PRAVILNIK

O METODOLOGIJI ZA PRIKUPLJANJE PODATAKA O

SASTAVU I KOLIINAMA KOMUNALNOG OTPADA NA
TERITORIJI JEDINICE LOKALNE SAMOUPRAVE
("Sl. glasnik RS", br. 61/2010)
lan 1
Ovim pravilnikom se propisuje metodologija za prikupljanje podataka o sastavu i koliinama
komunalnog otpada na teritoriji jedinice lokalne samouprave.

lan 2
Jedinica lokalne samouprave, preko javnih komunalnih preduzea i drugih pravnih lica koja obavljaju
komunalnu delatnost (u daljem tekstu: komunalna preduzea) obezbeuje prikupljanje podataka o
sastavu i koliini komunalnog otpada na svojoj teritoriji, u skladu sa zakonom kojim se ureuje
upravljanje otpadom.

lan 3
Prikupljanje podataka o sastavu komunalnog otpada vri se analizom uzorka i utvrivanjem
morfolokog sastava otpada sa odreenih zona - sektora stanovanja na teritoriji jedinice lokalne
samouprave.
Izvor podataka iz stava 1. ovog lana jesu:
1) podaci prikupljeni iz gradske zone - sektora individualnog stanovanja (naselja sa kuama koja
poseduju dvorite/batu, a nalaze se u gradskoj zoni);
2) podaci prikupljeni iz gradske zone - sektora kolektivnog stanovanja i komercijalna zona (naselja sa
blokovima stambenih zgrada);
3) podaci prikupljeni iz seoske zone stanovanja u okviru optine (naselja sa kuama koja poseduju
dvorite/batu, a nalaze se u seoskoj zoni optine).
Prikupljanje podataka o koliinama generisanog komunalnog otpada vri se merenjem ukupne mase
generisanog komunalnog otpada.

lan 4
Prikupljanje podataka o morfolokom sastavu komunalnog otpada dato je u Prilogu 1 - Podaci o
morfolokom sastavu komunalnog otpada, koji je odtampan uz ovaj pravilnik i ini njegov sastavni
deo.
Prikupljanje podataka o koliinama generisanog komunalnog otpada dato je u Prilogu 2 - Podaci o
koliinama generisanog komunalnog otpada, koji je odtampan uz ovaj pravilnik i ini njegov sastavni
deo.

lan 5
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Slubenom glasniku Republike
Srbije".

Prilog 1.
PODACI O MORFOLOKOM SASTAVU KOMUNALNOG OTPADA
Prikupljanje podataka o sastavu otpada analizom i utvrivanjem morfolokog sastava komunalnog
otpada na teritoriji optine, grada, grada Beograda obuhvata naroito: prostornu i vremensku
dimenziju analize, vrste otpada, pristupe analize, nivo uzorkovanja, pripremu i veliinu uzorka,
klasifikaciju, stratifikaciju, ekstrapolaciju u odnosu na ukupno stanovnitvo, primenu u praksi i
standardizaciju metode.
Prostorna dimenzija prikupljanja obuhvata lokalni nivo - teritoriju optine, grada, odnosno grada
Beograda. Vremenska dimenzija prikupljanja obuhvata osnovna ispitivanja (prolee, leto, jesen, zimu)
kako bi se uzele u obzir sezonske varijacije tokom godine.
Podaci se prikupljaju za vrste komunalnog otpada (rezidualni otpad iz domainstva, odvojeno
sakupljeni otpad, npr. organski otpad, papir/karton, staklo, ambalaa i dr.). Prikupljanje podataka
analizom uzoraka i morfolokog sastava vri se na uzorcima mase od oko 500kg komunalnog otpada
koji se uzimaju iz tri zone - sektora stanovanja u optini, gradu, odnosno gradu Beogradu, koje su
odreeni na osnovu naina stanovanja. Uzorak iz svake zone-sektora uzima se na osnovu sluajnog
odabira, ukljuujui i ulice koje najbolje reprezentuju tu zonu-sektor, odnosno kante/kontejnere iji se
sadraj prazni u kamion. Nakon prikupljene mase uzorka otpada, kamioni smeari iz sve tri zonesektora stanovanja dovoze uzorke do lokacije za sortiranje i analizu (na dan regularne ture
sakupljanja).
Podaci se prikupljaju analizom ukupne koliine otpada skupljenog u jednom kamionu. Podaci o
pojedinim frakcijama komunalnog otpada prikupljaju se iz sve tri zone - sektora, runo se razvrstavaju,
odnosno izdvajaju prema katalogu sortiranja.
Katalog sortiranja obuhvata obuhvata sledee kategorije otpada:
1. batenski otpad (pokoena trava, korov, cvee, granice, grane, lie, ostaci od ive ograde i dr.);
2. ostali biorazgradivi otpad (otpad od hrane - svih vrsta - hleb, meso, povre, voe, uginuli pilii,
ivotinjski organi i dr.);
3. papir (stare novine, oglasi i reklame na papiru, koverte, kompjuterska tampa, stara pota, dnevnici,
posteri, knjige, sveske, karte za autobus, rauni, pisma i dr.);
4. staklo (flae od vina, piva, estokih pia, mineralne vode, sokova, staklene tegle od turija,
demova, ravno staklo, sijalice, ogledala i dr.);
5. karton (kartonske kutije svih vrsta, kutije od pakovanja elektrinih ureaja, kutije od pakovanja
hrane, pia, kartonske kutije za pivo, kutije keksa, igraaka, ravan karton i dr.);
6. kompozitni materijali (karton/vosak, karton/aluminijum i dr.);
7. metal - ambalani i ostali (konzerve za hranu - sardine, patete, mesni narezak, alat, metalni delovi
od kola, kuni iani vodovi, kuhinjski pribor - tiganj, erpe, poklopci, delovi bicikla i dr.);

