Professional Documents
Culture Documents
DTM Tu PhapLuat Den ThucTien 2009
DTM Tu PhapLuat Den ThucTien 2009
PanNature
NH GI
TC NG
MI TRNG
VIT NAM:
T PHP LUT
N THC TIN
nh gi tc ng mi trng (TM)
l cng c php l v k thut quan
trng xc nh, phn tch, d bo
tc ng mi trng ca cc d n, cc
k hoch, quy hoch pht trin; cung cp lun
c khoa hc cho chnh quyn, c quan qun l
chuyn ngnh v doanh nghip cn nhc trong
qu trnh ra quyt nh u t. Cc yu cu v
TM c lut ha v quy nh bi Lut Bo
v Mi trng ca Vit Nam t nm 1993. Hn 15
nm thc hin cng tc TM gip Chnh ph
Vit Nam tng bc c th ha v ci thin h
thng quy nh TM, to lp v pht trin nng
lc i ng thc hin TM, v quyt nh
chm dt hoc buc iu chnh nhiu d n c
nguy c, ri ro cao i vi mi trng. Tuy nhin,
hot ng TM Vit Nam vn bc l nhiu
bt cp v yu km v c cht lng cng nh
vic tun th quy trnh TM nh php lut
quy nh. Nhn chung, TM v ang b hnh
x nh l mt th tc nhm hp thc ha qu
trnh thm nh v ph duyt cc d n v hot
ng u t. Bn thn quy nh lut php hin
hnh v TM cng cha cht ch. Nhiu hu
qu nghim trng v mi trng t nhin v
kinh t - x hi xy ra do cc yu cu v TM
b lm ng hoc khng c thc hin nghim
chnh, in hnh l v x thi xung sng Th
Vi ca Cng ty TNHH Vedan b pht hin nm
2008 ng Nai. Trc thc trng ny, Vit Nam
cn c nhng nh gi v nhn thc li v khi
cnh php l cng nh hin trng thc hin ca
hot ng TM. Nhng cn nhc ny, nu c
xem xt k lng v thu o, s gip ci thin
cc quy nh php lut cng nh ci thin hiu
qu ca cng tc nh gi tc ng mi trng
(TM) Vit Nam.
H Ni, 2009
1
TIN TRNH XY DNG
H THNG PHP LUT
V TM CA VIT NAM
Quy nh TM ca Vit Nam ln u tin c c a ra trong Lut Bo v
Mi trng nm 1993, v n nay c nhng iu chnh ng k. C th
chia qu trnh xy dng h thng php lut v TM ca Vit Nam thnh hai
giai on: giai an nghin cu, hc hi v giai on lut ha.
1.1. GIAI ON NGHIN CU V HC HI
Giai on ny din ra t trc nhng nm
1990, nh du bng vic t chc cc kho
tp hun, nghin cu v TM trong nc v
nc ngoi. Nm 1981, Chng trnh Nghin
cu Mi trng Quc gia t chc kho tp
hun nhng phng php lun u tin cho
vic p dng TM Vit Nam vi s tham gia
cu trn 200 nh khoa hc t cc trng i
hc, cao ng, vin nghin cu (Le Thc Cn,
1994b).
Trong giai on ny, cc trng i hc, cc
vin nghin cu thc hin mt s nghin
cu xem xt, nh gi ban u v mi trng
(IEE: Initial environmental examination) hoc
theo hng nh gi tc ng mi trng
i vi mt s d n ln. Tuy nhin, ti thi
im , qu trnh quy hoch pht trin hon
ton khng c nhng quy nh php lut bt
buc lin quan n TM; cng nh nhng
phng php tin hnh TM cha c bit
n rng ri Vit Nam, nn nhng nghin
cu trn thc hin khng theo mt chun
mc nht nh, v tch bit hon ton vi qu
trnh quy hoch cng nh qu trnh xy dng
d n.
12
HP 1:
Nhng quy nh v TM u tin trong Lut Bo v mi trng 1993 s 29/L-CTN ngy 27 thng 12 nm 1993
iu 17. T chc, c nhn qun l c s kinh t, khoa hc, k thut, y t, vn ho, x hi, an ninh, quc phng
hot ng t trc khi ban hnh Lut ny phi lp Bo co nh gi tc ng mi trng ca c s mnh c
quan qun l Nh nc v bo v mi trng thm nh. Trng hp khng bo m tiu chun mi trng, t
chc, c nhn phi c bin php x l trong mt thi gian nht nh theo quy nh ca c quan qun l Nh
nc v bo v mi trng.
