CENTER FOR NONDESTRUCTIVE EVALUATION

BO CO TIN
TI C S 2014

Trnh by:

H Ni, thng 10/2014

Ni dung
I. Thng tin ti v cc ni
dung nghin cu
II. Tm lc cc ni dung
thc hin
III. Kt lun

THNG TIN TI &

NI DUNG NGHIN CU

www.nde.com.vn

Thng tin ti

Tn ti: Nghin cu, khai thc s dng thit b o ng

sut d Stressvision 2.05 da trn hiu ng t n hi.
Thi gian thc hin: 12 thng (T 01 /2014 n 12 /2014)
Kinh ph: 60 triu VN
Ch nhim ti: Lu V Nht, k s vt liu
n v ch tr: Trung tm nh gi khng ph hy- Vin
nng lng nguyn t Vit Nam

t vn

Cc

phng php NDT truyn thng nh siu m, chp

nh phng x, dng in xoy, c th nh gi v pht
hin cc khuyt tt trong cu kin nhng rt hn ch
nh gi tnh trng ng sut (ng sut d) ca n.
ng sut d bao gi cng lu li trong vt th sau bin
dng v nhit luyn, lm gim tnh do vt liu, bin i
phn b ng sut v gim tnh n nh hnh hc; ph hoi
tnh hon chnh ca tinh th, to ra vt nt trn b mt cu
kin.
Phng php t n hi (magneto-elastic) da trn hiu
ng t Villari (nh vt l ngi Italia (1836-1904)) c
vin o lng Nga DIMENStest pht trin. y l
phng php khng ph hy tin tin gip kim tra nhanh
ng sut d v d on v tr khuyt tt bn trong kt cu
www.nde.com.vn

Mc tiu ca ti

Nghin

cu v th nghim nhm hon thin phng

php o ng sut d nh gi, kho st mc tp
trung v bin thin ca ng sut d trong vt liu. y
l cc thng s rt quan trng trong vic nh gi v
d on tui th ca i tng, v trong cc hot ng
phng nga h hng.
ng dng phng php kim tra NDT tin tin trong
vic bo tr, bo dng nh k v kim tra cht lng
cc thit b, cu kin trong cng nghip (cc thit b,
kt cu lm vic trong iu kin khc nghit nh ti
trng, p sut, nhit cao nh cc thit b p lc,
ng ng dn du/kh, dm cu, cn cu,).
www.nde.com.vn

Ni dung nghin cu chnh

Ni dung 1: Nghin cu phng php
Tng quan cc phng php o ng sut d
c s dng hin nay.
Nghin cu phng php t n hi Villari, bn
cht vt l.
Tm hiu v bin dch hng dn vn hnh thit
b Stressvision-2.05.

www.nde.com.vn

Ni dung nghin cu chnh

Ni dung 2: Hiu chun v Th nghim
Xy

dng quy trnh hiu chun v chun thit b

Th

nghim kho st ng sut d cc mu mi hn

trc v sau khi x l nhit bng phng php t n
hi (4 mu cha x l nhit+3 mu x l nhit).

Th

nghim kim chng bng phng php khoan l

(1 mu)

Thu

thp mu v bnh Gas v thc nghim kim tra

ng sut ti v tr mi hn v vng nh hng nhit (2
mu).
www.nde.com.vn

Ni dung nghin cu chnh

Ni dung 3: Quy trnh kim tra
Xy dng quy trnh kim tra ng sut d s
dng thit b Stressvision 2.05 theo tiu chun
Nga MDS 53-2.2004

www.nde.com.vn

TM LC MT S NI
DUNG THC HIN

www.nde.com.vn

M U
ng sut l g?
ng Sut (MPa): (sc cng) l i lng biu th ni lc pht sinh trong vt th bin
dng do tc dng ca cc nguyn nhn bn ngoi nh ti trng, s thay i nhit .
Cc dng ng sut trong vt l
ng sut ko (pht sinh khi thanh kim loi b ko)
ng sut nn (pht sinh khi thanh kim loi b nn)
ng sut ct
ng sut un
p sut (trong cht lng v cht kh)
Nu ng sut vt qu gii hn ng sut cho php c th gy ph hy, h hng kt cu.

