www.MATHVN.

com

TNG HP MT S KINH NGIM GII TON

HNH HC KHNG GIAN
www.MATHVN.com
I. ng thng v mt phng .
1. Tm giao tuyn ca hai mt phng (cch 1)
Phng php :
- Tm im chung ca 2 mt phng
- ng thng qua hai im chung l giao tuyn ca hai mt phng
Ch : tm im chung ca hai mt phng ta thng tm hai ng
thng ng phng ln lt nm trong hai mt phng . Giao im , nu c
ca hai ng thng ny chnh l im chung ca hai mt phng .
2. Tm giao im ca ng thng v mt phng
Phng php :
tm giao im ca ng thng a v mt phng (P) , ta tm trong (P) mt
ng thng c ct A ti im A no th A l giao im ca a v (P) .
Ch : Nu c cha c sn th ta chn mt mt phng (Q) qua a v ly c l
giao tuyn ca (P) v (Q) .
3. Chng minh 3 im thng hng , chng minh 3 ng thng ng quy .
Phng php :
- Mun chng minh 3 im thng hng ta chng minh 3 im l cc im
chung ca hai mt phng phn bit.Khi chng s thng hng trn giao
tuyn ca hai mt phng .
- Mun chng minh 3 ng thng ng quy ta chng minh giao im ca
hai ng nyl im chung ca hai mt phng m giao tuyn l ng
thng th ba .
4. Tm tp hp giao im ca hai ng thng di ng
Phng php :
M l giao im ca hai ng thng di ng d v d' . Tm tp hp cc im
M.
* Phn thun : Tm hai mt phng c nh ln lt cha d v d'. M di ng
trn giao tuyn c nh ca hai mt phng .
* Gii hn (nu c)
* Phn o
Ch : nu d di ng nhng lun qua im c nh A v ct ng thng c
nh a khng qua A th d lun nm trong mt phng c nh (A,a)
5. Thit din
Thit din ca hnh chp v mt phng (P) l a gic gii hn bi cc giao
tuyn ca (P) vi cc mt hnh chp .

www.mathvn.com

www.MATHVN.com
Phng php :
Xc nh ln lt cc giao tuyn ca (P) vi cc mt ca hnh chp theo cc
bc sau :
- T im chung c sn , xc nh giao tuyn u tin ca (P) vi mt mt
ca hnh chp (C th l mt trung gian)
- Cho giao tuyn ny ct cc cnh ca mt ca hnh chp ta s c cc
im chung mi ca (P) vi cc mt khc . T xc nh c cc giao
tuyn mi vi cc mt ny .
- Tip tc nh th cho ti khi cc giao tuyn khp kn ta c thit din .
II. Hai ng thng song song .
1. Chng minh hai ng thng song song
Phng php :
C th dng mt trong cc cch sau :
- Chng minh hai ng thng ng phng , ri p dng phng php
chng minh song song rong hnh hc phng (nh tnh cht ng trung
bnh, nh l o ca nh l Ta-lt ...)
- Chng minh hai ng thng cng song song song vi ng thng th
3.
- p dng nh l v giao tuyn .
2 . Tm giao tuyn ca hai mt phng (cch 2 / dng 1)
Thit din qua mt ng thng song song vi mt ng thng cho trc .
Phng php :
* Tm mt im chung ca hai mt phng
* p dng nh l v giao tuyn tm phng ca giao tuyn (tc chng
minh giao tuyn song song vi mt ng thng c)
Giao tuyn sd l ng thng qua im chung v song song vi ng
thng y .
Ghi ch : Ta c 2 cch tm giao tuyn :
Cch 1(2 im chung) v cch 2 (1 im chung + phng giao tuyn) ta
thng s dng phi hp 2 cch khi xc nh thit din ca hnh chp .
3 . Tnh gc gia hai ng thng a,b cho nhau.
Phng php :
Tnh gc :
Ly im O no .
Qua O dng a' // a v b' // b
Gc nhn hoc gc vung to bi a',b' gi l gc gia a v b .
Tnh gc : S dng t s lng gic ca gc trong tam gic vung hoc dng
nh l hm s csin trong tam gic thng .

www.mathvn.com

www.MATHVN.com

III.ng thng song song vi mt phng .

