Professional Documents
Culture Documents
CĐ - Các Phương Pháp NDT Cho NPP - S A 2
CĐ - Các Phương Pháp NDT Cho NPP - S A 2
M u
Hin nay, trn th gii, kim tra khng ph hu (NDT) c ng dng ht sc
ph bin nhm m bo tnh ton vn, s an ton trong qu trnh ch to, vn hnh cng
nh bo dng ca cc nh my in ht nhn. NDT cho php m bo an ton ton b
cc cu kin/chi tit/thit b quan trng m khng lm h hng hay ph hu chng. Bn
cnh , NDT , ang v s to ra s hiu qu to ln v mt gi thnh.
Mi k thut hay phng php NDT u c nhng u im cng nh hn ch. Do
, gii mt bi ton p ng cc yu cu c th, thng thng chng ta cn nhiu gii
php khc nhau, cng c th ch mt hoc kt hp ng thi nhiu k thut NDT trong s
cc phng php sau y: Kim tra trc quan (VT) , kim tra ht t (MT), kim tra thm
thu (PT), kim tra dng in xoy (ET), kim tra chp nh phng x (RT), kim tra siu
m (UT), kim tra pht x m (AET) v kim tra r r (LT).
Trong qu trnh hot ng ca nh my in ht nhn s dng cng ngh VVER1000, cc cu kin c th b chiu x v chu tc ng ho hc. Chng nh hng trc
tip n tnh cht ca vt liu di dng: ng sut, nhit , hp th hidro, n mn lm
vt liu tr nn gin, mi, bin dng, lo ho v/hoc pht trin khuyt tt. C hai cng
on ch yu c thc hin kim sot cc vn trn bao gm:
Kim tra trc vn hnh (PSI)
Kim tra trc khi nh my bt u hot ng, kt qu ca qu trnh ny c
xem l d liu c bn so snh vi chui ISI sau ny. PSI m bo cc cu kin c th
chp nhn v mt cht lng tun theo cc tiu chun/quy phm p dng.
Kim tra trong qu trnh vn hnh (ISI)
ISI hm cha cc qu trnh kim tra cc cu kin nh my in ht nhn trong thi
gian sng. ISI b chi phi bi cc tiu ch nhm m bo vic pht hin cc h hng/bt
thng khng th chp nhn c ca cc cu kin.
S lc v nh my in ht nhn s dng cng ngh VVER-1000
Cc cu kin ng (piping)
Cc mi hn bnh bn (vessel welds)
Cc mi hn u bn (vessel head)
Cc cu kin bm (pumps)
Nozzles
B tng (concrete)
Van (valves)
Cc ng ng sinh hi (steam generator tubes)
Cc ng ng trao i nhit (heat exchanger tubes)
Cc ng ng lm mt (coolant tubes)
Cc thit b ph tr
Nhng vn v NDT vi nh my in ht nhn
quan st cng nh trnh . Thm vo , kinh nghim lin quan n i tng kim tra
cng ht sc cn thit cho php c nhn a ra cc quyt nh chnh xc khi xem xt
tnh trng thc t ca i tng.
Cc u im ca VT:
Hnh 5:
kim tra ht
Nguyn l
t
Lm sch ban u
T ho
p dng ht t
Kh t
MT c cc u im v gii hn nh sau:
u im
Chi ph r
Thit b linh hot
Thit b d dng s dng
a ra kt qu ngay tc th
Nhy vi cc bt lin tc b mt v gn b mt
Gii hn
Ch c th p dng vi cc vt liu st t
Khng nhy vi cc khuyt tt bn trong
Yu cu t ho v kh t vt liu kim tra
Yu cu ht t cung cp t ho
Lp ph sn tng phn c th che lp ch th
Vt liu c th b t chy trong qu trnh t ho
Phng php kim tra dng in xoy (ET) l mt trong s cc phng php NDT
s dng nguyn l in t lm c s tin hnh kim tra. sinh ra dng in xoy
trong qu trnh kim tra, mt u d s c s dng. u d l vt liu dn in c
cu thnh di dng mt cun dy. Dng in xoay chiu tc dng ln cun dy lm hnh
thnh mt t trng ng xung quanh n. Khi vt liu dn in c t trong t trng
ng ca cun dy s xy ra hin tng cm ng in t dn ti vic sinh ra dng in
xoy trong vt liu . Dng in xoy chy trong vt liu s sinh ra t trng th cp
ca ring chng, c hng i ngc vi t trng s cp. Ton b qu trnh cm ng
in t sinh ra dng in xoy c th xy ra t hng trm ti hng ngn ln mi giy, ph
thuc vo tn s kim tra.
