnde Slayt Dzeni'ni tklatn.
2. Slaytlar sekmesinde normal grnmde, dzen uygulamak istediiniz slaytlar sein.
3. Slayt Dzeni grev blmesinde, istediiniz dzenin zerine gelin ve tklatn.

6.2.6 Bir Sunuya Canlandrma Efekti Vermek

Bir sunuya canlandrma efekti vermek iin "Biimlendirme" ara ubuu zerindeki
"Canlandrma Efektleri" dmesi etkin (basl) duruma getirilir. "Canlandrma Efektleri"
ara ubuunun grntlenmesi salanr.

ekil Canlandrma Efektleri Ara ubuu

BilgiSayar Ders Notu

52

r. Gr. M.zhan KALA

Bu ara ubuundaki komut dmeleri kullanlarak slaytta bulunan resim ya da metinlerin

ekranda gzkme sras, ekrana geli biimleri, ekrana gelirken ses eliinde gelmeleri
ayarlanr.

Balk Canlandr: Slayttaki bala efekt (canlandrma) vermek iin

kullanlr.
Slayt Metni Canlandr: Slayttaki gvde metnine efekt vermek iin
kullanlr.
eri Srme Efekti: Szckler sa taraftan uarak ieri girer
Uma Efekti: Szckler sol taraftan uarak ieri girer.
Kamera Efekti: Szckler iten da doru kamera sesi eliinde ekranda
belirir.
Bir Kere Parla: Szckler ksa bir sre ekranda belirir. Sonra kaybolur.
Lazer Metin Efekti: Harfleri sa taraftan ieriye doru teker teker ieri
girer.
Daktilo Metni Efekti: Harfler daktilo sesi eliinde teker teker yazlr.
Metin Sras Efektini Ters evir: Slayttaki metinleri aadan yukarya
doru yazar.
Brak: Szckler yukardan aaya teker teker der.
Canlandrma Sras: Slayta girecek nesnelerin ekrana giri srasn
ayarlar.
zel Canlandrma: Slaytta bulunan grafik, ses ve film gibi gsterileri
yapmak iin gerekleri ayarlar dzenler.

BilgiSayar Ders Notu

53

r. Gr. M.zhan KALA

6.2.7. Slayt Gsterisi

Slaytlarn otomatik gsterimi iin "slayt sralaycs grnm"nde iken farenin sa tuuna
basldnda alan komut penceresinden "Slayt geii" seilir. Ya da Men ubuundan
"Slayt Gsterisi"+"Slayt Geii" ile ayn komut iletilir.

ekil Slayt Gsterisinin Balatlmas

BilgiSayar Ders Notu

Slaytlarn

otomatik

r. Gr. M.zhan KALA

54
(fare

ve

klavye

kullanlmadan) gsterimi iin "Otomatik

olarak" komutu seilip, belirtilen saniye sonra slaytlarn deiimi salanr. Her slayt iin ayr
zaman vermek iin "Uygula" komutu; tm slaytlarn ekranda belirtilen zaman gzkmesi iin
"Tmn Uygula" komutu seilir. Slaytlarn ekrana gelii srasnda efekt verilebilir. Bunun
iin alan menden istenilen efekt seilir. "Yava", "Orta" ve "Hzl" seeneklerinden birisi
seilerek slayt efektinin geii belirlenebilir.
Bir slayta ayr efekt vermek iin "Uygula"; tm slaytlara ayn efekti vermek iin "Tmn
Uygula" komutu seilir.

6.2.8. Slaytlarn Yazcdan k

Microsoft PowerPoint slaytlarnz setiiniz yazcda en uygun biimde yazdrmak iin
otomatik olarak ayarlar ( siyah-beyaz veya renkli). Slayt yazdrmak iin Dosya- yazdr seilir.
Burada gelen diyalog penceresinden istene zellikler ayarlanarak tamam denilir.

BilgiSayar Ders Notu

Slaytlar yazcdan her slayt bir sayfaya

r. Gr. M.zhan KALA

55

gelecek biimde alnabilecei gibi,

her

sayfaya 2, 3, 6 slayt gelecek biimde de yazdrlabilir. Bir A4 kadna 6 tane slayt

yazdrmak iin "Yazdrlacak" blmnden "Dinleyici Notu (6 slayt/sayfa)" seilir.

