Professional Documents
Culture Documents
Std09 I TamEng
Std09 I TamEng
xgjh tF
Kj gUt
a xW
br
thJ
cyf ahit jhKs thfY
iybg WjY fY fyh
kh dhf
m) wtadhf
bjGJf.
1. jhKs =
2. isahLilah
3. myyh
2.
bghUJf.
csthf
- mj
iybgWj
- iwt
- fhj
jiyt
- gilj
3.
2. m
4.
1.
2. fguhkhaz
3. fg wj C
dtF ru
1.
ehfns. (//)
fhlfis cilaJ.
.
M) FWdhf
1.
2. iwt vjifat?
3. fg vthW fHgLwh?
4. fg aa f ahit?
) Wdhf
1.
fg - F vGJf.
UFw
bghiwilik
( w br Jgfis bghWj )
1.
bghU :
4. iwilik fhik nto, bghiwilik
ngh xGf gL. *
bghU :
brhbghU : iw - rh.
yfzF : fhik - vkiw bjhbga; ngh - idbar.
5.
bghU :
w br if bghWJbfhshk jogtiu
rhnwh
xU
bghUlhf
k f k h l h ;Mdh,
bghWJ
bfhgtiu
bghngh
kJ
kdJ
itJbfht.
bt
9.
MaF:UtSt,
UFw midJ ehodU
ddU jknf cabjd
bfhlhL tif bghJik
fUJfis giljt.
F : U + Fw = UFw.
U - brt, w, mHF, nkik,
bjt jik vd gy bghU
bfhl xUbrh. Fw - FWa mo
cilaJ. VGfis bfhl <uo
btghfsh MdJ, UFw.
mwJgh, bghUgh, gJgh vd KbgU fshf
tFfgLsJ; mw 38 mfhufshf, bghU 70 mfhufshf, g
25 mfhufshf gFfgLsJ.
J, gbdfzF fS xW. iy ngh ghuhoa
ghlf bjhFng UtStkhiy.
UFwSF mehnyna gk ciu vGsd. miufS,
gnkyHf ciuna wjJ vg j rhnwh.
W gy UFwSF ciu vG tUwd.
UFwSF ciu vGa gk :
1. jUk
2. kzFlt
3. jhkj
4. er
5. g
6. gnkyHf
7. Ukiya
8. ky
9. gbgUkh
yhJ ehL
kfhuhah
nlhah,
fhiy
fjJ
Kj
goj
UFw.
10. fhf
kh dhf
m) wtadhf
1. nfhol l ca vGijbfhL uf.
( iy/is )
1. fth bghWj j
jhF x
ehis g ( U/W )
2. x
2.
bghUJf.
mw
bghU
g
-
-
-
vGgJ
UgijJ
KgbjL
5.
6. UbghU jUf.
1. iw
2. jiy
,
,
,
,
.
.
.
.
,
,
.
.
M) FWdhf
1. jiy wj g vJ?
) Wdhf
1. UFw - F vGJf.
2. bghiwilik wf ahit?
3. w brj if vd bghWj ntL?
4. w TWw abrhfis bghWJbfhgt vjF wFat Mt?
<) beLdh
ciueil
uhl bkhf
bkh bkhFLgK
j vzfis fUJfis wUF mF fUahf sFtJ,
bkh. cy gntW bkhf ngrgL tUwd. mtW, jdbfd
jw gy bkhf njhtsu mogilahf cs bkhna _ybkh.
mUJ njh tsj bkhf isbkhf. mt bghJjik
mogil, mtiw xnu bkhFLg mlFt, bkha mP.
abkh FLgf
ah ngrgL bkhf midij, njh-Ma bkhf,
uhl bkhf, Mnuh- Ma bkhf, d - bga bkhf vd
bkha mP ehF bkhFLgfS mlFt. e eho MuJ
KWF nkgl bkhfS, mj isbkhfS ngrgLwd.
Mjyh, a ehil, bkhffhrhiy (Museum of Languages)
vd FLsh bkha nguha r.mfaf.
uhlbkh FLgf
W UgJ _wDF nkgl uhlbkhf csd. bkhfis
bjuhl bkhf, eLuhl bkhf, tluhl bkhf vd
_tifahf g. tW j, bjYF, kiyahs, fdl Ma ehF
uhl bgUbkhf vdgL.
uhl
cyf ehLf giHikahd ehfffS a ehffK xW
vgJ bkhfrjhnuh - mugh mfthF wF WtgLsJ.
.K. 3000 MLfSF Kdnu guJ Uj a ehff
cyfehfff midJF jhahf
tfhoahf s
9
eLuhl bkhf
tluhl bkhf
j,kiyahs,
fdl,FlF,JS
njhlh,nfhjh,
bfhufh,Ush.
bjYF,nfho,nfhah,
T, T, nfhyh,
g,fjgh,nfhlh,
eha,bgnfh,Klh.
F%,
khnjh,
uhF.
10
11
vg.
vg.
.
.
2. ilnfw dh mikf.
12
Jizghl
khku
13
14
W U ghnj.
15
yfz
vGJ
kjid yUJ ntWgLJtJ bkh. xUt, j fUij
btgLj, mjid nfngh Jbfhs fUahf miktJ bkhna.
mbkhia iH ngr nff gof vGj
JizbrtJ yfz MF.
vGyfz,
brhyfz,
bghUyfz,
ahyfz, myfz vd jyfz ItifgL.
vGJf tif
KjbyGJf
m Kj xs tiu cs c vGJf guL, Kj tiu cs
bkbaGJf gbdL Ma KgJ vGJfS KjbyGJfshF. it
rhbgGJf njhWtjF Kjfhuzkh Ugjdh KjbyGJf
vdgld.
rhbgGJf
KjbyGJfis rhJ aF vGJf rhbgGJf vdgL.
it cbk, Mj, cusbgil, xwsbgil, FaYfu, Fafu,
IfhuFWf, xsfhuFWf, kfuFWf, MjFWf vd
gJ tifgL. tW cusbgil, xwsbgil FJ fhngh.
msbgil
Ma
: a FHijfns! tzf.
16
Ma
: rahf brhdh! , gH go brh wh thFwtf
fhJf rahf HhJ. o brhYnghJjh mtf
vd whf vgJ bjthf , iyah?
khzt
: Mkhf, Iah.
Ma
: njnghyjh ytfS jh aW br Xir
F i w ng hJ, mjid iwb r a m sb gilia ga
gLJwhf.
bt
Ma
:
KjyhtJ
cusbgil,
ulhtJ
Ma
:
bt
Ma
: brir msbgil, ir msbgil, brhir msbgil.
br iria iwf tU msbgilia brir
msbgil vg. Xir FiwahlhY a Xirfhf
msbgLjiy
ir msbgil vg. uL
myhk bgabrh msbgLJ, idbar bghU
tU msbgil, brhir msbgilahF.
brto : rhWfnshL s brhYf, Iah.
: br Xir Fiw l, mj Xiria iwbra
Ma
brh KjY ilY WY w cbeo
vGJf VG, ca khiuUJ F xF. jidna
17
ir msbgil
brhir msbgil
j - jGj vD bjhbga brh, j ( jG ) vd
idbar brhyhf bghU jUtjF msbgLjjdh
J brhir msbgil MW.
fz
: xwsbgil vwh vd, Iah?
: br Xir Fiwjh bkbaGJfS msbgLF.
