ENGLESKO-SRPSKI

RENIK
TERMINOLOGIJE U OBLASTI
ALTERNATIVNE ENERGIJE

Beograd
februar 2007.

ENGLESKO-SRPSKI RENIK
TERMINOLOGIJE
U OBLASTI ALTERNATIVNE ENERGIJE
Izdava:
Misija OEBS-a u Srbiji,
Odeljenje za ekonomska pitanja
i politiku ivotne sredine
Autori:
dr Aleksandar Bogojevi
dr Dragoljub Todi
Ksenija Maltez
Milo Kati
dr Vid Vukasovi
Vigor Maji
Kompjuterska obrada:
Aleksandar Panov
Grafika obrada:
Branislav Savi
tampa:
SGR ORIGINAL
Tira: 600 kom.

Ova publikacija je deo programa Energetska bezbednost

Misije OEBS-a u Srbiji i nije namenjena za komercijalnu upotrebu.
Neovlaeno kopiranje, umnoavanje i tampanje je
protivzakonito i kanjivo.

uvodne napomene

Renik pojmova i termina iz oblasti energetike zasnovan je prevashodno

na terminologiji koja se sree u meunarodnim ugovorima koji se odnose na
ovu problematiku. Pri tom je u renik unet i izvestan broj termina iz srodnih
oblasti, a na prvom mestu iz oblasti zatite ivotne sredine, koju je teko,
ako ne i nemogue odvajati od energetike.
Potreba za izradom ovakvog renika pojavila se iz vie razloga.
Prevoenje strunih pojmova i termina sa engleskog na srpski jezik zahteva
saradnju eksperata razliitih struka sa izvrsnim poznavanjem oba jezika.
Iskustvo, naime, pokazuje da se prilikom prevoenja strunih tekstova
uopte, a posebno meunarodnih ugovora nailazi na mnoge probleme, a sam
kvalitet prevoda je esto nezadovoljavajui, to je posebno ozbiljan problem
kod pripreme prevoda meunarodnih ugovora u vezi sa njihovom
ratifikacijom, odnosno njihovim objavljivanjem u slubenom glasilu i
uvoenjem u unutranji pravni sistem drave.
Problemi u vezi sa prevoenjem sa stranih jezika uopte, pa i sa
engleskog, su mnogobrojni, i sa njima se susreu kako struni prevodioci,
tako i svi drugi korisnici, ukljuujui na prvom mestu one u ijoj je
nadlenosti primena pomenutih ugovora. Neujednaeno, a ponekad i
pogreno korienje pojedinih termina dovodi do nesporazuma i tekoa pre
svega u komuniciranju sa telima meunarodnih organizacija, ali i uopte na
meunarodnom nivou.
Potreba za ovakvim renikom postoji i prilikom pripreme materijala za
uee naih delegacija na meunarodnim konferencijama. Ujednaavanje
terminologije je bitno i za komunikaciju na srpskom jeziku izmeu subjekata
koji uestvuju u raznim delatnostima u vezi sa energetikom, ivotnom
sredinom i nekim drugim srodnim domenima, ali i zbog relativno rairene
prakse slobodnog i neujednaenog tumaenja pojedinih termina. Oni, naime,
esto nisu ujednaeni ni u izvornim tekstovima meunarodnih ugovora, a
pored toga mnogi u srpskom jeziku nemaju odgovarajuu re i zahtevaju
opisni prevod. Te se pojave umnoavaju prilikom uporednog prevoenja
termina sa nekoliko stranih jezika (na primer engleski, francuski, panski,
ruski, nemaki), koji su najee u upotrebi prilikom zakljuivanja
meunarodnih ugovora.
Spisak problema je mnogo dui od navedenih, a njihovo uoavanje i
ponavljanje u praksi je izazvalo potrebu da se pristupi izradi ovog engleskosrpskog renika termina iz oblasti energetike. Toj potrebi, svakako doprinosi
intenziviranje meunarodne saradnje u oblasti energetike i s njom
nerazluivo povezanoj oblasti zatite ivotne sredine. Ta saradnja se pre
svega ostvaruje sa meunarodnim organizacijama ija aktivnost obuhvata i
problematiku energetike. U tome, vodeu ulogu imaju Ujedinjene nacije,
odnosno program Ujedinjenih nacija za ivotnu sredinu (UNEP) i Ekonomska
komisija UN za Evropu (UNECE), zatim Evropska unija (EU) i Savet Evrope
(CE), a znaajan udeo pripada i drugim subregionalnim organizacijama. Pri
tom je za Srbiju posebno interesantna Zajednica za energetiku zemalja
Jugoistone Evrope osnovana 2005. godine ugovorom izmeu pomenutih
zemalja i EU. Treba dodati da znaajnu ulogu u ovoj saradnji igraju i
privredni sektor (proizvoai i distributeri energije na prvom mestu) kao i
nevladine organizacije (struna udruenja, organizacije potroaa itd.).

Rezultat meunarodne saradnje u oblasti energetike su pre svega

meunarodni ugovori (multilateralni, regionalni i bilateralni), zatim itav niz
meunarodnih instrumenata, kako obavezujueg tako i deklaratornog
karaktera, usvojenih na meunarodnim konferencijama i ekspertskim
sastancima i, najzad, akcije koje se sprovode na internom planu drava.
Dakle, cilj i svrha ovog renika su iri, ne samo sa stanovita korienja
izvora terminologije o energetici, ve i sa stanovita njegove upotrebne
vrednosti. Renik moe biti korien za pribliavanje meunarodne
problematike i meunarodne saradnje u oblasti energetike svima koji se na
neki nain bave ovim pitanjem. To mogu biti i novinari, uenici, studenti,
profesori, nauni radnici, i svi zainteresovani za bolje upoznavanje
problematike u pomenutoj oblasti.
Imajui u vidu pomenute razloge, Sektor za ekonomska pitanja i
politiku ivotne sredine Misije OEBS u Srbiji (Economic and Environmental
Department of the OSCE, Mission in Serbia), podrao je inicijativu za izradu
ovakvog renika.
Dva glavna prethodna pitanja koja se postavljaju u vezi sa izradom
svakog renika, pa i ovog, su kriterijum za odabir rei i obim renika. Ako bi
se u Renik uneli svi termini koji se sreu u postojeim meunarodnim
dokumentima i bogatoj strunoj literaturi, on bi bio izuzetno obiman. To bi
zahtevalo angaovanje veeg broja saradnika, mnogo vie vremena za
njegovu izradu, i znatno vie finansijskih sredstava, nego to je ovom
prilikom bilo mogue obezbediti. Takoe, svrha ovog renika nije da zameni
ve postojee strune renike vezane iskljuivo za oblast energetike.
Zato se stalo na stanovite da je u ovoj fazi potrebno izraditi renik
ovog tipa i obima. Pri tom je korieno iskustvo steeno prilikom izrade
Renika termina iz oblasti ivotne sredine (OSCE, EKODIMeC, Valjevo, 2004).
U skladu sa projektnim zadatkom, utvrena je lista znaajnijih
meunarodnih ugovora u oblasti energetike i zatite ivotne sredine na
osnovu njihovih tekstova je napravljen izbor odrednica. Ta lista obuhvata
meunarodne multilateralne ugovore globalne (univerzalne) prirode, koji
veinom pripadaju legislativi Ujedinjenih nacija, zatim svih pet osnovnih
ugovora zakljuenih u okviru Saveta Evrope i pod okriljem Evropske komisije
UN za Evropu, kao i najvanije ugovore zakljuene na subregionalnom nivou
(posebno za podruje Jugoistone Evrope), koji su znaajni i za Srbiju.
Multidisciplinarnost materije o kojoj je ovde re, zahtevala je angaovanje
strunjaka iz razliitih podruja nauke. Osim eksperata za pitanja prirodnih i
tehnikih nauka, u radu su uestovali i strunjaci za meunarodnopravna i
uporednopravna pitanja, u meri u kojoj su ona znaajna za problematiku
energetike.
Zbog ogranienja postavljenih predvienim obimom renika, nisu mogle
biti unete mnoge rei za koje se smatralo da se lako mogu pronai u
postojeim standardnim ili strunim englesko-srpskim renicima.

Redakcioni odbor
Beograd, novembar 2006. godine.

predgovor

Osobenost ovog renika je u tome to njegov najvei deo termina

proizilazi iz meunarodnih ugovora i to bi njegovim korienjem bilo
unapreeno stvaranje jedinstvene terminologije na srpskom jeziku, za oblast
energetike. Meunarodni ugovori, kojima se regulie oblast energetike, bilo
iskljuivo ili ee zajedno sa drugim srodnim pitanjima, a pre svega sa
zatitom ivotne sredine, ine znaajan deo sveukupnog pravnog regulisanja
ove problematike, kako na meunarodnom tako i na unutranjem planu
pojedinih drava. Znaajan deo unutranjih pravnih propisa drava iz domena
energetike nastaje usaglaavanjem sa relevantnim pravnim normama iz
meunarodnih ugovora. Za drave strane ugovornice konkretnih ugovora, ta
usaglaenost je i pravna obaveza. Sa stanovita strune terminologije, to
znai da se navedena dva domena meunarodni ugovor i unutranji pravni
propis, u terminolokom smislu ne mogu tretirati odvojeno. Terminologija u
oblasti energetike, u meunarodnopravnom regulisanju uopte i u
zakonodavstvima drava se u velikoj meri pribliavaju, a esto su i
usklaene (na primer terminologija iz legilslative EU i drava lanica). U
suprotnom, nastaju mnogi problemi, pre svega u implementaciji
meunarodnih ugovora.
Ova konstatacija ima ire znaenje, jer se pravo energetike, i usko s
njim povezano pravo ivotne sredine, koristi optim pravnim institutima,
nastalim mnogo pre usvajanja pravnih pravila o energetici (na primer, iz
oblasti graanskog, upravnog, krivinog, ali i meunarodnog ugovornog
prava). Stoga je u izradi Renika primenjen takav metodoloki pristup kojim
su obuhvaeni i termini sa irim znaenjem od onog koje se vezuje za
energetiku, a tiu se optih pravnih instituta, kao i termini koji su nastali (i
nastaju) u vezi sa specifinou problematike o kojoj je ovde re. Granica
izmeu te dve kategorije termina nije uvek vidljiva, jer pravo energetike (i
usko s njim povezano pravo ivotne sredine), nije u tom smislu nova
pravna disciplina. Pravna pravila i izreke, koji su uneti u Renik, zajedno sa
najnovijim pravnim pravilima koja izraavaju specifinosti problema
energetike i ivotne sredine, predstavljaju celinu, bez obzira na vremenski
raspon koji postoji izmeu njihovog nastanka. Meutim, u izradi renika,
naglasak je stavljen na savremeni tok razvoja terminologije koja se tie
energetike, i potie, u najveoj meri, iz meunarodnog ugovornog prava.
Neki termini i formulacije su unete u renik zbog njihovog znaenja, a
moe se rei i da predstavljaju odraz savremenog meunarodnog prava i
najnovijih tendencija njegovog razvoja. Meutim, nekim od takvih termina se
u meunarodnim ugovorima i drugim meunarodnim instrumentima ponekad
daje u izvesnoj meri razliit smisao. Razlog tome su, pre svega, specifinosti
meunarodnih ugovora (predmet ugovora, ciljevi, okolnosti njihovog
nastajanja, mehanizmi njihovog sprovoenja, veza sa drugim meunarodnim
ugovorima iz iste ili sline oblasti, itd.). U takvim sluajevima, postojala je
mogunost da se preuzimanjem tumaenja njihovog znaenja iz svakog
meunarodnog ugovora pojedinano, vri redukcija u tumaenju smisla
pojedinih ugovora, ali i da se kod korisnika renika izazove nepotrebna

zabuna. Stoga je odlueno da se pojedinim terminima daju optiji znaaj i

smisao, na osnovu zajednikih elemenata iz razliitih odreenja, potujui pri
tom zahteve relevantnih naunih disciplina. Uee u radu tima eksperata
drutvenih (pravnih), prirodnih i tehnikih nauka, je doprinelo realizaciji
navedenog metoda.
U tom pogledu, metod koji je primenjen pri njegovoj izradi, ima
elemenata metoda koji su ve ranije primenjivani u postupcima meunarodne
unifikacije pravnih pravila, kodifikacijama velikih pravnih sistema,
implementaciji meunarodnih ugovora i dr. U ovom vremenu, u naoj sredini,
korisnost renika bi trebalo da doe do izraaja i u harmonizaciji unutranjih
propisa sa propisima Evropske unije. Harmonizacija, kao metod
usaglaavanja pravnih propisa danas predstavlja novu vrstu metodologije,
koja se primenjuje u procesu stvaranja evropskog (komunitarnog) prava
uopte, a u tom okviru i evropskog prava energetike. Njome se, meutim, ne
zamenjuju pravila implementacije meunarodnih ugovora, niti umanjuju
terminoloki problemi u prevoenju termina sa izvornog jezika dokumenta na
srpski jezik.
Za podruje Srbije to je znaajno i zbog toga to problemi prevoenja
termina povodom implementacije meunarodnih ugovora prate celokupan
opus meunarodnih ugovora iz oblasti ivotne sredine, koje su drave poev
od Kraljevine Jugoslavije, preko SFRJ, SRJ i SCG do Republike Srbije,
potpisale i ratifikovale.
Rad Ujedinjenih nacija, Evropske unije i mnogih drugih meunarodnih
organizaacija, u kontinuitetu umnoava opus meunarodnih ugovora i drugih
meunarodnih instrumenata uopte, a ta pojava je naroito izrazita u materiji
koja se tie energetike i usko s njom povezane ivotne sredine. U tom
procesu uestvuje veina drava sveta, to je ne samo njihov interes, ve to
nalau i injenice koje problematiku energetike svrstavaju u pitanja od
globalnog znacaja. To je dovelo do nastanka vrlo obimnog korpusa
meunarodnopravnih dokumenata obavezujueg i deklarativnog karaktera. Za
izbor termina unetih u ovaj renik posluili su pre svega neki od vanjih
meunarodnih ugovornih akata navedenih u Listi dokumenata iz oblasti
energetike i zatite ivotne sredine koji su u neposrednoj vezi sa
energetikom.
Beograd, novembar 2006. godine

izgovor i skraenice

Fonetski alfabet, kojim je oznaen izgovor engleskih rei, sastoji se od ovih

znakova:

Vokali:

i

produeno i, kao u rei sea /si
/

kratko i, kao u rei pick /pk/

kratko e, kao u rei bet /bet/

otvoreno e, kao u rei bad /bd/

a:

dugo a, kao u rei bar /b
/

kratko a, kao u rei cup /kp /

kratko o, kao u rei fossil /'fsl/

:

dugo o, kao u rei board /b
d/

kratko u, kao u rei evacuate / vkjet/

u:

dugo u, kao u rei school /sku:l/

engleski glas kao u rei accept /k sept/

engleski glas kao u rei word /w

d/

ei

engleski glas kao u rei play /ple/

ai

engleski glas kao u rei buy /ba/

i

engleski glas kao u rei employ /m pl/

au

engleski glas kao u rei now /na/

engleski glas kao u rei open / pn/

engleski glas kao u rei ears /z/

engleski glas kao u rei careful / kefl/

engleski glas kao u rei fuel /fjul/

fonetski izgovor i skraenice

Konsonanti:

engleski glas kao u rei party / p
ti/

engleski glas kao u rei book /bk/

engleski glas kao u rei table / tebl/

engleski glas kao u rei dinner / dn/

engleski glas kao u rei king /k/

engleski glas kao u rei game /gem/

engleski glas kao u rei picture / pkt/

engleski glas kao u rei judge /d d /

engleski glas kao u rei fire /fa/

engleski glas kao u rei veal /vi:l/

engleski glas kao u rei ethnic / enk/

engleski glas kao u rei this /s/

engleski glas kao u rei smoke /smk/

engleski glas kao u rei zero / zr/

engleski glas kao u rei brush /br/

engleski glas kao u rei beige /be /

engleski glas kao u rei have /hv/

engleski glas kao u rei mother / m/

engleski glas kao u rei nanny / nni/

engleski glas kao u rei wing /w/

engleski glas kao u rei left /left/

engleski glas kao u rei roar /r
/

engleski glas kao u rei you /ju:/

engleski glas kao u rei wing /w/

lista skraenica

adj. adjective pridev

adv. adverb prilog
n. noun - imenica
num. number broj
pl. plural mnoina
sg. singular jednina
v. verb glagol

ENGLESKO-SRPSKI
RENIK
TERMINOLOGIJE U OBLASTI
ALTERNATIVNE ENERGIJE

12

A
Aarhus Convention Konvencija o dostupnosti informacija, ueu
javnosti i dostupnosti pravosua u pitanjima koja se tiu ivotne
sredine, Arhus, 1998;
abort [ b
t] v. prekinuti, odbaciti;
above ground [ bv grand] adj. nadzemni;
absorb [b s
b] v. apsorbovati, upiti;
abundance [ bndns] n. obilje, izobilje, zastupljenost;
abundant [ bndnt] adj. obilan, bogat;
accede to [k si
d] v. pristupiti neemu, stupiti na neto;
accede to a convention pristupiti konvenciji;
accede to an office stupiti na dunost;
accelerate [k selret] v. ubrzati;
accelerate authorisation procedures ubrzati procedure
autorizacije;
accelerated development ubrzani razvoj;
acceptibility [ksept blti] n. prihvatljivost, mogunost
prihvatanja;
access [ kses] n. pristup, prilaz;
access to energy pristup eneregiji;
fair access to fer pristup neemu;
accession [k sen] n. pristup, pristupanje;
accession to an organisation stupanje u organizaciju;
accident [ ksdnt] n. akcident, udes, nezgoda, havarija;
accord [ k
d] n. dogovor, sklad, slaganje, saglasnost;
accordance [ k
dns] n. sklad;
in accordance with u skladu sa;
account [ kant] n. raun, obzir;
account of costs raun proizvodnih trokova;
bank account raun u banci;
take into account uzeti u obzir, razmotriti;
accountability [kant bliti] n. odgovornost, mogunost uvida u
poslovanje ili dokumentaciju;
accountable [ kantbl] adj. odgovoran nekome;
accumulate [ kju
mjlet] v. akumulirati, nagomilati;
accuracy [ krsi] n. tanost, preciznost;

13

accurate
accurate [ kjrt] adj. taan, ispravan, precizan;
acquisition [kwi zn] n. prikupljanje, dobitak, sticanje;
action [ k- n] n. aktivnost, delovanje, akcija;
action plan akcioni plan, plan aktivnosti za postizanje neega
u budunosti;
coordinated action koordinirana akcija;
immediate action neposredno delovanje;
take joint action preduzeti zajedniku aktivnost;
activate [ ktivet] v. aktivirati, staviti u pogon, ukljuiti;
ad hoc [d hk] adv. u ovom sluaju, za ovu svrhu;
added value [ did vlju
] n. dodatna vrednost;
to bring added value to dodati vrednost neemu;
additional [ dnl] adj. dodatni, dopunski;
additional physical capacity dodatni fiziki (prostorni)
kapaciteti;
adjust [ d st] v. prilagoditi, podesiti;
adjust the legislation prilagoditi propis neemu;
adjustment [ d stmnt] n. podeavanje, regulisanje,
prilagoavanje, doterivanje;
administrative [d mnistrtv] adj. administrativni, upravni;
administrative measures administrativne mere, upravne
mere;
advanced [d v
nst] adj. napredan, moderan;
advanced conversion technology tehnologija napredne
konverzije, novi razvojni termo procesi, kao gasifikacija ili
piroliza, koji se koriste za uklanjanje gradskog vrstog otpada;
advantage [d v
ntd ] n. prednost, nadmonost, korist, dobitak;
to the best advantage najpovoljnije;
adverse [ dv

s] adj. negativan, nepovoljan, suprotan;
adverse effect nepovoljan, kontra efekat;
adversely affected izloen negativnom delovanju;
advertise [ dvtaz] v. oglaavati, reklamirati;
advertisement [d v

tismnt] n. oglas, reklama;
advice [d vas] n. savet;
adviser [d vaz] n. savetnik;
aero [er] koji se odnosi na vazduh;
aerosol [ ersl] n. aerosol, sprej, rasprene kapljice neke
supstance u vazduhu;
affiliate [ fliet] adj. pridruen, spojen, pripojen;
affordable [ f
dbl] adj. priutiv, pristupaan;
affordable price pristupana cena;

