ZAKON

O PENZIJSKOM I INVALIDSKOM OSIGURANJU

"Slubeni glasnik Republike Srbije", br. 34/03, 64/04, 84/04, 85/05, 101/05, 63/06, 5/09, 107/09 i
101/10

I. UVODNE ODREDBE
lan 1.
Penzijsko i invalidsko osiguranje obuhvata obavezno i dobrovoljno penzijsko i invalidsko
osiguranje.
lan 2.
(1) Ovim zakonom ureuje se obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje.
(2) Ovim zakonom ureuje se penzijsko i invalidsko osiguranje i za lica koja nisu
obavezno osigurana po ovom zakonu, a ukljuila su se u obavezno osiguranje.
lan 3.
Obaveznim penzijskim i invalidskim osiguranjem obezbeuju se prava za sluaj starosti,
invalidnosti, smrti i telesnog oteenja.
lan 4.
Dobrovoljno penzijsko i invalidsko osiguranje je osiguranje kojim se, na osnovu ugovora,
mogu obezbediti prava za sluaj starosti, invalidnosti, smrti i telesnog oteenja, ili vei obim tih
prava od obima utvrenog ovim zakonom, kao i druga prava iz ovog osiguranja.
lan 5.
(1) Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja stiu se i ostvaruju zavisno od duine
ulaganja i visine osnovice na koju je plaen doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje i uz
primenu naela solidarnosti.
(2) Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja stiu se, ostvaruju i koriste pod uslovima i
na nain utvren ovim zakonom.
lan 6.
(1) Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja jesu lina prava i ne mogu se prenositi na
druga lica.
(2) Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja ne zastarevaju, osim prava na
potraivanja dospelih a neisplaenih iznosa u sluajevima utvrenim ovim zakonom.

lan 7.
(1) Pojedine kategorije osiguranika mogu izuzetno, u sluajevima i na nain utvren ovim
zakonom, sticati i ostvarivati pravo na penziju pod posebnim uslovima.
(2) Kategorije osiguranika, blii kriterijumi za ostvarivanje prava u smislu stava 1. ovog
lana, kao i nain finansiranja tih prava ureuju se ovim zakonom.
lan 8.
(1) brisan ("Sl. glasnik RS", br. 84/04)
(2) Sredstva za poveane obaveze koje nastaju usled sticanja i ostvarivanja prava pod
posebnim uslovima za odreene kategorije osiguranika obezbeuju se u budetu.
lan 9.
Sredstva za penzijsko i invalidsko osiguranje, odnosno prava iz penzijskog i invalidskog
osiguranja obezbeuju se, odnosno ostvaruju kod republikog fonda za penzijsko i invalidsko
osiguranje (u daljem tekstu: fond).

II. OBAVEZNO PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANJE

lan 10.
(1) Obavezno osigurana lica (u daljem tekstu: osiguranici), u smislu ovog zakona, jesu:
1) zaposleni (u daljem tekstu: osiguranik zaposleni);
2) lica koja samostalno obavljaju delatnost (u daljem tekstu: osiguranik
samostalnih delatnosti);
3) poljoprivrednici (u daljem tekstu: osiguranik poljoprivrednik).
(2) Ako lice istovremeno ispunjava uslove za osiguranje po vie osnova iz stava 1. ovog
lana, osnov osiguranja odreuje se na taj nain to postojanje osnova osiguranja po prethodnoj
taki iskljuuje osnov osiguranja iz naredne take.
(3) Obaveze za plaanje doprinosa po osnovu osiguranja utvruju se u skladu sa ovim
zakonom.
lan 11.
Osiguranici zaposleni jesu:
1) lica u radnom odnosu, odnosno zaposlena u preduzeu, drugom
pravnom licu, dravnom organu, organu jedinice lokalne samouprave ili kod
fizikih lica (u daljem tekstu: poslodavac), izuzev lica iz lana 12. stav 1. taka 2)
ovog zakona;
2) civilna lica na slubi u Vojsci Srbije;
2a) profesionalna vojna lica prema propisima o Vojsci Srbije;
3) izabrana ili postavljena lica, ako za obavljanje funkcije ostvaruju
zaradu, odnosno naknadu zarade;
2

4) lica koja su u skladu sa propisima o radu, u radnom odnosu odnosno

zaposlena van prostorija poslodavca;
5) lica u radnom odnosu, odnosno zaposleni upueni na rad u
inostranstvo, odnosno zaposleni u preduzeu koje obavlja delatnost ili usluge u
inostranstvu, ako nisu obavezno osigurana po propisima te zemlje, ili ako
meunarodnim ugovorom nije drugaije odreeno;
6) domai dravljani koji su na teritoriji Republike Srbije zaposleni kod
stranih ili meunarodnih organizacija i ustanova, stranih diplomatskih i
konzularnih predstavnitava ili kod stranih pravnih ili fizikih lica, ako
meunarodnim ugovorom nije drugaije odreeno;
7) domai dravljani zaposleni u inostranstvu, ako za to vreme nisu
obavezno osigurani kod stranog nosioca osiguranja, ili ako prava iz penzijskog i
invalidskog osiguranja, po propisima te drave, ne mogu ostvariti ili koristiti van
njene teritorije;
8) strani dravljani i lica bez dravljanstva koji su na teritoriji Republike
Srbije zaposleni kod stranih pravnih ili fizikih lica, ako meunarodnim
ugovorom nije drugaije odreeno, kao i kod meunarodnih organizacija i
ustanova i stranih diplomatskih i konzularnih predstavnitava, ako je takvo
osiguranje predvieno meunarodnim ugovorom;
9) lica koja u skladu sa zakonom obavljaju privremene i povremene
poslove, ako nisu osigurani po drugom osnovu;
10) lica koja u skladu sa zakonom obavljaju privremene i povremene
poslove preko omladinskih zadruga , koje se u smislu ovog zakona smatraju
poslodavcem, a imaju navrenih 26 godina ivota, odnosno bez obzira na godine
ivota ako nisu na kolovanju;
11) lica za ijim je radom prestala potreba, kao i lica kojima je prestalo
zaposlenje zbog steaja, likvidacije, odnosno u svim sluajevima prestanka rada
poslodavca, dok ostvaruju novanu naknadu prema propisima o radu i
zapoljavanju.
lan 12.
(1) Osiguranici samostalnih delatnosti jesu:
1) lica koja, u skladu sa zakonom, samostalno obavljaju privrednu ili
drugu delatnost, ako nisu obavezno osigurana po osnovu zaposlenja;
2) lica koja su osnivai, odnosno lanovi privrednih drutava u skladu sa
zakonom, koji u njima rade, bez obzira da li su u radnom odnosu u privrednom
drutvu iji su osniva odnosno lan;
3) lica koja obavljaju poslove po osnovu ugovora o delu odnosno poslove
po osnovu autorskog ugovora, kao i poslove po osnovu drugih ugovora, kod kojih
za izvren posao ostvaruju naknadu (u daljem tekstu: ugovorena naknada), a nisu
osigurani po drugom osnovu;
4) svetenici i verski slubenici ako nisu obavezno osigurani po osnovu
zaposlenja;
5) lica koja su prestala da obavljaju samostalnu delatnost, dok ostvaruju
novanu naknadu prema propisima o radu i zapoljavanju.
3

(2) Radom u smislu stava 1. taka 2) ovog lana smatra se i predstavljanje i zastupanje
privrednih drutava od strane njihovih osnivaa, odnosno lanova na osnovu upisa u registar
nadlene organizacije, kao i obavljanje poslovodstvenih ovlaenja i poslova upravljanja u skladu
sa zakonom kojim se ureuje poloaj privrednih drutava.
lan 13.
(1) Osiguranici poljoprivrednici su lica koja se bave poljoprivrednom delatnou kao
nosioci poljoprivrednog domainstva, lanovi poljoprivrednog domainstva, nosioci porodinog
poljoprivrednog gazdinstva, lanovi porodinog poljoprivrednog gazdinstva ili lanovi meovitog
domainstva, ako nisu korisnici penzije ili nisu na kolovanju. Poljoprivrednim domainstvom,
porodinim poljoprivrednim gazdinstvom, odnosno meovitim domainstvom, u smislu ovog
zakona, smatra se zajednica ivota, privreivanja i troenja prihoda, bez obzira na srodstvo
izmeu njegovih lanova, na poljoprivrednom domainstvu, odnosno gazdinstvu sa najmanje 0,5
hektara poljoprivrednog zemljita, odnosno sa manje od 0,5 hektara poljoprivrednog zemljita,
drugog zemljita ili graevinske celine na kojem se obavlja stoarska, povrtarska ili vinogradarska
proizvodnja, uzgoj ribe, gajenje peuraka, pueva, pela i drugi uzgoj ili gajenje.
(2) Nosilac poljoprivrednog domainstva, odnosno porodinog poljoprivrednog
gazdinstva, u smislu ovog zakona, je lice koje je obveznik poreza na imovinu po osnovu
poljoprivrednog zemljita ili poreza na prihod od poljoprivrede i umarstva, u skladu sa zakonom
kojim se ureuje porez na imovinu i porez na dohodak graana.
(3) lan poljoprivrednog domainstva, porodinog poljoprivrednog gazdinstva, odnosno
meovitog domainstva, u smislu ovog zakona, je lice koje ivi i radi na poljoprivrednom
domainstvu, porodinom poljoprivrednom gazdinstvu, odnosno u meovitom domainstvu.
lan 14.
(1) Svojstvo osiguranika stie se danom poetka a prestaje danom prestanka zaposlenja,
obavljanja samostalne ili poljoprivredne delatnosti, odnosno obavljanja ugovorenih poslova.
(2) Svojstvo osiguranika utvruje se na osnovu prijave na osiguranje, odnosno odjave
osiguranja, u skladu s ovim zakonom.
(3) Svojstvo osiguranika ne moe se stei pre navrenih 15 godina ivota.
(4) Izuzetno od odredaba stava 1. ovog lana, svojstvo osiguranika poljoprivrednika moe
mirovati najdue pet godina u toku osiguranja iz objektivnih razloga (elementarne nepogode,
bolest i porodiljsko odsustvo), s tim to to ne moe biti uzastopnih pet godina.
(5) Izuzetno od stava 1. ovog lana, osiguranici iz lana 11. ta. 9) i 10) ovog zakona i
osiguranici iz lana 12. stav 1. taka 3) ovog zakona, mogu stei, odnosno moe im prestati
svojstvo osiguranika, prema utvrenom stau osiguranja, ukoliko se ne moe utvrditi poetak i
prestanak obavljanja poslova.
(6) Izuzetno od stava 1. ovog lana, svojstvo osiguranika poljoprivrednika moe prestati i
sa danom ispunjenja uslova za sticanje prava na penziju u skladu sa ovim zakonom.
lan 15.
(1) Lica koja nisu obavezno osigurana u smislu ovog zakona, odnosno nisu korisnici
prava na penziju, mogu se ukljuiti u obavezno osiguranje i obezbediti prava iz ovog osiguranja
pod uslovima, u obimu i na nain predvien ovim zakonom.
4

(2) Svojstvo osiguranika iz stava 1. ovog lana stie se danom podnoenja zahteva, a
izuzetno, na zahtev lica, najranije 30 dana pre podnoenja zahteva.
(3) Svojstvo osiguranika iz stava 1. ovog lana prestaje danom za koji se lice u zahtevu
opredeli.
(4) Podnoenje zahteva za sticanje prava na starosnu odnosno invalidsku penziju smatra se
zahtevom za prestanak svojstva osiguranika iz stava 1. ovog lana, ukoliko su ispunjeni uslovi za
sticanje ovih prava.
(5) Svojstvo osiguranika iz stava 1. ovog lana moe se stei pod uslovom da nije
nastupio neki od sluajeva po osnovu kojih se ostvaruje pravo u skladu sa ovim zakonom, a
ukoliko je nastupio neki od tih sluajeva, svojstvo osiguranika moe se stei samo za sluaj koji
nije nastupio.

III. DOBROVOLJNO PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANJE

lan 16.
(1) Dobrovoljnim penzijskim i invalidskim osiguranjem osiguranici mogu, u skladu sa
posebnim zakonom, obezbediti sebi i lanovima svoje porodice vei obim, kao i drugu vrstu
prava od prava utvrenih ovim zakonom.
(2) Lica koja nisu obavezno osigurana u smislu ovog zakona mogu, dobrovoljnim
penzijskim i invalidskim osiguranjem, u skladu sa posebnim zakonom, sebi i lanovima svoje
porodice obezbediti prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja.
(3) Dobrovoljno penzijsko i invalidsko osiguranje mogu organizovati i sprovoditi pravna
lica, u skladu sa posebnim zakonom.
(4) Posebnim zakonom u smislu ovog lana podrazumeva se zakon kojim se ureuje
dobrovoljno penzijsko i invalidsko osiguranje, kao i organizacija i poslovanje pravnih lica koja
sprovode dobrovoljno penzijsko i invalidsko osiguranje.

IV. LICA KOJIMA SE OBEZBEUJU PRAVA ZA SLUAJ INVALIDNOSTI I

TELESNOG OTEENJA PROUZROKOVANIH POVREDOM NA RADU ILI
PROFESIONALNOM BOLEU
lan 17.
Prava za sluaj invalidnosti i telesnog oteenja prouzrokovanih povredom na radu ili
profesionalnom boleu ostvaruju:
1) lica koja, u skladu sa zakonom, obavljaju privremene i povremene
poslove preko omladinskih zadruga do navrenih 26 godina ivota, ako su na
kolovanju;
2) lica koja se nalaze na strunom osposobljavanju, dokvalifikaciji ili
prekvalifikaciji, koja uputi organizacija nadlena za zapoljavanje;
3) uenici i studenti kada se, u skladu sa zakonom, nalaze na obaveznom
proizvodnom radu, profesionalnoj praksi ili praktinoj nastavi;

4) lica koja se nalaze na izdravanju kazne zatvora dok rade u privrednoj

jedinici ustanove za izdravanje kazne zatvora (radionica, radilite i sl.) i na
drugom mestu rada;
5) lica koja, u skladu sa propisima, obavljaju odreene poslove po osnovu
ugovora o volonterskom radu.

V. PRAVA IZ PENZIJSKOG I INVALIDSKOG OSIGURANJA

lan 18.
Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja, jesu:
1) za sluaj starosti - pravo na starosnu penziju;
2) za sluaj invalidnosti - pravo na invalidsku penziju;
3) za sluaj smrti:
1. pravo na porodinu penziju;
2. pravo na naknadu pogrebnih trokova;
4) za sluaj telesnog oteenja prouzrokovanog povredom na radu ili
profesionalnom boleu - pravo na novanu naknadu za telesno oteenje;
5) za sluaj potrebe za pomoi i negom drugog lica - pravo na novanu
naknadu za pomo i negu drugog lica.

VI. USLOVI ZA STICANJE PRAVA IZ PENZIJSKOG I INVALIDSKOG

OSIGURANJA

1. Starosna penzija
lan 19.
Osiguranik stie pravo na starosnu penziju:
1) kad navri 65 (mukarac), odnosno 60 (ena) godina ivota i najmanje
15 godina staa osiguranja;
2) kad navri 40 (mukarac), odnosno 38 (ena) godina staa osiguranja i
najmanje 58 godina ivota;
3) kad navri 45 godina staa osiguranja.
lan 20.
(1) Osiguraniku kome se sta osiguranja rauna sa uveanim trajanjem, starosna granica
za sticanje prava na starosnu penziju, utvrena u lanu 19. taka 1) ovog zakona, sniava se
zavisno od stepena uveanja staa za po jednu godinu, i to:
1) za svakih pet godina provedenih na radnom mestu, odnosno poslu na
kome se efektivno provedenih 12 meseci rauna u sta osiguranja kao 14 meseci;
6

2) za svake etiri godine provedene na radnom mestu, odnosno poslu na

kome se efektivno provedenih 12 meseci rauna u sta osiguranja kao 15 meseci;
3) za svake tri godine provedene na radnom mestu, odnosno poslu na
kome se efektivno provedenih 12 meseci rauna u sta osiguranja kao 16 meseci;
4) za svaku jednu godinu i est meseci provedenih na radnom mestu,
odnosno poslu na kome se efektivno provedenih 12 meseci rauna u sta
osiguranja kao 18 meseci.
(2) Starosna granica iz stava 1. ovog lana moe se sniavati najvie do 55 godina ivota.
(3) Izuzetno od stava 2. ovog lana, starosna granica za osiguranike koji rade na
poslovima iz stava 1. taka 4) ovog lana moe se sniavati najvie do 50 godina ivota.

2. Invalidska penzija
lan 21.
Invalidnost postoji kad kod osiguranika nastane potpuni gubitak radne sposobnosti,
odnosno kad kod profesionalnog vojnog lica nastane potpuni gubitak sposobnosti za
profesionalnu vojnu slubu, zbog promena u zdravstvenom stanju prouzrokovanih povredom na
radu, profesionalnom boleu, povredom van rada ili boleu, koje se ne mogu otkloniti leenjem
ili medicinskom rehabilitacijom.
lan 22.
(1) Povredom na radu, u smislu ovog zakona, smatra se povreda osiguranika koja se
dogodi u prostornoj, vremenskoj i uzronoj povezanosti sa obavljanjem posla po osnovu koga je
osiguran, prouzrokovana neposrednim i kratkotrajnim mehanikim, fizikim ili hemijskim
dejstvom, naglim promenama poloaja tela, iznenadnim optereenjem tela ili drugim promenama
fiziolokog stanja organizma.
(2) Povredom na radu smatra se i povreda prouzrokovana na nain iz stava 1. ovog lana,
koju osiguranik - zaposleni pretrpi pri obavljanju posla na koji nije rasporeen, ali koji obavlja u
interesu poslodavca kod koga je zaposlen.
(3) Povredom na radu smatra se i povreda prouzrokovana na nain iz stava 1. ovog lana,
koju osiguranik pretrpi na redovnom putu od stana do mesta rada ili obrnuto, na putu preduzetom
radi izvravanja slubenih poslova i na putu preduzetom radi stupanja na rad, kao i u drugim
sluajevima utvrenim zakonom.
(4) Povredom na radu smatra se i oboljenje osiguranika koje je nastalo neposredno ili kao
iskljuiva posledica nekog nesrenog sluaja ili vie sile za vreme obavljanja posla po osnovu
koga je osiguran ili u vezi s njim.
(5) Povredom na radu smatra se i povreda prouzrokovana na nain iz st. 1. do 4. ovog
lana, koju osiguranik pretrpi u vezi s korienjem prava na zdravstvenu zatitu po osnovu
povrede na radu i profesionalne bolesti.
lan 23.
Povredom na radu smatra se i povreda prouzrokovana na nain predvien u lanu 22.
ovog zakona koju osiguranici pretrpe uestvujui:
7

1) u akcijama spasavanja ili odbrane od elementarnih nepogoda ili

nesrea;
2) u vojnoj vebi ili u vrenju drugih obaveza iz oblasti odbrane zemlje
utvrenih zakonom;
3) na radnom kampu ili takmienju (proizvodnom, sportskom i dr.);
4) na drugim poslovima i zadacima za koje je zakonom utvreno da su od
opteg interesa.
lan 24.
(1) Profesionalne bolesti, u smislu ovog zakona, jesu odreene bolesti nastale u toku
osiguranja, prouzrokovane duim neposrednim uticajem procesa i uslova rada na radnim
mestima, odnosno poslovima koje je osiguranik obavljao.
(2) Profesionalne bolesti, radna mesta, odnosno poslovi na kojima se te bolesti pojavljuju i
uslovi pod kojima se smatraju profesionalnim bolestima, u smislu stava 1. ovog lana, utvruju
ministar nadlean za poslove penzijskog i invalidskog osiguranja i ministar nadlean za poslove
zdravlja, na predlog fonda.
lan 25.
Osiguranik kod koga nastane potpuni gubitak radne sposobnosti, stie pravo na invalidsku
penziju:
1) ako je invalidnost prouzrokovana povredom na radu ili profesionalnom
boleu;
2) ako je invalidnost prouzrokovana povredom van rada ili boleu - pod
uslovom da je gubitak radne sposobnosti nastao pre navrenja godina ivota
propisanih za sticanje prava na starosnu penziju utvrenih u lanu 19. taka 1)
ovog zakona i da ima navrenih pet godina staa osiguranja .
lan 26.
Osiguranik kod koga je invalidnost, prouzrokovana boleu ili povredom van rada, nastala
pre navrene 30 godine ivota stie pravo na invalidsku penziju:
1) kad je invalidnost nastala do navrene 20 godine ivota - ako ima
godinu dana staa osiguranja;
2) kad je invalidnost nastala do navrene 25 godine ivota - ako do
nastanka invalidnosti ima najmanje dve godine staa osiguranja;
3) kad je invalidnost nastala do navrene 30 godine ivota - ako do
nastanka invalidnosti ima najmanje tri godine staa osiguranja.