Kt qu nhn c ngay tc th
H thng kim tra c th d dng c t ng ho
L phng php khng tip xc
Thit b xch tay v ph hp vi cc lnh vc ng dng
Mt vi thit b c ch to chuyn dng cho cc php o c bit (v d,. dn
in, su vt nt, v.v)
Gii hn
Ch c th p dng cho cc vt liu dn in
Nu c s dng cho cc vt liu st t, i tng phi c bo ho t gim
thiu tc ng t thm t
Yu cu ngi thc hin c nhiu k nng v kinh nghim
Trong qu trnh tia X hoc tia gamma m xuyn qua vt liu, bc x chu s tc
ng ca cu trc bn trong vt liu, th hin thng qua cc qu trnh hp th v tn x.
Nu cu trc bn trong l ng nht, qu trnh hp th v tn x s l ging nhau trong c
vt liu, bc x thot ra t vt liu s c cng ging nhau.
Nhng bc x ny sau c lu li bi mt vt trung gian, ch yu l phim
chp. Khi phim c x l, vng nh ti n nht s xut hin trn phim ch ra tnh ng
nht ca vt liu kim tra. Tnh ng nht ny s khc i khi vt liu cha cc bt lin tc
hoc c s bin i v chiu dy. Ni chung, qu trnh hp th bc x bi vt liu ph
thuc vo chiu dy hiu dng m bc x m xuyn qua.
Cc bt lin tc nh nt, ngm x, r kh, khng thu v khng ngu lm gim
chiu dy hiu dng ca vt liu. V th, s xut hin ca cc bt lin tc phn ln lm
bc x chu t s hp th hn so vi nhng vng khng c bt lin tc. Kt qu l trong
nhng vng cha bt lin tc s cha nhiu hn cc bc x thot ra, c lu li trn
phim v hnh thnh vng nh ti biu din cu trc bn trong ca vt liu.
Hnh dng ca bt lin tc trn nh chp bc x nh th no cn ph thuc vo
loi bt lin tc . V d cc vt nt s sinh ra mt ng mnh, ti v bt thng, trong
khi r kh li sinh ra trn nh nhng vng ti trn kch c khc nhau.
Mt s bt lin tc xut hin trong vt liu nh ngm tungsten trong thp c mt
ln hn xung quanh n. Trong trng hp ny, chiu dy hiu dng cn thit bc
x xuyn qua trn mt cp no l ln hn. Ni cch khc, nhiu bc x b hp th
hn. Ti nhng vng ny kt qu l cng bc x thot ra sau khi xuyn qua s nh
hn cc vng khc, to thnh vng nh trng hn c hnh dng ca ngm tungsten
trong vt liu.
Chp nh phng x c s dng rng ln trong cng nghip. nh chp c nh
hai chiu gip phng php ny tr thnh mt trong nhng phng php NDT ph bin
nht ng dng trong cng nghip. Tuy vy, bc x s dng trong chp nh phng x c
nhng nguy him tim tng cho ngi chp v dn chng xung quanh v vy chng cn
c kim sot nghim ngt bi cc c quan chc nng.