14

alert
afterburning [
ft b

n] n. dogorevanje, naknadno
sagorevanje;
aftercooler [
ft ku
l] n. komora za naknadno hlaenje;
age-dating [ ed deiti] n. odreivanje veka trajanja, startosti;
ageing [ ed ] adj. koji stari, zastareva;
ageing infrastructure zastarela infrastruktura;
agenda [ d end] n. dnevni red, program rada;
agenda of the meeting dnevni red sastanka;
Agenda 21 Agenda 21 (jedan od glavnih dokumenata koji je
usvojen na Rio konferenciji o ivotnoj sredini i razvoju 1992);
agglomeration [glm ren] n. nagomilavanje, aglomeracija;
aggregate [ grget] v. skupiti, nagomilati;
aggregate [ grgt] adj. ukupan, nagomilan, skupljen;
aggregate [ grgt] n. celina, masa, ukupan zbir, kompoznitni
sastav, agregat;
aggregation [gr gen] n. skupljanje, nagomilavanje;
aggregator [ grget] n. agregator (u smislu elektroprivredno
preduzee, organizacija koja objedinjuje i(ili) povezuje
proizvoae i korisnike energije);
agreement [ gri
mnt] n. sporazum, ugovor, saglasnost, slaganje,
dogovor;
bilateral agreement bilateralni, dvostrani sporazum;
frontier agreement pogranini sporazum;
implementation of agreement primena (implementacija)
sporazuma;
in agreement with u dogovoru sa;
multirateral agreement viestrani sporazum;
preferential agreement preferencijalni sporazum;
reach an agreement postii sporazum;
regional agreement regionalni sporazum;
signing of agreement potpisivanje sporazuma;
agricultural [gr kltrl] adj. poljoprivredni;
agricultural enterprise poljoprivredno dobro, kombinat;
agricultural land poljoprivredno podruje;
agriculture [ grklt] n. poljoprivreda, obraivanje zemlje,
zemljoradnja;
environmental impact of agriculture uticaj poljoprivrede
na ivotnu sredinu;
air [e] n. vazduh;
alcohol fuel [ lkhl fju
l] n. alkoholno gorivo;
alert [ l

t] n. upozorenje, uzbuna, oprez;

15

allocation
allocation [l ke- n] n. alociranje, dodeljivanje, premetanje,
raspodela;
allocation of facilities premetanje postrojenja;
allocation of funds raspodela finansijskih sredstava;
alteration [
lt ren] n. izmena, menjanje, preinaenje;
alternating current (AC) [
l t

neit krnt] n. naizmenina
struja;
alternative [
l t

ntv] adj. alternativni, koji zamenjuje neto, koji
slui neemu kao zamena;
alternative [
l t

ntv] n. alternativa, izbor;
alternative energy resources alternativni izvori energije,
alternativni energetski resursi;
alternative fuel alternativno gorivo;
altitude [ ltitju
d] n. visina (nadmorska);
ambient [ mbint] adj. okolni;
ambient concentrations koncentracije (neke materije) u
ambijentu;
ambient temperature temperatura vazduha u neposrednoj
okolini;
amend [ mend] v. amandirati, dopuniti, izmeniti, popraviti;
amendment [ mendmnt] n. amandman, dopuna, ispravka,
popravka zakona ili dokumenta;
amperage [ mprd ] n. amperaa, jaina struje u amperima;
amplify [ mplifa] v. pojaati, poveati;
anaerobic [n rbk] adj. anaerobni, koji moe da opstane
tamo gde nema slobodnog kiseonika;
anaerobic digester ureaj za anaerobnu razgradnju;
anaerobic digestion proces razgradnje koji ne koristi
kiseonik;
analysis [ nlsis] n. analiza, analiziranje, ispitivanje;
analysis of facts analiza injenica;
data analysis analiza podataka;
analytic [nl tkl] adj. analitiki;
angle [ gl] n. ugao;
angle of incidence upadni ugao;
animal [ niml] adj. ivotinjski, koji se odnosi na ivotinje;
animal charcoal ugalj ivotinjskog porekla;
animal waste conversion konverzija ivotinjskog otpada,
proces dobijanja energije iz ivotinjskog otpada;
animal [ niml] n. ivotinja;
annex [ neks] n. aneks, dodatak;
annotate [ ntet] v. prokomentarisati, dati primedbu, pribeleiti;

16

arid zones, areas

annotation [n ten] n. primedba, objanjenje, komentar,
tumaenje;
annual [ njul] adj. godinji, jednogodinji, koji se deava jednom
godinje;
annual energy output per turbine godinja proizvodnja
energije po turbini;
annual maximum demand najvea potranja neega (npr.
neke vrste energije ili sirovine) koja se dogodi tokom godinu
dana;
annual turnover godinji obrt;
anomaly [ nmli] n. anomalija, odstupanje, nepravilnost;
anthropogenic [nrp d inik] adj. antropogeni;
anthropogenic activities aktivnosti vezane za oveka i
njegovu delatnost;
anthropogenic influence uticaj izazvan ljudskim
aktivnostima;
anticipate [n tsipet] v. predvideti;
anticipated energy demand predviena potranja;
appliance [ plans] n. maina, aparat, kuni aparat, aparat u
domainstvu;
electrical appliances bela tehnika;
approach [ prt] n. pristup, prilaz (u smislu naina dolaenja
do nekog rezultata);
stepwise approach postepeni pristup, pristup po principu
korak po korak;
appropriate [ prprieit] adj. odgovarajui;
approval [ pru
vl] n. odobrenje, prihvatanje;
approval procedure procedura odobrenja;
approximate [ prksimt] adj. priblizan, slian, aproksimativan;
aqueous [ eikwis] adj. vodeni, vodonosni, koji sadri vodu;
arable [ rbl] adj. obradiv (obradiva zemlja);
arable crops ratarski usevi;
arable land obradiva zemlja, oranica;
area [ eri] n. povrina, oblast, podruje, zona;
area load optereenje po jedinici povrine;
area of land, water kopnena, vodena povrina;
conservation area podruje pod zatitom;
limited area ograniena povrina;
pollutant emissions management area podruje u kojem
se upravlja emisijama zagaujuih materija;
arid [ rid] adj. suan, suv, bezvodan;
arid zones, areas sune oblasti, zone;

17

semiarid
semiarid polusuan (u smislu zemljita);
arrestor (arrester) [ rest] n. odvodnik (gromobrana);
article [
tkl] n. lan, taka, deo, pasus, paragraf, odredba,
lanak, predmet;
as provided for in Article 1 u skladu sa lanom 1;
established under Article 21 ustanovljen na osnovu lana
21;
ascend [ send] v. uzdizati se, poveavati se, penjati se;
ascent [ sent] n. uspon;
ash [] n. pepeo;
assemble [ sembl] v. spojiti, sastaviti, montirati, sklopiti;
assessment [ sesmnt] n. ocena, procena;
conformity assessment ocenjivanje usaglaenosti;
environmental impact assessment procena uticaja na
ivotnu sredinu (npr. kod projektovanja energetskih postrojenja);
life cycle assessment ocena (procena) ivotnog ciklusa;
risk assessment procena rizika;
strategic environmental assessment strateka procena
uticaja na ivotnu sredinu;
asset [ set] n. aktiva, posed, impovina, korisno svojstvo,
prednost;
assets pl. sredstva, osnovna sredstva;
assign [ san] v. dodeliti, pripisati, pridruiti;
associated gas [ sietid gs] n. gas koji se moe koristiti u
komercijalne svrhe i koji se nalazi uz naftu na prirodnim
nalazitima pod zemljom;
assumption [ smp n] n. pretpostavka, polazna taka;
atmosphere [ tmsf] n. atmosfera;
atom [ tm] n. atom;
atomic energy atomska energija;
atomic radiation atomsko zraenje (radijacija);
atomizer [ tmaiz] n. raspriva;
attenuator [ tenjueit] n. atenuator, oslabljiva;
audit [ 
dit] n. provera, revizija;
augment [
g ment] v. uveati, poveati;
authority [
r- ti] n. vlast, organ ili telo (u smislu vlasti);
competent authority nadleni organ;
judicial authority sudska vlast;
public authority javna uprava, javna vlast;
to have authority biti ovlaen, imati pravo odluivanja;
auto samo, samostalno, automatski;

18

bearer
auxiliary [
g zljri] adj. pomoni, dodatni;
auxiliary energy subsystem pomoni energetski podsistem
(npr. naftni generator koji dopunjuje proizvodnju el. energije
solarnog sistema tokom dugotrajnih oblanih perioda kada nema
dovoljno suneve svetlosti);
auxiliary equipment pomona oprema, maine neophodne
za podrku funckionisanju postrojenja;
available [ velbl] adj. dostupan, raspoloiv;
available resources raspoloivi resursi;
available scientific knowledge raspoloivo nauno znanje;

B
available technology raspoloiva tehnologija;
back up [bk p] v. sauvati, presnimiti;
backbone [ bkbn] n. kima, oslonac;
backfill [ bkfil] n. zasipanje, naknadno ispunjavanje;
background [ bkgrand] n. pozadina, podloga;
personal background lini podaci;
professional background radno iskustvo ukljuujui i
kvalifikacije;
backup [ bkp] n. kopija, rezerva, podrka, bekap;
balance [ blns] n. balans, ravnotea, vaga, saldo, bilans,
konano stanje;
balance of payment bilans plaanja;
balance of trade bilans poslovanja;
energy consumption balance balans potronje energije;
environmental balance ravnotea u ivotnoj sredini;
load balance uravnoteenost optereenja;
ballast [ blst] n. balast, optereenje;
band [bnd] n. traka, opseg, pojas;
band [bnd] v. okupiti se, vezati;
barge [b
rd ] n. bara, lep;
barrel [ brl] n. barel, bure, uobiajena mera za zapreminu nafte
(priblino 159 litara);
Basel Convention Konvencija o kontroli prekograninog kretanja
opasnog otpada i njegovom odlaganju, Bazel, 1989;
battery [ btri] n. baterija, akumulator, spoj sliih komponenti;
bearer [ ber] n. nosilac;

19

behalf
behalf [b h
f] n. prednost, korist;
on behalf of u korist, u interesu, u ime;
on behalf of ones capacity u ime (na osnovu) funkcije koju
neko vri;
behavior [b hevj] n. ponaanje, reim rada;
bellow ground [bl graund] adj. podzemni, skriveni;
benchmark [ bentm
k] n. reper, referentna taka (nivo, kvalitet);
benchmarking testiranje na osnovu unapred zadatih repera;
beneficiary [ben fri] n. onaj koji ima korist;
beneficial for koristan za;
benefit [ benefit] n. korist, prednost, povlastica, privilegija,
pogodnost, dobit;
environmental benefit dobrobit za ivotnu sredinu;
for the benefit of u korist;
mutual benefit obostrana korist;
benefit [ benefit] v. koristiti, ii u korist, potpomagati, imati koristi
od;
best available technology (BAT) najbolja dostupna tehnologija
(tehnika) koja je definisana odreenom regulativom;
best available technology not entailing excessive costs
(BATNEEC) najbolja dostupna tehnologija koja ne zahteva
prekomerne trokove;
bias [ bais] n. otklon, neravnotea, prednapon, odstupanje,
neobjektivnost u smislu vee naklonosti prema jednoj opciji;
bid [bd] n. zvanina ponuda, otvoreni konkurs;
bidding [ bd] n. ponuda, nuenje;
bidding procedure licitacija, prikupljanje ili davanje ponuda;
bi-fuel vehicle [ba fju
l vi
kl] n. vozilo koje moe koristiti dve
vrste goriva (npr. benzin i prirodni gas);
bi-gas process [ baigs prses] n. postupak dobijanja
sintetikog gasa iz uglja;
bind [baind] v. obavezati, vezati jedno za drugo, nametnuti,
potvrditi ugovor, ratifikovati;
bind legaly pravno obavezati;
binding [ band] adj. vezivni, spojni prikljuni, obavezujui;
binding agreement obavezujui sporazum;
binding decision obavezujua odluka;
bio [ ba] odnosi se na ivi svet;
bio-based renewable energy obnovljivi izvori energije zasnovani
na biolokom materijalu;
bioconversion [ ba kn v

n] n. biokonverzija, proces koji
koristi biljke ili mikroorganizme da pretvori jedan oblik energije
u drugi;

20

boiling water reactor (BWR)

biodegradable [ ba d gredbl] adj. bioloki razgradljiv,
biorazgradljiv;
biodegradable waste bioloki razgradljiv otpad;
biodiesel [ ba di
zl] n. biodizel, dizel gorivo koje se proizvodi
od biljnog ili ivotinjskog materijala;
biodiversity [ ba da v

siti] n. biodiverzitet;
biological diversity biodiverzitet, bioloka raznovrsnost;
Biodiversity Convention Konvencija o biolokoj raznovrsnosti,
Rio de aneiro, 1992;
bioelectricity [ ba lek trsiti] n. bioelektricitet, elektricitet
dobijen biolokim procesima;
bioenergy [ ba end i] n. bioenergija, energija vezana za
bioloke procese;
bioethanol [ ba enl] n. bioetanol, etil-alkohol dobijen
preradom biolokog materijala (biljaka);
biofuel [ ba fju
l] n. biogorivo, gorivo nastalo iz biolokog
materijala;
biogas [ba gs] n. biogas, gas nastao biolokom razgradnjom
organske materije u odsustvu kiseonika;
biogas used as motor fuel biogas upotrebljen kao motorno
gorivo;
biomass [ bams] n. biomasa;
biomass crop production proizvodnja biljnog materijala u
cilju njenog korienja kao biomase;
biomass exploitation korienje biomase;
biomass fuel biljni ili ivotinjski proizvodi ili ostaci koji se
koriste kao gorivo;
biomass installations postrojenja za preradu biomase;
biopower [ ba pa] n. bioenergija;
biopower installations postrojenja za preradu bioenergije;
biosphere [ basf] n. biosfera;
biota [bi t] n. biota, ivi svet, skup svih vrsta (biljaka, ivotinja,
mikroorganizama i gljiva) odreenog podruja;
blackout [ blkat] n. zamraenje, iznenadni nestanak el. energije;
blast [bl
st] n. eksplozija, udar (vazduha);
bleed [bli
d] v. isputati, izduvavati, krvariti;
blow [bl] n. duvanje, produvavanje, udarac;
blueprint [ blu
prnt] n. plan, projekat, nacrt, ema, tehniki crte;
boiler [ bl] n. bojler, kotao, zatvoreni sud u kome se voda
pretvara u paru pod pritiskom;
boiler house kotlarnica;
boiling water reactor (BWR) nuklearni reaktor koji u
procesu rada zagreva vodu do temperature kljuanja;

21

boost
boost [bu
st] v. pospeiti, podstai;
boost competitivneness podstai konkurentnost;
booster [bu
st] n. dodatni pogon, pomona dinamo-maina,
dodatni generator, dodatni pojaava;
borehole, bore-hole [ b
hl] n. buotina;
bottom-up [ btm] adv. odozdo navie, od nieg nivoa ka viem;
bound [band] adj. vezan, obavezan na neto;
bound by obligations obavezan dunostima, obavezama,
ugovorima;
boundary [ baundari] n. granica, mea;
administrative boundary administrativna granica;
boundary conditions granini uslovi;
transboundary prekogranini, koji se protee preko
administrativne granice;
transboundary pollution prekogranino zagaenje;
branch [br
nt] n. grana, grananje, ogranak;
branch office podrunica, podruno odeljenje ili kancelarija;
branch [br
nt] v. ravati se, granati se, iriti se;
brand [brnd] n. marka, ig, vrsta, brend;
break [breik] n. prekid struje, prestanak, proboj, prelom, pauza;
breakdown [ brekdan] n. ispad, prekid u radu, havarija, raspad;
bridge [brd ] n. most;
bridge [brd ] v. premostiti;
bridging [brd i] n. premoenje, entiranje, prespajanje,
antiranje;
broadband [ br
dbnd] adj. irokopojasni, iroki obuhvat, velika
propusna mo;
bulk [blk] n. teret (odnosi se na zapreminu);
bulk buy kupovina na veliko;
bunch [bnt ] n. sveanj, snop, grupa;
burden [ b

dn] n. optereenje, teret;
burden sharing raspodela optereenja, tereta, obaveza ili
odgovornosti izmeu uesnika u nekoj aktivnosti;
financial burden finansijska obaveza;
burning [ b

n] n. gorenje, izgaranje, sagorevanje;
busy hour [ bzi a] as velikog optereenja;
bypass [ bap
s] n. mimoilaenje, odvod, obilazni put;

22

changeover

C
cable [ kebl] n. kabl, provodnik;
cabling [ kebl] n. polaganje kablova, kabliranje;
calculation [klkj len] n. proraun, raun, kalkulacija;
calculated sraunat, izraunat;
calibration [kli bren] n. podeavanje, kalibracija, badarenje;
call [k
l] v. zvati, pozvati;
call for (measures) zahtevati, iziskivati (mere);
calorific (caloric) value [kl rfk vlju
] n. kalorijska vrednost,
koliina toplote nastala potpunim sagorevanjem date koline
goriva (meri se u dulima po kilogramu);
calorimeter [ klrimi
t] n. kalorimetar, mera toplote;
campaign [km pen] n. kampanja;
cancel [ knsl] v. otkazati, prekinuti, odustati;
capability [kep bliti] n. sposobnost, mogunost;
technical capability tehnika sposobnost;
capacity [k psiti] n. kapacitet, propusna mo, nosivost,
sposobnost;
capture [ kpt] n. zahvat, sakupljanje, hvatanje, prikupljanje;
carbon (C) [ k
bn] n. ugljenik;
carbon capture izdvajanje ugljenika;
carbon cycle ciklus ugljenika;
carbon dioxide ugljen dioksid;
carbon monoxide ugljen monoksid;
carboniferous [k
b nfrs] koji sadri ugalj, ugljenonosni;
casualty [ k ulti] n. rtva nesree, nesreni sluaj;
catalytic cracking [ktl tk krk] katalitiko krekovanje;
cell [sel] n. elija, element;
cellulose [ seljls] adj. celulozan, od celuloze;
cellulosic bioenergy crops biljke bogate celulozom koje se
koriste za dobijanje bioenergije;
chain [ten] n. lanac;
chain of events lanac povezanih dogaaja;
chain reaction lanana reakcija;
challenge [ tlnd ] n. izazov, pretnja;
changeover [ tend v] n. prespajanje, prebacivanje;

23

charcoal
charcoal [ t
kl] n. drveni ugalj;
charge [ t
d ] n. elekrtrini naboj, tarifa, naplata, obraun,
oprtereenje, naelektrisanje;
be in charge biti nadlean;
chargeable [ t
d bl] adj. punjiv, akumulatorski;
charger [ t
d ] n. punja, ureaj za punjenje;
chemical energy [ kemkl end i] hemijska energija, energija
koja se oslobaa hemijskim procesima;
chiller [ tl] n. rashlaiva;
chimney [ tmni] n. dimnjak;
CHP ukupna energetska proizvodnja centrale (struja i toplota) u
vatima;
circulate [ s

kjlet] v. kruiti, cirkulisati, staviti u promet;
claim [klem] n. reklamacija, zahtev, potraivanje;
clarify [ klrifa] v. razjasniti, proistiti;
clean [kli
n] adj. ist, ravan, pravilan;
clean coal technologies tehnologija prerade uglja koja
dovodi do smanjenja tetnih materija prilikom sagorevanja;
clean development mechanism mehanizam istog razvoja;
clean energy generation proizvodnja iste energije;
clean fuel specification specifikacija istog goriva;
clean fuel vehicle vozilo koje koristi isto gorivo, (ne meati
sa alternative fuel vehicle);
clearance [ klrns] n. raiavanje, uklanjanje, krenje ume,
meuprostor, visinski razmak;
clearing [ klr] n. ienje, uklanjanje, raien prostor;
climate [ klamt] n. klima;
climate change klimatska promena;
climate-friendly koji ne utie nepovoljno na promenu klime;
Climate Change Convention Okvirna Konvencija Ujedinjenih
nacija o promeni klime, Njujork, 1992;
clinker [ klk] n. ugljena ljaka;
CLRTAP (Convention on Long-range Transboundary Air
Pollution) Konvencija o prekograninom zagaivanju vazduha
na velikim udaljenostima, eneva, 1979;
clunker [ klk] n. vozilo (najee zastarelo, kr) koje emituje
preveliku koliinu tetnih materija daleko iznad dozvoljenih
granica;
cluster [ klst] n. grupa, gomila, klaster, grozd;
CO ugljen-monoksid;
CO2 ugljen-dioksid;
CO2 emission isputanje, emisija ugljen-dioksida;