Ma
~J xwsbgil vdgL.
v iwtDs bdgh.
bt~~Fth iy L.
bjhlf cs kW ~ Ma vGJf UKiw
tJsd. thW , , , , , , , , , Ma
gJ bk, ~ xW Mf gndh vGJfS xU Fiy
mLJ UFfis mLJ br a Xir nto
m s b g L F . t h W m s b g L g j F x w s b g i l
vgJ bga.
id bfhf.
18
1.
2.
3.
cF, cbkF
xW
cbeo, cbkbeo
uL
bk, Mj
miu
cusbgil
_W
xwsbgil
xW
rF,
beR,
f.
kh dhf
m)wtadhf
1. nfhol l ca ilia njbjGJf.
1. cwhm FWneh ciugh - bjhl
lbgWsJ.
msbgil
m) ir M) brir ) brhir
2. cLgc Jgc yhF - Fwgh bjhl
msbgil tJsJ.
m) brhir M) iriw ) ir
3. fhgdtW brhir msbgil
19
2. bghUJf.
xwsbgil - Foj
brir msbgil - muf
ir msbgil - cHhm
brhir msbgil - cLgc
3. nfhol lij uf.
1. msbgil vD brhYF
vgJ bghU.
2. msbgil
tifgL.
3. br Xir Fiwahj lJ F
M msbgLgJ
msbgil.
M)FWdhf
1. cusbgilia rhW jJ sFf.
2. cusbgil tiff ahit?
3. xwsbgil vwh vd?
4.
irasbgilia rhWl sFf.
bral
UFw mwJgh msbgil lbgWs Fwghfis bjhFf.
mtiw msbgilf mogil tifgLJf.
vGJf w
vGJf wgjF mogil fhuzkhf Ugit xaQf.
- e}, 58
cUs clDns vGw fhW kh, fGJ, jiy, _F Matiw
bghU cjL, ehF, g, nkth ( mz ) Ma Wf Kaah
btntW xfshf wwd.
lw, Ka w
vGJf wig lw, Ka w vd Utifahf
fyh. vGJf njhWw kh Kjyhdtiw lw vd,
cjL Kjyhd cWf bjh ntWghodh xgjid Ka w
vd TWt.
cbuGJf
guL,
bkbaGJf
gbdL
KjbyGJf vdgL. bkbaGJfis xFnghJ ntWgl
_W xfis eh nffyh. mit
td x, bkd x,
ild x vgd. mbthf ntWgLtjF fhuz, mit wF
lf ntWgLtdnt.
20
21
M ilik llW MF
nk bkik _F cubgW tik. - e}, 75
(M - cbuGJ; ilik
bkik - bkd; cu - kh.)
ild;
lW
fGJ;
KjbyGJf Ka w
m) c - guL
m, M Ma uL
wwd.
mtW,
Ka mM mfh ila.
xgjdh
- e}, 76
cfS thia wJ
< vV Im fhngh(L)
mg Kjeh w tUnk.
- e}, 77
c C x X xs j Fnt.
- e}, 78
M) bk - gbdL
22
f rP lz Kjil
Eeh mz cwKiw tUnk.
- e}, 79
- e}, 80
jGw gk wF.
- e}, 81
- e}, 82
- e}, 83
- e}, 84
- e}, 85
mz Eeh e wdthF.
- e}, 86
rhbgGJf lw, Ka w
Mjkha rhbgGJ, jiyia lkhfbfhL wwJ. mj
Ka w thia wJ xjny MF. w rhbgGJf ah, jj
KjbyGJf njhWjFa lij, mit wjFa Kaia
jkF cadthf bfhL xwd.
- e}, 87
nt,
jhtu,
cyif,
23
ghit
kh dhf
m)wtadhf
ca ilia njbjGJf.
1. Kj vGJf vif
m) 12 M) 18 ) 30
.
2. fGW wgJ
MF.
m) td M) bkd ) ild
.
3. td vGJf lw
m) kh M) fGJ ) _F
m) , M) , ) ,
M)FWdhf
1. KjbyGJf vgd ahit?
2. rhbgGJf vjid tifgL? mit ahit?
3. vGJf vthW wwd?
4. KjbyGJf wF lfis vGJf.
tFgiwwf
( mogilwf g bgWtjfhf tFgiwwf mikfgLsd.
gF ngRj, goj, vGJj, gilghw, fyJiuahl Kjad
bkhw gf ghlgFia rhj, rhuhj bkhgaghL
TWfS csd. jbHfis mnth, thifw, kf, g,
jaf jnyna ngRnth Ma gFfS izfgLsd.)
vGJj w
ghliy goJ dhfSF il vGJf. (kh)
kUJtij bghaiy j fW
kfey fhghw U w
fUJila khztf njhw ntL
fLciHgh jHf Xf ntL
tUfhy jHbuyh mth j
itaij agila bra ntL
UoUF iykhw j fngh
vbwW jiyJ thnth! btnth!
24
dhf
1. ghlYF bghUjkhd jiyig jUf.
2. jH f vjdh Xf ntL?
3. vjifa khztf njhWj ntL?
4. ghl lbgWs bgabrhfis goaLf.
5. ghlYs idbar brhfis vLbjGJf.
6. ghl ulh ntWikU
flJ vGJf.
lbgWsJ. mjid
ilf
1. jhbkht f.
3. kUJt, bgha Kja bjhffis jhbkhahd j
fW kfey fhf U khztf njhw ntL.
4. kUJt, bgha, j, kf, khztf, jH, ita bgabrhf.
5. fhghw, njhw, Xf, bra, agila, J - idbarf.
6. ulh ntWik cU I. kUJtij, bghaiy, itaij.
g
ghliy goJ dhfSF il vGJf.
ghuah cyff! mf m
guJaj mny x thnjh!
X%U bfhUehL Fa jhd
Xilrh idila my; kW
umt! kfny nk vW
Stij l ntL vngh!
Uaj fPl vgh w
brikey vyhK mtgh fnlh.
- ghujhr
dhf
1. ghuah vjifat vd ghujhr TWwh?
2. ghuah vjifa idilat my?
3. kfilna y ghFghL FJ ghuah TWtd ahit?
4. ghl lbgWs bgaburfis vLbjGJf.
5. ghlYnfw bghUjkhd jiyig jUf.
25
bkhw g
mi u
- gh
miw
z, d
y, H, s
ciu
-
f i u -
T a -
T i u -
g u i t -
uF -
vj -
iu -
kz -
g -
M -
m i y -
i y -
c i y -
f i y -
myF -
th -
jh -
M -
- fll gF
ciw f i w -
T a -
T i w -
g w i t wF -
vj -
iw kd
-
g
-
M
-
m i H
-
mis -
iH
-
is ciH
-
cis fiH
-
fis mHF
-
msF -
th
-
th -
jh -
jh -
M
-
M -
jbHfis mJ bfhnth.
1
11
11
21
21
31
31
41
41
12
12
22
22
32
32
42
42
13
13
23
23
33
33
43
43
14
14
24
24
34
34
44
44
15
15
25
25
35
35
45
45
16
16
26
26
36
36
46
46
17
17
27
27
37
37
47
47
18
18
28
28
38
38
48
48
19
19
29
29
39
39
49
49
10
10
20
20
30
30
40
40
50
50
26
11
21
31
41
12
22
32
42
13
23
33
43
14
24
34
44
15
25
35
45
16
26
36
46
17
27
37
47
18
28
38
48
19
29
39
49
10
20
30
40
50
, 8,
,
,
,
.