3. Porodina penzija
lan 27.
(1) Pravo na porodinu penziju mogu ostvariti lanovi porodice:

1) umrlog osiguranika koji je navrio najmanje pet godina staa

osiguranja ili je ispunio uslove za starosnu ili invalidsku penziju; ili
2) umrlog korisnika starosne ili invalidske penzije.
(2) Ako je smrt lica iz lana 17. ovog zakona nastala kao posledica povrede na radu ili
profesionalne bolesti, lanovi njegove porodice stiu pravo na porodinu penziju bez obzira na
duinu penzijskog staa tog lica.
lan 28.
(1) lanovima porodice umrlog osiguranika, odnosno korisnika prava iz lana 27. ovog
zakona smatraju se:
1) brani drug;
2) deca (roena u braku ili van braka ili usvojena, pastorad koju je
osiguranik, odnosno korisnik prava izdravao, unuad, braa i sestre i druga deca
bez roditelja, odnosno deca koja imaju jednog ili oba roditelja koji su potpuno
nesposobni za rad, a koju je osiguranik, odnosno korisnik prava izdravao);
3) roditelji (otac i majka, ouh i maeha i usvojioci) koje je osiguranik,
odnosno korisnik prava izdravao.
(2) Pravo na porodinu penziju moe ostvariti i brani drug iz razvedenog braka ako mu je
sudskom presudom utvreno pravo na izdravanje.
lan 28a.
Ako je umrli osiguranik ili umrli korisnik starosne ili invalidske penzije u trenutku
zakljuenja braka navrio godine ivota iz lana 19. taka 1) ovog zakona, brani drug moe stei
pravo na porodinu penziju pod uslovom da imaju zajedniko dete ili da je brak trajao najmanje
dve godine.
lan 29.
(1) Udova stie pravo na porodinu penziju:
1) ako je do smrti branog druga, navrila 53 godine ivota; ili
2) ako je, do smrti branog druga, ili u roku od jedne godine od dana
smrti branog druga, postala potpuno nesposobna za rad; ili
3) ako je, posle smrti branog druga, ostalo jedno dete ili vie dece koja
imaju pravo na porodinu penziju po tom branom drugu, a udova obavlja
roditeljsku dunost prema toj deci. Udova koja u toku trajanja prava prema tom
osnovu postane potpuno nesposobna za rad, zadrava pravo na porodinu penziju
dok postoji ta nesposobnost.
(2) Udova koja do smrti branog druga nije navrila 53 godine ivota, ali je navrila 45
godina ivota, stie pravo na porodinu penziju kad navri 53 godine ivota.
(3) Udova koja u toku trajanja prava na porodinu penziju steenog na nain iz stava 1.
ta. 2) i 3) ovog lana navri 53 godine ivota, trajno zadrava pravo na porodinu penziju. Udova
kojoj pravo na porodinu penziju prestane pre navrenih 53, ali posle navrenih 45 godina ivota
moe ponovo ostvariti pravo kad navri 53 godine ivota.

lan 30.
(1) Udovac stie pravo na porodinu penziju:
1) ako je do smrti branog druga, navrio 58 godina ivota; ili
2) ako je, do smrti branog druga, ili u roku od jedne godine od dana
smrti branog druga, postao potpuno nesposoban za rad; ili
3) ako je, posle smrti branog druga, ostalo jedno dete ili vie dece koja
imaju pravo na porodinu penziju po tom branom drugu, a udovac obavlja
roditeljsku dunost prema toj deci. Udovac koji u toku trajanja prava po tom
osnovu postane potpuno nesposoban za rad, zadrava pravo na porodinu penziju
dok postoji ta nesposobnost.
(2) Udovac koji u toku trajanja prava na porodinu penziju steenog na nain iz stava 1.
ta. 2) i 3) ovog lana navri 58 godina ivota, trajno zadrava pravo na porodinu penziju.
lan 30a.
Brani drug profesionalnog vojnog lica prema propisima o Vojsci Srbije koje je poginulo
za vreme dejstava, pravo na porodinu penziju stie bez obzira na propisane godine ivota, pod
uslovom da nije ponovo sklopio brak, odnosno, ako ima decu, da su deca zavrila kolovanje.
lan 31.
(1) Dete stie pravo na porodinu penziju i ona mu pripada do navrenih 15 godina ivota.
(2) Posle navrenih 15 godina ivota dete stie pravo na porodinu penziju i ona mu
pripada do zavretka kolovanja, ali najdocnije do navrenih:
1) 20 godina ivota, ako pohaa srednju kolu;
2) 26 godina ivota, ako pohaa visokokolsku ustanovu.
(3) Dete stie pravo na porodinu penziju i ona mu pripada dok traje nesposobnost za
samostalan ivot i rad, nastala do uzrasta do koga se deci obezbeuje pravo na porodinu penziju.
(4) Dete stie pravo na porodinu penziju i ona mu pripada dok traje nesposobnost za
samostalan ivot i rad, nastala posle uzrasta do koga se deci obezbeuje pravo na porodinu
penziju, a pre smrti osiguranika odnosno korisnika prava, pod uslovom da ga je osiguranik
odnosno korisnik prava izdravao do svoje smrti.
(5) Detetu kome je kolovanje prekinuto zbog bolesti, pravo na porodinu penziju pripada
i za vreme bolesti do navrenih godina ivota iz stava 2. ovog lana kao i iznad tih godina, ali
najvie za onoliko vremena koliko je zbog bolesti izgubilo od kolovanja.
(6) Detetu kome je kolovanje prekinuto zbog upuivanja na odsluenje vojnog roka u
skladu sa propisima kojima se ureuje vojna obaveza, pravo na porodinu penziju pripada i za
vreme odsluenja vojnog roka, a najdue do navrene 27 godine ivota.
(7) Invalidno dete, u skladu sa propisima o razvrstavanju dece ometene u razvoju i dete iz
stava 4. ovog lana, stie pravo na porodinu penziju i posle prestanka zaposlenja, odnosno
obavljanja samostalne delatnosti.
lan 32.
(1) Kada je izdravanje uslov za sticanje prava na porodinu penziju, smatra se da je umrli
osiguranik, odnosno korisnik prava na penziju izdravao lana porodice ako ukupni meseni
10

prihodi lana porodice ne prelaze iznos najnie penzije iz lana 76. ovog zakona, u prethodnom
kvartalu.
(2) U prihode iz stava 1. ovog lana ne uzima se: dodatak na decu, roditeljski dodatak,
materijalno obezbeenje porodice, porodina penzija ostvarena po drugom roditelju, novana
naknada po osnovu pomoi i nege, novana naknada za telesno oteenje, primanja po osnovu
nagrada, otpremnina zbog odlaska u penziju, kao i primanja po osnovu uenikog i studentskog
standarda.
lan 33.
Roditelj (otac i majka, ouh i maeha i usvojilac) koga je osiguranik odnosno korisnik
prava, u skladu sa zakonom izdravao do svoje smrti stie pravo na porodinu penziju ako je do
smrti osiguranika odnosno korisnika prava:
1) navrio 65 (mukarac), odnosno 60 (ena) godina ivota; ili
2) postao potpuno nesposoban za rad.
lan 34.
(1) lanovima ue porodice umrlog osiguranika odnosno korisnika prava, u smislu ovog
zakona, smatraju se brani drug i deca (roena u braku ili van braka ili usvojena, pastorad i
unuci).
(2) lanovima ire porodice umrlog osiguranika odnosno korisnika prava, u smislu ovog
zakona, smatraju se roditelji (otac, majka, ouh, maeha i usvojioci), braa, sestre i druga deca bez
roditelja, odnosno deca koja imaju jednog ili oba roditelja koji su potpuno nesposobni za rad, a
koju je osiguranik odnosno korisnik prava izdravao.
lan 35.
lanovima ire porodice pripada pravo na porodinu penziju ako nema lanova ue
porodice, a ako ih ima - samo kada porodina penzija koja pripada lanovima ue porodice ne
dostigne pun iznos osnova od koga se odreuje visina porodine penzije.
lan 36.
Lice koje je prouzrokovalo smrt osiguranika, odnosno korisnika prava, namerno ili
krajnjom nepanjom, ne moe po tom osnovu ostvariti pravo na porodinu penziju.

4. Novana naknada za telesno oteenje prouzrokovano povredom na radu, odnosno

profesionalnom boleu
lan 37.
(1) Telesno oteenje postoji kad kod osiguranika nastane gubitak, bitnije oteenje ili
znatnija onesposobljenost pojedinih organa ili delova tela, to oteava normalnu aktivnost
organizma i iziskuje vee napore u ostvarivanju ivotnih potreba, bez obzira na to da li
prouzrokuje ili ne prouzrokuje invalidnost.

11

(2) Osiguranik i lice iz lana 17. ovog zakona kod koga telesno oteenje prouzrokovano
povredom na radu ili profesionalnom boleu iznosi najmanje 30%, stie pravo na novanu
naknadu.
lan 38.
Telesna oteenja iz lana 37. ovog zakona, kao i procente tih oteenja utvruju ministar
nadlean za poslove penzijskog i invalidskog osiguranja i ministar nadlean za poslove zdravlja
na predlog fonda.
lan 39.
Telesna oteenja razvrstavaju se prema teini u osam stepena, i to:
Stepen Procenat telesnog oteenja

1.

100%

2.

90%

3.

80%

4.

70%

5.

60%

6.

50%

7.

40%

8.

30%
lan 40.

Kada kod osiguranika kod koga je ranije nastalo telesno oteenje prouzrokovano
povredom na radu ili profesionalnom boleu ispod 30% doe do pogoranja tog telesnog
oteenja ili nastane nov sluaj telesnog oteenja prouzrokovanog povredom na radu ili
profesionalnom boleu, tako da ukupno telesno oteenje iznosi 30% ili vie, osiguranik stie
pravo na novanu naknadu za telesno oteenje u odgovarajuem procentu prema novom stepenu
telesnog oteenja koji se odreuje na osnovu novog stanja ukupnog telesnog oteenja.

5. Pravo na naknadu pogrebnih trokova

lan 41.
U sluaju smrti korisnika penzije, licu koje je snosilo trokove sahrane pripada naknada
pogrebnih trokova.
12

5a. Pravo na novanu naknadu za pomo i negu drugog lica

lan 41a.
(1) Pravo na novanu naknadu za pomo i negu drugog lica, ima osiguranik i korisnik
penzije, kome je zbog prirode i teine stanja povrede ili bolesti utvrena potreba za pomoi i
negom za obavljanje radnji radi zadovoljavanja osnovnih ivotnih potreba.
(2) Potreba za pomoi i negom drugog lica postoji kod lica iz stava 1. ovog lana koje je
nepokretno, ili koje zbog teine i prirode trajnih bolesti i bolesnog stanja nije sposobno da se
samostalno kree ni u okviru stana uz upotrebu odgovarajuih pomagala, niti da se samo hrani,
svlai, oblai i da odrava osnovnu linu higijenu, kod slepog lica koje je izgubilo oseaj svetlosti
sa tanom projekcijom i kod lica koje postie vid sa korekcijom do 0,05.

6. Odreene kategorije osiguranika

lan 42.
Osiguranici - zaposleni koji rade na poslovima na kojima se sta osiguranja rauna sa
uveanim trajanjem i koji mogu pod posebnim uslovima ostvariti pravo na penziju jesu:
1) policijski slubenici - uniformisana ovlaena slubena lica i policijski
slubenici koji rade na posebno sloenim, specifinim, odnosno operativnim
poslovima;
2) zaposleni u Ministarstvu spoljnih poslova koji rade na poslovima na
kojima se sta osiguranja rauna sa uveanim trajanjem;
3) pripadnici Bezbednosno-informativne agencije,
Vojnobezbednosne agencije i Vojnoobavetajne agencije;

pripadnici

4) zaposleni u Upravi za izvrenje krivinih sankcija koji rade na

poslovima na kojima se sta osiguranja rauna sa uveanim trajanjem (u daljem
tekstu: zaposleni u Upravi);
5) ovlaena slubena lica Poreske policije u smislu propisa o poreskoj
administraciji;
6) profesionalna vojna lica prema propisima o Vojsci Srbije;
7) ostali policijski slubenici koji rade na radnim mestima, odnosno
poslovima na kojima se sta osiguranja rauna sa uveanim trajanjem.
lan 43.
(1) Osiguranik iz lana 42. ta. 1) do 6) ovog zakona, kome prestane zaposlenje s pravom
na penziju pre ispunjenja uslova iz lana 19. ovog zakona, stie pravo na starosnu penziju ako je
navrio najmanje 55 godina ivota i 25 godina staa osiguranja, od ega najmanje 15 godina
efektivno provedenih na radnim mestima na kojima se sta osiguranja rauna sa uveanim
trajanjem, u organu iz lana 42. ovog zakona.

13

(2) Pravo na starosnu penziju pod uslovima iz stava 1. ovog lana ne moe stei
osiguranik koji u momentu ostvarivanja prava nije ovlaeno lice odnosno zaposleni iz lana 42.
ovog zakona.
(3) Osiguranik iz lana 42. taka 7) ovog zakona, kome prestane zaposlenje s pravom na
penziju pre ispunjenja uslova iz lana 19. ovog zakona, stie pravo na starosnu penziju ako je
navrio najmanje 60 godina ivota i 25 godina staa osiguranja, od ega najmanje 15 godina
efektivno provedenih na radnim mestima na kojima se sta osiguranja rauna sa uveanim
trajanjem, u organu iz lana 42. ovog zakona.
(4) Izuzetno od stava 1. ovog lana, i lana 19. ovog zakona, profesionalno vojno lice stie
pravo na starosnu penziju i to:
1) podoficir i oficir do ina pukovnika kad navri 40 godina penzijskog
staa i najmanje 53 godine ivota;
2) oficir ina pukovnika kad navri 40 godina penzijskog staa i najmanje
54 godine ivota.
(5) Izuzetno od stava 1. ovog lana, i lana 19. ovog zakona, policijski slubenici pripadnici specijalnih jedinica policije, pripadnici Bezbednosno-informativne agencije, pripadnici
Vojnobezbednosne agencije i Vojnoobavetajne agencije koji rade na posebno sloenim,
specifinim, odnosno operativnim poslovima, stiu pravo na starosnu penziju kad navre
najmanje 53 godine ivota i 20 godina efektivno provedenih na tim poslovima.

VII. PENZIJSKI STA

lan 44.
Penzijski sta na osnovu koga se stiu i ostvaruju prava iz penzijskog i invalidskog
osiguranja obuhvata:
1) vreme koje se rauna u sta osiguranja i poseban sta prema
odredbama ovog zakona;
2) vreme koje je, kao sta osiguranja i poseban sta, raunato u penzijski
sta prema propisima koji su bili na snazi do dana stupanja na snagu ovog
zakona.
lan 45.
U sta osiguranja, u smislu lana 44. ovog zakona, rauna se i vreme koje je osiguranik
proveo u svojstvu vojnog osiguranika.
lan 46.
U sta osiguranja, u smislu lana 44. ovog zakona, rauna se vreme koje je osiguranik
proveo na radu po osnovu koga je bio obavezno osiguran i za koje je uplaen doprinos za
penzijsko i invalidsko osiguranje.

14

1. Sta osiguranja koji se rauna sa efektivnim trajanjem

lan 47.
U sta osiguranja u smislu lana 44. taka 1) ovog zakona rauna se vreme provedeno na
radu odnosno u osiguranju, u efektivnom trajanju.
lan 48.
U sta osiguranja rauna se i vreme za koje osiguranik, u skladu s propisima o radu i
zapoljavanju, prima novanu naknadu za koju je plaen doprinos.
lan 49.
(1) U sta osiguranja rauna se vreme koje osiguranik, u skladu sa propisima o radu,
provede na obavljanju privremenih i povremenih poslova, kao i vreme koje osiguranik iz lana
11. taka 10) provede na obavljanju privremenih i povremenih poslova preko omladinskih
zadruga, za koje je plaen doprinos.
(2) U sta osiguranja rauna se vreme za koje je lice, odnosno osiguranik iz lana 15.
ovog zakona uplaivalo doprinos.
lan 50.
(1) U sta osiguranja rauna se vreme za koje je osiguranik iz lana 12. stav 1. taka 3)
ovog zakona, ostvario ugovorenu naknadu za koju je plaen doprinos.
(2) Sta osiguranja iz stava 1. ovog lana srazmerno se utvruje na taj nain to se iznos
ugovorene naknade na koju se plaa porez u skladu sa zakonom kojim se ureuje porez na
dohodak graana deli sa najniom osnovicom za plaanje doprinosa koja vai u momentu uplate
doprinosa, u skladu sa zakonom.
(3) Sta osiguranja ostvaren po osnovu utvrenim u st. 1. i 2. ovog lana, u jednoj
kalendarskoj godini moe iznositi najvie 12 meseci.
lan 51.
Osiguraniku samostalnih delatnosti u sta osiguranja rauna se i vreme za koje je
privremeno obustavio obavljanje delatnosti, u skladu sa zakonom, ako je za to vreme uplatio
doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje, u skladu sa zakonom kojim se ureuju doprinosi za
obavezno socijalno osiguranje.

2. Sta osiguranja koji se rauna sa uveanim trajanjem

lan 52.
(1) Osiguraniku koji radi na naroito tekim, opasnim i za zdravlje tetnim radnim
mestima, odnosno poslovima i osiguraniku koji radi na radnim mestima, odnosno poslovima na
kojima posle navrenja odreenih godina ivota ne moe uspeno obavljati svoju profesionalnu
delatnost, sta osiguranja u efektivnom trajanju rauna se sa uveanim trajanjem pod uslovima
utvrenim ovim zakonom.
15

(2) Stepen uveanja staa osiguranja zavisi od teine, opasnosti i tetnosti rada, odnosno
od prirode posla, a moe iznositi najvie 50%.
lan 53.
(1) Radno mesto odnosno posao na kome se sta osiguranja rauna sa uveanim trajanjem
je radno mesto odnosno posao na kome je rad naroito teak, opasan i tetan za zdravlje i pored
toga to su primenjene sve opte i posebne zatitne mere utvrene propisima.
(2) Radno mesto odnosno posao na kome se sta osiguranja rauna s uveanim trajanjem
je i radno mesto odnosno posao na kome je obavljanje profesionalne delatnosti ogranieno
navrenjem odreenih godina ivota ili zbog prirode i teine posla, fizioloke funkcije opadaju u
toj meri da onemoguavaju njeno dalje uspeno obavljanje.
lan 54.
(1) Osiguraniku iz lana 52. stav 1. ovog zakona, sta osiguranja rauna se sa uveanim
trajanjem pod uslovom da je na radnim mestima odnosno poslovima iz lana 53. ovog zakona
efektivno proveo ukupno najmanje 10 godina, odnosno ukupno najmanje pet godina ako je
utvrena invalidnost.
(2) Sta osiguranja se uveava samo za vreme koje je efektivno provedeno na radu.
(3) Prilikom utvrivanja uslova za ostvarivanje prava iz penzijskog i invalidskog
osiguranja, kumulativno se uzima sta osiguranja sa uveanim trajanjem ostvaren na radnim
mestima odnosno poslovima iz lana 53. ovog zakona.
lan 55.
(1) Radna mesta odnosno poslove na kojima se sta osiguranja rauna sa uveanim
trajanjem, postupak i nain za njihovo utvrivanje, kao i stepen uveanja staa osiguranja utvruje
ministar nadlean za poslove penzijskog i invalidskog osiguranja, na predlog fonda.
(2) Zaposlenom u Ministarstvu unutranjih poslova, pripadniku Bezbednosnoinformativne agencije, pripadniku Vojnobezbednosne i Vojnoobavetajne agencije, zaposlenom u
organu nadlenom za spoljne poslove koji radi na odreenim poslovima pod posebnim uslovima,
profesionalnom vojnom licu prema propisima o Vojsci Srbije, zaposlenom u Upravi, ovlaenom
slubenom licu Poreske policije u smislu propisa o poreskoj administraciji, svakih 12 meseci
efektivno provedenih na tim poslovima rauna se najvie kao 16 meseci staa osiguranja u
zavisnosti od teine ovih poslova, pod uslovima iz lana 54. ovog zakona.
(3) Izuzetno od stava 2. ovog lana, nadleni ministar utvruje radna mesta i poslove na
kojima se zaposlenom u Ministarstvu unutranjih poslova, civilnom licu na slubi u Vojsci Srbije
i profesionalnom vojnom licu prema propisima o Vojsci Srbije, svakih 12 meseci efektivno
provedenih na tim poslovima rauna kao 18 meseci staa osiguranja, sporazumno sa ministrom
nadlenim za poslove penzijskog i invalidskog osiguranja.
(4) Radna mesta odnosno poslovi, kao i stepeni uveanja staa osiguranja iz st. 1. do 3.
ovog lana, podleu reviziji najdocnije po isteku 10 godina od dana njihovog utvrivanja.
lan 56.
(1) Radna mesta, odnosno poslove lica iz lana 55. stav 2. ovog zakona, kao i stepen
uveanja staa osiguranja utvruje nadleni ministar u skladu sa zakonom, odnosno direktor
16

Bezbednosno-informativne agencije, sporazumno sa ministrom nadlenim za poslove penzijskog i

invalidskog osiguranja.
(2) Na akte iz stava 1. ovog lana saglasnost daje Vlada Republike Srbije.
lan 57.
(1) Revizijom radnih mesta, odnosno poslova na kojima se sta osiguranja rauna sa
uveanim trajanjem i stepena uveanja staa osiguranja, u smislu ovog zakona, smatra se ponovna
ocena postojanja uslova iz lana 53. ovog zakona na osnovu koje se utvruje na kojim radnim
mestima, odnosno poslovima prestaje raunanje staa osiguranja s uveanim trajanjem, odnosno
menja stepen uveanja staa ili uvodi raunanje staa osiguranja sa uveanim trajanjem.
(2) Revizija radnih mesta odnosno poslova iz stava 1. ovog lana vri se na nain i po
postupku po kojima se vri njihovo utvrivanje.
lan 58.
(1) Sta osiguranja sa uveanim trajanjem rauna se i osiguranicima koji su na radu, po
osnovu koga su bili obavezno osigurani, proveli radei u smislu lana 47. kao: osiguranici s
telesnim oteenjem od najmanje 70%, vojni invalidi od prve do este grupe, civilni invalidi rata
od prve do este grupe, slepa lica, lica obolela od distrofije ili srodnih miinih i neuromiinih
obolenja, od paraplegije i cerebralne i deije paralize i od multipleks skleroze.
(2) Osiguranicima iz stava 1. ovog lana svakih 12 meseci efektivno provedenih na radu
po osnovu koga su osigurani rauna se, pod uslovima utvrenim u lanu 54. ovog zakona, kao 15
meseci staa osiguranja.
lan 59.
U sta osiguranja sa uveanim trajanjem osiguraniku se rauna i vreme provedeno u
svojstvu vojnog osiguranika i to pod uslovima i u obimu koji su utvreni propisima kojima se
ureuje penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika.

3. Poseban sta
lan 60.
Osiguraniku - eni koja je rodila tree dete, po tom osnovu uraunava se u posebni sta
vreme u trajanju od dve godine.