Thanh chu
ng sut ko

Thanh chu
ng sut nn

Bulng b ng
sut ct
11

Thanh chu ng
sut un

ng sut d l g?
ng sut tn ti trong cc b phn, kt cu m khng do tc ng ca bt k
ngoi lc no c gi l ng sut d.

Vt nt t vi

Chu tc dng
ngoi lc

Khi b ngoi lc, xut

hin ng sut tp trung
ti vt nt
Phn b ng sut trong mi hn
12

Ni dung 1: Tng quan cc phng php

o ng sut d:
Ngun gc ng sut d
ng sut d c th sinh ra trong qu trnh gia
cng vt phm t thi c n thnh phm.
Cc khu gia cng c th to thnh ng sut
d c th k n: cn, c, rn hoc ct, un,
ko, gia cng c (tin, phay,...), cc nguyn
cng hn hoc trong qu trnh gia cng nhit
hay qu trnh luyn thp
www.nde.com.vn

Cc phng php kim tra ng sut d

Cc k thut o ng sut d c th c chia thnh hai nhm: k thut
khng ph hy NDT v k thut ph hy DT.

www.nde.com.vn

Phng php khoan l

Nguyn

l ca phng php ny l: Nu trong vt liu tn

ti ng sut d s c mc bin dng khc nhau ti cc v
tr c gia cng, iu ny cung cp d liu tnh ton ng
sut d.
kho st, trc ht cn khoan vo vt mu mt l c
chiu su bng ng knh l v nh hn so chiu dy ca
mu (nu chiu su ln hn ng knh ca l khoan th rt
kh m bo c chnh xc ca php o). o bin dng
ca l gia cng ti cc v tr khc nhau bng phng php
giao thoa moire, giao thoa lazer hoc chp nh giao thoa
lazer.

Cc dng b tr l o in tr theo ASTM E837-08

www.nde.com.vn

Phng php t trng

C

hai phng php t l t gio v nhiu barkhausen. Phng

php da trn c s o dn t v cm ng t, sau
phn tch chuyn ng trong min t. Nu vt liu t gio chu
ng sut th s c min t thay i: min ny c nh hng
cho s ln ln ca ng sut d ko (t gio dng) v ng sut
d nn (t gio m).

www.nde.com.vn

Phng php siu m

S

thay i vn tc siu m c th o c c khi vt liu

chu ng sut, s thay i ny c th o c ng sut trung
bnh dc theo ng sng. H s m n hi rt cn thit
cho s phn tch, h s ny c xc nh bng thc
nghim. Cc loi sng khc nhau c th c s dng
nhng ph bin nht trong phng php ny l sng dc.
nhy ln nht t c khi hng truyn sng v ng
sut ging nhau. Phng trnh tnh ton ng sut d l:
V = Vo + K
Vo - vn tc truyn sng;
- ng sut;
K - h s m n hi.
www.nde.com.vn

Nhiu x ntron
Nhiu

x ntron l phng php khng ph hy

xc nh ng sut d trong vt liu n tinh th.
Nhiu x ntron cho bit gi tr ca thnh phn bin
dng n hi song song vi vect tn x, t c
th tnh c ng sut. Nhiu x ntron o cc
thnh phn bin dng t s thay i khong cch
mng tinh th. Bin dng mng tinh th c tm ra
t phng trnh ca Bragg:
2dsin = n
vi = d/d = -cos
www.nde.com.vn