, 20 .
fLiu g
eh U (UFw)
Frlf
KDiu - bghUSiu ( mik, TW fUJf, gaf,
eh iy Utjfhd fhuz) - iwiu.
jaf jnyna ngRnth
a, j L th isahobfhoUjh. mtna Xbgw
muR mYtyU j gwhsUkhd jHnt tUwh. al, j,
mgh Uwhuh? vd dagona oF EiHjh.
mtiu tuntw a jij e, thf, thf.
vLJ th, ~ng Rir nghL vwh.
ah..., nr
vL vd
brhL
F
FrhWf
miuit
{
O
thbk
blngh
-
-
-
-
F%Lbgo
nj
btSif au
bjhiyng
thifw
jidaj
g Kj ghlntis KoJ mLj ghlntis eilbgW bfhoUjJ.
gia MbrbghUL gJiz Mths Kd
gF tUif jh. jiyikahaiu miHJbfhL Kj
xU tFF EiHjh. MaU khztfS mtUF tzf
Tdhf. Mths, Ma elbfhoUj ghlUJ
khztfl dhfis nflh.
khztf il bjahjjdh mikahf Ujhf. _wh tir
Uj Rlbuh vGJ ilTw bjhldh. jh nfl midJ dhfSF
ca ilia Ta Rlbuhia ghuhoa Mths, mLj tFF
brwh. Rlbuh il Tajid nfl midtU ajd. fhuz,
tFnyna mtjh ngrhklij. tF eh vjid nflhY ngrhk
Ugh. atuhd Mthsl jaf cdh vthW ngrKojJ?
vd Ma nflh.
vdF ilbjjhY jtwhf UFnkh vD Iadh ilTw
jaFnt. W ahUnk ilTwhjjdh, Mths e giag jtwhf
vLthnu vgjdh, JJ Tnl vwh, Rlbuh.
ehD ehtiu cdF ilbjahjjdhjh ngrhk Uwh
vd idnj. cidna mJbfhshk UUwh. cdh
Ko vd mJ bragL vd Ma CfgLdh.
28
kf
flik
g gk rgjdh Jizah aif vlh vw
bria nfljdh, mt kwF mW tukhlh vW gyU
idjd.
Mdh gk rgjdh, jkJ JizF brantoa midJ
fhafis brJL rahf 11.00 kF kw tjh. mtiu
ghjJ, midtU agiljd.
mjF, v tUj vndhLjh Uj ntL. W ghfntoa
tHif jitJL kwtfSF Jgij ju TlhJ, vW
Tdh.
HY flik czl thjh, gk rgjdh.
bkhahf brf.
Air pollution is high in the urban and industrial centers. It threatens the
life of the people and animals. The gases from industrial centers go higher than
oxygen in the air and make it polluted. Pollution affects plants, animals and
human beings. It causes diseases like asthma and cancer. Children are easily
affected.
izahd j gHbkhia mf.
1. Bend the tree while it is young.
I tisahjJ, Ig tiskh?
2. As is the mother, so is her daughter.
jhianghy is; iynghy nriy.
3. A friend in need is a friend indeed.
cfhgh njhH.
tytDF Y Mj.
29
tsu braghLf
nfl w
braghL - 1
30
ngRj w
braghL - 2
braghL - 3
31
U (brt)
nt (ntwJ)
fl (flgLjh)
eh (v ehF)
jh
mfu tirgLJj
braghL - 4
f -
r -
brhtjid vGJj
braghL - 5
braghL - 6
fg
32
braghL - 7
Fw
nkhid
2.
ik ik Ubjhuh tik
tik klth bghiw.
3.
4.
5.
mfthiu
fth
ctika
1.
vJif
vGJj
braghL - 8
: mgoah, fhL.
: o'yh?
: iy, m. bg oiu'.
: r, bfhL.
: f e, m.
33
t.
v
1.
f
gaghL
brhf
fl
j brhf
t.
v
f
gaghL
brhf
j brhf
5.
2.
6.
3.
7.
4.
8.
tifgLJj
braghL - 9
ir
Xwsbgil
brhir
xW
msbgLj
Mj
msbgLj
iHtc
LfijF ilfhz
braghL - 10
2.
Mung mtFg;
MdhY sghJ. mt aht?
34
3.
Tiu il jh XLL;
XLil jh btis khif;
btis khif cns Fs. m~J vd?
4.
gilghw
braghL - 11
fwyil WkL
kbg : 10
1. dhfSF ca ilia njbjLf. 2 1 = 2
m. UFwSF ciu vGa gkU xUt
1. suz
2. er
3. nguha
4. e. K. ntflrh
.
M. bjuhl bkhfS xW
1. bjYF
2. khnjh
3. j
4. cUJ
m. f giHikahd j yfz
M. FnyhJf nrhH mityt
35
.
5 1 = 5
a uL
br
Wgr_y
ftd fnzhl, fhtd bryhik,
vtd Jizah vWiuj, - gtd
nflhe bww, sntj jdhL
thlhe bww td. *
- fhahrh
36
kh dhf
m)wtadhf
1. nfhol l ca vGijbfhL uf.
nzhl. (/)
1. fQF mHF f
2. v
td Jizah v
Wiuj. (/)
1. gQF mHF
mHF.
2. wl uJ bryhik
1. fhYF mHF wl uJ bryhik.
2. Wgr_yij aat fhahrh.
M)FWdhf
1. Wgr_y - F vGJf.
2. fhahrh - WF vGJf.
)Wdh
Wgr_y TW tdfis bjhFbjGJf.
mJbfhf.
tUiya
xU br Kd tj brhnyh bghUnsh d gylJt
mJ tUiya MF. J, brhtUiya, bghUtUiya,
brhbghU tUiya, ctik tUiya vd ehtifgL.
brhbghU tUiya
xU br Kd tj brhY mj bghUS d
gylJt mJ, brhbghU tUiyaah.
ftd fnzhl. . . vD Wgr_y ghl brhbghU
tUiya gW tJsJ. ghl td vD brh
L L tJ mHF vD bghUis jUwJ.
37
3. ilnfw dh mikf.
ghrh rgj
- ghuah
Kfij RUf
u khefiu MLtj ghlt, klg xwid fo, m
nt eld. mnt fyJbfhl nguurfS wurfS
mgf tHajid fL bghwhikbfhlh mdhu kd
Jnahjd. nkY Jnahjd, ghrh eifF Mshdjdh,
ghlt thit vgoahtJ mfntL vd vdh. mjfhf
Jnahjd, j khk rF cjia ehodh. rF, ehK xU
klg mikJ, mjid fhgjF ghltiu miHngh; jUkid
Njhl brJ, eh idjjid Kongh vwh. lJF
Jnahjd jij Ujuhou Kj xbfhsiy; d,
tikia v xbfhlh. lgo, Ujuhou
idPfis miHJ mHa klg xwid mikf brjh.
mklgij fhz, ghltiu miHJ tUkhW j Juid Jlh.
Juid Jl, J brw Ju ghlt ehLts fL
kj, ghlt Juid vbfhL tuntw Ma ff ghl
gF lbgWsd.
