Crkva sv.

Nikole
Nikoljac
optina Bijelo Polje
Stanje na dan
9. jun 2004.

Komisija za utvrivanje stanja

nepokretne kulturne batine Crne Gore
Ministarstvo kulture i medija
Ministarstvo zatite ivotne sredine
i ureenja prostora

Republiki zavod za zatitu spomenika

kulture Crne Gore
Regionalni zavod za zatitu spomenika
kulture - Kotor

STANJE NEPOKRETNOG KULTURNOG DOBRA CRNE GORE

Naziv spomenika

Crkva sv. Nikole, Nikoljac

Mjesto lokalitet
1

Bijelo Polje
kat. parc. K. O.
1503
Bijelo Polje, list 3042, groblje
zgrade srpske pravoslavne crkve 292 i 16 m2

Vrsta spomenika:
2 Kategorija spomenika:
Rjeenje o proglaenju spomenika:

vlasnik
dravna svojina
Mitropolija Crnogorsko
Primorska

korisnik
optina Bijelo Polje
MCP

sakralna arhitektura
I (prva)
594/1 od 21. 09. 1949. godine

Istorijat i kratak opis:

Kontakt osoba: Ime i prezime

svjetenik Darko

Kontakt zona
Prigradsko naselje Nikoljac

Istraivanja, dokumentacija: izvori, literature, fotosi, crtei, projekti, planovi

V. Petkovi, Pregled crkvenih spomenika kroz povesnicu srpskog naroda, Beograd, 1950.
6
. Markovi i R. Vujii, Spomenici kulture Crne Gore, Beograd 1997. godie

Stanje spomenika (spoljanjost, unutranjost, konstrukcije, materijali, instalacije, dotrajalost,

oteenja)
Prilaz spomeniku je agresivno napadnut izgradnjom novih nadgrobnih spomenika. (sl. 9)
Pristupni plato uz zapadnu fasadu crkve, poploan kamenim ploama je u sredinjem dijelu
ulegnut. Na jugozapadnom uglu istog platoa, postavljen je prodajni objekat (kiosk) (sl. 1)
dimenzija 2 x 2 m. Na istonoj i junoj strani fasade, do visine od jednog metra u donjoj zoni
crkve opada malter. Drenani sistem uz apsidu je nestruno izveden (presjeen jednim starim
grobom, tako da umjesto da odvodi vlagu on je koncentrie u sjevernom dijelu apside. Mjerenje
7
relativne vlanosti na strukturi ivopisa, u ovoj zoni konstatuje relativnu vlanost do 90% do
visine od 120 cm.
ivopis u unutranjosti crkve, konzerviran 1985. godine je u dobrom stanju, (sl. 2, 3) ali znaajno
pokriven au. (sl. 4) Ugroen je samo u donjem dijelu oltarskog prostora, zbog uticaja prodora
vlage, (sl. 5) objanjenim u prethodnom dijelu izvjetaja.
Ikonostas u crkvi Sv. Nikole je teko ugroen crvotoinom, tako da je sklon padu. Bojeni sloj je
oksidisao i pokriven au. (sl. 6, 7, 8)

Faktori oteenja:
A) prirodni - vlaga
B) investiciono odravanje nebriga
8
C) ostalo

Ocjena stanja
1) Dobro
2) Osrednje
3) Slabo
9
4) Loe
5) Izgubio svojstva kulturnog dobra

10

Nelegalno izvedeni radovi:

Privremeni prodajni objekat (kiosk) 2x2 m

Devastacija ugroavanje spomenike vrijednosti:

1. Urbanistiko-ambijentalna
2. Arhitektonska
3. Kulturno - istorijska
11
4. Autentinosti kontinuiteta
5. Umjetniko-estetska
6. Jedinstvenost - unikat

Degradacija:
12

Kulturnog dobra

DA

NE

Kontakt zone

DA

NE

Prijedlog mjera:
1) Administrativno-pravne mjere
2) Operativne mjere Uklanjanje kioska
3) Sanacione mjere - Zavretak izgradnje drenanog sistema
- Izrada elaborata i hitna konzervacija ikonostasa
13
- ienje ivopisa
4) Investicione mjere
5) Preispitati spomenike vrijednosti

Napomena:
Ikonostas crkve Sv. Nikole svrstava se u jedan od etiri najvrjednija ikonostasa u Crnoj Gori, te bi
14
njegov gubitak bio nenadoknadiv za kulturno blago Crne Gore.

sl. 1

sl. 2
4

sl. 3

sl. 4
5

sl. 5

sl. 6
6

sl. 7

sl. 8
7

sl. 9