24

carry out commitment

CO2 emission reduction smanjenje isputanja ugljen-dioksida;
coal [kl] n. ugalj;
coal conversion prerada uglja u gas ili teno gorivo;
coal mine methane metan iz rudnika uglja (ukljuujui i
neaktivne rudnike);
coal oil nafta koja se dobija preradom uglja;
coal power plant elektrina centrala na ugalj;
coal seam leite uglja;
coal slurry pipeline cevovod za transport suspenzije uglja u
vodi;
coal-bed sloj uglja;
coal-cake briketirani ugalj;
coal-pit ugljenokop;
code [ kd] n. kod, ifra, pravilnik, zakonik;
code of practice pravilnik o ponaanju, poslovnik o radu,
pravila slube;
computer code raunarski kod, program;
codex [ kdeks] n. kodeks, iri skup pravila;
cogeneration [kd en ren] n. usklaena, naizmenina
proizvodnja elektrine i toplotne enrgije u termoelektrani;
cogenerator [kd en ret] n. ureaj za korienje otpadne
toplote;
cohesion [k hi
n] n. kohezija, povezivanje;
cohesion policy politika povezivanja;
coke [kok] n. koks;
coke oven koksna pe;
coke oven gas gas koji emituju koksne pei;
cokery [ kkri] n. koksara;
collector [k lekt] n. kolektor, ureaj za sakupljanje;
collector field kolektorsko polje;
solar collector solarni kolektor;
combat [ kmbt] v. boriti se;
combat climate change suzbijati klimatske promene;
combined [km band] adj. kombinovan;
combined cycle plant termoelektrana koja koristi otpadnu
toplotnu energiju za zagrevanje (npr. domainstava);
combustible [km bstibl] adj. gorljiv, zapaljiv;
combustion [km bstn] n. sagorevanje, gorenje;
product of combustion proizvod sagorevanja;
commitment [k mtmnt] n. obaveza, posveenost neemu;
carry out commitment izvriti obavezu;

25

mutual committment
mutual committment obostrana obaveza;
comparable [ kmprbl] adj. uporediv, koji se moe porediti;
comparable methodologies uporedive metodologije;
compatible [km ptibl] adj. u skladu sa, uporediv, kompatibilan;
compatible with industry procedures uskladu sa
industrijskim procedurama;
competition [kmp tn] n. takmienje, nadmetanje,
konkurencija;
competition authority nadleni organ za praenje i nadzor
nadmetanja;
competitive [km petitv] adj. konkurentan;
competitive energy energija konkuretna u odreenom
smislu;
competitiveness [km petitvnis] n. sposobnost nadmetanja,
konkurentnost;
compile [km pal] v. sastaviti, kompilirati, skupiti, stvaranje
izvrne verzije programa;
complain [km plen] v. aliti se, reklamirati (u smislu primedbe);
complaint [km plent] n. alba, tuba;
compliance [km plans] n. usaglaavanje, pridravanje (pravila,
normi);
in compliance with u skladu sa;
comprehensive [kmpr hensv] adj. sveobuhvatan;
comprehensive safety assessment sveobuhvatna procena
bezbednosti;
compressed [km pren] adj. kompresovan, komprimovan;
compressed natural gas (CNG) komprimovani prirodni
gas;
compression [km pren] n. kompresija;
compression-ignition engine motor sa paljenjem pod
kompresijom, dizel-motor;
comprise [km praz] v. sastojati se, obuhvatati;
concentration [knsn tren] n. koncentracija;
gas concentration koncentracija gasa;
concern [kn s

n] n. koncern, veliko preduzee;
concern [kn s

n] v. ticati se, odnositi se na, biti u vezi sa, biti
zabrinut;
countries concerned by the process zemlje
zainteresovane za proces;
party concerned zainteresovana strana;
public concerned zainteresovana javnost, javnost koje se tie
neto, javnost na koju neto utie;
territory of the party concerned teritorija zainteresovane

26

contingency plan
strane;
concerted action [kn s

tid kn] n. zajedniko, zdrueno
delovanje;
condensate [ kndnseit] n. kondenzat, tenost dobijena
kondenzacijom gasa;
condensation [knden sen] n. kondenzacija;
condition [kn dn] n. uslov, stanje;
road conditions stanje puta;
soil condition stanje zemljita;
conducive (to) [kn dju
sv] adj. koji doprinosi emu, dovodi do
ega;
conduction [kn dkn] n. provoenje (npr. energije);
conductive [kn dktv] adj. provodljiv;
conductivity [kndk tviti] n. provodljivost;
conductor [kn dkt] n. provodnik, vod;
conduit [ kndjuit] n. provodnik, cev ili kanal;
confidential [knfi denl] adj. poverljiv;
confidentiality [knfideni liti] n. poverljivost;
confidentiality of information poverljivost informacija;
congestion [kn d estn] n. zaguenje, zakrenje, kongestija;
congestion management [kn d estn mnd mnt]
upravljanje problemom zakrenosti (npr. u saobraaju);
connect [k nekt] v. spojiti, vezati, dotai;
connecting [k nekti] adj. koji povezuje, spaja, prikljuni;
connection [k nekn] n. veza, spoj, prikljuak;
connector [k nekt] n. konektor, prikljuak;
conservation [kns ven] n. uvanje, zadravanje, odranje,
ouvanje;
conservation of energy uvanje, odranje, uskladitenje
energije;
conservation of forests ouvanje uma;
consideration [knsd ren] n. razmatranje, obzir;
take into consideration uzeti u obzir, razmotriti;
constituent [kn sttunt] n. konstituent, sastavni deo;
constraint [kn strent] n. ogranienje, prepreka;
engineering constraints tehnika ogranienja;
consumer [kn sju
m] n. potroa, konzument;
consumption [kn smpn] n. troenje, potronja, konzumacija;
energy consumption potronja energije;
content [ kntent] n. sadraj;
contingency [kn tnd nsi] n. sluajnost, eventualnost, sluaj;
contingency plan plan za vanredne situacije, rezervni plan;

27

continuous
continuous [kn tnjus] adj. neprekidan, neprekinut;
continuous current neprekidni tok (npr. struje, gasa, bilo kog
fluida);
contract [ kntrkt] n. ugovor;
contract terms ugovorni uslovi, uslovi predvieni ugovorom;
contractor [kn trkt] n. preduzima, izvoa, dobavlja,
ugovara;
control [kn trl] n. kontrola, nadzor;
controllability [kntrl biliti] n. sposobnost regulacije (sistema),
upravljanja;
controlled thermonuclear fusion kontrolisana termonuklearna
fuzija;
controller [kn trl] n. kontrolor, operater, upravljaki ureaj,
regulator;
controlling [kn trli] adj., n. kontrolni, upravljaki, kontrola,
upravljanje;
convection [kn vekn] n. konvekcija, prenoenje;
convention [kn venn] n. konvencija, dogovor, ugovor, skup;
conventional [kn vennl] adj. konvencionalan, uobiajen;
conventional fuel konvencionalno gorivo;
conventional fuel cycle ciklus konvencionalnog goriva;
conventional gas prirodni gas koji se nalazi u prirodi, za
razliku od sintetikog gasa;
conversion (into, to) [kn v

n] n. pretvaranje, konverzija,
zamena, proces adaptacije postrojenja sa korienja
konvencionalnog na korienje alternativnog izvora energije;
conversion fuel factor faktor konvertovanja goriva;
convert [kn v

t] v. pretvarati, izmeniti, zameniti, konvertovati;
converted vehicle konvertovano vozilo, vozilo naknadno
adaptirano za korienje alternativnog goriva;
converter [kn v

t] n. konvertor, svaka tehnologija koja pretvara
potencijalnu energiju u gorivo, pokret, toplotu, ili u drugi oblik
energije, aparatura koja menja svojstva elektrine struje;
convertible [kn v

tibl] adj. konvertibilan, zamenljiv, koji moe
da se zameni neim drugim;
non-convertible nezamenjiv;
conveyer [kn ve] n. transporter;
conveyer belt transportna traka;
cool [ku
l] v. ohladiti;
coolant [ ku
lnt] n. rashladni fluid, sredstvo za hlaenje;
cooler [ku
l] n. ureaj za hlaenje;
cooling [ku
li] n. hlaenje;

28

cross-border
core [k
] adj. kljuni, sutinski;
core area osnovno podruje, prostor u blizini jezgra
nuklearnog reaktora;
core energy osnovna (bazna) energija, energija sadrana u
jezgru reaktora;
core [k
] n. jezgro, sr, jezgro transformatora, jezgro reaktora;
corrector [k rekt] n. ureaj za korekciju, ispravlja, regulator;
corrosion [k r n] n. korozija, ranje;
corrosive [k rsv] adj. korozivan;
corruption [k rpn] n. korupcija, truljenje, kvarenje;
cost [kst] n. cena, troak;
cost recovery naknada trokova;
cost-benefit odnos uloenog i dobijenog, isplativost;
cost-benefit analysis analiza isplativosti;
cost-competitive konkurentan po ceni;
cost-effective isplativ u odnosu na uloeni novac, vredan
uloenih sredstava;
costs trokovi;
estimated cost predraun;
fixed cost stalni troak;
unit cost jedinina cena, cena po jedinici;
counter [ kant] n. brojilo, broja, kontra (prefiks);
counter-measure protivmera;
counterpart sagovornik, uesnik (u procesu, razgovoru,
projektu) istog ili odgovarajueg ranga;
counteraction [kantr kn] n. protivdejstvo;
coupling [ kpl] n. spojnica, spajanje, sprega, spoj, veza;
cover [ kv] v. obuhvatiti, prekriti, pokriti;
covering [ kvr] n. prevlaka, prekriva, obloga;
cracking [ krk] n. koksovanje, pojava pukotina, lomljenje;
credentials [kr denlz] pl. punomoje, ovlaenje;
criterion [kra trin] n. kriterijum;
criteria kriterijumi;
critical [kritical] adj. kritiki, kritian;
criticality [kriti kliti] n. kritinost;
crop [krp] n. usev, kultura, prinos, rod, letina;
crop species sorta, vrsta useva;
cross [krs] koji se prua sa jedne na drugu stranu;
cross section popreni presek, profil;
cross-border prekogranini;

29

cross-border trade
cross-border trade prekogranina trgovina;
cross-border transmission prenoenje (npr. el. energije,
gasa) preko odreene granice;
crucial [ kru
l] adj. bitan, sutinski, krucijalan;
crude [ kru
d] adj. sirov, nepreraen, nepreien, prost;
crude oil sirova, nepreraena nafta, petrolej koji se nalazi u
zemlji pre prerade;
crude oil stocks zalihe sirove nafte koje se uvaju u
rafinerijama i terminalima naftovoda;
crude supplies zalihe sirove nafte;
cumulative [ kju
mjltv] adj. kumulativni, zbirni;
cumulative impact kumulativni uticaj;
curb [k

b] v. regulisati, ograniiti, smanjiti;
current [ krnt] adj. tekui, aktuelni;
current issues tekua pitanja;
current trends savremeni tokovi;
current [ krnt] n. tok, struja;
alternating current (AC) naizmenina struja;
current proof protivstrujni, neprovodni materijal;
current-carrying pod naponom;
electrical current elektrina struja;
cutting-edge [kt ed ] adj. najmoderniji, najsavremeniji;
cutting-edge technology najnovija, najmodernija,
najsavremenija tehnologija;
cycle [ sakl] n. ciklus, period, krug;

D
daily [ deli] adj. dnevni, svakodnevni;
dam [dm] n. brana;
damage [ dmd ] n. teta, kvar, oteenje;
damming [dm] n. uspor renog toka, postavljanje brane;
damp [dmp] adj. vlaan;
damp [dmp] v. priguiti;
damper [dmp] n. priguiva, amortizer, prigunica;
Danube Protection Convention Konvencija o saradnji za zatitu
i odrivo korienje reke Dunav, Sofija, 1994;
data [ det] pl. podaci;

30

density
data acquisition prikupljanje podataka;
data flow tok podataka;
data logging prikupljanje, beleenje podataka;
data processing obrada podataka;
dating pulse [ det pls] impuls za sinhronizaciju;
daylight [ delat] n. dnevna svetlost;
daylighting control kontrola dnevnim svetlom, kontrolni
sistem koji regulie (najee) rasvetu zavisno od intenziteta
dnevnog svetla;
deactivate [di
ktivet] v. dezaktivirati, iskljuiti;
dead [ded] adj. mrtav, neaktivan, nulti, beznaponski;
dead conductor beznaponski provodnik;
dead time izgubljeno vreme, vreme zastoja;
deadline [ dedlan] n. krajnji rok;
decay [d ke] n. propadanje, truljenje, raspad;
decline [d klan] n. strmina, kosina, sunovrat;
decouple [d kpl] v. raskinuti, razdvojiti;
deep [di
p] adj. dubok;
deep mine jamski rudnik;
deep mining dubinski kop;
degas, de-gas [di gs] v. osloboditi, ispustiti, odstraniti gas iz
neke supstance ili prostora;
degasing vent ventil (otvor) za isputanje gasa;
degasification [digsifi ken] n. odstranjivanje gasa;
degree [d gri
] n. stepen, nivo;
delay [d le] n. kanjenje, odlaganje, usporenje;
delivery charge [d lvri t
d ] n. cena isporuke;
delta [ delt] n. rena delta, neformalni skraeni naziv za apsolutnu
razliku neke dve fizike veliine;
demand [d m
nd] n. potranja, tranja za neim na tritu,
zahtev;
average demand prosena potranja za neim na datom
prostoru tokom zadatog vremenskog perioda (npr. broj kilovat
asova upotrebljenih u periodu od 24 sata daje prosenu
potranju za taj period);
demand charge tarifa koju plaa veliki potroa (el. energije)
za nivo potronje u udarnom vremenu;
demand power zahtevana snaga;
demand restraint measures mere ogranienja potronje;
high demand visoka potranja;
density [ densiti] n. gustina, koncentracija;

31

dependence on
dependence on [d pendns] n. zavisnost od;
dependency on energy imports zavisnost od uvoza
energenata;
depletable [d pli
tbl] adj. ispranjen, iscrpljen, osiromaen;
depletable energy resources ogranieni izvori energije, tj.
energetski izvori zasnovani na prirodnim resursima koji se mogu
iscrpsti;
deployment [d plmnt] n. razvrstavanje, razmetaj;
deposit [d pzit] n. depozit, nanos, naslaga, nalazite;
deposit [d pzit] v. poloiti, nataloiti, deponovati;
depository [d pzitri] n. skladite, stovarite, depo, depozitar
(ugovora);
depreciation [dpri
i en] n. deprecijacija, pad vrednosti;
deregulation [di
regj len] n. deregulacija, pojednostavljenje ili
smanjenje regulative ili zakonodavnih ogranienja (u cilju
ukidanja monopola, decentralizacije i sl.);
derogation [dir gen] n. ukidanje, teta, utrb, pogoranje;
sputanje na nii nivo odluivanja ili nii poloaj;
desalination [di
sli nen] n. desalinizacija, uklanjanje soli iz
nekog procesa ili supstance;
desertification [dz

tifi ken] n. opustinjavanje, irenje
(nastajanje) pustinje, pretvaranje u pustinju;
desulphur [di slf] v. izdvojiti sumpor, ukloniti sumpor iz nekog
procesa ili supstance;
desulphurization [dislfra zen] n. uklanjanje sumpora iz
nekog procesa ili supstance, obezsumporenje;
detaxation [tk sen] n. ukidanje poreza;
detect [d tekt] v. detektovati, otkriti, opaziti, utvrditi;
detection [d tekn] n. otkrivanje, detekcija;
development [d velpmnt] n. razvoj;
developed countries razvijene zemlje;
developing countries zemlje u razvoju;
foster development podsticati razvoj;
strategies for development strategije razvoja;
sustainable development odrivi razvoj;
device [d vas] n. ureaj, naprava, sprava;
diesel oil [ di
zl l] n. dizel gorivo;
diffuse [d fju
z] v. uiniti difuznim, raspriti;
diffuse [d fju
s] adj. rairen, rasprostranjen, difuzan, raspren;
diffuse radiation difuzno zraenje (npr. sunevo zraenje
raspreno esticama u vazduhu ili vodi);
diffuse source rasut izvor, izvor energije ili resursa koji je
rasporeen na mnogo mesta;

32

disruption prevention
digestible [da d estibl] adj. svarljiv, rastvorljiv, razgradljiv,
podloan procesima fermentacije ili razgradnje;
digestible agricultural waste razgradljiv poljoprivredni
otpad;
direct [da rekt] adj. direktan, neposredan;
direct access direktan pristup, npr. mogunost potroaa na
malo da kupi el. energiju direktno sa veleprodajnog trita, a ne
od lokalnog distributera;
direct current (DC) jednosmerna struja;
direct energy conversion proizvodnja elektrine energije iz
energetskog izvora bez prenoenja energije do radne tenosti ili
pare (bez posredovanja termomehanikih procesa);
direct solar gain direktna solarna dobit, upotrebljiva
toplotna, elektrina i svetlosna energija direktno dobijena od
sunca u odreenom prostoru;
direct current (DC) jednosmerna struja;
eddy current vrtlona struja;
disassemble [dis sembl] v. rastaviti, rasklopiti, demontirati;
disaster [d z
st] n. nesrea, katastrofa, nevolja;
disaster area zona nesree, nepogode ili katastrofe;
discharge [ds t
d ] n. pranjenje, isputanje;
discharge of functions razreiti obaveze, osloboditi;
discharge of pollutants isputanje zagaujuih materija;
electric discharge elektrino pranjenje;
discharge [ds t
d ] v. ispustiti, isprazniti, rasteretiti;
disclaim [ds klem] v. osporiti, ne priznati;
disconnect [dsk nekt] v. iskljuiti, razdvojiti;
disconnector [dsk nekt] n. razdvaja, prekida;
discrepancy [d skrepnsi] n. odstupanje, neslaganje,
nepoklapanje, nesklad, neusaglaenost, razilaenje (u miljenju),
diskrepanca;
disengagement [dsn ged mnt] n. iskljuenje (iz procesa);
dislocation [dsl ken] n. dislokacija, premetanje;
dismantle [ds mntl] v. demontirati, rasklopiti;
dispatch [d spt] v. otpremiti, dostaviti;
dispatcher [d spt] n. dispeer, onaj koji rasporeuje;
disposables [d spzblz] n. potroni materijal;
disposal [d spzl] n. raspolaganje, uklanjanje, odlaganje;
waste disposal odlaganje otpada;
disruption [ds rpn] n. prekid, prekidanje;
disruption prevention spreavanje prekida (isporuke el.
energije);

33

disruptive
disruptive [ds rptv] adj. ometajui;
dissemination [dsemi nen] n. diseminacija, rasejavanje;
dissemination of information irenje informacija;
dissipation [dsi pen] n. disipacija, rasipanje, gubitak;
dissolve [d zlv] v. rastvoriti;
dissolved gas rastvoreni gas (npr. prirodni gas koji se nalazi
pomean sa naftom u prirodnim nalazitima);
distributing [d strbju
t] adj. razvodni;
distributing company/industry preduzee/industrija koja
se bavi distribucijom el. energije;
distributing network elektrina razvodna mrea;
distribution [dstri bju
n] n. distribucija (npr. isporuka el.
energije do konanih potroaa, putem niskonaponske mree);
disturbance [d st

bns] n. poremeaj, smetnja;
diurnal [da

nl] adj. dnevni, koji se odvija tokom 24 sata, ija je
aktivnost vezana za dnevni ritam, koji se odvija u doba dnevnog
svetla;
diversification [dav

sifi ken] n. diversifikacija;
diversity [da v

siti] n. raznovrsnost, raznolikost;
diversity of supply raznovrsnost ponude;
divert [da v

t] v. skrenuti, promeniti pravac;
DNO [di
en ] n. lokalni operater za snabdevanje el. energijom;
double glazing [ dbl glez] n. prozori sa duplim staklima;
down [dan] prep. na dole, niz, nanie;
down time vreme kada je sistem iskljuen (havarijski);
downed umanjen, oboren;
downstream nizvodno, niz struju;
downwind niz vetar;
drain [dren] n. kanalizacija;
brain drain odlazak strunjaka, odliv mozgova;
drain [dren] v. odvoditi, isprazniti, drenirati, crpsti;
drainage [ drend ] n. drenaa, isuivanje;
drawback [ dr
bk] n. nedostatak, mana;
drift [drft] n. pomeranje, otklon, pomak, odstupanje;
driving [ drav] adj. pogonski, pobudni, pogon;
driving force pokretaka snaga (npr. inicijativa);
drought [drat] n. sua;
drown [dran] v. potopiti, utopiti;
dry [drai] adj. suv;
dry cellulosic material suvi celulozni materijal;