1. Chng minh ng thng d song song vi mt phng P
Phng php :
Ta chng minh d khng nm trong (P) v song song vi ng thng a cha
trong (P) .
Ghi ch : Nu a khng c sn trong hnh th ta chn mt mt phng (Q) cha
d v ly a l giao tuyn ca (P) v (Q) .
2. Tm giao tuyn ca hai mt phng(Cch 2 / dng 2)
Thit din song song vi mt c thng cho trc
Phng php :
Nhc li mt h qu : Nu ng thng d song song vi mt mt phng (P)
th bt k mt phng (Q) no cha d m ct (P) th s ct (P) theo giao tuyn
song song vi d .
T y xc nh thit din ca hnh chp ct bi mt phng song song vi
mt hoc hai ng thng cho trc theo phng php bit .
IV. Hai mt phng song song.
1. Chng minh hai mt phng song song
Phng php :
* Chng minh mt phng ny cha hai ng thng ct nhau ln lt song
song vi hai ng thng ct nhau nm trong mt phng kia .
Ch :S dng tnh cht

ta c cch th 2 chngs minh ng thng a song song vi mt phng (P)

.
2. Tm giao tuyn ca hai mt phng (cch 2 / dng 3)
Thit din ct bi mt mt phng song song vi mt mt phng cho trc .
Phng php :
- Tm phng ca giao tuyn ca hai mt phng bng nh l v giao tuyn
:"Nu hai mt phng song song b ct bi mt mt phng th ba th hai giao
tuyn song song vi nhau " .
- Ta thng s dng nh l ny xc nh thit din ca hnh chp ct bi
mt mt phng song song vi mt mt phng cho trc theo phng php
bit .
- Ch : Nh tnh cht

www.mathvn.com

www.MATHVN.com

V.ng thng vung gc vi mt phng.

1. Chng minh ng thng vung gc vi mt phng
Chng minh hai ng thng vung gc vi nhau
Phng php :
* Chng minh ng thng a vung gc vi mt phng (P)
- Chng minh a vung gc vi hai ng thng ct nhau cha trong (P).
- Chng minh a song song vi ng thng b vung gc vi (P) .
* Chng minh hai ng thng vung gc vi nhau .
- Chng minh hai ng thng ny vung gc vi mt mt phng cha
ng thng kia .
- N hai ng thng y ct nhau th c th p dng cc phng php
chng minh vung gc hc trong hnh hc phng .
2. Thit din qua 1 im cho trc v vung gc vi mt ng thng cho
trc .
Cho khi a din (S) , ta tm thit din ca (S) vi mt phng (P) , (P) qua
im M cho trc v vung gc vi mt ng thng d cho trc .
- Nu c hai ng thng ct nhau hay cho nhau a,b cng vung gc vi d
th :
(P) // a (hay cha a)
(P) // b (hay cha b)
Phng php tm thit din loi ny c trnh by nhng bi trn .
- Dng mt phng (P) nh sau :
Dng hai ng thng ct nhau cng vung gc vi d , trong c t nht
mt ng thng qua M .
mt phng c xc nh bi hai ng thng trn chnh l (P) .
Sau xc nh thit din theo phng php hc .
VI.ng vung gc v ng xin.
1. Dng ng thng qua mt im A cho trc v vung gc vi mt
phng (P) cho trc .
Tnh khong cch t mt im n mt mt phng
Phng php :
Thc hin cc bc sau :
*Chn trong (P) mt ng thng d, ri dng mt phng (Q) qua A vung
gc vi d (nn chn d sao cho (Q) d dng ).

www.mathvn.com

www.MATHVN.com
*Xc nh ng thng
* Dng AH vung gc vi c ti H
- ng thng AH l ng thng qua A vung gc vi (P) .
- di ca on AH l khong cch t A n (P)
Ch :
- Trc khi chn d v dng (Q) nn xt xem d v (Q) co sn trn hnh v
cha.
- Nu c sn ng thng m vung gc vi (P), khi ch cn dng Ax //
m th
- Nu AB // (P) th d(A,(P)) = a(B, (P))
- Nu AB ct (P) ti I th d(A,(P) : d(B, (P)) = IA : IB
2. ng dng ca trc ng trn
nh ngha : ng thng vung gc vi mt phng cha ng trn ti tm
ca ng trn .
Ta c th dngn tnh cht ca trc ng trn chng minh ng thng
vung gc vi mt phng v tnh khong cch t mt im n mt mt
phng .
- Nu O l tm ng trn ngoi tip tam gic ABC v M l mt im cch
u 3 im A,B,C th ng thng MO l trc ca ng trn ngoi tip tam
gic ABC; khi MO vung gc vi mt phng (ABC) v MO =
d(M,(ABC))
- Nu MA=MB=MC v NA=NB=NC trong A,B,C l ba im khng
thng hng th ng thng MN l trc ng trn qua ba im A,B,C; khi
MN vung gc vi mt phng (ABC) ti tm O ca ng trn qua ba
im A,B,C .
3. Tp hp hnh chiu ca mt im c nh trn mt ng thng di ng
Ta thng gp bi ton : Tm tp hp hnh chiu vung gc M ca im c
nh A trn ng thng d di ng trong mt phng (P) c nh v lun i
qua im c nh O .
Phng php :
- Dng
, theo nh l ba ng vung gc ta c
- Trong mt phng (P),
nn M thuc ng trn ng knh OH
cha trong (P) .
4. Tm tp hp hnh chiu vung gc ca mt im c nh trn mt phng
di ng .
Ta thng gp bi ton : Tm tp hp hnh chiu vung gc H ca mt im
c dnh A trn mt phng (P) di ng lun cha mt ng thng d c nh .
Phng php :
- Tm mt phng (Q) qua A vung gc vi d

