Professional Documents
Culture Documents
NGUYN HU BIN
https://www.facebook.com/ng.huubien
Email: ng.huubien@gmail.com
1
1
x
8
2
.log 2 x 2 x + 2 3 x
+x
1 7
.log 2 2 x + = 0
2 4
Hng dn
+ Khi gp phng trnh m hoc log, trc ht ta bin i theo c s nh nht ( y l
c s 3), bin i phng trnh cho, ta c:
9
1
1
x
8
2
34
2x 1
3
3
.log 2 x 2 x + 2 3 x
1
4
2x 1
.log 2 x 2 x + 2
.log 2 x 2 x + 2
1
x2 x +
4
+x
1 7
.log 2 2 x + = 0
2 4
x2 x
1
3
x2 x
.log 2 x 2 x + 2 3
.log 2 2x 1 + = 0
4
.log 2 2x 1 + = 0
4
2x 1
.log 2 2x 1 + = 0
4
1 7
7
2x 1
.log 2 x 2 x + + = 3 .log 2 2x 1 + (1)
4 4
4
2
2
1
1
x x + = x 0
7
+ Xt hm s f (t) = 3t.log 2 t + , ta thy
t0
4
2
4
2x 1 0
x2 x +
1
4
1
7
f '(t) = 3t.ln 3.log 2 t + + 3t.
> 0, t 0 f (t) l hm ng bin
t.ln 2
4
1
1
+ T (1) f x 2 x + = f ( 2x 1 ) x 2 x + = 2x 1 (2)
4
4
1 5
2 2
Hng dn
+ K: x 1
+ Nhn thy biu thc trong cn VP l: x 3 + 1 = ( x + 1) ( x 2 x + 1) nn rt c th y l c
s cho ta phn tch VT ca phng trnh, tht vy:
) (
19x 16 = ( x + 1) ( x
)
x + 1) + ( x
x 3 + x 2 19x 16 = x 3 + 1 + x 2 x + 1 18 ( x + 1)
x3 + x2
x + 1 18 ( x + 1)
( x + 1) ( x 2 x + 1) + ( x 2 x + 1) 18 ( x + 1) = 3 ( x + 1) 1 ( x + 1) ( x 2 x + 1) (1)
a = x + 1 0
+ t n ph
b = x x + 1 0
+ Phng trnh (2) mun gii c th ch cn cch phn tch a thc thnh nhn t, cng
vic phn tch ny khng phi d dng, chng ta s dng mo sau phn tch:
NGUYN HU BIN -
https://www.facebook.com/groups/nguyenhuubien
Trang 1
3a 3 3a + 3a a 2 + 3
b =
= 3a
b 3a = 0
a2 +1
3a 3 3a 3a a 2 + 3
a b + b + 12a = 0
12a
b =
=
a2 +1
a2 +1
x = 0
x = 2
+ Do a 2 b + b + 12a = 0 a = b = 0 (do a, b 0 ) x + 1 = x 2 x + 1
+ Th li vo PT cho thy x = 0; x = 2 khng l nghim (loi)
+ Vy ch cn kh nng b = 3a x 2 x + 1 = 3 x + 1 x = 5 33
Bi 3: Gii phng trnh
4x 4 13x 3 + 9x 2 + 16 2x 2 + 3x
)(
x + 3 + x 1 = 8
Hng dn
4x 4 12x 3 + 9x 2 + 16 0
+ K
x 1
2
+ Ta bin i PT ( 2x 2 3x ) + 16 ( 2x 2 3x )
a = 2x 2 3x
+ t
thay vo phng trnh ta c:
b = x 1
a 2 + 16 a
)(
8
a 2 + 16 a
8
b2 + 4 + b =
x 1 = 8
b2 + 4 + b = 8
b2 + 4 + b =
b2 + 4 + b =
( x 1) + 4 +
a 2 + 16 + a
16
a 2 + 16 + a
2
2 b 2 + 4 + 2b = a 2 + 16 + a
( 2b )
+ 16 + 2b = a 2 + 16 + a (1)
+ Xt hm s f (t) = t 2 + 16 + t, t R f '(t) =
t + 16
ng bin.
2x 2 3x 0
Vy t (1) f (2b) = f (a) 2b = a 2 x 1 = 2x 3x
2 (I)
2
4 ( x 1) = 2x 3x
+ Cc bn t gii h (I) x = 2
2
NGUYN HU BIN -
https://www.facebook.com/groups/nguyenhuubien
Trang 2
(Ch : Ta gii thch cho f '(t) > 0 bng phng php phn chng nh sau:
t 0
2
2
t + 16 < t
(v l) f '(t) > 0 )
tha mn k
x = 4
x 1 = 7 x
x 4 + x 2 + 1 + x = x(1 x 2 )
Hng dn: K:
0 x 1
- TH1: Vi x = 0 khng phi nghim ca phng trnh
- TH2: Vi x 0 .