8. metal-aluminijumske konzerve (limenke za napitke - pivo, koka-kola, energetska pia i dr.);

9. plastini ambalani otpad (plastine flae za vodu, sokove, pivo, ulje, sire i dr.);
10. plastine kese (kese iz prodavnica, kese za smee, plastine kese - crne, zelene, sive, kese od
ipsa, kese za sendvie, kese za zamrznuto povre, omoti od keksa i dr.);
11. tvrda plastika (kutije od margarina, jogurta, sladoleda, telefonske kartice, plastine igrake, lenjiri,
olovke, toaletni poklopci, etkice za zube, plastine kutije, sredstva za ienje, saksije za cvee,
kante, lavori, naoari za sunce, plastini delovi kola, diskete, video kasete, adapteri, produni gajtani i
dr.);
12. tekstil (prirodna i vetaka vlakna: odea od prirodnih vlakana (pamuk, vuna, lan), i sintetikih
vlakana (pantalone, arape, torbe od tkanina, platna), kuhinjske krpe, pekiri za ruke i dr.);
13. koa (koni delovi odee, novanici, kaievi, kone cipele, torbe, kone lopte i dr.);
14. pelene (pelene za bebe, sanitarne pelene i dr.);
15. fini elementi (svi ostaci otpada, koji prou poslednje sito od 20mm, zemlja, praina, pepeo, pesak,
fragmenti stakla i dr.).
Statistika stratifikacija stanovnitva vri se kako bi se dobila vea preciznost ukupnih rezultata i/ili
kako bi se dobili rezultati za vie pod-populacija. Kriterijumi za stratifikaciju su: struktura naselja,
veliina kante, razlike u emama sakupljanja (odvojeno sakupljanje), razlike u tarifnom sistemu i dr. Za
ekstrapolaciju u odnosu na ukupno stanovnitvo vri se ratio procena, preko broja stanovnika za
svaku jedinicu koja se uzorkuje.
Praktina primena podrazumeva: osoblje 5-6 osoba (za sortiranje i nadzor procesa); opremu (zatitno
odelo, rukavice, maske i izme pri kontaktu sa otpadom), informacije o linoj zatiti pri korienju
opreme. Primenom standardizovane metode koja je statistiki osigurana dolazi se do komparativnih i
pouzdanih rezultata. Dnevni kuni i komercijalni otpad se odvojeno analiziraju. Analiza uzorkovanih
jedinica dozvoljava greku procene za dobijene rezultate.
Zapisivanje podataka o masi svake frakcije otpada iz kataloga sortiranja vri se u tabeli koja je
sastavni deo ovog priloga.
Maseni udeo svake kategorije otpada izraunava i predstavlja procentualno. Rezultati se dobijaju za
sve tri navedene zone - sektore stanovanja posebno. Rezultati na nivou optine, grada, odnosno
grada Beograda dobijaju se uzimanjem u obzir udela broja stanovnika u svakoj od tri zone - sektora
stanovanja.
PODACI O MORFOLOKOM SASTAVU KOMUNALNOG OTPADA