BilgiSayar Ders Notu

56

r. Gr. M.zhan KALA

7. NTERNET UYGULAMALARI
7.1. nternetin Tanm

nternet, birbirlerine kablolar aracl ile bal bulunan dnya zerindeki binlerce bilgisayarn
oluturduu sisteme verilen isimdir. Internet kelimesi International Network (Uluslararasi A)
kelimelerinin birlemesinden meydana gelmitir.

nternet dnyann bir ucundaki bir bilgisayardan dnyann baka bir ucundaki bilgisayara
bilgi aktarmna olanak salar.

7.2. nternet ve Bireysel Gvenlik

7.2.1. Virs Nedir?
Virs, kendini bir programa veya bir dosyaya ilitirerek bilgisayardan bilgisayara atlayabilen
bir bilgisayar kodu parasdr. Yeni bilgisayarlara atladka bular. Virsler yazlmnza,
donanmnza ve dosyalarnza hasar verebilir.

7.2.2. Solucan nedir?

Solucan da, virs gibi, kendisini bir bilgisayardan dierine kopyalamak iin tasarlanmtr
ancak bunu otomatik olarak yapar.
lk olarak, bilgisayarda dosya veya bilgi ileten zelliklerin denetimini ele geirir. Solucan bir
kez sisteminize girdikten sonra kendi bana ilerleyebilir.

Solucanlarn en byk tehlikesi, kendilerini byk saylarda oaltma becerileridir. rnein

bir solucan, e-posta adres defterinizdeki herkese kopyalarn gnderebilir ve sonra ayn eyi
onlarn bilgisayarlar da yapabilir. Bu, domino etkisinin getirdii youn a trafii iyeri
alarn ve Internet'in tmn yavalatabilir.

Yeni solucanlar ilk ortaya ktklarnda ok hzl yaylrlar. Alar kilitlerler ve olaslkla sizin
ve bakalarnn Internet'teki Web sayfalarn grntlerken uzun sreler beklemenize yol
aarlar.

BilgiSayar Ders Notu

57

r. Gr. M.zhan KALA

Solucanlar yaylmak iin bir "tayc" programa veya dosyaya gereksinim duymadklarndan,
sisteminizde bir tnel de aabilir ve baka birinin uzaktan bilgisayarnzn denetimini eline
geirmesini salayabilir. Yakn gemiteki solucanlara rnek olarak Sasser solucan ve
Blaster solucan verilebilir.

7.2.3. Truva at nedir?

Mitolojideki Truva at nasl bir armaan gibi grnp, aslnda Troya kentini ele geirecek
Yunanl askerleri tayorduysa; bugnn Truva atlar da yararl yazlmlar gibi grnen
bilgisayar programlardr, ancak gvenliinizi tehlikeye atar ve pek ok zarara yol aarlar.

Yararl gibi grnen ancak aslnda zarara yol aan bir bilgisayar program.
Truva atlar, insanlarn, meru bir kaynaktan geldiini dndkleri bir program amaya
yneltilmeleri yoluyla yaylr.

7.2.4. Casus Yazlmlar

Casus yazlmlar ve dier istenmeyen yazlmlar, bilgisayarnzda sizin izniniz olmadan belirli
grevleri gerekletiren yazlmlara verilen addr. Bu tr yazlmlar, reklamlar
grntleyebilir veya kiisel bilgilerinizi toplamaya alabilir.

7.2.5. Solucanlar, truva atlar, casus yazlmlar ve dier virsler nasl yaylr?

E-posta yoluyla: En tehlikeli virslerin birou temel olarak e-posta ekleri (bir e-posta
iletisiyle gnderilen dosyalar) yoluyla yaylmtr.
E-postanzn bir ek ierip iermediini genellikle anlayabilirsiniz, nk size eki ve
adn temsil eden bir ata simgesi ile gsterilir. Fotoraflar, Microsoft Word ile yazlm
mektuplar ve hatta Excel elektronik tablolar, e-posta ile her gn alyor olabileceiniz
dosya trlerinden bazlardr

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

58

Yklenen programlar araclyla: Kayna ve gvenli olup olmad tam olarak

bilinmeyen programlar ou zaman beraberinde virs, casus yazlm, solucan gibi
riskleri de getirir.

Web Sayfalar: Gvenli olmayan web sayfalar ziyaret edildiinde baz yazlmlar veya
virsler bilgisayarmza otomatik olarak yklenir.

