Professional Documents
Culture Documents
C. I Động Học Chất Điểm
C. I Động Học Chất Điểm
NG HC CHT iM
2. Phng php ta :
Gn vo im gc O ca bn knh
vect im gc ca mt h trc ta
Descartes Oxyz vi cc vct
z
M
r xi y j zk
x, y, z l hnh chiu ca
Nn v tr ca M c xc nh nh ba ta x,y,z .
Phng trnh qu o
Khi cht im chuyn ng, r (t) cng nh cc ta
x,y, z ca n thay i theo thi gian t:
x f (t )
y g (t )
z h(t )
f (x, y, z) = 0
M
X
III. Vect vn tc
1. Vect vn tc trung bnh
2. Vect vn tc tc thi
r
vtb
t
v lim
t 0
r d r
t
dt
ln ca vn tc:
Nhng khi t 0 th
(dy cung MM) tin ti qung
ng i s (cung MM) nn:
Trong h ta Descartes
r (t ) xi y j zk
d r dx dy dz
i
j
k vx i v y j vz k
dt dt
dt
dt
dx
dy
dz
2
2
2
vx
; v y ; vz ; v vx v y vz
dt
dt
dt
v d v
dv dv dvy dv
a
x i
j z k ax i a y j az k
dt dt
dt
dt
dvy d 2 y
dvx d 2 x
dvz d 2 z
ax
2 ; ay
2 ; az
2
dt dt
dt
dt
dt dt
d v dv
d
a
v
dt dt
dt
d
d ds
2 d
v
v . v
dt
ds dt
ds
ds
R d
O
Hnh a
d d n d n d n
d
d 1
n
n
d
ds R
Vy:
dv v 2
a n at an
dt
R
2
t
2
n
a a a
dv
2
2
v (v) 2v 2va
.
dt
Nh vy nu:
*
v.a 0
v.a 0
v.a 0
an
at
at
a
v
CND
an
a
v
CCD
C trn u
at gi l gia tc tip tuyn c trng cho s thay
i ln ca vect vn tc
* C phng tip tuyn vi qu o
* Cng chiu vi nu chuyn ng nhanh dn,
ngc chiu vi nu chuyn ng chm dn
* C gi tr
dv
at
dt
(o hm ln ca v )
an gi l gia tc php tuyn c trng cho s
thay i phng ca vect vn tc
* C phng thng gc vi tip tuyn qu o
* C chiu hng
v pha lm ca qu o
2
v
* ln an
,R l bn knh ca ng trn
R
tip xc vi qu o ti im xt
a at an c trng cho s thay i ca v gi
l vect gia tc ton phn
1. Vect vn tc gc c nh ngha:
* C phng nm trn trc quay
* C chiu l chiu tin ca nt chai khi xoay n
theo chiu quay ca cht im.
d
* C gi tr
dt
2. Vect gia tc gc c nh ngha:
* C phng nm trn trc quay
R
R
v
r
v r
v
R
2
an
R
R
R
2
2.
3.
v R
2
at r at R
r r' ro
d r d r' d r
v
dt dt dt
v v' vo
d v d v' d vo
a
dt dt dt
a a' ao
r
r
ro
an = 0 ==> a = at
a) Chuyn ng thng u
at = 0 ==> v = const
ds
v
ds vdt
dt
so
ds
s vt s o
vdt
dv
a = at =
dt
v
dv adt
vo
v vo at v at vo
ds
at vo
dt
s
ds at vo dt
so
1 2
s so at vot
2
1 2
s at vot so
2
H thc cn nh
dv dv ds
dv
a at
v
dt ds dt
ds
v
vdv ads
vo
so
2
v vo 2 a s so
t
d
d dt
o
o
dt
t o
dt
dt
o
o t t o
d
t o
dt
d ( t
0
1
2
t ot o
2
H thc cn nh:
2
o
2 ( o )
)dt
3. Chuyn ng parabol
Kho st chuyn ng ca mt cht im xut
pht t im O trong trng trng vi vn tc
ban u hp vi mt phng nm ngang gc .
Gi s gia tc trng trng coi nh khng i.
Gii
a) Qu o
Chn mt phng
hnh v l mt phng thng
ng cha v o; cng l mt phng cha qu
o ca cht im,hai trc ta l Ox nm
ngang, Oy thng ng hng ln.
d v
g a
d v g dt
dt
v
t
d v g dt
vo
v v o gt
v gt v o
dr
gt v o
dt
dr
g
t
v
dt
o
0
t
1 2
r gt v ot
2
Chiu r xung hai trc Ox, Oy ta c:
x
x (v0 cos ).t t
v0 cos
1 2
y gt (v0 sin ).t
2
g
2
y
x xtg
2
2
2v0 cos
Vy qu o ca cht im l parabol c b lm
quay xung
b) Tm xa L
1
L = x khi y = 0 t
gt v0 sin 0
2
V t > 0 nn :
2 v o s in
t
g
2
0
2
0
2 v s in . co s
v s in 2
L
g
g
Vy Lmax khi = 450
c) cao cc i:
cao cc i
l nh S ca parabol. Ti nh
ca parabol v nm ngang nn vy = 0
v0 sin
vy gt v0 sin 0 t
g
2
vo sin
1 vo sin
hmax g
vo sin.