17

VIII. UTVRIVANJE VISINE PRAVA IZ PENZIJSKOG I INVALIDSKOG

OSIGURANJA

1. Starosna i invalidska penzija

lan 61.
Visina starosne i invalidske penzije odreuje se tako to se lini bodovi pomnoe sa
vrednou opteg boda na dan ostvarivanja prava.
lan 62.
Lini bodovi osiguranika utvruju se mnoenjem linog koeficijenta osiguranika i
njegovog penzijskog staa.
lan 63.
(1) Godinji lini koeficijent predstavlja odnos ukupne zarade osiguranika, odnosno
osnovice osiguranja poev od 1. januara 1970. godine za svaku kalendarsku godinu i prosene
godinje zarade u Republici za istu kalendarsku godinu.
(2) Ako su zarade, odnosno osnovice osiguranja unete u matinu evidenciju u neto iznosu
dovode se u odnos sa prosenom neto zaradom zaposlenih u Republici, a ako su unete u matinu
evidenciju u bruto iznosu dovode se u odnos sa prosenom bruto zaradom zaposlenih u Republici.
(3) Godinji lini koeficijent predstavlja odnos ukupne zarade, osnovice osiguranja i
visine ugovorene naknade osiguranika, za svaku kalendarsku godinu i prosene godinje zarade u
Republici za istu kalendarsku godinu.
(4) Godinji lini koeficijent u smislu st. 1. i 2. ovog lana iznosi jedan kada je zarada,
osnovica osiguranja, odnosno ugovorena naknada u kalendarskoj godini, jednaka prosenoj zaradi
zaposlenih u Republici u toj kalendarskoj godini.
(5) Pri odreivanju godinjeg linog koeficijenta uzimaju se zarade, naknade zarade,
odnosno osnovice osiguranja, kao i ugovorene naknade koje su sluile za obraunavanje i
plaanje doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, na koje je plaen doprinos i koje su
utvrene u matinoj evidenciji.
(6) Godinji lini koeficijent moe iznositi najvie pet.
(7) Podatak o prosenoj godinjoj neto zaradi u Republici odnosno prosenoj godinjoj
bruto zaradi u Republici iz st. 1. do 5. ovog lana, objavljuje organ nadlean za poslove statistike.
lan 64.
(1) Osiguraniku koji ostvari naknadu prema propisima o zdravstvenom osiguranju i za
vreme porodiljskog odsustva, za izraunavanje godinjeg linog koeficijenta, za vreme
ostvarivanja ovih naknada, uzima se ta naknada.
(2) Osiguraniku koji je u periodu od 1. januara 1970. godine do 31. decembra 2002.
godine ostvario naknadu zarade prema propisima o zdravstvenom osiguranju i za vreme
porodiljskog odsustva, prema propisima o porodiljskom odsustvu, za period primanja naknade,
iznos naknade se izraunava na osnovu linog koeficijenta po jednom asu rada za period za koji

18

je ostvarena zarada, odnosno osnovica osiguranja i mnoi brojem asova provedenih na

bolovanju.
(3) Osiguraniku koji je u periodu od 1. januara 1970. godine do 31. decembra 2002.
godine ostvario naknadu zarade za vreme porodiljskog odsustva prema propisima o porodiljskom
odsustvu i naknadu zarade za vreme bolovanja prouzrokovanog povredom na radu, ukoliko je to
za njega povoljnije, za period primanja naknade, godinji lini koeficijent se izraunava kao
odnos ostvarene zarade za asove provedene na radu iz godine u kojoj se ostvaruje naknada,
prema prosenoj zaradi zaposlenih u Republici za tu godinu, koja odgovara vremenu za koji je
zarada ostvarena.
(4) Deo godinjeg linog koeficijenta iz ovog lana zajedno sa delom godinjeg linog
koeficijenta iz lana 63. ovog zakona ini ukupni godinji lini koeficijent za kalendarsku godinu.
lan 65.
Osiguraniku koji je u periodu od 1. januara 1970. godine do poetka primene ovog
zakona, ostvario naknadu zarade prema propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju za
izraunavanje godinjeg linog koeficijenta uzima se osnovica od koje je odreena ta naknada a u
sluaju naknade zbog manje zarade na drugom odgovarajuem poslu za izraunavanje godinjeg
linog koeficijenta uzima se i ostvarena naknada.
lan 66.
(1) Osiguraniku kome se ne mogu utvrditi godinji lini koeficijenti ni za jednu
kalendarsku godinu, u smislu lana 63. stav 1. ovog zakona, godinji lini koeficijent iznosi jedan.
(2) Osiguraniku za koga u matinoj evidenciji nisu utvreni podaci o zaradi, naknadi
zarade, odnosno osnovici osiguranja za pojedine kalendarske godine za izraunavanje godinjeg
linog koeficijenta uzima se:
1) za period od 1. januara 1970. godine do 31. decembra 1992. godine prosena godinja neto zarada zaposlenih u Republici Srbiji;
2) za period od 1. januara 1994. godine do 31. decembra 1998. godine iznos garantovane zarade;
3) za period od 1. januara 1999. godine do 31. avgusta 2004. godine iznos najnie osnovice osiguranja za I i II stepen strunosti;
4) za period od 1. septembra 2004. godine - iznos najnie mesene
osnovice doprinosa.
(3) Osiguraniku iz stava 2. ovog lana, koji nema utvren sta osiguranja za celu
kalendarsku godinu, godinji lini koeficijent utvruje se srazmerno stau osiguranja navrenom u
toj kalendarskoj godini.
lan 67.
(1) Lini koeficijent utvruje se tako to se zbir godinjih linih koeficijenata iz l. 63. do
66. ovog zakona podeli sa periodom (godine, meseci i dani) za koje su obraunati, s tim to se
svaka godina rauna kao 1, svaki mesec kao 0,0833, a svaki dan kao 0,00278.
(2) Kao jedan mesec, u smislu stava 1. ovog lana rauna se kalendarski mesec, odnosno
30 dana.

19

lan 68.
(1) Penzijski sta iz lana 62. ovog zakona najvie moe iznositi 45 godina.
(2) Penzijski sta do 40 godina iskazan u godinama, mesecima i danima rauna se na
nain utvren u lanu 67. ovog zakona.
(3) Penzijski sta iznad 40 godina rauna se: godina kao 0,5, mesec kao 0,0417, a dan kao
0,00139.
lan 69.
(1) Za odreivanje visine starosne penzije osiguraniku eni, navren sta osiguranja
uveava se za 6%.
(2) Za odreivanje visine invalidske penzije, ako je uzrok invalidnosti povreda na radu ili
profesionalna bolest, pri utvrivanju linih bodova rauna se 40 godina penzijskog staa.
(3) Za odreivanje visine invalidske penzije, ako je uzrok invalidnosti bolest ili povreda
van rada, pri utvrivanju linih bodova, dodaju se godine penzijskog staa od dana prestanka
osiguranja, odnosno ukoliko je osiguranje prestalo pre dana utvrene invalidnosti, u odnosu na
dan utvrene invalidnosti, tako to se:
1) osiguraniku mlaem od 53 godine ivota dodaje 2/3 penzijskog staa
koji mu nedostaje do navrenih 53 godine ivota i 1/2 penzijskog staa koja
nedostaje osiguraniku eni od 53 godine ivota do navrenih 58 godina ivota, a
osiguraniku mukarcu od 53 godine ivota do navrenih 63 godine ivota;
2) osiguraniku starijem od 53 godine ivota dodaje 1/2 penzijskog staa
koja nedostaje osiguraniku eni do navrenih 58 godina ivota, a osiguraniku
mukarcu do navrenih 63 godine ivota.
(4) Za odreivanje visine invalidske penzije osiguraniku eni, navren sta osiguranja i
penzijski sta iz stava 3. ovog lana, uveava se za 6%.
(5) Sta iz st. 1, 3. i 4. ovog lana, moe se dodati najvie do 40 godina.
(6) Osiguraniku koji ispunjava uslove za sticanje prava na invalidsku penziju u pogledu
penzijskog staa i kod koga je invalidnost prouzrokovana delimino povredom na radu ili
profesionalnom boleu a delimino boleu ili povredom van rada, odreuje se jedna invalidska
penzija koja se sastoji od srazmernih delova odreenih po osnovu povrede na radu ili
profesionalne bolesti, odnosno po osnovu bolesti ili povrede van rada prema njihovom uticaju na
ukupnu invalidnost, s tim to tako obraunata penzija ne moe iznositi vie od penzije odreene sa
40 godina penzijskog staa.
(7) Osiguraniku kod koga je invalidnost prouzrokovana delimino povredom na radu ili
profesionalnom boleu, a delimino povredom van rada ili boleu i koji ispunjava uslove za
sticanje prava na invalidsku penziju samo po osnovu invalidnosti prouzrokovane povredom na
radu ili profesionalnom boleu invalidska penzija se odreuje u procentu sa kojim je na ukupnu
invalidnost uticala povreda na radu ili profesionalna bolest.
lan 70.
(1) Vrednost opteg boda je nominalni iznos koji predstavlja kolinik izraunatog zbira
penzija i zbira linih bodova svih korisnika starosne i invalidske penzije koji su pravo na penziju
ostvarili u periodu od 1. januara 2001. do 30. juna 2002. godine.

20

(2) Zbir penzija iz stava 1. ovog lana odreuje se na osnovu mesene visine penzija u
poslednjem kvartalu 2002. godine.
(3) Zbir linih bodova korisnika iz stava 1. ovog lana obraunava se na nain utvren po
odredbama ovog zakona.
(4) Vrednost opteg boda iz stava 1. ovog lana, usklauje se na nain koji je propisan za
usklaivanje penzija.
(5) Usklaenu vrednost opteg boda objavljuje fond.

2. Porodina penzija
lan 71.
(1) Porodina penzija odreuje se od starosne ili invalidske penzije koja bi osiguraniku
pripadala u asu smrti, odnosno od penzije koja je korisniku pripadala u asu smrti, u procentu
koji se utvruje prema broju lanova porodice koji imaju pravo na tu penziju, i to:
1) ako penzija pripada samo lanovima ue porodice ili samo lanovima
ire porodice umrlog osiguranika odnosno korisnika prava odreuje se u sledeim
procentima:
- za jednog lana 70%;
- za dva lana 80%;
- za tri lana 90%;
- za etiri lana ili vie lanova 100%.
2) ako penzija pripada i lanovima ue porodice i lanovima ire porodice
umrlog osiguranika odnosno korisnika prava, lanovima ue porodice odreuje se
porodina penzija prema taki 1) ovog stava, a lanovima ire porodice pripada
ostatak do iznosa starosne ili invalidske penzije iz ovog stava.
(2) Ako pravo na porodinu penziju imaju brani drug i razvedeni brani drug umrlog
osiguranika, odnosno korisnika prava, odreuje se jedna porodina penzija u visini koja pripada
za jednog lana porodice i deli se u jednakim iznosima.
(3) Porodina penzija iz lana 15. [12] ovog zakona odreuje se u iznosu od 100% penzije
koja bi osiguraniku pripadala u asu smrti.
lan 72.
(1) Kao najmanji osnov za odreivanje porodine penzije uzima se starosna penzija
umrlog osiguranika , odnosno korisnika prava, odreena za penzijski sta od 20 godina.
(2) Ukupan iznos porodine penzije ne moe prei najvii iznos starosne, odnosno
invalidske penzije.
lan 73.
(1) Deca bez oba roditelja imaju pravo, pored porodine penzije po jednom roditelju, i na
porodinu penziju po drugom roditelju.
(2) Penzije iz stava 1. ovog lana odreuju se kao jedna penzija, iji iznos ne moe prei
najvii iznos penzije, utvren u skladu s ovim zakonom.
21

3. Novana naknada za telesno oteenje

lan 74.
(1) Visina novane naknade za telesno oteenje odreuje se od osnova koji ini osnov za
zateene korisnike prava na novanu naknadu za telesno oteenje u Republikom fondu za
penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih, u procentu telesnog oteenja utvrenom u lanu 39.
ovog zakona.
(2) Novana naknada za telesno oteenje pripada u stalnom mesenom iznosu.

4. Naknada pogrebnih trokova

lan 75.
Naknada pogrebnih trokova pripada u visini jedne i po prosene penzije u fondu u
prethodnom kvartalu, u odnosu na dan smrti korisnika.

4a. Novana naknada za pomo i negu drugog lica

lan 75a.
Visina novane naknade za pomo i negu drugog lica odreuje se u visini iznosa
usklaene novane naknade za pomo i negu zateenih korisnika ovog prava u osiguranju
zaposlenih.

5. Najnii i najvii iznos penzije

lan 76.
(1) Najnii iznos penzije pripada osiguraniku koji ostvari pravo na starosnu, odnosno
invalidsku penziju ako mu je ta penzija manja od iznosa penzije utvrene po odredbama ovog
lana.
(2) Najnii iznos penzije u osiguranju zaposlenih i u osiguranju samostalnih delatnosti
vanredno se usklauje od 1. januara 2011. godine za procenat kojim se obezbeuje da uee
najnieg iznosa penzije za januar 2011. godine u prosenoj zaradi bez poreza i doprinosa
zaposlenih na teritoriji Republike Srbije u 2010. godini bude vee za jedan procentni poen u
odnosu na uee najnieg iznosa penzije isplaene za 2010. godinu u prosenoj zaradi bez poreza
i doprinosa zaposlenih na teritoriji Republike Srbije u 2010. godini. Ovako usklaen iznos dalje se
usklauje u skladu sa ovim zakonom.
(3) Najnii iznos starosne, odnosno invalidske penzije za osiguranike poljoprivrednike
utvruje se u iznosu od 9.000 dinara na dan 1. januara 2011. godine. Ovako utvren najnii iznos
penzije dalje se usklauje na nain na koji se usklauju penzije, u skladu sa ovim zakonom.
(4) Ako osiguranik ima navren sta osiguranja po razliitim osnovama, najnii iznos
penzije za osiguranike poljoprivrednike utvruje se kada je pretean sta osiguranja navren u
osiguranju poljoprivrednika.

22

(5) Ako najnii iznos penzije iz stava 1. ovog lana isplaene u osiguranju zaposlenih za
prethodnu godinu iznosi manje od 27% od iznosa prosene zarade zaposlenih bez poreza i
doprinosa na teritoriji Republike u prethodnoj godini, za korisnike u osiguranju zaposlenih i u
osiguranju samostalnih delatnosti najnii iznos penzije vanredno se usklauje od 1. januara tekue
godine za procenat kojim se obezbeuje da se najnii iznos penzije za prethodnu godinu dovede
na nivo od 27% prosene zarade bez poreza i doprinosa u prethodnoj godini.
lan 77.
Osiguraniku koji je ostvario pravo na inostrani deo penzije prema meunarodnom
ugovoru pripada iznos u visini razlike do najnieg iznosa penzije ako mu je iznos penzije, utvren
po ovom zakonu, i inostrane penzije obraunate prema vaeem deviznom kursu na dan
ostvarivanja prava, manji od iznosa najnie penzije odreene prema lanu 76. ovog zakona.
lan 78.
Najvii iznos penzije odreuje se tako to lini koeficijent ne moe iznositi vie od 3,8.

6. Starosna i invalidska penzija za odreene kategorije osiguranika

lan 79.
(1) Osiguraniku iz lana 43. ovog zakona, starosna odnosno invalidska penzija odreuje se
u skladu sa odredbama lana 61. ovog zakona, a lini bodovi utvruju se na nain predvien l.
62. do 70. ovog zakona.
(2) Izuzetno od lana 63. stav 1, lana 64. st. 2. i 3. i lana 65. ovog zakona, osiguraniku iz
lana 43. ovog zakona, za izraunavanje godinjeg linog koeficijenta ne uzima se period od 1.
januara 1970. godine ve period od 1. januara 1996. godine.
(3) Iznos penzije utvren na nain iz st. 1. i 2. ovog lana uvean za 20%, predstavlja
ukupan iznos penzije za osiguranike iz lana 43. ovog zakona.
(4) Na nain iz stava 2. ovog lana utvruje se godinji lini koeficijent i za druge
zaposlene u Ministarstvu unutranjih poslova, pripadnike Bezbednosno-informativne agencije,
pripadnike Vojnobezbednosne i Vojnoobavetajne agencije pod uslovom da u tom organu imaju
navrenih najmanje 20 godina staa osiguranja.
(5) Iznos penzije iz st. 1. do 4. ovog lana ne moe biti vei od iznosa utvrenog u lanu
78. ovog zakona.

IX. USKLAIVANJE PENZIJE I NOVANE NAKNADE

lan 80.
(1) Penzija se od 1. aprila tekue godine usklauje sa kretanjem potroakih cena na
teritoriji Republike Srbije u prethodnih est meseci.
(2) Izuzetno od stava 1. ovog lana, ako bruto domai proizvod u prethodnoj kalendarskoj
godini realno poraste iznad 4%, penzija se usklauje od 1. aprila tekue godine u procentu koji
predstavlja zbir procenta rasta, odnosno pada potroakih cena na teritoriji Republike Srbije u
23

prethodnih est meseci i procenta koji predstavlja razliku izmeu realne stope rasta bruto domaeg
proizvoda u prethodnoj kalendarskoj godini i stope od 4%.
(3) Penzija se od 1. oktobra tekue godine usklauje sa kretanjem potroakih cena na
teritoriji Republike Srbije u prethodnih est meseci.
(4) Isplata usklaene penzije tee od isplate aprilske odnosno oktobarske penzije.
(5) Usklaivanje penzije vri se na osnovu podataka republikog organa nadlenog za
poslove statistike o kretanju potroakih cena za period oktobar prethodne godine - mart tekue
godine, odnosno za period april - septembar tekue godine, kao i o kretanju bruto domaeg
proizvoda.
lan 81.
Novane naknade usklauju se na nain predvien za usklaivanje penzija.

X. OSTVARIVANJE I KORIENJE PRAVA IZ PENZIJSKOG I INVALIDSKOG

OSIGURANJA

1. Ostvarivanje prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja

lan 82.
Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja ostvaruju se kod fonda.
lan 82a.
(1) Pravo na starosnu penziju ostvaruje se posle prestanka osiguranja.
(2) Prestankom osiguranja u smislu stava 1. ovog lana smatra se i raniji prestanak
osiguranja, ako se lice u trenutku podnoenja zahteva nalazi u osiguranju, ako su uslovi za sticanje
prava na starosnu penziju isti u trenutku podnoenja zahteva i ranijeg prestanka osiguranja.
(3) Prestankom osiguranja u smislu stava 1. ovog lana za osiguranika koji istovremeno
ispunjava uslove za osiguranje po vie osnova smatra se prestanak osiguranja po osnovu koga je
prioritetno osiguran u skladu sa lanom 10. ovog zakona.
(4) Izuzetno od stava 1. ovog lana, osiguranici iz lana 12. stav 1. taka 1) ovog zakona
koji obavljaju delatnost u skladu sa zakonom kojim se ureuje rad privatnih preduzetnika, pravo
na starosnu penziju mogu ostvariti ispunjenjem uslova za sticanje prava na starosnu penziju.
lan 83.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 85/05)
lan 84.
(1) Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja ostvaruju se od dana podnetog zahteva, a
najranije est meseci pre tog dana.

24

(2) Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja koja se ostvaruju u fondu obezbeuju se u

postupku predvienom zakonom kojim je ureen opti upravni postupak, ako ovim zakonom nije
drukije ureeno.
lan 85.
(1) Penzijski sta i zarade, naknade, ugovorne naknade, odnosno osnovice osiguranja, kao
i druge injenice od uticaja na sticanje i utvrivanje prava, osim nalaza, miljenja i ocene organa
vetaenja, uzimaju se u obzir pri ostvarivanju prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja, na
osnovu podataka utvrenih u matinoj evidenciji.
(2) Penzijski sta se ne moe utvrivati na osnovu izjava svedoka.
lan 86.
Pitanje naknade dela penzije u sluaju kada je penzijski sta utvren kod fonda vojnih
osiguranika posle 1. januara 1973. godine i kod fonda regulisae se sporazumom tih fondova.
lan 87.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 85/05)
lan 88.
(1) Postupak za ostvarivanje prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja i za utvrivanje
penzijskog staa pokree se na zahtev osiguranika, odnosno na zahtev lana porodice za
ostvarivanje prava na porodinu penziju.
(2) U postupku iz stava 1. ovog lana fond je duan da osiguranicima i korisnicima prava
prua strunu pomo.
(3) Korisnik prava je duan da fondu blagovremeno prijavi promenu koja je od uticaja na
pravo odnosno obim korienja tog prava.
lan 89.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 85/05)
lan 90.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 85/05)
lan 91.
injenice koje se, u skladu sa zakonom, ne utvruju u matinoj evidenciji, a koje su od
znaaja za ostvarivanje prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja, utvruju se u postupku
reavanja o tim pravima.
lan 92.
U postupku za ostvarivanje prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja u fondu
obezbeuje se dvostepenost.