34

earth surface warming

dry hole izvor koji je presuio (suvi izvor) koji ne daje gas ili
naftu;
dual [ dju
l] adj. dvostruki;
dual-duct system centralni sistem za zagrevanje i ventilaciju
koji stvara vazduh na dve temperature i nivoa vlanosti, taj
vazduh se potom sprovodi kroz dva nezavisna provodna kanala
do take upotrebe gde dolazi do meanja;
dual-fuel/bi-fuel vehicle vozilo koje radi na dva razliita
goriva (npr. kompresovani prirodni gas i benzin);
dual-paned prozor sa dvostrukim staklom;
duct [dkt] n. kanal, provodni kanal;
due [dju
] adj. podesan, oekivan, dospeo, duan (u smislu
obavezan);
due to zbog, usled;
due to exceptional circumstances usled vanrednih
okolnosti;
in due time, in due course pravovremeno, kako treba;
duly [ dju
li] adv. s pravom;
dump [dmp] n. (el.) viak hidroenergije koji se ne moe skladititi
ili sauvati;
dump energy neiskoriena energija pri nekom procesu;
dump site smetlite, deponija, mesto na koje se neto baca;
dumper truck kamion za prevoz smea i otpada;
dump [dmp] v. istovariti, baciti;
dumping [ dmp] n. istovarivanje, bacanje, dampiranje;
dumping ground teren na koji se neto izbacuje, odlae;
durability [djr bliti] n. trajnost, izdrljivost, postojanost;
durable [ djrbl] adj. trajan, izdrljiv, otporan, postojan;
dynamo [ danm] n. dinamo, generator, pokreta;

E
earmark [ m
k] v. oznaiti, obeleiti, alocirati sredstva;
earth [

] n. zemlja, uzemljenje, zemni;
earth connection uzemljenje;
earth dam zemljana brana;
earth embankment zemljani nasip;
earth surface zemljina povrina;
earth surface warming zagrevanje zemljine povrine;

35

earthfill dam
earthfill dam [

fil dm] n. zemljom nasuta brana;
earthing [

] n. uzemljenje;
earthwork [

w

k] n. zemljani radovi;
ecology [ kld i] n. ekologija;
economic [ek nmk] adj. ekonomski, privredni, korisnog uinka;
economic life isplativa duina trajanja;
economize [ knmaz] v. tedeti, ekonomisati;
economy [k nm] n. ekonomija;
economy of scale ekonomija obima, odnosi se na situaciju
kada industrija postie smanjenje trokova na osnovu poveanja
obima proizvodnje;
ecosystem [ i
k sistm] n. ekosistem;
eddy current [ di krnt] n. vrtlona struja;
effect [ fekt] n. uticaj, efekat;
beneficial effect koristan uinak;
distorting effect negativan, lo uticaj;
effectiveness [ fektvnis] n. efektivnost, delotvornost;
efficiency [ fnsi] n. efikasnost, delotvornost, stupanj korisnog
delovanja;
economic efficiency ekonomska efikasnost, termin koji se
odnosi na optimalnu proizvodnju i potronju roba i usluga;
electrical efficiency pokazatelj odnosa dobijene el. energije
u odnosu na utroeno gorivo za njenu proizvodnju,
eletroefikasnost;
energy efficiency energetska efikasnost;
enhance efficiency poveati uinak;
effluence [ efluns] n. isticanje, curenje;
effluents [ eflunts] pl. otpadne tenosti;
agro-industrial effluents otpadne vode iz poljoprivrede i
industrije;
elapse [ lps] v. protei, proi;
elapsed time proteklo vreme;
electric [ lektrk] adj. elektrian;
electric generator elektrogenerator, elektrini generator;
electric radiant heating elektrino grejanje u kome se
direktno dobijena toplota iri zraenjem bez pomoi ventilatora
ili radnog fluida;
electric resistance heater otporni greja, grejni element
zasnonvan na elektrinom otporu materijala;
electric shock elektrini udar;
electric utility osoba ili dravna agencija sa monopolom na
franizu, i koji prodaje el. energiju krajnjim korisnicima;

36

emission trading
electric water heating elektrino zagrevanje vode;
electrical circuit elektrino kolo;
electrical grid sub-stations trafo stanice;
electrical [ lektrkl] adj. elektrini;
electrical plant elektrana;
electrical utility elektrana, elektrina centrala;
electricity [lek trsti] n. elektricitet;
electricity generation proizvodnja el. energije;
electricity generation capacity kapacitet za proizvodnju el.
energije;
electricity purchase nabavka, kupovina el. energije;
electricity works elektrana, elektrina centrala;
electrification [lektrifi ken] n. elektrifikacija;
eligibility [eld blti] n. kvalifikovanost, posedovanje traenih
uslova;
emanation [em nen] n. emanacija, isparavanje, izbijanje;
embank [m bnk] v. zatititi obalu nasipom;
embankment [m bnkmnt] n. nasip, ozidana obala;
EMEP Protokol uz Konvenciju o prekograninom zagaivanju
vazduha na velikim udaljenostima o dugoronom finansiranju
programa saradnje za praenje i procenu prekograninog
prenosa zagaujuih materija u vazduhu na velike daljine u
Evropi, eneva 1984;
emergency [ m

d nsi] n. opasnost, nevolja;
emergency cable rezervni kabl, kabl za rezervno napajanje;
emergency core cooling system (ECCS) oprema za
hlaenje nuklearnog reaktora u sluaju kompletnog prestanka
rada hladnjaka;
emergency measures mere za hitne sluajeve;
emergency reserve commitment obaveza obezbeivanja
rezervi energenata za vanredne situacije;
emergency reserves rezerve energenata namenjene
vanrednim situacijama;
emergency self-sufficiency in oil supplies sposobnost
oslanjanje na sopstvene naftne rezerve u vanrednim situacijama;
emergency stocks zalihe za vanredne situacije;
emission [i min] n. emisija, isputanje, gasovi, estice i drugi
materijal isputen u okolinu usled sagorevanja goriva;
emission standard standard emisije, maksimalna koliina
zagaujuih supstanci koju je po propisima dozvoljeno ispustiti
iz jednog izvora;
emission trading trgovina emisijama (pre svega u vazduhu),
koliine zagaujuih materija (koje se isputaju u okolinu) koje
mogu biti predmet trgovine;

37

emission trading scheme

emission trading scheme pravila (sistem) trgovine pravima
za isputanje zagaujuih materija;
emmision limit values granine vrednosti emisija;
gaseous and particulate emission isputanje gasova i
tetnih estica;
vehicle emission control kontrola izduvnih gasova iz vozila;
emit [i mit] v. emitovati, isputati;
emittance [ mtns] n. relativna sposobnost zraenja povrine
materijala (u odnosu na crno telo);
encapsulate [n kpsjlet] v. hermetiki zatvoriti, enkapsulirati;
encompass [n kmps] v. obuhvatiti;
endanger [n dend ] v. izloiti opasnosti, ugroziti;
endangered species ugroene vrste;
endogenous [n dd ins] adj. endogen, koji nastaje iz unutranjih
uzroka;
endogenous capacity unutranja, sopstvena sposobnost;
endorse [n d
s] v. prihvatiti, usvojiti;
endurance [n djrns] n. izdrljivost, otpornost, trajnost;
energetic [en d etk] adj. energetski, energian;
energetics pl. energetika;
energize [end az] v. staviti pod napon, pobuditi;
energy [ end i] n. energija (meri se u vatima);
atomic energy atomska energija;
energy charge naknada za utroenu elektrinu energiju,
koliina novca koju potroa plaa po utroenom kilovat satu
energije;
Energy Charter Protocol on Energy Efficiency and
Related Environmental Aspects Protokol o energetskoj
efikasnosti i odgovarajuim aspektima ivotne sredine uz
Energetsku povelju (ugovor);
Energy Charter Treaty Energetska povelja (ugovor);
energy consumption potronja energije;
energy crops biljke koje se mogu koristiti za dobijanje
energije (bilo direktnim sagorevanjem ili za dobijanje sintetikih
goriva);
energy demand potranja za energijom;
energy diversity raznovrsnost energetskih izvora, postojanje
razliitih tipova energetskih izvora na odreenom prostoru;
energy efficiency strategies strategije energetske
efikasnosti;
energy efficient technology tehnologija koja efikasno
koristi energiju;

38

enter into negotiations

energy inefficient plant energetski neefikasno postrojenje;
energy intensive industry industrija koja troi velike
koliine energije (npr. proizvodnja aluminijuma);
energy island energetsko ostrvo, simbolian naziv za regiju
koja je udaljena od drugih proizvoaa elektrine energije;
energy management system sistem upravljanja energijom;
energy market trite energijom, trite energenata;
energy policy energetska politika;
energy reserves energetske rezerve, energetski resursi koji
su poznati i koji se mogu iskoristiti uz pomo trenutno
raspoloive tehnologije i uz prihvatljive trokove;
energy saving mere tednje energije;
energy sector energetski sektor;
energy security / fuel security energetska bezbednost,
politika koja razmatra rizike zavisnosti od izvora goriva sa
udaljenih i nestabilnih regiona sveta, kao i prednosti domaih i
alternativnih izvora goriva;
energy supply crisis kriza u snabdevanju energijom;
energy/fuel diversity raznovrsnost izvora energije odnosno
goriva; politika koja podstie razvoj tehnologija usmerenih ka
diversifikaciji izvora energije i umanjuje oslanjanje na
konvencionalna goriva;
energy-conversion unit jedinica (u smislu postrojenja) gde
se jedan oblik energije pretvara u drugi;
engine [ end in] n. motor, pogonska maina;
four-stroke engine etvorotaktni motor;
gas fueled engine motor koji radi na gas;
natural gas engine motor koji radi na prirodni gas;
enhance [n h
ns] v. pospeiti, poboljati, istai, naglasiti;
enrich [n rt] v. obogatiti sadraj neega, oplemeniti;
enriched uranium obogaeni uranijum;
enriched uranium supply zalihe obogaenog uranijuma,
snabdevanje obogaenim uranijumom;
enrichment [n rtmnt] n. obogaivanje, oplemenjivanje;
enrichment services usluge obogaivanja, oplemenjivanja
(npr. uranijuma, rude);
entail [n tel] v. podrazumevati, imati kao posledicu, povlaiti za
sobom;
enter [ ent] v. ui, nastupiti, zapoeti, prodreti;
enter into consultations zapoeti konsultovanje;
enter into force stupiti na snagu;
enter into negotiations zapoeti pregovore;

39

enterprise
enterprise [ entpraz] n. preduzee, poduhvat, preduzetnitvo;
assembling/manufacturing enterprise preduzee za
proizvodnju odnosno montau;
small and medium-sized enterprises (SME) mala i
srednja preduzea;
entrenched [n trentt] v. ustaljen;
entrenched custom ustaljeni obiaj;
entrust [n trst] v. poveriti;
entry [ entri] n. ulaenje, ulazak, stupanje;
entry barrier ulazna barijera;
entry into force stupanje na snagu;
environment [n varnmnt] n. sredina, okolina, ivotna sredina;
local environment lokalno okruenje;
environment(ally) friendly [nvarn mentli frendli] adj. koji
nije tetan po ivotnu sredinu;
environmentally friendly energy energija koja najmanje
teti ivotnoj sredini;
environmental [nvarn mentl] adj. koji se tie ivotne sredine;
environmental integrity jedinstvo, integritet ivotne
sredine;
environmental protection zatita ivotne sredine;
envisage [n vzd ] v. predvideti;
equalize [ i
kwlaz] v. izjednaiti, ujednaiti, nivelisati;
equiphase [ i
kwifez] adj. istofazni, u istoj fazi;
equipotential [i
kwip tenl] adj. ekvipotencijalan;
equitable [ ekwitbl] adj. pravedan, nepristrastan, istovetan,
jednak;
on equitable basis na jednakoj osnovi, u jednakoj meri;
on the basis of equity na osnovu jednakosti;
equivalent customer [ kwvlnt kstm] n. ekvivalent
potroa;
eradicate [ rdiket] v. iskoreniti;
eradication [rdi ken] n. iskorenjivanje, unitavanje;
erode [ rd] v. erodirati, nagrizati, izjedati, razarati;
erosion [ r n] n. erozija, spiranje, nagrizanje, habanje;
Espoo Convention Konvencija o proceni uticaja na ivotnu
sredinu u prekograninom kontekstu, Espo, 1991;
European Centre for Energy Network (ECEN) Evropski centar
za energetsku mreu;
European energy regulator evropski zakonodavac u energetici;
European Environment Agency (EEA) Evropska agencija za
ivotnu sredinu;
40

extension
European Grid Code (EGC) evropski kod (zakon) o dalekovodnim
elektrinim mreama;
evacuation [vkju en] n. evakuacija, ispumpavanje,
pranjenje, vakumiranje;
evaporator [ vpret] n. ispariva;
event [ vent] n. dogaaj, proces, radnja;
everlasting [ev l
st] adj. dugotrajan;
evolution [i
v lu
n] n. evolucija, kretanje, postepeni razvoj;
evolutional [i
v lu
nl] adj. evolucioni;
ex works cost [ eks w

ks kst] franko kapija, klauzula prilikom
sklapanja ugovora koja podrazumeva da kupac preuzima robu
kod prodavca i dodatno obezbeuje vozarinu i osiguranje;
excavation [eksk ven] n. iskopavanje, iskop;
exceed [k si
d] v. prekoraiti, premaiti;
exceeding [k si
d] adj. prekomeran, preteran;
excess [ ekses] n. viak, preobilje;
in excess suvie, preko, vie nego;
excessive [k sesv] adj. preteran, prekomeran, neumeren;
excessive spending prekomerna potronja;
exchange [ks tend ] n. razmena;
exchange of personnel razmena osoblja;
exchanger [ks tend ] n. izmenjiva, razmenjiva;
excite [k sat] v. pobuditi, podstai, izazvati, ekscitirati;
exhaust [g z
st] n. izduvni ventil (na parnoj maini ili motoru)
ispust, pranjenje, iscrpeti;
exhaust gas izduvni gas;
exhaust steam suvina para koja se izbacuje iz sistema;
exhauster [g z
st] n. usisni ventilator, ekshaustor;
exhaustible [g z
stibl] adj. iscrpiv, koji se moe iscrpeti, utroiti;
expand [k spnd] v. iriti, proiriti;
expansion [k spnn] n. irenje, ekspanzija, proirenje;
expend [k spend] v. utroiti, upotrebiti, potroiti;
expenditure [k spendt] n. potronja, trokovi;
public expenditure javna potronja;
exploit [k splt] v. iskoristiti, eksploatisati, upotrebiti;
exploitation [ekspl ten] n. eksploatacija, korienje;
export [ eksp
t] n. izvezena roba, izvoz;
exposure [k sp ] n. izloenost;
radiation exposure izloenost radijaciji;
extension [k stenn] n. produetak;

41

extention to the network

extention to the network prikljuivanje na mreu;
external [k st

nl] adj. spoljni, eksterni;
external costs eksterni trokovi;
externalities [kst

nlitiz] pl. eksternalije, spoljni inioci;
extinguisher [k stgw] n. ureaj za gaenje poara;
extra high voltage (EHV) [ ekstr ha vltd ] n. nivoi voltae
vii od onih koji se normalno koriste kod prenosa el. energije;
extract [ ekstrkt] n. ekstrakt;
extract [k strkt] v. izvui, istisnuti, iscediti, ekstrahovati;

F
facilitate [f slitet] v. omoguiti, obezbediti, olakati;
facilitate the development omoguiti razvoj;
facility [f sliti] n. postrojenje, oprema, prostorije;
facilities sredstva, objekti, tehnike mogunosti;
handling and treatment facilities postrojenja za rukovanje
i obradu (npr. radioaktivnog materijala);
failure [ felj] n. otkaz (sistema), neuspeh, ispad, neispravnost,
kvar;
power failure nestanak elektrine energije;
fault [f
lt] n. greka, neispravnost;
fault time vreme ispada (sistema);
feasibility [fi
zi blti] n. izvodljivost, ostvarivost;
feasibility study studija (elaborat) izvodljivosti;
feasible [ fi
zibl] adj. ostvariv, mogu, izvodljiv;
feed [fi
d] n. dovod, dopremanje sirovine ili materijala u proces
(prerade);
feed stock [ fi
d stk] n. zalihe, npr. goriva potrebnog za pogon
maine, ili sirovine koje se prerauju;
fermentation [f

men ten] n. vrenje, fermentacija;
fermantation plant postrojenje, pogon za vrenje;
fertilizer [ f

tlaz] n. ubrivo;
mineral fertilizer mineralno ubrivo;
finite [ fanat] adj. konaan, ogranien;
finite oil reserves ograniene naftne rezerve;
fire [fa] n. vatra, zapaliti;
fire hazard opasnost od poara;
fireproof [ fapru
f] adj. vatrootporan;

42

fragile
fission [ fn] n. cepanje, fisija, oslobaanje energije kao
posledica cepanja jezgara atoma;
fixed price [fkst pras] n. fiksna cena;
flashover [fl v] n. pranjenje (varnino);
flat plate [flt plet] n. ravna ploa, ravni kolektor solarne
energije;
flood [fld] n. poplava;
floodgate [ fldget] n. vrata brane, ustava;
flow [fl] n. tok;
flow net strujna mrea;
flow [fl] v. tei, kretati se;
flowchart [fl t
t] n. dijagram odvijanja procesa;
fluctuate [ flktuet] n. fluktuirati, kolebati se;
fluid [ flu
id] n. fluid, tenost ili gas, tean, nestalan;
fluidization [flu
ida zen] n. fluidizacija, prevoenje u teno
stanje;
fly ash [flai ] n. letei pepeo, pepeo noen vazduhom;
focal point [ fkl pnt] n. ina taka, centar panje;
focus [ fks] n. fokus, ia;
put in focus staviti u centar panje;
focus [ fks] v. fokusirati;
force [f
s] n. sila, snaga, jaina, naterati;
force majeure via sila, vis major;
forced [f
st] adj. prinudni, prisilni, pod pritiskom;
forecast [ f
k
st] n. prognoza, predvianje;
forefront [ f
frnt] n. prednja strana, prvi red, proelje;
be at forefront biti ispred drugih, biti veoma napredan;
forest [ frist] n. uma;
forest-based industries industrije zasnovane na umarstvu;
forestry [ fristri] n. umarstvo;
forestry land umsko zemljite;
short rotation forestry gajenje brzorastueg drvea i bilja;
fossil [ fsl] n. fosil, fosilni ostatak;
fossil fuel fosilno gorivo;
fossil fuel substitution substitucija (zamena) fosilnog
goriva;
fossilization [fsla zen] n. fosilizacija;
foster [ fst] v. podsticati, unapreivati;
foster the development pospeiti, podstai razvoj;
fragile [ frd al] adj. krhak, loman, lomljiv;

43

framework
framework [ fremw

k] n. okvir;
community energy saving framework okvir za tednju
energije unutar zajednice;
frequency [ fri
kwnsi] n. frekvencija, uestanost;
frequent [ fri
kwnt] adj. est;
fuel [fjul] n. gorivo, ogrev;
fuel blend meavina goriva;
fuel cell gorivna elija;
fuel gas sintetiki gas;
fuel oil petrolej;
fuel switching prelaenje na drugi vid goriva;
fuel switching capacity normalna potronja nafte koja se
moe zameniti drugom vrstom goriva u vanrednim situacijama;
fuel-oil residue mazut i druge teke frakcije nafte;
fuel-based generation [ fjulbest d en ren] n. proizvodnja
el. energije na bazi goriva;
fueller [fjul] n. kamion, cisterna za snabdevanje gorivom;
fuelling [fjul] n. napajanje, snabdevanje gorivom;
fuelwood [ fjulowd] n. drvo za ogrev;
fuelwood species plantation saenje drveta koje se koristi
kao ogrev;
fulfil, fulfill [fl fl] v. ispuniti, popuniti;
fulfil the conditions ispuniti uslove;
fume [fju
m] n. dim, isparenja;
fundamental [fnd mentl] adj. fundamentalni, osnovni, bazini;
fundamental safety principles osnovni principi
bezbednosti;
furnace [ f

ns] n. pe;
fusion [ fju
n] n. stapanje, spajanje, fuzija;
fusion energy fuziona energija;