www.mathvn.com

www.MATHVN.com
- Tm
- Chiu vung gc A ln c, im chiu l H th H cng l hnh chiu ca A
trn (P) .
Gi E l giao im ca d vi (Q). Trong mt phng (Q),
nn H
thuc ng trn ng knh AE .
5. Gc gia ng thng v mt phng
Cch xc nh gc gia a v (P) .
Phng php :
- Tm giao im O ca a vi (P)
- Chn im
v dng
khi

VII. Hai mt phng vung gc

1. Nh din gc gia hai mt phng
Khi gii cc bi ton lin quan n s o nh din hay gc gia hai mt
phng th ta thng xc nh gc phng ca nh din. Nu gc ny cha c
sn trn hnh ta c th dng n theo phng php di y .
Phng php :
- Tm cnh c ca nh din (giao tuyn ca hai mt phng (P) v (Q) cha hai
mt ca nh din )
- Dng mt on thng AB c hai u mt trn hai mt ca nh din v
vung gc vi mt mt ca nh din .
- Chiu vung gc A ( hay B ) trn c thnh H .
ta c
l gc phng ca nh din .
Ch :
- Nu c mt ng thng d ct hai mt ca nh din ti A, B v vung
gc vi cnh c ca nh din th ta c th dng gc phng ca nh din nh
sau ; Chiu vung gc A ( hay B hay mt im trn AB ) trn c thnh H .
l gc phng ca nh din .
Khi
- Nu hai ng thng a , b ln lt vung gc vi hai mt phng (P), (Q)
th
.
- Nu hai mt ca nh din ln lt cha hai tam gic cn MAB v NAB c
chung y AB th
( I l trung im ca AB ) l gc phng ca nh
din .
2. Mt phn gic ca nh din , cch xc nh mt phn gic .
Phng php :

www.mathvn.com

www.MATHVN.com
C1 :
- Tm mt gc phng
ca nh din
.
- Mt phn gic ca nh din
l mt qua cnh c ca nh din v
phn gic Ot ca gc phng xOy .
C2 :
- Tm mt im A cch u hai mt ca nh din
.
- Mt phn gic ca nh din trn l mt qua A v cnh c ca nh din .
3. Mt phng vung gc
Chng minh ng thng vung gc vi mt phng .
* Chng minh hai mt phng vung gc .
Phng php :
- Cch 1 : Chng minh mt phng ny cha mt ng thng vung gc vi
mt phng kia .
- Cch 2 : chng minh gc gia hai mt phng c s o bng 90 .
* Chng minh ng thng vung gc vi mt phng .
- Cch 1 : Chng minh a vung gc vi hai ng thng ct nhau cha trong
(P) .
- Cch 2 : Chng minh a song song vi ng thng b vung gc vi (P) .
- Cch 3 : Chng minh a l trc ng trn ngoi tip tam gic ABC vi A,
B, C thuc (P) .
- Cch 4 : S dng nh l : " Nu a cha trong mt mt phng (Q) vung
gc vi (P) v a vung gc vi giao tuyn ca (P) v (Q) th a vung gc vi
(P) " .
- Cch 5 : S dng nh l : " Nu a l giao tuyn ca hai mt phng cng
vung gc vi (P) th a vung gc vi (P) " .
4. Xc nh mt phng cha mt ng thng v vung gc vi mt
mtphng . Thit din .
Cho trc mt phng (P) v ng thng a khng vung gc vi (P) . Xc
nh mt phng (Q) cha a v vung gc vi (P) .
Phng php :
- T mt im trn a dng b vung gc vi (P) th (Q) l mt phng (a, b) .
Ch : Nu c ng thng
th (Q) // d hay (Q) cha d .

www.mathvn.com