25

lan 93.
(1) Kada je za reavanje o pravu iz penzijskog i invalidskog osiguranja potrebno
utvrivanje postojanja invalidnosti, telesnog oteenja, potrebe za pomoi i negom drugog lica
uzroka invalidnosti i telesnog oteenja, potpune nesposobnosti za rad i nesposobnosti za
samostalan ivot i rad, fond reenjem utvruje te injenice na osnovu nalaza, miljenja i ocene
organa vetaenja ije se obrazovanje i nain rada ureuje optim aktom fonda.
(2) Nalaz, miljenje i ocena iz stava 1. ovog lana podlee kontroli koju vri organ fonda
utvren optim aktom iz stava 1. ovog lana.
(3) Na akt iz stava 1. ovog lana saglasnost daje ministar nadlean za poslove penzijskog i
invalidskog osiguranja i ministar nadlean za poslove zdravlja.
(4) U obavljanju kontrole iz stava 2. ovog lana, moe se dati saglasnost ili primedba.
Primedba kojom se ukazuje na uoene nedostatke i daje uputstvo za njihovo otklanjanje,
obavezna je za organe koji su vrili vetaenje.
lan 94.
(1) Postupak za ostvarivanje prava po osnovu invalidnosti pokree se na zahtev
osiguranika na osnovu predloga za utvrivanje invalidnosti, u skladu sa optim aktom fonda.
(2) Predlog iz stava 1. ovog lana daje izabrani lekar, u skladu sa zakonom.
lan 94a.
Ako je osiguranik, u toku privremene spreenosti za rad, podneo zahtev za pokretanje
postupka za ostvarivanje prava po osnovu invalidnosti, ili je od strane izabranog lekara, odnosno
lekarske komisije, u skladu sa zakonom, upuen na ocenu radne sposobnosti, Fond obezbeuje
sredstva za isplatu naknade zarade zbog privremene spreenosti za rad poev od 61. dana od dana
pokretanja postupka, ukoliko je utvren gubitak radne sposobnosti.
lan 95.
(1) Postupak za ostvarivanje prava na novanu naknadu za telesno oteenje i prava na
novanu naknadu za pomo i negu drugog lica pokree se na zahtev osiguranika odnosno
korisnika prava, na osnovu medicinske dokumentacije.
(2) Postupak za ostvarivanje prava na novanu naknadu za telesno oteenje i prava na
novanu naknadu za pomo i negu drugog lica pokree se i po slubenoj dunosti na osnovu
miljenja organa vetaenja datog prilikom vetaenja o invalidnosti, u skladu sa optim aktom
fonda.
lan 96.
(1) Promene u stanju invalidnosti koje su od uticaja na pravo na invalidsku penziju
priznatu pravosnanim reenjem, utvruju se u postupku pokrenutom na zahtev osiguranika,
odnosno po slubenoj dunosti.
(2) Fond odreuje obavezan kontrolni pregled korisnika prava, najkasnije u roku od tri
godine od dana utvrivanja invalidnosti, osim u sluajevima predvienim optim aktom fonda.
(3) Na akt iz stava 2. ovog lana saglasnost sporazumno daju ministar nadlean za poslove
penzijskog i invalidskog osiguranja i ministar nadlean za poslove zdravlja.
26

lan 97.
Kao dan nastanka invalidnosti, telesnog oteenja i potrebe za pomoi i negom drugog
lica uzima se dan kada je na osnovu pregleda dat nalaz, miljenje i ocena organa vetaenja u
prvostepenom postupku, odnosno neki raniji dan za koji postoji odgovarajua medicinska
dokumentacija.
lan 98.
(1) Reenje o pravima iz penzijskog i invalidskog osiguranja i o penzijskom stau donosi
organ fonda odreen optim aktom fonda.
(2) Prvostepeno reenje iz stava 1. ovog lana podlee prethodnoj kontroli koju vri organ
utvren optim aktom fonda.
lan 99.
(1) Protiv prvostepenog reenja moe se izjaviti alba organu odreenom optim aktom
fonda u roku od 15 dana od dana prijema reenja.
(2) alba ne odlae izvrenje reenja osim ako se njom pobija utvrena invalidnost.
lan 100.
(1) Prvostepeno reenje fonda podlee reviziji koju vri organ odreen optim aktom
fonda.
(2) Revizijom se moe ispitati i pravilnost nalaza, miljenja i ocene koje daju organi
vetaenja.
(3) Revizija ne odlae izvrenje reenja.
lan 101.
(1) Ako je protiv prvostepenog reenja izjavljena alba, o reviziji i albi reava se istim
reenjem.
(2) Ako protiv prvostepenog reenja nije izjavljena alba, a revizija ne bude izvrena u
roku od tri meseca od dana isteka roka za albu, smatra se da je revizija izvrena i data saglasnost
na to reenje.
lan 102.
(1) U vrenju revizije na prvostepeno reenje moe se dati saglasnost, odnosno
prvostepeno reenje moe se izmeniti, ponititi ili ukinuti.
(2) Ako je prvostepeno reenje poniteno ili ukinuto, revizijom se ispituje samo da li je
novo reenje u skladu sa razlozima zbog kojih je ranije prvostepeno reenje poniteno ili ukinuto.
lan 103.
Protiv reenja fonda donetog po albi, odnosno u vrenju revizije o pravima iz penzijskog
i invalidskog osiguranja i protiv konanog reenja o podacima utvrenim u matinoj evidenciji,
moe se pokrenuti upravni spor kod nadlenog suda.

27

lan 104.
(1) Protiv konanog reenja fonda, u sluajevima kada nisu ispunjeni uslovi za
ponavljanje postupka po zakonu kojim je ureen opti upravni postupak, ili su protekli rokovi za
ponavljanje postupka po tom zakonu, postupak se moe ponoviti:
1) ako se sazna za nove injenice, odnosno nae ili stekne mogunost da
se upotrebe novi dokazi koji bi sami, ili u vezi sa ve upotrebljenim dokazima,
mogli dovesti do drugaijeg reenja;
2) kada je proputeno da se u ranijem postupku iznese neka injenica,
odnosno dokaz koji moe dovesti do drugaijeg reenja.
(2) Ponavljanje postupka pokree se na predlog osiguranika ili po slubenoj dunosti.
(3) Ako je predlog za ponavljanje postupka podnet, odnosno postupak ponavljanja
pokrenut u roku od pet godina od dana dostavljanja reenja osiguraniku, u ponovljenom postupku
primenjuju se propisi koji su vaili u vreme donoenja reenja po kome se postupak ponavlja. Ako
je predlog podnet, odnosno postupak ponavljanja pokrenut po isteku tog roka, u ponovljenom
postupku primenjuju se propisi koji vae u vreme podnoenja predloga za ponavljanje postupka,
odnosno u vreme pokretanja tog postupka po slubenoj dunosti.
(4) Na osnovu podataka pribavljenih u ranijem i ponovljenom postupku, nadleni organ
novim reenjem moe ranije reenje koje je bilo predmet ponavljanja ostaviti na snazi ili ga
zameniti novim reenjem kojim se ukida ranije reenje.
lan 105.
(1) Pravosnano reenje fonda moe se izmeniti novim reenjem ako je njime povreen
zakon ili opti akt fonda na tetu osiguranika odnosno korisnika prava ili ako je o nekom pravnom
pitanju docnije zauzeto pravno shvatanje povoljnije za osiguranika.
(2) Novo reenje e se doneti i ako se sazna za injenice koje su od uticaja na pravo
osiguranika, a koje su nastale posle donoenja reenja.
(3) Prava utvrena reenjem donetim u postupku izmene pripadaju od prvog dana
narednog meseca od dana podnoenja zahteva za izmenu reenja, odnosno od dana donoenja
reenja u postupku za izmenu pokrenutom po slubenoj dunosti.
(4) Kod ponovnog reavanja o pravu osiguranika odnosno korisnika prava, prema stavu 1.
ovog lana primenjuju se propisi koji su vaili u asu donoenja konanog reenja. Ako se reava
o pravu prema stavu 2. ovog lana primenie se propisi koji vae u vreme pokretanja postupka.
lan 106.
U sporovima sukoba nadlenosti u postupku za ostvarivanje prava iz penzijskog i
invalidskog osiguranja do kojih doe izmeu fonda i poslodavaca, nadlean je Vrhovni kasacioni
sud.
2. Korienje prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja
lan 107.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 101/10)

28

lan 108.
(1) Penzije i novane naknade utvruju se u mesenom iznosu i isplauju unazad.
(2) Korisnik penzije i novane naknade moe da ovlasti drugo lice da u njegovo ime
prima penziju ili novanu naknadu.
(3) Ovlaenje iz stava 2. ovog lana vai najdue 12 meseci od dana njegovog izdavanja i
moe se produiti.
(4) Korisnik penzije i novane naknade duan je da, na zahtev Fonda, dostavi uverenje o
ivotu.
lan 109.
Fond je duan da korisniku prava isplauje iznose koji mu pripadaju u mestu njegovog
prebivalita u Republici Srbiji.
lan 110.
(1) Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja prestaju kada, u toku njihovog korienja,
prestanu da postoje uslovi za sticanje i ostvarivanje tih prava.
(2) Prava iz stava 1. ovog lana prestaju i kad korisnik ostvari pravo iz ovog osiguranja
kod organizacije za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje drave koja je formirana na
podruju prethodne Jugoslavije, ako meunarodnim ugovorom nije drugaije odreeno.
(3) Korisniku penzije iz stava 2. ovog lana koji ispunjava uslove za sticanje prava na
penziju propisane ovim zakonom ponovo se utvruje pravo na penziju, pri emu se ne uzima u
obzir penzijski sta na osnovu koga je organizacija za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje
drave formirane na podruju prethodne Jugoslavije utvrdila pravo na penziju.
lan 111.
(1) Starosna penzija isplauje se od dana ispunjenja uslova, ako je zahtev podnet u roku
od est meseci od dana ispunjenja uslova propisanih za sticanje prava, odnosno od dana prestanka
osiguranja, a ako je zahtev podnet po isteku toga roka, od dana podnoenja zahteva i za est
meseci unazad.
(2) Porodina penzija isplauje se od dana utvrenog u stavu 1. ovog lana, pod uslovom
da podnosilac zahteva u tom periodu nije bio u osiguranju.
lan 112.
(1) Osiguraniku koji pravo na invalidsku penziju ostvaruje u postupku pokrenutom u toku
trajanja osiguranja, invalidska penzija isplauje se od dana prestanka osiguranja, a najranije od
dana dostavljanja pravosnanog reenja o utvrenoj invalidnosti poslodavcu.
(2) Izuzetno od stava 1. ovog lana, invalidska penzija isplauje se i pre pravosnanosti
reenja o utvrenoj invalidnosti u sluaju prestanka osiguranja zbog prestanka potrebe za radom
lica, kao i prestanka zaposlenja zbog steaja, likvidacije, odnosno u svim sluajevima prestanka
rada poslodavca, a najranije est meseci unazad od dana podnoenja zahteva, ako je invalidnost
postojala pre podnoenja zahteva.

29

(3) Kada se pravo na invalidsku penziju ostvaruje posle prestanka zaposlenja odnosno
osiguranja, a invalidnost je postojala pre podnoenja zahteva, invalidska penzija isplauje se od
dana nastanka invalidnosti, ali najvie za est meseci unazad od dana podnoenja zahteva.
lan 113.
Novana naknada za telesno oteenje isplauje se od dana nastanka telesnog oteenja,
ali najvie za est meseci unazad od dana podnoenja zahteva, ako je telesno oteenje postojalo
pre podnoenja zahteva.
lan 114.
Osiguranik odnosno korisnik prava na novanu naknadu za telesno oteenje koji po
posebnim propisima stekne pravo na novanu naknadu po osnovu istog telesnog oteenja moe
po sopstvenom izboru da koristi samo jedno od tih prava, ako posebnim propisima nije drukije
odreeno.
lan 115.
Ako u stanju invalidnosti, odnosno stepenu telesnog oteenja nastupe promene koje su od
uticaja na utvrena prava, ta prava prestaju, menjaju se odnosno stiu se nova prava, i to:
1) ako je promena utvrena na zahtev osiguranika - od prvog dana
narednog meseca po podnoenju zahteva;
2) ako je promena utvrena na zahtev osiguranika nastala posle podnetog
zahteva - od prvog dana narednog meseca posle nastale promene;
3) ako je promena utvrena po slubenoj dunosti od prvog dana
narednog meseca po donoenju prvostepenog reenja o odreivanju prava po
osnovu utvrene promene.
lan 116.
(1) Porodina penzija isplauje se kao jedna penzija i kada je odreena za vie korisnika,
ako korisnici ne zahtevaju da im se penzija isplauje odvojeno.
(2) Ako porodina penzija pripada samo lanovima ue porodice ili samo lanovima ire
porodice, a neki od njih ive odvojeno, ukupna porodina penzija deli se na jednake delove.
(3) Ako porodina penzija pripada i lanovima ue porodice i lanovima ire porodice, a
neki od njih ive odvojeno, ta penzija se prethodno deli na deo koji pripada lanovima ue
porodice i deo koji pripada lanovima ire porodice, pa se svaki deo dalje rasporeuje na jednake
delove.
lan 117.
(1) Ako porodinu penziju koriste dva ili vie lanova porodice, pa nekom od njih
prestane pravo na penziju, ostalim lanovima koji imaju pravo na porodinu penziju ponovo se
odreuje visina penzije. Tako odreena visina penzije pripada od prvog narednog dana u odnosu
na dan kada je korisniku prestalo pravo na penziju.
(2) Korisniku porodine penzije koji stekne svojstvo osiguranika obustavlja se isplata
porodine penzije.
30

(3) Korisniku porodine penzije, koji stekne svojstvo osiguranika po osnovu lana 11. ta.
9) i 10) i lana 12. stav 1. taka 3) ovog zakona, obustavlja se isplata porodine penzije, nakon
utvrivanja staa osiguranja za period utvrenog staa osiguranja.
(4) Izuzetno od st. 2. i 3. ovog lana, korisniku porodine penzije ne obustavlja se isplata
porodine penzije u sluaju kada je ostvario ugovorenu naknadu na mesenom nivou u iznosu
niem od 50% najnie osnovice u osiguranju zaposlenih, vaee u momentu uplate doprinosa.
(5) Ako se isplata porodine penzije obustavi, ili ako pravo koje pripada pojedinom lanu
porodice miruje, porodina penzija se ponovo ne odreuje.
(6) Ako se korisniku porodine penzije, zbog zaposlenja, odnosno obavljanja delatnosti po
osnovu koje je obavezno osiguran ili zbog korienja starosne ili invalidske penzije, ne isplauje
porodina penzija koja mu pripada, ostalim lanovima ue porodice isplauje se za to vreme
porodina penzija u visini koja se odreuje kao da korisnik penzije nema pravo na porodinu
penziju.
lan 118.
(1) Pravo na porodinu penziju prestaje lanu porodice koji usled nastale promene vie ne
ispunjava uslove za sticanje i korienje tog prava.
(2) Pravo na porodinu penziju prestaje lanu porodice ako je pravosnanom presudom
osuen za smrt lica po osnovu koga ostvaruje, odnosno koristi pravo.
lan 119.
Ako osiguranik, odnosno korisnik penzije, stekne pravo na dve ili vie penzija na teritoriji
Republike, moe koristiti samo jednu od tih penzija, i to po sopstvenom izboru.
lan 120.
(1) Osiguranik koji sam plaa doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje, ako nisu
uplaeni svi dospeli iznosi doprinosa, prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja ostvaruje i
koristi srazmerno periodima osiguranja za koje su uplaeni doprinosi za penzijsko i invalidsko
osiguranje.
(2) Fond e izvriti obustavu 1/3 mesenog iznosa penzije utvrene u stavu 1. ovog lana,
sve dok se na taj ili drugi nain ne namire neuplaeni dospeli iznosi doprinosa.
(3) Po namirenju neuplaenih dospelih iznosa doprinosa, osiguranik iz stava 1. ovog lana
ostvaruje prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja na osnovu ukupnog staa poev od dana
sticanja prava iz stava 1. ovog lana.
lan 121.
(1) Korisnik starosne penzije koji se zaposli na teritoriji Republike, odnosno obavlja
samostalnu delatnost po osnovu koje je obavezno osiguran na teritoriji Republike, ima pravo po
prestanku tog zaposlenja odnosno obavljanja te samostalne delatnosti, na ponovno odreivanje
penzije ako je bio u osiguranju najmanje godinu dana.
(2) Korisniku penzije koji radi u inostranstvu obustavlja se za vreme tog rada isplata
penzije, ukoliko meunarodnim ugovorom nije drugaije odreeno.

31

lan 122.
(1) Dospeli meseni iznosi novanih davanja na osnovu utvrenih prava iz penzijskog i
invalidskog osiguranja ne isplauju se korisniku koji se bez opravdanih razloga u odreenom roku
ne odazove pozivu za pregled radi ponovnog utvrivanja stanja invalidnosti, stepena telesnog
oteenja, za sve vreme dok se ne odazove pozivu.
(2) Meseni iznosi obustavljeni prema stavu 1. ovog lana isplauju se naknadno
korisniku koji se odazove pozivu u roku od 30 dana od dana odreenog za pregled.
(3) Korisniku koji se odazove pozivu po isteku roka iz stava 2. ovog lana, obustavljeni
meseni iznosi primanja ne isplauju se, a isplata primanja uspostavlja se od prvog dana narednog
meseca posle odazivanja pozivu.
lan 123.
Dospeli meseni iznosi penzije, novanih naknada, koji nisu mogli biti isplaeni zbog
okolnosti koje je prouzrokovao korisnik, naknadno e se isplatiti najvie za 12 meseci unazad
raunajui od dana kada, po prestanku delovanja tih okolnosti, korisnik podnese zahtev za isplatu.
lan 124.
Fond isplauje penziju, odnosno novanu naknadu korisniku prava koji ima prebivalite u
inostranstvu, u skladu sa meunarodnim ugovorom, odnosno pod uslovom reciprociteta.
lan 124a.
Pravo na novanu naknadu za pomo i negu drugog lica ne moe se ostvariti ako se pravo
na takvu novanu naknadu ostvaruje po drugom osnovu.

XI. MATINA EVIDENCIJA O OSIGURANICIMA I KORISNICIMA PRAVA IZ

PENZIJSKOG I INVALIDSKOG OSIGURANJA
lan 125.
(1) Fond vodi matinu evidenciju o osiguranicima, obveznicima plaanja doprinosa i
korisnicima prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja.
(2) Izuzetno od odredbe stava 1. ovog lana, matinu evidenciju za zaposlene u organu
nadlenom za unutranje poslove vodi taj organ odnosno Bezbedonosno-informativna agencija za
njene pripadnike, na nain utvren ovim zakonom.
(3) Fond vri kontrolu voenja evidencije iz stava 2. ovog lana.
lan 126.
(1) Matina evidencija se vodi po propisanim jedinstvenim metodolokim principima.
(2) Podaci se unose u matinu evidenciju prema propisanom jedinstvenom kodeksu ifara.
(3) Podaci se unose u matinu evidenciju na osnovu prijava podnesenih na propisanim
obrascima koje se mogu dostavljati i putem sredstava za elektronsku obradu podataka, odnosno u
elektronskoj formi, u skladu sa zakonom.
(4) Akte odnosno obrasce iz st. 1. do 3. ovog lana propisuje Vlada Republike Srbije.
32

lan 127.
Matina evidencija ustrojava se unoenjem podataka o osiguraniku na osnovu prijave na
osiguranje.
lan 128.
U matinu evidenciju unose se podaci o:
1) osiguranicima;
2) korisnicima prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja;
3) obveznicima plaanja doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje.
lan 129.
(1) U matinu evidenciju unose se sledei podaci o osiguranicima:
1) prezime i ime;
2) jedinstveni matini broj graana i poreski identifikacioni broj;
3) pol;
4) dan, mesec i godina roenja;
5) zanimanje;
6) kolska sprema;
7) osnov osiguranja;
8) datum sticanja i prestanka svojstva osiguranika;
8a) o mirovanju svojstva osiguranika poljoprivrednika, odnosno
utvrenim periodima mirovanja osiguranja;
9) o stau osiguranja, zaradama, naknadama zarada, odnosno osnovicama
osiguranja, ugovorenim naknadama i drugim naknadama koje slue za
odreivanje visine prava;
10) o broju meseci, odnosno dana provedenih na radu i broju meseci,
odnosno dana za koje su isplaene naknade;
11) o visini uplaenog doprinosa;
12) da li je osiguranik korisnik penzije;
13) o obvezniku plaanja doprinosa;
14) o penzijskom stau - po vrstama;
15) o osiguranicima s telesnim oteenjem od najmanje 70%, vojnim
invalidima od prve do este grupe, civilnim invalidima rata od prve do este
grupe, slepim licima i licima obolelim od distrofije ili srodnih miinih i
neuromiinih oboljenja, paraplegije, cerebralne i deije paralize i multipleks
skleroze.
(2) Za osiguranike koji rade na radnim mestima, odnosno poslovima na kojima se sta
osiguranja rauna sa uveanim trajanjem, u matinoj evidenciji evidentiraju se podaci o stau
osiguranja, odnosno o vremenu provedenom na tim radnim mestima, odnosno poslovima i
stepenu uveanja staa.
(3) Osiguranicima koji nemaju jedinstven matini broj graana fond odreuje lini broj.
33

lan 130.
(1) U matinu evidenciju, pored podataka iz lana 129. stav 1. ta. 1) do 4) ovog zakona,
unose se i sledei podaci o korisnicima prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja:
1) o vrsti penzije;
2) o pravnom osnovu za utvrivanje penzije;
3) o datumu sticanja prava na penziju i datumu poetka isplate, obustave i
ponovne isplate penzije, kao i o pravnom osnovu za obustavu, odnosno ponovnu
isplatu penzije;
4) o invalidnosti, uzroku invalidnosti i dijagnozi;
5) o iznosu penzije na dan ostvarivanja prava.
(2) U matinu evidenciju unose se i podaci o srodstvu korisnika porodine penzije sa
umrlim osiguranikom, odnosno korisnikom penzije po osnovu koga je ostvareno pravo na
porodinu penziju.
lan 131.
(1) Fond odreuje obveznicima plaanja doprinosa registarski broj.
(2) Registarski broj iz stava 1. ovog lana sastoji se od oznake kategorije osiguranika,
optine, tekueg rednog broja registra i kontrolnog broja.
lan 132.
(1) Prijave podataka za matinu evidenciju podnose fondu:
1) poslodavac:
1. prijave podataka o obvezniku plaanja doprinosa koje
obuhvataju prijave poetka i prijave prestanka poslovanja;
2. prijavu na osiguranje i odjavu osiguranja, za
osiguranike iz lana 11. ta. 1) do 6) i ta. 8) do 11) i lana 12.
stav 1. taka 3) ovog zakona;
3. prijave podataka za utvrivanje staa osiguranja,
zarade i naknade zarade koje slue za utvrivanje godinjeg
linog koeficijenta za osiguranike zaposlene i visine uplaenog
doprinosa;
4. prijave promena podataka iz odredaba podta. 1. do 3.
ove take;
5. prijavu o uplati doprinosa po osnovu ugovorene
naknade odnosno naknade po osnovu ugovora o dopunskom
radu i visini te naknade;
2) nadleni organ (optinska uprava odnosno organ nadlean za voenje
registra privrednih subjekata) - prijavu na osiguranje i odjavu osiguranja za
osiguranike koji, u skladu sa zakonom, samostalno obavljaju privrednu delatnost i
osiguranike poljoprivrednike, kao i prijavu promene tih podataka;
3) organ nadlean za poslove javnih prihoda - prijave podataka za
osnovice osiguranja koje slue za utvrivanje godinjeg linog koeficijenta i
visini uplaenog doprinosa - za osiguranike samostalnih delatnosti, i osiguranike
34

