wydzia:

Wydzia Inynierii Ldowej

grupa: 01

ocena ostateczna:
Wierzbicka Katarzyna

Zesp: 6

Wyznaczanie przyspieszenia
ziemskiego za pomoc wahada
prostego

nr w. 1

data wykonania w:

Wstp:
Przyspieszenie ziemskie to przyspieszenie, ktre Ziemia nadaje ciaom na ni spadajcym
poprzez si grawitacji. Z prawa powszechnej grawitacji Newtona moemy wyliczy, e:
M
g=G 2Z ,
(1)
RZ
gdzie G staa grawitacji, MZ masa Ziemi, RZ promie Ziemi.
W zwizku z faktem, e Ziemia nie jest idealn kul przyspieszenie na powierzchni bdzie
zaleao od wsprzdnych geograficznych a przede wszystkim od szerokoci geograficznej, bo jak
wiemy nasza Ziemia jest spaszczona na biegunach i tam g bdzie miao najwysz warto. Nie
tylko spaszczenie Ziemi wpywa na zmiany g, due znaczenie ma te ruch obrotowy Ziemi, ktry
powoduje dziaanie siy odrodkowej na biegunie rwna si 0, a na rwniku jest maksymalna.
Ostatecznie te warto przyspieszenia ziemskiego maleje wraz ze wzrostem wysokoci nad
powierzchni naszej planety.
Metoda pomiaru:
Przyspieszenie grawitacyjne bd wylicza za pomoc wahada matematycznego
Wahado matematyczne to maa kulka (najczciej
metalowa) zawieszona na nierozcigliwej nici, ktrej
mas pomijamy, kulk traktujemy jako mas punktow i
zaniedbujemy opory powietrza. Wychylona z pooenia
rwnowagi i puszczona kulka wykonuje ruch drgajcy
prosty. Za ruch kulki odpowiedzialna jest jedynie
skadowa jej siy cikoci styczna do toru:
F=mgsin
(2)
Drug skadow, zgodn z kierunkiem nici rwnoway jej
sia naprenia. Dla bardzo maych ktw moemy
przyj nastpujce przyblienie:
sin
(3)
Dziki niemu moe przyj e ruch wahada jest ruchem
harmonicznym prostym:
F=mg ,
(4)
gdzie znak oznacza jedynie fakt, e sia jest
Rys.1: Wahado matematyczne.
skierowana przeciwnie do wychylenia .
Rozwaajc ruch pod wpywem tej siy otrzymujemy wzr na wychylenie ktowe kulki:
2
= 0 sin
0
(5)
T
a okres tego ruchu jest dany wzorem (l dugo nici, 0 faza pocztkowa):
l
(6)
T=2
g
i std moemy wyliczy szukane w tym zadaniu przyspieszenie grawitacyjne g:
4 2 l
g= 2
(7)
T

Opracowanie wynikw:
Tabela I: Pomiar okresw waha oraz obliczenia redniej arytmetycznej i jej odchylenia.
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

10 T [s]
16,2
16,4
16,4
16,2
16,2
16,3
16,4
16,4
16
16

T [s]

(T T) 2
1,62 -0,005000000 0,0000250000
1,64 0,0150000000 0,0002250000
1,64 0,0150000000 0,0002250000
1,62 -0,005000000 0,0000250000
1,62 -0,005000000 0,0000250000
1,63 0,0050000000 0,0000250000
1,64 0,0150000000 0,0002250000
1,64 0,0150000000 0,0002250000
1,6 -0,025000000 0,0006250000
1,6 -0,025000000 0,0006250000

T T

ST

1,625

0,005

Tabela II: Pomiar dugoci nici, rednicy kulki oraz obliczenia ich rednich arytmetycznych i ich
odchyle.
Lp.
s[m]
d[m]
s
s 2
d
d 2
ss
d d
1
2
3

0,649
0,65
0,651

-0,001
0
0,001

0,0193
0,0193
0,019

Ss

0,65

0,000001
0
0,000001

0,0005773503

0,0001
0,0001
-0,0002

0,00000001
0,00000001
0,00000004

Sd

0,0192

0,0001

Odchylenia rednich arytmetycznych obliczyam z nastpujcego wzoru:

Sx =

1
( x j x )2
N( Na)
j=1

(8)

Tabela III: Niepewnoci systematyczne.

niepewnoci systematyczne
ST
0,02 [s]
s s
0,001 [m]
s d
0,0001 [m]

Tera ju mog obliczy niepewnoci cakowite wartoci redniej pomiarw:

3Sx , N10
x = p x+ s x , gdzie: p x =
(9)
N Sx , N< 10
Wspczynnik Studenta-Fishera dla N=3 i =0,95 wynosi N=4,303, tak wic to s otrzymane
przeze mnie niepewnoci cakowite:
=0,035 s
T
s =0,0035 m
d =0,00053 m
Nastpnie obliczam l, na ktre skada si dugo nici s i promie kulki d oraz jego bd
1
l=s + d
2
l=

) (

( )

2
l
l
1
s +
d = ( s ) +
d
s
d
2

otrzymaam: l = 0,6596 0,0053 m

(10)

(11)

Teraz oblicz przyspieszenie grawitacyjne i jego bd korzystajc z nastpujcych wzorw:

4 2 l
g= 2

T
g=

) (

) (
2

g
g
l +
T =
l

) (

4 2
4 2 l

l
+
2
T
2
3
T
T

(12)

(13)

otrzymaam: g = 9,86 0,43 m/s2

Podsumowanie:
Tablicowa warto przyspieszenia ziemskiego: g = 9,80655 m/s2 (w Krakowie g = 9,81045 m/s2 ).
Otrzymany przeze mnie wynik wraz ze swoim bdem jest bardzo zbliony do tej wartoci, jednak
nasze wahado nie byo idealnym wahadem matematycznym, kulka nie bya mas punktow tote
dziaay na ni siy oporu powierza co te byo wida podczas pomiaru okresu drga znacznie
zmala z upywem czasu. Znacznie lepiej byoby te przed kadym pomiarem okresw na nowo
wprawia wahado w ruch. Na dodatek w naszych obliczeniach przyjmujemy wiele przyblie, np
wzr (3). Oczywicie do bdu wliczamy te ludzk niedokadno pomiaru czasu