7.2.6. Bilgisayarmda bir solucan veya baka bir virs olup olmadn nasl
saptayabilirim?

Normalden daha yava almaya balar

Sk sk yant vermemeye veya kilitlenmeye balar
Birka dakikada bir ker veya yeniden balar
Kendi kendine yeniden balar ve normal almaz
Uygulamalar dzgn almaz
Disklere veya disk srclerine eriilemez
Yazdrma ilemleri dzgn almaz
Beklenmedik hata iletileri alrsnz
Bozuk menler ve iletiim kutular grntlenir

7.2.7. Virsten Korunmak in

Bilgisayarnza en az bir anti-virs program yklenmelidir.
Bilmediiniz birisinden gelen e-postadaki ekli dosyalar amamalsnz
Arkadanzdan aldnz flash diskleri, CDleri virs kontrolnden geirilmelisiniz

Eer bir programn virsl olduundan pheleniyorsanz o program kullanmamalsnz.

Windows, MS Office, Internet Explorer, Netscape gibi rnlerin gvenlik gncellemelerini
dzenli olarak yapmalsnz
Kayna belli olmayan,
yklememelisiniz.

program,

mzik,

ekran

koruyucu

ve

oyunlar

sisteme

BilgiSayar Ders Notu

59

r. Gr. M.zhan KALA

7.2.8. nternet Dolandrcl Kavram

"Sahte siteye ynlendirme" bilgisayar korsanlarnn Internet trafiini bir Web sitesinden, bire
bir ayn olan baka bir siteye ynlendirerek kullanc adnz ve parolanz bu sahte sitedeki
veritabanna girmeniz iin sizi kandrmaya almasdr.

Dolandrclarn banka hesabnza erimek, kimlik bilgilerinizi almak veya sizin adnzla
baka dolandrclk giriimlerinde bulunmak amacyla kiisel bilgilerinizi elde etmeye
alt bu saldr trlerinin hedefi genelde banka veya benzer mali sitelerdir.

Sahte Siteye Nasl Ynlendirirler?

rnein bu dolandrclar size, popler Web sitelerinden veya bankanz ya da kredi kart
irketiniz gibi gvenilir sitelerden gelmi gibi grnen e-posta iletisi gnderirler.

E-posta iletileri, alr pencereler ve balantnn ynlendirdii Web siteleri gerek gibi
grnerek birok kiiyi meru olduklarna inandrabilir. phe duymayan kiiler, kredi kart
numaralarn, parolalarn, hesap bilgilerini veya dier kiisel verilerini soran bu isteklere
yant verir.

Sahtekarlk Kurban Olursanz Ne Yapmalsnz?

Etkilenen tm hesaplar kapatn

Tm evrimii hesaplarnzn parolalarn deitirin
Ailenize ve yetkililere haber verin
lgili her eyi kaydedin ve saklayn

7.2.9. Parolalar

BilgiSayar Ders Notu

60

r. Gr. M.zhan KALA

Parolalar, bakalar tarafndan tahmin edilmesi zor karakter dizisi olmaldr.

Ksa parola kullanmaktan kanlmal.

Harfler, saylar ve simgelerin bir birleimini kullann. (Parolanzda ne kadar farkl trde
karakter olursa, parolann tahmin edilmesi o kadar zorlar.)

Her hesap iin farkl parola kullanlmal.

Sk sk deitirilmeli, herhangi bir yere yazlmamal.

Kitaplardaki rnek ifreler hi bir zaman kullanlmamal

Her hesap iin ayr bir ifre kullanlmal

Parolalarnz, denetiminizde olmayan bilgisayarlara yazmayn

Kimseye ifrenizi vermeyin (arkadalarnz da dahil)

7.3. Web Tarayclar (nternet Explorer)

Internet Explorer bir WWW listeleyicisidir (WWW Browser). Grafik tabanl bir programdr
ve oklu hiper ortam oluturan bileenler (linkler) zerine gelip mouse ile bir kere tklatlarak
ilgili veriler ekranda grntlenir. Internet Explorer ile WWW, FTP, news, telnet eriimi
yapmak mmkndr.
Internet Explorer ile bir Web sayfasna balanmak iin Address ile balayan bo alana uygun
URL satr girilir. rnein www.bayar.edu.tr adresine balanmak iin:

