Bakm Kayplarnn Azaltlmas ve Bakm

Ynetiminin yiletirilmesi
Selami Gven ANTAL
12 Aralk 2014, ayrova

Bakm Maliyet Unsurlar

1. Direkt Bakm Maliyetleri
a) Bakm ilii
b) Bakm Malzemeleri
c) Bakm Ynetim Giderleri
2. ndirekt (Gizli) Bakm Maliyetleri
a) Ekipman kullanlabilirlii
b) Kapasite kayb
c) Ekipman mrnn ksalmas
d) retim Departman Fazla Mesaisi
e) retim Personeli Bo Zaman
f) Hurda ve Yeniden leme
g) Ge Teslim
h) Mteri Kayb
3

Bakm Giderlerinin Boyutu

BAKIM GDER / VARLIKLAR ORANI (%)

25%

20%

20%
15%

10%

7%

5%

2%

0%

KT

ORTALAMA

EN YI

Emerson Process Management

Proaktif Reaktif Bakm Uygulamalar

Bakm Uygulamalar Dalm (%)

100%

90%

Arzi Bakm; 25%

80%
Arzi Bakm; 50%

70%
nleyici Bakm; 25%

60%
50%
40%
30%

nleyici Bakm; 40%

Kestirimci Bakm; 50%

20%
10%

Kestirimci Bakm; 10%

0%
EN YI

ORTALAMA

Kestirimci Bakm

nleyici Bakm

Arzi Bakm

Emerson Process Management

Arza Kk Nedenleri
Kk Nedenlere Gre Arza Dalmlar
16%
15%
15%

12%

13%
12%

8%

5%
4%

YALAMA
METODU

KIRLILIK

MALZEME

OPERATR
ILETME
KAYNAKL

YA CINSI

AR
YKLEME

RETIM EKLI

MONTAJ
HATAS

DIER

Japan Society ofMechanical ngineers

Ekipmanlarda 16 byk kayp

Kayp

Kategori

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Hata ve Duru Kayplar

Kurma ve ayar kayplar
rn dn kayplar
lk kalk kayplar
Kk durular, bota alma
Hz kayplar
Fire, yeniden ileme kayplar
Planl bakm kayplar

Ekipman verimliliini etkileyen kayplar

9.
10.
11.
12.
13.

Ynetimsel kayplar
Operasyon hareket kayplar
Hat organizasyon kayplar
Lojistik kayplar
l ayar kayplar

Operatr alma verimliliini etkileyen kayplar

14. Enerji kayplar

15. Kalp, jig ve aparat kayplar
16. Verim kayplar

retim kaynaklarnn etkin kullanmn etkileyen

kayplar

Bakm ile lgili Genel Eksiklikler

1. retim Departmanlarnn Bakm Konusundaki lgisizlii

2. Arza Analizi Yapsnn ve Kk Neden Yaklamnn Eksiklii
3. Zaman Bazl Bakm Sistematiinin Yetersizlii
4. Kestirimci Bakm Kltrnn Olmamas

1. retim Departmanlarnn Bakm Konusundaki lgisizlii

Arzalar bakm blmnn sorumluluundadr.
Biz bozarz, siz tamir edersiniz.
ounlukla arzalar anlaml bir bahane haline getirilir. retim
hedefleri gerekleirse bakma ramen, gereklemezse
bakm yznden ile balayan ifadeler kurulur.

1. retim Departmanlarnn Bakm Konusundaki lgisizlii

retim departmanlarnn bakm konusunda destek verememesinin
balca nedenleri
alan Eksiklii
Operatrlerin Bilgi Tecrbe Eksiklii
Ksa Vadeli retim Hedeflerine odaklanlmasdr.

st Ynetim bakma destek olunmas ile ilgili fiziksel ve kltrel

altyapy oluturmaldr.

10

1. retim Departmanlarnn Bakm Konusundaki lgisizlii

Hibir ekipmann bakm, kullancsnn katlm olmadan mkemmel
olarak yaplamaz.
retim blm bakm sorumluluuna ortak edilmeli, bakm kayplar
ile ilgili hedefleri olmaldr.

zm: Otonom Ynetim

11

Otonom Ynetim
Faaliyet

Otonom
Ynetim

Amac

Makina operatrlerinin
kullandklar makineleri iyi
tanmalar
Benim Makinem prensibini
benimsetmek

erii

Otonom Ynetimin 7
admnn srasyla
uygulanmas
Operatrlerin bakm
becerilerinin
gelitirilmesi
Operatrlerin
operasyonel
becerilerinin
gelitirilmesi

12

Otonom Ynetim Nedir ?