poljoprivrednike, kao i prijavu promene tih podataka, izuzev za osiguranike iz

lana 12. stav 1. taka 2) koji su u radnom odnosu i ta. 3) do 5);
4) organizacija, savez i udruenje - prijavu na osiguranje i odjavu
osiguranja, osim za osiguranike koji samostalno obavljaju privrednu delatnost,
kao i prijavu promene tih podataka;
5) osiguranik koji je sam obveznik plaanja doprinosa, osim osiguranika
iz ta. 2) do 4) ovog stava:
1. prijave podataka o obvezniku plaanja doprinosa;
2. prijavu na osiguranje, promenu podataka u toku
osiguranja i odjavu osiguranja;
6) organizacija za zapoljavanje:
1. prijavu na osiguranje i odjavu osiguranja za
osiguranike za koje je, u skladu sa zakonom, obveznik plaanja
doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, kao i prijavu
promene tih podataka;
2. prijave podataka o utvrenom stau osiguranja,
naknadi zarade i visini uplaenog doprinosa za lica iz podtake 1.
ove take, kao i prijavu promene tih podataka;
7) brisana ("Sl. glasnik RS", br. 101/10)
8) nadleni matiar - prijave o smrti korisnika prava iz penzijskog i
invalidskog osiguranja.
(2) Izuzetno od stava 1. taka 2) ovog lana, ukoliko nadleni organ optinske uprave ne
podnese prijavu na osiguranje, odjavu osiguranja, prijavu promene tih podataka u roku iz lana
144. ovog zakona, Fond po slubenoj dunosti:
1) sainjava prijavu na osiguranje, odjavu osiguranja, kao i prijavu
promene podataka o osiguranju za osiguranike poljoprivrednike na osnovu
podataka iz javnih isprava i evidenciji organa nadlenog za voenje katastra
nepokretnosti, organa nadlenog za utvrivanje poreza na katastarski prihod od
poljoprivredne delatnosti, organa nadlenog za voenje registra poljoprivrednih
gazdinstava i optinskog organa uprave.
(3) Fond po slubenoj dunosti:
1) sainjava prijavu podataka o utvrenom stau osiguranja, zaradi,
naknadama zarade, osnovicama osiguranja, ugovorenim naknadama i drugim
naknadama koje slue za utvrivanje godinjeg linog koeficijenta i visini
uplaenog doprinosa - za osiguranike koji sami plaaju doprinos za penzijsko i
invalidsko osiguranje, u sluaju kada je obveznik podnoenja ne podnese u roku
iz lana 144. ovog zakona;
2) vodi posebnu evidenciju o uplati doprinosa po osnovu ugovorene
naknade, odnosno naknade po osnovu ugovora o dopunskom radu i visini te
naknade.
lan 133.
U sluaju kada su prijave podataka za utvrivanje staa osiguranja, zarade, naknade
zarade, odnosno osnovice osiguranja, ugovorene naknade i druge naknade koje slue za
utvrivanje visine prava i visine uplaenog doprinosa podnesene putem sredstava za elektronsku
35

obradu podataka, podnosilac prijave je duan da, na zahtev fonda, te prijave podnese na
propisanim obrascima.
lan 134.
U prijave podataka za matinu evidenciju podaci se unose samo na osnovu javnih isprava
i evidencija propisanih zakonom.
lan 135.
(1) Za tanost podataka unesenih u prijave podataka za matinu evidenciju odgovoran je
podnosilac prijave.
(2) Fond je duan da proverava tanost podataka unesenih u prijave podataka za matinu
evidenciju, da zahteva dokaze i vri uvid u evidencije i dokumentaciju na kojima se zasnivaju
podaci uneseni u prijave.
(3) Podnosilac prijave je duan da osiguraniku, korisniku prava i fondu daje tana
obavetenja, odnosno podatke od znaaja za utvrivanje injenica vanih za sticanje i ostvarivanje
prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja, kao i da fondu prui dokaze i omogui uvid u
evidenciju i dokumentaciju.
lan 136.
(1) Svojstvo osiguranika za lice za koje je podnesena prijava na osiguranje utvruje se
uvoenjem u matinu evidenciju izdavanjem potvrde o prijemu prijave na osiguranje.
(2) Prilikom prijema prijave na osiguranje vri se provera podataka sadranih u prijavi i
zahtevaju dokazi na kojima se ti podaci zasnivaju.
(3) Odredbe st. 1. i 2. ovog lana primenjuju se i prilikom odjave osiguranja.
(4) Podnosilac prijave duan je da licu, za koje je podneo prijavu na osiguranje odnosno
odjavu osiguranja, preda overenu fotokopiju potvrde o prijemu te prijave odnosno odjave, u roku
od osam dana od dana njenog izdavanja.
(5) Ako se na osnovu podnesene prijave na osiguranje utvrdi da nisu ispunjeni uslovi za
priznavanje svojstva osiguranika, podnosiocu prijave izdaje se pismeno reenje.
(6) Kopije potvrda o prijemu prijave na osiguranje i odjave osiguranja za osiguranike iz
lana 12. stav 1. taka 1) ovog zakona, fond je duan da dostavi nadlenom poreskom organu do
petog u mesecu za prethodni mesec.
(7) Dostavljanje podataka iz stava 6. ovog lana moe se vriti i u elektronskoj formi.
lan 137.
(1) Lice za koje obveznik podnoenja prijava nije podneo prijavu na osiguranje moe
podneti zahtev za utvrivanje svojstva osiguranika.
(2) Zahtev iz stava 1. ovog lana moe podneti i obveznik podnoenja prijave.
(3) Fond e pokrenuti postupak za utvrivanje svojstva osiguranika i kada, prilikom
kontrole ili na drugi nain, utvrdi da prijava na osiguranje nije podnesena za lice koje ima pravo
na penzijsko i invalidsko osiguranje.
(4) U sluajevima iz st. 1. do 3. ovog lana fond donosi pismeno reenje o utvrivanju
svojstva osiguranika.
36

(5) Obveznik podnoenja prijave duan je da, na osnovu reenja iz stava 4. ovog lana
kojim je utvreno svojstvo osiguranika, podnese prijavu na osiguranje.
(6) Izuzetno od stava 5. ovog lana, Fond sainjava prijavu na osiguranje kada je ne moe
podneti obveznik podnoenja prijave.
(7) Odredbe st. 1. do 6. ovog lana primenjuju se i u sluaju kad obveznik podnoenja
odjave osiguranja nije podneo odjavu osiguranja.
lan 138.
(1) Licu kome svojstvo osiguranika nije utvreno u rokovima odreenim za podnoenje
prijave na osiguranje, to svojstvo moe se utvrditi najranije od 1. januara 1965. godine, na nain
utvren ovim zakonom i optim aktom Fonda.
(2) Na akt iz stava 1. ovog lana saglasnost daje Vlada.
(3) Svojstvo osiguranika, osnov osiguranja, zarade, naknade, ugovorene naknade i visina
uplaenog doprinosa ne mogu se utvrivati na osnovu izjava svedoka.
lan 139.
(1) Prijave podataka za matinu evidenciju podnose se fondu, odnosno njegovoj
organizacionoj jedinici, i to:
1) za osiguranike zaposlene iz lana 11. ta. 1) do 6) i ta. 8) do 11) ovog
zakona - prema seditu poslodavca, odnosno njegove organizacione jedinice
(filijala, ekspozitura, ispostava, poslovnica, predstavnitvo, zastupnitvo i druge
poslovne i radne jedinice);
1a) izuzetno od take 1) ovog lana za osiguranike zaposlene iz lana 11.
taka 2a) ovog zakona - prema seditu poslodavca;
2) za osiguranike zaposlene iz lana 11. taka 7) i lana 15. ovog zakona prema prebivalitu osiguranika u Republici;
3) za osiguranike samostalnih delatnosti iz lana 12. stav 1. ta. 1) i 2)
ovog zakona, izuzev osiguranika koji ne ostvaruju redovan meseni prihod prema mestu u kome je osiguranik registrovao obavljanje delatnosti po osnovu
koje je osiguran;
4) za osiguranike samostalnih delatnosti iz lana 12. stav 1. ta. 4) i 5)
ovog zakona i za osiguranike koji ne ostvaruju redovan meseni prihod - prema
prebivalitu, odnosno boravitu osiguranika u Republici;
4a) za osiguranike samostalnih delatnosti iz lana 12. stav 1. taka 3)
ovog zakona - prema seditu isplatioca naknade;
5) za osiguranike poljoprivrednike iz lana 13. ovog zakona - prema
seditu organa nadlenog za utvrivanje poreza na katastarski prihod od
poljoprivredne delatnosti, prema seditu organa nadlenog za voenje registra
poljoprivrednih gazdinstava.
(2) Za osiguranike koji obavljaju poslove iz lana 12. stav 1. taka 3) ovog zakona, a nisu
obavezno osigurani po osnovu obavljanja tih poslova, podaci o ugovorenoj naknadi dostavljaju se
fondu nadlenom u skladu sa lanom 10. stav 2. ovog zakona.

37

lan 140.
(1) Svojstvo osiguranika, sta osiguranja, zarade, naknade zarade, osnovice osiguranja,
odnosno ugovorene naknade koje se uzimaju za utvrivanje visine prava utvruje fond na osnovu
prijava podataka iz lana 132. ovog zakona, unoenjem podataka u matinu evidenciju.
(2) Osiguraniku za koga je doprinos obraunat i uplaen na osnovicu, zaradu ili deo
zarade sa zakanjenjem u tekuoj kalendarskoj godini za prethodnu ili neku drugu kalendarsku
godinu u matinu evidenciju za utvrivanje godinjeg linog koeficijenta za prethodnu ili neku
raniju kalendarsku godinu unosi se osnovica za mesec za koji je doprinos plaen, odnosno zarada
ili deo zarade koja mu je pripadala za mesec za koji je doprinos plaen.
(3) Na nain iz stava 2. ovog lana unosi se i iznos doprinosa.
(4) Odredbe st. 2. i 3. ovog lana nee se primenjivati u sluaju kad je doprinos obraunat
i plaen na osnovicu, zaradu ili deo zarade zakljuno sa 31. januarom tekue godine za prethodnu
godinu, odnosno u sluaju kada su isplaena zarada ili deo zarade manji od zarade koja mu je
pripadala za mesec za koji je doprinos plaen.
(5) Podaci iz lana 129. stav 2. ovog zakona utvruju se unoenjem u matinu evidenciju
po ispunjenju uslova iz lana 52. ovog zakona.
lan 141.
Fond koji, prilikom provere podataka iz lana 135. ovog zakona, utvrdi da prijava o stau
osiguranja, zaradama, naknadama zarada, odnosno osnovicama osiguranja, odnosno ugovorenim
naknadama i visini uplaenih doprinosa koje se uzimaju za utvrivanje visine prava i visine
uplaenih doprinosa nije pravilno popunjena ili da podaci nisu uneseni u skladu s propisima o
penzijskom i invalidskom osiguranju, naloie podnosiocu prijave da ih ispravi u roku koji ne
moe biti dui od 30 dana.
lan 142.
(1) Fond je duan da osiguraniku, na njegov zahtev, izda uverenje o podacima unesenim u
matinu evidenciju o osiguranicima.
(2) Uverenje iz stava 1. ovog lana ima svojstvo javne isprave.
(3) Osiguranik ima pravo da zahteva da fond donese reenje o podacima o osiguranju,
penzijskom stau, zaradama, naknadama zarade, odnosno osnovicama osiguranja, odnosno
ugovorenim naknadama i drugim naknadama i visini uplaenih doprinosa, unetim u matinu
evidenciju.
(4) Fond je duan da reenje iz stava 3. ovog lana donese u roku od 15 dana od dana
prijema zahteva.
lan 143.
(1) Podaci uneti u matinu evidenciju, na nain utvren ovim zakonom, mogu se
naknadno menjati u sledeim sluajevima:
1) ako nadleni organ naknadno, u propisanom postupku, utvrdi promenu
podataka;
2) ako su podaci o osiguranju, penzijskom stau, stau osiguranja,
zaradama, naknadama zarada, ugovorenim naknadama, odnosno osnovicama
38

osiguranja koji slue za utvrivanje visine prava, kao i podaci o visini uplaenih
doprinosa uneti u matinu evidenciju na osnovu lanih isprava;
3) ako se naknadno, proverom podataka ili na drugi nain, utvrdi da su u
matinu evidenciju uneti netani ili nepotpuni podaci.
(2) Promena podataka unetih u matinu evidenciju vri se na osnovu odgovarajue prijave
promene podataka, po postupku utvrenim ovim zakonom.
lan 144.
(1) Prijave podataka iz lana 132. ovog zakona dostavljaju se u sledeim rokovima:
1) prijava podataka o obvezniku plaanja doprinosa - u roku od tri dana
od dana poetka poslovanja, odnosno od dana prestanka poslovanja, odnosno od
dana nastale promene u poslovanju obveznika plaanja doprinosa;
2) prijava na osiguranje, odjava od osiguranja i prijava promena u toku
osiguranja - u roku od tri dana od dana zaposlenja, odnosno od dana zakljuenja
ugovora, obavljanja poslova ili poetka obavljanja delatnosti, odnosno od dana
prestanka zaposlenja, obavljanja poslova ili obavljanja delatnosti, odnosno od
dana nastale promene u osiguranju;
3) prijava podataka za utvrivanje staa osiguranja, zarade, naknade
zarade, osnovice osiguranja, odnosno ugovorene naknade koje slue za
utvrivanje visine prava i visine uplaenih doprinosa - najdocnije do 30. aprila
tekue godine za prethodnu kalendarsku godinu, a organ nadlean za poslove
javnih prihoda - do 30. juna tekue godine;
4) prijava o promeni podataka iz take 3) ovog lana - u roku od tri dana
od dana utvrene promene, odnosno od dana prijema pravnosnanog reenja
kojim je utvrena promena podataka;
5) prijava o smrti korisnika prava - u roku od tri dana od dana izdavanja
izvoda iz matine knjige umrlih;
6) prijava iz lana 132. stav 1. taka 1) podtaka (5) u roku od tri dana od
dana uplate doprinosa.
(2) Izuzetno od stava 1. taka 2) ovog lana, kada je poslodavac omladinska zadruga,
prijave na osiguranje, odjave od osiguranja i prijave promena u toku osiguranja dostavljaju se
kvartalno, a najkasnije u roku od osam dana po isteku kalendarske godine.
lan 145.
Fond je duan da podatke iz primljenih prijava unese u matinu evidenciju u sledeim
rokovima:
1) podatke iz prijava iz lana 144. ta. 1) i 2) ovog zakona - u roku od 30
dana od dana prijema prijave;
2) podatke iz prijava iz lana 144. ta. 3) i 4) ovog zakona - u roku od 60
dana od dana prijema prijave, a najdocnije do kraja tekue godine za prethodnu
godinu;
3) podatke iz prijava iz lana 144. taka 5) ovog zakona - u roku od
jednog dana od dana prijema prijave;

39

4) podatke iz prijava iz lana 132. stav 1. taka 1) podtaka (5) ovog

zakona - u roku od osam dana od dana prijema prijave.
lan 146.
(1) Prijave podataka za ustrojavanje i voenje matine evidencije na osnovu kojih su
podaci uneti u matinu evidenciju, uvaju se najmanje 30 godina od dana sticanja prava utvrenih
na osnovu tih podataka, ali ne manje od 10 godina od dana prestanka prava.
(2) Prijave podataka za osiguranike koji nisu stekli pravo iz penzijskog i invalidskog
osiguranja uvaju se najmanje 40 godina, raunajui od poslednjeg unoenja podataka u matinu
evidenciju.
lan 147.
(1) Umesto originalnih prijava podataka mogu se uvati prijave snimljene na
mikrofilmovima, odnosno sredstvima za elektronsku obradu podataka (magnetni mediji i sl.) ili u
elektronskoj formi u skladu sa zakonom.
(2) Fond izdaje osiguraniku overenu fotokopiju prijave iz stava 1. ovog lana.
lan 148.
Unitavanje originalnih prijava na osnovu kojih su podaci uneti u matinu evidenciju vri
struna komisija koju obrazuje fond.
lan 149.
(1) Podaci sadrani u matinoj evidenciji koriste se i za statistika istraivanja.
(2) Fond najmanje jednom godinje, objavljuje podatke iz stava 1.
(3) Zatita podataka iz matine evidencije obezbeuje se na propisan nain.

XII. ORGANIZACIJA
lan 150.
(1) Penzijsko i invalidsko osiguranje obezbeuje i sprovodi fond.
(2) Fond je pravno lice sa statusom organizacije za obavezno socijalno osiguranje u kome
se ostvaruju prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja i obezbeuju sredstva za ovo osiguranje.
lan 151.
Fond:
1) osigurava na penzijsko i invalidsko osiguranje sva lica koja su po
ovom zakonu obavezno osigurana i koja su se ukljuila u ovo osiguranje;
2) brisana ("Sl. glasnik RS", br. 84/04)
3) utvruje osnovice za plaanje doprinosa u skladu sa ovim zakonom;
4) obezbeuje namensko i ekonomino korienje sredstava, stvara
rezerve za osiguranje i stara se o uveanju sredstava na ekonomskim osnovama;
40

5) obezbeuje neposredno, efikasno, racionalno i zakonito ostvarivanje

prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja i organizuje obavljanje poslova za
sprovoenje osiguranja;
6) vri kontrolu prijavljivanja na osiguranje kao i kontrolu svih podataka
od znaaja za sticanje, korienje i prestanak prava;
7) organizuje i sprovodi penzijsko i invalidsko osiguranje, u skladu sa
zakonom;
8) obavlja druge poslove, u skladu sa zakonom i statutom fonda.
lan 152.
(1) Prava iz lana 150. ovog zakona ostvaruju se i obezbeuju u fondu .
(2) Pokrajinski fond za penzijsko i invalidsko osiguranje, kao organizaciona jedinica
fonda iz stava 1. ovog lana, pored poslova utvrenih statutom fonda obavlja i:
1) pripremu i izradu materijala za pregovore sa inostranim nosiocima
penzijskog i invalidskog osiguranja;
2) poslove dijagnostike radi provere medicinske dokumentacije;
3) poslove u vezi sa staom osiguranja sa uveanim trajanjem;
4) poslove u vezi sa obezbeivanjem drutvenog standarda korisnika
prava;
5) vri statistika i druga istraivanja u oblasti penzijskog i invalidskog
osiguranja;
6) ostvaruje saradnju sa nadlenim pokrajinskim organom, naroito u
pogledu razmene podataka i iskustava, kao i sa savezom penzionera i savezima
sindikata obrazovanim na nivou autonomne pokrajine.
lan 153.
Fondom iz lana 152. stav 1. upravljaju predstavnici osiguranika, poslodavaca i korisnika
prava.
lan 154.
Organi fonda su upravni odbor, nadzorni odbor i direktor.
lan 155.
(1) Upravni odbor fonda ima 21-og lana, i to po sedam predstavnika osiguranika,
poslodavaca i korisnika prava.
(2) lanove upravnog odbora iz reda osiguranika imenuju:
- reprezentativni sindikati osnovani na nivou Republike, u skladu sa
zakonom kojim se ureuje rad - pet lanova;
- reprezentativna udruenja poslodavaca osnovana na nivou Republike, u
skladu sa zakonom kojim se ureuje rad - jednog lana;
- udruenja poljoprivrednika osnovana na nivou Republike - jednog
lana.
41

(3) lanove upravnog odbora iz reda poslodavaca imenuju:

- reprezentativna udruenja poslodavaca osnovana na nivou Republike, u
skladu sa zakonom kojim se ureuje rad - pet lanova;
- Vlada - dva lana.
(4) lanove upravnog odbora iz reda korisnika prava imenuju udruenja penzionera
osnovana na nivou Republike, koja imaju vie od 50.000 registrovanih lanova - sedam lanova,
od kojih pet predstavnika korisnika iz osiguranja zaposlenih, jednog lana iz osiguranja
samostalnih delatnosti i jednog lana iz osiguranja poljoprivrednika.
(5) Udruenja penzionera iz stava 4. ovog lana podnose dokaz o broju registrovanih
lanova ministarstvu nadlenom za poslove penzijskog i invalidskog osiguranja, u skladu sa
aktom koji donosi ministar.
lan 156.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 85/05)
lan 157.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 85/05)
lan 158.
(1) lanovi upravnog odbora imenuju se na vreme od etiri godine.
(2) Predsednika i zamenika predsednika upravnog odbora bira i razreava upravni odbor
na dve godine.
(3) Predsednik i zamenik predsednika upravnog odbora biraju se iz reda lanova upravnog
odbora, naizmenino od predstavnika osiguranika, korisnika, odnosno poslodavaca, uz saglasnost
Vlade Republike Srbije.
lan 159.
Nain rada, kao i druga pitanja od znaaja za rad upravnog odbora ureuju se statutom i
optim aktom fonda.
lan 160.
(1) Upravni odbor:
1) donosi statut i druge opte akte fonda;
2) donosi akt o organizaciji fonda, u skladu sa statutom fonda, kao i druge
akte u skladu sa ovim zakonom;
3) utvruje osnovice za plaanje doprinosa za pojedine kategorije
osiguranika, uz saglasnost Vlade Republike Srbije;
4) brisana ("Sl. glasnik RS", br. 84/04)
5) donosi finansijski plan i zavrni raun fonda;
5a) usvaja izvetaj o radu i izvetaj o finansijskom poslovanju;
6) donosi srednjorone i godinje programe rada;
42

7) odluuje o poslovanju fonda;

8) sprovodi konkurs (oglas) o imenovanju direktora fonda;
9) odluuje o drugim pitanjima i obavlja druge poslove, u skladu sa
zakonom i statutom fonda.
(2) Vlada Republike Srbije daje saglasnost na statut fonda i godinji program rada fonda.
(3) Akte iz stava 1. taka 5) ovog lana, fond dostavlja u postupku i na nain utvren
propisima kojima se ureuje budetski sistem.
(4) Akti iz stava 1. ta. 1) do 5) ovog lana, objavljuju se u "Slubenom glasniku
Republike Srbije".
(5) Upravni odbor podnosi Vladi izvetaj o radu i izvetaj o finansijskom poslovanju
Fonda za prethodnu godinu najkasnije mesec dana od dana donoenja odluke o zavrnom raunu.
lan 161.
(1) Nadzorni odbor ima sedam lanova, i to po tri predstavnika osiguranika i poslodavaca
i jednog predstavnika korisnika prava.
(2) lanove nadzornog odbora iz reda osiguranika imenuju:
- reprezentativni sindikati osnovani na nivou Republike, u skladu sa
zakonom kojim se ureuje rad - dva lana;
- udruenja poljoprivrednika osnovana na nivou Republike - jednog
lana.
(3) lanove nadzornog odbora iz reda poslodavaca imenuju:
- reprezentativna udruenja poslodavaca osnovana na nivou Republike, u
skladu sa zakonom kojim se ureuje rad - dva lana;
- Vlada - jednog lana.
(4) Jednog lana nadzornog odbora iz reda korisnika prava imenuju udruenja penzionera
osnovana na nivou Republike, koja imaju vie od 50.000 registrovanih lanova.
(5) Udruenja penzionera iz stava 4. ovog lana podnose dokaz o broju registrovanih
lanova ministarstvu nadlenom za poslove penzijskog i invalidskog osiguranja, u skladu sa
aktom koji donosi ministar.
lan 162.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 85/05)
lan 163.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 85/05)
lan 164.
(1) lanovi nadzornog odbora imenuju se na vreme od etiri godine.
(2) Predsednika i zamenika predsednika nadzornog odbora bira i razreava nadzorni
odbor, i to naizmenino od predstavnika osiguranika i korisnika prava.