G
G8 [d i
et] organizacija osam ekonomski najrazvijenijih zemalja
sveta;
gain [gen] n. dobit, jaina (signala);
gain [gen] v. stei, dobiti, primiti, profitirati;
gas [gs] n. gas, gasovita supstanca, benzin;

44

geological
gas consumption potronja gasa;
gas emission isputanje gasa, emitovanje u atmosferu;
gas fuelled engine motor koji radi na gas;
gas grid gasovodna mrea;
gas import uvoz gasa;
gas storage skladitenje gasa;
gas storage regiment reim skladitenja gasa;
gas utility subjekt autorizovan za distribuciju i transport
prirodnog gasa;
natural gas prirodni gas;
gaseous [ gsis] adj. gasovit, u obliku gasa, koji sadri gas;
gaseous emission emisija gasa, isputanje gasa;
gaseous fuel gasno gorivo, obino prirodan gas;
gasification [gsifi ken] n. gasifikacija;
gasify [ gsifai] v. pretvoriti u gas;
gasoil [ gsil] n. dizel gorivo;
gasoline [ gsli
n] n. benzin;
gas-pipe, gas-pipeline [ gspap] n. gasovod;
generation [d en re n] n. generisanje, stvaranje, proizvodnja,
generacija;
bulk electricity generation proizvodnja el. enerije u velikim
koliinama;
generation company (GENCO) kompanija koja upravlja i
odrava postojee elektrine centrale;
generation dispatch and control prikupljanje i slanje sa
razliitih proizvodnih kapaciteta, kao i pruanje podrke i drugih
usluga;
generation station n. elektrina centrala;
non-grid-connected generation proizvodnja elektrine
energije van elektrine mree;
on-site electricity generation proizvodnja elektrine
energije na mestu korienja;
geodiversity [d da v

siti] n. geodiverzitet;
geoelectric [d  lektrk] adj. geoelektrian;
geoelectricity [ d lek trsiti] n. geoelektricitet, elektrina
energija koja se dobija pomou zemljine toplote;
Geographical (Global) Positioning System (GPS) [d  p es]
n. sistem za odreivanje poloaja pomou satelita;
Geographical information system (GIS) [d  a es] n.
geografski informacioni sistem;
geographical scope [d i
grfkl skp] geografski obuhvat;
geological [d i
ld kl] adj. geoloki;

45

geological storage
geological storage geoloko skladitenje;
geological/geographical information geoloke odnosno
geografske informacije (o odreenom prostoru);
geothermal [d i


ml] adj. geotermalni;
geothermal and heat pumps geotermalne (toplotne)
pumpe;
geothermal energy geotermalna energija;
geothermal gradient geotermalni gradijent, stepen porasta
temperature sa poveanjem dubine;
geothermal power capacity geotermalni energetski
kapacitet;
global [ glbl] adj. globalno, svetsko, koje se odnosi na ceo svet;
global climate change n. globalne klimatske promene;
Global Environmental Facility (GEF) Meunarodna
institucija za finansijsku podrku u oblasti zatite ivotne
sredine;
global warming globalno zagrevanje;
gradient [ gredint] n. gradient, promena neke veliine u prostoru;
grant [gr
nt] n. donacija, dotiranje;
green [gri
n] adj. zeleno, koje se odnosi na zelenilo ali i (u
prenosnom smislu) na prirodu i ivotnu sredinu;
green action akcija usmerena na zatitu prirode i ivotne
sredine, takoe i akcija ozelenjavanja;
green investments zelene investicije, ulaganje u zatitu i
unapreenje ivotne sredine (na meati sa green field
investments);
greenfield investments investicije u izgradnju novih
postrojenja;
greenhouse [ gri
nhas] staklenik, staklena bata;
greenhouse effect efekat staklene bate;
greenhouse gas emission emisija gasova staklene bate;
greenhouse gases gasovi staklene bate, gasovi koji
pojaavaju efekat staklene bate;
greenhouse impact uticaj na efekat staklene bate;
grid [grd] n. mrea, reetka, elektrina mrea;
electricity grid dalekovodna elektrina mrea;
grid access conditions uslovi pristupa dalekovodnoj
elektrinoj mrei;
grid rules pravila korienja dalekovodne elektrine mree;
grid-connected photovoltaic generation proizvodnja
elektrine energije fotonaponskim elijama povezanim u mreu;
gross [grs] adj. ukupan, bruto;

46

heat-resistant
gross domestic product (GDP) bruto domai proizvod;
gross energy consumption ukupna energetska potronja;
gross national product (GNP) bruto nacionalni proizvod;
ground [grand] n. uzemljenje, podloga, osnova, tlo;
ground water podzemna voda;
grounding [ grand] n. uzemljenje;
ground-level [grand levl] adj. prizemni, na povrini zemlje;
ground-level concentration koncentracija neke supstance u
prizemnom sloju;
ground-level ozone prizemni ozon;
ground-zero [grand zr] n. centar eksplozije;
guidance [ gadns] n. vostvo;

H
hamper [ hmp] v. spreiti, koiti, usporavati;
hamper the use spreavati upotrebu neega;
harm [h
m] n. teta, ozleda;
harmful [ h
mfl] adj. tetan;
harmful effect tetni uticaj;
harmonize [ h
mnaz] v. harmonizovati, uskladiti;
harness [ h
nis] v. iskoristiti, uposliti, angaovati, upregnuti;
harness financial instruments upotrebiti finansijske
instrumente;
hazard [ hzd] n. hazard, opasnost, rizik;
shock hazard opasnost od elektrinog udara;
hazardous [ hzds] adj. opasan, rizian;
hazardous substances opasne supstance;
hazardous waste opasan otpad;
heat [hi
t] n. toplota;
heat gain toplotna dobit;
heat loss toplotni gubitak;
heat transfer prenos toplote;
heat [hi
t] v. grejati, zagrejati;
heater [ hi
t] n. greja, bojler;
heating [ hi
t] n. zagrevanje;
heat-resistant [hi
t r zstnt] adj. otporan na zagevanje;
47

heavy
heavy [ hv] adj. teak;
heavy fuel oil mazut;
heavy metals teki metali;
heavy water teka voda;
Helsinki Water Convention Konvencija o zatiti i korienju
prekograninih vodotokova i meunarodnih jezera, Helsinki
1992;
Hertz (Hz) [h

ts] n. herc, jedinica za frekvenciju (1/sec);
high [ ha] adv. visoko, mnogo, veoma;
high efficiency visoka efikasnost;
high tension visoki napon;
high voltage visoki napon;
high voltage transmission line visokonaponski dalekovod;
high-tension switch [ hatenn swt] visokonaponski
prekida;
highlines [ha lanz] n. dalekovod;
horsepower (HP) [ h
spa] n. konjska snaga (745.7 vati);
hot dry rock [ ht dra rk] n. vrue podzemne stene (kao
alternativni izvor energije);
housing [ haz] n. smetaj, skladitenje;
hurricane [ hrikn] n. uragan, tajfun;
hydro [ hadr] hidro, koji se odnosi na vodu;
hydro energy hidro energija;
hydroenergetic potential hidroenergetski potencijal;
hydrocapacity [hadr k psiti] n. raspoloive koliine vode;
hydrocarbon [hadr k
bn] n. ugljovodonik;
hydroelectric [hadr  lektrk] adj. hidroelektrini;
hydroelectric power hidroelektrina energija;
hydro-electric power station hidroelektrana;
hydro-electricity [hadr lek trsiti] n. el. energija stvorena u
hidroelektrani;
hydrogen (H) [ hadrd n] n. vodonik;
hydrogen fuel cell n. vodonina elija;

48

Industrial Accidents Convention

I
illumination [lu
mi nen] n. rasveta, osvetljenje;
impact [ mpkt] n. uticaj, delovanje, uinak, udar, sudar;
environmental impact assessment procena uticaja na
ivotnu sredinu;
impetus [ mpits] n. podsticaj, stimulans;
implement [ mplment] v. primeniti, implementirati;
implementation [mplmen ten] n. sprovoenje, izvrenje,
primena, implementacija;
implementation of agreement primena sporazuma;
implementation of reform primena reforme;
implementation of requirements primena uslova;
proper implementation ispravna implementacija;
rules of implementation pravila implementacije;
import [ mp
t] n. uvoz, uvozna roba;
impoundment [impaundmnt] n. koliina vode koju dri brana,
nasip ili druga vetaka barijera;
in situ [n stju
] adv. na mestu, na svom uobiajenom, prirodnom
ili prvobitnom mestu;
in-situ combustion sagorevanje na licu mesta;
in-situ gasification pretvaranje uglja u sintetiki gas na
nalazitu;
incentive [n sentv] n. podsticaj;
incineration [nsn ren] n. sagorevanje, kontrolisano
spaljivanje;
incinerator [n snret] n. ureaj (pe) za sagorevanje;
incremental [kr mentl] adj. inkrementalan, postepen;
incremental costs rastui trokovi;
incumbent [n kmbnt] adj. trenutno aktivni (slubenik), na
funkciji;
indigenous [n dd ins] adj. domai, autohtoni, starosedelaki;
indigenous community autohtona zajednica;
indigenous energy resources sopstveni energetski resursi
(jedne zemlje);
indigenous renewable energy sources sopstveni
obnovljivi izvori energije;
Industrial Accidents Convention Konvencija o prekograninim
efektima industrijskih akcidenata, Helsiniki 1992;

49

inexhaustible
inexhaustible [ing z
stibl] adj. neiscrpan, koji se ne moe
potroiti;
inflammable [n flmbl] adj. zapaljiv;
infrared (IR) [ nfrred] adj. infracrven;
infrared radiation infracrveno zraenje;
infrastructure [ nfrstrkt] n. infrastruktura;
initiative [ ntv] n. inicijativa;
accross-the-board initiative inicijativa koja ukljuuje vie
partnera (zemalja), koja prevazilazi granice jedne oblasti;
inphase [ nfez] n. fazno slaganje, istofaznost;
insolation [nsj len] n. insolacija, izlaganje sunevom
zraenju, koliina sunevog zraenja po jedinici povrine;
install [n st
l] v. postaviti, instalirati;
installation [nst len] n. uvoenje, instaliranje, instalacija,
ureaj, postrojenje;
installed capacity [n st
ld k psti] n. instalisani kapacitet;
insulate [ nsjlet] v. izolovati;
insulation [nsj len] n. izolacija;
interalia [ntr eli] adv. izmeu ostalog;
interchange [ nttend ] n. razmena, dogovor izmeu
meusobno povezanih strana;
interconnection (electric utility) [ntk nekn] n. meusobna
povezanost, umreenost elektromrea;
interdependence [ntd pendns] n. meuzavisnost;
interdependent [ntd pendnt] adj. meusobno zavisan;
interference [nt frns] n. interferencija, meanje;
interference with the climate system uticaj na klimatski
sistem;
interim [ ntrm] adj. privremeni, provizoran;
interim report privremeni izvetaj;
intermittent [nt mtnt] n. isprekidan, na mahove;
internal [n t

nl] adj. unutranji;
internal market unutranje trite;
international [nt nnl] adj. meunarodni, internacionalni;
international supply and demand meunarodna ponuda i
tranja;
interrestrial [ntt restril] adj. zemaljski, poreklom sa zemlje;
interrestrial ecosystem zemaljski ekosistem;
intrinsic [n trnsk] adj. pravi, unutranji, bitan, uroen;
materials with low intrinsic energy content materijali sa
niskim energetskim sadrajem;

50

Kyoto Protocol
investment [n vestmnt] n. ulaganje, investicija;
investment framework invensticioni okvir;
joint investment zajednika investicija;
ionising [ ainaiz] adj. jonizujui;
ionising radiation jonizujue zraenje;
IPPC integrisano spreavanje i kontrola zagaenja;
issue [ u
] n. pitanje, problem, tema za raspravu; produkt;

J
joint [d nt] adj. zajedniki, spoj, zglob;
joint action zajednike aktivnosti;
joint declaration zajednika izjava;
joint efforts zdrueni napori;
joint operations zajedniko delovanje;
joint policies zajednike politike;
joint venture zajedniko ulaganje, zajedniki poduhvat,
preduzee nastalo zajednikim ulaganjem;
junction [ d kn] n. vor, mesto spajanja ili grananja,
raskrsnica, spajanje vodova;
jurisdiction [d ris dkn] n. nadlenost, jurisdikcija;
beyond ones jurisdiction izvan neije nadlenosti;
national jurisdiction nacionalna, dravna jurisdikcija;

K
kerosene [ kersi
n] n. kerozin;
kilowatt (kW) [kil wt] n. kilovat, jedinica za merenje snage
(1000 vati);
kilowatt-hour (kWh) [kilwt a] n. kilovat-as;
kilowatt-hour per capita kilovat-as po glavi stanovnika;
knock-on effect [ nkn  fekt] n. lanani efekat;
know-how [ nha] n. znanje, tehnika vetina;
Kyoto Protocol Kjoto protokol uz Okvirnu konvenciju UN o
klimatskim promenama (Kjoto, 1997);

51

lack

L
lack [lk] n. nedostatak, manjak, nestaica;
lag [lg] n. kanjenje, zaostatak;
lagging [ lg] n. kanjenje, oblaganje izolacijom;
land [ lnd] n. zemlja, tlo;
landfill [ lndfl] n. deponija, prostor za deponovanje vrstog
otpada ili drugog materijala koji se prekriva zemljom;
landfill gas gas dobijen iz deponije prekrivene zemljom;
landfill gas generator generator koji radi na gas iz
deponije;
landfill site lokacija deponije;
landline [ lndlain] n. dalekovod, nadzemni vod;
landlocked [ lndlkt] adj. zemljom okrueni prostor, (zemlja)
koja ne izlazi na more;
landscape [ lndskep] n. predeo, pejza, okolina;
energy landscape raspored energetskih resursa na prostoru;
lapsed time [lpst taim] n. proteklo vreme;
layer [ le] n. sloj;
lay off [ lef] v. otpustiti;
lead [led] n. olovo;
leaded gasoline [ ledid gsli
n] n. benzin koji sadri tertraetil
olovo;
leakage [ li
kd ] n. odvod, curenje, mesto gubitaka;
leakage current odvodna struja;
leakproof [ li
kpru
f] adj. zaptiven, hermetiki;
leaky [ li
ki] adj. nezaptiven, koji proputa;
legislative [ led isltv] adj. zakonodavni, koji se odnosi na
donoenje zakona;
legislative measure zakonodavna mera;
legislative proposal zakonodavni predlog;
legitimate [l d tmt] adj. legitiman, opravdan, dozvoljen;
level [ levl] n. nivo, stepen;
level of emergency reserves nivo rezervi za sluaj
vanrednih situacija;
level of nuclear safety nivo nuklearne bezbednosti;
level sense ispitivanje napona;
low level niski nivo, niski napon;

52

liquefied natural gas

leveling [ levl] n. izravnavanje, peglanje napona;
liability [la bliti] n. odgovornost, obaveza, dunost, podlonost;
liabilities dugovanja, novane obaveze, pasiva, slabosti;
liable [ labl] adj. odgovoran, obavezan, duan (da plati neto),
podloan, izloen neemu, sklon, predisponiran;
liable to duty koji podlee carini;
something is liable to occur neto e se verovatno
dogoditi;
life [laif] n. ivot, vek, trajanje;
life expectancy vek trajanja;
life test test trajnosti;
physical life tehniki, radni vek;
life cycle [laif saikl] n. ivotni ciklus;
life cycle assessment procena ivotnog ciklusa;
life-cycle cost trokovi ivotnog ciklusa;
light [lait] adj. lagan, redak;
light-water reactor reaktor na obinu vodu, lakovodni
reaktor;
light [lait] n. svetlost, lampa, izvor svetla;
light cell fotoelija;
light output emisija svetla;
lightguide [ laitgad] n. svetlovod;
lighting [ lat] n. osvetljenje;
lightning [ latn] n. munja;
lightning arrestor gromobran;
lightning conductor gromobranski odvodnik;
lightning rod gromobran;
lightning-proof obezbeen od udara groma;
lignite [ lgnat] n. lignit, mrki ugalj;
limited [ lmitid] adj. ogranien;
line [lain] n. vod, provodnik, linija;
line binder post taka elektrinog prikljuka;
line cord linijski kabl;
line current linijska struja;
line voltage napon mree;
line-to-ground odvod uzemljenja;
line-to-line dodirivanje provodnika;
long haul land line dalekovod;
line loss [lain ls] n. gubitak u mrenom prenosu;
liquefied [ lkwifaid] adj. teni, u tenom stanju;
liquefied natural gas teni prirodni gas;

53

liquid
liquid [ lkwid] adj. tean;
liquid biofuel teno biogorivo;
liquid gas teni gas;
liquidity [l kwditi] n. likvidnost, platenost;
liquidity on gas and electricity markets likvidnost na
tritu gasa i el. energije;
live [laiv] adj. pod naponom;
live wire provodnik pod naponom, fazni provodnik;
loan [ln] n. zajam;
loan subsidy dotacija, novana pomo, subvencija;
lode [ld] n. izolovana ica, depozit, leite;
long-distance [l distns] adj. dalekovodni, na daljinu;
long distance power supply prenoenje energije na velike
daljine;
long-distance network dalekovodna mrea;
longhole [ lhul] n. duboka buotina;
long-term [ l t

m] adj. dugoroan;
long-term plan dugoroni plan;
loss [ls] n. gubitak;
line losses mreni gubici, gubici u prenoenju i distribuciji
energije;
losses elektrina energija ili kapacitet koji je potroen u
normalnom funkcionisanju energetskog sistema;
low [ l] adj. nisko, slabo, malo;
low carbon technology tehnologija sa niskim sadrajem
ugljenika;
low-carbon energy sources energetski resursi sa niskim
sadrajem ugljenika;
low-emission slabo zraenje, emisija niske koncentracije;
low-emission vehicles vozila koja isputaju male koliine
tetnih materija;
low-lying coastal country zemlja sa niskim priobaljem;
low-lying country zemlja sa niskom nadmorskom visinom;
low-sulphur liquid fuels tena goriva sa niskim procentom
sumpora;
LPG (liquid propane gas) [el pi
d i
] n. teni propan;
lubricant [ lu
brknt] n. mazivo;
lubricating oil ulje za podmazivanje;
lumen (lm) [ lu
mn] n. jedinica svetlosnog fluksa;
luminance [ lu
minns] n. osvetljenost;
lux (lx) [lks] n. jedinica osvetljenosti;

54

moisture

M
maintenance [ mentnns] n. odravanje, izdravanje;
maintenance of equipment odravanje opreme;
malfunction [ml fkn] n. otkaz, loa funkcija;
mandate [ mndet] n. mandat, punomo, ovlaenje;
manifold [ mnifld] adj. viestruki;
manifold options viestruke mogunosti;
manure [m nj] n. stajsko ubrivo;
artificial manure vetako ubrivo;
manure application primena ubriva;
marine ecosystem [m ri
n i
ksstm] n. morski ekosistem;
market [ m
kit] n. trite;
home market domae trite;
market based price trina cena, cena na konkurentnom
tritu;
market failure propast, propadanje, krah trita (berze);
market opening otvaranje trita;
market price trina cena;
market replication uveavanje, proirenje trita, osvajanje
novog trita;
marsh gas [m
gs] n. movarni gas;
meantime [ mi
ntam] n. meuvreme;
measuring [ me r] n. merenje, ispitivanje;
megawatt hour (MWh) [megwt a] n. megavat as;
mercury (Hg) [ m

kjri] n. iva (metal);
merit [ merit] n. zasluga, prednost;
metal waste [metl west] n. metalni otpad;
methane [ mi
en] n. metan, movarni gas;
methane emissions emisije metana;
methanol [ menl] n. metanol, metil alkohol;
metre, meter [ mi
t] n. metar, merni ureaj (strujomer);
minimize [ mnimaz] v. minimizirati, umanjiti;
mitigate [ mtiget] v. ublaiti, olakati;
mitigating circumstances olakavajue okolnosti;
mitigation [mti gen] n. ublaavanje;
moisture [ mst] n. vlaga, vlanost;

