KINH NGHI M LM VN NGH LU N X H I

CNG TH C LM VN NGH LU N
Trong th lm vn ngh lun th 2 mn Chng Minh v Gii Thch l nn tng
cho cc loi cn li. Binh lun hay Phn tch thc cht cng l s kt hp pha
trn gia Chng Minh v Gii Thch. Khi Phn tch th phn gii thch nng hn
chng minh, khi Bnh lun th phn chng minh nng hn gii thch. Do ,
nm r phng php Chng Minh v Gii Thch s gip cho vic lm vn tr
nn d dng hn.
Ngy trc, c mt thy m ti rt n trng dy cho chng ti b quyt lm
vn da vo cc cng thc c sn. nay xin trnh by s lc li kinh nghim
cho cc bn cn ang i hc tham kho thm, chc chn vi cc cng thc ny
bn khng phi lo lng n vic khng tm ra tng vit vn na, m bn ch
cn phi lo chn lc, sp xp cc tng ca mnh tm c
C bn ca phng php ny l cc cng thc d nh, da vo cc cng thc
ny m ngi vit c th tm , xy dng khung tng di do cho bi vit.
Lm vn ai cng bit c 3 phn M bi - Thn bi - Kt Lun
1. M bi:
L cha kha cho ton b bi vn, phn m bi gm c 3 phn:
Gi - a - Bo : tc l GI ra vn cn lm - sau khi gi th A vn
ra - cui cng l BO - tc l phi th hin cho bit mnh s lm g.
Kh nht l phn gi dn dt vn , c 3 cp /6 li gii quyt nh sau:
Tng ng / tng phn : a ra mt vn tng t/hoc tri ngc lin
tng n vn cn gii quyt, sau mi to mc ni A vn ra,
cch ny thng dng khi cn CM-GT-BL v cu ni, tc ng, suy ngh.
Xut x / i : da vo thng tin xut x/ i da vn ra, cch ny
thng dng cho tc phm/tc gi ni ting
Din dch/ quy np: cch ny th cng kh r v ngha ri.
2. Thn bi
Thn bi thc cht l mt tp hp cc on vn nh nhm gii quyt mt vn
chung. tm cho phn thn bi th c th dng cc cng thc sau y t
cu hi nhm tm cng nhiu v di do cng tt, sau c th s dng ton
b hoc mt phn tng hnh thnh khung cho bi vn:
i vi Gii thch: G - No - Sao - Do - Nguyn - Hu
i vi Chng Minh: Mt - Khng - Giai - Thi - La

2.1 i vi Gii thch: G - No - Sao - Do - Nguyn - H u

G: Ci g, l g
No: th no
Sao: ti sao
Do: do u
Nguyn: nguyn nhn
Hu: hu qu
Hy tng tng vn ca mnh vo khung cu hi trn , tm cch gii p
cu hi trn vi vn cn gii quyt th bn s c mt l mt lc cc tng
2.2 i vi Chng Minh: Mt - Khng - Giai - Thi - La
Mt: cc mt ca vn
Khng: khng gian xy ra vn (thnh th, nng thn, vit nam hay nc
ngoi...)
Giai: giai on (vd giai on trc 1945, sau 1945..)
Thi: thi gian - ngha hp hn so vi giai on (c th l, ma thu ma ng,
ua ma ma nng, bui sng bui chiu..)
La: la tui (thiu nin hay ngi gi, thanh nin hay thiu n...)
2.3 Hnh thnh on vn t khung tng:
Sau khi da vo cng thc bn hnh thnh c khung tng, iu tip theo l
t tng tng ta trin khai ra cc on vn hon chnh. Cch trin khai
on vn dng cng thc
No - Sao - Cm
No: th no
Sao: ti sao
Cm: cm xc, cm gic, cm tng ca bn thn
C nh vy bn s c nhiu on vn, cc on vn ny hp li l thn bi
3. K t bi
C cng thc Tm - Rt - Phn thc hin phn ny
Tm: tm tt vn
Rt: rt ra kt lun g
Phn: hng phn u, suy ngh ring ca bn thn
Nh vy trn y l nhng kinh nghim c ng nht v cch tm cho bi vn
da vo cng thc, phng php ny do thy gio dy ti nm cp 2 hng dn,

ng p dng ging dy hc sinh t nhng nm 60 ca th k trc, ti nay

vn cn hiu qu.