43

lan 165.
Nain rada kao i druga pitanja od znaaja za rad nadzornog odbora ureuju se statutom
fonda.
lan 166.
(1) Nadzorni odbor:
1) vri nadzor nad finansijskim poslovanjem fonda;
2) vri uvid u sprovoenje zakona i drugih propisa u vezi sa finansijskim
poslovanjem fonda;
3) vri uvid u sprovoenje odluka upravnog odbora;
4) obavlja i druge poslove, u skladu sa zakonom i statutom fonda.
(2) Nadzorni odbor najmanje jednom godinje, podnosi izvetaj o izvrenom nadzoru nad
finansijskim poslovanjem Fonda Upravnom odboru Fonda i Vladi.
lan 167.
(1) Direktor fonda:
1) organizuje rad i poslovanje u fondu i odgovara za zakonitost rada u
fondu;
2) predstavlja i zastupa fond;
3) izvrava odluke upravnog odbora fonda;
4) donosi akt o organizaciji i sistematizaciji zaposlenih u fondu, uz
saglasnost upravnog odbora;
5) rukovodi radom zaposlenih u fondu;
6) vri druge poslove u skladu sa zakonom i statutom fonda.
(2) Direktora fonda, po sprovedenom konkursu imenuje upravni odbor fonda, uz
prethodnu saglasnost Vlade Republike Srbije, na period od etiri godine, a direktora pokrajinskog
fonda imenuje Upravni odbor republikog fonda na predlog nadlenog organa autonomne
pokrajine.
(3) Direktor fonda istovremeno je i direktor strune slube fonda, a direktor pokrajinskog
fonda je istovremeno direktor strune slube pokrajinskog fonda za penzijsko i invalidsko
osiguranje.
(4) Direktor pokrajinskog fonda uestvuje u radu Upravnog odbora republikog fonda,
bez prava odluivanja.
(5) Direktor pokrajinskog fonda imenuje direktore filijala republikog fonda koje su
obrazovane na teritoriji autonomne pokrajine.
lan 168.
(1) Upravne, analitike, finansijske, administrativne, tehnike i druge poslove utvrene
zakonom, statutom i drugim aktima fonda obavljaju zaposleni u fondu koji ine strunu slubu
fonda.
(2) Fond moe ugovoriti da poslove iz stava 1. ovog lana, u celini ili delimino, obavlja
druga organizacija, odnosno organ.
44

XIII. FINANSIRANJE
lan 169.
(1) Prihod i primanja fonda ine sredstva:
1) doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje;
2) za penzijsko i invalidsko osiguranje koje se u sluajevima i pod
uslovima utvrenim zakonom obezbeuju u budetu;
3) od imovine kojom raspolae fond;
4) od kamata ostvarenih plasmanom sopstvenih prihoda fonda, u skladu
sa zakonom, poslovnom bankarstvu, na tritu novca ili kupovinom obveznica
iji emitent je drava;
5) subvencija i donacija;
6) ostvarena prodajom drutvenog kapitala, drutvenih i javnih preduzea
ili njihovih delova, u skladu sa zakonom;
7) dividende na akcije po osnovu ranijih ulaganja sredstava za penzijsko i
invalidsko osiguranje, u skladu sa zakonom;
7a) budeta za obaveze Republike Srbije utvrene zakonom;
8) iz drugih izvora.
(2) Pokrajinski fond, u skladu sa zakonom i statutom, ima podraun preko koga se vre
uplate i isplate sredstava republikog fonda na teritoriji autonomne pokrajine.
lan 170.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 171.
(1) Sredstva za penzijsko i invalidsko osiguranje koriste se samo za namene odreene
zakonom, i to za:
1) isplatu penzija i novanih naknada iz penzijskog i invalidskog
osiguranja;
2) tekue rashode, izdatke za nefinansijsku imovinu i otplatu glavnice i
nabavku finansijske imovine;
3) druge obaveze utvrene zakonom.
(2) Sredstva fonda mogu se, u skladu sa aktom fonda, koristiti za drutveni standard
korisnika penzija, najvie do 0,10% ukupnih prihoda fonda po osnovu doprinosa.
lan 172.
Sopstveni prihodi fonda koji ostaju po izmirenju obaveza iz lana 171. ovog zakona
koriste se za ulaganja u hartije od vrednosti, za plasman kod poslovnih banaka i druge namene,
radi ostvarivanja dobiti.

45

lan 173.
Republika je garant za obaveze fonda za ostvarivanje prava po osnovu obaveznog
penzijskog i invalidskog osiguranja (dravna garancija).
lan 174.
(1) brisan ("Sl. glasnik RS", br. 84/04)
(2) Doprinos plaa i osiguranik koji ostvaruje ugovorenu naknadu po osnovu ugovora iz
lana 12. stav 1. taka 3) ovog zakona i kada nema svojstvo osiguranika po tom osnovu.
(3) Doprinos plaa i osiguranik zaposleni koji obavlja poslove iz lana 12. stav 1. ta. 1)
do 3) ovog zakona i poslove po osnovu ugovora o dopunskom radu, predvienim posebnim
zakonom.
(4) brisan ("Sl. glasnik RS", br. 84/04)
(5) brisan ("Sl. glasnik RS", br. 84/04)
lan 175.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 176.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 177.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 178.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 179.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 180.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 181.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 182.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)

46

lan 183.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 85/05)
lan 184.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 185.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 186.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 187.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 188.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 189.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 190.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 191.
(1) Osiguranik zaposleni koji obavlja poslove iz lana 12. stav 1. ta. 1) do 3) ovog
zakona, obveznik je uplate doprinosa na osnovice koje se ovim zakonom utvruju za osiguranike
samostalnih delatnosti iz lana 12. stav 1. ta. 1) do 3) ovog zakona.
(2) Osnovica iz stava 1. ovog lana, zajedno sa osnovicom koju ini zarada odnosno
najnia osnovica, ne moe biti via od petostrukog iznosa prosene zarade u Republici na
godinjem nivou, prema podacima koje objavljuje republiki organ nadlean za poslove statistike.
(3) Utvrivanje i naplatu doprinosa za osiguranike zaposlene koji obavljaju i poslove iz
lana 12. stav 1. ta 1) i 2) ovog zakona, vri organ nadlean za poslove voenja poreskog
postupka, u skladu sa zakonom kojim se ureuje poreski postupak.
lan 192.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 193.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
47

lan 194.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 195.
(1) Osnovicu na koju se plaa doprinos za osiguranike samostalnih delatnosti iz lana 12.
stav 1. taka 3) ovog zakona ini ugovorena naknada na koju se plaa porez u skladu sa zakonom
kojim se ureuje porez na dohodak graana.
(2) Osnovicu na koju se plaa doprinos za osiguranike zaposlene koji obavljaju poslove
po osnovu ugovora o dopunskom radu, u skladu sa posebnim zakonom, ini ugovorena naknada
na koju se plaa porez u skladu sa zakonom kojim se ureuje porez na dohodak graana.
(3) Osnovica iz stava 1. ovog lana ne moe biti vea od petostrukog iznosa prosene
zarade po zaposlenom u Republici na godinjem nivou, prema podacima koje objavljuje
republiki organ nadlean za poslove statistike.
(4) Osnovicu na koju se obraunava i plaa doprinos za osiguranike zaposlene i
osiguranike samostalnih delatnosti, koji obavljaju i poslove po osnovu ugovora iz lana 12. stav 1.
taka 3), ini i ugovorena naknada, koja zajedno sa zaradom i drugom osnovicom, odnosno
najniom osnovicom, ne moe biti vea od petostrukog iznosa prosene zarade po zaposlenom u
Republici na godinjem nivou, prema podacima koje objavljuje republiki organ nadlean za
poslove statistike.
lan 196.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 197.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 198.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 199.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 200.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 201.
(1) brisan ("Sl. glasnik RS", br. 84/04)
(2) Doprinos za osiguranike zaposlene koji ostvaruju prihod, odnosno dobit po osnovu
obavljanja samostalne delatnosti, izuzev osiguranika iz lana 12. stav 1. taka 3), plaa sam
osiguranik, na isti nain i u istim rokovima kao i osiguranik samostalnih delatnosti.
(3) brisan ("Sl. glasnik RS", br. 84/04)
48

(4) brisan ("Sl. glasnik RS", br. 84/04)

(5) Doprinos za osiguranike, koji ostvaruju ugovorenu naknadu za obavljanje poslova iz
lana 12. stav 1. taka 3) ovog zakona, obraunava i uplauje isplatilac ugovorene naknade na
teret osiguranika, prilikom isplate ugovorene naknade.
(6) brisan ("Sl. glasnik RS", br. 84/04)
lan 202.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 203.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 204.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 85/05)
lan 205.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 206.
Sredstva za penzijsko i invalidsko osiguranje za poveane obaveze koje nastaju usled
sticanja i ostvarivanja prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja pod posebnim uslovima za
odreene kategorije osiguranika, utvrene ovim zakonom, za sta osiguranja koji se rauna sa
uveanim trajanjem za osiguranike iz lana 58. ovog zakona, kao i za poveane obaveze koje
nastaju priznavanjem posebnog staa iz lana 60. ovog zakona, obezbeuju se u budetu.
lan 207.
(1) Razlika izmeu penzije utvrene primenom lana 79. ovog zakona i penzije utvrene
primenom optih odredaba ovog zakona ( l. 61. do 70. ), kao i ceo iznos penzije odreene
osiguraniku koji ne ispunjava uslove za sticanje prava na penziju utvrene u lanu 19. ovog
zakona, obezbeuje se u budetu.
(2) Sredstva za pokrie razlike izmeu najnieg iznosa penzije utvrene primenom lana
76. ovog zakona i iznosa penzije koja bi osiguraniku pripadala bez njegove primene obezbeuju
se u budetu Republike.

XIV. NAKNADA TETE

lan 208.
(1) Naknada tete priinjene fondu, odnosno povraaj nezakonito i nepravilno izvrenih
isplata penzija i drugih novanih primanja iz penzijskog i invalidskog osiguranja vri se po
odredbama zakona kojim se ureuju obligacioni odnosi, ako ovim zakonom nije drugaije
ureeno.
49

(2) Fond donosi reenje o utvrivanju preplaenog iznosa penzija u kojem navodi visinu
preplaenog iznosa i nain za povraaj istog.
(3) Fond moe doneti reenje da preplaeni iznos bude nadoknaen obustavom do 1/3
mesenog iznosa penzije sve dok se na taj nain ne izmiri utvren preplaen iznos penzija, ako se
Fond i korisnik penzije sporazumeju o takvom nainu povraaja preplaenih iznosa penzija.
(4) Fond ima pravo da zahteva naknadu priinjene tete od lica koje je prouzrokovalo
invalidnost, telesno oteenje ili smrt osiguranika ako je, po tom osnovu, ostvareno pravo iz
penzijskog i invalidskog osiguranja.
(5) Fond je duan da zahteva naknadu tete od poslodavca ukoliko je do povrede na radu,
odnosno profesionalne bolesti dolo nepreduzimanjem odgovarajuih mera bezbednosti i zatite
zdravlja na radu, u skladu sa propisima o radu.
(6) Pri utvrivanju visine tete ne uzimaju se u obzir iznos uplaenog doprinosa za to
osiguranje, niti duina navrenog penzijskog staa.
lan 209.
(1) Zahtevom za naknadu tete moe se obuhvatiti ukupan iznos tete ili iznos dela tete
koji se odnosi na odreeni protekli period.
(2) Fond moe zahtevati da se teta koja je prouzrokovala obavezu plaanja invalidske ili
porodine penzije, kao i drugog trajnog novanog primanja, nadoknadi jednokratnim iznosom u
celini.
(3) Iznos iz stava 2. ovog lana obraunava se prema visini priznate penzije i drugog
trajnog novanog primanja, kao i prema oekivanom prosenom vremenu korienja tih prava.
lan 210.
Fond ima pravo da zahteva naknadu tete i neposredno od zajednice osiguranja imovine i
lica nastale upotrebom motornog vozila.

XV. VRENJE NADZORA

lan 211.
(1) Nadzor nad izvravanjem ovog zakona vre nadleni organi.
(2) Nadzor nad zakonitou rada i akata fonda vri ministarstvo nadleno za poslove
penzijskog i invalidskog osiguranja.

XVI. KAZNENE ODREDBE

lan 212.
Novanom kaznom od 2.500 do 50.000 dinara kaznie se za prekraj korisnik prava iz
penzijskog i invalidskog osiguranja koji ne prijavi, odnosno neblagovremeno prijavi promenu
koja je od uticaja na pravo, odnosno obim korienja tog prava (lan 88. stav 3).

50

lan 213.
(1) Novanom kaznom od 10.000 do 800.000 dinara kaznie se za prekraj obveznik
podnoenja prijave podataka za matinu evidenciju - preduzee ili drugo pravno lice ako ne
podnese prijavu podataka za matinu evidenciju ili ako tu prijavu podnese posle isteka roka iz
lana 144. ovog zakona (lan 132).
(2) Za radnje iz stava 1. ovog lana kaznie se za prekraj obveznik podnoenja prijave
podataka za matinu evidenciju - poslodavac fiziko lice novanom kaznom od 5.000 do 400.000
dinara.
(3) Za radnje iz stava 1. ovog lana kaznie se za prekraj osiguranik, koji je sam
obveznik podnoenja prijave podataka za matinu evidenciju, novanom kaznom od 2.500 do
50.000 dinara.
(4) Za radnje iz stava 1. ovog lana kaznie se za prekraj odgovorno lice u preduzeu,
drugom pravnom licu, dravnom organu ili organu jedinice lokalne samouprave novanom
kaznom od 2.500 do 50.000 dinara.
lan 214.
(1) Novanom kaznom od 10.000 do 800.000 dinara kaznie se za prekraj podnosilac
prijave - preduzee ili drugo pravno lice:
1) ako unese netane podatke u prijavu podataka za matinu evidenciju (
lan 135. stav 1.);
2) ako osiguraniku, korisniku prava ili fondu ne da ili ako da netano
obavetenje, odnosno podatak od znaaja za utvrivanje injenica vanih za
sticanje i ostvarivanje prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja ili ako
spreava uvid ovlaenom licu fonda u evidencije i dokumentaciju na kojima se
zasnivaju podaci uneseni u prijave (lan 135. stav 3);
3) ako davanjem neistinitih podataka, odnosno isprava omogui
osiguraniku ili drugom licu korienje prava koja mu po ovom zakonu ne
pripadaju ili mu ne pripadaju u tom obimu (lan 135. st. 1. i 3);
4) ako licu, za koje je podneo prijavu na osiguranje, odnosno odjavu
osiguranja, ne preda overenu fotokopiju potvrde o prijemu te prijave, odnosno
odjave u roku od osam dana od dana njenog izdavanja (lan 136. stav 4);
5) ako, u roku koji odredi fond, ne ispravi utvrene nepravilnosti prijave
podataka za matinu evidenciju ili ne unese, u skladu sa propisima o penzijskom i
invalidskom osiguranju, podatke o stau osiguranja, zaradama, naknadama
zarada, odnosno osnovicama osiguranja, na osnovu kojih se utvruje visina prava
(lan 141).
(2) Za radnje iz stava 1. ovog lana kaznie se za prekraj podnosilac prijave - poslodavac
fiziko lice novanom kaznom od 5.000 do 400.000 dinara.
(3) Za radnje iz stava 1. ovog lana kaznie se za prekraj odgovorno lice u preduzeu,
drugom pravnom licu, dravnom organu ili organu jedinice lokalne samouprave novanom
kaznom od 2.500 do 50.000 dinara.

51

lan 215.
(1) Novanom kaznom od 10.000 do 800.000 dinara kaznie se za prekraj fond ako u
matinu evidenciju ne unese podatke u rokovima iz lana 145. ovog zakona.
(2) Za radnje iz stava 1. ovog lana kaznie se za prekraj i odgovorno lice u fondu
novanom kaznom od 2.500 do 50.000 dinara.
lan 216.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)
lan 217.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 84/04)

XVII. PRELAZNE I ZAVRNE ODREDBE

lan 218.
(1) Korisnici prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja koji su, do dana stupanja na
snagu ovog zakona, ta prava ostvarili po propisima koji su bili na snazi do tog dana a koja su
utvrena ovim zakonom, imaju ta prava i posle tog dana, u skladu sa propisima koji su vaili do
poetka primene ovog zakona.
(2) Korisnici prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja koji su ta prava ostvarili po
propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju, do dana stupanja na snagu ovog zakona a koja
nisu utvrena ovim zakonom, koriste ih pod uslovima, u obimu i na nain utvren ovim zakonom.
(3) Izuzetno od st. 1. i 2. ovog lana osiguranicima odnosno licima koja ostvaruju prava iz
penzijskog i invalidskog osiguranja u 2003. godini a do dana stupanja na snagu ovog zakona,
visina prava odreuje se na isti nain kao i korisnicima koji su prava ostvarili u 2002. godini.
lan 219.
(1) Izuzetno od lana 14. stav 4. ovog zakona, na zahtev osiguranika poljoprivrednika koji
nije uplatio ceo ili deo dospelog doprinosa poev od 1. januara 1996. godine do dana stupanja na
snagu ovog zakona, odnosno na zahtev lana njegove porodice, period mirovanja osiguranja moe
se utvrditi i u neprekidnom trajanju, bez utvrivanja razloga za mirovanje predvienim ovim
zakonom.
(2) Na zahtev lica iz stava 1. ovog lana, za period mirovanja osiguranja ili za deo tog
perioda moe se uplatiti doprinos na vaeu osnovicu u momentu uplate doprinosa u skladu sa
zakonom.
lan 220.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 85/05)

52

lan 221.
Postupak za ostvarivanje prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja, odnosno za
utvrivanje penzijskog staa, pokrenut do dana stupanja na snagu ovog zakona, okonae se pod
uslovima i na nain predvienim propisima koji su bili na snazi u vreme pokretanja postupka, ako
ovim zakonom nije drugaije odreeno.
lan 222.
(1) Penzijski sta u smislu ovog zakona, na osnovu koga se stiu i ostvaruju prava iz
penzijskog i invalidskog osiguranja obuhvata i vreme navreno do dana poetka primene ovog
zakona koje je priznato u penzijski sta prema propisima koji su bili na snazi do tog dana.
(2) Izuzetno od stava 1. ovog lana, licima koja su ostvarila pravo na produeno
osiguranje po propisima koji su bili na snazi do dana stupanja na snagu ovog zakona, sta koji je
ostvaren po tom osnovu i za koji su plaeni doprinosi, priznaje se za ostvarivanje prava iz
penzijskog i invalidskog osiguranja po odredbama ovog zakona.
lan 223.
(1) Korisniku prava na privremenu naknadu po osnovu II i III kategorije invalidnosti,
odnosno preostale radne sposobnosti, koji nije zaposlen, vri se prevoenje privremene naknade u
invalidsku penziju, u iznosu od 50% invalidske penzije odreene u skladu sa odredbama ovog
zakona.
(2) Ukoliko je invalidska penzija iz stava 1. ovog lana manja od zateenog iznosa
privremene naknade, korisnik prava zadrava zateeni iznos naknade, sve dok se usklaivanjem
ovaj iznos ne izjednai sa visinom invalidske penzije, odreene u skladu sa stavom 1. ovog lana.
lan 224.
(1) Korisnik prava na naknadu zbog rada sa skraenim radnim vremenom (II kategorije
invalidnosti), naknade zbog manje zarade na drugom odgovarajuem poslu (III kategorije
invalidnosti), naknade po osnovu preostale radne sposobnosti, naknade po osnovu rasporeivanja
na drugi odgovarajui posao i opasnosti od nastanka invalidnosti koji je zaposlen, zadrava iznos
naknade koju koristi na dan stupanja na snagu ovog zakona, s tim to ona ne moe biti vea od
50% iznosa prosene zarade po zaposlenom u Republici u 2002. godini koji objavljuje organ
nadlean za poslove statistike.
(2) Naknade iz stava 1. ovog lana usklauju se na nain predvien za usklaivanje
penzija.
(3) Izuzetno od stava 2. ovog lana, korisniku kome je iznos naknade vei od iznosa
prosene zarade iz stava 1. ovog lana, naknada se ne usklauje sve dok se ne izjednai sa
iznosom prosene zarade iz stava 1. ovog lana.
lan 225.
Korisniku prava po osnovu II i III kategorije invalidnosti, preostale radne sposobnosti,
koji je to pravo ostvario do dana stupanja na snagu ovog zakona, a kome nezavisno od njegove
volje, odnosno bez njegove krivice prestane svojstvo osiguranika, odreuje se invalidska penzija
iz lana 223. ovog zakona, po proteku vremena za koje mu pripada pravo na novanu naknadu u
skladu sa propisima o zapoljavanju.
53

lan 226.
(1) Korisniku invalidske penzije iz l. 223. i 225. ovog zakona koji postane osiguranik u
skladu sa odredbama ovog zakona, obustavlja se isplata penzije za vreme osiguranja.
(2) Isplata penzije iz stava 1. ovog lana nastavlja se po prestanku ponovnog osiguranja
ako je to osiguranje prestalo nezavisno od volje osiguranika, odnosno bez njegove krivice.
lan 227.
Pravo na invalidsku penziju iz lana 223. i 225. ovog zakona i pravo na naknadu iz lana
224. ovog zakona, prestaje danom ispunjenja uslova za sticanje prava na starosnu penziju
odnosno invalidsku penziju, u skladu sa ovim zakonom.
lan 228.
Za odreivanje penzije iz lana 223. ovog zakona, uzima se penzijski sta navren do dana
stupanja na snagu ovog zakona, kao i zarade, osnovice osiguranja i naknade, odnosno osnovice od
kojih su odreene naknade ostvarene do tog dana.
lan 229.
(1) Korisnicima prava iz lana 223. ovog zakona, sta osiguranja rauna se po odredbama
ovog zakona.
(2) Korisnicima naknade iz lana 224. ovog zakona, u matinu evidenciju se pored zarade,
odnosno osnovice osiguranja i naknade zarade, unosi i isplaena naknada.
lan 230.
Korisnik invalidske penzije iz lana 223. ovog zakona, kod ostvarivanja prava na starosnu
ili invalidsku penziju ima pravo na ponovno odreivanje penzije, shodno odredbama lana 121.
stav 1. ovog zakona, ako je to za njega povoljnije.
lan 231.
(1) Izuzetno od lana 79. ovog zakona, do 31. decembra 2009. godine, osiguraniku iz l.
42. i 43. ovog zakona ako je to za njega povoljnije, starosna odnosno invalidska penzija odreuje
se od penzijskog osnova koji predstavlja njegov proseni meseni iznos zarade odnosno naknade
zarade ostvarene u kalendarskoj godini koja prethodi godini ostvarivanja prava.
(2) Od osnova iz stava 1. ovog lana, osiguraniku pripada starosna penzija koja za 20
godina penzijskog staa, iznosi 55% (mukarac), odnosno 57,5% (ena) od penzijskog osnova i
poveava se po 2,5% od penzijskog osnova za svaku dalju navrenu godinu do navrenih 30
godina penzijskog staa. Za svaku navrenu godinu preko 30 godina penzijskog staa penzija se
poveava po 0,5% od penzijskog osnova, s tim to ne moe iznositi vie od 85% od penzijskog
osnova.
(3) Ako osiguranik iz stava 1. ovog lana u vrenju ili povodom vrenja slubenih
zadataka izgubi ivot odnosno kod koga nastane invalidnost po osnovu koje stekne pravo na
invalidsku penziju, penzija se odreuje od penzijskog osnova utvrenog u stavu 1. ovog lana.
(4) Zarada u smislu stava 1. ovog lana jeste zarada umanjena za plaene poreze i
doprinose.
54