Gn nh ton b cc quc gia trn th gii u c khung php l quy nh cho
vic s dng phng x. Chnh iu ny lm RT tr thnh mt trong nhng phng php
NDT tn km nht.
u im v gii hn ca phng php nh sau:
u im
Gii hn
Phng x s dng nguy him cho ngi thc hin v dn chng xung quanh
Phng php t tin
Khng c kh nng pht hin cc bt lin tc tch lp
Mt vi thit b cng knh
Chp nh s dng my pht tia X cn ngun in
Yu cu tip cn c c 2 pha (pha phim v pha ngun)
Khng a ra kt qu ngay tc th (yu cu x l phim sau l gii on v nh
gi)
Yu cu o to cao v chp phim cng nh an ton bc x
Kim tra siu m (Ultrasonic Testing)
Bt ngun t tn gi, siu m l mt phng php NDT s dng sng m c tn
s bn ngoi di nghe ca tai ngi. Sng m c tn s khong 50kHz n 100 kHz c
s dng ph bin kim tra cc vt liu phi kim, trong khi sng m c tn s 0,5
MHz ln ti 10 MHz c s dng ph bin kim tra cc vt liu kim loi.
Phng php kim tra siu m s dng tn s sng m cao o cc tnh cht
hnh hc v vt l trong vt liu. Sng m bng qua cc vt liu khc nhau cc vn tc
khc nhau. Sng m s tip tc bng qua vt liu mt vn tc cho v khng quay tr
li tr khi n p vo mt chi tit to phn x. Chi tit to phn x c th xem nh bt c
ng bin no gia 2 vt liu khc nhau, hoc khuyt tt. u d pht v nhn sng siu
m, so snh c 2 tn hiu (pht v b phn x tr li) v tr ca khuyt tt v kch c ca
chng c th o c.
Sng m tn s cao truyn vo trong vt liu, chng b phn x ngc tr li t
cc b mt hoc cc khuyt tt. Nng lng sng m phn x c hin th cng vi thi
gian, v ngi kim tra c th hnh dung mt ct ngang ca mu biu th su ca cc
c trng sng m phn x. (Hnh 10)
ton di dng tn hiu in. Kin thc v vt liu, dch chuyn ng cch u d v
chnh xc trong hiu chun l tuyt i cn thit nh gi chnh xc kt qu kim tra.
Hin ti, cc thit b siu m c ng dng cc k thut tin tin nh siu m
mng iu pha (PAUT) v nhiu x thi gian bay (TOFD) c kh nng hin th kt qu
trong c 2 chiu v 3 chiu. S pht trin ny em n sc mnh ln hn cho phng
php siu m khi cnh tranh vi phng php chp nh phng x.
Nhng u im v gii hn ca phng php siu m nh sau:
u im
Ch yu cu tip cn t mt pha
C kh nng pht hin cc khuyt tt bn trong
Khng gy nguy hi cho ngi vn hnh
C th p dng o chiu dy, pht hin bt lin tc, v xc nh cc tnh cht
ca vt liu.
C th a ra kch c bt lin tc c pht hin
Rt nhy vi bt lin tc dng mt
Ph hp t ng ho
Thit b linh hot ph hp trong lnh vc kim tra
C kh nng o chiu dy vt liu
Gii hn
Khng c kh nng pht hin cc bt lin tc dng mt song song vi hng
truyn m
Cn s dng cht tip m ci thin qu trnh truyn sng m
Yu cu cc khi hiu chun v quy chun tham chiu
Yu cu ngi thc hin phi c nhiu kinh nghim v k nng
Khng tin cyi vi cc bt lin tc b mt v gn b mt do nhiu gia xung
ban u v tn hiu do bt lin tc.
Kim tra pht x m (Acoustic Emission Testing)
Kim tra pht x m l phng php s dng cung cp thng tin v s t gy
tim tng ca tng phn trong cc chi tit k thut, phn ln l cc cu kin kim loi.