7.3.1. nternet Explorer Seenekleri

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

61
nternet Explorer ayarlar iin, Aralar- Seenekler sekmesi tklanr. Baka bir yolla
masastnde bulunan internet Explorer simgesi zerine gelinir, fareye sa tklanr ve
zellikler seilir.

nternet Seenekleri ksmnda yapabileceklerimiz:

Giri sayfas ksmnda yazacamz url adresini al sayfamz olarak belirleyebiliriz.
Gvenlik ksmndan, gvenlik seviyesi ayarlanabilir,
Gvenlik ksmndan yasaklamak istediimiz siteleri yasaklayabiliriz.
Gzatma gemii ksmndan, ziyaret ettiimiz web sayfalaryla ilgili olarak
bilgisayarmzda saklanan
o Geici internet dosyalar,
o Tanmlama bilgisi,
o Gemi (Ziyaret ettiimiz web sitelerinin listesi),
o Form verileri,
o Parolalar silinebilir.

7.3.2. nternet Explorer Kimlik Av Filtresi

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

62
Internet Explorer 7 ve sonraki versiyonlar evrimii
olduunuzda
gvenliinizin
korunmasna yardmc olmak iin dinamik gvenlik korumas sunar. ou kullanc Web'e
gzattklar srada fareyi her tklattklarnda ne kadar kiisel ve izlenebilir verinin iletildii
konusunda bilgi sahibi deildir ve ou evrimii kullanc da geerli bir Web sitesi ile sahte
bir kopyasn birbirinden ayrmakta sorun yaar. Birok kt amal Web sitesi iletmeni
tarafndan kiisel bilgileri toplamak iin kullanlan teknie kimlik av ad verilir; nemli
bilgileri (rnein, kredi kart veya sosyal gvenlik numaras) edinmek amacyla evrimii
olarak kimlik deitirerek yasal bir kii veya iletme gibi davranmaktr.

Internet Explorer 7'deki yeni Kimlik Av Filtresi her saat birka kez gncelletirilen bir
evrimii hizmet kullanarak, sahte Web siteleri ile ilgili en son endstri bilgilerini toplar ve
sizi nceden uyarmak ve gzatma deneyiminiz srasnda korunmanza yardmc olmak
amacyla bu bilgileri sizinle paylar.
Internet Explorer 7'yi ilk kullandnzda, Kimlik Av Filtresi varsaylan olarak
etkinletirilmitir. Etkinletirmek ve devre d brakmak ya da pheli bir siteyi Microsoft'a
bildirmek gibi Kimlik Av Filtresi seenekleri iin, sa stteki ara ubuunda Aralar
mensne gidin ve Kimlik Av Filtresini sein.

8. MS OUTLOOK PROGRAMI

BilgiSayar Ders Notu

63

r. Gr. M.zhan KALA

8.1. MS Outlook Nedir?

Outlook yalnzca e-posta gndermenizi, almanz ve ynetmenizi salayan bir yazlm
deildir; ayn zamanda takviminizi ve arkadalarnz, i ilikileriniz gibi kiileri de
ynetmenizi salar.
Bunlara ek olarak, takviminizi Internet araclyla aileniz ve alma arkadalarnzla
paylaabilirsiniz.
Outlook rn belge, elektronik tablo, sunu oluturma ve e-posta ynetme iin farkl trden
yazlmlarn birletirildii "Office" rn paketinin bir parasdr.

Outlook genel grnmnde Outlook Bugn, Takvim, Kiiler, Grevler, Notlar ve Silinmi
eler bulunur.
8.1.1. Outlook Bugn
Outlook Bugn sayfas gn iindeki ilerinizin nizlemesini yapmanz salar. Microsoft
Outlook Bugn ile, randevularnzn zetini, grevlerinizin listesini ve ka tane yeni e-posta
iletiniz olduunu grebilirsiniz. Outlook balatldnda nce bu sayfann grnmesini
salayabilir, istediinizde Outlook Bugn'n grntsn deitirebilirsiniz.

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

64
8.1.2. Kiiler Hakknda
Kiiler klasr, iletiim kurmak istediiniz kii ve ticari kurulular iin oluturduunuz eposta adres defterinizi ve bilgi deposunu ierir. Kiiler klasrn e-posta adresleri, yer
adresleri, telefon numaralar ve kii ile ilgili doum gn veya yl dnm tarihi gibi dier
bilgileri saklamak iin kullanabilirsiniz.