55

monitor
monitor [ mnt] n. monitor, indikator, kontrolni ureaj;
monitor [ mnt] v. nadzirati;
monitoring [ mntr] n. praenje, kontrola, nadzor, monitoring;
monitoring progress praenje, kontrola napretka;
monopoly [m npli] n. monopol;
Montreal Protocol Montrealski protokol o supstancama koje
oteuju ozonski omota, 1987;
multilateral [mlt ltrl] adj. multilateralni;
multilateral agreement viestrani sporazum;
multilateral mechanism multilateralni mehanizam;
multilateral treaty viestrani ugovor;
municipal [mju
nsipl] adj. koji se odnosi na optinu ili optinske
vlasti, optinski;
municipal sewage gradska kanalizacija;
municipal solid waste (MSW) gradski vrsti otpad;
municipality [mju
nsi pliti] n. optinska uprava, uprava grada;

N
naphtha [ nf] n. nafta, primarni benzin;
national [ nnl] adj. dravni, nacionalni;
national annual emissions godinje emisije (tetnih gasova)
jedne drave;
national energy regulator dravna institucija nadlena za
regulaciju u oblasti energetike;
national grid operator institucija ovlaena za upravljenje
elektromreom na nivou drave;
natural [ ntrl] adj. prirodni, koji se odnosi na prirodu;
natural gas prirodni gas;
natural gasoline prirodni benzin;
natural law prirodno pravo;
natural resources prirodni resursi, prirodna bogatstva;
natural uranium resources prirodni resursi uranijuma;
necessity [n sesti] n. nunost, neminovnost;
neglect [n glekt] n. nemar, nepanja;
negotiation [ngi en] n. pregovaranje;
network [ netw

k] n. mrea, umreavanje, splet;

56

nonsparking
district heating/cooling network lokalna mrea za
grejanje/rashlaivanje;
network access pristup mrei;
network capacity kapacitet mree;
network operator operater mree, mreni operater;
neutralisation [nju
trla zen] n. neutralizacija, ponitavanje;
nitrogen (N) [ natrd n] n. azot;
nitrogen oxide (NOx) sve vrste azotnih oksida;
noise [nz] n. buka, galama;
noise abatement smanjivanje buke;
noise level nivo buke;
noise pollution zagaenje bukom;
nominal [ nminl] adj. nazivni, nominalni;
nominal voltage nazivni napon;
nonageing [nn ed ] adj. koji ne stari;
noncombustable [nnkm bstibl] adj. nesagoriv;
noncommercial [nnk m

l] adj. nekomercijalan;
nonconducting [nnkn dkti] adj. neprovodljiv;
nonconductive [nnkn dktiv] adj. neprovodljiv;
noncontact [nn kntkt] adj. bezkontaktni;
nonconventional [nnkn vennl] adj. nekonvencionalni,
nestandardni;
nondestructive [nnd strktv] adj. neunitiv, nerazoriv;
non-discriminatory [nn d skrmintri] adj. nediskriminiui,
fer, objektivan;
non-discriminatory network access ravnopravan pristup
mrei;
non-energy crops [ nn end i krps] n. biljne kulture koje se ne
mogu koristiti za proizvodnju energije;
nonflamammble [nn flmbl] adj. nezapaljiv;
nonfunctional [nn fknl] adj. nefunkcionalan;
non-governmental body [nn gv mentl bdi] n. nevladino
telo;
noninductive [nnn dktv] adj. neinduktivni;
non-nuclear energy [nn nju
kli end i] n. nenuklearna
energija;
nonreactive [nnri ktv] adj. nereaktivan;
non-renewable [nn r nju
bl] adj. koji se ne obnavlja,
neobnovljiv;
non-renewable energy resources neobnovljivi izvori
energije;
nonsparking [nn sp
ki] adj. nevarnini;

57

notably
notably [ ntbli] adv. naroito, posebno;
notification [ntifi ken] n. saoptenje, notifikacija;
no-voltage [n vltd ] n. nulti napon;
NOx grupni naziv za azotove okside;
nuclear [ nju
kli] adj. nuklearni;
nuclear accident nuklearni akcident;
nuclear energy nuklearna energija;
nuclear fission nuklearna fisija;
nuclear fuel nuklearno gorivo;
nuclear installation nuklearno postrojenje;
nuclear power nuklearna energija;
nuclear safety nuklearna bezbednost, sigurnost;
nuclear waste nuklearni otpad;

O
observe [b z

v] v. posmatrati, paziti na neto;
obsolete [ bsli
t] adj. zastareo, suvian, neupotrebljiv;
obstruction [b strkn] n. prepreka, opstrukcija, smetnja;
occur [ k

] v. dogoditi se, desiti se;
ocean [ n] n. okean;
ocean currents morske struje;
ocean thermal energy termalna energija okeana;
octane [ kten] n. oktan, oktanski broj;
offshore [f 
] adv. van linije obale, dalje od matine obale
(drave);
off-shore company ofor kompanija;
off-shore wind vetar koji dolaze sa mora;
oil [oil] n. nafta, ulje;
oil company naftna kompanija;
oil consuming/producing countries zemlje
proizvoai/potroai nafte;
oil consumption potronja nafte;
oil demand potranja za naftom;
oil pipe-line naftovod;
oil reserves zalihe nafte;
oil tanker naftni tanker;
58

overcome
oil terminal naftni terminal, mesto za istovar nafte;
vegetable oil biljno ulje;
omnipresent [mn preznt] adj. sveprisutni, svuda prisutni;
ongoing process [ ng prses] n. proces koji je u toku;
opaque [ pek] adj. neprovidan, neproziran;
OPEC Organizacija zemalja izvoznica nafte;
operable [ prbl] adj. operativan;
operating expenses [ pret k spensiz] n. trokovi rada,
trokovi eksploatacije;
operational [p renl] adj. radni;
optimize [ ptimaz] v. optimizovati;
organic matter [
gnk mt] n. organska materija;
Organization for Economic Co-operation and Development
(OECD) Organizacija za ekonomsku saradnju i razvoj;
Organization for Securtiy and Co-operation in Europe (OSCE)
Organizacija za evropsku bezbednost i saradnju (OEBS);
origin [ rd in] n. poreklo, izvor, poetak, ishodite;
out [at] adv., prep. van, izvan, izlazni;
out of balance neuravnoteen;
out of order van upotrebe;
outage [ atd ] n. prekid snabdevanja elektrinom energijom;
outbound [ atband] adj. izlazni;
outbreak [ atbrek] n. izbijanje;
outcome [ atkm] n. posledica, rezultat, ishod;
outdoor [at d
] adj. spoljni, spoljani;
Outer Continental Shelf [ atknt nentl elf] n.
epikontinentalni pojas;
outfit [ atft] n. oprema, opremanje, drutvo;
outlet [ atlet] n. izlaz, otvor, ispust, utinica;
output [ atpt] n. izlazni rezultat;
outsourcing [ ats
s] n. spoljno saradnitvo, izvravanje posla
sa udaljene lokacije;
outweigh [at we] v. nadjaati, pretegnuti, prevagnuti;
over [ v] adv., prep. preko, iznad;
over capacity prekoraenje kapaciteta;
over voltage previsok napon;
overage [v ed ] adj. prestareo, zastareo;
overburden [v b

dn] n. preoptereenje;
overcharge [v t
d ] n. preoptereenje, preplatiti;
overcome [v km] v. savladati, prevladati;

59

overconsumption
overconsumption [vkn smpn] n. prekomerna potronja;
overconsumption of electricity prekomerna potronja
struje;
overcurrent [v krnt] n. strujno preoptereenje;
overdose [ vds] n. prekomerna doza;
overestimate [vr estmet] v. preceniti;
overfall weir [ vf
l w] n. prelivna brana;
overgeneration [ vd en ren] n. prekomerna proizvodnja;
overground [ vgrand] adj. nadzemni;
overhead line [ vhed lan] n. vazduni vod;
overheat [v hi
t] v. pregrejati;
overload [v ld] n. preoptereenje;
overproduciton [vpr dkn] n. prekomerna proizvodnja;
overrating voltage [v ret vltd ] n. napon vei od
proraunatog;
oxygen (O) [ ksd n] n. kiseonik;
oxygenation [ksd nen] n. oksigenacija;
ozone (O3) [ zn] n. ozon;
ozone depleting substances supstance koje oteuju
ozonski omota;
ozone depletion oteenje (smanjenje) ozonskog omotaa;
ozone layer ozonski sloj;
Ozone Convention Beka konvencija o zatiti ozonskog omotaa,
Be, 1985;

P
particulate matter (PM) [p tikjulet mt] n. odreeni sluaj,
pitanje);
passive [ psv] adj. pasivan, neaktivan, nepokretan;
passive cooling techniques pasivne tehnike hlaenja;
passive solar energy pasivna solarna energija, tj. direktna
toplotna i svetlosna energija sunca;
passive solar system pasivni sistem za solarno grejanje;
peak [pi
k] n. maksimum, vrh;
peak demand [ pi
k d m
nd] n. vrna potranja (energije);
peak load [ pi
k ld] n. vrno optereenje, najvea potranja el.
energije u odreenom vremenskom periodu;

60

pilot phase
peak load power plant el. centrala koja se koristi za
proizvodnju dodatne el. energije tokom perioda maksimalnog
optereenja mree;
penal [ pi
nl] adj. kazneni, krivini;
penal provisions kaznene odredbe;
penalty [ penlti] n. kazna;
penetrate [ pentret] v. prodreti, osvojiti;
penetrate a new market prodreti (ui) na novo trite;
performance [p f
mns] n. performansa, radni reim, radni
uinak;
period [ prid] n. period, rok;
periodic [pri dk] adj. periodian, povremen;
periodic refinement periodino preiavanje;
permanent [ p

mnnt] adj. trajan, stalan;
permissible [p msibl] adj. dozvoljen;
permissible consumption dozvoljena potronja;
permission [p mn] n. dozvola;
permit [ p
mt] n. dozvola;
work permit radna dozvola;
persistance [p sstns] n. postojanost;
persistant [p sstt] adj. istrajan;
persistant organic pollutants (POPs) postojane ogranske
zagaujue supstance;
persuant (to) [p sju
nt] adj. koji sledi iz, koji je u skladu sa;
measures taken pursuant to convention preduzete mere
u skladu sa konvencijom;
petrochemical [petr kemkl] adj. petrohemijski;
petrol [ petrl] n. benzin;
petrol-fuelled engine [ petrl fju
ld end in] n. motor na benzin;
pH [pi
et] pH vrednost, mera kiselosti;
phase [fez] n. faza, stupanj;
phase out postupno izbaciti iz;
phasing control [ fezi kn trl] n. regulacija faze;
photocell [ft sel] n. fotoelija;
photovoltaic (PV) [ft vl taik] adj. fotovoltni;
solar photovoltaics solarna fotoelija;
physical environment [ fzkl n varnmnt] n. fiziko
okruenje;
pillar [ pl] n. stub, oslonac, potpora;
pilot [ palt] adj. pilot, probni;
pilot phase pilot faza, probni period;

61

pilot project
pilot project pilot projekat;
pipe [pap] n. cev, cevovod;
pipe-line [ pap-lan] n. cevovod, gasovod;
plant [pl
nt] n. postrojenje, mainerija; biljka;
hydropower plant hidrocentrala;
industrial plant industrijsko postrojenje;
wind power plant el. cenrala na vetar;
plant [pl
nt] n. postrojenje, fabrika, pogon; biljka;
plug [plg] n. utika, ep; sonda;
pluvial [ plu
vil] adj. kini, kiovit;
polarity [p lriti] n. polaritet;
single polarity jednosmerni napon;
policy range [ plisi rend ] obuhvat politike delovanja;
pollution [p lu
n] n. zagaenje;
high urban atmosphere pollution visoko aerozagaenje u
gradskoj sredini;
population [ppj len] n. naseljenost, broj stanovnika;
overpopulation prenaseljenost;
post [pst] n. stub, bandera, poloaj, funkcija;
post [pst] nakon;
postpone [ps pn] v. odgoditi, odloiti, pomeriti (u smislu
vremena);
potential [p tenl] adj. potencijalan, mogu;
potential radiological hazard potencijalni radioloki rizik;
power [ pa] n. mo, snaga;
have the power to take decisions biti ovlaen za
donoenje odluka;
power authorities tela koja imaju javna ovlaenja u oblasti
energetike;
power control razdelnik napajanja;
power failure nestanak elektrine energije;
power outage nestanak elektrine energije;
power plant elektrina centrala, elektrana, energana;
power pool dva ili vie povezanih proizvoaa elektrine
energije;
power supply snabdevanje elektrinom energijom, napojna
jedinica;
power system elektroenergetski sistem;
power transformer mreni transformator;
power up staviti pod napon, ukljuiti;
within ones powers and competencies u granicama
neijih moi i nadlenosti;

62

project proposal
precautionary measures [pr k
nri me z] n. mere opreza;
precipitation [prspi ten] n. atmosferske padavine, taloenje;
predictability [prdkt bliti] n. predvidljivost, oekivanost;
predictable [pr dktbl] adj. predvidljiv, koji se moe oekivati;
predictable investment framework predvidljiv, oekivani
investicioni okvir;
prediction [pr dkn] n. predvianje, prognoza;
prefabricated [pri
fbrketid] adj. montani;
prefabrication [pri
fbr ken] n. prefabrikacija;
pre-feasibility study [prfi
zi bliti stdi] n. preliminarna studija
izvodljivosti;
preheating [pr hi
t] n. predgrevanje;
prepaid [pr ped] adj. unapred plaen;
preparation [prep ren] n. priprema;
preservation [prez ven] n. ouvanje;
pressure [ pre] n. pritisak;
pressurized water reactor reaktor sa vodom pod pritiskom;
pretreatment [pr tri
tmnt] n. prethodni postupak, prethodna
obrada;
prevent [pr vent] v. spreiti, preduprediti;
probability [prb blti] n. verovatnoa;
processing [ prses] n. prerada, obrada;
procurement [pr kjmnt] n. nabavka;
public procurement javna nabavka;
producer nation [pr dju
s nen] n. drava proizvoa;
production [pr dkn] n. proizvodnja, stvaranje;
prognosis [prg nsis] n. prognoza, predvianje;
prohibit [pr hbit] v. zabraniti;
prohibitive costs preterana cena;
prohibition [prh bn] n. zabrana, prohibicija;
prohibition of operation zabrana operacije, aktivnosti;
project [ prd ekt] n. projekat;
prone (to) [prn] adj. sklon neemu, podloan neemu;
propagate [ prpget] v. iriti se, rasprostirati se, razmnoavati
se;
propane [ prpen] n. propan gas;
propellant [pr pelnt] n. raketno gorivo, gas koji se koristi u
sprej-bocama ili bocama pod pritiskom za rasprivanje;
proposal [pr pzl] n. predlog, ponuda;
project proposal predlog projekta;

63

propose
propose [pr pz] v. predloiti, izneti plan, staviti na diskusiju;
propose amendment predloiti amandman;
protection [pr tekn] n. zatita, obezbeenje;
protection measures mere zatite;
protectionism [pr teknzm] n. protekcionizam;
protocol [ prtkl] n. protokol;
provide [pr vad] v. dobaviti, obezbediti, isporuiti;
provider [pr vad] n. snabdeva, isporuilac, provajder;
proximity [prk smti] n. blizina;
public [ pblk] adj. javni, opti;
make public obznaniti, razglasiti;
public authority javna vlast;
public awareness javna svest, svest javnosti;
public health javno zdravlje;
public hearing javna rasprava;
public participation uee javnosti;
public security javna bezbednost;
public service javna ili dravna sluba;
public [ pblk] n. javnost;
public concerned zainteresovana javnost, javnost koje se
neto tie;
pulp [plp] n. pulpa, kaa;
pulse [pls] n. impuls, puls;
pulverise [plvraz] v. pretvoriti u prah;
pump [pmp] n. pumpa, crpka, pumpanje;
pump [pmp] v. pumpati, crpsti;
pumped hydro electric storage reverzibilna hidroelektrana;
pumpage [ pmpd ] n. koliina ispumpane tenosti;
pumpdown [ pmpdan] n. crpljenje, ispumpavanje;
pumper [ pmp] n. naftni izvor sa pumpom;
pumping [ pmp] n. pumpanje, crpljenje;
purchase [ p

ts] v. kupiti, nabaviti, pribaviti;
purification [pjrifi ken] n. preiavanje;
PV, photovoltaic [ ftvl taik] adj. fotovoltani;
PV cell, photovoltaic cell fotovoltana elija, fotoelija;
PV roof and facade campaign kampanja za korienje
krovova i fasada za montau fotonaponskih panela;
pyrolysis [p rlss] n. piroliza;

64

averge daily rate of consumption

Q
qualified staff [ kwlfad st
f] n. osposobljeno osoblje;
quality [ kwliti] n. kvalitet, svojstvo;
air quality kvalitet vazduha;
environmental quality kvalitet ivotne sredine;
fuel quality kvalitet goriva;
quality assurance obezbeivanje kvaliteta;
quality standard standard kvaliteta;
quantity [ kwntiti] n. kvantitet, koliina;

R
radial [ redil] adj. radijalni, zrakast;
radial stacker radilano odlaganje;
radiation [redi en] n. zraenje, isijavanje, radijacija;
ionizing radiation jonizujue zraenje;
radiation protection zatita od radioaktivnog zraenja;
radioactive [redi ktv] adj. radioaktivan;
radioactive waste management upravljanje radioaktivnim
otpadom;
radiological [redi ld ikl] adj. radioloki, u vezi radioaktivnosti,
u vezi sa zraenjem;
radiological consequences radioloke posledice;
radiological emergency radioloka opasnost;
radon (Rn) [ redn] n. radon (prirodni radioaktivni gas);
rail tank car [ rel tk k
] n. elezniki vagon-cisterna;
rainfall [ renf
l] n. koliina kinih padavina;
rainwater [ renw
t] n. kinica;
range [rend ] n. raspon, domet, daljina, opseg;
rapid [ rpid] adj. brz;
rarefaction [re fkn] n. razreivanje;
rate [ret] n. stopa, nivo, rata, brzina, omer;
averge daily rate of consumption prosena dnevna stopa
potronje;

65

rated
rated [ retid] adj. nazivni, nominalni, procenjeni;
rated capacity nominalno optereenje;
rated current nazivna struja;
rated frequency nominalna frekvencija;
rated load nominalno optereenje;
rated voltage nazivni napon;
ratification [rtf ken] n. ratifikacija, potvrivanje;
rating [ ret] n. ocena, procena vrednosti, rang, rejting;
put on rating rangirati;
raw [r
] adj. sirov, ist, bez primesa;
raw fuel prirodno (nepreraeno) gorivo;
raw material sirovina;
reaction [ri kn] n. reakcija, povratna sprega;
reactivate [ri ktveit] v. reaktivirati, ponovo aktivirati;
reactive [ri ktv] adj. reaktivan;
reactor [ri kt] n. reaktor;
reactor core reaktorsko jezgro;
reaffirm [ri
f

m] v. nanovo istai, potvrditi, reafirmisati;
real cost [ji
ld] n. realni trokovi, stvarna cena;
realisation [rla zen] n. realizacija, ispunjavanje, ostvarivanje;
reallocation [ril ken] n. preraspodela;
rear [r] v. podizati, gajiti (ivotinje), uzgajati (biljke);
system for intensive rearing sistem za intenzivno
uzgajanje;
reasonable [ ri
znbl] adj. razuman, podnoljiv, prihvatljiv,
smislen;
recall [r k
l] v. opozvati, vratiti, prisetiti se;
recepient [r spint] n. primalac, recipijent;
reception [r sepn] n. prijem;
receptive [r septv] adj. sposoban da prima, koji prima;
recharge [ri
t
d ] v. ponovo puniti;
rechargeable [ri
t
d bl] adj. punjiv, akumulatorski;
reciprocal [r sprkl] adj. uzajaman, obostran, reciproan;
on a reciprocal basis na uzajamnoj osnovi;
recirculate [ri s

kjlet] v. recirkulisati;
reclosure [ri kl ] n. ponovno ukljuenje, samoukljuenje;
reconnect [rik nekt] prespojiti, ponovo spojiti;
reconstruction [ri
kn strkn] n. rekonstrukcija, obnavljanje;
reconversion [rikn v

n] n. ponovna konverzija, preobraaj;
record [ rek
d] n. zapis, beleka;

66

regional
recover [r kv] v. obnoviti, povratiti, ponovo uspostaviti;
recovered energy ponovo iskoriena energija;
recovery [r kvri] n. oporavak, regeneracija, povraaj;
cost recovery povraaj trokova;
recovery time vreme oporavka (sistema);
rectify [ rektifa] v. ispraviti, popraviti;
recuperate [r kju
pret] v. oporaviti, obnoviti;
recycler [ri
saklr] n. postrojenje za reciklau;
recycling [ri
sakl] n. recikliranje, reciklaa;
reduce [r dju
s] v. smanjiti, umanjiti;
reduction [r dkn] n. smanjenje, redukcija;
redundancy [r dndnsi] n. redundancija, viak, rezerva, viak
radne snage;
re-emit [r mt] v. reemitovati;
refer (to) [r f