* Vi 0 < x 1
Khi pt x
t t =
1
1
+ x2 + 1 + x = x
x
2
x
x
1
+ x2 + 1 + 1 =
x2
1
x
x
1
1
x t 4 = 2 + x 2 2 . Khi ta c phng trnh :
x
x
t 1
t2 + 3 +1 = t 4 2
t = 1(loai )
t t + 2t + 2 = 0
* Vi x 1 . Ta c
t t =
1
1
+ x2 + 1 + 1 =
x
2
x
x
1
1
x t 4 = 2 + x 2 2 . Khi ta c
x
x
x2 + x 1 = 0 x =
t4 + 3 = t +1 t = 1
1 5
.
2
So snh k ta c nghim x =
1 5
1 5
.Vy pt cho c nghim x =
2
2
) (
Hng dn: K: x 5 . Pt 4 4 + 3 9 x 37 + 8 4 10 2 x + 4 x 2 15 x 81 = 0
NGUYN HU BIN -
https://www.facebook.com/groups/nguyenhuubien
Trang 3
4 ( 27 + 9 x )
16 4 3 9 x 37 +
9 x 37
8(6 + 2 x)
+ ( x + 3)(4 x 27) = 0
4 + 10 2 x
- TH1 x + 3 = 0 x = 3 (TMPT)
- TH 2. x 3
36
16 4 3 9 x 37 +
9 x 37
36
12 +
+ Do x 5 nn VT
9 x 37 2
16
+ 4 x 27 = 0
4 + 10 2 x
16
+ 4 x 27 = 0
4 + 10 2 x
36 16
+ + 4.5 27 = 0 . ng thc xy ra x = 5
12 4
4x 2x + 1
= 2 x ( 2.8 x 3.2 x + 1) (*) .
x
x
2.16 2.4 + 1
Hng dn:
log 2 (4 x 2 x + 1) log 2 (2.16 x 2.4 x + 1) = 2.16 x 3.4 x + 2 x
log 2 (4 x 2 x + 1) + 4 x 2 x + 1 = log 2 (2.16 x 2.4 x + 1) + 2.16 x 2.4 x + 1
1
+ 1 > 0, t > 0 f ng bin trn ( 0; + )
t ln 2
(* ) f (4 x 2 x + 1) = f (2.16 x 2.4 x + 1)
Xt f (t ) = log 2 t + t, t > 0, f ' (t ) =
1 + 3 x 1 + 3
)(2 +
)=0
2
2
2 x = 1
x = 0
1
+
3
1 + 3
2 x =
x = log 2
2
2
1+ 3
x
2 = 2 (loi)
Bi 8: Gii phng trnh: x + 4 + x 4 = 2 x 12 + 2 x 2 16.
Hng dn: iu kin xc nh: x 4. Vi iu kin , phng trnh cho tng
ng vi:
x + 4 + x 4 = (x + 4) + (x 4) 12 + 2 x 2 16 x + 4 + x 4 =
NGUYN HU BIN -
https://www.facebook.com/groups/nguyenhuubien
x+4 + x4
12
Trang 4
+ t t =
t = 3 (loai)
t = 4
x + 4 + x 4 , t > 0 ta c t t 12 = 0
4 x 8
x + 4 + x 4 = 4 x 2 16 = 8 x 2
2
x 16 = 64 16 x + x
+ Vi t = 4 , ta c
4 x 8
1
( t 0 ) , phng trnh tr thnh: 2 + 10t 17t 2 + 8t 3 = 2 3 5t 2 1
x
3
( 2t 1) + 2 ( 2t 1) =
5t 2 1 + 2 3 5t 2 1 f ( 2t 1) = f
5t 2 1
5t 2 1 2t 1 = 3 5t 2 1
t = 0 (loai)
17 + 97
3
( 2t 1) = 5t 2 1 8t 3 17t 2 + 6t = 0 t =
(nhan)
16
17 97
(nhan)
t =
16
17 + 97
17 97
x=
16
12
17 + 97
17 + 97
+t=
x=
16
12
+t=
17 97
12
1
(*).
3
NGUYN HU BIN -
1 + 3 y = 2 x (3)
https://www.facebook.com/groups/nguyenhuubien
Trang 5
x 0, y 0
1 + 3x = 2 y
+ T (2) v (3) ta c h
1 + 3x = 4 y 2 (4) .