8.1.3. Takvim
Outlook'un takvim ve zamanlama bileeni olan Microsoft Outlook Takvim e-posta, kiiler ve
dier zelliklerle tamamen tmleik olarak alr. Gn, ay veya yl bir seferde
grntleyebilirsiniz. Takvim'i kullanarak unlar yapabilirsiniz:

Randevu ve olay oluturma

Toplant dzenleme
Grup zaman izelgelerini grntleme
Baka kullancnn takvimini ynetme

8.1.4. Grevler
Bir grev, tamamlanma aamalarn izlemek istediiniz, kiisel veya ile ilgili bir eylemdir.
Grev bir kez gerekletirilebilir veya yinelenebilir (yinelenen grev). Yinelenen grev,
dzenli aralklarla yaplabilir veya sizin tarafnzdan belirtilen, grevin sona erecei tarihe
gre yinelenir. rnein, yneticinize her ayn son Cuma gn bir durum raporu gndermek
zere veya sanz birer ay aralklarla kestirmek iin sizi uyaran bir grev oluturabilirsiniz.
8.1.5. Notlar
Notlar, yapkanl not katlarnn elektronik karldr. Bir not kadna yazmak istediiniz
sorular, dnceler, anmsatclar veya herhangi bir ey iin notlar kullanabilirsiniz.
alrken, baka e veya belgelerde yeniden kullanmak isteyebileceiniz ynerge veya
metinler gibi bilgi paralarn bir yerde saklamak gerektiinde, notlar ak olarak ekranda
brakmak olduka yararl olacaktr.
8.2. MS Outlook Kurulumu
MS Outlook kurulumunu gerekletirmek iin ncelikle internet servis salaycnzdan baz
bilgileri edinmeniz gerekecektir.
ISS'niz veya yneticiniz tarafndan size salanacak bilgiler genellikle unlardr:

Hesap tr (Exchange Server, POP3, IMAP, HTTP veya dier)

Gelen sunucunuzun ve giden sunucunuzun ad
Kullanc adnz
E-posta adresiniz (rnein: kullancad@bayar.edu.tr)
Parolanz

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

65

Bu bilgilerle birlikte aadaki admlarn

izlenmesi gerekir.

E-postalarnza erimek iin Outlook programna e-posta hesabnz tantmalsnz. Bu

ilem iin ncelikle Outlooku altrn, alan pencerenin st ksmnda yaralan
menden Aralara oradan da Hesaplara tklayn.
kacak pencerede, sol taraftaki mende Ekleye oradan da Postaya tklayn.
Bir sonraki pencerede ise gndereceiniz e-postalarn Kimden ksmnda
grnmesini istediiniz isim, lakap yada nvan yazp leriye tklayn.
Bu aamada ise Celal Bayar niversitesi tarafndan verilen e-posta adresinizi girip
leriye tklayn.
Gelen posta sunucum bir .... sunucusudur. ksmnda varsaylan POP3 seili
braknz. Gelen posta (POP3 veya IMAP) sunucusu: ksmnda
mail.bayar.edu.tr yaznz. Giden posta (SMTP) sunucusu: ksmna
mail.bayar.edu.tr
yazp,
leriye tklayn.
imdi ise kullanc adnz Hesap ad: ksmna, ifrenizi ise Parola: ksmna
yaznz. ifrenizin Outlook Express tarafndan otomatik olarak hatrlanmasn
istiyorsanz Parolay anmsa ksmn seili hale getirerek leriye tklayn.
Son olarak, Celal Bayar niversitesinde Gvenli Parola Kimlik Dorulamas (SPA)
kullanldndan, Gvenli Parola Kimlik Dorulamas (SPA) ile oturum a onay
kutusunu semek gerekmektedir.