] v. odnositi se (na);
efforts refering to napori usmereni na;
reference [ refrns] n. referenca, pozivanje (na), preporuka,
etalon, standard;
reference book prirunik;
reference data referentni podaci;
reference point referentna taka;
terms of reference (ToR) opti opis poslova i zadataka,
projektni zadatak;
with reference to u vezi sa;
refine [r fan] v. rafinisati, preraditi, preistiti;
refining company/industry komanija/industrija koja se
bavi rafinisanjem nafte;
refinement [r fanmnt] n. preiavanje, rafiniranje,
poboljavanje;
refinery [r fanri] n. rafinerija;
refinery feedstocks materijal za preradu u rafineriji;
refrigerant [r frd rnt] n. sredstvo za hlaenje;
refuel [ri
fjl] v. ponovo napuniti gorivo, dopuniti;
refurbish [ri
f

b] v. popraviti, preraditi;
regard [r g
d] n. obzir, panja;
regardless nezavisno od, bez obzira na;
with regard to u vezi sa;
regenerate [r d enret] v. regenerisati, obnoviti;
region [ ri
d n] n. region;
regional [ ri
d nl] adj. regionalni;

67

subregional
subregional podregionalni;
subregional level podregionalni nivo;
regulation [regj len] n. pravilnik, regulativa;
regulator [ regjlet] n. regulator, zakonodavac, onaj koji donosi
regulativu;
regulatory [regj letri] adj. koji ureuje, propisuje, regulie;
regulatory framework pravni okvir;
rehabilitate [ri
h bltet] v. sanirati;
reheat [ri
hi
t] v. ponovo grejati, dogrejati;
reinforce [ri
in f
s] v. pojaati, ojaati;
reinforced concrete armirani beton;
reiterate [ri
tret] v. podvui, naglasiti;
release [r li
s] n. isputanje, oslobaanje, razreenje, ruica ili
dugme za otputanje;
release of substances isputanje supstanci;
release reduction measures mere za smanjenje isputanja
odreenih materija;
release [r li
s] v. pustiti, osloboditi, objaviti (zvanino) vest ili
informacije, ispustiti u atmosferu, otpustiti sa dunosti;
reliability [rla bliti] n. pouzdanost;
reliable [r labl] adj. pouzdan;
reliance (on) [r lans] n. oslanjanje na, zavisnost od;
relief [r li
f] n. olakanje, rastereenje, reljef;
relief valve oduni ventil;
remediation [rimi
di en] n. remedijacija, oporavak;
remote [r mt] adj. udaljen, daljinski, na daljinu;
remote sensing daljinska detekcija;
remove [r mu
v] v. ukloniti, odstraniti;
renewable [r nju
bl] adj. obnovljiv;
renewable energy obnovljiva energija, energija dobijena iz
obnovljivih izvora;
Renewable Energy Certificate sertifikat kojim se potvruje
da je el. energija dobijena iz obnovljivih izvora (tretira se razliito
od klasino proizvedene el. energije);
renewable energy implementation primena energije
dobijene iz obnovljivih izvora;
renewable energy resources (RES) n. obnovljivi izvori
energije;
renewable energy sector sektor obnovljivih izvora energije;
renewable energy technologies tehnologije koje se
primenjuju u iskoriavanju obnovljivih izvora energije;
renewable forms of energy obnovljivi vidovi energije;
68

retrofitting
renewables [r nju
blz] pl. grupni naziv za obnovljive izvore
energije;
renewables penetration prodiranje obnovljivih izvora
energije na trite;
repair [r pe] v. popraviti;
replaceable [r plesbl] adj. zamenjiv;
replenishable [r plenbl] adj. koji se moe ponovo napuniti,
obnoviti;
reporting [r p
t] n. izvetavanje;
reprocess [ri prses] v. ponovo preraditi;
requirement [r kwamnt] n. zahtev, uslov, potreba;
power requirements zahtevna snaga;
safety requirements bezbednosni zahtevi, uslovi;
rescue [ reskju
] v. spasavati;
research [r s

t] n. istraivanje;
research and development (RD, R&D) istraivanje i
razvoj;
research capability istraivaki kapacitet;
reservoire [ rezvw
] n. rezervoar, akumulaciono jezero;
resident [ rezidnt] adj. stalan, stalno prisutan, stanovnik;
residual [r zd ul] adj. preostao, ostatak;
residue [ rezidju
] n. ostatak, talog, reziduum;
expected residue oekivani ostatak;
insoluble residue nerastvorni ostatak;
resistance [r zstns] n. otpor, otpornost;
resistor [r zst] n. otpornik;
resonance [ reznns] n. rezonanca;
resource [r z
s] n. resurs, izvor nekog materijala ili sirovine,
prirodno bogatstvo, novac, svojina;
human resources ljudski resursi, kadrovi;
local resources lokalni resursi;
renewable resources obnovljivi resursi;
resource tenure zakonsko pravo da se koristi neki izvor;
respond [r spnd] v. odgovoriti, odazvati se, reagovati;
responsible [r spnsibl] adj. odgovoran, merodavan;
restoration [rest ren] n. popravak, restauracija, obnova;
retail market [ri
tel m
kit] n. maloprodajno trite, trite na
kome se el. energija prodaje direktno krajnjem korisniku i
potroau;
retrofitting [retr ft] n. naknadna ugradnja (npr. delova ili
opreme) u ureaj ili postrojenje koje je u funkciji, dogradnja;

69

reversible
reversible [r v

sibl] adj. povratan, reverzibilan;
review [r vju
] n. revizija, ponovni pregled;
risk [risk] n. rizik;
river bed [rv bed] n. reno korito;
robust [r bst] adj. veliki, snaan, krupan, robustan;
robust legislative initiatives zakonodavne incijative velikog
zahvata;
rotation forestry [r ten fristri] n. periodina sadnja i
eksploatacija razliitih umskih kultura u cilju podizanja kvaliteta
zemljita;
rubbish [ rb] n. ubre, otpad;
biodegradable rubbish biorazgradljivi otpad;
rule [ru
l] n. pravilo;
rules of conduct pravila ponaanja;
running [ rn] adj. tekui, radni, u radu;

S
safe [seif] adj. siguran, zatien;
safe load dozvoljeno optereenje;
safeguard [ sefg
d] n. mera bezbednosti;
safeguard [ sefg
d] v. zatititi, osigurati, obezbediti, mera
sigurnosti;
safety [ sefti] n. bezbednost, sigurnost, obezbeenje;
safety guidelines smernice o bezbednosti;
safety hazard bezbednosni rizik;
safety related technical cooperation tehnika saradnja u
cilju ostvarivanja bezbednosti;
saline [ selan] adj. slan, koji sadri so;
salinity [s lniti] n. salinitet, sadraj soli;
sample [ s
mpl] n. uzorak, primerak;
sampling [ s
mpl] n. uzimanje uzorka;
sandstone [ sndstn] n. pear;
satisfy [ stisfa] v. zadovoljiti;
saturation [st ren] n. zasienje;
savings [ sevz] pl. uteda, tednja;
fuel savings uteda u gorivu;

70

sewage contamination
scale [skel] n. skala, nivo, vaga, razmer, lestvica;
on a large scale u velikoj meri;
on a limited scale u ogranienoj meri;
scale up [skel p] v. poveati u odreenoj razmeri;
schedule [ edju
l] n. lista, spisak, plan, vremenski raspored;
screening [ skri
n] n. trijaa, skrining;
sea-bed [si
bed] n. morsko dno;
seal [si
l] n. zaptivka, spoj, peat;
seasonal [ si
znl] adj. sezonski;
seasonal demand sezonska potranja;
seasonal variations in consumption sezonske varijacije u
potronji (najee se odnosi na godinja doba);
seasonals [ si
znlz] n. sezonska kolebanja;
sector [ sekt] n. podruje, sektor, deo zemljita;
fisheries sector sektor ribolova;
forestry sector sektor umarstva;
sectoral approach sektorski pristup;
security [s kjriti] n. bezbednost, sigurnost;
security of supply bezbednost nabavke;
seep [si
p] v. curiti, kapati;
seismic [ sazmk] adj. seizmiki, u vezi zemljotresa;
self [self] samostalno, automatski;
self-action automatsko delovanje;
self-actuated samoaktivirajui;
self-check automatska provera;
self-combustion samosagorevanje;
self-control samoregulacija;
self-ignition samopaljenje;
self-powered sa sopstvenim pogonom;
self-sufficient samodovoljan;
semi-arid area [ semi-rid eri] n. polusuna oblast;
sensitive [ sensitv] adj. osetljiv;
sequestration [si
kwi stren] n. sekvestracija, odeljenost,
iskljuenje iz, sudska zaplena;
service [ s

vis] n. sluba, usluga, odravanje;
set up [set p] v. osnovati, ustanoviti;
set up a plan/target postaviti plan/cilj;
sewage [ sju
d ] n. kanalizacija, kanalizacione otpadne vode;
sewage contamination zagaenje kanalizacionim otpadnim
vodama;

71

sewage sludge
sewage sludge otpadni kanalizacioni talog;
sewage treatment tretman kanalizacionog otpada;
sewer [ sju
r] n. kanalizacija;
sewer lines odvodni kanali;
sewer system sistem kanalizacije;
shallow [ l] adj. plitak;
share [e] n. udeo, deo, deonica, akcija;
market share udeo na tritu;
share of renewable energies udeo obnovljivih energetskih
resursa;
shareholder akcionar, zainteresovana strana;
shock [k] n. udarac, potres, udar;
shock hazard opasnost od elektrinog udara;
shock wave udarni talas;
shockproof otporan na udar;
shortage [ 
td ] n. nedostatak, oskudica;
shortfall [ 
tf
l] n. slabost, nedostatak, manjkavost;
supply shortfall nedovoljno snabdevanje;
short-range [
t rend ] adj. kratkog dometa;
short-term [ 
t t

m] adj. kratkoroni;
short-term oil prices kratkorone cene nafte;
short-term plan kratkoroni plan;
shutdown [ tdan] v. obustaviti, iskljuiti, prekinuti rad;
side effect [sad  fekt] n. sporedni efekat;
single [ sgl] adj. pojedinaan, jednostruk, jedan, jedinstven;
single European market jedinstveno evropsko trite;
sink [sk] n. kanal, slivnik, odvod, ulegnue;
slack coal [slk kl] n. usitnjeni ugalj;
slave system [slev sstm] n. pomoni (rezervni) sistem;
sludge [sld ] n. talog, mulj;
smart electricity network [ sm
l lek trsiti netw

k] n.
elektrina mrea sa samoregulacijom;
smog [smg] n. smog;
smoke [smk] n. dim;
smoke pipe dimnjak;
smokeless bezdimni;
smokestack dimnjak;
snowmelt [ snmelt] n. topljenje snega;
snowstorm [ snst
m] n. snena oluja;
solar [ sl] adj. sunani, solarni;

72

spur
passive solar construction pasivna solarna konstrukcija;
passive solar techniques pasivne solarne tehnike;
solar cell solarna elija, fotoelija;
solar cities solarna naselja, naselja gde je sunce
dominanantan izvor energije;
solar collector solarni kolektor;
solar energy solarna energija;
solar flux solarni fluks, fluks (intenzitet) sunevog zraenja;
solar heating solarno grejanje;
solar panel solarni panel, panel sa fotoelijama;
solar power solarna energija;
solar radiation sunevo zraenje;
solar thermal collector solarni termalni kolektor;
solar thermal heating solarno termalno grejanje;
solar thermal heating technology tehnologija solarnog
termalnog grejanja;
solar thermal power solarna termalna energija;
solar water heater solarni bojler za zagrevanje vode;
solar electricity [ sl lek trsiti] n. solarna el. energija;
solar energy [ sl end i] n. solarna energija, suneva energija;
active solar energy aktivna solarna energija;
active solar energy system sistem aktivne solarne energije;
solid [ slid] n. vrsto telo;
solid [ slid] adj. vrsto, pouzdano, kompletno, u potpunoj formi;
solid biomass vrsta biomasa;
solid residue vrsti talog;
solid vegetal biomass vrsta biljna biomasa;
solid waste vrsti otpad;
soot [st] n. a, gar;
source [s
s] n. izvor;
source energy [s
s end i] izvorna energija, energija koja
se dalje pretvara u eljene oblike;
spare [spe] adj. rezervni;
spare capacity rezervni kapacitet;
spare part rezervni deo;
spark [sp
k] n. varnica, iskra;
spill energy [spil end i] n. viak hidroenergije koji se ne moe
skladititi ili sauvati;
spirit [ sprit] n. piritus, alkohol, duh;
spur [sp

] v. podstaknuti, pokrenuti;

73

stabilize
stabilize [ steblaz] v. stabilizovati;
stakeholder [ stekhld] n. uesnik, zainteresovana strana;
standard [ stndd] n. standard;
ISO standards ISO standardi;
standard reference conditions standardni referentni uslovi;
stand-by [ stndba] adj. rezervni, pomoni, na ekanju, u
pripravnosti;
stand-by oil production kapaciteti za dodatnu proizvodnju
nafte u sluaju nepredvienih potreba;
state-of-the-art [ stet v i a
t] adj. najmoderniji, najsavremeniji;
state-of-the-art techology najmodernija tehnologija;
static electricity [ sttk lek trsiti] n. statiki elektricitet;
steam electric plant [ sti
m  lektrk pl
nt] n. parna elektrina
centrala;
stock [stk] n. zaliha;
oil stocks zalihe nafte;
stock-limited ogranienih zaliha;
storage [ st
rd ] n. uvanje, skladitenje, uskladitenje, skladite;
manure storage skladitenje ubriva;
storage tank [ st
rd tk] n. cisterna, rezervoar, tank (za vodu,
naftu, ulje);
store [st
] v. skladititi;
storm [st
m] n. oluja, nepogoda;
stratified [ strtifad] adj. slojevit;
stressed [strest] adj. optereen, napregnut;
strip mining [strip main] n. povrinsko iskopavanje rude;
submerge [sb m

d ] v. zaroniti, potopiti;
submit [sb mt] v. podneti (npr. predlog);
submit for review podneti na proveru, reviziju;
subsequent [ sbsikwnt] adj. potonji, koji sledi;
subsidiary [sb sdiri] adj. pomoni, sporedni;
subsidiary [sb sdiri] n. filijala, podrunica;
subsidized [ sbsdazd] adj. subvencionisan;
subsidized raw material production subvencionisana
proizvodnja sirovina;
subsidy [ sbsidi] n. subvencija;
substantial [sb stnl] adj. znatan, zamaan, u znatnoj meri;
substantial investment znaajne investicije;
substitute [ sbstitju
t] v. zameniti;
substitute materials alternativni materijali, materijali koji
mogu zameniti upotrebu nekih drugih materijala;

74

synchronization
subterranean [sbt renin] adj. podzemni;
suburban [s b

bn] adj. prigradski;
sulphur (S) [ slf] n. sumpor;
low-sulphur fuels goriva sa niskim sadrajem sumpora;
sulphuric acid sumporna kiselina;
sulphurization [sfrai zein] n. sumporizacija;
sunlight [ snlat] n. suneva svetlost;
sunrise [ snraz] n. izlazak sunca;
sunset [ snset] n. zalazak sunca;
supplier [s pla] n. nabavlja, dobavlja;
supply [s pla] n. ponuda na tritu;
supplies zalihe;
supply and demand ponuda i potranja;
supply chain lanac snabdevanja;
supply options opcije, mogunosti snabdevanja;
supreme [su
pri
m] adj. vrhovni;
supreme body vrhovno telo;
survey [ s

ve] n. premer, ispitivanje, istraivanje, anketa;
sustain [s sten] v. odrati, pretrpeti, podrati, izdrati, podneti;
sustain a reduction izdrati period redukcije;
sustainability [ssten bliti] n. odrivost, trajnost, stabilnost;
sustainable [s stenbl] adj. iv, trajan, stabilan;
in sustainable manner naodriv nain;
sustainable development odrivi razvoj;
sustainable management odrivo upravljanje;
sustainable use odrivo korienje;
switch [swt] n. prekida, preklopnik;
switch off iskljuiti;
switch on ukljuiti;
switch-board razvodna tabla;
synchronization [skrna zen] n. sinhronizacija;

75

tackle

T
tackle [ tkl] v. baviti se neim, baratati, rukovati, uhvatiti se u
kotac;
take [teik] v. uzeti, uzimati;
take decision doneti odluku;
take effect stupiti na snagu;
take into account uzeti u obzir, voditi rauna;
take into consideration uzeti u obzir;
take joint action preduzeti zajednike aktivnosti;
take part uestvovati;
take place odrati se (dogaaj);
take steps preduzeti mere;
take the lead preuzeti vostvo;
taking account of uzimajui u obzir;
tamper [ tmp] v. neovlaeno dirati, nepropisno rukovoditi;
tamper-proof [ tmppru
f] adj. zatien od nepropisnog
rukovanja;
tank [tk] n. rezervoar, posuda, tank;
tank car vozilo-cisterna;
tankage [ tkd ] n. uvanje tenosti u cisternama, tankovima,
taksa za skladitenje tenosti;
pipeline tankage cevovod za skladitenje nafte;
tanker [ tk] n. tanker, brod-cisterna;
tap [tp] n. slavina, ep;
tap [tp] v. eksploatisati, koristiti;
tapped potential iskorieni potencijal;
target [ t
git] n. cilj;
target value ciljna vrednost;
tariff [ trif] n. tarifa;
tax [tks] n. porez, taksa, naknada;
tax exempt osloboen poreza;
tax exemption izuzee od plaanja poreza;
tax incentive poreska olakica;
tax relief oslobaanje od poreza;
taxation [tk sen] n. oporezivanje;
taxing [ tks] adj. zahtevan;

76

timing
technical feasibility [ teknkl fi
zi bliti] n. tehnika izvodljivost;
technology [tek nld i] n. tehnologija;
transfer of technology transfer tehnologije;
vehicle emission control technology tehnologija kontrole
emisije tetnih gasova iz vozila;
telemetry [te limitri] n. telemetrija, daljinsko merenje;
temporary means [ temprri mi
nz] n. privremene mere,
sredstva;
test [test] n. ispit, provera, test, probni, ispitni;
test borehole probna buotina;
thermal [

ml] adj. termalni, toplotni;
thermal efficiency toplotna efikasnost;
thermal energy demand potranja za toplotnom energijom;
thermal input unos toplote;
thermal power plant termoelektrana;
thermal treatment termika obrada;
thermocontrol [

mkn trl] n. termoregulacija;
thermoelectricity [

mlek trsiti] n. termoelektricitet;
thermoregulation [

mregj len] n. termoregulacija;
thermostable [

msteibl] adj. termostabilan, otporan na
toplotu;
thickness [ knis] n. debljina;
thunderbolt [ ndblt] n. munja;
thunderstorm [ ndst
m] n. oluja s grmljavinom;
tickler [ tkl] n. regulator jaine struje;
tide [tad] n. plima i oseka;
tidal power energija plime i oseke;
tidal wave plimski talas;
time [tam] n. vreme;
dead time izgubljeno vreme;
fault time vreme ispada;
idle time vreme rada bez optereenja;
time consuming koji dugo traje;
time dependent zavistan od vremena;
time lag kanjenje, vremensko zaostajanje;
time limit vremensko ogranienje;
time-of-use rates [taim v ju
z reits] tarifne razlike zavisno
od doba dana;
timetable [ tamtebl] n. vremenski raspored, vozni red;
timing [ tam] n. merenje vremena, izbor momenta,
sinhronizacija;