Nhiu x tia X
y

l mt trong nhng phng php khng ph hy o

ng sut d c s dng ph bin nht.
Phng php nhiu x tia X xc nh ng sut d trn c s o
cc gc vi cng nhiu x ln nht xy ra khi chiu tia X
vo mu. T cc gc ny c th bit c khong cch d gia
cc mt phng nhiu x. ng sut d trong vt liu l nguyn
nhn thay i khong cch gia cc mt phng (d) so vi trng
thi khng tn ti ng sut. S thay i ny c dng suy
ra bin dng n hi thng qua s thay i ca gc nhiu x.

www.nde.com.vn

Ni dung 1: Nghin cu phng php t

n hi Villari, bn cht vt l
Phng

php t n hi da trn hiu ng t Villari l

mt phng php NDT tin tin gip kim tra nhanh
ng sut d v c kh nng d on v tr khuyt tt
bn trong kt cu, c th kt ni my tnh v hin th
bn phn b 2D, 3D vng kho st ng sut, thi
gian cho mt im o t 1-2s, khng yu cu chun b
b mt v chiu su o c n 12 mm.
Trn th gii phng php t n hi thit b
Stressvision 2.05 c s dng v pht trin trn
25 quc gia: Russia, Canada, Brazil, Australia thit
b duy nht ti Vit Nam
www.nde.com.vn

u im
Thi

gian o nhanh 1- 2s
Khng yu cu ngi vn hnh l NDT level 1,2
M phng 2D, 3D bn phn b ng sut
Kim tra h s tp trung ng sut.
Chi ph thp
nhy cao
Thit b di ng, 2,5kg
Khng yu cu cao v chun b b mt (lp sn, ph c th n
4mm).

www.nde.com.vn

NGUYN L C BN PHNG PHP T N HI

Hin tng t tr
c

m t nh sau: khi t ha mt vt st t n mt
t trng bt k, nu ta gim dn t trng v quay li
theo chiu ngc, th n khng quay tr v ng cong
t ha ban u na, m i theo ng khc.
Khi tn ti ng sut d trong vt liu s lm thay i
ng cong t tr, lm cho vt liu kh t ha hn.
Hnh bn m t qu trnh t ha khi vt liu tn ti ng
sut t 0, 40, 80 MPa.
Mi

quan h gia ng sut d v

t trng lin quan n nhy S,
S =B/
nh hng ng sut n ng
cong t tr
www.nde.com.vn

ng lc t
ng

lc t c dng cc vng khp kn, khng ct

nhau, c cng nh nhau v tn ti bn trong v
xung quanh cc vt th c tnh cht t hay t trng.
Khi p dng t trng ny ln vt liu st t th
chng s t ha v to ra bn trong vt liu st t cc
ng lc t cng chiu vi ng lc t ban u.
Nu vt liu khng ng nht (do nh hng ng
sut d) s lm thay i ng i ca ng lc t
bn trong vt liu .

Vt liu ng nht

Vt liu khng ng nht (nh

hng ng sut d)

www.nde.com.vn

Nguyn l thit b
Khi t u d vo b mt i tng kim tra, cun kch thch
E1E2 s to ra mt t trng trong vt liu, kch thch cun dy
o D1D2 to ra s thay i cm ng t B c, S thay i ny gy
ra sut in ng (in p U) trong cun dy, in p ny l
mt tham s chnh kho st trng thi ng sut trong vt liu.
U = K(2/ 1)Bc S0 f sin
Trong : Bc Cm ng t (Tesla);
So Tit din bao ph bi cun dy;
K- H s t l; f Tn s;
Gc gia cun dy o 2 v cm ng t B;
1, 2 s vng dy.

www.nde.com.vn

Cu to u d

Ni dung 2: Th nghim mu hn
Phn b ng sut d trong mi hn

Mc

nh ng sut tm trc khi hn bng khng.

ng sut sau khi hn chia thnh ba vng chnh: vng
mi hn chu ng sut ko, vng kim loi c bn chu
ng sut nn (c th l ko hoc nn) v vng chuyn
tip chu ng sut nn.