8.3. MS Outlook Kullanm

8.3.1. Yeni leti Gnderimi
MS outlookla yeni bir e-posta gndermek iin Dosya mensnden Yeni'yi iaret edin ve sonra
Posta letisi'ni tklatn.
Kime:, Bilgi: veya Gizli: kutularna (Kime, Bilgi ve Gizli kutular: Bir ileti Kime
kutusundaki alclara gnderilir. Bilgi (cc, karbon kopya) ile Gizli (bcc, kr karbon
kopya) kutularndaki kiiler de iletiyi alr; ancak Gizli kutusundaki alclarn adlar
dier alclara grnmez.) alclarn adlarn girin. Adlar noktal virgl (;) karakteriyle
ayrn.
Alclarn adlarn Adres Defteri'ndeki bir listeden semek iin Kime veya Bilgi
dmesini tklatn.
Konu kutusuna iletinin konusunu yazn.
leti kutusuna iletiyi yazn.
Gnder'i tklatn.

BilgiSayar Ders Notu

66

r. Gr. M.zhan KALA

8.3.2. Yeni letiye Dosya Ekleme

Gndereceimiz yeni iletiye dosya ekleme iin aadaki ilemleri uygulamalyz.
ine dosya eki eklemek istediiniz eyi oluturun veya an. letilerde, ek eklemek
iin yeni bir ileti oluturmanz gerekir.
enin gvdesini tklatn ve sonra Dosya Ekle'yi tklatn.
Eklemek istediiniz dosyay sein, sonra Ekle'yi tklatn.
Yeni iletide, Gnder'i tklatn ve baka herhangi bir e trnde Kaydet ve Kapat'
tklatn.
Ayrca u ek zelliklerden de yararlanabilirsiniz:
Varsaylan olarak, Microsoft Outlook virs ierme olasl olan, gvenilmez grnen
ek dosyalarnn (rnein, .bat, .exe, .vbs ve .js) eklenmesini engeller. E-posta iletisine
byle bir dosya eklerseniz, gvenilmez grnen eki gndermek isteyip istemediiniz
sorulur. Yantnz Evet olursa, Outlook eki gnderir.
Bir dosyay bilgisayarnzdan Outlook esine srkleyerek veya dosyay kopyalayp
bir ek olarak Outlook esine yaptrarak da ek ekleyebilirsiniz.
Dosyalar paylamann daha gvenli bir yolu, dosyalar gvenli bir a paylamna
postalamaktr. Bir e-posta iletisine, alclara eriim vermi olduunuz paylam iin bir
balant ekleyebilirsiniz.

8.3.3. Gnderilen leti in Okundu Bilgisi steme

MS Outlooktan gnderdiimiz iletilerin kar tarafa ulatndan emin olmak ve okunduunda
bize bir mesaj gelmesini istiyorsak:
1. leti iinde Seenekler'i tklatn.
2. Oy ve izleme seenekleri altnda, Bu ileti iin teslim bilgisi iste veya Bu ileti iin
okundu bilgisi iste onay kutusunu sein.

8.3.4. Adres Defteri Kullanm

Adres Defteri, Outlook ayarlarnza bal olarak, Microsoft Outlook, Microsoft Exchange
Server veya Internet dizin hizmetleri tarafndan salanan bir adres defterleri topluluudur.
Adres Defteri'ni, ileti adreslerini yazmak iin adlar, e-posta adreslerini ve datm listelerini
aramak ve semek iin kullanabilirsiniz.

BilgiSayar Ders Notu

r. Gr. M.zhan KALA

67
Bir e-posta iletisinin Kime, Bilgi veya Gizli kutularna bir ad yazdnzda, Outlook
yazdnz adn Adres Defteri'nde olup olmadna bakar. Byle bir ad varsa, ad zlr ve
ileti gnderilmeye hazr duruma gelir.

8.3.5. Gelen letiyi Yantlamak veya Bir Bakasna letmek

Gelen bir iletiyi yantlamak veya iletmek istediinizde ncelikle iletiyi semelisiniz. Daha
sonra yapmak istediiniz ileme gre aadaki admlar izleyebilirsiniz:
letiyi yantlamak iin:
1. Yalnzca gndereni yantlamak iin, Yantla'y tklatn.
2. Alclarn tmn yantlamak iin, Tmn Yantla'y tklatn.
3. Gnder'i tklatn.
letiyi iletme
1. let'i tklatn.
2. Kime, Bilgi ve Gizli kutularna alclarn adlarn girin.
3. Gnder'i tklatn.

8.3.6. leti ve Eklerini Yazdrma

1. Yazdrmak istediiniz iletileri sein.
2. Dosya mensnden, Yazdr' tklatn.
3. Ekleri yazdrmak iin, litirilmi dosyalar yazdr onay kutusunu sein.