(5) Prilikom odreivanja penzije iz st. 1. do 3. ovog lana, vri se prethodno usklaivanje
penzije, poev od 1. januara godine u kojoj osiguranik ostvaruje pravo na penziju na nain na koji
se usklauje penzija u prethodnoj godini, u skladu sa ovim zakonom.
lan 232.
Podaci o zaradi za 2002. godinu unose se u matinu evidenciju na osnovu podataka o
zaradi umanjenoj za plaene poreze i doprinose.
lan 233.
Lice koje je svojstvo osiguranika imalo po propisima koji su vaili do dana stupanja na
snagu ovog zakona, kao i lanovi njegove porodice i lanovi porodice korisnika prava po tim
propisima, prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja ostvaruju pod uslovima utvrenim ovim
zakonom.
lan 234.
Korisnicima prava borcima narodnooslobodilakog rata, uesnicima panskog
nacionalnooslobodilakog i revolucionarnog rata od 1936. do 1939. godine, uesnicima
narodnooslobodilakog pokreta Grke, kao i lanovima njihovih porodica, usklaivanje visine
prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja vri se po odredbama ovog zakona.
lan 235.
(1) Republika obezbeuje sredstva za prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja koja su
ostvarena pod povoljnijim uslovima u odnosu na uslove utvrene ovim zakonom, a koja su
ostvarena po propisima Republike koji su bili na snazi do dana poetka primene ovog zakona.
(2) Republika obezbeuje i sredstva za prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja za
koja su ranijim propisima Republike bile utvrene obaveze Republike.
(3) Sredstva za pokrie obaveza fonda nastalih zbog ostvarivanja i korienje prava na
penziju pod posebnim uslovima utvrenim propisima Savezne Republike Jugoslavije koji su se
primenjivali do dana stupanja na snagu ovog zakona obezbeuju se na nain utvren tim
propisima, dok se sporazumom izmeu Srbije i Crne Gore drugaije ne uredi.
lan 236.
Izuzetno od odredbe lana 63. ovog zakona, za utvrivanje visine prava ne uzimaju se
zarade, naknade i osnovice osiguranja iz 1993. godine.
lan 237.
Odredbe lana 86. ovog zakona primenjivae se i na penzije ostvarene do dana stupanja
na snagu ovog zakona, po osnovu staa osiguranja navrenog, odnosno utvrenog posle 1. januara
1963. godine.

55

lan 238.
(1) Matina evidencija ustrojena i voena na nain utvren propisima koji su se
primenjivali do dana stupanja na snagu ovog zakona, od dana stupanja na snagu ovog zakona vodi
se na nain utvren ovim zakonom.
(2) Podaci o penzijskom stau koji je osiguranik navrio do 31. decembra 1969. godine i o
posebnom stau navrenom posle tog dana, kao i podaci o promenama tih podataka, unose se u
matinu evidenciju o osiguranicima na osnovu prijave podataka o penzijskom stau.
(3) Podaci o penzijskom stau koji je osiguranik iz lana 43. ovog zakona navrio do 31.
decembra 1995. godine, kao i podaci o promenama tih podataka, unose se u matinu evidenciju o
osiguranicima na osnovu prijave podataka o penzijskom stau.
(4) Izuzetno od odredaba lana 129. ovog zakona, za potrebe korienja i obrade podataka
unetih u matinu evidenciju po linom broju osiguranika koristie se i dalje lini broj osiguranika.
lan 239.
Propisi za izvravanje ovog zakona donee se u sledeim rokovima:
1) u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona, akta iz l.
93. do 96. i l. 184. i 202;
2) u roku od tri meseca od dana stupanja na snagu ovog zakona, akta iz l.
98. do 100. i lana 159;
3) u roku od est meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona, akta iz
l. 24, 38, 56. i 126.
lan 240.
(1) Reenja kojima su, do dana stupanja na snagu ovog zakona, priznata prava iz
penzijskog i invalidskog osiguranja ili kojima je utvren penzijski sta, a kojima je oigledno
povreen materijalni zakon, mogu se ukinuti po pravu nadzora i po proteku roka utvrenog
zakonom kojim je ureen opti upravni postupak, u roku od pet godina od dana stupanja na snagu
ovog zakona.
(2) Nalazi i miljenja organa vetaenja na osnovu kojih su, do dana stupanja na snagu
ovog zakona, priznata prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja po osnovu invalidnosti, mogu
se preispitivati po slubenoj dunosti u roku od pet godina od dana stupanja na snagu ovog
zakona.
lan 241.
Osiguraniku koji je, do dana stupanja na snagu ovog zakona, radio na radnim mestima
odnosno poslovima na kojima se sta osiguranja rauna s uveanim trajanjem na osnovu propisa
koji su bili na snazi do dana stupanja na snagu ovog zakona, taj sta se rauna za ispunjavanje
uslova, u skladu sa zakonom koji je vaio u periodu kada je navren.
lan 242.
Na rad fonda ne primenjuju se propisi o javnim slubama.

56

lan 243.
U matinu evidenciju osiguranika unose se podaci o invalidima rada - korisnicima prava
po osnovu preostale radne sposobnosti i opasnosti od nastanka invalidnosti, na nain predvien
propisima koji su bili na snazi do dana stupanja na snagu ovog zakona, ako ovim zakonom nije
drugaije ureeno.
lan 244.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 101/10)
lan 245.
Pravo na naknadu za nabavku specijalnih pomagala za itanje i pisanje - reproduktor,
Brajevu pisau mainu i druga elektronska odnosno digitalna pomagala osiguranik, korisnik
penzije - slepo lice i slepo dete osiguranika, do donoenja odgovarajuih propisa, ostvaruje pod
uslovima utvrenim propisima, koji su vaili do dana poetka primene ovog zakona.
lan 246.
Izuzetno od lana 17. ovog zakona, prava za sluaj invalidnosti i telesnog oteenja
prouzrokovanih povredom na radu ili profesionalnom boleu ostvaruju lica koja, u skladu sa
zakonom, obavljaju odreene poslove po osnovu ugovora o dopunskom radu ili ugovora o delu,
dok ne steknu svojstvo osiguranika u skladu sa odredbama ovog zakona.
lan 247.
Odredbe lana 104. st. 1. do 3. ne primenjuju se u postupku reavanja predloga za
ponavljanje postupka za utvrivanje posebnog staa iz narodnooslobodilakog rata podnetih posle
30. juna 1983. godine.
lan 248.
Dobrovoljnim penzijskim i invalidskim osiguranjem iz lana 16. ovog zakona mogu se
baviti samo pravna lica koja ispunjavaju uslove propisane posebnim zakonom kojim se ureuje
dobrovoljno penzijsko i invalidsko osiguranje, kao i organizacija i poslovanje investicionih
fondova koji sprovode dobrovoljno penzijsko i invalidsko osiguranje.
lan 249.
(1) Nominalni iznos vrednosti opteg boda, iz lana 70. st. 1. do 3. ovog zakona utvruje
Vlada Republike Srbije.
(2) Nominalni iznos vrednosti opteg boda, iz stava 1. ovog lana, objavljuje se u
"Slubenom glasniku Republike Srbije".
lan 250.
Iznosi najnie penzije odnosno naknada iz l. 74, 76. i 244. ovog zakona koje imaju
zateeni korisnici u Republikom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih
predstavljaju usklaene iznose najnie penzije odnosno naknada korisnika koji su to pravo
ostvarili u 2002. godini, na dan stupanja na snagu ovog zakona.
57

lan 251.
(1) Osnovice koje su se za osiguranike zaposlene primenjivale u decembru 2002. godine,
prema propisima koji su vaili do dana stupanja na snagu ovog zakona, primenjivae se do
utvrivanja najniih osnovica iz lana 182. stav 2. ovog zakona.
(2) Najnie osnovice iz stava 1. ovog lana utvrdie se na osnovu podataka organa
nadlenog za poslove statistike o prosenoj zaradi po zaposlenom u Republici za prvi kvartal
2003. godine.
lan 252.
(1) Osnovica na koju se plaa doprinos za osiguranika poljoprivrednika za 2003. godinu
jeste najnia osnovica osiguranja za osiguranike zaposlene sa I i II stepenom strune spreme,
utvrena za decembar 2002. godine, u skladu sa propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju
koji su se primenjivali do dana stupanja na snagu ovog zakona.
(2) Osnovicu iz stava 1. ovog lana objavie fond.
(3) Izuzetno od lana 205. ovog zakona, doprinos utvren za osiguranika poljoprivrednika
za 2003. godinu dospeva za plaanje:
1) 15. maja za prvo tromeseje;
2) 15. septembra za drugo i tree tromeseje;
3) 15. novembra za etvrto tromeseje.
lan 253.
(1) Osiguranicima samostalnih delatnosti, doprinos koji su u toku 2002. godine
akontaciono plaali na zaradu, predstavlja konaan obraun doprinosa za 2002. godinu.
(2) Osiguranicima samostalnih delatnosti koji su doprinos u toku 2002. godine plaali na
paualni prihod i procenjenu najniu osnovicu osiguranja za period jun-decembar 2002. godine,
konaan obraun doprinosa za tu godinu, vri se na najniu osnovicu osiguranja ako razlika
izmeu najnie osnovice i procenjene osnovice iznosi do 3%.
(3) Ako je razlika iz stava 2. ovog lana vea od 3%, konaan obraun doprinosa za tu
godinu bie akontativno plaen doprinos na procenjene osnovice, uvean za 3%.
(4) Osiguranicima poljoprivrednicima akontaciono utvren doprinos za 2002. godinu
predstavlja konaan obraun doprinosa i konanu obavezu za 2002. godinu.
lan 254.
(1) Prava za sluaj invalidnosti i telesnog oteenja ostvaruju lica koja pretrpe povredu na
radu uestvujui:
1) u akcijama spasavanja ili odbrane od elementarnih nepogoda ili
nesrea;
2) u vojnoj vebi ili u vrenju drugih obaveza iz oblasti odbrane zemlje
utvrenih zakonom;
3) na radnom kampu ili takmienju (proizvodnom, sportskom i dr);
4) na drugim poslovima i zadacima za koje je zakonom utvreno da su od
opteg interesa.
58

(2) Prava iz stava 1. ovog lana, ostvarivae se u fondu, dok se ostvarivanje ovih prava ne
uredi drugim propisima.
lan 255.
(1) Svojstvo osiguranika iz lana 15. ovog zakona, moe se izuzetno stei i pre poetka
primene ovog zakona, na osnovu podnetog zahteva, a najranije od 1. januara 1999. godine.
(2) Osnovica na koju se plaa doprinos je osnovica koja vai za osiguranike iz lana 15. u
momentu uplate doprinosa, a u prijave podataka za matinu evidenciju se unose najnie osnovice
koje su vaile u periodu za koji se doprinos plaa.
(3) Zahtev iz stava 1. ovog lana moe se podneti u roku od jedne godine od dana stupanja
na snagu ovog zakona.
(4) U rokovima iz st. 1. i 2. zahtev za uplatu neuplaenih doprinosa mogu podneti i drugi
osiguranici.
lan 256.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 85/05)
lan 257.
(1) Korisniku penzije koji ispunjava uslove iz lana 121. stav 1. za ponovo odreivanje
penzije a kome je visina prava odreena po propisima koji su se primenjivali do dana stupanja na
snagu ovog zakona, radi ponovnog odreivanja visine penzije zateeni nominalni iznos penzije
prethodno se svodi na line bodove korisnika.
(2) Svoenje iz stava 1. vri se tako to se iznos penzije na dan podnoenja zahteva deli sa
usklaenom vrednou opteg boda.
(3) Lini bodovi iz stava 1. ovog lana koriguju se naknadno ostvarenim staom
osiguranja, zaradama, naknadama zarade, kao i osnovicama osiguranja i ugovorenim naknadama
na koji je plaen doprinos, a u skladu sa odredbama ovog zakona.
(4) Lini bodovi utvreni na nain iz stava 3. ovog lana jesu osnov za odreivanje novog
iznosa penzije u skladu sa ovim zakonom.
(5) Korisniku prava iz stava 1. utvruje se povoljniji iznos penzije.
lan 258.
Brisan (Sl. glasnik RS br. 101/10)
lan 259.
Korisnicima penzije koji su pravo na penziju ostvarili u republikama Socijalistike
Federativne Republike Jugoslavije koje nisu u sastavu Savezne Republike Jugoslavije, a koji
imaju prebivalite na teritoriji Republike, fond e isplaivati akontaciju penzije, u skladu s aktom
Vlade Republike Srbije, ako im organizacije za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje kod
kojih su ostvarili pravo na penziju ne isplauju penzije.

59

lan 260.
Odredba lana 121. stav 1. ovog zakona odnosi se i na korisnike koji su pravo na penziju
ostvarili do dana poetka primene ovog zakona.
lan 261.
(1) Nadleni poreski organ e u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona
preuzeti od fonda sve predmete i reenja u vezi sa kojima je fond u skladu sa lanom 140. Zakona
o penzijskom i invalidskom osiguranju ("Slubeni glasnik RS", br. 52/96, 46/98, 29/2001 i
80/2002) zapoeo, vodio ili okonao postupak naplate doprinosa.
(2) Reenja po kojima je pokrenut upravni spor i predmete o kojima se vodi upravni spor
fond e predati nadlenom poreskom organu u roku od 10 dana od dana prijema presude, zajedno
sa tom presudom.
(3) U sluajevima iz st. 1. i 2. ovog lana nadleni poreski organ nastavie i okonae
postupak utvrivanja i naplate doprinosa na nain kako je utvreno reenjima fonda, odnosno
presudom iz stava 2. ovog lana.
lan 261a.
(1) Izuzetno od odredaba lana 70. stav 4, lana 76. st. 2. i 5, lana 80 , lana 81 , lana
224. stav 2, lana 234. i lana 244. stav 7. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju
("Slubeni glasnik RS", br. 34/03, 64/04 - US, 84/04 - dr. zakon, 85/05, 101/05 - dr. zakon i 63/06
- US), iznos penzije, najnii iznos penzije, iznos novane naknade i iznos opteg boda, utvren za
oktobar 2008. godine poveanjem za 10% izvrenim zajedno sa redovnim usklaivanjem penzija
u skladu sa odredbama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju - predstavlja osnov za
isplatu penzije, odnosno novane naknade i odreivanje vrednosti opteg boda za 2009. i 2010.
godinu, i nee se menjati u 2009. i 2010. godini.
(2) Nakon isteka perioda iz stava 1. ovog lana, iznos iz stava 1. ovog lana predstavlja
osnov za prvo naredno usklaivanje penzije, najnieg iznosa penzije, novane naknade i vrednosti
opteg boda.
lan 262.
(1) Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da vae Zakon o osnovama penzijskog
i invalidskog osiguranja ("Slubeni list SRJ", broj 5/2003), Zakon o osnovama penzijskog i
invalidskog osiguranja ("Slubeni list SRJ", br. 30/96, 70/2001, 3/2002 i 39/2002) i Zakon o
penzijskom i invalidskom osiguranju ("Slubeni glasnik RS", br. 52/96, 46/98, 29/2001 i
80/2002).
(2) Do stupanja na snagu akata iz lana 239. ovog zakona primenjivae se podzakonski
akti doneti na osnovu Zakona o osnovama penzijskog i invalidskog osiguranja ("Slubeni list
SRJ", br. 30/96, 70/2001, 3/2002 i 39/2002).
lan 263.
Ovaj zakon stupa na snagu danom objavljivanja u "Slubenom glasniku Republike
Srbije", izuzev odredaba lana 191. ovog zakona u delu koji se odnosi na osnovice za vrenje
poslova iz lana 12. stav 1. taka 3) ovog zakona i lana 195. ovog zakona, koje se primenjuju
poev od 1. jula 2003. godine.
60

ODREDBE KOJE NISU ULE U PREIEN TEKST

ZAKON O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O PENZIJSKOM I INVALIDSKOM
OSIGURANJU
("Slubeni glasnik Republike Srbije", broj 85/05)
lan 63.
Republiki fond za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih, Republiki fond za
penzijsko i invalidsko osiguranje samostalnih delatnosti i Republiki fond za penzijsko i
invalidsko osiguranje poljoprivrednika, koji su osnovani Zakonom o penzijskom i invalidskom
osiguranju ("Slubeni glasnik RS", br. 27/92, 82/92, 28/95 i 12/96) i nastavili sa radom u skladu
sa odredbama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju ("Slubeni glasnik RS", br. 52/96,
46/98, 29/01 i 80/02) i Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju ("Slubeni glasnik RS", br.
34/03, 64/04 i 84/04), na dan 1. januara 2008. godine postaju jedan fond - Republiki fond za
penzijsko i invalidsko osiguranje, organizovan kao jedno pravno lice sa statusom organizacije za
obavezno socijalno osiguranje u kome se ostvaruju prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja i
obezbeuju sredstva za ovo osiguranje. Finansijsko poslovanje Republikog fonda za penzijsko i
invalidsko osiguranje obavljae se putem tri podrauna: osiguranika zaposlenih, osiguranika
samostalnih delatnosti i osiguranika poljoprivrednika do 1. januara 2011. godine, a od tog dana putem jednog rauna.
lan 64.
Organi fonda iz lana 63. ovog zakona obrazovae se najkasnije do 31. januara 2008.
godine.
lan 65.
Upravni odbor fonda iz lana 63. ovog zakona donee statut, druge opte akte i akt o
organizaciji fonda najkasnije u roku od 30 dana od dana obrazovanja upravnog odbora.
lan 66.
(1) Danom poetka rada fonda iz lana 63. ovog zakona, imovina, obaveze i kapital
Republikog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih, Republikog fonda za
penzijsko i invalidsko osiguranje samostalnih delatnosti i Republikog fonda za penzijsko i
invalidsko osiguranje poljoprivrednika, postaju imovina, obaveze i kapital fonda iz lana 63. ovog
zakona.
(2) Vrednost imovine, obaveza i kapitala procenie ovlaeno lice, u skladu sa zakonom.
lan 67.
Fond iz lana 63. ovog zakona preuzee sve zaposlene iz Republikog fonda za penzijsko
i invalidsko osiguranje zaposlenih, Republikog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje
samostalnih delatnosti i Republikog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje poljoprivrednika.