www.nde.com.vn

Ni dung 2: Th nghim mu hn
i tng kim tra
Phng php hn: h quang tay, kch thc mu 150x150x10mm.
S lng im o: 49 n 60 im.
li: k trn giy, khong cch im o x=15mm, y=15mm
Phng php o: kho st ng sut d 4 mu mi hn trc v sau khi
x l nhit
Ch nung theo Welding Science and Technology, Md, Ibrahim
Khan
Chun b vng kim tra
Trc khi tin hnh kim tra cn lm sch cc vt bn do x hn,
bi t v loi b cc bt thng ln hn 0.5mm b mt.
Kch thc ti thiu vng kim tra l 80 x 100 mm.
C th dng sn k cc li trc tip ln b mt kim tra hoc
k ln giy ri dn ln b mt kim tra. S lng im o ti thiu
ca li l 25, tng ng 5 hng x 5 ct.

www.nde.com.vn

www.nde.com.vn

Kt qu th nghim
Chp phim RT
Chp

nh bc x RT c thc hin trc khi nung

v sau khi o ng sut d bng my
STRESSVISION 2.05.
Mc ch ca kim tra RT mi hn l xem xt
nhng mu tn ti ng sut d cao liu c tn ti
khuyt tt hay khng? Thng thng kt qu kim
tra ng sut vng mi hn cao hn hn so vi kim
loi c bn nn s chp tt c cc mu hn kim
tra khuyt tt.

www.nde.com.vn

www.nde.com.vn

Kt qu kho st ng sut d
Mu 1: Kt qu phn b ng sut d mi hn trc v sau khi
x l nhit nhit 600oC, 30 pht- No defect

Nhn xt 1:

Kt qu kim tra cho thy trc khi x l nhit, chnh lch ng sut DPMS ln nht
l 400 n v v h s tp trung ng sut rt cao 8.0, nhng sau khi x l nhit 600
trong 30 pht, s phn b ng sut DPMS v h s tp trung ng sut MSC gim
xung r rt ch cn 200 n v v 3.0. ng thi, s phn b ng sut mi hn
u hn, khng xut hin cc nh tp trung ng sut
cao nh trc khi x l nhit.
www.nde.com.vn

Mu 2: Kt qu phn b ng sut d mi hn trc v sau khi x l nhit

nhit 600oC, 60 pht No defect

Nhn xt 2:
Trng hp ny, trc khi x l nhit chnh lch DPMS ln nht l 220, MSC ln nht l 3.25. Sau
khi x l nhit 600 - 60 pht, DPMS l 170, MSC l 2.4 n v.
Kt qu kim tra cho thy trc v sau x l nhit ng sut gim khng ng k, nhng phn b
ng sut trong mi hn ng u hn.
www.nde.com.vn

Mu 3: Kt qu phn b ng sut d mi hn trc v sau khi x l nhit

nhit 600 oC, 120 pht- No defect

Nhn xt 3:
Trc khi x l nhit, chnh lch DPMS khong 300 n v, MSC l 2.8. Sau
khi x l nhit DPSM gim xung cn 180 n v, MSC l 2.8.
Tng t nh mu 1 v 2, ng sut phn b ng u vng hn v khng
xut hin s tp trung ng sut cc b.
www.nde.com.vn

Mu 4: Kt qu phn b ng sut d mi hn trc v sau khi x l nhit

nhit 600 oC, 120 pht- LOP defect

Nhn xt 4:
Trc khi x l nhit, chnh lch DPMS khong 360 n v, MSC l 6.0. Sau khi x l nhit
DPSM gim xung cn 280 n v, MSC l 2.5.
Trc v sau khi x l nhit ng sut phn b trong mi hn gim khng ng k. Nguyn
nhn l v mu 4 c khuyt tt khng thu dc mi hn. V vy, ng sut ln trong mi hn sau
khi x l nhit l do nh hng ca khuyt tt.
Thc nghim ny chng t kh nng pht hin khng ch ng sut d trong mi hn m c
www.nde.com.vn
khuyt tt ca thit b STRESSVISION 2.05.