Juid Jl
1.
j Juid kd miHjh
jf gRf bfho nj
v kf Uju rhS
u khef rhjt jgh
bfhid bahj klo nahL
To bf UJ ff
e miHjd bfsut nfhkh
eynjh Eij badiu brth.
bghU : kd Ujuhou jj Juid mukidF miHjh.
ghL kf Mbr u khefUF jf gRfSl
brW, ghrhnahL ghltiu jh UJF miHj bria
mtflT, miHJ tUkhW gjh.
brhbghU: v - v j; klo-ghrh; ff - kH; nfhkh mur (Ujuhou); Eij - E jij.
38
39
41
- ghujhr
kh dhf
m)wtadhf
1. nfhol l ca vGijbfhL uf.
1. jl
njhS csK
2. ng
wK bgUbjhY
3.
il It
bfhL ( / )
F ehL ( w/u )
sk J ( U/W )
2. Jnahjd jij
3. brhiy bghUnshL bghUJf.
td
- ik
o
- fhL
ml
- mHF
kUF
- bg ahid
W
- gf
kJu
- tik
4. lRo sFf.
42
Mth.
ciueil
fhy fijf
fij bghU
Ugjh who ciueiltsij fUbfhL nehFnghJ
fhyij ciueil fhy vdyh. vD, fij totK fDw
tsJ tjJ. who bjhlf ghuah, ghujhr, fk
njf ehafdh, ehkf uhkfdh vd fP gy njh, ehL,
bkh, d, rKjha, fiy vd gytiw ghod.
kufij
ghu fijf Ugjh who mUa kWkyF jhf
mikjd. kdfis kLnk kJ tj fij kuig kh, va
kfis neh fij fUia U mikj bgUik ghuia
rhU. kf nkghil mobahna mtj fijf mikjd. a
xUikgho caid sF mtj fij mof tUkhW:
bkhw xWilah t
br bkhg bdLilah, v
jid
xWilah.
wthj fGila Jf
jbkh aw ntL.
43
Ugjh who maY yaK iuthf tsjd. fhy
gy fl jbkh j a yatiffis VW JiwnjhW
JiwnjhW eF tsJ jiHJ brjJ.
jbkh br,
ciueil vD U toY Jtif yaf kyJsd.
j, jH, jGz, rKjha kWky,
bgLjiy, uhl af jid, bghJilik
Kjadtiw ghujhr fijf btgLd.
vd jH vGbgw iH ghujhr,
vyhF vyh vUgjhd
lneh elw jita
yhD miy weyij
vdbjW jbahUt brhyh mnf
vd bghJilikia U tuntwh.
fk fijf fnghiu f MJtd;
czbfhs itgd. fiy irJ fahF
brj brhiy kahf bjhLjtD jhndh
vd jhyhL ghoa t,
kif auhf wgjnf - ey
khjt brl ntLkkh
vd gho bg bgUikia ngRwh.
rhiyf gybjhf bgUf ntL
rigfny jbHGJ KHf ntL
vd bjhY jG tsbgWj ntLbkd Uwh.
Ljiy af fPfS xUt ehkf fP.
tj fijf fha jidf wd.
t, jH wig jbkh ikia
nrJ ghodh.
jH vnwh dKL
jna mtbfhU FzKL
mj mtDil bkhahF
mng mtDil tahF.
rKjhaJ mfiws mt, tUkhW
ghosh.
ghlh kfsJ gu ntL
gzbkw nkhf iru ntL.
44
Jfij
kjFy tsF VwthW jid khwfS r_f khwfS
fj a. jid khw isnt Jfij njhw.
mbkffP thk rha ghuah trd fij vGdh.
ghujhr ciueilf midJ fijeil bfhlit.
46
m)wtadhf
1. nfhol lij uf.
1. fha fP vd nghwgLgt
.
2. ctikfP
Mth.
3. Jfij ts
gF nghwjfJ.
2. ntWik cUig nrbjGJf.
1. thdgho af Jfij ts
JizjJ. (I/M/F)
2. kbfho vD j
Jfijfis giljd. (I//F)
3. ilnfw dh mikf.
1. ghujhr _leiffis rhodh.
2. Ugjh whil ciueilfhy vW tHFnwh.
4. riH vGJf.
1. va kfis neh fij fUia U mikj bgUik ghuia
rhU.
2. ghujhrid bjhlJ thjhr aif mHif gloJ
fhLwh.
M)FWdhf
1. Ugjh whL ya tsg vGJf.
2. ciueil fhy vJ? V?
3. fk fgJF rhW jUf.
4. Rujh ctikfP vd ghuhlgLtnj?
)Wdhf
1. Jfijia tsj jf ahit?
2. rKjha nkghLF ehkfyh TW miu ahJ?
3. ghujhr fij nghidg vGJf.
<)beLdhf
1. fhy kufP vtnuD eht fwij sFf.
2. Jfij njh tsjKiwg vGJf.
ckiyny CW mUf
xnu t fyFJ
xWik yh kjFy
ca jh tsFJ.
fS Jfij vGjyhnk!
- gLnfhil fahzRju
47
kh dhf
Jizghl
fzjhr fg
cyFF cghwiy tHF PhW xUnghJ kiwtiy. mjid
nghnw ya tsbfhF bkhfY, cJos fPf
ilawhJ njhWwhf. mtf, mbkhf fSF xo
tUwhf. mtf thG fhy NHYnfg jj fijfis
gilJ fhyijbtW iyJ whf.
Ugjh whL
j fPf tir jdbfW j Kiuia gjt
fauR fzjhr. va brhfis bfhL csij kF
ghlfis aa bgUik fzjhrDF cL.
jGz
brj brhbyLJ
ir bjhLng - tz
rjny fij rubjhLng
vd jfij vGj bjhl jjhJ bfhl gdh,
fbtoJ HH
flbfhJ Nnlw
KJikF ygu
Kjgu njhl
etUK kztUK
eytsj jHznf!
vd beFU jjh giHikia giwrhWwh.
48
tha jid
thif thifia ga jidfSnk fijFa
bghUfsh. gK JgK iwjitjh thif; ulid
VF kdW bgWtnj mikahd thF t.
thif vwh Mu UF
thr njhW ntjid UF
tj Jg vJbt whY
tho wh XLt iy
vij jhF ja Ujh
W tiuF mik UF.
gRikkhwh id
g, f fia KoJ brY fhy, khztfSfhf
eljbgW ilbgW Hh fyJbfhnth midtiu beHitF
ghliy fzjhr ash.
gRik iwj idfns!
gho j gwitfns!
gH fj njhHfns!
gwJ brnwh - eh
gwJ brnwh
...
...
...
vj C vj eho vW fhnghnkh?
FHij
FWFW elJ Wif o kHiy bkhngR FHijna xU fij.
mFHijia ctF fzjhr mHfhd ghliy gho kHyh.
Kjhd Kjynth jJ tj Kjynth
flhd kyuynth fljj bghUsynth
dW wFbfhl fhu lynth
brkhJis sJ JtU gynth
khtL fzynth ikdh bkhaynth
bghJilik
Rul, tWik Mad f, rkJt Xf bghJik cznt
VwJ vgjid fzjhr tWsh.
49
khfha,
naRfha
eh ujukhdt mtiy
- fzjhr
kh dhf
beLdhf
1. fzjhr jGzit vd btgLJwh?
2. fzjhr tha jidia sFf.
nfL kf.
fP fzjhr brhyh wig btgLJ nj, fh
vD ia brhf mikj ghlfis nfL kf.