77

tolerance
tolerance [ tlrns] n. tolerancija;
tolerate [ tlret] v. tolerisati, dozvoliti, podnositi;
tool [tu
l] n. sredstvo, alat;
torrent [ trnt] n. bujica, jak mlaz;
total [ ttl] adj. ukupan, ceo, sav;;
total efficiency ukupna efikasnost;
total suspended particulates ukupna koliina
suspendovanih estica;
traffic [ trfk] n. saobraaj;
training [ tren] n. obuka, obuavanje;
transboundary [trnz bandri] adj. prekogranini;
transboundary flux fluks (neega) koji prelazi (dravnu)
granicu;
transboundary impact prekogranini uticaj;
transboundary natural resources prirodni resursi koji se
prostiru preko dravnih granica;
transboundary pollution prekogranino zagaenje;
transboundary water prekogranine vode;
transformer [trns f
m] n. transformator;
transit [ trnzit] n. tranzit, prelaz, prolaz;
transit country tranzitna zemlja;
Transit Protocol Protokol o tranzitu;
transmission [trnz mn] n. prenos, transmisija, prenoenje;
transmitting utility (TRANSCO) institucija koja obezbeuje
prenos (energije) i odrava mreu;
transnational [trnz nnl] adj. transnacionalni;
transnational project transnacionalni projekat;
transport [ trnsp
t] n. prevoz;
transport fuel transportno gorivo;
transportation [trnsp
ten] n. saobraaj;
transportation facilities transportna postrojenja;
treatment [ tri
tmnt] n. tretman, obrada;
trouble [ trbl] n. nezgoda, nevolja, kvar;
troubleproof [ trblpru
f] adj. zatien od kvarova;
troubleshoot [ trblu
t] v. traiti neispravnost, traiti greku;
truck tank car [trk tk k
] n. kamion cisterna;
trunk [trk] n. dalekovod, spojna linija, gepek, sanduk;
tuning [ tju
n] n. podeavanje;
turbine [ t

ban] n. turbina;
gas and steam turbine gasna i parna turbina;

78

upgrade
turbine generator turbinski generator;
wind turbine turbina na vetar;

U
ultraviolet radiation (UV) [ltr valit redi en] n.
ultraljubiasto zraenje;
unavailable [n velbl] adj. koji nije raspoloiv, koji nije
dostupan;
unbalance [n blns] n. neravnotea;
unbiased [n bast] adj. nepristrasan, objektivan, fer;
unblock [n blk] v. ukloniti prepreku, deblokirati;
unbundling [n bandli] n. rastavljanje, razdvajanje (npr. usluga);
uncharged [n t
d d] adj. nenaelektrisan, neoptereen,
nenapunjen (akumulator);
unconnected [nk nektid] adj. nepovezan;
uncouple [n kpl] v. razdvojiti;
under consideration u razmatranju;
environmental considerations pitanja ivotne sredine;
give full consideration to potpuno razmotriti, obratiti punu
panju;
on no consideration ni pod kakvim okolnostima;
underestimate [ndr estimet] v. potceniti;
underground [ ndgrand] adj., n. podzemni, podzemna
eleznica;
underlaying [nd lei] adj. koji se nalazi ispod;
undervoltage [nd vltd ] n. podnapon, preniski napon;
unilateral [ju
ni ltrl] adj. jednostran, unilateralan;
uniphase [ ju
nifez] adj. monofazan;
unit [ ju
nit] n. jedinica, element, parametar;
unleaded [n ledid] adj. bezolovni;
unleaded fuel bezolovno gorivo;
unleaded gasoline bezolovni benzin;
unload [n ld] v. rasteretiti, ukloniti optereenje;
unmanned [n mnd] adj. bez ljudske posade, automatski;
unviable [n vabl] adj. neodriv, nemogu;
updating [p deti] n. poboljanje, modernizacija;
upgrade [p gred] v. unaprediti, popraviti, poboljati;

79

upgraded fuel
upgraded fuel gorivo sa poboljanim sastavom;
upgrading [p gredin] n. poboljavanje, usavravanje;
uranium (U) [j renim] n. uranijum;
uranium enrichment proces obogaivanja uranijuma;
usage [ ju
sd ] n. upotreba, korienje, primena;
use [ju
s] n. upotreba, korienje, primena;
water, energy and resource use korienje vode, energije
i drugih resursa;
utility [ju
tliti] n. vana usluga kao na primer snabdevanje vodom,
strujom ili gasom koja je svima obezbeena i koju svi korisnici
plaaju;
utilization [ju
tila zen] n. korienje;
utilization of nuclear energy korienje nuklearne energije;
utilize [ju
tilaz] v. koristiti, upotrebiti;

V
validation [vli den] n. potvrivanje, legalizacija, provera
valjanosti;
valve [vlv] n. ventil;
vapour, vapor [ vepr] n. para;
vapour pressure napon pare;
vapour recovery ponovno korienje pare, para koja se vraa
u proces;
vegetable oil [ ved tbl oil] n. biljno ulje;
vehicle [ vi
kl] n. vozilo, prevozno sredstvo, sredstvo;
motor vehicle motorno vozilo;
vehicle emission emisija tetnih gasova iz vozila;
vehicle emission control kontrola emisije tetnih gasova iz
vozila;
vendor [ vend] n. prodavac, isporuilac;
ventilation [vent
len] n. ventilacija, provetravanje;
ventilation of rooms provetravanje prostorija;
verification [verifi ken] n. proveravanje, dokazivanje;
viability [va bliti] n. sposobnost za ivot, odrivost;
economic viability ekonomska odrivost;
viable [ vabl] adj. mogu, ostvariv, koji se moe odrati u
ivotu;
viable alternative realna, smisaona alternativa, razuman
izbor;

80

territorial waters
view [vju
] n. pogled, izgled, gledite, stanovite, shvatanje;
with view to s ciljem, s namerom da, imajui u vidu,
raunajui na;
violation [va len] n. naruavanje, prekraj;
violent [ valnt] adj. estok, nagao, nasilan;
volatile [ vltal] adj. isparljiv, pretvorljiv u paru, promenljiv,
nestalan, zapaljiv;
volatile organic compounds (VOC) isparljiva organska
jedinjenja;
volatility [vl tlti] n. isparljivost, eksplozovnost, nestalnost;
Volt (V) [vlt] n. volt, SI jedinica za merenje elektrinog napona;
voltage [ vltd ] n. napon, voltaa;
voltage element naponski element;
voltage sag pad napona;
voltaic [vl taik] adj. naponski;
volt-ampere [vlt mpe] n. voltamper;
vulnerability [vlnr bliti] n. ranjivost, osetljivost, krhkost;

W
waste [west] n. otpad;
hazardous waste opasni otpad;
industrial waste industrijski otpad;
radioactive waste radioaktivni otpad;
separated household waste razvrstan kuni otpad;
waste disposal odlaganje otpada;
waste heat suvuna (otpadna) toplota;
waste management upravljanje otpadom;
waste recovery ponovna upotreba otpada nakon reciklae;
waste residue otpadni talog;
waste-rock jalovina;
waste [west] v. troiti, traiti;
waste derived fuel gorivo proizvedeno iz otpada;
water [ w
t] n. voda;
drinking water voda za pie;
tap water voda iz vodovoda;
territorial waters teritorijalne vode;

81

water body
water body vodno telo, kompaktna raspoloiva koliina vode
u prirodi;
water divide vododelnica;
water management upravljanje vodama, vodoprivreda;
water quality kvalitet vode;
water turbine vodena turbina;
water-bearing [w
t ber] adj. vodonosni;
water-collecting [w
t k lekti] adj. kaptani;
water-cooled [w
t ku
ld] adj. koji se hladi vodom;
water-drainage [w
t drend ] n. isuivanje zemljita;
water-gate [w
t get] n. brana, ustava;
waterless [ w
tls] adj. bezvodni;
watermeter [w
t mi
t] n. vodomer;
waterpower [w
t pa] n. vodena snaga;
watershed [ w
ted] n. sliv, vododelnica;
water-supply [w
ts pla] n. snabdevanje vodom;
watertight [ w
ttat] adj. nepropustan za vodu;
Watt (W) [wt] n. vat, merna jedinica za snagu;
gigawatt (GW) gigavat, milijardu vati;
kilowatt (kW) kilovat, 1000 vati;
megawatt (MW) megavat, milion vati;
wave [wev] n. talas;
wave and tidal energy energija plime, oseke i talasa;
wave power energija talasa;
welfare [ welfe] n. dobrobit, blagostanje, socijalna pomo;
well-being [wel bi
i] n. dobrobit, dobro;
human well-being dobrobit oveka, oveanstva;
wet [wet] adj. mokar, vlaan;
wholesale [ hlsel] n. veleprodaja;
wholesale competition veleprodajna konkurencija;
wholesale power market trite veleprodaje el. energije;
widen [ wadn] v. proiriti, poveati;
widen the market proiriti trite;
wind [wnd] n. vetar;
wind energy energija vetra;
wind powered electricity generation proizvodnja el.
energije uz pomo vetra;
wind farm [ wnd f
m] n. skup elektrana na vetar;
wind turbine [ wnd t

ban] n. vazdune turbina;
winter peak [ wnt pi
k] n. zimski maksimum (potronje);

82

zero emission
wire [wa] n. ica, provodnik;
live wire vod pod naponom, faza;
open wire line slobodni vod;
wire line elektrini vod;
wood [wd] n. drvo, drvna masa, uma;
wood residues ostatak od prerade drveta;
woody biomass [ wdi bams] drvenasta biomasa;

Y
yield [ji
ld] n. dobit;
yield [ji
ld] v. doneti, dati, ostvariti (prihod), prinos, izdanost
(izvora), predati se, odustati, dati nekome prvenstvo;

Z
zero [ zr] num. broj nula;
zero emission nulta emisija, osobina odreenog procesa da nema
isputanja tetnih materija (najee toksinih gasova i gasova
staklene bate);

83

skraenice

AFV alternative fuel vehicle motorno vozilo koje za pogon ne

koristi gorivo na bazi naftinih derivata
BAT best available technique najbolja raspoloiva tehnika
BATNEEC best available techniques not entailing excessive costs
najbolje raspoloive tehnike koje ne zahtevaju prekomerne
trokove
BSEC Black See Economic Cooperation Crnomorska ekonomska
saradnja
CE Council of Europe Savet Evrope
CERN Conseil Europeen pour la Recherche Nucleaire (European
Organization for Nuclear Research) Evropski savet za
nuklearna istraivanja
CP cleaner production istija proizvodnja
CSCE Conference on Security and Co-operation in Europe
Konferencija o evropskoj bezbednosti i saradnji
CSD Commission on sustainable development Komisija za
odrivi razvoj
EBRD European Bank for Reconstruction and Development
Evropska banaka za obnovu i razvoj
ECE v. UNECE
EEA European Environment Agency Evropska agencija za
ivotnu sredinu
EIA Environmental Impact Assessment procena uticaja na
ivotnu sredinu
EIA Convention Convention on Environmental Impact
Assessment in a Transboundary Conext (Espoo, 1991)
Konvencija o proceni uticaja na ivotnu sredinu u
prekograninom kontekstu
EIB European Investment Bank Evropska investiciona banka
EIs economic instruments ekonomski instrumenti
EMAS eco-management and audit scheme sistem Evropske
unije za eko-menadment i proveru
EMEP Protocol Protocol to the LRTRAP Conventon on long-term
financing of the cooperative programme for monitoring and
evaluation of the long-range transmission of air pollutants in
Europe (Geneva, 1984) Protokol uz LRTRAP konvenciju o
prekograninom zagaivanju vazduha na velike udaljenosti

84

skraenice
EU European Union Evropska unija
EV electric vehicle elektrino vozilo
FAO Food and Agruculture Organization Organizacija za ishranu
i poljoprivredu
GATT General Agreement on Tariffs and Trade Opti sporazum
o trgovini i tarifama
GEF Global Environmental Facility Globalni mehanizam za
finansijsku podrku u oblasti ivotne sredine
GHGs greenhouse gases gasovi staklene bate
Habitat vidi UNCHS
IAEA International Atomic Energy Agency Meunarodna
agencija za atomsku energiju
IAE International Atomic Energy Meunarodna agencija za
atomsku energiju
IBRD International Bank for Reconstruction and Development
Meunarodna banka za obnvu i razvoj
ICAO International Civil Aviation Organization Meunarodna
organizacija za civilno vazduhoplovstvo
ICC Interantional Chamber of Commerce Meunarodna
trgovinska komora
ICJ International Court of Justice Meunarodni sud pravde
IEA International Energy Agency Meunarodna agnecija za
energiju
IFC International Finance Corporation Meunarodna finansijska
korporacija
IFCS Intergovernmental Forum on Chemical Safety Meuvladin
panel o hemijskoj bezbednosti
IFI International financial institutions meunarodne finansijske
institucije
IGO intergovernmental organization meuvladina organizacija
IHO International Hydrographic Organization Meunarodna
hidrografska organizacija
ILA International Law Association Udruenje za meunarodno
pravo
ILC International Law Commission Komisija za meunarodno
pravo
ILO International Labour Organization Meunarodna
organizacija rada

85

skraenice
IMF International Monetary Fund Meunarodni monetarni fond
IMO International Maritime Organization Meunarodna
pomorska organizacija
IPP Integrated Product Policy integralna politika proizvodnje
IPCC Intergovernmental Panel on Climate Change Meuvladin
panel o klimatskim promenama
IPPC Integrated Pollution Prevention and Control integralno
spreavanje i kontrola zagaenja
ISO International Organization for Standardization
Meunarodna organizacija za standardizaciju
IUCN The World Conservation Union Meunarodna unija za
ouvanje prirode
JI joint implementation zajedniko sprovoenje
LRTRAP Conventon Convention on Long-range Transboundary Air
Pollution (Geneva, 1979) Konvencija o prekograninom
zagaivanju vazduha na velikim udaljenostima
MEAs Multilateral Environmental Agreements multilateralni
sporazumi u oblasti ivotne sredine
NATO North Atlantic Treaty Organization Organizacija za
severnoatlansku saradnju
NEAP National Environmental Action Plan Nacionalni akcioni
plan u oblasti ivotne sredine
NEHAP National Environmental and Health Action Plan
Nacionalni akcioni plan u oblasti ivotne sredine i zdravstva
NGO non-governmental organization nevladina organizacija
OAPEC Arab Petroleum Exporting Countries Orgaizacija
arapskih zemalja izvoznica nafte
ODS ozon depletion substances supstance koje oteuju
ozonski omota
OECD Organization for Economic Co-operation and Development
Organizacija za ekonomsku saradnju i razvoj
OPEC Organization of Petroleum Exporting Countries
Organizacija zemalja izvoznica nafte.
OSCE Organization for Securtiy and Co-operation in Europe
Organizacija za evropsku bezbednost i saradnju
RA/RM risk assessment / risk management procena rizika /
upravljanje rizikom
REC Regional Environmental Center for Central and Eastern
Europe Regionalni centar za ivotnu sredinu za Centralnu i
Istonu Evropu

86

skraenice
REReP Regional Environmental Reconstruction Programmee
Program obnove ivotne sredine Jugoistone Evrope
SEA Strategic Environmental Assessment strateka procena
uticaja na ivotnu sredinu
SEA Protocol Protocol on strategic environmental assessment to
the Convention on Environmental Impact Assessment in a
Transboundary Conext (Kiev, 2003) Protokol o stratekoj
proceni uticaja na ivotnu sredinu uz Konvenciju o proceni
uticaja na ivotnu sredinu u prekograninom kontekstu
SECI Southeast European Cooperative Iniciative Inicijativa
saradnji u Jugoistonoj Evropri
UN United Nations Ujedinjene nacije
UNCHS United Nations Center for Human Settlements Centar
UN za ljudska naselja
UNCLOS United Nations Convention on the Law of the Sea
Konvencija UN o pravu mora
UNESCO United Nations Educational, Scientific and Cultural
Organization Organizacija UN za obrazovanje, nauku i
kulturu
UNGA United Nations General Asembly Generalna skuptina
Ujedinjenih nacija
UNIDO United Nations Industrial Development Organization
Organizacija UN za industrijski razvoj
UNSC United Nations Securty Council Savet bezbednosti
Ujedinjenih nacija
UNECOSOC United Nations Economic and Social Council
Ekonomski i socijalni savet Ujedinjenih nacija
UNCED United Nations Conference on Environment and
Development Konferencija UN o ivotnoj sredini i razvoju
(Rio de Janeiro, 1992)
UNCTAD United Nations Conference on Trade and Development
Konferencija UN o trgovini i razvoju
UNDP United Nations Development Programme Program UN za
razvoj
UNECE United Nations Economic Commission for Europe
Ekonomska komisija Ujedinjenih nacija za Evropu
UNEP United Nations Envrionment Programme Program
Ujedinjenih nacija za ivotnu sredinu
UNFCCC United Nations Framework Convention on Climate
Change (New York, 1992) Okvirna konvencija Ujedinjenih
nacija o klimatskim promenama

87

skraenice
UNIDO United Nations Industrial Development Organization
Organizacija UN za industrijski razvoj
VA voluntary agreements dobrovoljni sporazumi
WB World bank svetska banka
WBCSD World Business Council for Sustainable Development
Svetski poslovni savet za odrivi razvoj
WHO World Health Organization Svetska zdravstvena
organizacija
WIPO World Intellectual Property Organization Meunarodna
organizacija za intelektualnu svojinu
WMO World Meteorological Organization Svetska meteoroloka
organizacija
WTO World Trade Organization Svetska trgovinska organizacija
WWF World Wide Fund for Nature Svetski fond za prirodu

88

lista dokumenata

Lista dokumenta iz oblasti energetike i zatite ivotne sredine

koji su u neposrednoj vezi sa energetikom i koji ine osnovu rei
prevedenih u ovom reniku:
Aarhus Convention Konvencija o dostupnosti informacija,
ueu javnosti i dostupnosti pravosua u pitanjima koja se
tiu ivotne sredine, Arhus, 1998.
Energy Community South East Europe Treaty (or ECSEE) Ugovor o energetskoj zajednici jugoistocne Evrope.
Energy Charter Treaty Ugovor o energetskoj povelji.
Basel Convention Bazelska konvencija Konvencija o kontroli
prekograninog kretanja opasnog otpada i njegovom
odlaganju, Bazel, 1989.
Biodiversity Convention Konvencija o biolokoj raznovrsnosti,
Rio de aneiro, 1992.
Climate Change Convention Okvirna Konvencija Ujedinjenih
Nacija o promeni klime, Njujork, 1992.
Kyoto Protocol Kjoto protokol.
CLRTAP Konvencija o prekograninom zagaivanju vazduha na
velikim udaljenostima, eneva, 1979
Danube Protection Convention Konvencija o saradnji za zatitu
i odrivo korienje reke Dunav, Sofija, 1994.
EMEP Protokol uz Konvenciju o prekograninom zagaivanju
vazduha na velikim udaljenostima o dugoronom finansiranju
programa saradnje za praenje i procenu prekograninog
prenosa zagaujuih materija u vazduhu na velike daljine u
Evropi
Espoo Convention Konvencija o proceni uticaja na ivotnu
sredinu u prekograninom kontekstu, Espo, 1991.

89

lista dokumenata
Helsinki Water Convention Konvencija o zatiti i korienju
prekograninih vodotokova i meunarodnih jezera, Helsinki
1992.
Industrial Accidents Convention Konvencija o prekograninim
efektima industrijskih akcidenata, Helsiniki 1992.
Montreal Protocol Montrealski protokol o supstancama koje
oteuju ozonski omota, 1987.
Ozone Convention Beka konvencija o zatiti ozonskog
omotaa, Be, 1985

90

literatura

1. Filipovi, Rudolf: Englesko-hrvatski ili srpski rjenik, kolska

knjiga i Grafiki zavod Hrvatske, Zagreb, 1989.

2. Drvodeli, Milan: Hrvatsko ili srpsko-engleski rjenik,

kolska knjiga i Grafiki zavod Hrvatske, Zagreb, 1989.

3. Nikolovski Katin, Slave: Anglisko-makedonski limnoloki

leksikon, Hidrobioloki zavod Ohrid, 1986.

4. Longman Dictionary of Contemporary English, Pearson

Education Ltd, 2003

5. Longman Interactive English Dictionary, Pearson Education

Ltd., 2000

6. Websters New World Dictionary, Third College Edition,

Simon & Schuster Inc., New York, New York, 1988

7. Macmillan English Dictionary, Macmillan Publishers Limited,

2002

8. Englesko-srpski renik terminologije iz oblasti ivotne

sredine, EKO DIMeC d.o.o. Valjevo, 2004

linkovi
http://www.energy.ca.gov/glossary/glossary.html
http://www.eia.doe.gov/glossary/
http://matse1.mse.uiuc.edu/energy/glos.html
http://www.nesea.org/education/gscleanenergy/glossary.htm
http://www.dti.gov.uk/energy
/energy-glossary/page24579_print.html

91

92

beleke
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

beleke
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

beleke
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

beleke
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

beleke
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

beleke
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

beleke
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

beleke
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

beleke
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

beleke
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________