Mu 5: Mu mi hn chun kim tra siu m UT PL15351

Nhn xt 5:
Mu thp tm tiu chun siu m UT PL15351, dy 10mm, bit trc v tr khuyt tt. vng mi
hn, ti v tr khuyt tt, s chnh lch ng sut DPMS l 360 n v ti ta (3;4), tp trung ng
sut MSC l 5.5, theo khuyn co nh sn xut th chi tit chu ng sut d kh cao (nm trong vng
350-420) nhng vn nm trong gii hn cho php v phi kim tra thng xuyn chu k 6 hoc 12
www.nde.com.vn
thng.

Nhn xt chung
Kt qu o ng sut d DPMS v MSC 5 mu hn:

T cc kt qu trn chng t rng: x l nhit ch c tc dng lm

gim mt phn ng sut trong mi hn. Sau khi XLN, chnh lch ng
sut- DPMS cn li trong mi nm trong khong 170-200 n v. ng
sut phn b rt ng u vng mi hn v khng xut hin cc v tr
cc b tp trung MSC cao.
Biu phn b DPMS-3D ca cc mu c khuyt tt s xut hin cc
nh li, ni tp trung ng sut cao v x l nhit ch lm gim mt phn
ng sut trong mi hn c khuyt tt.
Kim tra ng sut cc mu c khuyt tt chng t kh nng ca thit b
STRESSVISION trong vic pht hin cc v tr nguy him, ni tn ti
khuyt tt v c MSC tp trung rt cao mi hn.
www.nde.com.vn

KT QU KIM TRA NG SUT BNG PHNG PHP KHOAN L

Mc ch kim tra ng sut d bng phng php khoan l l kim chng gi tr
o c ca phng php t n hi.

Nhn xt:
So snh kt qu kim tra DPMS bng phng php khoan l ti v tr mi hn c ta (4,4)
l -62.9 MPa v kt qu o bng thit b STRESSVISION 2.04 l -69.6 n v, nhn thy
rng:
Hai phng php o c gi tr tng ng nhau (lch 6.7 MPa).
Kt qu khoan l l gi tr tuyt i (MPa) ca ng sut d theo chiu su l khoan, cn kt
qu ca phng php t l gi tr tng i. V vy, cn thm nhiu thc nghim kim
www.nde.com.vn
chng s tng thch ca hai phng php ny.

Phng php nh gi
Gi

tr chnh lch ng sut chnh m thit b o c khng phi l

gi tr tuyt i MPa, gi tr ch mang ngha tng i v th
hin s chnh lch phn b ng sut, pht hin nhng vng tn ti
ng sut cao, t c th d on kh nng xut hin khuyt tt
trong tng lai gn.
Do nh sn xut c a ra mt s khuyn co nh gi
nh sau:
Nu s chnh lch ng sut chnh (DPSM) n 350 n v (chnh
lch im cao nht v thp nht), chi tit lm vic iu kin cho
php.
Gi tr DPSM 350 n 420 chi tit lm vic vi ng sut cao, c th
chp nhn nhng phi kim tra thng xuyn chu k 6 n 12 thng.
Gi tr DPSM 420 n 450. ng sut d rt cao, khuyt tt c th
pht trin, khuyn co thay th cng sm cng tt.
Gi tr DPSM 450 n 500 khuyn co phi c bin php khc phc
ngay lp tc, ngay c khi khng c khuyt tt trong vt liu.
www.nde.com.vn

Kt lun
Nghin

cu ng dng thit b Stressvision c

mt ngha quan trng trong cng tc kim
tra bo dng v theo di s gi ha ca cu
kin, thit b. Cung cp d liu d on v
tr khuyt tt v a ra phng n khc phc
kp thi

www.nde.com.vn