Ti liu hng dn mn hc L lun v php lut

Gio vin: ThS. L Vit Tun

BI 4: QUY PHM PHP LUT

1. MC CH YU CU
- Mc ch: gip ngi hc c th
+ hiu c quy phm php lut l cch thc m nh nc dng tc ng trc tip
ln cc quan h x hi;
+ gp phn chun ho ngn ng php l v k thut lp php;
+ hiu v phn tch c cc quy phm php lut.
- Yu cu: ngi hc cn nm c cc vn sau
+ Khi nim, c im quy phm php lut, phn bit quy phm php lut vi quy
phm x hi.
+ C cu ca quy phm php lut.
+ Phn loi quy phm php lut.

2. TI LIU THAM KHO

(Ti liu c tnh cht bt buc i vi mi ngi hc)
- Gio trnh L lun Nh nc v Php lut, Trng i hc Lut H Ni, NXB CAND.
- Gio trnh L lun v Nh nc v Php lut, Trng i hc Tng hp H Ni Khoa Lut.
(Ti liu c tnh cht m rng cho ngi hc)
- TS. Nguyn Ngc in, Mt s vn l lun v cc phng php phn tch lut vit,
NXB T php, H Ni 2006.
- Bn thm v c cu ca quy phm php lut, Tp ch Lut hc, s 3 nm 2000, trang
17.
- Bn thm v c cu ca quy phm php lut, Tp ch Lut hc, s 6 nm 2000, trang
17.

WWW.LVTLAW.COM

Ti liu hng dn mn hc L lun v php lut

Gio vin: ThS. L Vit Tun

3. CNG NI DUNG

3.1. KHI NIM V C IM QUY PHM PHP LUT

3.1.1. Khi nim
Quy phm php lut XHCN: l quy tc x s chung do Nh nc ban hnh hoc tha
nhn v bo m thc hin, th hin ch v li ch ca nhn dn lao ng, nhm iu
chnh cc quan h x hi theo nh hng XHCN.
3.1.2. c im
-

Do nh nc ban hnh hoc tha nhn.

c Nh nc bo m thc hin.
Mang tnh bt buc chung.
Ni dung ca mi quy phm php lut u th hin hai mt: cho php v bt buc.
Chun mc hnh vi mang tnh php l v ph bin.
Tnh xc nh cht ch v hnh thc.
p dng nhiu ln vi hiu lc xc nh.

3.2. C CU CA QUY PHM PHP LUT

3.2.1. Gi nh
Khi nim gi nh: l mt b phn ca quy phm php lut nu ln nhng iu kin,
hon cnh (thi gian, a im) c th xy ra trong thc t cuc sng v c nhn hay t
chc khi vo nhng hon cnh, iu kin phi chu s tc ng ca quy phm php
lut.
Vai tr ca gi nh: xc nh phm vi tc ng ca php lut.
Yu cu: hon cnh, iu kin nu trong phn gi nh phi r rng, chnh xc, st vi
thc t.
Cch xc nh: tr li cho cu hi ch th no? Trong hon cnh, iu kin no?
Phn loi: cn c vo s lng hon cnh, iu kin, gi nh c chia thnh hai loi.
- Gi nh gin n: ch nu ln mt hon cnh, iu kin.
- Gi nh phc tp: nu ln nhiu hon cnh, iu kin v gia chng c mi lin h
vi nhau.