13

Otonom Ynetim Hedefi

Benim Makinem, Benim Fabrikam Anlay ( Kltrel Dnm)

SIFIR KAZA, SIFIR ARIZA, SIFIR HATA

14

Otonom Ynetim Hedeflerine Ulama

Ekipmanlar Gelitirmek
(Anormallikleri ortadan
kaldrmak)

alanlar Gelitirmek
(Eitim, bilgi ve beceri
arttrmak)

alma Ortamn yiletirmek

(5S Temizlik ve Dzen /
ECRS)

15

ECRS

Otonom Ynetim uygulamasndan beklenen

sonular

Operatr becerisinin gelimesi

17

Otonom Ynetim 7 admda gerekletirilir

18

2. Arza Analizi Yaps ve Kk Neden Yaklamnn Eksiklii

Problemlerin (hasarlanan paralarn ve evresel faktrlerin) sistematik bir

yaklamla yeterli detayda incelenmemesi

Kk nedene deil ortaya kan duruma zm bulmak (hasarl paray

yenisi ile deitirmek)

Arzalarn annda ve olutuu blgede incelenmemesi, problemin

tekrarn nlemeye ynelik aksiyon alnamamas

Ekipmanlarn alma prensiplerinin yeterince bilinmemesi

19

2. Arza Analizi Yaps ve Kk Neden Yaklamnn Eksiklii

Sistemlerin bir btn olarak nasl

alt, i yaps, paralarn zellikleri ve
montaj artlar gibi konular bakm,retim,
SG&evre, Kalite ve dier ilgili blmlerin
katlm ile analiz edilmeli

lgili bakm personeli ve operatrlere

ekipmanlar ile ilgili gerekli eitimler
verilmeli

Problemlerin kk nedenini sorgulamaya

ynelik sistematik kurulmal, problem
zme teknikleri becerisi kazandrlmaldr.

zm: Srekli yiletirme Kltr

20

Odaklanm yileme (Kobetsu- Kaizen )

Faaliyet

Amac

- Maliyet yapsnn
izlenmesi

nce-Sonra
Kaizen (KT)
Odaklanm
yiletirmeler

erii

nsan ve makina veriminin

srekli ykseltilmesi

- Maliyet/Kayp
Matriksinin
hazrlanmas
- Kaizen grevlerinin
tanmlanmas
- Sonularn
konsolidasyonu

21

Kaizen Nedir? & Trleri

Ekipman, icilik, malzeme ve enerji etkinliinin salanmas iin

yaplan almalardr.
Kaizen Trleri :
1. nce - Sonra Kaizen (Before-After)
KT Kk teknik iyiletirmelerdir
Birey ncelikli almalardr
Ekip says en fazla ikidir
Her an ve tm alanlara uygulanr
Ksa srede tamamlanan almalardr

22

Kaizen Nedir? & Trleri

2. Odaklanm yileme (Kobetsu Kaizen)
Ekip ncelikli almalardr
Ekipler, gelitirme takmlar olarak adlandrlr
Kaizen 10 adm metodu takip edilir
Veri takibi gerektirir
Uzun sreli almalardr
ncesinde ve sonrasnda gzlem ve izleme gerekir
Ekip en fazla 5 en az 3 kiiden oluur
Ekip yeleri, incelenecek konu ile ilgili kiilerden seilir

Beyin
Frtnas

23

yiletirme Konular Nereden Gelir ?

OEE - Toplam Ekipman Verimlilii
Kayplar
( 7 Byk Kayp ve Ekipman Verimini
Etkileyen 16 Byk Kayp)
Operasyonel srelerde yaanan
aksaklklar (retim sreleri ve Destek
sreler)
ynetim srelerinde yaanan
aksaklklar (Ofisler)
neri sistemleri (Akl Kp veya Akl
Fabrikas)
Hata (Bildirim) Kartlar
letmenin tm alanlar bu kapsamda
dnlr

24

7 Tip Kayp

Srekli yiletirme kltrnn ilk art herkesin sraf Avcs olmasn salamaktr
15.12.2014

25

3. Zaman Bazl Bakm Sistematiinin Yetersizlii

Zaman Bazl Bakm (ZBB) kontrol
listeleri ve standartlarnn olmamas
(kontrol skl, yntem, kriterler v.b.)
Para deiimleri, bakm aralklar,
yalama periyotlar v.b. Konularda takip
sistemi olmamas (genellikle o blgeden
sorumlu kiinin ounlukla zihninde veya
kendi ajandasnda not ald kiiye bal
zmler uygulanmas)
Yaplan bakm faaliyetleri ile ilgili geriye
dnk izlenebilirliin olmamas, kaytlarn
tutulmamas
26

3. Zaman Bazl Bakm Sistematiinin Yetersizlii

ZBB listeleri bakm blm
koordinasyonunda retim, SG& ve dier
ilgili blmlerinde katlmyla
oluturulmaldr. (Otonom bakma temel
oluturacak nemli bir almadr.)
Oluturulan i listelerine ilikin kaytlar analiz
edilebilir ekilde kayt altna alnmal ve
standartlar sonulara gre srekli olarak
gncellenmeli ve iyiletirilmelidir.
ZBB iin gerekli durular planlama srecinde
de dikkate alnmal ve retim basks ile
telenmemelidir.
27