2 g
g
2
0
v sin
hmax
2g
d) Bn knh cong
2
* Ti gc:
v
v
an R
R
an
2
0
v
v v0 ; an g .cos R
g cos
* Ti nh:
2
0
v cos
v vx v0 cos ; an g R
g
y
v
hmax
vo
x
O
at
an
thetich do dai
do di L
thoi gian T
khoi luong M
Vy
van toc LT
2
gia toc LT
a) Ta c:
x
dx
vx
2 dx 2dt x 2t
dt
0
0
y
dy
vy
x 2t dy 2tdt
dt
0
0
2
x
yt
4
2
Vy qu o ca cht im l ng parabol
b)
vx 2 ax 0 ; v y x 2t a y 2
a ay 2
2
x
2
y
v v v 4 4t
dv
2t
at
dt
1 t2
4
a a a
2
1 t
3
2
v
2 2
R
2(1 t ) 4 2
an
2
n
2
t
Ta c:
v1 gt vo1;
v20
v2 gt vo2
1 2
r1 gt vo1t;
2
1 2
r2 gt vo2t
2
r2
v10
r1
d r1 r2 v01 v02 t
Ti thi im 2 ht vung gc nhau
v1 .v2 0 gt vo1
gt vo 2 0
2 2
g t vo1 .vo 2 0 t
d ( v o1 v o 2 )
v 01 v o 2
g
v o 1v o 2
g
2 ,5 m
a)
0
t 0
t
vng
rad
0 300
10
;
pht
s
vng
rad
100
6
pht
s
6 10
rad
60
15 s 2
1 2
t 0t
2
1 2
60 10 .60
2 15
480 (rad)
S vng bnh xe quay c trong 1 pht
N
240(vng)
2
Bi 4: Th ri t do mt vt t cao
19,6m.Tm:
a) Qung ng m vt ri c trong
0,1s u v 0,1s cui ca thi gian ri.
b) Thi gian cn thit vt i ht 1m
u v 1m cui ca cao h
1 2
y gt
2
a) Qung ng vt ri c trong 0,1s u tin
1
l:
h1 .9,8.0,12 0, 049 m
2
Thi gian vt ri ht qung ng h l:
2h
2.19,6
t
2s
g
9,8
Qung ng vt ri trong khong thi gian 0,1s
cui ca thi gian ri:
1
2
2
h 2 h g ( t 0,1) 19, 6 4, 9.(1, 99) 1, 9 m
2
b) Thi gian vt ri 1m u
2y
2
t
0, 45s
g
9,8
2y
2.18, 6
t
1,95 s
g
9,8
Thi gian vt ri 1m cui:
t = 2 - 1,95 = 0,05 s
Bi 5: Mt ht
ri
gc
ta
vi
vn
tc u vo 3i m/s v gia tc
2
a i 0,5 j m / s
. Tm vn tc ca ht khi n t ta
x ln nht.
Ta c:
v
dv
t
a
d v adt
dt
0
v0
v at v0 (3 t )i 0,5 j
xmax khi :
dx
0 vx 0 t 3
dt
v 1,5 j
Bi 6: Mt hn c nm theo
phng nm ngang vi vn tc vo =
15m/s. Tnh gia tc tip tuyn v
gia tc php tuyn sau lc nm 1s.
Ta c:
2 2
2
v gt v0 v g t v0
dv
at
dt
2
g t
2 2
vo
2
0
5,36 m / s
g t v
2
t
2
t
an a a g a 8, 20 m / s
Ta c:
2
at R ; an R
an
at
an
tg ;
at
v
a
d
1 2
bt d btdt bt
dt
2
0
0
3
1
3
bt
tg
tg
t 4
7s
4
b
Bi 8: Mt ngi ng di t thy
ht ma ri thng ng, vi tc
10m/s. Hi ngi li xe trn ng
ngang vi tc 10 3 m / s s thy ht
ma ri vi tc v, lch khi phng
thng ng gc bng bao nhiu?
Gi v1 l vn tc ht ma i vi t
v2 l vn tc ca xe i vi t
v12 l vn tc ht ma i vi xe
Ta c:
v1 v12 v2
v12 v12 v22 20 m / s
v2
o
tg 3 60
v1
v2
v12
v1
Mt chic thuyn bi t bn A n B
cng mt bn b sng, vi vn tc so vi
nc l v1 = 3 km/h. Cng lc y mt
cano chy t bn B theo hng n bn
A vi vn tc i vi nc l v2 = 10
km/h. Trong thi gian thuyn i t A n
B th cano kp i c 4 ln khong cch
v v n B cng lc vi thuyn. Xc
nh hng v tc ca nc sng
v1 vo
v2 vo v2 vo
2
o
v 40vo 20 0
vo 39,5 km / h ;
vo 0,5 km / h ;
Loi nghim vo = -39,5km/h. Vy vo = -0,5 km/h.
Du tr chng t dng nc chy t B n A.