Nu qu thi hn quy nh m c s x l khng t yu cu th c quan qun l Nh nc v bo v mi trng
bo co ln c quan Nh nc cp trn trc tip xem xt, quyt nh nh ch hot ng hoc c bin php x l
khc.
iu 18. T chc, c nhn khi xy dng, ci to vng sn xut, khu dn c, cc cng trnh kinh t, khoa hc, k
thut, y t, vn ho, x hi, an ninh, quc phng; ch d n u t ca nc ngoi hoc lin doanh vi nc ngoi,
ch d n pht trin kinh t - x hi khc phi lp Bo co nh gi tc ng mi trng c quan qun l Nh
nc v bo v mi trng thm nh.
Kt qu thm nh v Bo co nh gi tc ng mi trng l mt trong nhng cn c cp c thm quyn xt
duyt d n hoc cho php thc hin.
Chnh ph quy nh chi tit vic xy dng v thm nh Bo co nh gi tc ng mi trng v c qui nh ring
i vi cc c s c bit v an ninh, quc phng ni ti iu 17 v iu ny.
Quc hi xem xt, quyt nh i vi d n c nh hng ln n mi trng. Danh mc d n loi ny do U ban
Thng v Quc hi quyt nh.
Cc quy nh ny yu cu tt c cc d n trong
nc v u t nc ngoi Vit Nam u
l i tng p dng phi thc hin TM.
Cc d n i vo hot ng cng cn lp
bo co nh gi tc ng di dng kim
ton mi trng theo quy nh ca Thng t
1420-TT/MTg-BKHCNMT ngy 26/11/1994
Hng dn nh gi tc ng mi trng i
vi c s ang hot ng. Theo thng k ban
u, c khong 14 vn bn quy phm php
lut lin quan n TM ban hnh t nm
1994 n 2005.
31
HP 2:
Mt s vn bn php lut quan trng lin quan trc tip n TM hin hnh Vit Nam (cn hiu lc)
1. Lut Bo v Mi trng s 52/2005/QH11 ngy 29/11/2005. Chng III. nh gi mi trng chin lc,
nh gi tc ng mi trtng v cam kt bo v mi trng.
2. Ngh nh 80/2006/N-CP ngy 09/08/2006. Hng dn chi tit v thi hnh lut bo v mi trng 2005. Trong
ngh nh ny, c ban hnh danh mc cc d n phi tin hnh nh gi tc ng mi trng v danh mc d n
lin ngnh, lin tnh do BTN&MT thm nh.
3. Ngh nh 21/2008/N-CP ngy 28/02/2008. V sa i b sung 1 s iu ca ngh nh 80/2006/N-CP v quy
nh chi tit v thi hnh lut bo v mi trng 2005. Danh mc cc d n phi thc hin bo co nh gi tc ng
mi trng (162 d n).
4. Ngh nh 81/2006/N-CP ngy 03/09/2006. V x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc bo v mi trng.
5. Thng t 08/2006/TT-BTNMT ngy 10/10/2006. Hng dn chi tit thc hin mt s ni dung v nh gi tc
ng mi trng chin lc, nh gi tc ng mi trng v cam kt bo v mi trng.
6. Thng t 05/2008/TT-BTNMT ngy 08/12/2008. Hng dn v nh gi mi trng chin lc, nh gi tc
ng mi trng v cam kt bo v mi trng. Thay th thng t 08/2006/TT-BTNMT.
7. Thng t 276 -TT/Mtg-BKHCNMT ngy 06/03/1997. Hng dn kim sot nhim i vi cc c s sn xut,
kinh doanh sau khu c ph chun bo co nh gi tc ng mi trng.
8. Thng t 1420-TT/MTg-BKHCNMT ngy 26/11/1994. Hng dn nh gi tc ng mi trng i vi c s
ang hot ng.
9. Quyt nh 13/2005/Q-BTNMT ngy 2/12/2005. V chc nng, nhim v, quyn hn va c cu t chc ca V
Thm nh v nh gi tc ng mi trng.
10. Quyt nh 13/2006/Q-BTNMT ngy 08/09/2006. Ban hnh quy ch v t chc v hot ng ca Hi ng
thm nh bo co nh gi mi trng chin lc, Hi ng thm nh bo co nh gi tc ng mi trng.
11. Quyt nh 19/2007/Q-BTNMT ngy 26/11/2007. Ban hnh quy nh v iu kin v hot ng dch v
thm nh bo co nh gi tc ng mi trng.