WWW.LVTLAW.COM

Ti liu hng dn mn hc L lun v php lut

Gio vin: ThS. L Vit Tun

3.2.2. Quy nh

Khi nim quy nh: l b phn ca quy phm php lut, trong nu ln cch thc x s
m c nhn hay t chc vo hon cnh, iu kin nu trong b phn gi nh c
php hoc buc phi thc hin. B phn quy nh ca php lut cha ng mnh lnh ca
nh nc.
Vai tr: m hnh ho ch ca Nh nc, c th ho cch thc x s ca cc ch th khi
tham gia quan h php lut.
Yu cu: mc chnh xc, r rng, cht ch ca b phn quy nh l mt trong nhng
iu kin bo m nguyn tc php ch.
Cch xc nh: tr li cho cu hi ch th s x s nh th no?
Phn loi: cn c vo mnh lnh c nu trong b phn quy nh, c hai loi quy nh.
- Quy nh dt khot: ch nu mt cch x s v cc ch th buc phi x s theo m
khng c s la chn.
- Quy nh khng dt khot: nu ra hai hoc nhiu cch x s v cho php cc t chc
hoc c nhn c th la chn cch x s.
3.2.3. Ch ti
Khi nim: l mt b phn ca quy phm php lut, nu ln bin php tc ng m Nh
nc d kin p dng i vi c nhn hay t chc no khng thc hin ng mnh lnh ca
Nh nc nu b phn quy nh ca quy phm php lut.
Vai tr: nhm bo m cho php lut c thc hin nghim minh.
Yu cu: bin php tc ng phi tng xng vi mc , tnh cht ca hnh vi vi phm.
Cc xc nh: tr li cu hi ch th phi chu hu qu g nu khng thc hin ng quy
nh ca quy phm php lut.
Phn loi: cn c vo kh nng la chn bin php p dng, mc p dng, c 2 loi:
- Ch ti c nh: ch nu mt bin php ch ti v mt mc p dng.
- Ch ti khng c nh: nu ln nhiu bin php ch ti, hoc mt bin php nhng
nhiu mc ch th p dng php lut c th la chn.
Ngoi ra, cn c vo tnh cht ca ch ti v thm quyn p dng, ch ti c chia thnh
4 loi: ch ti hnh s, ch ti hnh chnh, ch ti dn s v ch ti k lut.
Lu :
- Mt quy phm php lut c th c trnh by trong mt iu lut.
- Trong mt iu lut c th c nhiu quy phm php lut.
WWW.LVTLAW.COM

Ti liu hng dn mn hc L lun v php lut

Gio vin: ThS. L Vit Tun

- Trt t cc b phn gi nh, quy nh, ch ti trong quy phm php lut c th b o
ln.
- Mt quy phm php lut khng nht thit phi c c ba b phn gi nh, quy nh
v ch ti.

3.3. PHN LOI QUY PHM PHP LUT

Cn c vo i tng iu chnh v phng php iu chnh, quy phm php lut c th
phn chia theo cc ngnh lut, c th:
- Quy phm php lut hnh s.
- Quy phm php lut dn s.
- Quy phm php lut hnh chnh,
Cn c vo ni dung ca quy phm php lut c th chia thnh:
- Quy phm php lut nh ngha: l quy phm c ni dung gii thch, xc nh mt vn
no hay nu ln mt khi nim php l.
- Quy phm php lut iu chnh: l quy phm c ni dung trc tip iu chnh hnh vi
ca con ngi hay hot ng ca cc t chc.
- Quy phm php lut bo v: l quy phm c ni dung xc nh cc bin php cng
ch nh nc lin quan n trch nhim php l.
Cn c vo hnh thc mnh lnh nu trong quy phm php lut c th phn chia thnh:
- Quy phm php lut dt khot: l nhng quy phm trong ch quy nh mt cch x
s r rng , dt khot.
- Quy phm php lut khng dt khot: l quy phm trong nu ra nhiu cch x s
v cho php ch th la chn mt cch x s nu.
Cn c theo cch thc trnh by quy phm php lut c th chia thnh:
- Quy phm php lut bt buc: quy nh cho ch th ngha v phi thc hin mt s
hnh vi nht nh.
- Quy phm php lut cm on: quy nh nhng hnh vi ch th khng c thc hin.
- Quy phm php lut cho php: quy nh cho ch th kh nng t chn cch x s.

WWW.LVTLAW.COM

Ti liu hng dn mn hc L lun v php lut

Gio vin: ThS. L Vit Tun

4. MT S KHI NIM, THUT NG PHP L CN NM

- Quy phm php lut XHCN l quy tc x s chung do nh nc ban hnh hoc tha
nhn v bo m thc hin, th hin ch v li ch ca nhn dn lao ng, nhm iu
chnh cc quan h x hi theo nh hng XHCN.
- Gi nh l mt b phn ca quy phm php lut nu ln nhng iu kin, hon cnh
(thi gian, a im) c th xy ra trong thc t cuc sng v c nhn hay t chc
khi vo nhng hon cnh, iu kin phi chu s tc ng ca quy phm php
lut.
- Quy nh l b phn ca quy phm php lut, trong nu ln cch thc x s m c
nhn hay t chc vo hon cnh, iu kin nu trong b phn gi nh c php
hoc buc phi thc hin.
- Ch ti l mt b phn ca quy phm php lut, nu ln bin php tc ng m Nh
nc d kin p dng i vi c nhn hay t chc no khng thc hin ng mnh
lnh ca Nh nc nu b phn quy nh ca quy phm php lut.