51
yfz
brh
(gfhgj, gFgj)
X vGjhdJ jnjD, xWF nkgl vGJf bjhlnjD
xU bghUis czJkhdh, mJ brh vdgL.
gj, bkh, s vgd brh vgj ntW bgaf. gj vgJ gfhgj,
gFgj vd UtifgL.
gfhgj
jh bghU juhj brh gfhgj vdgL. bga, id, il, c
Mat mogil gfhgj ehYtifgL.
1. bga gfhgj
- ku, eh,
2. id gfhgj
- c, fh, vL
3. il gfhgj
- , k, w
4. c gfhgj
- rhy, e, fo, cW
vd
fgL
gj
gFgj
vdgL.
2. Cu
C + m
3. Miuah
Miu + +M
( - clgLbk )
4. fz
f + + m ( - uojJ )
52
5. fa
= fUik + m
fUik vD gbga moahf wjJ.
6. eof
= eo + +m ( - bga iliy )
eoj vD bjhbga moahf wjJ.
idgFgj : gF, F,
idKW, idgFgj vdgL.
iliy
Kjadthf
gFfgL
brjh = br + + M
brjh vD idK br vD gF bjhiy, vD
iliy wjfhyij, M vD F Mghiy Fwd.
gF, F, iliy, r, rhia, fhu vD MW cWfS gFgj
cWf MF.
1. gF : gFgj Kj W bghU jU Kjiyia gF vg.
gF bgUghY Vt idahf tU.
gojh
go vgJ gF
Xodh
XL vgJ gF
tjh
th vgJ gF
eljh
M -
Mgh F
eljh
- bggh F
eljd
gygh F
eljJ
xwgh F
eljd
gygh F
cwh
= c + W + M
cwh
c + W + M
czhwh
MW
c + MW + M
53
gFgj cWf
M) wjfhy iliyf
ghjh
gh + + + M
clh
c + + M
btwh
bt () + + M
ghodh
ghL + + M
) vfhy iliyf
cgh
c + + M
tUth
th (tU) + + M
coy
c + + + m
fhzy
m =
fh + m + m
ghuh
gh + M + M
4. r
ghwh =
gh + + W + M
gojh
go + + + M
5. rhia
bgabrhiy idbrhiy rhJ tUtJ rhia vdgL. ~J
iliyF FF il tU.
cld =
c + + m + m
6. fhu
gF, iliy, F nghwit nrUnghJ il VgL khWghL
fhu vdgL.
tjh vD brh cs th vD gF t vd FiwJ fhu
MW.
54
m) flh
M) nflh
) tjh
<) vGdh
m)
ghjh,
M) ghLwh,
brhdh,
bgwh,
elgh.
eojh,
eowh,
wh.
kh dhf
1.
fz vgJ
m) bghUbga
2.
ilbrhf
m) gF
3.
kJiuah
m) bghU
4.
m) gF, r
5.
Vt idahf miktJ
m) bgagFgj
6.
m) nfsh
7.
m)
M) gbga
) idbga
gj MF.
M) gfh
bgagFgj MF.
M) id
M) iliy, rhia
) l
.
) gF, F
MF.
M) idgFgj
M) thuh
M)
) vJiy
) foy
.
)
2. bghUJf.
m)
bghUbga gFgj
bridah
lbga gFgj
_f
fhybga gFgj
bghd
idbga gFgj
iuah
55
m) wtadhf
MFbga
vz, vLj, Kfj, l
ah
fbga ehL.
kilg ah btwJ.
bfhL.
56
m) uL l nghJkh?
M) IJ l vd iy?
kh dhf
m) wtadhf
1. nfhol l ca ilia njbjGJf.
ehYuL brhYFW - bjhl
MF.
_W l jh vgJ
3. bghUJf.
57
bghUnfh
MWbghUnfh, bkhkhWbghUnfh, uiwbghUnfh
xU br cs fisnah mofisnah bghU czF Vwtif
mikJbfhS Kiwia bghUnfh (bghU bfhS Kiw) vd tHFt.
bghUnfh vtifgL.
1. MWbghUnfh
2. bkhkhWbghUnfh
3. uiwbghUnfh
4. LbghUnfh
5. jhirbghUnfh
6. miskghbghUnfh
7.
8. mokkhWbghUnfh
bfhLTLbghUnfh
1. MWbghUnfh
ilawhJ brY MWiunghy ghl brhf K khwhJ nenu
brW bghUbfhtJ MWbghUnfhshF.
(v.fh.)
- Fw, 6
bghth Ijjh - bk, th, f, _F, br vD Ibghf
tahfbfhl Itif Mirfisl iwtdJ; bgh xGfbe wh
- bkahd xGf be wt; L thth - Ly vW W tht.
Fwgh bghth vd bjhl, Lthth vgJ tiuYs brhf
Kdhf khw bgwhk bjhlahf mikJ bghUbfhS tif
mikJsd. Mj ghl, MWbghUnfh MW.
2. bkhkhWbghUnfh
Xuo cs brhfis, mitjU bghUSF Vg kh TWj
bkhkhWbghUnfh vd tHfgL.
(v.fh.)
RiuahH m jg tiuaida
ahidF J KaF iybag
fhdf ehl Rid.
58
mikJ
uiwahf
tJ
kh dhf
m) wtadhf
1. bghUnfh
tifgL.
3. RiuahH m jg vD br mo
tJsJ.
M) FWdhf
gilghw
aif jiy ghl xW vGJf.
ngRj w
vdF oj fP - vD jiy IJ kJ ngRf.
59
gW
2. ghl brhf Kiwkhwhk, tirahf mikJ bghUbfhtJ
.
ea ghuhLj
ghliy goJ mj ea ghuhLf.
Ugif u Ubsd jik
fU fhtndh vwJ Uiw
ifah kh ilJ fy
bkah jbga a thar
gjba irY jnah LjY
- kndhka bg.Rjudh
bghU ea
USF gift fut. mt jik Ubsd v
fhJLthndh vd fhff IaKW wFfis glglbtd j kh
gLkhW moJbfhL fh fh vd fiujgo irbaF gwnjhod.
(thar - fhf; u Na; iw wif)
m ea
fhiyntis fhff iunjl gwJbrtJ aghd f.
fut USF gift; Mjyh, jhK fa wJl Ugjdh
U vd v jik fhJLthndh vd IaKW gwjd
vd fP, j fgidia mjnk V TWwh. nkY, fhff
wfoF aghd braiy kh moJbfhtjhf TWtJ
fP fgidna. thW, ghl jFngw m wghf
gilfgLsJ.
bjhil ea : nkhidbjhil
Ugif u Ubsd
fU fhtndh, ifah... fy
tof f Kj vGJ x nkhidbjhil mikJsJ.
movJifbjhil: U-fU vd ulhbkGJ x movJifahf
gj- j vd buJifahf vJifbjhil mikJsJ.
g : ghliy goJ mj ea ghuhLf.
th fsjoF tj nfhilF
ngh wJ bghthF-Uw
brnfhy nk Ukiyuh atiu
itnfhY khahid ah.
- fhsnkf yt
60
bkhw g
m)
ntbrhfis idKwhFf.
( ngh )
1. eh ehis rijF
( f )
2. khztf g f
( W )
3. ahid dbfhL
( mlF )
neiwa fhgJngho bt
( bgW )
2. khztfSF grFkhW
3. FHijf
4. mL ewhf
5. vY
jtwhj kd.