2
THC TIN T CHC
THC HIN TM
VIT NAM
2.1. XY DNG V PHT TRIN MNH I
NG THC HIN TM
S lng nhng ngi tham gia lp bo co
TM tng nhanh mt cch t pht, p ng
nhu cu th trng trong bi cnh cc hot ng
v d n u t, sn xut n r trn ton quc.
i ng chuyn gia t vn, cc t chc t vn v
dch v t vn TM trong v ngoi nh nc u
d dng tip cn. Gn 10 nm trc y, hu ht
cc d n ln u t vo Vit Nam u phi thu
chuyn gia nc ngoi thc hin bo co TM;
th hin nay, rt nhiu c quan c th m
nhim c vai tr ny v a ra nhiu bo co
c cht lng tt (Nguyn Khc Kinh,2004). Tuy
nhin, yu cu v nng lc m bo thc hin
TM ca lc lng ny vn cn b ng, cha c
ch ti php l no rng buc. Do vy, iu kin
bt buc phi c mt vn bn php l chng
minh nng lc i vi cc cn b thc hin cng
tc TM Vit Nam l thc s cn thit.
Cn b thm nh v ph duyt bo co TM
cp trung ng thuc V Thm nh (B Ti
nguyn - Mi trng; nay trc thuc Tng Cc
Mi trng, B TN-MT) v Quc Hi, Chnh ph,
Th tng chnh ph hoc B trng B TN-MT
chu trch nhim ph duyt i vi nhng d n
thuc thm quyn ca mnh. cp a phng,
trch nhim thm nh l ca Phng Thm nh
thuc S TN-MT v Ch tch UBND tnh hoc
thnh ph hoc Hi ng nhn dn cng cp
s chu trch nhim ph duyt. Thm na, hin
nay cn c thm hnh thc mi l dch v thm
nh, y l cc c quan c lp nng lc theo
yu cu ca Quyt nh s 19/2007/Q-BTNMT
V vic ban hnh Quy nh v iu kin v hot
ng dch v thm nh bo co nh gi tc
ng mi trng, s c la chn m nhim
vai tr thm nh, thay th cho vic lp hi ng
thm nh. Kt qu hot ng ny t nm 1994
n nm 2004 l c hn 800 bo co TM ca
cc d n v c s ang hot ng c thm
nh v ph duyt cp trung ng; gn 26.000
bo co TM v bn ng k t Tiu chun Mi
trng c thm nh v ph duyt cp a
phng (Nguyn Khc Kinh, 2004).
Theo nh gi ca cc chuyn gia, nng lc thm
nh bo co TM c nng cao ng k
do c nhiu cn b c o to, tp hun
trong nc v nc ngoi cng nh kh nng
hc thng qua hnh t thc tin cng vic.
n nay, lc lng cn b ny c th t m
ng c vic t chc thm nh cc bo co
TM theo mc c phn cp(Nguyn Khc
Kinh,2004). Tuy nhin, cp tnh, i ng cn b
thm nh TM vn cn yu v thiu, cha p
ng c yu cu a dng v kin thc khoa hc
mi trng c lin quan n nhiu ngnh khc
nhau.
2.2. BO CO TM C PHI L TRANG
SC CHO D N (?)
(a) Quan nim sai lch v yu cu TM
Bn cht ca cng tc TM l qu trnh tm hiu,
d bo cc tc ng mi trng v tc ng x
hi tiu cc, xut gii php ngn nga, hn
ch cc tc ng ny khi d n c thc hin,
m bo d n khng ch mang li li ch kinh
t m cn thc y pht trin an sinh x hi v
bo v mi trng. Tuy nhin, mt b phn cc
nh qun l v ch u t cha nhn thc c
Mc x pht
(*) Theo iu 9, chng II Ngh nh 81/2006/N-CP v x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc bo v mi trng.
10
3
LI KT
Hn 15 nm tri qua k t khi c quy nh u tin v TM Vit Nam, khng th ph nhn nhng
c gng v n lc cu Chnh ph Vit Nam trong vic thc hin nh gi tc ng mi trng. T
qu trnh hon thin dn h thng vn bn QPPL n pht trin i ng v nng lc thc hin TM
c nhng pht trin ng ghi nhn. Tuy nhin, bn thn quy nh lut php TM vn cn nhiu
l hng v bt cp, cha rng buc c trch nhim php l v yu cu tun th cht ch ca ch
u t, chnh quyn a phng, c quan qun l nh nc chuyn ngnh, c nhn v t chc t vn
TM. Nu coi ton b h thng quy nh php lut TM hon thin l mt cc nc th c th ni
rng n nay, Vit Nam c c mt na cc nc. H thng php lut y v nghim minh
s gip Vit Nam loi tr c nhng bt cp lin quan n cng tc TM nh hin nay.
11
Tho lun chnh sch ny c thc hin trong khun kh D n Nng cao
nng lc gim st thc thi lut php v chnh sch bo v mi trng Vit
Nam do Qu Ford (Hoa K) ti tr (2008-2010).
PanNature
Thng tin v cc chng trnh v hot ng ca PanNature xin tham kho ti website:
www.nature.org.vn
Thit k: nghiemhoanganh267@yahoo.com