4. Kestirimci Bakm Sistematiinin Yetersizlii

lmler uygun ekilde uygulanmadnda elde
edilen verilerin gvenilirlii salanamaz.
Farkl alma koullarnda alnan lmler farkl
sonular verir.
Baz noktalarda aylarca hep ayn deerler llr.
lmler dzenli olarak alnmaz ve trend takip
edilmez.
leri kestirimci bakm tekniklerinden nce basit
kestirimci bakm tekniklerine ynelik sistematik
oluturulmal, operatr ve bakmclar doru
yntemlerle lmler yaparak trend takip edilebilir
hale getirilmelidir.
Vibrasyon dnda scaklk, akm deerleri, ses
dzeyi ve ya analizleri gibi uygulamalarda hayata
geirilmelidir.

zm: Planl Bakm Sistematii

28

Planl Bakm
Faaliyet

Amac

Arzalar nlemek
Planl Bakm
Keikaku Hozen

Ekipman Etkinliini dren

faktrlere kar faaliyetleri
yrtmek

erii

Planl Bakm
Sisteminin
oluturulmas
OBn desteklenmesi
Bakm Veri Toplama
Sisteminin
oluturulmas
Bakm Maliyetlerinin
izlenmesi ve
iyiletirilmesi

29

Bakm Ynetimi
Bakm i ynetimi, ekipmanlarn ve sistemlerin fonksiyonlarn
en iyi performansla srdrmeleri iin bakma gelen taleplerin
(Otonom faaliyetleri , excel formatnda) atama yaplarak (Planl
bakm, arza, proje-i gc) retim , bakm ve dier blmlerin
ibirlii ile gerekleen faaliyetler btndr.
-

Pahal iler telenir

Kk ilerde para hemen deitirilir
Kritik paralara hemen mdahale edilir
Bakm hedefleri belirlenir

30

Bakm Ynetimi
- Maliyet azaltma almalar ( ilik, malzeme)
- Tedarikilerle ilikileri gelitirmek ( Sarf malzemeleri azaltmak,
ithal maln yerli ile ikamesi, enerji maliyetlerini azaltmak-farkl motor
kullanmak,1 yl hareket grmeyen stoklar azaltmak, planl bakm
sresini azaltmak)
- Beceri gelitirmek- Yetkinliklerini arttrmak ( Operatr,
bakmclar)
- Otonom ynetime geii salamak ( Plot apta balamak,
izlemek)

31

Bakm Atlyeleri almalar

Planl Bakm
GREV PAYLAIMI

BAKIM PERSONEL
BAKIM FAALYETLEER
NTELKL LER

TEZGAH OPERATR (OTONOM)

TEMZLK
YALAMA
KONTROL
MAKNANIN DORU KULLANIMI
BAZI BAKIM LER

TAERON
RUTN VE BAST LER
KAYNAK
VS...
33

Otonom ynetim faaliyetleri desteklenir

Hata Kartlar Kaldrlr

Teknik Eitimler Dzenlenir

34
TNDler Hazrlanr ve Eitim Verilir

Planl bakm sisteminin kurulmas

Beklenmedik arzalarn nlenmesi

Tekrarlayan arzalarn nlenmesi

nleyici bakmn balatlmas

OBn desteklenmesi
Grnr aksaklklarn
giderilmesi

Makina tasarm
zafiyetlerinin
giderilmesi

ZBB
KBB

Dier bakm aktivitelerinin

glendirilmesi

Bakm planlamas, bakm kaytlar, teknik resimler, yalama, yedek para ynetimi

35

Kk anormallikler takip edilir

36

37

38

rnek Dzenleme

rnek Dzenleme

Planl Bakm Faaliyetlerinde iyiletirme

1- Arzalar Azaltma
2- Ksa Durular Yok Etme
3- Hz Kayplarn Yok Etme
4- nleyici Bakm Srelerini Azaltma
5- Yedek Para Ynetimi

41

ARIZALARI AZALTMA

42

Tek Nokta Ders Eitim Notu- Operatr Eitimi

43

Arzalar Azaltma

44

Arzalar Azaltma - Her anormallik gz ile

grlemeyen bir arzadr

45

Arzalarn Azaltlmas in Admlar

46

Veri toplama sisteminin iyiletirilmesi iin yeni

bir arza tanmnn balatlmas : MTBF ve MTTR
deerlerinin llmesi

ki arza arasnda
geen sre

Arzay giderme
sresi

47

lgili tm operatrlerin ve bakm grevlilerinin

eitilmesi, arzalarn analizi zerine eitim radar
diyagram

48

KISA DURULARI YOK ETME

49

Ksa duruun pratik tanm

50

Ksa durular byk kayplara sebep olurlar

51

Ksa durularn yok edilmesi iin admlar

52

Makine baznda ksa durular belirleme

53

Problemin kritikliinin anlalmas

54

HIZ KAYIPLARININ YOK EDLMES

55

Hz kayplar - 3 ana tip

56

Teknik ve Gncel hz arasndaki fark

57

Katlmnz ve dinlediiniz iin

teekkrler...

58