1. vy gl tiujh.
2. mgh d bfhlh.
3. v ghig flh.
4. Fiu iuthf XoaJ.
5. FuFf jh Fjd.
c) khs brhfis KiwgL
vGJf.
1. mt
jbHfis mnth
51
51
61
61
71
71
81
81
91
91
52
52
62
62
72
72
82
82
92
92
53
53
63
63
73
73
83
83
93
93
54
54
64
64
74
74
84
84
94
94
55
55
65
65
75
75
85
85
95
95
56
56
66
66
76
76
86
86
96
96
57
57
67
67
77
77
87
87
97
97
58
58
68
68
78
78
88
88
98
98
59
59
69
69
79
79
89
89
99
99
60
60
70
70
80
80
90
90
100
100
g
51
61
71
81
91
52
62
72
82
92
53
63
73
83
93
54
64
74
84
94
55
65
75
85
95
56
66
76
86
96
57
67
77
87
97
58
68
78
88
98
59
69
79
89
99
60
70
80
90
100
, 53,
,
, 55,
,
, 57,
, 96,
62
,
,
,
, 99,
.
.
kFp,
bghU :
fy ef gF sF gGJ f ntLj -
rhghf.
----*---
fy ef gF flj U khjfshf bjUsFf vaiy.
u neu gF UNJ fhzgLwJ. mjid gagL
r_fJF vuhd Fwf mtnghJ eilbgWwd. mjdh, gF
kf bgJ JggLwd. vdnt, bjU sFfis gGJf
ca eltoif vLFkhW jfis nfLbfhnw.
kJiu,
jf ciks,
uhr. jbrt
Ckf ifbahg
1.
2.
3.
ciwnk Kft:
bgWe
brabghahs,
jehL tha,
kJiu 625 002.
63
g
bgnwhiu kjY cjjY
KyD vyD goJbfhoUjd. jhah FH rikJbfhoUjh.
mnghJ miHk xjJ.
Kyh! ah tUwh, gh, vwh FH. nghkh, eh goJ
bfhoUnw; vdh KoahJ vd TL gogjid bjhljh.
~J mtDF jW.
mkhnth mghnth vj ntiyia bra brhdhY mtDila
cldo g vdh KoahJ vgJjh. mjfhf Vnjh xU fhuz brh,
mntiyia jofgh; VjhtJ brhdh vJ ngRth.
Mdh, vy bgnwhF njitahd cjf brth. Ky
aig mj vy vGJbrW fjit wjh. mYtyfUJ,
mgh tUjh. mkh! mgh tJlh vd cuf TL miwF
brwh.
2. bgnwhiu vJ ngR gHf cst Ky - tidg
E fUij vGJf.
3. , c bgnwhl vj elJbfhwh?
5. vy goJbfhoUgjid LL fjit wjJ
Kiwjhdh?
64
thifw
KobtLj w
xgjh tF goF btbrt isahoY wJ sdh.
mtDF nj beUbfhoUwJ.
xUeh clf Ma mtid miHJ, kahd br
btbrth! mLjthu g khztfSF ilna J
nja msyhd ifgJ ngho eilbgwsJ.
Mdh, mtUila
65
bkhahf brf.
Asoka was one of the best kings in the worlds history. He hated
war. His reign was a reign of peace. He became a Buddhist and sent out
missionaries all over India. His aim was to get Darma into the hearts of
all his people.
izahd jgHbkhia mf.
mGj is gh FoF.
2. Make hay while the sun shines.
fhWsnghnj bfh.
3. The childhood shows the man.
is g Kisnyna bj.
4. All is well that ends well.
Kjnfhz KY nfhz.
66
tsu braghLf
nfl w
braghL - 1
t ghoa,
njdhW ghJ brfU rhJ
MdhY kf tW fhJ
1.
2.
3.
4.
5.
braghL - 2
67
khzt:
fzjhr:
khzt:
fzjhr:
khzt:
fzjhr:
khzt:
fzjhr:
khzt:
fzjhr:
khzt:
fzjhr:
khzt:
fzjhr:
68
khzt:
fzjhr:
braghL - 3
yf aJ; Ys th ikilJ;
fhW J. J. y J.
PhW eW. fS eW. thdJ Rlfbsyh f ad.
kiH J. d J. o J.
kj f a. M eW. bg J. FHij g.
sik J. KJik eW. c eW.
cl eW. yf f ad. c RitilaJ.
kd nj. m nj. cz mKj. cznt mKj. cz bjt.
kd bjt. j bjt. c bjt.
fhL, kiy, mU, MW, fl, y, , fhW, , th, PhW, f,
thdJ Rlf - vyh bjtf.
- ghuah, trdfij
mfu tirgLJj
braghL - 4
brhtjid vGJj
,
braghL - 5
69
njbjLJ vGJj
braghL - 6
gyUF X neu
fhLwJ
jh XbtLfhk.
M.
fhj bjho
F FHijf.
f D
f brJ jjd
fl f.
<.
. . . . . .
kyu kyu tho nghdJ
fh Kf.
bkhw g
braghL - 7
braghL - 8
kh
Ph
yh
gh
gh
lh
fh
jh
uh
bfh
#h
if
nk
jh
uh
it
th
70
iH vGJj
braghL - 9
mJ bfhnth
braghL - 10
fY wJ sdh.
ehF kiw vgjid fg
ntj vd FLwh.
HF, nkF, tlF, bjF vd
ir csd.
ntiyF brtjF Ughj kfid ghJ, mt jh
fhR
ciHJ bgwhjh midtU cid kg vd Tdh.
ahid
fh yFfS xW.
71
fwyil WkL
kbg : 10
1 1 = 1
1. Wgr_y - fhahrh
2. Phduj
- ghuah
3. vGJ
- . R. brygh
4. FghL
- fzjhr
M)bghUJf.
5 1 = 5
- fk
- ehkf fP
- ghuah
- ghujhr
- fzjhr
3. vL KH th th.
4. nyh vd iy?
72
4 1 = 4
a _W
br
X gaD!
Xthf Uif j
Xa tiuJ gHF!
njhL cs mHF!
ghfS a gHF ey
jhFW Jg ah - ir
j khJ nghF!
* ma M brth
mwhl br gogh!
brW cw m cs
brGik t bgWth!
kUJt f fgh cl
Ujbk f mth tU
ik bgh fisth! *
- bgUudh
73
bghU
khztfns! Xthf UF neu Xa tiua fWbfhlh
a vzfS mik nrJ cs mHF btgl, mJ fhuzkhf
mik.
j ghlf vGj ghl gHbfhSf; irj ikah
th Jgf bjhiyJnghF.
74
kh dhf
m) wtadhf
nfhol lij uf.
1. irah
kiwJ nghF.
nkgL.
3. VL fal
fa njit.
4. ggwitf vD
thf mikJsJ.
M)FWdhf
1. bgUudh F vGJf.
3. fgidw tsu vd brantL?
4. mw nkgL t ahJ?
5. vnghJ eth thHyh vd bgUudh TWwh?
)Wdhf
1. X neuij gaDsjhF tfshf bgUudh TWtd ahit?
2. th btbgWtjfhd tf ahit?