WWW.LVTLAW.COM

Ti liu hng dn mn hc L lun v php lut

Gio vin: ThS. L Vit Tun

5. CU HI
5.1. Cu hi nhn nh
Hy trnh by quan im ring ca anh (ch) v cc nhn nh sau y theo hng ng
hay sai? Gii thch ti sao?
25) Tnh giai cp ch c quy phm php lut, khng c cc quy phm x hi khc.
26) Ch quy phm php lut mi c tnh bt buc chung.
27) Cc quy phm c hnh thnh trong cuc sng phi do Nh nc ban hnh hoc
tha nhn.
28) p dng nhiu ln nhm iu chnh cc quan h x hi l mt trong nhng c
im ca quy phm php lut.
29) Ch ti ca quy phm php lut chnh l bin php trch nhim php l m Nh
nc p dng i vi c nhn hay t chc khng thc hin ng mnh lnh c
nu b phn quy nh.
30) Gi nh ca quy phm php lut nu ln hon cnh, iu kin xy ra trong thc t
i sng, xc nh phm vi tc ng ca php lut.
31) Quy phm php lut lun phi hi 3 b phn: gi nh, quy nh v ch ti.
32) iu lut chnh l hnh thc th hin ra bn ngoi ca quy phm php lut.
33) Mt iu lut c th gm nhiu quy phm php lut, nhng mt quy phm php lut
ch c th th hin trong mt iu lut.
5.2. Bi tp phn tch c cu quy phm php lut
Hy xc nh c bao nhiu quy phm php lut v c cu ca cc quy phm php lut
trong cc iu lut sau y:
34) (iu 80 Hin php 1992)
Cng dn c ngha v np thu v lao ng cng ch theo qui nh ca php lut.
35) (iu 9: iu kin kt hn Lut Hn nhn gia nh)
Nam n kt hn vi nhau phi tun theo cc iu kin sau y:
1. Nam t hai mi tui tr ln, n t mi tm tui tr ln;
2. Vic kt hn do nam v n t nguyn quyt nh, khng bn no c p buc,
la di bn no; khng ai c cng p hoc cn tr;
3. Vic kt hn khng thuc mt trong cc trng hp cm kt hn quy nh ti
iu 10 ca Lut ny.
36) (iu 100. Ti bc t - B lut Hnh s)

WWW.LVTLAW.COM

Ti liu hng dn mn hc L lun v php lut

Gio vin: ThS. L Vit Tun

1. Ngi no i x tn c, thng xuyn c hip, ngc i hoc lm nhc ngi

l thuc mnh lm ngi t st, th b pht t t hai nm n by nm.
2. Phm ti lm nhiu ngi t st th b pht t t nm nm n mi hai nm.
37) (Khon 1 iu 258 B lut T tng Hnh s)
Sau khi bn n t hnh c hiu lc php lut, h s v n phi c gi ngay ln
Chnh n Ta n nhn dn ti cao v bn n phi c gi ngay ln Vin trng
Vin kim st nhn dn ti cao.
Trong thi hn hai thng, k t ngy nhn c bn n v h s v n, Chnh n
Ta n nhn dn ti cao, Vin trng Vin kim st nhn dn ti cao phi quyt
nh khng ngh hoc quyt nh khng khng ngh gim c thm hoc ti thm.
Trong thi hn by ngy, k t ngy bn n c hiu lc php lut, ngi b kt n
c gi n xin n gim ln Ch tch nc.
38) (iu 299. Quan h gia ch ti buc thc hin ng hp ng v cc loi ch ti
khc Lut Thng mi)
1. Tr trng hp c tho thun khc, trong thi gian p dng ch ti buc thc
hin ng hp ng, bn b vi phm c quyn yu cu bi thng thit hi v pht
vi phm nhng khng c p dng cc ch ti khc.
2. Trng hp bn vi phm khng thc hin ch ti buc thc hin ng hp ng
trong thi hn m bn b vi phm n nh, bn b vi phm c p dng cc ch ti
khc bo v quyn li chnh ng ca mnh.
39) (iu 3: Nguyn tc x l vi phm hnh chnh Php Lnh x l vi phm hnh
chnh nm 2002)
Mi vi phm hnh chnh phi c pht hin kp thi v phi b nh ch ngay.
Vic x l vi phm hnh chnh phi c tin hnh nhanh chng, cng minh, trit
; mi hu qu do vi phm hnh chnh gy ra phi c khc phc theo ng quy
nh ca php lut.
C nhn, t chc b x pht hnh chnh khi c vi phm hnh chnh do php lut quy
nh.
C nhn ch b p dng cc bin php x l hnh chnh khc nu thuc mt trong
cc i tng c quy nh ti cc iu 23, 24, 25, 26 v 27 ca Php lnh ny.

WWW.LVTLAW.COM