GENERISANE KOLIINE OTPADA U JEDINICI LOKALNE SAMOUPRAVE: _______________, TIP

STANOVANJA: _______________, NASELJE: _______________
Vrsta otpada:
Organski otpad Batenski
otpad

Bruto masa (kg):

Ostali
biorazgradivi
otpad
Papir
Staklo
Karton
Kompozitni materijali
Ambalani i
ostali
Metal
Aluminijumske
konzerve
Plastini
ambalani
otpad
Plastika
Plastine kese
Tvrda plastika
Tekstil
Koa
Pelene
Fini elementi
Datum: _______________
Beleke i zapaanja: ________________________________________ UKUPNO: ______________

Prilog 2.
PODACI O KOLIINAMA GENERISANOG KOMUNALNOG OTPADA
Prikupljanje podataka o ukupnoj masi generisanog otpada vri se merenjem mase punih kamiona
smeara, koji sakupljaju otpad na teritoriji optine, grada, odnosno grada Beograda. Merenje mase
punih kamiona vri se na kolskim vagama komunalnog preduzea ili drugih privrednih subjekata na
teritoriji jedinice lokalne samouprave kod kojih se vri merenje.

Merenje mase komunalnog otpada vri se u periodu od sedam dana, sukcesivno (od ponedeljka
zakljuno sa nedeljom), ukljuujui i dane vikenda. Merenje mase otpada vri se etiri puta u godini
(februar, maj, avgust, novembar), odnosno za sva godinja doba u trajanju od sedam dana,
sukcesivno. Merenje ukljuuje i standardne okolnosti (pijani dan i dr.), a ne vri se u nestandardnim
okolnostima (sajmovi, manifestacije i dr.).
Komunalna preduzea obezbeuju sve potrebne uslove za merenje mase nastalog komunalnog
otpada (kolska vaga, nadzor pri merenju, zapisivanje rezultata i dr.). Pre zapoinjanja sakupljanja
otpada, odreuje se masa praznih kamiona (tara teina). Merenje praznih kamiona se vri
jednokratno. U cilju lake identifikacije obeleava se brojevima svaki kamion. Kamioni sakupljaju
otpad u skladu sa svojim redovnim rutama, po svom ustaljenom programu. Kada kamion smear bude
napunjen do svog punog kapaciteta, odvozi se na lokaciju gde se nalazi kolska vaga i vri se merenje
njegove bruto teine i zapisivanje podataka. Nakon izvrenog merenja i zapisivanja podataka, kamion
se odvozi na lokaciju gde prazni svoj sadraj. Kamion nastavlja sakupljanje otpada po predvienom
rasporedu. Ciklus merenja se ponavlja po prethodnim koracima, sve dok kamion ne obavi sakupljanje
otpada sa svih lokacija koje su predviene dnevnim rasporedom. Na isti nain i po istoj proceduri, vri
se merenje masa svih kamiona koji sakupljaju otpad tog dana.
Zapisivanje podataka o generisanim koliinama komunalnog otpada vri se u tabeli koja je sastavni
deo ovog priloga, i to: datum merenja kamiona, njegova tara teina i bruto teina dobijena merenjem
datog kamiona u tom danu.
Oduzimanjem bruto od tara teine dobija se neto teina generisanog otpada, koja se takoe zapisuje.
Na osnovu prikupljenih podataka iskazuje se koliko se otpada generisalo u datoj optini, gradu,
odnosno gradu Beogradu po danima, odnosno ukupno, za period od jedne nedelje.
Podaci se prate i zapisuju po zonama - sektorima stanovanja u okviru kojih je sakupljen otpad ija se
masa meri. Vri se procena broja stanovnika obuhvaenih ovim prikupljanjem otpada direktno na
terenu i na osnovu statistikih podataka. Odreivanje dnevne mase otpada po stanovniku odreene
zone - sektora stanovanja u okviru optine, grada, odnosno grada Beograda vri se tako to se
ukupna generisana masa otpada podeli sa brojem stanovnika date zone - sektora stanovanja.
Odreivanje dnevne mase otpada po stanovniku cele optine, grada, odnosno grada Beograda vri se
tako to se ukupna generisana masa otpada podeli sa brojem stanovnika date optine.
PODACI O KOLIINAMA GENERISANOG KOMUNALNOG OTPADA

Redni
Tara teina
Bruto teina (pun
Neto teina
Auto smear
broj
Datum (prazan kamion) kamion) u tonama otpada u tonama Napomena
(br. tablica)
dana
u tonama
po turama
po turama

Nadzorno lice: _____________________

UKUPNO: __________