<)beLdh
X gaD g bgUudh fUJfis bjhFJiuf.
mJbfhf.
vQ bgafSFa vzilf
vQ
bgaf
xW
uL
_W
ehF
IJ
MW
VG
vL
gJ
vzilf
xU, X
U, <
_, K
eh, ehY
I
mW
vG, V
v
g, g
vLJfhL
xUt, xU ku, X c
Ut, Utif, <buGJ
_t, Kj
eht, ehYeh
It, IbgUfha
mWt, mWgil
vGt, Vir
vk, voir
gk, gUt
75
g
xW + vGJ
=
uL + ML =
_W + f
=
ehF + t =
IJ + tif =
MW + fh =
VG + VG =
vL + nguha =
gJ + IJ =
Uisahl uhz
- gunrh Kt
Uthyth fhl
( jUF bgh mj gly )
Kfij RUf
vehltF bghJthf Ugjdh, bjdho jDila mU
isahliy fat bjdhLila tbgUkh. jytf
iwtDF jGF cs izig cWgLjnt Uisahl
uhz Kja uhzfis aajhf bfhsyh.
yt, jyik wij ma iwtid nto rfgyifia
bgwd. rfyt ehgbjk fUJnghiu f iwtnd
jiyikytuh vGjUdh. mtiu nrJ rfyt
ehgbjhgk Md. rka ta nrfughoa kf
ta Nlhkghoa kJiu murh bghWig Vwh. mt,
iwtDF rgfkhiy rh tglfU rgf ejtdij
VgLdh.
jdh, Nlhk ghoaDF rgf ghoa vD bga
tHfyhW. mt xU rka, j fhj kidl rgftdJF
brwh. mntis bkbyd Fj sbjw Jkzij
aJ. mgobahU kzij Jtiu Efuhj ghoa kd X
Ia vGjJ. mJ jjh vgjid sFtnj e ghlgFahF.
iwtl jU ntl
1.
Ia ahit m nabfhyh
itia ehlt kdf UJz(J)
ca nthf iubj dfU
bra ntLbk uJ brdh.
76
ghoa;
ca
iHf;
2.
d jt iw thdh.
fTj
3.
Js dt k dh.
77
eu jUia yFj
4.
Mj bgh - bgabur.
jU iwtl KiwLj
5.
br bfhLngh UK itJs
ig bfhlm gdt vid
ik fl tG ghliy
if edh f nybfdh.
78
79
7.
brhbghU : fiwth
njtjiyt (u).
rilah
tbgUkh;
cguh
yfzF
: gWth, mrh - idahyiz bgaf;
Fw - bjhbga.
gFgj cWyfz : gWth = gW + + M. gW - gF;
- vfhy iliy; M - Mgh idKW F;
njuh =nj + M + M. nj - gF; M - vkiw iliy (kiwjJ);
M - Mgh idKW F.
njj
ghj
Mj
fhj
ehk fah Ej br
btik bghwhJbgh gfa jlJ
ehty nghG jhjd mtid
ehty bkd UU fujh. *
80
tjh.
mthW
kJiu
efiu
milJ
dhmkid
mWfh
UJ
tlbkh,
bjbkhyt
ahtU
ash.
gly
vD
mWgJ
ehF
cit
- FWbjhif, 2
81
nghw munfdh.
kh dhf
m)wt adhf
2. Uisahluhz fhlf
csd.
.
.
2. bghUJf.
kJiufhl -
gdhW gly
Tlfhl -
gbdL gly
Uthythfhl -
KgJ gly
M)FWdhf
1. jU, iwtl ntoaJ iwt jUF tHaJ
ahJ?
)Wdhf
2. gunrh Kt - F vGJf.
<) b eLdh
jUF bgh mj gly fU Jfis bjhFbjGJf.
82
ciueil
flgaz
jehL thf tuyhW f bjhik thjJ. gHfhybjhnl jH
cehL, maehL thf wUjd. cehL thfijl
maehL thfnyna tUth F. maehL thfY jiutahf
br thfijl, tahf br thf bgU bghUis jU.
vdnt, meh fl thf f wUjJ.
83
jH flgaz
flY kufyfS
fl flj j
god, ghf
vwiHg.
mf
bgUghY tffns
thJ tjhf.
nrhHeho
JiwKfkha
fhgod (fh), Rfrhiy fyfiu
sfK Ujd.
m) fl gazij K tHfbkd FL
M) fl brY bga fy
) fhgod Rfrhiy
vdglJ.
Ujd.
2. bghUJf.
ehL JiwKf
nru ehL
- fhgod
nrhH ehL
- bfhif
ghoa ehL - K
M)FWdhf
3. bghUt g vGJf.
)Wdhf
<)beLdh
3. csif bef :
1. iftj fiy
2. m jhnghy
86
1. ehthfis
tf
2. nufiu cnuhkhaiu
vW TWt. jH
vthW
miHjd?
v)UbghU vGJf.
1. iu
2.
ff
3.
fiy
4.
f
bral :
F - kiy kiyrhj lK
87
Jizghl
bfy bfy
bfy bfy,
mbkfh fbgw vGjhsuhf mua
<LghL bfhltuhf sdh. mtiu fhztj xUt, mtl,
cfSF f Ugkhd xwid bgw Udh, m~J vdthf
Uf ntLbkd nff vW nflh.
j cyf mik kyuntL vd nfng- vwh bfy.
ghF wD nfF wD ngR wD ntL vd nfgh
vd idjtUF bgUj Vkhw.
M, bfy bfy ff ghuh; fhJf nfsh; th ngrhJ.
gbjhgJ khjFHijahf UjnghJ Vgl bfhoa nehahdJ,
mtUila _W yid gJbfhlJ. bfy, j czfis
btgLj ayhj Ul cy thH ntoajhW. MW
tajhdnghJ mbyrhl ufhbg cjah bg g
nrjh. mF gj mrth vgt bfyDF Mauhf
thjh.
_W ydwt vgJ bjJ, Ma m, jdifl
mtUF ff bjhldh. mt, Kj bghUf bgaiu
xnth vGjhf bfy csif j ufsh vG fjh;
bfyD m FutisJ ifitJ x mf_y
vGJfis brhfis mJbfhlh. mj, ghl
cs nAhukh fhJnfshnjhUfhd gY, ah cs
iu A]khr gY Kiwgo gwh.
bg g : ghitanwhUfhd g mbkfh ghl ef mikJsJ.
88
89
90
kh dhf
beLdhf
1. bfy bfy vthW f fwh?
2. bfy bfy, j fd fl Kj eh fhf ahit?
91
yfz
ah : br cWf
(vGJ, mir, )
br cWf
ah - ahfgLtJ - flgLtJ.
ah vgJ br.
1. vGJ
br F, beo, bk, Mj vD vGJf Kjikahf
fUjgL. F, cFY cbkFY mlF. beo
cbeoY, cbk beoY mlF. bk xW vd brhygL,
br Mj bkahf fUjgL.
ehz - brh, eh - beo, z - F, - xbwGJ.
2. mir
vGjhdJ jahfnth gy nrnjh Xirl mirJ (J) gJ
mir vdgL. J neuir, iuair vd UtifgL.
neuir : F jJ F xwLJ, beo jJ beo xwLJ
tUtJ neuir vdgL.
(v.fh.) F jJ tu - f
F xWl tu - f
beo jJ tu - fh
beo xWl tu - fh
iuair: F izJ F izJ xW; F beo izJ
F beo izJ xW tUtJ iuair.