61

lan 68.
(1) Podzakonske akte iz lana 239. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju
("Slubeni glasnik RS", br. 34/03, 64/04 i 84/04) koji nisu doneti - nadleni organi duni su da
donesu u roku od est meseci od dana poetka primene ovog zakona.
(2) Podzakonski akt iz lana 37. ovog zakona donee se, odnosno usaglasiti sa ovim
zakonom, u roku od osam dana od dana poetka primene ovog zakona.
lan 69.
(1) Izuzetno od odredbe lana 4. ovog zakona, pravo na starosnu penziju osiguranik stie
kad navri:
1) u 2006. i 2007. godini, 63 godine ivota (mukarac), odnosno 58
godina ivota (ena) i najmanje 20 godina penzijskog staa;
2) u 2008. godini, 63 godine i est meseci ivota (mukarac), odnosno 58
godina i est meseci ivota (ena) i najmanje 19 godina penzijskog staa;
3) u 2009. godini, 64 godine ivota (mukarac), odnosno 59 godina ivota
(ena) i najmanje 18 godina penzijskog staa;
4) u 2010. godini, 64 godine i est meseci ivota (mukarac), odnosno 59
godina i est meseci ivota (ena) i najmanje 17 godina penzijskog staa.
(2) Odredba stava 1. ovog lana odnosi se i na sticanje prava na invalidsku penziju, kada
je uslov za sticanje tog prava gubitak radne sposobnosti nastao pre navrenja godina ivota
propisanih za sticanje prava na starosnu penziju.
lan 70.
(1) Izuzetno od odredbe lana 7. st. 1. i 2. ovog zakona, pravo na porodinu penziju udova
stie kad navri:
1) u 2006. i 2007. godini, 48 godina ivota;
2) u 2008. godini, 48 godina i est meseci ivota;
3) u 2009. godini, 49 godina ivota;
4) u 2010. godini, 49 godina i est meseci ivota.
(2) Izuzetno od odredbe lana 7. stav 3. ovog zakona, pravo na porodinu penziju udova,
koja do smrti branog druga nije navrila 45 godina ivota, stie kad navri:
1) u 2006. i 2007. godini, 43 godine ivota;
2) u 2008. godini, 43 godine i est meseci ivota;
3) u 2009. godini, 44 godine ivota;
4) u 2010. godini, 44 godine i est meseci ivota.
lan 71.
Izuzetno od odredbe lana 8. ovog zakona, pravo na porodinu penziju udovac stie kad
navri:
1) u 2006. i 2007. godini, 53 godine ivota;
2) u 2008. godini, 53 godine i est meseci ivota;
62

3) u 2009. godini, 54 godine ivota;

4) u 2010. godini, 54 godine i est meseci ivota.
lan 72.
Izuzetno od odredbe lana 9. ovog zakona, pravo na porodinu penziju roditelj stie kad
navri:
1) u 2006. i 2007. godini, 63 godine ivota (mukarac), odnosno 58
godina ivota (ena);
2) u 2008. godini, 63 godine i est meseci ivota (mukarac), odnosno 58
godina i est meseci ivota (ena);
3) u 2009. godini, 64 godine ivota (mukarac), odnosno 59 godina ivota
(ena);
4) u 2010. godini, 64 godine i est meseci ivota (mukarac), odnosno 59
godina i est meseci ivota (ena).
lan 73.
(1) Izuzetno od odredbe lana 21. ovog zakona, usklaivanje penzije vri se:
1) od 1. aprila i 1. oktobra 2006. godine, sa kretanjem trokova ivota i
prosene zarade zaposlenih na teritoriji Republike u prethodnih est meseci, u
procentu koji predstavlja zbir 62,5% procenta rasta, odnosno pada trokova ivota
i 37,5% procenta rasta, odnosno pada zarada;
2) od 1. aprila i 1. oktobra 2007. godine, sa kretanjem trokova ivota i
prosene zarade zaposlenih na teritoriji Republike u prethodnih est meseci, u
procentu koji predstavlja zbir 75% procenta rasta, odnosno pada trokova ivota i
25% procenta rasta, odnosno pada zarada;
3) od 1. aprila i 1. oktobra 2008. godine, sa kretanjem trokova ivota i
prosene zarade zaposlenih na teritoriji Republike u prethodnih est meseci, u
procentu koji predstavlja zbir 87,5% procenta rasta, odnosno pada trokova ivota
i 12,5% procenta rasta, odnosno pada zarada.
(2) Isplata usklaene penzije tee od prvog dana u mesecu u kome je izvreno
usklaivanje.
(3) Usklaivanje penzije u smislu stava 1. ovog lana vri se na osnovu podataka organa
nadlenog za poslove statistike za prethodnih est meseci, iskazanih kumulativno.
lan 74.
Odredbe lana 76. stav 4. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju ("Slubeni
glasnik RS", br. 34/03, 64/04 i 84/04), mogu se primenjivati najdue pet godina od dana poetka
primene ovog zakona.
lan 75.
(1) Ukoliko prosean iznos penzije korisnika u osiguranju zaposlenih isplaene za
prethodnu godinu iznosi manje od 60% od iznosa prosene zarade bez poreza i doprinosa
zaposlenih na teritoriji Republike u prethodnoj godini, penzije e se vanredno uskladiti od 1.
63

januara tekue godine, za procenat kojim se obezbeuje da se iznos prosene penzije za prethodnu
godinu korisnika u osiguranju zaposlenih dovede na nivo od 60% prosene zarade bez poreza i
doprinosa isplaene u prethodnoj godini.
(2) Ovo vanredno usklaivanje moe se primenjivati najdue tri godine od dana poetka
primene ovog zakona.
lan 76.
Odredba lana 18. ovog zakona odnosi se i na zateene korisnike starosne odnosno
invalidske penzije.
lan 77.
(1) Izuzetno od odredbe lana 5. ovog zakona, za osiguranike iz lana 42. Zakona o
penzijskom i invalidskom osiguranju ("Slubeni glasnik RS", br. 34/03, 64/04 i 84/04) starosna
granica moe se sniavati najvie do 50 godina ivota zakljuno sa 31. decembrom 2009. godine.
(2) Izuzetno od odredbe lana 43. stav 1. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju
("Slubeni glasnik RS", br. 34/03, 64/04 i 84/04) osiguranik iz lana 42. tog zakona kome
prestane zaposlenje s pravom na penziju pre ispunjenja uslova iz lana 19. tog zakona stie pravo
na starosnu penziju ako je navrio najmanje 50 godina ivota i 20 godina staa osiguranja, od ega
najmanje 10 godina efektivno provedenih na radnim mestima na kojima se sta osiguranja rauna
sa uveanim trajanjem, zakljuno sa 31. decembrom 2009. godine.
lan 78.
Posebnim zakonom uredie se uslovi i nain za sticanje prava po osnovu delimine
invalidnosti za osiguranike zaposlene i osiguranike samostalnih delatnosti.

ZAKON O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O PENZIJSKOM I

INVALIDSKOM OSIGURANJU
("Slubeni glasnik Republike Srbije", broj 101/10)
lan 68.
(1) Poljoprivrednici koji su, do dana poetka primene ovog zakona, stekli svojstvo
osiguranika u skladu sa Zakonom, obavezno su osigurani i prema ovom zakonu od dana njegovog
stupanja na snagu.
(2) Poljoprivrednici koji, do dana stupanja na snagu ovog zakona, nisu stekli svojstvo
osiguranika, u skladu sa Zakonom , a nemaju navrenih 50 (mukarac), odnosno 45 (ena) godina
ivota, obavezno su osigurani prema ovom zakonu, od dana njegovog stupanja na snagu.
(3) Osiguranici kojima prestane svojstvo osiguranika po osnovu zaposlenja, odnosno
obavljanja samostalne delatnosti posle stupanja na snagu ovog zakona, a otponu da se bave
poljoprivredom, obavezno su osigurani prema ovom zakonu, od dana poetka obavljanja te
delatnosti, ako nisu stariji od 65 (mukarac), odnosno 60 (ena) godina ivota.

64

lan 69.
Izuzetno od lana 8. ovog zakona, pravo na starosnu penziju osiguranik stie kad navri:
1) u 2011. godini, 40 godina staa osiguranja i najmanje 53 godine i etiri
meseca ivota (mukarac), odnosno 35 godina staa osiguranja i najmanje 53
godine ivota (ena);
2) u 2012. godini, 40 godina staa osiguranja i najmanje 53 godine i osam
meseci ivota (mukarac), odnosno 35 godina staa osiguranja i najmanje 53
godine ivota (ena);
3) u 2013. godini, 40 godina staa osiguranja i najmanje 54 godine ivota
(mukarac), odnosno 35 godina i etiri meseca staa osiguranja i najmanje 53
godine i etiri meseca ivota (ena);
4) u 2014. godini, 40 godina staa osiguranja i najmanje 54 godine i etiri
meseca ivota (mukarac), odnosno 35 godina i osam meseci staa osiguranja i
najmanje 53 godine i osam meseci ivota (ena);
5) u 2015. godini, 40 godina staa osiguranja i najmanje 54 godine i osam
meseci ivota (mukarac), odnosno 36 godina staa osiguranja i najmanje 54
godine ivota (ena);
6) u 2016. godini, 40 godina staa osiguranja i najmanje 55 godina ivota
(mukarac), odnosno 36 godina i etiri meseca staa osiguranja i 54 godine i est
meseci ivota (ena);
7) u 2017. godini, 40 godina staa osiguranja i najmanje 55 godina i etiri
meseca ivota (mukarac), odnosno 36 godina i osam meseci staa osiguranja i
najmanje 55 godina ivota (ena);
8) u 2018. godini, 40 godina staa osiguranja i najmanje 55 godina i osam
meseci ivota (mukarac), odnosno 37 godina staa osiguranja i najmanje 55
godina i est meseci ivota (ena);
9) u 2019. godini, 40 godina staa osiguranja i najmanje 56 godina ivota
(mukarac), odnosno 37 godina i etiri meseca staa osiguranja i najmanje 56
godina ivota (ena);
10) u 2020. godini, 40 godina staa osiguranja i najmanje 56 godina i est
meseci ivota (mukarac), odnosno 37 godina i osam meseci staa osiguranja i
najmanje 56 godina i est meseci ivota (ena);
11) u 2021. godini, 40 godina staa osiguranja i najmanje 57 godina
ivota (mukarac), odnosno 38 godina staa osiguranja i najmanje 57 godina
ivota (ena);
12) u 2022. godini, 40 godina staa osiguranja i najmanje 57 godina i est
meseci ivota (mukarac), odnosno 38 godina staa osiguranja i najmanje 57
godina i est meseci ivota (ena).
lan 70.
Izuzetno od lana 9. stav 2. ovog zakona, starosna granica moe se sniavati najvie do:
1) u 2011. godini, 53 godine i etiri meseca ivota;
2) u 2012. godini, 53 godine i osam meseci ivota;
3) u 2013. godini, 54 godine ivota;
65

4) u 2014. godini, 54 godine i etiri meseca ivota;

5) u 2015. godini, 54 godine i osam meseci ivota.
lan 71.
(1) Izuzetno od lana 13. ovog zakona, odnosno od lana 29. stav 1. Zakona, pravo na
porodinu penziju udova stie kad navri:
1) u 2011. godini, 50 godina ivota;
2) u 2012. godini, 50 godina i est meseci ivota;
3) u 2013. godini, 51 godinu ivota;
4) u 2014. godini, 51 godinu i est meseci ivota;
5) u 2015. godini, 52 godine ivota;
6) u 2016. godini, 52 godine i est meseci ivota.
(2) Izuzetno od lana 13. ovog zakona, odnosno lana 29. stav 2. Zakona, pravo na
porodinu penziju udova, koja je do smrti branog druga navrila 45 godina ivota stie kad
navri:
1) u 2011. godini, 50 godina ivota;
2) u 2012. godini, 50 godina i est meseci ivota;
3) u 2013. godini, 51 godinu ivota;
4) u 2014. godini, 51 godinu i est meseci ivota;
5) u 2015. godini, 52 godine ivota;
6) u 2016. godini, 52 godine i est meseci ivota.
(3) Izuzetno od lana 13. ovog zakona, odnosno lana 29. stav 3. Zakona, udova koja u
toku trajanja prava na porodinu penziju steenog na nain iz lana 29. stav 1. ta. 2) i 3) Zakona,
trajno zadrava pravo na porodinu penziju i udova kojoj pravo na porodinu penziju prestane
posle navrene 45 godine ivota moe ponovo ostvariti pravo na porodinu penziju kad navri:
1) u 2011. godini, 50 godina ivota;
2) u 2012. godini, 50 godina i est meseci ivota;
3) u 2013. godini, 51 godinu ivota;
4) u 2014. godini, 51 godinu i est meseci ivota;
5) u 2015. godini, 52 godine ivota;
6) u 2016. godini, 52 godine i est meseci ivota.
lan 72.
(1) Izuzetno od lana 14. ovog zakona, odnosno lana 30. stav 1. Zakona, pravo na
porodinu penziju udovac stie kad navri:
1) u 2011. godini, 55 godina ivota;
2) u 2012. godini, 55 godina i est meseci ivota;
3) u 2013. godini, 56 godina ivota;
4) u 2014. godini, 56 godina i est meseci ivota;
5) u 2015. godini, 57 godina ivota;
66

6) u 2016. godini, 57 godina i est meseci ivota.

(2) Izuzetno od lana 14. ovog zakona, odnosno lana 30. stav 3. [9] Zakona, udovac koji u
toku trajanja prava na porodinu penziju steenog na nain iz lana 30. stav 1. ta. 2) i 3) Zakona,
trajno zadrava pravo na porodinu penziju kad navri:
1) u 2011. godini, 55 godina ivota;
2) u 2012. godini, 55 godina i est meseci ivota;
3) u 2013. godini, 56 godina ivota;
4) u 2014. godini, 56 godina i est meseci ivota;
5) u 2015. godini, 57 godina ivota;
6) u 2016. godini, 57 godina i est meseci ivota.
lan 73.
(1) Izuzetno od lana 21. stav 1. ovog zakona, osiguranik stie pravo na starosnu penziju
kad navri:
1) u 2011. godini, najmanje 53 godine i dva meseca ivota i 20 godina i
etiri meseca staa osiguranja, od ega najmanje 10 godina i etiri meseca
efektivno provedenih na radnim mestima na kojima se sta osiguranja rauna sa
uveanim trajanjem;
2) u 2012. godini, najmanje 53 godine i etiri meseca ivota i 20 godina i
osam meseci staa osiguranja, od ega najmanje 10 godina i osam meseci
efektivno provedenih na radnim mestima na kojima se sta osiguranja rauna sa
uveanim trajanjem;
3) u 2013. godini, najmanje 53 godine i est meseci ivota i 21 godinu
staa osiguranja, od ega najmanje 11 godina efektivno provedenih na radnim
mestima na kojima se sta osiguranja rauna sa uveanim trajanjem;
4) u 2014. godini, najmanje 53 godine i osam meseci ivota i 21 godinu i
etiri meseca staa osiguranja, od ega najmanje 11 godina i etiri meseca
efektivno provedenih na radnim mestima na kojima se sta osiguranja rauna sa
uveanim trajanjem;
5) u 2015. godini, najmanje 53 godine i deset meseci ivota i 21 godinu i
osam meseci staa osiguranja, od ega najmanje 11 godina i osam meseci
efektivno provedenih na radnim mestima na kojima se sta osiguranja rauna sa
uveanim trajanjem;
6) u 2016. godini, najmanje 54 godine ivota i 22 godine staa osiguranja
od ega najmanje 12 godina efektivno provedenih na radnim mestima na kojima
se sta osiguranja rauna sa uveanim trajanjem;
7) u 2017. godini, najmanje 54 godine i dva meseca ivota i 22 godine i
est meseci staa osiguranja od ega najmanje 12 godina i est meseci efektivno
provedenih na radnim mestima na kojima se sta osiguranja rauna sa uveanim
trajanjem;
8) u 2018. godini, najmanje 54 godine i etiri meseca ivota i 23 godine
staa osiguranja, od ega najmanje 13 godina efektivno provedenih na radnim
mestima na kojima se sta osiguranja rauna sa uveanim trajanjem;

67

9) u 2019. godini, najmanje 54 godine i est meseci ivota i 23 godine i

est meseci staa osiguranja, od ega najmanje 13 godina i est meseci efektivno
provedenih na radnim mestima na kojima se sta osiguranja rauna sa uveanim
trajanjem;
10) u 2020. godini, najmanje 54 godine i osam meseci ivota i 24 godine
staa osiguranja, od ega najmanje 14 godina efektivno provedenih na radnim
mestima na kojima se sta osiguranja rauna sa uveanim trajanjem;
11) u 2021. godini, najmanje 54 godine i deset meseci ivota i 24 godine i
est meseci staa osiguranja, od ega najmanje 14 godina i est meseci efektivno
provedenih na radnim mestima na kojima se sta osiguranja rauna sa uveanim
trajanjem.
(2) Izuzetno od lana 21. stav 2. ovog zakona, osiguranik koji navri 25 godina staa
osiguranja, od ega najmanje 15 godina efektivno provedenih na radnim mestima na kojima se
sta osiguranja rauna sa uveanim trajanjem, u organu iz lana 42. ovog zakona, stie pravo na
starosnu penziju kad navri:
1) u 2011. godini, 55 godina i etiri meseca ivota;
2) u 2012. godini, 55 godina i osam meseci ivota;
3) u 2013. godini, 56 godina ivota;
4) u 2014. godini, 56 godina i etiri meseca ivota;
5) u 2015. godini, 56 godina i osam meseci ivota;
6) u 2016. godini, 57 godina ivota;
7) u 2017. godini, 57 godina i est meseci ivota;
8) u 2018. godini, 58 godina ivota;
9) u 2019. godini, 58 godina i est meseci ivota;
10) u 2020. godini, 59 godina ivota;
11) u 2021. godini, 59 godina i est meseci ivota.
lan 74.
Izuzetno od lana 25. stav 1. ovog zakona, osiguraniku eni uveava se sta osiguranja za
odreivanje visine starosne penzije, kao i sta osiguranja i penzijski sta za odreivanje visine
invalidske penzije, i to:
1) u 2011. i 2012. godini, za 15%;
2) u 2013. godini, za 14%;
3) u 2014. godini, za 13%;
4) u 2015. godini, za 12%;
5) u 2016. godini, za 11%;
6) u 2017. godini, za 10%;
7) u 2018. godini, za 9%;
8) u 2019. godini, za 8%;
9) u 2020. godini, za 7%.

68

lan 75.
Akt iz lana 23. ovog zakona kojim se utvruju radna mesta odnosno poslovi na kojima se
sta osiguranja rauna sa uveanim trajanjem, i stepen uveanja staa osiguranja za zaposlene u
Ministarstvu unutranjih poslova, pripadnike Bezbednosno-informativne agencije, civilna lica na
slubi u Vojsci Srbije i profesionalna vojna lica prema propisima o Vojsci Srbije, donee se
najkasnije u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
lan 76.
Odredbe lana 76. stav 5. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju ("Slubeni
glasnik RS", br. 34/03, 64/04, 84/04, 85/05, 101/05, 63/06, 5/09 i 107/09), primenjivae se
zakljuno sa 31. decembrom 2015. godine.
lan 77.
(1) Izuzetno od lana 33. ovog zakona, penzija e se od 1. decembra 2010. godine
uskladiti tako to e se poveati za 2%.
(2) Izuzetno od lana 33. ovog zakona, penzija se usklauje:
- od 1. aprila 2011. godine sa kretanjem potroakih cena na teritoriji Republike Srbije u
prethodna tri meseca;
- od 1. oktobra 2011. i od 1. aprila 2012. godine u procentu koji predstavlja zbir procenta
rasta, odnosno pada potroakih cena na teritoriji Republike Srbije u prethodnih est
meseci i procenta koji predstavlja polovinu realne stope rasta bruto domaeg proizvoda u
prethodnoj kalendarskoj godini ukoliko je taj rast pozitivan.
lan 78.
Penzijski sta na osnovu koga profesionalna vojna lica prema propisima o Vojsci Srbije
stiu i ostvaruju prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja, obuhvata i vreme koje je, kao sta
osiguranja i poseban sta, raunato u penzijski sta prema propisima koji su se do poetka
primene ovog zakona primenjivali na profesionalna vojna lica.
lan 79.
(1) Poslove obezbeivanja i sprovoenja penzijskog i invalidskog osiguranja kao i
poslove finansijskog poslovanja koji su bili u nadlenosti Fonda za socijalno osiguranje vojnih
osiguranika, na dan 1. januara 2012. godine preuzee Republiki fond za penzijsko i invalidsko
osiguranje.
(2) Obezbeivanje i sprovoenje penzijskog i invalidskog osiguranja iz stava 1. ovog
lana, u odnosu na prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja odnosi se na pravo na penziju,
pravo na dodatak za pomo i negu i pravo na novanu naknadu za telesno oteenje. Pravom iz
penzijskog i invalidskog osiguranja smatra se i pravo na naknadu pogrebnih trokova.
(3) Danom preuzimanja poslova obezbeivanja i sprovoenja penzijskog i invalidskog
osiguranja iz stava 1. ovog lana, Republiki fond za penzijsko i invalidsko osiguranje preuzee
imovinu, obaveze i zaposlene od Fonda za socijalno osiguranje vojnih osiguranika, u delu koji se
odnosi na poslove penzijskog i invalidskog osiguranja.
(4) Obim i nain preuzimanja iz stava 3. ovog lana blie e se urediti aktom Vlade u roku
od est meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
69

(5) Izuzetno od stava 3. ovog lana, preuzimanje se ne odnosi na obaveze dospelih a

neizmirenih novanih potraivanja korisnika vojnih penzija, po osnovu deliminog usklaivanja
penzija i novanih naknada, utvrenih u lanu 193. stav 2. Zakona o Vojsci Srbije ("Slubeni
glasnik RS", br. 116/07 i 88/09), a nastalih do stupanja na snagu ovog zakona, za koje e se
sredstva obezbediti u budetu Republike Srbije, u skladu sa zakonom i posebnim aktom Vlade.
(6) Vrednost imovine, obaveza i kapitala procenie ovlaeno lice, u skladu sa zakonom.
lan 80.
Sredstva za penzijsko i invalidsko osiguranje profesionalnih vojnih lica prema propisima
o Vojsci Srbije obezbeuju se u skladu sa zakonom kojim se ureuju doprinosi za obavezno
socijalno osiguranje, kao i u budetu Republike Srbije, poev od 1. januara 2012. godine.
lan 81.
lan 31. ovog zakona, primenjivae se od 1. januara 2010. godine za osiguranike iz lana
42. Zakona.
lan 82.
(1) Odredbe l. 240-260 , l. 262-272 , l. 274. i 275. i l. 276. i 277 , u delu koji se odnosi
na penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika, poglavlja XVI Zakona o Vojsci
Jugoslavije ("Slubeni list SRJ", br. 43/94, 28/96, 44/99, 74/99, 3/02 i 37/02 i "Slubeni list
SCG", br. 7/05 i 44/05), kao i odredbe lana 192. st. 2, 3. i 4. Zakona o Vojsci Srbije ("Slubeni
glasnik RS", br. 116/07 i 88/09), primenjivae se zakljuno sa 31. decembrom 2011. godine kada
prestaju da vae.
(2) Odredba lana 192. stav 1. Zakona o Vojsci Srbije prestaje da vai sa 31. decembrom
2014. godine.
lan 83.
lan 257. Zakona primenjivae se i na korisnike koji su penzije ostvarili prema propisima
koji su se primenjivali na profesionalna vojna lica zakljuno sa 31. decembrom 2011. godine.
lan 84.
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Slubenom glasniku
Republike Srbije", a primenjuje se od 1. januara 2011. godine, osim odredaba l. 1, 10, 15, 20, 21,
23, 26, 31, 54. i 64. ovog zakona u delu koji se odnosi na profesionalna vojna lica, koje se
primenjuju poev od 1. januara 2012. godine.

70