1 + 3 y = 2x
1 + 3 y = 4x 2 (5)
= x + 4 2x 2 + x + 9 2x 2 x + 1 = 2
2x + x + 9 2x x + 1
2 x 2 + x + 9 2 x 2 x + 1 = 2
+ Vy ta c h
2 2x 2 + x + 9 = x + 6
2
2
2 x + x + 9 + 2 x x + 1 = x + 4
x = 0
x = 8
7
8
7
x 1(3 x 2 + x + 1) + 3 x 3 + 2 x 1 = 0
x 1 + 3x 2 x 1 + x 1 + x x 1 + 3x 3 + x = 0
x 1( x 1 + 3 x 2 + 1) + x( x 1 + 3 x 2 + 1) = 0
( x 1 + x)( x 1 + 3 x 2 + 1) = 0
x 1 + x = 0
2
x 1 + 3 x + 1 = 0
( x 3)( x 2 + 3 x + 9)
x+3
=
x 2 1 2 + x 3 = x 3 2 5 ( x 3) 1 +
3 ( x 2 1) 2 + 23 x 2 1 + 4
x3 2 + 5
x+3
x+3
x 2 + 3x + 9
+ Ta chng minh : 1 +
= 1+
<2<
3
(3 x 2 1 + 1) 2 + 3
x3 2 + 5
( x 2 1) 2 + 23 x 2 1 + 4
3
https://www.facebook.com/groups/nguyenhuubien
Trang 6
x
x +1
2
=3
x +1
x
x +1
x
1
,t > 0
= 2
x
x +1 t
1
t=
1
3
2
2 2t = 3 2t + 3t 1 = 0 2
t
t = 1
+ Ly t =
x +1 1
4
= x=
x
2
3
x 2 + 15 4 = 3 x 3 + x 2 + 8 3
x2 1
x 2 + 15 + 4
x =1
= 3( x 1) +
x2 1
x2 + 8 + 3
( x 1)(
x +1
x 2 + 15 + 4
x +1
x2 + 8 + 3
3) = 0
t = 2 x 1
3
2
x = 4 ( L)
2
2
x = (2 x 1) 1
x = 0
4
x=
4
x =
3
3
Bi 17: x 4 + 6 x 2 x 2 + 13x 17 = 0( x R)
Hng dn: iu kin: 4 x 6
x 4 + 6 x = 2 x 2 13 x + 17 ( x 4 1) + ( 6 x 1) 2 x 2 + 13 x 15 = 0
( x 4 1)( x 4 + 1)
( 6 x 1)( 6 x + 1)
(2 x 2 13 x + 15) = 0
( x 4 + 1)
( 6 x + 1)
x 5
5x
+
(x 5)(2x 3) = 0
x 4 +1
6 x +1
1
1
(x 5)(
(2x 3)) = 0
x 4 +1
6 x +1
x = 5
1
1
(2x 3) = 0
6 x +1
x 4 + 1
1
1
1
1
+ Ta c:
(2 x 3) = 0
= 2 x 3(1)
x 4 +1
6 x +1
x 4 +1
6 x +1
NGUYN HU BIN -
https://www.facebook.com/groups/nguyenhuubien
Trang 7
x 4 +1
<
6 x +1
x 4 +1
2
2
x + y + xy + 3 = x + 2. xy + y + y + 3 = ( x + y ) + y + 3 > 0
2
4
4
2
4
Bi 19: (4 x 1) 3 2 x + (7 4 x) 2 x 1 = 2 4 x 2 + 8 x 3 + 4 (vi x R)
Hng dn: iu kin:
1
3
x
2
2
a = 3 2 x (a 0)
t
a 2 + b 2 = 2(1)
b = 2 x 1(b 0)
+ V 4 x 1 = 2b 2 ;7 4 x = 2a 2 + 1; 4 x 2 + 8 x 3 = 2 x 1. 3 2 x = a.b
+ T phng trnh cho ta c (2b 2 + 1)a + (2a 2 + 1)b = 2ab + 4(2)
a 2 + b 2 = 2
(2b 2 + 1)a + (2a 2 + 1)b = 2ab + 4
+ Vi a = b = 1 khi ta c:
2 x 1 = 1
x = 1 (tha mn iu kin)
+ t
2( x 2 2 x + 4)
x 2 2x + 4
3
2=0
x+2
x+2
1
t=
x 2 2x + 4
2
= t (t 0) ta c 2t 3t 2 = 0
2 (loi)
x+2
t = 2
x 2 2x + 4
Vi t = 2
= 4 x 2 2 x + 4 = 4 x + 8 x 2 6 x 4 = 0 x = 3 13
x+2
NGUYN HU BIN -
x + 3 + 6 x ( x + 3)(6 x) = 3
https://www.facebook.com/groups/nguyenhuubien
Trang 8
t2 9
2
t = 1
t2 9
=3
2
t = 3
+ Vi t = -1 x + 3 + 6 x = 1 (v nghim)
x = 3
+ Vi t = 3 x + 3 + 6 x = 3
x = 6
Cch khc:
Bi ton c th gii bng cch a v h phng trnh vi u = x + 3 v v = 6 x