(v.fh.) F izJ tu - gl
F izJ xWl tu - gl
F beo izJ tu - glh
Fbeo izJ xWl tu - glh
3.
mirf jJ izJ To, moF cWghf miktJ vdgL
m~J Xuir, <uir, _tir, ehyir vd ehtifgL.
92
Xuir
- iu (w)
<uir : ehF
<uir nrJ xU MtJ <uir. ne KotJ uL, iu
KotJ uLkhf <uir ehF MF.
thghL
ne ne = njkh kh - 2
( njkh, kh vd
iu ne = kh kh Kotjdh kh. )
iu iu = fUs s - 2 ( fUs,
ne iu = Ts Ts vd s
Kotjdh s )
( <uir ehF MaghF cait. )
it a vd, Ma c vd tHfgL.
_tir :
vL
93
fhf
ne ne ne
iu ne ne
khfh
iu iu ne
fUsfh
ne iu ne
Tsfh
ff -
ehF
- njkhfh
fhf
ehF
ehF
ne ne iu
- njkhf
iu ne iu
khf
iu iu iu
fUsf
ne iu iu
Tsf
ehyir :
ff -
ehF
gdhW
<) bjhfha
ne
ne
ne
ne ne ne
Ts
2. M/Wth
M/w
ne iu
g/j
iu ne
njkh
kh dhf
m) wtadhf
nfhol l ca ilia njbjGJf.
1. bk MjK ah
vd FfgL.
m) RblGJ M) dh vGJ
94
) xbwGJ
2. fh
tifgL.
m) uL
M) _W )
3. MaghF ca f
ehF
MF.
m) fh M) kh
) f
4. btgh ca vD <W tU Xuir thghL
.
m) eh
M) ky ) w
M) FWdhf
1. ahFa vGJf vitbad fzlgLwd?
2. mir vwh vd? mit ahit?
mir
thghL
fl/bd/g
iu ne ne
khfh
e/yit
ne iu
Ts
v/yh
ne ne
njkh
fl/d/J
iu iu ne
fUsfh
rh/wh/ik
ne ne ne
njkhfh
nk/bfh
ne ne
njkh
gt/F
iu ne
(iu) w
Fwgh
<W
vD
thgho
KoJsJ.
95
m
bghU ctika, ntWbghU itg
mt elJ tjh.
mt mdnghy elJ tjh.
U bjhliu goJ ghUf. Kj bjhl aghf csJ.
mLj bjhl gogjF ik jUwJ.
1.
FG fyJiuahl
ghuah - ghujhr - fzjhr fijf r_f khw FJ
fyJiuahLf.
97
M) FWdhf
bkhw g
bjhi fbrhfis bjGJj.
(v.fh.)
Iiz vD brh Fiz, Kiyiz,
kUjiz, bej iz, ghiyiz Matiw FF.
1. Kf
2. ehgil
4. mWRit
ahyfz, myfz.
fhRit, JtRit.
g : bjhifbrhfis bjGJf.
Uiz
Kgh
ehir
Igh
.
.
,
vQ bga
jbH
vguL
25
bjhbwhgJ
30
UgijJ
99
gidJ
82
KgJ
15
bral
1. ghlgFYs bgabrhfis bjhFf.
2. bjhFj bgabrhfYs bjhbgafis tlLf.
fLiu g
khWwdhs kWth.
98
ifbaGJ
jahj
fLiu
JQFf
ehlf
Ljiyngh
nefhz
LjiyF ciHnjh
z CL
eifRit JQFf
Ljiy Ueh
ngho btbgw
fLiu
ciuahl
fh W Ujh...
Ut/_t ciuahl
Wt f
fSfhd j kw ff
thifw
w iy jid itJ ghj
bjhlto gaz brnghJ ghitanwh ghLgho brtjid
nfoUf. Knd brgtiu g kiwnah bjhltjid
foUf. taj khWwdh taah kbwhU khWwdhF
cjnghJ, ghitnsh ahuhtJ mtfSF cjajid ghUfsh?
ayhnjhUF yhnjhUF kjneanjhL cjnth wj kjuht.
2. f gHa l fiz fobfhL xU bghUis vLf
Ka brf.
99
w br
Ljiy eh
kf
c uf
Obk vD fbgw ma mP LF, mtUila
eg brUjh. miwF fLF yaJ. ma mP, j cliy
ewhf fgah nghUjh. vD, F jhfhk eLbfhnl Vnjh
xU nrhjid KG_rh <LgoUjh. mUnyna fziu (NlL)
UJ, mt mjid va liy.
eg mtl, V fzig valhk go F eLFf? vd
nflh. mjF, mj ma mP vGJ brW, mU Uj fzig Ro
fhodh. mF RblbahW jDila FofSl UjJ.
j fLikahd F ehnk eLFnghJ ght it vd br?
mjdhjh, mtiw ul vdF kd tuiy. vwh.
j NH ahf UUjh vd brUgh? idJ gh.
tUjij xU bjD
fzKeh rl khnl.
- tsyh
bkhahf brf.
Mother Teresa, born in Yugoslavia became a nun at the age of 18. She came to India and
started her career as a teacher. She established the Home for dying and destitute in Kolkata.
Service to the uncared is the service to God is the principle of Mother Teresa. The highest
honour of Nobel Prize for peace was awarded for her selfless work.
izahd j gHbkhia mf.
1. In a fiddlers house all are dancers.
fg L fLj f ghL.
2. No man can flay a stone.
fny eh cf Kokh?
3. Difficulties give way to diligence.
fiugh fiujh fY fiu.
4. Command your man and do it yourself.
btbzia itJbfhL beF miythnd.
5. Charity is a double blessing.
jUk jiy fhF.
100
tsu braghLf
nfl w
braghL - 1
1.
j Kf ahit?
2.
aj vd vjid TWnwh?
3.
ir vgJ vJ?
4.
ehlfj vjikaJ?
5.
braghL - 2
eu:
V, ehjh!
iwt:
eu:
iwt:
101
braghL - 3
braghL - 4
k -
t -
brhtjid vGJj
braghL - 5
102
FWbfGJbrh isahL
braghL - 6
lUJ ty
1.
tHf
nkUJ
.
5. fl brY bga fy
103
myLj
braghL - 7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
j f
bgaf
iu
mir
ne iu
thghL
Ts
braghL - 8
Mo fh cU rUFnghy
2.
Mij KwJnghy
3.
4.
vSF viznghy
5.
6.
bt gl Gnghy
104
ilbrh mj
braghL - 9
UFwisahtJ go.
braghL - 10
fyfiusf
Fiunaw
fauf
Lfijfhd il fhz
braghL - 11
fu vGJj
braghL - 12
Ljiy Ueh Hh
l
eh
fhy
:
:
:
fu
jjh thJ :
bfhonaw
:
bfhoghl
:
tuntiu
:
jiyikiu
:
wiu
:
fiy ff
:
gR tHf
:
eiu
:
ehLg :
thifw
braghL - 13
fwyil WkL
kbg : 10
4 1 = 4
1. bry
2. VWk
3. wFk
4. tu
M. iuflnyho ua njL.
1. brt
2. thridbghU 3. fg
4. thf
2. cwd
3. nf
4. gift
3. bghU bgUFj
2. bghU bfhLj
4. bghU mj
3. XU tf ilaf.
107
6 1 = 6
eh
ghl v
ghljiy
108
braghL
Fiu