MT S V N KHI LM VN NGH LU N
Chuyn ny ch yu nhm gip cc bn cng c cch lm bi vn ngh lun
x hi v tm hiu mt s vn thng gp.
KI N TH C C B N
1. C u trc
+ Mt bi vn ngh lun x hi thng bao gm 3 phn
- Gii thch khi nim x hi
- Bn lun v vn t ra.
- Lin h bn thn.
+ Cu trc ny thay i linh hot tu theo tng bi c th.
2. L u
+ Bi vn ngh lun x hi khng kh tm nhng vn ca cc em l thng
thi hiu bit i sng nn d b ng v lng tng.
+ Sc mnh ca ngh lun x hi nm dn chng sinh ng, c th c a
ra nhun nhuyn, ph hp vi lun c => Cn thng xuyn cp nht thng tin.
+ Vn ngh lun x hi c tnh cht mm do, cho hc sinh nhiu kh nng
sng to => khng c mt dn bi chi tit duy nht ng cho mt vn.
3. M t s v p n g i
1: C kin cho rng: Phi vo i hc mi c tng lai. Suy ngh ca anh
ch v vn ny.
+ Tm quan trng ca bc hc i hc
- i vi t nc, x hi
- i vi c nhn.
- Vo i hc l c tng lai: i hc l con ng l tng dn n thnh
cng.
+ i hc khng phi l con ng duy nht a n thnh cng.
- L lun.
- Dn chng.
+ Lin h:

L hc sinh ang ng trc nhng k thi cng thng em xc inh thi , tm l

v hnh ng nh th no?
2: Vn ho Nga Lptnxti ni: L tng l ngn n ch ng, khng c
l tng th khng c phng hng kin nh m khng c phng hng th
khng c cuc sng.
Pht biu suy ngh ca anh (ch) v vn ny.
+ Gii thch:
- L tng l g?
- Phn bit l tng vi mt s khi nim d gy nhm ln (tham vng v dc
vng).
- Mi quan h gia l tng ca c nhn v l tng ca loi ngi.
+ Bnh lun:
- L tng l kim ch nam cho hnh ng.
- C l tng thi cha , cn hnh ng bin l tng thnh hin thc.
+ Lin h:
- L tng ca bn thn l g?
- Thc hin l tng y nh th no?
3: Suy ngh v hin tng nghin Karaoke v Internet trong mt b phn
gii tr hin nay.
+ Gii thch:
- Nghin
- Karaoke
- Internet
+ Vai tr, ngha ca Karaoke v Internet i vi i sng ca con ngi, nht
l ca gii tr.
- Bi cnh x hi: k nguyn ca cng ngh.
- Vai tr ca Karaoke: gii to cng thng, lien kt bn b.
- ngha ca Internet: pho tri thc s, bch khoa ton th v mi lnh vc;
cng c v phng php hc tp hu hiu; cung cp nhng tin ch gim thi
thi gian cho con ngi (mua sm, kt ni); gii tr
+ Thc trng nghin Karaoke v Internet mt b phn gii tr.
+ Tc hi ca vic nghin Karaoke v Internet:
- nh cp thi gian ca chnh mnh.
- nh hng khng tt ti s pht trin nhn cch v tm hn.

+ Phng hng khc phc.

+ Lin h bn thn.
4: AIDS v thanh nin.
+ AIDS l g?
+ Thc trng cn bnh:
- Th gii
- Vit Nam
- Nguyn nhn
+ Gii php.
+ Lin h: lm g tuyn truyn, gp sc ngn chn i dch ny?
5: An ton giao thng
+ Vai tr ca giao thng v an ton giao thng.
+ Thc trng an ton giao thng nc ta.
+ Hu qu do mt an ton giao thng gy ra.
+ Nguyn nhn ca tnh trang mt an ton giao thng.
- Hiu bit, thc km
- C s h tng cn nhiu kh khn.
- Tha ho ca mt s cn b thc thi qun l an ton giao thng.
+ Gii php:
+ Lin h vi t cch l mt ngi tham gia giao thng hang ngy.
6: nhim mi trng
+ Khi nim mi trng.
+ Vai tr ca mi trng i vi i sng con ngi.
+ Thc trng:
- Th gii
- Vit Nam
+ Hu qu:
- Cn tr s pht trin kinh t
- Gy ra nhng cn bnh him ngho, e do nghim trng i sng con ngi.
7: Bnh lun cu tc ng: Ung nc nh ngun
+ Gii thch:

- T ngun
- C cu.
+ Bnh lun:
- Ti sao ung nc phi nh ngun (a ra cc phn khng nh tnh tt
yu ca nh ngun)
- Biu hin ca nh ngun
+ Lin h bn thn.
CNG C KIN THC
Mt s tham kho
1: Bnh lun quan nim: Sng l cho u ch nhn ring mnh.
2: Suy ngh ca anh ch v cu ni ca Mc: Hnh phc l u tranh.
3: Bnh lun v vai tr ca t hc.
4: L ngi hc trong thi i cng ngh thng tin, anh (ch) c suy ngh g
v vic s dng trnh chiu trn lp hin nay.
5: Vic chn hc vn ca nhiu hc sinh hin nay.
6: Suy ngh v hin tng nghin chi game ca mt s khng nh cc bn
tr hin nay.
7: Bnh lun:
Khng c vic g kh
Ch s lng khng bn
o ni v lp bin
Quyt ch t lm nn
8: Suy ngh v bnh thnh tch trong gio dc.
9: Bnh lun v nhng ci cch gio dc m b ang tin hnh hin nay