Bi 22: Gii phng trnh: x 3 8 x 2 + 13x + 6 + 6( x 3) x 2 5 x + 5 = 0(1)
Hng dn: iu kin: x 2 5 x + 5 0
+ T (1) ( x 3)( x 2 5 x 2) + 6( x 3) x 2 5 x + 5 = 0
x = 3(loai )
2
2
x 5 x 2 + 6 x 5 x + 5 = 0(2)
x 2 5 x + 5 = t , iu kin t 0
t = 1
(2) t 2 + 6t 7 = 0
, t = -7 (loi), t = 1 (tha mn)
t = 7
x = 1
+ Vi t =1 x 2 5 x + 5 = 1
(tha mn iu kin)
x = 4
+ Gii (2): t
+ t t = 2(4 x 2 ) (t 0)
+ Phng trnh tr thnh : 4t 2 + 16t x 2 8 x = 0
x
t1 = 2
+ Gii phng trnh trn vi n t ta tm c
t = x 4
2
x=
(tha mn iu kin x 2
2
2
2
3
8(4 x ) = x
4 2
Vy nghim ca phng trnh l x =
3
x
2
+ Vi t = th
2( 4 x 2 ) =
https://www.facebook.com/groups/nguyenhuubien
Trang 9
x = 8 + 61
+ Vi t = 4
x = 8 61
Bi 25: 2 x + 3 + x + 1 = 3x + 2 2 x 2 + 5 x + 3 16
Hng dn: Bin i phng trnh v dng:
2 x + 3 + x + 1 = 2 x + 3 + x + 1 + 2 (2 x + 3)( x + 1) 20
+ t t = 2 x + 3 + x + 1(t 0)
+ Khi t 2 = 2 x + 3 + x + 1 + 2 (2 x + 3)( x + 1)
+ Ta c phng trnh: t 2 t 20 = 0 t = 4; t = 5
+ Ly t = 5 tha mn, thay t = 5 c x = 3
Bi 26: Gii phng trnh
9
2x
+
1 = 0
2
x
2x 2 + 9
t = 1
1
+ t t =
0 . Phng trnh tr thnh 2 + 2t 3 = 0
2
t = 1
t
2x + 9
2
x < 0
1
3 2
+ Vi t = 2 x = 2 x 2 + 9 2
x=
2
2
2
4 x = 2 x + 9
x = 0
x = 1
. p s
x = 1
x = 0
+ Xt hm f (a) = a 3 + a ta suy ra x + 1 = 3x + 1 x 2 x = 0
Bi 28: 4 x 3 + x ( x + 1) 2 x + 1 = 0
Hng dn:
( 2 x ) 3 + 2 x = ( 2 x + 1) 3 + 2 x + 1 2 x = 2 x + 1 4 x 2 2 x 1 = 0 x =
NGUYN HU BIN -
https://www.facebook.com/groups/nguyenhuubien
1+ 5
4
Trang 10
x 2 + 12 + 5 = 3 x + x 2 + 5
x 2 + 12 x 2 + 5 = 3 x 5 0 x
5
3
x+2
x 2 + 12 + 4
x2 4
x 2 + 12 + 4
= 3( x 2) +
x2 4
x2 + 5 + 3
x+2
3) = 0 x = 2
x2 + 5 + 3
5
x+2
x+2
3 < 0, x >
2
2
3
x + 12 + 4
x +5 +3
x + 4 1 x = 1 2x
Hng dn:
1 x 0
1
1 2 x 0
4 x
2
1 x + 1 2x = x + 4
x + 4 0
2 x + 1 = 2 x 2 3 x + 1
( 1 x + 1 2 x ) 2 = x + 4
1
1
1
2 x 2
4 x 2
2 x + 1 0
x=0
x = 0
2
2
7
(2 x + 1) = 2 x 3 x + 1
x =
2
x + 24 + 12 x = 6
u + v = 6
u + v = 6
u + v = 6
u + v = 6
2
3
2
3
2
3
2
u + v = 36
u + (6 u ) = 36
u + u 12u = 0
u (u + u 12) = 0
+ Ta c
NGUYN HU BIN -
https://www.facebook.com/groups/nguyenhuubien
Trang 11
u = 0
v = 6
u = 4
v = 10
u = 3
v = 3
x = 24
x = 88 (tha mn)
x = 3
x +1 + 3 x2 = 3 x + 3 x2 + x
Hng dn:
+ Xt x = 0 khng phi l nghim ca phng trnh
+ Vi x 0 , ta chia hai v cho x:
3
x +1 3
x +1 3
+ x = 1 + 3 x + 1 3
1( x 1) = 0 x = 1
x
x
NGUYN HU BIN -
https://www.facebook.com/groups/nguyenhuubien
Trang 12